Khóa luận 1 số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả kinh doanh ngoại tệ tại Sở Giao dịch 1 - Ngân hàng đầu tư và phát triển (BIDV) Việt Nam

ë réng c¸c nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ nh­: L/C hµng nhËp, L/C hµng xuÊt, sÐc, chuyÓn tiÒn... vµ thóc ®Èy ho¹t ®éng nµy t¨ng tr­ëng víi tèc ®é ®¸ng kÓ. Tãm l¹i, kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i Së giao dÞch I ®· lµm ®a d¹ng ho¸ c¸c nghiÖp vô ng©n hµng, ®¸p øng nhu cÇu mua b¸n ngo¹i tÖ cña c¸c tæ chøc vµ c¸ nh©n, gãp phÇn thóc ®Èy hiÖu qu¶ cho vay ngo¹i tÖ, t¨ng c­êng më réng ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ, t¨ng thu dÞch vô cho ng©n hµng, gãp phÇn æn ®Þnh tû gi¸ trªn thÞ tr­êng ViÖt Nam vµ thùc thi hiÖu qu¶ chÝnh s¸ch tiÒn tÖ cña NHNN. 4.2. H¹n chÕ vµ nguyªn nh©n trong viÖc thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i Së giao dÞch I. Bªn c¹nh nh÷ng kÕt qu¶ ®· ®¹t ®­îc nh­ trªn th× còng cßn rÊt nhiÒu h¹n chÕ trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ, nh÷ng h¹n chÕ nµy kh«ng chØ lµ nh÷ng yÕu tè chñ quan cña b¶n th©n ng©n hµng mµ nã cßn bao gåm nh÷ng yÕu tè kh¸ch quan t¸c ®éng tíi. 4.2.1. Nh÷ng h¹n chÕ trong qu¸ tr×nh kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i SGDI. 4.2.1.1. C¸c nghiÖp vô kinh doanh cßn ®¬n ®iÖu. HiÖn nay, c¸c nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i tÖ cña Së giao dÞch I thùc hiÖn cßn rÊt ®¬n gi¶n, chñ yÕu lµ c¸c nghiÖp vô trao ngay, nghiÖp vô kú h¹n cßn c¸c nghiÖp vô kh¸c th× rÊt Ýt ®­îc sö dông vµ hÇu nh­ kh«ng cã. V× vËy, ho¹t ®éng kinh doanh cßn mang tÝnh s¬ khai, ch­a cã sù kÕt hîp chÆt chÏ víi thÞ tr­êng tiÒn tÖ, ch­a cã ho¹t ®éng tÝch tr÷, ®Çu c¬. Do ®ã, Së giao dÞch kh«ng thÓ sö dông c¸c nghiÖp vô kinh doanh cña m×nh nh­ lµ c«ng cô ®Ó phßng ngõa rñi ro vÒ tû gi¸ còng nh­ thu lîi nhuËn qua chªnh lÖch tû gi¸. Nguyªn nh©n cña t×nh tr¹ng nµy lµ mét phÇn do nhu cÇu cña kh¸ch hµng vµ t©m lý sö dông cña kh¸ch hµng. Hä ®· quen víi nh÷ng s¶n phÈm truyÒn thèng nªn khi thay ®æi vµ sö dông nghiÖp vô míi lµ rÊt khã kh¨n. C¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu cã nguån thu ngo¹i tÖ trong t­¬ng lai th× kh«ng muèn b¸n kú h¹n cho ng©n hµng v× hä kú väng tû gi¸ sÏ t¨ng. C¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu th× chÊp nhËn mua ngo¹i tÖ víi tû gi¸ t¹i thêi ®iÓm thanh to¸n. Thø n÷a, nguyªn nh©n chñ quan tõ phÝa ng©n hµng: Th«ng tin trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ kh«ng ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ph©n tÝch, theo dâi t×nh h×nh diÔn biÕn cña thÞ tr­êng, còng nh­ tr×nh ®é nghiÖp vô vµ kinh nghiÖm cña c¸n bé kinh doanh cßn yÕu. ViÖc tÝnh to¸n tû gi¸ mua b¸n kú h¹n theo quyÕt ®Þnh 15/1999/Q§- NHNN cña thèng ®èc NHNN vÒ x¸c ®Þnh biªn ®é tû gi¸ kú h¹n cßn nhiÒu v­íng m¾c. Trªn thùc tÕ, mçi ng©n hµng ®­a ra tû gi¸ kh¸c nhau, ng©n hµng nµo v× chiÕn l­îc kh¸ch hµng th× sÏ ®­a ra tû gi¸ thÊp, cßn ng©n hµng nµo cã lîi thÕ th× sÏ ®­a ra tû gi¸ cao h¬n. Do vËy, g©y ra t×nh tr¹ng kh«ng ph¶n ¸nh ®óng cung cÇu ngo¹i tÖ, g©y khã kh¨n cho Së giao dÞch trong viÖc giao dÞch víi kh¸ch hµng. 4.2.1.2. Nguån mua ngo¹i tÖ cña Së giao dÞch cßn h¹n chÕ. Nh­ trªn ®· nãi, mèi quan hÖ gi÷a Së giao dÞch víi kh¸ch hµng ngµy cµng më réng, nÒn kinh tÕ ngµy cµng ph¸t triÓn, nhu cÇu thanh to¸n cña kh¸ch hµng còng cµng lín. Song Së giao dÞch cßn lu«n h¹n chÕ vÒ nguån ngo¹i tÖ ®Ó b¸n cho kh¸ch hµng. Nguyªn nh©n cña viÖc thiÕu nguån mua ngo¹i tÖ nµy lµ do: Kh¶ n¨ng t¸i t¹o ngo¹i tÖ cña c¸c doanh nghiÖp cã quan hÖ t¹i NH§T nãi chung vµ Së giao dÞch nãi riªng yÕu, nguån ngo¹i tÖ kinh doanh chñ yÕu lµ trªn thÞ tr­êng liªn ng©n hµng. Tû gi¸ giao dÞch do NHNN c«ng bè ch­a ph¶n ¸nh ®óng b¶n chÊt cung cÇu ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng, do ®ã g©y khã kh¨n cho c¸c NHTM trong viÖc mua ngo¹i tÖ cña c¸c tæ chøc, c¸ nh©n trªn thÞ tr­êng. Kh¸ch hµng cã quan hÖ víi Së giao dÞch chñ yÕu lµ c¸c C«ng ty vµ tæng C«ng ty cã doanh sè ho¹t ®éng lín nªn nhu cÇu mua ngo¹i tÖ t­¬ng ®èi nhiÒu, mÆt kh¸c, ®Ó gi÷ v÷ng nÒn kh¸ch hµng hiÖn cã vµ tiÕp thÞ thªm mét sè kh¸ch hµng míi, Së giao dÞch ph¶i c©n ®èi tæng nguån thu tõ kh¸ch hµng ( tõ tiÒn göi, tiÒn vay, phÝ b¶o l·nh, thanh to¸n quèc tÕ...) ®Ó chÊp nhËn b¸n lç vÒ tû gi¸. ThÞ tr­êng xuÊt khÈu trong n­íc bÞ thu hÑp do t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ trªn ThÕ giíi biÕn ®æi s©u s¾c, nguån kiÒu hèi tõ n­íc ngoµi chuyÓn vÒ n­íc bÞ h¹n chÕ do ®ã lµm h¹n chÕ nguån cung ngo¹i tÖ cho ng©n hµng. TÝnh chñ ®éng cña c¸c chi nh¸nh trong kinh doanh ( mua b¸n ngo¹i tÖ ) ch­a cao, ch­a coi ®©y lµ ho¹t ®éng quan träng, nhiÒu chi nh¸nh míi chó ý ®Õn tµi trî hµng nhËp khÈu mµ ch­a chó ý ®Õn tµi trî hµng xuÊt khÈu vµ c¸c ho¹t ®éng dÞch vô ®Ó t¹o nguån thu ngo¹i tÖ, cßn û l¹i vµo c©n ®èi ngo¹i tÖ cña toµn hÖ thèng. Tõ nh÷ng thùc tÕ trªn ®· lµm cho nguån ngo¹i tÖ cña Së giao dÞch bÞ h¹n chÕ, dÉn ®Õn kinh doanh ngo¹i tÖ gÆp nhiÒu khã kh¨n. Së hoÆc ph¶i ®ãng vai trß lµ ng­êi mua hé ngo¹i tÖ cho kh¸ch hµng vµ kh«ng thu l·i hoÆc ph¶i b¸n víi tû gi¸ cao h¬n mét chót th× g©y Ên t­îng kh«ng tèt cho kh¸ch hµng vµ cã kh¶ n¨ng mÊt kh¸ch hµng. §iÒu nµy g©y t¸c ®éng tiªu cùc tíi hiÖu qu¶ kinh doanh ngo¹i tÖ cña Së giao dÞch I 4.2.1.3. Mét sè tån t¹i kh¸c. Ngoµi nh÷ng h¹n chÕ nãi trªn th× cßn rÊt nhiÒu yÕu tè ¶nh h­ëng tíi hiÖu qu¶ kinh doanh ngo¹i tÖ cña Së giao dÞch I nh­: Quy m« ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Së cßn nhá so víi quy m« ho¹t ®éng cña toµn hÖ thèng. Së ch­a thùc sù chó träng vµo ph¸t triÓn nghiÖp vô kinh doanh nµy, nghiÖp vô nµy ph¸t triÓn kh«ng c©n xøng víi c¸c mÆt ho¹t ®éng kh¸c cña Së. C¬ cÊu ngo¹i tÖ ch­a hîp lý, ®ång USD hiÖn nay vÉn lµ ®ång tiÒn ®­îc sö dông chñ yÕu trong c¸c giao dÞch hµng ngµy cña Së, tû träng giao dÞch USD t¹i Së lu«n chiÕm tíi 90% trong tæng doanh sè mua b¸n. ChÊt l­îng dÞch vô ng©n hµng cßn thÊp. HiÖn nay, Së ch­a cã dÞch vô hç trî nµo cho ho¹t ®éng mua b¸n ngo¹i tÖ cña kh¸ch hµng. 4.2.2 . Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Së giao dÞch I cßn kÐm hiÖu qu¶ lµ do nh÷ng nguyªn nh©n sau. 4.2.2.1. Nguyªn nh©n kh¸ch quan. Thø nhÊt lµ, thiÕu mét thÞ tr­êng hèi ®o¸i hoµn chØnh. Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ muèn më réng vµ ph¸t triÓn h¬n n÷a th× ph¶i cã mét nÒn t¶ng v÷ng ch¾c lµ thÞ tr­êng hèi ®o¸i. HiÖn nay, ë ViÖt Nam ch­a cã mét thÞ tr­êng hèi ®o¸i hoµn chØnh theo ®óng nghÜa cña nã mµ chØ ë giai s¬ khai lµ thÞ tr­êng giao dÞch ngo¹i tÖ vµ thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng. H¬n n÷a, ®èi t­îng tham gia trªn thÞ tr­êng cßn rÊt h¹n chÕ, chñ yÕu lµ c¸c NHTM. Chóng ta biÕt r»ng hiÖn nay tÇng líp d©n c­ cßn tån ®äng mét l­îng ngo¹i tÖ kh¸ lín. NÕu ®èi t­îng tham gia trªn thÞ tr­êng ®­îc më réng th× sÏ thu hót mét bé ph©n lín d©n c­ tham gia vµo thÞ tr­êng nµy, tõ ®ã h¹n chÕ ®­îc c¸c ho¹t ®éng mua b¸n ngo¹i tÖ “ chî ®en”. Thø hai lµ, thiÕu mét thÞ tr­êng tiÒn tÖ hoµn h¶o. ThÞ tr­êng ngo¹i hèi vµ thÞ tr­êng tiÒn tÖ cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi nhau. C¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi cã thÓ ®Çu t­ c¸c kho¶n ®Çu t­ ng¾n h¹n b»ng c¸ch mua cæ phiÕu, tr¸i phiÕu... Nh­ng ®iÒu quan t©m hµng ®Çu cña hä lµ tÝnh láng mµ hä ®ang n¾m gi÷. ChÝnh v× vËy, chØ khi nµo c¸c chøng kho¸n ®ã ®­îc chuyÓn ®æi tù do trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ th× míi hÊp dÉn c¸c nhµ ®Çu t­ chuyÓn ngo¹i tÖ sang VND ®Ó mua chøng kho¸n. Nhê ®ã, ho¹t ®éng mua b¸n, vay m­în ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi míi cã thÓ ph¸t triÓn s©u réng vµ hoµn chØnh h¬n. Thø ba lµ, viÖc can thiÖp cña NHNN qu¸ s©u vµo thÞ tr­êng ngo¹i hèi lµm cho c¸c NHTM mÊt quyÒn chñ ®éng trong viÖc ®¶m b¶o nguån ngo¹i tÖ cña m×nh. ViÖc can thiÖp cña NHNN ®«i khi cßn mang tÝnh hµnh chÝnh. Thø t­ lµ, tr×nh ®é nhËn thøc cña ng­êi d©n vÒ thÞ tr­êng ngo¹i hèi cßn h¹n chÕ. Ngay c¶ c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam còng chØ quen víi nghiÖp vô mua b¸n ngo¹i tÖ trao ngay mµ ch­a cã thãi quen mua b¸n kú h¹n, hä ®Ó mÆc rñi ro vÒ tû gi¸. Do vËy, c¸c ng©n hµng khã cã thÓ më réng c¸c nghiÖp vô mua b¸n vèn cã cña thÞ tr­êng ngo¹i hèi nh­ mua b¸n kú h¹n, mua b¸n quyÒn chän... 4.2.2.2. Nguyªn nh©n chñ quan cña chÝnh b¶n th©n ng©n hµng còng ¶nh h­ëng trùc tiÕp tíi ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ. Thø nhÊt lµ, tr×nh ®é c¸n bé lµm c«ng t¸c kinh doanh ngo¹i tÖ cßn nhiÒu h¹n chÕ. Kinh doanh ngo¹i tÖ cßn thô ®éng, phô thuéc vµo kh¸ch hµng , mua b¸n ch­a gi¸m tËn dông thêi c¬, m¹nh d¹n tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng ®Çu c¬, kinh doanh ngo¹i tÖ víi quy m« lín. Do vËy ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ khã cã kh¶ n¨ng më réng, ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶. MÆt kh¸c, hiÖn nay sè nh©n viªn trong lÜnh vùc kinh doanh ngo¹i tÖ cßn Ýt, Së míi chØ cã 3 nh©n viªn phô tr¸ch ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ Thø hai lµ, mÆc dï Së ®· trang bÞ mét sè m¸y mãc phôc vô cho kinh doanh ngo¹i tÖ nh­: mµn h×nh Reuters, m¸y fax, vi tÝnh... song so víi yªu cÇu cña mét thÞ tr­êng hèi ®o¸i hoµn chØnh vµ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ th× Së cÇn ph¶i ®Çu t­ h¬n n÷a , tiÕn tíi hiÖn ®¹i ho¸ c«ng nghÖ ng©n hµng. Thø ba lµ, ý thøc chÊp hµnh cña c¸c chi nh¸nh cßn yÕu, ®· cã biÓu hiÖn chÊp hµnh kh«ng nghiªm c¸c quy ®Þnh vÒ mua b¸n ngo¹i tÖ cña NHNN vµ h­íng dÉn cña NH§T. Trong chØ ®¹o ®iÒu hµnh, mét sè chi nh¸nh ®· thiÕu cô thÓ, thiÕu c¸c biÖn ph¸p kiÓm tra, kiÓm so¸t do h¹n chÕ vÒ nghiÖp vô, kü n¨ng nhËn ®o¸n rñi ro vµ thiÕu th«ng tin trªn thÞ tr­êng. Ch­¬ng 3 Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i Së giao dÞch I - NH§T&PTVN 1. Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn kinh doanh ngo¹i tÖ cña Së giao dÞch I -NH§T&PTVN. Xu h­íng më cöa héi nhËp toµn cÇu ho¸ kinh tÕ thÕ giíi ®· thóc ®Èy m¹nh mÏ ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ, cïng víi nã ho¹t ®éng giao dÞch ngo¹i hèi cña thÞ tr­êng ngo¹i hèi quèc tÕ ngµy cµng trë nªn s«i ®éng vµ ph¸t triÓn, trë thµnh bé phËn kh«ng thÓ thiÕu ®­îc cña kinh doanh quèc tÕ. Ho¹t ®éng cña NHTM trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi ®· trë thµnh m¶ng ho¹t ®éng quan träng trong ho¹t ®éng kinh doanh ®a n¨ng vµ lµ c«ng cô quan träng trong c¹nh tranh vµ thu hót kh¸ch hµng. §øng tr­íc sù c¹nh tranh gay g¾t vµ nguy c¬ mÊt thÞ phÇn trong ho¹t ®éng kinh doanh, ®Æc biÖt liªn quan ®Õn lÜnh vùc thÞ tr­êng quèc tÕ, yªu cÇu bøc xóc ®èi víi c¸c NHTMVN lµ ph¶i nghiªn cøu mét c¸ch hÖ thèng, nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸ nghiªm tóc thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh liªn quan ®Õn ngo¹i tÖ ®Ó cã nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu ph¸t huy thÕ m¹nh cña m×nh nh»m n©ng cao n¨ng lùc ho¹t ®éng kinh doanh trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi. Víi nh÷ng yªu cÇu ®Æt ra ®Êy, Së giao dÞch I ®· vµ ®ang nghiªn cøu ®Ó ®­a ra biÖn ph¸p nh»m hoµn thiÖn nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i tÖ cña m×nh sao cho cã lîi nhÊt. Víi 48 n¨m x©y dùng vµ tr­ëng thµnh NH§T&PTVN ®· kh«ng ngõng lín m¹nh, phÊn ®Êu nç lùc, s¸ng t¹o, m·i lµ ng­êi lÝnh xung kÝch phôc vô ®Çu t­ ph¸t triÓn, gãp phÇn thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. Vµ víi 14 n¨m ph¸t triÓn Së giao dÞch I ®· kh«ng ngõng phÊn ®Êu ®Ó trë thµnh ®¬n vÞ hµng ®Çu trong toµn ngµnh ng©n hµng. §Ó thùc hiÖn môc tiªu ph¸t triÓn mµ néi dung xuyªn suèt lµ c¬ cÊu l¹i toµn bé ®Ó ph¸t triÓn vµ chñ ®éng héi nhËp, Së giao dÞch I cÇn tËp trung ®æi míi c«ng nghÖ, t¨ng c­êng ®µo t¹o c¸n bé, n©ng cao n¨ng lùc tµi chÝnh vµ ph¸t triÓn m¹nh c¸c s¶n phÈm, dÞch vô cña ng©n hµng hiÖn ®¹i ®Ó t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh, ph¶i g¾n chÊt l­îng víi ph¸t triÓn vµ t¨ng tr­ëng, ho¹t ®éng hiÖu qu¶ vµ an toµn ë møc cao nhÊt. Trong ®ã, ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Së lµ mét trong nh÷g lÜnh vùc ph¶i ®­îc quan t©m hµng ®Çu ®Ó t¹o tiÒn ®Ò cho më cöa vµ héi nhËp. Mét trong nh÷ng c¬ së ®Ó ®­a ra gi¶i ph¸p lµ ®Þnh h­íng ho¹t ®éng kinh doanh ®èi ngo¹i n¨m 2004. Toµn chi nh¸nh cÇn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ, ®¸p øng cao nhÊt nhu cÇu hîp ph¸p hîp lÖ vÒ ngo¹i tÖ cña kh¸ch hµng. NhËn thøc râ ®¸p øng nhu cÇu ngo¹i tÖ cña kh¸ch hµng lµ tr¸ch nhiÖm cña toµn chi nh¸nh. Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña NH§T&PTVN trong giai ®o¹n hiÖn nay tr­íc hÕt lµ ®Ó phôc vô tèt nhu cÇu cña kh¸ch hµng theo ®óng quy ®Þnh cña Nhµ n­íc, ®¶m b¶o hiÖu qu¶, an toµn, tuyÖt ®èi kh«ng ch¹y theo lîi nhuËn ®¬n thuÇn mµ vi ph¹m c¸c quy ®Þnh cña Nhµ n­íc. §Þnh h­íng ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ ph¶i ®­îc ®Æt trªn ®Ò ¸n t¸i c¬ cÊu vµ chiÕn l­îc ph¸t triÓn cña Ng©n hµng. Ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ ph¶i ®­îc ®ång bé víi ho¹t ®éng tÝn dông, xuÊt nhËp khÈu, thanh to¸n quèc tÕ vµ c¸c dÞch vô kh¸c. Trong kinh doanh ngo¹i tÖ ph¶i tu©n thñ ph¸p luËt, kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é chØ ®¹o cña c¸n bé, l·nh ®¹o ®iÒu hµnh vµ nghiÖp vô cña tõng c¸n bé, tõng b­íc ¸p dông c«ng nghÖ míi ®Ó ph¸t triÓn, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm, t¨ng c­êng kiÓm tra, kiÓm so¸t néi bé, kÞp thêi n¾m b¾t diÔn biÕn thÞ tr­êng ®Ó ®¶m b¶o an toµn, n©ng cao hiÖu qu¶ vµ h¹n chÕ rñi ro. Tõ n¨m 2002, 12 n­íc thµnh viªn cña EU ®· b¾t ®Çu thanh to¸n b»ng ®ång EUR. HiÖn nay, ®ång EUR cã mét vÞ thÕ quan träng trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi Quèc tÕ, v× vËy SGDI cÇn chó träng giao dÞch b»ng ®ång EUR vµ theo dâi sù biÕn ®éng cña nã trªn thÞ tr­êng. Më réng m¹ng l­íi giao dÞch, ph¸t triÓn thªm nhiÒu kh¸ch hµng lµ ng©n hµng vµ doanh nghiÖp lµm hµng xuÊt khÈu, tiÕp thÞ thªm nhiÒu kh¸ch hµng míi cã ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu. Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ lµ mét bé phËn cña ho¹t ®éng kinh doanh ®èi ngo¹i, do ®ã, môc tiªu cña nã ph¶i g¾n liÒn víi ®Þnh h­íng chung, hç trî ®¾c lùc ®Ó hoµn thµnh ®Þnh h­íng ®ã. Môc tiªu lîi nhuËn lµ quan träng nh­ng ng©n hµng ph¶i ®¼m b¶o an toµn vÒ tµi s¶n, vèn ngo¹i tÖ cña quèc gia, gãp phÇn thóc ®Èy c¸c quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i víi chÊt l­äng hiÖu qu¶ kinh tÕ x· héi. 2. Mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ngo¹i tÖ cña Së giao dÞch I- NH§T&PTVN. Kinh doanh ngo¹i tÖ lµ mét trong nh÷ng nghiÖp vô kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong c¸c nghiÖp vô kinh doanh cña ng©n hµng thêi hiÖn ®¹i. H¬n n÷a, ®©y lµ mét ho¹t ®éng mang tÝnh phøc t¹p, rñi ro cao vµ chÞu nhiÒu ¶nh h­ëng cña nhiÒu biÕn cè kinh tÕ, x· héi, chÝnh trÞ... §Ó cã thÓ c¹nh tranh gay g¾t chiÕm lÜnh thÞ tr­êng th× c¸c NHTM ph¶i ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p riªng cho m×nh. ViÖc cã nh÷ng gi¶i ph¸p ®óng ®¾n sÏ gióp n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cho chÝnh ng©n hµng ®ã. Thùc tiÔn ®· chØ ra r»ng nguyªn nh©n nµo th× cÇn cã gi¶i ph¸p ®ã kÌm theo ®Ó tæ chøc thùc hiÖn. XuÊt ph¸t tõ thùc tr¹ng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Së gaio dÞch I trong thêi gian võa qua vµ ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn trong thêi gian tíi, c¨n cø vµo mét sè tån t¹i trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cïng víi nh÷ng kiÕn thøc ®· häc vµ thêi gian thùc tËp t¹i Së, em xin nªu ra mét sè gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh ngo¹i tÖ t¹i Së giao dÞch I - NH§T&PTVN. 2.1. N©ng cao chÊt luîng nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i tÖ ®ang sö dông. Tr­íc m¾t, khi c¸c nghiÖp vô nh­ option vµ future ch­a ®­îc ¸p dông th× Së giao dÞch I cÇn tiÕp tôc n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c nghiÖp vô ®ang sö dông: §èi víi nghiÖp vô mua b¸n trao ngay: TiÕp tôc më réng quy m« thùc hiÖn nghiÖp vô b»ng c¸c chÝnh s¸ch thu hót kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch ngo¹i tÖ víi m×nh ®ång thêi më réng quan hÖ víi c¸c NHTM kh¸c. Gi÷ v÷ng uy tÝn víi kh¸ch hµng: thanh to¸n ®óng h¹n, ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu cña kh¸ch hµng. §èi víi nghiÖp vô mua b¸n cã kú h¹n vµ nghiÖp vô Swap: Khi giao dÞch cÇn ®¶m b¶o theo nguyªn t¾c c«ng b»ng gi÷a mua vµ b¸n ®Ó ®¶m b¶o tr¸nh rñi ro vÒ tû gi¸. HiÖn nay nghiÖp vô kú h¹n cã doanh sè giao dÞch chiÕm tû träng thÊp, nghiÖp vô ho¸n ®æi th× d­êng nh­ kh«ng sö dông, nÕu t¨ng tû träng giao dÞch c¸c nghiÖp vô nµy sÏ mang l¹i lîi nhuËn nhiÒu h¬n cho ng©n hµng. V× vËy cÇn giíi thiÖu víi kh¸ch hµng hiÓu vÒ nghiÖp vô vµ tiÖn Ých cña chóng. 2.2.Cã nh÷ng chuÈn bÞ ®Ó ®­a nghiÖp vô option vµo giao dÞch. T¹i Së giao dÞch I, trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ míi chØ thùc hiÖn nghiÖp vô mua b¸n trao ngay, mua b¸n kú h¹n vµ nghiÖp vô Swap ( nh­ng rÊt Ýt). Ngoµi ra c¸c nghiÖp vô kh¸c nh­ hîp ®ång quyÒn chän , hîp ®ång t­¬ng lai ch­a ®­îc thùc hiÖn. V× vËy ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cßn ®¬n gi¶n mang tÝnh s¬ khai, ch­a cã sù kÕt hîp chÆt chÏ víi thÞ tr­êng tiÒn tÖ, ch­a cã ho¹t ®éng tÝch tr÷ ®Çu c¬. Do ®ã, ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ ph¸t triÓn th× NHNN ®· cho phÐp NH§T&PTVN thùc hiÖn nghiÖp vô quyÒn chän vµo th¸ng 8 nµy. §©y lµ nghiÖp vô cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp trong viÖc tù b¶o hiÓm c¸c kho¶n thu chi cña m×nh vµ tr¸nh rñi ro hèi ®o¸i, nh­ vËy th× Së cã thÓ thu hót thªm kh¸ch hµng, më réng m¹ng l­íi kinh doanh. NghiÖp vô nµy kh«ng chØ ®ßi hái sù am hiÓu vÒ nghiÖp vô, nç lùc häc hái kinh nghiÖm vµ n¾m b¾t th«ng tin tõ phÝa ng©n hµng mµ cßn ®­îc sù ñng hé , hiÓu biÕt vÒ nghiÖp vô tõ phÝa kh¸ch hµng. V× vËy, ®Ó thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô míi nµy th× ®ßi hái Së I bªn c¹nh viÖc trang bÞ kiÕn thøc nghiÖp vô, ®µo t¹o kü n¨ng cho c¸n bé kinh doanh ngo¹i tÖ cÇn giíi thiÖu , qu¶ng b¸ cho kh¸ch hµng hiÓu râ vÒ lîi Ých c¸c nghiÖp vô ®Ó hä sö dông chóng nh­ c¸c c«ng cô phßng ngõa rñi ro vµ tÝnh to¸n hiÖu qu¶ trong kinh doanh. 2.3. §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i ngo¹i tÖ trong kinh doanh. ë n­íc ta hiÖn nay, ®ång USD vÉn lµ ®ång tiÒn ®­îc c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu sö dông chñ yÕu trong thanh to¸n quèc tÕ, trong c¸c NHTM th× viÖc huy ®éng vèn vµ cho vay b»ng ngo¹i tÖ th× còng chñ yÕu b»ng ®ång USD vµ ®ång USD chiÕm tíi 90% c¸c giao dÞch b»ng ngo¹i tÖ t¹i Së giao dÞch I NH§T&PTVN. Tuy nhiªn, trong ®iÒu kiÖn th­¬ng m¹i toµn cÇu, viÖc sö dông chñ yÕu ®ång USD lµ kh«ng cßn phï hîp n÷a. §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i ngo¹i tÖ mét mÆt ®¸p øng nhu cÇu cô thÓ vÒ ngo¹i tÖ ®ã cho kh¸ch hµng khiÕn kh¸ch hµng t×m ®Õn ng©n hµng th­êng xuyªn h¬n, mÆt kh¸c sÏ chia sÎ, ph©n t¸n rñi ro trong khi tû gi¸ cña c¸c lo¹i ngo¹i tÖ kh¸c nhau cã nh÷ng biÕn ®éng phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè kh«ng kiÓm so¸t ®­îc. HiÖn nay, kh«ng nªn chó träng qu¸ vµo ®ång USD mµ nªn më réng kinh doanh ra nh÷ng lo¹i ngo¹i tÖ kh¸c nh­ EUR, JPY, GBP... Víi tû gi¸ cña USD lu«n biÕn ®æi vµ chªnh lÖch tû gi¸ chØ kho¶ng 0,05% th× c¸c lo¹i ngo¹i tÖ kh¸c chªnh lÖch tû gi¸ mua vµ tû gi¸ b¸n lµ rÊt cao lªn tíi 1-1,8%. §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i ngo¹i tÖ trong kinh doanh gãp phÇn ®em l¹i lîi nhuËn cho ng©n hµng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ trong kinh doanh. §Ó cã kÕ ho¹ch duy tr× tr¹ng th¸i ngo¹i hèi vµ c¸c lo¹i ngo¹i tÖ th× cÇn ph¶i xem xÐt t×m hiÓu nhu cÇu cña kh¸ch hµng ®Ó ®­a ra mét chÝnh s¸ch tèi ­u tr¸nh t×nh tr¹ng kh¸ch hµng cÇn ngo¹i tÖ nµy mµ ng©n hµng chØ cã ngo¹i tÖ kh¸c. 2.4. Më réng vµ ph¸t triÓn c¸c ho¹t ®éng cã liªn quan ®Õn kinh doanh ngo¹i tÖ. C¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña ng©n hµng ®Òu cã liªn quan trùc tiÕp, t¸c ®éng lÉn nhau. Ho¹t ®éng nµy ph¸t triÓn sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c ho¹t ®éng kh¸c cïng ph¸t triÓn. Trong lÜnh vùc kinh doanh cã liªn quan ®Õn ngo¹i tÖ t¹i Së giao dÞch I th× viÖc kinh doanh ngo¹i tÖ kh«ng chØ ®em l¹i lîi nhuËn cho ng©n hµng mµ cßn gióp ®ì, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ vµ tÝn dông ngo¹i tÖ ph¸t triÓn. 2.4.1. Ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ. Thanh to¸n quèc tÕ lµ ho¹t ®éng cã liªn quan trùc tiÕp tíi ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ. Muèn ®Èy m¹nh ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ th× ph¶i lµm tèt c«ng t¸c thanh to¸n quèc tÕ. Cã phôc vô kh¸ch hµng thuËn lîi th× kh¸ch hµng míi t×m ®Õn ng©n hµng nhiÒu h¬n, ng©n hµng sÏ cã nguån thu ngo¹i tÖ tõ c¸c kh¸ch hµng lµ doanh nghiÖp xuÊt khÈu vµ nguån b¸n ngo¹i tÖ cho c¸c doanh nghiÖp nhËp khÈu. §Ó thùc hiÖn tèt nghiÖp vô thanh to¸n quèc tÕ th× ®ßi hái Së I ph¶i thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau: ChÝnh s¸ch thu hót kh¸ch hµng: Cã c¸c møc ký quü phï hîp víi tõng doanh nghiÖp ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp tiÕt kiÖm chi phÝ vµ më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, gi¶m chi phÝ cho kh¸ch hµng cã uy tÝn, quan hÖ l©u dµi víi Së, kh¸ch hµng cã khèi l­îng giao dÞch lín. T­ vÊn cho kh¸ch hµng vÒ ph­¬ng thøc giao dÞch cã lîi cho kh¸ch hµng. Tæ chøc thùc hiÖn nghiÖp vô ®¶m b¶o ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch hµng mét c¸ch nhanh chãng vµ chÝnh x¸c, kÞp thêi vµ an toµn vÒ vèn.... Më réng quan hÖ víi c¸c ng©n hµng kh¸c ®Æc biÖt lµ c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi ®Ó tËn dông tèi ®a sù trî gióp vÒ nghiÖp vô, chuyªn m«n vµ khai th¸c th«ng tin kinh tÕ. Tæ chøc thùc hiÖn tèt quy tr×nh thanh to¸n quèc tÕ míi, ph¸t triÓn vµ sö dông m¹ng thanh to¸n quèc tÕ SWIFT víi hiÖu qu¶ cao nhÊt ®Ó n©ng cao chÊt l­îng thanh to¸n quèc tÕ. 2.4.2. Ho¹t ®éng cho vay ngo¹i tÖ. §Ó më réng cho vay ngo¹i tÖ th× Së cÇn: TiÕp tôc t¨ng kh¬i nguån ngo¹i tÖ trung vµ dµi h¹n, Thùc hiÖn tèt cho vay tµi trî xuÊt nhËp khÈu ®Ó gióp c¸c doanh nghiÖp cã vèn lµm hµng xuÊt khÈu. Thùc hiÖn cho vay øng tr­íc bé chøng tõ hµng xuÊt ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cung cÊp ngo¹i tÖ cho doanh nghiÖp vµ cã ®iÒu kiÖn më réng thÞ tr­êng ngo¹i tÖ cã kú h¹n. N©ng cao tr×nh ®é c¸n bé thÈm dÞnh tÝn dông ®Ó xem xÐt kh¶ n¨ng tr¶ nî cña kh¸ch hµng vµ t­ vÊn cho hä ph­¬ng ¸n kinh doanh cã hiÖu qu¶ nhÊt. 2.5. X©y dùng chÝnh s¸ch kh¸ch hµng. ChÝnh s¸ch kh¸ch hµng cã mét vÞ thÝ hÕt søc quan träng trong toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh cña mét NHTM. Gi¶i ph¸p vÒ mét chÝnh s¸ch kh¸ch hµng ®óng ®¾n sÏ lµ mét yÕu tè quyÕt ®Þnh vÞ trÝ cña ng©n hµng trong cuéc c¹nh tranh gay g¾t giµnh giËt thÞ phÇn trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi cña c¸c NHTM. Chñ ®éng t×m kiÕm kh¸ch hµng: §©y lµ mét ho¹t ®éng kh«ng thÓ thiÕu trong chiÕn l­îc kh¸ch hµng nh»m më réng ho¹t ®éng vµ n©ng cao sè l­îng kh¸ch hµng ®Õn víi m×nh. Trong t×nh h×nh hiÖn nay, kh¸ch hµng cã ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ®Õn giao dÞch víi Së cßn chiÕm tû lÖ rÊt nhá, mµ kh¸ch hµng cña Së chñ yÕu lµ c¸c ng©n hµng kh¸c. Do ®ã, Së giao dÞch I cÇn chñ ®éng t×m kiÕm kh¸ch hµng cã ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, më réng m¹ng l­íi giao dÞch cã nh÷ng chÝnh s¸ch ­u ®·i, s¶n phÈm dÞch vô tiÖn Ých ®Ó thu hót nhãm kh¸ch hµng nµy, v× ®©y võa lµ nguån thu võa lµ nguån b¸n ngo¹i tÖ quan träng cña ng©n hµng. ViÖc thu hót ®­îc sè l­îng lín c¸c doanh nghiÖp cã ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ®ang lµ môc tiªu ®Æt ra víi toµn nh©n viªn giao dÞch kinh doanh ngo¹i tÖ cña Së giao dÞch I. §©y còng lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh ngo¹i tÖ cña Së. §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm, dÞch vô: C¶i tiÕn quy tr×nh nghiÖp vô nh»m t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt cho kh¸ch hµng, tiÕt kiÖm thêi gian vµ ®¸p øng nhu cÇu ngµy cµng ®a d¹ng cña kh¸ch hµng. Quy tr×nh mua b¸n ngo¹i tÖ cßn bÊt hîp lý vµ l¹c hËu. Khi mua ngo¹i tÖ mét mÆt kh¸ch hµng ph¶i xuÊt tr×nh ®¬n xin mua ngo¹i tÖ kÌm theo c¸c chøng tõ liªn quan cho phßng kinh doanh ®èi ngo¹i, kh¸ch hµng cßn ph¶i lËp uû nhiÖm chi trÝch tµi kho¶n VND ®Ó tr¶ tiÒn mua, mµ lÏ ra hä cã thÓ uû quyÒn cho ng©n hµng tù trÝch tµi kho¶n VND. Nh­ vËy, kh¸ch hµng chØ cÇn ®Õn Phßng kÕ ho¹ch nguån vèn ®Ó giao dÞch, phÇn cßn l¹i lµ c«ng viÖc néi bé gi÷a c¸c phßng trong Së giao dÞch sÏ tù lµm. Cã chÝnh s¸ch gi¸ c¶ hîp lý cho tõng kh¸ch hµng: Trong mét m«i tr­êng c¹nh tranh gay g¾t nh­ hiÖn nay, chÝnh s¸ch gi¸ c¶ ph¶i ®­îc ¸p dông mét c¸ch linh ho¹t, phï hîp trªn c¬ së c©n ®èi vèn, chi phÝ , lîi nhuËn, thÞ phÇn vµ c¸c môc tiªu kh¸c mµ Së theo ®uæi. TuyÖt ®èi kh«ng ch¹y theo lîi nhuËn mµ lµm mÊt ®i nÒn kh¸ch hµng bÒn v÷ng. Së ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i kh¸ch hµng. Víi nhãm kh¸ch hµng cã quan hÖ l©u dµi víi Së, khèi l­îng giao dÞch lín vµ cã uy tÝn sÏ ®­îc h­ëng l·i suÊt ­u ®·i, mua b¸n ngo¹i tÖ víi gi¸ c¶ ­u ®·i.... ChÝnh s¸ch Marketing kh¸ch hµng: Trong b¸o c¸o tæng kÕt n¨m 2004 ban l·nh ®¹o ®· ®­a ra gi¶i ph¸p lµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch Marketing kh¸ch hµng. Cã thÓ nãi ®©y lµ nhiÖm vô quan träng, v× trong thêi gian tíi Së sÏ ¸p dông nghiÖp vô kinh doanh míi, dÞch vô s¶n phÈm míi, do ®ã, ph¶i tæ chøc qu¶ng b¸, tuyªn truyÒn cho kh¸ch hµng nh÷ng th«ng tin vÒ ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh sao cho ng¾n gän, dÔ hiÓu vµ dÔ sö dông. Cã thÓ t¨ng c­êng qu¶ng b¸ trªn c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, t¹p chÝ, truyÒn h×nh, m¹ng Internet. §èi víi kh¸ch hµng cã quan hÖ mua b¸n ngo¹i tÖ víi Së cÇn giíi thiÖu cho hä biÕt vÒ nh÷ng nghiÖp vô míi sao cho hä thÊy ®­îc nã cã lîi nhÊt ®èi víi hä, vµ sö dông chóng thuËn tiÖn. §©y lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ kinh doanh ngo¹i tÖ cña Së giao dÞch I. 2.6. §Çu t­ hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së vËt chÊt, c«ng nghÖ ng©n hµng . HiÖn nay, hiÖp ®Þnh th­¬ng m¹i ViÖt - Mü cã hiÖu lùc, ViÖt nam s¾p tham gia vµo c¸c tæ chøc tµi chÝnh th­¬ng m¹i thÕ giíi. §iÒu nµy, cã nghÜa lµ c¸c NHTMVN sÏ ph¶i c¹nh tranh b×nh ®¼ng víi c¸c ng©n hµng n­íc ngoµi khi mµ hä cã rÊt nhiÒu lîi thÕ, nhÊt lµ vÒ c«ng nghÖ vµ dÞch vô ng©n hµng. Khi ®ã mét lo¹t c¸c s¶n phÈm ng©n hµng hiÖn ®¹i vèn ®· ®­îc sö dông ë nhiÒu quèc gia kh¸c nhau sÏ ®­îc tung ra ë ViÖt Nam cho kh¸ch hµng sö dông. Lóc ®ã lîi thÕ t¹m thêi cña NHTMVN sÏ dÇn bÞ mÊt ®i. §Ó giµnh giËt ®­îc thÞ tr­êng th× yªu cÇu cÊp b¸ch ®Æt ra víi tÊt c¶ c¸c NHTM vµ víi Së giao dÞch I nãi riªng lµ ph¶i ®æi míi trang thiÕt bÞ c«ng nghÖ ng©n hµng sao cho phï hîp. §Æc biÖt ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ - ®©y lµ mét ho¹t ®éng mang tÝnh rñi ro cao, g¾n liÒn víi sù thay ®æi cña thÞ tr­êng, chÞu ¶nh h­ëng cña nhiÒu yÕu tè, kinh tÕ, chÝnh trÞ, chÝnh s¸ch ®iÒu hµnh cña Nhµ n­íc...do ®ã, viÖc ®Çu t­ c«ng nghÖ vµo lÜnh vùc nµy lµ hÕt søc cÇn thiÕt. Thùc tr¹ng cho thÊy, hiÖn nay ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Së giao dÞch I vÉn lµ mét m¶ng nghiÖp vô cña phßng kÕ ho¹ch nguån vèn, ch­a cã mét phßng kinh doanh tiÒn tÖ riªng biÖt nªn ch­a cã ®iÒu kiÖn më réng ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. Nªn trong thêi gian tíi Së giao dÞch cÇn thµnh lËp phßng kinh doanh tiÒn tÖ riªng. MÆt kh¸c, c¸c ho¹t ®éng giao dÞch mua b¸n ngo¹i tÖ míi chØ th«ng qua ®iÖn tho¹i, fax...Së ®· cã mµn h×nh Reuteur ®Ó theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng tû gi¸ cña Nhµ n­íc, do ®ã, Së cÇn ®Çu t­ m¹ng Internet nèi víi c¸c doanh nghiÖp lín, c¸c NHTM kh¸c ®Ó theo dâi diÔn biÕn cña thÞ tr­êng. CÇn x©y dùng m¹ng truyÒn tin néi bé vµ hÖ thèng øng dông hç trî c¸c cÊp qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh. 2.7. ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. Tr×nh ®é vµ chÊt l­îng cña ®éi ngò c¸n bé kinh doanh ngo¹i hèi ®ãng vai trß quan träng ®Õn n¨ng lùc ho¹t ®éng cña NHTM trªn thÞ tr­êng ngoaÞ hèi. Do thÞ tr­êng ngo¹i hèi cã ®é nh¹y c¶m cao ( ph­¬ng ph¸p tÝnh tû gi¸, kü thuËt giao dÞch vµ mèi quan hÖ víi thÞ tr­êng cã nhiÒu phøc t¹p). §Æc biÖt, kinh doanh ngo¹i hèi trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi quèc tÕ rÊt phøc t¹p, ®ßi hái ph¶i theo dâi s¸t biÕn ®éng cña tû gi¸ trªn thÞ tr­êng, kÕt hîp ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ c¸c yÕu tè kh¸c nh­ kinh tÕ, chÝnh trÞ cña mçi n­íc. Ngoµi ra, c¸n bé kinh doanh ngo¹i hèi ph¶i biÕt dù b¸o thÞ tr­êng, xem xÐt xu h­íng biÕn ®éng cña tû gi¸ trong thêi gian tr­íc m¾t, trung vµ dµi h¹n. NhËn thøc ®­îc ®iÒu ®ã, Së giao dÞch I ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn nguån nh©n lùc mét c¸ch tèt nhÊt ®Ó ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu ®Æt ra trong ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. 2.7.1 N©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý. §Ó theo dâi, chØ ®¹o viÖc kinh doanh ngo¹i tÖ cã hiÖu qu¶ th× tr­íc hÕt, ban l·nh ®¹o cña Së giao dÞch cÇn n¾m b¾t ®­îc sù thay ®æi cña c¸c v¨n b¶n, quan ®iÓm chØ ®¹o ®iÒu hµnh cña ChÝnh phñ, th­êng xuyªn theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng cña thÞ tr­êng, cã c¸i nh×n toµn diÖn, bao qu¸t kÕt hîp víi ®Çu ãc ph©n tÝch tæng hîp, linh ho¹t s¸ng t¹o ®­a ra c¸c quyÕt ®Þnh kÞp thêi, kh«ng bá lì c¬ héi kinh doanh hoÆc h¹n chÕ rñi ro ë møc thÊp nhÊt, h×nh thµnh c¸c quyÕt ®Þnh dùa trªn c¬ së thùc tÕ vµ ý nghÜ cña m×nh. §Ó cã ®­îc phÈm chÊt nµy ®ßi hái c¸n bé l·nh ®¹o ph¶i th­êng xuyªn trau dåi kiÕn thøc, häc hái kinh nghiÖm vµ tÝch luü nghÒ nghiÖp v÷ng vµng, ham hiÓu biÕt....Ban l·nh ®¹o ph¶i th­êng xuyªn lËp ra kÕ ho¹ch kinh doanh. Cã chiÕn l­îc kinh doanh ®óng ®¾n sÏ gãp phÇn thùc hiÖn c«ng viÖc mét c¸ch cã kÕ ho¹ch gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh. 2.7.2 Th­êng xuyªn ®µo t¹o, båi d­ìng c¸n bé vÒ chuyªn m«n. Kinh doanh ngo¹i tÖ lµ mét nghiÖp vô míi, ho¹t ®éng cña nã g¾n liÒn víi nh÷ng diÔn biÕn cña thÞ tr­êng. V× vËy, ®ßi hái nh©n viªn phô tr¸ch ph¶i cã tr×nh ®é, am hiÓu vµ biÕt ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ®Ó cã ph­¬ng ¸n kinh doanh tèi ­u. BiÕt tËn dông thêi c¬, c¬ héi trong kinh doanh, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc kinh doanh liªn quan ®Õn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ. MÆt kh¸c, ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi lµ ho¹t ®éng ®Æc thï, c¸c giao dÞch cam kÕt mua b¸n cña NHTM mang tÝnh b¾t buéc. Do vËy, uy tÝn cña ng©n hµng ¶nh h­ëng lín tíi ho¹t ®éng cña ng©n hµng ®ã trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi, t¸c ®éng trùc tiÕp vµo kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña ng©n hµng. Tr×nh ®é xö lý nghiÖp vô cña nh©n viªn ng©n hµng ¶nh h­ëng trùc tiÕp nhÊt tíi uy tÝn cña ng©n hµng. HiÓu ®­îc tÇm quan träng nµy c¸c NHTMVN cÇn ph¶i ®­a ra c¸c chÝnh s¸ch ®µo t¹o, båi d­ìng n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé nh©n viªn ng©n hµng. Së giao dÞch I ph¶i th­êng xuyªn më c¸c líp tËp huÊn nghiÖp vô, ®­a c¸n bé ®i häc tËp ë c¶ trong n­íc vµ n­íc ngoµi. Thùc hiÖn ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô chuyªn m«n cho nh©n viªn phô tr¸ch lÜnh vùc kinh doanh ngo¹i tÖ, mµ hiÖn nay, Së giao dÞch I cã 3 nh©n viªn trÎ thùc hiÖn nghiÖp vô nµy. §©y lµ mét lîi thÕ cho Së giao dÞch trong viÖc thùc hiÖn ®µo t¹o, båi d­ìng nghiÖp vô, n©ng cao tr×nh ®é ®¸p øng trong t­¬ng lai. C¸n bé lµm nghiÖp vô kinh doanh ngo¹i tÖ kh«ng chØ tinh th«ng nghÒ nghiÖp mµ cßn ph¶i giái ngo¹i ng÷, am hiÓu ph¸p luËt vµ c¸c th«ng lÖ quèc tÕ, sö dông thµnh th¹o c¸c thiÕt bÞ hiÖn ®ai phôc vô c«ng viÖc, søc khoÎ lµ mét ®iÒu kiÖn rÊt quan träng cho mét “dealer” giái vµ kh¶ n¨ng thu thËp th«ng tin, ph©n tÝch t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi...sù nh¹y c¶m nghÒ nghiÖp ®Ó xö lý t×nh huèng giao dÞch mét c¸ch linh ho¹t. 2.8. Thùc hiÖn tèt mét sè nguyªn t¾c trong kinh doanh ngo¹i tÖ. Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ lµ mét ho¹t ®éng chøa ®ùng nhiÒu rñi ro, trong ®ã rñi ro vÒ tû gi¸ vµ rñi ro vÒ l·i suÊt lµ nh÷ng rñi ro ®Æc tr­ng. VÒ c¬ b¶n ng©n hµng kh«ng thÓ kiÓm so¸t ®­îc rñi ro mµ chØ cã thÓ dïng c¸c biÖn ph¸p nh»m h¹n chÕ thiÖt h¹i do chóng g©y ra. §Ó cã biÖn ph¸p h÷u hiÖu th× ng©n hµng cÇn thùc hiÖn tèt mét sè nguyªn t¾c trong kinh doanh ngo¹i tÖ. Rñi ro vÒ tû gi¸ xuÊt hiÖn khi ng©n hµng cã tr¹ng th¸i mét lo¹i ngo¹i tÖ nµo ®ã d­ thõa hoÆc thiÕu hôt. Khi ngo¹i tÖ lªn gi¸ th× tr¹ng th¸i d­ thõa sÏ cã lîi cßn nÕu tr¹ng th¸i ®o¶n th× sÏ bÞ lç. Trong qu¸ tr×nh mua b¸n hµng ngµy, tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ nµy lu«n thay ®æi nªn ng©n hµng lu«n cã kh¶ n¨ng gÆp ph¶i rñi ro do sù biÕn ®éng cña tû gi¸. V× vËy, ®Ó h¹n chÕ rñi ro do tû gi¸ g©y ra, ng©n hµng cÇn thùc hiÖn nguyªn t¾c mua ®ñ b¸n hÕt. MÆt kh¸c, Së giao dÞch cÇn ®iÒu chØnh møc tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ tèi ­u, Ýt rñi ro nhÊt nh­ng ph¶i cã hiÖu qu¶ bëi nÕu duy tr× tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ ë møc c©n b»ng th× sÏ bá lì c¬ héi kinh doanh khi kh«ng ®ñ ngo¹i tÖ cho nhu cÇu bÊt ngê cña kh¸ch hµng. Së giao dÞch I còng cÇn sö dông nhiÒu h¬n c«ng cô phßng ngõa rñi ro hèi ®o¸i (nghiÖp vô kú h¹n, nghiÖp vô ho¸n ®æi, nghiÖp vô quyÒn chän...) hoÆc tho¶ thuËn víi kh¸ch hµng nÕu tû gi¸ biÕn ®éng v­ît qu¸ mét ph¹m vi giíi h¹n cho phÐp th× ng©n hµng vµ kh¸ch hµng sÏ cïng chia sÎ thiÖt h¹i hoÆc cïng h­ëng lîi. §©y lµ nguyªn t¾c thø hai cho ng©n hµng: nguyªn t¾c t×m ®­êng tho¸t tr­íc khi t¹o tr¹ng th¸i ngo¹i tÖ. Rñi ro l·i suÊt chñ yÕu x¶y ra víi c¸c nghiÖp vô kú h¹n, nghiÖp vô quyÒn chän. So víi rñi ro tû gi¸ hèi ®o¸i th× rñi ro hèi ®o¸i Ýt cã ý nghÜa h¬n nh­ng víi khèi l­îng giao dÞch lín th× nã còng g©y ra thiÖt h¹i ®¸ng kÓ. §Ó h¹n chÕ rñi ro Së giao dÞch cÇn ph¶i ph©n tÝch rñi ro ph¸t sinh tõ nh÷ng nghiÖp vô nµy. ViÖc nµy cÇn thùc hiÖn theo nguyªn t¾c kÕt hîp ph©n tÝch c¬ b¶n víi ph©n tÝch kü thuËt. Ph©n tÝch c¬ b¶n ®Ó x¸c ®Þnh thÞ tr­êng, ph©n tÝch kü thuËt x¸c ®Þnh thêi diÓm. BÊt kú mét lÜnh vùc kinh doanh th× rñi ro bao giê còng ®i liÒn víi lîi nhuËn. Rñi ro cµng cao th× lîi nhuËn thu ®­îc còng cµng lín. §Ó thu ®­îc lîi nhuËn cao th× ®ßi hái mçi ®¬n vÞ kinh doanh ph¶i biÕt n¾m c¬ héi, tËn dông thêi c¬ vµ biÕt tæng hîp tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô kinh doanh. Riªng ®èi víi Së giao dÞch I ®Æc biÖt trong linh vùc kinh doanh ngo¹i tÖ th× viÖc tæng hîp tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô, am hiÓu thÞ tr­êng vµ ®Æc biÖt cÇn cã sù nh¹y c¶m, linh ho¹t, kh¶ n¨ng n¾m b¾t thÞ tr­êng nhanh ®Ó tõ ®ã ®­a ra c¸c biÖn ph¸p , c«ng cô phßng ngõa rñi ro mµ vÉn thu ®­îc lîi nhuËn cao. 3. Mét sè kiÕn nghÞ 3.1.