Khủng hoảng kinh tế hậu quả - cách khắc phục

Lêi më ®Çu Trong nÒn kinh tÕ x· héi nãi chung vµ nÒn kinh tÕ t­ b¶n nãi riªng, kh«ng ph¶i lóc nµo còng tiÕn hµnh mét c¸ch tr«i ch¶y. Gi÷a c¸c ngµnh mµ trong qu¸ tr×nh c¹nh tranh khèc liÖt víi nhau th× trong ph¹m vi x· héi lµm sao ®¶m b¶o ®­îc sù c©n b»ng. Trong nh÷ng ®iÒu kiÖn nh­ vËy tØ lÖ chØ cã thÓ h×nh thµnh lªn mét c¸ch tù ph¸t, qua viÖc chuyÓn tõ ngµnh nä sang ngµnh kia theo tû suÊt lîi nhuËn cho lªn hiÖn t­îng tØ lÖ gi÷a c¸c ngµnh chØ lµ hiÖn t­îng ngÉu nhiªn, t¹m thêi. Cßn mÊt tØ lÖ míi lµ hiÖn t­îng th­êng xuyªn, míi lµ quy t¾c chung cña t¸i s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa. Trong ®êi sèng thùc tÕ cña x· héi t­ b¶n, nh÷ng hiÖn t­îng mÊt tû lÖ: khi th× s¶n phÈm nµy ø ®äng, kh«ng b¸n ch¹y; khi s¶n phÈm kia khan hiÕm; khi xÝ nghiÖp nµy ®ãng cöa v× thiÕu nguyªn liÖu; khi xÝ nghiÖp kia ph¸ s¶n v× s¶n xuÊt qu¸ nhiÒu… Kh«ng ph¶i t¸i s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa vÊp ph¶i nh÷ng hiÖn t­îng mÊt c©n ®èi côc bé, th­êng xuyªn x¶y ra nh­ trªn mµ cø kho¶ng trªn d­íi 10 n¨m. Gièng nh­ cã mét søc m¹nh nµo xui khiÕn toµn bé s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa l¹i bçng nhiªn dõng l¹i: hiÖu bu«n ph¸ s¶n, ng©n hµng vì nî, nhµ m¸y ®ãng cöa, s¶n xuÊt thôt lïi… s¶n xuÊt hµng ho¸ qu¸ thõa, hiÖn t­îng ®æ vì nµy gäi lµ khñng ho¶ng kinh tÕ. Bµi viÕt cña em ®­îc chia ra lµm 5 phÇn chÝnh: khñng ho¶ng kinh tÕ chu k× lµ ®iÒu tÊt yÕu g©y ra nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng, nguyªn nh©n, hËu qu¶, c¸ch kh¾c phôc vµ thùc tiÔn ë ViÖt Nam. Víi hiÓu biÕt cßn h¹n hÑp, ch­a t×m hiÒu s©u vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c Lªnin vµ ®©y lµ lÇn ®Çu tiªn em viÕt tiÓu luËn nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng vÊn ®Ò khóc m¾c, sai lÇm, em mong thÇy c« bæ xung ®Ó gióp bµi tiÓu luËn cña em ®­îc hoµn thiÖn. I) Trong CNTB khñng ho¶ng kinh tÕ chu k× lµ ®iÒu tÊt yÕu g©y ra nh÷ng hËu qu¶ nghiªm träng: Khñng ho¶ng kinh tÕ lµ kh¸i niÖm dïng ®Ó chØ nh÷ng hiÖn t­îng kinh tÕ mÊt æn ®Þnh kÐo dµi mµ kh«ng ®iÒu chØnh ®­îc cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt trong nÒn kinh tÕ g©y ra nh÷ng trÊn ®éng vµ hËu qu¶ kinh tÕ x· héi trong