LỜI NÓI ĐẦU
Sản xuất ô tô trên thế giới ngày nay tăng vượt bậc, ô tô trở thành phương tiện vận chuyển quan trọng về hành khách và hàng hoá cho các ngành kinh tế quốc dân, đồng thời đã trở thành phương tiện giao thông tư nhân ở các nước có nền kinh tế phát triển. Ngay ở nước ta số ô tô tư nhân cũng đang phát triển cùng với sự tăng trưởng của nền kinh tế, mật độ xe trên đường ngày càng cao.
Ngay từ khi ra đời, ô tô đã chứng tỏ được tầm quan trọng của mình trong cuộc sống của con người. Từ đó đến nay ngành công nghiệp ô tô không ngừng phát triển về số lượng cũng như chất lượng nhằm đáp ứng yêu cầu ngày nột cao và khắt khe hơn của người sử dụng. Ngành công nghiệp ô tô đóng vai trò rất quan trọng trong sự tăng trưởng của nền kinh tế ở các quốc gia, đặc biệt ở một số nước phát triển đã chọn ngành công nghiệp ô tô là ngành mũi nhọn.
Ở nước ta, từ khi du nhập những chiếc ô tô dầu tiên của nước ngoài cho đến nay số lượng ô tô không ngừng tăng lên mạnh mẽ mỗi năm, các hãng sản xuất ô tô nổi tiếng của nước ngoài đã có nhà máy lắp ráp ô tô ở nước ta, đó là những dấu hiệu cho sự phát triển ngành công nghiệp sản xuất ô tô vốn đang còn non kém của nước ta.
cô góp ý, chỉ bảo tận tâm để kiến thức của em được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn thầy giáo hướng dẫn, thầy giáo duyệt đề tài đã hết sức tận tình giúp đỡ, hướng dẫn em hoàn thành tốt nội dunề tài đồ án tốt nghiệĐà nẵng, ngày 01 tháng 06 7 Người thực hiện
Vũ Thành Nguyên
1. MỤC ĐÍCH, Ý NGHĨA CỦA ĐỀ TÀI
Sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ đã mang lại nhiều lợi ích cho xã hội, trong đó có cả ngành công nghiệp ôtô chúng ta. Cùng với những yêu cầu khắt khe về chất lượng sản phẩm, xe ôtô ngày càng được cải tiến về công nghệ nhưng phải đem lại sự thoải mái cho khách hàng khi sử dung. Trong đó phải kể đến hệ thống điều hòa không khí của xe là một bộ phận không thể thiếu trong các xe đời mới và nó có thể xem là một tiêu chuẩn. Khảo sát hệ thống điều hòa không khí trên ôtô là việc tìm hiểu rõ về chức năng hoạt động của hệ thống điều hòa, tìm hiểu về kỹ thuật điện lạnh và những chi tiết cấu thành một hệ thống điều hòa hoàn chỉnh của hệ thống điều hoà.
Vì vậy việc tìm hiểu hệ thống điều hòa giúp cho ta hểu rõ hơn về tính năng kỹ thuật của hệ thống, cũng như để sử dụng hệ thống hiệu quả hơn. Và có thể chuẩn đoán được một số bệnh của hệ thống khi tiếp xúc. Thông qua đề tài khảo sát này em có được lượng kiến thức về điều hòa không khí trên ôtô
Trong phạm vi đồ án này, em chỉ giới hạn trong phạm vi tìm hiểu, giới thiệu một cách khái quát về hệ thống điều hoà không khí lắp trên xe du lịch FORD TRANSIT 75.2001 của hãng FORD. Do những hạn chế về kiến thức thực tế cũng như tài liệu tham khảo nên trong phạm vi đồ án này em không thể nào trình bày hết tất cả những vấn đề liên quan với nhau cũng như tất cả các kết cấu của các chi tiết trong hệ thống điều hoà. Vì vậy sẽ không tránh khỏi các thiếu sót trong quá trình thực hiện và trình bày. Em rất mong nhận được sự chỉ bảo tận tình của các thầy cô giáo trong khoa cùng các bạn sinh viên và các anh phòng kỹ thuật hãng FORD Đà Nẵng .
87 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2919 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Khảo sát hệ thống điều hòa không khí xe Ford Transit, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
u chènh âæåüc cæåìng âäü laìm laûnh theo nhiãût âäü hiãûn thåìi åí taûi khoang haình khaïch. Trong caïc hãû thäúng âiãöu hoaì nhiãöu xe hiãûn nay sæí duûng kiãøu van giaîn nåí âiãöu khiãøn âæåüc læu læåüng ga loíng hoaï håi qua van tuyì theo nhiãût âäü hiãûn thåìi trong khoang haình khaïch. Caïc âæåìng äúng dáùn phêa cao aïp thæåìng laìm bàòng kim loaûi, caïc âæåìng äúng dáùn phêa tháúp aïp laìm bàòng cao su täøng håüp. Bäü hoaï håi, quaût huït van giaîn nåí vaì läù xaí næåïc thaíi thæåìng âæåüc làõp trong cuìng mäüt kãút cáúu thæåìng goüi laì khäúi laìm laûnh. Mäüt säú xe coï khoang haình khaïch daìi, âãø tàng hiãûu quaí laìm maït, trong hãû thäúng bäú trê hai khäúi laìm laûnh: mäüt åí khoang phêa træåïc vaì mäüt åí khoang phêa sau. Mäùi khäúi coï cäng tàõc âiãöu khiãøn riãng.
Hçnh 4.22. Så âäö hãû thäúng âiãöu hoaì khäng khê trãn xe FORD TRANSIT 75.2001
1. Giaìn ngæng; 2. Maïy neïn; 3. Giaìn laûnh træåïc; 4. Bçnh huït áøm;
5. Van giaîn nåí; 6. Giaìn laûnh sau;
4.2.3. Caïc cuûm chi tiãút chênh.
4.2.3.1 Maïy neïn.
Maïy neïn laì nguäön âäüng læûc taûo ra sæû læu thäng thäng cuía mäi cháút laìm laûnh trong chu trçnh. Mäi cháút laìm laûnh tæì bäü hoïa håi âi ra coï aïp suáút vaì nhiãût âäü tháúp, sau khi qua maïy neïn håi âæåüc neïn våïi aïp suáút vaì nhiãût âäü cao vaì âæåüc âæa tåïi bäü ngæng tuû. Coï nhiãöu kãút cáúu maïy neïn khaïc nhau: kiãøu cå cáúu truûc khuyíu, kiãøu duìng táúm làõc, kiãøu caïnh gaût. Maïy neïn âæåüc dáùn âäüng quay tæì puly truûc khuyíu âäüng cå nhåì bäü truyãön âäüng âai. Trong hãû thäúng âiãöu hoaì khäng khê ätä hiãûn nay thäng duûng laì caïc maïy neïn kiãøu táúm làõc vaì kiãøu caïnh gaût. Caïc loaûi maïy neïn coï æu âiãøm laì coï khaí nàng thay âäøi thãø têch laìm viãûc.
Mäüt säú loaûi maïy neïn âæåüc sæí dung trãn caïc xe cuía haîng FORD:
* Kiãøu quay - Kiãøu caïnh gaût xuyãn.
* Kiãøu tënh tiãún
Kiãøu âéa làõc
Kiãøu âéa cheïo
a) Kiãøu caïnh gaût xuyãn.
Mäùi caïnh gaût cuía maïy neïn caïnh gaût xuyãn âæåüc chãú taûo liãön våïi caïnh âäúi diãûn cuía noï. Coï hai càûp caïnh gaût nhæ váûy, mäùi càûp âàût vuäng goïc våïi nhau trong khe cuía räto. Khi räto quay, caïnh gaût dëch chuyãøn theo phæång hæåïng kênh trong khi hai âáöu noï træåüt trãn màût trong cuía xylanh.
Hçnh 4.23. Maïy neïn kiãøu caïnh gaût xuyãn.
1. Âai äúc âäø dáöu; 2. ÄÚc maïy; 3. Puly; 4. Caïnh gaût xuyãn
5. Räto; 6. Khoang chæïa dáöu; 7. Âæåìng dáöu.
Hçnh 4.23. Så âäö nguyãn lyï hoaût âäüng cuía caïnh gaût.
b) Kiãøu truûc âéa làõc.
Trong maïy neïn tënh tiãún, âæåüc thæûc hiãûn nhåì chuyãøn quay truûc khuyíu thäng qua cå caïu khuyíu truûc thanh truyãön.
Hçnh 4.23. Maïy neïn kiãøu âéa làõc.
1. Khoang aïp suáút tháúp; 2. Piston; 3. Chäút dáùn hæåïng; 4. Âéa làõc
5. Khoang âéa cheïo; 6. Váúu; 7. Khoang aïp suáút cao; 8. ÄÚng xãúp; 9. Van âiãöu khiãøn
Khi truûc quay chäút dáùn hæåïng quay âéa cheïo thäng qua âéa coï váúu âæåüc näúi træûc tiãúp våïi truûc. Chuyãøn âäüng quay naìy cuía âéa cheïo âæåüc chuyãøn thaình chuyãøn âäüng cuía piston trong xylanh âãø thæûc hiãûn viãûc huït neïn xaí cuía mäi cháút.
c) Kiãøu âéa cheïo.
Mäüt säú càûp piston âæåüc âàût trãn âéa cheïo caïch nhau mäüt khoaíng 72o cho maïy neïn 10 xylanh hay 120o cho maïy neïn 6 xylanh. Khi mäüt phêa cuía piston åí haình trçnh neïn thç phêa kia åí haình trçnh huït. Maïy neïn naìy coï âàûc âiãøm laì mäùi piston(neïn ga laûnh daûng khê) coï thãm mäüt cå cáúu thay âäøi dung têch. Noï coï khaí nàng chaûy caí 10 xylanh(hoàûc 6xylanh), cäng suáút 100%, hay chè chaûy 5xylanh(hoàûc 3xylanh) træåïc, mäüt næía cäng suáút(50%), do âoï giaím âæåüc máút maït cäng suáút âäüng cå.
Hçnh 4.24. Maïy neïn kiãøu âéa cheïo.
+ Vë trê trong chu trçnh laìm laûnh.
Våïi chu trçnh laìm laûnh sæí duûng voìi phun thç noï nàòm giæîa bäü hoïa håi vaì keït ngæng tuû.
+ Muûc âêch.
Tàng aïp suáút vaì nhiãût âäü cuía cháút laìm laûnh daûng khê.
Båm cháút laìm laûnh daûng khê.
+ Kãút cáúu.
Maïy neïn làõp âàût trãn xe FORD TRANSIT 75.2001 laì loaûi maïy neïn 10 xy lanh, âéa lãûch. Truûc dáùn âäüng (3) cuía maïy neïn âæåüc dáùn âäüng tæì âäüng cå thäng qua mäüt dáy curoa.
