Trong công cuộc xây dựng, phát triển kinh tế xã hội và hội nhập kinh tế
quốc tế hiện nay thì nguồn lực con người giữ vai trò quyết định, trong đó, có
lực lượng công chức cơ sở. Với vai trò người thực thi công vụ, cung ứng các
dịch vụ công, đội ngũ công chức, viên chức là lực lượng quan trọng trong việc
tham mưu hoạch định chính sách và cũng là đối tượng trực tiếp triển khai thực
hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước. Do đó, để
nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong thực hiện nhiệm vụ của công chức, viên chức
thì công tác đào tạo, bồi dưỡng là một vấn đề quan trọng được ưu tiên ở hầu
hết các quốc gia.
Trong bối cảnh chất lượng công chức cơ sở số lượng đông, nhưng chất
lượng không đồng đều, còn tồn tại một số hạn chế nhất định về năng lực, trình
độ chuyên môn, kỹ năng giải quyết công việc, thực hiện nhiệm vụ, cùng với đó
là yêu cầu cải cách hành chính và đáp ứng đòi hỏi của công cuộc đổi mới đất
nước và hội nhập quốc tế thì việc nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán
bộ, công chức, viên chức lại càng trở lên cấp thiết. Một trong những rào cản đó
là chúng ta chưa xây dựng được hệ thống các nguyên tắc tổ chức đào tạo, bồi
dưỡng cho công chức, viên chức thống nhất từ Trung ương đến địa phương,
chưa hình thành được cơ chế phối hợp hoạt động và phân cấp, phân công trách
nhiệm tổ chức đào tạo một cách khoa học, hợp lý đối với các cơ sở này. Do đó,
chưa phát huy được sức mạnh của từng tổ chức cũng như sức mạnh tổng thể để
nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng công chức, viên
chức, đặc biệt là đào tạo, bồi dưỡng công chức, viên chức trẻ.
Đại hội Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2015 - 2020 đã
chỉ rõ nhiệm vụ: “Coi đổi mới công tác cán bộ là khâu đột phá trong công tác
xây dựng Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ,đảng viên thật sự tiền phong gương
mẫu, gần dân, sát dân, có trách nhiệm với công việc được giao, có phẩm chất
đạo đức cách mạng, ý thức tổ chức kỷ luật và năng lực hoàn thành nhiệm vụ,99
vững vàng trước mọi khó khăn, thách thức. Quan tâm công tác quy hoạch cán
bộ; chú trọng công tác đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ, chuyên môn,
nghiêp vụ, trình độ lý luận chính trị, ngoại ngữ, tin học cho đội ngũ cán bộ,
đảng viên đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác xây dựng Đảng trong tình hình
mới”.
122 trang |
Chia sẻ: yenxoi77 | Lượt xem: 524 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Đào tạo, bồi dưỡng công chức văn phòng - Thống kê cấp xã tại huyện Thuận Thành tỉnh Bắc Ninh, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Bên cạnh đó cũng cần thay đổi
quy trình lập kế hoạch đào tạo, bồi dƣỡng theo hƣớng từ dƣới lên phù hợp với
yêu cầu thực tế và tính khả thi khi thực hiện các chƣơng trình, kế hoạch ĐTBD
công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã.
- Đổi mới tư duy đào tạo, bồi dưỡng công chức Văn phòng - Thống kê
cấp xã
Nhận thức, cội nguồn của mọi chính sách vốn xuất phát từ nhận thức,
quan điểm. Một khi nhận thức đầy đủ về đặc điểm và tiềm năng của đội ngũ
công chức, viên chức trẻ, các nhà hoạch định chính sách nói chung và ngƣời
lãnh đạo các cơ quan hành chính nhà nƣớc, ngƣời đứng đầu các đơn vị sự
nghiệp công lập sẽ hình thành đƣợc quan điểm chỉ đạo thích đáng trong quản
lý, sử dụng và đào tạo, bồi dƣỡng nguồn nhân lực đặc biệt này, cần điều chỉnh
nhận thức để hài hòa và thống nhất lợi ích của công chức, viên chức nhóm tuổi
thanh niên và các công chức, viên chức đã có nhiều kinh nghiệm để tận dụng
thế mạnh của mỗi nhóm tuổi, bổ trợ cho nhau cùng hƣớng đến mục tiêu chung,
hạn chế tình trạng “ma cũ bắt nạt ma mới”, tâm lý phải “ở lâu” mới lên đƣợc
“lão làng”, tiếng nói mới có trọng lƣợng.
Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tham gia ĐTBD chủ yếu vẫn
là trang bị cho mình các điều kiện để giữ đƣợc vị trí công tác hiện có về bằng
cấp, chứng chỉ, chế độ tiền lƣơng theo văn bằng chƣa chú ý đến chất lƣợng đào
tạo bồi dƣỡng gắn với năng lực làm việc sau khi nhận công việc Văn phòng -
Thống kê. Cán bộ công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã đi học đã phải lựa
chọn các chƣơng trình đào bồi dƣỡng phù hợp với chuyên môn, nghiệp vụ đảm
nhiệm, do đó khi đi học họ mang tính hình thức “học cho xong”, “học để lấy
bằng”. Từ thực tế tƣ duy đó cần phải có đổi mới tƣ duy đào tạo, bồi dƣỡng
“học để làm việc”.
81
Tƣ duy “học để làm việc” khi đã có sự tác động mạnh mẽ tới công chức
Văn phòng - Thống kê cấp xã, sẽ thay đổi đƣợc nhận thức, nhiệm vụ công tác
Văn phòng - Thống kê là rất khó khăn, bao gồm nhiều lĩnh vực. Đào tạo, bồi
dƣỡng đúng với nhu cầu công việc đòi hỏi phải xác định động cơ khi tham gia
học tập ĐTBD đạt đƣợc kiến thức, kỹ năng cần đạt đƣợc của ngƣời học sau khi
kết thúc khóa học.
- Nâng cao chất lượng công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng công
chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
Công chức cấp xã là yếu tố quan trọng nhất trong việc xây dựng và củng
cố chính quyền cấp xã vững mạnh. Muốn xây dựng và củng cố chính quyền
cấp xã vững mạnh thì phải nâng cao chất lƣợng công chức cấp xã, xây dựng
một đội ngũ công chức có đủ năng lực và phẩm chất để thực hiện sự nghiệp
đổi mới đất nƣớc ta. Thực tế cho thấy, ở những địa phƣơng có chính quyền cấp
xã vững mạnh là do có đội ngũ cán bộ, công chức xã mạnh. Những địa phƣơng
có điểm nóng về chính trị, đơn khiếu nại, tố cáo nhiều thì nguyên nhân đầu tiên
bắt đầu yếu kém từ đội ngũ cán bộ, công chức. Đội ngũ cán bộ, công chức cấp
xã của huyện Thuận Thành tuy đã đƣợc củng cố, chọn lọc song hiện nay so với
yêu cầu nhiệm vụ mới của cả nƣớc, của địa phƣơng thì chất lƣợng vẫn chƣa
đồng đều. Nên việc đào tạo, bồi dƣỡng, nâng cao chất lƣợng của đội ngũ công
chức chính quyền cấp xã trong toàn huyện hiện nay là rất cần thiết. Cấp xã là
nơi tổ chức thực hiện mọi chủ trƣơng chính sách của Đảng và pháp luật của
Nhà nƣớc thành hiện thực. Mọi hoạt động của đội ngũ công chức chính quyền
cấp xã có ảnh hƣởng trực tiếp đến đời sống của nhân dân. Uy tín của Đảng,
Nhà nƣớc đƣợc xây dựng và củng cố hay không tùy thuộc phần lớn vào phẩm
chất, năng lực, trình độ của đội ngũ công chức cấp xã. Chính vì vậy, đối với
những công chức sa sút về phẩm chất đạo đức, yếu kém về năng lực trình độ
mà không thể khắc phục sửa chữa đƣợc thì không bố trí đi học, đi đào tạo bồi
82
dƣỡng, nâng cao trình độ mà cho chuyển sang vị trí công tác khác hoặc cho
nghỉ việc.
