Lịch sử phát triển của hệ thống phun xăng khai thác,lắp đặt mô hình hệ thống phun xăng điện tử trên động cơ 4s-Fee

hôïp khí nhieân lieäu giöõa töøng xylanh neân hoãn hôïp phaûi ñöôïc duy trì ñaäm hôn moät chuùt. Maëc duø vaäy, vôùi heä thoáng phun xaêng ñieän töû moät hoãn hôïp khí – nhieân lieäu chính xaùc vaø lieân tuïc ñöôïc cung caáp taïi baát kyø cheá ñoä toác ñoä vaø taûi troïng naøo cuûa ñoäng cô. Ñaây laø moät öu ñieåm ôû khí caïnh kieåm soaùt khí xaû vaø kinh teá nhieân liệu. Ñaùp öùng kòp vôùi söï thay ñoåi cuûa goùc môû böôùm ga ÔÛ ñoäng cô söû duïng cheá hoøa khí, töø boä phaän phun nhieân lieäu ñeán xylanh coù moät khoaûng caùch daøi, cuõng nhö coù söï cheânh leäch lôùn giöõa tyû troïng rieâng cuûa xaêng vaø khoâng khí, neân xuaát hieän söï chaäm treã nhoû khi xaêng ñi vaøo xylanh töông öùng vôùi söï thay ñoåi cuûa luoàng khí naïp. Nhöng ôû heä thoáng EFI, voøi phun ñöôïc boá trí ôû gaàn xylanh vaø nhieân lieäu ñöôïc neùn ôû aùp suaát khoaûng 2 ñeán 3 kg/cm2, cao hôn so vôùi aùp suaát ñöôøng oáng naïp. Ñoàng thôøi nhieân lieäu ñöôïc phun qua moät loã nhoû neân noù deã daøng taïo thaønh daïng söông muø. Do vaäy, löôïng xaêng phun ra thay ñoåi töông öùng vôùi söï thay ñoåi cuûa löôïng khoâng khí naïp tuøy theo söï ñoùng vaø môû cuûa böôùm ga. Neân hoãn hôïp khí nhieân lieäu phun vaøo caùc xylanh thay ñoåi ngay laäp töùc theo ñoä môû cuûa böôùm ga. Noùi toùm laïi, noù ñaùp öùng kòp thôøi vôùi söï thay ñoåi cuûa vò trí chaân ga. Hieäu chænh hoãn hôïp khí nhieân lieäu Buø taûi taïi toác ñoä thaáp Khaû naêng taûi taïi toác ñoä thaáp ñöôïc naâng cao nhôø nhieân lieäu ôû daïng söông muø toát ñöôïc phun ra baèng caùc voøi phun. Cuõng nhö do löôïng khoâng khí ñaày ñuû ñöôïc huùt vaøo qua van khí phuï, khaû naêng taûi toát ñöôïc duy trì ngay laäp töùc sau khi khôûi ñoäng. Caét nhieân lieäu khi giaûm toác Trong quaù trình giaûm toác, ñoäng cô chaïy vôùi toác ñoä cao ngay caû khi böôùm ga ñoùng kín. Do vaäy, löôïng khí naïp vaøo trong xylanh giaûm xuoáng vaø ñoä chaân khoâng trong ñöôøng oáng naïp trôû neân raát lôùn. ÔÛ ñoäng cô söû duïng cheá hoøa khí, xaêng baùm treân thaønh cuûa ñöôøng oáng naïp seõ bay hôi vaø vaøo trong xylanh do ñoä chaân khoâng trong ñöôøng oáng naïp taêng ñoät ngoät. Keát quaû laø hoãn hôïp quaù ñaäm, quaù trình chaùy khoâng hoaøn toaøn vaø laøm taêng löôïng xaêng chaùy khoâng heát (HC) trong khí xaû. ÔÛ heä thoáng phun xaêng ñieän töû, vieäc phun nhieân lieäu bò loaïi boû khi böôùm ga ñoùng vaø toác ñoä ñoäng cô cao hôn moät giaù trò nhaát ñònh, do ñoù noàng ñoä HC (hydro cacbon) trong khí xaû giaûm xuoáng vaø giaûm tieâu hao nhieân lieäu. Naïp hoãn hôïp khí nhieân lieäu coù hieäu quaû ÔÛ boä cheá hoøa khí, doøng khoâng khí bò thu heïp laïi bôûi hoïng khueách taùn ñeå taêng toác ñoä doøng khí, taïo neân ñoä chaân khoâng beân döôùi hoïng khueách taùn. Ñoù laø nguyeân nhaân hoãn hôïp khí – nhieân lieäu ñöôïc huùt vaøo trong xylanh trong quaù trình ñi xuoáng cuûa piston. Tuy nhieân, do hoïng khueách taùn heïp neân laøm caûn trôû doøng khí naïp. ÔÛ heä thoáng phun xaêng ñieän töû, moät aùp suaát xaép xæ 2 ñeán 3 kgf/cm2 luoân ñöôïc cung caáp ñeán kim phun ñeå naêng cao khaû naêng phun söông cuûa nhieân lieäu, do vaäy khoâng caàn coù hoïng khueách taùn. 5.3. Phaân loaïi heä thoáng phun xaêng ñieän töû Coù nhieàu caùch phaân loaïi khaùc nhau. Heä thoáng phun xaêng ñieän töû coù theå ñöôïc chia thaønh 2 loaïi: Heä thoáng phun xaêng ña ñieåm (MFI) coù boä phun nhieân lieäu ôû töøng coång phun. Heä thoáng phun xaêng moät ñieåm hay heä thoáng phun nhieân lieäu oáng tieát löu (TBI) trong ñoù moät hoaëc hai boä phun ñöôïc boá trí phía treân van tieát löu. Heä thoáng MFI Heä thoáng TBI Hình 5.2 – Phun xaêng ñieän töû ña ñieåm (MFI) vaø phun xaêng ñieän töû ñôn ñieåm (TBI) Vôùi hai heä thoáng naøy, bôm nhieân lieäu ñieän cung caáp nhieân lieäu vôùi aùp suaát cao cho caùc boä phun. Khi maùy tính ñoäng cô baùo cho boä phun, van vaän haønh baèng cuoän solenoid seõ môû ôû ñaàu boä phun. AÙp suaát ñaåy nhieân lieäu ñeå phun ra ngoaøi, khi löôïng nhieân lieäu vöøa ñuû ñöôïc phun vaøo khoâng khí, van naøy ñoùng laïi. Söï phun nhieân lieäu nhieàu coång cung caáp söï phaân phoái tyû soá khoâng khí – nhieân lieäu oån ñònh hôn so vôùi söï phun oáng tieát löu (TBI). Cuøng moät löôïng nhieân lieäu ñöôïc phaân phoái cho töøng xylanh sao cho tyû soá laø nhö nhau cho taát caû caùc xylanh. Ñieàu naøy caûi thieän söï tieát kieäm nhieân lieäu vaø hieäu suaát ñoäng cô, ñoàng thôøi giaûm löôïng khí xaû. Maëc daàu TBI ñoøi hoûi ít boä phun hôn, nhöng söï caân baèng tyû leä khoâng khí – nhieân lieäu giöõa caùc xylanh laø khoâng chính xaùc. Nhieân lieäu coù theå tích tuï ôû boä goùp naïp nhö trong heä thoáng nhieân lieäu söû duïng boä cheá hoøa khí, do ñoù coù xu höôùng laøm cho xylanh cuoái giaøu nhieân lieäu hôn. Ngoaøi ra, theo phöông phaùp ño löôïng khí naïp vaøo ñoäng cô, heä thoáng phun xaêng ñieän töû coøn ñöôïc phaân thaønh kieåu D-EFI (ño aùp suaát chaân khoâng ñöôøng oáng naïp) vaø kieåu L-EFI (ño tröïc tieáp löu löôïng khoâng khí naïp vaøo). Heä thoáng phun xaêng ñieän töû EFI seõ ñöôïc trình baøi cuï theå trong phaàn II – Khai thaùc, laép ñaët moâ hình heä thoáng phun xaêng ñieän töû treân ñoäng cô 4S-FE. PHAÀN II: KHAI THAÙC, LAÉP ÑAËT MOÂ HÌNH HEÄ THOÁNG PHUN XAÊNG ÑIEÄN TÖÛ TREÂN ÑOÄNG CÔ 4S-FE CHÖÔNG VI: KEÁT CAÁU CUÛA HEÄ THOÁNG PHUN XAÊNG ÑIEÄN TÖÛ TREÂN ÑOÄNG CÔ 4S-FE Sô ñoà khoái: Hình 6.1 – Sô ñoà khoái heä thoáng phun xaêng ñieän töû treân ñoäng cô 4S-FE 6.1. Heä thoáng nhieân lieäu Sô ñoà khoái: Hình 6.2 – Sô ñoà khoái heä thoáng nhieân lieäu cuûa heä thoáng phun xaêng ñieän töû treân ñoäng cô 4S-FE Nhieân lieäu ñöôïc huùt töø bình nhieân lieäu baèng bôm vaø ñöa qua loïc nhieân lieäu ñeán caùc voøi phun. Boä ñieàu aùp ñieàu khieån aùp suaát cuûa ñöôøng nhieân lieäu. Nhieân lieäu thöøa ñöôïc ñöa trôû veà thuøng xaêng qua oáng hoài. Boä giaûm rung ñoäng coù taùc duïng haáp thuï caùc dao ñoäng nhoû cuûa aùp suaát nhieân lieäu do söï phun nhieân lieäu gaây ra. Caùc voøi phun seõ phun nhieân lieäu vaøo ñöôøng oáng naïp tuøy theo caùc tính hieäu phun ñöôïc boä vi xöû lyù tính toaùn. 