§èi víi ChÝnh phñ. 3.1.1 Hoµn thiÖn m«i tr­êng ph¸p lý cho kinh doanh ngo¹i tÖ. Kinh doanh ngo¹i tÖ lµ mét ho¹t ®éng ®Æc thï: V× hµng ho¸ trong thÞ tr­êng nµy cã tÝnh hÊp dÉn cao vµ rñi ro trong thÞ tr­êng nµy còng rÊt lín. Lµ mét lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh trªn thÞ tr­êng mµ ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng quèc tÕ, t¹o tiÒn ®Ò cho më cöa vµ héi nhËp nh­ng ®Õn nay, vÉn ch­a cã mét bé luËt cô thÓ vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi. §Ó chuÈn bÞ cho bé luËt míi ra ®êi th× tr­íc m¾t yªu cÇu c¸c ng©n hµng thùc hiÖn tèt c¸c quy ®Þnh, nghÞ ®Þnh, th«ng t­... ®ang cã. Qu¶n lý ngo¹i hèi lµ mét c«ng viÖc liªn quan trùc tiÕp tíi chÝnh s¸ch tiÒn tÖ quèc gia. V× vËy, viÖc ban hµnh c¸c v¨n b¶n qu¶n lý, c¸c th«ng t­ h­íng dÉn phï hîp, s¸t víi thùc tÕ lµ hÕt søc quan träng. GÇn ®©y viÖc triÓn khai nghÞ ®Þnh 46/2003/Q§ - TTg ngµy 02/04/2003 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ vÒ ®iÒu chØnh tû lÖ kÕt hèi cña c¸c kho¶n thu ngo¹i tÖ v·ng lai cña c¸c tæ chøc kinh tÕ vµ tæ chøc x· héi xuèng 0% ®· lµm cho nguån ngo¹i tÖ cña ng©n hµng gi¶m sót, ¶nh h­ëng ®Õn møc cung cÇu ngo¹i tÖ trong nÒn kinh tÐ quèc d©n trong thêi gian qua vµ t¹o ®iÒu kiÖn t¨ng møc gi÷ l¹i ngo¹i tÖ tõ c¸c nguån thu ngo¹i tÖ v·ng lai. ViÖc qu¶n lý ngo¹i hèi cßn béc lé nhiÒu yÕu kÐm vµ s¬ hë lµm cho nguån ngo¹i tÖ v·ng lai tr«i næi trªn thÞ tr­êng ngµy mét gia t¨ng vµ ch­a cã biÖn ph¸p qu¶n lý h÷u hiÖu, nªn ch­a thÓ héi ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó chÊm døt t×nh tr¹ng “ dola hãa nÒn kinh tÕ”. §èi víi c¸c giao dÞch v·ng lai: quy ®Þnh vÒ hå s¬ chuyÓn tiÒn cßn béc lé kh¸ nhiÒu khiÕm khuyÕt. ViÖc thanh to¸n tiÒn hµng nhËp khÈu hµng ho¸ ph¶i xuÊt tr×nh giÊy phÐp nhËp khÈu, hîp ®ång xuÊt nhËp khÈu hµng ho¸, dÞch vô, tê khai h¶i quan... quy ®Þnh nµy ch­a ®ñ v× thùc tÕ thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu cã nhiÒu ph­¬ng thøc thanh to¸n vµ nhiÒu tr­êng hîp ph¶i ®Æt cäc tr¶ tr­íc do vËy ch­a cã tê khai h¶i quan. MÆt kh¸c, ë phÇn thø n¨m cña ch­¬ng IX ®iÓm 2 kho¶n a cña LuËt c¸c tæ chøc tÝn dông quy ®Þnh vÒ thñ tôc nép ngo¹i tÖ tiÒn mÆt vµo tµi kho¶n c¸ nh©n cã ghi: sö dông tê khi h¶i quan khi nép ngo¹i tÖ tiÒn mÆt vµo tµi kho¶n c¸ nh©n, kh¸ch hµng cã thÓ lîi dông mét tê khai h¶i quan ®Ó nép vµo nhiÒu tµi kho¶n kh¸c nhau t¹i c¸c NHTM. ViÖc ban hµnh c¸c v¨n b¶n s¸t víi thùc tÕ ®· khã nh­ng viÖc thùc hiÖn cña c¸c NHTM cßn khã kh¨n h¬n nhiÒu, nhÊt lµ trong lÜnh vùc ngo¹i hèi, mét lÜnh vùc hoµn toµn míi mÎ. Do ®ã, ph¶i t¨ng c­êng c«ng t¸c ®µo t¹o, tuyªn truyÒn, tËp huÊn n©ng cao tr×nh ®é nhËn thøc vÒ v¨n b¶n cña c¸n bé c¸c NHTM. Víi nh÷ng c©u hái, kiÕn nghÞ vÒ viÖc khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn, NHNN cÇn sím nghiªn cøu tr¶ lêi hoÆc cã thÓ tËp hîp ®Ó nghiªn cøu ban hµnh cÈm nang cho ho¹t ®éng nµy nh­ phßng Th­¬ng m¹i quèc tÕ vÉn lµm hµng n¨m. 3.1.2. C¬ chÕ tû gi¸ linh ho¹t cã sù ®iÒu chØnh cña Nhµ n­íc. Tõ n¨m 1999 ®Õn 2004 ®· cã hµng lo¹t c¸c v¨n b¶n vÒ tû gi¸ hèi ®o¸i ra ®êi. §iÒu nµy, chøng tá sù quan t©m cña Nhµ n­íc ®Õn thÞ tr­êng ngo¹i hèi. C¬ chÕ tû gi¸ vµ ®iÒu hµnh tû gi¸ cña n­íc ta ®· thay ®æi c¬ b¶n, vai trß kiÓm so¸t cña Nhµ n­íc vÒ tû gi¸ chÆt chÏ h¬n. Tû gi¸ do Nhµ n­íc c«ng bè ®· phÇn nµo ®¸p øng nhu cÇu ngo¹i tÖ cña c¸c NHTM vµ s¸t víi tû gi¸ trªn thÞ tr­êng. Tuy nhiªn cßn béc lé nhiÒu khiÕm khuyÕt. §Ó c¬ chÕ ®iÒu hµnh tû gi¸ ph¸t huy h¬n n÷a, NHNN cÇn tËp trung vµo hoµn thiÖn c¸c vÊn ®Ò: Cñng cè vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng mét c¸ch c¨n b¶n ®Ó ph¸t triÓn thÞ tr­êng ngo¹i hèi ë n­íc ta. T¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c thµnh viªn tham gia vµo thÞ tr­êng, níi láng c¸c quy ®Þnh khi tham gia vµo thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng, ®­a c¸c nghiÖp vô míi vµo ho¹t ®éng. N©ng cao dù tr÷ ngo¹i tÖ cña Nhµ n­íc t­¬ng xøng víi nhÞp ®é t¨ng tr­ëng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu vµ khèi l­îng ngo¹i tÖ ®ang cã trªn thÞ tr­êng n­íc ta. Cã nh­ vËy, NHNN míi ®¶m b¶o lµ ng­êi mua cuèi cïng trªn thÞ tr­êng ngo¹i tÖ liªn ng©n hµng, gióp c¸c NHTM yªn t©m h¬n trong kinh doanh ngo¹i tÖ. Trong thêi gian tíi, viÖc ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i ngo¹i tÖ trong giao dÞch sÏ ®­îc më réng, ®Æc biÖt ¸p dông ®ång EUR vµo trong thanh to¸n. Do ®ã, NHNN nªn ®­a ra mét c¬ chÕ tû gi¸ linh ho¹t, thÝch hîp, ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn c¹nh tranh gi÷a c¸c lo¹i ngo¹i tÖ , t¹o kh¶ n¨ng thu hót nhiÒu ngo¹i tÖ kh¸c nhau cho ho¹t ®éng cña c¸c NHTM. Trong viÖc Ên ®Þnh tû gi¸ mua b¸n ngo¹i tÖ cã kú h¹n trong c¸c giao dÞch kú h¹n ch­a phï hîp víi ®iÒu hµnh tû gi¸. HiÖn nay, møc gia t¨ng tû gi¸ ®· gi¶m tõ 0,58 xuèng 0,2% ngay tõ kú h¹n giao dÞch ®Çu tiªn trong khi tû gi¸ c«ng bè cña Nhµ n­íc cã th¸ng ®iÒu chØnh t¨ng liªn tôc vµ t¨ng kho¶ng 1%/th¸ng. Do vËy, g©y khã kh¨n cho doanh nghiÖp vµ NHTM trong viÖc mua b¸n kú h¹n. MÆt kh¸c, viÖc quy ®Þnh c¸ch tÝnh tû gi¸ kú h¹n b»ng c¸ch khèng chÕ møc tèi ®a ®­îc phÐp dùa trªn tû gi¸ trao ngay céng víi tû lÖ % nµo ®ã tuú theo tõng kú h¹n lµ hÕt søc cøng nh¾c, kh«ng linh ho¹t vµ kh«ng ph¶n ¸nh ®óng b¶n chÊt cña tû gi¸ kú h¹n. Tuy nhiªn, tû gi¸ kú h¹n thùc chÊt ®­îc tÝnh dùa trªn chªnh lÖch l·i suÊt gi÷a hai ®ång tiÒn vµ tû gi¸ gi÷a chóng t¹i thêi ®iÓm ký hîp ®ång. V× vËy, ®Ó hoµn thiÖn c¬ chÕ tÝnh tû gi¸ kú h¹n th× NHNN nªn dùa vµo chªnh lÖch l·i suÊt thay v× c¸ch tÝnh cã tÝnh hµnh chÝnh hiÖn nay. MÆc dï, tû gi¸ do NHNN c«ng bè ®· phÇn nµo s¸t víi thùc tÕ, nh­ng vÉn ch­a ph¶n ¸nh ®óng b¶n chÊt cña cung cÇu ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng. Tû gi¸ do NHNN c«ng bè ®«i khi ch­a ®¸nh gi¸ ®óng b¶n chÊt cña USD trªn thÞ tr­êng, nã gÇn nh­ mét h×nh thøc Ðp gi¸ ®èi víi c¸c NHTM. Do ®ã, g©y khã k¨hn cho c¸c NHTM khi thu hót nguån ngo¹i tÖ tr«i næi trªn thÞ tr­êng. §Ó trong thêi gian tíi, ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña c¸c NHTM trªn thÞ tr­êng ngo¹i hèi ph¸t triÓn vµ cã hiÖu qu¶ h¬n th× dßi hái NHNN ph¶i xem xÐt vµ ®­a ra nh÷ng v¨n b¶n ph¸p luËt míi, hoµn chØnh h¬n vÒ tû gi¸ dùa trªn sù ®¸nh gi¸ thùc tÕ diÔn biÕn cña thÞ tr­êng ngo¹i tÖ vµ nh÷ng thay ®æi cña ®ång tiÒn diÔn ra liªn tôc. ViÖc ®­a ra nh÷ng v¨n b¶n míi, hoµn thiÖn lµ rÊt qaun träng trong viÖc hoµn thiÖn thÞ tr­êng ngo¹i hèi cña n­íc ta vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó thÞ tr­êng ngo¹i hèi cña n­íc ta hoµ nhËp víi thÞ tr­êng ngo¹i hèi quèc tÕ. 3.1.3. H×nh thµnh vµ vËn hµnh tèt thÞ tr­êng ngo¹i hèi Tuy ®· ®i vµo ho¹t ®éng, nh­ng thÞ tr­êng ngo¹i hèi cña n­íc ta vÉn cßn dang ë thêi kú s¬ khai, c¸c nghiÖp vô giao dÞch cßn ®¬n gi¶n, lo¹i ngo¹i tÖ kh«ng nhiÒu vµ sè thµnh viªn tham gia lµ kh«ng lín. Do quy ®Þnh chÆt chÏ cña Nhµ n­íc vÒ thµnh viªn tham gia vµo thÞ tr­êng ngo¹i hèi nªn hiÖn nay, chØ cã c¸c NHTM míi ®­îc tham gia vµo thÞ tr­êng ngo¹i hèi, cßn c¸c doanh nghiÖp muèn giao dÞch th× ph¶i th«ng qua c¸c NHTM, c¸c NHTM cæ phÇn còng kh«ng ®­îc tham gia trªn thÞ tr­êng nµy. §iÒu nµy h¹n chÕ kh¶ n¨ng thu hót ngo¹i tÖ cña