Lạm phát, hiện trạng và giải pháp kiềm chế lạm phát hiện nay ở Việt Nam

I - Lêi nãi ®Çu L¹m ph¸t, vµ nh÷ng gi¶I ph¸p trong nÒng kinh tÕ lµ hai vÊn ®Ò c¬ b¶n vµ lín trong kinh tÕ vÜ m«. Sù t¸c ®éng qua l¹i cña t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ l¹m ph¸t hÕt søc phøc t¹p vµ kh«ng ph¶i lóc nµo còng tu©n theo nh÷ng qui t¾c kinh tÕ . L¹m ph¸t lµ mét vÊn ®Ò kh«ng ph¶i xa l¹ vµ lµ mét ®Æc diÓm cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸ vµ ë mçi thêi k× kinh tÕ víi c¸c møc t¨ng tr­ëng kinh tÐ kh¸c nhau sÏ cã nh÷ng møc l¹m ph¸t phï hîp. Do vËy vÊn ®Ò l¹m ph¸t vµ ¶nh h­ëng cña l¹m ph¸t tíi t¨ng tr­ëng kinh tÕ lµ mét ®Ò tµi rÊt hÊp dÉn, ®Æc biÖt trong bèi c¶nh ViÖt Nam ®ang trong qu¸ tr×nh héi nhËp vµ ph¸t triÓn kinh tÕ hiÖn nay vÊn ®Ò nµy cµng trë nªn cÇn thiÕt. ViÖc x¸c ®Þnh mèi quan hÖ t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ l¹m ph¸t ®· vµ ®ang thu hót sù chó ý cña nhiÒu nhµ kinh tÕ. Cßn kh«ng, c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¶i c©n nh¾c c¸c gi¶i ph¸p vÜ m« ®Ó thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ yÕu tè l¹m ph¸t trë thµnh thø yÕu. MÆc dï vÉn ph¶i duy tr× møc ®é kiÓm so¸t. ë n­íc ta trong bèi c¶nh ®æi míi kinh tÕ d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng, vÊn ®Ò l¹m ph¸t kh«ng nh÷ng lµ mét tiªu thøc kinh tÕ mµ cßn kiÕn mang ý nghÜa chÝnh trÞ n÷a. XuÊt ph¸t tõ nh÷ng kiÕn th­c bµi gi¶ng cña thÇy c«, vµ cÇn thiÕt hiÓu biÕt vÒ l¹m ph¸t, v× vËy em quyÕt ®Þnh chän ®Ò tµi nghiªm cøu: “ L¹m ph¸t, hiÖn tr¹ng vµ gi¶i ph¸p kiÒm chÕ l¹m ph¸t hiÖn nay ë ViÖt Nam”. Do kiÕn thøc hiÓu biÕt cßn ch­a s©u, vµ sù n¾m b¾t vÒ hiÖn tr¹ng vÒ l¹m ph¸t hiÖn nay ë n­íc ta cßn ch­a ®­îc ®Çy ®ñ nªn cßn nhiÒu sai sãt mong thÇy chØnh söa vµ ®ãng gãp ý kiÕn ®Ó bµi viÕt em ®­îc hoµn thµnh tèt h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n! II –PhÇn Néi dung a: Nh÷ng lý luËn chungvÒ l¹m ph¸t 1. Kh¸i niÖm §· cã rÊt nhiÒu quan ®iÓm kh¸c nhau vÒ l¹m ph¸t vµ mçi quan ®iÓm ®Òu cã sù ch¾c ch¾n vÒ luËn ®iÓm vµ nh÷ng lý luËn cña m×nh. Theo L.V.chandeler, D.C cliner víi tr­êng ph¸i l¹m ph¸t gi¸ c¶ th× kh¼ng ®Þnh :l¹m ph¸t lµ sù t¨ng gi¸ hµng bÊt kÓ dµi h¹n hay ng¾n h¹n , chu kú hay ®ét xuÊt. G.G. Mtrukhin l¹i cho r»ng : Trong ®êi sèng, tæng møc gi¸ c¶ t¨ng tr­íc hÕt th«ng qua viÖc t¨ng gi¸ kh«ng ®ång ®Òu ë tõng nhãm hµng ho¸ vµ rót cuéc dÉn tíi viÖc t¨ng gi¸ c¶ nãi chung. Víi ý nghÜa nh­ vËy cã thÓ xem sù mÊt gi¸ cña ®ång tiÒn lµ l¹m ph¸t. ¤ng còng chØ râ: l¹m ph¸t, ®ã lµ h×nh thøc trµn trÒ t­ b¶n mét c¸ch tiÒm tµng ( tù ph¸t hoÆc cã dông ý) lµ sù ph©n phèi l¹i s¶n phÈm x· héi vµ thu nhËp quèc d©n th«ng qua gi¸ c¶ gi÷a c¸c khu vùc cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi, c¸c ngµnh kinh tÕ vµ c¸c giai cÊp, c¸c nhãm d©n c­ x· héi. ë møc bao qu¸t h¬n P.A.Samuelson vµ W.D.Nordhaus trong cuèn “Kinh tÕ häc” ®· ®­îc dÞch ra tiÕng viÖt, xuÊt b¶n n¨m 1989 cho r»ng l¹m ph¸t xÈy ra khi møc chung cña gi¸ c¶ chi phÝ t¨ng lªn. Víi luËn thuyÕt “L¹m ph¸t l­u th«ng tiÒn tÖ “ J.Bondin vµ M. Friendman l¹i cho r»ng l¹m ph¸t lµ ®­a nhiÒu tiÒn thõa vµo l­u th«ng lµm cho gi¸ c¶ t¨ng lªn. M.Friedman nãi “ l¹m ph¸t ë mäi lóc moÞ n¬i ®Òu lµ hiÖn t­îng cña l­u th«ng tiÒn tÖ. L¹m ph¸t xuÊt hiÖn vµ chØ cã thÓ xuÊt hiÖn khi nµo sè l­îng tiÒn trong l­u th«ng t¨ng lªn nhanh h¬n so víi s¶n xuÊt” Nh­ vËy, tÊt c¶ nh÷ng luËn thuyÕt, nh÷ng quan ®iÓm vÒ l¹m ph¸t ®· nªu trªn ®Òu ®­a ra nh÷ng biÓu hiÖn ë mét mÆt nµo ®ã cña l¹m ph¸t, vµ theo quan ®iÓm cña t«i vÒ vÊn ®Ò nµy sau khi nghiªn cøu mét sè luËn thuyÕt ë trªn th× nhËn thÊy ë mét khÝa c¹nh nµo ®ã cña l¹m ph¸t th×: khi mµ l­îng tiÒn ®i vµo l­u th«ng v­ît møc cho phÐp th× nã dÉn ®Õn l¹m ph¸t, ®ång tiÒn bÞ mÊt gi¸ so víi tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸ kh¸c. 2. Kh¸i niÖm l¹m ph¸t trong ®iÒu kiÖn hiÖn ®¹i Trong ®iÒu kiÖn hiÖn ®¹i khi mµ nÒn