Khóa luận Quản lý nhà nước về văn hóa tại huyện Văn chấn tỉnh Yên Bái

1 TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI KHOA QUẢN LÝ VĂN HÓA- NGHỆ THUẬT KHÓA LUẬN CỬ NHÂN QUẢN LÝ VĂN HÓA Chuyên ngành: Quản lý văn hóa- nghệ thuật ĐỀ TÀI: QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ VĂN HÓA TẠI HUYỆN VĂN CHẤN TỈNH YÊN BÁI Giảng viên hướng dẫn: TH.S TRẦN THỊ THU NHUNG Sinh viên thực hiện: VŨ VĂN TUÂN Lớp: QLVH12 Khóa học: 2011- 2015 HÀ NỘI – 2015 2 LỜI CẢM ƠN Để hoàn thành khóa luận này, em xin tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Cô ThS. Trần Thị Thu Nhung, đã tận tình hướng dẫn trong suốt quá trình viết khóa luận tốt nghiệp. Em chân thành cảm ơn quý Thầy, Cô trong khoa Quản lý Văn hóa, trường Đại học Văn hóa Hà Nội đã tận tình truyền đạt kiến thức trong những năm em học tập. Với vốn kiến thức được tiếp thu trong quá trình học không chỉ là nền tảng cho quá trình nghiên cứu khóa luận mà còn là hành trang quí báu để em bước vào đời một cách vững chắc và tự tin. Em chân thành cảm ơn các Chú, các Anh, Chị tại Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Văn Chấn đã cho phép và tạo điều kiện thuận lợi để em thu thập thông tin viết khóa luận. Mặc dù đã có rất nhiều cố gắng nhưng do còn hạn chế về kiến thức và thời gian nên khóa luận không thể tránh khỏi những thiếu sót, rất mong sự góp ý của quý thầy cô cùng các bạn để bài khóa luận của em được hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn! 5 MỤC LỤC MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 7 1. Lý do chọn đề tài ............................................................................................. 7 2.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .................................................................... 8 3.Mục đích nghiên cứu ........................................................................................ 9 4. Phương pháp nghiên cứu ................................................................................. 9 5.Kết cấu của khóa luận ...................................................................................... 9 CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN CHUNG VỀ QUẢN LÝ VÀ ĐẶC ĐIỂM CỦA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ VĂN HÓA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VĂN CHẤN, TỈNH YÊN BÁI ....................................................................... 10 1.1. Các khái niệm có liên quan đến văn hóa và quản lý văn hóa .................... 10 1.1.1. Khái niệm văn hóa .............................................................................. 10 1.1.2. Khái niệm quản lý ............................................................................... 12 1.1.3. Khái niệm quản lý nhà nước về văn hóa ............................................. 12 1.2. Tổng quan về huyện Văn Chấn .................................................................. 14 1.2.1. Điều kiện tự nhiên địa lý dân cư ......................................................... 14 1.2.2. Tình hình phát triển kinh tế ................................................................. 15 1.2.3. Tình hình phát triển văn hóa –xã hội .................................................. 16 Tiểu kết .............................................................................................................. 18 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ VĂN HÓA TẠI HUYỆN VĂN CHẤN,TỈNH YÊN BÁI ................................................. 20 2.1. Khái quát về các cơ quan quản lý nhà nước về văn hóa tại huyện Văn Chấn .................................................................................................................. 