Luận văn Báo chí với việc tuyên truyền giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số vùng Tây Bắc

tin muốn gửi gắm.... Cụ thể công tác tuyên truyên về di sản văn hóa mà Báo chí Sơn La cần tập trung giai đoạn hiện nay: Báo cần phải được phủ sóng (đối với Phát thanh –Truyền hình) và phát hành báo chí trên diện rộng, cung cấp thông tin nhanh nhằm tuyên truyền đường lối, chủ trương chính sách pháp luật của Đảng, Nhà nước đối với việc bảo tồn, phát huy những giá trị văn hóa đặc sắc của các dân tộc thiểu số. Giới thiệu những vẻ đẹp truyền thống dân tộc, của các danh thắng, những cái hay cái đẹp trong dân ca và nghệ thuật truyền thống,. Tham gia vào việc đấu tranh, ngăn chặn những hành vi xâm hại dến di sản văn hóa đồng thời chú trọng tuyên truyền: giữ gìn đi đôi với phát triển phát huy di sản trong đời sống xã hội bằng những đường hướng và giải pháp cụ thể. Ngoài ra, báo chí Sơn La còn phải luôn quán triệt về nhiệm vụ thường xuyên của mình trong công tác tuyên truyền giá trị văn hóa văn hóa dân tộc: tuyên truyền sâu rộng hơn các đường lối, chính sách về xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc. Và càng phải nắm vững : bảo vệ di sản văn hóa dân tộc là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, của mọi công dân, trong đó các cơ quan báo chí có trách nhiệm lớn trong việc huy động đông đảo các tầng lớp nhân dân tham gia vào sự nghiệp to lớn này.... Hiện nay tình hình quốc tế đang có những diễn biến phức tạp. Với cơ chế mở cửa và quan hệ đa dạng hóa, đa phương hóa với tất cả các nước trên thế giới của Đảng và Nhà nước ta, Sơn La đã chịu sự tác động sâu sắc trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội v.v... Với cơ chế thị trường, bên cạnh những tác động tích cực to lớn cũng đã bộc lộ những mặt trái của nó, ảnh hưởng tiêu cực đến tư tưởng, đạo đức, lối sống và nhận thức thẩm mỹ của nhân dân, đặc biệt là tầng lớp thanh, thiếu niên. Trước tình hình đó Đảng bộ tỉnh Sơn La cần phải quán triệt sâu sắc hơn nữa nhiệm vụ và các giải pháp lớn của Nghị quyết Trung ương 5, đưa Nghị quyết vào cuộc sống đến với từng người, từng gia đình, từng tập thể và cộng đồng, từng địa bàn dân cư, vào mọi lĩnh vực hoạt động của đời sống xã hội. Vai trò của báo chí trong công tác tuyên truyền bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc là hết sức to lớn, không thể thiếu được trong tiến trình phát triển và hội nhập. Chính vì thế, Đảng bộ tỉnh Sơn La cần phải có chủ trương, chính sách để đầu tư thích đáng cho công tác tuyên truyền trên hệ thống báo chí - đầu tư kinh phí hoạt động, cơ sở vật chất, kỹ thuật, máy móc và yếu tố con người phải được quan tâm đúng mức. 3.2. TĂNG CƯỜNG ĐẦU TƯ CHO CÁC HOẠT ĐỘNG TUYÊN TRUYỀN BẢN SẮC VĂN HÓA TRUYỀN THỐNG DÂN TỘC THIỂU SỐ 3.2.1. Về thời lượng Đối với công tác tuyên truyền để bảo tồn những bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số của các loại hình báo chí ở Sơn La cần phải được tăng cường đầu tư một cách thích đáng. Trước hết cần phải tăng thời lượng phát sóng chương trình Phát thanh- truyền hình, và trên báo in, từ đó xây dựng lịch phát sóng và xây dựng các chuyên đề, chuyên mục về vấn đề giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc mang tính định kỳ. Cần xây dựng một cơ cấu phát sóng chương trình văn hóa dân tộc trong tổng thể chương trình của tỉnh. Từ cơ sở trên lập kế hoạch cụ thể thực hiện sản xuất các phóng sự, chuyên đề, chuyên mục riêng để tuyên truyền về bản sắc văn hóa dân tộc thiểu số, từ đó mới có thể định hướng cụ thể cho phóng viên trong công tác tuyên truyền của mình, mới tập trung được vào những nội dung sát thực và phù hợp với đặc thù của tỉnh miền núi. Qua kết quả thăm dò ý kiến công chúng báo chí Sơn La cho thấy những ý kiến và nhu cầu từ phía công chúng đối với thời lượng phát sóng, phát hành báo chí hiện nay, phần lớn cho rằng việc tăng cường đầu tư cho thời lượng mở thêm các chuyên trang, chuyên mục tuyên truyền về giá trị văn hóa các dân tộc thiểu số là cần thiết. Số liệu tỉ lệ phần trăm được thể hiện qua bảng biểu sau: Bảng 3.1: Theo quí vị báo chí Sơn La có cần phải mở những chuyên trang, chuyên mục định kỳ dành cho vấn đề tuyên truyền những giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số không ? Mức độ Tăng Giữ nguyên Giảm Số phiếu 254/475 184/457 28/457 Tỉ lệ (%) 53,61% 40,26% 6,12% Nguồn: Tác giả tự thống kê. Như vậy việc mở rộng những chuyên trang, chuyên mục định kỳ sẽ giúp cho công tác tuyên truyền về vấn đề văn hóa dân tộc mới có thể đề cập hết được các lĩnh vực trong đời sống, từ những nét ăn - ở - mặc một cách toàn diện, có chiều sâu, trong khi đó ở Sơn La chủ yếu là các dân tộc thiểu số, mỗi dân tộc lại có một nét văn hóa riêng và rất phong phú. Để đi sâu tìm hiểu những nét văn hóa đó và tuyên truyền một cách đầy đủ thì việc đầu tiên là phải tăng thời lượng. Khi số lượng, thời lượng tăng và cơ cấu chương trình được xây dựng cụ thể, tính thời điểm cũng phải được tính toán sao cho đạt kết quả tiếp nhận thông tin lớn nhất cho công chúng. Vấn đề thời lượng ở đây được tăng lên là tăng trong tổng thể chương trình báo chí nói chung, tăng bằng cách mở các chuyên đề, chuyên mục để phát sóng định kỳ thường xuyên từ đó mới tạo cho công chúng một thói quen tiếp nhận thông tin về vấn đề văn hóa dân tộc và có được nhận thức đúng về vấn đề cần thiết phải bảo tồn những bản sắc văn hóa của dân tộc mình. Mục đích của việc tăng thời lượng là để chuyển tải các nội dung nhiều hơn, phong phú hơn và có thể tác động vào công chúng một cách thường xuyên, liên tục, từ đó mới có được nhận thức và hành vi cụ thể, tích cực và đúng đắn về vấn đề bảo tồn những bản sắc văn hóa dân tộc trong quần chúng nhân dân. Bảng 3.2: Theo quí vị báo chí Sơn La có cần mở thêm các chương trình, chuyên mục sử dụng chữ viết và tiếng dân tộc không? Mức độ Rất cần thiết Cần thiết Không cần thiết Số phiếu 198/457 205/457 63/457 Tỉ lệ (%) 41,35% 44,85% 13,58% Nguồn: Tác giả tự thống kê. Qua bảng biểu cho thấy phần lớn các ý kiến cho rằng việc sử dụng thứ tiếng của các dân tộc thiểu số khác cần được Đài Phát thanh- Truyền hình tỉnh, Báo Sơn La, tạp chí Suối Reo quan tâm thực hiện. Qua chương trình tiếng dân tộc, bài viết bằng chữ dân tộc không những giúp cho vốn chữ viết và tiếng nói của dân tộc luôn được gìn giữ, phát triển mà từ ngôn ngữ dân tộc mình nội dung chuyển tải