kinh tÕ cña mét n­íc lu«n ®­îc g¾n liÒn víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi th× biÓu hiÖn cña l¹m ph¸t ®­îc thÓ hiÖn qua mét sè yÕu tè míi. a. Sù mÊt gi¸ cña c¸c loai chøng kho¸n cã gi¸. Song song víi sù t¨ng gi¸ c¶ cña c¸c loai hµng ho¸, gi¸ trÞ c¸c lo¹i chøng kho¸n cã gi¸ trÞ bÞ sôt gi¶m nghiªm träng, V× viÖc mua tÝn phiÕu lµ nh»m ®Ó thu c¸c kho¶n lîi khi ®¸o h¹n. Nh­ng v× gi¸ trÞ cña ®ång tiÒn sôt gi¶m nghiªm träng nªn ng­êi ta kh«ng thÝch tÝch luü tiÒn theo h×nh thøc mua tÝn phiÕu n÷a. Ng­êi ta tÝch tr÷ vµng vµ ngo¹i tÖ. b. Sù gi¶m gi¸ cña ®ång tiÒn so víi ngo¹i tÖ vµ vµng. Trong ®iÒu kiÖn më réng quan hÖ quèc tÕ, vµng vµ ngo¹i tÖ m¹nh ®­îc coi nh­ lµ tiÒn chuÈn ®Ó ®o l­êng sù mÊt gi¸ cña tiÒn quèc gia. §ång tiÒn cµng gi¶m gi¸ so víi vµng vµ USD bao nhiªu nã l¹i t¸c ®éng n©ng gi¸ hµng ho¸ lªn cao bÊy nhiªu. ë ®©u ng­êi ta b¸n hµng dùa trªn c¬ së “qui ®æi” gi¸ vµng hoÆc ngo¹i tÖ m¹nh ®Ó b¸n mµ kh«ng c¨n cø vµo tiÒn quèc gia n÷a (tiÒn giÊy do Ng©n hµng Nhµ n­íc ph¸t hµnh) c. L¹m ph¸t cßn thÓ hiÖn ë chç khèi l­îng tiÒn ghi sæ t¨ng vät nhanh chãng. Bªn c¹nh khèi l­îng tiÒn giÊy ph¸t ra trong l­u th«ng. Nh­ng ®iÒu cÇn chó ý lµ khi khèi l­îng tiÒn ghi sæ t¨ng lªn cã nghÜa lµ khèi l­îng tÝn dông t¨ng lªn, nã cã t¸c ®éng lín ®Õn sù t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ. Nh­ vËy l¹m ph¸t trong ®iÒu kiÖn hiÖn ®¹i cßn cã nghÜa lµ sù gia t¨ng c¸c ph­¬ng tiÖn chi tr¶ trong ®ã cã khèi l­îng tÝn dông ng¾n h¹n gia t¨ng nhanh d. L¹m ph¸t trong ®iÒu kiÖn hiªn ®¹i cßn lµ chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc Nh»m kÝch thÝch s¶n xuÊt, chèng l¹i n¹n thÊt nghiÖp, bï ®¾p c¸c chi phÝ thiÕu hôt cña ng©n s¸ch. 3. C¸c Lo¹i h×nh cña l¹m ph¸t Còng nh­ ë trªn ®· cã rÊt nhiÒu c¸ch hiÓu ë c¸c gãc ®é kh¸c nhau vÒ l¹m ph¸t th× ë phÇn nµy còng nh­ vËy ng­êi ta cã thÓ ph©n lo¹i l¹m ph¸t theo nhiÒu tiªu chÝ kh¸c nhau. C¨n cø vµo møc ®é ng­êi ta chia lam ba lo¹i - L¹m ph¸t võa ph¶i :Loai l¹m ph¸t nµy xÈy ra víi møc t¨ng chËm cña gÝa c¶ ®­îc giíi h¹n ë møc ®é mét con sè hµng n¨m (tøc lµ > 10%). Trong ®iÒu kiÖn l¹m ph¸t thÊp gÝa c¶ t­¬ng ®èi thay ®æi chËm vµ ®­îc coi nh­ lµ æn ®Þ - L¹m ph¸t phi m· :Møc ®é t¨ng cña gÝa c¶ ®· ë hai con sè trë lªn hµng n¨m trë lªn. L¹m ph¸t phi m· g©y t¸c h¹i nghiªm träng trong nÒn kinh tÕ. §ång tiÒn mÊt gi¸ mét c¸ch nhanh chãng-l·i suÊt thùc tÕ gi¶m xuèng d­íi 0 (cã n¬i l·i suÊt thùc tÕ gi¶m xuèng tíi 50-100/n¨m), nh©n d©n tr¸nh gi÷ tiÒn mÆt. - Siªu l¹m ph¸t:TiÒn giÊy ®­îc ph¸t hµnh µo ¹t, gÝa c¶ t¨ng lªn víi tèc ®é chãng mÆt trªn 1000 lÇn/n¨m. Siªu l¹m ph¸t lµ thêi k× mµ tèc ®é t¨ng gi¸ v­ît xa møc l¹m ph¸t phi m· vµ v« cïng kh«ng æn ®Þnh. C¨n cø vµo nguyªn nh©n chñ yÕu g©y ra l¹m ph¸t ng­êi ta ph©n biÖt - L¹m ph¸t ®Ó bï ®¾p c¸c thiÕu hôt cña ng©n s¸ch: §©y lµ nguyªn nh©n th«ng th­êng nhÊt do sù thiÕu hôt ng©n s¸ch chi tiªu cña Nhµ n­íc (y tÕ, gi¸o dôc, quèc phßng) vµ do nhu cÇu khuÕch tr­¬ng nÒn kinh tÕ. Nhµ n­íc cña mét quèc gia chñ tr­¬ng ph¸t hµnh thªm tiÒn vµo l­u th«ng ®Ó bï ®¾p cho c¸c chi phÝ nãi trªn ®ang thiÕu hôt. ë ®©y chóng ta thÊy vèn ®Çu t­ vµ chi tiªu cña ChÝnh phñ ®­îc bï ®¾p b»ng ph¸t hµnh, kÓ c¶ t¨ng møc thuÕ nã sÏ ®Èy nÒn kinh tÕ ®i vµo mét thÕ mÊt c©n ®èi vùît qu¸ s¶n l­îng tiÒm n¨ng cña nã. Vµ khi tæng møc cÇn cña nÒn kinh tÕ v­ît qu¸ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt cña nÒn kinh tÕ (v× c¸c yÕu tè s¶n xuÊt cña mét nÒn kinh tÕ lµ cã giíi h¹n) lóc ®ã cÇu cña ®ång tiÒn sÏ v­ît qu¸ kh¶ n¨ng cung øng hµng ho¸ vµ l¹m ph¸t sÏ xÈy ra, gÝa c¶ hµng ho¸ t¨ng lªn nhanh chãng. -L¹m ph¸t do nguyªn nh©n chi phÝ : Trong ®iÒu kiÖn c¬ chÕ thÞ tr­êng, kh«ng cã quèc gia nµo l¹i cã thÓ duy tr× ®­îc trong mét thêi gian dµi víi c«ng ¨n viªc lµm ®Çy ®ñ cho mäi ng­êi, gÝa c¶ æn ®Þnh vµ cã mét thÞ tr­êng hoµn toµn tù do. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, xu h­íng t¨ng gÝa c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸ vµ tiÒn l­¬ng c«ng nh©n lu«n lu«n diÔn ra tr­íc khi nÒn kinh tÕ ®¹t ®­îc mét khèi l­îng c«ng ¨n viÖc lµm nhÊt ®Þnh. §iÒu ®ã cã nghÜa lµ chi phÝ s¶n xuÊt ®· ®Èy gÝa c¶ t¨ng lªn ngay c¶ trong c¸c yÕu tè s¶n xuÊt ch­a ®­îc sö dông ®Çy ®ñ, l¹m ph¸t xÈy ra. L¹m ph¸t nh­ vËy cã nguyªn nh©n lµ do søc ®Èy cña chi phÝ s¶n xuÊt. Mét sè nhµ kinh tÕ t­ b¶n cho r»ng viÖc ®Èy chi phÝ tiÒn l­¬ng t¨ng lªn lµ do c«ng ®oµn g©y søc Ðp. Tuy nhiªn mét sè nhµ kinh tÕ kh¸c cho r»ng chÝnh c«ng ®oµn ë n­íc t­ b¶n ®· ®ãng vai trß quan träng trong viÖc lµm gi¶m tèc ®é t¨ng cña l¹m ph¸t vµ gi÷ kh«ng cho l¹m ph¸t gi¶m xuèng qu¸ nhanh khi nã gi¶m . V× c¸c hîp ®ång l­¬ng cña c¸c c«ng ®oµn thuêng lµ dµi h¹n vµ khã thay ®æi. Ngoµi ra c¸c cuéc khñng ho¶ng vÒ c¸c loai nguyªn liÖu c¬ b¶n nh­ dÇu má, s¾t thÐp...®· lµm cho gi¸ c¶ cña nã t¨ng lªn (v× hiÕm ®i) vµ ®iÒu ®ã ®· ®Èy chi phÝ s¶n xuÊt t¨ng lªn. Nãi chung viÖc t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt do nghiÒu nguyªn nh©n, ngay c¶ viÖc t¨ng chi phÝ qu¶n lý hµnh chÝnh hay nh÷ng chi phÝ ngoµi s¶n xuÊt kh¸c còng lµm cho chi phÝ s¶n xuÊt t¨ng lªn vµ do vËy nã ®Èy gÝa c¶ t¨ng lªn. Cã thÓ nãi nguyªn nh©n ë ®©y lµ s¶n xuÊt kh«ng cã hiÖu qu¶, vèn bá ra nhiÒu h¬n nh­ng s¶n phÈm thu l¹i kh«ng t¨ng lªn hoÆc t¨ng rÊt chËm so víi tèc ®é t¨ng cña chi phÝ. - L¹m ph¸t ú : Lµ l¹m ph¸t chØ t¨ng víi mét tû lÖ kh«ng ®æi hµng n¨m trong mét thêi gian dµi. ë nh÷ng n­íc cã l¹m ph¸t ú xÈy ra, cã nghÜa lµ nÒn kinh tÕ ë n­íc ®ã cã mét sù c©n b»ng mong ®îi, tû lÖ l¹m ph¸t lµ tû lÖ ®­îc tr«ng ®îi vµ d­îc ®­a vµo c¸c hîp ®ång vµ c¸c tho¶ thuËn kh«ng chÝnh thøc. Tû lÖ l¹m ph¸t ®ã ®­îc Ng©n hµng Trung ­¬ng, chÝnh s¸ch tµi chÝnh cña Nhµ n­íc, giíi t­ b¶n vµ c¶ giíi lao ®éng thõa nhËn vµ phª chuÈn nã. §ã lµ mét sù l¹m ph¸t n»m trong kÕt cÊu biÓu hiÖn mét sù c©n b»ng trung hoµ vµ nã chØ biÕn ®æi khi cã sù chÊn ®éng kinh tÕ x¶y ra (tû lÖ ú t¨ng hoÆc gi¶m). NÕu nh­ kh«ng cã sù chÊn ®éng nµo vÒ cung hoÆc cÇu th× l¹m ph¸t cã xu h­íng tiÕp tôc theo tû lÖ cò. - L¹m ph¸t cÇu kÐo :L¹m ph¸t cÇu kÐo x¶y ra khi tæng cÇu t¨ng lªn m¹nh mÏ t¹i møc s¶n l­îng ®· ®¹t hoÆc v­ît qu¸ tiÒm n¨ng. Khi x¶y ra l¹m ph¸t cÇu kÐo ng­êi ta th­êng nhËn thÊy l­îng tiÒn kh«ng l­u th«ng vµ khèi l­îng tÝn dông t¨ng ®¸ng kÓ vµ v­ît qu¸ kh¶ n¨ng cã giíi h¹n cña møc cung hµng hãa. B¶n chÊt cña l¹m ph¸t cÇu kÐo lµ chi tiªu qu¸ nhiÒu tiÒn ®Ó mua mét l­îng cung h¹n chÕ vÒ hµng hãa cã thÓ s¶n xuÊt ®­îc trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng lao ®éng ®· ®¹t c©n b»ng. ChÝnh s¸ch tiÒn tÖ l¹m ph¸t cã thÓ x¶y ra khi môc tiªu c«ng ¨n viÖc lµm cao. Ngay khi c«ng ¨n viÖc lµm ®Èy ®ñ, thÊt nghiÖp lóc nµo còng tån t¹i do nh÷ng xung ®ét trªn thÞ tr­êng lao ®éng. Tû lÖ thÊt nghiÖp khi cã c«ng ¨n viÖc lµm ®Èy ®ñ (tû lÖ thÊt nghiÖp tù nhiªn) sÏ lín h¬n 0. NÕu Ên ®Þnh mét chØ tiªu thÊt nghiÖp thÊp d­íi tû lÖ thÊt nghiÖp tù nhiªn sÏ t¹o ra mét ®Þa bµn cho mét tû lÖ t¨ng tr­ëng tiÒn tÖ cao h¬n vµ l¹m ph¸t ph¸t sinh.Nh­ vËy theo ®uæi mét chØ tiªu s¶n phÈm qu¸ cao hay t­¬ng ®­¬ng lµ mét tû lÖ thÊt nghiÖp qu¸ thÊp lµ nguån gèc sinh ra chÝnh s¸ch tiÒn tÖ l¹m ph¸t. - L¹m ph¸t chi phÝ ®Èy: Ngay c¶ khi s¶n l­îng ch­a ®¹t møc tiÒm n¨ng nh­ng vÉn cã thÓ x¶y ra l¹m phÊt ë nhiÒu n­íc, kÓ c¶ ë nh÷ng n­íc ph¸t triÓn cao. §ã lµ mét ®Æc ®iÓm cña l¹m ph¸t hiÖn t¹i. KiÓu l¹m ph¸t nµy gäi lµ l¹m ph¸t chi phÝ ®Èy, võa l¹m ph¸t võa suy gi¶m s¶n l­îng, t¨ng thªm thÊt nghiÖp nªn còng gäi lµ “l¹m ph¸t ®×nh trÖ”. C¸c c¬n sèc gi¸ c¶ cña thÞ tr­êng ®Çu vµo, ®Æc biÖt lµ c¸c vËt t­ c¬ b¶n: x¨ng, dÇu, ®iÖn... lµ nguyªn nh©n chñ yÕu ®Èy chi phÝ lªn cao, ®­êng AS dÞch chuyÓn lªn trªn. Tuy tæng cÇu kh«ng thay ®æi nh­ng gi¸ c¶ l¹i t¨ng lªn vµ s¶n l­îng gi¶m xuèng. Gi¸ c¶ s¶n phÈm trung gian (vËt t­) t¨ng ®ét biÕn th­êng do c¸c nguyªn nh©n nh­ thiªn t¹i, chiÕn