Khóa luận Tổng quan về hàng điện tử Việt Nam

hÈu cao. + Ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö ViÖt nam ®¹t tèc ®é ph¸t triÓn b×nh qu©n hµng n¨m tõ 20 – 25%/n¨m, ®ãng gãp mét phÇn quan träng vµo GDP, gãp phÇn tÝch cùc vµo sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c (c«ng nghiÖp, x©y dùng, n«ng l©m ng­ nghiÖp...) vµ tham gia cã hiÖu qu¶ vµo sù nghiÖp b¶o vÖ an ninh quèc gia. + T¹o cho ViÖt nam trë thµnh mét trung t©m m¹nh vÒ: - L¾p r¸p s¶n phÈm ®iÖn tö tin häc, tæng thµnh thiÕt bÞ, hÖ thèng thiÕt bÞ, cÊu kiÖn; - S¶n xuÊt, cung cÊp mét sè chñng lo¹i linh kiÖn, nguyªn vËt liÖu vµ b¸n thµnh phÈm; - S¶n xuÊt vµ gia c«ng xuÊt khÈu phÇn mÒm. PhÊn ®Êu n¨m 2005 ®µo t¹o ®­îc kho¶ng 25.000 chuyªn gia tr×nh ®é cao vµ lËp tr×nh viªn chuyªn nghiÖp, ®¹t doanh sè phÇn mÒm tõ 500 – 800 triÖu USD, trong ®ã, xuÊt khÈu lµ chñ yÕu; - §µo t¹o, nghiªn cøu, thiÕt kÕ, chÕ t¹o thiÕt bÞ míi. N¾m b¾t vµ øng dông mét sè c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, tõng b­íc tiÕn ®Õn s¸ng t¹o c«ng nghÖ míi; - Cung øng dÞch vô ®iÖn tö – c«ng nghÖ th«ng tin – viÔn th«ng. 4.3 §Þnh h­íng ph¸t triÓn hµng ®iÖn tö cña ViÖt nam: * §Þnh h­íng ph¸t triÓn nhu cÇu trong n­íc Trong giai ®o¹n 2001-20l0, theo ph©n tÝch thùc tr¹ng vµ kÕt qu¶ dù b¸o, nhu cÇu vÒ nhãm hµng ®iÖn tö gia dông cã nhÞp ®é t¨ng tr­ëng thÊp nhÊt, tiÕp ®Õn lµ nhãm thiÕt bÞ tin häc, nhãm ®iÖn tö c«ng nghiÖp cã nhÞp ®é t¨ng cao nhÊt. Nhu cÇu vÒ hµng ®iÖn tö trong n­íc sÏ më réng trong nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau vµ gia t¨ng víi nhÞp ®é cao. V× vËy, thÞ tr­êng trong n­íc ®­îc x¸c ®Þnh lµ khu vùc quan träng trong chiÕn l­îc ph¸t triÓn thÞ tr­êng hµng ®iÖn tö ViÖt Nam. Tuy nhiªn, do tÝnh ®¶m b¶o c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ - kü thuËt trong sö dông c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö nªn cÇn ph¶i cã nh÷ng ®Þnh h­íng trong viÖc ph¸t triÓn nhu cÇu, nhÊt lµ nhu cÇu trong c¸c lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ quèc d©n: Mét lµ, tiÕp tôc ph¸t triÓn nhu cÇu vÒ hµng ®iÖn tö d©n dông trong c¸c hé gia ®×nh d©n c­. - §èi víi c¸c vïng n«ng th«n, vïng s©u, vïng xa, cÇn ®¶m b¶o ph¸t triÓn hÖ thèng ®iÖn l­íi quèc gia, ph¸t triÓn m¹ng l­íi th«ng tin liªn l¹c, phñ sãng ph¸t thanh vµ truyÒn h×nh (®Õn n¨m 20l0, phñ sãng ph¸t thanh 100% diÖn tÝch ®Êt liÒn, h¶i ®¶o vµ phñ sãng truyÒn h×nh ®Õn 80-90% d©n sè). §ång thêi, quan t©m ph¸t triÓn kinh tÕ nh»m c¶i thiÖn thu nhËp vµ n©ng cao søc mua cña d©n c­. ë khu vùc nµy, cÇn chó träng ph¸t triÓn c¸c loµi s¶n phÈm ®iÖn tö th«ng dông, gi¸ rÎ lµ chñ yÕu. - §èi víi khu vùc thµnh thÞ vµ khu vùc n«ng th«n kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh, cÇn chó träng ph¸t triÓn truyÒn h×nh vÖ tinh, truyÒn h×nh c¸p, hoµn chØnh c¸c m¹ng th«ng tin chuyªn biÖt, th«ng tin di ®éng, truyÒn dÉn sè liÖu.... Qua ®ã, kÝch thÝch nhu cÇu mua s¾m vµ sö dông s¶n phÈm ®iÖn tö ë mäi tÇng líp, mäi khu vùc d©n c­, ®Æc biÖt më réng vµ ®a d¹ng ho¸ tiªu dïng c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö d©n dông ë khu vùc ®« thÞ. Hai lµ, ph¸t triÓn nhu cÇu sö dông c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö trong c¸c lÜn vùc cña nÒn kinh tÕ, cÇn thùc hiÖn nh÷ng ch­¬ng tr×nh, ®Ò ¸n cô thÓ nh­: - N©ng cao kiÕn thøc vµ kü n¨ng sö dông c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö - tin häc cho mäi ®èi t­îng th«ng qua ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc phæ th«ng, gi¸o dôc céng ®ång nh­: so¹n th¶o biªn tËp c¸c h­íng dÉn sö dông kÌm theo s¶n phÈm ®iÖn tö víi néi dung ng¾n gän, dÔ hiÓu, dÔ nhËn biÕt... - Ph¸t triÓn nhanh c¸c phÇn mÒm øng dông trong c¸c lÜnh vùc qu¶n lý Nhµ n­íc, tµi chÝnh, ng©n hµng, giao th«ng vËn t¶i. - X©y dùng c¸c ch­¬ng tr×nh khuyÕn c¸o réng r·i ®Õn c¸c bé, ngµnh s¶n xuÊt vÒ kh¶ n¨ng øng dông c«ng nghÖ ®iÖn tö tin häc vµo c¸c qu¸ tr×nh s¶n xuÊt nh»m kÝch thÝch c¸c ngµnh ®æi míi, c¶i tiÕn qui tr×nh c«ng nghÖ, nghiªn cøu thiÕt kÕ s¶n phÈm míi... * §Þnh h­íng ph¸t triÓn nguån cung øng c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö cho nhu cÇu trong n­íc. Tõ nh÷ng ph©n tÝch vÒ thùc tr¹ng thÞ tr­êng hµng ®iÖn tö ViÖt Nam cho thÊy, nguån cung øng chñ yÕu cho nhu cÇu tiªu dïng trong n­íc lµ tõ nguån nhËp khÈu. Trong giai ®o¹n 2001-20l0, chiÕn l­îc ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö - tin häc ViÖt Nam ®­îc x¸c ®Þnh ®i tõ ''thay thÕ nhËp khÈu'' ®Õn ''®Þnh h­íng xuÊt khÈu''. §iÒu ®ã d­êng nh­ trong giai ®o¹n tíi, ®Ó ®¸p øng nhu cÇu trong n­íc, nguån cung trong n­íc sÏ ®­îc chó träng ph¸t triÓn. Tuy nhiªn, do ®Æc tÝnh liªn kÕt toµn cÇu trong s¶n xuÊt vµ lu©n chuyÓn c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö, viÖc ph¸t triÓn nguån cung trong n­íc còng ®ång nghÜa víi sù ph¸t triÓn nguån cung nhËp khÈu. Do vËy, cÇn ph¶i cã ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ®óng ®¾n ®èi víi c¶ nguån cung trong n­íc vµ nguån cung nhËp khÈu nh»m ®¹t ®Õn sù ph¸t triÓn c©n ®èi cña thÞ tr­êng nãi chung vµ lÜnh vùc s¶n xuÊt néi ®Þa nãi riªng. Theo lÞch tr×nh c¾t gi¶m thuÕ quan (CEPT) cña c¸c n­íc trong khu vùc AFTA, b¾t ®Çu tõ 1/1/2006, thuÕ suÊt nhËp khÈu hµng ®iÖn tö (chñ yÕu lµ hµng ®iÖn tö gia dông) sÏ bÞ c¾t gi¶m (ë møc 0 - 5%). Do ®ã, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn nguån cung øng c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö trong giai ®o¹n nµy nh­ sau: + TËn dông thêi gian ch­a c¾t gi¶m thuÕ nhËp khÈu ®Ó h¹n chÕ nguån cung tõ nhËp khÈu c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö gia dông vµ khuyÕn khÝch nguån cung néi ®Þa. Tuy nhiªn, nguån cung néi ®Þa l¹i cã xuÊt xø tõ nguån nhËp khÈu linh kiÖn. V× vËy viÖc b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc cÇn chó träng qui' m« s¶n xuÊt, ph¸t triÓn nguån linh kiÖn trong n­íc, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm vµ søc c¹nh tranh víi thÞ tr­êng khu vùc. + Më réng c¸c c¬ së cung øng linh kiÖn vµ c¸c ®Çu vµo kh¸c cho c«ng nghiÖp ®iÖn tö. Thùc thi c¸c chÝnh s¸ch ­u ®·i t¹o m«i tr­êng kinh doanh thuËn lîi ®Ó thu hót nhiÒu nhµ cung cÊp linh kiÖn quèc tÕ vµo kinh doanh t¹i ViÖt Nam mµ kh«ng vµo c¸c n­íc kh¸c trong khu vùc. + Nh×n chung, trong giai ®o¹n 2001 - 2005, bªn c¹nh viÖc h¹n chÕ nguån cung nhËp khÈu c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö gia dông cÇn t¨ng c­êng nguån cung nhËp khÈu c¸c s¶n phÈm linh kiÖn ®iÖn tö kh«ng chØ cho s¶n xuÊt s¶n phÈm ®iÖn tö gia dông mµ cßn cho s¶n xuÊt c¸c s¶n phµm ®iÖn tö c«ng nghiÖp vµ b¶ng vi m¹ch. §ång thêi, t¹o dùng c¸c c¬ së cung øng trong n­íc c¶ vÒ c¸c phô kiÖn c«ng nghÖ thÊp nh­ vá nhùa, bao b× còng nh­ c¸c linh kiÖn, b¶ng vi m¹ch. Sau giai ®o¹n 2001-2005, thÞ tr­êng hµng ®iÖn tö gia dông trong n­íc sÏ chÞu sù c¹nh tranh lín h¬n tõ c¸c n­íc trong khu vùc. C¸c nguån cung vÒ c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö sÏ ngµy cµng réng më vµ ®a d¹ng h¬n. C¸c nguån cung ®­îc thiÕt lËp cô thÓ lµ: + C¸c nhµ s¶n xuÊt (100% vèn n­íc ngoµi) s¶n xuÊt t¹i ViÖt Nam nh­ng chØ cung øng néi bé cho m¹ng