Kinh tế chính trị – Nền kinh tế thị trường ở Việt Nam

-----------------------------------------------------********************------------------------------------------- TRÖÔØNG :ÑH ngaân haøng TPHCM TIEÅU LUAÄN : Kinh teá chính trò – Neàn kinh teá thò tröôøng ôû Vieät Nam SINH VIEÂN : Döông Thò Xuaân Hoaø LÔÙP : CÑ19E1 GIAÛNG VIEÂN HÖÔÙNG DAÃN : Leâ Huøng NAÊM : 2005 ----------------------------------------------------*********************------------------------------------------ Lyù do choïn ñeà taøi : Chæ coù theå chuyeån sang cô cheá kinh teá thò tröôøng chuùng ta môùi thöïc hieän ñöôïc muïc tieâu moâ hình chuû nghóa xaõ hoäi ôû nöôùc ta . Muïc ñích nghieân cöùu : Nöôùc ta môùi ñi nhöõng böôùc vaøo kinh teá thò tröôøng chuùng ta vöøa laøm vöøa hoïc . Chuùng ta laïi xuaát phaùt töø moät nöôùc noâng nghieäp laø chuû yeáu vì vaäy nhöõng khoù khaên nhöõng khuyeát ñieåm vaø toàn taïi trong böôùc ñaàu laø deã hieåu . Hieän nay ngöôøi giaøu ôû nöôùc ta coøn ít ngöôøi ngheøo vaø trung bình coøn nhieàu . Thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi ôû nöôùc ta coøn thaáp khoaûng 400 USÑ khoaûng caùch giaøu ngheøo ngaøy caøng taêng saûn xuaát chuû yeáu vaãn coøn döïa vaøo lao ñoäng thuû coâng , soá lao ñoäng thaát nghieäp coøn nhieàu . Caùc teä naïn nhieàu vaø coù chieàu höôùng taêng nhö nghieän huùt ma tuyù , tham nhuõng buoân laäu , côø baïc …. Roõ raøng ñeå thöïc hieän muïc tieâu daân giaøu nöôùc maïnh xaõ hoäi coâng baèng daân chuû vaên minh, chuùng ta phaûi phaùt trieån maïnh meõ kinh teá , naâng cao ñôøi soáng vaät chaát vaø tinh thaàn , naâng cao ñaïo ñöùc vaø loái soáng laønh maïnh . Vì vaäy moãi böôùc xaây döïng vaø phaùt trieån kinh teá thò tröôøng ôû nöôùc ta phaûi höôùng vaøo muïc tieâu treân . Heä thoáng kinh teá thò tröôøng laø moät theå cheá kinh teá daân chuû vaø töï do . Noù cho pheùp moãi coâng daân coù quyeàn saûn xuaát caùi gì , nhö theá naøo , saûn xuaát vôùi caùi gì cho ai vaø coù quyeàn tieâu duøng caùi gì . Coâng daân vôùi tö caùch laø ngöôøi tieâu duøng vaø ngöôøi saûn xuaát seõ laäp keá hoaïch tieâu thuï vaø saûn xuaát cuûa minh moät caùch caù nhaân phi taäp trung , töùc laø moãi ngöôøi laäp keá hoaïch cho chính baûn thaân mình maø khoâng caàn baát cöù moät hình thöùc taäp trung naøo . Söï phaân phaân phoái caùc keá hoaïch kinh teá khaùc nhau ñöôïc thöïc hieän thoâng qua vieäc hình thaønh giaù caû moät caùch töï do vaø caïnh tranh treân thò tröôøng . Neàn kinh teá thò tröôøng xaõ hoäi do vaäy höôùng vaøo hình töôïng con ngöôøi töï do . Noù bieåu thò quyeàn cuûa moãi con ngöôøi , ñöôïc phaùt trieån nhaân caùch cuûa mình ñöôïc töï do vaø töï chòu traùch nhieäm veà söï phoàn thònh rieâng cuûa mình dó nhieân trong khuoân khoå giôùi haïn xaõ hoäi ñaõ ñaët ra . MULLER- ARMARK ñaõ noùi raèng vaãn neân öu tieân hôn cho neàn kinh teá thò tröôøng ngay caû khi noù thua keùm veà kinh teá so vôùi neàn kinh teá keá hoaïch . Neàn kinh teá thò tröôøng xaõ hoäi chính vì vaäy laø moät theå cheá kinh teá mang tính nhaân baûn hôn . Xeùt veà maët laâu daøi phaûi ñeå cho ngöôøi daân coù quyeàn töï do veà chính trò cuõng nhö veà kinh teá. Raát khoù coù theå töôûng töôïng ñöôïc raèng , trong khi coù nhieàu quyeàn töï do caù nhaân nhö vaäy thì töøng keá hoaïch coù theå thoáng nhaát ñöôïc vôùi nhau moät caùch ñaày ñuû vaø chính xaùc ñeán möùc nhöõng mong muoán cuûa ngöôøi daân ñaùp öùng theo moät quy moâ chung coù theå chaáp nhaän ñöôïc trong ñieàu kieän thieáu huït veà haøng hoaù. Neàn kinh teá thò tröôøng xaõ hoäi coù moät heä thoáng thoâng tin tin caäy ñeå coù theå ñöa ra ñöôïc caùc döõ kieän toång theå , coù phaân bieät vaø kòp thôøi veà nhöõng mong muoán tieâu duøng cuûa ñaân cö . ôû ñaây thò tröôøng seû cung caáp nhöõng thoâng tin caàn thieát , maëc duø thieáu moät keá hoaïch taäp trung nhöng khoâng daãn ñeán tình traïng loän xoän , maø laïi ñöa ñeán moät söï nhaát trì coù hieäu quaû veà caùc keá hoaïch kinh teá tö nhaân cuûa ngöôøi saûn xuaát vaø ngöôøi tieâu duøng. Caùc thò tröôøng caùc yeáu toá saûn xuaát mang laïi cho caùc nhaø cung öùng nhöõng yeáu toá nhaø sôû höõu tö baûn vaø löïc löôïng lao ñoäng , nhöõng khaû naêng tìm kieám lôïi nhuaän vaø coâng aên vieäc laøm . caùc khuyeán khích vaät chaát giuùp hoï caûi thieän veà chaát löôïng vaø saûn löôïng , naêng löïc cuûa mình trong caïnh tranh . Löïc löôïng lao ñoäng coá gaéng caûi thieän thu nhaäp tuyø theo trình ñoä ngheà nghieäp ngaøy caøng cao hôn . Caùc nhaø saûn xuaát tìm caùch gia taêng thu nhaäp cuûa hoï nhôø hoaït ñoäng kinh doanh thoâng qua môû roäng saûn xuaát, saûn phaåm môùi vaø phöông phaùp saûn xuaát môùi . Xeùt treân goùc ñoä toaøn boä neàn kinh teá , neàn kinh teá thò tröôøng trong khuoân khoå caùc nguoàn hieän coù xu höôùng ñaùp öùng cao nhaát caùc nhu caàu , cuõng nhö höôùng tôùi suû duïng caùc nhaân toá saûn xuaát moät caùch tieát kieäm vaø coù hieäu naêng , vaø do ñoù toát nhaát . Maëc duø coù söï hoaïch ñònh theo neàn kinh teá tö nhaân , phi taäp trung vaø co khuynh höôùng tìm lôïi nhuaän cho caù nhaân vaø caùc nhaø saûn xuaát , neàn kinh teá thò tröôøng vaãn goùp phaàn daønh ñöôïc moät söï lôïi nhuaän chung lôùn nhaát . .I Khaùi nieäm : kinh teá thò tröôøng laø moâ hình kinh teá maø ôû ñoù caùc quan heä kinh teá ñeàu ñöôïc thöïc hieän treân thi tröôøng, thoâng qua quaù trình trao ñoåi mua baùn , laø giai ñoaïn