Khóa luận Hiệu quả kinh tế sản xuất dưa hấu ở xã Quảng lợi - Huyện Quảng điền - Tỉnh Thừa Thiên Huế

9 Để đánh giá độ phù hợp của mô hình, tức là sự ảnh hưởng của các biến độc lập(Xi) đến biến phụ thuộc (Y) tôi sử dụng phương pháp kiểm định F. Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 68 Với giả thiết H0 là R2=0 H1 là R2 # 0. Với F-stat = 84,368 và prop= 0,00000 < 0,05 nên ta có thể bác bỏ giả thiết H0 và chấp nhận giả thiết H1. Như vậy, có thể kết luận rằng mô hình hồi quy đưa ra là phù hợp với thực tế với mức ý nghĩa 5%, độ tin cậy 95%. Hệ số tương quan điều chỉnh R2= 0,9382, điều này cho thấy mối quan hệ của các biến độc lập đối với biến phụ thuộc là khá chặt chẽ, nó cho biết rằng 93,82% sự thay đổi của năng suất dưa hấu là do các yếu tố trong mô hình quyết định, còn lại 6,18% sự thay đổi của năng suất là do các yếu tố ngoài mô hình như: thời tiết, khí hậu, đất đai, nguồn nước. Để kiểm định ý nghĩa thống kê của các yếu tố độc lập ta sử dụng kiểm định T_statistic. Với mức ý nghĩa α=5%, ta kiểm định các giá trị của các hệ số αi., với các giả thiết là H0: αi = 0 . Biến có hệ số αi không có ý nghĩa thống kê. H1: αi # 0 . Biến có hệ số αi có ý nghĩa thống kê. Với các giá trị tqs đã có từ mô hình, sau khi tìm được giá trị t tra bảng là tα/2 (n-k), ta đem so sánh 2 giá trị ׀tqs và tα/2 (n-k): + Nếu ׀tqs ׀ > tα/2 (n-k): thì bác bỏ giả thiết H0, nghĩa là biến đó có ý nghĩa thống kê. + Nếu ׀tqs ׀ < tα/2 (n-k): thì chấp nhận giả thiết H0, nghĩa là biến đó không có ý nghĩa thống kêtrong mô hình. Ngoài ra với mức ý nghĩa 5% thì các giá trị Prop cũng dùng để kiểm định sự ảnh hưởng của các biến độc lập đến năng suất, nếu Prop < 0,05 thì biến chứa hệ số ước lượng đó có ảnh hưởng đến mô hình và ngược lại. Trong mô hình này, ta thấy với mức ý nghĩa 5%, số mẫu là 60, số biến là 9 thì tìm được giá trị tα/2 (n-k) = t0,025 (50) = 2,007. Như vậy với kết quả thu được sau khi xử lý hàm sản xuất thì hầu hết các yếu tố trong mô hình đều có giá trị tqs >2,009, chỉ có 2 yếu tố là thuốc BVTV và phân lân có ׀tqs ׀ 0,05, phân lân là 0,083 > 0,05 nên không mang ý nghĩa thống kê trong mô hình.  Ý nghĩa của các hệ số hồi quy: Các chỉ số hồi quy trong mô hình cho thấy, trong số 9 yếu tố thì có đến 7 yếu tố mang ý nghĩa thống kê đó là phân chuồng, phân đạm, kali, giống, lao động, NPK, tập huấn chúng đều ảnh hưởng thuận chiều với năng suất dưa hấu, mỗi sự gia tăng của các yếu tố này Trư ờ g Đạ i họ c K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 69 đều làm cho năng suất dưa hấu tăng lên. Còn lại là lượng phân lân và thuốc BVTV không mang ý nghĩa thống kê trong mô hình. Cụ thể ý nghĩa của các hệ số hồi quy được giải thích như sau: - Hệ số α1= 0,088 là chỉ số ảnh hưởng của lượng phân chuồng tới năng suất dưa hấu, α1 giải thích rằng với độ tin cậy 95%, khi cố định các yếu tố đầu vào khác, nếu tăng lượng phân chuồng lên 1% so với mức trung bình thì năng suất dưa hấu tăng lên 0,088%. Với các kiểm định t = 2,4143 > tα/2 (n-k) = t0,025 (50) = 2,007, và Prop = 0,0195 < 0,05, nên giả thiết được chấp nhận. Như vậy lượng phân chuồng có ảnh hưởng lớn đến năng suất dưa hấu của các nông hộ, trong điều tra thực tế ở địa phương thì đa số các hộ nông dân đều sử dụng phân chuồng cho việc sản xuất dưa hấu, ngoài lượng phân chuồng tự có thì các hộ nông dân còn mua thêm để bón, tuy vậy các nông hộ cũng cần phải sử dụng một cách hợp lý để có thể nâng cao năng suất dưa hấu. - Hệ số α2= 0,155 là chỉ số ảnh hưởng của lượng giống tới năng suất dưa hấu, α2 giải thích rằng với độ tin cậy 95%, khi cố định các yếu tố đầu vào khác, nếu tăng lượng giống lên 1% so với mức trung bình thì sẽ làm cho năng suất dưa hấu tăng khoảng 0,155%. Với các giả thiết t-stat =2,3023 và Prop =0,0255 đều chấp nhận giả thiết thống kê, tuy nhiên với số lượng giống bình quân sử dụng cho 1 sào dưa hấu của các nông hộ điều tra khoảng từ 20- 30gam/sào thì sự thay đổi của lượng giống cũng ảnh hưởng khá nhiều đến năng suất dưa hấu. - Nhân tố tiếp theo là lượng phân đạm với hệ số ảnh hưởng là α3=0,097 đây là mức ảnh hưởng lớn nhất trong các yếu tố phân hóa học đối với năng suất dưa hấu, với độ tin cậy 95%, khi cố định các yếu tố đầu vào khác, nếu tăng lượng phân đạm lên 1% so với mức trung bình thì năng suất dưa hấu tăng lên 0,097%. Các kiểm định t và giá trị Prop đều hợp lý chỉ ra được sự ảnh hưởng của phân đạm đến năng suất dưa hấu, lượng phân đạm tăng lên sẽ làm cho năng suất dưa tăng lên nhưng hiệu suất sẽ giãm dần theo quy mô nên việc tăng lượng phân cũng chỉ ở mức độ nhất định, nếu sử dụng quá nhiều sẽ làm giảm năng suất dưa hấu của các nông hộ. Do vậy các nông hộ cần sử dụng lượng phân đạm vừa phải và hợp lý để đảm bảo hiệu quả sản xuất. - Tiếp đến là các hệ số α4=0,053; α6=0,093; lần lượt là các chỉ số ảnh hưởng của lượng phân kali, lượng phân NPK tới năng suất dưa hấu của các nông hộ, Với các giá trị Trư ờ g Đạ i họ c K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 70 ׀tqs ׀ > tα/2 (n-k) và Prop < 0,05 đều chấp nhận sự ảnh hưởng của những yếu tố này đến sự thay đổi năng suất dưa hấu, nghĩa là các yếu tố có ý nghĩa thống kê trong mô hình. Các hệ số này cho biết với độ tin cậy 95%, khi cố định các yếu tố đầu vào khác, nếu tăng lượng phân Kali lên 1% thì năng suất dưa hấu tăng lên 0,053%, nếu tăng lượng phân NPK lên 1% thì năng suất dưa hấu tăng lên 0,093%. Các hệ số này đều mang dấu dương nên đều ảnh hưởng thuận chiều đến năng suất dưa hấu, điều này cho thấy các loại phân bón hóa học có ảnh hưởng rất lớn đến năng suất dưa hấu của các nông hộ, để đảm bảo đạt được hiệu quả tốt cho quá trình sản xuất dưa hấu các hộ nông dân cần kết hợp một cách tối ưu và hợp lý nhất. - Lao động gia đình cũng là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng rất lớn đến năng suất dưa hấu của các nông hộ Hệ số α7=0,273 là chỉ số ảnh hưởng của số ngày công lao động tới năng suất dưa hấu, với độ tin cậy 95%, khi cố định các yếu tố đầu vào khác, nếu tăng số ngày công lao động lên 1% so với mức trung bình thì năng suất dưa hấu tăng lên 0,273 %. - Hệ số α8=0,109 là chỉ số ảnh hưởng của chi phí thuốc BVTV tới năng suất dưa hấu, tuy nhiên trong mô hình này thì yếu tố này không mang ý nghĩa thống kê. - Hệ số α9=0,040 là hệ số của nhân tố biến giả đó là kiến thức tập huấn, với độ tin cậy 95% , khi các yếu tố đầu vào khác không đổi, thì các hộ nông dân có tập huấn kỹ thuật trồng dưa hấu sẽ thu được năng suất cao hơn nhóm hộ không được tập huấn kỹ thuật là 0,040 lần. Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 71 Bảng 17:Tác động cận biên của các yếu tố đầu vào đến hiệu quả trồng dưa hấu Đầu vào Xi Đầu tư tăng thêm 1% Chi phí tăng thêm (đồng) S.L tăng thêm (kg) Thu nhập tăng thêm (đồng) Hiệu quả cận biên (đồng) 1. Phân chuồng (kg/sào) 5,33 1.066 0,898 2.761,35 1.694,45 2. Lượng giống (gam/sào) 0,2515 830,0 0,581 1.861,58 1.031,58 3. Phân Đạm (kg/sào) 0,0693 693,0 0,989 3.041,18 2.348,18 4. Phân Kali (kg/sào) 0,0578 693,6 0,541 1.663,58 969,98 5. Phân NPK (kg/sào) 0,0832 915,2 0,551 1.694,33 779,13 6. Lao động (ngày/sào) 0,153 12.240 2,785 8.563,88 -3.676,12 (Nguồn: Số liệu điều tra và tính toán) Dựa theo kết quả phân tích ở bảng 18 cho thấy, với điều kiện thực tế hiện tại thì việc tăng đầu tư các yếu tố đầu vào có ảnh hưởng lớn đến hiệu quả sản xuất dưa hấu của các nông hộ. Trong các yếu tố trên thì có đến 5 yếu tố khi tăng mức đầu tư lên thì làm cho hiệu quả sản xuất dưa hấu tăng lên, riêng yếu tố lao động thì ngược lại. Mức tác động cận biên của các yếu tố này đến hiệu quả sản xuất dưa hấu được thể hiện cụ thể như sau: Yếu tố phân chuồng, với điều kiện các yếu tố khác không đổi, khi tăng lượng phân chuồng lên 1 % khoảng 5,33 kg thì năng suất dưa hấu tăng lên 0,09% khoảng 0,89kg, với giá trị tại thời điểm nghiên cứu của phân chuồng là khoảng 200đ/kg, giá dưa hấu là 3075đồng/kg thì chi phí tăng thêm là 1.066 đồng, thu nhập tăng thêm là 2761,35 đồng nên hiệu quả cận biên là 1694,45 đồng. Tương tự cho lượng giống, khi các yếu tố khác không thay đổi nếu lượng giống tăng lên 1%( khoảng 0,252 gam) thì làm cho năng suất dưa hấu tăng 0,055% (khoảng 0,581 kg), với mức giá hiện tại của giống là 3300đ/gam thì chi phí tăng thêm là 830 đồng, thu nhập tăng thêm 1861,58 đồng do vậy hiệu quả cận biên tăng thêm 1031,58 đồng. Như vậy mức đầu tư tăng them của yếu tố giống cũng kéo theo sự tăng Trư ờng Đạ i ọ c K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 72 thêm hiệu quả dưa hấu, tuy nhiên việc sử dụng lượng giống cần phải hợp lý và cân đối để đảm bảo hiệu quả sản xuất dưa hấu cho các nông hộ. Với các yếu tố phân hóa học là phân đạm, kali, NPK thì với mức giá lần lượt là 10.000đ, 12000đ và 11000đ cho 1kg thì hiệu quả cận biên đạt được tương ứng là 2384,18 đồng, 969,98 đồng và 779,13 đồng. Như vậy trong ba loại phân trên thì hiệu quả cận biên mang lại tù phân đạm là lớn nhất, tiếp đến là kali và NPK. Lao động là yếu tố cuối cùng , theo kết quả trong mô hình ta thấy ảnh hưởng của lao động đến năng suất dưa hấu là khá cao hệ số ước lượng mang dấu dương, tuy nhiên hiệu quả cận biên mà yếu tố này tác động lại mang dấu âm, cụ thể là khi tăng số ngày công lao động lên 1% (khoảng 0,153 ngày) thì năng suất dưa hấu tăng thêm 0,27% ( khoảng 2,285 kg), với mức giá lao động tại thời điểm nghiên cứu là khỏang 90 ngìn đồng/ngày và giá dưa hâú như trên thì chi phí tăng thêm là 12.240 đồng, thu nhập tăng thêm là 8563,88 đồng, mức tăng thêm của chi phí cao hơn thu nhập nên làm cho hiệu quả cận biên giãm một lượng là 3.676,12 đồng. Điều này cho thấy việc tăng số ngày lao động không hẵn luôn mang lại hiệu quả cao, do đó các hộ nông dân cần phải bố trí thời gian, đầu tư công lao động hợp lý để đảm bảo hiệu quả sản xuất. Nói tóm lại, mức đầu tư của các nông hộ vẫn chưa tối ưu, việc tăng mức đầu tư các yếu tố đều chịu ảnh hưởng của quy luật năng suất cận biên giãm dần nên các nông hộ cần lựa chọn, nghiên cứu để đảm bảo mức đầu tư hợp lý và hiệu quả hơn. 2.5.4. Ảnh hưởng của các nhân tố về điều kiện kinh tế_xã hội 2.5.4.1. Giá cả và thị trường têu thụ Bất kỳ một sản phẩm nông nghiệp nào khi thu hoạch đều cần phải có đầu ra, tức là các sản phẩm đó phải là những sản phẩm đáp ứng được nhu cầu cho tiêu dùng và phù hợp với nhu cầu thị trường. Dưa hấu là một sản phẩm thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, việc sản xuất dưa hấu không chỉ đáp ứng chu nhu cầu tiêu dùng của con người mà còn là nguồn cung cấp nguyên liệu cho các ngành công nghiệp chế biến khác. Tác động của thị trường đến đầu ra của sản phẩm cũng như hiệu quả sản xuất dưa hấu là rất lớn. Một khi nhu cầu của thị trường về sản phẩm dưa hấu càng cao thì khả năng tiêu thụ cho sản phẩm càng cao,tạo điều kiện cho việc mở rộng sản xuất giúp nâng cao hiệu quả cây trồng, ngược lại khi thị trường không có nhu cầu hoặc nhu cầu thấp về sản phẩm dưa hấu thì gây ra sự tắc của Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 73 sản phẩm, thiếu đầu ra, các nông hộ sản xuất dưa hấu sẽ bị thua lỗ điều này cũng làm giãm hiệu quả sản xuất của dưa hấu. Tuy nhiên sự tác động của thị trường chỉ ảnh hưởng một phần đến hiệu quả sản xuất dưa hấu, ngoài thị trường tiêu thụ thì giá cả của sản phẩm là yếu tố rất quan trọng ảnh hưởng đến hiệu quả sản xuất của sản phẩm.Khi giá cả của dưa hấu cao thì người trồng dưa hấu sẽ thu được nhiều lợi nhuận hơn, điều này kích thích họ trồng nhiều hơn làm nâng cao hiệu quả sản xuât dưa hấu, ngược lại khi giá cả giảm xuống,người nông dân chịu thua lỗ họ sẽ ngừng sản xuât dưa hấu làm cho hiệu quả sản xuất dưa hấu giãm theo. Nhìn chung sự ảnh hưởng của giá cả lại còn tác động theo nhiều xu hướng khác, chẳng hạn khi người nông dân trồng dưa hấu được mùa thì giá cả lại giãm, khi mất mùa giá cả cao hơn. Nói tóm lại các yếu tố về thị trường và giá cả có ảnh hưởng rất lờn đến hiệu quả sản xuất dưa hấu, do đó để đảm bảo sản xuất dưa hấu có hiệu quả thì người trồng dưa hấu phải thường xuyên tiếp cận thông tin thị trường, theo dõi các xu thế biến động giá cả, nắm được điều này sẽ giúp cho người dân tránh được những nguy cơ thua lỗ. 2.5.4.2. Kinh nghiệm và năng lực sản xuất của các nông hộ Cây dưa hấu có khả năng chịu hạn tốt, có thể trồng trên những vùng đất khô tuy vậy dưa hấu cũng là một loại cây trồng đòi hỏi những yêu cầu khắc khe trong quá trình sản xuất. Do đó năng lực của các