s¶n xuÊt cña h·ng ®ã ë n­íc ngoµi mµ kh«ng cung øng cho c«ng nghiÖp ®iÖn tö ViÖt Nam. + C¸c nhµ s¶n xuÊt (liªn doanh víi ViÖt Nam) cung cÊp c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö cung øng cho thÞ tr­êng trong n­íc nh­ng dùa vµo nguån cung øng linh kiÖn néi bé tõ c¸c n­íc kh¸c. + C¸c nhµ s¶n xuÊt (ViÖt Nam) cung cÊp c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö tõ s¶n phÈm cuèi cïng ®Õn linh kiÖn cho thÞ tr­êng trong n­íc dùa vµo nguån cung cÊp ®Çu vµo c¶ trong n­íc vµ xuÊt khÈu. + C¸c nhµ s¶n xuÊt n­íc ngoµi thiÕt lËp c¬ së s¶n xuÊt linh kiÖn t¹i ViÖt Nam vµ mua linh kiÖn tõ c¸c nguån cung øng toµn cÇu ®Ó phôc vô cho chÕ t¹o s¶n phÈm ®iÖn tö, s¶n xuÊt b¶n m¹ch cña s¶n xuÊt trong n­íc. Sau ®ã, nhµ s¶n xuÊt n­íc ngoµi sÏ tiªu thô mét phÇn hoÆc toµn bé s¶n phÈm cöa c¸c nhµ s¶n xuÊt ViÖt Nam dùa vµo hîp ®ång trªn ph¹m vi toµn cÇu cña hä. Nh­ vËy, ®Þnh h­íng ph¸t triÓn nguån cung ë ®©y cã thÓ lµ: Mét lµ, tiÕp tôc më réng nguån cung cÊp linh kiÖn vµ c¸c dÞch vô ®Çu vµo nhËp khÈu kh¸c cho c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc cã n¨ng lùc s¶n xuÊt b¶ng m¹ch, thiÕt kÕ s¶n phÈm l­íi ®Ó t¹o nguån cung trong n­íc cho c¸c nhµ s¶n xuÊt n­íc ngoµi t¹i ViÖt nam nh­ng chØ cung øng trong néi bé h·ng. Hai lµ, ph¸t triÓn nguån cung cÊp linh kiÖn cña c¸c nhµ s¶n xuÊt t¹i ViÖt nam (trong n­íc vµ n­íc ngoµi). Trªn c¬ s¬ ®ã, th©m nhËp vµo hÖ thèng cung cÊp ®Çu vµo cho c¸c nhµ s¶n xuÊt n­íc ngoµi t¹i ViÖt nam ®ang sö dông m¹ng cung cÊp néi bé. Ba lµ, ph¸t triÓn nguån cung øng cho thÞ tr­êng xuÊt khÈu th«ng qua c¸c c«ng ty n­íc ngoµi t¹i ViÖt nam trªn c¬ së ph¸t triÓn c¸c c«ng ty trong n­íc vµ thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi. §ång thêi, h¹n chÕ nguån cung nhËp khÈu kh«ng chØ ®èi víi nhµ s¶n xuÊt trong n­íc mµ c¶ víi nhµ s¶n xuÊt n­íc ngoµi t¹i ViÖt nam trªn c¬ së n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt vµ søc c¹nh tranh cña s¶n phÈm. * §Þnh h­íng ph¸t triÓn xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö cña ViÖt Nam: C¸c d¹ng s¶n phÈm ®iÖn tö xuÊt khÈu cña ViÖt nam trong nh÷ng n¨m võa qua bao gåm tivi, ®Ìn h×nh vµ linh kiÖn m¸y tÝnh. Tuy nhiªn, xuÊt khÈu linh kiÖn m¸y tÝnh (cña Fujitsu) lµ nhãm cung cÊp cho m¹ng s¶n xuÊt néi bé cña h·ng, cho nªn nã mang tÝnh chÊt ''néi bé'' nhiÒu h¬n chø kh«ng ph¶i ho¹t ®éng cã tÝnh chÊt quèc tÕ. V× vËy, cã thÓ xem ho¹t ®éng xuÊt khÈu hµng ®iÖn tö cña ViÖt nam cßn rÊt kÐm ph¸t triÓn. VÝ dô, n¨m 1998 xuÊt khÈu hµng ®iÖn tö ®¹t 500 triÖu USD nh­ng trong ®ã cã h¬n 400 triÖu USD lµ xuÊt khÈu linh kiÖn m¸y vi tÝnh do Fujitsu thùc hiÖn. Trong giai ®o¹n 2001-2010, mét trong nh÷ng môc tiªu chiÕn l­îc quan träng hµng ®Çu cña ngµnh c«ng nghiÖp - ®iÖn tö tin häc ViÖt nam lµ h­íng ®Õn thÞ tr­êng xuÊt khÈu. Tuy nhiªn, cÇn ph¶i x¸c ®Þnh h­íng xuÊt khÈu râ rµng h¬n. §ã lµ: xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö mang tÝnh th­¬ng m¹i nhiÒu h¬n dùa trªn chÊt l­îng vµ gi¸ c¶ c¹nh tranh cña c¸c s¶n phÈm trong n­íc s¶n xuÊt hoÆc liªn doanh víi n­íc ngoµi. - §èi víi xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm mang tÝnh ''néi bé'' cña c¸c nhµ s¶n xuÊt 100% vèn n­íc ngoµi: trªn c¬ së c¶i thiÖn chÝnh s¸ch thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, l«i cuèn c¸c nhµ s¶n xuÊt n­íc ngoµi vµo s¶n xuÊt hµng ®iÖn tö xuÊt khÈu. §ång thêi, cÇn gia t¨ng phÇn cung cÊp linh kiÖn s¶n xuÊt trong n­íc (kÓ c¶ linh kiÖn rêi vµ b¶n m¹ch) cho c¸c nhµ s¶n xuÊt nµy trªn c¬ së chÊt l­îng vµ gi¸ c¶ c¹nh tranh so víi nguån nhËp khÈu cña hä. - §èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng ®iÖn tö do trong n­íc ®Çu t­ cã thÓ ®Þnh h­íng xuÊt khÈu nh­ sau: + §Þnh h­íng ph¸t triÓn xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö gia dông ®Õn c¸c thÞ tr­êng mµ ngµnh c«ng nghiÖp. ®iÖn tõ cßn kÐm ph¸t triÓn, møc sèng d©n c­ cßn thÊp, tr×nh ®é tiªu dïng ch­a cao nh­ thÞ tr­êng mét sè n­íc ASEAN, c¸c n­íc Ch©u Phi hoÆc Mü la tinh... Sau ®ã, trªn c¬ së ph¸t triÓn n¨ng lùc s¶n xuÊt trong n­íc vµ ph¸t triÓn ho¹t ®éng nghiªn cøu triÓn khai, thiÕt kÕ s¶n phÈm míi vµ chÕ t¹o s¶n phÈm th­¬ng hiÖu ViÖt nam ®Ó cã thÓ tiÕn tíi xuÊt khÈu sang thÞ tr­êng kh¸c cã tr×nh ®é ph¸t triÓn cao h¬n. + T¨ng c­êng cung øng c¸c dÞch vô ®Çu vµo vµ linh kiÖn cho c¸c nhµ s¶n xuÊt n­íc ngoµi t¹i ViÖt nam cã b¹n hµng tiªu thô ë n­íc ngoµi. C¸ch thøc nµy cã thÓ coi nh­ ®Þnh h­íng ph¸t triÓn xuÊt khÈu ''t¹i chç'' cña ViÖt nam. + T×m kiÕm vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng ng¸ch cho xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö chuyªn dông, sè l­îng Ýt, gi¸ trÞ gia t¨ng cao, trong ®ã, kÓ c¶ xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm phÇn mÒm vµ dÞch vô. + §Èy m¹nh ho¹t ®éng xuÊt khÈu d­íi h×nh thøc gia c«ng t¸i xuÊt (theo ®Þa chØ cña ng­êi ®Æt gia c«ng). Tõng b­íc gia t¨ng sö dông nguyªn liÖu, linh kiÖn trong n­íc s¶n xuÊt. * §Þnh h­íng ph¸t triÓn hµng ®iÖn tö ViÖt nam theo h­íng t¨ng dÇn møc ®é c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng néi ®Þa vµ n©ng cao c¹nh tranh cña s¶n phÈm trªn thÞ tr­êng quèc tÕ, gi¶m dÇn chi phÝ trî cÊp, b¶o hé cña ChÝnh phñ. Mét trong nh÷ng vÊn ®Ò hÕt søc quan träng trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn hµng ®iÖn tö ViÖt nam trong giai ®o¹n 2001-2010, nhÊt lµ sau 2005 lµ ph¶i t¹o ra m«i tr­êng c¹nh tranh c«ng b»ng trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ n©ng cao n¨ng lùc c¹nh tranh cho c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc ®Ó tham gia vµo thÞ tr­êng c¹nh tranh cña khu vùc vµ thÕ giíi. Do ®ã, ngay c¶ trong giai ®o¹n ®­îc x¸c ®Þnh lµ ''ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®iÖn tö thay thÕ nhËp khÈu'' còng cÇn ph¶i t¹o ra c¸c yÕu tè cña mét m«i tr­êng c¹nh tranh c«ng b»ng, n©ng cao chÊt l­îng c¸c yÕu tè thuéc vÒ lîi thÕ so s¸nh ®Ó n©ng cao ”søc c¹nh tranh thùc” cña c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc. Nh÷ng can thiÖp cña chÝnh phñ nh»m t¹o dùng vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng ®iÖn tö cña ViÖt nam ph¶i ®­îc giíi h¹n vÒ thêi gian vµ lÜnh vùc ®Ó khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt - kinh doanh hµng ®iÖn tö ®­¬ng ®Çu víi c¸c ®èi thñ c¹nh tranh cµng sím cµng tèt vµ ®Ó c¸c doanh nghiÖp ®· tr­ëng thµnh tù ®ñ søc v­¬n lªn trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh c«ng b»ng. VÒ l©u dµi, ChÝnh phñ cÇn h¹n chÕ nh÷ng can thiÖp trùc tiÕp hoÆc qu¸ møc lµm mÊt tÝnh n¨ng ®éng cña doanh nghiÖp lµ chØ t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó c¸c doanh nghiÖp nµy tiÕp cËn mét c¸ch cã hÖ thèng víi c¸c qui tr×nh c«ng nghÖ vµ s¶n phÈm míi, cã quan hÖ chÆt chÏ víi thÞ tr­êng khu vùc vµ thÞ tr­êng thÕ giíi. Trong ®Þnh h­íng nµy cÇn chó träng ph¸t triÓn c¸c mÆt sau: Mét lµ, khuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Çu t­ ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®iÖn tö nh»m t¹o nªn c¬ cÊu doanh nghiÖp s¶n xuÊt, kinh doanh hµng ®iÖn tö cã tÝnh ganh ®ua cao. Hai lµ, c¸c chÝnh s¸ch nh»m b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc hay trî cÊp xuÊt khÈu cÇn cã giíi h¹n thêi gian vµ x¸c ®Þnh cô thÓ cho mét sè s¶n phÈm cÇn thiÕt. Ba lµ, c¶i tæ khu vùc doanh nghiÖp Nhµ n­íc nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ, n©ng cao n¨ng lùc qu¶n lý. Bèn lµ, thay v× b¶o hé hay trî cÊp trùc tiÕp kh«ng cã hiÖu qu¶ cho c¸c nhµ s¶n xuÊt quèc doanh, ChÝnh phñ cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch nh»m c¶i thiÖn kh¶ n¨ng vµ tÝnh c¹nh tranh cña c¸c nhµ s¶n xuÊt ViÖt nam nh­: n©ng cao chÊt l­îng c¬ së h¹ tÇng, ph¸t triÓn nguån nh©n lùc dåi dµo cã kü n¨ng, khuyÕn khÝch c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu triÓn khai, x©y dùng c¸c trung t©m chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ tri thøc, hç trî xóc tiÕn xuÊt khÈu th­¬ng m¹i vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng. N¨m lµ, Nhµ n­íc vµ ngµnh cÇn ph¶i céng t¸c trong viÖc t¹o ra vµ duy tr× nh÷ng m¹ng l­íi xuyªn quèc gia cã hiÖu qu¶ vÒ mÆt kinh tÕ cho ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö. Môc tiªu chung lµ gióp c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam tham gia vµo c¸c mèi quan hÖ s¶n xuÊt víi c¸c b¹n hµng th­¬ng m¹i trong khu vùc. ch­¬ng iii mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m ph¸t triÓn hµng ®iÖn tö viÖt nam I. Mét sè kinh nghiÖm ph¸t triÓn thµnh c«ng ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö ë Ch©u ¸: 1. ChiÕn l­îc ph¸t triÓn thÞ tr­êng: §iÒu quan träng lµ ph¶i ®¶m b¶o mét thÞ tr­êng v÷ng ch¾c ®Ó thóc ®Èy ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö ph¸t triÓn. Do thÞ tr­êng néi ®Þa cña c¸c n­íc, vÉn cßn h¹n chÕ, nhÊt lµ vµo thêi kú ®Çu ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®iÖn tö, nªn ph¶i tiÕp cËn thÞ tr­êng xuÊt khÈu, Ngoµi ra, ®Æt môc tiªu h­íng ra thÞ tr­êng n­íc ngoµi cã thÓ lµm t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh vÒ gi¸ do gi¶m ®­îc chi phÝ s¶n xuÊt vµ t¨ng hiÖu qu¶ kinh tÕ nhê më réng quy m«. tuy nhiªn, ®èi víi c¸c n­íc®ang ph¸t triÓn cã thÞ tr­êng néi ®Þa réng lín, ban ®Çu cã thÓ dùa vµo thÞ tr­êng trong n­íc ®Ó t¹o ®éng lùc ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö. Kh¶ n¨ng t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña ®Êt n­íc vµ tiÒm n¨ng cña thÞ tr­êng néi ®Þa réng lín còng lµ nh÷ng nh©n tè quan träng ®Ó ph©n bæ lùc l­îng s¶n xuÊt, nh­ tr­êng hîp cña Trung quèc, Ên ®é... 2. KhuyÕn khÝch ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµ rì bá c¸c rµo c¶n: NhiÒu n­íc ®ang ph¸t triÓn ph¶i dùa vµo ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi (FDI), c¶ vÒ vèn ®Çu t­ vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt. §Ó thu hót dßng vèn FDI, c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ph¶i tho¶ m·n mét sè yªu cÇu nhÊt ®Þnh ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoa× nh­: ®iÒu kiÖn c¬ së h¹ tÇng, hiÖu qu¶ vµ phï hîp, lùc l­îng lao ®éng cã tay nghÒ vµ ®­îc ®µo t¹o, nh÷ng khuyÕn khÝch vÒ thuÕ vµ tµi chÝnh còng nh­ sù hç trî cña chÝnh phñ. chÝnh phñ còng cÇn t¹o ra nhiÒu khuyÕn khÝch kh¸c nh­ x©y dùng c¸c khu chÕ xuÊt, c¸c khu liªn hîp c«ng nghiÖp ®iÖn tö vµ hÖ thèng thuÕ ­u ®·i... nh­ tr­êng hîp cña Trung quèc, Hµn quèc, Singapore... 3. KÕ ho¹ch dµi h¹n ®Ó ph¸t triÓn c©n b»ng vµ tù chñ ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö: HÖ thèng s¶n xuÊt thiÕt bÞ néi ®Þa cña Hµn quèc ®· chøng tá mét ph­¬ng ph¸p marketing hiÖu qu¶ vµ thiÕt thùc trong giai ®o¹n ph¸t triÓn ban ®Çu cña ngµnh ®iÖn tö. tuy nhiªn, gi¸ trÞ gia t¨ng cña nã thÊp vµ kh«ng æn ®Þnh v× ng­êi mua cã xu h­íng chuyÓn sang nh÷ng nhµ xuÊt khÈu rÎ h¬n. Do ®ã nh÷ng cè g¾ng liªn tôc ®Ó n©ng cao h¬n n÷a kh¶ n¨ng tiÕp thÞ th«ng qua viÖc ph¸t triÓn nh·n hiÖu hµng ho¸ cña riªng m×nh còng thiÕt lËp c¸c m¹ng l­íi tiÕp thÞ ë n­íc ngoµi lµ hÕt søc quan träng. C¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn cÇn x©y dùng chiÕn l­îc ph¸t triÓn dµi h¹n b¾t ®Çu tõ viÖc x©y dùng mét ngµnh c«ng nghiÖp c©n b»ng vµ tù chñ. TËn dông qu¸ tr×nh chuyÓn giao c«ng nghÖ cã thÓ lµ mét c¸ch ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö mµ kh«ng cÇn ph¶i ®Çu t­ nhiÒu cho nghiªn cøu triÓn khai, nh­ng sÏ gÆp nhiÒu trë ng¹i vµ kh«ng hiÖn thùc khi vÊn ®Ò b¶o hé c«ng nghÖ ®ang ngµy cµng trë nªn s©u s¾c. 4. C¸c ho¹t ®éng hç trî kinh doanh: MÆc dï FDI t¹o thuËn lîi cho viÖc chuyÓn giao c«ng nghÖ vµ t¹o nguån tµi chÝnh, nh­ng cÇn x©y dùng mét kÕ ho¹ch ®Æc biÖt ®Ó khuyÕn khÝch sù hîp t¸c kinh doanh gi÷a c¸c doanh nghiÖp trong n­íc vµ n­íc ngoµi. Ngoµi ra, còng cã thÓ thµnh lËp c¸c ng©n hµng d÷ liÖu cña c¸c c«ng ty trong n­íc ®­îc vi tÝnh ho¸ vµ cã tr¸ch nhiÖm hîp t¸c víi c¸c c«ng ty n­íc ngoµi. HÖ thèng nµy cã thÓ do c¬ quan h÷u quan cña chÝnh phñ phèi hîp víi c¸c c«ng ty n­íc ngoµi tæ chøc nh­ tr­êng hîp cña Singapore vµ Hµn quèc ®· ¸p dông thµnh c«ng. 5. §¶m b¶o tù cung øng linh kiÖn qua c¸c ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn c«ng nghÖ vµ nghiªn cøu triÓn khai: Trong giai ®o¹n ®Çu, nhËn chuyÓn giao c«ng nghÖ lµ con ®­êng hiÖn thùc vµ ng¾n nhÊt ®Ó cã ®­îc c«ng nghÖ mong muèn cho ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö. Tuy nhiªn, khi doanh nghiÖp ®· ph¸t triÓn th× viÖc x©y dùng n¨ng lùc c«ng nghÖ cña riªng m×nh trë nªn ngµy cµng quan träng v× c¸c h·ng n­íc ngoµi cã kh¶ n¨ng dõng chuyÓn giao c«ng nghÖ do hä lo sî sÏ x¶y ra t×nh tr¹ng “ gËy «ng ®Ëp l­ng «ng”. MÆt kh¸c, HiÖp ®Þnh TRIPS thuéc vßng ®µm ph¸n th­¬ng m¹i Uruguay yªu cÇu t¨ng c­êng luËt ph¸p vÒ quyÒn së h÷u trÝ tuÖ. Nh­ vËy, c«ng sÏ ®­îc b¶o hé ë møc cao h¬n vµ chi phÝ b¶n quyÒn sÏ lín h¬n. Trong bèi c¶nh nµy, c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn cÇn nç lùc h¬n ®Ó t¨ng c­êng kh¶ n¨ng c«ng nghÖ cña n­íc m×nh. §Ó n©ng cao n¨ng lùc c«ng nghÖ, b¶n th©n c¸c doang nghiÖp cÇn tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng hç trî cho c«ng t¸c nghiªn cøu triÓn khai nh­: - T¨ng c­êng tû lÖ ®Çu t­ cho c«ng t¸c nghiªn cøu triÓn khai, thµnh lËp bé phËn nghiªn cøu riªng cña doanh nghiÖp, tæ chøc liªn kÕt nghiªn cøu gi÷a c¸c doanh nghiÖp cïng lo¹i. - X©y dùng hÖ thèng khuyÕn khÝch trong néi bé doanh nghiÖp nh»m ®éng viªn, kÝch thÝch ph¸t triÓn c«ng nghÖ vµ kü thuËt trong c«ng nh©n. - Hîp t¸c víi c¸c h·ng tiªn tiÕn trªn thÕ giíi trong viÖc øng dông kü thuËt c«ng nghÖ cao cña c¸c tËp ®oµn nghiªn cøu. - PhÊn ®Êu ®Ó cã thÓ cã nhiÒu b»ng s¸ng chÕ cÊp ®é quèc tÕ phï hîp víi xu thÕ b¶o hé c«ng nghÖ vµ më ra kh¶ n¨ng hîp t¸c ph¸t minh s¸ng chÕ víi n­íc ngoµi. Bªn c¹nh ®ã, viÖc tham gia trùc tiÕp cña chÝnh phñ vµo nghiªn cøu triÓn khai lµ ®iÒu cèt lâi ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®iÖn tö. ho¹t ®éng nghiªn cøu triÓn khai trong lÜnh vùc ®iÖn tö ®ßi hái vèn ®Çu t­ rÊt lín vµ møc ®é rñi ro cao, do ®ã b¶n th©n doanh nghiÖp kh«ng thÓ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng nµy mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nÕu kh«ng cã sù hç trî cña chÝnh phñ. ChÝnh phñ cã thÓ triÓn khai c¸c dù ¸n nghiªn cøu lín hoÆc ®øng ra thµnh lËp c¸c tæ chøc nghiªn