của báo chí đến người dân sẽ tận tường và dễ hiểu hơn bản chất của vấn đề. Ngoài việc tăng thời lượng và sắp xếp cơ cấu trong một chương trình sao cho hợp lý, đồng thời phải nghiên cứu nhu cầu và thói quen tiếp nhận thông tin của quần chúng, từ đó những người làm báo mới có thể cung cấp được những gì công chúng cần. 3.2.2. Tăng cường số lượng bài viết về văn hóa dân tộc thiểu số trên báo chí Sơn La Số lượng bài viết về vấn đề giữ gìn giá trị bản sắc văn hóa dân tộc thiểu số cũng phần nào phản ánh, đánh giá được định hướng tuyên truyền cùng như chất lượng của báo chí dành cho công tác tuyên truyền bảo tồn và phát huy di sản văn hóa dân tộc. Thực tế khảo sát hơn một năm báo chí Sơn La (1/2008 – 6/2009) có hơn 200 tin bài ở các thể loại về vấn đề di sản - một số lượng cũng chưa phải là nhiều Qua kết quả thăm dò ý kiến công chúng báo chí Sơn La, cho thấy ý kiến và nhu cầu của công chúng đối với số lượng bài viết về vấn đề giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc thiểu số hiện nay, phần lớn cho rằng để đảm bảo cho công tác tuyên truyền xã hội hóa bảo tồn và phát huy di sản văn hóa dân tộc dân gian các dân tộc thiểu số cần phải tăng thêm số lượng bài viết về vấn đề này. Cụ thể được thể hiện dưới bảng sau: Bảng 3.3: Để nâng cao chất lượng nội dung và hiệu quả thông tin của công chúng về vấn đề giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc thiểu số báo chí Sơn La có cần tăng số lượng các bài viết không? Mức độ Rất cần thiết cần thiết không cần thiết Số phiếu 198/457 205/457 63/257 Tỉ lệ (%) 41, 35 44,85 13,58 Nguồn: Tác giả tự thống kê. Tăng số lượng bài viết về giá trị văn hóa các dân tộc thiểu số là điều kiện để đề cập đến mọi khía cạnh, loại hình di sản trong công tác bảo tồn và phát huy nó trong đời sống xã hội một cách toàn diện, có chiều sâu. Chúng ta đều biết kho tàng giá trị văn hóa của các dân tộc thiểu số là vô cùng phong phú, để đi sâu tìm hiểu kho tàng quý giá đó và tuyên truyền một cách đầy đủ thì việc đầu tiên là phải tăng số lượng bài viết tất nhiên sẽ dẫn đến phóng viên phải tìm hiểu và viết nhiều hơn, đó cũng là điều kiện đánh giá trình độ, khả năng tác nghiệp - lao động phóng viên rất hiệu quả. Thực tế khảo sát báo chí có thể thấy rằng, báo chí Sơn la đã có sự quan tâm nhất định đối với mảng đề tài này thể hiện ít nhiều ở số lượng bài viết, các vấn đề đề cập... . Nên khi lấy ý kiến của công chúng về mức độ thể hiện vấn đề tuyên truyền giá trị văn hóa các dân tộc thiểu số trên báo chí, công chúng có nhận xét chung: Bảng 3.4: Vấn đề tuyên truyền những giá trị văn hóa truyền thống trên báo chí Sơn La được thể hiện như thế nào? Mức độ Thường xuyên Vừa phải Còn ít Số phiếu 123/457 188/457 137/457 Tỷ lệ % 28,88% 41, 13% 29,97% Nguồn: Tác giả tự thống kê. Nhìn vào kết quả cho thấy công tác tuyên truyền về gìn giữ và phát huy giá trị bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số trên báo chí Sơn La chưa được thường xuyên liên tục, chưa thật sự trở thành một nhiệm vụ cấp bách của mỗi cơ quan báo chí. Tuy nhiên, ta cũng phải xét về nhiều nguyên nhân ví dụ như kinh phí tuyên truyền còn hạn chế, thời lượng, dung lượng. Một vấn đề khác đặt ra hiện nay đối với báo chí Sơn La là có cần thiết phải xây dựng chuyên trang, chuyên mục dành riêng cho di sản hay không, bởi như đã trình bày ở phần trên hiện nay chỉ riêng Đài Phát thanh - Truyền hình Sơn La mặc dù có chuyên mục: “ Di sản văn hóa” song cũng mới chỉ hai tháng có một số, báo Sơn La không tổ chức một trang mục nào riêng về vấn đề , mà bài viết về di sản thuộc lĩnh vực nào tùy theo mức độ quan trọng khác nhau của báo. Đặc biệt hơn qua khảo sát thấy mảng đề tài viết tuyên truyền về văn hóa các dân tộc thiểu số miền núi của tạp chí văn nghệ Suối Reo còn có ít, Qua thăm dò công chúng báo chí Sơn La về vấn đề này cho thấy: Bảng 3.5: Theo quí vị báo chí Sơn La có cần phải xây dựng các chuyên mục, chuyên trang định kỳ dành cho vấn đề tuyên truyền giá trị văn hóa dân tộc trên báo chí không? Mức độ Rất cần thiết Cần thiết Không cần thiết Số phiếu 184/457 245/457 28/457 Tỷ lệ % 40,26% 53, 61% 6,12% Nguồn: Tác giả tự thống kê. Như vậy đa phần công chúng báo chí Sơn La cho rằng cần thiết phải xây dựng trang, mục riêng cho vấn đề tuyên truyền giữ gìn bản sắc văn hóa các dân tộc, thiết nghĩ đây cũng là một nhận định đúng, bởi số lượng bài viết có nhiều nhưng lại quá dàn trải ở các trang, chuyên mục, chuyên đề, trên cả sóng Phát thanh - Truyền hình gây tâm lý khó tiếp nhận cho công chúng. Nên chuyển hình thức chuyển tải bằng cách xây dựng trang riêng cho việc tuyên truyền, công chúng có thể tiếp cận trang văn hóa dân tộc một cách thuận lợi nhất, trực tiếp nhất. Như vậy hiệu quả tuyên truyền sẽ thu được kết quả khả quan hơn... Khi tăng số lượng bài viết và xây dựng được trang dành riêng để tuyên truyền về di sản văn hóa dân tộc thiểu số, đồng thời phải chú ý tăng cường chất lượng bài viết, trang mục, có thế thì việc tăng số lượng bài và xây dựng trang riêng về giữ gìn văn hóa dân tộc thiểu số mới có ý nghĩa...mục đích cuối cùng là phải chuyển tải được nhiều nội dung hơn, phong phú hơn và có thể tác động vào công chúng một cách thường xuyên, liên tục, từ đó mới có nhận thức và hành vi cụ thể, tích cực và đúng đắn về vấn đề phát huy những giá trị văn hóa dân tộc thiểu số đặc sắc – tài sản quý giá mà bao thế hệ cha ông truyền lại. Song hành với việc tăng số lượng tổ chức chuyên trang, chuyên mục về tuyên truyền giá trị văn hóa đặc sắc các dân tộc thiểu số sao cho hợp lý, báo chí Sơn La cũng cần phải nghiên cứu nhu cầu và thói quen tiếp nhận thông tin của công chúng, từ đó xây dựng định hướng và phương pháp tuyên truyền. Không khi nào được quan niệm, những đề tài, bài viết về di sản văn hóa là vấn đề không mang tính thời sự mà chỉ mang tính chuyên ngành mà những giá trị văn hóa đặc sắc của dân tộc thiểu số và công cuộc bảo tồn, phát huy nó là vấn đề hết sức thời sự. Do vậy phóng viên của báo một mặt phải đi sâu nghiên cứu lĩnh vực mình tuyên truyền là gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa dân tộc thiểu số vùng là một nhiệm vụ trong tâm và luôn cấp bách. 3.2.3. Tổ chức sản xuất chương trình Hiện nay công tác tổ chức sản xuất những chương trình về vấn đề bảo tồn bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số trên hệ thống báo chí tỉnh Sơn La còn nhiều hạn chế, khó