quy m« réng hoÆc hÑp. Khñng ho¶ng kinh tÕ diÔn ra trong mäi lÜnh vùc cña nÒn s¶n xuÊt x· héi trong tÊt c¶ c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt Khñng ho¶ng kinh tÕ chu kú gåm cã 4 giai ®o¹n Khñng ho¶ng: ®©y lµ giai ®o¹n ®Çu tiªn cña chu kú kinh tÕ. XuÊt hiÖn tr­íc hÕt lµ khñng ho¶ng tiªu thô, dù tr÷ hµng ho¸ trong kho cña c¸c xÝ nghiÖp t¨ng lªn, gi¸ c¶ hµng ho¸ gi¶m xuèng do cung lín h¬n cÇu cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cuéc c¹nh tranh ®Ó tiªu thô hµng ho¸ trë lªn gay g¾t, c¸c nhµ t­ b¶n buéc ph¶i thu hÑp, thËm chÝ ®×nh chØ s¶n xuÊt. Do c¸c xÝ nghiÖp kh«ng cã kh¶ n¨ng thanh to¸n c¸c kho¶n nî, t©m lý ho¶ng lo¹n, viÖc rót tiÒn khái ng©n hµng, b¸n c¸c cæ phiÕu, tr¸i phiÕu lµm gi¸ trÞ thÞ tr­êng gi¶m m¹nh. TÝn dông th­¬ng m¹i vµ ng©n hµng bÞ thu hÑp trong khi nhu cÇu tÝn dông t¨ng lªn lµm cho tû xuÊt lîi tøc t¨ng lªn rÊt cao. Khñng ho¶ng c«ng nghiÖp vµ th­¬ng nghiÖp ®­a ®Õn c¶ khñng ho¶ng tiÒn tÖ tÝn dông. Khñng ho¶ng ®· ph¸ huû nghiªm träng lùc l­îng s¶n xuÊt, ng­êi lao ®éng thÊt nghiÖp ®«ng ®¶o, ®êi sèng hÕt søc khã kh¨n. Nghiªm träng h¬n ®ã l¹i lµ ®iÒu kiÖn ®Ó nhµ t­ b¶n t¨ng c­êng bãc lét c«ng nh©n. Do ®ã c«ng nh©n buéc ph¶i chÊp nhËn nh÷ng ®iÒu kiÖn lao ®éng nÆng nhäc, hoÆc tiÒn l­¬ng thÊp. Trong khi ®ã c­êng ®é lao ®éng l¹i t¨ng. Tiªu ®iÒu: lµ giai ®o¹n tiÕp sau khñng ho¶ng. §Æc ®iÓm cña giai ®o¹n nµy, s¶n xuÊt kh«ng tiÕp tôc gi¶m sót n÷a nh­ng còng kh«ng t¨ng lªn, nÒn s¶n xuÊt ë tr¹ng th¸i tr× trÖ. §Ó tho¸t khái t×nh tr¹ng nµy, c¸c nhµ t­ b¶n t×m c¸ch t¨ng c­êng bãc lét lao ®éng b»ng c¸ch h¹ thÊp tiÒn l­¬ng, t¨ng c­êng ®é vµ thêi gian lao ®éng, ®Ó gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt vµ ®æi míi t­ b¶n cè ®Þnh, c¶i tiÕn kü thuËt. ViÖc ®æi míi t­ b¶n cè ®Þnh ®· lµm t¨ng vÒ nhu cÇu t­ liÖu s¶n xuÊt lµm cho kinh tÕ dÇn dÇn tho¸t khái tr¹ng th¸i khñng ho¶ng cã b­íc chuyÓn biÕn khái tr¹ng th¸i tr× trÖ, chuyÓn sang giai ®o¹n phôc håi. Phôc håi: lµ giai ®o¹n tiÕp nèi víi giai ®o¹n tiªu ®iÒu. Tõ tiªu ®iÒu chuyÓn sang phôc håi vµ b¾t ®Çu më réng s¶n xuÊt nhê ®æi míi t­ b¶n cè ®Þnh. S¶n xuÊt ®­îc më réng ®¹t møc tr­íc khñng ho¶ng. Sè ng­êi lµm viÖc t¨ng lªn, gi¸ c¶ hµng ho¸ còng t¨ng lªn, lîi nhuËn thu ®­îc còng t¨ng, nÒn