Coï 5 piston keïp (1) bäú trê xung quanh truûc dáùn âäüng trong 10 xy lanh. Pistion di chuyãøn nhåì âéa lãûch (6) gàõn trãn truûc dáùn âäüng. Khi âéa quay thç noï seî laìm cho piston âi tåïi vaì lui trong xy lanh. Cháút laìm laûnh daûng khê vaìo vaì ra thäng qua van âéa (4) vaì (9).
Hçnh 4.25. Kãút cáúu maïy neïn vaì âéa van.
1. Piston; 2. Phåït laìm kên truûc; 3. Âáöu näúi truûc ly håüp;
4. Âéa van; 5. Truûc maïy neïn; 6. Âéa nghiãng; 7. Bi kim;
8. Loì xo; 9. Âéa van; 10. Van âiãû tæì; 11. Cuäün âiãûn tæì; 12. Piston
Coï cå cáúu thay âäøi dung têch âæåüc âàût åí phêa sau cuía maïy neïn vaì âæåüc làõp thaình mäüt cuûm bao gäöm piston vaì caïc chi tiãút khaïc nhæ van âiãûn tæì , van mäüt chiãöu vaì van xaí.
+ Dáöu maïy neïn.
Maïy neïn âæåüc bäi trån bàòng mäüt loaûi dáöu âàûc biãût. Loaûi dáöu naìy bäi trån caïc chi tiãút chuyãøn âäüng cuía maïy neïn. Dáöu duìng cho R-134a laì loaûi PAG täøng håüp.
Dáöu maïy neïn bäi trån maïy bàòng caïch hoaì tan vaìo trong ga vaì tuáön hoaìn trong maûch laìm maït. Vç váûy nãn duìng nhæîng loaûi dáöu sau:
a) Dáöu nãn duìng.
Ga laûnh
Kiãøu maïy neïn
R-134a
R-12
Loaûi âéa cheïo
ND-OIL8
ND-OIL6
Loaûi truûc khuyíu
ND-OIL9
ND-OIL7
Dáöu maïy neïn duìng cho hãû thäúng R-134a khäng âæåüc duìng láùn cho hãû thäúng R-12. Nãúu duìng sai loaûi dáöu, noï coï thãø laìm keût maïy neïn. Vç do dáöu maïy neïn duìng cho ga R-12 khäng hoaì tan trong ga R-134a noï seî khäng tuáön hoaìn trong maûch laìm laûnh vaì khäng thãø quay vãö maïy neïn. Âiãöu naìy laìm giaím tuäøi thoü cuía maïy neïn mäüt caïch roî rãût. Vç váûy dáöu chênh xaïc nhæ dáöu glycol polyalky-lene (noï hoaì tan ráút täút trong R-134a) phaíi âæåüc duìng trong hãû thäúng laìm laûnh R-134a.
b) Læåüng dáöu trong maïy neïn.
Nãúu khäng âuí dáöu maïy neïn trong maûch laìm laûnh, maïy neïn khäng thãø âæåüc bäi trån âáöy âuí. Màût khaïc nãúu quaï nhiãöu dáöu, mäüt læåüng dáöu låïn seî phuí lãn thaình trong cuía giaìn laûnh giaím hiãûu quaí trao âäøi nhiãût vaì khaí nàng laìm laûnh cuía hãû thäúng. Vç váûy viãûc âaím baío âuïng læåüng dáöu trong maûch laìm laûnh ráút quan troüng.
c) Bäø sung dáöu sau khi thay thãú caïc chi tiãút.
Mäüt khi maûch laìm laûnh thäng våïi khê quyãøn, ga seî bay håi vaì bë xaí ra khoíi hãû thäúng. Tuy nhiãn do dáöu maïy neïn khäng bay håi åí nhãût âäü trong phoìng nãn pháön låïn dáöu seî váùn åí laûi trong hãû thäúng. Vç váûy khi thay thãú caïc chi tiãút nhæ bçnh chæïa/bäü huït áøm, giaìn laûnh hay giaìn noïng, mäüt læåüng dáöu tæång âæång chæïa trong chi tiãút cuî phaíi âæåüc thãm vaìo chi tiãút måïi.
Hæåïng dáùn dæåïi âáy chè ra læåüng dáöu cáön phaíi thãm khi thay thãú caïc chi tiãút.
Bçnh chæïa/bäü huït áøm...............................10 - 20 cm3
Giaìn noïng ...............................................40 - 50 cm3
Giaìn laûnh ...............................................40 - 50 cm3
Maïy neïn ...............................................âäúi våïi maïy neïn måïi chæïa táút caí læåüng dáöu cáön cho hãû thäúng. Vç váûy, khi thay maïy neïn, âáöu tiãn xaí vaì âo læåüng dáöu trong maïy neïn cuî. Sau âoï xaí dáöu tæì maïy måïi vaì âäø laûi læåüng dáöu âuïng bàòng læåüng xaí ra tæì maïy cuî cäüng thãm 20 cm3 næîa.
+ Âiãöu khiãøn :
Van âéa âàût trãn truûc dáùn âäüng åí hai âáöu cuía maïy neïn. Trãn van coï caïc läù täø ong vaì caïc váúu maì khi xoay noï seî âoïng hoàc måí cæía vaìo ra cuía maïy neïn.
Mäùi cäøng vaìo vaì ra âæåüc näúi thäng nhåì mäüt âáöu kên chung riãng cho âæåìng tháúp aïp vaì âæåìng cao aïp bãn trong maïy neïn.
Hçnh 4.26. Nguyãn lyï hoaût âäüng cuía maïy neïn.
+ Hoaût âäüng :
Maïy neïn âæåüc dáùn âäüng båíi buly gàõn trãn khåïp âiãûn tæì.
Cháút laìm laûnh daûng khê tæì keït hoaï håi træåïc vaì sau âæåüc huït vaìo qua läù näúi aïp suáút tháúp cuía maïy neïn.
Maïy neïn neïn cháút laìm laûnh daûng khê theo lyï thuyãút trong khoaíng tæì 2 bar âãún 12-18 bar, trong luïc naìy nhiãût âäü cuía noï tàng lãn tæì 00C âãún khoaíng chæìng 700C vaì 1100C.
Nhæîng thäng säú nhiãût âäü vaì aïp suáút trãn âæåüc tênh toaïn cho hãû thäúng lyï thuyãút. Trong mäüt chiãúc xe, aïp suáút bãn pháön aïp tháúp nàòm trong khoaíng 1,2 âãún 3 bar, bãn cao aïp khoaíng tæì 14 bar âãún 20 bar trong âiãöu kiãûn bçnh thæåìng hoàûc coï thãø âãún 28 bar trong âiãöu kiãûn âàûc biãût. Nhiãût âäü cuía cháút laìm laûnh coï thãø tàng âãún 1250C.
Khê noïng âæåüc båm âãún keït ngæng tuû våïi aïp suáút cao thäng qua läù näúi aïp suáút cao.
Maïy neïn chè coï thãø neïn cháút thãø khê, nãúu coï cháút loíng seî laìm hoíng maïy neïn.
a) Maïy neïn hoaût âäüng hãút cäng suáút (100%)
Khi cuäün dáy âiãûn tæì khäng âæåüc cáúp âiãûn, van âiãûn tæì seî bë áún xuäúng vaì khoang näúi tàõt aïp suáút cao måí. Ga laûnh coï aïp suáút cao âi qua khe bãn dæåïi piston, mäüt van xaí thay âäøi aïp cuía ga laûnh naìy væåüt quaï læûc loì xo taïc duûng lãn piston laìm piston chuyãøn âäüng sang traïi cho âãún khi van xaí bë eïp vaìo âéa van.
Hçnh 4.27. Maïy neïn hoaût âäüng 100% cäng suáút.
1. Piston neïn; 2. Ga aïp suáút cao; 3. Van 1 chiãöu; 4. Khoang âi tàõt cao aïp; 5. Cuäün âiãûn tæì; 6. Van âiãûn tæì; 7. Piston; 8. Van båm; 9. Voí sau; 10. Âéa van; 11. Loì xo; 12. Ga aïp suáút tháúp.
Nhæ váûy ga laûnh aïp suáút âæåüc taûo ra trong caí 5 xylanh sau cuîng nhæ 5 xylanh træåïc. Âiãöu âoï coï nghéa laì caí 10 xylanh âãöu neïn ga laûnh. Luïc naìy van mäüt chiãöu âàût åí phêa sau cuía maïy neïn bë âáøy lãn trãn, âæa ga laûnh cao aïp åí xylanh træåïc vaì sau âãún giaìn ngæng.
b) Maïy neïn hoaût âäüng 50% cäng suáút.
Khi cuäün dáy âiãûn tæì âæåüc cáúp âiãûn, van âiãûn tæì âi lãn vaì âoïng khoang âi tàõt âæåìng cao aïp âãún caïc xylanh træåïc, aïp suáút giaím phêa sau piston vaì noï bë âáøy sang bãn phaíi båíi loì xo. Kãút quaí laì, van xaí gàõn vaìo piston chuyãøn âäüng taïch ra khoíi âéa van vaì do âoï laìm máút taïc duûng cuía 5 xylanh phêa sau. Van mäüt chiãöu âi xuäúng do sæû chãnh aïp giæîa phêa sau vaì phêa træåïc, taûo ra båíi caïc xylanh sau khäng hoaût âäüng. Váûy laì caïc khoang phêa sau bë âoïng vaì ga laûnh cao aïp khäng bë chaíy ngæåüc laûi.
Hçnh 4.28. Maïy neïn hoaût âäüng 50% cäng suáút.
1. Van xaí; 2. Piston neïn; 3. Ga aïp suáút cao; 4. Van huït; 5. Van 1 chiãöu; 6. Khoang âi tàõt cao aïp; 7. Cuäün âiãûn tæì; 8. Van âiãûn tæì; 9. Piston; 10. Van båm; 11. Voí sau; 12. Âéa van; 13. Loì xo; 14. Ga aïp suáút tháúp.
ÅÍ traûng thaïi naìy maïy chè phaït huy 50% cäng suáút do xylanh phêa sau laì aïp suáút tháúp vaì chè coï caïc xylanh phêa hoaût âäüng.
+ Thiãút bë chäúng chãút maïy(bäü äøn âënh täúc âäü âäüng cå).
Hçnh 4.29. Maûch âiãûn âo täúc âäü âäüng cå.
Nãúu maïy neïn hoaût âäüng khi âäng cå âang chaûy khäng taíi, cäng suáút âäüng cå seî nhoí vaì coï thãø chãút maïy. Thiãút bë naìy seî ngàõt ly håüp tæì khi täúc âäü âoüng cå giaím xuäúng dæåïi giaï trë xaïc âënh âãø ngàn khäng cho chãút maïy.