c¸c ng©n hµng. §Ó thÞ tr­êng ngo¹i hèi vËn hµnh theo ®óng nghÜa cña nã th× Nhµ n­íc cÇn thùc hiÖn tèt mét sè gi¶i ph¸p sau: X©y dùng mét c¬ chÕ tû gi¸ linh ho¹t, nh¹y bÐn, ph¶n ¸nh ®­îc th­êng xuyªn sù biÕn ®éng cña tû gi¸ quèc tÕ. Trang bÞ hÖ thèng th«ng tin hiÖn ®¹i ®Ó tiÒp nhËn tû gi¸, c¸c nguån th«ng tin ®a chiÒu, chÝnh x¸c, nhanh chãng, th­êng xuyªn ®æi míi th«ng tin vµ cung cÊp cho c¸c NHTM. Më réng thµnh viªn tham gia vµo thÞ tr­êng ngo¹i hèi lµ c¸c c¸ nh©n, tæ chøc trong vµ ngoµi n­íc. HiÖn nay, thÞ tr­êng ngo¹i hèi cña n­íc ta vÉn lµ mét lÜnh vùc cßn míi ®èi víi ng­êi d©n. Bëi vËy, muèn më réng ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng nµy trong thêi gian tíi th× cÇn trang bÞ nh÷ng kiÕn thøc c¬ b¶n cho d©n chóng vÒ thÞ tr­êng ngo¹i hèi, ®Æc biÖt lµ c¸c C«ng ty kinh doanh xuÊt nhËp khÈu lín, c¸c ®¬n vÞ kinh tÕ cã tiÒm n¨ng lín trong t­¬ng lai th«ng qua c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng, s¸ch b¸o... 3.1.4. C¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ chØ cã thÓ ph¸t triÓn ®­îc khi b¶n th©n nÒn kinh tÕ cã nh÷ng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i liªn quan ®Õn nhu cÇu chuyÓn ®æi tiÒn tÖ. Do vËy, sÏ lµ thiÕu sãt nÕu kh«ng ®Ò cËp ®Õn gi¶i ph¸p vÒ c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ ®èi víi ho¹t ®éng nµy. Sù th©m hôt c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ ë n­íc ta lu«n ®­îc nh¾c tíi vµ lu«n lµ mèi quan t©m hµng ®Çu cña c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch tiÒn tÖ. Quan hÖ th­¬ng m¹i quèc tÕ ph¸t triÓn th× nhu cÇu mua b¸n ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng lín vµ ng­îc l¹i. N¨m 2002, kinh tÕ thÕ giíi vµ trong n­íc cã nhiÒu biÕn ®éng bÊt lîi tíi nÒn kinh tÕ vµ hÖ thèng ng©n hµng ViÖt Nam. Sù phôc håi chËm cña nÒn kinh tÕ Mü vµ mét sè nÒn kinh tÕ lín, sù bÊt æn ®Þnh cña kinh tÕ chÝnh trÞ thÕ giíi do t¸c ®éng cña cuéc khñng bè, nguy c¬ chiÕn tranh ë Ir¾c , sù c¹nh tranh quèc tÕ trong lÜnh vùc xuÊt khÈu, thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi tiÕp tôc g©y bÊt lîi cho xuÊt khÈu vµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam. Trªn thÞ tr­êng tµi chÝnh thÕ giíi, l·i suÊt ®ång USD gi¶m m¹nh còng t¸c ®éng ®Õn huy ®éng tiÒn göi ngo¹i tÖ cña hÖ thèng ng©n hµng. Trong khi ®ã, nhu cÇu nhËp khÈu cho ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ quèc d©n, cho CNH - H§H ®Êt n­íc vÉn lµ nh÷ng ®ßi hái cÊp thiÕt, kÕt qu¶ lµ c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ cña n­íc ta vÉn ch­a ®­îc c¶i thiÖn. §©y lµ yÕu tè g©y mÊt c©n ®èi cung cÇu ngo¹i tÖ vµ lµm ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña NHTM. Do vËy, ®Ó c¶i thiÖn c¸n c©n thanh to¸n, ChÝnh phñ cÇn tËp trung vµo thùc hiÖn: TiÕp tôc h¹n chÕ nhËp siªu c¸c mÆt hµng tiªu dïng b»ng c¸ch yªu cÇu c¸c NHTM kh«ng b¸n ngo¹i tÖ cho c¸c nhu cÇu thanh to¸n nµy, ng©n hµng kh«ng cho vay ngo¹i tÖ ®Ó nhËp hµng tiªu dïng, c¾t h¼n hoÆc gi¶m h¹n ng¹ch nhËp khÈu c¸c mÆt hµng mµ trong t­¬ng lai cã thÓ s¶n xuÊt ®­îc. §Èy m¹nh c¸c ho¹t ®éng thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, kh«ng ngõng c¶i thiÖn m«i tr­êng ®Çu t­, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt, n©ng cao c¬ së h¹ tÇng, ®Èy m¹nh c«ng t¸c vËn ®éng ®Çu t­ n­íc ngoµi, ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc ®Çu t­ nh»m thu hót l­îng ngo¹i tÖ lín vµo trong hÖ thèng NHTM vµ c¶i thiÖn c¸c c©n thanh to¸n quèc tÕ. Vai trß cña ChÝnh phñ ®èi víi qu¶n lý ng©n hµng lµ rÊt quan träng. Nã t¸c ®éng m¹nh mÏ tíi hiÖu qu¶ kinh doanh ngo¹i tÖ cña c¸c NHTM vµ ISO tíi sù vËn ®éng cña thÞ tr­êng ngo¹i hèi. Do ®ã, ®Ó ®­a ra nh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng ®¾n th× ®ßi hái ChÝnh phñ ph¶i xem xÐt trªn tÊt c¶ c¸c mÆt cña nÒn kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi... 3.2. §èi víi Ng©n hµng ®Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam (NH§T&PTVN) 3.2.1 VÒ quy tr×nh mua b¸n ngo¹i tÖ gi÷a Héi së chÝnh vµ c¸c chi nh¸nh. Quy tr×nh mua b¸n ngo¹i tÖ gi÷a Héi së chÝnh vµ c¸c chi nh¸nh cßn nhiÒu phøc t¹p, c¸c thñ tôc r­êm rµ g©y mÊt thêi gian vµ l·ng phÝ ®èi víi c¸c chi nh¸nh. Khi c¸c chi nh¸nh mua b¸n ngo¹i tÖ víi Héi së chÝnh th× ph¶i nép ®¬n xin mua, trong ®ã nªu sè ngo¹i tÖ cÇn mua, cho ai, môc ®Ých, ngµy hiÖu lùc, tû gi¸... nªn ch¨ng vÊn ®Ò nµy nªn ®Ó cho Gi¸m ®èc cña c¸c chi nh¸nh ®­îc phÐp kinh doanh ngo¹i tÖ chñ ®éng quyÕt ®Þnh sao cho phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n lý ngo¹i hèi. Sè 1090/NH§T-KDTT cã quy ®Þnh vÒ viÖc mua b¸n ngo¹i tÖ trong hÖ thèng cã ghi: thùc hiÖn mua b¸n ngo¹i tÖ th«ng qua NH§T&PTVN mµ kh«ng thùc hiÖn mua b¸n ngo¹i tÖ gi÷a c¸c chi nh¸nh. §iÒu nµy g©y khã kh¨n cho c¸c chi nh¸nh trong viÖc ®¸p øng nhu cÇu ngo¹i tÖ cho kh¸ch hµng vµ h¹n chÕ kh¶ n¨ng chñ ®éng nguån ngo¹i tÖ cña c¸c chi nh¸nh. §Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c chi nh¸nh chñ ®éng trong viÖc t×m kiÕm nguån ngo¹i tÖ khi cã nhu cÇu cña kh¸ch hµng th× NH§T&PTVN nªn ®Ó cho c¸c chi nh¸nh tù mua b¸n ngo¹i tÖ víi nhau sao cho chÊp hµnh ®óng quy ®Þnh cña qu¶n lý ngo¹i hèi. Quy tr×nh mua b¸n ngo¹i tÖ cña c¸c chi nh¸nh th× qu¸ cò, kh«ng cßn phï hîp víi t×nh h×nh kinh tÕ hiÖn nay khi nghÞ ®Þnh qu¶n lý ngo¹i hèi cña ChÝnh phñ ban hµnh vµ c¸c quy ®Þnh cña cµnh chøc n¨ng cã liªn quan vÒ xuÊt nhËp khÈu ®É thay ®æi qóa nhiÒu. Ngoµi ra, quy tr×nh cßn phiÒn hµ cho kh¸ch hµng khi mua b¸n ngo¹i tÖ.§Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c nghiÖp vô kinh doanh míi ra ®êi vµ ®i vµo ho¹t ®éng th× NH§T&PTVN cÇn c¶i tiÕn vµ hoµn thiÖn quy tr×nh mua b¸n ngo¹i tÖ sao cho phï hîp víi thùc tÕ ®ßi hái hiÖn nay, phï hîp víi th«ng lÖ quèc tÕ vµ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó thÞ tr­êng ngo¹i hèi ph¸t triÓn. MÆt kh¸c, NH§T&PTVN nªn th­êng xuyªn hç trî c¸c chi nh¸nh mua b¸n c¸c lo¹i ngo¹i tÖ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ víi gi¸ c¹nh tranh vµ thêi gian thùc hiÖn nhanh. Chñ ®éng trong ho¹t ®éng kinh doanh tiÒn tÖ lµ nhiÖm vô tËp trung cña hÖ thèng nh»m t¹o søc m¹nh tæng hîp cho ph¸t triÓn vµ c¹nh tranh. 3.2.2 TriÓn khai kÞp thêi, h­íng dÉn cô thÓ c¸c v¨n b¶n cña ChÝnh phñ, cña ngµnh vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi vµ kinh doanh ngo¹i tÖ. Ho¹t ®éng nh­ mét chi nh¸nh cña NH§T&PTVN, Së giao dÞch I chÞu sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña Héi së chÝnh. NH§T&PTVN lµ n¬i trùc tiÕp tiÕp nhËn c¸c v¨n b¶n cña ChÝnh phñ, cña NHNNVN, cña c¸c ngµnh, c¸c bé... sau khi nghiªn cøu sÏ ®­a ra v¨n b¶n h­íng dÉn c¸c chi nh¸nh thùc hiÖn. Tuy nhiªn, viÖc ra c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn vÒ nghiÖp vô , ®Æc biÖt vÒ qu¶n lý ngo¹i hèi vµ kinh doanh ngo¹i tÖ rÊt chËm hoÆc kh«ng h­íng dÉn cô thÓ, thiÕu ®ång bé vµ kh«ng kÞp thêi víi sù ®æi míi v¨n b¶n cña c¸c ngµnh c¸c bé... lµm ¶nh h­ëng tíi viÖc thùc hiÖn cña c¸c chi nh¸nh. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ NH§T&PTVN cÇn triÓn khai thùc hiÖn kÞp thêi c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn mét c¸ch cô thÓ ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña c¸c chi nh¸nh ®­îc thuËn lîi tr¸nh nhÇm lÉn vµ quan träng h¬n lµ hiÖu qu¶ kinh doanh ngo¹i tÖ cña c¸c chi nh¸nh tõng b­íc ®­îc n©ng cao. MÆt kh¸c, ®Ò nghÞ NH§T&PTVN cho c¸c chi nh¸nh ®­îc phÐp kinh doanh ngo¹i tÖ kh«ng chØ phôc vô kh¸ch hµng mµ cßn kinh doanh kiÕm lîi cho chÝnh b¶n th©n m×nh do chªnh lÖch tû gi¸, ®­îc quyÒn mua b¸n ngo¹i tÖ víi c¸c ng©n hµng ngoµi hÖ thèng ®Ó tõ ®ã më réng mèi quan hÖ trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ. NH§T&PTVN cÇn thiÕt lËp hÖ thèng th«ng tin vÒ t×nh h×nh diÔn biÕn cña thÞ tr­êng, nh÷ng thay ®æi trong chÝnh s¸ch qu¶n lý tiÒn tÖ cña chÝnh phñ göi xuèng c¸c chi nh¸nh mét c¸ch nhanh nhÊt ®Ó c¸c chi nh¸nh n¾m b¾t ®­îc vµ ¸p dông vµo trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña m×nh sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt , tr¸nh rñi ro. 3.2.3 Thùc hiÖn kiÓm tra, kiÓm s¸t vµ n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô. NH§T&PTVN cÇn t¨ng c­êng c«ng t¸c kiÓm tra víi c¸c chi nh¸nh h¬n n÷a ®Ó tõ ®ã gióp c¸c chi nh¸nh gi¶i quyÕt nh÷ng khã kh¨n, v­íng m¾c mét c¸ch kÞp thêi vµ chÊp hµnh quy ®Þnh cña ChÝnh phñ, NHNN. §Ò nghÞ NH§T&PTVN th­êng xuyªn më c¸c líp ®µo t¹o , båi d­ìng c¶ vÒ lý thuyÕt lÉn thùc tÕ ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cho c¸n bé chi nh¸nh trùc tiÕp lµm nghiÖp vô nµy. Th­êng xuyªn tæ chøc c¸c buæi th¶o luËn, t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c chi nh¸nh trao ®æi, häc hái kinh nghiÖm lÉn nhau, cung cÊp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt vÒ t×nh h×nh kinh tÕ, chÝnh trÞ, x· héi trong n­íc vµ trªn thÕ giíi cho c¸c chi nh¸nh. CÇn gi¶i quyÕt nh÷ng th¾c m¾c cña c¸c chi nh¸nh ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ mét c¸ch kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ. KÕt luËn Trong thêi gian tíi, NH§T&PTVN cã rÊt nhiÒu c¬ héi vµ th¸ch thøc míi. Nh÷ng c¬ héi nµy xuÊt ph¸t tõ nh÷ng th¸o gì, cëi më khã kh¨n cña chÝnh phñ ViÖt Nam, quyÕt t©m cña NH§T&PTVN trong viÖc tiÕp tôc c¬ cÊu l¹i toµn bé hÖ thèng ng©n hµng ®¸p øng yªu cÇu cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng . Giai ®o¹n tiÕp theo cña NHTM cã mét ý nghÜa v« cïng quan träng ®Ó thùc hiÖn môc tiªu æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn, ®Æc biÖt lµ héi nhËp kinh tÕ trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Kinh doanh ngo¹i tÖ lµ mét m¾t xÝch quan trong ho¹t ®éng kinh doanh ®èi ngo¹i vµ lµ mét nghiÖp vô kinh doanh quan träng cña NHTM. Ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cã hiÖu qu¶ sÏ gãp phÇn thùc hiÖn thµnh c«ng chiÕn l­îc kinh doanh cña ng©n hµng, ®¹t ®­îc môc tiªu vÒ lîi nhuËn, kh¸ch hµng... Ngoµi ra ho¹t ®éng nµy cßn gãp phÇn thóc ®Èy c¸c ho¹t ®éng kh¸c cïng ph¸t triÓn, ®­a ng©n hµng tiÕn nhanh h¬n trªn con ®­êng héi nhËp. MÆc dï ®· cã nh÷ng thµnh c«ng, ®ãng gãp lín nh­ng bªn c¹nh ®ã Së giao dÞch I còng cßn rÊt nhiÒu khã kh¨n vµ v­íng m¾c trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. §Ó ph¸t triÓn trong thêi gian tíi, viÖc ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p hoµn chØnh kh«ng ph¶i lµ vÊn ®Ò ®¬n gi¶n mµ ®ßi hái ph¶i cã sù nghiªn cøu dÇn dÇn, cã thêi gian ®Ó rót kinh nghiÖm. Qua thêi gian thùc tËp t¹i Së giao dÞch NH§T&PTVN cïng víi nh÷ng kiÕn thøc ®· häc , t×nh h×nh thùc tÕ ®Æc biÖt lµ sù h­íng dÉn tËn t×nh cña C« gi¸o NguyÔn ThÞ HiÒn vµ c¸c anh chÞ t¹i Phßng kÕ ho¹ch nguån vèn - Së giao dÞch I em ®· thu ho¹ch ®­îc bµi viÕt nµy. Trong giíi h¹n bµi viÕt cña m×nh chØ lµ mét ®èng gãp rÊt nhá trong viÖc nghiªn cøu t×m kiÕm gi¶i ph¸p kh¶ thi trong ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña ng©n hµng. MÆc dï ®· cè g¾ng hÕt søc nh­ng víi kiÕn thøc vµ thêi gian h¹n chÕ nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh, rÊt mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« gi¸o ®Ó ®Ò tµi nµy ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n C« gi¸o TrÇn ThÞ Thu HiÒn, c¸c thÇy c« trong khoa Ng©n hµng vµ b¶o hiÓm, c¸c anh chÞ Phßng kÕ ho¹ch nguån vèn t¹i Së giao dÞch I NH§T&PTVN ®· gióp ®â em trong suèt qu¸ tr×nh häc tËp, nghiªn cøu vµ thùc tËp. Tµi liÖu tham kh¶o. V¨n b¶n ph¸p luËt. 1. QuyÕt ®Þnh sè 177/TTg cña Thñ t­íng ChÝnh phñ. 2. QuyÕt ®Þnh sè 76/Q§- TCCB ngµy 28/03/1991 cña Tæng Gi¸m ®èc NH§T & PT ViÖt Nam. 3. QuyÕt ®Þnh sè 893/2002/Q§-NHNN ngµy 17/10/2002. 4. QuyÕt ®Þnh sè 648/2004/Q§ - NHNN ngµy 28/05/2004 cña Thèng ®èc NHNN. 5. C«ng v¨n sè 2758/cv-NVKD3 V/V h­íng dÉn thi hµnh quyÕt ®Þnh sè 648. 6. Th«ng t­ 01/1999/Ttg- NHNN cña thèng ®èc NHNN. 7. QuyÕt ®Þnh sè 17/1998/Q§-NHNN ngµy 10/01/1998. 8. QuyÕt ®Þnh sè 64/1999/Q§-NHNN ngµy 25/2/1999 cña Ng©n hµng nhµ n­íc. 9. QuyÕt ®Þnh sè 173/1998/Q§-ttg ngµy 12/9/1998 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ. 10. C«ng v¨n sè 134/NHNN-QLNH V/V. 11. QuyÕt ®Þnh 15/1999/Q§- NHNN cña thèng ®èc NHNN. 12. NghÞ ®Þnh 46/2003/Q§ - TTg ngµy 02/04/2003 cña Thñ t­íng ChÝnh phñ. II. S¸ch, gi¸o tr×nh vµ t¹p chÝ. 1. Thanh to¸n quèc tÕ trong ngo¹i th­¬ng - Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc - Tr­êng ®¹i häc ngo¹i th­¬ng. 2. NghiÖp vô hèi ®o¸i vµ thanh to¸n quèc tÕ (Nhµ xuÊt b¶n thèng kª) 3. Tû gi¸ tiÒn tÖ vµ vÊn ®Ò kinh doanh xuÊt nhËp khÈu (Nhµ xuÊt b¶n thèng kª) 4. TiÒn tÖ, ng©n hµng thÞ tr­êng tµi chÝnh – MISHKIN (Nhµ xuÊt b¶n khoa häc kü thuËt). 5. T¹p chÝ Ng©n hµng sè 3/2003; sè 4/2003;sè 4/2004; sè 6/2005 6. T¹p chÝ thÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ sè 2/03; sè 6/01; sè 12/01; sè 14/00 7. T¹p chÝ ph¸t triÓn kinh tÕ sè 122/03; sè 125/04; II. Tµi liÖu cña Së giao dÞch i. 1. Quy tr×nh mua b¸n ngo¹i tÖ cña Së giao dÞch I . 2. B¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng kinh doanh ngo¹i tÖ cña Së giao dÞch I n¨m 2001, 2002,2003. 3. B¸o c¸o tæng kÕt vÒ qu¶n lý ngo¹i tÖ cña ®Þa bµn thµnh phè Hµ Néi Lêi c¶m ¬n Tr­íc hÕt em xin ®­îc göi tíi c« gi¸o TrÇn ThÞ Thu HiÒn lêi c¶m ¬n s©u s¾c, ®· quan t©m vµ gióp ®ì em tËn t×nh trong suèt qu¸ tr×nh thùc hiÖn chuyªn ®Ò. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n ban gi¸m hiÖu Tr­êng Häc ViÖn Tµi ChÝnh cïng toµn thÓ c¸c thÇy c« gi¸o trong khoa Ng©n hµng-B¶o hiÓm vµ c¸n bé nh©n viªn th­ viÖn ®· t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho em hoµn thµnh chuyªn ®Ò nµy. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c anh chÞ phßng kÕ ho¹ch nguån vèn - Së giao dÞch I – Ng©n hµng §Çu t­ vµ ph¸t triÓn ViÖt Nam ®· gióp ®ì em trong suèt qu¸ tr×nh thùc tËp. Sinh viªn: Lª ThÞ Minh HuyÒn Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t NHNN - Ng©n hµng Nhµ n­íc NHTM - Ng©n hµng Th­¬ng m¹i NHTW - Ng©n hµng Trung ­¬ng NH§T&PTVN - Ng©n hµng §Çu t­ vµ Ph¸t triÓn ViÖt Nam NH§TTW - Ng©n hµng §Çu t­ Trung ­¬ng SGDI - Së Giao dÞch I USD - §« la Mü EUR - §ång tiÒn chung Ch©u ¢u JPY - §ång Yªn NhËt VND - §ång ViÖt Nam GBP - §ång B¶ng Anh