Khóa luận Giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh ngoại hối trên thị trường bán buôn tại Ngân hàng thương mại cổ phần công thương Việt Nam

hẩu nhằm đảm bảo đáp ứng nhu cầu của khách hàng với giá cạnh tranh. Hội sở chính đóng vai trò đại diện của NHCT tham gia hoạt động kinh doanh trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng trong nước với đối tác là Ngân hàng Nhà nước và các tổ chức tín dụng. Để hội nhập với thị trường tài chính khu vực và quốc tế, NHCT cũng đã từng bước mở rộng hoạt động kinh doanh trên thị trường ngoại hối quốc tế với các ngân hàng lớn trên thế giới, nhằm mục đích tự doanh, thu lợi nhuận, đồng thời giúp cán bộ NHCT học hỏi kiến thức, kinh nghiệm, bản lĩnh nghề nghiệp trong môi trường hoạt động kinh doanh có rất nhiều biến động và rủi ro này. Bên cạnh đó, kinh doanh ngoại tệ đã đóng góp vai trò quan trọng trong hỗ trợ các nghiệp vụ ngân hàng khác phát triển. Nếu chỉ xét đơn thuần trên góc độ lợi nhuận thì lãi kinh doanh ngoại tệ của toàn hệ thống bình quân trên dưới 100 tỷ đồng /năm là rất khiêm tốn so với lợi nhuận thu được từ hoạt động tín dụng. Hiệu quả kinh doanh ngoại tệ chưa cao, cơ bản do ảnh hưởng bởi tính đặc thù của thị trường ngoại tệ Việt Nam, song hoạt động kinh doanh ngoại tệ gắn bó mật thiết hữu cơ, là một nghiệp vụ không thể thiếu trong việc hỗ trợ đắc lực cho tài trợ thương mại, thanh toán xuất nhập khẩu, chuyển tiền ngoại tệ. không ngừng phát triển. Qua đó ngân hàng có thể thu được lãi cho vay hoặc phí dịch vụ từ các hoạt động này. Đồng thời với việc kinh doanh có hiệu quả, các chi nhánh này đã hỗ trợ nguồn ngoại tệ rất lớn để điều hoà trong nội bộ hệ thống cho các chi nhánh thiếu. Nguồn ngoại tệ này cùng với nguồn hội sở chính khai thác thêm từ thị trường liên ngân hàng đảm bảo cân đối cung cầu ngoại tệ cho toàn hệ thống. Với những nỗ lực trên Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam đã đạt được những kết quả khả quan sau: Thang Long University Library 63 Đạt được mục đích về lợi nhuận Thu nhập từ hoạt động kinh doanh ngoại hối là chênh lệch giữa tỷ giá mua vào và tỷ giá bán ra. Chênh lệch này càng lớn thì càng có lợi cho ngân hàng và ngược lại. Tuy có nhiều tác động tiêu cực từ nền kinh tế suy thoái, song nhìn chung hoạt động kinh doanh ngoại hối của trụ sở chính Vietinbank vẫn đảm bảo an toàn và kinh doanh có lãi. Sở dĩ làm được điều này là do trụ sở chính Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam đã thực hiện mua bán ngoại tệ để cân đối trạng thái ngoại tệ phòng ngừa những biến động của tỷ giá, mua bán ngoại tệ theo đúng pháp luật giữa người mua và người bán. Doanh số mua bán ngoại hối trên thị trường liên ngân hàng năm 2012 của VietinBank đạt xấp xỉ 20 tỷ USD, vươn lên dẫn đầu thị trường với quy mô giao dịch tăng gấp 1.7 lần so với năm 2011 nhờ những thay đổi tích cực trong suy nghĩ của ban lãnh đạo về mảng thị trường kinh doanh ngoại hối. Cùng với những cải tổ trong phương pháp quản trị hệ thống và tăng cường công tác bán hàng trực tiếp đã đẩy doanh số mua bán ngoại hối tăng thêm 7 tỷ USD để đạt mức 27 tỷ USD trong năm 2013. Đáp ứng đầy đủ yêu cầu của khách hàng và mở rộng mối quan hệ Hoạt động mua bán ngoại tệ của trụ sở chính đã đảm bảo cung cấp đủ số ngoại tệ phục vụ nhu cầu thanh toán của khách hàng, duy trì trạng thái ngoại tệ. Với các nghiệp vụ kinh doanh ngày càng đa dạng, mở rộng ngoại tệ trong giao dịch đã giúp cho trụ sở chính tiếp cận với nhiều khách hàng hơn. Các Công ty, tổng Công ty đến giao dịch cũng ngày một gia tăng. Với một đội ngũ cán bộ có kinh nghiệm, sáng tạo, linh hoạt trong xử lý nghiệp vụ giúp ngày càng nâng cao được uy tín của ngân hàng trên thị trường ngoại hối trong nước cũng như quốc tế. Cùng với sự phát triển và hội nhập kinh tế, việc sử dụng USD trong các giao dịch là không còn phù hợp nữa, nắm bắt được đặc điểm này Vietinbank đã nhanh chóng đưa các ngoại tệ mạnh vào trong giao dịch như: GBP, JPY, EUR... Đây cũng là những ngoại tệ có khả năng tự do chuyển đổi, có xu hướng ổn định về tỷ giá. Điều này cũng cho thấy trụ sở chính Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam rất coi trọng việc phòng ngừa rủi ro hối đoái và rủi ro về tỷ giá, luôn đưa ra phương án kinh doanh có lợi nhất cho khách hàng. Bên cạnh đó, Vietinbank còn mở rộng mối quan hệ với các ngân hàng đại lý trong và ngoài nước. Hiện nay, trên thị trường Việt Nam ngoài sáu NHTM quốc doanh còn rất nhiều ngân hàng cổ phần, ngân hàng liên doanh, Công ty cho thuê tài chính... Do đó, sự cạnh tranh và giành giật thị phần là rất khó khăn và quyết liệt. Tuy nhiên, trụ sở chính Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam vẫn luôn khẳng định mình là một đơn vị lớn và có uy tín. Với việc phát triển rộng rãi các ngân hàng đại lý đã giúp cho Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam mở rộng nghiệp 64 vụ ngân hàng quốc tế, góp phần tích cực nâng cao hiệu quả kinh doanh, đa dạng hoá các nghiệp vụ kinh doanh. Doanh số mua bán ngoại tệ của trụ sở chính vẫn tăng đều qua các năm đem lại lợi nhuận cho ngân hàng. Mặc dù, hoạt động kinh doanh ngoại hối luôn gắn liền với những biến động của tỷ giá, các yếu tố về kinh tế, chính trị, xã hội... Với những nỗ lực và cố gắng trên thì trong tương lai Vietinbank sẽ còn lớn mạnh hơn nữa, phát triển và tiếp tục khẳng định vị thế của mình để nâng cao khả năng cạnh tranh với các ngân hàng nước ngoài. Thúc đẩy hoạt động thanh toán quốc tế Mối quan hệ giữa hoạt động kinh doanh ngoại tệ và thanh toán quốc tế vô cùng chặt chẽ và khăng khít. Sự phát triển của nghiệp vụ này bổ trợ cho nghiệp vụ kia phát triển và ngược lại. Thanh toán quốc tế đòi hỏi thực hiện bằng các loại ngoại tệ khác nhau, vậy nếu không thực hiện mua bán ngoại tệ thì khách hàng cũng không có ngoại tệ để thanh toán. Ngược lại, nếu kinh doanh ngoại tệ mà không có thanh toán quốc tế thì việc thực hiện thanh toán cũng không thực hiện được. Kinh doanh ngoại tệ góp phần quan trọng trong việc đáp ứng nhu cầu mua ngoại tệ thanh toán nhập khẩu và bán ngoại tệ từ nguồn thu xuất khẩu. Qua việc đáp ứng nhu cầu mua ngoại tệ để thanh toán tiền hàng nhập khẩu, mua ngoại tệ để trả nợ vay ngân hàng, bán ngoại tệ từ nguồn thu xuất khẩu, quy mô hoạt động