Mäüt maûch phaït hiãûn täúc âäü âäüng cå bàòng caïch âãúm säú xung sinh ra cuía cuäün dáy âaïnh læía så cáúp âæåüc duìng âãø phaït hiãûn täúc âäü âäüng cå.
+ Thiãút bë buì khäng taíi.
Khi laïi xe åí nhæîng thaình phäú máût âäü giao thäng cao hay khi dæìng xe våïi âäüng cå åí täúc âäü khäng taíi hoàûc gáön khäng taíi, cäng suáút âäüng cå nhoí nãn sæû hoaût âäüng cuía maïy neïn dæåïi âiãöu kiãûn naìy seî taûo ra mäüt taíi låïn quaï mæïc cho âäüng cå laìm noï quaï låïn hay chãút.
Vç váûy mäüt thiãút bë buì khäng taíi âæåüc sæí duûng âãø náng cæåîng bæïc täúc âäü khäng taíi vaì cho pheïp hãû thäúng laìm laûnh hoaût âäüng nãúu muäún duìng âiãöu hoaì khäng khê trãn xe khi âang chaûy åí nhæîng âiãöu kiãûn trãn.
Thiãút bë buì khäng taíi khaïc nhau phuû thuäüc vaìo kiãøu âäüng cå vaì hãû thäúng nhiãn liãûu.
Ta láúy vê duû trong âäüng cå chãú hoaì khê, mäüt VSV (van cäng tàõc chán khäng) vaì mäüt cå cáúu cháúp haình âæåüc duìng âãø måí bæåïm ga cæåîng bæïc vaì náng täúc âäü khäng taíi khi hãû thäúng laìm laûnh âang hoaût âäüng.
Hçnh 4.30. Van cäng tàõc chán khäng.
Trong âäüng cå EFI, do khäng khê âæåüc âi tàõt âãún khoang naûp khê khi VSV vaì maìng hoaût âäüng. Vç váûy täúc âäü khäng taíi cuía âäüng cå tàng.
Hån næîa, åí mäüt vaìi kiãøu âäüng cå TCCS våïi mäüt van ISC (âiãöu khiãøn täúc âäü khäng taíi), ECU âäüng cå nháûn biãút khi naìo âiãöu hoaì khäng khê hoaût âäüng vaì kêch hoaût van ISC. Vç váûy maì laìm tàng täúc âäü âäüng cå.
.
4.2.3.2. Khåïp âiãûn tæì.
Hçnh 4.31: Khåïp âiãûn tæì.
1. Cuäün dáy nam chám âiãûn; 2. Puli; 3. Âéa bë âäüng; 4. Phåït kên truûc; 5. Voìng bi keïp; 6. Truûc maïy neïn; 7. Khe håí cho pheïp khi bäü ly håüp càõt khåïp.
Khåïp âiãûn tæì (ly håüp âiãûn tæì) duìng âãø âiãöu khiãøn dáùn âäüng maïy neïn. Trong quaï trçnh laìm viãûc cuía hãû thäúng laìm maït, maïy neïn khäng hoaût âäüng liãn tuûc. Tæång æïng våïi chãú âäü laìm laûnh âàût ban âáöu, khi nhiãût âäü trong khoang haình khaïch âaî âaût yãu cáöu, maïy neïn cáön phaíi ngæìng hoaût âäüng; khi nhiãût âäü trong khoang haình khaïch bàõt âáöu thay âäøi tàng lãn so våïi chãú âäü âàût thç yãu cáöu thç maïy neïn phaíi hoaût âäüng tråí laûi. Ly håüp âiãûn tæì laìm nhiãûm vuû ngàõt, näúi dáùn âäüng maïy neïn.
Stato cuía ly håüp âiãûn tæì âæåüc âàût läöng vaìo trong buly cuía maïy neïn. Trong stato coï cuäün dáy âiãûn tæì 1. Räto âàût läöng vaìo puli (2) cuía ly håüp.
Truûc dáùn âäüng cuía maïy neïn âæåüc dáùn âäüng tæì truûc khuyíu thäng qua mäüt khåïp näúi âiãûn tæì.
Khi âäüng cå bàõt âáöu hoaût âäüng, buli quay tæû do trãn truûc.
Khi måí cäng tàõc âiãöu hoìa khäng khê, seî coï doìng âiãûn chaûy qua cuäün dáy (1) cuía bäü ly håüp taûo ra mäüt tæì træåìgn âuí maûnh âãø huït âéa bë âäüng (3), âéa naìy thæåìng xuyãn dênh cæïng vaìo puli 2 âang quay, nhæ váûy truûc maïy neïn (6) seî quay cuìng våïi puli, nãn tuy puli quay trãn voìng bi keïp (5) nhæng truûc maïy neïn âæïng yãn. Khe håí bäü ly håüp càõt nàòm trong khoaíng 0,6 - 1,44 mm. Våïi loaûi ly håüp cuäün dáy âæïng yãn, bãö màût näúi vaì càõt êt bë maìi moìn, ta âåí cäng baío dæåîng.
4.2.3.3. Cäng tàõc aïp suáút keïp.
Cäng tàõc aïp suáút âæåüc làõp giæîa bçnh chæïa vaì van giaîn nåí, noï phaït hiãûn aïp suáút phêa cao aïpcuía maûch laìm laûnh vaì ngàõt ly håüp tæì khi aïp suáút khäng bçnh thæåìng, tàõt maïy neïn âãø traïnh caïc hæ hoíng coï thãø xaíy ra âäúi våïi chi tiãút cuía hãû thäúng laìm laûnh.
Aïp suáút cao khaïc thæåìng.
Khi aïp suáút laìm laûnh tråí nãn cao khaïc thæåìng, noï coï thãø aính hæåíng hay laìm hoíng nhiãöu chi tiãút.
Khi cäng tàõc phaït hiãûn ra aïp suáút cao khaïc thæåìng noï seî tàõt laìm ngàõt ly håüp tæì vaì dæìng maïy neïn.
Aïp suáút tháúp khaïc thæåìng.
Nãúu læåüng ga trong maûch laìm laûnh giaím ráút nhiãöu hay khäng coìn ga do roì rè,... sæû bäi trån bàòng dáöu maïy neïn tråí nãn keïm khi maïy neïn laìm viãûc vaì noï coï thãø laìm keût maïy neïn.
Vç váûy, khi khäng âuí ga vaì aïp suáút giaím, cäng tàõc aïp suáút seî laìm ngàõt ly håüp vaì dæìng maïy neïn.
4.2.3.4. Keït ngæng tuû.
Tæì maïy neïn âi ra, mäi cháút cäng taïc åí thãø khê, coï nhiãût âäü vaì aïp suáút cao. Keït ngæng tuû laì nåi trao âäøi nhiãût cuía khê ga våïi mäi træåìng ngoaìi âãø giaím nhiãût âäü vaì chuyãøn traûng thaïi cuía mäi cháút kaûnh cuía khê sang loíng. Keït ngæng tuû coï kãút cáúu caïc äúng dáùn vaì laï taín nhiãût tæång tæû nhæ giaìn laûnh(bäü hoaï håi). Keït âæåüc bäú trê åí phêa âáöu ätä(âàût træåïc âäüng cå) âãø laìm maït cæåîng bæïc nhåì khäng khê huït båíi quaût gioï cuía keït næåïc laìm maït âäüng cå vaì doìng khäng khê sinh ra chuyãøn âäüng.
Ngaìy nay, coï nhæîng kiãøu xe âæåüc trang bë quaût âiãûn daình riãng cho giaìn noïng.
+ Vë trê trong chu trçnh laìm laûnh.
Nàòm bãn phêa cao aïp, giæîa maïy neïn vaì äúng tiãút læu.
+ Kãút cáúu vaì hoaût âäüng.
Keït ngæng tuû bao gäöm mäüt äúng gáúp khuïc coï gàõn nhiãöu laï taín nhiãût.
Maïy neïn båm mäi cháút laìm laûnh daûng khê noïng åí nhiãût âäü khoaíng 700C âãún 1000C, aïp suáút cao vaìo läúi vaìo nàòm phêa trãn cuía keït ngæng tuû.
Hçnh 4.32. Keït ngæng tuû.
1. Daîy äúng cuía bçnh ngæng tuû; 2. Caïc caïnh taín nhiãût
Khê gas noïng âi xuyãn qua äúng gáúp khuïc vaì âæåüc laìm laûnh âãø ngæng tuû. Læåüng nhiãût láúy khoíi khê gas âæåüc truyãön cho khäng khê bãn ngoaìi.
4.2.3.5. . Bäü ngæng tuû vaì huït áøm.
Bäü ngæng tuû vaì huït áøm coìn goüi laì bçnh chæïa. Âoï laì nåi têch tuû taûm thåìi pháön mäi cháút cäng taïc bë hoaï loíng ngàn khäng cho chuïng âæåüc naûp vaìo maïy neïn. Màût khaïc bçnh chæïa coìn duìng âãø dæû træî mäi cháút cäng taïc bäø sung cho hãû thäúng, vç hãû thäúng
laìm maït coï phaûm vi thay âäøi nhiãût âäü ráút låïn laìm cho mäi cháút laìm laûnh åí thãø loíng
bë thay âäøi thãø têch khi noï giaîn nåí hoàûc bë co heûp. Dung têch cuía bçnh khoaíng 0,95 lêt. Trong bçnh coìn chæïa hoaï cháút laìm nhiãûm vuû huït áøm vaì khæí muìi. Viãûc huït caïc håi næåïc (huït áøm) ra khoíi mäi cháút cäng taïc laì ráút quan troüng vç næåïc coï thãø taïc duûng våïi mäi cháút laìm laûnh taûo nãn axit gáy oxy hoaï vaì àn moìn kim loaûi. Ngoaìi ra håi næåïc bë laûnh coï thãø âoïng bàng laìm tàõc ngeîn caïc van, âæåìng äúng cuía hãû thäúng. Caïc hoaï cháút huït áøm khäng duìng chung cho caïc loaûi mäi cháút laìm laûnh. Våïi mäi cháút R-12 duìng håüp cháút huït áøm laì Silica Gel coìn våïi mäi cháút R-134a duìng Zeolite
+ Vë trê trong chu trçnh laìm laûnh:
Nàòm bãn phêa tháúp aïp, giæîa keït hoïa håi vaì maïy neïn.
+ Muûc âêch:
Hçnh 4.33. Kãút cáúu bäü ngæng tuû.
1. Cæía vaìo; 2. Nàõp nhæûa; 3. ÄÚng hçnh chæî U; 4. Cæía ra; 5. Pháön tæí huït áøm; 6. Pháön dáöu bäi trån; 7. Táúm loüc.