phaùt trieån cuûa kinh teá haøng hoaù döïa treân söï phaùt trieån raát cao cuûa löïc löôïng saûn xuaát. .II Ñaëc ñieåm kinh teá thò tröôøng ôû nöôùc ta hieän nay .1 Neàn kinh teá thi tröôøng coøn ôû trình ñoä keùm phaùt trieån : Thöù nhaát : Keát caáu haï taàng vaät chaát vaø xaõ hoäi ôû nöôùc ta coøn ôû trình ñoä thaáp. Trình ñoä coâng ngheä laïc haäu , maùy moùc cuõ kyõ, quy moâ saûn xuaát nhoû beù, naêng suaát, chaát löôïng , hieäu quaû saûn xuaát coøn thaáp. Thöù hai: Cô caáu kinh teá coøn maát caân ñoái vaø keùm hieäu quaû. Cô caáu kinh teá nöôùc ta coøn mang naëng ñaëc tröng cuûa moät cô caáu kinh teá noâng nghieäp . Ngaønh ngheà chöa phaùt trieån , söï phaân coâng hieäp taùc, chuyeân moân hoaù saûn xuaát chöa roäng , chöa saâu , giao löu haøng hoaù coøn nhieàu haïn cheá Thöù ba : Chöa coù thi tröôøng theo ñuùng nghóa cuûa noù . Trong nhöõng naêm qua thò tröôøng cuûa nöôùc ta ñang trong quaù trình hình thaønh vaø phaùt trieån neân noù coøn ôû trình ñoä thaáp . Cô caáu thi tröôøng chöa ñaày ñuû. Dung löôïng thò tröôøng coøn ít vaø coù phaàn roái loaïn. Caùc yeáu toá kinh teá thò tröôøng hình thaønh chöa ñuû . Chöa coù thi tröôøng söùc lao ñoäng theo ñuùng nghóa. Thò tröôøng tieàn teä chöa phaùt trieån . Thò tröôøng voán chöa phaùt trieån coøn sô khai. Thöù tö : Thu nhaäp quoác daân vaø thu nhaäp bình quaân ñaàu ngöôøi coøn thaáp, do ñoù söùc mua haøng hoaù coøn thaáp , tyû suaát haøng hoaù chöa cao. Thöù naêm : Coøn chòu aûnh höôûng lôùn cuûa moâ hình kinh teá chæ huy vôùi cô cheá taäp trung quan lieâu bao caáp. Thaät vaäy dieãn bieán thò tröôøng nhaø ñaát treân ñöôøng Traàn Naõo quaän 2 trôû neân vaéng laëng … Coâng ty coù nhieàu vaên phoøng giao dòch nhöng giôø phaûi thu goïn laïi ñeå giaûm tieàn nhaø , löông nhaân vieân . Coù theå khaúng ñònh , thò tröôøng nhaø ñaát hieän ñaõ “ñoùng baêng” , laùc ñaùc ñoù ñaây coù vaøi mieáng “ baêng vuïn” laø nhöõng caên nhaø hoaëc caên hoä chung cö trò giaù khoâng cao ñaõ kí hôïp ñoàng mua baùn töø tröôùc nay tieáp tuïc thöïc hieän . Taùc ñoäng lôùn nhaát ñeán tình traïng” ñoùng baêng” laø giaù vaøng taêng maïnh thaát thöôøng laøm ngöôøi mua , keû baùn ñeàu ngaïi . Ngöôøi daân coù taâm lyù “ chôø” vì sôï taêng nöûa, giaù vaøng giaûm cuûng chôø vì e coøn giaûm theâm . Nguyeân nhaân “ ñoùng baèng” khaùc, ñoù laø taâm lyù ngöôøi daân chöa hoaøn toaøn yeân taâm vaø tin töôûng vaøo tính khaû thi cuûa caùc vaên baûn phaùp luaät ( cuï theå laø caùc Nghò ñònh 181, 188) vaø muoán chôø xem luaät phaùp ñuôïc thöïc thi theá naøo. ( Baùo Kinh teá Saøi Goøn 23-12-04) 2.Neàn kinh teá thò tröôøng vôùi nhieàu thaønh phaàn kinh teá , trong ñoù kinh teá nhaø nöôùc giöû vai troø chuû ñaïo : Caùc thaønh phaàn kinh teá tieán haønh saûn xuaát haøng hoaù tuy coù baûn chaát kinh teá khaùc nhau, nhöng chuùng ñeàu laø nhöõng boä phaän cuûa moät cô caáu kinh teá quoác daân thoáng nhaát vôùi caùc quan heä cung- caàu , tieàn teä, giaù caû chung… Bôûi vaäy, chuùng vöøa hôïp taùc , vöøa caïnh tranh vôùi nhau, Moãi ñôn vò kinh teá laø moät chuû theå ñoäc laäp, töï chuû vaø taát caû ñeàu bình ñaúng tröôùc phaùp luaät . Tuy nhieân , caàn nhaän thöùc roõ raøng, moãi thaønh phaàn kinh teá chòu söï taùc ñoäng cuûa caùc quy luaät kinh teá rieâng. Chính söï taùc ñoäng cuûa caùc quy luaät kinh teá khaùc nhau naøy maø beân caïnh tình thoáng nhaát cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá thò tröôøng ôû nöôùc ta coù khaû naêng phaùt trieån theo nhöõng phöông höôùng khaùc nhau. Chaúng haïn nhö caùc thaønh phaàn kinh teá caù theå, tö baûn tö nhaân tuy coù vai troø quan troïng trong phaùt trieån saûn xuaát, giaûi quyeát vieäc laøm, ñaùp öùng nhu caàu veà voán , haøng hoaù vaø dòch vuï cho xaõ hoäi . Nhöng vì döïa treân sôû höûu tö nhaân veà tö lieäu saûn xuaát , caùc thaønh phaàn kinh teá naøy khoâng traùnh khoûi tính töï phaùt, chaïy theo lôïi nhuaän dôn thuaàn, naûy sinh nhöõng hieän töôïng tieâu cöïc laøm toån haïi ñeán lôïi ích chung cuûa xaõ hoäi . Vì vaäy, cuøng vôùi söï khuyeán khích laøm giaøu chính ñaùng cuûa caùc doanh nghieäp thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá naøy. Nhaø nöôùc ta phaûi söû duïng nhieàu bieän phaùp ñeå ngaên chaën vaø haïn cheá nhöõng khuynh höôùng töï phaùt, nhöõng hieän töôïng tieâu cöïc, höôùng söï phaùt trieån cuûa caùc thaønh phaàn kinh teá naøy theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa . Nhöng, vaán ñeà coù yù nghóa quyeát ñònh nhaát laø Nhaø Nöôùc phaûi quan taâm taïo ñieàu kieän cuûng coá, phaùt huy hieäu quaû, ra söùc xaây döïng khu vöïc kinh teá nhaø nöôùc khoâng ñaûm nhieäm ñöôïc vai troø naøy thì neàn kinh teá quoác daân aét khoâng traùnh khoûi nguy cô cheäch höôùng xaõ hoäi chuû nghóa. Vôùi söï quaûn lyù cuûa nhaø nöôùc thì thò tröôøng lao ñoäng oû vieät nam ñang daàn oån ñònh Nhöõng ñaàu naêm 2005 xuaát khaûu lao ñoäng (XKLÑ) VN ñoùn nhaän hai thoâng tin quan troïng: Ñaøi Loan ñình chæ tieáp nhaän lao ñoäng VN , vaø thò tröôøng lao ñoäng taïi Malaysia ñang coù nhöõng chuyeån bieán theo chieàu höôùng toát ñeïp Nhu caàu tieáp nhaän lao ñoäng nöôùc ngoaøi cuûa Malaysia raát lôùn, Nhöng khoâng vì theá maø chuùng ta coù theå laøm aåu, laøm thieáu traùch nhieäm . Ñieàu quan troïng nhaát laø caùc doanh nghieäp caàn phaûi tuyeån lao ñoäng coù chaát löôïng , ñoäng thôøi choïn ñöôïc nhöõng ñoái taùc ñaùng tinh caäy ñeå cung öùng lao ñoäng . Kinh nghieäm nhöõng naêm truôùc cho thaáy neáu cöù laøm moät caùch oà aït , laøm böøa, laøm aåu thì chuùng ta seõ maát uy tín vôùi phía baïn , ngöôøi lao ñoäng laïi phaûi ñoái maët vôùi nhöõng nguy cô ruûi ro. Chính vì theá , chuùng toâi khuyeân nhöõng doanh nghieäp XKLÑ coøn yeáu veà naêng löïc chuyeân moân khoâng neân tham gia vaøo thò tröôøng naøy.