mua bán ngoại tệ đã tăng liên tục cùng với sự gia tăng doanh số thanh toán quốc tế hàng năm của ngân hàng. Nhờ chủ động ngoại tệ nên trụ sở chính Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam luôn thanh toán cho khách hàng đúng hạn, đảm bảo uy tín của ngân hàng, đồng thời bảo vệ được lợi ích của khách hàng. Hoạt động kinh doanh ngoại tệ phát triển đã tạo điều kiện mở rộng các nghiệp vụ thanh toán quốc tế như: L/C hàng nhập, L/C hàng xuất, séc, chuyển tiền... và thúc đẩy hoạt động này tăng trưởng với tốc độ đáng kể. Tóm lại, kinh doanh ngoại hối tại trụ sở chính Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam đã làm đa dạng hoá các nghiệp vụ ngân hàng, đáp ứng nhu cầu mua bán ngoại tệ của các định chế tài chính và các doanh nghiệp, góp phần thúc đẩy hiệu quả cho vay ngoại tệ, tăng cường mở rộng hoạt động thanh toán quốc tế, tăng thu dịch vụ cho ngân hàng, góp phần ổn định tỷ giá trên thị trường Việt Nam và thực thi hiệu quả chính sách tiền tệ của Ngân hàng Nhà nước. 2.4.2.2. Hạn chế còn tồn tại Bên cạnh những kết quả đã đạt được như trên thì cũng còn nhiều hạn chế trong quá trình thực hiện hoạt động kinh doanh ngoại hối, những hạn chế này không chỉ do những yếu tố chủ quan của bản thân ngân hàng mà nó còn bao gồm những yếu tố khách quan từ bên ngoài tác động tới. Thang Long University Library 65 Các nghiệp vụ kinh doanh còn đơn điệu Hiện nay, các nghiệp vụ kinh doanh ngoại tệ của Vietinbank thực hiện còn đơn giản, chủ yếu là các nghiệp vụ trao ngay, nghiệp vụ kỳ hạn còn các nghiệp vụ khác thì rất ít được sử dụng và hầu như không có. Vì vậy, hoạt động kinh doanh còn mang tính sơ khai, chưa có sự kết hợp chặt chẽ với thị trường tiền tệ. Việc sử dụng không triệt để tất cả các nghiệp vụ được Ngân hàng Nhà nước cho phép kinh doanh đã trở thành một thiếu sót lớn và gây ảnh hưởng khá nhiều đến hiệu quả kinh doanh của Vietinbank khi không chú trọng phát triển và bỏ lỡ một “mảnh đất” màu mỡ không sử dụng hiệu quả. Nguồn mua ngoại tệ của Vietinbank còn hạn chế Như trên đã nói ở trên, mối quan hệ giữa Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam với khách hàng ngày càng mở rộng, nhu cầu thanh toán của khách hàng cũng càng lớn. Song Vietinbank còn hạn chế về nguồn ngoại tệ để bán cho khách hàng. Điều này gây ảnh hưởng khá nhiều đến hoạt động kinh doanh ngoại hối trên thị trường bán buôn của Vietinbank bởi mỗi giao dịch đều được thực hiện với khối lượng ngoại tệ khá lớn. Việc thiếu hụt ngoại tệ sẽ có thể dẫn đến việc bỏ lỡ một giao dịch “béo bở” hoặc một cơ hội đầu cơ với lợi nhuận khổng lồ. Từ những nguyên nhân khách quan và chủ quan tác động đã làm cho nguồn ngoại tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam bị hạn chế, dẫn đến kinh doanh ngoại hối gặp nhiều khó khăn. Hội sở chính hoặc phải đóng vai trò là người mua hộ ngoại tệ cho khách hàng và không thu lãi hoặc phải bán với tỷ giá cao hơn một chút thì sẽ gây ấn tượng không tốt cho khách hàng và có khả năng mất khách hàng. Điều này gây tác động tiêu cực tới hiệu quả kinh doanh ngoại hối tại Vietinbank. Cơ cấu ngoại tệ chưa hợp lý Ngoài những hạn chế nói trên thì cũng còn một số yếu tố ảnh hưởng tới hiệu quả kinh doanh ngoại hối tại trụ sở chính Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam như: Cơ cấu ngoại tệ chưa hợp lý, đồng USD hiện nay vẫn là đồng tiền được sử dụng chủ yếu trong các giao dịch hàng ngày của hội sở, tỷ trọng giao dịch USD tại đây luôn chiếm từ 90% đến 95% trong tổng doanh số mua bán. Quy trình mua bán ngoại tệ còn bất hợp lý và lạc hậu Khi mua ngoại tệ một mặt khách hàng phải xuất trình đơn xin mua ngoại tệ kèm theo các chứng từ liên quan cho phòng kinh doanh ngoại hối, khách hàng còn phải lập uỷ nhiệm chi trích tài khoản VND để trả tiền mua, mà lẽ ra họ có thể uỷ quyền cho ngân hàng tự trích tài khoản VND. Như vậy, khách hàng phải qua quá nhiều thủ tục để thực hiện một giao dịch, gây phiền hà và ảnh hưởng tiêu cực đến hiệu quả kinh doanh ngoại hối. 66 2.4.2.3. Nguyên nhân của hạn chế Nguyên nhân khách quan Thiếu một thị trường hối đoái hoàn chỉnh Hoạt động kinh doanh ngoại hối muốn mở rộng và phát triển hơn nữa thì phải có một nền tảng vững chắc là thị trường hối đoái. Hiện nay, ở Việt Nam chưa có một thị trường hối đoái hoàn chỉnh theo đúng nghĩa của nó mà chỉ ở giai đoạn sơ khai là thị trường giao dịch ngoại tệ và thị trường ngoại tệ liên ngân hàng. Hơn nữa, đối tượng tham gia trên thị trường còn rất hạn chế, chủ yếu là các NHTM. Nếu đối tượng tham gia trên thị trường được mở rộng hơn thì sẽ thu hút một bộ phận lớn dân cư tham gia vào thị trường này, từ đó hạn chế được các hoạt động mua bán ngoại tệ “chợ đen” và tăng nguồn cung ngoại tệ cho ngân hàng. Thiếu một thị trường tiền tệ hoàn hảo Thị trường ngoại hối và thị trường tiền tệ có mối quan hệ mật thiết với nhau. Các nhà đầu tư nước ngoài có thể đầu tư các khoản đầu tư ngắn hạn bằng cách mua cổ phiếu, trái phiếu... Nhưng điều quan tâm hàng đầu của họ là tính lỏng mà họ đang nắm giữ. Chính vì vậy, chỉ khi nào các chứng khoán đó được chuyển đổi tự do trên thị trường tiền tệ thì mới hấp dẫn các nhà đầu tư chuyển ngoại tệ sang VND để mua chứng khoán. Nhờ đó, hoạt động mua bán, vay mượn ngoại tệ trên thị trường ngoại hối mới có thể phát triển sâu rộng và hoàn chỉnh hơn. Nhu cầu của khách hàng và tâm lý sử dụng của khách hàng Khách hàng vốn dĩ đã quen với những sản phẩm truyền thống, đơn giản nên khi thay đổi và sử dụng nghiệp vụ mới là rất khó khăn. Các doanh nghiệp xuất khẩu có nguồn thu ngoại tệ trong tương lai thì không muốn bán kỳ hạn cho ngân hàng vì họ kỳ vọng tỷ giá sẽ tăng. Các doanh nghiệp nhập khẩu thì chấp nhận mua ngoại tệ với tỷ giá tại thời điểm thanh toán. Khả năng tái tạo ngoại tệ của các doanh nghiệp còn yếu Các doanh nghiệp có quan hệ tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam còn yếu trong việc tái tạo ngoại tệ, nguồn ngoại tệ kinh doanh chủ yếu của Vietinbank vẫn chỉ là trên thị trường liên ngân hàng. Tỷ giá giao dịch do Ngân hàng Nhà nước công bố còn nhiều bất cập Tỷ giá giao dịch do Ngân hàng Nhà nước công bố chưa phản ánh đúng bản chất cung cầu ngoại tệ trên thị trường, do đó gây khó khăn cho các ngân hàng thương mại trong việc mua ngoại tệ của các định chế tài chính, doanh nghiệp trên thị trường. Khối lượng giao dịch trên thị trường bán buôn là khá lớn Khách hàng có quan hệ với hội sở chính đều yêu cầu giao dịch với doanh số lớn nên nhu cầu mua ngoại tệ tương đối nhiều. Mặt khác, để giữ vững số lượng khách hàng hiện có và tiếp thị thêm một số khách hàng mới, bản thân ngân hàng phải cân Thang Long University Library 67 đối tổng nguồn thu từ khách hàng (từ tiền gửi, tiền vay, phí bảo lãnh, thanh toán quốc tế...) để chấp nhận bán lỗ về tỷ giá. Thị trường xuất khẩu trong nước bị thu hẹp Thị trường xuất khẩu trong nước bị thu hẹp do tình hình kinh tế, chính trị trên thế giới biến đổi sâu sắc, do đó làm hạn chế nguồn cung ngoại tệ cho ngân hàng. Nguyên nhân chủ quan Đầu tư về công nghệ kỹ thuật Trong thời gian qua, mặc dù hội sở chính Vietinbank đã trang bị một số máy móc phục vụ cho kinh doanh ngoại tệ như: màn hình Reuters, máy fax, vi tính... song so với yêu cầu của một thị trường hối đoái hoàn chỉnh và hoạt động kinh doanh ngoại hối thì bản thân ngân hàng vẫn cần phải đầu tư hơn nữa, tiến tới hiện đại hoá công nghệ ngân hàng. Ý thức chấp hành của một bộ phận cán bộ còn yếu kém Vẫn tồn tại một vài trường hợp liên quan đến việc cán bộ của bộ phận kinh doanh ngoại hối có những biểu hiện sai phạm, chấp hành không nghiêm các quy định về mua bán ngoại tệ của NHNN gây nên tác động tiêu cực không những về hình ảnh mà còn về hiệu quả kinh doanh ngoại hối của hội sở chính Vietinbank. Thông tin trên thị trường ngoại tệ không đầy đủ Thông tin trên thị trường ngoại tệ không đủ điều kiện để phân tích, theo dõi tình hình diễn biến của thị trường. Trên thực tế, mỗi ngân hàng đưa ra tỷ giá khác nhau, ngân hàng nào vì chiến lược khách hàng thì sẽ đưa ra tỷ giá thấp, còn ngân hàng nào có lợi thế thì sẽ đưa ra tỷ giá cao hơn. Do vậy, gây ra tình trạng không phản ánh đúng cung cầu ngoại tệ, gây khó khăn cho ngân hàng trong việc giao dịch với khách hàng. Các cấp lãnh đạo chưa thực sự quan tâm tới phát triển nghiệp vụ kinh doanh ngoại hối Các cấp lãnh đạo chưa thực sự chú trọng vào phát triển nghiệp vụ kinh doanh ngoại hối, nghiệp vụ này vẫn phát triển không cân xứng với các mặt hoạt động ngân hàng khác của Vietinbank. 68 KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 Chương 2 đã chỉ ra được thực trạng cũng như hiệu quả kinh doanh ngoại hối trên thị trường bán buôn của Vietinbank giai đoạn năm 2011-2013, những kết quả đạt được, những tồn tại và nguyên nhân của những tồn tại đó. Đây là cơ sở để khóa luận đưa ra những giải pháp khắc phục nhằm gợi ý cho Vietinbank những biện pháp để đem lại hiệu quả kinh doanh ngoại hối trên thị trường bán buôn tại Vietinbank ở chương 3. Thang Long University Library 69 CHƢƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ KINH DOANH NGOẠI HỐI TRÊN THỊ TRƢỜNG BÁN BUÔN TẠI NGÂN HÀNG THƢƠNG MẠI CỔ PHẦN CÔNG THƢƠNG VIỆT NAM 3.1. Mục tiêu và định hƣớng phát triển kinh doanh ngoại hối trên thị trƣờng bán buôn tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Công thƣơng Việt Nam 3.1.1. Mục tiêu Theo chỉ thị của ban lãnh đạo Ngân hàng Công thương Việt Nam, mục tiêu hoạt động KDNT của VietinBank thời gian tới là định vị lại vị thế, nâng cao hình ảnh, thương hiệu của VietinBank trên thị trường ngoại hối; tăng trưởng bền vững, an toàn, hiệu quả; tăng thị phần KDNT, phấn đấu doanh số mua bán ngoại tệ (MBNT) ở thị trường 1 (mua bán với khách hàng, doanh nghiệp) năm 2012 đạt tối thiểu 10-12% và đến 2015 đạt tối thiểu 20-30% kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam, thị phần ở thị trường 2 (thị trường liên ngân hàng) năm 2012 đạt tối thiểu 15 - 20% và đến 2015 đạt tối thiểu 30-35%. 3.1.2. Định hướng Để thực hiện những mục tiêu trên, đồng thời nâng cao hiệu quả hoạt động KDNT, Vietinbank sẽ đưa ra những chiến lược cụ thể. Phòng KDNT Trụ sở chính sẽ tiến hành rà soát, hoàn chỉnh cơ chế, quy chế, quy trình nghiệp vụ KDNT. Xây dựng và hệ thống hoá quy chế phối hợp bán sản phẩm ngoại tệ và bộ sản phẩm ngoại hối với mục đích tăng cường năng lực cạnh tranh của VietinBank trên thị trường ngoại hối, tăng khả năng bán chéo sản phẩm dịch vụ. Hướng dẫn cơ chế, phương thức phối hợp và nghiệp vụ KDNT giữa các phòng ban tại trụ sở chính và chi nhánh. Hướng dẫn chi tiết danh mục bộ sản phẩm ngoại hối, cách thức xử lý giao dịch MBNT trong các tình huống cụ thể để cán bộ KDNT tại chi nhánh nắm vững kiến thức về sản phẩm, nhận biết cơ hội kinh doanh, các cách thức bán sản phẩm Bên cạnh đó Phòng KDNT trụ sở chính sẽ bắt tay vào công cuộc thực hiện một loạt các công việc như sau: - Điều chỉnh cơ cấu tổ chức nhân sự hình thành 3 bộ phận gồm: Tiếp thị và bán sản phẩm (Sales); Giao dịch thị trường liên ngân hàng (Interbank); Hỗ trợ và kiểm soát (Control). - Xây dựng lại cơ chế giao dịch mua bán ngoại tệ giữa trụ sở chính và chi nhánh, bảo đảm trụ sở chính đáp ứng tối đa nhu cầu ngoại tệ của các chi nhánh theo tỷ giá giao dịch cạnh tranh trên thị trường. - Tổ chức hoạt động tiếp thị bán sản phẩm ngoại hối gồm: xây dựng bộ sản phẩm ngoại hối chuẩn, có thể thiết kế theo nhu cầu từng khách hàng. Xây dựng quy chế phối 70 hợp tiếp thị bán sản phẩm ngoại hối, xây dựng kế hoạch, lộ trình tiếp thị bán sản phẩm tới khách hàng tiềm năng. Tổ chức đào tạo sản phẩm và kỹ năng bán hàng cho lãnh đạo các chi nhánh và cán bộ KDNT toàn hệ thống. - Đổi mới quản trị hoạt động KDNT, thực hiện quản trị tập trung trạng thái ngoại tệ toàn hệ thống. - Tăng cường các công cụ quản lý, kiểm soát rủi ro trong hoạt động KDNT. - Bố trí cơ sở hạ tầng hoạt động giao dịch phù hợp với yêu cầu công việc kinh doanh. Đồng thời cơ chế phối hợp bán sản phẩm ngoại hối và bán chéo sản phẩm khác giữa trụ sở chính và chi nhánh được triển khai chi tiết đến lãnh đạo phòng khách hàng, cán bộ KDNT của các chi nhánh để đạt được mục đích đồng bộ, toàn diện và chuyên nghiệp. Các sản phẩm ngoại hối được phân chia theo từng nhóm, từng khách hàng cụ thể nhằm tăng sự linh hoạt và có thể chào bán cho khách hàng sản phẩm trọn gói, phù hợp với tính chất hoạt động sản xuất kinh doanh và tài chính của khách hàng; 3.2. Một số giải pháp gia tăng hiệu quả kinh doanh ngoại hối trên thị trƣờng bán buôn tại Ngân hàng thƣơng mại cổ phần