Duìng laìm nåi chæïa mäi cháút laìm laûnh daûng khê.
Duìng âãø loüc vaì huït áøm mäi cháút laìm laûnh.
Baío vãû maïy neïn.
+ Hoaût âäüng:
Mäi cháút laìm laûnh daûng khê tæì keït hoïa håi âi theo âæåìng huït (1) âãø vaìo bäü têch tuû vaì huït áøm.
Noï âi quanh caïi nàõp bàòng nhæûa (2) âãø taûo ra mäüt doìng xoaïy. Pháön tæí huït áøm (5) seî giæî laûi håi næåïc chæïa trong mäi cháút laìm laûnh.
Mäi cháút laìm laûnh daûng khê seî táûp trung phêa dæåïi nàõp nhæûa vaì âi ra khoíi thäng qua âæåìng thoaït (4).
Dáöu bäi trån (6) nàòm phêa dæåïi cuía bäü têch tuû vaì huït áøm âæåüc huït âi qua mäüt táúm loüc (7) âãún äúng hçnh chæí U (3) vaì träün våïi mäi cháút laìm laûnh (tè lãû träün cuía dáöu bäi trån/mäi cháút laìm laûnh laì 1:32 hoàûc laì 3%). Nhæ thãú seî âaím baío bäi trån caïc pháön chuyãøn âäüng trong maïy neïn.
4.2.3.6. ÄÚng tiãút læu.
+ Vë trê trong chu trçnh laìm laûnh.
Nàòm giæîa keït ngæng tuû vaì bçnh huït áøm.
+ Muûc âêch.
Duìng âãø âiãöu chènh læåüng mäi cháút laìm laûnh âi âãún keït hoïa håi.
Taïch råìi hai bãn cao aïp vaì tháúp aïp.
+ Hoaût âäüng.
Mäi cháút laìm laûnh tæì keït ngæng tuû våïi aïp suáút cao âãún läúi vaìo cuía äúng tiãút læu (1).
Hai voìng chæî O (4) traïnh khäng cho mäi cháút laìm laûnh roì rè qua van.
Hai táúm loüc (2) vaì (5) taûi cæía vaìo vaì cæía ra cuía van coï nhiãûm vuû laìm saûch caïc haût buûi nhoí trong mäi cháút laìm laûnh.
Hçnh 4.34. ÄÚng tiãút læu.
1. ÄÚng tiãút læu; 2,5. Táúm loüc; 3. Läù tiãút læu; 4. Gioàng.
Táúm loüc bãn cæía ra coìn coï nhiãûm vuû phun mäi cháút laìm laûnh tháût tåi. Læåüng mäi cháút laìm laûnh coï thãø qua âæåüc âæåìng kênh xaïc âënh phêa trong cuía van (3) luän luän âæåüc xaïc âënh thäng qua aïp suáút. Âáy laì sæû giåïi haûn læåüng âi qua.
Âæåìng kênh trong cuía van thay âäøi tuìy thuäüc vaìo thãú hãû cuía xe vaì yãu cáöu laìm laûnh cuía hãû thäúng âiãöu hoìa khäng khê.
Voí cuía äúng tiãút læu coï maî maìu âãø chè thë sæû khaïc nhau vãö âæåìng kênh trong (vaì khäng thãø thay âäøi khi sæía chæîa).
4.2.3.7. Keït hoïa håi.
Keït hoaï håi laì nåi mäi cháút laìm laûnh tæì thãø loíng chuyãøn sang thãø khê (bäúc håi). Hiãûu quaí quaï trçnh trao âäøi nhiãût naìy coï vai troì quan troüng âãún khaí nàng laìm laûnh cuía hãû thäúng. Bäü hoaï håi bao gäöm caïc äúng håüp kim nhäm. Bãn ngoaìi thaình äúng coï gàõn caïc táúm taín nhiãût âãø tàng diãûn têch tiãúp xuïc våïi khäng khê. Kãút cáúu caïc äúng coï caïc kiãøu khaïc nhau: kiãøu äúng coï taín nhiãût daûng táúm phàóng, kiãøu äúng cong coï taín nhiãût daûng táúm læåün soïng vaì äúng kiãøu cäúc chuûp. Caïc kãút cáúu khaïc nhau âãöu nhàòm muûc âêch tàng diãûn têch trao âäøi nhiãût cuía bäü hoaï håi.
Trong quaï trçnh laìm viãûc coï luïc nhiãût âäü trong äúng cuía bäü hoaï håi haû tháúp tåïi 00C, khi âoï håi næåïc coï láùn trong mäi cháút laìm laûnh coï thãø baïm vaìo thaình äúng vaì taûo thaình bàng ngàn caín læu thäng cuía mäi cháút laìm laûnh, aính hæåíng xáúu âãún quaï trçng laìm laûnh. Vç váûy, trong hãû thäúng phaíi coï âàût bäü chäúng âoïng bàng.
Sæû chäúng âoïng bàng vaì tuyãút chuí yãúu xaíy ra åí caïnh giaìn laûnh. Khi khäng khê áúm âáûp vaìo caïnh giaìn laûnh vaì bë laìm laûnh xuäúng dæåïi nhiãût âäü âiãøm sæång, håi næåïc trong khäng khê ngæng tuû laûi vaì dênh vaìo caïc caïnh giaìn laûnh åí daûng caïc gioüt næåïc coï thãø biãún thaình tuyãút hay bàng. Nãúu xaíy ra sæû âoïng bàng, hiãûu quaí truyãön nhiãût cuía giaìn laûnh seî giaím. Vç váûy mäüt thiãút bë chäúng bàng âæåüc sæí duûng âãø traïnh hiãûn tæåüng naìy.
Mäüt trong nhæîng phæång phaïp sau thæåìng âæåüc sæí duûng âãø chäúng âoïng bàng.
+ Phæång phaïp nhiãût âiãûn tråí.
Mäüt nhiãût âiãûn tråí âæåüc gàõn vaìo caïc caïnh cuía giaìn laûnh. Caïc tên hiãûu tæì nhiãût âiãûn tråí âæåüc sæí duûng âãø âiãöu khiãøn nhiãût âäü. Khi nhiãût âäü caïnh giaím, ly håüp tæì seî tàõt laìm dæìng maïy neïn.
+ Phæång phaïp âiãöu aïp giaìn laûnh (EPR).
Læåüng ga tæì giaìn laûnh vaìo maïy neïn âæåüc âiãöu chènh vaì aïp suáút trong giaìn laûnh âæåüc duy trç åí 2,0 kgf/cm2 hay coï hån âãø nhiãût âäü caïc caïnh giaìn laûnh seî khäng giaím xuäúng dæåïi 00C.
Hçnh 4.35. Chu trçnh duìng EPR.
a) Khi taíi laìm laûnh nhoí.
Khi taíi laìm laûnh nhoí, aïp suáút bay håi cuía ga trong giaìn laûnh tháúp. Vç váûy van bàõt âáöu âoïng âãø ngàn khäng cho aïp suáút bay håi giaím xuäúng dæåïi 2,0 kgf/cm2.
Hçnh 4.36. Van EPR khi taíi laìm laûnh nhoí.
b) Khi taíi laìm laûnh cao.
Khi taíi laìm laûnh cao aïp suáút bay håi cuía ga trong giaìn laûnh cuîng cao. Vç váûy van måí hoaìn toaìn vaì ga âaî bay håi trong giaìn laûnh âæåüc huït thàóng vaìo maïy neïn maì khäng qua âiãöu chènh.
Hçnh 4.37.Van EPR khi taíi laìm laûnh cao.
+ Vë trê trong chu trçnh laìm laûnh.
Loaûi duìng äúng tiãút læu: nàòm bãn phêa tháúp aïp, giæîa äúng tiãút læu vaì bäü têch tuû vaì
huït áøm.
Loaûi duìng van tiãút læu: nàòm bãn phêa aïp tháúp giæîa van tiãút læu vaì maïy neïn.
+ Muûc âêch.
Laìm laûnh, huït áøm vaì laìm saûch khäng khê.
Hçnh 4.38. Keït hoïa håi.
+ Kãút cáúu vaì hoaût âäüng.
Keït hoïa håi (1) âæåüc âàût trong häüp phêa sau quaût cuía hãû thäúng sæåíi vaì âiãöu hoìa (4), hoaût âäüng giäúng nhæ mäüt bäü trao âäøi nhiãût.
Keït hoïa håi coï chæïa nhiãöu laï taín nhiãût daûng xoàõn ruäüt gaì.
Mäi cháút laìm laûnh sau khi qua äúng tiãút læu hoàûc van tiãút læu thç vaìo keït hoïa håi åí daûng loíng coï aïp tháúp(2).
Ngay khi mäi cháút laìm laûnh tiãúp xuïc våïi bãö màût phêa trong cuía äúng laìm maït, noï hoïa håi vaì truyãön nhiãût cho äúng. ÄÚng laìm maït vaì toaìn bäü keït hoïa håi laûnh âi mäüt caïch nhanh choïng.
Khäng khê (A) thäøi qua keït hoïa håi âãø âæåüc laìm laûnh vaì huït áøm (B), sau âoï âæåüc âáøy vaìo bãn trong xe nhåì quaût sæåíi - âiãöu hoìa.
Mäi cháút laìm laûnh âaûng khê seî âi tråí laûi maïy neïn theo (3).
4.2.3.8. Cuûm laìm maït.
Cuûm laìm maït bao gäöm: giaìn laûnh, mätå quaût vaì quaût, van giaîn nåí, âoïng xaí næåïc âæåüc làõp bãn trong khoang haình khaïch.
ÅÍ mäüt vaìi cuûm laìm maït, mätå quaût vaì quaût nàòm ngoaìi cuûm laìm maït.
Âaïy xaí næåïc têch næåïc ngæng tuû båíi giaìn laûnh vaì xaí noï ra ngoaìi. Noï âæåüc thiãút
kãú âãø traïnh næåïc rè vaìo khoang haình khaïch.
+ Van giaîn nåí.
Van tiãút læu laìm nhiãûm vuû taûo sæû chãnh aïp giæîa bäü ngæng vaì bäü bäúc håi mäi cháút laìm maït. Bäü bäúc håi cáön aïp suáút tháúp âãø bay håi cháút loíng. Ga loíng sau khi âi qua bçnh chæïa/huït áøm âæåüc phun ra tæì mäüt läù tiãút læu laìm cho ga giaîn nåí âäüt ngäüt vaì biãún thaình daûng sæång muì coï aïp suáút vaì nhiãût âäü tháúp. Thiãút bë thæûc hiãûn viãûc naìy goüi laì van giaîn nåí.