tranh, biÕn ®éng chÝnh trÞ kinh tÕ... L¹m ph¸t chi phÝ còng cã thÓ lµ kÕt qu¶ cña chÝnh s¸ch æn ®Þnh n¨ng ®éng nh»m thóc ®Èy mét møc c«ng ¨n viÖc lµm cao. Nã x¶y ra do nh÷ng có sèc cung tiªu cùc hoÆc do viÖc c¸c c«ng nh©n ®ßi t¨ng l­¬ng cao h¬n g©y nªn C¨n cø vµo qu¸ tr×nh béc lé hiÖn h×nh l¹m ph¸t ng­êi ta ph©n biÖt -L¹m ph¸t ngÇm ®©y lµ lo¹i l¹m ph¸t ®ang ë giai ®o¹n Èn n¸u, bÞ kiÒm chÕ vÒ t èc ®é t¨ng gi¸. -L¹m ph¸t c«ng khai ®©y lµ lo¹i l¹m ph¸t mµ sù t¨ng gi¸ c¶ hµng h¸o, dÞch vô râ rÖt trªn thÞ tr­êng. 4. Nh÷ng hËu qu¶ cña l¹m ph¸t Qua thùc tÕ cña l¹m ph¸t ta thÊy r»ng hËu qu¶ cña nã ®Ó l¹i cho nÒn kinh tÕ lµ rÊt trÇm träng, nã thÓ hiÖn vÒ mäi mÆt cña nÒn kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ mét sè hËu qu¶ sau: - X· héi kh«ng thÓ tÝnh to¸n hiÖu qña hay ®iÒu chØnh c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh mét c¸ch b×nh th­êng ®­îc do tiÒn tÖ kh«ng cßn gi÷ ®­îc chøc n¨ng th­íc ®o gi¸ trÞ hay nãi ®óng h¬n lµ th­íc ®o nµy bÞ co gi·n thÊt th­êng. - TiÒn tÖ vµ thuÕ lµ hai c«ng cô quan träng nhÊt ®Ó nhµ n­íc ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ ®· bÞ v« hiÖu ho¸, v× tiÒn mÊt gi¸ nªn kh«ng ai tin vµo ®ång tiÒn n÷a, c¸c biÓu thuÕ kh«ng thÓ ®iÒu chØnh kÞp víi møc ®é t¨ng bÊt ngê cña l¹m ph¸t vµ do vËy t¸c dông ®iÒu chØnh cña thuÕ bÞ h¹n chÕ, ngay c¶ tr­êng hîp nhµ n­íc cã thÓ chØ sè ho¸ luËt thuÕ thÝch hîp víi møc l¹m ph¸t, th× t¸c dông ®iÒu chØnh cña thuÕ còng bÞ h¹n chÕ. - Ph©n phèi l¹i thu nhËp lµm cho mét sè ng­êi n¾m gi÷ c¸c hµng ho¸ cã gi¸ c¶ t¨ng ®ét biÕn giÇu lªn nhanh chãng vµ nh÷ng ng­êi cã c¸c hµng ho¸ mµ gi¸ c¶ cña chóng kh«ng t¨ng hoÆc t¨ng chËm vµ ng­êi gi÷ tiÒn bÞ nghÌo ®i. - KÝch thÝch t©m lý ®Çu c¬ tÝch tr÷ hµng ho¸, bÊt ®éng s¶n, vµng b¹c... g©y ra t×nh tr¹ng khan hiÕm hµng ho¸ kh«ng b×nh th­êng vµ l·ng phÝ. - Xuyªn t¹c, bãp mÐo c¸c yÕu tè cña thÞ tr­êng lµm cho c¸c ®iÒu kiÖn cña thÞ tr­êng bÞ biÕn d¹ng. hÇu hÕt c¸c th«ng tin kinh tÕ ®Òu thÓ hiÖn trªn gi¸ c¶ hµng ho¸, gi¸ c¶ tiÒn tÖ, gi¸ c¶ lao ®éng... mét khi nh÷ng gi¸ c¶ nµy t¨ng hay gi¶m ®ét biÕn vµ liªn tôc , th× c¸c yÕu tè cña thÞ tr­êng kh«ng thÓ tr¸nh khái bÞ thæi phång hoÆc bãp mÐo. - S¶n xuÊt ph¸t triÓn kh«ng ®Òu, vèn ch¹y vµo nh÷ng ngµnh nµo cã lîi nhuËn cao. - Ng©n s¸ch béi chi ngµy cµng t¨ng trong khi c¸c kho¶n thu ngµy cµng gi¶m vÒ mÆt gi¸ trÞ. - §èi víi ng©n hµng, l¹m ph¸t lµm cho ho¹t ®éng b×nh rh­êng cña ng©n hµng bÞ ph¸ vì, ng©n hµng kh«ng thu hót ®­îc c¸c kho¶n tiÒn nhµn rçi trong x· héi. - §èi víi tiªu dïng: lµm gi¶m søc mua thùc tÕ cña nh©n d©n vÒ hµng ho¸ tiªu dïng vµ buéc nh©n d©n ph¶i gi¶m khèi l­îng vÒ hµng ho¸ tiªu dïng, ®Æc biÖt lµ ®êi sèng c¸n bé c«ng nh©n viªn ngµy cµng khã kh¨n. mÆt kh¸c l¹m ph¸t còng lµm thay ®æi nhu cÇu tiªu dïng, khi l¹m ph¸t gay g¾t sÏ g©y nªn hiÖn t­îng mäi ng­êi t×m c¸ch th¸o ch¹y khái ®ång tiÒn tøc lµ kh«ng muèn gi÷ vµ cÊt gi÷ ®ång tiÒn mÊt gi¸ b»ng c¸ch hä xÏ t×m mua bÊt kú hµng ho¸ dï kh«ng cã nhu cÇu ®Ó cÊt tr÷ tõ ®ã lµm giÇu cho nh÷ng ng­êi ®Çu c¬ tÝch tr÷. ChÝnh v× c¸c t¸c h¹i trªn cña l¹m ph¸t nªn viÖc kiÓm so¸t l¹m ph¸t vµ gi÷ l¹m ph¸t ë møc ®é võa ph¶i ®· trë thµnh mét trong nh÷ng môc tiªu lín cña mäi nÒn kinh tÕ hµng ho¸. Tuy nhiªn, môc tiªu kiÒm chÕ l¹m ph¸t kh«ng cã nghÜa lµ ph¶i ®­a l¹m ph¸t ë møc b»ng kh«ng tøc lµ nÒn kinh tÕ kh«ng cã l¹m ph¸t mµ ph¶i duy tr× møc l¹m ph¸t ë mét møc ®é nµo ®ã phï hîp v¬Ý nÒn kinh tÕ bëi v× l¹m ph¸t kh«ng ph¶i hoµn toµn lµ tiªu cùc, nÕu nh­ mét quèc gia nµo ®ã cã thÓ duy tr× ®­îc møc l¹m ph¸t võa ph¶i vµ kiÒm chÕ, cã lîi cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ th× ë quèc gia ®ã l¹m ph¸t kh«ng cßn lµ mèi nguy h¹i cho nÒn kinh tÕ n÷a mµ nã ®· trë thµnh mét c«ng cô ®¾c lùc gióp ®iÒu tiÕt vµ ph¸t triÓn kinh tÕ mét c¸ch hiÖu qu¶ B __ THùC TR¹Ng L¹M PH¸T ë ViÖt nam hiÖn nay 1.Nguyªn nh©n l¹m ph¸t - L¹m ph¸t lµ mét ph¹m trï kinh tÕ kh¸ch