Trƣớc mắt phải sử dụng thật tốt số công chức Văn phòng - Thống kê
hiện có, vì đội ngũ công chức có phẩm chất, năng lực cao không phải là sản
phẩm tự nhiên mà là sản phẩm của quá trình đào tạo, bồi dƣỡng, rèn luyện của
cả công chức đó. Công tác đào tạo, bồi dƣỡng đội ngũ công chức Văn phòng -
Thống kê cấp xã phải gắn chặt với quy hoạch cán bộ. Đồng thời phải xây dựng
tiêu chuẩn cán bộ phù hợp đối với từng chức danh, trên cơ sở đó ngƣời công
chức có hƣớng phấn đấu. Để nâng cao chất lƣợng, hiệu quả của công tác quy
hoạch cán bộ, công chức cần thực hiện tốt các giải pháp sau:
Thứ nhất, cần quán triệt nâng cao nhận thức của các cấp uỷ Đảng, cán bộ,
đảng viên và nhân dân về vai trò quan trọng của công tác quy hoạch cán bộ.
Thứ hai, công tác quy hoạch phải đảm bảo tính khoa học, khả thi, sát với
yêu cầu thực tiễn.
Thứ ba, phải phát huy dân chủ trong toàn bộ quy trình quy hoạch, luân
chuyển, đào tạo, bồi dƣỡng, rèn luyện, thử thách và trƣởng thành qua thực tiễn.
Quy hoạch cán bộ đƣợc thông báo công khai trong cấp ủy, tập thể lãnh đạo
đơn vị và cá nhân cán bộ diện quy hoạch biết. Quy hoạch cán bộ, công chức
phải đƣợc tiến hành, rà soát hàng năm sau Đại hội nhiệm kỳ.
Đào tạo, bồi dƣỡng là một trong những giải pháp có ý nghĩa quyết định
trong việc nâng cao chất lƣợng công tác của công chức nhà nƣớc.
Đổi mới công tác tuyển dụng
Tuyển dụng có ý nghĩa, vai trò quan trọng nhằm hình thành đội ngũ
công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã có đủ phẩm chất, năng lực, xứng
đáng là công bộc của nhân dân, đáp ứng yêu cầu cải cách hành chính, xây
dựng Nhà nƣớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Trên thực tế công tác tuyển dụng
là một lĩnh vực khá phức tạp, nhạy cảm, liên quan đến lợi ích của nhiều ngƣời.
Vì vậy không tránh khỏi những tồn tại, nhƣợc điểm. Việc tuyển dụng công
83
chức cấp xã ở huyện Thuận Thành trong những năm qua, bên cạnh kết quả đã
tuyển chọn đƣợc một số lƣợng công chức đảm bảo các điều kiện, tiêu chuẩn
phù hợp với cơ cấu chức danh của các địa phƣơng, đơn vị còn tồn tại không ít
nhƣợc điểm là việc xây dựng kế hoạch tuyển dụng chƣa phù hợp với yêu cầu
nhiệm vụ, chỉ tiêu biên chế, chƣa bảo đảm nguyên tắc bình đẳng, khách quan
v.v...( Đây cũng là thực trạng chung ở nhiều địa phƣơng trong cả nƣớc hiện
nay). Những tồn tại nhƣợc điểm trên có nguyên nhân chủ yếu do pháp luật về
tuyển dụng công chức chƣa hoàn thiện, nhận thức của cán bộ, công chức và
nhân dân về ý nghĩa và các nguyên tắc của tuyển dụng còn hạn chế, các biểu
hiện tiêu cực trong tuyển dụng còn chƣa đƣợc khắc phục, vai trò quản lý nhà
nƣớc đối với công tác tuyển dụng công chức ở địa phƣơng còn chƣa đáp ứng
đƣợc yêu cầu.