1) Bôm nhieân lieäu Heä thoáng phun xaêng ñieän töû treân ñoäng cô 4S-FE söû duïng bôm nhieân lieäu loaïi gaït ñöôïc laép trong bình xaêng. Noù coù öu ñieåm laø ít gaây tieáng oàn vaø ít taïo ra dao ñoäng trong maïch nhieân lieäu. Hình 6.3 – Keát caáu bôm nhieân lieäu Moâ tô : laø ñoäng cô ñieän moät chieàu. Baùnh coâng taùc : coù töø 1 ñeán 2 caùnh, quay nhôø motor ñieän. Khi motor quay, baùnh coâng taùc seõ keùo xaêng töø cöûa vaøo ñeán cöûa ra. Sau khi qua cöûa vaøo xaêng seõ ñi quanh motor ñieän vaø ñeán van moät chieàu. Van moät chieàu : van moät chieàu seõ ñoùng khi bôm ngöøng laøm vieäc. taùc duïng cuûa noù laø giöõ cho aùp suaát trong ñöôøng oáng ôû moät giaù trò nhaát ñònh, giuùp cho vieäc khôûi ñoäng laïi deã daøng. Van an toaøn : van laøm vieäc khi aùp suaát vöôït quaù giaù trò nhaát ñònh. Van naøy coù taùc duïng baûo veä maïch nhieân lieäu khi aùp suaát vöôït quaù giôùi haïn cho pheùp (tröôøng hôïp ngheït ñöôøng oáng chính) Loïc xaêng : ñöôïc gaén tröôùc bôm duøng ñeå loïc caën baån trong nhieân lieäu. Ñieàu khieån bôm nhieân lieäu Bôm nhieân lieäu treân xe coù trang bò EFI chæ hoaït ñoäng khi ñoäng cô ñang chaïy. Thaäm chí neáu khoùa ñieän baät (ON) bôm nhieân lieäu cuõng seõ khoâng hoaït ñoäng neáu baûn thaân ñoäng cô khoâng chaïy. Ñaây laø moät ñaëc ñieåm an toaøn. Nhö trong hình veõ, khi ñoäng cô quay, doøng ñieän chaïy töø cöïc ST cuûa khoùa ñieän ñeán cuoán daây L2 cuûa rôle bôm xaêng, sau ñoù tieáp ñaát. Do ñoù rôle bôm xaêng baät vaø keát quaû laø doøng ñieän chaïy ñeán bôm xaêng. Ñoàng thôøi ECU nhaän ñöôïc tín hieäu NE töø caûm bieán toác ñoä ñoäng cô, transitor ôû beân trong ECU baät leân. Keát quaû laø doøng ñieän chaïy qua cuoän L1 cuûa rôle naøy vaø giöõ cho noù luoân baät khi ñoäng cô ñang chaïy. Hình 6.4 - Sô ñoà maïch ñieän điều khiển bơm xăng Ngoaøi ra, treân moät soá heä thoáng phun xaêng ñieän töû coøn söû duïng maïch ñieàu khieån toác ñoä bôm xaêng. Chöùc naêng naøy coù taùc duïng laøm giaûm toác ñoä cuûa bôm nhieân lieäu ñeå laøm giaûm ñoä moøn cuûa bôm cuõng nhö löôïng tieâu thuï ñieän naêng taïi thôøi ñieåm khoâng caàn cung caáp moät löôïng lôùn nhieân lieäu cho ñoäng cô, nhö khi ñoäng cô ñang chaïy khoâng taûi. Khi ñoäng cô ñang chaïy ôû cheá ñoä caàm chöøng hay ñieàu kieän taûi nheï, ECU ñieàu khieån transistor môû, coù doøng ñieän chaïy qua cuoän daây cuûa rôle ñieàu khieån bôm nhieân lieäu, taïo löïc huùt laøm ñoùng tieáp ñieåm B, cung caáp ñieän cho bôm xaêng hoaït ñoäng qua ñieän trôû R. Luùc naøy bôm xaêng quay ôû toác ñoä thaáp. Khi ñoäng cô ñang chaïy ôû toác ñoä cao hay taûi naëng, ECU seõ ñieàu khieån transistor ñoùng laïi, ngaét doøng qua cuoän daây cuûa rôle ñieàu khieåu bôm nhieân lieäu. Tieáp ñieåm ñöôïc traû veà vò trí A, cung caáp doøng tröïc tieáp ñeán bôm. Nhôø vaäy bôm quay vôùi vaän toác nhanh ñeå cung caáp löôïng xaêng caàn thieát cho cheá ñoä naøy. Hình 6.5 - Maïch ñieàu khieån toác ñoä bôm xaêng 2) Boä loïc nhieân lieäu Boä loïc nhieân lieäu coù coâng duïng loïc saïch caùc taïp chaát trong xaêng nhaèm baûo veä caùc kim phun. Loïc xaêng phaûi ñöôïc thay môùi ñuùng ñònh kyø. Khi laép raùp caàn chuù yù chieàu muõi teân vaøo vaø ra. Hình 6.6 – Loïc xaêng 3) Boä giaûm rung ñoäng Hình 6.7 - Boä giaûm rung 1 – Naép; 2 – Maøng; 3 – Töø bôm nhieân lieäu ñeán; 4 – OÁng phaân phoái AÙp suaát nhieân lieäu ñöôïc duy trì taïi 2,3 – 3,2 kG/cm2 tuøy theo ñoä chaân khoâng ñöôøng naïp baèng boä ñieàu aùp. Tuy nhieân vaãn coù söï dao ñoäng nhoû trong aùp suaát ñöôøng oáng do phun nhieân lieäu. Boä giaûm rung ñoäng coù taùc duïng haáp thuï caùc dao ñoäng naøy baèng moät lôùp maøng. 4) Boä ñieàu aùp Boä ñieàu aùp suaát laøm oån ñònh aùp suaát nhieân lieäu ñeán caùc kim phun. Löôïng phun nhieân lieäu ñöôïc ñieàu khieån baèng thôøi gian cuûa tín hieäu cung caáp ñeán caùc kim phun. Maëc duø vaäy, do söï thay ñoåi ñoä chaân khoâng trong ñöôøng oáng naïp, löôïng nhieân lieäu phun ra seõ thay ñoåi vaø phuï thuoäc vaøo löïc huùt ôû ñaùy kim neáu aùp suaát nhieân lieäu treân ñaàu kim khoâng ñoåi. Do ñoù ñeå ñaït ñöôïc löôïng phun nhieân lieäu chính xaùc, toång aùp suaát nhieân lieäu A vaø ñoä chaân khoâng ñöôøng oáng naïp B hay ñoä cheânh aùp giöõa ñaàu kim vaø ñaùy kim phaûi ñöôïc giöõ khoâng ñoåi. Hình 6.8 - Ñaëc tính hoaït ñoäng cuûa boä ñieàu aùp Hình 6.9 - Keát caáu boä ñieàu aùp 1 – Nhieân lieäu töø oáng phaân phoái; 2 – Nhieân lieäu hoài veà thuøng chöùa; 3 – Thoâng vôùi chaân khoâng ñöôøng oáng naïp; 4 – Van ñieàu aùp; 5 – Maøng ñieàu aùp; 6 – Loø xo ñieàu aùp. Hoaït ñoäng: Nhieân lieäu coù aùp suaát töø oáng phaân phoái seõ taùc ñoäng vaøo maøng cuûa ñieàu aùp laøm môû van. Moät phaàn nhieân lieäu seõ chaûy trôû laïi bình chöùa qua ñöôøng oáng hoài. Löôïng nhieân lieäu trôû veà phuï thuoäc vaøo ñoä caêng cuûa loø xo maøng. AÙp suaát nhieân lieäu cuõng thay ñoåi theo löôïng nhieân lieäu hoài. AÙp thaáp treân ñöôøng oáng naïp ñöôïc daãn vaøo buoàng phía loø xo maøng, laøm giaûm söùc caêng loø xo vaø taêng löôïng nhieân lieäu hoài khieán aùp suaát giaûm. Noùi toùm laïi, khi ñoä chaân khoâng cuûa ñöôøng oáng naïp taêng leân (giaûm aùp), aùp suaát nhieân lieäu chæ giaûm töông öùng vôùi söï giaûm aùp ñoù. Vì vaäy, toång aùp suaát cuûa nhieân lieäu A vaø ñoä chaân khoâng ñöôøng naïp B ñöôïc duy trì khoâng ñoåi. Van töï ñoäng ñoùng laïi nhôø loø xo, khi bôm nhieân lieäu ngöøng hoaït ñoäng. Keát quaû laø van moät chieàu beân trong bôm nhieân lieäu vaø van beân trong ñieàu aùp duy trì aùp suaát dö trong ñöôøng oáng nhieân lieäu. 5) OÁng phaân phoái nhieân lieäu OÁng phaân phoái nhieân lieäu coù chöùc naêng nhö moät kho chöùa nhieân lieäu cuûa caùc kim phun xaêng. Dung tích cuûa noù lôùn hôn nhieàu laàn so vôùi löôïng xaêng caàn thieát cung caáp cho moät chu kyø cuûa ñoäng cô. Nhôø vaäy traùnh ñöôïc tình traïng thay ñoåi aùp suaát phun trong oáng chia beùc. OÁng phaân phoái nhieân lieäu coù coâng duïng cung caáp xaêng ñoàng ñeàu cho caùc kim phun vôùi aùp suaát baèng nhau, laøm nôi gaù laép caùc kim phun vaø giuùp cho vieäc thaùo laép caùc kim phun ñöôïc deå daøng. Hình 6.10 - OÁng phaân phoái nhieân lieäu 6) Voøi phun Voøi phun laø moät voøi hoaït ñoäng baèng ñieän töø, noù phun nhieân lieäu phuï thuoäc vaøo tín hieäu töø ECU. Voøi phun ñöôïc laép vaøo ñöôøng oáng naïp hay naép quy laùt, gaàn coång naïp cuûa naép quy laùt qua moät taám ñeäm caùch nhieät vaø ñöôïc baét chaët vaøo oáng phaân phoái. Hình 6.11 - Kim phun ñöôïc laép vaøo trong ñoäng cô 1 – Voøng caùch nhieät; 2 – Kim phun; 3 – Ñeäm chöõ O; 4 – Ñöôøng oáng naïp; 5 – Voøng cao su; 6 – OÁng phaân phoái Boä phun nhieân lieäu vaän haønh baèng cuoän daây solenoid ñöôïc kích hoaït baèng ECU. Cuoän solenoid trong boä phun seõ môû hoaëc ñoùng boä naøy. Solenoid ñöôïc töø hoùa khi coù ñieän aùp. Löïc töø seõ naâng phaàn öùng leân, do ñoù seõ naâng van kim. Nhieân lieäu phun trong khoaûng thôøi gian van kim môû. Khi khoâng coù ñieän aùp, cuoän daây maát töø tính, loø xo seõ ñaåy kim ñoùng laïi, laøm döøng söï phun nhieân lieäu. Hình 6.12 - Keát caáu kim phun 1 – Nhieân lieäu vaøo; 2- Giaéc noái ñieän; 3 – Thaân van kim; 4 – Loã phun; 5 – Löôùi loïc; 6 – Loø xo hoài; 7 – Phaàn öùng; 8 – Cuoän daây Solenoid. 