( Baùo tuoåi treû: thöù saùu 28-1-2005) 3. Neàn kinh teá thò tröôøng phaùt trieån theo cô caáùu kinh teá “môû”: Xuaát phaùt töø kinh nghieäm bao truøm veà chính saùch ñoái ngoaïi vaø quan ñieàm “Vieät Nam muoán laøm baïn vôùi taát caû caùc nöôùc trong coäng ñoàng theà giôùi, phaán ñaáu vì hoaø bình, ñoäc laäp vaø phaùt trieån”, chính saùch kinh teá ñoái ngoaïi cuûa neàn kinh teá haøng hoaù nöôùc ta hieän nay ñöôïc thöïc hieän theo ñònh höôùng sau: Ña daïng hoaù, ña phöông hoaù kinh teá vôùi moïi quoác gia, moïi toå chöùc kinh teá khoâng phaân bieät cheá ñoä chính trò treân nguyeân taéc toân troïng ñoäc laäp, chuû quyeàn, bình ñaúng vaø cuøng quyeàn lôïi. Cuûng coá vaø taêng cöôøng vò trí cuûa Vieät Nam ôû caùc thò tröôøng quen thuoäc vaø vôùi baïn haøng truyeàn thoáng; tích cöïc thaâm nhaäp , taïo choå ñöùng ôû caùc thò tröôøng môùi , phaùt trieån caùc moái quan heä môùi döôùi moïi hình thöùc. Kinh teá ñoái ngoaïi laø moät trong caùc coâng cuï kinh teá baûo ñaûm cho vieäc thöïc hieän muïc tieâu kinh teá- xaõ hoäi ñeå ra cho töøng giai ñoaïn lòch söû cuï theå vaø phuïc vuï ñaéc löïc muïc tieâu ñoäc laäp daân toäc vaø chuû nghóa xaõ hoäi, thöïc hieän coâng nghieäp hoaù , hieän ñaïi hoaù theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa. Taêng cöôøng hoäi nhaäp vaøo neàn kinh teá theá giôùi; phaùt huy yù chí töï löïc, töï cöôøng ; keát hôïp söùc maïnh daân toäc vôùi söùc maïnh thôøi ñaïi, döïa vaøo nguoàn löïc trong nöôùc laø chính ñi ñoái vôùi tranh thuû toái ña nguoàn löïc beân ngoaøi. Theo nhöõng ñònh höôùng treân , maáy naêm qua, hoaït ñoäng kinh teá ñoái ngoaïi ôû nöôùc ta ñaã laäp laïi quan heä bình thöôøng vôùi caùc toå chöùc taøi chính, tieàn teä quoác teá, böôùc ñaàu ñaõ thu ñöôïc nhöõng thaønh töïu quan troïng veà kinh teá ñoái ngoaïi. Cuï theå laø nhaém tôùi thò tröôøng trung quoác , coång thoâng tin Vieät Nam – Trung quoác vôùi ñòa chæ ww.vietnamchinalink.com.vn do VCCI thieát keá , ñi vaøo hoaït ñoäng. Tính ñeán cuoái naêm 2004 , khoaûng 600 doanh nghieäp Vieät Nam vaø 300 doanh nghieäp Trung Quoác ñaõ tham gia “ tröng baøy “ haøng hoaù, trao ñoåi thoâng tin , mua baùn… qua coång thoâng tin naøy ñöôïc thieát laäp theo khuoân khoå dieån ñaøn doanh nghieäp vieät – trung ñöôïc thaønh laäp thang 7-2004 ---> ( baùo kinh teá Saøi Goøn 6-1-2005) Ngaønh cheá bieán haït ñieàu trôû laïi “ saân nhaø” : nhieàu naêm qua , caùc doanh nghieäp cheá bieán haït ñieàu Vieät Nam gaàn nhö chæ laøm moãi moät vieäc laø boùc taùch töø haït ñieàu thoâ ra nhaân ñeå ñoùng thuøng xuaát khaåu maø quean ñi thò tröôøng roäng lôùn trong nöôùc . Nay, hoï môùi söïc nhôù coøn moät thò tröôøng trong nöôùc vôùi 80 trieäu daân vaø töø nhaân ñieàu , coù theå cheá bieán thaønh nhieàu saûn phaåm khaùc nhau tieâu thuï ngay trong nöôùc . Oâng Hoà Ngoïc Caàm , chuû tòch Hieäp Hoäi Caây Ñieàu Vieät Nam (vinacas) cho bieát hieän nay caùc nhaø maùy cheá bieán haït ñieàu trong nöôùc moät maëc tìm kieám môû roäng thò tröôøng xuaát khaåu, maët khaùc cuõng khoâng quean xaây döïng thò tröôøng trong nöôùc, oâng Hoà Ngoïc Caàm cho raèng cheá bieán haït ñieàu ñeán saûn phaåm cuoái cuøng ñeå tieâu thuï trong nöôùc laø moät böôùc ñeäm, nhaèm taïo döïng thöông hieäu roài môùi töø töø thaâm nhaäp thò tröôøng nöôùc ngoaøi Tröôùc naêm 2002 , cöù noùi ñeán xuaát khaåu nhaân ñieàu laø ngöôøi ta nghó ngay ñeán thò tröông Trung Quoác , vì phaàn lôùn nhaân ñieàu cuûa Vieät Nam baùn cho thò tröôøng naøy . Nhöng töø naêm ngoaùi , thò tröôøng Myõ vöôït qua Trung Quoác vaø chieám 30% kim ngaïch xuaát khaåu ñieàu cuûa Vieät Nam , thò tröôøng Trung Quoác chæ coøn chieám 25% vaøo naêm ngoaùi so vôùi 40% nhö caùc naêm tröôùc ñoù Naêm nay , thò tröôøng Myõ döï baùo seõ chieám 45% kim ngaïch xuaát khaåu haït ñieàu, theo soá lieäu cuûa Vinacas . Theo oâng Khaùn . ñieàu naøy laø nhôø caùc doanh nghieäp cheá bieán haït ñieàu ñaàu tö ñoåi môùi thieát bò , coâng ngheä theo caùc tieâu chuaån veä sinh an toaøn thöïc phaåm phuø hôïp vôùi caùc quy ñònh cuûa thò tröôøng Myõ , cuøng vôùi noã löïc xuùc tieán xuaát khaåu vaøo Myõ töø nhieàu naêm tröôùc cuûa Vinacas vaø caùc doanh nghieäp hoäi vieân . ---->( baùo 18-11-2004 TBKTSG-17) Beân caïnh ñoù thì ngaân haøng trong nöôùc cuõng ñaõ chuaån bò hoäi nhaäp : Oâng Leâ Xuaân Nghóa, Vuï tröôûng Vuï chieán löôïc phaùt trieån ngaân haøng , Ngaân haøng Nhaø nöôùc , cho bieát ñeå chuaån bò cho hoäi nhaäp ngaønh ngaân haøng ñaõ thöïc hieän hai chöông trình taùi cô caáu quan troïng . Chöông trình thöù nhaát laø taùi caáu truùc caùc ngaân haøng thöông maïi coå phaàn , baét ñaàu tieán haønh töø naêm 1998; Chöông trình thöù hai laø taùi cô caáu ngaân haøng thöông maïi quoác doanh , baét ñaàu töø naêm 2001. Khi thò tröôøng dòch vuï taøi chính, caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi ñöôïc môû chi nhaùnh hoaëc thaønh laäp ngaân haøng 100% voán nöôùc ngoaøi thì cuoäc caïnh tranh seõ khoác lieät hôn “ Nhöng noùi chung, hoï phaûi hoaït ñoäng treân