Khóa luận Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại ngân hàng BIDV

ất 3-4 năm) thì cần có chế độ đãi ngộ họ xứng đáng. Bởi hiện nay, việc thiếu các kỹ sư ngân hàng là một trong những vấn đề nhức nhối nhất của các ngân hàng Việt Nam. Vì vậy, việc tranh giành nguồn nhân lực diễn ra gay gắt giữa các ngân hàng. 1.4 Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực Các nghiệp vụ ngân hàng quốc tế truyền thống như thanh toán quốc tế, bảo lãnh có quan hệ mật thiết với hoạt động xuất nhập khẩu của doanh nghiệp. Tuy nhiên, trình độ cán bộ ngoại thương ở các đơn vị này còn có nhiều điều bất cập ảnh hưởng nghiệp vụ ngân hàng quốc tế của BIDV (theo thống kê, tại BIDV, 80% rủi ro trong thanh toán quốc tế là do lỗi của khách hàng). Bên cạnh đó, muốn thực hiện nghiệp vụ ngân hàng quốc tế, BIDV phải có đội ngũ nhân viên có trình độ am hiểu nghiệp vụ, sử dụng thành thạo phần mềm máy tính hỗ trợ, tiếng Anh tốt để có thể tư vấn cho khách hàng thậm chí tham gia vào các cuộc đàm phán ký kết hợp đồng, vừa tạo uy tín vừa giảm Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 80 thiểu rủi ro cho Ngân hàng. Do đó, một mặt BIDV có thể tổ chức các lớp bồi dưỡng cán bộ ngắn hạn mỗi tháng một khoá cho các đơn vị nhằm tạo mối quan hệ khăng khít giữa đơn vị xuất nhập khẩu với Ngân hàng và để tránh những rủi ro không cần thiết cho Ngân hàng. Để có một nguồn nhân lực tốt, trước hết, BIDV phải có một đầu vào tốt, ứng cử viên phải là những người có bằng cấp, trình độ, có kiến thức cơ bản về ngoại thương và ngân hàng; tiếng Anh là một trong những điều kiện quan trọng nhất. Việc tuyển dụng phải diễn ra công khai và công bằng. Sau khi tuyển dụng, Ngân hàng BIDV phải tiến hành đào tạo ứng cử viên để họ trở thành những có kinh nghiệm về nghiệp vụ ngân hàng quốc tế. Việc đào tạo phải tiến hành ở những nội dung sau: - Giáo dục tư tưởng: Mọi cán bộ phải được quán triệt rõ để tồn tại và phát triển phải thay đổi tư duy và phong cách kinh doanh. Họ không thể đi theo lối tư duy bao cấp cũ được. Mỗi cán bộ phải chủ động trong công việc, tự học hỏi và nâng cao kiến thức, luôn vì sự nghiệp chung của ngân hàng. - Đào tạo về chuyên môn: Sự phát triển của ngành ngân hàng trong những năm tới đòi hỏi người cán bộ làm nghiệp vụ không những phải có trình độ chuyên môn vững vàng mà còn phải luôn luôn được trang bị và bổ sung những kiến thức mới, hiện đại. Ngân hàng nên thường xuyên tổ chức các khóa tập huấn hoặc các hội thảo về nghiệp vụ ngân hàng quốc tế như nghiệp vụ tín dụng quốc tế, thanh toán quốc tế, ngân hàng đại lý, kinh doanh ngoại tệ… để giúp các cán bộ học tập và củng cố vững chắc hơn các nghiệp vụ đã có. Đối với các nghiệp vụ mới như thanh toán thẻ điện tử, bao thanh toán, dịch vụ ngân hàng điện tử,… BIDV cần mời các chuyên gia trong và ngoài nước để giới thiệu và thuyết trình cặn kẽ quy trình xử lý nghiệp vụ và hiệu quả của các dịch vụ mới để các cán bộ làm nghiệp vụ có thể hiểu thấu được công việc và thực hiện một cách có hiệu quả nhất. Bên cạnh đó, BIDV cần phổ cập các lĩnh vực liên quan tới nghiệp vụ ngân hàng quốc tế như ngoại thương, vận tải... Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 81 Tạo điều kiện và có chế độ khuyến khích cho cán bộ tự học, tự bổ sung những kiến thức chuyên môn. Đặc biệt, nghiệp vụ ngân hàng quốc tế liên quan đến yếu tố nước ngoài, BIDV có thể lập phương án gửi cán bộ trẻ có năng lực sang ngân hàng khu vực để thực tập đào tạo chuyên sâu các mảng kinh doanh chủ chốt, các dịch vụ mới nhằm xây dựng một đội ngũ chuyên gia giỏi trong tương lai. - Đào tạo về ngoại ngữ: Ngoại ngữ được coi là một phương tiện vô cùng cần thiết trong hoạt động kinh doanh quốc tế, đặc biệt trong hoàn cảnh kinh tế mở cửa của nước ta hiện nay. Một khi người cán bộ thực hiện nghiệp vụ ngân hàng quốc tế thành thạo ngoại ngữ, họ sẽ dễ dàng nắm bắt được các thông tin trên thị trường quốc tế, từ đó đưa ra được những biện pháp giải quyết hợp lý và nhanh chóng nhất. Đồng thời dự tính được kế hoạch kinh doanh phù hợp với tình hình thị trường trong nước và quốc tế, giúp cho nghiệp vụ ngân hàng quốc tế của Ngân hàng phát triển. Vì vậy, BIDV cần mở các lớp ngoại ngữ nghiệp vụ cả dài hạn và ngắn hạn để bổ túc và nâng cao trình độ ngoại ngữ của cán bộ để đáp ứng tốt nhất yêu cầu công việc trong những năm sắp tới. Bên cạnh đó, BIDV cần phải xây dựng hệ thống khuyến khích đối với người lao động (tiền lương, khen thưởng,...) để gìn giữ và phát triển nguồn nhân lực có chất lượng cao do BIDV hiện nay vẫn chưa có một cơ chế khuyến khích bằng lương theo quy định của Chính phủ. BIDV cần tạo môi trường làm việc tốt, thân thiện để nhân viên có thể cống hiến hết sức mình cho Ngân hàng. 1.5 Nâng cao năng lực quản trị điều hành Năng lực quản trị điều hành của BIDV đã có những tiến bộ trong những năm qua thế nhưng nếu so với với trình độ chung của các ngân hàng trong khu vực thế giới, BIDV vẫn còn một khoảng cách khá xa về năng lực Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 82 điều hành. Để tăng cường năng lực quản trị điều hành nhằm giúp nghiệp vụ ngân hàng quốc tế phát triển, BIDV có thể theo các hướng như: Thứ nhất, BIDV quán triệt tư tưởng cho cấp lãnh đạo thấy rằng họ không thể đi theo lối tư duy bao cấp cũ chỉ cần bó hẹp hoạt động trong phạm vi một quốc gia mà muốn tồn tại phát triển, họ buộc phải năng động, sáng tạo chủ động nâng cao kiến thức để hội nhập kinh tế quốc tế. Bên cạnh đó, BIDV có kế hoạch đối với các cán bộ trong diện quy hoạch lãnh đạo cao cấp bằng cách gửi họ đi đào tạo chuyên môn, ngoại ngữ hoặc cơ sở trong nước có yếu tố nước ngoài nhằm tăng cường tính thích ứng trong quản trị điều hành kinh doanh giai đoạn hậu hội nhập WTO. Tiếp tục cải cách mạnh mẽ bộ máy quản trị điều hành, bộ máy quản trị, kiểm soát hệ thống, áp dụng các nguyên tắc quản trị phù hợp với thông lệ quốc tế trong đó phân định rõ chức năng, nhiệm vụ quyền hạn của từng cấp, từng bộ phận trong bộ máy quản trị điều hành. Điều này sẽ tạo nên tinh thần trách nhiệm cho từng lãnh đạo của Ngân hàng, xoá bỏ tư tưởng cá nhân làm sai mà tập thể phải chịu trách nhiệm vốn là căn bệnh trầm kha ở các ngân hàng quốc doanh. Thứ ba, hoàn thiện cơ chế điều hành theo mô hình ngân hàng hiện đại, nâng cao hiệu quả quản trị điều hành trên cơ sở áp dụng kỹ thuật và quản trị tiên tiến của thế giới, coi đấy là cơ sở và công cụ phục vụ cho quá trình hoạch định và xây dựng chiến lược kinh doanh. 