Hiện nay, số lƣợng công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã cơ bản đảm
bảo về số lƣợng theo quy định. Tuy nhiên, trong những năm tới sẽ cần bổ sung
thêm do có một số công chức Văn phòng - Thống kê xã đến tuổi nghỉ hƣu. Vì
vậy, cần tiến hành xây dựng đề án tuyển dụng công chức Văn phòng - Thống
kê cấp xã để bổ sung vào các xã còn thiếu. Đây là một khâu quan trọng trong
quá trình quản lý nhân sự, việc lựa chọn nhân sự đúng hay sai có tác động lớn
đến các khâu quản lý nhân lực và liên quan trực tiếp tới hiệu quả công việc.
Tuyển dụng công chức cấp xã đƣợc đào tạo cơ bản, đúng chuyên môn sử dụng
sẽ giảm đƣợc rất nhiều về thời gian, kinh phí cho công tác đào tạo, bồi dƣỡng
sau này.
Hoàn thiện công tác đánh giá công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
Đẩy mạnh việc phân loại và đánh giá công chức Văn phòng - Thống kê
cấp xã. Phân loại và đánh giá công chức là khâu quan trọng đầu tiên của công
tác tổ chức, đồng thời đó cũng là việc làm thƣờng xuyên khi thực hiện các
khâu khác nhau nhƣ quy hoạch, bố trí, bổ nhiệm, tuyển dụng, đào tạo, khen
thƣởng và kỷ luật công chức... Ở khâu quy hoạch công chức việc đánh giá
84
công chức Văn phòng - Thống kê dựa trên sự phân loại công chức đƣơng chức
một cách rõ ràng, nắm chắc thực lực và làm cơ sở cho việc sắp xếp, bố trí hay
đào tạo lại, bổ sung công chức. Do đó, muốn sử dụng tốt phải đánh giá đúng
công chức.
- Phân loại công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã có thể phân thành
các loại nhƣ sau:
+ Hoàn thành xuất sắc, làm tốt công vụ hiện tại, có thể thực hiện nhiệm
vụ cao hơn. Đối với loại này, khi xây dựng quy hoạch cần đƣa vào diện dự bị
cho các chức danh trên chức danh đƣơng nhiệm.
+ Hoàn thành nhiệm vụ, độ tuổi còn phù hợp, đƣợc giữ nguyên vị trí
trong quy hoạch mới.
+ Chƣa hoàn thành nhiệm vụ cần phải tìm ngƣời thay thế, chuyển đổi
công tác vì nhiều lý do, đến tuổi hƣu khi hết kỳ kế hoạch, sức khoẻ yếu hoặc
phẩm chất, năng lực không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. Cần phải đào tạo, bồi
dƣỡng lại để có thể đảm nhiệm công việc đƣợc giao hoặc cho luân chuyển
công tác sang công việc khác.
- Đổi mới chế độ, chính sách hỗ trợ ĐTBD công chức Văn phòng -
Thống kê cấp xã
Để giảm bớt khó khăn cho công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
tham gia ĐTBD, ngoài các chế độ chính sách của nhà nƣớc theo quy định, thì
những năm gần đây UBND huyện, UBND các xã, thị trấn đã có nhiều chính
sách khuyến khích nhƣ tạo điều kiện về thời gian, hỗ trợ kinh phí cho công
chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tham gia bồi dƣỡng, học tập nâng cao trình
độ.
Nhƣng do điều kiện ngân sách phân bổ hàng năm có hạn thì kinh phí hỗ
trợ cho ĐTBD rất ít, khó đáp ứng đƣợc yêu cầu mở các lớp ĐTBD cho công
chức Văn phòng - Thống kê cấp xã. Vì vậy UBND huyện, UBND xã cần có
chính sách động viên hỗ trợ kinh phí theo hƣớng nhà nƣớc và nhân dân cùng
85
làm, để công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã có điều kiện tham gia các lớp
ĐTBD. Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã nếu tự nguyện xin đi học thì
đƣợc tạo điều kiện về thời gian, đƣợc quan tâm sắp xếp công việc cho hợp lý,
đƣợc hỗ trợ một phần kinh phí, đƣợc sắp xếp công việc theo đúng chuyên môn
đào tạo. Thực tế điều tra hiện nay đội ngũ công chức Văn phòng - Thống kê
cấp xã đã đƣợc hƣởng lƣơng theo ngạch bậc, tuy nhiên ngoài một số cán bộ trẻ
mới đƣợc tuyển dụng thì phần lớn số công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
là những ngƣời có nhiều năm công tác tại UBND xã và đã trải qua nhiều chức
vụ, nhƣng do chế độ tiền lƣơng, phụ cấp hạn chế do vậy khi tham gia các lớp
ĐTBD mà không có sự hỗ trợ của các cấp thì các khoản đóng góp cho việc
tham gia học tập ĐTBD trở thành gánh nặng đối với bản thân và gia đình.