Công thƣơng Việt Nam Kinh doanh ngoại hối là một trong những nghiệp vụ không thể thiếu trong các nghiệp vụ kinh doanh của ngân hàng thương mại hiện nay. Hơn nữa, đây là một hoạt động mang tính phức tạp, rủi ro cao và chịu nhiều ảnh hưởng của nhiều biến cố kinh tế, xã hội, chính trị... Để có thể cạnh tranh gay gắt chiếm lĩnh thị trường thì các NHTM phải đưa ra các giải pháp riêng cho mình. Việc có những giải pháp đúng đắn sẽgiúp nâng cao hiệu quả kinh doanh cho chính ngân hàng đó. Xuất phát từ thực trạng kinh doanh ngoại hối tại hội sở chính Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam trong thời gian vừa qua và phương hướng phát triển trong thời gian tới, căn cứ vào một số tồn tại trong hoạt động kinh doanh ngoại tệ cùng với những kiến thức đã học và thời gian thực tập tại hội sở, em xin nêu ra một số giải pháp nâng cao hiệu quả kinh doanh ngoại tệ tại Vietinbank như sau: 3.2.1. Hoàn thiện các nghiệp vụ kinh doanh ngoại hối 3.2.1.1. Đa dạng hóa các loại ngoại tệ kinh doanh Ở nước ta hiện nay, đồng USD vẫn là đồng tiền được các doanh nghiệp xuất nhập khẩu và các định chế tài chính sử dụng chủ yếu trong thanh toán quốc tế. Giữa các ngân hàng thương mại trong thì việc huy động vốn và cho vay bằng ngoại tệ cũng chủ yếu là đồng USD và đồng tiền này cũng chiếm tỷ trọng lớn trong giao dịch hàng ngày tại ngân hàng Vietinbank. Tuy nhiên với điều kiện thương mại toàn cầu, việc sử dụng đồng USD với tỷ trọng lớn không còn phù hợp nữa. Đa dạng hóa các loại ngoại tệ một mặt đáp ứng nhu cầu cụ thể về ngoại tệ cho khách hàng, khiến khách hàng t́m đến ngân hàng thường Thang Long University Library 71 xuyên hơn, mặt khác sẽ phân tán được rủi ro trong khi tỷ giá của các loại ngoại tệ khác nhau có những biến động phụ thuộc vào nhiều yếu tố không kiểm soát được từ phía thị trường. Hiện nay, số lượng loại hình giao dịch còn chưa đa dạng, hoạt động KDNT mới chỉ xoay quanh một số loại ngoại tệ chính như USD, EUR, JPY, trong đó USD chiếm tỷ trọng lớn nhất. Trước sự phát triển không ngừng của nền kinh tế thị trường, Vietinbank nên mở rộng khai tác tăng số lượng kinh doanh đối với một số loại ngoại tệ khác nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Như vậy, đa dạng hóa các loại ngoại tệ kinh doanh không những thu hút khách hàng đến giao dịch mà còn tăng khả năng cạnh tranh và giúp bản thân ngân hàng bắt kịp với những biến động không ngừng của thị trường, đồng thời góp phần đem lại lợi nhuận và nâng cao hiệu quả trong kinh doanh. 3.2.1.2. Đa dạng hóa các loại hình giao dịch Hoạt động kinh doanh ngoại hối tại Vietinbank mới chỉ thực hiện chủ yếu các nghiệp vụ như giao ngay, kỳ hạn và SWAP. Ngoài ra các nghiệp vụ khác như hợp đồng quyền chọn hay hợp đồng tương lai mới chỉ được thực hiện với tần suất thấp. Bởi vậy, hoạt động kinh doanh ngoại hối trên thị trường bán buôn cũng như bán lẻ đang còn sơ khai, chưa khai thác được hết các lợi ích mà các loại hình dịch vụ đem lại, chưa có sự kết hợp chặt chẽ với thị trường tiền tệ. Do đó, để phát triển mảng dịch vụ KDNT thì từ chi nhánh cho đến hội sở cần phải khai thác hơn nữa các loại hình giao dịch quyền chọn và tương lai. Đây là hai loại nghiệp vụ đã được áp dụng và sử dụng khá phổ biến trên toàn thế giới. Tuy nhiên, đối với các ngân hàng thương mại Việt Nam lại hoàn toàn mới mẻ và có những khó khăn nhất định trong quá trình kinh doanh, nghiên cứu và vận dụng thực tế. Cũng một phần bởi thị trường ngoại hối vẫn chưa phát triển toàn diện, hoạt động KDNT còn mang tính sơ khai, đơn giản. Khi thị trường được phát triển hoàn thiện hơn thì những hình thức này sẽ trở thành phương tiện phòng ngừa rủi ro hữu hiệu và cũng là phương tiện để các nhà kinh doanh có thể đầu cơ thu lợi. Như vậy, để hoàn thiện các nghiệp vụ này thì yêu cầu đặt ra là phải nắm vững nội dung, kỹ thuật nghiệp vụ, trong đó chú trọng từ việc xác định tỷ giá, thủ tục giao dịch và việc thực hiện thanh toán. Các cán bộ KDNT phải luôn nhạy bén, chuẩn bị vững vàng về nghiệp vụ chuyên môn và nắm vững các quy định của Ngân hàng Nhà Nước để đáp ứng kịp thời nhu cầu ngày càng cao của khách hàng. Vietinbank cần tuyên truyền quảng cáo hơn nữa về những nghiệp vụ KDNT còn mới mẻ ở Việt Nam. Bên cạnh đó, ngân hàng cũng nên tiếp tục phát huy và nâng cao hiệu quả của các loại hình nghiệp vụ đã phổ biến ở Việt Nam: - Đối với nghiệp vụ giao ngay: Tiếp tục mở rộng quy mô thực hiện nghiệp vụ bằng các chính sách thu hút khách hàng đến giao dịch ngoại tệ, đồng thời mở rộng 72 quan hệ với các ngân hàng thương mại khác. Luôn luôn giữ vững uy tín với khách hàng, đáp ứng kịp thời các nhu cầu và phát sinh thanh toán đúng thời hạn. - Đối với nghiệp vụ kỳ hạn và SWAP: Khi giao dịch cần đảm bảo theo nguyên tắc công bằng giữa mua và bán để tránh rủi ro về tỷ giá, đồng thời giới thiệu nhằm giúp khách hàng hiểu về nghiệp vụ và lợi ích của chúng. 3.2.1.3. Có những chuẩn bị để đưa nghiệp vụ option vào giao dịch Tại hội sở chính Vietinbank, trong hoạt động kinh doanh ngoại hối mới chỉ thực hiện nghiệp vụ mua bán trao ngay, mua bán kỳ hạn và nghiệp vụ Swap (nhưng rất ít). Ngoài ra các nghiệp vụ khác như hợp đồng quyền chọn, hợp đồng tương lai chưa được thực hiện. Vì vậy hoạt động kinh doanh ngoại tệ còn đơn giản mang tính sơ khai, chưa có sự kết hợp chặt chẽ với thị trường tiền tệ. Do đó, Ngân hàng Nhà Nước đang ra dự thảo luật về kinh doanh ngoại hối nghiệp vụ quyền chọn để cho phép các ngân hàng thương mại được kinh doanh nghiệp vụ này. Đây là nghiệp vụ có ý nghĩa rất quan trọng đối với các doanh nghiệp trong việc tự bảo hiểm các khoản thu chi của mình và tránh rủi ro hối đoái. Như vậy, Vietinbank cũng có thể thu hút thêm khách hàng và mở rộng mạng lưới kinh doanh. Nghiệp vụ này không chỉ đòi hỏi sự am hiểu về nghiệp vụ, nỗ lực học hỏi kinh nghiệm và nắm bắt thông tin từ phía ngân hàng mà còn đòi hỏi sự ủng hộ, hiểu biết về nghiệp vụ từ phía khách hàng. Vì vậy, để thực hiện các nghiệp vụ mới này thì đòi hỏi hội sở chính Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam bên cạnh việc trang bị kiến thức nghiệp vụ, đào tạo kỹ năng cho cán bộ kinhdoanh ngoại tệ còn cần phải giới thiệu , quảng bá cho khách hàng hiểu rõ về lợi ích các nghiệp vụ để họ sử dụng chúng như các công cụ phòng ngừa rủi ro và tính toán hiệu quả trong kinh doanh. 