Lối Sống theo pháp luật ở Việt Nam hiện nay

MỤC LỤC Lời nói đầu 5 CHƯƠNG 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG VỀ LỐI SỐNG THEO PHÁP LUẬT Ở VIỆT NAM. 1. Khái niệm chung về lối sống. 8 1.1 Khái niệm lối sống 9 1.2 Những đặc trưng cơ bản của lối sống 14 1.3 Phân loại lối sống 17 2. Khái niệm chung về lối sống theo pháp luật 19 2.1 Định nghĩa lối sống theo pháp luật 19 2.2 Đặc trưng cơ bản của lối sống theo pháp luật 22 2.3 Phân loại lối sống theo pháp luật 24 3. Nhận diện lối sống theo pháp luật ở Việt Nam 25 3.1 Lối sống theo pháp luật ở Việt Nam là lối sống xã hội chủ nghĩa được hình thành trên nguyên lý của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng Cộng Sản VN về Nhà nước và pháp luật 25 3.2 Lối sống theo pháp luật ở Việt Nam được hình thành trên nền tảng chuẩn mực hệ thống pháp luật ở VN 27 3.3 Lối sống theo pháp luật ở Việt Nam phản ánh lẽ sống của con người VN, mang đậm tính dân tộc và chủ nghĩa yêu nước sâu sắc phù hợp với từng giai đoạn cách mạng VN 28 3.4 Lối sống theo pháp luật ở Việt Nam mang tính mở 30 Kết luận chương 1 31 CHƯƠNG 2: KHÁI QUÁT THỰC TRẠNG VÀ CÁC GIẢI PHÁP CƠ BẢN ĐỂ THÚC ĐẨY QUÁ TRÌNH XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN LỐI SỐNG THEO PHÁP LUẬT Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 1. Khái quát thực trạng lối sống theo pháp luật ở Việt Nam hiện nay 1.1 Những tiền đề cơ bản để xây dựng lối sống theo pháp luật 32 1.2 Những tiêu chí cơ bản để khái quát thực trạng lối sống theo pháp luật ở Việt Nam hiện nay 42 1.3 Một số đánh giá sơ bộ về lối sống theo pháp luật ở Việt Nam hiện nay 57 2. Nguyên tắc và giải pháp để xây dựng, phát triển lối sống theo pháp luật ở Việt Nam hiện nay. 60 2.1 Coi trọng và quan tâm thực chất nhân tố con người trong sự nghiệp đổi mới xây dựng nhà nước pháp quyền XHCN 60 2.2 Không ngừng hoàn thiện hệ thống pháp luật bảo đảm tạo lập tiền đề pháp lý cần thiết cho các hoạt động xã hội 61 2.3 Giải quyết tốt mối quan hệ giữa 3 yếu tố lao động – nghề nghiệp – việc làm, bảo đảm lợi ích cho mỗi người đều được bảo đảm 63 2.4 Nâng cao hiệu quả công tác tổ chức, hoàn thiện pháp luật và áp dụng pháp luật của các cơ quan nhà nước và cá nhân có thẩm quyền 64 2.5 Thực hiện tốt hoạt động kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật 66 2.6 Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhân dân 67 2.7 Xây dựng và nhân rộng các mẫu hình văn hóa pháp lí phù hợp với điều kiện thực tế của mỗi ngành, mỗi địa phương 69 2.8 Nâng cao niềm tin pháp lý và thái độ tôn trọng, thực thi pháp luật đối với nhân dân 70 2.9 Nâng cao hiệu quả pháp luật, hài hoà hoá cơ chế điều chỉnh xã hội bằng các loại quy phạm xã hội khác 71 2.10 Phát huy bản chất, lối sống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu có chọn lọc những giá trị văn minh của lối sống nhân loại 71 3. Một số kiến nghị 72 Kết luận chương 2 73 Kết luận 74 Danh mục tài liệu tham khảo 76 LỜI MỞ ĐẦU 1.Tính cấp thiết của đề tài "Sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật" là khẩu hiệu, là tư tưởng chỉ đạo hành động của hàng triệu người dân Việt Nam trong sự nghiệp đổi mới đất nước, xây dựng một nhà nước pháp quyền Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Tuy nhiên, trong những năm gần đây cùng với những thay đổi tích cực của mọi mặt đời sống xã hội thì tình trạng xuống cấp về đạo đức, vi phạm pháp luật ngày càng tăng đã và đang là mối quan tâm lo lắng hàng đầu của toàn xã hội. Hiện tượng người dân phạm tội ngày càng tăng về số lượng, nghiêm trọng về tính chất và mức độ. Chính điều này đã ảnh hưởng không chỉ về an ninh trật tự an toàn xã hội mà còn ảnh hưởng tiêu cực đến cả nền văn hoá, truyền thống đạo đức dân tộc và hạnh phúc của mọi người dân trong xã hội. Một trong những nguyên nhân cơ bản và dễ thấy ở hầu hết các vụ vi phạm pháp luật hay phạm tội ở nước ta hiện nay là còn thiếu tri thức pháp luật bởi sự hiểu biết pháp luật của họ còn thấp. Thực tế cho thấy có nhiều trường hợp khi sự vụ xảy ra rồi mà đối tượng này không biết là mình đã làm gì, không thấy được rằng đầu là tính bất hợp lý của hành vi đã thực hiện của mình. Chính vì thế mà họ làm trái pháp luật cũng là điều dễ thấy, phải chăng một phần cũng là hậu quả của công tác giáo dục pháp luật ở nước ta chưa được quan tâm đúng mức thậm chí còn thả nổi trong thời gian qua. Từ đó dẫn đến tình trạng ý thức pháp luật ở nước ta còn quá thấp bởi tri thức pháp luật của họ còn quá ít ỏi nếu như không muốn nói là không có gì. Vì vậy việc xem xét, tìm hiểu, giáo dục pháp luật nâng cao ý thức pháp luật và xây dựng lối sống theo pháp luật là vô cùng quan trọng trong việc thực hiện "chiến lược con người" của Đảng cũng như khắc phục tình trạng hiểu biết pháp luật hay thái độ thờ ơ với pháp luật của mọi người dân. Nhận thức rõ vấn đề này, báo cáo chính trị của ban chấp hành Trung ương Đảng tại Hội nghị đại biểu toàn quốc giữa nhiệm kỳ khoá VII đã chỉ rõ: "Tăng cường giáo dục pháp luật, nâng cao hiểu biết và ý thức tôn trọng pháp luật, sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật, bảo đảm cho pháp luật được thi hành một cách nghiêm minh, thống nhất và công bằng". 2. Tình hình nghiên cứu hiện nay. Cho đến nay trong phạm vi cả nước mới chỉ có các công trình nghiên cứu một số vấn đề của xây dựng lối sống theo pháp luật. Có thể kể tới một số công trình nghiên cứu như: "Xây dựng lối sống có văn hoá trong tầng lớp thanh thiếu niên của thành phố Hồ Chí Minh" - Luận án tiễn sĩ triết học của tiến sĩ Đăng Quang Thành; một phần bài giảng trong cuốn xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội của nghĩa của tiến sĩ khoa học Đào Trí Úc hay các bài viết trong tạp chí như bài "Xây dựng ý thức và lối sống theo pháp luật" của tác giả Nguyễn Khắc Bộ trong tạp chí Dân chủ và Pháp luật số tháng 10/2006, “Xây dựng lối sống theo pháp luật – những vấn đề cần quan tâm” của tiến sĩ Lê Vương Long trong tạp chí dân chủ pháp luật số tháng 04/1997. Tuy nhiên, do vấn đề "lối sống theo pháp luật" là một vấn đề rộng lớn và phức tạp lên các công trình chỉ dừng lại ở những khía cạnh cơ bản của vấn đề. 3. Mục đích nghiên cứu. Hiện nay, việc tìm hiểu lối sống theo pháp luật đang được quan tâm và tiến hành thực hiện. Vì vậy, với tư cách là một sinh viên tôi mong muốn quan tâm, nghiên cứu vấn đề này thông qua luận văn tốt nghiệp: "Lối sống theo pháp luật ở Việt Nam hiện nay". Mục đích tổng quát của luận văn là nghiên cứu từ góc độ lí luận đến thực tiễn thực trạng và giải pháp đẩy nhanh quá trình xây dựng lối sống theo pháp luật ở Việt Nam hiện nay.Về mặt lí luận góp phần làm rõ các khái niệm cũng như các yếu tố cấu thành cơ bản của lối sống và lối sống theo pháp luật .Về thực tiễn : đánh giá thực trạng lối sống theo pháp luật ở Việt Nam hiện nay thông qua đó đề xuất một số giải pháp cơ bản . 4. Phương pháp nghiên cứu – phạm vi nghiên cứu. Trên cơ sở những kiến thức đã tiếp thu trong quá trình học tập tại trường và với các phương pháp nghiên cứu như phương pháp tư duy biện chứng, phương pháp duy vật lịch sử, phương pháp phân tích, so sánh, tổng hợp Luận văn này sẽ cố gắng làm rõ vấn đề "lối sống theo pháp luật ở Việt Nam hiện nay" Song do tính chất phức tạp, rộng lớn và nhiều mặt của vấn đề không cho phép trong phạm vi bản luận văn tốt nghiệp xem xét được tất cả những khía cạnh của vấn đề. Vì vậy, chúng tôi chỉ tập trung đi sâu nghiên cứu các vấn đề sau: khái niệm lối sống, lối sống theo pháp luật, thực trạng lối sống theo pháp luật và một số giải pháp nhằm đẩy mạnh lối sống theo pháp luật. 5. Ý nghĩa của việc nghiên cứu Thông qua việc nghiên cứu sẽ giúp chúng ta có một cái nhìn chính xác,tổng quát hơn về lối sống theo pháp luật ở Việt Nam .Từ đó có những phương hướng cũng như giải pháp đúng đắn và sát hợp hơn nhằm đẩy nhanh quá trính hình thành và phát triển lối sống theo pháp luật ở nước ta qua đó góp phần đẩy nhanh sự phát triển của nền kinh tế. 6. Kết cấu của luận văn. Ngoài phần mở đầu và kết luận thì luận văn bao gồm 2 chương chính sau: Chương 1: Những vấn đề lý luận chung về lối sống theo pháp luật ở Việt Nam. Chương 2: Khái quát thực trạng và các giải pháp cơ bản để thúc đẩy quá trình xây dựng lối sống theo pháp luật ở Việt Nam hiện nay. Vấn đề mà bản luận văn đề cập nói chung rất rộng mặt khác đây cũng là một vấn đề lý luận, thực tiễn mới mẻ và phức tạp. Với điều kiện có hạn chế về thời gian, tài liệu, khả năng bản thân nên chắc chắn luận văn này không tránh khỏi thiếu sót nhất định. Kính mong sự chỉ bảo của các thầy, cô giáo trong khoa Hành Chính - Nhà nước, đặc biệt là các thầy cô trong bộ môn lý luận chung Nhà nước và pháp luật, và sự đóng góp ý kiến của các bạn sinh viên nhằm làm cho đề tài được hoàn thiện hơn.