Trong giai đoạn từ năm 2011 đến 2015 đến nay kinh phí trích từ ngân
sách cho đào tạo bồi dƣỡng huyện Thuận Thành đã phân bổ cho mỗi xã, thị
trấn từ 15 đến 25 triệu đồng/năm, các xã, thị trấn có bố trí thêm kinh phí cho
công tác ĐTBD cán bộ nhƣng số tiền rất ít do đó nguồn kinh phí đi học ngoài
giờ là do công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tự bỏ tiền ra đóng góp.
Trong điều kiện hiện nay ngân sách huyện, xã, thị trấn cần bố trí thêm nguồn
kinh phí cho ĐTBD từ 30 đến 45 triệu /năm. Cần có chính sách khuyến khích,
đãi ngộ động viên những cán bộ, công chức cấp xã có ý thức học tập nâng cao
trình độ chuyên môn nghiệp vụ; hỗ trợ kinh phí cho cán bộ, công chức ở các
địa bàn xa địa điểm đào tạo, bồi dƣỡng để các khóa đào tạo, bồi dƣỡng đạt kết
quả, yêu cầu đặt ra.
Xem xét học hỏi và vận dụng các chính sách, chế độ hợp lý để tăng cƣờng
dân chủ và bình đẳng trong đào tạo và bồi dƣỡng đối với các công chức, viên
chức trẻ có những hạn chế nhất định nhƣng có thực tài và vẫn đảm bảo các tiêu
chí tuyển dụng của một số ngành nhất định để tránh bỏ sót ngƣời tài.
3.4.2. Nhóm giải pháp đối với cơ sở đào tạo, bồi dưỡng
86
Thứ nhất, Chuẩn hóa hệ thống chương trình đào tạo bồi dưỡng dành
riêng cho đối tượng công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
Đối tƣợng công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã là ngƣời giúp Ủy ban
nhân dân làm công tác chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân cấp xã, có trách
nhiệm “Chủ trì, phối hợp với công chức khác xây dựng và theo dõi việc thực
hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; tổng hợp thống kê, báo cáo tình hình
phát triển kinh tế công nghiệp, thƣơng mại, dịch vụ và các hoạt động kinh tế - xã
hội trên địa bàn cấp xã; dự thảo các văn bản theo yêu cầu của Hội đồng nhân
dân cấp xã”. Vì vậy cần có hệ thống chƣơng trình đào tạo, bồi dƣỡng công chức
Văn phòng - Thống kê cấp xã riêng và có tính cụ thể, đảm bảo tính toàn diện cả
về phẩm chất đạo đức, kiến thức kỹ năng công việc, văn hóa giao tiếp, ứng xử
mang đặc trƣng riêng của cán bộ Văn phòng - Thống kê.
Với đặc thù công việc phụ trách nhiều nội dung khác nhau, do đó
chƣơng trình ĐTBD công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã cần hƣớng vào
tính thực tiễn kỹ năng, phƣơng pháp xử lý các tình huống trong quá trình thực
thi công vụ. Do đó ngoài nội dung chƣơng trình đào tạo cơ bản, cần kiểm tra
đánh giá, loại bỏ những chƣơng trình, nội dung giảng dạy lạc hậu, thiếu tính
thực tiễn bổ sung thêm các nội dung chƣơng trình đào tạo mới có tính hiện đại,
xu thế quốc tế mang tính toàn cầu.