thò tröôøng Vieät Nam ít nhaát naêm naêm môùi hieåu bieát töôøng taän thò tröôøng , bôûi moät ñaëc tröng cô baûn cuûa hoaït ñoäng ngaân haøng laø döïa treân nieàm tin , döïa treân cô sôû vaên hoaù” , oâng Nghóa noùi . Trong thôøi gian ñoù , moâït soá ngaân haøng lôùn coù theå böùc leân ñöôïc , coøn caùc ngaân haøng nhoû seõ hoaït ñoäng treân nhöõng phaân ñoaïn thò tröôøng maø caùc ngaân haøng lôùn khoâng quan taâm . Oâng Nghóa cho raèng thò tröôøng taøi chính Vieät Nam noùi chung vaø thò tröôøng ngaân haøng noùi rieâng ñaày ruûi ro neân caùc ngaân haøng coù voán nöôùc ngoaøi , keå caû khi hoï ñöôïc quyeàn quaøn lí taøi saûn baèng tieàn ñoàng nhö laø moät ngaân haøng Vieät nam , thì vieäc cho caùc doanh nghieäp trong nöùôc vay cuõng laø moät vaán ñeà raát lôùn . Cho ñeán nay , raát ít caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi cho caùc doanh nghieäp Vieät Nam vay maø taäp trung cho caùc doanh nghieäp coù voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi vay , vì ruõi ro thaáp hôn . Ñieàu ñoù chöùng toû caùc ngaân haøng noäi ñòa phaûi gaùnh gaùnh naëng cuûa vieäc cung öùng voán cho phaàn coøn laïi cuûa neàn kinh teá . Vaø xu theá naøy coøn laø xu theá laâu daøi . Do ñoù , noùi chung , caû trong lænh vöïc doanh nghieäp hay baùn leõ thì tieàm naêng phaùt trieån cuûa caùc ngaân haøng Vieät Nam coøn raát lôùn. Oâng Nghóa cho raèng : öu theá veà thì tröôøng tín duïng noäi ñòa vaãn thuoät veà caùc ngaân haøng Vieät Nam . Veà phaàn dòch vuï , - thöôøng chieám khoaûng 40% thu nhaäp tröôùc thueá cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi ôû caùc nöôùc , ôû Vieät Nam tæ leä naøy ñang ôû möùc töø khoaûng 18-20%. Nhöng vôùi toác ñoä phaùt trieån raát nhanh cuûa lónh vöïc dòch vuï ngaân haøng , oâng Nghóa tin raèng ñeán naêm 2006 tæ leä naøy cuûa caùc ngaân haøng Vieät Nam coù theå laø 30% . Vì theá, ngay caû caùc ngaân haøng nöôùc ngoaøi voán co öu theá veà dòch vuï , cuûng khoâng deå phaùt trieån nhanh ñöôïc lónh vöïc naøy trong ñieàu kieän thò tröôøng taøi chính cuûa Vieät Nam ñang coøn raát sô khai vaø thò tröôøng chöa ñuû lôùn ñeå caùc dòch vuï naøy coù theå hoaït ñoäng hieäu quaû . Lôøi khuyeân cuûa caùc chuyeân gia taøi chính quoác teá ñoái vôùi Vieät Nam laø trong vieäc môû cöûa thò tröôøng taøi chính caàn phaûi quan taâm ñeán vaán ñeà Vieät Nam laø moät quoác gia vôùi daân soá ñoâng vaø ngan haøng noäi ñòa caàn phaûi giöõ vai troø chuû choât. Chính phuû chaéc cuõng seõ khoâng queân ñieàu ñoù . ( baùo TBHKTSG : 6-1-2002 ) 5. neàn kinh teá thò tröôøng phaùt trieån theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa vôùi söï quaûn lí vó moâ cuûa nhaø nöôùc : Ñaây laø ñaëc ñieåm cô baûn nhaát cuûa kinh teá thò tröôøng ôû nöôùc ta , laøm cho neàn kinh teá thò tröôøng ôû nöùôc ta khaùc vôùi neàn saûn xuaát cuûa haøng hoaù giaûn ñôn tröôùc ñaây, cuõng nhö khaùc vôùi neàn kinh teá thò tröôøng ôû caùc nöôùc tö baûn chuû nghóa. Ñaëc ñieåm naøy cuõng chính laø moâ hình kinh teá khaùi quaùt trong thôì kì quaù ñoä leân chuû nghóa xaõ hoäi ôû nöôùc ta. Moâ hình kinh teá ñoù coù nhöõng ñaëc tröng rieâng , laøm cho noù khaùc vôùi kinh teá thò tröôøng ôû caùc nöôùc tö baûn chuû nghóa . Ñaëc bieät laø baùo Tieáp thò Saøi Goøn coù baøi “ minh baïch thò tröôøng ñeå huùt theâm nhieàu nhaø ñaàu tö caù nhaân” . Oâng Traàn Thanh Taân toång giaùm ñoác coâng ty quaûn lí quyû ñaàu tö chöùng khoaùng VFM : keát quaû ñaáu giaù laàn naøy , 99,9% coå phieáu ñöôïc mua bôûi caùc nhaø ñaàu tö laø phaùp nhaân cuûng deå hieåu bôûi hoï laø nhöõng nhaø ñaàu tö chuyeân nghieäp , naém raát roõ thoâng tin , coù chieán löôït ñaàu tö daøi haïn chöù khoâng nhaèm kieám lôøi ngaén haïn nhö caùc nhaø ñaàu tö caù nhaân neân coù theå ñöa ra möùc giaù cao hôn . Tuy nhieân , ñeå phaùt huy vai troø cuûa thò tröôøng chöùng khoaùng ( TTCK) nhö laø moät keânh huy ñoäng voán cho neàn kinh teá thì TTCK ( thoâng qua vieäc ñaáu giaù caùc coå phieáu ) neân thu huùt ñöôïc caû hai ñoái töôïng goàm caùc nhaø ñaàu tö phaùp nhaân vaø caù nhaân cuøng tham gia . Ñeå coù theå thu huùt nhieàu nhaø ñaàu tö caù nhaân tham gia vaøo cuoäc chôi naøy, nhaø nöôùc neân coù nhöõng chính saùch höõu hieäu , taêng cöôøng coâng taùc thoâng tin coâng khai minh baïch caùc soá lieäu cuûa coâng ty döï kieán baùn coå phaàn thoâng qua hình thöùc ñaáu giaù treân dieän roäng ñeå moïi thaønh phaàn ñeàu coù theå tieáp caän ñöôïc. TS. Hoà Coâng Höôûng giaùm ñoác coâng ty chöùng khoaùng ngaân haøng ñaàu tö phaùt trieån Vieät Nam (BSC) cho bieát: coâng chuùng ( nhaø ñaàu tö trong nöôùc vaø nöôùc ngoaøi) khoâng phaûi khoâng quan taâm ñeán TTCK . Maø vaán ñeà laø vieäc löïa choïn doanh nghieäp ra nieâm yeát caùc nhaø ñaàu tö quyû ñaàu tö nöôùc ngoaøi khoâng quan taâm ñeán doanh nghieäp nhoû , maø hoï thích mua caùc doanh nghieäp lôùn saép tôùi , neáu nhaø nöôùc maïnh daïng cho ñem ra baùn nhöõng doanh nghieäp lôùn thì cô hoäi thu huùt voán ñaàu tö seõ lôùn hôn , thò tröôøng seû soâi ñoäng , haáp daãn hôn . ( baùo chuyeân ñeà tieáp thò Saøi Goøn 4-3-2004) Ôû Vieät Nam “ aùp löïc môû cöûa thò tröôøng raát lôùn” phoù thuû töôøng Vuõ Khoan cho bieát Aùp löïc môû roäng thò tröôøng raát lôùn ! (TT-Haø Noäi) – phaùt bieåu chæ ñaïo hoäi nghò thöông maïi toaøn quoác dieãn ra hoâm qua 28-2 taïi Haø noäi , phoù thuû töôùng Vuõ Khoan cho raèng : ngay caû keát quaû xuaát