khăn. Dường như mọi cái vẫn chỉ là tự phát, chưa có sự phối hợp chặt chẽ giữa cơ quan báo chí với các ban ngành. Vậy, để nâng cao hiệu quả của công tác tuyên truyền bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc, Báo chí Sơn La cần phải có kế hoạch cụ thể, dài hạn với Sở văn hóa – thông tin để thực hiện các phóng sự và mở các chuyên đề, chuyên mục để phát sóng định kỳ. Điều này sẽ tạo điều kiện cho phóng viên chủ động hơn trong quá trình tác nghiệp. Ngoài ra cũng cần phải có sự phối hợp giữa đơn vị báo chí và cơ quan chức năng trong toàn tỉnh , làm cho cơ sở thấy được việc phối hợp với Báo chí để thực hiện tốt công tác tuyên truyền giá trị văn hóa các dân tộc thiểu số là trách nhiệm và nghĩa vụ của họ. Trong quá sáng tạo các tác phẩm báo chí về văn hóa các dân tộc thiểu số, phóng viên phải có sự chuẩn bị tư liệu kỹ càng, phải tự phát hiện các đề tài, tạo sự sinh động và phong phú của nội dung chương trình. Trong quá trình dàn dựng và xây dựng chương trình, cần phải chú ý đi sâu vào bản chất của vấn đề từ đó phát hiện những giá trị, những nét đẹp riêng của mỗi dân tộc và phải làm cho nó có ý nghĩa trong đời sống văn hóa tinh thần chung trong cộng đồng dân tộc Việt Nam. Bên cạnh đó cũng phải chỉ ra những thứ ngoại lai, độc hại, trái với thuần phong mỹ tục của dân tộc ta. Ngoài ra các cơ quan báo chí ở Sơn La cũng cần phải có các chương trình tọa đàm, trao đổi bàn luận về vấn đề bản sắc văn hóa dân tộc, tổ chức các chương trình giao lưu văn hóa, văn nghệ, hoặc các cuộc thi tìm hiểu về những giá trị văn hóa dân tộc mà mọi người dân đều có thể tham gia với tư cách là một chủ thể sáng tạo ra những giá trị văn hóa đó. Qua bảng biểu sau có thể thấy rõ hơn. Bảng 3.6: Vấn đề tuyên truyền giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số được thể hiện trên các loại hình báo chí như thế nào? Mức độ Thường xuyên Vừa phải ít Số phiếu 132/457 188/457 137/457 Tỉ lệ (%) 28,88% 41,13% 29,97% Nguồn: Tác giả tự thống kê. Để cải thiện những yếu kém, cần phải xây dựng một mạng lưới cộng tác viên người dân tộc thiểu số. Để cho mạng lưới cộng tác viên hoạt động có hiệu quả, chú trọng đến những cộng tác viên là người dân tộc thiểu số, cần có định hướng cụ thể cho đối tượng này. Bên cạnh đó cần phải có một chế độ cụ thể, cũng như phải đầu tư về phương tiện kỹ thuật thực hiện chương trình, tạo sự chỉ đạo chặt chẽ thống nhất trong chiến lược tuyên truyền về lĩnh vực văn hóa dân tộc, không chỉ trong mỗi phóng viên báo chí Sơn La, mà sự hiệp đồng trong các cơ quan báo chí trong công tác tuyên truyền. Từ đó tạo ra ý thức, trách nhiệm của mỗi cá nhân quan tâm, tăng cường hơn nữa trong việc tuyên truyền những giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số. Bảng 3.7: Quí vị cho rằng các loại hình báo chí Sơn La có cần phải quan tâm hơn nữa vấn đề tuyên truyền giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số không? Mức độ Rất cần thiết Cần thiết Không cần thiết Số phiếu 167/457 223/457 65/457 Tỉ lệ (%) 36,54% 48,79% 14,22% Nguồn: Tác giả tự thống kê. 3.2.3.1. Đổi mới nội dung và hình thức tuyên truyền Thực trạng vấn đề tuyên truyền bảo tồn bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số trên báo chí Sơn La còn nhiều hạn chế, về cả nội dung và hình thức. Để nâng cao chất lượng cần thay đổi cách tiếp cận, lựa chọn và nhận thức vấn đề. Trong quá trình thực hiện các tác phẩm, phóng viên cần quan tâm đến việc lựa chọn các sự kiện, vấn đề, đề tài, chi tiết ... để đưa vào nội dung tác phẩm. Phóng viên trực tiếp thực hiện chương trình về văn hóa cần có những chính kiến, thái độ của mình để phân biệt đâu là những giá trị cần phải được phát huy, đâu là cái đi ngược lại với thuận phong mỹ tục của nhân dân ta. Đối với việc tuyên truyền về bản sắc văn hóa dân tộc, phóng viên cần lựa chọn những sự kiện nào hay, được nhiều người quan tâm để phản ánh, chứ không phải gặp bất cứ cái gì cũng phản ánh. Phóng viên phải nhận thức được rằng các sự kiện luôn gắn bó liên hệ với nhau, sự kiện này là nguyên nhân của sự kiện kia. Phóng viên phải biết xâu chuỗi các sự kiện đó và xác định đâu là các sự kiện chính được nhiều người quan tâm. Qua thăm dò ý kiến bạn xem truyền hình cho thấy: Bảng 3.8: Quí vị nhận xét nội dung và hình thức tuyên truyền về vấn đề giữ gìn giá trị bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số trên các loại hình báo chí ở Sơn La? Mức độ Hay Bình thường Nhàm chán Số phiếu 86/457 248/457 123/457 Tỉ lệ (%) 18,81% 54,26% 26,91% Nguồn: Tác giả tự thống kê. Nhìn số liệu từ bảng trên ta thấy rằng, đa phần công chúng báo chí Sơn La đánh giá nội dung tuyên truyền về gìn giữ và phát huy những giá trị bản sắc văn hóa dân tộc là bình thường và nhàm chán – đây là những đánh giá và nhận xét hết sức công bằng. Vậy nên, đổi mới về nội dung tuyên truyền trên báo chí về đề tài gìn giữ những giá trị tốt đẹp của văn hóa dân tộc thiểu số là nhiệm vụ cấp thiết. Trong quá trình khảo sát người viết nhận thấy, báo chí Sơn La mới chỉ chú trọng đến tuyên truyền về bảo tồn di sản văn hóa còn vế kia của vấn đề là phát huy di sản văn hóa trong đời sống thì ít đề cập tới. Vì vậy báo cũng nên cân bằng hai nội dung này trong hoạt động tuyên truyền , bới thiếu một trong hai về thì không thể có một định hướng cho công tác di sản một cách toàn diện, và sẽ khiến cho người công chúng nhận thức lệch vấn đề. Để nâng cao chất lượng, nội dung và hình thức tuyên truyền báo cần phát huy thêm các thể loại thế mạnh như: để tăng thêm nhiều giọng điệu cần phải mở thêm các chuyên mục để các thể loại chính luận báo chí đóng vai trò góp tiếng nói định hướng của mình trong lĩnh vực di sản văn hóa quan trọng này; tổ chức thêm các cuộc tọa đàm, trao đổi, thi tìm hiều về di sản văn hóa dân tộc - là một cách thức tuyên truyền hiệu quả góp phần xã hội hóa công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hóa dân tộc theo sự chỉ đạo của Đảng và Nhà nước. Vấn đề hình thức thể hiện nội dung vấn đề văn hóa dân tộc phải đa dạng và phong phú về thể loại. Không nên chỉ đơn thuần sử dụng các phóng sự, tin, bài mà trong các chuyên đề, chuyên mục cần tổ chức thêm các cuộc tọa đàm, trao đổi, thậm chí tổ chức các sân chơi dành cho đối tượng là đồng bào dân tộc thiểu số, để họ có điều kiện giao lưu giữa các vùng với nhau, từ đó học hỏi trao đổi và phát huy những nét đẹp vốn có, làm giàu thêm