1.6 Đẩy mạnh hoạt động Marketing Hiện nay chúng ta có thể tìm thấy các nghiệp vụ ngân hàng quốc tế ở bất kỳ ngân hàng thương mại nào. Do đó, để chào bán sản phẩm của mình, việc áp dụng Marketing trong hoạt động ngân hàng là tất yếu. Vì thế, BIDV cần áp dụng một chiến lược Marketing linh hoạt và phù hợp để đưa sản phẩm nghiệp vụ ngân hàng quốc tế của mình đến tay khách hàng. Cụ thể: Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 83 Lựa chọn biện pháp tiếp thị hiệu quả thông qua các phương tiện đại chúng như: tạp chí, báo, ấn phẩm chuyên ngành, vô tuyến, tờ rơi... và website www.bidv.com.vn nhằm tạo dựng hình ảnh tốt về các nghiệp vụ ngân hàng quốc tế mà BIDV đang cung cấp và các thông tin giới thiệu về sản phẩm mà BIDV sẽ cung cấp như: loại hình, tiện ích... Các nội dung quảng cáo cần nghiên cứu kỹ lưỡng, được thiết kế thống nhất, bài bản, được đưa sử dụng hàng loạt ở các chi nhánh, các ngân hàng đại lý ở nước ngoài nhằm cung cấp thông tin đầy đủ, được chuẩn hoá về sản phẩm dịch vụ của BIDV đến từng khách hàng. Đặc biệt, đối với ngân hàng đại lý, tính cập nhật thông tin cần được lưu ý vì đây là kênh tiếp thị hiệu quả nhất đối với BIDV ra thị trường tài chính và khách hàng thế giới. Bên cạnh đó, BIDV cần đẩy mạnh hoạt động Marketing ở ngay chính Ngân hàng bởi những nhân viên của Ngân hàng sẽ là người tuyên truyền hiệu quả nhất. Để giúp nhân viên hiểu biết sâu sắc về Ngân hàng thì có thể tổ chức các hội nghị giới thiệu, phát hành nội san rộng rãi... Mặt khác trên mạng extranet, tổ chức cho cán bộ góp ý kiến sáng tạo nhằm đa dạng hoá và nâng cao chất lượng của nghiệp vụ ngân hàng quốc tế. Để đa dạng hoá sản phẩm cần phải xuất phát từ thực tế mà những cán bộ này là người tiếp xúc trực tiếp với khách hàng nên ý kiến thường từ thực tế mà ra. Bên cạnh đó, có thể tổ chức hội nghị khách hàng để có thể lắng nghe ý kiến của khách hàng, giới thiệu cho thông tin về nghiệp vụ ngân hàng quốc tế, các quy định về pháp luật mới đến khách hàng... Thứ hai, bên cạnh quảng cáo thì việc tạo thuận lợi cho khách hàng đến giao dịch là điều cần thiết. Tại các chi nhánh trực tiếp cung cấp nghiệp vụ ngân hàng quốc tế, BIDV thực hiện cơ chế giao dịch trực tuyến, giảm khâu trung gian, nhiều cửa, nhiều cấp. Các khách hàng khi đến giao dịch làm việc trực tiếp với văn phòng đầu mối. Các công việc xử lý liên quan khác sẽ do chi nhánh tự giải quyết. Bên cạnh đó, rút ngắn thời gian giao dịch thông qua đơn giản hoá các quy trình nghiệp vụ và cung cấp dịch vụ để tạo tâm lý thoải mái Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 84 cho khách hàng. Tăng cường công tác chăm sóc khách hàng thiết lập mối quan hệ gắn bó với khách hàng như thăm hỏi tặng quà vào dịp sinh nhật, lễ tết..., coi lợi ích của khách hàng như chính lợi ích của Ngân hàng, giải quyết nhanh chóng các khiếu nại của khách hàng. Đa dạng hoá dịch vụ cũng là một trong những cách tiếp thị nhanh nhất và phục vụ tốt nhất nhu cầu của khách hàng. Sản phẩm đa dạng phong phú sẽ có sức cạnh tranh cao hơn so với ngân hàng khác và đây cũng là một trong những tiêu chí thể hiện xem ngân hàng có hiện đại và có tham gia vào mức độ quốc tế hoá sâu rộng hay không. Thứ tư, thực thi một chính sách phí dịch vụ linh hoạt, cạnh tranh là một yếu tố quan trọng để thu hút khách hàng về phía mình. Căn cứ vào các định hướng phát triển nghiệp vụ của BIDV và năng lực cạnh tranh của Ngân hàng, BIDV nên quyết định mức phí dịch vụ theo hướng: Khung phí dịch vụ phải linh hoạt, đủ sức cạnh tranh theo từng đối tượng khách hàng, đảm bảo sự gắn kết giữa các hoạt động tín dụng tiền gửi và cung cấp dịch vụ; có thể chấp nhận mức phí dịch vụ thấp trong thời gian ngắn hạn để thu hút các dịch vụ khác có lãi hơn. Đối với khách hàng ưu tiên, Ngân hàng có thể giảm hơn mức phí dịch vụ thấp hơn mức phí bình quân, đặc biệt đối với doanh nghiệp thuộc các ngành, lĩnh vực khu vực cần ưu tiên khuyến khích phát triển. Đối với khách hàng quan trọng, sử dụng thường xuyên các dịch vụ vủa BIDV và có uy tín thì BIDV nên đưa ra mức phí ưu đãi, các dịch vụ tư vấn miễn phí... Để có thể đưa sản phẩm mình đến tay khách hàng ở một khu vực địa lý rộng lớn, BIDV nên mở rộng chi nhánh đặc biệt ở các khu vực kinh tế đông dân cư, các ngân hàng đại lý tại các thị trường mà BIDV đang chú trọng như Châu Á, Châu Mỹ... Bên cạnh đó việc xây dựng chính sách khách hàng, phân loại khách hàng cũng là cơ sở để đưa áp dụng chính sách Marketing phù hợp. Ví dụ như phân loại theo nhóm khách hàng: khách hàng ưu tiên (các công ty thuộc thành phần Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 85 kinh tế nhà nước), khách hàng quan trọng (thuộc thành phần kinh tế còn lại), khách hàng khác (tổ chức xã hội, các tầng lớp dân cư). 2. Nhóm giải pháp riêng cho từng loại nghiệp vụ 2.1 Cung ứng các nghiệp vụ ngân hàng quốc tế để thu phí 2.1.1 Nghiệp vụ ngân hàng đại lý BIDV có hệ thống đại lý phát triển khắp châu lục. Thông qua ngân hàng đại lý, BIDV có thể khai thác nguồn vốn tài trợ, nắm bắt tình hình tài chính trên thế giới và tranh thủ sự giúp đỡ về chuyển giao công nghệ, đào tạo cán bộ. Như vậy, việc phát triển mở rộng quan hệ đại lý với các ngân hàng có uy tín trên thế giới là một giải pháp quan trọng trong việc đẩy mạnh hoạt động nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại BIDV. Sau đây là một số biện pháp mà BIDV có thể tiến hành: Thứ nhất, rà soát, củng cố lại số lượng quan hệ ngân hàng đại lý sao cho vừa đủ. Xuất phát từ yêu cầu của khách hàng để thiết lập bổ sung thêm quan hệ đại lý, tìm hiểu những chính sách kinh tế, những hiệp định ngoại thương, dự án phát triển để thiết lập trước hệ thống ngân hàng đại lý, phục vụ cho các hiệp định và các dự án đó khi triển khai thực hiện. Bên cạnh đó, kiểm soát chặt chẽ hơn hoạt động của các ngân