kinh tÕ b­íc sang giai ®o¹n míi, giai ®o¹n h­ng thÞnh. H­ng thÞnh: lµ giai ®o¹n ph¸t triÓn cao nhÊt cña chu kú kinh tÕ. ë giai ®o¹n nµy cung cÇu vÒ hµng ho¸ t¨ng lªn, s¶n xuÊt më réng vµ ph¸t triÓn v­ît møc cao nhÊt cña chu kú tr­íc. ThÕ lµ l¹i t¹o ®iÒu kiÖn chuÈn bÞ cho mét cuéc khñng ho¶ng míi, b¾t ®Çu vµ chÝn muåi. Nguyªn nh©n dÉn ®Õn cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ: Trong ph­¬ng thøc tr­íc chñ nghÜa t­ b¶n vÉn th­êng x¶y ra nh÷ng biÕn ®éng trong ®êi sèng kinh tÕ. Nh÷ng biÕn ®éng nµy lµ do thiªn tai, dÞch tÔ, hoÆc chiÕn tranh g©y lªn lµm cho s¶n xuÊt bÞ tµn ph¸, nh©n d©n bÞ ®ãi lµ do thiÕu thèn vÒ s¶n phÈm. C¸c nhµ kinh tÕ häc t­ s¶n ®· gi¶i thÝch nguyªn nh©n cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ lµ do mÊt c©n ®èi “ngÉu nhiªn” gi÷a c¸c ngµnh s¶n xuÊt hoÆc do tiªu dïng “t¹m thêi” kh«ng theo kÞp s¶n xuÊt. Dùa trªn kÕt luËn vu v¬ Êy hä bµy ra tr¨m ph­¬ng ngh×n kÕ “cøu ch÷a” cho chñ nghÜa t­ b¶n tho¸t khái c¸i tai ho¹ ghª gím. Nµo lµ thùc hiÖn “kinh tÕ chØ huy”, nµo lµ “c«ng quü ®Æc biÖt” cho hµng ho¸ xuÊt khÈu, nµo lµ ®i x©m chiÕm thÞ tr­êng n­íc ngoµi, hµng ho¸ b¸n chÞu… MÆc dï cã thay ®æi ph­¬ng thuèc chñ nghÜa t­ b¶n, tõ h¬n mét thÕ kû nay, nã vÉn cø ®Þnh kú, kh«ng nh÷ng kh«ng thuyªn gi¶m mµ ngµy mét trÇm träng thªm lªn. Tõ 1925 lµ n¨m næ ra cuéc khñng ho¶ng s¶n xuÊt thõa ®Çu tiªn trong lÞch sö cña chñ nghÜa t­ b¶n cho ®Õn nay. It nhÊt chñ nghÜa t­ b¶n tr¶i qua 16 lÇn khñng ho¶ng. Nh÷ng cuéc khñng ho¶ng nµy bao trïm toµn bé thÕ giíi t­ b¶n hoÆc x¶y ra ë mét sè n­íc t­ b¶n. ë Anh n¨m 1925 næ ra cuéc khñng ho¶ng cã tÝnh chÊt toµn quèc ®Çu tiªn th× 11n¨m sau tøc lµ n¨m 1936 næ ra cuéc khñng ho¶ng thø hai. N¨m1947-1948 næ ra cuéc khñng ho¶ng thø ba. VÒ c¬ b¶n lµ khñng ho¶ng thÕ giíi ®Çu tiªn trong nÒn kinh tÕ t­ b¶n chñ nghÜa. N¨m 1957 næ ra cuéc khñng ho¶ng thø 4 bao trïm c¸c n­íc chñ yÕu cña lôc ®Þa Ch©u ¢u cã c¶ Anh vµ Ch©u MÜ. C¸c cuéc khñng ho¶ng tiÕp sau lµ: 1866, 1873, 1882, 1890, 1920-1921, 1929-1933: lµ th¶m ho¹ cña chñ nghÜa t­ b¶n, 1957,1948-1949…liªn tiÕp næ ra ë c¸c n­íc t­ b¶n chñ nghÜa. Khñng ho¶ng kinh tÕ lµ hiÖn t­îng riªng chñ nghÜa t­ b¶n míi cã vµ ®· lµ cè tËt th× kh«ng thÓ nµo cøu ch÷a ®­îc th× nguyªn nh©n kh«ng