Van giaîn nåí coï thãø phán loaûi så bäü thaình caïc kiãøu sau:
Van giaîn nåí aïp suáút khäng âäøi.
Van giaîn nåí kiãøu nhiãût.
Van giaîn nåí kiãøu nhiãût âæåüc sæí duûng trong hãû thäúng laìm laûnh cuía caïc xe Toyota.
Mäüt vaìi kiãøu xe ngaìy nay duìng van giaîn nåí kiãøu häüp . Âàûc âiãøm cuía van giaîn nåí naìy laì mäüt cáön caím biãún nhiãût trong (tæång tæû nhæ äúng caím biãún nhiãût trong caïc van giaîn nåí thäng thæåìng) nãn khäng cáön duìng thãm mäüt äúng mao dáùn nhæ kiãøu thäng thæåìng. Thãm vaìo âoï, åí kiãøu häüp, aïp suáút ga taûi cæía ra taïc duûng thàóng âãún phêa cáön caím biãún nhiãût cuía maìng nãn khäng cáön äúng cán bàòng nhæ kiãøu thäng thæåìng .
Khi hoaût âäüng, cáön caím biãún nhiãût nháûn nhiãût âäü taûi cæía ra cuía daìn laûnh vaì truyãön âãún maìng laìm aïp suáút khê trong buäöng maìng thay âäøi. Kãút quaí laì maìng dëch chuyãøn vç váûy âiãöu chènh âæåücviãûc âoïng, måí van
Vë trê trong xe.
Van tiãút læu nàòm trong häüp hoïa håi.
Vë trê trong chu trçnh laûnh.
Nàòm bãn cao aïp, giæîa bçnh huït áøm vaì keït hoïa håi.
Muûc âêch.
Âiãöu chènh læåüng mäi cháút laìm laûnh âi vaìo keït hoïa håi.
Kãút cáúu.
Van tiãút læu bao gäöm thán van vaì nàõp âáöu (3).
Hçnh4.39. Van giaîn nåí.
1. Cæía vaìo; 2. van træåüt; 3. Vãö laûi maïy neïn; 4. Caím biãún nhiãût; 5. Nàõp âáöu; 6. Mìan ngàn; 7. Âãún tæì keït hoaï håi; 8. Vaìo keït oaï håi; 9. Van traìn; 10. Loì xo
Mäi chát laìm laûnh daûng loíng âi vaìo(1) âãún tæì kãút ngæng tuû âi vaìo läù vaì âæåüc phun vaìo keït hoïa håi theo mäüt læåüng chênh xaïc.
Mäi cháút laìm laûnh daûng khê âãún tæì kãút hoïa håi seî âi qua läù phêa trãn cuía van maì khäng thay âäøi gç âãø âãún maïy neïn.
Hoaût âäüng.
Mäi cháút laìm laûnh âãún tæì bäü têch tuû vaì huït áøm vaì âi vaìo cæía vaìo (1).
Mäi cháút laìm laûnh sau âoï phaíi thàõng sæïc eïp loì xo cuía van traìn (9) âãø âãún cæía ra (8) vaì sau âoï vaìo keït hoïa håi.
Âäü måí cuía van traìn âæåüc âiãöu chènh tuìy theo nhiãût âäü vaì aïp suáút cuía khê gas âi qua tæì bäü hoïa håi.
Loì xo (10) âaím baío ràòng chè coï mäi cháút laìm laûnh daûng khê âi tråí laûi maïy neïn (3).
Nãúu vê duû nhiãût âäü cuía khê gas (7) âãún tæì keït hoïa håi tàng lãn âi vaìo läù van trãn, mäi cháút laìm laûnh laìm cho nàõp âáöu vaì caím biãún nhiãût (4) noïng lãn. Maìn ngàn (6) vaì van træåüt (2) giaín nåí vaì âáøy viãn bi cuía van traìn xuäúng vaì âo âoï van måí. Viãûc tàng læåüng mäi cháút laìm laûnh vaìo keït hoïa håi (8) seî laìm keït hoïa håi laûnh vaì nhiãût âäü cuía khê gas giaím xuäúng.
4.2.3.9. Âiãöu khiãøn quaût.
Hçnh 4.40. Så âäö âiãöu khiãøn.
1.Cäng tàõc laìm khä khäng khê; 2.Råì-le quaût âiãöu hoìa sau; 3.Cäng tàõc quaût âiãöu hoìa sau; 4.Âiãûn tråí quaût âiãöu hoìa sau; 5.Âäüng cå quaût âiãöu hoìa sau; 6.Råì-le quaût sæåíi; 7.Âäüng cå âiãöu khiãøn tuáön hoaìn khäng khê sæåíi; 8.Âäüng cåï quaût sæåíi; 9.Âiãûn tråí quaût sæåíi; 10.Cäng tàõc quaût sæåíi; 11.Tæì âeìn âiãöu khiãøn; 12. Âeìn chè thë maïy neïn.
+ Hoaût âäüng.
Cäng tàõc quaût sæåíi (10) phaíi âæåüc báûc âãø cho hãû thäúng âiãöu hoìa hoaût âäüng. Sæû hoaût âäüng cuía hãû thäúng âiãöu hoìa khäng khê seî âæåüc chè thë bàòng âeìn.
Cäng tàõc quaût sæåíi coï baíy vë trê , ba vë trê duìng khäng khê bãn ngoaìi thäøi vaìo, ba vë trê tuáön hoaìn khäng khê bãn trong vaì mäüt vë trê ngæìng quaût. Caïc vë trê naìy coï caïc täúc âäü quaût quay khaïc nhau do âiãûn tråí (9).
Hãû thäúng âiãöu hoìa phêa sau laì hãû thäúng phuû, cäng tàõc quaût (3) coï 4 vë trêü, ba vë trê gioï ngoaìi vaì mäüt vë trê ngæìng. Täúc âäü cuía quaût cuîng thay âäøi do âiãûn tråí (4).
Caïc âiãûn tråí trãn âæåüc làõp âàût ngay trãn âäüng cå cuía quaût.
Khi cäng tàõc quaût sæåíi âæåüc báûc thç caïc thaình pháön sau âæåüc cuîng âæåüc kêch hoaût:
Råì-le quaût sæåíi (6).
Âeìn chè thë maïy neïn (12).
Van âiãûn tæì cuía khåïp âiãöu hoìa nàòm trãn maïy neïn.
Råì-le quaût âiãöu hoìa phêa sau (2).
4.2.3.10. Âiãöu khiãøn nhiãût âäü vaì phán phäúi khäng khê.
Hçnh 4.41. Så âäö âiãöu khiãøn.
1.Cäng tàõc laìm laûnh nhanh.
2.Cáöu chç chênh F28.
3. Råì-le âiãöu khiãøn cæía gioï sæåíiï.
4. Âäüng cå âiãöu khiãøn sæía gioï sæåíi.
5.Âäüng cå âiãöu khiãøn nhiãût âäü sæåíi.
6. Biãún tråí.
7. Van âiãûn tæì âiãöu khiãøn van ngàõt næåïc laìm maït.
+Hoaût âäüng.
Âäüng cå âiãöu khiãøn nhiãût âäü (5) âæåüc cáúp nguäön khi cäng tàõc âaïnh læía âæåüc báûc. Âäüng cå âæåüc âiãöu khiãøn båíi mäüt biãún tråí.
Khi xe cáön laìm laûnh nhanh choïng thç phaíi báûc cäng tàõc laìm laûnh nháút (1). Luïc naìy van âiãûn tæì (7) kãút håüp våïi van chán khäng ngàõt âæåìng næåïc laìm maït . Råì-le (3) âæåüc cáúp nguäön thäng qua cáöu chç F28 (2), âäüng cå (4) âiãöu chènh sao cho khäng khê bãn ngoaìi khäng qua keït taín nhiãût vaì khäng khê noïng khäng thãø vaìo trong xe.
4.2.3.11. Âiãöu khiãøn quaût gioï.
Hçnh 4.42. Så âäö âiãöu khiãøn.
1. Cáöu chç chênh cuía âäüng cå (50A); 2.Råì-le mä-âun EEC; 3.Råì-le quaût laìm maït (täúc âäü cao); 4. Tæì cäng tàõc aïp tháúp; 5.Cäng tàõc cao aïp; 6.Bäü ngàõt khi måí hãút bæåïm ga; 7. Mä-âun EEC V; 8.Quaût laìm maït âiãöu hoìa; 9. Quaût laìm maït; 10.Âiãûn tråí; 11.Råì-le quaût laìm maït.
+Hoaût âäüng.
Hai quaût âiãûn (8) âæåüc âàût åí keït laìm maït âãø tàng täúc âäü laìm maït.
Khi nhiãût âäü xung quanh bçnh thæåìng thç mä-âun EEC âiãöu khiãøn råí-le quaût (11) thäng qua råì-le EEC (2). Quaût taín nhiãût (9) vaì quaût (8) âæåüc cáúp nguäön thäng qua cáöu chç chênh (1) vaì âiãûn tråí (10). Quaût chaûy våïi täúc âäü bçnh thæåìng.
Khi nhiãût âäü xung quanh cao thç mä-âun EEC nhán ra thäng qua cäng tàõc cao aïp vaì âiãöu chènh råì-le quaût (3) âoïng nguäön træûc tiãúp cho quaût. Luïc naìy quaût chaûy nhanh lãn vç khäng phaíi näúi tiãúp qua âiãûn tråí.
4.2.3.12. Âiãöu khiãøn hoaût âäüng maïy neïn.
Hçnh 4.43. Så âäö âiãöu khiãøn.
1.Âi âãún råì-le quaût laìm maït (täúc âäü cao).
2.Råì-le mä-âun EEC.
3.Bäü ngàõt khi måí hãút bæåïm ga.
4. Mä-âun EEC V.
5.Khåïp âiãûn tæì.
6.Âi-äút baío vãû khåïp maïy neïn khoíi doìng ngæåüc.
7.Cäng tàõc cao aïp.
8.Cäng tàõc maïy neïn (tháúp aïp).
+ Nguyãn lyï hoaût âäüng.
Nãúu aïp suáút trong hãû thäúng quaï cao, cäng tàõc cao aïp (7) seî ngàõt doìng âiãûn qua van âiãûn tæì vaì taïch khåïp maïy neïn.
Nãúu aïp suáút trong hãû thäúng quaï tháúp, cäng tàõc tháúp aïp (3) seî ngàõt doìng âiãûn qua van âiãûn tæì vaì taïch khåïp maïy neïn.
5. TÊNH TOAÏN KIÃØM TRA HÃÛ THÄÚNG ÂIÃÖU HOAÌ CUÍA FORD TRANSIT.
5.1. XAÏC ÂËNH LÅÏP CAÏCH NHIÃÛT CUÍA TRÁÖN.
5.1.1. Kãút cáúu.
Tráön xe coï låïp trãn laì låïp theïp taïn keîm tiãúp xuïc træûc tiãúp våïi màût tråìi, bãn trong coï låïp caïch nhiãût bàòng bäng khoaïng eïp boüc da.