doc77 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 3011 | Lượt tải: 0download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Lối Sống theo pháp luật ở Việt Nam hiện nay, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
t h¹i do c«ng chøc, viªn chøc nhµ n­íc, ng­êi cã thÈm quyÒn cña c¬ quan tiÕn hµnh tè tông g©y ra. Trªn ®©y lµ mét sè nhËn xÐt còng nh­ ®¸nh gi¸ vÒ thùc tr¹ng ¸p dông vµ thùc hiÖn ph¸p luËt cña ViÖt Nam trong mét vµi n¨m gÇn ®©y. ChÝnh tõ thùc tr¹ng ¸p dông, thùc hiÖn ph¸p luËt nay ®· ph¶n ¸nh thùc tr¹ng ®êi sèng ph¸p luËt, lèi sèng theo ph¸p luËt cña ng­êi d©n ViÖt Nam. ¸p dông vµ thùc hiÖn ph¸p luËt chÝnh lµ thÓ hiÖn th¸i ®é cña chñ thÓ (c¸ nh©n hoÆc tæ chøc) khi tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng ph¸p lÝ nh­ thÕ nµo? Th¸i ®é cña c¸c chñ thÓ lu«n béc lé th«ng qua hµnh vi cña hä, ®ång thêi th«ng qua hµnh vi mµ con ng­êi béc lé lèi sèng cña b¶n th©n hä (v× lèi sèng cña con ng­êi lu«n béc lé th«ng qua hµnh vi cña hä). Th«ng qua ho¹t ®éng ¸p dông vµ thùc hiÖn ph¸p luËt cã thÓ ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t thùc tr¹ng lèi sèng cña ng­êi d©n ViÖt Nam nh­ sau: * Trong x· héi phÇn lín c«ng d©n, tæ chøc lu«n tu©n thñ vµ chÊp hµnh nh÷ng quy ®Þnh cña ph¸p luËt. Nh÷ng con ng­êi ®ã coi ph¸p luËt lµ lÏ sèng cña b¶n th©n bëi vËy trong hä lu«n tån t¹i t­ t­ëng sèng vµ lµm viÖc theo hiÕn ph¸p vµ ph¸p luËt. §©y lµ nh÷ng ng­êi cã t­ t­ëng rÊt tiÕn bé vµ ®óng ®¾n, lµ nh÷ng nh©n tè ®ãng vai trß rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ®Èy nhanh lèi sèng theo ph¸p luËt ë ViÖt Nam. * Ngoµi ®a sè c«ng d©n lu«n sèng theo ph¸p luËt cßn l¹i mét bé phËn nhá trong x· héi cã t­ t­ëng l¹m dông ph¸p luËt, kh«ng t«n träng ph¸p luËt. Nh÷ng con ng­êi ®ã xem ph¸p luËt lµ c«ng cô ®Ó phôc vô cho lîi Ých riªng t­ cho b¶n th©n, lîi dông ph¸p luËt trôc lîi riªng cho b¶n th©n m×nh. Vô ¨n chÆn ®Êt cña d©n ë §å S¬n lµ tiªu biÓu nhÊt, c¸c c¸n bé cã chøc cã quyÒn ë H¶i Phßng ®· lîi dông chÝnh s¸ch giao ®Êt t¸i ®Þnh c­ ®Ó trôc lîi riªng cho b¶n th©n lµm thÊt tho¸t kho¶ng 23 tØ ®ång cña nhµ n­íc (theo môc ph¸p luËt trªn trang web dantri.com ngµy 18/04/2007), hay hµnh vi lÊy tiÒn tõ c«ng quü ®Ó “¨n ch¬i” cña “con b¹c triÖu ®«” Bïi TiÕn Dòng ë bé giao th«ng v©n t¶i,…Hµnh vi cña nh÷ng c¸n bé, nh÷ng ng­êi cã chøc cã quyÒn trªn ph¶n ¸nh mét lèi sèng h¸m lîi, mét lèi sèng bu«ng th¶. ChÝnh lèi sèng bu«ng th¶ ®ã ®· lµm biÕn chÊt con ng­êi hä lµm hä trë nªn xa dêi c¸c gi¸ trÞ ®¹o ®øc tèt ®Ñp cña d©n téc, xa dêi lèi sèng tèt ®Ñp. Hµnh vi cña nh÷ng ng­êi ®­îc coi lµ bé mÆt cña c¬ quan thi hµnh ph¸p luËt cßn nh­ vËy…th× nh÷ng ng­êi d©n sÏ nghÜ ra sao vµ hµnh ®éng thÕ nµo ®©y? ChÝnh nh÷ng viÖc lµm sai tr¸i cña nh÷ng ng­íi cã chøc cã quyÒn ®ã ®· lµm gi¶m lßng tin cña d©n vµo ph¸p luËt dÉn ®Õn t­ t­ëng kh«ng sèng theo ph¸p luËt. Khi vi ph¹m ph¸p luËt th× hä t×m mäi c¸ch ch¹y “cöa quan” ®Ó tho¸t khái téi. Thùc tÕ ®ã ®· dÉn ®Õn hµnh vi cÊu kÕt gi÷a nh÷ng ng­êi cã chøc cã quyÒn víi kÎ ph¹m téi cã tiÒn dÇn dÇn h×nh thµnh lèi sèng coi träng søc m¹nh cña quyÒn lùc, cña ®ång tiÒn. ChÝnh lèi sèng ®ã ®· lµm tha ho¸ mét bé phËn ng­êi d©n, lµm lÖch l¹c c¸c gi¸ trÞ cña ph¸p luËt. Nh­ vËy tõ thùc tr¹ng ho¹t ®éng ¸p dông vµ thùc hiÖn ph¸p luËt cho ta thÊy kh¸i qu¸t thùc tr¹ng lèi sèng cña ng­êi d©n ViÖt Nam. Lèi sèng theo ph¸p luËt míi chØ h×nh thµnh ë mét bé phËn nhá trong x· héi cßn phÇn lín vÉn tån t¹i lèi sèng bu«ng th¶, lèi sèng h¸m danh h¸m tiÒn lµ phæ biÕn. Thùc tr¹ng nµy ®ßi hái ph¶i cã gi¶i ph¸p phï hîp. 1.2.4 Dùa vµo c¬ së ý thøc ph¸p luËt ë ViÖt Nam hiÖn nay. ý thøc ph¸p luËt thÓ hiÖn sù nhËn thøc cña chñ thÓ vµ th¸i ®é cña hä ®èi víi c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt, tõ ®ã chñ thÓ x¸c lËp ®éng c¬, môc ®Ých, lùa chän ph­¬ng ¸n xö xù vµ thùc hiÖn hµnh vi ph¸p luËt, do vËy ý thøc ph¸p luËt cµng cao th× tinh thÇn t«n träng vµ thùc hiÖn ph¸p luËt cµng ®­îc b¶o ®¶m vµ chÝnh x¸c h¬n. Khi chñ thÓ cã nh÷ng nhËn thøc ph¸p luËt cÇn thiÕt hä sÏ cã niÒm tin vµo ph¸p luËt, vµo nh÷ng ho¹t ®éng hîp ph¸p cña m×nh, thÊy ®­îc gi¸ trÞ cña viÖc t«n träng vµ thùc hiÖn chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt, vËn ®éng nh÷ng ng­êi kh¸c cïng sèng vµ lµm viÖc theo ph¸p luËt, lªn ¸n ®Êu tranh ®èi víi mäi vi ph¹m kh«ng khoan nh­îng. ë ViÖt Nam hiÖn nay ý thøc ph¸p luËt cña c¸c tÇng líp d©n c­ cßn thÊp, ng­êi d©n ch­a thÊy tÇm quan träng cña ph¸p luËt ®èi víi b¶n th©n hä. Bëi v©y ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng ý thøc ph¸p luËt lµ ®¸nh gi¸ th¸i ®é cña ng­êi d©n ®èi víi ph¸p luËt vµ tr×nh ®é hiÓu biÕt ph¸p luËt cña ng­êi d©n. * Th¸i ®é cña ng­êi d©n ®èi víi ph¸p luËt. NÕu nh­ tr­íc ®©y th¸i ®é cña ng­êi d©n ®èi víi ph¸p luËt chñ yÕu lµ thê ¬, lµ chèng ®èi ph¸p luËt v× ph¸p luËt ®èi víi hä lµ h×nh ph¹t, lµ “®µn ¸p, bãc lét” th× trong nh÷ng n¨m sau ®æi míi ®Æc biÖt lµ b­íc sang n¨m 2000 th× th¸i ®é cña ng­êi d©n víi ph¸p luËt ®· cã sù ®æi thay kh¸c tr­íc. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ng­êi d©n ViÖt Nam coi träng ph¸p luËt h¬n, hä dÇn dÇn c¶m nhËn ®­îc vai trß quan träng cña ph¸p luËt ®èi víi ®êi sèng. Theo mét cuéc ®iÒu tra x· héi th× cã tíi 90% ng­êi d©n cho r»ng ph¸p luËt lµ cÇn thiÕt ®èi víi ®êi sèng. Vai trß cña ph¸p luËt trong x· héi ngµy cµng cao h¬n biÓu hiÖn lµ hÇu hÕt c¸c cÊp häc ®Òu gi¶ng d¹y ph¸p luËt trong nhµ tr­êng, trong c¶ n­íc cã 2 tr­êng ®¹i häc quy m« lín chuyªn ngµnh ®µo t¹o vÒ luËt ®ã lµ ®¹i häc LuËt Hµ Néi vµ ®¹i häc LuËt TPHCM. §©y lµ 2 tr­êng ®¹i häc víi quy m« lín, mçi n¨m sè l­îng sinh viªn vµo tr­êng ®Òu t¨ng …®iÒu ®ã cµng kh¼ng ®Þnh vai trß to lín cña ph¸p luËt. Tuy nhiªn còng ph¶i nh×n nhËn mét thùc tÕ ®¸ng buån lµ cßn kh«ng Ýt ng­êi d©n trong x· héi cßn coi th­êng ph¸p luËt, hä thê ¬ thËm chÝ l·nh ®¹m tr­íc ph¸p luËt. V× hä cho r»ng ph¸p luËt kh«ng mang l¹i lîi Ých g× cho hä, ph¸p luËt chØ ®øng vÒ vµ b¶o vÖ nh÷ng ng­êi cã chøc cã quyÒn, nh÷ng quan chøc dï cã lµm sai, cã vi ph¹m ph¸p luËt còng kh«ng bÞ trõng trÞ v× hä n¾m trong tay ph¸p luËt cßn nh÷ng ng­êi d©n b×nh th­êng hÔ lµm sai g× th× lËp tøc bÞ ph¸p luËt trõng trÞ ngay…? ChÝnh v× xuÊt ph¸t tõ ý nghÜ ®ã mµ hä kh«ng coi träng ph¸p luËt! ThËt ra nh÷ng g× mµ hä nghÜ kh«ng ph¶i lµ sai tuy nhiªn nã cßn qu¸ phiÕn diÖn, v× ®ã chØ lµ nh÷ng mÆt tr¸i, nh÷ng tÖ n¹n cña ph¸p luËt trong x· héi. Nh÷ng mÆt tr¸i ®ã sÏ nhanh chãng ®­îc kh¾c phôc ®Ó lµm “trong s¸ng” l¹i vai trß chøc n¨ng cña ph¸p luËt. * Tr×nh ®é hiÓu biÕt ph¸p luËt cña ng­êi d©n HiÓu biÕt ph¸p luËt lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó cã th¸i ®é ®óng ®¾n víi ph¸p luËt, víi qu¸ tr×nh tÝch cùc, tù gi¸c thùc hiÖn ph¸p luËt, ®Æc biÖt lµ ®èi víi ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc. §èi víi c¸n bé, c«ng chøc t­ ph¸p th× ý thøc ph¸p luËt l¹i cµng ph¶i ®­îc chó träng bëi tÝnh hiÖn thùc cña c¸c gi¸ trÞ trong c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt phô thuéc rÊt lín vµo viÖc chóng ®­îc hiÓu vµ “nãi lªn ” nh­ thÕ nµo th«ng qua nh÷ng ng­êi cã quyÒn “cÇm c©n n¶y mùc” ph¸n xÐt mçi vô viÖc cô thÓ. ViÖc vËn dông ph¸p luËt vµo tõng tr­êng hîp c¸ biÖt ph¶i th«ng qua l¨ng kÝnh ý thøc ph¸p luËt vµ tr×nh ®é chuyªn m«n còng nh­ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp cña ng­êi tiÕn hµnh ho¹t ®éng t­ ph¸p. Thùc tÕ hiÖn nay hÇu hÕt c¸c c¸n bé t­ ph¸p chñ yÕu cã tr×nh ®é trung cÊp, cao ®¼ng rÊt Ýt ng­êi cã tr×nh ®é ®¹i häc ®¶m ®­¬ng c¸c c«ng viÖc ®ã. Thùc tÕ nµy g©y nhiÒu khã kh¨n cho c«ng t¸c. Tuy nhiªn thùc tÕ ®ã kh«ng ph¶i lµ do chóng ta thiÕu nh÷ng c¸n bé giái, hiÓu biÕt ph¸p luËt cao bëi hiÖn nay sè l­îng sinh viªn luËt ra