3.2.1.4. Mở rộng và phát triển các hoạt động có liên quan đến kinh doanh ngoại hối Các hoạt động kinh doanh của ngân hàng đều có liên quan trực tiếp, tác động lẫn nhau. Hoạt động này phát triển sẽ tạo điều kiện cho các hoạt động khác cùng phát triển. Trong lĩnh vực kinh doanh có liên quan đến ngoại hối tại hội sở chính Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam thì việc kinh doanh ngoại hối không chỉ đem lại lợi nhuận cho ngân hàng mà còn giúp đỡ, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động thanh toán quốc tếvà tín dụng ngoại tệ phát triển. Hoạt động thanh toán quốc tế Thanh toán quốc tế là hoạt động có liên quan trực tiếp tới hoạt động kinh doanh ngoại tệ. Muốn đẩy mạnh hoạt động kinh doanh ngoại tệ thì phải làm tốt công tác thanh toán quốc tế. Có phục vụ khách hàng thuận lợi thì khách hàng mới tìm đến ngân hàng nhiều hơn, ngân hàng sẽ có nguồn thu ngoại tệ từ các khách hàng là doanh nghiệp xuất khẩu và nguồn bán ngoại tệ cho các doanh nghiệp nhập khẩu. Để thực Thang Long University Library 73 hiện tốt nghiệp vụ thanh toán quốc tế thì đòi hỏi hội sở chính Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam phải thực hiện tốt các nhiệm vụ sau: Chính sách thu hút khách hàng: Có các mức ký quỹ phù hợp với từng doanh nghiệp để tạo điều kiện cho các doanh nghiệp tiết kiệm chi phí và mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh, giảm chi phí cho khách hàng có uy tín, quan hệ lâu dài với ngân hàng, khách hàng có khối lượng giao dịch lớn. Tư vấn cho khách hàng về phương thức giao dịch có lợi cho khách hàng. Tổ chức thực hiện nghiệp vụ đảm bảo đáp ứng nhu cầu của khách hàng một cách nhanh chóng và chính xác, kịp thời và an toàn vềvốn.... - Mở rộng quan hệ với các ngân hàng khác đặc biệt là các ngân hàng nước ngoài để tận dụng tối đa sự trợ giúp về nghiệp vụ, chuyên môn và khai thác thông tin kinh tế. - Tổ chức thực hiện tốt quy trình thanh toán quốc tế mới, phát triển và sử dụng mạng thanh toán quốc tế SWIFT với hiệu quả cao nhất để nâng cao chất lượng thanh toán quốc tế. 3.2.2. Xây dựng chính sách khách hàng Chính sách khách hàng có một vị trí hết sức quan trọng trong toàn bộ hoạt động kinh doanh của một NHTM. Giải pháp về một chính sách khách hàng đúng đắn sẽ là một yếu tố quyết định vị trí của ngân hàng trong cuộc cạnh tranh gay gắt giành giật thị phần trên thị trường ngoại hối của các NHTM. 3.2.2.1. Chủ động tìm kiếm khách hàng Đây là một hoạt động không thể thiếu trong chiến lược khách hàng nhằm mở rộng hoạt động và nâng cao số lượng khách hàng đến với mình. Trong tình hình hiện nay, khách hàng có hoạt động xuất nhập khẩu đến giao dịch với Vietinbank đã giảm bớt. Do đó, hội sở chính Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam cần chủ động tìm kiếm khách hàng có hoạt động xuất nhập khẩu, mở rộng mạng lưới giao dịch cũng như có những chính sách ưu đãi, sản phẩm dịch vụ tiện ích để thu hút thêm các nhóm khách hàng khác. Vì đây vừa là nguồn thu vừa là nguồn bán ngoại tệ quan trọng của ngân hàng. Việc thu hút được số lượng lớn các doanh nghiệp có hoạt động xuất nhập khẩu là một mục tiêu được đặt ra với toàn thể nhân viên giao dịch kinh doanh ngoại hối tại hội sở chính. 3.2.2.2. Có chính sách giá cả hợp lý cho từng khách hàng Trong một môi trường cạnh tranh gay gắt như hiện nay, chính sách giá cả phải được áp dụng một cách linh hoạt, phù hợp trên cơ sở cân đối vốn, chi phí , lợi nhuận, thị phần và các mục tiêu khác mà hội sở chính theo đuổi. Tuyệt đối không chạy theo lợi nhuận mà làm mất đi nền khách hàng bền vững. Hội sở chính Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam cần phải tiến hành phân loại khách hàng. Với nhóm khách hàng có quan hệ lâu dài với ngân hàng, khối lượng giao dịch lớn và có uy tín sẽ được hưởng những chính sách ưu đãi như khi khách hàng đem nguồn ngoại tệ 74 lớn đến bán cho ngân hàng thì sau này khi họ có nhu cầu vay ngoại tệ thì ngân hàng sẽ ưu tiên giải quyết sớm và có những ưu đãi về giá cả. 3.2.2.3. Có chính sách Marketing khách hàng Có thể nói đây là một chính sách quan trọng, vì trong thời gian tới hội sở chính Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam sẽ áp dụng nghiệp vụ kinh doanh mới, dịch vụ sản phẩm mới. Do đó, phải tổ chức quảng bá, tuyên truyền cho khách hàng những thông tin về hoạt động kinh doanh của mình sao cho ngắn gọn, dễ hiểu và dễ sử dụng. Có thể đến gặp trực tiếp các khách hàng và giới thiệu về những dịch vụ sản phẩm mới nhằm tạo sự biết đến và giúp họ có những lựa chọn khác nhau khi có nhu cầu về những giao dịch ngoại hối. Đối với khách hàng có quan hệ mua bán ngoại tệ với hội sở chính cần giới thiệu cho họ biết về những nghiệp vụ mới sao cho họ thấy được nó có lợi nhất đối với họ, và sử dụng chúng thuận tiện. Đây là một trong những yếu tố quyết định đến hiệu quả kinh doanh ngoại hối của Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam. 3.2.3. Quản lý rủi ro ngoại hối Trước một loại hình kinh doanh đầy biến động và rủi ro như kinh doanh ngoại hối, công tác quản lý rủi ro luôn được đặt lên hàng đầu với tiêu chí đem lại hiệu quả tối ưu. Sau đây là một vài giải pháp được đưa ra nhằm giúp Vietinbank quản lý tốt hơn trong công tác kiểm soát rủi ro ngoại hối: - Vietinbank cần xây dựng mô hình quản lý dữ liệu tập trung nhằm kiểm soát trực tuyến trạng thái ngoại hối của các chi nhánh, tập trung thống nhất luồng tiền, trạng thái các loại ngoại tệ kinh doanh, trạng thái tài khoản Nostro, dữ liệu khách hàng, góp phần tăng hiệu quả kinh doanh, hạn chế rủi ro xuống mức thấp nhất có thể. - Vietinbankcần xây dựng mô hình KDNT tập trung, các hoạt động KDNT bán buôn chỉ thực hiện tại các chi nhánh lớn hàng đầu như các Sở giao dịch. Các chi nhánh khác chỉ thực hiện nghiệp vụ thu đổi ngoại tệ, kinh doanh bán lẻ tức là chỉ thực hiện mua bán ngoại tệ với số lượng hạn chế nhất định. - Việc xây dựng mô hình quản lý phân cấp rõ ràng giữa các bộ phận thực hiện giao dịch trực tiếp và bộ phận quản lý rủi ro. Xây dựng mô hình KDNT gồm ba bộ phận là bộ phận trực tiếp thực hiện giao dịch (Front Office), bộ phận kiểm soát và quản lý rủi ro (Middle Office) và bộ phận xử lý giao dịch (Back