cøu cña nhµ n­íc vµ trî cÊp cho c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu cô thÓ. ChÝnh phñ còng nªn x©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c kÕ ho¹ch hÖ thèng ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt c¸c linh phô kiÖn b»ng c«ng nghÖ trong n­íc vµ ®¶m b¶o thÞ tr­êng cho s¶n phÈm nµy. Trong giai ®o¹n ph¸t triÓn ban ®Çu, chÝnh phñ cã thÓ th«ng qua hÖ thèng chÝnh s¸ch ®Ó ph¸t triÓn nhu cÇu hµng ®iÖn tö trong n­íc nh»m hç trî ngµnh ®iÖn tö. Ph¸t triÓn c¸c hÖ thèng th«ng tin cho khu vùc t­ nh©n vÒ kÕ ho¹ch mua s¾m cña chÝnh phñ cã thÓ khuyÕn khÝch c«ng t¸c nghiªncøu triÓn khai ë doanh nghiÖp v× qua ®ã cã thÓ h¹n chÕ rñi ro do nhu cÇu thÞ tr­êng kh«ng æn ®Þnh. HÖ thèng thuÕ vµ tµi chÝnh ­u ®·i còng lµ nh©n tè kÝch thÝch nghiªn cøu triÓn khai nh»m ph¸t triÓn c«ng nghÖ vµ n©ng cao tr×nh ®é tay nghÒ cña ®éi ngò lao ®éng. Kh¶ n¨ng n©ng cao chÊt l­îng c«ng nghÖ th«ng qua c¸c tr­êng ®¹i häc vµ hÖ thèng gi¸o dôc ®µo t¹o lµ rÊt lín. Ngoµi ra, cã thÓ x©y dùng hÖ thèng khuyÕn khÝch chuyÓn giao c«ng nghÖ cao tõ c¸c c«ng ty ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ phèi hîp víi hä ®Ó ®èi phã víi t×nh tr¹ng b¶o vÖ c«ng nghÖ. 6. Khai th¸c c¸c hiÖp ®Þnh trong khu«n khæ GATT vµ AFTA: HiÖp ®Þnh vÒ trî cÊp vµ c¸c biÖn ph¸p ®èi kh¸ng thuéc vßng ®µm ph¸n Uruguay sÏ h¹n chÕ sù hç trî cña chÝnh phñ cho ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö. tuy nhiªn, HiÖp ®Þnh cã quy ®Þnh ®Æc biÖt ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn cã thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi d­íi 1.000 USD. Nh÷ng n­íc nµy ®­îc phÐp trî cÊp xuÊt khÈu vµ ®­îc gia h¹n 8 n¨m ®Ó b·i bá trî cÊp thay thÕ hµng nhËp khÈu. C¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn kh¸c ®­îc phÐp trî cÊp xuÊt khÈu vµ trî cÊp s¶n xuÊt thay thÕ hµng nhËp khÈu trong thêi h¹n dµi h¬n. ViÖc ®iÒu tra liªn quan ®Õn thuÕ ®èi kh¸ng sÏ ®­îc dõng ngay lËp tøc nÕu møc trî cÊp kh«ng qu¸ 2% ®èi víi c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn (1% ®èi víi c¸c n­íc ph¸t triÓn). Do vËy, c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn nªncè g¾ng hç trî ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö cµng nhiÒu cµng tèt b»ng viÖc khai th¸c nh÷ng ®iÒu kho¶n nh©n nh­îng ®Æc biÖt nµy cña HiÖp ®Þnh. HiÖp ®Þnh còng cho phÐp chÝnh phñ trî cÊp ®Õn 75% chi phÝ cho nghiªn cøu c¬ b¶n vµ 50% cho c¸c ho¹t ®éng triÓn khai tiÒn c¹nh tranh (øng dông kÕt qu¶ nghiªn cøu), v× vËy, c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn cÇn coi träng viÖc tham gia cña chÝnh phñ vµo nghiªn cøu triÓn khai nh­ mét c¸ch thøc h÷u hiÖu ®Ó hç trî ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö ph¸t triÓn. ii. Mét sè gi¶i ph¸p chñ yÕu nh»m ph¸t triÓn hµng ®iÖn tö ViÖt nam 1. Tæ chøc thùc hiÖn viÖc s¶n xuÊt kinh doanh hµng ®iÖn tö: 1.1 Tæ chøc qu¶n lý: a. Qu¶n lý nhµ n­íc: * Giao cho Bé c«ng nghiÖp qu¶n lý thèng nhÊt nghµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö vµ c«ng nghÖ th«ng tin. §©y lµ ®iÒu kiÖn rÊt quyÕt ®Þnh bëi vµ viÖc qu¶n lý ph©n t¸n nh­ hiÖn nay kh«ng thÓ t¹o nªn tÝnh ®ång bé trong tæng thÓ ph¸t triÓn chung cña ngµnh. * T¨ng c­êng tÝnh hiÖu lùc trong viÖc thùc thi quy ho¹ch. b. Qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh: Cñng cè tæ chøc c¸c doanh nghiÖp quèc doanh, nh×n th¼ng vµo thùc tÕ víi ph­¬ng ch©m “thuèc ®¾ng gi· tËt”. Cô thÓ nh­ sau: * §èi víi c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n thua lç trong vßng hai n¨m (mµ kh«ng ph¶i c¸c lý do kh¸ch quan nh­ bá vèn ®Çu t­ míi, thay ®æi tû gi¸ ngo¹i tÖ, bÞ c¸c ®èi t¸c huû hîp ®ång...) th× cÇn ph¶i gi¶i thÓ hoÆc tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸. ViÖc thµnh lËp doanh nghiÖp míi cã cïng chøc n¨ng s¶n xuÊt kinh doanh (trong tr­êng hîp gi¶i thÓ doanh nghiÖp) cÇn xemm xÐt kü trªn c¬ së nhu cÇu thÞ tr­êng. C¸c gi¸m ®èc doanh nghiÖp chØ ®¹o s¶n xuÊt kinh doanh thua lç hai n¨m liÒn th× cÇn ph¶i kiªn quyÕt thay thÕ. * §èi víi nh÷ng ®¬n vÞ lµm ¨n t­¬ng ®èi cã hiÖu qu¶ hÆc cã hiÖu qu¶ (tèc ®é t¨ng tr­ëng cao h¬n møc l¹m ph¸t b×nh qu©n trong n¨m), nhµ n­íc chñ ®éng bæ sung nguån nh©n lùc theo ®Þnh h­íng ph¸t triÓn chung cña toµn ngµnh, ®ång thêi xem xÐt ®Çu t­ tµi chÝnh ®Ó t¹o thµnh doanh nghiÖp h¹t nh©n cña ngµnh. 1.2 Tæ chøc huy ®éng vèn: a. Huy ®éng vèn trong n­íc: + §Çu t­ b»ng nguån vèn tù cã cña c¸c doanh nghiÖp. + §Çu t­ b»ng nguån vèn ng©n s¸ch dµnh cho ph¸t triÓn thµnh phÇn quèc doanh. + Cæ phÇn ho¸ mét sè doanh nghiÖp ®· cã, thµnh lËp mét sè doanh nghiÖp cæ phÇn. + Tham gia thÞ tr­êng chøng kho¸n sau khi ®· cã sù chuÈn bÞ kü cµng chu ®¸o, ph¸t hµnh cæ phiÕu, tr¸i phiÕu, tÝn phiÕu. +Vay tÝn dông c¸c ng©n hµng trong n­íc cho phï hîp víi quy m« ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh cña mçi ®¬n vÞ. b. Huy ®éng vèn n­íc ngoµi: +Vay tÝn dông n­íc ngoµi, bao gåm: c¸c quü ®Çu t­ ph¸t triÓn cña quèc tÕ dµnh cho ViÖt nam (ODA...) vµ cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh tiÒn tÖ quèc tÕ (IMF, ADB, WB...). + Kªu gäi céng ®ång ng­êi ViÖt ë n­íc ngoµi tham gia ®Çu t­ x©y dùng ®Êt n­íc. c. Huy ®éng vèn th«ng qua n­íc ngoµi: Tæ chøc tham dù c¸c héi nghÞ, héi th¶o trong n­íc vµ quèc tÕ nh»m th«ng b¸o víi n­íc ngoµi nh»m th«ng b¸o víi n­íc ngoµi c¸c dù b¸o vÒ quy m« vµ lÜnh vùc ®Çu t­ ®Ó kªu gäi c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi. Th­êng xuyªn tæ chøc c¸c cuéc gÆp gì víi c¸c doanh nghiÖp trong vµ ngoµi n­íc ®Ó th«ng b¸o vµ gi¶i thÝch vÒ c¸c ­u ®·i cña nhµ n­íc dµnh cho ®Çu t­ n­íc ngoµi qua ®ã thu hót c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo ViÖt nam. 1.3 Tæ chøc ®µo t¹o nh©n lùc vµ nghiªn cøu khoa häc: a. §µo t¹o nh©n lùc: + §Èy m¹nh vµ ph¸t huy cã hiÖu qu¶ ph­¬ng ch©m “Nhµ n­íc vµ nh©n d©n cïng lµm”. C¸c doanh nghiÖp cÇn chñ ®éng cã kÕ ho¹ch ®Çu t­ vÒ con ng­êi vµ ph¶i chÞu mét phÇn kinh phÝ ®µo t¹o (Ýt nhÊt 50%): doanh nghiÖp nµo tiÕp nhËn c¸n bé, c«ng nh©n viªn ®­îc nhµ n­íc bá kinh phÝ ®µo t¹o th× ph¶i trÝch nép mét kho¶n tiÒn t­¬ng øng víi Ýt nhÊt 50% sè kinh phÝ nhµ n­íc ph¶i bá ra trong qu¸ tr×nh ®µo t¹o (mét phÇn sè tiÒn cã thÓ do c¸ nh©n chÞu dùa trªn tho¶ thuËn gi÷a doanh nghiÖp víi ng­êi lao ®éng ®­îc tiÕp nhËn). TÊt c¶ c¸c kho¶n nép nay sÏ ®­îc ®­a vµo t¸i ®Çu t­ cho ®µo t¹o: mua s¾m trang thiÕt bÞ häc tËp, x©y dùng phßng thÝ nghiÖm, x­ëng thùc hµnh... vµ c¶ t¨ng thu nhËp cho c¸n bé gi¶ng d¹y, c¸n bé phôc vô ë nhµ tr­êng nh»m ®¶m b¶o møc sèng æn ®Þnh vµ t­¬ng ®èi ®Çy ®ñ ®èi víi gi¸o viªn, khuyÕn khÝch hä ®Çu t­ cho nghiªn cøu, trau dåi kiÕn thøc vµ gi¶ng d¹y tèt h¬n. + §Èy m¹nh lo¹i h×nh du häc t¹i chç, t¹o ®iÒu kiÖn tiÕp thu c¸c kiÕn thøc tiªn tiÕn cña thÕ giíi. + Cã c¸c rµng buéc cô thÓ vÒ ®µo t¹o víi ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ (quy ®Þnh râ mét tû lÖ kinh phÝ ®Çu t­ dµnh cho ®µo t¹o), c¸c tû lÖ cô thÓ sÏ ®­îc tiÕp tôc nghiªn cøu nh­ lµ mét bæ sung vµo luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ Quy ®Þnh vÒ chuyÓn giao c«ng nghÖ. + C¶i tæ ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o