hàng đại lý, nếu đại lý nào không có giao dịch phát sinh trong thời gian dài nên tạm đóng cửa để tiết kiệm chi phí. Thứ hai, xây dựng kế hoạch cập nhật thông tin, đánh giá xếp hạng về ngân hàng đại lý nhanh nhậy phục vụ cho toàn hệ thống BIDV. Để thực hiện được toàn bộ kế hoạch này cần tập trung vào những nội dung sau: - Quy hoạch việc sử dụng một đội ngũ cán bộ cần thiết phục vụ cho công tác quan hệ đại lý. Các cán bộ này phải được đào tạo cơ bản, có khả năng nắm bắt thông tin và đặc biệt có khả năng tổng hợp, phân tích đánh giá để làm nhiệm vụ phân loại và xếp hạng ngân hàng đại lý. Họ cũng phải là Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 86 người nắm bắt kịp thời những diễn biến của thị trường và từng ngân hàng đại lý được phân công phụ trách. - Cần trang bị đầy đủ những công cụ khai thác tin, tiếp cận với các nguồn thông tin bao gồm những thông tin về từng ngân hàng đại lý, thông tin về diễn biến thị trường, những thông tin về giá cả của những mặt hàng chiến lược, biến động về tỷ giá trên các thị trường, lãi suất của các đồng tiền giao dịch thường xuyên tại một số thị trường chính... để trợ giúp cho hoạt động kinh doanh quốc tế. - Trên cơ sở các thông tin được khai thác từ các đơn vị đầu mối, ngân hàng phải thường xuyên cung cấp thông tin đánh giá cho tất cả các chi nhánh của toàn hệ thống. Nhằm định hướng hoạt động cho các chi nhánh, giúp cho họ nhanh chóng nắm bắt được thị trường, nâng cao khả năng ứng phó và hạn chế rủi ro trong hoạt động ngân hàng đại lý, từ đó cung cấp được các dịch vụ có chất lượng cao. - Cung cấp kịp thời cho các ngân hàng đại lý những thông tin cần thiết về tình hình các hoạt động phục vụ cho hoạt động kinh doanh quốc tế, mặt khác cũng là cách thức quảng bá thương hiệu của BIDV trên thị trường quốc tế. Nâng cao uy tín và giảm thiểu các rủi ro trong kinh doanh cho ngân hàng bạn. Những tài liệu hết sức cần thiết phải cung cấp bao gồm: Báo cáo thường niên, đề án cơ cấu, cập nhập mẫu chữ ký uỷ quyền ký các giao dịch thanh toán quốc tế... Thứ ba, sử dụng tốt các dịch vụ do ngân hàng đại lý cung cấp. Hoạt động của các ngân hàng Việt Nam nói chung và Ngân hàng BIDV nói riêng thường đi chậm hơn so với thế giới, đặc biệt các quốc gia phát triển có hệ thống ngân hàng phát triển mạnh. Vì vậy, việc học hỏi kinh nghiệm trong lĩnh vực thương mại quốc tế và kinh doanh nghiệp vụ ngân hàng quốc tế là hết sức cần thiết. Thông qua đó, BIDV có thể sử dụng tốt hơn các sản phẩm mà nghiệp vụ kinh doanh quốc tế cung cấp, từng bước chuẩn bị những điều kiện Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 87 thuận lợi để thực hiện cung ứng các sản phẩm hiện chưa thực hiện được, từ đó hoàn thiện và nâng cao hơn nữa các nghiệp vụ ngân hàng quốc tế đã thực hiện. 2.1.2 Nghiệp vụ thanh toán quốc tế Hoạt động thanh toán quốc tế được thực hiện tại BIDV từ tháng 3/1993. Trong nhiều năm liền, BIDV được đánh giá là một trong những ngân hàng có chất lượng thanh toán quốc tế tốt nhất Việt Nam. Tổng thanh toán quốc tế chiếm 30% tổng doanh số dịch vụ của BIDV. Song hoạt động thanh toán quốc tế chưa thực sự phát triển đúng tầm của BIDV, chưa là hoạt động cơ sở phát triển các hoạt động khác như kinh doanh ngoại tệ, bảo lãnh... Để thanh toán quốc tế ngày càng phát triển, BIDV có thể áp dụng các giải pháp sau: Mặc dù hoạt động thanh toán quốc tế đã triển khai gần được 14 năm nhưng BIDV vẫn chưa xây dựng một văn bản hướng dẫn quy trình thanh toán quốc tế hoàn chỉnh cho các chi nhánh. Do đó, các chi nhánh gặp rất nhiều khó khăn trong việc triển khai hoạt động này. Vì thế, BIDV nên gấp rút hoàn thiện nghiên cứu, ban hành chính thức các văn bản pháp lý cũng như các văn bản liện quan đến hoạt động thanh toán quốc tế để các chi nhánh có cơ sở triển khai hoạt động như qui chế về hoạt động thanh toán quốc tế, cơ chế cho vay tài trợ xuất nhập khẩu và chiết khấu chứng từ hàng xuất, qui định về mở L/C trả chậm, qui trình nghiệp vụ thanh toán quốc tế,.... Hoạt động thanh toán quốc tế hàm chứa rất nhiều rủi ro. Giải pháp quan trọng mang lại hiệu quả cao nhất để phòng ngừa rủi ro trong nghiệp vụ thanh toán là BIDV phải chú trọng nâng cao chất lượng công tác thẩm định đánh giá khách hàng. Có thể thấy rằng trong thực tế những năm gần đây, rủi ro gây thiệt hại nặng nề về tài chính cũng như uy tín của BIDV chủ yếu xuất phát từ phía khách hàng. Và cũng chủ yếu là do khách hàng không có đủ khả năng thanh toán hoặc không muốn thanh toán. Chính vì vậy, Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 88 chất lượng công tác thẩm định đánh giá khách hàng có một ý nghĩa vô cùng to lớn trong việc phòng ngừa và hạn chế rủi ro trong thanh toán quốc tế BIDV. Trong công tác thẩm định, đánh giá khách hàng, Ngân hàng cần tiến hành phân tích một cách kỹ lưỡng năng lực tài chính, kết quả hoạt động kinh doanh, mặt hàng của khách hàng đến giao dịch với Ngân hàng và đối tác nước ngoài của khách hàng. Việc đánh giá này cần được tiến hành một cách thường xuyên, liên tục trong suốt quá trình Ngân hàng quan hệ với khách hàng. Hoạt động thanh toán quốc tế chỉ có thể phát huy hiệu quả nếu BIDV thiết lập được nhiều mối quan hệ với các ngân hàng trên thế giới đặc biệt ở những nước mà doanh nghiệp Việt Nam có quan hệ làm ăn. Vì vậy, BIDV cần mở rộng quan hệ với các ngân hàng khác, đặc biệt là các ngân hàng nước ngoài để tận dụng tối đa sự trợ giúp về nghiệp vụ, chuyên môn và khai thác thông tin kinh tế và thoả mãn tối đa nhu cầu của khách hàng. Thứ tư, tổ chức thực hiện tốt quy trình thanh toán quốc tế mới, phát triển và sử dụng mạng thanh toán quốc tế SWIFT, mạng thanh toán liên ngân hàng, phối hợp với Ngân hàng Nhà nước xây dựng mạng thanh toán bù trừ quốc gia... để nâng cao chất lượng thanh toán quốc tế. Thanh toán quốc tế của BIDV những năm gần đây vẫn chủ yếu tập trung ở thanh toán chứng từ (trong đó thanh toán hàng nhập khẩu vẫn chiếm tỷ trọng cao trong BIDV) vì tính an toàn cao của nó. Nhưng xu thế thương mại quốc tế hiện nay, thanh toán bằng phương thức tín dụng chứng từ giảm, do đó BIDV cần đa dạng hoá các hình thức thanh toán quốc tế đặc biệt