những giá trị văn hóa của dân tộc. Ngôn ngữ trong các chương trình cần phải được thể hiện sinh động ,dễ hiểu, tránh dùng các câu quá phức tạp hay có quá nhiều thuật ngữ khoa học làm cho công chúng khó hiểu. Những chương trình dành cho dân tộc nào thì nên dùng thứ ngôn ngữ của dân tộc đó, để tạo cho khán giả một khả năng tiếp nhận dễ dàng. Trong các tin, bài, phóng sự bàn về văn hóa trên báo chí Sơn La chủ yếu dựa vào các báo cáo còn hình ảnh thì nghèo nàn. Qua việc thăm dò ý kiến khán giả xem truyền hình, và trên báo chí có 59,08%% người cho rằng hình thức tuyên truyền là đơn điệu. Để nâng cao hiệu quả tuyên truyền bảo tồn bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số, trước hết người thực hiện chương trình phải chủ động có những sáng tạo mới, cái nhìn mới và cách thể hiện vấn đề, từ đó mới có thể nâng cao và đổi mới cả về nội dung và hình thức tuyên truyền. Để nâng cao hiệu quả tuyên truyền bảo tồn bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số, trước hết người thực hiện chương trình phải chủ động, có những sáng tạo mới, cái nhìn mới và cách thể hiện vấn đề, từ đó mới có thể nâng cao và đổi mới cả về nội dung và hình thức tuyên truyền. 3.2.4. Đào tạo nâng cao trình độ đội ngũ phóng viên tuyên truyền về giá trị bản sắc văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số 3.2.4.1. Sắp xếp, đào tạo đội ngũ phóng viên, biên tập viên Để nâng cao hiệu quả chất lượng của việc tuyên truyền bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc thiểu số, ngoài việc sắp xếp lại những phóng viên, biên tập viên có chuyên sâu về lĩnh vực văn hóa dân tộc, báo chí tỉnh Sơn La cần phải có kế hoạch đào tạo đội ngũ phóng viên, biên tập viên thực hiện các chương trình về vấn đề văn hóa dân tộc nói riêng. Việc đào tạo và đào tạo lại cho các phóng viên, biên tập viên phải được diễn ra thường xuyên, đó là yếu tố quan trọng trong việc nâng cao chất lượng chương trình và hiệu quả của việc tuyên truyền bảo tồn bản sắc văn hóa dân tộc. Hàng năm các cơ quan báo chí ở Sơn La nên tổ chức mở các lớp tập huấn, bồi dưỡng cho phóng viên, biên tập viên những kiến thức về văn hóa các dân tộc thiểu số. Để quá trình đào tạo nâng cao trình độ, hiểu biết của phóng viên, biên tập viên về lĩnh vực văn hóa dân tộc thực sự có hiệu quả đòi hỏi bản thân mỗi phóng viên, biên tập viên phải có nhận thức đúng đắn về vấn đề văn hóa dân tộc từ đó tìm tòi và trang bị cho mình những kiến thức cơ bản phục vụ cho quá trình hoạt động chuyên môn. Bảng 3.9: Phóng viên có cần phải đi nâng cao kiến thức và tìm hiểu sâu về giá trị truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số không? Mức độ Rất cần thiết Cần thiết Không cần thiết Số phiếu 184/457 236/457 37/457 Tỉ lệ (%) 40,26% 51,64% 8,09% Nguồn: Tác giả tự thống kê. Vấn đề đào tạo đội ngũ phóng viên có ý nghĩa quan trọng. Có trình độ chuyên môn vững, ý thức chính trị cách mạng đúng đắn họ mới có thể thực hiện các nhiệm vụ tuyên truyền một cách có hiệu quả theo quan điểm của Đảng. Tuyên truyền về vấn đề bản sắc văn hóa dân tộc thiểu số là một mảng đề tài lớn mà Đảng bộ tỉnh Sơn La coi trọng và xác định rõ ràng. Điều đó đòi hỏi phải có đội ngũ phóng viên, biên tập viên những người làm báo chuyên trách phản ánh về mảng đề tài này luôn phải nâng cao trình độ, sự hiểu biết về văn hóa dân tộc. Đào tạo đội ngũ phóng viên, biên tập viên thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền phản ánh vấn đề văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số là việc làm cần thiết, nhất là trong thời kỳ mở cửa giao lưu như hiện nay. Trong tác nghiệp, không phải lĩnh vực nào phóng viên cũng có thể hiểu biết sâu tất cả các khía cạnh, nhất là đối với vấn đề văn hóa dân tộc. Thực tế đòi hỏi cần phải có những chuyên gia tư vấn về lĩnh vực này, mới có thể đáp ứng được chiều sâu của tác phẩm. Đào tạo và đào tạo thường xuyên cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên chuyên về văn hóa dân tộc, từ đó có thể nắm bắt các chủ trương đường lối của Đảng, chính sách cụ thể của Nhà nước đối với vấn đề văn hóa dân tộc ở miền núi. Đó là những điều kiện cơ bản cần thiết để đội ngũ phóng viên thực hiện việc xây dựng các phóng sự về mặt bản sắc dân tộc một cách sâu rộng, sát thực tế. 3.2.4.2. Có chế độ chính sách hợp lý đối với phóng viên Cùng với công tác đào tạo nâng cao trình độ phóng viên, báo cũng cần có những chế độ, chính sách hợp lý dành cho phóng viên để khuyến khích, động viên họ sáng tạo những tác phẩm có chất lượng và chiều sâu văn hóa, cơ quan chủ quản cũng cần tạo môi trường hoạt động cho phóng viên của báo chí, được tham gia vào mọi hoạt động văn hóa, giao lưu văn hóa, đó là điều kiện để phóng viên mở mang tầm nhìn và kiến thức về văn hóa để từ đó cái nhìn tổng quát hơn về công cuộc bảo tồn di sản văn hóa dân tộc. Trong quá trình thực hiện các phóng sự, chuyên đề, chuyên mục, các chương trình về vấn đề bản sắc văn hóa dân tộc, phóng viên gặp rất nhiều khó khăn trong quá trình thực hiện, như kinh phí để chi cho việc dàn dựng chương trình, điều kiện về phương tiện làm nghề còn hạn chế. Để tuyên truyền vấn đề văn hóa dân tộc đạt hiệu quả cao, các cơ quan báo chí cần phải có một chế độ chính sách phù hợp. Trước hết nâng chế độ nhuận bút cho các phóng viên vì chi phí cho loại tác phẩm này thường rất cao, phóng viên phải đi xa trong nhiều ngày. Ví dụ: Trong quá trình thực hiện tổ chức sản xuất các chương trình truyền hình phần lớn phóng viên chuyên về văn hóa của Đài phát thanh - Truyền hình Sơn La phải tự túc toàn bộ từ phương tiện đi lại, cho đến việc thuê các diễn viên trong quá trình thực hiện tổ chức dàn dựng tái hiện các hoạt động văn hóa tại địa phương. Những tác phẩm hay, hoặc rất vất vả để thực hiện được trong khi điều kiện còn hạn chế, thì phải được xem xét và có một chế độ khen thưởng thích đáng, kịp thời động viên những người thực hiện chương trình. Khi lên kế hoạch phát sóng thường xuyên về các vấn đề bản sắc văn dân tộc thì cần phải chi tiết và có dự toán cụ thể về kinh phí để phục vụ cho việc thực hiện sản xuất chương trình trong cả năm. Từ đó phóng viên mới có thể chủ động tính toán, không bị lệ thuộc quá nhiều vào cơ sở trong quá trình thực hiện cũng như việc chi phí trong quá trình dàn dựng và tái hiện lại các chi tiết khi thực hiện xây dựng tác phẩm. Việc đầu tư cho công tác tuyên truyền vấn đề văn hóa