c¸c cÊp, ®Çu t­ thªm trang thiÕt bÞ ®Ó ®­a tû lÖ thêi gian thùc hµnh / lý thuyÕt ®èi víi tr×nh ®é ®¹i häc lªn kho¶ng 1/3 – 1/2 tuú theo ph©n ngµnh. Cã nh­ vËy míi cã thÓ t¹o ®­îc kü n¨ng cho sinh viªn, häc sinh sau khi tèt nghiÖp c¸c tr­êng ®i vµo lµm viÖc vµ nghiªn cøu. b. Tæ chøc nghiªn cøu khoa häc: + §Èy m¹nh viÖc nghiªn cøu c¸c c«ng nghÖ míi, chñ ®éng hîp t¸c víi c¸c n­íc, c¸c c«ng ty xuyªn quèc gia cã thÕ m¹nh vÒ c«ng nghÖ ®iÖn tö vµ c«ng nghÖ th«ng tin. Muèn nh­ vËy cÇn ph¶i cã mét sè lín kinh phÝ. Nhµ n­íc kh«ng thÓ cÊp hoµn toµn, do ®ã cÇn ph¶i huy ®éng sù tµi trî tõ c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh trong vµ ngoµi n­íc. Ngoµi ra, còng cÇn tù t¹o ra kinh phÝ b»ng c¸ch ký hîp ®ång víi c¸c ®¬n vÞ. + T¹o mèi liªn kÕt chÆt chÏ gi÷a c¸c viÖn nghiªn cøu, c¸c tr­êng ®¹i häc víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh. C¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh doanh sÏ ®Æt ra nh÷ng vÊn ®Ò vÒkhoa häc c«ng nghÖ cÇn gi¶i quyÕt cho c¸c ®¬n vÞ nghiªn cøu. ViÖc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy sÏ ®­a ®Õn c¸c gi¶i ph¸p cã hiÖu qu¶ kinh tÕ. Trong tr­êng hîp nµy, hiÖu qu¶ kinh tÕ lµ chØ tiªu ®Ó ®¸nh gi¸ vµ tr¶ c«ng cho c¸c ®¬n vÞ nghiªn cøu. + C¸c Tæng doanh nghiÖp hoÆc c¸c doanh nghiÖp m¹nh cÇn ph¶i cã mét ®¬n vÞ ®ñ m¹nh, tr¸nh h×nh thøc, ®Ó phô tr¸ch c«ng t¸c nghiªn cøu triÓn khai. 2. C¸c chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p ph¸t triÓn hµng ®iÖn tö. 2.1 ChÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p vÒ thÞ tr­êng hµng ®iÖn tö: - Nhµ n­íc cÇn qu¶n lý tèt thÞ tr­êng trong n­íc (bao gåm c¶ thÞ tr­êng tù do vµ thÞ tr­êng cã kÕ ho¹ch do nhµ n­íc ®Çu t­) vµ chñ ®éng më mang thÞ tr­êng quèc tÕ ë tÇm vÜ m«. - C­¬ng quyÕt gi÷ v÷ng vµ më réng thÞ tr­êng trong n­íc, s¶n xuÊt hµng thay thÕ nhËp khÈu mét c¸ch cã chän läc, cã tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ (tËp trung trong giai ®o¹n 2001 – 2005) vµ tiÕn ®Õn xuÊt khÈu (ë giai ®o¹n 2006 – 2010). - Thùc hiÖn ®a d¹ng ho¸ mÆt hµng ®èi víi c¸c doanh nghiÖp ®iÖn tö vµ c«ng nghÖ th«ng tin nh­ng trªn c¬ së ph¶i gi÷ v÷ng s¶n phÈm chñ ®¹o cña ®¬n vÞ. Tr­íc hÕt lµ c¸c s¶n phÈm cïng ngµnh, ®a d¹ng ho¸ dÞch vô vµ ®a d¹ng ho¸ chøc n¨ng ®Ó s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc tæ chøc vµ tËn dông tèi ®a tiÒm lùc, lÊy ng¾n nu«i dµi. Thñ tôc bæ sung ngµnh nghÒ ®¬n gi¶n vµ nhanh chãng ®Ó cã thÓ ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu thÞ tr­êng vµ chiÕn l­îc kinh doanh cña doanh nghiÖp. - T¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó c¸c doanh nghiÖp ®iÖn tö vµ c«ng nghÖ th«ng tin ViÖt nam cã thÓ ho¹t ®éng ë n­íc ngoµi. - C¶i tiÕn c¸c thñ tôc xuÊt nhËp khÈu ®Ó gi¶m bít chËm trÔ vµ phiÒn hµ, ®Æc biÖt ®èi víi c¸c c¬ së lµm hµng gia c«ng ®Ó më réng thÞ tr­êng gia c«ng cho n­íc ngoµi, ®ång thêi cã ®iÒu kiÖn héi nhËp vµo m¹ng l­íi s¶n xuÊt vµ tiªu thô trong khu vùc vµ quèc tÕ. 2.2 ChÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p cho tiªu dïng hµng ®iÖn tö: - Thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch tèi ®a ho¸ viÖc mua s¾m c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö s¶n xuÊt trong n­íc th«ng qua c¸c c¬ quan ChÝnh phñ vµ c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc lín, th«ng qua c¸c ch­¬ng tr×nh h­íng dÉn tiªu dïng cho d©n c­ b»ng phong trµo ''ng­êi ViÖt nam dïng hµng ViÖt nam''. - §Èy m¹nh c«ng t¸c chèng bu«n lËu, xo¸ bá nh÷ng ®iÓm bu«n lËu hµng ®iÖn tö qua c¸c cöa khÈu biªn giíi ®Êt liÒn vµ ®­êng biÓn. T¨ng c­êng kiÓm tra thÞ tr­êng ®Ó ph¸t hiÖn c¸c tr­êng hîp b¸n hµng kh«ng râ nguån gèc. - X©y dùng mét sè ch­¬ng tr×nh xóc tiÕn xuÊt khÈu ®iÖn tö, bao gåm t¨ng c­êng c¸c c¬ héi tiÕp cËn thÞ tr­êng ngoµi n­íc cho c¸c doanh nghiÖp thuéc mäi thµnh phÇn kinh tÕ, c¶i thiÖn ®iÒu kiÖn tµi trî xuÊt khÈu nh­: + Thµnh lËp c¸c chi nh¸nh, v¨n phßng ®¹i diÖn cña doanh nghiÖp ë n­íc ngoµi ®Ó t×m hiÓu vÒ nhu cÇu, thÞ hiÕu cña c¸c khu vùc thÞ tr­êng n­íc ngoµi vµ xóc tiÕn viÖc ký kÕt hîp ®ång, tæ chøc tiªu thô s¶n phÈm. + Thµnh lËp mét sè trung t©m th­¬ng m¹i (bao gåm hÖ thèng kho ngo¹i quan, phßng tr­ng bµy vµ giao dÞch hµng ho¸, bé phËn th«ng tin...) ®Ó khuÕch tr­¬ng, giíi thiÖu hµng ho¸ xuÊt khÈu nãi chung vµ hµng ®iÖn tö nãi riªng t¹i c¸c thÞ tr­êng n­íc ngoµi. + Hç trî mét phÇn chi phÝ ®i l¹i, chi phÝ thuª gian hµng... cho c¬ së tham gia héi chî triÓn l·m ë n­íc ngoµi vµ tiÕp tôc hç trî thªm chi phÝ nÕu ký kÕt ®­îc c¸c hîp ®æng xuÊt khÈu. TÝch cùc chèng hµng gi¶ ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi ng­êi tiªu dïng qua ®ã t¹o niÒm tin cho ng­êi d©n trong viÖc tiªu dïng hµng ®iÖn tö cña ViÖt nam. 2.3 ChÝnh s¸ch cho nghiªn cøu vµ ph¸t triÓn: - Kh¼ng ®Þnh r»ng ®Çu t­ cho x©y dùng tiÒm lùc khoa häc c«ng nghÖ (bao gåm ®µo t¹o, nghiªn cøu – triÓn khai vµ th«ng tin) chÝnh lµ sù ®Çu t­ trùc tiÕp cho ph¸t triÓn kinh tÕ, ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn néi sinh cho ph¸t triÓn l©u dµi, cã tÇm quan träng ngang víi viÖc ®Çu t­ cho h¹ tÇng kinh tÕ. - T¨ng c­êng ®éng lùc ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ b»ng c¸ch t×m mäi biÖn ph¸p cã hiÖu qu¶ ®Ó th­¬ng m¹i ho¸ c¸c ho¹t ®éng nghiªn cøu khoa häc c«ng nghÖ, t¹o ®­îc mèi liªn kÕt bÒn v÷ng gi÷a nghiªn cøu vµ øng dông trong s¶n xuÊt kinh doanh. - KhuyÕn khÝch vµ t¹o mäi ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc du häc vµ n©ng cao tr×nh ®é ë c¸c n­íc tiªn tiÕn d­íi nhiÒu h×nh thøc: tù tóc, c¸c doanh nghiÖp hoÆc nhµ n­íc chÞu kinh phÝ, vËn ®éng sù tµi trî cña c¸c n­íc, c¸c tæ chøc quèc tÕ. - ViÖc nghiªn cøu cña c¸c ViÖn, c¸c tr­êng §¹i häc cÇn ®­îc thùc hiÖn trªn c¬ së cã nghiªn cøu kh¶ thi, ®Æc biÖt lµ tÝnh kh¶ thi vÒ tµi chÝnh khi ¸p dông vµo s¶n xuÊt kinh doanh. - ChØ thùc hiÖn ­u ®·i ®èi víi c¸c dù ¸n ®Çu t­ n­íc ngoµi cã c«ng nghÖ tiªn tiÕn (t¹i thêi ®iÓm xÐt cÊp giÊy phÐp ®Çu t­) vµ cã nªu vÊn ®Ò nghiªn cøu triÓn khai mét c¸ch nghiªm tóc. - Nghiªm cÊm viÖc kÐo dµi thêi gian sö dông c¸c c«ng nghÖ ®· l¹c hËu hoÆc cã ¶nh h­ëng xÊu ®Õn con ng­êi vµ m«i tr­êng. - CÇn lËp mét danh môc tr×nh ®é c«ng nghÖ, do Héi ®ång cÊp nhµ n­íc xÐt duyÖt vµ Bé C«ng nghiÖp chñ tr×. Danh môc nµy ®­îc hiÖu chØnh hµng n¨m ®Ó lµm c¨n cø cho c¸c c¬ quan qu¶n lý nhµ n­íc còng nh­ c¸c doanh nghiÖp sö dông. - T¨ng c­êng c«ng t¸c tiªu chuÈn ho¸, sím ban hµnh c¸c tiªu chuÈn cña ngµnh ®iÖn tö vµ c«ng nghÖ th«ng tin theo h­íng héi nhËp víi c¸c hÖ thèng tiªu chuÈn cña thÕ giíi. 2.4 ChÝnh s¸ch néi ®Þa ho¸ vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm ®iÖn tö ViÖt nam: * ChÝnh s¸ch ph¸t triÓn s¶n phÈm ®iÖn tö ViÖt nam: - VÒ phÝa chÝnh phñ, cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c nhµ s¶n xuÊt theo hîp ®ång th­¬ng m¹i, thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng ®Çu t­ cung cÊp dÞch vô chÕ t¹o cao cÊp cho c¸c s¶n phÈm thiÕt kÕ trong n­íc tõ c¸c nhµ s¶n xuÊt thiÕt bÞ chÝnh gèc; xóc tiÕn c¸c nç lùc nh»m liªn kÕt ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö ViÖt Nam víi c¸c ''phßng mua s¾m quèc