chú trọng tới phương thức chuyển tiền và nhờ thu, hình thức CAD (cash again documents), thanh toán biên mậu..... 2.1.3 Nghiệp vụ thẻ tín dụng quốc tế Bắt đầu từ tháng 9/2006, BIDV mới bắt đầu cung cấp thẻ quốc tế Visa. Như vậy, so với các ngân hàng khác như Vietcombank hay Ngân hàng ACB, Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 89 nghiệp vụ cung cấp thẻ quốc tế của BIDV còn rất non trẻ. Do vậy, để phát triển nhanh nghiệp vụ này trên cơ sở mục tiêu đã đặt ra, BIDV cần phải nỗ lực nhiều hơn nữa. Một số giải pháp chủ yếu đối với nghiệp vụ thẻ quốc tế là: Thứ nhất, mở rộng loại thẻ chấp nhận thanh toán. Doanh số thanh toán thẻ sẽ tăng lên theo việc nhiều loại thẻ được chấp nhận trong thanh toán. Hiện nay, BIDV mới chỉ chấp nhận thanh toán một loại thẻ tín dụng quốc tế là Visa trong khi Vietcombank chấp nhận thanh toán tới bốn loại thẻ quốc tế: Visa, Master, JCB, Amex còn Ngân hàng ACB thì có hai loại thẻ là Visa và Master. Hơn nữa theo các đại lý thanh toán thì các khách hàng thường chi trả nhiều loại thẻ khác nhau trong đó phổ biến là Amex, JCB và séc du lịch. Như vậy, chủng loại thẻ chấp nhận thanh toán của Ngân hàng còn ít tạo nên điểm yếu trong cạnh tranh mở rộng đại lý chấp nhận thanh toán thẻ giữa BIDV và các ngân hàng khác. Vì thế, Ngân hàng BIDV cần ký kết hợp đồng thanh toán các thẻ với các tổ chức thẻ quốc tế Master, Diners Club, Amex và JCB. Thứ hai, phát triển mạng lưới đại lý chấp nhận thẻ của Ngân hàng. Thẻ chỉ có tác dụng khi có các cơ sở chấp nhận thẻ, vì vậy phát triển mạng lưới các đại lý chấp nhận thanh toán thẻ, tăng doanh số thanh toán là một vấn đề chiến lược trong phát triển nghiệp vụ thanh toán thẻ của Ngân hàng. Vậy những việc BIDV cần làm ngay lúc này để phát triển mạng lưới đại lý chấp nhận thẻ: - Tiến hành tích cực hơn nữa chính sách tiếp thị đại lý để họ tự tìm đến với Ngân hàng khi thấy được lợi ích của việc chấp nhận thanh toán thẻ như trích thưởng nhằm khuyến khích khi họ đạt doanh số lớn, khuyến khích giảm phí cho những đại lý có doanh thu thanh toán thẻ lớn, tổ chức hội nghị các đơn vị chấp nhận thẻ qua đó giúp cho họ các kiến thức cơ bản về thanh toán thẻ để họ hiểu rõ hơn quyền và trách nhiệm của mình. BIDV cũng có thể giới thiệu với chủ thẻ những cơ sở chấp nhận thẻ của mình, hay đăng danh sách các đại lý lên trang web www.bidv.com.vn. Thông qua các đại lý chấp nhận thẻ cũ, để tạo hậu thuẫn cho việc phát triển các đại lý Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 90 chấp nhận thẻ mới trên nguyên tắc mở rộng cả chiều rộng và chiều sâu tức là theo lãnh thổ địa lý và theo cả lĩnh vực hàng hóa, dịch vụ ngành nghề kinh doanh. Tăng cường liên kết hợp tác với các ngân hàng thương mại tại những nơi không có chi nhánh của BIDV nhưng lại có tiềm năng sử dụng thẻ quốc tế như Huế, Quảng Ninh, SaPa... - Trang bị đầy đủ các máy móc thiết bị (chủ yếu là các thiết bị đọc thẻ điện tử EDC) cho các đại lý chấp nhận thẻ nhằm tránh tạo ra những khoảng trống cho các ngân hàng khác xâm nhập. Đồng thời phân phát tài liệu hay cử cán bộ xuống tận nơi giúp đại lý hiểu về công dụng, cách sử dụng của các máy móc được lắp đặt. - Đảm bảo hoạt động ổn định của phần mềm quản lý vừa xử lý cấp phát thanh toán thẻ. Có sự phối kết hợp chặt chẽ với các bưu điện để đảm bảo ổn định cho vấn đề cấp phép thanh toán thẻ của đại lý, thiết lập mạng vi tính giữa các đại lý chấp nhận thanh toán thẻ ở cùng hoặc khác địa bàn đảm bảo ghi có kịp thời cho các đại lý, cung cấp kịp thời các hoá đơn thanh toán thẻ cũng như sửa chữa kịp thời những hỏng hóc đối với các thiết bị cà thẻ và đọc thẻ điện tử EDC phục vụ hoạt động thanh toán thẻ của đại lý. Thứ ba, thẻ quốc tế có nhiều tiện ích nhưng cũng hàm chứa trong nó rất nhiều rủi ro. Đó là mối lo lắng rất lớn cho khách hàng khi sử dụng loại thẻ này. Do đó, BIDV cần có những biện pháp quản trị rủi ro và phòng chống tội phạm trong lĩnh vực công nghệ thẻ. Một số biện pháp sau: - BIDV cần tuân thủ chặt chẽ các qui định của các tổ chức thẻ quốc tế về việc chấp nhận thanh toán thẻ và các quy định liên quan đến việc quản lý và kiểm soát rủi ro; cần sử dụng có hiệu quả các công cụ để kiểm soát rủi ro do các tổ chức thẻ quốc tế cung cấp và hỗ trợ. - Thay thế thẻ từ bằng thẻ chip (thẻ thông minh) để giảm thiểu đến mức thấp nhất về hành vi gian lận thẻ cũng như hạn chế tối đa hiện tượng làm giả thẻ. Tất nhiên việc chuyển từ thẻ từ sang thẻ chip sẽ mất nhiều thời gian nhưng đó là xu thế tất yếu buộc BIDV phải tuân Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 91 theo. - Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngân hàng trong việc thanh toán thẻ quốc tế và phòng chống gian lận thẻ 2.2 Hoạt động kinh doanh các nghiệp vụ ngân hàng quốc tế 2.2.1 Nghiệp vụ bảo lãnh quốc tế Bảo lãnh tín dụng quốc tế ngày càng phát triển tại BIDV và đem lại nguồn thu không nhỏ cho Ngân hàng. Để phát triển hơn nữa nghiệp vụ này, BIDV có thể áp dụng các giải pháp sau: Thứ nhất, đa dạng hoá các hình thức bảo lãnh. Bảo lãnh nước ngoài còn tương đối mới mẻ. Nhưng cho tới nay, trên thế giới đã có rất nhiều hình thức bảo lãnh được áp dụng để đáp ứng nhu cầu phong phú và đa dạng của các doanh nghiệp. Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, các doanh nghiệp Việt Nam đã và đang tiếp cận với thị trường nhiều khu vực khác nhau trên thế giới nảy sinh nhu cầu cần có nhiều loại hình bảo lãnh khác nhau. Để thu hút được khách hàng và mở rộng hoạt động bảo lãnh, trong thời gian tới Ngân hàng BIDV nên đa dạng hoá các nghiệp vụ bảo lãnh của mình. Chỉ trên cơ sở đa dạng hoá các nghiệp vụ bảo lãnh nước ngoài thì Ngân hàng mới có thể lựa chọn được hình thức bảo lãnh phù hợp cho từng thương vụ, từng loại đối tượng khách hàng và từng đối tác nước ngoài cụ thể. Muốn thực hiện được điều này, BIDV nên cùng phối hợp với Ngân hàng Nhà nước sớm nghiên cứu ban hành những văn bản quy định cụ thể cho phép BIDV mở rộng các nghiệp vụ bảo lãnh nước ngoài. Thứ hai, nghiệp vụ bảo lãnh nước ngoài hàm chứa trong nó rất nhiều rủi ro. Do đó cần phải phân tán rủi ro. Bên cạnh việc đa dạng hoá các loại hình bảo