dân tộc cần phải được tăng cường và đẩy mạnh hơn nữa về chế độ cho phóng viên. Cụ thể, từ việc khoán công tác phí hàng tháng phải được nâng lên sao cho phù hợp với số lượng tác phẩm thực hiện. Ngoài chế độ cho phóng viên, cần phải định mức cho mỗi phóng sự, chuyên đề về mảng đề tài bản sắc văn hóa dân tộc được thực hiện ở vùng xa, vùng sâu. Thực tế hiện nay là chi phí cho những phóng sự còn hạn chế, cho nên phóng viên không có điều kiện khảo sát thực tế trước khi thực hiện. Do đó khi đến cơ sở để ghi hình họ không thể chủ động trong công việc, thậm chí phải thay đổi nội dung chương trình do nhiều yếu tố khách quan. 3.2.5. Giải pháp cụ thể đối với từng cơ quan Báo 3.2.5.1. Đối với Đài Phát thanh - Truyền hình Sơn La: Do có đặc tính ưu việt là chuyển tải thông tin nhanh, gọn đến với khán thính giả dù là ở những vùng sâu, vùng xa, giao thông đi lại khó khăn nhất nên trong nhiều năm qua, phát thanh - truyền hình Sơn La đã nhận được sự tin yêu của không ít khán, thính giả. Tuy nhiên, để thu hút bà con hàng ngày nghe đài, xem truyền hình và hiểu được đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước cũng như nhiều thông tin bổ ích khác, việc nâng cao chất lượng các chương trình phát thanh truyền hình là một yêu cầu cấp bách đề ra. Đây là một khó khăn lớn đối với Đài phát thanh - truyền hình một tỉnh miền núi trong trước mắt cũng như lâu dài, để đạt được hiệu quả tuyên truyền như mong muốn, nhất là tuyên truyền về vấn đề văn hóa, giữ gìn bản sắc văn hóa các dân tộc, ngay từ bây giờ nhà nước cần ưu tiên kinh phí và có kế hoạch chiến lược ưu tiên đào tạo con em là người địa phương, nhất là con em các dân tộc thiểu số thành thạo cả hai loại ngôn ngữ tiếng Phổ thông (tiếng Việt) và tiếng dân tộc. Trước tình hình thế giới và trong nước có nhiều thay đổi. Điều kiện của cuộc đấu tranh chống âm mưu “diễn biến hòa bình” có nhiều diễn biến mới hết sức phức tạp. Công cuộc đổi mới đã tạo điều kiện cho văn hóa các dân tộc thiểu số giao lưu với các vùng trong nước và thế giới đã tạo nên cho văn hóa dân tộc thiểu số được tiếp thu nhiều nét đẹp mới của nhân loại. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng đã kéo theo một số mặt tiêu cực, tác động xấu đên văn hóa dân tộc thiểu số, sự phân cách giàu nghèo trong xã hội xuất hiện, tệ nạn xã hội gia tăng từ đó nhiệm vụ tư tưởng của báo chí phát thanh hết sức nặng nề. Do đó, để đáp ứng kịp thời với xu hướng và tình hình mới, công việc quan trọng hàng đầu là xây dựng kế hoạch tuyển chọn, đội ngũ phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên có đủ năng lực, phẩm chất chuyên môn, trình độ lý luận chính trị cách mạng đảm trách chương trình phát thanh - truyền hình. Đảng, Nhà nước và tập thể lãnh đạo Đài phát thanh - truyền hình cần quan tâm tới chính sách cụ thể đối với phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên nhằm giúp mọi người có thu nhập ổn định tạo điều kiện tốt cho hoạt động chuyên môn. Bên cạnh đó lấy hoạt động chuyên môn để khuyến khích mỗi cán bộ của Đài nâng cao nhận thức nghề nghiệp, rèn luyện kỹ năng nghề nghiệp phục vụ sự nghiệp phát thanh truyền hình của tỉnh, nhất là trong công tác tuyên truyền về giữ gìn bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số. Đảng, Nhà nước cần có chính sách cụ thể, phù hợp đối với đội ngũ cán bộ, phóng viên để động viên khích lệ bằng lợi ích vật chất, tinh thần một cách công bằng, dân chủ để họ có thu nhập bằng chính hoạt động nghiệp vụ của mình. Đối với cán bộ quản lý trực tiếp cần bố trí công tác trong nội bộ hợp lý, phát huy tài năng sang tạo của mỗi cá nhân. Giữa các đài phát thanh - truyền hình trong khu vực nên có mối quan hệ khăng khít trong tuyên truyền nói chung, vấn đề giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc thiểu số nói riêng trên sóng phát thanh - truyền hình. Bên cạnh đó tăng cường diện phủ sóng, chất lượng phủ sóng phát thanh, truyền hình đây cũng là yếu tố quan trọng trong thu hút khán , thính giả của Đài Phát thanh - Truyền hình Sơn La. 3.2.5.2. Đối với Báo Sơn La: Là tờ báo trực thuộc sự chỉ đạo, quản lý trực tiếp của Tỉnh ủy Sơn La. Để thực hiện tốt công tác tuyên truyền giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số, trên cơ sở bám chắc tư tưởng chỉ đạo của Trung ương, của tỉnh ủy, Báo Sơn La cần phải triển khai tổ chức tuyên truyền làm rõ các chương trình; Xây dựng nếp sống văn hóa trong gia đình và cộng đồng; xây dựng nếp sống trong việc cưới, việc tang, lễ hội, xây dựng các thiết chế văn hóa, bảo tồn và phát huy các di sản vật thể và phi vật thể, bảo tồn và phát huy các di sản văn hóa của các dân tộc ít người. Tuyên truyền phát huy bản sắc văn hóa, trước hết phải tăng cường tuyên truyền giới thiệu về con người mới trong giai đoạn cách mạng hiện nay. Con người là trung tâm của mọi vấn đề. Cổ vũ phong trào thi đua lao động, sản xuất, xóa đói, giảm nghèo, làm giàu chính đáng, không cam chịu cuộc sống nghèo khổ. Phê phán bảo thủ, trì trệ, những thói quen tập tục lạc hậu, dựa dẫm, trông chờ, ỷ lại. Tuyên truyền nêu gương “ Người tốt, việc tốt”, đơn vị điển hình tiên tiến, gia đình văn hóa mới, truyền thống tốt đẹp của văn hóa các dân tộc thiểu số Sơn La…Đẩy mạnh cho phong trào “ Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống mới ở khu dân cư” trong đó có việc cưới, việc tang. Tuyên truyền cho việc gìn giữ, bảo tồn các di sản văn hóa, các phong tục tập quán. Giới thiệu kho tàng dân ca, trường ca, sử thi dân tộc để góp phần xây dựng cuộc sống mới. Phối hợp với các ngành chức năng của tỉnh nâng cao ý thức trách nhiệm của người dân và học sinh, sinh viên về văn hóa dân tộc, từ đó xây dựng lối sống văn hóa trẻ. Để giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số Sơn La cần phải nghiên cứu, thông tin làm rõ thế mạnh và hạn chế của văn hóa cộng đồng các dân tộc thiểu số Sơn La, bởi mỗi dân tộc đều có giá trị và sắc thái văn hóa riêng. Đẩy mạnh hơn nữa việc nghiên cứu giá trị văn hóa các dân tộc: Lễ hội, văn học, nghệ thuật ( nhất là văn học nghệ thuật dân gian các dân tộc thiểu số) tục lệ, tôn giáo tín ngưỡng. Từ đó tuyên truyền có chọn lọc những tinh hoa của giá trị văn hóa ấy để công chúng hưởng thụ, hưởng ứng cùng giữ gìn, phát huy. Báo Sơn La cũng cần chủ động tăng cường các hoạt động giao lưu, trao đổi nghiệp vụ với phóng viên, trong tuyên truyền về văn hóa các dân tộc thiểu số với báo chí các tỉnh trong vùng Tây Bắc. Tuy nhiên, để làm tốt được công tác này, bên cạnh những cố gắng trong việc nâng cao chất lượng tin, bài, hình thức nội dung tuyên truyền, nâng cao trình độ hiểu biết về văn hóa dân tộc, trình độ nghiệp vụ, kỹ năng tác nghiệp cho đội ngũ phóng viên, biên tập viên thì việc quan tâm đầu tư về vật chất và tinh thần từ Trung ương, Tỉnh ủy Sơn La vẫn là một vấn đề quan trọng. 