thÓ ®i t×m ë nh÷ng nh©n tè bªn ngoµi, ngÉu nhiªn. Nguyªn nh©n cña nã chØ cã thÓ lµ m©u thuÉn ®èi kh¸ng mµ nÒn s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa ngay tõ khi ra ®êi vèn ®· mang trong lßng nã. Tr­íc hÕt phaØ kÓ ®Õn m©u thuÉn gi÷a tÝnh tæ chøc cña s¶n xuÊt ë trong tõng xÝ nghiÖp riªng rÏ vµ t×nh tr¹ng v« chÝnh phñ cña s¶n xuÊt trong ph¹m vi toµn x· héi. M©u thuÉn nµy t¹o ra t×nh tr¹ng v« chÝnh phñ cùc kú nghiªm träng, mäi ng­êi ®Òu biÕt kh«ng chØ riªng chñ nghÜa t­ b¶n míi cã t×nh tr¹ng s¶n xuÊt v« chÝnh phñ. BÊt cø hµng ho¸ nµo dùa trªn chÕ ®é së h÷u t­ nh©n vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt ®Òu cã chung ®Æc ®iÓm nµy. ¥ ®©y ng­êi s¶n xuÊt ®Òu s¶n xuÊt theo ý m×nh kh«ng ai biÕt thÞ tr­êng cÇn ®Õn lo¹i hµng ho¸ nµo vµ cÇn bao nhiªu. ChØ ®Õn khi mang ra thÞ truêng th× sè phËn cña hµng ho¸ míi ®­îc ®Þnh ®oat, hµng ho¸ cã thÓ b¸n ®­îc hoÆc kh«ng b¸n ®­îc, nÕu nã kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña x· héi. Nh­ vËy t×nh tr¹ng v« chÝnh phñ cña s¶n xuÊt hµng ho¸ ®· Êp ñ s½n kh¶ n¨ng khñng ho¶ng. V× vËy, nh÷ng gi¸n ®o¹n vÒ tiªu thô do t×nh tr¹ng v« chÝnh phñ cña s¶n xuÊt hµng ho¸ g©y ra ch­a thÓ dÉn tíi mét sù ®æ vì bao trïm toµn bé nÒn s¶n xuÊt. T×nh thÕ lu«n lu«n bÞ ®¶o lén. T×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi gi÷a c¸c ngµnh s¶n xuÊt víi tiªu dïng. M©u thuÉn gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng s¶n sinh ra tõ b¶n chÊt cña chñ nghÜa t­ b¶n. S¶n xuÊt v« chÝnh phñ kh«ng ph¶i lµ nguån gèc duy nhÊt cña cuéc khñng ho¶ng. ChØ khi nµo khèi l­îng s¶n xuÊt v­ît xa søc mua cña ng­êi tiªu dïng th× khi ®ã t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi do s¶n xuÊt v« chÝnh phñ g©y ra míi dÉn ®Õn sù bïng næ cña cuéc khñng ho¶ng, do t¸c dông cña m©u thuÉn gi÷a khuynh hø¬ng më réng s¶n xuÊt mét c¸ch v« h¹n cña chñ nghÜa t­ b¶n vµ søc mua giíi h¹n cña ng­êi tiªu dïng. V× lßng thÌm kh¸t lîi nhuËn v« h¹n mçi nhµ t­ b¶n ®Òu ra søc tÝch luü ®Ó më réng s¶n xuÊt c¶i tiÕn kü thuËt nh»m tung ra thÞ truêng nh÷ng khèi l­îng hµng ho¸ ngµy cµng lín. Trong khi ®ã th× chÝnh sù tÝch luü cña t­ b¶n kh«ng nh÷ng g©y ra hËu qu¶ bÇn cïng ho¸ nh©n d©n lao ®éng vµ t¹o ra mét ®¸m nh©n khÈu thõa t­¬ng ®èi ngµy