quan, lµ vÊn ®Ò cña mäi thêi ®¹i, mäi nÒn kinh tÕ tiÒn tÖ. Chõng nµo cßn tån t¹i nÒn kinh tÕ tiÒn tÖ, th× cßn l¹m ph¸t, ng­êi ta chØ cã thÓ kiÒm chÕ møc ®é l¹m ph¸t sao cho phï hîp víi sù ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, mµ Ýt g©y ra nh÷ng hËu qu¶ tai h¹i. Tõ ®ã, cã thÓ ph©n ®Þnh nhiÒu møc ®é l¹m ph¸t sao cho phï hîp víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, tõ l¹m ph¸t “n­íc kiÖu” (chung quanh 10%) tíi l¹m ph¸t “phi m·”, thËm chÝ lµ siªu tèc, tøc lµ t×nh tr¹ng bïng næ gi¸ c¶ hoµn toµn kh«ng thÓ kiÓm so¸t ®­îc, trong tr­êng hîp nµy dÊu hiÖu tiÒn tÖ hÇu nh­ kh«ng cßn ý nghÜa n÷a.Êt a). Nguyªn nh©n thø nhÊt : - L¹m ph¸t bëi t¨ng cÇu, khi cÇu kh«ng kÌm theo sù gia t¨ng s¶n xuÊt, hµng ho¸, dÞch vô. VËy t¹o tiÒn th¸i qu¸ cña l­îng tiÒn tÖ diÔn ra trong bèi c¶nh nµy. b). Nguyªn nh©n thø hai : - L¹m ph¸t do t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt, khi viÖc t¨ng chi phÝ s¶n xuÊt lµm t¨ng gi¸ s¶n xuÊt. Cã thÓ do nhiÒu nguyªn nh©n : + T¨ng nh÷ng ph­¬ng tiÖn ®Æc thï riªng cña s¶n xuÊt. + T¨ng chi phÝ ph©n x­ëng. 2. Thùc tiÔn trong mèi quan hÖ gi÷a l¹m ph¸t vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ : a).C¸c b»ng chøng thùc nghiÖm: Nghiªn cøu gÇn ®©y nhÊt lµ cña M.Khan vµ A.Senchadji (n¨m 2000). C¸c t¸c gi¶ ®· sö dông c¸c kü thuËt ph©n tÝch hiÖn ®¹i nhÊt ®Ó kiÓm ®Þnh mèi quan hÖ gi÷a l¹m ph¸t vµ t¨ng tr­ëng. C«ng tr×nh cña c¸c «ng bao qu¸t sè liÖu cña 140 n­íc trong ®ã cã c¶ c¸c n­íc ph¸t triÓn vµ c¸c n­íc ®· c«ng nghiÖp ho¸ trong giai®o¹n 1960-1998. Mét lÇn n÷a kÕt qu¶ cho thÊy cã tån t¹i mét møc ng­ìng mµ d­íi ®ã l¹m ph¸t vµ t¨ng tr­ëng cã mèi t­¬ng quan d­¬ng vµ trªn ®ã l¹m ph¸t g©y ra ¶nh h­ëng tiªu cùc ®Õn t¨ng tr­ëng. Mét ph¸t kiÕn rÊt cã ý nghÜa cña c¸c t¸c gi¶ lµ møc ng­ìng ®ã kh¸c nhau gi÷a c¸c khèi n­íc ë c¸c n­íc c«ng nghiÖp, møc ng­ìng nµy rÊt thÊp chØ vµo kho¶ng 1-3% n¨m, trong khi ®ã ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn møc ng­ìng nµy vµo kho¶ng 7-11%. B»ng chøng thùc nghiÖm ë ViÖt Nam d­êng nh­ còng phï hîp víi kÕt qu¶ ë trªn. B¶ng d­íi ®©y cho thÊy mèi quan hÖ phi tuyÕn gi÷a l¹m ph¸t vµ t¨ng tr­ëng trong 14 n¨m ®æi míi. Vµo nh÷ng n¨m 80, l¹m ph¸t ®· khiÕn nÒn kinh tÕ l©m vµo khñng ho¶ng. Song tõ n¨m 1992 khi chóng ta ®· kiÒm chÕ ®­îc l¹m ph¸t, tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ kh«ng ngõng ®­îc c¶i thiÖn. Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ b×nh qu©n giai ®o¹n 1992-1997 lµ 8,8%, trong khi tû lÖ l¹m ph¸t b×nh qu©n lµ 9,7%. Nh­ng tõ n¨m 1997 trë l¹i ®©y l¹m ph¸t ë møc rÊt thÊp vµ GDP còng t¨ng chËm. N¡m 1998-1999 tèc ®é gi¶m xuèng d­íi 6%_mét hiÖn t­îng ®¸ng lo ng¹i víi mét nÒn kinh tÕ nh­ n­íc ta cã tèc ®é t¨ng d©n sè 2% n¨m, tû lÖ t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng kho¶ng 5-7% n¨m vµ tû lÖ thÊt nghiÖp 7%. Tãm l¹i, c¶ lý thuyÕt vµ thùc tiÔn ®Òu cho thÊy mèi quan hÖ gi÷a l¹m ph¸t vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ cã thÓ biÓu diÔn b»ng h×nh ch÷ “U” ng­îc. §iÒu ®ã hµmý r»ng ë mçi n­íc tån t¹i mét ph¹m vi l¹m ph¸t “an toµn” khi mµ l¹m ph¸t vµ t¨ng tr­ëng cã mèi quan hÖ cïng chiÒu. Trong tr­êng hîp ®ã, l¹m ph¸t lµ c¸i gi¸ ph¶i tr¶ cho t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Níi láng tµi kho¸ vµ tiÒn tÖ, mét mÆt, cã xu h­íng lµm t¨ng l¹m ph¸t, mÆt kh¸c, sÏ cã t¸c dông khuyÕn khÝch ®Çu t­, më réng tæng cÇu vµ do vËy cho phÐp sö dông ®Çy ®ñ h¬n c¸c nguån lùc hiÖn cã vµ thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Tuy nhiªn, l¹m ph¸t qu¸ cao ch¾c ch¾n sÏ ¶nh h­ëng xÊu ®Õn t¨ng tr­ëng kinh tÕ. Trong c¶ hai tr­êng hîp_l¹m ph¸t qu¸ cao hoÆc qu¸ thÊp_chÝnh phñ ®Òu cÇn cã c¸c biÖn ph¸p ®iÒu chØnh sao cho cã lîi cho t¨ng tr­ëng kinh tÕ dµi h¹n trong khi vÉn ®¶m b¶o æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«. Trªn c¬ së khu«n khæ lý thuyÕt, kinh nghiÖm quèc tÕ diÔn biÕn l¹m