Ví dụ nhƣ chƣơng trình quản lý dữ liệu văn phòng trên hệ thống các
trang wed điện tử. Ứng dụng công nghệ thông tin trong việc xây dựng cổng
thông tin điện tử, tổ chức kết nối hệ thống thông tin phục vụ cho việc tổ chức
hội thảo, học trực tuyến, họp trực tuyến trong toàn tỉnh, huyện. Đƣa thêm vào
nội dung tham khảo những sáng kiến, những việc làm hay và những gƣơng
điển hình tiên tiến để mỗi ngƣời học tự phân tích, đánh giá đúng đắn cho phù
hợp với thực tế địa phƣơng.
87
Bổ sung vào chƣơng trình ĐTBD kiến thức thực tiễn, chú trọng rèn
luyện năng lực tƣ duy khoa học, khả năng xử lý tình huống, trau dồi đạo đức
lối sống.
Trong phạm vi nghiên cứu có hạn, ngoài các nội dung chƣơng trình đào
tạo, bồi dƣỡng cán bộ công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã cơ bản, tác giả
xin đề xuất một số chƣơng trình ĐTBD cho cán bộ công chức Văn phòng -
Thống kê cấp xã nhƣ:
- Kỹ năng giao tiếp ứng xử nơi công sở.
- Kỹ năng quan hệ công chúng.
- Kỹ năng soạn thảo văn bản của chính quyền cơ sở.
- Kiến thức về nghiệp vụ văn thƣ lƣu trữ.
- Nghiệp vụ thống kê.
- Nghiệp vụ quản trị văn phòng và văn hóa công sở;
- Kiến thức Tin học cơ bản; Tin học văn phòng.
- Kiến thức, kỹ năng đảm bảo an ninh thông tin; Mạng và khai thác
thông tin trên mạng;
- Phần mềm quản lý lƣu trữ tài liệu, tổng hợp thống kê.
Để chuẩn hóa đƣợc nội dung chƣơng trình đào tạo, bồi dƣơng công chức
Văn phòng - Thống kê cấp xã đòi hỏi phải có sự đầu tƣ về mọi mặt về con
ngƣời, các điều kiện liên quan, sự phối hợp chặt chẽ giữa UBND huyện, xã với
các cơ quan chuyên môn, phối hợp với Trung tâm bồi dƣỡng chính trị với các
trƣờng trung cấp chuyên, các trƣờng Cao đẳng, Đại học trong việc triển khai
ứng dụng
Thứ hai, Đổi mới phương giảng dạy, đánh giá
Cần thay đổi phƣơng pháp và hình thức đào tạo tăng cƣờng tính chủ động
cho công chức, viên chức trẻ tham gia học tập và phát huy đƣợc các thế mạnh
của lứa tuổi nhƣ thẳng thắn, sáng tạo, thích nghi nhanh với đổi mới, cải cách.
Cho phép học viên vận dụng phƣơng pháp xây dựng “Bản đồ đào tạo cá nhân”
88
kết hợp với kế hoạch bố trí sử dụng nhân lực và kế hoạch đào tạo chung của cơ
quan để chọn lựa, phát triển các phƣơng pháp và hình thức đào tạo, bồi dƣỡng
linh hoạt, thực tiễn, đảm bảo tính thống nhất, kế thừa hƣớng đến xây dựng xã
hội tri thức lấy công chức, viên chức trẻ làm chìa khóa đổi mới.
Đổi mới phƣơng pháp giảng từ phƣơng pháp truyền thụ một chiều sang
dạy học theo “phƣơng pháp dạy học tích cực” nhằm giúp cho ngƣời học phát
huy tính tích cực, tự giác chủ động, sáng tạo, rèn luyện thói quen và khả năng
tự học, tinh thần học tác, kĩ năng vận dụng kiến thức những tình huống khác
nhau trong học tập và trong thực tiễn. Đổi mới phƣơng pháp giảng dạy ở đây
giảng viên không chỉ truyền đạt kiến thức mà còn giúp cho từng học viên biết
hành động và tích cực tham gia các chƣơng trình hành động của cộng đồng,
thực hiện giảng viên chủ đạo, học viên chủ động.