20 2.1.1. Phòng văn hóa và Thông tin huyện Văn Chấn ................................... 20 2.1.2 Cơ quan liên quan đến công tác quản lý nhà nước về văn hóa tại huyện Văn Chấn ................................................................................................ 22 2.2. Thực trạng quản lý nhà nước đối với một số hoạt động văn hóa trên địa bàn huyện Văn Chấn ......................................................................................... 22 2.2.1. Quản lý hoạt động thông tin tuyên truyền cổ động............................. 22 6 2.2.1.1 Lĩnh vực tuyên truyền nhiệm vụ chính trị ........................................ 23 2.2.1.2 Lĩnh vực Viễn thông – Internet ........................................................ 27 2.2.2. Quản lý các hoạt động phong trào văn nghệ quần chúng câu lạc bộ .. 28 2.2.3. Quản lý hoạt động thư viện ................................................................. 30 2.2.4. Quản lý thiết chế nhà văn hóa ............................................................ 31 2.3.5. Quản lý các hoạt động xây dựng đời sống văn hóa cơ sở .................. 32 2.2.6. Quản lý các dịch vụ văn hóa ............................................................... 38 2.3 Đánh giá chung về công tác quản lý văn hóa trên địa bàn huyện Văn Chấn - Yên Bái .................................................................................................. 40 2.3.1 Những kết quả đạt được ....................................................................... 40 2.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân .......................................................... 43 Tiểu kết .............................................................................................................. 44 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ VĂN HÓA TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN VĂN CHẤN - YÊN BÁI .................................................................................................................... 44 3.1.Một số giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về văn hóa trên địa bàn huyện Văn Chấn ......................................................................................... 45 3.1.1. Nâng cao nhận thức về văn hóa .......................................................... 45 3.1.2. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và nhà nước văn hóa ................... 45 3.1.3. Đẩy mạnh xã hội hóa các hoạt động văn hóa ..................................... 47 3.1.4. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm về văn hóa .. 47 3.2 Một số kiến nghị .......................................................................................... 50 3.2.1.Kiến nghị với Đảng, Nhà nước, Bộ văn hóa Thể thao và Du lịch ....... 50 3.2.2. Kiến nghị với Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Yên Bái ........... 51 3.2.3. Kiến nghị với Huyện ủy, UBND huyện Văn Chấn ............................ 52 Tiểu kết ............................................................................................................. 53 KẾT LUẬN ...................................................................................................... 54 TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 56 PHỤ LỤC ......................................................................................................... 