hộ nông dân là rất quan trọng. Việc lựa chọn đúng các nguồn đất trồng, canh tác đúng thời vụ, biết luân canh các loại cây trồng khác với cây dưa hấu sẽ góp phần nâng cao năng suất từ đó góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất dưa hấu cho các nông hộ. Trình độ kỹ thuật, kinh nghiệm của người nông dân cũng ảnh hưởng rất lớn đến quá trình sản xuất nông nghiệp cụ thể là hiệu quả trồng dưa hấu, việc biết lựa chọn và sử dụng các loại giống dưa có hiệu quả, các phương thức trồng dưa tiến bộ sẽ góp phần nâng cao hiệu quả cho cây dưa hấu. Bên cạnh đó việc nắm bắt đầy đủ các thông tin về thị trường, các xu hướng biến dộng của giá cả đầu ra của sản phẩm cũng như các yếu tố đầu vào để tiến hành sản xuất sản phẩm cũng ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả sản xuất dưa hấu. Trư ờ g Đạ i họ c K inh tế H ế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 74 2.6. Tình hình tiêu thụ dưa hấu của các hộ điều tra Tiêu thụ là một trong những khâu quan trọng trong quá trình sản xuất các sản phẩm, đặc biệt là các sản phẩm nông nghiệp, dưa hấu cũng như các loại nông sản khác việc tiêu thụ sản phẩm cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình sản xuất của người nông dân, nó thể hiện được kết quả và hiệu quả của quá trình sản xuất, đánh giá được xu hướng tiêu dùng của thị trường về sản phẩm. Cây dưa hấu là một trong những loại cây trồng có giá trị kinh tế cao được trồng nhiều năm qua ở địa bàn xã Quảng Lợi huyện Quảng Điền, việc sản xuất và tiêu thụ dưa hấu của các hộ nông dân hàng năm vẫn không có nhiều thay đổi, nhìn chung các nông hộ trồng dưa hấu trên địa bàn xã đều có thị trường tiêu thụ như nhau cho sản phẩm. Qua điều tra thực tế về tình hình tiêu thụ dưa hấu của các nông hộ trên điạ bàn xã, thì hầu hết các hộ nông dân phần lớn bán dưa hấu của mình cho các thương lái, các nhà bán buôn, bán lẻ, các chợ, các đầu mối quen biết và những người mua ven đường. Các sản phẩm dưa hấu sau khi thu hoạch được người dân thu gom và chuyển lên cho các nhà lái buôn, một phần được đem bán ở các chợ, một phần được người dân trực tiếp bán cho những người dân ven đường và còn lại là để ăn hay sử dụng cho các mục đích khác. Theo số liệu điều tra, trong tổng số 60 hộ điều tra từ hai nhóm vùng của xã, thì trung bình mộ hộ có khoảng 1,65 sào dưa hấu, với năng suất bình quân chung cho toàn xã là khoảng 10,2 tạ/sào như vậy tổng sản lượng dưa hấu thu hoạch được của các nông hộ điều tra ước tính khoảng 1009,80 tạ. Mức giá bán cho sản phẩm phụ thuộc rất lớn vào nhu cầu của thị trường cũng như sự thỏa thuận của các thương lái, nhà buôn đối với những người nông dân trồng dưa, trung bình cứ mỗi kg dưa hấu các thương lái mua của người dân khoảng từ 3000-3500đ/kg, việc chênh lệch về mức giá cũng như chất lượng mà việc tiêu thụ các sản phẩm dưa hấu của các nông hộ là khá đa dạng, hầu hết các sản phẩm dưa hấu dược tiêu thụ chủ yếu theo 3 hình thức đó là: bán, để ăn và cho mục đích khác như thăm biếu, cúng, tặng. Tình hình tiêu thụ dưa hấu của các nông hộ điều tra trên địa bàn xa Quảng Lợi được thể hiện ở bảng sau: Trư ờng Đại học Kin h tế Hu ế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 75 Bảng 18: Tình hình tiêu thụ dưa hấu của các nông hộ điều tra Chỉ tiêu Sản lượng ( Tạ ) Cơ cấu ( % ) Tổng sản lượng 1009,8 100,00 1. Bán 795,61 78,79 - Thương lái 368,54 36,50 - Chợ 146,45 14,51 - Bán cho người dân 280,62 27,28 2. Để ăn 127,58 12,63 3. Mục đích khác 86,61 8,58 ( Nguồn: số liệu điều tra nông hộ 2011 ) Biểu đồ tỷ trọng tiêu thụ dưa hấu của các hộ điều tra Từ bảng số liệu cho thấy tình hình tiêu thụ dưa hấu của các nông hộ như sau. Với tổng mức sản lượng dưa hấu mà các hộ nông dân thu hoạch được là 1009,80 tạ thì lượng dưa hấu mà các hộ nông dân giành để bán chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng mức sản lượng 146,4Tạ 14,51% % 0.28 % 368,54 tạ 36,50% 280,62 Tạ 27,78% 86,61 Tạ 8.58% 127,58 Tạ 12,63% 1009,80 Tạ 100% Chợ Thương lái nhỏ Người dân Mục đích khác KkhkhackhácN ông dân khác Để ănTrư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 76 thu hoạch được với số lượng là 795,61 tạ tương ứng với 78,79% tổng sản lượng thu hoạch được, chủ yếu là bán cho các thương lái, các khu chợ và người dân ven đường. Trong đó lượng dưa được bán cho các thương lái chiếm tỷ trọng lớn nhất với 368,54 tạ chiếm khoảng 36,49% tổng sản lượng dưa thu hoạch của các nông hộ, chiếm gần 50% tổng lượng dưa mang bán,tiếp đến là lượng dưa được bán cho người mua trực tiếp chiếm khoảng 280,62 tạ tương ứng với 27,78%, còn lại là lượng dưa được bán cho các khu chợ chiếm khoảng 14,51 % tương ứng với 146,45 tạ. Như vậy trong quy mô lượng dưa hấu được các hộ nông dân mang bán thì cơ cấu lượng dưa bán cho các thương lái là lớn nhất, tiếp theo là bán cho người tiêu dùng trực tiếp và sau cùng là bán cho các khu chợ. Ngoài việc bán thì các sản phẩm dưa hấu còn sử dụng cho các nhu cầu khác như phục vụ nhu cầu gia đình và các mục đích khác, trong đó để ăn chiếm khoảng 12,63% tương ứng với 127,58 tạ dưa hấu, chiếm tỷ trọng thấp nhất đó là lượng dưa sử dụng cho mục đích khác với chỉ 86,61 tạ chiếm 8,57% tổng sản lượng dưa hấu. Tùy thuộc vào chất lượng cũng như kích cở của dưa hấu mà khả năng tiêu thụ các loại dưa hấu là khác nhau, đối với loại dưa hấu có kích cở to, chất lượng tốt thì hầu hết các nông hộ đều giành để bán, đối với lượng dưa hấu có kích cở nhỏ và chất lượng kém hơn thì chủ yếu được dùng để ăn hoặc cho các mục đích khác. Qua thực tế điều tra tình hình tiêu thụ dưa hấu của các nông hộ điều tra có thể nhận thấy một số khó khăn và thuận lợi sau: Thuận lợi: - Lượng dưa hấu thu hoạch đa số có kích cở to, chất lượng ổn định nên việc tiêu thụ gặp nhiều thuận tiện. - Giao thông khá thuận lợi, gắn liền với nhiều vùng nên việc thu mua, vận chuyển các sản phẩm dưa hấu dể dàng hơn. - Giữa người dân và các nhà bán buôn, các thương lái có những thỏa thuận hợp lý cũng như có mối quan hệ lâu dài, có lòng tin nên việc mua bán diển ra thuận tiện hơn. - Giá cả sản phẩm tương đối ổn định, nhu cầu của thị trường về sản phẩm ngày càng tăng cũng tạo ra nhiều cơ hội cho việc sản xuất và tiêu thụ sản phẩm