cµng ®«ng. V× vËy søc mua cña quÇn chóng lao ®éng, nh÷ng ng­êi tiªu dïng chñ yÕu trong x· héi ngµy cµng gi¶m ®i, thiÕu ng­êi tiªu dïng. Hµng ho¸ kh«ng ph¶i thõa tuyÖt ®èi bëi v× nã cßn xa míi ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi. Hµng ho¸ chØ thõa t­¬ng ®èi, thõa so víi søc mua cßn thÊp kÐm cña x· héi. Nh­ vËy khñng ho¶ng s¶n xuÊt thõa cßn g¾n liÒn víi m©u thuÉn ®èi kh¸ng gi÷a lao ®éng vµ t­ b¶n. Sù ra ®êi cña chñ nghÜa t­ b¶n cã nghÜa lµ sù t­íc ®o¹t t­ liÖu s¶n xuÊt tõ tay nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt vµ biÕn hä thµnh v« s¶n, suèt ®êi ®i lµm thuª. §ã lµ ®Æc ®iÓm cña chñ nghÜa t­ b¶n. Sù t¸ch rêi gi÷a hai nh©n tè cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt (t­ liÖu s¶n xuÊt vµ ng­êi tiªu dïng) lµ sù ®èi lËp gi÷a t­ b¶n vµ lao ®éng. Nh­ vËy khñng ho¶ng s¶n xuÊt thõa b¾t nguån tõ nh÷ng m©u thuÉn ®èi kh¸ng cña t¸i s¶n xuÊt t­ b¶n chñ nghÜa. M©u thuÉn nµy ®Òu s¶n sinh ra trªn c¬ së cña chÕ ®é chiÕm h­u t­ b¶n chñ nghÜa vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt. Nh÷ng m©u thuÉn c¬ b¶n cña chñ nghi· t­ b¶n: m©u thuÉn gi÷a s¶n xuÊt vµ tÝnh chÊt x· héi vµ chiÕm h÷u cã tÝnh chÊt t­ b¶n chñ nghÜa. Chñ nghÜa t­ b¶n ra ®êi ®· tËp trung t­ liÖu s¶n xuÊt vµo tay nh÷ng nhµ t­ b¶n vµ biÕn t­ liÖu s¶n xuÊt c¸ nh©n nhá män ©ý thµnh nh÷ng t­ liÖu s¶n xuÊt x· héi. Khñng ho¶ng næ ra vµo lóc s¶n xuÊt ®¹t tíi møc ®iÓm cao nhÊt, lóc mµ t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng ®· tÝch luü ®Õn ®é nghiªm träng. Mét khi mµ dßng l­u th«ng ®· ®Çy ø hµng ho¸ th× nã cã thÓ bÞ ph¸ tung ra ë bÊt cø chç nµo mét c¸ch v« cïng ®ét ngét III) HËu qu¶ cña cuéc khñng ho¶ng kinh tÕ HËu qu¶ cña cuéc kinh tÕ chu kú lµm ph¸ ho¹i lùc l­îng s¶n xuÊt vµ lµm rèi lo¹n lÜnh vùc l­u th«ng. Mçi lÇn khñng ho¶ng ®Òu lµm cho s¶n xuÊt vµ l­u th«ng cña c¸c n­íc t­ b¶n bÞ gi¶m sót. XÝ nghiÖp bÞ ®×nh ®èn ®ãng cöa quy m« s¶n xuÊt bÞ thu hÑp l¹i ,gi¸ c¶ thÞ tr­êng bÞ gi¶m sót m¹nh, khèi l­îng mËu dÞch trong vµ ngoµi n­íc bÞ thu hÑp l¹i, nhiªu ng©n hµng ph¶i ®ãng cöa, gi¸ cæ phiÕu h¹ thÊp. §Èy nhanh qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung t­ b¶n lµ ®iÒu dÉn tíi ®éc quyÒn. TÝch tô lµ yªu cÇu c¨n b¶n cña viÖc më réng s¶n xuÊt øng dông