58 7 MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong quá trình hội nhập, sự giao lưu và tiếp biến về văn hóa sẽ diễn ra như một quy luật vận động của tự nhiên. Ngày nay điều phân biệt giữa quốc gia này với quốc gia khác không chỉ còn là đường biên giới, mà đó chính là nền văn hóa mang đậm tính dân tộc với những sắc ấn riêng biệt. Để bắt nhịp vào quá trình phát triển chung của toàn cầu, để hòa nhập mà không bị hòa tan vào cộng đồng chung đó đòi hỏi những nét văn hóa đặc sắc tiêu biểu của dân tộc Việt Nam phải luôn được giữ gìn và không ngừng phát huy để tạo dấu ấn, bản sắc riêng trong thời đại mới. Nghị quyết Hội nghị lần thứ 5 BCH Trung ương Đảng(Khóa VIII) về xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc “(ngày 16/7/1998) đã tiếp cận và đề cập đến văn hóa theo nghĩa rộng và bao quát. Đồng thời chỉ ra các lĩnh vực cụ thể của văn hóa trong đời sống và cấu trúc xã hội. Từ đó Nghị quyết đã nhấn mạnh một phương hướng rất quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước”Làm cho văn hóa thấm sâu vào từng hoạt động của đời sống xã hội, vào từng người, từng gia đình, từng tập thể, từng địa bàn dân cư, vào mọi lĩnh vực sinh hoạt và quan hệ con người, tạo ra trên đất nước ta tinh thần cao đẹp, trình độ dân trí cao, khoa học phát triển, phục vụ đắc lực sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Văn chấn là một huyện có vị trí địa lý chiến lược quan trọng trong phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội của tỉnh Yên Bái. Trong những năm qua công tác quản lý nhà nước về văn hóa trên địa bàn huyện Văn Chấn đạt nhiều kết quả quan trọng, có vai to lớn, có ý nghĩa sâu sắc đối với định hướng phát triển văn hóa, nhu cầu hưởng thụ văn hóa của nhân dân ngày càng được đáp ứng, mức hưởng thụ văn hóa của nhân dân ngày càng được nâng lên, công tác quản lý đã đi vào nề nếp. Nhiều văn bản được ban hành về lĩnh vực văn hóa được 8 áp dụng có hiệu quả vào công tác quản lý nhà nước. Tuy nhiên trên địa bàn huyện Văn Chấn công tác quản lý nhà nước về văn hóa vẫn còn nhiều bất cập đặt ra so với nhu cầu thực tiễn, đòi hỏi công tác quản lý cần có sự đổi mới. Những hạn chế trong công tác quản lý là một trong những nguyên nhân dẫn đến môi trường văn hóa bị ô nhiễm bởi các sản phẩm, dịch vụ văn hóa độc hại, thấp kém lai căng phần nào làm giảm sút, hạ thấp các chức năng văn hóa. Việc xây dựng thể chế văn hóa, các văn bản pháp luật, các chính sách trên lĩnh vực văn hóa còn chậm, thiếu đồng bộ làm hạn chế trong công tác quản lý nhà nước về văn hóa. Vì vậy nghiên cứu, tìm ra những giải pháp phù hợp để nâng cao vai trò quản lý nhà nước về văn hóa trên địa bàn huyện Văn Chấn góp phần giúp cho Đảng bộ, chính quyền các cấp ở huyện Văn Chấn định hướng đúng, quản lý tốt các hoạt động văn hóa để đáp ứng nhu cầu hưởng thụ văn hóa của người dân. Là một sinh viên học ngành quản lý văn hóa xác định và hiểu rõ vai trò, tầm quan trọng của công tác quản lý nhà nước về văn hóa, đồng thời với mong muốn qua đề tài này đóng góp một phần công sức, trí tuệ, tháo gỡ những khó khăn để đẩy mạnh hơn nữa công tác quản lý văn hóa. Vì vậy tôi đã chọn đề tài “Quản lý nhà nước về văn hóa tại huyện Văn Chấn tỉnh Yên Bái” làm khóa luận tốt nghiệp chuyên ngành khoa Quản lý Văn hóa Nghệ thuật. 2.Đối tượng và phạm vi nghiên cứu - Đối tượng nghiên cứu: Quản lý nhà nước về các hoạt động văn hóa trên địa bàn huyện Văn Chấn - Phạm vi nghiên cứu: Quản lý nhà nước về các hoạt động văn hóa trên địa bàn huyện Văn Chấn được thực hiện ở nhiều lĩnh vực văn hóa và hoạt động văn hóa khác nhau. Khóa luận giới hạn nghiên cứu ở thị xã và một số xã trọng điểm và tập trung khảo sát, đánh giá thực trạng và quản lý nhà nước về văn hóa ở một số lĩnh vực như: Quản lý hoạt động thông tin tuyên truyền cổ 9 động, Quản lý hoạt động văn nghệ quần chúng câu lạc bộ, Quản lý hoạt động thư viên, phong trào đọc sách báo, Quản lý các thiết chế văn hóa, Quản lý các hoạt động xây dựng đời sống