tr­êng 1 n¨m lµ t­¬ng ®èi lín nh­ng hÇu hÕt ®Òu thÊt nghiÖp hoÆc cã viÖc lµm nh­ng kh«ng ®óng ngµnh nghÒ ®­îc ®µo t¹o. T×nh tr¹ng nµy lµ do ®©u? Ph¶i ch¨ng lµ do tr×nh ®é cña sinh viªn thÊp hay lµ do t­ t­ëng “thÕ ch©n”, t­ t­ëng “con trong ngµnh” th× míi “®­îc vµo” hay t­ t­ëng “con vua th× l¹i lµm vua” ? Gi¸ nh­ nh÷ng sinh viªn luËt sau khi ra tr­êng hä ®­îc ®µo t¹o thªm vÒ nghiÖp vô céng víi mét c¬ chÕ c«ng b»ng th× sÏ kh¾c phôc ®­îc nh÷ng khã kh¨n cña thùc tr¹ng hiÖn nay . MÆt kh¸c tr×nh ®é hiÓu biÕt ph¸p luËt cña ng­êi d©n nãi chung cßn thÊp, theo ®iÒu tra cã tíi 90% ng­êi d©n ë n«ng th«n kh«ng hiÓu biÕt vÒ ph¸p luËt. ChÝnh sù kh«ng hiÓu biÕt ®ã ®· dÉn ®Õn nh÷ng viÖc lµm vi ph¹m ph¸p luËt mµ hä kh«ng hay biÕt lµ m×nh ®· vi ph¹m ph¸p luËt. §ã lµ nguyªn nh©n mµ phÇn lín nh÷ng ng­êi n«ng d©n ®Æc biÖt lµ d©n téc th­êng bÞ lîi dông lµm nh÷ng viÖc lµm phi ph¸p (bu«n b¸n ma tóy, vËn chuyÓn ma tóy …) . Nh÷ng ng­êi nµy khi bÞ b¾t vµ tr¶ lêi tr­íc c¬ quan ®iÒu tra hä th­êng ng©y th¬ mµ nãi r»ng : “T«i ®©u biÕt vi ph¹m ph¸p luËt lµ g×? ThÊy ng­êi ta b¶o t«i lµm th× t«i lµm th«i vµ cßn ®­îc ng­êi ta cho nhiÒu tiÒn n÷a th× ph¶i lµm chø!!!”, nh÷ng c©u tr¶ lêi t­ëng rÊt ng©y th¬ nh­ng l¹i ®Çy nhøc nhèi ! Nguyªn nh©n lµ do ®©u? ChÝnh lµ do sù kh«ng hiÓu biÕt vÒ ph¸p luËt hay hiÓu biÕt vÒ ph¸p luËt qu¸ m¬ hå…Do vËy chóng ta cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh h¬n n÷a c«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt tíi ®«ng ®¶o nh©n d©n nhÊt lµ nh÷ng ng­êi d©n ë n«ng th«n, vïng nói, vïng s©u, vïng xa. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay khi ViÖt Nam ®· chÝnh thøc trë thµnh thµnh viªn cña tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi WTO th× th¸i ®é cña ngêi d©n ®èi víi ph¸p luËt cã nh÷ng biÕn ®æi tÝch cùc, ng­êi d©n coi träng ph¸p luËt h¬n v× thÊy sù cÇn thiÕt cña nã ®èi víi ®êi sèng ®ång thêi xuÊt ph¸t tõ th¸i ®é xem träng ph¸p luËt mµ ng­êi d©n ®· quan t©m, t×m tßi, häc hái ph¸p luËt nhiÒu h¬n qua ®ã hiÓu biÕt vÒ ph¸p luËt cña hä còng t¨ng lªn. §ã lµ nh÷ng tÝn hiÖu ®¸ng mõng b¸o hiÖu mét lèi sèng theo ph¸p luËt ®ang dÇn ®­îc ph¸t triÓn m¹nh mÏ h¬n trong mäi ng­êi d©n ViÖt Nam. ý thøc ph¸p luËt võa lµ tiÒn ®Ò c¬ b¶n t¹o thµnh lèi sèng theo ph¸p luËt võa lµ mét bé phËn cña lèi sèng theo ph¸p luËt. V× vËy qua nghiªn cøu mét sè nÐt c¬ b¶n thùc tr¹ng ý thøc ph¸p luËt ®· phÇn nµo cho ta thÊy lèi sèng cña ng­êi d©n VN hiÖn nay ra sao? ý thøc ph¸p luËt cña ng­êi d©n nãi chung cßn thÊp, hÇu hÕt ng­êi d©n ch­a thÊy tÇm quan träng cña ph¸p luËt. ThËm chÝ mét bé phËn Ýt ng­êi trong x· héi cßn hiÓu sai lÖch vÒ ph¸p luËt, hiÓu sai vÒ ®­êng lèi, chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, chÝnh bëi hiÓu sai lªn hä dÔ bÞ c¸c thÕ lùc thï ®Þch chèng ph¸ c¸ch m¹ng l«i kÐo tuyªn truyÒn chèng ph¸ c¸ch m¹ng hßng lËt ®æ chÝnh quyÒn, lËt ®æ nhµ n­íc. §ã chÝnh lµ nh÷ng biÓu hiÖn cña mét lèi sèng lai c¨ng. Nh÷ng con ng­êi theo lèi sèng lai c¨ng nµy phñ nhËn hÕt mäi thµnh qu¶ c¸ch m¹ng mµ «ng cha ta ®· ph¶i ®æ kh«ng biÕt bao x­¬ng m¸u míi cã ®­îc. Do ®©u mµ lèi sèng lai c¨ng nµy cã thÓ h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn trong mét bé phËn ng­êi d©n? Nguyªn nh©n chÝnh lµ do nhËn thøc, hiÓu biÕt cña ng­êi d©n cßn qu¸ thÊp kÐm bëi vËy hä míi dÔ bÞ kÎ xÊu lîi dông. Nh÷ng vô viÖc chèng ph¸ chÝnh quyÒn, tuyªn truyÒn sai lÖch vÒ §¶ng vµ Nhµ n­íc x¶y ra ë T©y Nguyªn, hay vô nh÷ng kÎ ph¶n ®éng ®Þnh chñ tr­¬ng thµnh lËp mét §¶ng míi x¶y ra ë HuÕ, hay vô NguyÔn SÜ Lý,…may mµ nh÷ng ©m m­u trªn ®· sím ®­îc ph¸t hiÖn vµ xö lÝ kÞp thêi. Chóng ta h·y thö t­ëng t­îng nÕu nh÷ng hµnh vi, nh÷ng lèi sèng kia nÕu kh«ng bÞ ph¸t hiÖn th× hËu qu¶ sÏ ra sao? Tõ thùc tr¹ng lèi sèng ®ã ®Æt ra yªu cÇu §¶ng vµ Nhµ n­íc ph¶i coi träng c«ng t¸c tuyªn truyÒn gi¸o dôc nh©n d©n, n©ng cao tinh thÇn c¸ch m¹ng còng nh­ ph¶i tØnh t¸o tr­íc mäi ©m m­u cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch ®Ó cã thÓ h×nh thµnh mét lèi sèng míi phï hîp víi c¸c gi¸ trÞ nh©n v¨n cao ®Ñp cña d©n téc. 1.3 Mét sè ®¸nh gi¸ s¬ bé vÒ lèi sèng theo ph¸p luËt ë ViÖt Nam hiÖn nay. Lèi sèng theo ph¸p luËt lµ mét vÊn ®Ò rÊt khã ®Ó cã thÓ ®­a ra mét ®Þnh nghÜa hay mét thùc tr¹ng chÝnh x¸c vÒ nã, bëi vËy trªn c¬ së nh÷ng tiªu chÝ ®· ®¸nh gi¸ lèi sèng theo ph¸p luËt ë trªn chóng t«i còng xin ®­a ra mét sè nh÷ng ®¸nh gi¸, nhËn ®Þnh mang tÝnh kh¸i qu¸t vÒ thùc tr¹ng lèi sèng theo ph¸p luËt ë ViÖt Nam hiÖn nay. §ã lµ mét sè ®¸nh gi¸ s¬ bé sau: 1.3.1 MÆc dï cßn nhiÒu khã kh¨n, trë ng¹i nh­ng lèi sèng theo ph¸p luËt ë n­íc ta ®· cã tÝnh phæ biÕn, ®­îc x· héi thõa nhËn vµ b¶o vÖ. §©y lµ mét ®iÓm rÊt ®¸ng ghi nhËn trong thùc tr¹ng lèi sèng ë ViÖt Nam hiÖn nay. Tuy cßn nhiÒu khã kh¨n nh­ng quan träng lµ lèi sèng theo ph¸p luËt Êy ®· ®­îc ®«ng ®¶o ng­êi d©n trong x· héi thõa nhËn, khi ®· ®­îc sù thõa nhËn cña nh©n d©n cã nghÜa lµ nã ®· cã chç ®øng trong lßng nh©n d©n vµ tÊt nhiªn lµ hä sÏ ®Êu tranh ®Ó b¶o vÖ cho lèi sèng Êy ®Õn cïng. Thùc tiÔn nh÷ng n¨m gÇn ®©y minh chøng rÊt râ cho ®iÒu trªn, cã kh«ng Ýt ng­êi d©n dï hä kh«ng gi÷ mét vÞ trÝ g× trong x· héi, kh«ng ph¶i lµ c«ng an nh­ng hä vÉn tham gia tÝch cùc vµo c«ng t¸c truy b¾t téi ph¹m, ®Êu tranh chèng l¹i téi ph¹m,…lý do g× khiÕn hä lµm vËy? Ph¶i ch¨ng hä lµm vËy lµ mong nhËn ®­îc chót Ýt tiÒn khen th­ëng hay sao? Nh­ng kh«ng ph¶i v× nh÷ng lý do ®ã mµ hä lµm vËy lµ v× muèn b¶o vÖ cho mét lèi sèng mµ hä ®ang x©y dùng - ®ã chÝnh lµ lèi sèng theo ph¸p luËt. Nh­ vËy mét khi lèi sèng theo ph¸p luËt ®­îc ®«ng ®¶o ng­êi d©n trong x· héi thõa nhËn th× ch¾c ch¾n nã sÏ ®­îc hä ®Êu tranh ®Ó b¶o vÖ ®Õn cïng. Thùc tr¹ng nµy cã mét ý nghÜa rÊt quan träng trong viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn lèi sèng theo ph¸p luËt ë ViÖt Nam. 1.3.2 Cïng víi nhu cÇu héi nhËp toµn diÖn th× lèi sèng theo ph¸p luËt ®· trë thµnh mét th¸ch thøc kh¸ch quan cho sù an toµn, ph¸t triÓn ë n­íc ta hiÖn nay. Cã thÓ nãi sèng trong mét thÕ giíi víi xu thÕ héi nhËp ngµy cµng cao ®ßi hái mçi ng­êi d©n ph¶i cã nh÷ng kiÕn thøc, hiÓu biÕt ph¸p luËt nhÊt ®Þnh – mét lèi sèng theo ph¸p luËt th× míi kh«ng bÞ nh÷ng thiÖt thßi kh«ng ®¸ng cã. Tuy nhiªn trong ®iÒu kiÖn cña VN hiÖn nay, mÆc dï chóng ta ®· chÝnh thøc trë thµnh thµnh viªn cña WTO nh­ng nh÷ng nhËn thøc cña ng­êi d©n vÒ ph¸p luËt th× cßn qu¸ Ýt ái, thËm chÝ ë mét sè vïng d©n téc hä cßn kh«ng biÕt ph¸p luËt lµ g×? Bëi vËy thùc tr¹ng lèi sèng theo ph¸p luËt ë ViÖt Nam ®ang ®Æt cho chÝnh chóng ta nh÷ng th¸ch thøc kh¸ch quan cho sù an toµn ph¸t triÓn ë n­íc ta hiÖn nay. 1.3.3 Tuy nhiªn trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y t×nh h×nh vi ph¹m ph¸p luËt cßn nhiÒu, kh«ng chØ sè l­îng c¸c vô vi ph¹m t¨ng mµ c¶ tÝnh chÊt còng nh­ møc ®é c¸c vô vi ph¹m ngµy cµng cao lµm xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu lèi sèng tiªu cùc, ph¶n c¶m: Lèi sèng coi träng ®ång tiÒn, h¸m danh, h¸m lîi h×nh thµnh ë mét bé phËn d©n c­. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y lèi sèng nµy cã xu h­íng ngµy cµng phæ biÕn h¬n ®Æc biÖt lµ trong bé phËn c¸c quan chøc nhµ n­íc cao cÊp. Nh÷ng quan chøc nµy ®· lîi dông nh÷ng chøc danh mµ hä ®¶m nhËn ®Ó trôc lîi riªng cho b¶n th©n m×nh g©y thÊt tho¸t cho Nhµ n­íc hµng chôc tØ ®ång. Nh÷ng ng­êi ®­îc xem nh­ n¾m trong tay ph¸p luËt, hiÓu rÊt râ vÒ ph¸p luËt mµ cßn cã lèi sèng nh­ vËy th× liÖu hä cã t¹o ®­îc lßng tin, h×nh ¶nh tèt ®Ñp cña hä trong nh©n d©n hay kh«ng? Thùc tr¹ng nµy qu¶ thËt lµ ®au buån!!! Chóng ta cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p ®Ó nhanh chãng kh¾c phôc thùc tr¹ng nµy lµm trong s¸ng l¹i bé mÆt quan chøc nhµ n­íc. Lèi sèng bu«ng th¶ còng h×nh thµnh trong mét bé phËn ng­êi mµ tiªu biÓu nhÊt trong x· héi hiÖn nay ®ã lµ tÇng líp thanh thiÕu niªn. Cã mét bé phËn kh«ng nhá thanh thiÕu niªn v× ¨n ch¬i, ®ua ®ßi mµ ch¹y theo nh÷ng thãi h­ tËt xÊu cña b¹n bÌ; cña nh÷ng kÎ xÊu dô dç,rñ rª; chóng sèng mét c¸ch bu«ng th¶ kh«ng mét chót m¶y may nghÜ tíi hËu qu¶ sau nµy..? KÕt qu¶ sau nh÷ng cuéc vui ®ã lµ kÎ th× trë thµnh ng­êi nghiÖn ma tuý, ng­êi th× ¨n c¾p, thËm chÝ cßn ®©m chÐm lÉn nhau… Thêi gian gÇn ®©y trong c¸c vô mµ c¬ quan ®iÒu tra b¾t vÒ m¹i d©m, ma tuý, hay kh¸m ph¸ c¸c ®éng “l¾c” th× phÇn lín ng­êi bÞ b¾t l¹i lµ nh÷ng thanh niªn míi lín. ChÝnh lèi sèng bu«ng th¶ cña chóng ®· ®Ó l¹i mét hËu qu¶ rÊt lín, thËm chÝ cã ng­êi c¶ cuéc ®êi sau nµy ph¶i ngåi trong nhµ tï.Mét ®Êt n­íc víi mét thÕ hÖ trÎ - víi mét lèi sèng nh­ vËy th× liÖu ®Êt n­íc ®ã sÏ tån t¹i ®­îc bao l©u? Bëi vËy ®Ó ®Êt n­íc kh«ng bÞ diÖt vong th× cÇn ph¶I triÖt tiªu lèi sèng ®ã trong tÇng líp thanh thiÕu niªn, x©y dùng trong hä mét lèi sèng lµnh m¹nh – lèi sèng theo ph¸p luËt. Lèi sèng “v« c¶m” tr­íc nh÷ng nçi ®au ghª ghím cña ®ång lo¹i còng xuÊt hiÖn trong mét bé phËn d©n c­ trong x· héi. §©y lµ mét lèi sèng d­êng nh­ ®i ng­îc l¹i lèi sèng truyÒn thèng cña d©n téc. Tr­íc kia «ng cha ta sèng träng t×nh, träng nghÜa, yªu th­¬ng, ®ïm bäc nhau bao nhiªu th× nay mét sè ng­êi l¹i sèng “v« c¶m”, “l·nh ®¹m, thê ¬” bÊy nhiªu..? Sù viÖc ¨n chÆn tiÒn ñng hé ®ång bµo bÞ thiÖt h¹i bëi c¬n b·o “chan chu” lµ mét minh chøng rÊt râ cho lèi sèng v« c¶m cña mét bé phËn ng­êi. Lèi sèng “v« c¶m” h×nh thµnh trong x· héi còng g©y lªn mét hËu qu¶ lín, lµm cho con ng­êi trë lªn xa dêi nhau h¬n, tÝnh g¾n kÕt d­êng nh­ kh«ng cßn ®iÒu nµy sÏ rÊt bÊt lîi trong qu¸ tr×nh x©y dùng ®Êt n­íc, x©y dùng mét lèi sèng míi. Lèi sèng “luån n¸ch luËt” lµ mét lèi sèng cã lÏ còng kh¸ phæ biÕn trong x· héi. “Luån n¸ch luËt” lµ mét côm tõ mµ ai trong mçi chóng ta cã lÏ còng ®· nghe trong cuéc sèng, mét côm tõ rÊt phæ biÕn. Luån n¸ch luËt lµ kh«ng vi ph¹m ph¸p luËt v× kh«ng lµm nh÷ng g× ph¸p luËt cÊm, nh­ng liÖu lèi sèng “luån n¸ch luËt” cã thÓ trë thµnh lèi sèng phæ biÕn trong x· héi ®­îc hay kh«ng? HiÖn nay lèi sèng “luån n¸ch luËt” còng tån t¹i trong mét bé phËn quan chøc, c¸n bé c«ng chøc ngµnh kiÓm s¸t, toµ ¸n nh÷ng ng­êi nµy hä sö dông kiÕn thøc ph¸p luËt cña m×nh kh«ng v× môc ®Ých trong s¸ng ®iÒu nµy lµ rÊt nguy hiÓm!!! Ngoµi ra trong mét bé phËn d©n c­ còng tån t¹i lèi sèng nµy. Trong mét vµi n¨m gÇn ®©y cã mét lo¹i lèi sèng d­êng nh­ cã tèc ®é ph¸t triÓn rÊt nhanh vµ hËu qu¶ mµ lèi sèng nµy mang l¹i lµ rÊt nguy hiÓm, ®ã chÝnh lµ lèi sèng lai c¨ng. Lèi sèng lai c¨ng lµm cho con ng­êi quªn ®i mÊt céi nguån cña chÝnh b¶n th©n hä, quªn ®i quª h­¬ng ®Êt n­íc n¬i ®· sinh ra hä, hä s½n sµng c©u kÕt víi c¸c thÕ lùc thï ®Þch chèng ph¸ l¹i §¶ng, Nhµ n­íc, t×m mäi c¸ch lËt ®æ chÝnh quyÒn, lËt ®æ Nhµ n­íc. Hµng lo¹t c¸c vô x¶y ra vµo n¨m 2006 ë T©y Nguyªn, T©y B¾c hay vµo ®Çu n¨m 2007 vô cña tªn NguyÔn SÜ Lý ë §µ N½ng vµ gÇn ®©y nhÊt ngµy 22/04/2007 c¬ quan ®iÒu tra ®· b¾t khÈn cÊp TrÇn Kh¶i Thanh Thuû ë quËn Long Biªn – Hµ Néi thu gi÷ ®­îc nhiÒu ®¬n th­ tuyªn truyÒn ph¶n ®éng nãi xÊu vÒ §¶ng vµ Nhµ n­íc ViÖt Nam (tin thêi sù trªn kªnh VTV1 ngµy 23/04/2007). Nh÷ng vô viÖc trªn kh¼ng ®Þnh mét sù tån t¹i ®¸ng b¸o ®éng cña lèi sèng lai c¨ng, ®ßi hái chóng ta ph¶i nhanh chãng cã gi¶i ph¸p ®Ó triÖt tiªu lèi sèng nguy hiÓm trªn ®ång thêi t¨ng c­êng gi¸o dôc nh©n d©n tinh thÇn c¸ch m¹ng c¶nh gi¸c víi c¸c thÕ lùc thï ®Þch bªn ngoµi. Trªn ®©y lµ mét sè nhËn xÐt mang tÝnh kh¸i qu¸t vÒ thùc tr¹ng lèi sèng theo ph¸p luËt ë ViÖt Nam hiÖn nay. Th«ng qua thùc tr¹ng ®ã chóng ta cÇn ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p thÝch hîp ®Ó ph¸t huy nh÷ng nh©n tè thÝch hîp ®ång thêi h¹n chÕ tíi møc tèi ®a nh÷ng nh©n t« kh«ng thÝch hîp nh»m lµm cho lèi sèng míi ë VN nhanh chãng h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn – Lèi sèng theo ph¸p luËt. 2. nguyªn t¾c vµ GI¶I PH¸P §ÈY M¹NH QU¸ TR×NH X¢Y DùNG, PH¸T TRIÓN LèI SèNG THEO PH¸P LUËT ë VIÖT NAM HIÖN NAY. X©y dùng lèi sèng theo ph¸p luËt lµ mét vÊn ®Ò rÊt khã kh¨n vµ phøc t¹p, ®Æc biÖt lµ nã ph¶i tr¶i qua mét qu¸ tr×nh h×nh thµnh l©u dµi, kh«ng thÓ qu¸ nãng véi. V× vËy trªn c¬ së ph©n tÝch nh÷ng tiÒn ®Ò c¬ b¶n còng nh­ thùc tr¹ng cña lèi sèng theo ph¸p luËt ë ViÖt Nam hiÖn nay, t«i còng m¹nh d¹n ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p mang tÝnh c¸ nh©n nh»m ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh x©y dùng lèi sèng theo ph¸p luËt ë ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Tuy nhiªn tr­íc khi ph©n tÝch mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n, t«i còng xin nªu ra mét sè nguyªn t¾c mµ theo t«i lµ cÇn ph¶i ®¶m b¶o trong qu¸ tr×nh x©y dùng lèi sèng theo ph¸p luËt cã nh­ vËy qu¸ tr×nh x©y dùng míi ®¶m b¶o tÝnh hiÖu qu¶ cao. §ã lµ mét sè nguyªn t¾c sau: Tø nhÊt lµ: B¶o ®¶m tÝnh minh b¹ch vµ s¸t hîp víi thùc tÕ cña ph¸p luËt Ph¸p luËt lµ mét trong nh÷ng c¬ së, lµ tiÒn ®Ò quan träng trong x©y dùng lèi sèng theo ph¸p luËt. TÝnh minh b¹ch cña ph¸p luËt chÝnh lµ thÓ hiÖn sù râ rµng cña ph¸p luËt kh«ng ®­îc mËp mê hay t¹o cho ng­êi ®äc cã nh÷ng c¸ch hiÓu kh¸c nhau. Cïng víi sù râ rµng th× ph¸p luËt còng cÇn ph¶i ®¶m b¶o tÝnh thùc tÕ. Ph¸p luËt ph¶i ph¶n ¸nh thùc tÕ, phï hîp víi ®êi sèng thùc tÕ cã nh­ vËy ng­êi d©n míi c¶m th©ý sù quan träng còng nh­ cÇn thiÕt cña ph¸p luËt ®èi víi ®êi sèng cña con ng­êi. §©y lµ c¬ së rÊt quan träng cho viÖc h×nh thµnh lèi sèng theo ph¸p luËt. Do vËy tÝnh minh b¹ch vµ s¸t hîp víi thùc tÕ lµ nguyªn t¾c tiÒn ®Ò trong x©y dùng lèi sèng theo ph¸p luËt . Thø hai lµ: B¶o ®¶m hµi hßa gi÷a lîi Ých cña nhµ n­íc, cña tËp thÓ vµ lîi Ých cña mçi ng­êi d©n trong x· héi. §©y còng lµ mét nguyªn t¸c rÊt quan träng. Ph¸p luËt dï cã râ rµng, phï hîp víi thùc tÕ ®êi sèng nh­ng nÕu kh«ng kÕt hîp hµi hßa gi÷a lîi Ých cña c¸c nhãm ng­êi trong x· héi víi lîi Ých cña nhµ n­íc th× còng kh«ng mang l¹i hiÖu qu¶ trong nh©n d©n hay nh©n d©n kh«ng thùc hiÖn ph¸p luËt. V× vËy ph¸p luËt kh«ng nh÷ng b¶o vÖ quyÒn lîi, lîi Ých cho nhµ n­íc mµ cßn ®¶m b¶o lîi Ých cho c¸c nhãm ng­êi, tÇng líp, giai cÊp trong x· héi. Cã nh­ vËy lèi sèng theo ph¸p luËt míi h×nh thµnh trong mçi ng­êi d©n . Thø ba lµ: “tù ®iÒu chØnh” cña ph¸p luËt vµ “tù gi¸c” cña nh©n d©n. Tr­íc hÕt cÇn ph¶i hiÓu lµ ph¸p luËt kh«ng tù nã ®iÒu chØnh trùc tiÕp lªn hµnh vi cña con ng­êi ®­îc. Ph¸p luËt chØ ®iÒu chØnh vµ ph¸t huy gi¸ trÞ th«ng qua c¬ chÕ nhËn thøc vµ x¸c lËp hµnh vi cña c¸c chñ thÓ g¾n liÒn víi ®iÒu kiÖn cô thÓ. ë ®©y “tù ®iÒu chØnh” cña ph¸p luËt ®­îc hiÓu khi ph¸p luËt lµ ®¹i l­îng, th­íc ®o cña hµnh vi th× nã t¹o nªn ranh giíi trong qu¸ tr×nh nhËn thøc vµ hµnh vi hãa ®èi víi c¸c chñ thÓ trong c¸c ho¹t ®éng ph¸p lý. Ph¸p luËt trong tr­êng hîp nµy chÝnh lµ yÕu tè cã chøc n¨ng ®iÒu tiÕt, chØ ®¹o ®èi víi chñ thÓ. ChÝnh nã kÝch ho¹t hµnh vi cña chñ thÓ. ChÝnh v× thÕ ph¸p luËt muèn cã søc m¹nh nã ph¶i thÈm thÊu trong ý thøc con ng­êi, nÕu kh«ng nã chØ lµ “thø ©m thanh trèng rçng” ngoµi t­ duy hµnh vi cña con ng­êi. (theo ý cña Lª Nin) §©y còng lµ mét trong c¸c nguyªn t¾c quan träng, khi nguyªn t¾c nµy ®­îc b¶o ®¶m th× còng cã nghÜa lµ lèi sèng theo ph¸p luËt ®­îc h×nh thµnh . Trªn c¬ së 3 nguyªn t¾c nªu trªn chóng ta cã mét sè gi¶i ph¸p ®Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh x©y dùng lèi sèng theo ph¸p luËt ë ViÖt Nam hiÖn nay. §ã lµ c¸c gi¶i ph¸p sau: 2.1 Coi träng vµ quan t©m thùc chÊt nh©n tè con ng­êi (vÒ mÆt ph¸p lý vµ thùc tÕ) trong sù nghiÖp ®æi míi x©y dùng nhµ n­íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa(XHCN). Con