ph¸t vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña ViÖt Nam nh÷ng n¨m qua, nhiÒu häc gi¶ cho r»ng møc l¹m tèi ­u ®èi víi ViÖt nam cã thÓ n»m trong kho¶ng 5-7% n¨m. b). Thùc tiÔn cña vÊn ®Ò : - Trong mèi quan hÖ gi÷a l¹m ph¸t vµ t¨ng tr­ëng kinh tÕ, c©u hái ®Æt ra lµ n­íc cã l¹m ph¸t cao t¨ng tr­ëng nhanh h¬n hay chËm h¬n n­íc cã l¹m ph¸t thÊp ? Thùc tÕ ®· ®­a ra lêi gi¶i kh«ng cïng mét ®¸p sè. Trong thêi kú 1971-1991, Thuþ SÜ t¨ng tr­ëng b×nh qu©n 1.1% n¨m, mÆc dï ®©y lµ n­íc cã møc l¹m ph¸t thÊp thø hai trong sè 20 n­íc ®­îc nghiªn cøu. Trong khi ®ã Italy, T©y Ban Nha, Iceland l¹i ®¹t ®­îc sù t¨ng tr­ëng cao dï møc l¹m ph¸t h¬n 10%. - VÒ mèi quan hÖ gi÷a l¹m ph¸t vµ thÊt nghiÖp, lý thuyÕt cña J.M.Keynes víi luËn ®iÓm lÊy l¹m ph¸t vµ béi chi ng©n s¸ch ®Ó xo¸ khñng ho¶ng vµ thÊt nghiÖp ®· ®­îc nhiÒu n­íc t­ b¶n øng dông thµnh c«ng sau thËp kØ 1933. Nh­ng tiÕp ®ã, tõ nh÷ng n¨m 1960, l¹m ph¸t trµn lan mµ vÉn kh«ng lo¹i trõ ®­îc thÊt nghiÖp. Trong khi ®ã thêi kú1974-1991, c¸c n­íc l¹m ph¸t thÊp còng cã tû lÖ thÊt nghiÖp thÊp nhÊt. - Trong mèi quan hÖ gia t¨ng l­îng tiÒn trong l­u th«ng víi møc ®é l¹m ph¸t thùc tÕ còng kh«ng diÔn ra hoµn toµn trïng hîp víi lý thuyÕt. N¨m 1990, chóng ta t¨ng khèi l­îng tiÒn giÊy trong l­u th«ng thªm 73%, tû lÖ l¹m ph¸t lªn 67%. Nh­ng n¨m 1991, tiÒn giÊy l­u th«ng chØ t¨ng 41%, tû lÖ l¹m ph¸t l¹i lªn tíi 64%; Trong khi ®ã hai n¨m 1992 vµ 1993 tiÒn ph¸t hµnh thªm tíi 70-80% nh­ng tû lÖ l¹m ph¸t l¹i ®­îc kÐo xuèng 17,6% (1992) vµ 5,2% (1993). ë n­íc ta, qu¸ tr×nh kÐo l¹m ph¸t xuèng vµ kiÒm chÕ l¹m ph¸t ë møc thÊp còng ®­îc ghi nhËn lµ thµnh tùu næi bËt trong c«ng cuéc ®æi míi. B¶ng trªn chothÊy sau nhiÒu n¨m liÒn l¹m ph¸t ë møc 3 con sè/n¨m, n¨m 1989 lÇn ®Çu tiªn ta ®· kÐo l¹m ph¸t xuèng hai con sè. §Æc biÖt n¨m 1993, l¹m ph¸t tõ 17,6% (1992) xuèng 5,2%, nh­ng GDP vÉn ®¹t møc t¨ng cao 7,2%. Tuy vËy chóng ta vÉn ch­a ®­a ®­îc l¹m ph¸t xuèng møc mong muèn vµ ®Æc biÖt lµ nh÷ng khã kh¨n trong t­¬ng lai. Do chç møc l¹m ph¸t kh«ng ®­îc dù b¸o chÝnh x¸c trong nhiÒu tr­êng hîp ®· h¹n chÕ tÝnh ham muèn chÊp nhËn rñi ro cña c¸c nhµ ®Çu t­. §ång thêi g©y khã kh¨n cho viÖc thùc hiÖn c¸c hîp ®ång kinh tÕ, ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch tiÒn l­¬ng, l·i suÊt vµ thuÕ. V× vËy, cïngvíi viÖc kÐo l¹m ph¸t xuèng 1 con sè cßn næi lªn mét vÊn ®Ò rÊt träng yÕu lµ ph¶i gi÷ ®­îc møc l¹m ph¸t ®ã æn ®Þnh. §Ó thùc hiÖn c«ng viÖc trªn nhiÒu c«ng tr×nh nghiªn cøu ®· ®Ò cËp ®Õn yªu cÇu x©y dùng hÖ thèng chÝnh s¸ch tiÒn tÖ, tµi chÝnh hiÖu qu¶; tû gi¸ hèi ®o¸i linh ho¹t; d÷ tr÷ quèc gia ®ñ m¹nh vµ can thiÖp vµo nÒn kinh tÕ ®óng lóc... Xin nhÊn m¹nh thªm mét sè ®iÓm nh­ sau : + Thø nhÊt : §Èy m¹nh h¬n n÷a qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi nÒn kinh tÕ vµ c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ. Trªn c¬ së ®ã cã thÓ tËn dông tèi ®a ­u thÕ cña thÞ tr­êng vµ khai th¸c tèi ­u tiÒm n¨ng cña nÒn s¶n xuÊt x· héi. Nhê vËy mµt¨ng nhanh sè l­îng chñng lo¹i vµchÊt l­îng hµng ho¸ cung øng ra thÞ tr­êng. + Thø hai : æn ®Þnh gi¸ c¶ nh÷ng mÆt hµng thiÕt yÕu vµ nh÷ng mÆt hµng mµ nhµ n­íc ®éc quyÒn s¶n xuÊt kinh doanh. + Thø ba : Th­íc ®o th«ng th­êng nhÊt cña l¹m ph¸t lµ CPI, nh­ng viÖc ®o l­êng CPI kh«ng ph¶i lu«n chÝnh x¸c. V× nã võa kh«ng thÓ hiÖn ®­îc ®Çy ®ñ nh÷ng biÕn ®æi chÊt l­îng hµng ho¸ vµ do nh­ng sai sãt vÒ mÆt kü thuÊt tÝnh to¸n. + Thø t­ : CÇn nhËn thøc r»ng chèng vµ kiÒm gi÷ l¹m ph¸t kh«ng ph¶i lµ môc ®Ých cña ®iÒu tiÕt kinh tÕ vÜ m«, mµ chØ lµ c«ng cô, ph­¬ng tiÖn, c¸ch thøc ®Ó t¹o m«i tr­êng vµ kÝch thÝch t¨ng tr­ëng kinh tÕ. NghÜa lµ toµn bé c«ng cô, c¸ch thøc vÜ m« ®Òu ph¶i h­íng tíi mét môc ®Ých duy nhÊt lµ thóc ®Èy kinh tÕ ph¸t triÓn nhanh vµ bÒn v÷ng Tãm l¹i, chèng vµ kiÒm gi÷ l¹m ph¸t ®ßi hái ph¶i võa sö dông kÕt hîp nhiÒu c«ng cô, biÖn ph¸p ®ång bé; võa ph¶i nghiªn cøu lý thuyÕt kh«ng