ngày càng hiệu quả hơn. Trư ờ g Đại học Kin h tế Hu ế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 77 Khó khăn: - Bên cạnh những lô dưa có chất lượng tốt thì vẫn còn có một số khối lượng dưa có chất lượng kém chưa đáp ứng được nhu cầu cho tiêu dùng gây ra nhiều khó khăn cho việc tiêu thụ.. - Quá trình thu mua của các thương lái không ổn định, gây ra sự ứ đọng làm ảnh hưởng đến khả năng tiêu thụ, tốn thêm chi phí cho việc bảo quản sản phẩm. - Giá cả dưa hấu cũng có nhiều biến động bất thường, các hộ nông dân thường xuyên bị ép giá gây không ít khó khăn cho việc tiêu thụ sản phẩm. - Yêu cầu về an toàn vệ sinh thực phẩm ngày càng nghiêm ngặt hơn, các thương lái thu mua nhỏ lẻ với số lượng ít chiếm đa số. Nhu cầu thị trường có ảnh hưởng rất lớn đến tình hình tiêu thụ các sản phẩm dưa hấu của người nông dân,việc tìm kiếm đầu ra cho sản phẩm hiện tại vẫn là một khó khăn đối với nhũng người nông dân trồng dưa trong vùng, Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 78 Chương III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP VÀ ĐỊNH HƯỚNG CHO SẢN XUẤT DƯA HẤU Ở Xà QUẢNG LỢI HUYỆN QUẢNG ĐIỀN THỈNH THỪA THIÊN HUẾ 3.1. Định hướng cho phát triển sản xuất dưa hấu của xã Với những hiệu quả thiết thực mà cây dưa hấu mang lại, trong thời gian tới các cấp chính quyền địa phương cũng như bà con nông dân cần cần tiếp tục triển khai thực hiện việc chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tận dụng lợi thế của đất đai để mở rộng hơn nữa diện tích trồng dưa hấu, đẩy mạnh quá trình sản xuất góp phần nâng cao thu nhập và đời sống cho bà con nông dân, đồng thời góp phần thúc đẩy nền kinh tế của xã ngày càng phát triển cao hơn. Tập trung chuyển đổi một số diện tích rau màu kém hiệu quả để chuyển sang trồng dưa hấu, tổ chức đấu thầu cho những hộ nông dân có nhu cầu đất trồng dưa hấu và khai hoang những diện tích đất đai bỏ hoang để mở rộng diện tích. Thực hiện tốt việc luân canh, thâm canh cây trồng, kết hợp trồng luân canh cây dưa hấu với một số loại rau màu phù hợp như lạc, cảiTăng vụ trồng để đảm bảo sản xuất đồng đều, cung ứng các sản phẩm kịp thời và đầy đủ cho nhu cầu của thị trường và tiêu dùng. Đẩy mạnh việc ứng dụng các biện pháp kỹ thuật khoa học công nghệ, cải tiến công cụ lao động, áp dụng các mô hình trồng dưa tiên bộ, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả sản xuất dưa hấu. Các cấp chính quyền cần triển khai, thực hiện mở thêm nhiều lớp và nhiều khóa tập huấn để nâng cao trình độ, kiến thức cho nông dân, đảm bảo thực hiện tốt các quy trình kỹ thuật nâng cao hiệu quả cay trồng. Mở rộng thêm hệ thống kênh mương phục vụ nhu cầu tưới tiêu cho quá trình sản xuất của người nông dân, sửa chửa và xây dựng các tuyến đường giao thông địa phương để đảm bảo nhu cầu vận chuyển cũng như đi lại. Phát triển thương hiệu cho sản phẩm dưa hấu, quảng bá hình ảnh đến nhiều vùng nhiều khu vực, tìm kiếm và lựa chọn các giống dưa có chất lượng cao để tiến hành sản xuất phục vụ nhu cầu ngày càng cao cho tiêu dùng và các yêu cầu về an toàn vệ sinh thực phẩm. Tr ờng Đạ i họ c K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 79 Tích cực tiếp cận tìm hiểu nhu cầu thị trường, thỏa thuận hợp đồng với các mối lái, các doanh nghiệp, các khu chợ để đảm bảo việc tiêu thụ không bị ách tắc, ép giá, tránh gây sự lãng phí, ảnh hưởng đến kết quả và hiệu quả sản xuất của người dân. 3.2. Những giải pháp nâng cao hiệu quả sản xuất dưa hấu ở xã Quảng Lợi 3.2.1. Giải pháp về kỹ thuật 3.2.1.1. Giải pháp về giống - Giống là một trong bốn yếu tố quan trọng quyết định đến năng suất sản lượng trong sản xuất từng loại cây trồng. Hiện nay giống được xem là yếu tố đầu vào quan trọng nhất trong sản xuất nông nghiệp nói chung và sản xuất các loại cây trồng nói riêng. Nguồn gốc và chất lượng giống ảnh hưởng rất lớn đến năng suất cây trồng, nếu nguồn gốc xuất xứ giống không rõ ràng thì sẽ gây ảnh hưởng rất lớn đến năng suất cũng như sản lượng của nó. - Cây dưa hấu cũng vậy, hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại giống dưa hấu có chất lượng cao, có khả năng sinh trưởng và phát triển tốt trên nhiều vùng đất khác nhau,tuy nhiên bên cạnh đó cũng có một số loại giống có chất lượng kém không rõ nguồn gốc, xuất sứ, nên khi đưa vào sản xuất đã gây ra nhiều khó khăn cho người nông dân như chất lượng dưa hấu kém, năng suất thấp, dể bị sâu bệnh, sức phát triển kém - Như vậy để hạn chế tình trạng đó cũng như có thể nâng cao hiệu quả sản xuất dưa hấu thì bà con nông dân nên tìm hiểu rõ các loại giống chất lượng,có rõ lai lịch, nguồn gốc,phù hợp với điều kiện thời tiết, đất đai của từng vùng để có thể tiến hành gieo trồng và sản xuất có hiệu quả hơn. - Các đơn vị phân phối giống cần thường xuyên tiến hành kiểm tra chất lượng, nguồn gốc của các loại giống dưa hấu, nhất là các giống nhập từ nước ngoài.Thực hiện tốt việt phân phối giống cho các hộ nông dân, đảm bảo cung cấp lượng giống đầy đủ và và kịp thời cho các hộ nông dân trồng dưa hấu trên địa bàn xã. 3.2.1.2. Giải pháp về phân bón Phân bón cũng là một yếu tố đầu vào quan trọng không thể thiếu trong sản xuất dưa hấu. Phân bón là thức ăn của cây trồng, thiếu phân cây không thể sinh trưởng và cho năng suất, phẩm chất cao. Phân bón có vai trò rất quan trọng trong việc thâm canh tăng năng suất, bảo vệ cây trồng và nâng cao độ phì nhiêu của đất. Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 80 - Thường xuyên cung cấp đủ lượng phân bón cần thiết cho dưa hấu theo từng giai đoạn sinh trưởng của cây, đối với dưa hấu ngoài cung cấp các loại phân hóa học như: NPK, DAP, kali, u rê, thì phân chuồng cũng là nguồn dinh dưỡng hết sức cần thiết. Đối với các hộ nông dân trồng dưa trong vùng thì đa số các hộ đều có phần lớn nguồn phân chuồng từ gia đình,việc sử dụng chún cho cây dưa hấu là rất hiệu quả. - Phải biết kết hợp chặt chẽ việc sửu dụng các loại phân cho phù hợp với nhu cầu của cây trồng, từ đó tạo điều kiện sử dụng hợp lý góp phần tiết kiệm chi phí phân bón cho người nông dân. 3.2.1.3. Giải pháp về thời vụ Sản xuất Cây dưa hấu chịu sự ảnh hưởng rất lớn của điều kiện tự nhiên, thời tiết khí hậu, đất đai của từng vùng do vậy các hộ nông dân trồng dưa hấu cần: - Xác định thời vụ hợp lý cho việc gieo trồng và canh tác - Nắm vững các đặc điểm sinh học của dưa hấu để bố trí thời vụ trồng hợp lý. Đối với xã Quảng Lợi, thời vụ thích hợp cho cây dưa hấu là vào 6 tháng đầu năm (âm lịch), vì vậy sau khi ăn Tết xong bà con nông dân cần tích cực công tác làm đất, chuẩn bị mọi yếu tố cần thiết để tiến hành gieo trồng dưa hấu cho kịp thời vụ để đảm bảo năng suất và chất lượng dưa hấu. 3.2.1.4. Giải pháp về khâu chăm sóc Chăm sóc là một công đoạn rất quan trọng và cần thiết trong sản xuất dưa hấu. Phải thường xuyên thăm ruộng dưa để biết được tình hình sinh trưởng và phát triển của cây dưa hấu như thế nào đồng thời phát hiện và ngăn chặn kịp thời dịch bệnh lây lan. Để đạt năng suất cao thì quá trình chăm sóc cần phải được thực hiện tốt: - Chuẩn bị nguồn giống tốt, đảm bảo chất lượng - Chuẩn bị ruộng đất tốt - Đảm bảo thời vụ trồng cho hợp lý - Cung cấp đủ nguồn phân bón cho từng giai đoạn phát triển của cây. - Áp dụng các biện pháp tạo và tăng cường sức chống chịu của cây dưa hấu. 3.2.1.5. Giải pháp cho công tác làm đất Công đoạn đầu tiên để sản xuất dưa hấu đó là làm đất, do vậy để đảm bảo đáp ứng sự sinh trưởng của cây dưa hấu bà con nông dân cần chuẩn bị tốt đất trồng . Trư ờng Đ i họ c K inh ế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 81 Cây dưa hấu không có khả năng chịu ngập úng do đó khi tiến hành làm đất bà con cần thiết kế những vồn đất cao, thực hiện tốt việc cày xới để làm cho đất đai được tơi xốp, giúp cho cây dưa hấu có thể dể dàng hấp thu các chất dinh dưỡng và ngăn chặn khả năng phát triển của dịch bệnh hại. 3.2.1.6. Giải pháp về phòng bệnh Sâu bệnh là nhân tố tác động tiêu cực đến quá trình sinh trưởng và phát triển, làm giảm năng suất và phẩm chất của cây trồng. Việc phòng trừ sâu bệnh kịp thời sẽ giúp cây dưa hấu sinh trưởng và phát triển tốt. Tuy nhiên tùy từng giai đoạn sinh trưởng và phát triển của cây trồng mà tồn tại các sâu bệnh khác nhau do đó phải gắn kết giữa khâu kỹ thuật và khâu phòng trừ sâu bệnh để phòng trừ sâu bệnh có hiệu quả. Cây dưa hấu cũng tương tự các loại cây trồng khác rất dễ bị sự tấn công của các loại sâu bệnh hại.Mỗi giai đoạn sinh trưởng khác nhau sẽ chịu ảnh hưởng của các loại mầm móng sâu bệnh khác nhau, điều này ảnh hưởng rất lớn đến khả năng sinh trưởng và phát triển của cây,đặc bietj là năng suất và phẩm chất của cây sau này. Quảng Lợi là vùng đất có điều kiện thời tiết cũng khá phức tạp, tình hình sâu bệnh trong thời gian qua cũng có nhiều biến động trong đó sâu bệnh hại cây dưa hấu trong vùng vẫn còn gây nhiều khó khăn cho các hộ nông dân trồng dưa hấu. Để hạn chế sự lây lan,phát triển của các mầm móng sâu bệnh hại cây dưa hấu, thì các cán bộ cũng như bà con nông dân cần thực hiện tốt các biện pháp sau: - Thường xuyên theo dõi từng giai đoạn sinh trưởng và phát triển của cây dưa hấu để phát hiện các loại sâu bệnh trên cây. - Sử dụng các loại thuốc hóa chất có chất lượng và thích hợp với từng loại bệnh để ngăn chặn và tiêu diệt kịp thời. Lưu ý không nên quá lạm dụng các loại thuốc hóa học quá nhiều, vì việc sử dụng quá nhiều các loại hóa chất một phần sẽ ảnh hưởng đến phẩm chất củ quả dưa hấu, một phần gây ra những ảnh hưởng cho sức khỏe của bà con nông dân. 3.2.2. Các giải pháp về cơ chế chính sách nhà nước 3.2..2.1. Giải pháp về vốn Vốn là yếu tố đầu vào, là nguồn lực cơ bản cho mọi hoạt động sản xuất, kể cả sản xuất nông nghiệp. Hầu hết các hộ nông dân trồng dưa hấu trên địa bàn xã Quảng Lợi tuy cây Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 82 dưa hấu trong những năm qua đã mang lại cho người dân những kết quả khá cao nhưng quy diện tích của cây dưa hấu cảu các hộ nông dân vẫn còn nhỏ lẽ do vậy sản phẩm thu hoạch chỉ đáp ứng được một phần nào đó cho nhu cầu của thị trường. Để mở rộng quy mô sản xuất, phát triển nghành sản xuất dưa hấu theo hướng hàng hóa thì việc trang bị nguồn vốn cho sản xuất là rất quan trọng. Theo điều tra thì phần lớn các nông hộ trồng dưa hấu trên địa bàn xã đều sử dụng nguồn vốn tựu có của gia đình để tiến hành sản xuất cây dưa hấu, do đó lượng vốn ít và nhỏ lẻ, cũng qua điều tra thì phần lớn các hộ nông dân đều có nhu cầu về vây vốn để mở rộng sản xuất cho nông nghiệp nói chung và chi cây dưa hấu nói riêng vì vậy mà việc thực hiện tốt giải pháp về nguồn vốn cho các hộ nông dân là rất quan trọng. Do vậy để khuyến khích người dân mở rộng quy mô sản xuất cũng như phát triển sản xuất dưa hấu theo hướng sản xuất hàng hóa thì Nhà Nước cũng như các cấp chính quyền cần quan tâm hỗ trợ mọi nguồn vốn cho người dân. - Cần huy động mọi nguồn vốn để phát triển nông nghiệp thông qua hệ thống tín dụng, ngân hàng, thị trường chứng khoán, đầu tư nước ngoài. Đầu tư theo các chương trình dự án từng thời kỳ, ưu tiên cho các chương trình giống, các vùng sản xuất tập trung, các dự án phòng trừ dịch bệnh và vệ sinh môi trường. - Tạo môi trường vay vốn thuận lợi cho các hộ nông dân có thể dể dàng vay từ các tổ chức tín dụng. Thực hiện việc phân phối nguồn vốn qua các cấp trung gian như các hộ,đoàn thể ở địa phương trên địa bàn xã như: Hội phụ nữ, nông dân, hội cựu chiến binhthông qua các hội đoàn thể này thì người dân có thể dể dàng tiếp cận các nguồn vốn để có thể kịp thời phục vụ cho nhu cầu phát triển sản xuất của mình. - Bên cạnh đó nhà nước và các tổ chức tín dụng cần thực hiện các biện pháp hỗ trợ người dân như giãm lãi suất, tăng số lượng và thời hạn vay, mở rộng thêm các chi nhánh ngân hàng về từng địa phương để đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu vốn cho người dân. - Đối với người dân cần phải sử dụng tốt các nguồn vốn để tiến hành sản xuất, đảm bảo cho vòng quay của vốn được diển ra thuận lợi. Phải đảm bảo hoàn trả đúng thời hạn, đúng lãi suất để mang lại sự tin tưởng cho các tổ chức tín dụng. - Việc vay vốn phải rõ ràng, sử dụng các nguồn vốn phải có mục đích cụ thể và hợp lý. Tránh gây lãng phí và làm ứ đọng các nguồn vốn. Trư ờ g Đạ i họ c K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 83 3.2.2.2. Giải pháp về đất đai Đất đai là yếu tố quan trọng hàng đầu cho sản xuất nông nghiệp, sự biến động đất đai sẽ ảnh