Office). Sự độc lập giữa bộ phận thực hiện giao dịch và bộ phận quản lý rủi ro sẽ làm giảm bớt rủi ro do nguyên nhân chủ quan của cán bộ trực tiếp giao dịch ngoại hối. - Vietinbank phải thường xuyên xây dựng các báo cáo đánh giá về tình hình hoạt động kinh doanh của các đối tác chiến lược, khách hàng chủ đạo, các đối thủ cạnh tranh để làm căn cứ cho việc thực hiện các giao dịch kinh doanh ngoại hối tránh rủi ro trong thanh toán. Thang Long University Library 75 - Xây dựng quy trình kinh doanh ngoại hối bài bản, cho phép quản lý rủi ro trong các giao dịch KDNT. - Vietinbank cần xây dựng hệ thống các hạn mức và các báo cáo phân tích ngoại hối như hạn mức giao trong ngày, hạn mức trạng thái qua đêm, hạn mức đối với các trạng thái ứng với các kỳ hạn 1 tuần, 2 tuần... 1 tháng, 2 tháng, hạn mức giao dịch của khách hàng, hạn mức điểm dừng lỗ nhằm hạn chế rủi ro trong KDNT của ngân hàng. 3.2.4. Chú trọng đầu tư vào công nghệ Đây là một trong những yêu cầu quan trọng nhất của các ngân hàng thương mại nói chung và Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam nói riêng. Ứng dụng và phát triển công nghệ thông tin là nhiệm vụ quan trọng, ưu tiên hàng đầu trong chiến lược phát triển và hội nhập. Công nghệ thông tin chính là phương tiện chủ lực để đi tắt đón đầu , rút ngắn khoảng cách phát triển so với các nước trong khu vực và trên thế giới. Trong giai đoạn 2011-2013, Ngân hàng Công thương Việt Nam với nỗ lực của mình đã cố gắng tập trung đầu tư trang thiết bị, phần cứng, phần mềm, viễn thông và các ứng dụng công nghệ kỹ thuật mới nhất để tạo cho khách hàng sự thuận tiện cao nhất khi giao dịch. Như vậy sẽ đỡ mất thời gian của cả khách hàng lẫn hệ thống. Đồng thời ngân hàng cũng nên tăng cường công nghệ cho việc hỗ trợ quản lý thông tin khách hàng và quản lý rủi ro hoạt động. Với đặc tính rủi ro do những biến động bất thường mà thị trường đem lại nên việc nhạy bén với những cơ hội, tiên đoán được những rủi ro được xem như vấn đề mấu chốt để vận hành tốt bộ máy kinh doanh ngoại hối. Bởi vậy, công nghệ luôn luôn phải thay đổi, thông tin luôn luôn phải sớm nhất, công cuộc đầu tư vào công nghệ kỹ thuật luôn là một chiến lược dài hạn với sự tập trung cao độ nhất có thể. 3.2.5. Phát triển nguồn nhân lực 3.2.5.1. Phát huy hơn nữa năng lực ban lãnh đạo Hoạt động kinh doanh ngoại hối trên thị trường bán buôn là một hoạt động mới mẻ, phức tạp, chứa đựng nhiều rủi ro. Thị trường ngoại hối cũng là một trong những thị trường biến động nhiều nhất và chịu sự quản lý chặt chẽ của Ngân hàng Nhà nước. Các văn bản pháp quy trong lĩnh vực này thường xuyên được thay đổi và điều chỉnh. Thậm chí, còn có những thay đổi mang tính bước ngoặt và ảnh hưởng lớn đến toàn bộ nền kinh tế hiện tại. Do đó, ban lãnh đạo ngân hàng cần thường xuyên theo dõi sát sao các văn bản này cũng như sự biến động trên thị trường và sự thay đổi từ phía khách hàng. Các cán bộ lãnh đạo phải có cái nhìn toàn diện, bao quát, kết hợp với trí óc có khả năng phân tích tổng hợp và luôn linh hoạt, sáng tạo. Nhằm đưa ra những biện pháp nhanh chóng, kịp thời, phù hợp với từng thời điểm, từng diễn biến mà vẫn tuân thủ 76 nghiêm ngặt các quy định của Nhà Nước, không bỏ lỡ thời cơ kinh doanh mà vẫn hạn chế được mức rủi ro thấp nhất. Để có được những phẩm chất này, cán bộ lãnh đạo Vietinbank nên trau dồi và tích lũy thường xuyên hơn nữa kiến thức để có trình độ chuyên môn hóa, rèn luyện bản lĩnh nghề nghiệp vững vàng, có khả năng quản lý và có óc phán đoán nhanh nhạy hơn. Ngoài ra, cán bộ lãnh đạo phải là tấm gương thi đua về học tập nghiên cứu, phẩm chất đạo đức và tác phong làm việc khoa học để nhân viên cấp dưới noi theo. Bên cạnh đó, ban lãnh đạo cũng nên nghiên cứu đưa ra các chính sách khen thưởng, kỷ luật thích đáng cả về vật chất lẫn tinh thần phù hợp với từng giai đoạn và tình hình kinh doanh trong ngân hàng. Nhằm khuyến khích hơn nữa sự hăng say trong công việc và tạo động lực phấn đấu lành mạnh cho tất thảy nhân viên trong toàn hệ thống. Xác định thị trường mục tiêu vẫn là thị trường trong nước, ngân hàng đóng vai trò trung gian mua bán ngoại tệ phục vụ khách hàng hưởng chênh lệch giá. Tuy khoản thu chênh lệch giữa giá mua và giá bán thấp, nhưng rủi ro trong lĩnh vực này cũng thấp. Mặt khác, thị trường này còn nhiều tiềm năng và cơ hội cho việc phát triển và đa dạng hoá các sản phẩm hối đoái, đặc biệt sau khi Việt Nam gia nhập WTO. Tham gia thị trường ngoại hối quốc tế là một tất yếu khách quan, song cần có bước đi phù hợp, các cấp lãnh đạo Vietinbank nên chuẩn bị các điều kiện cần và đủ để tham gia ngày càng tích cực hơn vào thị trường này. Chỉ mở rộng phạm vi hoạt động trong khả năng kiểm soát được rủi ro và phù hợp với trình độ cán bộ. Trong bất cứ lĩnh vực hoạt động kinh doanh nào cũng có rủi ro, vì vậy để hạn chế rủi ro thì ngoài việc ban hành quy trình nghiệp vụ và các quy định về quản lý rủi ro yếu tố quan trọng nhất là đạo đức nghề nghiệp của cán bộ. “Giao dịch một cửa” không có nghĩa là giao cho một người làm hết mọi việc và cần phải kiểm soát chéo giữa các bộ phận. Bên cạnh đó, các cấp lãnh đạo cần dành thời gian để nắm vững nội dung cơ bản của nghiệp vụ mà mình phụ trách để chỉ đạo và kiểm tra được sát sao, phát hiện sớm những dấu hiệu bất thường và có biện pháp xử lý kịp thời ngay từ cơ sở. Hoạt động kinh doanh ngoại tệ cần được lãnh đạo chi nhánh điều hành trong mối quan hệ tương hỗ với các nghiệp vụ khác. Như vậy mới xử lý được linh hoạt giữa lãi suất, tỷ giá và mức phí trong phạm vi cho phép, trên cơ sở tính toán lợi ích tổng thể cuối cùng mà khách hàng mang lại khi đồng thời sử dụng nhiều loại sản phẩm dịch vụ của ngân hàng. Mặt khác, cũng cần có chính sách khách hàng chiến lược và ưu đãi đối với khách hàng xuất khẩu để tạo thuận lợi cho việc chủ động tự cân đối ngoại tệ một cách vững chắc. 3.2.5.2. Tiếp tục đẩy mạnh công tác đào tạo bồi dưỡng cán bộ Để có thể bắt kịp với nhịp độ phát triển sôi động đòi hỏi nhân viên trong toàn bộ hệ thống ngân hàng chứ không riêng gì bộ phận kinh doanh ngoại hối phải am hiểu chuyên môn, nắm vững nghiệp vụ, kiến thức luôn được cập nhật và nâng cao. Họ phải Thang Long University Library 77 có khả năng vận hành các quy trình nghiệp vụ một cách