khaåu ñaït 26,5 tæ USD ) taêng 31,4%) trong naêm 2004 cuõng chöa phaûi laø thaønh tích aán töôïng vì hieàu quaû giaù trò ñaït ñöôïc chöa cao , VN vaãn chöa phaùt trieån ñöôïc heä thoáng caùc ngaønh coâng nghieäp boå trôï phuïc vuï saûn xuaát haøng xuaát khaåu . Thöù tröôûng Boä Thöông Maïi Phan Theá Rueä khi ñeà caäp nhöõng maëc toàn taïi trong xuaát khaåu cuõng nhìn nhaän giaù trò nhaäp khaåu nguyeân phuï lieäu cho hai nhoùm saûn phaåm deät may , da daøy vaãn chieám 67% toång kim ngaïch xuaát khaåu . Söï leä thuoäc lôùn vaøo nguyeân lieäu nhaäp khaåu , theo phaân tích cuûa caùc chuyeân gia, laø nguyeân nhaân khieán xuaát khaåu cuûa VN chöa thaát söï beàn vöõng vaø chòu aûnh höôûng tieâu cöïc töø theá giôùi . Trong khi ñoù , nhöõng toàn taïi , haøn cheá cuûa toå chöùc , phaùt trieån thò tröôøng trong nöôùc cuõng ñaõ ñöôïc Boä thöông maïi nhìn nhaän roõ; chöa thieát laäp ñöôïc heä thoáng phaân phoái oån ñònh vaø vöõng chaéc, keát caáu haï taàng thöông maïi yeáu keùm , phaân taùn .. nhìn nhaän veà thaùch thöùc ñoái vôùi doanh nghieäp (DN) VN , phoù toång giaùm ñoác heä thoâng sieâu thò Co-op Mart Nguyeãn Ngoïc Hoaø cho raèng caùc taäp ñoaøn phaân phoái nöôùc ngoaøi saün saøng chòu loã moät thôøi gian daøi ñeå xaâm nhaäp thò tröôøng VN. “ Neáu DN trong nöôùc khoâng chuaån bò ñoái phoù thì nguy cô saùt nhaäp , baùn laïi laø ñieàu khoù traùnh khoûi . Tuy nhieân , chuùng toâi nhaän thaáy ñaây laø ñieàu taát yeáu vaø caùc DN noäi ñòa khoâng coøn caùch naøo khaùc laø phaûi ñoái ñaàu” – oâng Hoaø khaúng ñònh . Chuû tòch HÑQT Quaûng Thaùi ( Laâm Ñoàng ) Toâ Huøng Xoâ vôùi kinh nghieäm veà phaùt trieån heä thoáng phaân phoái haøng tieâu duøng ôû Laâm Ñoàng cuõng ñeà xuaát : caùc doanh nhaân phaân phoái leõ cuûa VN neáu taäp trung vaøo moät hieäp hoäi caùc nhaø phaân phoái ñeå thaûo luaän , ñeà xuaát caùc chính saùch , thaäm chí thaønh laäp moät coâng ty coå phaàn cuûa nhieàu nhaø phaân phoái vôùi quy moâ kinh doanh lôùn treân ñòa baøn nhieàu tænh , thaønh phoá thì cuõng coù theå caïnh tranh ñöôïc . Veà vieäc phaùt trieån thò tröôøng trong nöôùc , Phoù thuû töôùng Vuõ Khoan cho raèng heä thoáng thöông maïi thò tröôøng ñaõ ñaët töø laâu roài nhöng vieäc ñöa vaøo cuoäc soáng coøn quaù chaäm , nhieàu coâng ty ñaàu tö khoâng hieäu quaû . “ Caùc ñoàng chí neân giaûi baøi toaùn thöông maïi töø nhöïng chuyeän raát nhoû , ñeán taän nôi xem xeùt thöïc teá , yeâu caàu cuûa ngöôøi daân nhö theá naøo chöù khoâng phaûi cöù quy hoaïch xaây döïng caùc coâng trình trong phoøng hoïp ñeå roäi chôï to maø trong thì troáng roãng”- phoù thuû töôùng nhaéc nhôû ngaønh thöông maïi . Nhöõng ñieàu naøy , theo phoù thuû töôùng , raát quan troïng vì aùp löïc cuûa môû cöûa thò tröôøng khi hoäi nhaäp raát lôùn . Boä tröôûng Boä thöông maïi Tröông Ñình Tuyeån cuõng ñeà caäp ñeán noåi lo veà thôøi ñieåm 2005 khi VN phaûi môû cuûa heä thoäng phaân phoái trong nöôùc : “ Môû cöûa thò tröôøng laø ñieàu taát yeáu vaø hieän nay ñaøm phaùn gia nhaäp WTO veà vaán ñeà naøy coøn raát caêng thaúng . Myõ vaø nhieàu nöôùc ñang yeâu caàu VN phaûi laäp töùc cho caùc coâng ty nöôùc ngoaøi böôùc vaøo thò tröôøng VN . DN VN neáu khoâng chuaån bò toát seõ raát khoù khaên . III.Nhöõng haïn cheá: Maëc duø coâng cuoäc chuyeån ñoåi moâ hình kinh teá ôû Vieät Nam trong hôn 15 naêm qua ñaõ ñaït ñöôïc nhieàu thaønh töïu to lôùn,song cuõng coøn toàn taïi khoâng ít haïn cheá.Xeùt treân toång theå cho thaáy neàn kinh teá thò tröôøng ôû nöôùc ta môùi hình thaønh vaø coøn nhieàu haïn cheá caû trong cô caáu vaø cô cheá vaän haønh. Veà cô caáu thaønh phaàn kinh teá ,chuùng ta chuû tröông tieán haønh 1 neàn kinh teá nhieàu thaønh phaàn trong ñoù neàn kinh teá nhaø nöôùc giöõ vai troø chuû ñaïo.Doàng thôøi taïo ñieàu kieän ñeå caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc phaùt huy ñöôc tieàm naêng cuûa mình. Thöïc hieän chuû tröông ñoù, chuùng ta tieán haønh nhieàu bieän phaùp caûi caùch doanh nghieäp nhaø nöôùc neân saûn löôïng doanh nghieäp ñaõ giaûm xuoáng ,nhöng tyû troïng laïi taêng leân. Naêm 1990 neøn kinh teá nhaø nöôùc chieám 31,8% trong GDP thì töø naêm 1994 ñeán nay tyû leä cuûa noù laïi taêng leân khoaûng treân döôùi 40%.Ñieàu ñaùng chuù yù laø qua nhieàu laàn toå chöùc saép xeáp laïi nhöng saûn löôïng doanh nghieäp nhaø nöôùc vaãn coøn lôùn ñaëc bieät laø coøn nhieàu doanh nghieäp nhaø nöôùc coù qui moâ nhoû, thöïc hieäân coå phaàn hoa doanh nghieäpù nhaø nöôùc coøn chaäm neân chöa taïo ñoäng löïc thuùc ñaåy doanh nghieäp kinh doanh coù hieäu qua.Nhìn chung doanh nghieäp nhaø nöôùc chöa taän duïng vaø phaùt huy heát nguoàn löcï nhaø nöôùc giao cho doanh nghieäp quaûn lí söû duïng.Nguoàn taøi nguyeân ñaát ñai chöa ñöôïc quaûn lí chaët cheõ, khai thaùc chöa heát, hieäu quaû söû duïng chöa cao.Khaû naêng caïnh tranh cuûa doanh nghieäp nhaø nöôùc thaáp so vôùi caùc doanh nghieäp thuoäc caùc thaønh phaàn kinh teá khaùc ñaëc bieät laø caùc ngaønh nhö: thöông nghieäp baùn leû, nhieàu saûn phaåm bò haøng ngoaïi cheøn eùp caïnh tranh ñeán möùc saûn xuaát ñình treä, thua loã nhö giaáy, saét , theùp…Haàu heát caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc khoâng coù khaû naêng ñoäc laäp tham gia ñaáu thaàu quoác teá maø thöôøng phaûi lieân doanh vôùi doanh nghieäp nöôùc ngoøai neân chòu nhieàu thieät thoøi.Khu vöïc kinh teá nhaø nöôùc coøn naém ñoäc