hưởng rất lớn đến quy mô, hiệu quả cẩu sản xuất nông nghiệp nói chung và cay dưa hấu nói riêng. - Về vấn đề khách quan , trong xu hướng hiện nay,do sự thau đổi thất thường của thời tiết, khí hậu, cũng như sự biến đổi khí hậu toàn cầu,mực nước biển dâng cao, diện tích đất đai bị nhiễm mặn đang có xu hướng tăng lên, điều này đồng nghĩa với việc diện tích đất nông nghiệp sẽ bị giãm xuống trong thời gian tới. Xã Quảng Lợi huyện Quảng Điền là một xã vùng trũng, địa hình thấp nên nguy cơ đất đai bị nhiễm mặn là rất lớn do đó các giải pháp về đất đai cho sản xuất và phát triển của xã là hết sức cần thiết. - Về vấn đề chủ quan, việc người dân sử dụng các diện tích đất đai không đúng mục đích, tình trạng bỏ hoang ruộng đất cũng gây ra nhiều khó khăn trong nhu cầu đất đai của người nông dân, thực tế cho thấy nhu cầu sản xuất nông nghiệp ở nông thôn của con người ngày càng tăng cao điều này đòi hỏi nhu cầu về đất đai để phục vụ sản xuất cũng tăng cao. Bên cạnh đó việc sử dụng không hợp lý đất nông nghiệp cũng như sự lạm dụng rất lớn vào các nguồn phân hóa học, thuốc BVTV, ít thực hiện các biện pháp canh tác đã làm cho chất lượng đất ngày càng xấu đi, ngoài ra là sự phát triển manh mún, nhỏ lẽ cũng đã gây ra nhiều sự lãng phí các nguồn đất đai của xã. Như vậy để khắc phục những tình trạng khó khăn về đất đai cũng như tạo điều kiện thực hiện tốt các cơ chế về đất đai thì Nhà nước cần thực hiện tốt việc quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất đai; tập trung ruộng đất hình thành nên các vùng chuyên canh lớn phù hợp với khả năng phát triển cho cây dưa hấu. Các biện pháp cụ thể như: - Bố trí sử dụng đất hợp lý để phát triển công nghiệp, xây dựng kết cấu hạ tầng và đô thị. - Khuyến khích việc dồn điền đổi thửa, chuyển nhượng, tích tụ đất đai ở những nơi cần thiết để có sản xuất hàng hoá tập trung quy mô lớn hơn. -Tận dụng triệt để đất đai: Sử dụng có hiệu quả đi đôi với việc bảo vệ và tái tạo nguồn tài nguyên đất. Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 84 - Khuyến khích bà con thực hiện việc giao đất, sử dụng các loại đất đúng mục đích để mang lại hiệu quả lâu dài. - Khuyến khích áp dụng các biện pháp canh tác tiên tiến, sử dụng hợp lý các nguồn phân bón, các chất kích thích để đảm bảo tốt chất lượng của đất đai để hạn chế ô nhiễm đất đai. - Đối với cây dưa hấu ở xã thì các cấp chính quyền cũng như bà con cần thực hiện tốt cơ cấu chuyển đổi cây trồng, Mở rộng một số diện đất đai từ các loại cây trồng kém hiệu quả để trồng dưa hấu. 3.2.2.3. Giải pháp về sơ sở hạ tầng Cơ sở hạ tầng đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc phục vụ không chỉ cho nhu cầu của phát triển kinh tế nói chung mà nó còn phục vụ nhu cầu cho sản xuất nông nghiệp nói riêng. Việc xây dựng và phát triển cơ sở hạ tầng phụ thuộc rất lớn vào điều kiện phát triển cảu từng vùng, từng khu vực nhất định. Trên địa bàn xã Quảng Lợi hiện tại tình hình về cơ sở hạ tầng đã được cải thiện nhiều hơn trước, ngày càng có nhiều hệ thống cơ sở vật chất được xây dựng và mở rộng như: hệ thống đường giao thông,thủy lợi, các trạm y tế, điện phục vụ sinh hoạt và sản xuất. Đối với các hệ thống cở sở hạ tầng phục vụ cho sản xuất nông nghiệp trong xã như ( giao thông, thủy lợi, nhà xưỡng) mặc dù có nhiều sự thay đổi và phát triển nhưng nhìn chung thì các hệ thống cơ sở hạ tầng vẫn chưa đáp ứng tốt nhất cho nhu cầu phát triển và sản xuất của người nông dân và có một số công trình đang ngày càng xuống cấp trầm trọng. Để giải quyết các thực trạng đó thì giải pháp đặt ra là: - Đối với thủy lợi: + Nhà nước cần hỗ trợ nguồn vốn ,kinh phí huy động thêm sự đóng góp của người dân để tiến hành xây dựng các trạm bơm nước, các hệ thống kênh mương mới, phục vụ tốt hơn nhu cầu tưới tiêu ngày càng cao cho san xuất nông nghiệp cho vùng. + Tiếp tục hoàn thiện và nâng cấp sửa chữa hệ thống kênh mương cấp 1, thường xuyên nạo vét kênh mương để khơi thông dòng chảy, các hệ thống mương cấp 2,3 phải đảm bảo dẩn nước đến được các chân ruộng cao và xa. - Đối với hệ thống giao thông: Trư ờ g Đạ i họ c K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 85 + Nhà nước cần có các chính sách, dự án đầu tư xây dựng đường nông thôn, mở rộng xây dựng và hoàn thiện thêm các tuyến đường bê tông trong các đường làng ngõ xóm,góp phần tạo điều kiên đi lại và vận chuyển cho người dân cũng như cho nhu cầu phát triển sản xuất của họ. + Đẩy mạnh việc nâng cấp, cải tạo các tuyến giao thông xuống cấp. - Đối với các công trình phúc lợi xã hội, tăng cường mở rộng quy mô, dịch vụ, đáp ứng tốt các nhu cầu về đời sống cho người dân trong vùng. 3.2.2.4. Giải pháp về công tác khuyến nông Quá trình sản xuất luôn gắn liền với trình độ, năng lực sản xuất của các hộ nông dân, ngoài kinh nghiệm sản xuất truyền thống, các hộ nông dân cần học hỏi tiếp thu thêm các tiến bộ khoa học kỹ thuật để trang bị những năng lực cần thiết cho bản thân trong việc thực hiện các hoạt động sản xuất. Để giải quyết các yêu cầu trên thì nhất thiết cần phải thực hiện tốt công tác khuyến nông, đòi hỏi các cơ quan nhà nước và các tổ chức chính quyền cần nổ lực hỗ trợ, đầu tư kinh phí cho cho các hoạt động khuyến nông ở địa phương. - Chuyển giao các thành tựu khoa học công nghệ, các mô hình sản xuất có hiệu quả cho người dân, khuyến khích người dân tích cực ứng dụng công nghệ vào sản xuất góp phần nâng cao năng suất cây trồng vật nuôi. - Mở các lớp tập huấn huy động mọi người dân cùng tham gia để trau dồi kiến thức và các kỹ thuật sản xuất. - Mở rộng điều kiện hợp tác, tạo môi trường giao lưu học hỏi giữa người dân với các cán bộ khuyến nông , tăng cường mối quan hệ mật thiết cho họ. Như vậy trong thời gian tới các cấp chính quyền xã cần tiếp tục tạo điều kiện để mở rộng hơn nữa công tác khuyến nông. 3.2.2.5. Giải pháp về thị trường tiêu thụ Bất kỳ một sản phẩm nào sau sản xuất thì yếu tố đầu ra cho sản phẩm đóng vai trò hết sức quan trọng, thể hiện được hiệu quả của quá trình sản xuất. Đối với các nông hộ trên địa bàn xã hiện tại vấn đề tiêu thụ sản phẩm cũng đang gặp những khó khăn nhất định, trong đó có kể đến cả sản phẩm dưa hấu của các nông hộ, hầu hết các sản phẩm dưa hấu của các