3.2.5.3. Đối với Tạp chí văn nghệ Suối Reo. Việc tuyên truyền giá trị văn hóa các dân tộc thiểu số trên tạp chí Suối Reo cần phải có kế hoạch cụ thể mang tầm chiến lược lâu dài. Với thế mạnh là tạp chí hội tụ rất nhiều anh chị em hội viên là những nhà báo, nhà văn tâm huyết yêu nghề, lại là những người am hiểu về địa phương, văn hóa các dân tộc, nhiều hội viên là người dân tộc thiểu số, sinh sống ở mọi vùng văn hóa khác nhau trên địa bàn tỉnh. Điều đó đặt ra cho lãnh đạo Hội văn học- nghệ thuật, cần có kế hoạch cụ thể phát động trong hội viên hưởng ứng tham gia viết tuyên truyền về giá trị văn hóa dân tộc, mảng đề tài này trong những năm qua chưa được tạp chí chú trọng, quan tâm. sắp xếp lại các chuyên trang, chuyên mục phù hợp để nâng cao hiệu quả tuyên truyền, phối hợp chặt chẽ với các kênh thông tin, giữa các phương tiện thông tin báo chí, nhằm thực hiện tốt nghị quyết Trung ương lần thứ 5, khóa VIII của Đảng. Bên cạnh đó, lãnh đạo tỉnh cũng cần có sự quan tâm hơn nữa về kinh phí, vật chất khuyến khích anh chị em là hội viên hội văn học nghệ thuật sáng tác, sưu tầm những giá trị văn hóa dân tộc để khai thác hiệu quả vấn đề này trên tạp chí. Giới thiệu có chọn lọc cái hay, cái đẹp trong bản sắc văn hóa các dân tộc, đóng góp tiếng nói chung chống lại các lỗi thời trong tập quán, lề thói lạc hậu hướng nhận thức nhân dân các dân tộc Sơn La đến chân, thiện, mỹ dưới sự lãnh đạo của Đảng. KẾT LUẬN Vấn đề giữ gìn và phát huy văn hóa truyền thống dân tộc thiểu số đã được báo chí Sơn La đề cập với số lượng lớn, những thông tin trong những tác phẩm báo chí đã có tác dụng định hướng dư luận xã hội góp phần cụ thể hóa đường lối, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc của Đảng và Nhà nước ta. Tuy nhiên, quá trình chuyển tải dung lượng thông tin này đã nảy sinh một số yêu cầu phải có sự nhìn nhận lại để đánh giá cho đúng về tình hình thực hiện nhiệm vụ tuyên truyền trên lĩnh vực giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc vùng Tây Bắc. Đối với vấn đề giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc thiểu số, Luận văn đã cố gắng chỉ ra những khái niệm về văn hóa, từ đó thấy được giá trị của văn hóa các dân tộc thiểu số, giữ gìn và phát huy văn hóa dân tộc thiểu số không những phải phát triển, tiếp thu có chọn lọc những tinh hoa văn hóa nhân loại, đồng thời loại bỏ những gì không phù hợp. như vậy, quá trình hội nhập của chúng ta mới không bị hòa tan, từ đó mới có thể khẳng định vị trí, vai trò của mình trên trường quốc tế. Luận văn không chỉ đưa ra những khái niệm cơ bản về văn hóa mà còn nêu bật được mục đích, ý nghĩa của việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc thiểu số thông qua các quan điểm của Đảng, Nhà nước và chủ trương của Đảng bộ tỉnh Sơn La về vấn đề này. Trước những vấn đề đặt ra với việc tuyên truyền bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số đòi hỏi các cấp, ngành có liên quan và đồng bào các dân tộc phải có sự nhìn nhận và giải pháp cụ thể để khắc phục tình trạng những nét đẹp văn hóa các dân tộc thiểu số Tây Bắc đang dần bị mai một. Được coi là trung tâm của vùng núi Tây Bắc, lịch sử phát triển của Sơn La đã hình thành lên nền văn hóa đa dạng, đặc trưng đòi hỏi báo chí Sơn La trong công tác tuyên truyền phải có những bước đi hợp lý như tăng số lượng, chất lượng các chuyên đề, chuyên mục. Chương 2, thực tế khảo sát cho thấy, Báo chí Sơn La có vai trò to lớn trong việc tuyên truyền phổ biến và nâng cao nhận thức về việc gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số. Đó là một cách thức xã hội hóa hoạt động giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc nhưng hiệu quả tuyên truyền không chỉ phụ thuộc vào nội dung mà còn phụ thuộc vào hình thức chuyển tải. Một nội dung phong phú, đa dạng được đề cập mới chỉ là một nửa của ưu điểm, những nội dung ấy nếu không tìm được những phương pháp thích hợp để đi sâu vào nhận thức, tình cảm của người dân thì sẽ không thể tác động tới hành vi của người tiếp nhận. Đối với nhiệm vụ tuyên truyền về giá trị bản sắc văn hóa dân tộc, báo chí Sơn La đã đề cập một cách tương đối toàn diện đến lĩnh vực giữ gìn bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số: Di tích, danh lam thắng cảnh, lễ hội văn hóa văn nghệ dân gian…Báo chí Sơn La cũng đã cố gắng sử dụng nhiều thể loại, hình thức trong nội dung tuyên truyền để chuyển tải hết sức linh hoạt, mềm mại nội dung về giá trị văn hóa các dân tộc thiểu số đến công chúng giúp cho công chúng tiếp nhận dễ dàng. Tuy nhiên, vẫn có những hạn chế nhất định về cả nội dung và hình thức thể hiện đã làm giảm đáng kể hiệu quả của công tác tuyên truyền. Việc nghiên cứu các bài viết cụ thể chỉ ra rằng, phóng viên của các báo mới chỉ tập trung vào một số đề tài cơ bản tuyên truyền theo thời sự mà bỏ qua rất nhiều mảng, nhiều khía cạnh. Chất lượng một số tác phẩm chưa cao, nên không để lại dấu ấn nào trong lòng công chúng. Các bài viết mới chỉ dừng lại ở việc mô tả, phản ánh đơn thuần, mà chưa đạt tới khả năng khái quát tổng hợp thành những mô hình thông tin có hiệu quả lâu dài và mạnh mẽ với công chúng. Các tác động hời hợt ấy không đủ sức lay động, không thể làm thay đổi thái độ dẫn tới thay đổi hành vi của họ. Trong chương 3 của luận văn, tác giả đã đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả tuyên truyền về vấn đề giữ gìn bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số trên báo chí Sơn La, cụ thể là cần tăng cường công tác quản lý, lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Sơn La nhằm có sự phối hợp chặt chẽ với báo chí với các cơ quan chức năng nâng cao nhận thức cho cán bộ báo chí về giá trị văn hóa các dân tộc thiểu số, tăng cường đầu tư hơn nữa cho hoạt động tuyên truyền, cụ thể tăng số lượng, thời lượng từ đó xây dựng các chuyên đề, chuyên mục trên các loại hình báo chí. Lãnh đạo các cơ quan báo chí Sơn La cần phải sắp xếp lại đội ngũ phóng viên, biên