ng­êi lu«n lµ trung t©m, lµ chñ thÓ quan träng trong mäi ho¹t ®éng cña x· héi ®Æc biÖt lµ trong ho¹t ®éng x©y dùng lèi sèng theo ph¸p luËt. Nh­ chóng ta ®· biÕt lèi sèng lu«n béc lé th«ng qua hµnh vi nhÊt ®Þnh, mµ hµnh vi th× chØ ë con ng­êi míi cã v× vËy ®Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn lèi sèng theo ph¸p luËt ë ViÖt Nam th× gi¶i ph¸p ®Çu tiªn quan träng nhÊt lµ ph¶i coi träng nh©n tè con ng­êi c¶ vÒ mÆt ph¸p lý vµ thùc tÕ. §Ó lµm tèt gi¶i ph¸p trªn chóng ta cÇn ph¶i tiÕn hµnh mét sè biÖn ph¸p sau: * T¹o mäi ®iÒu kiÖn tèt nhÊt ®Ó con ng­êi cã thÓ ph¸t huy mäi tiÒm n¨ng cña b¶n th©n, th«ng qua ®ã ®Èy nhanh sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n gãp phÇn ®Èy nhanh qu¸ tr×nh x©y dùng mét lèi sèng míi – lèi sèng theo ph¸p luËt. * Gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ vµ ®¶m b¶o hµi hßa gi÷a c¸c lîi Ých cña con ng­êi: lîi Ých lu«n lµ mét vÇn ®Ò rÊt quan träng, cã vai trß quyÕt ®Þnh ®èi víi c¸c mèi quan hÖ cña con ng­êi kÓ c¶ mèi quan hÖ gi÷a con ng­êi vµ ph¸p luËt. Ph¸p luËt cô thÓ, ®¶m b¶o lîi Ých cho con ng­êi th× ph¸p luËt Êy sÏ nhanh chãng ®i vµo cuéc sèng h×nh thµnh lèi sèng theo ph¸p luËt. * HiÖn nay §¶ng vµ Nhµ n­íc ®· thùc sù coi träng nh©n tè con ng­êi vµ coi ®©y lµ mét trong chiÕn l­îc quan träng trong giai ®o¹n x©y dùng Nhµ n­íc ph¸p quyÒn XHCN. 2.2 Kh«ng ngõng hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt b¶o ®¶m t¹o lËp tiÒn ®Ò ph¸p lý cÇn thiÕt cho c¸c ho¹t ®éng x· héi. HÖ thèng ph¸p luËt hoµn thiÖn võa lµ c¬ së ph¸p lÝ, võa lµ ®iÒu kiÖn quan träng trong nh÷ng biÖn ph¸p nh»m ®Èy m¹nh qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn lèi sèng theo ph¸p luËt ë ViÖt Nam. §Ó x©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt hoµn thiÖn th× c«ng t¸c x©y dùng ph¸p luËt cÇn ph¶i tu©n theo mét sè yªu cÇu sau: * HÖ thèng ph¸p luËt ph¶i ®­îc ®Æt trªn mét nÒn chÝnh trÞ t­ t­ëng nhÊt ®Þnh. Trong bèi c¶nh hiÖn nay khi mµ x· héi ViÖt Nam ®ang cã nhiÒu chuyÓn biÕn m¹nh mÏ ®ßi hái chóng ta cÇn ph¶i nghiªn cøu mét c¸ch s©u s¾c, ®Çy ®ñ, toµn diÖn c¸c ®iÒu kiÖn kinh tÕ-chÝnh trÞ-x· héi cña ®Êt n­íc; C¸c xu h­íng ph¸t triÓn còng nh­ biÕn ®éng cña thÕ giíi vµ c¸c gi¸ trÞ x· héi cña ph¸p luËt ®Ó ®­a ra nh÷ng ®Þnh h­íng phï hîp cho viÖc hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt nãi riªng vµ sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc nãi chung. §iÒu ®ã cã ý nghÜa r»ng, sù ph¸t triÓn vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt dùa trªn nh÷ng nguyªn t¾c c¬ b¶n sau. * C¸c nguyªn t¾c lín ®Þnh h­íng cho sù hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt - Nguyªn t¾c b¶o ®¶m sù l·nh ®¹o cña §¶ng - Nguyªn t¾c b¶o ®¶m tÝnh kh¸ch quan, khoa häc trong ho¹t ®éng x©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt hoµn thiÖn . - Nguyªn t¾c ®¶m b¶o tÝnh ph¸p chÕ trong x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt. - Nguyªn t¾c b¶o ®¶m d©n chñ XHCN - Nguyªn t¾c v× con ng­êi vµ b¶o ®¶m sù hµi hßa gi÷a c¸c lîi Ých. * Gi¶i ph¸p x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt. - §Ò ra kÕ ho¹ch, ch­¬ng tr×nh x©y dùng ph¸p luËt mang tÝnh tæng thÓ, chiÕn l­îc, phï hîp. Ph¶i x¸c ®Þnh ®©u lµ lÜnh vùc cÇn ­u tiªn thÓ chÕ hãa ®­êng lèi chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc. TËp trung vµo nh÷ng nhiÖm vô träng t©m song ®ång thêi còng ph¶i chó ý tíi tÝnh ®ång bé, hoµn thiÖn cña hÖ thèng ph¸p luËt. Sù ®¸nh gi¸ vÒ ho¹t ®éng x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt ph¶i dùa trªn ch­¬ng tr×nh x©y dùng cña quèc héi. H¬n n÷a cÇn coi träng ch­¬ng tr×nh x©y dùng ph¸p luËt lµ c¬ së quan träng ®Ó thóc ®Èy ho¹t ®éng. Tuy nhiªn cã mét kÕ ho¹ch, mét ch­¬ng tr×nh hoµn thiÖn lµ ch­a ®ñ mµ bªn c¹nh ®ã chóng ta ph¶i cã mét ch­¬ng tr×nh nh»m thùc hiÖn kÕ ho¹ch ®· ®Ò ra. Sù phèi hîp gi÷a ñy ban th­êng vô quèc héi, ñy ban ph¸p luËt cña quèc héi (QH), c¸c ñy ban héi ®ång kh¸c, cïng víi chÝnh phñ vµ c¸c c¬ quan lµ mét yÕu tè kh«ng thÓ thiÕu ®Ó ho¹t ®éng x©y dùng ph¸p luËt tiÕn hµnh. MÆt kh¸c v× tÝnh chÊt c¸c quan hÖ x· héi ®Æt ra mµ ph¶i x¸c ®Þnh c¸c h×nh thøc v¨n b¶n ph¸p luËt cho phï hîp. H×nh thøc v¨n b¶n ph¸p luËt còng cÇn cã c¬ cÊu chÆt chÏ vÒ ch­¬ng, ®iÒu, c©u, ch÷. §iÒu nµy cã ý nghÜa rÊt lín bëi nã nh»m h­íng tíi môc ®Ých chung lµ gióp cho qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh cña ph¸p luËt phï hîp h¬n víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc, phï hîp víi nh÷ng yªu cÇu mµ tån t¹i x· héi ®Æt ra. Tuy nhiªn ë ViÖt Nam do tr×nh ®é d©n trÝ cña ng­êi d©n cßn ch­a cao do vËy ngoµi viÖc ®¶m b¶o tÝnh æn ®Þnh, l©u dµi, kh¸i qu¸t cña ph¸p luËt còng cÇn cã nh÷ng quy ®Þnh cô thÓ mang tÝnh chi tiÕt, dÔ ¸p dông. CÇn ph¶i cã nh÷ng v¨n b¶n h­íng dÉn, gi¶i thÝch ph¸p luËt. Ph¶i ch¨ng chóng ta nªn qui ®Þnh tr¸ch nhiÖm, thêi gian, c¸ch thøc ban hµnh c¸c v¨n b¶n h­íng dÉn gi¶i thÝch ph¸p luËt. Néi dung cña ph¸p luËt x©y dùng ph¶i ®¶m b¶o ph¶n ¸nh cô thÓ, sinh ®éng, trung thùc, kh¸ch quan nh÷ng biÕn ®éng x· héi. CÇn thiÕt kÕt hîp hµi hßa gi÷a t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi. Ph¶i gi¶i phãng mäi tiÒm lùc lao ®éng, ph¸t huy tèi ®a c¸c kh¶ n¨ng x· héi vµo x©y dùng ®Êt n­íc. Ph¶i t¹o ra mét hµnh lang ph¸p lý cho mäi ho¹t ®éng cña chñ thÓ nh­ng l¹i kh«ng ®­îc can thiÖp s©u vµo ®êi sèng x· héi. Cuèi cïng ph¶i t¹o thêi gian, vËt chÊt cho c¸c c¬ quan so¹n th¶o v¨n b¶n ph¸p luËt cã ®iÒu kiÖn ®i s©u th©m nhËp thùc tÕ, n©ng cao tr×nh ®é hiÓu biÕt, ®iÒu kiÖn tranh luËn …®­a ra gi¶i ph¸p tèi ­u cho ho¹t ®éng x©y dùng vµ hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt. Tãm l¹i kh«ng ngõng hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt lµ mét ®iÒu kiÖn rÊt quan träng ®Ó ®Èy nhanh sù ph¸t triÓn cña lèi sèng theo ph¸p luËt ë ViÖt Nam. 2.3 Gi¶i quyÕt hµi hoµ mèi quan hÖ gi÷a 3 yÕu tè Lao ®éng – NghÒ nghiÖp – ViÖc lµm, b¶o ®¶m lîi Ých cho mçi ng­êi ®Òu ®­îc b¶o ®¶m. - Tõng b­íc gi¶i quyÕt viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng th«ng qua viÖc tæ chøc c¸c líp ®µo t¹o tay nghÒ cho ng­êi lao ®éng, bè trÝ cho lao ®éng c«ng viÖc phï hîp víi tay nghÒ cña hä,… - Cã nh÷ng chÝnh s¸ch ®·i ngé hîp lý ®èi víi lao ®éng cã tay nghÒ cao, b¶o ®¶m lîi Ých cho hä: th­ëng, ph¹t ph©n minh,… Gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ gi÷a 3 yÕu tè trªn gióp cho quyÒn lîi cña ng­êi lao ®éng ®­îc b¶o ®¶m, h¹n chÕ nh÷ng viÖc lµm phi ph¸p, sèng theo ph¸p luËt sÏ dÇn ®i vµo thùc tÕ cuéc sèng nhanh h¬n chø kh«ng cßn mang tÝnh khÈu hiÖu chung chung n÷a. 2.4 N©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c tæ chøc, hoµn thiÖn ph¸p luËt vµ ¸p dông ph¸p luËt cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc vµ c¸ nh©n cã thÈm quyÒn. Víi mét hÖ thèng ph¸p luËt hoµn thiÖn ®· lµ mét c¬ së ph¸p lý v÷ng ch¾c cho ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt. Ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt ®­îc tæ chøc tèt sÏ gióp cho ph¸p luËt ®­îc thùc thi trªn thùc tÕ, th«ng qua ®ã sÏ gióp cho lèi sèng theo ph¸p luËt h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ngµy cµng m¹nh mÏ h¬n. * Tr­íc hÕt ®Ó ¸p dông ®óng ®¾n tinh thÇn mµ ph¸p luËt truyÒn t¶i th× c¸c chñ thÓ ph¶i hiÓu râ vµ n¾m v÷ng ph¸p luËt. §iÒu nµy ®ßi hái c¸c c¬ quan nhµ n­íc cã thÈm quyÒn ph¶i cã sù gi¶i thÝch kÞp thêi cô thÓ. HiÖn nay theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt th× ñy ban th­êng vô QH cã thÈm quyÒn gi¶i thÝch hiÕn ph¸p, luËt, ph¸p lÖnh. NghÜa lµ c¸c v¨n b¶n d­íi ph¸p lÖnh cßn lµ mét phÇn bá ngá. Sù gi¶i thÝch cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc kh¸c kh«ng ®­îc coi lµ chÝnh thøc (trõ c¬ quan tßa ¸n). Thùc chÊt sù gi¶i thÝch cña ñy ban th­êng vô QH còng ch­a ngang tÇm víi nhiÖm vô mµ chñ yÕu giao cho tßa ¸n nh©n d©n tèi cao, ®©y lµ c¬ quan ®ãng vai trß quan träng trong c«ng t¸c gi¶i thÝch ph¸p luËt. Tr­íc m¾t cÇn ph¸t huy ­u thÕ nµy, tuy nhiªn vÒ l©u dµi cÇn ph¶i n©ng tr¸ch nhiÖm cña ñy ban th­êng vô QH trong c«ng t¸c nµy, ®ång thêi nªn trao quyÒn gi¶i thÝch ph¸p luËt cho chÝnh c¸c c¬ quan ban hµnh v¨n b¶n ph¸p luËt. Trong qu¸ tr×nh gi¶i thÝch ph¸p luËt ph¶i chÞu sù gi¸m s¸t chÆt chÏ cña c¬ quan cÊp trªn. Còng trong ho¹t ®éng lËp ph¸p cã xu h­íng hiÖn nay lµ quy ®Þnh lu«n c¸c kh¸i niÖm, thuËt ng÷ ph¸p lý ngay trong cïng mét v¨n b¶n. §iÒu nµy buéc c¸c chñ thÓ ph¶i hiÓu chóng theo mét nghÜa thèng nhÊt. §ång thêi n©ng cao tÝnh quyÒn lùc cña chÝnh c¬ quan ban hµnh chóng còng nh­ c¬ quan ¸p dông ph¸p luËt. * N©ng cao tr×nh ®é chuyªn m«n, nghiÖp vô cña ®éi ngò c¸n bé c«ng chøc C¸n bé c«ng chøc lµ ®éi ngò ®ãng vai trß rÊt quan träng trong ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt. HiÖn nay ®éi ngò lµm c«ng t¸c thùc thi ph¸p luËt võa thiÕu l¹i võa yÕu. §Ó ®¸p øng yªu cÇu cña t×nh h×nh míi cÇn ph¶i cã kÕ ho¹ch bæ xung, ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò nµy. C¸c c¸n bé ph¶i th­êng xuyªn ®­îc n©ng cao th«ng qua c¸c ®ît tËp huÊn. MÆt kh¸c còng nªn nghiªn cøu m« h×nh tæ chøc tßa ¸n cña mét sè n­íc kh¸c trªn thÕ giíi ®Ó ¸p dông mét vµi ®iÓm tiÕn bé vµo ViÖt Nam. Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay khi mµ ý thøc ph¸p luËt ch­a cao ®Ó ¸p dông ph¸p luËt mang l¹i hiÖu qu¶ cao cÇn ph¶i thµnh lËp c¸c c¬ quan tµi ph¸n chuyªn tr¸ch ®ñ m¹nh. §©y lµ c¸ch thøc gióp cho nhµ n­íc b¶o vÖ tèi ®a quyÒn cña chñ thÓ ph¸p luËt, t¹o tÝnh c­ìng chÕ cao vµ buéc mäi chñ thÓ ph¶i tu©n theo ph¸p luËt. HiÖn nay tuy chóng ta ®· cã mét sè c¬ quan tµi ph¸n (d©n sù, h×nh sù, hµnh chÝnh...) song vÉn thiÕu. Tr­íc m¾t nªn khai th¸c tèi ®a c¸c c¬ quan nµy vµ nghiªn cøu vÒ l©u dµi nªn thµnh lËp ®Çy ®ñ vµ t¹o tÝnh chuyªn tr¸ch cao cho c¸c c¬ quan tµi ph¸n. §ång thêi còng nªn cã nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ vai trß cña c¬ quan tµi ph¸n cÊp huþÖn. Thùc chÊt ®©y lµ kh©u ®Çu tiªn nh­ng l¹i cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn møc ®é phøc t¹p cña vÊn ®Ò. NÕu lµm tèt c«ng t¸c nµy sÏ lµm gi¶m tèi ®a c¸c vô viÖc ph¶i xem xÐt l¹i vµ do vËy lµm gi¶m ®i tÝnh phøc t¹p cña vÇn ®Ò. C¸c c¬ quan nh­ ®iÒu tra, thi hµnh ¸n, kiÓm s¸t còng cã vai trß rÊt lín trong ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt. C¸c c¬ quan nµy võa cã chøc n¨ng ®¶m b¶o cho ph¸p luËt ®­îc thùc thi ®óng ®¾n, võa gi¸m s¸t qu¸ tr×nh thùc thi ph¸p luËt, ®ång thêi nã cßn ®¶m b¶o cho mäi vi ph¹m ph¸p luËt ®Òu bÞ ph¸t hiÖn vµ xö lý. V× vËy mµ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y cÇn t¨ng c­êng h¬n n÷a vai trß còng nh­ ho¹t ®éng cña c¸c c¬ quan nµy. Song song víi c¸c ho¹t ®éng cña c¬ quan t­ ph¸p trong lÜnh vùc ¸p dông ph¸p luËt lµ c¸c ho¹t ®éng hç trî t­ ph¸p kh¸c nh­ luËt s­, c«ng chøng, gi¸m ®Þnh,…§©y lµ h×nh thøc më réng d©n chñ trong ho¹t ®éng t­ ph¸p ®­îc ®óng ®¾n h¬n ®ång thêi gióp cho chñ thÓ cã thÓ tù ®iÒu chØnh vµ b¶o vÖ lîi Ých cña m×nh trong giíi h¹n cho phÐp. §©y lµ mét ho¹t ®éng rÊt h÷u hiÖu, tuy nhiªn ®Ó ph¸t huy ®­îc thi cÇn cã sù qu¶n lý ®Çu t­ ®óng h­íng tõ phÝa nhµ n­íc. Víi c¸c yÕu tè vÒ c¬ së ph¸p lÝ; vÒ con ng­êi vµ vÒ c¸c c¬ cÊu tæ chøc, nÕu ®­îc ph¸t triÓn ®óng møc sÏ lµ nh÷ng tiÒn ®Ò cho ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt mang l¹i hiÖu qu¶ cao. Th«ng qua ®ã kh¼ng ®Þnh hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt chÝnh lµ mét lèi sèng theo ph¸p luËt ®­îc h×nh thµnh mäi n¬i trªn ®Êt n­íc ta. 2.5 Thùc hiÖn tèt ho¹t ®éng kiÓm tra, gi¸m s¸t, xö lý nghiªm minh c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt. Theo quy ®Þnh cña hiÕn ph¸p 1992 söa ®æi bæ xung n¨m 2001 th× quyÒn gi¸m s¸t tèi cao thuéc QH. Khi QH kh«ng häp thi quyÒn nµy giao cho ñy ban th­êng vô quèc héi QH thùc hiÖn quyÒn gi¸m s¸t cña m×nh th«ng qua ho¹t ®éng nghe b¸o c¸o b»ng v¨n b¶n cña c¸c c¬ quan nh­ chÝnh phñ, ViÖn kiÓm s¸t nh©n d©n, tßa ¸n nh©n d©n, c¸c bé,…t¹i c¸c kú häp quèc héi. §ång thêi quyÒn gi¸m s¸t cña QH cßn thùc hiÖn qua ho¹t ®éng chÊt vÊn cña ®¹i biÓu QH ®èi víi nh÷ng ng­êi cã liªn quan, th«ng qua ho¹t ®éng tiÕp xóc l¾ng nghe ý kiÕn cña cö tri. MÆt kh¸c QH cßn trao quyÒn gi¸m s¸t cho c¬ quan kiÓm s¸t thùc hiÖn chøc n¨ng nµy. Ngoµi ho¹t ®éng gi¸m s¸t cña c¸c c¬ quan chuyªn m«n cßn cã sù thanh tra, kiÓm tra, xö lý vi ph¹m cña c¸c c¬ quan nhµ n­íc. Ho¹t ®éng nµy ®Æt d­íi sù chØ ®¹o cña thñ tr­ëng c¬ quan. Thñ tr­ëng c¬ quan cã tr¸ch nhiÖm thùc hiÖn c«ng t¸c nµy. Th«ng qua ho¹t ®éng thanh tra, kiÓm tra, gi¸m s¸t mµ c¸c c¬ quan ph¸t hiÖn ra c¸c vi ph¹m ph¸p luËt. §Ó n©ng cao quyÒn lùc cña m×nh, tÝnh nghiªm minh cña ph¸p luËt ®ßi hái c«ng t¸c xö lý vi ph¹m ph¸p luËt thËt kh¸ch quan, c«ng b»ng. §Ó lµm c«ng t¸c nµy chóng t«i ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p sau: - N©ng cao n¨ng lùc gi¸m s¸t cña QH, ®Æc biÖt lµ c¸c ®¹i biÓu quèc héi. Cô thÓ lµ n©ng cao tr×nh ®é c¸c ®¹i biÓu quèc héi, cã c¬ chÕ gióp ®¹i biÓu quèc héi thu thËp th«ng tin, tµi liÖu thuËn lîi h¬n. - T¨ng c­êng sù phèi hîp gi÷a c¸c ñy ban cña QH víi chÝnh phñ vµ c¸c c¬ quan kh¸c tïy viÖc mµ tiÕn hµnh kiÓm tra, gi¸m s¸t. - T¨ng c­êng søc m¹nh cña c¸c c¬ quan thanh tra, kiÓm tra, kiÓm s¸t, c«ng an, h¶i quan,..trong hµnh ®éng. - Phèi hîp søc m¹nh cña c¸c ®oµn thÓ quÇn chóng víi c¸c c¬ quan nhµ n­íc gi¶i quyÕt khiÕu n¹i, tè c¸o cña nh©n d©n. - Quy ®Þnh tr¸ch nhiÖm cô thÓ cña thñ tr­ëng c¸c c¬ quan ®¬n vÞ trong viÖc kiÓm tra, gi¸m s¸t, xö lý vi ph¹m vµ b¸o c¸o víi c¸c c¬ quan cã chøc n¨ng. 2.6 §Èy m¹nh c«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt trong nh©n d©n. Lèi sèng theo ph¸p luËt chØ ®­îc h×nh thµnh khi ng­êi d©n thÊy ®­îc tÇm quan träng cña ph¸p luËt ®èi víi ®êi sèng cña hä vµ thÊy ®­îc ph¸p luËt chÝnh lµ c«ng cô b¶o vÖ b¶n th©n hä. ChÝnh v× thÕ mµ c«ng t¸c tuyªn truyÒn, phæ biÕn ph¸p luËt ®ãng mét vai trß rÊt quan träng. §Ó lµm tèt c«ng t¸c nµy cÇn tËp trung vµo mét sè gi¶i ph¸p sau: * N©ng cao vµ ®æi míi viÖc gi¶ng d¹y ph¸p luËt trong tr­êng häc th«ng qua c¸c biÖn ph¸p sau: - X©y dùng mét ch­¬ng tr×nh gi¸o dôc ph¸p luËt phï hîp cho mäi ®èi t­îng - Gi¸o dôc ph¸p luËt ph¶i ®i ®«i víi gi¸o dôc ý thøc chÝnh trÞ (lßng yªu n­íc , nhËn thøc s©u s¾c vÒ lîi Ých giai cÊp ,…) gi¸o dôc ®¹o ®øc, thÈm mü. - §µo t¹o ®éi ngò gi¸o viªn gi¶ng d¹y ph¸p luËt cã t©m huyÕt, cã tr×nh ®é ®Æc biÖt lµ ë cÊp phæ th«ng. §­a m«n gi¸o dôc c«ng d©n vµo gi¶ng d¹y ngay tõ cÊp I (cÊp tiÓu häc). * Ph¸t huy tÝnh tÝch cùc cña c¸c ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. - §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc tuyªn truyÒn, t¨ng thêi l­îng ph¸t spngs trªn truyÒn thanh, truyÒn h×nh… - C¸c ph­¬ng tiÖn b¸o chÝ, s¸ch, tranh cæ ®éng ph¶i râ rµng, dÔ hiÓu, nhanh chãng ®Õn tay nh©n d©n. * VËn ®éng nh©n d©n tham gia vµo c«ng t¸c thùc tiÔn. - H×nh thøc tham gia cña nh©n d©n cã thÓ lµ tù m×nh thùc hiÖn quyÒn nh»m b¶o vÖ lîi Ých c¸ nh©n (khiÕu n¹i, tè c¸o, tham gia phiªn tßa víi t­ c¸ch ng­êi bµo ch÷a, ng­êi lµm chøng,…). - cã thÓ th«ng qua c¸c ho¹t ®éng chung nh­ tham gia nghe nãi chuyÖn, thi t×m hiÓu ph¸p luËt, tham gia tù qu¶n t¹i ®Þa ph­¬ng, tham gia gi¸o dôc t¹i céng ®ång vµ t¹i chÝnh gia ®×nh. * Më réng c¸c dÞch vô t­ vÊn ph¸p lý. Ho¹t ®éng nµy lµ rÊt quan träng vµ phï hîp trong thêi ®iÓm hiÖn nay. Nã võa cã ý nghÜa lín trong tuyªn truyÒn ph¸p luËt, võa cã ý nghÜa lín ®èi víi b¶n th©n c¸c luËt