Hçnh 3.1. Kãút cáúu bao che tráön xe.
1. Theïp taïn keîm; 2. Bäng khoaïng eïp boüc da.
Theo [1] ta coï:
Baíng 3.1. Kãút cáúu bao che tráön xe.
STT
Váût liãûu
d (m)
l (W/m2.âäü)
1
Theïp taïn keîm
0,002
45
2
Bäng khoaïng
dCN
0,06
Trong âoï:
d - Chiãöu daìy låïp caïch nhiãût.
l - Hãû säú dáùn nhiãût.
Hçnh 5.2. Så âäö tênh toaïn cuía xe FORD TRANSIT 75.2001.
5.1.2. Caïc thäng säú.
Nhiãût âäü phêa ngoaìi: tng = 350C,
Nhiãût âäü trong xe: ttr = 250C,
Âäü áøm tæång âäúi cuía khäng khê phêa ngoaìi: jng = 80%,
Âäü áøm tæång âäúi cuía khäng khê phêa trong: jng = 70%,
Tra âäö thë (I-d) ta coï nhiãût âäü âoüng sæång laì: ts = 310C.
Hçnh 5.4. Âäö thë I-d.
5.1.3. Bãö daìy låïp caïch nhiãût.
Bãö daìy låïp caïch nhiãût xaïc âënh theo cäng thæïc:
dCN = lCN, (m) [Tr 125_TL3]
Trong âoï :
lCN = 0,06 - Hãû säú dáùn nhiãût.
K : Hãû säú truyãön nhiãûtqua kãút cáúu,
at : Hãû säú trao âäøi nhiãût bãn trong cuía tráön (W/m2.âäü)
ang: Hãû säú trao âäøi nhiãût bãn ngoaìi cuía tráön, ang = 23,3 (W/m2.âäü)
[Baíng 17_Tr 74_TL1]
- choün K = 1,8 (W/m2.âäü), [Baíng 13_Tr 72_TL1]
at = 7 (W/m2.âäü), (khäng khê âäúi læu tæû nhiãn) [Baíng 17_Tr 74_TL1]
Þ , (m)
Thæûc tãú låïp caïch nhiãût theo quy chuáøn dTT = 0,03 (m)
* Kiãøm tra âoüng sæång bãö maût ngoaìi kãút cáúu.
Hãû säú truyãön nhiãût qua kãút cáúu khi coï khaí nàng xaíy ra âoüng sæång trãn bãö màût ngoaìi cuía kãút cáúu:
KS = 0,95.ang. [Tr 184_TL3]
Âiãöu kiãûn âãø bãö màût ngoaìi khäng âäüng sæång laì: KTT £ KS.
Våïi KTT : Hãû säú truyãön nhiãût thæûc tãú cuía kãút cáúu, âæåüc xaïc âënh theo cäng thæïc:
, (W/m2.âäü)
, (W/m2.âäü).
Váûy KTT < KS , Khäng coï hiãûn tæåüng âoüng sæång trãn bãö màût kãút cáúu.
5.2. TÊNH NHIÃÛT.
Q1 : Täøn tháút nhiãût qua kãút cáúu bao che, (W)
Q2 : Täøn tháút nhiãût do ngæåìi taûo ra , (W)
Q3 : Täøn tháút nhiãût do âäüng taûo ra , (W)
Q4 : Täøn tháút nhiãût khi måí cæía , (W)
Q5 : Täøn tháút nhiãût âeìn toaí ra , (W)
Muûc âêch cuía viãûc tênh toaïn nhiãût laì âãø xaïc âënh âæåüc táút caí caïc täøn tháút laûnh cuía noï vaì âæåüc tênh bàòng täøng caïc taíi nhiãût thaình pháön coï giaï trë cao nháút. Nhæ váûy taíi nhãût cho thiãút bë:
Q = Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + Q5
5.2.1. Tênh nhiãût qua kãút cáúu bao che.
Q1 = QBX + Qt + Qtr + QS , (W)
Trong âoï:
QBX : Nhiãût læåüng bæïc xaû , (W)
Qt : Nhiãût læåüng qua tæåìng, (W)
Qtr : Nhiãût læåüng qua tráön , (W)
QS : Nhiãût læåüng qua saìn , (W)
QBX = A.R , (W)
Trong âoï:
- A : Diãûn têch màût bæïc xaû
A = (3,750x 1,37) + (1,70 x 3,750) = 11,5125 (m2).
- R : nhiãût tråí qua màût bæïc xaû láúy låïn nháút.
R = 514 (W/m2).
QBX = 11,5125 x 514 = 5917,425 (W)
- Qt = Kt .Ft.Dt , (W) (4-63)
Trong âoï :
Kt = 1 : Hãû säú truyãön nhiãût trãn tæåìng. (Tra baíng taìi liãûu [1])
Dt = (tng-tt): Âäü chãnh lãûch nhiãût âäü bãn trong xe vaì ngoaìi mäi træåìng
Ft : Diãûn têch bãö màût tæåìng bæïc xaû.
Qt = 1x(2x2,68x1,37 + 2x1,835x1,37)x(35 - 27) =
= 98,97 (W).
- Qtr = Kt .Ft.Dt.jm , (W) (4-25) (TL [1])
Trong âoï :
Ktr = 1,9 : Hãû säú truyãön nhiãût trãn tráön. (Tra baíng taìi liãûu [1])
Dt = (tng-tt): Âäü chãnh lãûch nhiãût âäü bãn trong xe vaì ngoaìi mäi træåìng
Ftr : Diãûn têch bãö màût tráön bæïc xaû.
jm = 0,86: Hãû säú maìu sáøm (tra baíng).
Qtr = 1,9x(2,68x1,37)x(35 - 25)x0,86 = 48 (W).
- QS= KS .FS.Dt (kcal/h)
Trong âoï :
KS = 0,64 : Hãû säú truyãön nhiãût gäöm coï låïp tän traïng keîm vaì thaím láúy låïn nháút. (Tra baíng taìi liãûu [1])
Dt = (tng-tt): Âäü chãnh lãûch nhiãût âäü bãn trong xe vaì ngoaìi mäi træåìng
FS : Diãûn têch bãö màût saìn bæïc xaû.
QS = 2,68x1,37x0,64x(35 - 25) =
= 19 (W).
Váûy Q1 = QBX + Qt + Qtr + QS
= 5 917,425 + 98,97 + 48 + 19 = 6083,4 (W).
5.2.2. Tênh nhiãût do ngæåìi toía ra.
Q2 = N.Qn , (W) (TL [1] ) (4-58)
Trong âoï :
N = 16: Säú ngæåìi ngäöi trãn xe.
Qn = 56 (W/n): Nhiãût læåüng do ngæåìi trãn xe toía ra åí 250C [2].
Q2 = 16x56 = 896 (W)
5.2.3. Tênh nhiãût do âäüng cå taûo ra.
Vç âäüng cå âàût træåïc mui xe nãn nhiãût do âäüng cå thaíi ra coï aính hæåíng âãún khoang haình khaïch.
Ta giaí thiãút læåüng nhiãût do âäüng cå toaí ra maì khoang haình khaïch nháûn âæåüc laì tæì 5 - 10%. Choün 5% cho quaï trçnh âäüng cå hoaût âäüng.
Q3 = 5.Qâc/100 ,
maì Qâc = 1000.Ne.j , (W) [1]
Trong âoï:
Ne = 88 (KW): Cäng suáút cæûc âaûi cuía âäüng cå xe FORD TRANSIT
j = 0,99: Hãû säú hoaût âäüng âäöng thåìi phuû thuäüc hãû säú taíi troüng [1].
Q3 = 5.1000.88.0,99/100 = 4356 (W)
5.2.4. Tênh täøn tháút nhiãût khi måí cæía.
Q4 = Fc.B
Trong âoï :
B : Täøn tháút nhiãût riãng khi måí cæía.
Fc : Diãûn têch khi måí cæía Fc< 50m2 theo baíng TL[1] choün B = 20 (W/m2)
Q4 = 1,13x1,34x23 = 35 (W)
5.2.5. Tênh täøn nhiãût do âeìn toaí ra.
Q5 = W.Fsk
Trong âoï :
Fsk : Diãûn têch saìn khoang.
W : Nhiãût toaí ra khi chiãúu saïng 1m2 diãûn têch saìn,
coï 2 âeìn, 1âeìn = 12W
Q5 = 2,68x1,855x2x12 = 119,3 (W)
Váûy täøng täøn tháút nhiãût :
Q = Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + Q5 = 6083,4 + 896+4356 + 35 + 119,3 =
= 11489,7 (W)
5.3. TÊNH CHU TRÇNH VAÌ KIÃØM TRA MAÏY NEÏN.
5.3.1. Hãû thäúng xe sæí duûng chu trçnh maïy neïn håi mäüt cáúp.
Mäi cháút laûnh sæí duûng laì R 134a
53.1.1. Så âäö cuía hãû thäúng.
Hçnh 5.5. Âäö thë lgP_i.
5.3.1.2. Caïc quaï trçnh cuía chu trçnh.
1-2 : Neïn âoaûn nhiãût tæì aïp suáút bay håi âãún aïp suáútngæng tuû
2-3 : Quaï trçnh ngæng tuû mäi cháút âàóng aïp thaíi nhiãût cho mäi thæåìng khäng khê
3-4 : Quaï trçnh tiãút læu âàóng Entanpi aïp suáút ngæng tuû PK xuäúng aïp suáút bay håi P0
4-1 : Quaï trçnh bay håi âàóng aïp thu nhiãût cuía mäi træåìng laûnh.
5.3.1.3. Caïc thäng säú traûng thaïi taûi caïc âiãøm nuït cå baín.
Baíng 5.2. Caïc thäng säú traûng thaïi taûi caïc âiãøm nuït cå baín.
Âiãøm nuït
t (0C)
p (Mpa)
i (kj/kg)
v (l/kg)
Traûng thaïi
1
280
0,77
713,5
26,483
Neïn âoaûn nhiãût
2
400
0,963
740
Håi quaï nhiãût
3
380
0,963
553,2
Ngæng tuû
4
280
0,77
553,2
Bay håi âàóng aïp
* Nhiãût âäü säi cuía mäi cháút laûnh R134a: (t0).
Nhiãût âäü säi cuía mäi cháút cháút laûnh t0 phuû thuäüc vaìo nhiãût âäü trong buäöng laûnh vaì âæåüc xaïc âënh båíi cäng thæïc :
t0 = ttr + Dt0 = ttr + (3¸5), [Trang 186_TL1]
t0 = 25 + 3 = 280C,
Tra âäö thë (lgP_i) cuía mäi cháút laûnh R134a ta coï aïp P0 = 0,77 MPa
(Baíng 2.6 TL2).