tÕ'' trong khu vùc - nh­ ë Singapore, nh»m cung cÊp linh kiÖn c¹nh tranh vÒ gi¸, vÒ chÊt l­îng vµ tiÕp thÞ c¸c s¶n phÈm, thµnh phÈm vµ b¸n thµnh phÈm s¶n xuÊt trong n­íc; cã chÝnh s¸ch hç trî xuÊt khÈu khi c¸c s¶n phÈm th­¬ng hiÖu ViÖt nam ®­îc xuÊt khÈu. Ngoµi ra, cÇn x©y dùng mét sè trung t©m th«ng tin vµ xóc tiÕn th­¬ng m¹i ë c¸c vïng, c¸c ®Þa ph­¬ng víi môc ®Ých thu thËp nhu cÇu vÒ chñng lo¹i s¶n phÈm, gi¸ c¶ vµ thÞ hiÕu cña ng­êi tiªu dïng ë mäi tÇng líp. §ång thêi, cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ thÞ tr­êng hµng ®iÖn tõ thÕ giíi nh»m trang bÞ cho doanh nghiÖp nh÷ng th«ng tin ®Çy ®ñ vÒ thÞ tr­êng trong vµ ngoµi n­íc phôc vô cho viÖc x©y dùng c¸c ®Þnh h­íng ph¸t triÓn s¶n phÈm vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng. - VÒ phÝa doanh nghiÖp s¶n xuÊt, cÇn cã chiÕn l­îc ph¸t triÓn s¶n phÈm cô thÓ, phèi hîp víi c¸c tæ chøc nghiªn cøu kü thuËt, c«ng nghÖ vµ ®Çu t­ thÝch ®¸ng cho ho¹t ®éng nµy; tæ chøc nghiªn cøu nhu cÇu cña d©n c­, c¸c nhµ s¶n xuÊt trong n­íc (kÓ c¶ nhu cÇu thÞ tr­êng ngoµi n­íc) ®Ó h×nh thµnh ý ®å thiÕt kÕ s¶n phÈm míi, c¶i tiÕn chÊt l­îng s¶n phÈm. * ChÝnh s¸ch néi ®Þa ho¸ s¶n phÈm ®iÖn tö ViÖt nam: Néi ®Þa ho¸ lµ mét chÝnh s¸ch nh»m kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ ngµnh c«ng nghiÖp cña mét quèc gia trªn thÕ giíi. Tuy nhiªn kh«ng thÓ hiÓu mét c¸ch m¸y mãc vµ ¸p ®Æt cho vÊn ®Ò nµy, v× vËy, cÇn dùa trªn kh¶ n¨ng c«ng nghÖ hiÖn cã cña ngµnh ®Ó x¸c ®Þnh c¸c s¶n phÈm träng ®iÓm mµ c¸c doanh nghiÖp cã thÓ s¶n xuÊt ®Ó tham gia qu¸ tr×nh néi ®Þa ho¸. 2.5 ChÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p ®Çu t­ vµ t¹o vèn: * §èi víi ®Çu t­ n­íc ngoµi: Thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi lµ mét trong nh÷ng c¸ch thøc quan träng ®Ó ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö ViÖt nam trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ n­íc ta hiÖn nay. C¸c nhµ s¶n xuÊt n­íc ngoµi víi tiÒm lùc vèn lín mét mÆt sÏ cung cÊp c«ng nghÖ vµ më ra thÞ tr­êng l­íi cho xuÊt khÈu, mÆt kh¸c cã thÓ gióp c¬ cÊu l¹i c¸c c¬ së s¶n xuÊt cña ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö ViÖt Nam. V× vËy, cÇn ph¶i cã con ®­êng vµ c¸ch thøc thÝch hîp ®Ó thu hót ®Çu t­ d­íi mäi h×nh thøc nh­ hîp t¸c s¶n xuÊt - kinh doanh, liªn doanh, l00% vèn n­íc ngoµi vµ h¬n n÷a ®Ó c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi coi ViÖt nam nh­ mét ®Þa ®iÓm lùa chän trong m¹ng l­íi s¶n xuÊt vµ tiªu thô hµng ®iÖn tö toµn cÇu. Tr­íc hÕt, cÇn chó träng ®Õn c¸c dù ¸n ®Çu t­ s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm míi, c«ng nghÖ cao, ®Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc s¶n xuÊt linh kiÖn ®iÖn tö vµ ®iÖn tö c«ng nghiÖp. Chó träng ®Õn c¸c nhµ s¶n xuÊt hµng ®Çu cã kinh nghiÖm s¶n xuÊt - kinh doanh nh­ Mü, NhËt B¶n, Hµn Quèc, Trung Quèc... §iÒu quan träng lµ chóng ta kh«ng chØ dõng l¹i ë viÖc tiÕp thu c«ng nghÖ (phÇn cøng) mµ cßn cÇn häc tËp c¸c kinh nghiÖm qu¶n lý s¶n xuÊt, sö dông c«ng nghÖ, xóc tiÕn th­¬ng m¹i... Tõ ®ã, t¹o lËp ®­îc c¸c mèi liªn hÖ gÇn gòi h¬n víi thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi, víi c¸c h·ng n­íc ngoµi kh¸c, víi c¸c tæ chøc R&D vµ c¸c tæ chøc gi¸o dôc, ®µo t¹o....nh»m trî gióp cho viÖc ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®iÖn tö ViÖt nam. Thùc tÕ m«i tr­êng ®Çu t­ vµo ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö ë n­íc ta hiÖn nay cho c¸c nhµ s¶n xuÊt n­íc ngoµi ®· ®­îc c¶i thiÖn vµ kh¸ thuËn lîi. LuËt söa ®æi, bæ sung LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt nam mµ Chñ tÞch n­íc võa c«ng bè gÇn ®©y ®· bæ xung c¸c biÖn ph¸p khuyÕn khÝch vµ ®¶m b¶o ho¹t ®éng ®Çu t­ trùc tiÕp n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam. nghÞ ®Þnh nµy ®· gãp phÇn c¶i thiÖn h¬n n÷a m«i tr­êng ®Çu t­ cña ViÖt nam nh­ cam kÕt b¶o ®¶m lîi Ých vµ gi¶m ®Õn møc thÊp nhÊt rñi ro cho c¸c doanh nghiÖp ®Çu t­ n­íc ngoµi b»ng c¬ chÕ, chÝnh s¸ch vÒ thuÕ, ngo¹i tÖ, ®Êt ®ai, thÕ chÊp, xö lý tranh chÊp; khuyÕn khÝch ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo c¸c dù ¸n, ®Þa bµn ­u tiªn (nhµ ®Çu t­ ®­îc h­ëng møc thuÕ suÊt lîi tøc ­u ®·i trong suèt thêi gian ho¹t ®éng); c¶i thiÖn thñ tôc dÇu t­ (xo¸ bá viÖc xin giÊy phÐp kinh doanh hoÆc hµnh nghÒ sau khi ®­îc cÊp phÐp ®Çu t­..); söa ®æi nh÷ng qui ®Þnh kh«ng phï hîp vÒ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh.... Trong danh môc c¸c dù ¸n ®Æc biÖt khuyÕn khÝch ®Çu t­, cã c¸c dù ¸n s¶n xuÊt vËt liÖu ®iÖn tö míi, øng dông c«ng nghÖ míi trong c«ng nghiÖp ®iÖn tö - tin häc. Tuy nhiªn, ®Ó thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi nhiÒu h¬n n÷a, Nhµ n­íc cã thÓ thùc hiÖn mét sè chÝnh s¸ch m¹nh h¬n nh­: + X©y dùng chÝnh s¸ch ''b¶o hé theo giai ®o¹n'' trong mét kho¶ng thêi gian nhÊt ®Þnh nh»m thu hót c¸c c«ng ty ®iÖn tö hµng ®Çu trªn thÕ giíi. + X©y dùng mét sè ®¬n hµng hÊp dÉn ®Ó thu hót c¸c nhµ s¶n xuÊt n­íc ngoµi thiÕt lËp c¬ së s¶n xuÊt t¹i ViÖt Nam. + Gi¶m gi¸ thuª ®Êt vµ c¸c s¾c thuÕ ®èi víi c¸c dù ¸n s¶n xuÊt linh kiÖn, côm linh kiÖn ®iÖn tö.... * §èi víi ®Çu t­ trong n­íc: §Çu t­ trong n­íc vµo c«ng nghiÖp ®iÖn tö cña c¶ khu vùc Nhµ n­íc vµ t­ nh©n cßn rÊt thÊp mÆc dï Nhµ n­íc ®· cã nh÷ng chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch rÊt cô thÓ. Theo NghÞ ®Þnh 07/1998/N§-CP ngµy 15/10/1998 cña ChÝnh phñ, qui ®Þnh chi tiÕt thi hµnh luËt khuyÕn khÝch ®Çu t­ trong n­íc (®· söa ®æi) trong ®ã ngµnh ®iÖn tö ®­îc ­u ®·i: ''c¸c dù ¸n ®Çu t­ nÕu ®­îc Nhµ n­íc giao ®Êt th× kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn sö dông ®Êt, nÕu thuª ®Êt th× ®­îc miÔn tr¶ tiÒn thuª ®Êt trong 5 n¨m ®Çu vµ gi¶m 50% tiÒn thuª ®Êt trong 5 n¨m tiÕp theo kÓ tõ khi ký hîp ®ång thuª'' C¸c dù ¸n ®Çu t­ s¶n xuÊt hµng xuÊt khÈu, thay thÕ hµng nhËp khÈu hoÆc s¶n xuÊt nguyªn liÖu, phô liÖu trùc tiÕp lµm hµng xuÊt khÈu, thay thÕ hµng nhËp khÈu ®­îc: + C¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i quèc doanh cho vay tÝn dông xuÊt khÈu víi l·i xuÊt ­u ®·i. + ¦u tiªn ®Çu t­ tõ quÜ hç trî ®Çu t­ quèc gia. + Rót ng¾n 50% thêi gian khÈu hao tµi s¶n cè ®Þnh ®­îc sö dông vµo s¶n xuÊt chÕ biÕn hoÆc l¾p r¸p hµng xuÊt khÈu. Nh­ vËy, nguyªn nh©n ®Çu t­ trong n­íc vµo ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö cßn kÐm ph¸t triÓn kh«ng ph¶i lµ do thiÕu chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ mµ lµ do kh¶ n¨ng ®Çu t­ trong n­íc kh«ng lín, hiÖu qu¶ cña c¸c chÝnh s¸ch huy ®éng vèn thÊp. §Ó t¨ng c­êng ®Çu t­ trong n­íc vµo ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö trong thêi gian tíi, Nhµ n­íc cã thÓ thùc thi mét sè chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p sau: + Nhµ n­íc cÇn x©y dùng l¹i c¬ cÊu ®Çu t­ theo h­íng t¨ng tû lÖ ®Çu t­ trªn GDP cao h¬n. Coi ®Çu t­ cho ®iÖn tö - tin .häc nh­ ®Çu t­ cho ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng. Chó träng ®Çu t­ chiÒu s©u theo h­íng n©ng c¸p, hiÖn ®¹i ho¸ mét sè d©y chuyÒn s¶n xuÊt hiÖn cã trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ n­íc (DNNN). + Ngoµi ®Çu