lãnh như đã trình bày ở trên, BIDV có thể thực hiện các nghiệp vụ của thị trường mở để chuyển bớt rủi ro cho một đối tác thứ ba. Chẳng hạn việc bán đi một quyền trả nợ, có nghĩa là Ngân hàng sẽ bán quyền bảo lãnh Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 92 cho một ngân hàng thứ ba với mức phí thấp hơn. Nghiệp vụ này hoàn toàn khác nghiệp vụ tái bảo lãnh của ngân hàng vì nghiệp vụ tái bảo lãnh xảy ra khi đối tác không tin vào khả năng tài chính của Sở giao dịch nên yêu cầu một ngân hàng khác tái bảo lãnh. Còn với nghiệp vụ bán quyền trả nợ này, ngân hàng bảo lãnh hoàn toàn nắm quyền chủ động, chỉ đơn giản là để giảm bớt rủi ro. Bên cạnh đó, Ngân hàng cần tăng cường hoạt động của ban quản lý rủi ro nhằm hạn chế rủi ro không đáng có. Thứ ba, nâng cao chất lượng khâu thẩm định tại Ngân hàng. Theo quy chế hiện hành về bảo lãnh, các dự án gửi đến BIDV xin bảo lãnh là những dự án đã được các cấp có thẩm quyền phê duyệt, đã chào hàng, chọn thầu, mua thiết bị và xây dựng cơ bản. Như vậy, về nguyên tắc, các dự án này đã được thẩm định cả về phương diện kỹ thuật và kinh tế. Tuy nhiên, việc thẩm định tại doanh nghiệp chưa chắc đã chính xác do nhiều nguyên nhân. Vì vậy, Ngân hàng cần thẩm định lại. Nhưng trên thực tế việc thẩm định lại gặp rất nhiều khó khăn vì các bộ phận tiến hành còn trông chờ lẫn nhau và do các chỉ tiêu để đánh giá hiệu quả kinh tế chưa rõ ràng và chưa có tính tiêu biểu. Mặt khác việc thẩm định còn mang tính hình thức đối với một số khách hàng quen thuộc để giữ khách hàng. Để công tác thẩm định dự án được tiến hành đúng quy trình và đảm bảo chính xác, BIDV nên phân định rõ chức năng, phân công trách nhiệm cụ thể. Một mặt tiến hành thẩm định trên hồ sơ mà doanh nghiệp đệ trình, mặt khác cần phải có cán bộ đi thực tế, tìm hiểu và thẩm định năng lực thực sự của doanh nghiệp. Từ đó có thể đưa ra lời giải đáp đúng đắn về việc chấp nhận hoặc không chấp nhận bảo lãnh. Thứ tư, thường xuyên thực hiện công tác kiểm tra, kiểm soát. BIDV cần tăng cường sức mạnh kiểm tra, kiểm soát đối với hoạt động bảo lãnh dưới sự chỉ đạo tập trung thống nhất của Trung tâm điều hành. Do mạng lưới các chi nhánh, cơ sở của BIDV rất lớn địa bàn hoạt động trải khắp các vùng cho nên công tác kiểm tra lại cần được coi trọng. Mục đích nhằm Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 93 kiểm tra việc chấp hành các quy định, phát hiện các tồn tại thiếu sót. Từ đó kịp thời có những điều chỉnh cho phù hợp. Hình thức của công tác kiểm tra có thể là tổ chức đoàn thanh tra từ Trung tâm điều hành, đồng thời thực hiện việc kiểm tra chéo giữa các chi nhánh. Đối với các khoản nợ quá hạn cần phân tích tìm ra nguyên nhân và đề xuất phương án giải quyết. Ngoài hoạt động kiểm soát nội bộ thì việc kiểm tra giám sát việc sử dụng vốn của doanh nghiệp là một nhiệm vụ quan trọng không thể thiếu được trong nghiệp vụ bảo lãnh. Tuy nhiên nhiệm vụ này thường bị buông lỏng. Thông thường, rủi ro thường xảy ra từ vòng quay vốn thứ hai của khách hàng. Vì vậy, sau khi chấp nhận bảo lãnh, cán bộ Ngân hàng BIDV cần xuống kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất nhằm đảm bảo rằng việc sử dụng vốn của doanh nghiệp là đúng mục đích. 2.2.2 Nghiệp vụ kinh doanh ngoại tệ Kinh doanh ngoại tệ là một trong những nghiệp vụ không thể thiếu được trong các nghiệp vụ kinh doanh của ngân hàng thời hiện đại. Hơn nữa, đây là một hoạt động mang tính phức tạp, rủi ro cao và chịu nhiều ảnh hưởng của nhiều biến cố kinh tế, xã hội, chính trị… Nghiệp vụ kinh doanh ngoại tệ ở BIDV có tốc độ phát triển cao, tăng trung bình hàng năm là 30% nhưng vẫn chưa tương xứng với khả năng thực của BIDV. Do đó, để nâng cao chất lượng của hoạt động này, BIDV nên làm theo hướng sau: Thứ nhất, đa dạng hoá các nghiệp vụ kinh doanh ngoại tệ. Trong các năm qua, BIDV đã giới thiệu tới khách hàng nghiệp vụ giao ngay, kỳ hạn, hoán đổi, quyền chọn tiền tệ (Currency option), quyền chọn lãi suất (Interest rate option), hoán đổi lãi suất (Interest rate swap), quản lý tài sản (Asset management) song phổ biến vẫn là nghiệp vụ mua bán giao ngay, mua bán kỳ hạn và nghiệp vụ SWAP (nhưng rất ít). Vì vậy, hoạt động kinh doanh ngoại tệ còn đơn giản, mang tính sơ khai, chưa có sự kết hợp chặt chẽ với thị trường Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 94 tiền tệ, chưa có hoạt động dự trữ, đầu cơ. Do đó, để hoạt động kinh doanh ngoại tệ phát triển thì cần đặc biệt triển khai ứng dụng nhiều loại nghiệp vụ khác nhau nhằm tự bảo hiểm các khoản thu chi và tránh rủi ro hối đoái. Như vậy, Ngân hàng có thể thu hút thêm khách hàng, mở rộng mạng lưới kinh doanh. Tuy nhiên, việc đưa các nghiệp vụ mới này vào áp dụng không chỉ trong “một sớm một chiều”. Nó không chỉ đòi hỏi sự am hiểu về nghiệp vụ, nỗ lực học hỏi kinh nghiệm và nằm từ phía Ngân hàng mà còn cần sự ủng hộ, hiểu biết về nghiệp vụ từ phía khách hàng. Vì vậy, để thực hiện nghiệp vụ mới này thì Ngân hàng BIDV ngoài việc trang bị kiến thức nghiệp vụ, đào tạo kỹ năng cho cán bộ kinh doanh ngoại tệ cần giới thiệu, quảng bá cho khách hàng hiểu rõ về lợi ích các nghiệp vụ để họ sử dụng chúng như các công cụ phòng ngừa rủi ro và tính toán hiệu quả trong kinh doanh. Thứ hai, đa dạng hoá các loại ngoại tệ trong kinh doanh. Tại nước ta hiện nay, đồng USD vẫn là đồng tiền được các doanh nghiệp xuất nhập khẩu sử dụng chủ yếu trong thanh toán quốc tế. Trong các ngân hàng thương mại hiện nay thì việc huy động vốn và cho vay bằng ngoại tệ thì dùng đồng USD là chủ yếu và đồng USD chiếm tới 98% các giao dịch bằng ngoại tệ tại BIDV. Tuy nhiên, trong điều kiện thương mại toàn cầu, việc sử dụng chủ yếu đồng USD là không còn phù hợp nữa. Đa dạng hoá các loại ngoại tệ một mặt đáp ứng nhu cầu cụ thể về ngoại tệ đó cho khách hàng khiến khách hàng tìm đến ngân hàng thường xuyên hơn. Mặt khác, đa dạng hoá sẽ chia sẻ, phân tán rủi ro trong khi tỷ giá của các loại ngoại tệ khác nhau có những biến động phụ thuộc vào nhiều yếu tố không kiểm soát được. Thứ ba, như đã trình bày ở chương II, việc thu hút và khai thác nguồn ngoại tệ của Ngân hàng BIDV đang là một trong