7) Phöông phaùp ñieàu khieån voøi phun Hình6.13 - Sô ñoà ñieàu khieån kim phun Ñieän aùp aécquy cung caáp tröïc tieáp ñeán kim phun qua coâng taéc maùy vaø rôle EFI. Khi transistor T trong ECU môû seõ coù doøng chaïy qua kim phun, qua chaân #10, #20 ñeán E01, E02 veà mass. Trong khi transistor môû, doøng ñieän chaïy qua kim phun laøm nhaát ty kim vaø nhieân lieäu ñöôïc phun vaøo tröôùc xucpap naïp. 6.2. Heä thoáng ñieàu khieån ñieän töû Heä thoáng ñieàu khieån ñieän töû bao goàm caùc caûm bieán, chuùng nhaän bieát caùc cheá ñoä hoaït ñoäng khaùc nhau cuûa ñoäng cô. ECU tính toaùn löôïng phun döïa treân caùc tín hieäu nhaân ñöôïc töø caùc caûm bieán vaø ñieàu khieån caùc kim phun phun nhieân lieäu. Caùc caûm bieán nhaän bieát löôïng khí naïp, toác ñoä ñoäng cô, taûi cuûa ñoäng cô, nhieät ñoä cuûa nöôùc laøm maùt vaø khí naïp, söï taêng toác/giaûm toác vaø göûi caùc tín hieäu naøy ñeán ECU. ECU sau ñoù seõ xaùc ñònh khoaûng thôøi gian phun chính xaùc vaø göûi moät tín hieäu ñeán caùc kim phun. Caùc kim phun seõ phun nhieân lieäu vaøo ñöôøng oáng naïp phuï thuoäc vaøo tín hieäu naøy. 6.2.1. Heä thoáng caûm bieán 1) Caûm bieán aùp suaát tuyeät ñoái ñöôøng oáng naïp (caûm bieán MAP) Loaïi caûm bieán naøy döïa treân nguyeân lyù caàu Wheatstone. Maïch caàu Wheatstone ñöôïc söû duïng trong thieát bò nhaèm taïo ra moät ñieän aùp phuø hôïp vôùi söï thay ñoåi ñieän trôû. Caûm bieán bao goàm moät taám silicon nhoû (hay goïi laø maøng ngaên), daøy hôn ôû hai meùp ngoaøi vaø moûng ôû giöõa. Hai meùp ñöôïc laøm kín cuøng vôùi maët trong cuûa taám silicon taïo thaønh buoàng chaân khoâng trong caûm bieán. Maët ngoaøi taám silicon tieáp xuùc vôùi aùp suaát ñöôøng oáng naïp. Hai maët cuûa taám silicon ñöôïc phuû thaïch anh ñeå taïo thaønh ñieän trôû aùp ñieän. Hình 6.14 - Caûm bieán aùp suaát tuyeät ñoái ñöôøng oáng naïp Khi aùp suaát ñöôøng oáng naïp thay ñoåi, giaù trò cuûa ñieän trôû aùp ñieän cuõng thay ñoåi. Caùc ñieän trôû aùp ñieän ñöôïc noái thaønh caàu Wheatstone. Khi maøng ngaên khoâng bò bieán daïng, töông öùng vôùi tröôøng hôïp ñoäng cô chöa hoaït ñoäng hoaëc taûi lôùn, taát caû boán ñieän trôû aùp ñieän ñeàu coù giaù trò baèng nhau vaø luùc ñoù khoâng coù söï cheânh leäch ñieän aùp giöõa hai ñaàu caàu. Khi aùp suaát ñöôøng oáng naïp giaûm, maøng silicon bò bieán daïng daãn ñeán giaù trò ñieän trôû aùp ñieän thay ñoåi vaø laøm maát caân baèng caàu Wheatstone. Keát quaû laø giöõa hai ñaàu caàu coù söï cheânh leäch ñieän aùp vaø tín hieäu naøy ñöôïc khueách ñaïi ñeå ñieàu khieån môû transistor ôû ngoû ra cuûa caûm bieán. Ñoä môû cuûa transistor phuï thuoäc vaøo aùp suaát ñöôøng oáng naïp daãn tôùi söï thay ñoåi ñieän aùp baùo veà ECU. Hình 6.15 - Sô ñoà nguyeân lyù caûm bieán MAP Hình 6.16 - Sô ñoà maïch ñieän caûm bieán MAP 2) Caûm bieán toác ñoä ñoäng cô vaø vò trí piston Caûm bieán vò trí piston hay coøn goïi laø caûm bieán G baùo cho ECU bieát vò trí ñieåm cheát treân hay tröôùc ñieåm cheát treân cuûa piston. Trong moät soá tröôøng hôïp chæ coù vò trí cuûa piston xylanh soá 1 ñöôïc baùo veà ECU, coøn vò trí caùc xylanh coøn laïi ñöôïc tính toaùn. Coâng duïng cuûa caûm bieán naøy laø ñeå ECU xaùc ñònh thôøi ñieåm phun xaêng vaø thôøi ñieåm ñaùnh löûa. Soá xung phaùt ra cuûa caûm bieán phuï thuoäc vaøo kieåu phun vaø thöôøng baèng soá laàn phun trong moät chu kyø. Caûm bieán toác ñoä ñoäng cô hay coøn goïi laø tín hieäu NE duøng ñeå baùo tín hieäu ñoäng cô ñeå tín toaùn löôïng nhieân lieäu phun caàn thieát vaø goùc ñaùnh löûa toái öu Caûm bieán goàm coù moät roâto coù 4 raêng ñeå kheùp maïch töø vaø cuoän daây caûm öùng maø loõi gaén vôùi moät nam chaâm vónh cöûu ñöùng yeân. Roâ to naøy ñöôïc gaén treân truïc cuûa boä chia ñieän. Hình 6.17 - Sô ñoà nguyeân lyù caûm bieán toác ñoä kieåu ñieän töø Sô ñoà boá trí: Hình 6.18 - Sô ñoà boá trí cuûa caûm bieán G vaø NE Boä phaän chính cuûa caûm bieán laø moät cuoän caûm öùng, moät nam chaâm vónh cöûu vaø moät roto duøng ñeå kheùp maïch töø. Khi cöïa raêng cuûa roto khoâng naèm ñoái dieän cöïc töø, töø thoâng ñi qua cuoän daây caûm öùng seõ coù giaù trò thaáp vì khe hôû khoâng khí lôùn coù töø trôû cao. Khi moät cöïa raêng ñeán gaàn cöïc töø cuûa cuoän daây, khe hôû khoâng khí giaûm daàn khieán töø thoâng taêng nhanh. Nhö vaäy, nhôø söï bieán thieân töø thoâng, treân cuoän daây seõ xuaát hieän moät söùc ñieän ñoäng. Khi cöïa raêng roâto ñoái dieän vôùi cöïc töø cuûa cuoän daây, töø thoâng ñaït giaù trò cöïc ñaïi nhöng ñieän aùp ôû hai ñaàu cuoän daây baèng khoâng. Khi cöïa raêng roâto di chuyeån ra khoûi cöïc töø, thì khe hôû khoâng khí taêng daàn laøm töø thoâng giaûm sinh ra moät söùc ñieän ñoäng theo chieàu ngöôïc laïi. Roâto tín hieäu coù 4 raêng seõ cho 4 xung daïng sin cho moãi voøng quay cuûa truïc cam ñeå ECU xaùc ñònh thôøi ñieåm phun nhieân lieäu. Tín hieäu NE ñöôïc ECU xaùc ñònh thoâng qua soá xung taïo ra trong moät ñôn vò thôøi gian. Maïch ñieän vaø daïng xung: 3) Caûm bieán böôùm ga Caûm bieán vò trí böôùm ga ñöôïc laép treân truïc caùnh böôùm ga. Noù coù nhieäm vuï chuyeån goùc môû böôùm ga thaønh tín hieäu ñieän aùp göûi veà ECU. Hình 5.45 - Coâng taéc vò trí böôùm ga 1 – Tieáp ñieåm toaøn taûi; 2 – Ñóa coâng taéc; 3 – Truïc böôùm ga; 4 – Tieáp ñieåm caàm chöøng. ÔÛ cheá ñoä caàm chöøng: Khi caùnh böôùm ga ñoùng (goùc môû <5o) thì tieáp ñieåm di ñoäng seõ tieáp xuùc vôùi tieáp ñieåm caàm chöøng IDL vaø gôûi tín hieäu ñieän theá thoâng baùo cho ECU bieát ñoäng cô ñang hoaït ñoäng ôû möùc caàm chöøng. Tín hieäu naøy cuõng duøng ñeå caét nhieân lieäu khi ñoäng cô giaûm toác ñoä ñoät ngoät. ÔÛ cheá ñoä taûi lôùn : Khi caùnh böôùm ga môû khoaûng 50o – 70o ( tuyø loaïi ñoäng cô) so vôùi vò trí ñoùng hoaøn toaøn, tieáp ñieåm di ñoäng tieáp xuùc vôùi tieáp ñieåm toaøn taûi PWS vaø göûi tín hieäu ñieän theá ñeå baùo cho ECU bieát tình traïng taûi lôùn cuûa ñoäng cô. Maïch ñieän: Hình 5.46 - Maïch ñieän coâng taéc böôùm ga 4) Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt Noù laøm baèng vaät lieäu baùn daãn coù heä soá nhieät ñieän trôû aâm. Khi nhieät ñoä taêng thì ñieän trôû giaûm vaø ngöôïc laïi. Hình 5.50 - Maïch ñieän cuûa caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt Hình 5.51 - Caáu taïo cuûa caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt Hình 5.52 - Ñöôøng ñaëc tuyeán cuûa caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt 5) Caûm bieán nhieät ñoä khí naïp Hình 5.53 - Maïch ñieän cuûa caûm bieán nhieät ñoä khí naïp Coù caáu taïo vaø hoaït ñoäng töông töï caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt 6) Caûm bieán Oxy Caûm bieán oxy ñöôïc cheá taïo chuû yeáu töø chaát Zirconium dioxide (ZrO2) coù tính chaát haáp thuï nhöõng ion aâm tính. Thöïc chaát caûm bieán oxy laø moät pin ñieän coù söùc ñieän ñoäng phuï thuoäc vaøo noàng ñoä oxy trong khí thaûi vôùi ZrO2 laø chaá ñieän phaân. Maët trong ZrO2 tieáp xuùc vôùi khoâng khí, maët ngoaøi tieáp xuùc vôùi oxy trong khí thaûi. ÔÛ moãi maët cuûa ZrO2 ñöôïc phuû moät lôùp ñieän cöïc baèng Platin ñeå daãn ñieän. Lôùp platin naøy raát moûng vaø xoáp ñeå oxy deã khueách taùn vaøo. Khi khí thaûi chöùa löôïng oxy ít do hoãn hôïp giaøu nhieân lieäu thì soá ion oxy taäp trung ôû ñieän cöïc tieáp xuùc khí thaûi ít hôn soá oxy taäp trung ôû ñieän cöïc tieáp xuùc khoâng khí. Söï cheânh leäch soá ion naøy seõ taïo ra moät tín hieäu ñieän aùp khoaûng 600-900mV. Ngöôïc laïi, khi ñoä cheânh leäch soá ion ôû hai ñieän cöïc nhoû trong tröôøng hôïp ngheøo xaêng, caûm bieán oxy seõ phaùt ra moät tín hieäu ñieän aùp thaáp khoaûng 100-400mV. Hình 5.54 - Caûm bieán oxy 1 – Cöïc döông; 2 – Cöïc aâm; 3 – Thoâng khí; 4 – Voû caûm bieán; 5 – Ñieän cöïc Pt trong; 6 – Ñieän cöïc Pt ngoaøi; 7 – Phaàn töû ZrO2; 8 – Tieáp ñieåm; 9 – Khí xaû; 10 – Ñöôøng oáng xaû. Hình 5.55 - Maïch ñieän caûm bieán oxy Hình 5.56 - Ñaëc tuyeán cuûa caûm bieán oxy 7) Tín hieäu maùy khôûi ñoäng (tín hieäu STA) Tín hieäu naøy ñöôïc duøng ñeå phaùt hieän ñoäng cô ñang ñöôïc quay khôûi ñoäng. Chöùc naêng chính cuûa noù laø cho pheùp ECU ñoäng cô taêng löôïng phun nhieân lieäu trong khi ñang khôûi ñoäng. Tín hieäu STA laø moät ñieän aùp gioáng nhö ñieän aùp caáp ñeán maùy khôûi ñoäng. Hình 5.59 - Sô ñoà maïch ñieän tín hieäu maùy khôûi ñoäng 6.2.2. Boä ñieàu khieån trung taâm ECU coù hai chöùc naêng chính: ñieàu khieån thôøi ñieåm phun vaø ñieàu khieån löôïng phun. Chöùc naêng ñieàu khieån thôøi ñieåm phun quyeát ñònh khi naøo thì töøng voøi phun seõ phun nhieân lieäu vaøo xylanh. Ñieàu ñoù ñöôïc quyeát ñònh baèng tín hieäu ñaùnh löûa sô caáp (IG). Chöùc naêng ñieàu khieån löôïng phun quyeát ñònh bao nhieâu nhieân lieäu seõ ñöôïc phun vaøo caùc xylanh. Ñieàu ñoù ñöôïc xaùc ñònh baèng: 1) Tín hieäu phun cô baûn, noù laàn löôït ñöôïc xaùc ñònh baèng tín hieäu toác ñoä ñoäng cô vaø tín hieäu löôïng khoâng khí naïp; 2) Caùc tín hieäu hieäu chænh löôïng phun. a) Phöông phaùp phun vaø thôøi ñieåm phun Coù nhieàu phöông phaùp phun xaêng vaøo xylanh ñoäng cô, ECU ñöôïc laäp trình saün moät phöông phaùp phun cuï theå. Phöông phaùp phun nhieân lieäu bao goàm nhöõng phöông phaùp nhö: phöông phaùp phun ñoàng thôøi vaøo taát caû caùc xylanh, phöông phaùp phaân caùc xylanh thaønh vaøi nhoùm vaø nhieân lieäu ñöôïc phun theo nhoùm vaøo xylanh vaø phöông phaùp phun rieâng reõ vaøo töøng xylanh. Thôøi ñieåm phun nhieân lieäu cuõng khaùc nhau tuøy töøng ñoäng cô. Moät soá ñoäng cô luoân baét ñaàu vaøo moät thôøi xaùc ñònh trong khi caùc loaïi khaùc baét ñaàu phun taïi thôøi ñieåm ñöôïc ñieàu khieån bôûi ECU theo löôïng khí naïp hoaëc theo toác ñoä ñoäng cô. Heä thoáng phun xaêng ñieän töû treân ñoäng cô 4S-FE ñieàu khieån phun xaêng theo phöông phaùp phun ñoàng thôøi: Hình 5.61 - Phöông phaùp phun ñoàng thôøi b) Ñieàu khieån löôïng phun - Löôïng phun cô baûn: Löôïng phun cô baûn phuï thuoäc vaøo hai tín hieäu: Tín hieäu NE vaø löôïng khí naïp. ECU söû duïng tín hieäu töø caûm bieán toác ñoä ñoäng cô vaø tín hieäu töø caûm bieán löôïng khí naïp ñeå taïo ra moät tín hieäu phun cô baûn. Sau ñoù baèng caùc maïch hieäu chænh phun khaùc nhau, ECU hieäu chænh tín hieäu phun cô baûn phuï thuoäc vaøo caùc tín hieäu töø töøng caûm bieán ñeå xaùc ñònh löôïng phun thöïc teá. Tín hieäu phun sau ñoù ñöôïc khueách ñaïi ñeå kích hoaït caùc kim phun. Hình 5.64 - Sô ñoà ECU ñieàu khieån löôïng phun - Löôïng phun hieäu chænh: Hieäu chænh trong vaø sau khi khôûi ñoäng Quaù trình laøm ñaäm naøy seõ taêng löôïng phun phuï thuoäc vaøo nhieät ñoä nöôùc laøm maùt (löôïng phun seõ lôùn khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt thaáp) ñeå naêng cao khaû naêng khôûi ñoäng vaø caûi thieän tính oån ñònh hoaït ñoäng trong moät khoaûng thôøi gian nhaát ñònh sau khi ñoäng cô ñaõ khôûi ñoäng. Löôïng phun seõ giaûm daàn ñeán löôïng phun cô baûn. Caùc tín hieäu ñeán ECU: Töø cöïc ST cuûa khoùa ñieän: nhaän bieát ñoäng cô ñang quay. Töø caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt: nhaän bieát nhieät ñoä nöôùc laøm maùt Hieäu chænh khi haâm noùng ñoäng cô Ñeå naâng cao khaû naêng taûi khi ñoäng cô coøn laïnh (nhieät ñoä nöôùc laøm maùt döôùi 60oC), löôïng phun ñöôïc taêng leân tuøy theo tín hieäu töø caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt. Cuõng nhö ñeå laøm giaûm tieâu hao nhieân lieäu trong quaù trình haâm noùng ñoäng cô, neáu tieáp ñieåm khoâng taûi cuûa caûm bieán vò trí böôùm ga ñoùng, tyû leä laøm ñaäm seõ giaûm xuoáng. Caùc tín hieäu ñeán ECU: Töø caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt: nhaän bieát nhieät ñoä nöôùc laøm maùt Hieäu chænh theo nhieät ñoä khí naïp ECU seõ hieäu chænh söï thay ñoåi cuûa tyû leä khoâng khí – nhieân lieäu baèng moät tín hieäu caûm bieán nhieät ñoä khí naïp. Vôùi nhieät ñoä 20oC laøm tieâu chuaån, löôïng nhieân lieäu seõ taêng neáu nhieät ñoä khí naïp thaáp hôn giaù trò naøy vaø ngöôïc laïi. Caùc tín hieäu ñeán ECU: Töø caûm bieán nhieät ñoä khí naïp: nhaän bieát nhieät ñoäkhí naïp. Laøm ñaäm khi taêng toác ñoäng cô laïnh Ñeå naâng cao khaû naêng taûi khi ñoäng cô coøn laïnh, caàn coù moät hieäu chænh laøm ñaäm hoãn hôïp khi ñoäng cô ñang noùng daàn. Khi tieáp ñieåm khoâng taûi cuûa caûm bieán vò trí böôùm ga môû, hoãn hôïp ñöôïc laøm ñaäm leân. Tyû leä laøm ñaäm vaø thôøi giant hay ñoåi tuøy theo nhieät ñoä nöôùc laøm maùt. Khi nhieät ñoä nöôùc laøm maùt thaáp, tyû soá laøm ñaäm taêng leân vaø khoaûng thôøi gian laøm ñaäm daøi. Tín hieäu ñeán ECU: Töø caûm bieán vò trí böôùm ga (IDL) Töø caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt Laøm ñaäm ñeå trôï taûi Löôïng phun seõ taêng leân khi böôùm ga môû lôùn hôn 50oC ñeán 60oC so vôùi vò trí ñoùng. Tín hieäu ñeán ECU: Töø caûm bieán vò trí böôùm ga PSW Caét nhieân lieäu Khi toác ñoä ñoäng cô vöôït quaù moät giaù trò xaùc ñònh vaø tieáp ñieåm IDL ñoùng, vieäc phun nhieân lieäu seõ ngöøng laïi ñeå giaûm ñoäc haïi khí xaû vaø tieát kieäm nhieân lieäu. Maëc duø vaäy, neáu nhieät ñoä nöôùc laøm maùt coøn thaáp, soá voøng quay caét nhieân lieäu taêng leân ñeå traùnh hieän töôïng ñoäng cô bò giaät. Tín hieäu ñeán ECU: Töø caûm bieán toác ñoä ñoäng cô Töø caûm bieán vò trí böôùm ga IDL Töø caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt Hieäu chænh theo ñieän aùp aéc quy Khi ñieän aùp aéc quy yeáu (thaáp hôn 14V) tín hieäu phun seõ daøi hôn. Hieäu chænh theo tín hieäu phaûn hoài töø caûm bieán oxy c) Chöùc naêng töï chaån ñoaùn Hoäp ECU ñöôïc thieát keá beân trong một hệ thống tự chẩn đoán. Hệ thống này phát hiện và ghi lại những hỏng hóc xảy ra, đồng thời bật sáng đèn báo kiểm tra trên bảng đồng hồ tablô. Caùch truy xuaát maõ chaån ñoaùn seõ ñöôïc trình baøi trong phaàn söû duïng moâ hình. CHÖÔNG VII: KHAI THAÙC, LAÉP ÑAËT SA BAØN HEÄ THOÁNG PHUN XAÊNG ÑIEÄN TÖÛ ÑOÄNG CÔ 4S-FE 7.1. YÙ nghóa Hieän nay, heä thoáng nhieân lieäu treân haàu heát caùc oâ toâ ñeàu söû duïng heä thoáng phun xaêng ñieän töû. So vôùi boä cheá hoøa khí thì heä thoáng phun xaêng ñieän töû coù keát caáu ñôn giaûn hôn, vieäc khaéc phuïc hö hoûng cuõng deã daøng hôn. Song, vieäc chaån ñoaùn vaø khaéc phuïc hö hoûng ôû heä thoáng phun xaêng ñieän töû caàn phaûi tuaân theo nhöõng quy taéc cuï theå. Maëc duø trong quaù trình giaûng daïy, caùc Thaày luoân nhieät tình truyeàn ñaït nhöõng kieán thöùc vaø kinh nghieäm quyù baùu cho chuùng em. Nhöng vì do ngaønh Cô khí OÂ toâ laø ngaønh môùi cuûa tröôøng, cô sôû vaät chaát kyõ thuaät phuïc vuï cho vieäc giaûng daïy coøn raát haïn cheá, sinh vieân chöa coù nhieàu ñieàu kieän thöïc haønh neân vieäc lieân heä giöõa kieán thöùc lyù thuyeát vôùi thöïc teá coøn raát haïn cheá. Moâ hình heä thoáng phun xaêng ñieän töû nhaèm ñoùng goùp moät phaàn naøo ñoù cho cô sôû vaät chaát kyõ thuaät cuûa tröôøng, giuùp cho sinh vieân caùc khoùa tieáp theo coù ñieàu kieän thöïc haønh toát hôn, naém baét lyù thuyeát nhanh hôn, thöïc teá hôn. 7.2. Phöông aùn löïa choïn Heä thoáng ñöôïc chia laøm ba cuïm chính: caùc caûm bieán, boä xöû lyù ñieàu khieån vaø boä chaáp haønh. Caùc cuïm ñöôïc boá trí treân khung baèng goã: Hình 7.1 – Khung moâ hình Hình 7.2 – Caùch boá trí heä thoáng Caùc chaân cuûa caûm bieán vaø ECU ñöôïc ñöa ra baèng caùc giaéc caém: Hình 7.3 – Caùc chaân cuûa caûm bieán vaø ECU Moät ñoäng cô ñieän moät chieàu ñöôïc söû duïng ñeå daãn ñoäng truïc delco thoâng qua daây ñai vaø puli. Hình 7.4 – Ñoäng cô ñieän daãn ñoäng truïc delco Moät bôm chaân khoâng ñöôïc söû duïng ñeå taïo ra chaân khoâng cho caûm bieán aùp suaát ñöôøng oáng naïp vaø boä ñieàu aùp. Ñoä chaân khoâng ñöôïc thay ñoåi baèng caùch ñieàu chænh van. Hình 7.5 – Sô ñoà taïo ñoä chaân khoâng cho caûm bieán MAP vaø boä ñieàu aùp Vì xaêng raát deã baét löûa neân vì lyù do an toaøn neân duøng daàu diesel ñeå moâ phoûng. 7.3. Söû duïng moâ hình Moâ hình giuùp ta hieåu ñöôïc nguyeân lyù hoaït ñoäng cuûa heä thoáng phun xaêng ñieän töû. Thoâng qua moâ hình, ta coù theå ño kieåm caùc boä phaän cuûa heä thoáng, thöïc haønh chaån ñoaùn, hieån thò maõ loãi baèng ñeøn check cuõng nhö xoùa maõ loãi. Ta coù theå tieán haønh kieåm tra heä thoáng treân moâ hình baèng moät soá baøi thöïc haønh döôùi ñaây: Baøi 1: PHÖÔNG PHAÙP KIEÅM TRA ÑIEÄN NGUOÀN CUNG CAÁP CHO ECU, MAÏCH CAÁP NGUOÀN 5V VAØ MAÏCH NOÁI MAÙT CUÛA ECU * MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: Sau khi hoïc xong baøi naøy, ngöôøi hoïc coù khaû naêng nhaän bieát ñöôïc sô ñoà maïch ñieän nguoàn cung caáp cho ECU, maïch caáp nguoàn 5V vaø maïch noái maùt. Kieåm tra ñöôïc ñieän aùp nguoàn cung caáp cho ECU, ñieän aùp nguoàn 5V. Bieát caùch kieåm tra chaån ñoaùn caùc hö hoûng cuûa maïch caáp nguoàn cho ECU, maïch caáp nguoàn 5V, maïch noái maùt. Bieát caùch ño ñieän aùp nguoàn cung caáp cho ECU. * YEÂU CAÀU: Chuaån bò: AÉc quy. Ñoàng hoà ño VOM. * PHÖÔNG PHAÙP KIEÅM TRA: 1) Kieåm tra rôle chính EFI Hình 7.6 – Sô ñoà cuûa rôle chính Kieåm tra tính thoâng maïch cuûa rôle Duøng voân keá kieåm tra raèng coù söï thoâng maïch giöõa cöïc 1 vaø 2. Ñieän trôû giöõa 1 vaø 2 laø khoaûng 70Ω. Hình 7.7 – Kieåm tra ñieän trôû giöõa cöïc 1 vaø 2 cuûa rôle EFI Kieåm tra khoâng coù söï thoâng maïch giöõa cöïc 3 vaø 5. Hình 7.8 – Kieåm tra khoâng coù söï thoâng maïch giöõa cöïc 3 vaø 5 cuûa rôûle EFI Neáu thoâng maïch khoâng nhö tieâu chuaån thì thay rôle Kieåm tra hoaït ñoäng cuûa rôle Caáp ñieän aùp aécquy leân cöïc 1 vaø 2. Duøng oâm keá kieåm tra raèng coù söï thoâng maïch giöõa 3 vaø 5. Hình 7.9 – Kieåm tra hoaït ñoäng cuûa rôle EFI Neáu hoaït ñoäng khoâng nhö tieâu chuaån thì thay rôle. 2) Kieåm tra ñieän aùp nguoàn cung caáp cho ECU Maïch caáp nguoàn cho ECU: Hình 7.10 – Maïch caáp nguoàn cho ECU Ñieàu kieän +B vôùi E1 +B1vôùi E1 BATT vôùi E1 Coâng taéc maùy “ON” 12V 12V 12V Coâng taéc maùy “OFF” 0V 0V 12V Ñieän nguoàn cung caáp thöôøng tröïc ñeán chaân BATT vaø E1 cuûa ECU ñeå löu tröû caùc döõ lieäu trong boä nhôù trong suoát quaù trình xe hoaït ñoäng. Khi thaùo caàu chì ra vôùi thôøi gian khoaûng 15 giaây thì caùc döõ lieäu trong boä nhôù seõ bò xoùa. Khi coâng taéc maùy ôû vò trí IG, coù doøng ñieän ñi qua cuoän daây laøm tieáp ñieåm trong rô le ñoùng, coù doøng ñieän töø aéc quy ñöôïc ñöa ñeán chaân +B vaø +B1 cuûa ECU, caáp nguoàn cho ECU. Cöïc E1 cuûa ECU ñöôïc noái vôùi thaân ñoäng cô. Khi baät coâng taéc