tập viên có chuyên môn, hiểu biết sâu về văn hóa, cần phải tăng cường đào tạo lại chuyên môn cho đội ngũ phóng viên để họ có thể nắm bắt được chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước đối với vấn đề giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Bên cạnh đó, cần tăng cường kinh phí cho việc thực hiện các chương trình về văn hóa các dân tộc. Trong quá trình thực hiện nghiên cứu khảo sát về vấn đề tuyên truyền việc giữ gìn, phát huy giá trị văn hóa các dân tộc thiểu số, tác giả luận văn thấy rằng, các phương tiện thông tin đại chúng nói chung, báo chí Sơn La nói riêng khi tuyên truyền về vấn đề này cần có sự hỗ trợ, phối hợp với các cơ quan hoạt động trong các lĩnh vực khác để tạo ra một sức mạnh có tính tổng hợp. Có như vậy, vấn đề giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc thiểu số mới đạt hiệu quả cao. tài liệu tham khảo 1. Đinh Văn Ân (sưu tầm và dịch) (2005), Mo kể chuyện đẻ đất, đẻ nước, Nxb Văn hóa dân tộc, Hà Nội. 2. Ban Tuyên giáo Trung ương (1999), Tăng cường lãnh đạo, quản lý tạo điều kiện để báo chí nước ta phát triển mạnh mẽ, vững chắc trong thời gian tới, Nxb Lý luận - chính trị, Hà Nội. 3. Bác Hồ với đồng bào dân tộc (2006), Nxb Thông tấn, Hà Nội. 4. Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam (2002), Trang phục các tộc người thiểu số nhóm ngôn ngữ Việt - Mường và Tày - Thái, Nxb Văn hóa dân tộc, Hà Nội. 5. Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam (2003), Trang phục các tộc người thiểu số nhóm ngôn ngữ Việt - Mường và Tày - Thái. 6. Báo Khoa học và Đời sống (2008), Báo cáo thực hiện nội dung công tác xuất bản chuyên đề Nông thôn - Dân tộc thiểu số và miền núi. 7. Báo Lao động và Xã hội (2008), Báo cáo số 49/BC-LĐXH về kết quả thực hiện Quyết định 975/TTg. 8. Báo Nông nghiệp Việt Nam (2008), Báo cáo số 253/NNVN-BC về kết quả thực hiện Chuyên đề Dân tộc thiểu số và miền núi theo Quyết định 975/TTg năm 2008. 9. Báo Nông thôn ngày nay (2008), Báo cáo số 91/BC-NTNN về Đánh giá kết quả thực hiện Quyết định 975/TTg. 10. Báo Sức khoẻ và Đời sống (2008), Báo cáo số 63/BC-SKĐS về tình hình hoạt động của chuyên đề Dân tộc thiểu số và miền núi. 11. Báo Thiếu niên Tiền Phong (2008), Báo cáo số 315 CV/TNTP về việc báo cáo kết quả thực hiện Quyết định 975/TTg. 12. GS.TS, Trần Văn Bính (chủ biên) (2004), Văn hóa các dân tộc Tây Bắc thực trạng và những vấn đề đặt ra, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 13. Bộ Giáo dục – Đào tạo (2005), Giỏo trỡnh tư tưởng Hồ Chí Minh, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 14. Bộ Thông tin và Truyền thông (2007), Báo cáo tổng kết 8 năm thi hành luật báo chí; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật báo chí. 15. Bộ Văn hóa - Thông tin (2002), Tăng cường và đổi mới công tác thông tin phục vụ đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Nxb Công ty in và văn hóa phẩm, Hà Nội. 16. Bộ Văn hóa - Thông tin (2003), Văn bản của Đảng và Nhà nước về công tác văn hóa - thông tin vùng dân tộc thiểu số và miền núi, Nxb Công ty in và văn hóa phẩm, Hà Nội. 17. Bộ Văn hóa - Thông tin (2004), Tiếp tục đẩy mạnh công tác văn hóa - thông tin ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, Kỷ yếu Hội nghị sơ kết 5 năm thực hiện Chỉ thị 39/1998/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ. 18. Bộ Văn hoá Thông tin (2004), Kỷ yếu báo Đảng địa phương, góp phần tuyên truyền và tổng kết 5 năm thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương V khóa VIII về "xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc”. 19. Bộ Văn hóa - Thông tin (2007), Báo cáo đánh giá về sự chỉ đạo, quản lý của các cơ quan chủ quản báo chí. 20. Nông Quốc Chấn (1993), Dân tộc và văn hóa, Nxb Văn hóa dân tộc, Hà Nội. 21. Nông Quốc Chấn, Hoàng Tuấn Cư, Vi Hồng Nhân (1996), Giữ gìn và bảo vệ bản sắc văn hóa các dân tộc thiểu số Việt Nam, Nxb Văn hóa dân tộc, Hà Nội. 22. Nông Quốc Chấn (chủ biên), Phan Đăng Nhật, Lâm Tiến, Dương Thuấn (1997), Văn học các dân tộc thiểu số Việt Nam, Nxb Văn hóa dân tộc, Hà Nội. 23. Bùi Chỉ (2000), Văn hóa ẩm thực dân gian Mường Hòa Bình, Nxb Văn hóa dân tộc, Hà Nội. 24. TS. Hoàng Đình Cúc, TS. Đức Dũng (2007), Những vấn đề của báo chí hiện đại, Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội. 25. Hoàng Sơn Cường (1998), Lược sử văn hóa ở Việt Nam, Nxb Văn hóa - Thông tin, Trường Đại học Văn hóa Hà Nội. 26. Phan Hữu Dật (2004), Góp phần nghiên cứu dân tộc học Việt Nam, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 27. Đức Dũng (2003), Lý luận báo Phát thanh, Nxb Văn hóa - Thông tin. 28. PGS.TS Đinh Xuân Dũng (2004), Mấy cảm nhận về văn hóa, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 29. TS. Nguyễn Văn Dững (chủ biên) (2001), Báo chí những điểm nhìn thực tiễn, Nxb Văn hóa - Thông tin, Hà Nội. 30. Đảng bộ tỉnh Sơn La (2005), Văn kiện Đại hội đại biểu tỉnh Sơn La lần thứ XII, Sơn La. 31. Đảng Cộng sản Việt Nam (1998), Văn kiện Hội nghị lần thứ V Ban chấp hành Trung ương khóa VIII, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 32. Đảng Cộng sản Việt Nam (2009), Văn kiện Hội nghị lần thứ 9 Ban chấp hành Trung ương khóa X. 33. TS. Đinh Thị Thúy Hằng (2007), Truyền hình trong xã hội hiện đại, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Hà Nội. 34. Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Phân viện Báo chí và Tuyên truyền (2001), Cơ sở lý luận báo chí, Nxb Văn hóa thông tin, Hà Nội. 35. Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Khoa Văn hóa xã hội chủ nghĩa (2005), Giáo trình lý luận văn hóa và đường lối văn hóa của Đảng, Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội. 36. Vũ Đình Hòe (chủ biên) (2000), Truyền thông đại chúng trong công tác lãnh đạo quản lý, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 37. Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Sơn La (2008), Văn kiện Đại hội Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Sơn La nhiệm kỳ V (2008 - 2013). 38. Kỷ yếu báo chí năm 1989. 39. Nguyễn Thu Liên (1997), Vấn đề giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc trong các chương trình phát thanh của Đài Tiếng nói Việt Nam, Luận văn Thạc sĩ báo chí, Phân viện Báo chí và Tuyên truyền, Hà Nội. 40. Hoàng Nam (1998), Bước đầu tìm hiểu văn hóa tộc người, văn hóa Việt Nam, Nxb Văn hóa dân tộc, Hà Nội. 41. Phan Ngọc (2002), Bản sắc văn hóa Việt Nam, Nxb Văn hóa - Thông tin, Hà Nội. 42. TS. Lê Thị Nhã (chủ biên) (2006), Lao động nhà báo (giáo trình lưu hành nội bộ), Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Hà Nội. 43. Nhiều tác giả (2001), Giữ gìn phát huy di sản văn hóa các dân tộc Tây Bắc, Nxb Văn hóa dân tộc, Tạp chí Văn hóa nghệ thuật. 