t­ trùc tiÕp cña Nhµ n­íc cho ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö, Nhµ n­íc cã thÓ ®Çu t­ gi¸n tiÕp b»ng viÖc t¹o nhu cÇu vµ ®Çu t­ d­íi h×nh thøc tÝn dông cho mua s¾m c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö cña c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc kinh tÕ - x· héi kh¸c... + Ban hµnh chÝnh s¸ch thóc ®Èy tÝch tô vµ tËp trung vèn th«ng qua c¸c kªnh kh¸c nhau, nhÊt lµ thÞ tr­êng chøng kho¸n. + §Èy m¹nh c¶i c¸ch DNNN trong ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö b»ng c¸c h×nh thøc cæ phÇn ho¸, giao, b¸n, kho¸n, cho thuª ®Ó huy ®éng ®­îc vèn nhµn rçi trong d©n, huy ®éng vèn cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ, khuyÕn khÝch sù tham gia cña khu vùc t­ nh©n, c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá. + CÇn kh¼ng ®Þnh vai trß tÝch cùc vµ cã chÝnh s¸ch ph¸t triÓn l©u dµi ®èi víi kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n ®Ó khuyÕn khÝch hä bá vèn ®Çu t­ vµo ph¸t triÓn c«ng nghiÖp ®iÖn tö. + Thùc hiÖn chÝnh s¸ch thuÕ phï hîp nh­ gi¶m thuÕ nhËp khÈu linh kiÖn, gi¶m c¸c lo¹i thuÕ trong nh÷ng n¨m ®Çu cho c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt vµ l¾p r¸p hµng ®iÖn tö. 2.6 ChÝnh s¸ch ®µo t¹o vµ ®·i ngé: - CÇn ph¶i huy ®éng tæng lùc hÖ thèng c¸c tr­êng §¹i häc, Trung häc chuyªn nghiÖp, ViÖn nghiªn cøu vµ c¶ c¸c doanh nghiÖp trong n­íc vµ quèc tÕ tham gia ®µo t¹o ®Ó t¹o ra nguån nh©n lùc cã tr×nh ®é vµ tay nghÒ phôc vô ngµnh. - Bæ sung mét sè chÝnh s¸ch cho c¸n bé ®µo t¹o nh»m n©ng cao thu nhËp, t¹o ®­îc sù æn ®Þnh vÒ ®êi sèng khiÕn c¸n bé ®µo t¹o tËp trung søc lùc cña m×nh vµo sù nghiÖp ®aß t¹o nh©n lùc cho t­¬ng lai. - Bæ tóc vµ cËp nhËt kiÕn thøc cho c¸n bé gi¶ng d¹y ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö vµ c«ng nghÖ th«ng tin theo c¸c chu kú nhÊt ®Þnh. Trong ®ã , chñ yÕu lµ mêi chuyªn gia trong vµ ngoµi n­íc thuyÕt tr×nh vµ tæ chøc c¸c héi th¶o chuyªn s©u vÒ nh÷ng vÊn ®Ò c«ng nghÖ , kü thuËt míi. Mét sè Ýt c¸n bé sÏ ®­îc cÊp kinh phÝ ®Ó tu nghiÖp tai c¸c n­íc cã nÒn c«ng nghiÖp ®iÖn tö vµ c«ng nghiÖp th«nh tin ph¸t triÓn. - §ãng gãp ®Ó t¹o nguån ng©n s¸ch cho ®µo t¹o, ®iÒu nµy ph¶i ®­îc quy ®Þnh b»ng mét tû lÖ ®ãng gãp nhÊt ®Þnh khi c¸c doanh nghiÖp tiÕp nhËn ng­êi lao ®éng ®­îc ®µo t¹o b»ng nguån ng©n s¸ch. TÊt c¶ sè kinh phÝ thu ®­îc sÏ ®­îc sö dông ®Ó t¸i ®Çu t­ c¬ së vËt chÊt cho ®µo t¹o còng nh­ n©ng cao møc sinh ho¹t cña c¸n bé c«ng nh©n viªn ë c¸c c¬ së ®µo t¹o. 2.7 ChÝnh s¸ch vÒ tµi chÝnh vµ thuÕ: a. ChÝnh s¸ch vÒ tµi chÝnh : - Cho phÐp c¸c doanh nghiÖp ®­îc tr¶ l­¬ng vµ th­ëng mét c¸ch hîp lý ®Ó duy tr× ®éi ngò c¸n bé giái vµ thu hót c¸c tµi n¨ng trÎ, h¹n chÕ hiÖn t­îng ch¶y “chÊt x¸m” tõ quèc doanh sang c¸c doanh nghiÖp t­ nh©n vµ doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. - Cho phÐp c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc thuéc ngµnh ®iÖn tö vµ c«ng nghÖ th«ng tin ®­îc trÝch kinh phÝ khuyÕn m¹i víi mét tû lÖ hîp lý ®Ó c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp n­¬c ngoµi. - Cã c¬ chÕ tµi chÝnh ­u ®·i vµ khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp ®iÖn tö vµ ®Çu t­ míi ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn c¸c co së s¶n xuÊt linh phô kiÖn, s¶n phÈm phô trî, s¶n xuÊt (b¾t ®Çu tõ l¾p r¸p) m¸y tÝnh, thiÐt bÞ m¹ng, thiÕt bÞ ngo¹i vi, thiÕt bÞ th«ng tin liªn l¹c, thiÕt bÞ ®iÖn tö phôc vô c«ng nghiÖp vµ chuyªn dông. b. ChÝnh s¸ch vÒ thuÕ : - §iÒu chØnh thuÕ suÊt thuÕ VAT, thuÕ thu nhËp doanh nghiÖp, xem ngµnh ®iÖn tö vµ c«ng nghÖ th«ng tin nh­ lµ mét ngµnh x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. Cã nh­ vËy míi khuyÕn khÝch ®­îc viÖc ®Çu t­ cho ngµnh nµy. - §iÒu chØnh thuÕ xuÊt nhËp khÈu, cÇn t¹o kho¶ng c¸ch hîp lý vÒ thuÕ suÊt thuÕ nhËp khÈu vµ thuÕ suÊt VAT ®èi víi s¶n phÈm ®Çu t­ s¶n xuÊt l¾p r¸p trong n­íc víi s¶n phÈm nhËp khÈu nguyªn chiÕc ®Ó khuyÕn khÝch s¶n xuÊt thiÕt bÞ th«ng tin trong n­íc (nh­ m¸y tÝnh, thiÕt bÞ ngo¹i vi...), tõng b­íc ®¸p øng nhu cÇu trong n­íc vµ tiÕn ®Õn xuÊt khÈu. §èi víi viÖc nhËp linh kiÖn , söa ®æi c¸ch tÝnh thuÕ nhËp khÈu theo danh môc nhãm linh kiÖn vµ c¸c cÊu kiÖn, phô kiÖn, nguyªn liÖu ®Ó chÕ t¹o ra s¶n phÈm hoÆc danh môc nguyªn liÖu b¸n thµnh phÈm ®Ó chÕ t¹o ra linh kiÖn chø kh«ng tÝnh theo bé linh kiÖn nh­ tr­íc ®©y. - Xo¸ bá c¸ch tÝnh thuÕ nhËp khÈu mÆt hµng ®iÖn tö vµ c«ng nghÖ th«ng tin theo quy ®Þnh gi¸ tèi thiÓu, v× ®©y lµ mét ngµnh cã tèc ®é gi¶m gi¸ rÊt nhanh nªn viÖc quy ®Þnh gi¸ tèi thiÓu (víi sù ®iÒu chØnh th­êng lµ rÊt chËm trÔ) khiÕn cho c¸c doanh nghiÖp rÊt khã lµm ¨n cã l·i. C¸c vÊn ®Ò nªu trªn sÏ ®­îc Bé Tµi chÝnh chñ tr×, phèi hîp víi c¸c Bé, Ngµnh liªn quan ®Ó ra v¨n b¶n quy ®Þnh cô thÓ trong thêi gian sím nhÊt. 2.8 C¶i tiÕn c¸c quy ®Þnh vÒ thñ tôc hµnh chÝnh: Mét trong nh÷ng yÕu tè lµm cho m«i tr­êng ®Çu t­ n­íc ngoµi ë ViÖt nam kÐm hÊp dÉn vµ g©y c¶n trë, gi¶m hiÖu qu¶ (t¨ng chi phÝ) cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh lµ nh÷ng qui ®Þnh vÒ thñ tôc hµnh chÝnh. MÆc dï trong nh÷ng n¨m qua, Nhµ n­íc ®· tiÕn hµnh c¶i c¸ch hµnh chÝnh, tiÕn tíi thùc hiÖn chÕ ®é ''mét cöa, mét dÊu'' nh­ng trong thùc tÕ, nh÷ng tiÕn bé trong c¶i c¸ch hµnh chÝnh vÉn ch­a ®¸p øng ®­îc yªu cÇu t¹o m«i tr­êng thuËn lîi thóc ®Èy nhanh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. V× vËy, trong nh÷ng n¨m tíi, ViÖt nam cÇn thóc ®Èy m¹nh h¬n, s©u s¾c h¬n c¶i c¸ch hµnh chÝnh. Cô thÓ: - C¶i tiÕn thñ tôc vµ gi¶m bít chËm chÕ trong viÖc cÊp m· sè h¶i quan cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt nhËp khÈu nãi chung vµ hµng ®iÖn tö - tin häc nãi riªng, bao gåm tõ viÖc x¸c ®Þnh lÜnh vùc kinh doanh cña doanh nghiÖp theo giÊy ®¨ng ký kinh doanh, ®¬n ®¨ng ký m· thuÕ ®Õn viÖc cÊp m· thuÕ cña Bé Tµi chÝnh vµ m· h¶i quan cña Tæng côc h¶i Quan. - Thèng nhÊt c¸ch tÝnh to¸n ''tû lÖ néi ®Þa ho¸'' ®èi víi c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö - tin häc gi÷a c¸c Bé Tµi chÝnh, KÕ ho¹ch ®Çu t­, C«ng nghiÖp, Th­¬ng m¹i vµ Bé Khoa häc c«ng nghÖ ®Ó lµm c¬ së ®iÒu chØnh thuÕ suÊt vµ c¸ch tÝnh thuÕ suÊt, nhËp khÈu c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö - tin häc. - C¶i tiÕn thñ tôc ®¨ng ký vµ thµnh lËp doanh nghiÖp võa vµ nhá trong lÜnh vùc c«ng nghÖ th«ng tin phï hîp víi xu h­íng ph¸t triÓn nhanh, nh¹y bÐn cña lÜnh vùc nµy, nh­ hîp nhÊt hai giai ®o¹n cÊp phÐp thµnh lËp vµ ®¨ng ký kinh doanh, lo¹i bá c¸c qui ®Þnh vÒ vèn ph¸p ®Þnh tèi thiÓu... - Söa ®æi vµ ban hµnh c¸c luËt, c¸c qui ®Þnh nh»m x©y dùng khung ph¸p luËt toµn diÖn vµ hiÖn ®¹i ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn dÔ dµng cho ng­êi vay vèn thùc hiÖn vµ thùc thi tµi s¶n cÇm cè thÕ chÊp. - TiÕp tôc ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc vµ gi¶m bít chi phÝ ®èi víi c¸c c¸n bé kü thuËt, nhµ khoa häc khi xuÊt, nhËp c¶nh: Cho phÐp chuyÓn giao c«ng nghÖ theo c¸c hîp ®ång ®­îc thùc hiÖn trªn. c¬ së tù do tho¶ thuËn vµ chÞu sù ®iÒu chØnh cña c¸c Bé luËt mµ kh«ng cÇn ®ßi hái sù phª duyÖt cña Bé Khoa häc - c«ng nghÖ trong tõng tr­êng hîp. KÕT LUËN