s­. * T¨ng c­êng vµ ®Èy m¹nh ho¹t ®éng gi¸o dôc ph¸p luËt ®Æc biÖt lµ chó träng ho¹t ®éng gi¸o dôc ph¸p luËt trong nhµ tr­êng. Gi¸o dôc ph¸p luËt vµ lèi sèng theo ph¸p luËt lµ 2 vÊn ®Ò cã mèi quan hÖ kh¨ng khÝt víi nhau, hç trî cho nhau bëi vËy ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn lèi sèng theo ph¸p luËt kh«ng thÓ kh«ng quan t©m ®Õn gi¸o dôc ph¸p luËt. Gi¸o dôc ph¸p luËt tèt, ®­îc chó träng sÏ gióp cho ng­êi d©n nhËn thÊy tÇm quan träng cña ph¸p luËt tõ ®ã lµ tiÒn ®Ò, lµ ®iÒu kiÖn quan träng gióp cho lèi sèng h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. Ng­îc l¹i khi lèi sèng theo ph¸p luËt h×nh thµnh còng kh¼ng ®Þnh ho¹t ®éng gi¸o dôc ph¸p luËt ®· ®¹t hiÖu qu¶ cao.VËy gi¸o dôc ph¸p luËt lµ g×? T¹i sao l¹i ph¶i chó träng gi¸o dôc ph¸p luËt trong nhµ tr­êng? CÇn cã nh÷ng gi¶i ph¸p g× ®Ó ho¹t ®éng gi¸o dôc ph¸p luËt mang l¹i hiÖu qu¶ cao? Gi¸o dôc ph¸p luËt lµ qu¸ tr×nh t¸c ®éng mét c¸ch cã hÖ thèng, cã môc ®Ých vµ th­êng xuyªn tíi nhËn thøc con ng­êi nh»m trang bÞ cho mçi con ng­êi mét tr×nh ®é ph¸p lÝ nhÊt ®Þnh ®Ó tõ ®ã cã ý thøc ®óng ®¾n vÒ ph¸p luËt, t«n träng vµ tù gi¸c xö xù theo ph¸p luËt. Gi¸o dôc ph¸p luËt trong nhµ tr­êng lµ mét h×nh thøc gi¸o dôc cã tÝnh nÒn t¶ng vµ cã kh¶ n¨ng ®em l¹i mét c¸ch ®a d¹ng c¸c cÊp ®é kiÕn thøc ph¸p lÝ kh¸c nhau phï hîp víi ®èit­îng tiÕp nhËn. Gi¸o dôc ph¸p luËt trong nhµ tr­êng thÓ hiÖn quan ®iÓm gi¸o dôc con ng­êi toµn diÖn cña §¶ng vµ Nhµ n­íc ta nh»m b¶o ®¶m cho sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch, trÝ tuÖ nh÷ng thÕ hÖ con ng­êi míi, ®ñ ®iÒu kiÖn lµm chñ sù nghiÖp x©y dùng nhµ n­íc ph¸p quyÒn vµ x©y dùng lèi sèng míi – lèi sèng theo ph¸p luËt. §Ó lµm tèt c«ng t¸c gi¸o dôc ph¸p luËt chóng t«i ®­a ra mét sè gi¶i ph¸p sau: - G¾n c«ng t¸c gi¸o dôc ph¸p luËt víi viÖc tæ chøc thùc thi ph¸p luËt vµ ph¸t huy hiÖu qu¶ cña ph¸p luËt trong cuéc sèng. G¾n gi¸o dôc ph¸p luËt víi gi¸o dôc chÝnh trÞ t­ t­ëng, ®¹o ®øc, gi¸o dôc v¨n ho¸ truyÒn thèng, chó träng viÖc chØ ®¹o tæ chøc thùc hiÖn ph¸p luËt ë c¸c vïng, miÒn träng ®iÓm. - §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh gi¸o dôc ®¶m b¶o cho phï hîp víi c¸c ®èi t­îng gi¸o dôc: gi¸o dôc t¹i tr­êng, t¹i ph­êng, t¹i tæ d©n phè, t¹i khu s©n ga,…ë mçi n¬i kh¸c nhau ph¶i cã lo¹i h×nh gi¸o dôc ph¸p luËt kh¸c nhau. - Thèng nhÊt quan ®iÓm gi¸o dôc ph¸p luËt trong nhµ tr­êng lµ liªn tôc, th­êng xuyªn lµ con ®­êng c¬ b¶n t¹o nªn nÒn t¶ng tri thøc ph¸p lý cÇn thiÕt cho qu¸ tr×nh qu¶n lý x· héi b»ng ph¸p luËt, x©y dùng lèi sèng theo ph¸p luËt. 2.7 X©y dùng vµ nh©n réng c¸c mÉu h×nh v¨n hãa ph¸p lý phï hîp víi ®iÒu kiÖn thùc tÕ cña mçi ngµnh, mçi ®Þa ph­¬ng. Lèi sèng theo ph¸p luËt vµ v¨n hãa ph¸p lý lµ 2 yÕu tè cã mèi quan hÖ chÆt chÏ víi nhau, t¸c ®éng lÉn nhau. ë mét khu vùc hay mét n¬i nµo ®ã nÕu lèi sèng theo ph¸p luËt ®· h×nh thµnh th× t­¬ng øng ë ®ã ®· cã v¨n hãa ph¸p lý ng­îc l¹i nÕu cã v¨n hãa ph¸p lý cao th× ®­¬ng nhiªn con ng­êi sÏ sèng vµ lµm viÖc theo ph¸p luËt hay lèi sèng theo ph¸p luËt ®­îc h×nh thµnh. §Ó thùc hiÖn ®­îc chóng ta cÇn tiÕn hµnh mét sè gi¶i ph¸p sau: - X©y dùng nh÷ng c«ng d©n cã v¨n hãa ph¸p lý cao: lµ nh÷ng ng­êi lu«n biÕt t«n träng ph¸p luËt cña nhµ n­íc vµ quy ­íc cña céng ®ång. - X©y dùng gia ®×nh cã v¨n hãa ph¸p lý cao: lµ gia ®×nh kh«ng cã ng­êi ph¹m ph¸p, kh«ng cã ng­êi m­u sinh b»ng nghÒ kh«ng l­¬ng thiÖn. - X©y dùng khu d©n c­ cã v¨n hãa ph¸p lý cao: lµ khu d©n c­ cã quy ­íc chung râ rµng. Mäi thµnh viªn cña céng ®ång tu©n thñ nghiªm minh ph¸p luËt vµ quy ­íc chung. Céng ®ång c­ d©n sèng hßa thuËn, cã tinh thÇn t­¬ng th©n t­¬ng ¸i lÉn nhau, chÊp hµnh ®óng ph¸p luËt kh«ng cã tÖ n¹n x· héi. - X©y dùng c¸n bé, c«ng chøc cã v¨n hãa ph¸p lý cao: lµ ng­êi lu«n ch¨m lo häc tËp chuyªn m«n vµ ph¸p lý kh«ng ngõng n©ng cao tr×nh ®é hiÓu biÕt chuyªn s©u vµ vËn dông thµnh th¹o ph¸p luËt chuyªn ngµnh, lu«n cã ý thøc sö dông ph¸p luËt ®Ó b¶o vÖ quyÒn lîi cho b¶n th©n hä vµ cho nh÷ng ng­êi d©n trong x· héi. Thùc tÕ cuéc sèng ngµy cµng s«i ®éng, cÇn ph¶i x©y dùng vµ nh©n réng nhiÒu lo¹i h×nh cã v¨n hãa ph¸p lý cao nh­ bÖnh viÖn, thÈm ph¸n, luËt s­,… ViÖc x©y dùng vµ nh©n réng mÉu h×nh cã v¨n hãa ph¸p lý cao trong x· héi lµ mét trong nh÷ng biªn ph¸p h÷u hiÖu thóc ®Èy sù nghiÖp x©y dùng nhµ n­íc ph¸p quyÒn XHCN, h×nh thµnh mét lèi sèng míi-lèi sèng theo ph¸p luËt. 2.8 N©ng cao niÒm tin ph¸p lý vµ th¸i ®é t«n träng, thùc thi ph¸p luËt ®èi víi nh©n d©n. Còng nh­ v¨n hãa ph¸p lý, ý thøc ph¸p luËt còng cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi lèi sèng theo ph¸p luËt. ChØ trªn c¬ së nhËn thøc, ®¸nh gi¸ ®óng vÒ ph¸p luËt (ý thøc ph¸p luËt) th× con ng­êi míi cã thÓ sèng vµ lµm theo ph¸p luËt (lèi sèng theo ph¸p luËt ). Do vËy x©y dùng ý thøc ph¸p luËt cao ®­îc xem lµ mét trong c¸c gi¶i ph¸p ®Èy nhanh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn lèi sèng theo ph¸p luËt ë ViÖt Nam. §Ó x©y dùng ý thøc ph¸p luËt cao cÇn thùc hiÖn mét sè gi¶i ph¸p sau: - Gi¸o dôc n©ng cao hiÓu biÕt ph¸p luËt cho nh©n d©n: th«ng qua tuyªn truyÒn, phæ biÕn, gi¸o dôc,… - §Êu tranh phßng vµ chèng nh÷ng hµnh vi thiÕu t«n träng ph¸p luËt, ®Èy lïi c¸c hiÖn t­îng tiªu cùc trong x· héi. - Kh«ng ngõng më réng, khuyÕn khÝch, t¨ng c­êng hµnh vi, ho¹t ®éng tu©n theo ph¸p luËt, nghiªm chØnh chÊp hµnh vµ t«n träng ph¸p luËt. 2.9 N©ng cao hiÖu qu¶ ph¸p luËt, hµi hoµ ho¸ c¬ chÕ ®iÒu chØnh ph¸p luËt víi ®iÒu chØnh x· héi b»ng c¸c lo¹i quy ph¹m x· héi kh¸c. Trong ®êi sèng hµng ngµy kh«ng ph¶i lóc nµo c¸c quan hÖ x· héi còng ®­îc ®iÒu chØnh b»ng ph¸p luËt, trong mét sè tr­êng hîp kh«ng thÓ dïng quy ph¹m ph¸p luËt ®Ó gi¶i quyÕt, lóc ®ã c¸ch gi¶i quyÕt tèt nhÊt lµ t×m ®Õn c¸c quy ph¹m x· héi. Tuy nhiªn nh­ vËy kh«ng cã nghÜa lµ lèi sèng theo ph¸p luËt kh«ng ®­îc h×nh thµnh mµ ë ®©y chóng t«i chØ muèn nãi lµ cÇn nªn cã sù kÕt hîp hµi hoµ gi÷a c¸c quy ph¹m ph¸p luËt víi c¸c quy ph¹m x· héi kh¸c víi môc tiªu cuèi cïng vÉn lµ x©y dùng mét lèi sèng míi – lèi sèng theo ph¸p luËt. 2.10 Ph¸t huy b¶n chÊt, lèi sèng tèt ®Ñp cña d©n téc, tiÕp thu cã chän läc nh÷ng gi¸ trÞ v¨n minh cña lèi sèng nh©n lo¹i. BÊt k× mét sù vËt, sù viÖc hay mét thùc thÓ nµo ®Òu tån t¹i trªn c¬ së kÕ thõa nh÷ng nh©n tè tÝch cùc cña c¸i cò vµ tiÕp tôc ph¸t triÓn nh÷ng nh©n tè tÝch cùc cña nã. SÏ thËt sai lÇm khi phñ nhËn hoµn toµn c¸i cò. Lèi sèng còng vËy, lèi sèng míi còng chØ ra ®êi trªn c¬ së kÕ thõa nh÷ng nh©n tè tÝch cùc cña lèi sèng cò, lèi sèng truyÒn thèng bëi vËy chóng ta cÇn ph¶i tiÕp tôc kÕ thõa nh÷ng b¶n chÊt tèt ®ep cña lèi sèng d©n téc. Tuy nhiªn do lèi sèng theo ph¸p luËt ë VN lµ lèi sèng mang tÝnh chÊt më bëi vËy bªn c¹nh viÖc kÕ thõa nã cßn tiÕp thu cã chän läc nh÷ng gi¸ trÞ v¨n minh cña lèi sèng nh©n lo¹i. 3 Mét sè kiÕn nghÞ. §Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn lèi sèng theo ph¸p luËt ë ViÖt Nam hiÖn nay, theo t«i cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt mét sè néi dung sau: * N©ng cao kh¶ n¨ng liªn kÕt gi÷a khoa häc ph¸p lý víi c¸c ngµnh khoa häc x· héi kh¸c nh­: x· héi häc, t©m lý häc, sè häc, v¨n hãa häc,…®Ó h×nh thµnh ®­îc mét hÖ thèng lý luËn nhËn thøc cã tÝnh tæng thÓ, toµn diÖn vÒ lèi sèng theo ph¸p luËt ë n­íc ta trong ®iÒu kiÖn héi nhËp toµn cÇu hãa nh»m thùc hiÖn ph­¬ng ch©m: héi nhËp nh­ng kh«ng hßa tan; héi nhËp ®Ó hßa nhËp lèi sèng cña nh©n lo¹i vµ ®­¬ng ®¹i. * B¶o ®¶m tÝnh liªn th«ng, th­êng xuyªn gi¸p dôc cña gia ®×nh víi gi¸o dôc nhµ tr­êng vµ x· héi nh»m t¹o lËp m«i tr­êng gi¸o dôc toµn diÖn cã sù kiÓm so¸t, tr¸nh t×nh tr¹ng phiÕn diÖn, lÖch l¹c vÒ nh©n c¸ch cho con ng­êi v× thiÕu c¬ chÕ phèi hîp chung (nhÊt lµ nh÷ng ®èi t­îng nhiÒu thiÖt