chủ động, xử lý kịp thời mọi tình huống, tạo ra hiệu quả kinh doanh và hỗ trợ ban lãnh đạo trong việc quản lý. Do đó, nhiệm vụ trước mắt cũng như lâu dài của không những hội sở ngân hàng Vietinbank mà còn là của toàn bộ hệ thống chi nhánh là phải củng cố nguồn nhân lực hiện có hơn nữa và đào tạo nguồn nhân lực mới theo các tiêu chuẩn cơ bản thiết yếu như am hiểu tường tận, thấu đáo các quy trình nghiệp vụ trong kinh doanh ngoại hối. Có thể nghe nói, giao tiếp với người nước ngoài và dịch được một số tài liệu chuyên ngành. Thành thạo trong các thao tác xử lý văn bản, truyền tin qua mạng,... Luôn luôn có tâm lý, nhiệt tình và nhã nhặn khi tiếp xúc với khách hàng. Để có thể đạt được những phẩm chất này và khắc phục hiện tượng cán bộ giỏi về lý luận nhưng lúng túng về thực tế gây ra hiện tượng chậm trễ trong công việc, làm giảm hiệu quả kinh doanh. Ngân hàng cần có thêm các chương trình, kế hoạch đào tạo cho đội ngũ cán bộ hiện tại và tương lai như định kỳ tổ chức kiểm tra đánh giá trình độ cán bộ công nhân viên, có chế độ khen thưởng đối với những người đạt và trên mức yêu cầu. Khuyến khích, tạo điều kiện, trợ giúp kinh phí cho cán bộ đi học nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, nhất là những cán bộ trẻ. Đặc biệt ưu tiên cho những cá nhân phấn đấu đạt các học vị như thạc sỹ, tiến sỹ, Đây sẽ là lực lượng nòng cốt đưa chi nhánh tiếp cận và làm chủ các công nghệ ngân hàng hiện đại, bắt kịp xu thế phát triển chung. Nếu có thể, Vietinbank nên cử một số cán bộ trong ngân hàng đi đào tạo ở nước ngoài. Nhằm nắm bắt được những kiến thức mới trên trường quốc tế và tìm cách vận dụng sáng tạo trong điều kiện ở Việt Nam. Bên cạnh yêu cầu về chuyên môn, cán bộ trong ngân hàng cung phải có một số phẩm chất đạo đức nhất định và tác phong làm việc hiệu quả. Cán bộ phải có tinh thần trách nhiệm cao, có đạo đức nghề nghiệp, không để xảy ra các vụ việc tiêu cực làm thất thoát tài sản ngân hàng, gây thiệt hại cho khách hàng, ảnh hưởng xấu đến uy tín của ngân hàng. Ban lãnh đạo cần quan tâm, đãi ngộ vật chất thỏa đáng để nhân viên tích cực làm việc. Ngoài ra cần kết hợp các hoạt động Đoàn, Công đoàn hay sinh hoạt Đảng để động viên, phát triển sự đoàn kết, gắn bó hỗ trợ chặt chẽ giữa của các bộ phận, cá nhân, củng cố sự lành mạnh, trong sạch trong bộ máy ngân hàng cũng như cần xem xét lại các thủ tục phiền hà có thể nảy sinh tiêu cực. Cần tổ chức cho cán bộ đi dã ngoại, nghỉ mát vui chơiđể tạo bầu không khí thoải mái, thân thiện và gắn bó với ngân hàng, quan tâm đến cán bộ và gia đình của cán bộ nhằm xây dựng một tập thể đoàn kết, nhất trí, chung sức đẩy mạnh và phát huy hiệu quả hoạt động của ngân hàng cũng như bộ phận kinh doanh ngoại hối. Tất cả mọi công việc từ khâu tìm hiểu, nghiên cứu thị trường, giao dịch, thanh toán, sử dụng quy trình nghiệp vụđều được thực hiện bởi trí óc, sức lực và bán tay con người. Con người chính là nhân tố cơ bản, quan trọng hàng đầu quyết định sự thành 78 công trong mọi lĩnh vực. Vì thế, cần tập trung phát triển và có những chính sách, chiến lược đúng đắn để phát huy tối đa nguồn lực. Nếu làm tốt việc đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn, gắn bó, thân thiện, giữ vững tình cảm tốt đẹp với cán bộ trong ngân hàng thì đây chính là cách tốt nhất để đưa hoạt động kinh doanh không những của bộ phận kinh doanh ngoại hối mà toàn bộ hoạt động ngân hàng ngày càng phát triển. 3.2.6. Thực hiện tốt một số nguyên tắc trong kinh doanh ngoại hối Hoạt động kinh doanh ngoại hối là một hoạt động chứa đựng nhiều rủi ro, trong đó rủi ro về tỷ giá và rủi ro về lãi suất là những rủi ro đặc trưng. Về cơ bản ngân hàng không thể kiểm soát được rủi ro mà chỉ có thể dùng các biện pháp nhằm hạn chế thiệt hại do chúng gây ra. Để có biện pháp hữu hiệu thì ngân hàng cần thực hiện tốt một số nguyên tắc trong kinh doanh ngoại hối. Rủi ro về tỷ giá xuất hiện khi ngân hàng có trạng thái một loại ngoại tệ nào đó dư thừa hoặc thiếu hụt. Khi ngoại tệ lên giá thì trạng thái dư thừa sẽ có lợi còn nếu trạng thái đoản thì sẽ bị lỗ. Trong quá trình mua bán hàng ngày, trạng thái ngoại tệ này luôn thay đổi nên ngân hàng luôn có khả năng gặp phải rủi ro do sự biến động của tỷ giá. Vì vậy, để hạn chế rủi ro do tỷ giá gây ra, ngân hàng cần thực hiện nguyên tắc mua đủ bán hết. Mặt khác, Vietinbank cần điều chỉnh mức trạng thái ngoại tệ tối ưu, ít rủi ro nhất nhưng phải có hiệu quả bởi nếu duy trì trạng thái ngoại tệ ở mức cân bằng thì sẽ bỏ lỡ cơ hội kinh doanh khi không đủ ngoại tệ cho nhu cầu bất ngờ của khách hàng. Hội sở chính cũng cần sử dụng nhiều hơn công cụ phòng ngừa rủi ro hối đoái (nghiệp vụ kỳ hạn, nghiệp vụ hoán đổi, nghiệp vụ quyền chọn...) hoặc thoả thuận với khách hàng nếu tỷ giá biến động vượt quá một phạm vi giới hạn cho phép thì ngân hàng và khách hàng sẽ cùng chia sẻ thiệt hại hoặc cùng hưởng lợi. Đây là nguyên tắc thứ hai cho ngân hàng: nguyên tắc tìm đường thoát trước khi tạo trạng thái ngoại tệ. Rủi ro lãi suất chủ yếu xảy ra với các nghiệp vụ kỳ hạn, nghiệp vụ quyền chọn. So với rủi ro tỷ giá hối đoái thì rủi ro hối đoái ít có ý nghĩa hơn nhưng với khối lượng giao dịch lớn thì nó cũng gây ra thiệt hại đáng kể. Để hạn chế rủi ro Vietinbank cần phải phân tích rủi ro phát sinh từ những nghiệp vụ này. Việc này cần thực hiện theo nguyên tắc kết hợp phân tích cơ bản với phân tích kỹ thuật. Phân tích cơ bản để xác định thị trường, phân tích kỹ thuật để xác định thời điểm. Bất kỳ một lĩnh vực kinh doanh thì rủi ro bao giờ cũng đi liền với lợi nhuận. Rủi ro càng cao thì lợi nhuận thu được cũng càng lớn. Để thu được lợi nhuận cao thì đòi hỏi mỗi đơn vị kinh doanh phải biết nắm cơ hội, tận dụng thời cơ và biết tổng hợp tất cả các nghiệp vụ kinh doanh. Đặc biệt trong lĩnh vực kinh doanh ngoại hối thì việc tổng hợp tất cả các nghiệp vụ, am hiểu thị trường và sự nhạy cảm, linh hoạt, khả năng nắm bắt thị trường nhanh nhạy để từ đó đưa ra các biện pháp, công cụ phòng ngừa rủi ro mà vẫn thu được lợi nhuận cao là vô cùng quan trọng. Thang Long University Library 79 3.3. Kiến nghị 3.3.1. Kiến nghị với Chính phủ Đẩy mạnh các biện pháp thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam dưới cả hai hình thức trực tiếp và gián