* Nhiãût âäü ngæng tuû :(tk)
Nhiãût âäü cuía mäi cháút phuû thuäüc vaìo nhiãût âäü cuía mäi træåìng laìm maït.
tk = tng + Dtk = tk + (3¸4), [Trang 187_TL1]
= 35 + 3 = 380C
Tra âäö thë (lgP_i) cuía mäi cháút laûnh R134a ta coï aïp Pk = 0,963 MPa
(Baíng 2.6 TL2).
5.3.1.4. Tênh chu trçnh.
* Tênh nàng suáút laûnh riãng khäúi læåüng.
q0 = i1- i4 , (kj/kg) [TL3 (4-1)]
= 713,5 - 553,2 = 160,3 (kj/kg)
* Nàng suáút laûnh riãng thãø têch.
qv = q0/v1 = 160,3/26,483 = 6,053 (kj/m3) , (4-2)
* Nàng suáút nhiãût riãng ngæng tuû.
qk = i2 - i3 = 740 - 553,2 = 186,8 (kj/kg) (4-3)
* Tyí säú neïn.
P = Pk/P0 = 0,963/0,77 = 1,25 (4-4)
Theo giaï trë tãn maïy neïn R134a laìm viãûc våïi tyí säú neïn P = 1,25 < tyí säú neïn täúi âa laì Pmax = 9 nãn chu trçnh sæí duûng laì chu trçnh cáúp 1.
* Cäng neïn riãng.
l = i2 - i1 = 740 - 713,5
= 26,5 (kj/kg)
* Hãû säú laûnh cuía chu trçnh.
e = q0/l = 160,3/26,5 = 6,05
* Hiãûu suáút exergy.
* Nàng suáút laûnh cuía chu trçnh:
n===4,88 kj/m3
Tæì âáy ta coï thãø tháúy loaûi maïy neïn pitton træåüt hiãûu VISTEON coï säú voìng quay laì 9000v/phuït vaì nàng suáút laìm laûnh laì 8 kj/m3 vaì âäüng cå phaíi máút 10 Kw cho hãû thäúng âiãöu hoaì khäng khê laì phuì håüp våïi xe FORD TRANSIT.
5.4. TÊNH CHOÜN GIAÌN NGÆNG.
Giaìn ngæng khäng khê coï hai loaûi: giaìn ngæng khäng khê âäúi læu tæû nhiãn (tuí laûnh .. .) giaìn ngæng khäng khê âäúi læu cæåîng bæïc (maïy âiãöu hoaì nhiãût âäü)
Trong giaìn ngæng khäng khê cæåîng bæïc, håi mäi cháút laûnh âi vaìo phêa bãn trong caïc äúng, ngæng tuû thaí nhiãût cho khäng khê âæåüc gioï tæû nhiãn hay quaût gioï thäøi qua bãö màût ngoaìi äúng coï caïnh. Hãû säú truyãön nhiãût k, W/m2.âäü vaì Dt trung bçnh cuía giaìn ngæng khäng khê âäúi læu cæåîng bæïc: Dt = 8 ¸ 100
Våïi maïy neïn kên khi xe chaûy täúc âäü khäng khê qua caïnh w = 4 ¸ 5 m/s, hãû säú k = 25 ¸ 30 W/m2.K
* Giaí sæí taíi nhiãût cuía bçnh ngæng Qk = 5 Kw âàût taûi Âaì Nàông.
Theo [2] khi duìng khäng khê laìm maït giaìn ngæng, nhiãût âäü ngæng tuû :
tk = tkk + Dtk .
ÅÍ âáy âäü chãnh nhiãût âäü giæîa nhiãût âäü ngæng tuû tk vaì nhiãût âäü khäng khê tkk coï thãø choün Dtk = 100C. Hiãûu nhiãût âäü giæîa nhiãût âäü khäng khê ra vaì vaìo choün: Dtkk = = 50C. Nhiãût âäü khäng khê vaìo láúy bàòng nhiãût âäü trung bçnh muìa heì taûi Âaì Nàông (baíng 5.1) = 350C. Váûy ta coï nhiãût âäü khäng khê ra:
= + 5 = 35 + 5 = 400C.
Nhiãût âäü trung bçnh khäng khê:
tkk = 0,5() = 0,5.(35+40) = 37,50C
Nhiãût âäü ngæng tuû:
tk = tkk + Dtk = 37,5 + 10 = 47,50C.
Vç maïy neïn kên, choün hãû säú truyãön nhiãût theo diãûn têch màût ngoaìi äúng coï caïnh k = 30 W/m2.K, täøng diãûn têch màût ngoaìi äúng coï caïnh:
1,6m2
Læu læåüng khäng khê laìm maït:
8 kg/s
Læu læåüng thãø têch khäng khê:
6,67m3/s
Tæì baíng (6.4) choün giaìn ngæng ABG loaûi nhoí coï F = 1,8m2 vaì coï 2 daîy äúng.
5.5. TÊNH CHOÜN GIAÌN BÄÚC HÅI.
Bãö màût truyãön nhiãût cuía giaìn laûnh coï cáúu taûo vaì caïc äúng âäöng bäú trê song song coï caïnh phàóng bàòng nhäm läöng vaìo äúng.
- Âæåìng kênh ngoaìi cuía äúng dng = 0,012 (m)
- Âæåìng kênh trong cuía äúng dtr = 0,010 (m)
- Bæåïc caïnh Sc = 0,004 (m)
- Bãö daìy caïnh dc = 0,0004 (m)
- Bæåïc äúng âæïng S1 = 0,045 (m)
- Bæåïc äúng doüc S2 = 0,045 (m)
(m2)
Diãûn têch khoaíng giæîa caïc caïnh cuía mäüt meït äúng:
(m2)
Täøng diãûn têch màût ngoaìi coï caïnh cuía mäüt meït äúng:
F = Fc + F0 = 0,956 + 0,0339 = 0,9899 (m2)
Diãûn têch bãö màût trong cuía mäüt meït äúng:
Ftr = p.dtr = 3,14x0,01 = 0,0314 (m2)
Hãû säú laìm caïnh:
6. BAÍO DÆÅÎNG VAÌ SÆÍA CHÆÎA.
6.1 CAÏC DUÛNG CUÛ SÆÍA CHÆÎA, ÂÁÖU NÄÚI BÅM CHÁN KHÄNG VAÌ MAÏY PHAÏT HIÃÛN ROÌ GA.
6.1.1. Caïc duûng cuû sæía chæîa.
Hiãûn nay trãn thë træåìng âaî coï sàôn hai kiãøu bäü duûng cuû sæía chæîa. Mäüt cho hãû thäúng R-134a vaì mäüt cho hãû thäúng R-12. Âãø traïnh sæû láùn läün ga vaì dáöu maïy neïn, khäng âæåüc duûng láùn bäü âäöng häö cho hãû thäúng âiãöu hoaì R-134a vaì R-12.
Bäü âäöng häö duìng cho hãû thäúng R-134a vaì R-12 khaïc nhau nhæ sau:
Thang âo aïp suáút thay âäøi.
Thang âo hãû thäúng R-134a âæåüc âàût 5kgf/cm2 cao hån cho caí hai phêa cao aïp vaì tháúp aïp âãø tæång æïng våïi aïp suáút R-134a.
Hçnh 6.1. Bäü âäöng häö cho hãû thäúng R-134a.
Hçnh daûng vaì kêch thæåïc cuía âáöu näúi thay âäøi.
Kêch thæåïc vaì hçnh daûng cuía mäùi âáöu näúi âaî âæåüc thay âäøi âãø traïnh duìng láùn giæîa hai kiãøu.
Duìng caïc âáöu näúi nhanh
Caïc âáöu näúi nhanh (theo tiãu chuáøn SAE) âæåüc sæí duûng âãø näúi våïi caïc van sæía chæîa R-134a nhàòm traïnh roì ga khi thaïo vaì làõp bäü âäöng häö cuîng nhæ âãø caíi thiãûn khaí nàng dãù sæía chæîa baío dæåîng.
6.1.1.1 Bäü âäöng häö.
Bäü âäöng häö khäng chè duìng âãø huït chán khäng vaì naûp ga maì coìn âãø cháøn âoaïn hæ hoíng. Phaíi nàõm væîng caïc âàûc âiãøm, cáúu taûo vaì caïch sæí duûng cuía noï trçnh baìy trong pháön naìy.
Caïc âàûc âiãøm
1) Caïc nuïm åí phêa træåïc âäöng häö laì caïc tay vàûn van.LO cho van tháúp aïp vaì HI cho van phêa cao aïp. Âäúi våïi caí hai van, viãûc måí vaì âoïng coï thãø âæåüc thæûc hiãûn mäüt caïch hiãûu quaí chè bàòng caïch xoay nuïm mäüt voìng.
2) Bàòng caïch duìng âáöu näúi( våïi loîi van bãn trong) nhä ra tæì phêa bãn traïi cuía âäöng häö, viãûc huït khê vaì naûp ga coï thãø âæåüc tiãún haình mäüt caïch coï hiãûu quaí.
Hçnh 6.2. Gaï làõp thiãút bë kiãøm tra
3) Caïc tay vàûn vaì caïc äúng naûp coï maìu sàõc khaïc nhau âãø cho pheïp thao taïc nhanh maì khäng gáy nguy hiãøm do viãûc làõp nháöm phêa cao aïp, tháúp aïp vaì phêa naûp.
4) Âáöu näúi tët âæåüc gàõn åí hai vë trê âãø càõm äúng nhàòm ngàn khäng cho buûi, håi næåïc loüt vaìo äúng naûp khi khäng duìng.
b. Cáúu taûo vaì caïch sæí duûng
Caïc khoang nhæ trong så âäö âæåüc duìng âãø âoïng vaì måí caïc van cao aïp vaì tháúp aïp.
1) Hçnh 6.3. Khi van tháúp aïp (LO) måí vaì van cao aïp (HI) âoïng:
(3) thäng våïi (LO)
(3) thäng våïi (2)
(3) thäng våïi (4) Loîi van håí
(1) thäng våïi (HI)
2) Hçnh 6.4. Khi van tháúp aïp (LO) âoïng vaì van cao aïp (HI) måí:
(2) thäng våïi (LO)
(1) thäng våïi (HI)
(1) thäng våïi (2)
(1) thäng våïi (4) Loîi van håí
3) Hçnh 6.5. Khi van tháúp aïp (LO)
vaì van cao aïp (HI) âãöu måí,
táút caí caïc cæía âãöu måí.