Xu thÕ chuyÓn dÞch s¶n xuÊt trong ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö còng nh­ xu thÕ ph¸t triÓn nhanh chãng cña thÞ tr­êng hµng ®iÖn tö thÕ giíi mét mÆt ®· t¹o cho ViÖt nam nh÷ng c¬ héi ''®i t¾t'' ®Ó h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö dùa trªn lîi thÕ vÒ nguån lao ®éng dåi dµo vµ chi phÝ s¶n xuÊt thÊp, còng nh­ ®Ó ph¸t triÓn mét thÞ tr­êng tiÒm n¨ng cßn rÊt lín c¶ trong lÜnh vùc s¶n xuÊt vµ tiªu dïng. MÆt kh¸c, sù ph©n c«ng s©u s¾c trong s¶n xuÊt vµ ph©n phèi cña thÞ tr­êng hµng ®iÖn tö trªn thÕ giíi cïng víi ®Æc ®iÓm riªng biÖt cña ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö lµ ®ßi hái mét khèi l­îng vèn lín, c«ng nghÖ s¶n xuÊt hiÖn ®¹i, gi¸ trÞ chÊt x¸m kÕt tinh trong s¶n phÈm cao l¹i ®Æt viÖc ph¸t triÓn mét thÞ tr­êng hµng ®iÖn tö cßn non kÐm trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc cßn nghÌo vµo t×nh tr¹ng hÕt søc khã kh¨n: nguån cung øng c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö phô thuéc nÆng nÒ vµo thÞ tr­êng n­íc ngoµi, kh¶ n¨ng c¹nh tranh kÐm cña s¶n phÈm s¶n xuÊt trong n­íc, kh¶ n¨ng tiªu thô h¹n chÕ do søc mua trong n­íc thÊp vµ do ch­a cã thÞ tr­êng xuÊt khÈu.... Tuy vËy, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn thÞ tr­êng hµng ®iÖn tö trong t­¬ng lai vÉn ®­îc dùa trªn nh÷ng t¸c ®éng tÝch cùc c¶ ë bªn trong vµ bªn ngoµi, ®ã lµ: thÞ tr­êng hµng ®iÖn tö thÕ giíi dù b¸o sÏ b¾t ®Çu trë l¹i chu kú t¨ng tr­ëng sau thêi kú suy tho¸i; bèi c¶nh quèc tÕ ®ang t¹o ra nh÷ng thuËn lîi c¬ b¶n ®Ó tiÕp thu c«ng nghÖ, vèn ®Çu t­ vµ tiÕp thu nh÷ng bµi häc thµnh c«ng cña c¸c n­íc ®i tr­íc; sù quan t©m cña §¶ng, Nhµ n­íc trong ph¸t triÓn s¶n xuÊt vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng hµng ®iÖn tö; kh¶ n¨ng hiÖn thùc vÒ n©ng cao thu nhËp, c¶i thiÖn møc sèng d©n c­ do nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc t¨ng tr­ëng trë l¹i còng nh­ nh÷ng kh¶ n¨ng c¶i thiÖn c¸c ®iÒu kiÖn vÒ thÞ tr­êng tiªu thô trong c¸c n¨m tíi nh­: tr×nh ®é d©n trÝ, h¹ tÇng c¬ së ®iÖn, ph¸t thanh truyÒn h×nh.... TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu ®ã lµ c¬ së ®Ó cã thÓ ®­a ra nh÷ng dù b¸o l¹c quan vÒ cung - cÇu c¸c mÆt hµng ®iÖn tö giai ®o¹n 2001-2010 nh­: gi¸ trÞ s¶n xuÊt cña ngµnh ®iÖn tö tin häc t¨ng trung b×nh 22,40%/n¨m, ®¹t 6,2 tØ USD vµo n¨m 2005 vµ 15,9 tØ USD vµo n¨m 2010. XuÊt khÈu hµng ®iÖn tö t¨ng trung b×nh 25,0%/n¨m ®¹t 2,2 triÖu USD n¨m 2005 vµ 6,5 triÖu USD n¨m 2010. Nhu cÇu c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö còng sÏ më réng h¬n c¶ vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng víi nhu cÇu ti vi tõ 1300 - l.400 ngh×n chiÕc vµo n¨m 2005 vµ l.800-2000 ngh×n chiÕc n¨m 2010, nhu cÇu m¸y vi tÝnh 450 ngh×n chiÕc n¨m 2005 vµ l.200 ngh×n chiÕc n¨m 2010. C¸c quan ®iÓm chÝnh vÒ ''më cöa'' tõng b­íc thÞ tr­êng phï hîp víi xu thÕ tù do ho¸ th­¬ng m¹i vµ héi nhËp quèc tÕ, quan ®iÓm n©ng can dÇn møc ®é c¹nh tranh cña hµng ®iÖn tö; quan ®iÓm ph¸t triÓn c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö th­¬ng hiÖu ViÖt Nam vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng hµng ®iÖn tö ViÖt nam g¾n kÕt víi khu vùc thÞ tr­êng ASEAN, tham gia vµo m¹ng s¶n xuÊt, cung øng hµng ®iÖn tö cña khu vùc tõ ®ã tham gia vµo s¶n xuÊt, cung øng hµng ®iÖn tö quèc tÕ mµ ®Ò tµi ®­a ra tr­íc m¾t lµ nh»m tr¸nh cho thÞ tr­êng ®iÖn tö ViÖt nam khái nguy c¬ bÞ thao tóng bëi c¸c nhµ s¶n xuÊt n­íc ngoµi, sau ®ã lµ nh»m t¨ng c­êng søc c¹nh tranh thùc cña c¸c doanh nghiÖp ®iÖn tö trong n­íc trong ®iÒu kiÖn c¹nh tranh c«ng b»ng vµ më ra kh¶ n¨ng ph¸t triÓn thÞ tr­êng trong n­íc vµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu cho c¸c s¶n phÈm ViÖt nam. XuÊt ph¸t tõ c¸c quan ®iÓm trªn, viÖc ®Þnh h­íng ph¸t triÓn thÞ tr­êng hµng ®iÖn tö bao gåm c¸c néi dung: ph¸t triÓn nhu cÇu trong n­íc, ph¸t triÓn nguån cung øng, ph¸t triÓn thÞ tr­êng xuÊt khÈu vµ ph¸t triÓn thÞ tr­êng hµng ®iÖn tö ViÖt nam theo h­íng n©ng cao tÝnh c¹nh tranh vµ héi nhËp quèc tÕ. Cô thÓ lµ: l/ Ph¸t triÓn nhu cÇu mua s¾m c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö d©n dông trong hé gia ®×nh d©n c­ c¶ ë khu vùc thµnh thÞ vµ khu vùc n«ng th«n, trong ®ã cÇn coi träng ph¸t triÓn kinh tÕ vµ c¶i thiÖn c¸c ®iÒu kiÖn c¬ së h¹ tÇng nh»m n©ng cao søc mua cña d©n c­ n«ng th«n vµ ®a d¹ng ho¸ tiªu dïng c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö cña d©n c­ ®« thÞ. Bªn c¹nh ®ã, cÇn ph¶i cã c¸c ch­¬ng tr×nh, ®Ò ¸n cô thÓ nh»m ph¸t triÓn nhu cÇu s¶n phÈm ®iÖn tö trong c¸c lÜnh vùc cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. 2/ §Þnh h­íng ph¸t triÓn nguån cung trong n­íc ®­îc x¸c ®Þnh theo hai giai ®o¹n 2001-2005 vµ sau 2005 víi néi dung chÝnh: h¹n chÕ nguån cung nhËp khÈu ë giai ®o¹n ®Çu ®èi víi c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö gia dông vµ thiÕt bÞ tin häc ®Ó b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc ®ång thêi víi viÖc më réng nguån cung linh kiÖn nhËp khÈu vµ ph¸t triÓn nguån linh kiÖn trong n­íc. ë giai ®o¹n sau, tiÕp tôc ph¸t triÓn nguån cung c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö vµ linh kiÖn cho thÞ tr­êng néi ®Þa vµ xuÊt khÈu trªn c¬ së n©ng cao n¨ng lùc s¶n xuÊt còng nh­ kh¶ n¨ng c¹nh tranh cña s¶n phÈm trong n­íc. 3/ Ph¸t triÓn thÞ tr­êng xuÊt khÈu cho c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö ViÖt Nam theo c¸c h­íng: tr­íc m¾t, xuÊt khÈu s¶n phÈm ®iÖn tö d©n dông ®Õn c¸c thÞ tr­êng kÐm ph¸t triÓn h¬n, møc sèng d©n c­ cßn thÊp, tr×nh ®é tiªu dïng ch­a cao. Sau ®ã, trªn c¬ së ph¸t triÓn n¨ng lùc s¶n xuÊt trong n­íc tiÕn tíi xuÊt khÈu sang c¸c thÞ tr­êng kh¸c cã tr×nh ®é cao h¬n; t×m kiÕm c¸c thÞ tr­êng ng¸ch ®Ó xuÊt khÈu c¸c s¶n phÈm ®iÖn tö chuyªn dông víi sè l­îng Ýt nh­ng gi¸ trÞ gia t¨ng cao; ph¸t triÓn xuÊt khÈu ''t¹i chç'' c¸c linh kiÖn vµ dÞch vô ®Çu vµo cho c¸c nhµ s¶n xuÊt n­íc ngoµi cã b¹n hµng tiªu thô ë n­íc ngoµi; t¨ng c­êng xuÊt khÈu d­íi h×nh thøc gia c«ng t¸i xuÊt, tõng b­íc gia t¨ng sö dông nguyªn liÖu linh kiÖn trong n­íc s¶n xuÊt. 4/ §Þnh h­íng ph¸t triÓn thÞ tr­êng hµng ®iÖn tö ViÖt Nam theo h­íng n©ng cao tÝnh c¹nh tranh vµ héi nhËp quèc tÕ, khu vùc b»ng c¸ch thùc hiÖn b¶o hé s¶n xuÊt trong n­íc hay trî cÊp xuÊt khÈu cã giíi h¹n vÒ thêi gian vµ s¶n phÈm; khuyÕn khÝch mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®¸u t­ ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp ®iÖn tö nh»m t¹o ra m«i tr­êng s¶n xuÊt, kinh doanh cã tÝnh ganh ®ua cao; c¶i tæ khu vùc doanh nghiÖp Nhµ n­íc nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ; n©ng cao chÊt l­îng c¸c yÕu tè ®Çu vµo cña s¶n xuÊt... Hy väng r»ng b»ng nh÷ng nç lùc cña chÝnh m×nh vµ víi sù gióp ®ì cña §¶ng, Nhµ n­íc, ChÝnh phñ ViÖt nam cïng víi c¸c Bé, Ngµnh liªn quan, Ngµnh C«ng nghiÖp §iÖn tö ViÖt nam nãi chung vµ Hµng §iÖn tö ViÖt nam nãi riªng sÏ hoµn thµnh xuÊt s¾c môc tiªu ®Ò ra trong giai ®o¹n 2001 – 2010 vµ ngµy cµng cã vÞ thÕ trªn tr­êng quèc tÕ, ®ång thêi gãp phÇn vµo thµnh c«ng trong qu¸ tr×nh C«ng nghiÖp ho¸ - HiÖn ®¹i ho¸ ®ang diÔn ra ë n­íc ta.