quyeàn trong nhieàu ngaønh kinh teá nhöng hoaït ñoäng keùm hieäu quaû.Caùc khu vöïc kinh teá khaùc chuû yeáu coù qui moâ nhoû, thieáu voán vaø kinh nghieäm.Hôn nöõa trong thöïc teá coøn bò phaân bieät ñoái xöû khoù tieáp caân nhöõng nguoàn taøi chính tín duïng trong caùc döï aùn cuûa nhaø nöôùc .Khu vöïc kinh teá daân doanh trong nöôùc coù xu höôùng suït giaûm toác ñoä taêng tröôûng töø naêm 1996. Caùc thò tröôøng ôû nöôùc ta coøn keùm phaùt trieån vaø hoaït ñoäng chöa ñoàng boä.Söï caïnh tranh treân thò tröôøng coøn nhieàu yeáu toá baát bình ñaêng .Vì vaäy cô cheá thò tröøông khoù coù theå phaùt huy nhöõng taùc duïng tích cöïc trong vieäc phaân phoái vaø söû duïng coù hieäu quaû caùc nguoàn löïc trong xaõ hoäi nhö ñaát ñai, lao ñoäng, nguoàn voán. Thöïc teá thò tröôøng nhaø ñaát ñaõ toàn taïi tröôùc naêm 1993, nhöng veà maët phaùp lyù ñeán nay vaãn chöa ñöôïc thöøa nhaän neân ñaõ aûnh höôûng ñeán söï chuyeån dòch cô caáu kinh teá cuõng nhö môû roäng saûn xuaát cuûa caùc doanh nghieäp.Thò tröôøng chöùng khoaùn coøn môùi phoâi thai qua hôn 1 naêm hoaït ñoäng vôiù haøng hoaù quaù ngheøo naøn, coù leû coøn laâu môùi coù theà trôû thaønh phong vuõ bieåu töôïng cho neàn kinh teá nhö ôû caùc nöôùc phaùt trieån.Maëc duø ñaõ coù nhieàu coá gaéng trong vieäc cho ra dôøi thò tröôøng chöùng khoaùn nhöng caùc ñieàu kieän ñaûm baûo cho thò tröôøng naøy hoaït ñoäng chöa ñoàng boä vaø daày ñuû.Caùc ñònh cheá taøi chính caàn thieát cho phaùt trieån thò tröôøng chöùng khoaùn nhö coâng ty taøi chính, coâng ty thueâ mua, caùc quyõ ñaàu tö chöa hình thaønh hoaêïc chöa phaùt trieån.Thò tröôøng lao ñoäng, thò tröôøng coâng ngheä vaø nhieàu thò tröôøng khaùc chöa phaùt trieån.Vì vaäysöï phaân phoái vaø söû duïng nguoàn löïc nhö ñaát ñai lao ñoäng , nguoàn voán coøn keùm hieäu quaû. Chuyeån sang cô cheá môùi coâng taùc ñieàu haønh vó moâ gaëp nhieàu luùng tuùng caû veà noäi dung phöông phaùp vaø coâng cuï ñieàu haønh.Xaùc ñònh caùc caân ñoái lôùn, ñònh höôùng cô caáu neàn kinh teá baèng phöông phaùp döï baùo laø vieäc laøm chöa quen thieáu söï chuaån bò taøi lieäu cô baûn .Söû duïng caùc coâng cuï thueá, laõi suaát, döï tröõ quoác gia chöa coù kinh nghieäm.Vai troø cuûa nhaø nöôùc coøn nhieàu haïn cheá, boä maùy nhaø nöôùc coàng keành, trình ñoä cuûa ñoäi nguõ caùn boä quaûn lyù kinh teá vó moâ chöa theo kòp vôùi söï phaùt trieån cuûa kinh teá thò tröôøng. Heä thoáng phaùp luaät vaø caùc coâng cuï quaûn lí neàn kinh teá thò tröông chöa ñoàng boä, coøn tình traïng lôïi duïng chöùc quyeàn, tham nhuõng, thaäm chí caûn trôû coâng cuoäc ñoåi môùi cuûa moät soá caùn boä, chuû tröông chính saùch cuûa ñaûng vaø nhaø nöôùc ñeà ra chaäm ñi vaøo cuoäc soáng. Ñoåi môùi chính saùch vaø cô cheá taøi chính coøn chaäm so vôùi yeâu caàu ñaët ra.Vieäc chaám döùt bao caáp vaø phaùt voán maø khoâng raøng buoäc traùch nhieäm vaät chaát vôùi hieäu quaû söû duïng voán, söûa ñoåi 1 soá cheá ñoä phuùc lôïi vöôït quaù khaû naêng cuûa neàn kinh teá ñeán nay chöa ñöôïc cuï theå hoaù, thaäm chí chöa coøn nhaát quaùn.Vì vaäy tình traïng bao caáp trong chi ngaân saùch nhaø nöôùc vaãn chöa ñöôïc xoaù boû trieät ñeå.Cô cheá chính saùch kinh teá nhìn chung chöa ñoàng boä vaø khoâng oån ñònh.Ñieàu naøy khoâng nhöõng gaây trôû ngaïi cho hoaït ñoäng kinh teá noùi chung maø coøn gaây taùc ñoäng tröïc tieáp raát maïnh tôùi hoaït ñoäng taøi chính ngaân saùch.Trong ñieàu haønh chöa trieät ñeå tuaân thuû phaùp luaät , cô cheá chính saùch ñaõ ñöôïc ban haønh coøn coù nhöõng tröôøng hôïp ngoaïi leä.Söï can thieäp cuûa nhaø nöôùc hoaëc laø quaù tröïc tieáp hoaëc laø quaù thöôøng xuyeân baèng coâng cuï taøi chính ngaân saùch ñaõ khoâng cho pheùp phaùt huy tính naêng ñoäng trong neàn kinh teá, khai thaùc vaø taän duïng khaû naêng töï ñieàu tieàt cuûa cô cheá thò tröôøng.Chính saùch taøi chính trong vieäc huy ñoäng voán cho ñaàu tö phaùt trieån coøn coù maët haïn cheá aûnh höôûng ñeán quaù trình khuyeán khích ñaàu tö Xaõ hoäi, thuùc ñaåy khai thaùc tieàm naêng taøi nguyeân thieân nhieân vaø tieàm naêng veà voán, söùc lao ñoäng cuûa caùc taàng lôùp daân cö.Ñieàu naøy coù theå thaáy qua vieäc giaûm suùt ñaàu tö xaõ hoäi ôû caùc khu vöïc kinh teá khaùc trong thôøi gian qua. IV. Nhöõng giaûi phaùp ñeå phaùt trieån kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa ôû Vieät Nam : Muoán phaùt trieån neàn kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa , caàn thöïc hieän ñoàng boä nhieàu giaûi phaùp . Döôùi ñaây laø nhöõng giaûi phaùp chuû yeáu nhaát : Thöïc hieän nhaát quaùn chính saùch kinh teá nhieàu thaønh phaàn Thöøa nhaän treân thöïc teá söï toàn taïi cuûa nhieàu thaønh phaàn kinh teá trong thôøi kyø quaù ñoä laø moät trong nhöõng ñieàu kieän cô sôû ñeå thuùc ñaåy kinh teá haøng hoaù phaùt trieån , nhôø ñoù maø söû duïng coù hieäu quaû söùc maïnh toång hôïp cuûa moïi thaønh phaàn kinh teá . Cuøng vôùi vieäc ñoåi môùi , cuûng coá kinh teá nhaø nöôùc vaø kinh teá hôïp taùc , vieäc thöøa nhaän vaø khuyeán khích caùc thaønh phaàn kinh teá caù theå , tö nhaân phaùt trieån laø nhaän thöùc quan troïng veà xaây döïng chuû nghóa xaõ hoäi trong thôøi kyø quaù ñoä. Theo höôùng ñoù maø khu vöïc kinh teá nhaø nöôùc , kinh teá taäp theå , kinh teá caù theå vaø caùc hình thöùc kinh teá hoãn hôïp khaùc ñeàu ñöôïc khuyeán khích phaùt trieån theo ñònh höôùng tieán leân chuû