maùy “ON” maø khoâng coù ñieän aùp taïi cöïc +B vaø +B1 cuûa ECU thì kieåm tra caàu chì EFI (15A), caàu chì IG (7.5A) vaø rôle chính EFI. 3) Kieåm tra ñieän aùp nguoàn cung caáp cho caùc caûm bieán Maïch ñieän 5V cung caáp nguoàn cho boä vi xöû lyù, caáp nguoàn töø cöïc Vcc cho caùc caûm bieán vaø caáp nguoàn 5V qua caùc ñieän trôû cho caùc caûm bieán. Hình 7.11 – Maïch ñieän aùp nguoàn cung caáp cho caùc caûm bieán Caáp ñieän aùp nguoàn cho ECU. Duøng ñoàng hoà ño ñieän aùp caùc cöïc sau vôùi chaân maùt E1 cuûa ECU. Ño cöïc Vcc THW THA PIM Ñieän aùp (V) 5V 2V 2V 3.6V Hình 7.12a – Kieåm tra caáp cho caûm bieán nhieät ñoä khí naïp vaø caûm bieán nhieät ñoä nöôùc Hình 7.12b – Ño ñieän aùp nguoàn caáp cho caûm bieán MAP 4) Phöông phaùp kieåm tra maïch noái maùt Maïch noái maùt laø moät boä phaän khoâng theå thieáu trong caùc maïch ñieän. ECM coù nhieàu maïch noái maùt, vaø thöôøng duøng ñöôøng daãn chung cho caùc caûm bieán vaø caùc cô caáu chaáp haønh. Caùc maïch noái maùt thöôøng ñöôïc kieåm tra baèng caùch ño ñieän trôû vaø kieåm tra daây daãn xem coù ñöùt khoâng: Neáu thoâng maïch laø toát, neáu khoâng thoâng maïch laø bò hö hoûng. Baøi 2: PHÖÔNG PHAÙP KIEÅM TRA CAÛM BIEÁN CHAÂN KHOÂNG * MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: Sau baøi hoïc naøy ngöôøi hoïc coù khaû naêng kieåm tra ñöôïc maïch ñieän vaø nhöõng hö hoûng cuûa caûm bieán MAP. * YEÂU CAÀU: Chuaån bò: Ñoàng hoà ño VOM. * PHÖÔNG PHAÙP KIEÅM TRA: 1) Kieåm tra ñieän aùp nguoàn caáp cho caûm bieán MAP Böôùc 1: Thaùo giaéc noái ñeán caûm bieán. Böôùc 2: Baät khoùa ñieän ON. Böôùc 3: Duøng voân keá ño ñieän aùp giöõa cöïc VC vaø E2 cuûa giaéc caûm bieán MAP. Ñieän aùp chuaån: 5V. Böôùc 4: Baät coâng taéc maùy veà vò trí OFF. Böôùc 5: Kieåm tra söï thoâng maïch giöõa E2 vôùi maùt aéc quy. Böôùc 6: Noái giaéc caém vaøo caûm bieán. Hình 7.13 – Ño ñieän aùp giöõa VC vaø E2 2) Kieåm tra ñieän aùp ra cuûa caûm bieán MAP Böôùc 1: Baät coâng taéc maùy veà vò trí “ON”. Böôùc 2: Kieåm tra ñieän aùp giöõa cöïc PIM vôùi cöïc E2 (ñieän aùp tieâu chuaån khoaûng 3.6V). Böôùc 3: Duøng bôm chaân khoâng ñeå taïo chaân khoâng ñeán caûm bieán. Böôùc 4: Quan saùt söï thay ñoåi ñieän aùp treân ñoàng hoà ño. Hình 7.14 – Ño ñieän aùp giöõa PIM vaø E2 Hình 7.15 – Sô ñoà kieåm tra ñieän aùp cuûa caûm bieán MAP Ñieän aùp chuaån: Ñoä chaân khoâng(mmHg) 100 200 300 400 500 Ñieän aùp (V) 0,3 – 0,5 0,7 – 0,9 1,1 – 1,3 1,5 – 1,7 1,9 – 2,1 Baøi 3: PHÖÔNG PHAÙP KIEÅM TRA TÍN HIEÄU G VAØ NE * MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: Trang bò cho sinh vieân khaû naêng kieåm tra ñöôïc maïch ñieän vaø nhöõng hö hoûng cuûa caûm bieán toác ñoä ñoäng cô vaø vò trí piston. * YEÂU CAÀU: Chuaån bò: Ñoàng hoà ño VOM. Thöôùc canh laù * PHÖÔNG PHAÙP KIEÅM TRA: 1) Kieåm tra khe hôû khoâng khí Duøng thöôùc laù ño khe hôû giöõa roâto tín hieäu vaø vaáu loài treân cuoän daây nhaän tín hieäu. Khe hôû khoâng khí: 0,2 – 0,4mm Neáu khe hôû khoâng ñuùng tieâu chuaån, thay boä chia ñieän. Hình 7.16 – Ño khe hôû khoâng khí cuûa caûm bieán G vaø NE 2) Kieåm tra ñieän trôû cuoän daây nhaän tín hieäu Duøng oâm keá ño ñieän trôû giöõa cöïc NE+ vaø NE- Ñieän trôû cuoän nhaän tín hieäu: 140 – 180Ω. Neáu ñieän trôû khoâng ñuùng tieâu chuaån, thay cuoän daây caûm bieán. Hình 7.17 – Ño ñieän trôû cuoän daây nhaän tín hieäu cuûa caûm bieán G vaø NE Baøi 4: PHÖÔNG PHAÙP KIEÅM TRA CAÛM BIEÁN BÖÔÙM GA * MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC: Trang bò cho sinh vieân khaû naêng kieåm tra ñöôïc maïch ñieän vaø nhöõng hö hoûng cuûa caûm bieán böôùm ga vaø caùch ñieàu chænh caûm bieán böôùm ga. * YEÂU CAÀU: Chuaån bò: Ñoàng hoà ño VOM. Thöôùc canh laù * PHÖÔNG PHAÙP KIEÅM TRA: 1) Kieåm tra caûm bieán böôùm ga Hình 7.18 – Maïch ñieän caûm bieán böôùm ga Böôùc 1: Ngaét giaéc caém cuûa caûm bieán. Böôùc 2: Ñaët thöôùc laù vaøo giöõa vít chaän böôùm ga vaø caàn haïn cheá. Böôùc 3: duøng oâm keá ño ñieän trôû giöõa caùc cöïc. Ñieän trôû chuaån: Khe hôû giöõa caàn vaø vít haïn cheá Söï thoâng maïch giöõa caùc cöïc IDL – E2 PSW – E2 IDL – PSW 0.44mm 0 ∞ ∞ 0.66mm ∞ ∞ ∞ Môû hoaøn toaøn ∞ 0 ∞ Hình 7.19 – Ñaët thöôùc laù vaøo giöõa vít haïn cheá vaø caàn haïn cheá böôùm ga 2) Ñieàu chænh caûm bieán böôùm ga: Böôùc 1: Nôùi loûng 2 ñai oác baét caûm bieán. Böôùc 2: Ñaët thöôùc laù 0.55mm giöõa vít haïn cheá vaø caàn haïn cheá böôùm ga. Böôùc 3: Noái ñaàu doø cuûa oâm keá vaøo cöïc IDL vaø E2 cuûa caûm bieán böôùm ga. Böôùc 4: Xoay töø töø caûm bieán böôùm ga theo chieàu kim ñoàng hoà cho ñeán khi kim cuûa oâm keá baét ñaàu dòch chuyeån vaø giöõ chaët caûm bieán böôùm ga baèng 2 vít. Böôùc 5: Kieåm tra laïi tính thoâng maïch giöõa IDL vaø E2. Khe hôû giöõa caàn vaø vít Tính thoâng maïch giöõa IDL vaø E2 0.44mm Thoâng maïch 0.66mm Khoâng thoâng maïch Hình 7.20 – Caûm bieán böôùm ga Baøi 5: PHÖÔNG PHAÙP KIEÅM TRA CAÛM BIEÁN NHIEÄT ÑOÄ NÖÔÙC LAØM MAÙT * MUÏC TIEÂU: Trang bò cho sinh vieân, hoïc sinh nhöõng kó naêng sau: Phöông phaùp kieåm tra maïch ñieân caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt. AÛnh höôûng cuûa caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñeán caùc boä chaáp haønh. * YEÂU CAÀU: Nhieät keá. Ñoàng hoà ño VOM. * PHÖÔNG PHAÙP THÖÏC HIEÄN: 1) Kieåm tra ñieän trôû cuûa caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt Böôùc 1: Nung noùng caûm bieán vaø kieåm tra trò soá ñieän trôû thay ñoåi theo nhieät ñoä nöôùc laøm maùt. Nhieät ñoä nöôùc (°C) 20 40 60 80 100 Ñieän trôû (kΩ) 2.5 1.2 0.6 0.3 0.2 Böôùc 2: So saùnh nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ño ñöôïc theo nhieät ñoä nöôùc laøm maùt. Hình 7.21 – Kieåm tra caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt 2) Kieåm tra söï thay ñoåi ñieän aùp Hình 7.22 – Maïch caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt Böôùc 1: Caáp nguoàn cho ECU. Böôùc 2: Duøng bieán trôû 20 kΩ thay theá cho caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt. Böôùc 3: Kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc THW vaø E2 khi bieán trôû thay ñoåi. Nhieät ñoä (°C) 20 40 60 80 100 Ñieän trôû (kΩ) 2.5 1.2 0.6 0.3 0.2 Ñieän aùp (V) 2.4 1.5 0.9 0.5 0.3 Baøi 6: PHÖÔNG PHAÙP KIEÅM TRA CAÛM BIEÁN NHIEÄT ÑOÄ KHÍ NẠP * MUÏC TIEÂU: Trang bò cho sinh vieân, hoïc sinh nhöõng kó naêng sau: Phöông phaùp kieåm tra maïch