thßi nh­: trÎ em ®­êng phè, ng­êi kh«ng n¬i n­¬ng tùa, tµn tËt, lÖch giíi tÝnh,…) * Kiªn quyÕt xö lý nghiªm minh c¸c hµnh vi vi ph¹m ph¸p luËt. Tr¸nh t×nh tr¹ng “quan xö theo lÔ – d©n xö theo luËt” g©y nªn nh÷ng hiÖu øng x· héi kh«ng tèt lµm lu mê c¸c gi¸ trÞ d©n chñ, c«ng b»ng, b×nh ®¼ng x· héi. * Më réng h¬n n÷a c¸c biÖn ph¸p d©n chñ nh»m gióp cho ng­êi d©n cã thÓ tham gia vµo c¸c qu¸ tr×nh so¹n th¶o, ban hµnh luËt ®¶m b¶o ph¸p luËt s¸t hîp víi ®êi sèng cña nh©n d©n h¬n. Nh­ vËy gióp cho ph¸p luËt ®i vµo cuéc sèng dÔ rµng h¬n, lèi sèng theo ph¸p luËt nhanh chãng ®­îc h×nh thµnh. KÕt luËn ch­¬ng 2 Th«ng qua viÖc t×m hiÓu thùc tr¹ng vµ gi¶i ph¸p ®Èy m¹nh lèi sèng theo ph¸p luËt ë ViÖt Nam hiÖn nay chung ta cã thÓ ®i tíi mét sè kÕt luËn sau: 1. Lèi sèng theo ph¸p luËt ë n­íc ta chØ cã thÓ x©y dùng d­a trªn c¸c tiÒn ®Ò c¬ b¶n ®ã lµ: truyÒn thèng d©n téc, yÕu tè lÞch sö, hÖ thèng ph¸p luËt, ®iÒu kiÖn kinh tÕ –x· héi cïng víi yÕu tè thêi ®¹i. §ã lµ nh÷ng tiÒn ®Ò quan träng ®Ó x©y dùng lèi sèng theo ph¸p luËt. 2. Thùc tr¹ng lèi sèng theo ph¸p luËt ë ViÖt Nam hiÖn nay ®­îc ®¸nh gi¸ th«ng qua 4 tiªu chÝ c¬ b¶n sau: t×nh h×nh ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi, hÖ thèng ph¸p luËt, ho¹t ®éng ¸p dông vµ thùc hiÖn ph¸p luËt vµ ý thøc ph¸p luËt. Th«ng qua c¸c tiªu chÝ trªn cã thÓ thÊy lèi sèng theo ph¸p luËt ë n­íc ta ®· h×nh thµnh xong møc ®é vµ ph¹m vi cßn h¹n chÕ. 3. §Ó lèi sèng theo ph¸p luËt ngµy cµng ph¸t triÓn manh mÏ h¬n cÇn ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ, ®ã lµ c¸c gi¶i ph¸p sau: coi träng vµ quan t©m thùc chÊt nh©n tè con ng­êi trong sù nghiÖp ®æi míi x©y dùng nhµ n­íc ph¸p quyÒn XHCN, thùc hiÖn tèt ho¹t ®éng ¸p dông ph¸p luËt, thùc hiÖn tèt ho¹t ®éng thanh tra-kiÓm tra-gi¸m s¸t vµ xö lý téi ph¹m nghiªm minh, x©y dùng vµ nh©n réng mÉu h×nh v¨n hãa ph¸p lý phï hîp víi tõng ngµnh tõng ®Þa ph­¬ng, ®Èy m¹nh tuyªn truyÒn, phæ biÕn, gi¸o dôc ph¸p luËt trong nh©n d©n… 4. Cuèi cïng lµ mét sè kiÕn nghÞ nh»m ®Èy nhanh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn lèi sèng theo ph¸p luËt ë VN hiÖn nay. KÕt luËn “Sèng theo ph¸p luËt” lµ mét trong nh÷ng yªu cÇu, ®ßi hái cña ®Êt n­íc ta trong qu¸ tr×nh x©y dùng nhµ n­íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa, mét ®iÒu kiÖn quan träng ®Ó ViÖt Nam cã thÓ v÷ng b­íc tham gia vµo s©n ch¬i chung cña thÕ giíi (WTO). Tuy nhiªn ®Ó cã thÓ ®Èy nhanh qu¸ th×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn lèi sèng theo ph¸p luËt th× tr­íc tiªn chóng ta cÇn phaØ hiÓu mét sè yÕu tè nh­ kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm, b¶n chÊt cña ph¸p luËt, lèi sèng tõ ®ã hiÓu lèi sèng theo ph¸p luËt lµ g×? ®¸nh gi¸ lèi sèng theo ph¸p luËt th«ng qua nh÷ng tiªu chÝ nµo? ®ång thêi xÐt xem cã nh÷ng yÕu tè nµo t¸c ®éng, ¶nh h­ëng tíi ph¸t triÓn lèi sèng theo ph¸p luËt ë ViÖt Nam. Tr¶i qua h¬n 20 n¨m ®æi míi (1986 – 2007) t×nh h×nh kinh tÕ –x· héi cña ViÖt Nam cã nhiÒu thay ®æi. Sù thay ®æi vÒ kinh tÕ –x· héi kÐo theo sù thay ®æi trong nhiÒu lÜnh vùc cña ®êi sèng ®Æc biÖt lµ lèi sèng cña con ng­êi ph¶i thay ®æi ®Ó thÝch nghi víi hoµn c¶nh h¬n. Khi mµ trong x· héi ph¸p luËt ngµy cµng cã vÞ trÝ quan träng h¬n th× mét lèi sèng “tïy tiÖn” kh«ng thÓ tån t¹i l©u ®­îc mµ thay vµo ®ã ph¶i lµ mét lèi s«ng cã trËt tù, kØ c­¬ng h¬n vµ ®ã chÝnh lµ “lèi sèng theo ph¸p luËt”. H¬n n÷a trong ®iÒu kiÖn ngµy nay khi mµ ViÖt Nam ®· chÝnh thøc trë thµnh thµnh viªn cña WTO, chÝnh thøc tham gia vµo s©n ch¬i chung cña thÕ giíi, víi nh÷ng b¹n hµng rÊt khã tÝnh, kh¾t khe vµ n¾m rÊt v÷ng vÒ ph¸p luËt nh­ Anh, Ph¸p, Hoa K×, Canada,…th× viÖc nhanh chãng ph¸t triÓn lèi sèng theo ph¸p luËt ë n­íc ta ngµy cµng trë nªn bøc thiÕt h¬n bao giê hÕt..!ViÖt Nam nãi chung còng nh­ c¸c doanh nghiÖp, tæ chøc ,c¸ nh©n chØ cã thÓ b¶o vÖ quyÒn lîi hîp ph¸p cña minh trong s©n ch¬i Êy khi hä hiÓu biÕt vÒ ph¸p luËt, coi träng ph¸p luËt xem ph¸p luËt lµ c«ng cô b¶o vÖ quyÒn l¬Þ cña ng­êi d©n. Mét bµi häc rÊt lín tõ sù kh«ng hiÓu biÕt kÜ l­ìng vÒ ph¸p luËt ®ã lµ sù thÊt b¹i trong c¸c vô kiÖn c¸ tra, c¸ basa hay trong vô kiÖn giµy da còng vËy còng bÞ thÊt b¹i…Do vËy vÊn ®Ò quan träng lµ ph¶i ®Èy nhanh qu¸ tr×nh ph¸t triÓn lèi sèng theo ph¸p luËt ë ViÖt Nam. Tuy nhiªn ®Ó cã thÓ ®Èy nhanh qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn lèi sèng theo ph¸p luËt ë ViÖt Nam hiÖn nay ®ßi hái §¶ng vµ Nhµ n­íc ph¶i ®­a ra nh÷ng ph­¬ng h­íng còng nh­ gi¶i ph¸p mét trong c¸c ph­¬ng h­íng quan träng nhÊt lµ ph¶i coi träng nh©n tè con ng­êi, coi con ng­êi lµ nh©n tè trung t©m trong x©y dùng lèi sèng theo ph¸p luËt ®ång thêi cïng víi sù phèi kÕt hîp gi÷a c¸c c¬ quan ban ngµnh víi ®«ng ®¶o nh©n d©n ®Ó cïng nhau thùc hiÖn, lµm cho “sèng theo ph¸p luËt” kh«ng cßn mang tÝnh chÊt khÈu hiÖu chung chung n÷a mµ ®· trë thµnh ph­¬ng ch©m sèng vµ hµnh ®éng, thµnh lèi sèng cña kh«ng chØ mét ai mµ chÝnh cña toµn thÓ ng­êi d©n ViÖt Nam nãi chung. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o I.Gi¸o tr×nh – s¸ch 1. C¸cm¸c-¡ngghen - HÖ t­ t­ëng §øc toµn tËp - tËp 3 –Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi 1995 – tr 30 2. A.M.Ru-Mi-An-Txet – Tõ ®iÓn chñ nghÜa céng s¶n khoa häc – Nhµ xuËt b¶n tiÕn bé Matxcova – Nhµ xuÊt b¶n Sù ThËt – 1986 – tr 202 3. Lèi sèng x· héi chñ nghÜa – Nhµ xuÊt b¶n Sù ThËt Hµ Néi – 1982 – tr 45 4. TrÇn V¨n BÝnh – Gi¸o tr×nh lÝ luËn v¨n ho¸ vµ ®­êng lèi v¨n ho¸ cña §¶ng – Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ QGHN – 2000 – tr 190 5. PGS.TS Lª Nh­ Hoa – Lèi sèng ®« thÞ miÒn trung, mÊy vÊn ®Ò lÝ luËn vµ thøc tiÔn – Nhµ xuÊt b¶n VHTTHN – 1996 – tr 10 6. PGS.TS Lª Nh­ Hoa – B¶n s¾c d©n téc trong lèi sèng hiÖn ®¹i – Nhµ xuÊt b¶n VHTTHN – 2003 – tr 17 7. Huúnh Th¸i Vinh – Mét sè vÊn ®Ò lèi sèng, ®¹o ®øc, chuÈn gi¸ trÞ x· héi – Nhµ xuÊt b¶n CTQG – 2001 – tr 63 8. §¶ng céng s¶n ViÖt Nam (2001),V¨n kiÖn ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc lÇn thø 9 –Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia Hµ Néi. 9. Gi¸o tr×nh lý luËn nhµ n­íc vµ ph¸p luËt – T­êng §¹i häc LuËt Hµ Néi. 10. NguyÔn B×nh - C«ng t¸c ph¸p chÕ tuyªn truyÒn gi¸o dôc vµ hoµn thiÖn ph¸p luËt –-1987 –Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ Quèc Gia 11. GS.Vò khiªu - Lao ®éng, nguån v« tËn cña mäi gi¸ trÞ – Nhµ xuÊt b¶n thanh niªn Hµ Néi. 12. TS.Lª V­¬ng Long - Nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n vÒ quan hÖ ph¸p luËt –2004 13.NguyÔn Minh ®oan - N©ng cao hiÖu qu¶ cña ph¸p luËt ViÖt Nam trong giai ®o¹n hiÖn nay 14. A-lÕch-x©y-Ðp - Ph¸p luËt trong cuéc sèng cña chóng ta. 15. GS.TSKH §µo TrÝ óc - X©y dùng nhµ n­íc ph¸p quyÒn x· héi chñ nghÜa ––Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ Quèc Gia 16. TS §Æng Quang Thµnh - X©y dùng lèi sèng cã v¨n hãa cña thanh niªn TP Hå ChÝ Minh trong c«ng cuéc ®æi míi theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa (LA.TS triÕt häc) –– Häc ViÖn ChÝnh trÞ Quèc Gia HCM HN2005 17. NguyÔn TÊt B¹t - X· héi vµ con ng­êi ––Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ Quèc Gia n¨m 2001 18. X· héi vµ Ph¸p luËt –Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ Quèc Gia –n¨m 1994 II.B¸o – T¹p chÝ A.B¸o 1.B¸o An ninh nh©n d©n. 2.B¸o C«ng an nh©n d©n 3.B¸o Lao ®éng x· héi :sè cuèi n¨m 2005 vµ 2006 4.B¸o Gi¸o dôc thêi ®¹i. 5.Thêi b¸o kinh tÕ ViÖt Nam : c¸c sè n¨m 2006 vµ nh÷ng sè ®Çu n¨m 2007 B.T¹p chÝ 1.T¹p chÝ luËt häc –Tr­êng §¹i häc LuËt HN 2.T¹p chÝ d©n chñ vµ ph¸p luËt –Bé T­ Ph¸p 3.T¹p chÝ Nhµ n­íc vµ Ph¸p luËt

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docLối Sống theo pháp luật ở Việt Nam hiện nay.doc
Luận văn liên quan