tiÕn bé kü thuËt. Sù t¨ng lªn cña khèi l­îng gi¸ trÞ thÆng d­ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt cña t­ b¶n chñ nghÜa t¹o kh¶ n¨ng hiÖn thùc cho tÝch tô t­ b¶n tËp trung. C¸c nhµ t­ b¶n h×nh thµnh trong x· héi cã vai trß to lín trong sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt . Qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung t­ b¶n ngµy cµng t¨ng do ®ã nÒn s¶n xuÊt x· héi ho¸ cao lµm cho h©ô qu¶ t­ b¶n chñ nghÜa cµng s©u s¾c. Kho¶ng c¸ch giµu nghÌo ngµy cµng lín, m©u thuÉn gi÷a t­ b¶n vµ lao ®éng ngµy cµng gay g¾t. Trong khi quÇn chóng lao ®éng l©m vµo c¶nh ®ãi nghÌo th× c¸c nhµ t­ b¶n tiªu huû hµng ®èng cña c¶i khæng lå bao gåm c¶ t­ liÖu s¶n xuÊt vµ t­ liÖu tiªu dïng. VÝ dô: cuéc khñng ho¶ng 1929-1933 ng­êi ta ®· ph¸ huû 92 lß nÊu s¾t ë Mü, 72 lß ë Anh, 28 lß ë §øc, 10 lß ë Ph¸p. Träng t¶i ë biÓn bÞ ph¸ huû víi 6,5 triÖu tÊn. Trong khi ®ã m©u thuÉn gi÷a t­ b¶n vµ lao ®éng, sù bãc lét vµ ®Ì nÐn tæ chøc ®éc quyÒn lµm cho giai cÊp c«ng nh©n v« cïng ®iªu ®øng. ChiÕn tranh vµ khñng ho¶ng kinh tÕ l¹i kh«ng ngõng reo tai ho¹ lªn ®Çu hä. V× vËy giai cÊp c«ng nh©n ngµy cµng gi¸c ngé, ®oµn kÕt ®Êu tranh chèng l¹i chÕ ®é t­ b¶n chñ nghÜa. M©u thuÉn c¬ b¶n cña chñ nghÜa t­ b¶n ngµy cµng gay g¾t. §ã lµ m©u thuÉn gi÷a lùc l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt. Lùc l­îng s¶n xuÊt ®· v­ît qu¸ khu«n khæ cña quan hÖ s¶n xuÊt, ®ã lµ sù næi dËy cña lùc l­îng s¶n xuÊt chèng l¹i quan hÖ s¶n xuÊt. IV) C¸ch kh¾c phôc: Tr×nh ®é ph¸t triÓn nhÊt ®Þnh cña lùc l­îng s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh tÝnh chÊt cña quan hÖ s¶n xuÊt. Quan hÖ s¶n xuÊt t¸c ®éng ng­îc trë l¹i lùc l­îng s¶n xuÊt, khi nã phï hîp víi tÝnh chÊt cña lùc l­îng s¶n xuÊt th× nã gióp cho lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn m¹nh mÏ, khi nã kh«ng phï hîp th× nã biÕn thµnh trë ng¹i cña lùc l­îng s¶n xuÊt. Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt con ng­êi kh«ng ngõng thu thªm kinh nghiÖm s¶n xuÊt, kh«ng ngõng c¶i tiÕn c«ng cô, c¶i tiÕn kÜ thuËt. Lùc luîng s¶n xuÊt ph¸t triÓn ®Õn mét tr×nh ®é nµo ®ã v­ît ra ngoµi khu«n khæ cña quan hÖ s¶n xuÊt cho nªn quan hÖ s¶n xuÊt ph¶i phï hîp víi tÝnh chÊt l­îng s¶n xuÊt. Quan hÖ cung