ñieân caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt. AÛnh höôûng cuûa caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt ñeán caùc boä chaáp haønh. * YEÂU CAÀU: Nhieät keá. Ñoàng hoà ño VOM. * PHÖÔNG PHAÙP THÖÏC HIEÄN: 1) Kieåm tra ñieän trôû cuûa caûm bieán nhieät ñoä khí naïp Böôùc 1: Nung noùng caûm bieán vaø kieåm tra trò soá ñieän trôû thay ñoåi theo nhieät ñoä. Nhieät ñoä (°C) 20 40 60 80 100 Ñieän trôû (kΩ) 2.5 1.2 0.6 0.3 0.2 Böôùc 2: So saùnh trò soá ñieän trôû ño ñöôïc vôùi nhieät ñoä khí naïp. 2) Kieåm tra söï thay ñoåi ñieän aùp Böôùc 1: Cung caáp nguoàn cho ECU. Böôùc 2: Duøng bieán trôû 20 kW thay cho caûm bieán nhieät ñoä khoâng khí naïp. Böôùc 3: Kieåm tra ñieän aùp taïi cöïc THA vaø E2 khi ñieän trôû thay ñoåi . Nhieät ñoä (°C) 20 40 60 80 100 Ñieän trôû (kΩ) 2.5 1.2 0.6 0.3 0.2 Ñieän aùp (V) 2.4 1.5 0.9 0.5 0.3 Hình 7.23 – Maïch caûm bieán nhieät ñoä khí naïp Baøi 7: PHÖÔNG PHAÙP KIEÅM TRA HEÄ THOÁNG NHIEÂN LIEÄU * MUÏC ÑÍCH : Trang bò cho sinh vieân nhöõng kó naêng sau: Xaùc ñònh caùch boá trí heä thoáng nhieân lieäu. Phöông phaùp kieåm tra vaø chaån ñoaùn heä thoáng nhieân lieäu. * YEÂU CAÀU: Boä duïng cuï chuyeân duøng ñeå kieåm tra heä thoáng nhieân lieäu. Ñoàng hoà ño VOM. Bình aéc qui. * PHÖÔNG PHAÙP THÖÏC HIEÄN: Kieåm tra bôm nhieân lieäu 1 – Kieåm tra hoaït ñoäng cuûa bôm nhieân lieäu Hình 7.24 – Sô ñoà maïch ñieän bôm xaêng a) Baät khoùa ñieän ñeán vò trí ON b) Duøng daây daãn noái cöïc +B vaø FP cuûa giaéc kieåm tra (Diagnosis) Hình 7.25 – Noái taét treân giaéc chaån ñoaùn ñeå kieåm tra bôm xaêng c) Xem hieån thò treân ñoàng hoà ño aùp suaát nhieân lieäu. d) Thaùo daây chaån ñoaùn e) Taét khoùa ñieän Neáu khoâng coù aùp suaát nhieân lieäu, kieåm tra xem nguoàn aécquy coù caáp ñeán giaéc bôm nhieân lieäu khoâng. - Neáu coù ñieän aùp aéc quy caáp ñeán giaéc bôm nhieân lieäu: kieåm tra bôm nhieân lieäu vaø maïch noái ñaát. Ñieän trôû giöõa daây aâm vaø daây döông cuûa bôm nhieân lieäu phaûi laø 0,5 – 3Ω. Hình 7.26 – Ño ñieän trôû bôm xaêng - Neáu khoâng coù ñieän aùp aéc quy caáp ñeán giaéc bôm nhieân lieäu: kieåm tra rôle môû maïch vaø maïch ñieän ñieàu khieån bôm xaêng. 2 – Kieåm tra rôle bôm a) Kieåm tra ñieän trôû: Cöïc STA – E1: 20 – 30 W. Cöïc +B – FC : 120 - 150 W. Cöïc FC – FP khoâng thoâng maïch Hình 7.27 – Kieåm tra ñieän trôû cuûa rô le bôm b) Kieåm tra hoaït ñoäng cuûa rôle bôm Hình 7.28 – Kieåm tra hoaït ñoäng cuûa rô le bôm Duøng aéc quy caáp nguoàn cho caùc cöïc cuûa rôle vaø kieåm tra söï thoâng maïch cuûa rôle bôm xaêng. Cöïc caáp nguoàn Cöïc ño Ñieän aùp (V) STA – E1 B – FP 0 B – FC B – FP 0 2) Kieåm tra aùp suaát nhieân lieäu a) Kieåm tra ñieän aùp aéc quy lôùn hôn 12V. b) Xaû nhieân lieäu trong oáng phaân phoái. c) Duøng daây chaån ñoaùn noái cöïc +B vaø FP cuûa giaéc kieåm tra. d) Baät khoùa ñieän leân vò trí ON. e) Kieåm tra aùp suaát nhieân lieäu treân ñoàng hoà ño aùp suaát. AÙp suaát nhieân lieäu: 2,7 – 3,1 kg/cm2 . f) Thaùo daây chaån ñoaùn ra khoûi giaéc kieåm tra. g) Khôûi ñoäng ñoäng cô vaø chaïy toác ñoä khoâng taûi. h) Ño aùp suaát nhieân lieäu khi ñoäng cô chaïy khoâng taûi. AÙp suaát nhieân lieäu : 2,3 – 2,6 kg/cm2 i) Thaùo oáng chaân khoâng khoûi boä ñieàu aùp vaø nuùt ñaàu oáng laïi. AÙp suaát nhieân lieäu: 2,7 – 3,1 kg/cm2 Neáu aùp suaát nhieân lieäu vöôït quaù giaù trò tieâu chuaån khi oáng chaân khoâng cuûa boä ñieàu aùp bò thaùo ra, boùp oáng hoài nhieân lieäu xem coù giaõn ra khoâng. Neáu caêng maïnh: ñöôøng nhieân lieäu hoài bò taéc Neáu caêng yeáu: boä ñieàu aùp hoûng Neáu aùp suaát nhieân lieäu thaáp hôn giaù trò tieâu chuaån khi oáng chaân khoâng cuûa boä ñieàu aùp bò thaùo ra, boùp maïnh vaøo oáng hoài nhieân lieäu vaø kieåm tra söï thay ñoåi aùp suaát. AÙp suaát taêng leân: boä ñieàu aùp hoûng AÙp suaát dao ñoäng: bôm xaêng bò hoûng, nhieân lieäu roø ræ hay maïch ñieän bò hoûng j) Noái laïi oáng chaân khoâng cuûa boä ñieàu aùp Neáu aùp suaát thaáp hôn tieâu chuaån, boä ñieàu aùp bò hoûng. k) Taét maùy, kieåm tra aùp suaát nhieân lieäu giöû khoaûng treân 1,5kg/cm2 trong 5 phuùt sau khi taét maùy. Neáu aùp suaát nhieân lieäu giaûm xuoáng nhanh choùng khi taét maùy, nguyeân nhaân coù theå laø do bôm nhieân lieäu, boä ñieàu aùp hay voøi phun bò hoûng… 3) Kieåm tra hoaït ñoäng cuûa kim phun 1 - Kieåm tra hoaït ñoäng cuûa kim phun: Kieåm tra aâm thanh hoaït ñoäng phaùt ra töø moãi kim phun Khôûi ñoäng ñoäng cô, duøng oáng nghe ñeå kieåm tra xem kim phun coù hoaït ñoäng khoâng. Neáu khoâng coù oáng nghe, ta coù theå kieåm tra hoaït ñoäng cuûa kim phun baèng tay. Neáu khoâng nghe thaáy tieáng nhaát cuûa kim phun, kieåm tra giaéc noái daây, kim phun hay tín hieäu phun töø ECU. 2 - Kieåm tra ñieän trôû kim phun Böôùc 1: Thaùo caùc giaéc noái ñeán kim phun. Böôùc 2: Duøng ñoàng hoà ño VOM ño ñieän trôû giöõa caùc chaân cuûa kim phun. Böôùc 3: So saùnh giaù trò ño ñöôïc vôùi giaù trò tieâu chuaån. Neáu khoâng ñaït yeâu caàu thì thay kim phun. Ñieän trôû xaép xæ 14Ω Hình 7.29 – Ño ñieän trôû kim phun 3 – Kieåm tra löu löôïng phun: Böôùc 1: Thaùo cöïc aâm aéc qui. Böôùc 2: Thaùo caùc kim phun ra khoûi oáng phaân phoái. Böôùc 3: Duøng caùc duïng cuï chuyeân duøng gaù kim phun theo höôùng daãn. Böôùc 4: Cho kim phun vaøo trong 1 oáng nghieäm. Böôùc 5: Cho bôm xaêng hoaït ñoäng nhöng khoâng ñöôïc khôûi ñoäng ñoäng cô. Böôùc 6: Kieåm tra löu löôïng nhieân lieäu trong khoaûng 15 giaây. Böôùc 7: Baät coâng taéc maùy veà vò trí “OFF”. Hình 7.30 – Laép kim phun vaøo duïng cuï chuyeân duøng ñeå kieåm tra löôïng phun Hình 7.31 – Duøng aéc quy ñieàu khieån kim phun Löôïng phun cuûa moãi kim phun laø khoaûng 39-49cc trong 15s. Söï cheânh leäch löôïng phun giöõa caùc kim phun phaûi ít hôn 5cc. 4 – Kieåm tra chuøm tia phun vaø söï roø ræ cuûa kim phun: Hình 7.32 – Kieåm tra chuøm tia phun cuûa kim phun Neáu chuøm tia phun bò leäch, phun khoâng söông, goùc ñoä phun khoâng ñuùng thì thay môùi kim phun. Khi kim phun bò roø ræ, aùp suaát dö trong heä thoáng nhieân lieäu thaáp laøm ñoäng cô khoù khôûi ñoäng trôû laïi vaø coù nhieàu khoùi ñen khi hoaït ñoäng. Hình 7.33 – Söï roø ræ nhieân lieäu ôû ñaàu kim phun Kieåm tra söï roø ræ nhieân lieäu ôû ñaàu kim phun, moät phuùt khoâng quaù moät gioït. 