những vấn đề được quan tâm hàng đầu trong hoạt động kinh doanh ngoại tệ trong nguồn ngoại tệ trôi nổi trong dân cư còn nhiều. Đó là do giá mua ngoại tệ của Ngân hàng thường thấp hơn so với thị trường tự do nên hầu hết khách hàng thường bán cho cửa hàng Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 95 vàng bạc. Để thu hút nguồn ngoại tệ ngày càng nhiều phục vụ cho việc kinh doanh trong thời gian tới Ngân hàng BIDV cần phải : - Đưa ra một chế độ lãi suất hợp lý và phù hợp để thu hút các đối tượng bán ngoại tệ lại cho Ngân hàng. - Tiếp tục tăng cường thu mua ngoại tệ của các đơn vị kinh doanh xuất nhập khẩu và ngoài thị trường. - Thường xuyên nhắc nhở các đơn vị, các chi nhánh của mình đi đẩy mạnh dịch vụ tập trung thanh toán ngoại tệ ngay vào tài khoản ngân hàng để tránh rủi ro về tỷ giá. Về lâu dài cần thống nhất với các doanh nghiệp mở L/C ký hợp đồng để họ có nghĩa vụ cùng với chi nhánh của Ngân hàng lo đủ nguồn ngoại tệ để hoàn trả Ngân hàng và thanh toán các nhu cầu cần thiết khác, không nên để các chi nhánh phải hoàn toàn chịu trách nhiệm này. - Mở rộng hơn nữa mạng lưới thu hút ngoại tệ qua các điểm tập trung dân cư để thu đổi ngoại tệ cho khách du lịch nước ngoài. 2.3 Hợp tác kinh doanh ngân hàng quốc tế Nhằm hướng tới một tập đoàn tài chính đa năng vững mạnh và hội nhập, hoạt động theo thông lệ quốc tế, BIDV cần có sự đầu tư mạnh mẽ để chuẩn bị và tham gia vào quá trình toàn cầu hoá. Theo đó, BIDV phải xây dựng và triển khai chiến lược hợp tác quốc tế hiệu quả thông qua các hoạt động liên doanh, liên kết, tham gia tích cực vào tổ chức, hiệp hội nghề nghiệp quốc tế và khu vực. Hiện nay, việc hợp tác kinh doanh quốc tế của BIDV đạt rất nhiều tín hiệu khả quan. Để nâng cao hơn nữa hoạt động hợp tác này, BIDV có thể tiến hành theo các bước sau: Đối với các hoạt động liên doanh liên kết, BIDV có một ngân hàng liên doanh ở nước ngoài (Ngân hàng liên doanh Lào - Việt) và ngân hàng này làm ăn khá hiệu quả. Điều đó chứng minh rằng với các thị trường có độ phát triển như ở Việt Nam, BIDV hoàn toàn có khả năng thâm nhập. Do đó: Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 96 - Khi quyết định liên doanh với một đối tác nào đó, cần có sự nghiên cứu kỹ càng về đối tác làm ăn, tránh tình trạng bị đối tác lừa đảo hay sự thất bại của đối tác khiến cho liên doanh bị phá sản. - Trong thời gian tới, BIDV nên thâm nhập vào những thị trường gần Việt Nam và có độ phát triển thị trường kém hoặc bằng như Việt Nam như: Lào, Campuchia... - Đẩy mạnh sự hỗ trợ cần thiết của ngân hàng mẹ đối với liên doanh để tăng cường hiệu quả kinh doanh của liên doanh - Tuyển chọn những cán bộ ưu tú có nghiệp vụ, khả năng thông thạo ngoại ngữ, am hiểu về luật pháp và thông lệ quốc tế tham gia vào liên doanh, bởi vì một trong những nhược điểm lớn nhất của liên doanh đó là sự phức tạp về văn hoá, cách nhìn, trong quản lý... giữa các đối tác với nhau. Ngoài ra, việc xúc tiến mở văn phòng đại diện tại các thị trường tài chính ngân hàng quan trọng trên thế giới cũng được xem xét như một giải pháp khả thi. Mục tiêu phải đặt được chi nhánh tại New York do đây là trung tâm giao dịch ngoại tệ USD lớn nhất thế giới và là một bước tiến của Ngân hàng BIDV vào thị trường tài chính quốc tế. III. KIẾN NGHỊ 1. Đối với Nhà nƣớc và các Bộ, Ngành liên quan - Ban hành hệ thống pháp luật đầy đủ, rõ ràng, đồng bộ, minh bạch, phù hợp với công ước và thông lệ quốc tế, giúp các ngân hàng thương mại hoạt động hiệu quả; coi trọng các quan hệ kinh tế, quan hệ dân sự giữa ngân hàng và khách hàng, tránh hình sự hoá các mối quan hệ kinh tế. Luật pháp phải tạo ra sân chơi bình đẳng cho mọi thành phần kinh tế, không nên phân biệt đối xử dẫn đến môi trường cạnh tranh thiếu bình đẳng trong kinh doanh giữa các ngân hàng thương mại quốc doanh với các ngân hàng thương mại cổ phần, tác động đến chi phí và thu nhập, ảnh hưởng xấu tới lãi suất ngân hàng. Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 97 Mặt khác, không nên tiếp tục buộc các ngân hàng quốc doanh thực hiện các chương trình manh tính xã hội. - Hoàn thiện và phát triển thị trường tài chính đúng nghĩa: Hoạt động của thị trường liên ngân hàng có từ năm 1993 còn đang ở dạng sơ khai, chưa đủ doanh số để được coi là thị trường tài chính đúng nghĩa với thông số (lãi suất và tỷ giá hối đoái) phản ánh trung thực quan hệ cung cầu trên thị trường, hỗ trợ thiết thực cho nghiệp vụ ngân hàng quốc tế ở Việt Nam. - Tạo môi trường pháp lý cho hoạt động kinh doanh quốc tế: Mọi hoạt động ngân hàng cần được pháp luật bảo vệ khi có tranh chấp xảy ra và nó chỉ phát triển với hiệu quả cao khi nó tồn tại trong môi trường pháp lý hoàn thiện. Vì vậy, việc sớm ban hành hệ thống pháp luật riêng cho các nghiệp vụ ngân hàng quốc tế này sẽ tạo điều kiện cho các đơn vị kinh doanh cũng như ngân hàng phát huy hiệu quả kinh doanh của mình. Trong xu thế hội nhập khu vực và thế giới, các ngân hàng rất cần được sự hỗ trợ của Chính phủ trong việc hoàn thiện hành lang pháp lý bảo vệ cho hoạt động quốc tế, giúp các ngân hàng có cơ sở pháp lý giải quyết các tranh tụng khi có tranh chấp, kiện tụng. Như vậy, mỗi quốc gia cần có quy chế, văn bản giao dịch hướng dẫn giao dịch xuất nhập khẩu. Giao dịch này tuy là của ngân hàng nhưng lại liên quan đến nhiều ngành khác trong nước. Chính phủ cần có chỉ đạo với Bộ Thương mại thực hiện chính sách thương mại phát triển theo hướng đẩy mạnh xuất khẩu, quản lý chặt chẽ nhập khẩu nhằm cải thiện cán cân thanh toán của nước ta. Bên cạnh đó, cần có các quy chế, văn bản liên ngành phối hợp ban ngành liên quan như Bộ tài chính, Tổng cục thuế, Tổng cục Hải quan... nhằm bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên liên quan, chỉ đạo cơ quan hữu quan thống nhất việc thực hiện văn bản đã ban hành về nghiệp vụ kinh doanh quốc tế, tránh mâu thuẫn khi thực hiện. Các quy chế phải vừa phù hợp với thông lệ quốc tế lại vừa phù hợp với luật pháp Việt Nam. - Mở rộng và nâng cao hiệu quả hoạt động kinh tế quốc tế: Thông thường muốn thiết lập mối quan hệ đối ngoại với bất kỳ một ngân hàng nước Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 