ngõng vµ kiÓm nghiÖm th­êng xuyªn mäi lý thuyÕt trong thùc tiÔn. C _ C¸c gi¶i ph¸p kh¾c phôc l¹m ph¸t 1. Nh÷ng biÖn ph¸p t×nh thÕ Nh÷ng biÖn ph¸p nµy ®­îc ¸p dông víi môc tiªu gi¹m tøc thêi “c¬n sèt l¹m ph¸t “ trªn c¬ së ®ã sÏ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p æn ®Þnh tiÒn tÖ l©u dµi . C¸c biÖn ph¸p nµy th­êng ®­îc ¸p dông khi nÒn kinh tÕ l©m vµo t×nh tr¹ng siªu l¹m ph¸t . Thø nhÊt :c¸c biÖn ph¸p t×nh thÕ th­êng ®­îc chÝnh phñ c¸c n­íc ¸p dông , tr­íc hÕt lµ gi¶m l­îng tiÒn giÊy trong nÒn kinh tÕ nh­ ngõng ph¸t hµnh tiÒn vµo l­u th«ng . BiÖn ph¸p nµy cßn gäi lµ chÝnh s¸ch ®ãng b¨ng tiÒn tÖ . Tû lÖ l¹m ph¸t t¨ng cao ngay lËp tøc ng©n hµng trung ­¬ng ph¶i dõng c¸c biÖn ph¸p cã thÓ ®­a ®Õn t¨ng cung øng tiÒn tÖ nh­ ngõng thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô triÕt khÊu vµ t¸i triÕt khÊu ®èi víi c¸c tæ chøc tÝn dông , dõng viÖc mua vµo c¸c chøng kho¸n ng¾n h¹n trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ , kh«ng ph¸t hµnh tiÒn bï ®¾p béi chi ng©n s¸ch. Nhµ n­íc ¸p dông c¸c biÖn ph¸p lµm gi¶m l­îng tiÒn cung øng trong nÒn kinh tÕ nh­: ng©n hµng trung ­¬ng b¸n ra c¸c chøng kho¸n ng¾n h¹n trªn thÞ tr­êng tiÒn tÖ , b¸n ngo¹i tÖ vµvay , ph¸t hµnh c¸c c«ng cô nî cña chÝnh phñ ®Ó vay tiÒn trong nÒn kinh tÕ bï ®¾p cho béi chi ng©n s¸ch nhµ n­íc , t¨ng l·i suÊt tiÒn göi ®Æc biÖt lµ t¨ng l·i suÊt tiÒn göi tiÐt kiÖm d©n c­ . c¸c biÖn ph¸p nµy rÊt cã hiÖu lùc v× trong mét thêi gian ng¾n nã cã thÓ gi¶m bít ®­îc mét khèi l­¬ngj kh¸ lín tiÒn nhµn rçi trong d©n c­ do ®ã gi¶m ®­îc søc Ðp lªn gi¸ c¶ hµng ho¸ vÇ dÞch vô trªn thÞ tr­êng . ë viÖt nam c¸c biÖn ph¸p nµy ®· d­îc ¸p dông thµnh c«ng vµo cuèi nh÷ng n¨m 80, ®Çu nh÷ng n¨m 90 . Thø hai :thi hµnh chÝnh s¸ch tµi chÝnh th¾t chÆt nh­ t¹m ho·n nh÷ng kho¶n chi ch­a cÇn thiÕt trong nÒn kinh tÕ , c©n ®èi l¹i ng©n s¸ch vµ c¾t gi¶m chi tiªu ®Õn møc cã thÓ ®­îc . Thø ba : t¨ng quü hµng ho¸ tiªu dïng ®Ó c©n ®èi víi sè l­îng tiÒn cã trong l­u th«ng b»ng c¸ch khuyÕn khichs tù do mËu dÞch , gi¶m nhÑ thuÕ quan vµ c¸c biÖn ph¸p cÇn thiÕt kh¸c ®Ó thu hót hµng ho¸ tõ ngoµi vµo. Thø t­ : ®i vay vµ xin viÖn trî tõ n­íc ngoµi . Thø n¨m : c¶i c¸ch tiÒn tÖ , ®©y lµ biÖn ph¸p cuèi cïng khi c¸c biÖn ph¸p trªn ch­a ®em l¹i hiÖu qu¶ mong muèn . 2. Nh÷ng biÖn ph¸p chiÕn l­îc §©y lµ nh÷ng biÖn ph¸p cã t¸c ®éng l©u dµi ®Õn sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n . Tæng hîp c¸c biÖn ph¸p nµy sÏ t¹o ra søc m¹nh kinh tÕ l©u dµi cho ®Êt n­íc Thø nhÊt : thóc ®Èy sù ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ vµ më réng l­u th«ng hµng ho¸. §©y lµ biÖn ph¸p chiÕn l­îc hµng ®Çu ®Ó h¹n chÕ l¹m ph¸t , duy tr× sù æn ®Þnh tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n . S¶n xuÊt trong n­íc cµng ph¸t triÓn th× cµng t¹o tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c cho sù æn ®Þnh tiÒn tÖ . Chó träng thu hót ngo¹i tÖ qua viÖc xuÊt khÈu hµng ho¸ , ph¸t triÓn ngµnh du lÞch … Thø hai : kiÖn toµn bé m¸y hµnh chÝnh , c¾t gi¶m biªn chÕ qu¶n lý hµnh chÝnh . Thùc hiÖn tèt biÖn ph¸p nµy sÏ gãp phÇn to lín vµo viÖc gi¶m chi tiªu th­êng xuyªn cña ng©n s¸ch do ®ã gi¶m béi chi ng©n s¸ch nhµ n­íc . Thø ba : t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶n lý ®iÒu hµnh ng©n s¸ch nhµ n­íc trªn c¬ së t¨ng c¸c kho¶n thu cho ng©n s¸ch mét c¸c hîp lý , chèng thÊt thu , ®Æc biÖt lµ thÊt thu vÒ thuÕ , n©ng cao hiÖu qu¶ cña c¸c kho¶n chi ng©n s¸ch nhµ n­íc . 