5 – Kieåm tra maïch ñieän daãn ñoäng kim phun: Böôùc 1: Thaùo giaéc ñieän ra khoûi caùc kim phun. Böôùc 2: Baät coâng taéc maùy veà vò trí “ON”. Böôùc 3: Kieåm tra ñieän aùp cung caáp ñeán moãi cöïc cuûa kim phun. Ñieän aùp aéc qui. Neáu khoâng coù ñieän aùp kieåm tra caàu chì, ñöôøng daây, rô le, coâng taéc . Böôùc 4: Baät coâng taéc maùy veà vò trí “OFF”. Böôùc 5: Noái giaéc ñieän ñeán caùc kim phun. Böôùc 6: Baät coâng taéc maùy veà vò trí “ON”. Kieåm tra ñieän aùp taïi caùc cöïc #10, #20 cuûa ECU, ñieän aùp aéc qui. Neáu khoâng coù kieåm tra ñöôøng daây töø kim phun noái veà ECU. Böôùc 7: Duøng daây ñieän noái cöïc #10, #20 taïi ECU vaø kích ra maùt. Kieåm tra söï hoaït ñoäng cuûa töøng kim phun baèng caùch duøng thính giaùc hoaëc baèng caûm giaùc. Neáu kim phun khoâng nhaát, kieåm tra cuoäân daây ñieän trôû cuûa töøng kim phun, söï tieáp xuùc khoâng toát cuûa giaéc ñieän hoaëc kim phun bò keït. Böôùc 8: Khôûi ñoäng ñoäng cô vaø kieåm tra tín hieäu phun cuûa kim phun baèng caùch: Duøng caûm giaùc kieåm tra söï rung ñoäng cuûa caùc kim phun. Duøng Led ñeå kieåm tra. Neáu coù doøng ñieän qua kim phun thì Led seõ chôùp, taét. Hình 7.34 – Sô ñoà maïch ñieän ñaáu ñeøn LED ñeå kieåm tra kim phun. Böôùc 9: Neáu kim phun khoâng hoaït ñoäng. Kieåm tra maïch taïo tín hieäu IGF Böôùc 10: Baät coâng taéc maùy veà vò trí “ON”, kieåm tra tín hieäu ñieän aùp IGF taïi Igniter khoaûng 1V Böôùc 11: Neáu heä thoáng ñaùnh löûa hoaït ñoäng maø khoâng coù tín hieäu IGF. Thay môùi Igniter. Baøi 8: PHÖÔNG PHAÙP KIEÅM TRA HOÛNG HOÙC BAÈNG ÑEØN CHECK * MUÏC TIEÂU: Trang bò cho sinh vieân, hoïc sinh nhöõng kó naêng sau: Caùch truy xuaát maõ hoûng hoùc Caùch xoùa maõ hoûng hoùc Caên cöù vaøo maõ hoûng hoùc ñeå tìm vuøng hoûng hoùc. * YEÂU CAÀU: Daây chaån ñoaùn Ñoàng hoà ño VOM. * PHÖÔNG PHAÙP THÖÏC HIEÄN: 1) Ñeøn baùo chaån ñoaùn vaø truy xuaát maõ loãi * Kieåm tra ñeøn baùo Khi xoay coâng taéc maùy sang vò trí ON nhöng khoâng khôûi ñoäng ñoäng cô, ñeøn baùo kieåm tra ñoäng cô seõ saùng leân. Hình 7.35 – Ñeøn baùo kieåm tra heä thoáng phun xaêng ñieän töû Khi khôûi ñoäng noå maùy, ñeøn baùo seõ taét. Neáu ñeøn baùo vaãn tieáp tuïc saùng chöùng toû coù söï baát thöôøng trong heä thoáng. * Caùch truy xuaát maõ hoûng hoùc Ñeå coù ñöôïc caùc maõ hoûng hoùc, thao taùc nhö sau: Kieåm tra ñieän aùp aécquy treân 11V. Xoay coâng taéc maùy sang vò trí ON, khoâng khôûi ñoäng ñoäng cô. Noái taét ñaàu daây T vaø E1 cuûa giaéc kieåm tra (diagnosis) Hình 7.36 – Giaéc chaån ñoaùn Ñoïc soá laàn chôùp cuûa ñeøn baùo seõ coù ñöôïc maõ hoûng hoùc * Maõ hoûng hoùc Trong tröôøng hôïp coù söï coá trong heä thoáng, ñeøn baùo seõ chôùp nhö sau: Maõ hoûng hoùc bao goàm hai soá, soá haøng chuïc vaø soá haøng ñôn vò, caùc laàn chôùp cho moät soá caùch nhau 0,5s. Sau khi chôùp cho soá haøng chuïc nghæ 1,5s roài chôùp cho soá haøng ñôn vò. Neáu coù hai hay nhieàu maõ hoûng hoùc trôû leân thì khoaûng caùch giöõa caùc maõ laø 2,5s. Sau khi taát caû caùc maõ hoûng hoùc ñaõ truy xuaát ra heát, ñeøn baùo seõ nghæ 4,5s sau ñoù chôùp laïi nhö ban ñaàu. Ví duï cho maõ 12 (Caûm bieán NE) vaø maõ 31 (caûm bieán MAP) Hình 7.37 – Daïng maõ loãi trong heä thoáng töï chaån ñoaùn 2) Xoùa maõ hoûng hoùc Sau khi khaéc phuïc vuøng hoûng hoùc phaûi xoùa boû maõ hoûng hoùc löu giöû trong boä nhôù cuûa ECU. Thao taùc xoùa code nhö sau: Coâng taéc maùy OFF, thaùo caàu chì EFI 15A hoaëc thaùo cöïc aâm aécquy trong 10s. Sau khi xoùa code, cho ñoäng cô chaïy thöû sau ñoù kieåm tra laïi neáu maõ hoûng hoùc vaãn xuaát hieän chöùng toû chöa khaéc phuïc ñöôïc heát hö hoûng. Baûng maõ hoûng hoùc: Soá maõ Nhòp ñeøn baùo Hö hoûng thuoäc veà -- Bình thöôøng 12 Tín hieäu G vaø NE 13 Tín hieäu NE 21 Caûm bieán Oxy 22 Caûm bieán nhieät ñoä nöôùc laøm maùt 24 Caûm bieán nhieät ñoä khí naïp 31 Caûm bieán MAP KEÁT LUAÄN Qua vieäc thöïc hieän ñeà taøi, chuùng em ñaõ naém baét ñöôïc moät khoái löôïng khaù lôùn caùc kieán thöùc chuyeân ngaønh. Söï keát hôïp giöõa nghieân cöùu lyù thuyeát vaø laép ñaët moâ hình caøng giuùp chuùng em hieåu saâu hôn veà caùc kieán thöùc lyù thuyeát maø chuùng em ñaõ ñöôïc nghieân cöùu qua saùch vôû. Thoâng qua moâ hình, caùc kieán thöùc lyù thuyeát veà heä thoáng ñöôïc khaúng ñònh vaø theå hieän moät caùch tröïc quan. Do ñoù moâ hình cuûa chuùng em coù theå söû duïng cho vieäc giaûng daïy vaø hoïc taäp raát toát. Taïo ñieàu kieän cho caùc sinh vieân khoùa sau coù theå tieáp caän thöïc teá ngay treân moâ hình. Veà cô baûn, moâ hình ñaõ ñöôïc hoaøn thaønh nhöng do coù nhöõng haïn cheá veà taøi chính vaø thôøi gian neân moâ hình khoâng theå traùnh khoûi nhöõng thieáu xoùt nhö: Caùc xylanh söû duïng trong moâ hình laø ñoà töï cheá neân vieäc kieåm tra löu löôïng phun cuûa kim phun khoâng ñöôïc chính xaùc. Ñeå thöïc hieän ñöôïc ñieàu naøy, ta caàn phaûi ñaët laøm caùc xylanh baèng thuûy tinh coù caùc vaïch ño theå tích chính xaùc. ÔÛ moåi ñöôøng oáng nhieân lieäu hoài veà thuøng chöùa caàn boá trí caùc van ñeå thuaän tieän cho vieäc kieåm tra löôïng phun cuûa kim phun. Heä thoáng phun xaêng söû duïng treân moâ hình ñaõ ra ñôøi cuõng khaù laâu neân so vôùi caùc heä thoáng phun xaêng ñieän töû ngaøy nay, noù coøn thieáu khaù nhieàu chöùc naêng. Neáu coù khaû naêng hôn veà taøi chính, chuùng em seõ söû duïng heä thoáng phun xaêng hieän ñaïi hôn, qua ñoù ta coù theå söû duïng caùc thieát bò chaån ñoaùn ñeå hieån thò hay xoùa maõ loãi – Moät tính naêng maø haàu heát treân caùc oâ toâ saûn xuaát hieän nay ñeàu coù. Hy voïng ñeà taøi cuûa chuùng em coù theå phaàn naøo giuùp ích ñöôïc cho caùc Thaày trong vieäc giaûng daïy cho sinh vieân caùc khoùa sau. Chuùng em raát mong ñeà taøi cuûa chuùng em ñöôïc caùc Thaày vaø caùc baïn sinh vieân caùc khoùa sau quan taâm vaø giuùp ñôõ ñeå ñeà taøi chuùng em ñöôïc hoaøn thieän hôn. TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Ñoã Vaên Duõng, Heä thoáng ñieän vaø ñieän töû treân oâ toâ hieän ñaïi, NXB Ñaïi hoïc Quoác gia Thaønh phoá Hoà Chí Minh, 2003. Toyota service training, Taøi lieäu ñaøo taïo Taäp 1 TCCS (heä thoáng ñieàu khieån baèng maùy, Giai ñoaïn 3). Toyota service training, Taøi lieäu ñaøo taïo Taäp 5 EFI (heä thoáng phun xaêng ñieän töû, giai ñoaïn 2). Toyota, Taøi lieäu söûa chöõa ñoäng cô 4S-FE. EFI and Engine Management,Gregory’s Automotive, Sedney, 2000. Nguyeãn Oanh, Phun xaêng ñieän töû EFI, NXB toång hôïp Thaønh phoá Hoà Chí Minh, 2005.