Hçnh 6.6. Khi van tháúp aïp
(LO) vaì van cao aïp (HI) âãöu
âoïng.
(3) thäng våïi (LO)
(1) thäng våïi (HI)
6.1.1.2. Caïc äúng naûp ga.
Caïc äúng phán biãût båíi maìu sàõc- âoí (da cam), xanh laï cáy vaì xanh da tråìi. Nhæ qui âënh chung, äúng xanh da tråìi âæåüc duìng åí phêa tháúp aïp, äúng xanh laï cáy âæåüc duìng åí phêa naûp vaì äúng âoí (da cam) cho phêa cao aïp.
Duìng äúng âoí vaì da cam cho bäü duûng cuû sæía chæîa R-12
Bäü duûng cuû sæía chæîa cho hãû thäúng âiãöu hoaì R-12 coï hai äúng phêa cao aïp: äúng âoí vaì äúng da cam.
Khi naûp ga vaìo maïy neïn trong khi maïy neïn âang hoaût âäüng, phaíi naûp tæì phêa tháúp aïp, nhæng nãúu duìng nháöm äúng naûp phêa cao aïp cho äúng naûp phêa tháúp aïp vaì van phêa tháúp aïp måí âãø naûp tæì phêa tháúp aïp, ga cao aïp seî chaíy ngæåüc vaìo bçnh chæïa ga laìm bçnh chæïa coï thãø bë näø.
Âãø traïnh làõp nhàòm äúng, âæåìng kênh ren cuía van sæía chæîa phêa cao aïp trãn nhæîng xe saín xuáút tæì thaïng 3 nàm 1987 âaî giaím tæì 11.1mm xuäúng coìn 9.5mm. ÄÚng da cam laì äúng tæång æïng våïi van sæía chæîa cåî nhoí hån naìy.
Khi khäng duìng bäü âäöng häö næîa, làõp âáöu äúng vaìo âáöu näúidæû træî cuía äúng naûp ga.
6.1.1.3. Van nhaïnh cuía bçnh ga.
Van naìy âæåüc duìng khi naûp khê ga chæïa trong bçnh vaìo maûch laìm maït.
Xoay tay vàûn ngæåüc chiãöu kim âäöng häö âãø náng kim lãn vaì cho pheïp ga chaûy qua van vaìo maûch laìm laûnh. Nãúu muäún dæìng viãûc naûp, xoay
Hçnh 6.7. Van nhaïnh bçnh ga.
tay vàûn hãút cåî theo chiãöu kim âäöng häö.
6.1.1.4. Cuït chæî T.
Mäüt cuït näúi chæî T âæåüc sæí duûng âãø tàng tênh hiãûu quaí cuía viãûc naûp ga bàòng caïch duìng hai bçnh chæïa ga cuìng mäüt luïc.
Hçnh 6.8. Cuït chæî T
6.1.2. Âáöu näúi båm chán khäng
Båm chán khäng coï thãø âæåüc duìng våïi hãû thäúng âiãöu hoaì R-134a hay R-12 bàòng caïch làõp thãm mäüt âáöu näúi.
Âáöu näúi båm chán khäng coï hai cæía, mäüt cho hãû thäúng R-134a vaì mäüt cho R-12. Mäùi cæaí tæång æïng âæåüc näúi våïi bäü âäöng häö R-134a hay R-12. Ngoaìi ra, âáöu näúi båm chán khäng coìn chæïa van tæì bãn trong.
+ Caïch duìng:
- Näúi äúng naûp vaìo âuïng cæía.
- Duìng nuït, nuït cæía kia laûi.
- Huït chán khäng cho hãû thäúng vaì âoïng caí van tháúp aïp vaì van cao aïp cuía bäü âäöng häö.
-Tàõt båm chán khäng.
+ Hoaût âäüng cuía van tæì:
Sau khi huït chán khäng maûch laìm laûnh xong, dáöu tæì båm chán khäng seî chaíy ngæåüc vaìo äúng cuía bäü âäöng häö khi båm chán khäng dæìng båíi vç äúng coï âäü chán khäng. Nãúu ga âæåüc naûp åí traûng thaïi naìy, dáöu båm chán khäng váùn coìn trong äúng seî loüt hãút vaìo maûch laìm laûnh. Vç váûy âáöu näúi båm chán khäng coï mäüt van tæì âãø ngàn dáöu khäng chaíy ra khoíi båm chán khäng.
+ Hoaût âäüng:
1. Khi báût cäng tàõc båm chán khäng, van tæì cuía âáöu näúi âoïng, bàõt âáöu taûo ra âäü chán khäng trong maûch laìm laûnh.
2. Khi hoaìn thaình viãûc huït chán khäng vaì cäng tàõc båm chán khäng tàõt, van tæì måí cho pheïp khäng khê loüt vaìo äúng cuía bäü âäöng häö vaì båm chán khäng.
Phaíi âoïng caïc van cuía bäü âäöng ngay láûp tæïc sau khi huït khê ra khoíi hãû thäúng. Sau âoï coï thãø tàõt båm chán khäng. Nãúu laìm ngæåüc trçnh tæû naìy âæåìng äúng seî bë thäng taûm thåìi våïi khê quyãøn.
6.1.3. Maïy phaït hiãûn roì ga
Mäüt thiãút bë âãø phaït hiãûn sæû roì ga goüi laì maïy phaït hiãûn roì ga, coï hai kiãøu maïy:
Maïy kiãøu âiãûn
Maïy kiãøu âeìn Halozen
6.1.3.1. Maïy phaït hiãûn roì ga kiãøu âiãûn
Nãúu phaït hiãûn tháúy ga bë roì rè, chuäng vaì âeìn seî báût tàõt liãn tuûc næía giáy mäüt láön âãø baïo hiãûu coï ga roì rè. Coï hai kiãøu maïy phaït hiãûn roì rè ga kiãøu âiãûn, mäüt chè duìng cho hãû thäúng R-12 vaì mäüt coï thãø duìng cho caí hãû thäúng R-12 vaì R-134a.
Hçnh 6.9. Maïy phaït hiãûn roì ga.
Chuï yï ràòng âäü nhaûy cuía maïy âæåüc thiãút kãú chè cho hãû thäúng R-12 laì quaï tháúp âãø phaït hiãûn roì rè trong hãû thäúng R-134a.
Hçnh veî trãn minh hoaû mäüt säú maïy coï thãø duìng cho ca íR-134a vaì R-12.
6.1.3.2. Maïy phaït hiãûn loì ga âeìn halozen.
Maïy naìy âæåüc thiãút kãú cho hãû thäúng âiãöu hoaì R-12, noï chè ràòng ra coï sæû roì rè bàòng caïch thay âäøi maìu cuía ngoün læía.
Do maïy kiãøu âeìn Halozen duìng mäüt ngoün læía håí nãn coï thãø dáùn âãún chaïy näø nãn phaíi kiãøm tra xung quanh vuìng duìng maïy xem coï caïc váût liãûu dãù chaïy näø khäng.
Màûc duì R-12 khäng âäüc nhæng noï seî tråí thaình cháút âäüc mäüt khi noï tiãúp xuïc våïi mäüt ngoün læía håí. Vç váûy, nãúu maìu ngoün læía thay âäøi, âàûc biãût tháûn troüng khäng hêt khê khi bay ra tæì maïy roì.
Nhæîng hoíng hoïc thæåìng gàûp nháút âäúi våïi hãû thäng âiãöu hoaì hiãûn nay laì thåìi gian laìm maït cháûm, âäü laûnh khäng sáu
7. KÃÚT LUÁÛN.
Sau hån ba thaïng laìm viãûc liãn tuûc, ban âáöu coï håi bäúi räúi vç âãö taìi quaï måïi khiãún em phaíi máút nhiãöu thåìi gian âãø tçm taìi liãûu vaì khäng traïnh khoíi sæû ngåî ngaìng vãö nhæîng kiãún thæïc maì caïc tháöy âaî truyãön âaût trong nhæîng nàm hoüc do baín thán em khäng cäú gàõng tiãúp nháûn. Tuy váûy våïi sæû näù læûc cuía emâäöng thåìi âæåüc sæû hæåïng dáùn táûn tçnh cuía tháöy giaïo Nguyãùn hoaìng viãût, em âaî hoaìn thaình âãö taìi âæåüc giao.
Vç khaí nàng coìn haûn chãú vaì thåìi gian laìm viãûc coï haûn so våïi nhiãûm vuû khaío saït, do váûy em chè giaíi quyãút âæåüc nhæîng pháön cå baín nháút cuía nhiãûm vuû maì chæa giaíi quyãút âæåüc mäüt caïch triãût âãø táút caí näüi dung liãn quan âãún âãö taìi, âäöng thåìi khäng traïnh khoíi nhæîng thiãúu soït
Thaình tháût em ráút mong caïc tháöy cä giaïo vaì caïc baûn bäø sung cho âäö aïn âæåüc hoaìn chènh hån nhàòm phuûc vuû cho nhu cáöu hoüc táûp âaût hiãûu quaí cao hån. Em xin chán thaình caím ån.
.
TAÌI LIÃÛU THAM KHAÍO
1. Buìi Haíi, Tráön Thãú Sån. Baìi táûp nhiãût âäüng truyãön nhiãût vaì kyí thuáût laûnh. Nhaì Xuáút Baín Khoa Hoüc vaì Kyí Thuáût. Haì Näüi nàm 1998.
2. Nguyãùn Âæïc Låüi, Phaûm Vàn Tuyì. Kyî Thuáût Laûnh cå såí. Nhaì Xuáút Baín Giaïo Duûc.
3. Buìi Haíi, Haì Maûnh Thæ, Vuî Xuán Huìng. Hãû thäúng âiãöu hoaì khäng khê vaì thäng gioï. Nhaì Xuáút Baín Khoa Hoüc Vaì Kyî Thuáût.
4. Phaûm Hæîu Nam. Trang bë âiãûn trãn ätä hiãûn âaûi. Nhaì Xuáút Baín Giao Thäng Váûn Taíi. Haì Näüi nàm 2002.
5. Nguyãùn Thaình Trê, Cháu Ngoüc Thaûch. Hæåïng dáùn sæí duûng baío trç vaì baío trç xe ätä âåìi måïi. Nhaì Xuáút Baín Treí.
6. Voî Táún Âäng. Hæåïng dáùn khai thaïc xe TOYOTA HIACE. Nhaì Xuáút Baín Khoa Hoüc vaì Kyî Thuáût.
7. Taìi liãûu âaìo taûo Hãû thäúng sæåíi áúm vaì âiãöu hoaì khäng khê. Giai âoaûn 2 vaì 3 cuía Toyota.
8.Transit Vehicle Electrical System and Air Conditioning, Ford-Werke Aktiengesell Schaft, 1996.