3. Mét sè biÖn ph¸p chñ yÕu ®Ó kiÒm chÕ l¹m ph¸t ë n­íc ta hiÖn nay T×nh h×nh kinh tÕ tµi chÝnh cña n­íc ta trong nh÷ng n¨m võa qua ®¹t ®­îc sù æn ®Þnh vµ cã chiÒu h­íng tèt, n¹n l¹m ph¸t ®· ®­îc kiÒm chÕ vµ ®Èy lïi tõ 67.5% n¨m 1991 xuèng cßn 17,5% n¨m 1992, 5,2% (1993), 14.2% (1994), trong khi ®ã vÉn ®¶m b¶o møc t¨ng tr­ëng kinh tÕ 8,6% (!992), 8,1% (1993), 8,7% (1994). Tû gi¸ VN§ so víi ®«la Mü tõ cuèi n¨m 1991 lµ 14,194 VN§ ®· lªn gi¸ dÇn vµ gi÷ ë møc trªn d­íi 10.800 VN§/USD tõ th¸ng 11.1992 cho ®Õn nay. §ång thêi c¸n c©n thanh to¸n ®­îc c¶i thiÖn râ rÖt. MÆt kh¸c xuÊt nhËp khÈu cã xu h­íng t¨ng lªn. §Ó kh¾c phôc vµ kiÒm chÕ l¹m ph¸t trong giai ®o¹n hiÖn nay cÇn ph¶i thùc hiÖn nhiÒu biÖn ph¸p ®ång bé nh­ sau : Tr­íc hÕt ph¶i khèng chÕ tû lÖ béi chi ng©n s¸ch ë d­íi møc 5% GDP. Bëi vµ béi chi ng©n s¸ch lµ mét nh©n tè quan träng g©þ ra sù mÊt c©n ®èi gi÷a cung vµ cÇu. - Ph¶i n©ng cao s¶n l­îng hµng ho¸ trªn c¬ së ®Èy m¹nh ph¸t triÓn s¶n xuÊt c«ng, n«ng nghiÖp, cô thÓ lµ t¹o ra nhiÒu l­¬ng thùc, thùc phÈm, mét sè hµng ho¸ lµ t­ liÖu s¶n xuÊt vµ c¸c lo¹i hµng ho¸ lµ nhiªn liÖu, n¨ng l­îng. MÆt kh¸c cÇn tiÕp tôc ®æi míi c¬ cÊu kinh tÕ vµ c¶i tiÕn c«ng nghÖ, c¶i tiÕn kü thuËt ®¶m b¶o tõng b­íc gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt. VÒ lÜnh vùc ng©n hµng víi tr¸ch nhiÖm lµ mét ngµnh ®ãng vai trß quan träng nhÊt trong viÖc kiÒm chÕ l¹m ph¸t, cÇn tiÕn hµnh c¸c b­íc sau : + N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng tÝn dông trªn c¬ së tÝch cùc huy ®éng vèn vµ cho vay hiÖu qu¶ c¸c dù ¸n + KiÓm so¸t chÆt chÏ cung øng tiÒn tÖ cña ng©n hµng nhµ n­íc cho môc tiªu ngo¹i tÖ, æn ®Þnh thÞ tr­êng ngo¹i tÖ vµ tû gi¸ ®ång ViÖt Nam. + N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông c«ng cô dù tr÷ b¾t buéc. + T¨ng c­êng hiÖu lùc cña c«ng t¸c thanh tra ®èi víi ng©n hµng th­¬ng m¹i. + Xö lý t«t mèi quan hÖ víi ng©n s¸ch nhµ n­íc, ph¸t triÓn thÞ tr­êng vèn, ®ång thêi xóc tiÕn nhanh viÖc thiÕt lËp thÞ tr­êng chøng kho¸n ë ViÖt Nam vµ sù hoµ nhËp cña thÞ tr­êng nµy vµo céng ®ång kinh tÕ quèc tÕ, nhÊt lµ tõ khi ViÖt Nam trë thµnh thµnh viªn thø 7 cña khèi ASEAN ®Ó thuhótnhanh chãng h¬n n÷a nguån vèn n­íc ngoµi gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc. Ngoµi ra cÇn tæ chøc qu¶n lý nî n­íc ngoµi cã kÕ ho¹ch vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn vµo ViÖt Nam d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau nh­ vay vèn cña IMF, WB, ADB,.. Tãm l¹, trong t×nh h×nh hiÖn nay cÇn cã sù phèi hîp ®ång bé gi÷a c¸c ngµnh, c¸c cÊp trong viÖc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶ vÒ chÝnh s¸ch kinh tÕ vi m« vµ vÜ m« cña nhµ n­íc (gi¶i quyÕt tèt vÊn ®Ò th©m hôt ng©n s¸ch, chÊn chØnh ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu, ®iÒu hµnh tèt gi¸ c¶ vµ l­u th«ng hµng ho¸,..) ®Ó ®¶m b¶o võa t¨ng tr­ëng kinh tÕ võa kiÒm chÕ l¹m ph¸t ë møc tèt nhÊt. III__ KÕt luËn L¹m ph¸t vµ t¨ng tr­êng kinh tÕ lµ hai vÊn ®Ò cã quan hÖ rÊt chÆt chÏ, phøc t¹p. L¹m ph¸t cã thÓ lµ ®éng lùc thóc ®Èy kinh tÕ ng­îc l¹i còng cã thÓ lµ t¸c nh©n k×m h·m sù ph¸t triÓn kinh tÕ thËm chÝ . V× vËy cÇn chó träng sù c©n ®èi, mèi quan hÖ hµi hoµ gi÷a hai vÊn ®Ò nµy ,chØ cã vËy míi ®¶m b¶o sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng cña Viªt Nam trong giai ®o¹n ®æi míi hiÖn nay. Trong nh÷ng n¨m võa qua ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu nhÊt ®Þnh vÒ kinh tÕ ®ã còng lµ nhê mét phÇn ®ãng gãp cña c¸c chÝnh s¸ch ®iÒu chØnh tØ lÖ l¹m ph¸t hîp lÝ. Tuy nhiªn nh÷ng bÊt æn sù mÊt c©n ®èi gi÷a l¹m ph¸t trong mét sè thêi gian lµ dÊu hiÖu ®Ó chóng ta cÇn ®iÒu chØnh vµ ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch cã hiÖu qu¶. HiÓu râ vµ gi¶i quyÕt ®­îc tèt vÊn ®Ò nµy sÏ gãp phÇn kh«ng nhá cho c«ng cuéc ®æi míi vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ë n­íc ta. Tµi liÖu tham kh¶o 1. Gi¸o tr×nh kinh tÕ chÝnh trÞ 2.T¹p chÝ th«ng tin kinh tÕ 3. T¹p chÝ Th«ng tin tµi chÝnh 4. T¹p chÝ Ph¸t triÓn kinh tÕ Phô lôc Trang I: Lêi nãi ®Çu 1 II: PHÇN NéI DUNG 2 a. Lý LUËN CHUNG VÒ L¹M PH¸T 2 1. Kh¸i niÖm 2. Kh¸i niÖm l¹m ph¸t trong ®iÒu kiÖn hiÖn ®¹i 3. C¸c Lo¹i h×nh cña l¹m ph¸t 4. Nh÷ng hËu qu¶ cña l¹m ph¸t B. THùC TR¹NG L¹M PH¸T ë VIÖT NAM 8 C. NH÷NG GI¶I PH¸T KH¾C PHôC L¹M PH¸T 11 III. KÕt luËn 14 Tµi liÖu tham kh¶o 15