nông hộ sau khi thu hoạch đều gặp nhiều khó khăn trong khâu Trư ờn Đạ i họ c K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 86 tiêu thụ, việc bán phần lớn sản phẩm cho các tư thương nên hiện tượng bị ép giá thường xuyên xảy ra. Do đó việc giải quyết quyết vấn đề về thị trường tiêu thụ là hết sức cần thiết. Để nâng cao thị trường tiêu thụ cho sản phẩm cần thực hiện tốt các biện pháp sau đây: - Tăng cường phát triển mối liên kết chặt chẽ, có hiệu quả giữa 4 nhà, gồm: Nhà nước - nhà khoa học - nhà doanh nghiệp - nhà nông. - Thường xuyên nắm bắt thông tin thị trường,theo giỏi các mức giá cả biến động trên thị trường để chủ động tiêu thụ sản phẩm. Xây dựng các kênh phân phối cho sản phẩm. - Nhà nước cùng các cơ quan quản lý giá cần thường xuyên theo dõi, điều chỉnh mức giá cho phù hợp với nhu cầu thị trường, tránh các tình trạng được mùa mất giá, được giá lại mất mùa. - Có chính sách khuyến khích, tạo điều kiện thu hút các tổ chức, cá nhân trong và ngoài tỉnh đầu tư để phát triển các loại hình dịch vụ đầu vào, đầu ra cho sản phẩm. - Hỗ trợ xây dựng thương hiệu cho sản, tạo hình ảnh để nâng cao khả năng cạnh tranh và tiêu thụ cho sản phẩm dưa hấu. - Khuyến khích thành lập các câu lạc bộ, tổ hợp tác theo từng loại hình sản xuất để liên doanh, liên kết trong sản xuất kinh doanh, tạo sức cạnh tranh và sự ổn định trong tiêu thụ sản phẩm trên thị trường, hạn chế tình trạng ép giá của các tư thương và rủi ro trong sản xuất kinh doanh. 3.2.2.6. Giải pháp về khoa học công nghệ - Khuyến khích việc áp dụng các tiến bộ kỹ thuật mới vào sản xuất. Hỗ trợ xây dựng các khu nông nghiệp công nghệ cao để sản xuất ra các sản phẩm có chất lượng cao. - Sử dụng các loại giống có chất lượng cao, thì trường có nhu cầu, nghiên cứu và lai tạo ra các giống dưa hấu có chất lượng hơn nữa để đáp ứng không chỉ cho tiêu dùng trong nước mà còn cho xuất khẩu. - Hỗ trợ một phần kinh phí cho việc ứng dụng các thành tựu khoa học – kỹ thuật vào sản xuất và chế biến đảm bảo chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm.Trư ờ g Đạ i họ c K inh tế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 87 PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 1. Kết luận Phát triển sản xuất nông nghiệp nói chung và trồng trọt nói riêng là nghành kinh tế đóng vai trò rất quan trọng trong sản xuất nông nghiệp của phần lớn ở các vùng nông thôn, việc phát triển các nghành nghề nông nghiệp luôn gắn bó mật thiết với những người nông dân địa phương. Thực hiện các chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi để nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp, trong thời gian qua trên địa bàn xã Quảng Lợi huyện Quảng Điền tỉnh Thừa Thiên Huế, các hộ nông dân đã chuyển đổi một số diện tích đất đai, lựa chọn giống cây trồng phù hợp,có hiệu quả kinh tế cao vào sản xuất, trong đó điển hình là cây dưa hấu. Việc đưa giống cây trồng này vào địa phương lúc đầu cũng gặp nhiều khó khăn nhất định, tuy nhiên với những kinh nghiệm tích lũy và quá trình sản xuất thực tế thì dần dần dưa hấu được người dân trồng nhiều hơn. Dưa hấu là loại cây trồng có hiệu quả kinh tế tương đối cao so với các loại cây trồng khác trong vùng, quá trình sản xuất cũng có nhiều thuận lợi nên nó được các hộ nông dân trong vùng lựa chọn ngày càng nhiều trong thời gian gần đây. Qua thực tế sản xuất dưa hấu của các hộ nông dân trên địa bàn cho thấy, tuy điều kiện đất đai của vùng vẫn còn nhiều hạn chế về địa hình và chất lượng, diện tích trồng dưa hấu của các nông hộ vẫn chưa nhiều như các vùng trồng dưa khác song hiệu quả mang lại từ cây dưa hấu là khá cao, có ưu thế hơn so với các loại cây trồng khác trong vùng. Việc đưa giống cây này vào trồng không chỉ góp phần thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi của các cấp mà nó còn góp phần quan trọng trong việc nâng cao kinh tế cho các hộ gia đình, tạo thêm việc là cho các lao động gia đình, nâng cao thu nhập và đời sống cho các nông hộ. Tuy vậy quá trình sản xuất dưa hấu trên địa bàn xã trong những năm gần đây cũng diễn biến khá phức tạp, qua quá trình điều tra và tìm hiểu thì nhìn chung việc sản xuất dưa hấu của các nông hộ bên cạnh đạt được những kết quả tích cực thì vẫn còn tồn tại những khó khăn và hạn chế nhất định : Trư ờng Đạ i họ c K inh ế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 88 Về mặc tích cực: Việc sản xuất và mỡ rộng quy mô diện tích dưa hấu đã đáp ứng việc thực hiện tốt các chủ trương chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi, đảm bảo phát triển sản xuất nông nghiệp ngày càng được nâng cao. Hiệu quả và kết quả của quá trình sản xuất cây dưa hấu của các nông hộ trong vùng đạt được là khá cao, góp phần không nhỏ vào việc nâng cao kinh tế gia đình và đời sống vật chất tinh thần, xóa đói giãm nghèo cho các nông hộ nói riêng và toàn địa bàn xã nói chung. Quá trình sản xuất dưa hấu của các nông hộ còn góp phần mang lại những kinh nghiệm sản xuất, nâng cao năng lực và kiến thức sản xuất cho các hộ nông dân, bên cạnh đó việc trồng dưa hấu góp phàn không nhỏ vào quá trình cải tạo đất đai, phòng trừ sâu bệnh và nâng cao khả năng luân canh cây trồng. Việc sản xuất dưa hấu của các nông hộ trong địa bàn xã góp phần đáp ứng cung ứng các sản phẩm dưa hấu cho thị trường, người tiêu dùng và những mục đích khác., tạo được hình ảnh cho vùng về các sản phẩm dưa hấu. Về mặt hạn chế: Một số hạn chế của quá trình sản xuất dưa hấu trong vùng chủ yếu là; việc phát triển không theo quy hoạch và định hướng cũng như việc sử dụng các diện tích đát đai không phù hợp đã mang lại những kết quả không tốt. Quá trình sản xuất phải đối mặt với nhiều khó khăn từ điều kiện thời tiết, khí hậu đã ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu quả sản xuất, gây ra nhiều thiệt hại và mất mát cho các nông hộ trồng dưa trong vùng. Việc mỡ rộng quy mô dưa hấu đã làm giãm nhiều diện tích các loại cây trồng khác trong vùng, bên cạnh đó việc sử dụng không hợp lý các diện tích đất trồng đã làm thay đổi và biến chất một số diện tích đất đai. Như vậy, nhìn chung thì quá trình sản xuất dưa hấu của các nông hộ trên địa bàn xã Quảng Lợi dù vẫn tồn tại những hạn chế và khó khăn