cÇu lµ quan hÖ gi÷a ng­êi b¸n vµ ng­êi mua, nh÷ng ng­êi s¶n xuÊt vµ nh÷ng ng­êi tiªu dïng lµ nh÷ng quan hÖ cã vai trß quan träng trong kinh tÕ hµng ho¸. Kh«ng ph¶i chØ ë gi¸ c¶ ¶nh h­ëng tíi cung cÇu, mµ ¶nh h­ëng tíi viÖc x¸c ®Þnh gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng. Khi cung lín h¬n cÇu ng­êi b¸n ph¶i gi¶m gi¸ c¶, gi¸ c¶ cã thÓ thÊp h¬n gi¸ trÞ. Gi÷a cung vµ cÇu vÒ hµng ho¸ ph¶i cã sù thÝch øng cÇn thiÕt kh¸ch quan vÒ h×nh th¸i hiÖn vËt vµ h×nh th¸i gi¸ trÞ. Do vËy quan hÖ cung cÇu ®iÒu tiÕt ®­îc sù chªnh lÖch gi÷a gi¸ c¶ thÞ truêng vµ gi¸ trÞ thÞ tr­êng. Sù lªn xuèng cña gi¸ c¶ thÞ tr­êng l¹i ®iÒu tiÕt quan hÖ cung cÇu, lµm cho nÒn s¶n xuÊt cã ®­îc nh÷ng tØ lÖ t­¬ng ®èi. Tr­íc khi ®¹t tíi sù t­¬ng ®èi th× x· héi l·ng phi rÊt nhiÒu søc lùc vµ cña c¶i. V× vËy x· héi ®ßi hái ph¶i cã sù kiÓm tra, ®iÒu tiÕt ,®Þnh h­íng, mét c¸ch cã ý thøc ®èi víi sù vËn ®éng cña c¬ chÕ thÞ tr­êng. C¸c nhµ t­ b¶n ra søc t×m lèi tho¸t b¨ng c¸ch gi¶m bít chi phÝ s¶n xuÊt dï cã b¸n hµng ho¸ víi gi¸ thÊp vÉn thu ®­îc lîi nhuËn. Hä ra søc t¨ng c­êng bãc lét c«ng nh©n lîi dông t×nh h×nh thÊt nghiÖp ®Ó h¹ thÊp tiÒn l­¬ng, kÐo dµi ngµy lao ®éng n©ng cao c­êng ®é lao ®éng. BiÖn ph¸p quan träng lµ ¸p dông kü thuËt ®Ó c¶i tiÕn b»ng c¸ch ®æi míi hµng lo¹t mµy mãc thiÕt bÞ. V)Thùc tiÔn ë ViÖt Nam ViÖt Nam lµ mét n­íc ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, may m¾n kh«ng x¶y ra cuéc khñng kho¶ng kinh tÕ chu k× nh­ c¸c n­íc ph¸t triÓn trªn thÕ giíi. Nh­ng do n­íc ta ®i lªn tõ mét nÒn kinh tÕ n«ng nghiÖp l¹c hËu, nÆng nÒ cña cuéc chiÕn tranh. NÒn kinh tÕ cßn mang nÆng tÝnh tù cÊp, tù tóc, c«ng nghiÖp nhá bÐ vµ l¹c hËu, c¸c ngµnh dÞch vô ch­a ph¸t triÓn. Tr­íc t×nh h×nh ®ã §¶ng vµ Nhµ nø¬c ta ®· ph¸t huy vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸, khuyÕn khÝch ph¸p triÓn c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá khuyÕn khÝch c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam, x©y dùng c¬ së vËt chÊt –kü thuËt. Khi thay ®æi còng ®¹t mét sè thµnh tùu nh­ : ViÖt Nam tõ mét n­íc nhËp khÈu g¹o ®· trë thµnh n­íc xuÊt khÈu g¹o ®øng thø 2 trªn thÕ giíi, c¶ n­íc cã gÇn 5300 c«ng tr×nh thuû lîi, trong ®ã cã kho¶ng 3000 tr¹m b¬m. C¸c c«ng tr×nh ®· gãp