văn hóa cơ sở, Quản lý các dịch vụ văn hóa. 3.Mục đích nghiên cứu Đề tài nhằm nâng cao nhận thức lý luận quản lý nhà nước về văn hóa. Hiểu hơn những vấn đề thực tiễn quản lý nhà nước về văn hóa đang đặt ra cho huyện Văn Chấn hiện nay 4. Phương pháp nghiên cứu Để thực hiện đề tài này tôi đã sử dụng các phương pháp: Phương pháp nghiên cứu tài liệu, Phương pháp phỏng vấn; Phương pháp quan sát; Phương pháp thống kê; Phương pháp phân tích. 5. Kết cấu của khóa luận Ngoài phần mở đầu, kết luận,danh mục tham khảo và phụ lục, nội dung chính của khóa luận gồm 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận chung về quản lý và đặc điểm của quản lý nhà nước về văn hóa trên địa bàn huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái Chương 2: Thực trạng quản lý nhà nước về văn hóa tại huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái Chương 3:Giải pháp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về văn hóa tại huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái 56 TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Hoàng Sơn Cường (1998), lược sử quản lý văn hóa ở Việt Nam, Nxb VHTT, Hà Nội. 2. Phạm Vũ Dũng (1999), nhận diện mấy vấn đề về văn hóa, Viện văn hóa Nxb Văn hóa Thông tin, Hà Nội. 3. Hồ Chí Minh (1995), Hồ Chí Minh toàn tập (số 3), Nxb Chính trị Quốc gia Hà Nội. 4. Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Văn Chấn (2010), Báo cáo tổng kết công tác văn hóa thông tin từ năm 2005 đến năm 2010. 5. Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Văn Chấn (2010), Báo cáo tổng kết công tác văn hóa thông tin từ năm 2010 đến năm 2014. 6. Ủy ban Nhân dân huyện Văn Chấn, Báo cáo tình hình phát triển kinh tế năm 2012. 7. Ủy ban Nhân dân huyện Văn Chấn, Báo cáo tình hình phát triển kinh tế năm 2013. 8. Ủy ban Nhân dân huyện Văn Chấn, Báo cáo tình hình phát triển kinh tế năm 2014. 9.Ban chấp hành Đảng bộ huyện Văn Chấn (2009), Lịch sử Đảng bộ huyện Văn Chấn (1945-2009). 10. Ủy ban Nhân dân huyện Văn Chấn, Báo cáo tổng kết cuộc vận động “ Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống Văn hóa”2011,2012, 2013,2014. 11. Cục Văn hóa Thông tin cơ sở (2007), Một số vấn đề về công tác quản lý lễ hội giai đoạn 2001-2006, Hà Nội. 12. Bộ Văn hóa Thông tin (1999), Xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc thực tiễn và giải pháp, Văn phòng Bộ Văn hóa, Báo Văn hóa, Tạp chí Văn hóa nghệ thuật Hà Nội. 57 13. Bộ trưởng Văn hóa Thông tin (2005), Chương trình mục tiêu quốc gia về Văn hóa giai đoạn 2006-2010, Hà Nội. 14. Bộ trưởng Bộ Văn hóa,Thể thao và Du lịch (2009), Chỉ thị số 73/CT BVHTTDL, ngày 19 tháng 5 về tăng cường các biện pháp quản lý di tích và các hoạt động bảo quản, tu bổ và phục hồi di tích. 15. Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (2010), Chỉ thị số 20/CT BVHTTDL, ngày 05 tháng 2 về tăng cường công tác quản lý nhà nước đối với hoạt động quảng cáo . 16. Chính phủ nước CHXHCHVN (2006), Nghị định số 56/2006 ND-CP ngày 06 Tháng 06 về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động quản lý thông tin. 17. Chính phủ nước CHXHCHVN (2006), Nghị định số 11/2006 ND-CP ngày 18 tháng 01 về ban hành Quy chế hoạt động văn hóa và kinh doanh dịch vụ văn hóa công cộng. 18. Chính phủ nước CHXHCHVN (2009), Nghị định số 103/2009 ND-CP 19. Chính phủ nước CHXHCHVN (2010), Nghị định số 75/2010 ND-CP ngày 2 tháng 07 quy định xử phạt hành chính trong hoạt động văn hóa. 20. Đảng Cộng sản Việt Nam (1998), Văn kiện hội nghị lần thứ 5 BCH Trung ương khóa VIII, Nxb Chính trị Quốc gia Hà Nội. 21. Luật sửa đổi bổ xung một số điều của luật di sản văn hóa 28/2001/QH10 22. Luật sửa đổi bổ xung một số điều của luật Điện ảnh 62/2006/QH11.