98 ngoài nào, ngân hàng phải xem xét xem liệu nước đó đã thiết lập quan hệ ngoại giao với nước mình hay chưa. Do đó, mở rộng quan hệ đối ngoại sẽ giúp cho ngân hàng nước đó đẩy mạnh nghiệp vụ ngân hàng quốc tế. Vì vậy, Chính phủ Việt Nam cần tiếp tục mở rộng quan hệ đối ngoại theo hướng đa phương hoá, đa dạng hoá, duy trì mở rộng thị trường quen thuộc, tranh thủ cơ hội thâm nhập và phát triển tại các thị trường tiềm năng như ASEAN, Đông Âu, Bắc Mỹ,... Chủ động hội nhập kinh tế theo lộ trình phù hợp với điều kiện nước ta và đảm bảo các cam kết song phương và đa phương với các nước, tổ chức tài chính quốc tế như IMF, WB... 2. Đối với Ngân hàng Nhà nƣớc Việt Nam - Ngân hàng Nhà nước phải thực thi tốt vai trò ngân hàng của các ngân hàng trong nền kinh tế thị trường. Để kiểm soát và điều tiết tiền tệ, Ngân hàng Trung ương buộc phải sử dụng hệ thống các công cụ như dự trữ bắt buộc, tái chiết khấu, nghiệp vụ thị trường mở. Việc thực thi tốt vai trò ngân hàng của các ngân hàng vô cùng cần thiết trong bước đầu của hội nhập, cụ thể ở việc xem xét các vấn đề dự trữ bắt buộc, tái cấp vốn, nghiệp vụ thị trường mở, nghiệp vụ chiết khấu và tái chiết khấu,... - Ngân hàng Nhà nước phải tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật nhằm tạo hành lang pháp lý có hiệu lực, đảm bảo sự bình đẳng, an toàn cho mọi tổ chức dịch vụ hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam trong lĩnh vực ngân hàng quốc tế, gây sức ép đổi mới và tăng hiệu quả lên các ngân hàng thương mại Việt Nam như giảm chi phí, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, có khả năng tự bảo vệ trước cạnh tranh quốc tế trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. - Cân nhắc lại việc điều hành tỷ giá hối đoái, trạng thái ngoại tệ và các nghiệp vụ kinh doanh tiền tệ. Cần nhanh chóng cải tiến việc điều hành theo thông lệ quốc tế chứ không thể chần chừ vì khi đã hội nhập, Việt Nam phải có Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 99 thị trường hối đoái đúng nghĩa và việc điều hành các công cụ có liên quan phải theo đúng thông lệ của thị trường quốc tế. - Tăng vốn điều lệ của các ngân hàng thương mại quốc doanh: Tạo điều kiện cho các ngân hàng thương mại nhà nước nói chung và Ngân hàng BIDV nói riêng nhanh chóng tăng số lượng vốn điều lệ để nâng cao năng lực tài chính tương xứng với tổng kim gạch xuất nhập khẩu của nước ta hiện nay vì tính đến ngày 31/12/2006, tổng vốn điều lệ của BIDV đạt 3.971.000.000 VND với hệ số an toàn CAR (6,8%), không đạt hệ số an toàn CAR của thế giới (8%) mà chúng ta đã cam kết. Với mức vốn thấp như hiện nay, BIDV gặp rất nhiều khó khăn trong việc mở rộng và đa dạng hoá nghiệp vụ cũng như đầu tư và hiện đại hoá cơ sở hạ tầng. Để tăng cường năng lực tài chính, ngoài việc Ngân hàng Nhà nước cấp số vốn bổ sung hàng năm theo đúng lộ trình đã đặt ra, Ngân hàng Nhà nước phải áp dụng cơ chế bình đẳng đối với các ngân hàng thương mại Nhà nước như đã áp dụng cho Vietcombank: lấy kế hoạch kinh doanh năm 2002 làm gốc và kế hoạch tăng trưởng trước thuế là 5%/năm; nếu lợi nhuận thực hiện đạt hoặc vượt mức đăng ký thì cho phép trích lập các quỹ và làm nghĩa vụ với Ngân sách Nhà nước trên cơ sở mức lợi nhuận bằng 105% lợi nhuận thực hiện năm trước, phần lợi nhuận còn lại dùng để tăng vốn điều lệ. - Hỗ trợ và khuyến khích các ngân hàng thương mại quốc doanh nâng cao trình độ quản lý, cải tiến công nghệ, phát triển các nghiệp vụ phù hợp với chức năng và xu hướng chung của thị trường tài chính quốc tế. Đối với hiện đại hoá công nghệ ngân hàng, ngân hàng phải hướng dẫn văn bản dưới luật về phát triển công nghệ ngân hàng ở các ngân hàng thương mại. Ngân hàng Nhà nước cần có một đính hướng rõ ràng về công nghệ và khả năng phối hợp tác nghiệp giữa các ngân hàng thương mại, tránh tình trạng tự phát như ngày nay (đặc biệt trong lĩnh vực thẻ) dẫn đến lãng phí, cạnh tranh thái quá không cần thiết, ảnh hưởng xấu tới nguồn vốn tài chính vốn rất eo hẹp của ngân hàng. Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 100 - Cơ cấu lại hệ thống ngân hàng, giảm dần bảo hộ các ngân hàng thương mại trong nước, phân biệt chức năng của ngân hàng thương mại và Ngân hàng Nhà nước, chức năng cho vay của ngân hàng chính sách với chức năng kinh doanh tiền tệ của ngân hàng thương mại, tăng cường quyền tự chủ và tự chịu trách nhiệm của ngân hàng thương mại trong kinh doanh nói chung và trong nghiệp vụ ngân hàng quốc tế nói riêng, áp dụng đầy đủ hơn các thiết chế và chuẩn mực quốc tế về an toàn trong lĩnh vực tài chính ngân hàng. - Tăng cường hợp tác quốc tế, tích cực tham gia vào các chương trình và thể chế hợp tác, giám sát, trao đổi thông tin với các khối liên kết kinh tế khu vực và quốc tế, xây dựng hệ thống thông tin ngân hàng theo tiêu chuẩn quốc tế và xu hướng phát triển hiện nay của ngành ngân hàng. 3. Đối với Ngân hàng BIDV - Bổ sung hoàn thiện hệ thống các văn bản quản lý, hướng dẫn các nghiệp vụ ngân hàng quốc tế. Với vai trò điều hành nghiệp vụ ngân hàng quốc tế toàn hệ thống, Hội sở chính cần khẩn trương nghiên cứu, ban hành chính thức các văn bản hướng dẫn cũng như các văn bản có liên quan để hướng dẫn các chi nhánh có cơ sở để triển khai hoạt động như quy chế về hoạt động thanh toán quốc tế, bảo lãnh quốc tế, tài trợ xuất nhập khẩu... và đưa ra một số văn bản chưa được ban hành như: thẻ quốc tế, séc du lịch... - Áp dụng phổ biến hệ thống chuẩn mực kế toán quốc tế (IAS - International Accounting Standards): Để hoà nhập vào cộng đồng tài chính quốc tế thì việc áp dụng và tuân thủ hệ thống kế toán quốc tế IAS là cần thiết. Hiện nay, BIDV áp dụng cả hai hệ thống chuẩn mực kế toán Việt Nam (VAS - Vietnamese Accounting Standards) và hệ thống chuẩn mực kế toán quốc tế IAS trong đó VAS vẫn được sử dụng phổ biến hơn. Giữa hai chuẩn mực kế toán này có sự khác biệt, IAS đánh giá khiêm khắc hơn. Với việc sử dụng phổ biến hệ thống chuẩn mực kế toán quốc tế IAS , Ngân hàng có thể tự đánh giá Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 101 được chính mình đứng ở vị trí nào trên thị trường tài chính