nhất định, tuy nhiên hiệu quả mà mà loại cây trồng này mang lại là tương đối cao, do đó để có thể nâng cao hơn nữa hiệu quả của cây trồng này, trước mắt cũng như lâu dài các cấp chính quyền địa phương cũng như các nông hộ cần tích cực thực hiện tốt việc chuyển đổi cơ cấu đất đai, lựa chọn các nguồn Trư ờ Đạ i họ c K inh tế H ế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 89 giống có chất lượng, áp dụng các mô hình sản xuất tiên tiến và các giải pháp kỹ thuật thâm canh, thường xuyên tìm hiểu nhu cầu thị trường và đảm bảo ổn định đầu ra cho sản phẩm. 2. Kiến nghị Trên cơ sở nghiên cứu thực tế, đánh giá thực trạng những mặt thuận lợi và khó khăn, kết quả và hiệu quả của việc sản xuất dưa hấu trên địa bàn xã, tôi xin kiến nghị một số vấn đề như sau: 2.1. Đối với nhà nước - Nhà nước cần quan tâm hơn nữa đến sự phát triển ở khu vực nông thôn, tăng cường vai trò điều tiết vĩ mô đối với nền kinh tế nói chung và sản xuất nông nghiệp nói riêng,thực hiện tố các chính sách khuyến khích,hỗ trợ nguồn vốn, cung ứng các tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ vào sản xuất. đưa nhiều hơn các dự án phát triển nông nghiệp nông thôn đến vùng nông thôn nhằm tạo sự phát triển cân đối giữa khu vực thành thị và khu vực nông thôn. - Thực hiện các chính sách ưu đãi, thu hút cán bộ có trình độ chuyên môn về công tác trên địa bàn. - Nhà nước cần dành nguồn ngân sách cho việc nghiên cứu khoa học, nghiên cứu sinh học nhằm tạo ra các giống dưa hấu có năng suất cao, phẩm chất tốt và phải phù hợp với đặc điểm điều kiện tự nhiên đất đai thổ nhưỡng ở trên địa bàn xã. - Tiếp tục thực hiện các chính sách chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi theo hướng mở rộng quy mô sản xuất các loại cây trồng vật nuôi có hiệu quả kinh tế cao, thay thế các sản phẩm kém giá trị mà vẫn được sản xuất đại trà. - Tăng cường các nguồn thông tin thị trường đến từng địa phương,tùng hộ nông dân để đảm bảo khả năng tiêu thụ sản phẩm và cung ứng các nguồn vật tư đầu vào cho quá trình sản xuất. - Hỗ trợ kinh phí để xây dựng và hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng nông thôn, đáp ứng không chỉ cho nhu cầu của phát triển của vùng mà còn góp phần quan trọng trong việc phục vụ sản xuất và lưu thông hàng hóa. - Nhà nước nên có các chính sách hỗ trợ cho sản xuất nông nghiệp như chính sách trợ giá, chính sách về bảo hiểm trong sản xuất để người nông dân yên tâm hơn trong sản xuất đảm bảo cho người dân có thể gắn bó lâu dài với quá trình sản xuất của mình. Trư ờ Đạ i họ c K inh ế H uế Khóa luận tốt nghiệp GVHD: Thầy Nguyễn Lê Hiệp Phan Thanh Huấn_K42AKTNN 90 2.2. Đối với chính quyền địa phương - Tiếp tục thực hiện các chủ trương của nhà nước, hỗ trợ người dân về các dịch vụ cho phát triển sản xuất như cung ứng vật tư, nguồn vốn vay, các cơ chế về đất đai. - Đẩy mạnh công tác khuyến nông ,xây dựng và triển khai các mô hình sản xuất có hiệu quả để phổ biến cho người dân, thúc đẩy công tác phòng chống sâu bệnh, đảm bảo cho hoạt động trông dư của các nông hộ có hiệu quả cao. - Tăng cường công tác xây dựng và hoàn thiện các công trình ,hệ thống cơ sở hạ tầng như hệ thống kênh mương thủy lợi,đường giao thông phục vụ thỏa đáng nhu cầu cho nhân dân. - Tạo điều kiện thuận lợi cho việc đấu thầu và thuê mướn đất đai đối với các hộ nông dân có nhu cầu, đặc biệt là các hộ nông dân có nhu cầu mở rộng diện tích trồng dưa hấu. 2.3. Đối với các nông hộ trồng dưa - Thực hiện nghiêm chỉnh các chủ trương, chính sách của nhà nước và các cấp chính quyền như dồn điền đổi thửa, chuyển đổi cơ cấu cây trồng vật nuôi. - Trên cơ sở sản xuất có hiệu quả cây dưa hấu, các hộ nông dân cần tiếp tục ứng dụng các biện pháp canh tác tiến bộ, sử dụng các loại giống dưa có hiệu quả để mở rộng quy mô diện tích, tăng số vụ sản xuất nâng cao khả năng sản xuất cho cây dưa hấu. - Tích cực tìm hiểu thị trường cho sản phẩm, mở rộng quan hệ và hợp tác với các đầu mối tạo điều kiện thuận lợi trong khâu tiêu thụ và ổn định giá cả cho dưa hấu. - Tham gia đầy đủ các lớp tập huấn, tích cực nắm bắt thông tin về kỹ thuật, công nghệ để áp dụng có hiệu quả cho nhu cầu sản xuất của mình. - Thường xuyên theo dõi diễn biến về thời tiết khí hậu để tiến hành các biện pháp phòng tránh hiệu quả. --- &&& ---Trư ờng Đại học Kin h tế Hu ế Tài Liệu Tham Khảo [1]. Trần Ngọc Thuần, Khóa luận tốt nghiệp đại học K40, trường Đại học kinh tế Huế 2010. [2]. TS Ngô Quang Vinh, GS TS Phạm văn Biên, TS Meisaku Kozumi. ”Kỹ thuật và kinh nghiệm trồng raụ”. nhà xuất bản Nông nghiệp . [3]. PTS Phạm Hồng Cúc. “Kỹ thuật trồng dưa hấu” của nhà xuất bản Nông nghiệp - Tp Hồ Chí Minh. [4]. Nguyễn Lê Hiệp, Tạp chí khoa học”Đánh giá hiệu quả kinh tế cây dưa hấu ở xã Bắc Sơn huyện Thạch Hà tỉnh Hà Tĩnh” Đại học Huế, số 62, 2010. [5]. UBND Xã Quảng Lợi, Báo cáo tình hình KTXH của xã qua 3 năm 2009- 2011 [6]. Một số khóa luận tốt nghiệp khóa trước ( Khoa KTNN trường Đại học kinh tế Huế) [7]. Các tạp chí, sách báo, các tài liệu liên quan . [8]. Mạng internet và các trang wed liên quan: 1.www.google.com.vn 2.www.kinhtenongnghiep.com.vn 3.www.giaotrinhkinhteluong.com 4.www.dudiachithuathienhue.com.vn Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế PHỤ LỤC KẾT QUẢ CHẠY HÀM SẢN XUẤT TRÊN PHẦN MỀM EVIEW-4 Hàm Cobb_Douglass Dependent Variable: LOG(Y) Method: Least Squares Date: 04/08/12 Time: 08:10 Sample: 1 60 Included observations: 60 Variable Coefficient Std. Error t-Statistic Prob. C 1,02193 0,25179 4,05871 0,0000 LOG(X1) 0,08764 0,0363 2,41425 0,0195 LOG(X2) 0,15478 0,06723 2,30233 0,0255 LOG(X3) 0,09679 0,03772 2,56623 0,0133 LOG(X4) 0,05256 0,01995 2,63429 0,0112 LOG(X5) -0,0413 0,02335 -1,7688 0,083 LOG(X6) 0,09269 0,04057 2,28456 0,0266 LOG(X7) 0,27264 0,09938 2,74353 0,0084 LOG(X8) 0,10942 0,08024 1,36356 0,1788 X9 0,04031 0,01083 3,72248 0,0005 R-squared 0,93822 Mean dependent var 2,31559 Adjusted R-squared 0,9271 S.D. dependent var 0,1174 S.E. of regression 0,0317 Akaike info criterion -3,9142 Sum squared resid 0,05024 Schwarz criterion -3,5651 Log likelihood 127,425 F-statistic 84,368 Durbin-Watson stat 1,82554 Prob(F-statistic) 0,0000 Trư ờng Đạ i họ c K inh tế H uế