phÇn vµo viÖc t­íi cho 4,8triÖu ha. Trong c«ng nghiÖp c¶ n­íc cã 2821 xÝ nghiÓp trung ­¬ng, ®Þa ph­¬ng, 590.246 c¬ së x¶n xuÊt ngoµi quèc doanh. Bªn c¹nh ®ã nhµ nuíc còng quan t©m ®Õn m¹ng l­íi giao th«ng ®i nhiÒu n¬i tõ B¾c tíi Nam, tõ ®ång b»ng lªn trung du vµ miÒn nói. KÕt LuËn Khñng ho¶ng kinh tÕ chØ riªng chñ nghØa t­ b¶n míi cã, nã tån t¹i mét c¸ch kh¸ch quan. Quan niÖm kh¸ch quan vÒ triÕt häc xÐt ®Õn ph¹m trï nguyªn nh©n vµ kÕt qu¶ ®Ó gi¶i thÝch sù khñng ho¶ng. Nguyªn nh©n lµ do sù m©u thuÉn ngµy cµng gay g¾t gi÷a t­ b¶n vµ ng­êi lao ®éng, s¶n xuÊt hµng ho¸ ngµy cµng nhiÒu, s¶n xuÊt qu¸ møc ng­êi tiªu dïng, xung ®ét gi÷a lùc l­îng s¶n xuÊt víi quan hÖ s¶n xuÊt, c¸c xÝ nghiÖp c¹nh tranh nhau dÉn ®Õn s¶n phÈm ngµy cµng d­ thõa. KÕt qu¶ lµ khñng ho¶ng kinh tÕ bïng næ. §Ó kh¾c phôc ®­îc t×nh tr¹ng khñng ho¶ng nµy th× quan hÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tÝnh chÊt lùc l­îng s¶n xuÊt, gi÷a cung vµ cÇu vÒ hµng ho¸ ph¶i cã sù thÝch øng cÇn thiÕt kh¸ch quan vÒ h×nh th¸i hiÖn vËt vµ vÒ h×nh th¸i gi¸ trÞ. Do vËy quan hÖ cung cÇu ®iÒu tiÕt ®­îc sù chªnh lÖch gi÷a gia c¶ thÞ tr­êng vµ gi¸ trÞ thÞ tr­êng, sù lªn xuèng ®iÒu tiÕt cung cÇu ,lµm cho nÒn s¶n xuÊt ®­îc c©n ®èi Do tÇm hiÓu biÕt cña em cßn cã h¹n vÒ kinh tÕ chÝnh trÞ, cho nªn kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng sai lÇm. V× ®©y lµ lÇn ®Çu tiªn em viÕt tiÓu luËn, em mong c¸c thÇy c« bæ xung nh÷ng vÊn ®Ò em ch­a ®­îc râ ®Ó lÇn sau em viÕt tiÓu luËn ®­îc tèt h¬n. Em xin c¶m ¬n thÇy ThËm ®· chØ b¶o vµ gióp em hoµn thiÖn bµi tiÓu luËn nµy. Môc lôc tiÓu luËn Lêi më ®Çu Néi dung chÝnh Lý luËn kinh tÕ chÝnh trÞ vÒ khñng ho¶ng kinh tÕ Khñng ho¶ng kinh tÕ lµ g×? Giai ®o¹n cña cuéc khñng ho¶ng II) Nguyªn nh©n dÉn ®Õn cuéc khñng ho¶ng Kh¸ch quan Chñ quan III) HËu qu¶ Ph¸ ho¹i lùc l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt lµm rèi lo¹n lÜnh vùc l­u th«ng §Èy nhanh qu¸ tr×nh tÝch tô vµ tËp trung lµ ®iÒu kiÖn dÉn tíi ®éc quyÒn IV) C¸ch kh¾c phôc 1. §iÒu tiÕt ®­îc sù c©n ®èi 2. Gi¶i quyÕt ®­îc sù m©u thuÉn gi÷a lùc l­îng s¶n xuÊt vµ quan hÖ s¶n xuÊt, gi÷a t­ b¶n vµ ng­êi lao ®éng. KÕt luËn Tµi liÖu tham kh¶o - Gi¸o tr×nh kinh tÕ chÝnh trÞ M¸c lªnin - Gi¸o tr×nh kinh tÕ häc phæ th«ng