tiếp. Nguồn vốn này sẽ làm giảm thiểu tình trạng khan hiếm ngoại tệ trong nước. KDNT vẫn còn là một lĩnh vực còn mới mẻ, do đó các văn bản pháp lý trong lĩnh vực này thường xuyên được điều chỉnh và thay đổi. Tuy nhiên, trong thực tế các văn bản đôi khi không rõ ràng, không chỉ rõ được văn bản nào đã bãi bỏ và văn bản nào đang có hiệu lực. Vì vậy, các văn bản khi được ban hành cần phải cụ thể, có các thông tư kèm theo để hướng dẫn chi tiết việc thực hiện các văn bản đó. Chính phủ cần có biện pháp khuyến khích, hỗ trợ cho hoạt động xuất nhập khẩu như: tham gia vào các tổ chức kinh tế quốc tế, mở rộng quan hệ hợp tác đối ngoại, ưu đãi cho những mặt hàng có thế mạnh xuất khẩu để tăng thu ngoại tệ, giảm thâm hụt cán cân thương mại quốc tế. Duy trì các biện pháp cứng rắn với các hành vi buôn lậu và mua bán ngoại tệ trái phép trên thị trường chợ đen. 3.3.2. Kiến nghị với Ngân hàng Nhà Nước Ngân hàng Nhà Nước cần có biện pháp điều chỉnh và công bố tỷ giá linh hoạt hơn, mở rộng biên độ cao hơn vào khoảng 0,3% đến 0,5%. Đồng thời, Ngân hàng Nhà Nước cần tăng cường can thiệp vào thị trường ngoại hối với tư cách là người mua bán cuối cùng, tạo điều kiện để hoàn thiện thị trường ngoại hối Việt Nam. Bên cạnh đó, Ngân hàng Nhà Nước cần chỉnh sửa, bổ sung những văn bản hiện đang là vướng mắc trong quá trình thực hiện của các ngân hàng thương mại, cần rà soát lại hệ thống các bảng biểu báo cáo, những gì trùng lặp, chồng chéo cần bãi bỏ, đồng thời Ngân hàng Nhà Nước cần sớm đưa ra những thông báo bổ sung để các ngân hàng cơ sở kịp thời thực hiện. Tăng cường vai trò kiểm soát của Ngân hàng Nhà Nước đối với các ngân hàng thương mại và các tổ chức tín dụng trong việc thực hiện quy chế của Ngân hàng Nhà Nước ban hành. Qua đó, nắm bắt thực trạng, vướng mắc của các ngân hàng để có biện pháp kịp thời xử lý. Đối với chính sách tỷ giá thì cần phải linh hoạt, phản ánh quan hệ cung cầu trên thị trường. Tỷ giá công bố của Ngân hàng Nhà Nước cần theo sát hơn với tỷ giá trên thị trường liên ngân hàng. Ngân hàng Nhà Nước cần có biện pháp tăng cường dự trữ ngoại tệ để có thể chủ động điều tiết thị trường. Phát triển thị trường ngoại tệ liên ngân hàng, thực hiện tốt vai trò người mua bán cuối cùng của Ngân hàng Nhà Nước. 80 KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 Chương 3 đã đưa ra một số giải pháp nhằm khắc phục những tồn tại còn vướng mắc trong kinh doanh ngoại hối trên thị trường bán buôn của Ngân hàng Vietinbank. Hy vọng rằng những giải pháp nêu trên có thể góp một phần nào đó nhằm cải thiện tình hình kinh doanh ngoại hối trên thị trường bán buôn hiện tại và đem lại hiệu quả kinh doanh tốt hơn tong tương lai. Thang Long University Library KẾT LUẬN Hoạt động kinh doanh ngoại hối nói chung và kinh doanh ngoại hối trên thị trường bán buôn nói riêng vẫn là một lĩnh vực kinh doanh mới mẻ, với quy trình cũng như các loại hình giao dịch phức tạp. Thị trường ngoại hối Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế, bất cập, song qua đó cũng rút ra được nhiều kinh nghiệm và dần dần khắc phục được những vướng mắc còn tồn tại để thị trường ngày càng hoàn thiện hơn. Trong quá trình hoạt động, hội sở chính Ngân hàng thương mại cổ phân Công thương Việt Nam luôn phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ phía các ngân hàng trong nước cũng như các ngân hàng nước ngoài với dày dặn kinh nghiệm trong quá trình kinh doanh ngoại hối. Vậy nên, Vietinbank không tránh khỏi được những khó khăn và tồn tại. Qua thời gian học tập, nghiên cứu tại trường và thực tập tại hội sở chính Vietinbank, cùng với sự hướng dẫn, giúp đỡ tận tình của ThS. Phạm Thị Bảo Oanh và các cán bộ làm việc trực tiếp tại phòng KDNT của Vietinbank, khóa luận đã được hoàn thành. Trên cơ sở hệ thống hóa được những lý luận cơ bản về tổ chức hoạt động của thị trường ngoại hối, những rủi ro thường gặp trong lĩnh vực kinh doanh và nghiên cứu những văn bản pháp quy có tính pháp lý về hoạt động kinh doanh ngoại hối của Ngân hàng Nhà nước, thực trạng KDNT tại cơ sở thực tập. Khóa luận đã phân tích, đánh giá được thực trạng công tác kinh doanh ngoại hối trên thị trường bán buôn tại Ngân hàng thương mại cổ phần Công thương Việt Nam, chỉ ra những tồn tại và những khó khăn cần giải quyết của ngân hàng. Qua đó, khóa luận đã đưa ra một hệ thống giải pháp toàn diện, đồng bộ xuất pháp từ hoạt động kinh doanh ngoại hối trên thị trường bán buôn của ngân hàng nhằm góp phần tích cực phát triển hoạt động KDNT của hội sở, tạo cơ sở cho việc mở rộng, đa dạng hóa các nghiệp vụ kinh doanh, ngày càng đáp ứng yêu cầu của một ngân hàng hiện đại trong nền kinh té thị trường. Em mong rằng, những giải pháp được nêu trong khóa luận này sẽ giúp ích phần nào cho Vietinbank trong việc nâng cao hiệu quả kinh doanh ngoại hối trên thị trường bán buôn. Em xin chân thành cảm ơn! DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. PGS.TS Lê Văn Tề (2003), Nghiệp vụ Ngân hàng thương mại, NXB Thống kê. 2. PGS.TS Mai Văn Bạn (2009), Giáo trình Nghiệp vụ Ngân hàng thương mại , Đại học Thăng Long, NXB Tài chính. 3. Ngân hàng Nhà nước (2011), Thông tư số 13/2011/TT-NHNN ngày 31/05/2011 của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam quy định về việc mua bán ngoại tệ của Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty Nhà nước, Hà Nội. 4. Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (2013), Quyết định số 2068//2013/QĐ-TGD-NHCT21 ngày 28/06/2013 của Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam ban hành quy trình mua bán ngoại tệ áp dụng tài đơn vị và Phòng bán hàng & Phát triển kinh doanh-Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam, Hà Nội. 5. Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (2011), Báo cáo thường niên năm 2011, Hà Nội. 6. Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (2012), Báo cáo thường niên năm 2012, Hà Nội. 7. Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (2013), Báo cáo thường niên năm 2013, Hà Nội. 8. Nguyễn Thị Hồ (2008), Đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh ngoại hối của Ngân hàng thương mại cổ phần Xuất nhập khẩu Việt Nam, An Giang ngan-hang-thuong-mai-co-phan-xuat-nhap-khau-viet-nam-eximbank-203831 Thang Long University Library