nghóa xaõ hoäi. Taát caû caùc thaønh phaàn kinh teá ñeàu bình ñaúng tröôùc phaùp luaät, tuy vò trí , quy moâ , tyû troïng, trình doä coù khaùc nhau nhöng taát caû ñeàu laø noäi löïc cuûa neàn kinh teá phaùt trieån theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa . Môû roäng phaân coâng lao ñoäng , phaùt trieån kinh teá vuøng laõnh thoå , taïo laäp ñoàng boä caùc yeáu toá thò tröôøng : Phaân coâng lao ñoäng laø cô sôû cuûa vieäc trao ñoåi saûn phaåm . Ñeå ñaåy maïnh phaùt trieån kinh teá haøng hoaùm caàn phaûi môû roäng phaân coâng lao ñoäng xaõ hoäi , phaân boá laïi lao ñoäng vaø daân cö trong phaïm vi caû nöôùc cuõng nhö töøng ñòa phöông , töøng vuøng theo höôùng chuyeân moân hoaù, hôïp taùc hoaù nhaèm khai thaùc moïi nguoàn löïc , phaùt trieån nhieàu ngaønh ngheà , söû duïng coù hieäu quaû cô sôû vaät chaát – kyõ thuaät hieän coù vaø taïo vieäc laøm cho ngöôøi lao ñoäng . Cuøng vôùi môû roäng phaân coâng lao ñoäng xaõ hoäi trong nöôùc , phaûi tieáp tuïc môû roäng quan heä kinh teá vôùi nöôùc ngoaøi nhaøm gaén phaân coâng lao ñoäng trong nöôùc vôùi thò tröôøng theá giôùi. Nhôø ñoù maø thò tröôøng trong nöôùc töøng böôùc ñöôïc môû roäng , tieàm naêng veà lao ñoäng , taøi nguyeân , cô sôû vaät chaát hieän coù ñöôïc khai thaùc coù hieäu quaû . Thò tröôøng ñöôïc khai thoâng treân khaép moïi mieàn cuûa ñaát röôùc , gaén lieàn vôùi thò tröôøng theá giôùi. Caàn phaûi tieáp tuïc phaùt trieån maïnh thò tröôøng haøng hoaù vaø dòch vuï , hình thaønh thò tröôøng söùc lao ñoäng coù toå chöùc quaûn lyù chaët cheû ñaát ñai vaø thò tröôøng nhaø cöûa , xaây duïng thò tröôøng voán, töøng böôùc hình thaønh thò tröôøng chöùng khoaùn. Ñeå khai thaùc coù hieäu quaû tieàm naêng veø voán, söùc lao ñoäng , coâng ngheä, taøi nguyeân , thöïc hieän môû roäng phaân coâng lao ñoäng xaõ hoäi , caàn phaûi töøng böôùc hình thaønh ñoàng boä caùc loaïi thò tröôøng tieàn teä, voán , söùc lao ñoäng, chaát xaùm, thoâng tin , tö lieäu saûn xuaát vaø tö lieäu tieâu duøng…. Ñieàu naøy seõ ñaûm baûo cho vieäc phaân boá vaø söû duïng caùc yeáu toá ñaàu vaøo , ñaàu ra cuûa quaù trình saûn xuaát phuø hôïp vôùi nhu caàu cuûa söï phaùt trieån kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa . Ñaåy maïnh coâng taùc nghieân cöùu , öùng duïng khoa hoïc vaø coâng ngheä , ñaåy maïnh coâng nghieäp hoaù , hieän ñaïi hoaù Trong kinh teá thò tröôøng , caùc doanh nghieä chæ coù theå ñöùng vöõng trong caïnh trnh neáu thöôøng xuyeân ñoåi môùi coâng ngheä ñeå haï chi phí, naâng cao chaát löôïng saûn phaåm . Muoán vaäy , phaûi ñaåy maïnh coâng taùc nghieân cöùu vaø öùng duïng caùc thaønh töïu môùi cuûa cuoäc caùch maïng khoa hoïc vaø coâng ngheä vaøo quaù trình saõn xuaát vaø löu thoâng haøng hoaù . So vôùi theá giôùi , trình ñoä coâng ngheä saûn xuaát cuûa ta coøn thaáp keùm, khoâng ñoàng boä , do ñoù , khaû naêng caïnh tranh cuûa haøng hoaù nöôùc ta so vôùi haøng hoaù nöôùc ngoaøi treân caû thò tröôøng noäi ñòa vaø theà giôùi coøn keùm . Bôûi vaäy, ñeå phaùt trieån kinh teá haøng hoaù , chuùng ta phaûi ñaåy maïnh coâng nghieäp hoaù , hieän ñaïi hoaù . Heä thoáng keát caáu haï taàng cô sôû vaø dòch vuï hieän ñaïi ñoäng boä cuõng ñoùng vai troø quan troïng cho söï phaùt trieån kinh teá xaõ hoäi. Heä thoáng ñoù ôû nöôùc ta ñaõ quaù laïc haäu, khoâng ñoàng boä , maát caân ñoái nghieâm troïng neân ñaõ caûn trôû nhieàu ñeán quyeát taâm cuûa caùc nhaø ñaàu tö caû ôû trong nöôùc laãn nöôùc ngoaøi , caûn trôû phaùt trieån kinh teá haøng hoaù ôû moïi mieàn ñaát nöôùc . Vì theá , caàn gaáp ruùt xaây döïng vaø cuûng coá caùc yeáu toá cuûa heä thoáng keát caáu ñoù. Tröùôc maét, nhaø nöôùc caàn taäp trung öu tieân xaây döïng , naêng caáp moät soá yeáu toá thieát yeáu nhaát nhö ñöôøng saù, caàu coáng , beán caûng , saân bay , ñieän nöôùc , heä thoáng thoâng tin lieân laïc, ngaân haøng , dòch vuï baûo hieåm …. Giöõ vöõng oån ñònh chính trò , hoaøn thieän heä thoáng luaät phaùp , ñoåi môùi caùc chính saùch taøi chính, tieån teä , giaù caû Söï oån ñònh chính trò bao giôø cuûng laø nhaân toá quan troïng ñeå phaùt trieån . Noù laø ñieàu kieän ñeå caùc nhaø saûn xuaát kinh doanh trong nöôùc vaø ngoaøi nöôùc yeân taâm ñaàu tö . Giöû vöõng oån ñònh chính trò ôû nöôùc ta hieän nay laø giöõ vöûng vai troø laõnh ñaïo cuûa Ñaûng Coäng Saûn Vieät Nam , taêng cöôøng hieäu löïc vaø hieäu quaû quaûn lí cuûa nhaø nöôùc maùy nghieàn phaùt huy ñaày ñuû vai troø laøm chuû cuûa nhaân daân. Heä thoáng phaùp luaät ñoàng boä laø coâng cuï raát quan troïng ñeå quaûn lyù neàn kinh teá haøng hoaù nhieàu thaønh phaàn. Noù taïo neân haønh lang phaùp lyù cho taát caû moïi hoaït ñoäng cuûa saûn xuaát, kinh doanh cuûa caùc doanh nghieäp trong vaø ngoaøi nöôùc. Vôùi heä thoáng phaùp luaät ñoàng boä vaø phaùp cheá nghieâm ngaët, caùc doanh nghieäp chæ coù theå laøm giaøu treân cô sôû tuaân thuû luaät phaùp. Ñoåi môùi chính saùch taøi chính tieàn teä , giaù caû nhaèm muïc tieâu thuùc ñaåy saûn xuaát phaùt trieån ; huy ñoäng vaø söû duïng coù hieäu quaû caùc nguoàn löïc , baûo ñaûm quaûn lyù thoáng nhaát neàn taøi chính quoác gia , giaûm boäi chi ngaân saùch , goùp phaån khoáng cheá vaø kieåm soaùt laïm phaùt; xuû lyù ñuùng ñaén moái quan heä giöõa tích luyõ vaø tieâu duøng . Xaây döïng vaø hoaøn thieän heä thoáng ñieàu tieát kinh teá vó moâ , ñaøo taïo ñoäi nguõ caùn boä quaûn lyù kinh