quốc tế. Mặt khác hệ thống này còn giúp cho các chủ thể bên ngoài (các đối tác, khách hàng…) nhất là các khách hàng quốc tế có thể đánh giá, công nhận kết quả hoạt động kinh doanh của ngân hàng đó. Như vậy, việc áp dụng hệ thống chuẩn mực IAS sẽ giúp BIDV nâng cao uy tín của mình, tạo niềm tin cho khách hàng và tăng vị thế của Ngân hàng trong cộng đồng tài chính quốc tế. - Thành lập phòng nghiên cứu và phát triển nghiệp vụ: Nhìn vào sơ đồ tổ chức của Hội sở chính, ta thấy BIDV chưa có phòng nghiên cứu và phát triển nghiệp vụ. Trong khi ở nước ngoài phòng nghiên cứu và phát triển có chức năng hết sức quan trọng. Chức năng chính của phòng này là thường xuyên theo dõi, đánh giá hoạt động các nghiệp vụ trên thị trường từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện các nghiệp vụ nhằm thoả mãn tối đa nhu cầu của khách hàng. Đồng thời, nghiên cứu nhu cầu của thị trường để có kế hoạch triển khai những dịch vụ mới, xác định thứ tự ưu tiên cho từng sản phẩm dịch vụ, cung cấp những gì khách hàng cần chứ không phải là những gì ngân hàng có. Việc nghiên cứu cũng giúp cho ngân hàng có chiến lược, kế hoạch phù hợp và tránh được rủi ro không cần thiết trong tương lai. Do đó, trong xu thế hội nhập như ngày nay, thành lập phòng nghiên cứu và phát triiển là hết sức cần thiết. Bên cạnh báo cáo thường niên, BIDV cũng nên có bản báo cáo kết quả công tác hoạt động Marketing để thấy được mức độ BIDV có thể thoả mãn nhu cầu khách hàng đến đâu. Từ đó đưa ra phương hướng nhiệm vụ trong những năm tiếp theo trong việc nâng cao chất lượng hoạt động nghiệp vụ ngân hàng quốc tế. Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 102 KẾT LUẬN Ngày nay, toàn cầu hoá là một xu thế tất yếu, buộc các nước phải tuân theo, Việt Nam cũng không nằm ngoài ngoại lệ đó. Chủ động mở cửa nền kinh tế, đẩy mạnh hoạt động kinh tế đối ngoại, từng bước hội nhập vào nền kinh tế khu vực và thế giới, tham gia nền tài chính quốc tế thì việc phát triển nghiệp vụ ngân hàng quốc tế ở các ngân hàng thương mại Việt Nam trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, so với các nghiệp vụ truyền thống, nghiệp vụ ngân hàng quốc tế nhìn chung còn khá mới mẻ. Do đó, các ngân hàng Việt Nam gặp rất nhiều khó khăn trong việc triển khai các nghiệp vụ này. Đặc biệt với Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), thời gian áp dụng nghiệp vụ ngân hàng mới khoảng 15 năm, thậm chí có một số nghiệp vụ vừa mới triển khai trong vài năm gần đây như nghiệp vụ thẻ quốc tế, nghiệp vụ ngân hàng đại lý,... Vì vậy, sự thiếu kinh nghiệm và thị phần khiêm tốn trên thị trường là điều khó tránh khỏi. Song với sự nỗ lực của toàn hệ thống, nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV đã có sự phát triển vượt bậc cả về chiều rộng lẫn chiều sâu như thanh toán quốc tế, bảo lãnh... Bên cạnh những kết quả đạt được, nghiệp vụ ngân hàng quốc tế của Ngân hàng BIDV vẫn còn nhiều bất cập như: nghiệp vụ còn đơn điệu, chất lượng nghiệp vụ chưa cao... Chính vì vậy, việc tiến hành nghiên cứu để tìm ra những giải pháp phát triển nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam là hết sức cần thiết. Với trình độ và kinh nghiệm còn nhiều hạn chế của một sinh viên, trong quá trình nghiên cứu, tôi cũng đã có nhiều cố gắng để thu thập tài liệu, tổng hợp thông tin, nhưng do nguồn số liệu phân tích chưa đầy đủ và cập nhật, đề tài lại quá rộng nên chắc chắn bài khóa luận sẽ không thể tránh khỏi những thiếu sót. Mong rằng ngoài khuôn khổ của bài khóa luận này, tôi sẽ được nghe thật nhiều ý kiến góp ý, trao đổi của các thầy cô giáo cũng như các bạn sinh viên để có thể mở mang thêm kiến thức của mình. Xin chân thành cảm ơn sự quan tâm của tất cả các thầy cô và các bạn. Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 103 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1 - Bộ Tài Chính - Nâng cao năng lực thể chế của BIDV giai đoạn 2006 - 2007, Tạp chí thị trường tài chính tiền tệ, chuyên đề 7/2006, trang 18. 2 - Bộ Tài Chính - Một số giải pháp nâng cao năng lực cạnh tranh của các ngân hàng Việt Nam trong điều kiện hội nhập kinh tế quốc tế, Tạp chí thị trường tài chính tiền tệ, chuyên đề 4/2006, trang 3 - 4. 3 - Các văn bản pháp luật về Ngân hàng - tập I, II, III (2000, 2001), NXB Thống kê, Hà Nội. 4 - Frederic S.Mishkin (1995), Tiền tệ, Ngân hàng và Thị trường Tài chính, NXB Khoa học và kỹ thuật, Hà Nội. 5 - Học viện Ngân hàng (2001), Quản trị Ngân hàng, NXB Thống kê, Hà Nội. 6 - Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (2000), Đề án cơ cấu lại Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam, giai đoạn 2001 - 2005. 7 - Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (2002), Điều lệ về tổ chức và hoạt động của Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam. 8 - Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (2004), Định hướng phát triển hoạt động dịch vụ ngân hàng quốc tế. 9 - Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (2004), Báo cáo thường niên các năm 2000 - 2005, báo cáo các nghiệp vụ thanh toán quốc tế, bảo lãnh, đại lý uỷ thác các năm 2000 - 2005. 10 - Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (2005), Tầm cao mới của đối tác chiến lược, Tạp chí Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam, số112, trang 9. 11 - Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (2006), Đưa thương hiệu BIDV đến công chúng, Tạp chí Ngân hàng Đầu tư và Phát triển, số119, Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế tại Ngân hàng BIDV Bùi Thị Thanh Vân Lớp A3 - K41 - KTNT 104 trang 18 - 19. 12 - Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (2006), Bản cáo bạch. 13 - Ngân hàng Nhà nước Việt Nam - Rủi ro và hạn chế rủi ro đối với ngân hàng thương mại ở nước ta, Tạp chí ngân hàng, chuyên đề 2006, trang 35. 14 - Đinh Xuân Trình (2002), Giáo trình Thanh toán quốc tế trong ngoại thương, NXB Giáo dục, Hà Nội. 15 - Lê Văn Tư (2003), Nghiệp vụ ngân hàng quốc tế, NXB Thống kê, Hà Nội. 16- Website của Ngân hàng BIDV www.bidv.com.vn 17 - Website của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam www.sbv.com.vn