44. Nhiều tác giả (2005), Người Mông ở Việt Nam, Nxb Thông tấn, Hà Nội. 45. Nhiều tác giả (2007), Bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể ở Việt Nam, Nxb Viện Văn hóa - Thông tin, Hà Nội. 46. Nguyễn Tri Niên (chủ biên) (2003), Ngôn ngữ báo chí, Nxb Đồng Nai. 47. Phân viện Báo chí và Tuyên truyền, Khoa Tuyên truyền (2004), Quản lý hoạt động tư tưởng - văn hóa. 48. Đỗ Thanh Phúc (2005), Vấn đề bảo tồn bản sắc các dân tộc thiểu số trên sóng truyền hình của Đài Phát thanh - truyền hình Hòa Bình, Luận văn Thạc sĩ truyền thông đại chúng, Phân viện Báo chí và Tuyên truyền, Hà Nội. 49. Quốc hội nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam (1999), Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật báo chí năm 1999. 50. Trịnh Liên Hà Quyên (2006), Báo Văn hóa với vấn đề bảo tồn và phát huy di sản văn hóa dân tộc trong giai đoạn hiện nay, Luận văn Thạc sĩ báo chí, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, Hà Nội. 51. PGS. Nguyễn Huy Quý, Lê Tư Vinh, Nguyễn Đăng Thành, Bùi Phương Dung (1993), Bàn về vấn đề chống diễn biến hòa bình, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 52. Sở Văn hoá Thông tin tỉnh Sơn La (2000), Văn hóa thông tin Sơn La ở ngưỡng cửa chuyển giao thế kỷ. 53. PTS. Thào Xuân Sùng (2008), Đảng bộ và nhân dân các tỉnh Tây Bắc thực hiện chính sách dân tộc của Đảng, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 54. Tạp chí Dân tộc (2008), Báo cáo số 37/TCDT về kết quả thực hiện xuất bản và phát hành. 55. Tạp chí Uỷ ban Dân tộc (2008), Báo cáo số 932/UBDT-TT về việc thông báo đối tượng, cấp báo, tạp chí thực hiện theo Quyết định 975/TTg. 56. Tạ Ngọc Tấn (2001), Truyền thông đại chúng, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 57. Cao Ngọc Thắng (2000), Hồ Chí Minh - Nhà báo cách mạng, Nxb Thanh niên, Hà Nội. 58. Trần Ngọc Thêm (1996), Tìm hiểu về bản sắc văn hóa Việt Nam, Nxb Thành phố Hồ Chí Minh. 59. Nguyễn Vũ Tiến (2005), Vai trò lãnh đạo của Đảng đối với báo chí trong thời kỳ đổi mới, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 60. Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Uỷ ban nhân dân tỉnh Sơn La (2005), Sơn La đất nước con người và tiềm năng, Nxb Văn hóa - Thông tấn, Hà Nội. 61. GS.TS Đỗ Hoàng Toàn, TS. Phan Kim Chiến (2000), Giáo trình quản lý xã hội, Nxb Khoa học và Kỹ thuật, Hà Nội. 62. Trang báo điện tử: Diễn đàn nghiệp vụ báo chí Việt Nam. 63. Trần Thị Trâm (chủ biên) (2008), Phát huy những thế mạnh của văn học trong sáng tạo tác phẩm báo chí, Nxb Văn hóa - Thông tin, Hà Nội. 64. Nguyễn Xuyên An Việt (2001), Thông tin về miền núi và dân tộc trên sóng VTV1 - Đài Truyền hình Việt Nam, Luận văn Thạc sĩ Khoa học xã hội và nhân văn, chuyên ngành Báo chí, Phân viện Báo chí và Tuyên truyền, Hà Nội. 65. Hoàng Vinh (1997), Một số vấn đề về bảo tồn và phát triển di sản văn hóa các dân tộc, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 66. Trần Quốc Vượng (2000), Văn hóa Việt Nam tìm tòi và suy ngẫm, Nxb Văn học, Hà Nội. 67. Trần Ngọc Vượng (chủ biên) (2003), Cơ sở văn hóa Việt Nam, Nxb Giáo dục, Hà Nội. Mục lục 68. Trang Mở đầu 1 Chương 1: những lý luận chung về vấn đề tuyên truyền giá trị văn hoá truyền thống các dân tộc thiểu số tây bắc 9 1.1. Một số khái niệm 9 1.2. Tây Bắc - Một vùng đất giàu giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số 14 1.3. Quan điểm của Đảng và Nhà nước trong chiến lược phát triển Tây Bắc 23 1.4. Vai trò của báo chí trong việc tuyên truyền những giá trị văn hoá các dân tộc thiểu số Tây Bắc 30 Chương 2: khảo sát báo chí sơn la trong việc tuyên truyền giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số vùng tây bắc 35 2.1. Khảo sát báo chí Sơn La 35 2.2. Kết quả khảo sát về số lượng 45 2.3. Nội dung tuyên truyền 50 2.4. Kết quả khảo sát về hình thức tuyên truyền 68 2.5. Những hạn chế trong tuyên truyền giá trị truyền thống văn hoá các dân tộc thiểu số 78 Chương 3: kiến nghị và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả tuyên truyền giá trị văn hoá truyền thống của các dân tộc thiểu số 80 3.1. Đối với công tác quản lý, lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Sơn La 80 3.2. Tăng cường đầu tư cho các hoạt động tuyên truyền bản sắc văn hoá truyền thống dân tộc thiểu số 85 kết luận 101 tài liệu tham khảo 104 phụ lục 69. 70. Danh mục các bảng Bảng 2.1: Khảo sát số lượng tin bài trên sóng phát thanh (2008-2009) 45 Bảng 2.2: Khảo sát số lượng tin bài trên sóng truyền hình (2008-2009) 46 Bảng 2.3: Khảo sát số lượng tin bài trên Báo Sơn La (2008-2009) 46 Bảng 3.1: Theo quý vị báo chí Sơn La có cần phải mở những chuyên trang, chuyên mục định kỳ dành cho vấn đề tuyên truyền những giá trị văn hoá truyền thống của các dân tộc thiểu số không? 85 Bảng 3.2: Theo quý vị báo chí Sơn La có cần mở thêm các chương trình, chuyên mục sử dụng chữ viết và tiếng dân tộc không? 86 Bảng 3.3: Để nâng cao chất lượng nội dung và hiệu quả thông tin của công chúng về vấn đề giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc thiểu số báo chí Sơn La có cần tăng số lượng các bài viết không? 87 Bảng 3.4: Vấn đề tuyên truyền những giá trị văn hoá truyền thống trên báo chí Sơn La được thể hiện như thế nào? 88 Bảng 3.5: Theo quý vị báo chí Sơn La có cần phải xây dựng các chuyên mục, chuyên trang định kỳ dành cho vấn đề tuyên truyền giá trị văn hoá dân tộc trên báo chí không? 89 Bảng 3.6: Vấn đề tuyên truyền giá trị văn hoá truyền thống các dân tộc thiểu số được thể hiện trên các loại hình báo chí như thế nào? 91 Bảng 3.7: Quý vị cho rằng các loại hình báo chí Sơn La có cần phải quan tâm hơn nữa vấn đề tuyên truyền giá trị văn hoá truyền thống các dân tộc thiểu số không? 92 Bảng 3.8: Quý vị nhận xét nội dung và hình thức tuyên truyền về vấn đề giữ gìn giá trị bản sắc văn hoá các dân tộc thiểu số trên các loại hình báo chí ở Sơn La? 92 Bảng 3.9: Phóng viên có cần phải đi nâng cao kiến thức và tìm hiểu sâu về giá trị truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số không? 95 71.