teá vaø caùc nhaø kinh doanh gioûi Heä thoáng ñieåu tieát kinh teá vó moâ phaûi ñöôïc kieän toaøn phuø hôïp vôùi nhu caàu kinh teá thò tröôøng , bao goàm ñieàu tieát baèng chieán löôïc vaø keá hoaïch kinh teá , phaùp luaät , chính saùch vaø caùc ñoøn baåy kinh teá , haønh chính , giaùo duïc , khuyeán khích, hoå trôï vaø caû baèng raên ñe, tröøng phaït , ngan ngöøa , ñieàu tieát thoâng qua boä maùy nhaø nöôùc , caùc ñoaøn theå …… Moãi cô cheá quaûn lyù kinh teá coù ñoäi nguõ caùn boä quaûn lyù , kinh doanh töông öùng. Chuyeån sang phaùt trieån neàn kinh teá haøng hoaù nhieàu thaønh phaàn theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa ñoøi hoûi chuùng ta phaûi ñaåy maïnh söï nghieäp ñaøo taïo vaø ñaøo taïo laïi ñoäi nguû caùn boä quaûn lyù kinh teá, caùn boä kinh doanh cho phuø hôïp vôùi muïc tieâu phaùt trieån kinh teá trong thôøi kì môùi . Ñoäi nguû ñoù phaûi coù naêng löïc chuyeân moân gioûi , thích öùng mau leï vôùi cô cheá thò tröôøng , daùm chòu traùch nhieäm , chòu ruûi ro vaø trung thaønh vôùi con ñöôøng xaõ hoäi chuõ nghóa maø nhaân daân ta ñaõ choïn. Song song vôùi ñaøo taïo vaø ñaøo taïo laïi , caàn phaûi coù phöông höôùng söû duïng , boåi döôûng , ñaûi ngoä ñuùng ñaén vôùi ñoäi nguû ñoù , nhaèm kích thích hôn nöûa vieäc khoâng ngöøng naâng cao trình ñoä nghieäp vuï, baûn lónh quaûn lyù , taøi naêng kinh doanh cuûa hoï. Cô caáu cuûa ñoäi nguû vaùn boä caàn phaûi ñöôïc chuù yù baûo ñaûm ôû phaïm vi vó moâ laãn vi moâ , caû caùn boä quaûn lyù laãn caùn boä kinh doanh,. h) Thöïc hieän chính saùch ñoái ngoaïi coù lôïi cho phaùt trieån kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa : Thöïc hieän coù hieäu quaû kinh teá ñoái ngoaïi, chuùng ta phaûi ña daïng hoaù hình thöùc, ña phöông hoùa ñoái taùc . Phaûi quaùn trieät nghuyeân taéc ñoâi beân cuøng coù lôïi, khoâng can thieäp vaøo noäi boä cuûa nhau vaø khoâng phaân bieät cheá ñoä chính trò xaõ hoäi . Caûi caùch cô cheá quaûn lyù xuaát nhaäp khaåu , thu huùt roäng raõi voán vaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi , thu huùt kyõ thuaät, nhaân taøi vaø kinh nghieäm quaûn lyù. Nhöõng giaûi phaùp noùi treân taùc ñoäng qua laïi vôùi nhau seõ taïo neân söùc maïnh thuùc ñaåy neàn kinh teá haøng hoaù nöôùc ta phaùt trieån theo ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa . *Toùm laïi : neàn kinh teá thò tröôøng nöùôc ta ñang daàn hoäi nhaäp vôùi neàn kinh teá theá giôùi. Beân caïnh nhöõng ñaëc ñieåm thuaän lôïi coøn coù nhöõng khoù khaên . Nöôùc ta caàn khaéc phuïc nhöõng maët chuaê ñaït vaø phaùt huy nhöõng maët ñaõ ñaït ñöôïc ñeå ñöa ñaát nöôùc ngaøy caøng phaùt trieån vaø hoäi nhaäp thò tröôøng theá giôùi WTO. Vieät Nam seõ ñöôïc nhieàu caùi lôïi töø vieäc höôùng nhieàu hôn ra beân ngoaøi . Neàn saûn xuaát hieän ñaïi ñoøi hoûi 4 yeáu toá : keát caáu haï taàng , nhaân löïc , voán vaø coâng ngheä . Hai yeáu toá sau cuøng cô ñoäng raát cao treân quoác teá trong khi keát caáu haï taàng vaø lao ñoäng thì cô ñoäng raát haïn cheá . Neáu moät nöôùc phaùt trieån ñöôïc keát caáu haï taàng cô baûn vaø nguoàn nhaân löïc cuûa mình thì voán vaø coâng ngheä seû ñeán vôùi noù . Ñoù laø moät trong nhöõng baøi hoïc quan troïng nhaát cuûa caùc neàn kinh teá thaønh coâng ôû xung quanh Vieät Nam . Moät neàn kinh teá hoaøn toaøn ñoùng cöûa phaûi xaây döïng cuøng moät luùc taát caû caùc yeáu toá ñoù . Traùi laïi moät neàn kinh teá môû cöûa coù nhieäm vuï giaûn ñôn hôn nhieàu laø taäp trung vaøo vieäc phaùt trieån hai yeáu toá keát caáu haï taàng vaø nguoàn nhaân löïc vaø döïa vaøo thò tröôøng quoác teá ñeå ñem laïi cho noù voán vaø coâng ngheä tieát kieäm trong nöôùc vaø söï phaùt trieån cuûa khu vöïc tö nhaân cuõng seõ caát caùnh . Nhö vaäy kinh teá thò tröôøng ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa coù moät khaâu then choát , quyeát ñònh söï phaùt trieån kinh teá maø trong ñieàu kieän hieän nay chính laø thöïc hieän ñöôïc söï phaùt trieån hieän ñaïi moät caùch ruùt ngaén . Ñaây laø khaâu quyeát ñònh vì chính söï phaùt trieån hieän ñaïi moät caùch ruùt ngaén quyeát ñònh heä kinh teá cuûa söï phaùt trieån chính laø heä kinh teá thò tröôøng vôùi khuoân maãu hieän ñaïi laø noäi dung vaät chaát cuûa ñònh höôõng xaõ hoäi chuû nghóa. Thöïc teá phaùt trieån kinh teá trong thôøi kì ñoåi môùi vöøa qua cho ta thaáy roõ taàm quan trong quyeát ñònh trong heä kinh teá ñoái vôùi toaøn boä tieán trình kinh teá xaõ hoäi ôû Vieät Nam nhö theá naøo , vaø ñaëc bieät ñoái vôùi söï caát caùnh cuûa neàn kinh teá trong quan heä vôùi vieäc ñöa neàn kinh teá tôùi traïng thaùi phaùt trieån hieän ñaïi nhö theá naøo . Ñieàu coát yeáu giôø ñaây chính laø nghieân cöùu xem tieán trình kinh teá thò tröôøng ôû Vieät Nam phaûi thích öùng vôùi tieán trình kinh teá thò tröôøng cuûa neàn kinh teá toaøn caàu ôû trình ñoä phaùt trieån hieän ñaïi nhö theá naøo vaø nhôø ñoù coù theå giaûi quyeát ñöôïc vaán ñeà phaùt trieån ñònh höôùng hieän ñaïi xaõ hoäi chuû nghóa moät caùch ruùt ngaén ra sao treân cô sôû giaûi quyeát quaù trình phaùt trieån hieän ñaïi moät caùch ruùt ngaén veà giaûi quyeát vaán ñeà ñònh höôùng xaõ hoäi chuû nghóa . ------------------------------------------****************------------------------------- Taøi lieäu tham khaûo : Giaùo trình kinh teá chính trò Mac Leâ Nin Baùo tuoåi treû Baùo kinh teá Saøi Goøn Baùo tieáp thò Saøi Goøn