Trong phƣơng pháp tổ chức, ngƣời học - đối tƣợng của hoạt động đào
tạo bồi dƣỡng, học viên đƣợc cuốn hút vào các hoạt động ĐTBD do cấp tổ
chức và chỉ đạo, thông qua đó CBCV văn phòng thống kê tự khám phá những
điều mình chƣa rõ, chƣa có chứ không phải thụ động tiếp thu những kiến thức
đã đƣợc giảng viên sắp đặt. ĐTBD chú trọng rèn luyện phƣơng pháp và phát
huy năng lực tự học của học viên, kết hợp ĐTBD hợp tác, thông qua hoạt động
hợp tác đƣợc tổ chức theo nhóm, tổ sẽ làm tăng hiệu quả ĐTBD, thông qua
hoạt động hợp tác sẽ bộc lộ suy nghĩ, hiểu biết, thái độ, tinh thần phối hợp
trong học tập bổ sung những hạn chế về kiến thức, kĩ năng còn thiếu.
Bên cạnh đổi mới về phƣơng pháp giảng dạy, cần phải cải tiến về công
tác ôn tập, kiểm tra, thi: Đây là giải pháp đổi mới cách đánh giá chất lƣợng dạy
và học. Trong nội dung ĐTBD thì nội dung ôn tập, kiểm tra, đánh giá là một
nội dung, không thể thiếu đƣợc trong chƣơng trình ĐTBD. Với đối tƣợng
ĐTBD là cán bộ công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã, ngoài nội dung
truyền đạt kiến thức cho học viên, giảng viên cho câu hỏi ôn tập trọng tâm để
học viên ôn tập củng cố, hệ thống lại kiến thức, thì với đổi mới phƣơng pháp
89
đánh giá hiện nay thì ngoài phần ôn tập theo nội dung đã đƣợc học thì khi kểm
tra, thi giảng viên sẽ ra hệ thống câu hỏi mở chiếm tỷ lệ từ 40 đến 50 % tổng
số điểm, các câu hỏi mở đó là phần liên hệ giữa nội dung đƣợc học với thực tế
công việc công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã đang làm, với việc đổi mới
cách kiểm tra đánh giá này thì vừa giúp cho học viên có đƣợc thời gian để
hoàn thành công việc, vừa kích thích khả năng sáng tạo tƣ duy độc lập, phải
động não, phải có kiến thức tổng hợp và có thời gian chuẩn bị, hạn chế đƣợc
cách học vẹt và đặc biệt giúp cho giảng viên nắm đƣợc kết quả đã đạt đƣợc của
học viên.
Cần có phƣơng án để sử dụng kết quả đánh giá giai đoạn đào tạo ban
đầu để làm cơ sở áp dụng đồng bộ các chính sách khác nhƣ tập sự quản lý,
lãnh đạo dành cho công chức, viên chức trẻ có thực tài và chuyên môn, ngành
học, kinh nghiệm nƣớc ngoài phù hợp với lĩnh vực đang cần cải tiến, đổi mới
trong nền hành chính.
Tóm lại, đổi mới phƣơng pháp giảng dạy, kiểm tra đánh giá là hết sức
cần thiết, có vai trò quan trọng trong chuẩn hóa nội dung đào tạo, bồi dƣỡng,
nâng cao chất lƣợng công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã, kết hợp tốt giữa
học lý thuyết với vận dụng thực tiễn công việc mà công chức Văn phòng -
Thống kê cấp xã đang thực hiện.
Thứ ba, Nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên
Chất lƣợng đội ngũ giảng viên có vai trò quan trọng, quyết định đến chất
lƣợng đào tạo, bồi dƣỡng. Nâng cao chất lƣợng đội ngũ giảng viên ở đây bao
gồm giảng viên chuyên trách và giảng viên kiêm chức. Đối với chƣơng trình
đào tạo nặng về lý thuyết thì giảng viên chuyên trách phải xác định là lực
lƣợng chính, ngƣợc lại đối với những bài giảng liên quan đến kinh nghiệm,
kiến thức liên hệ thực tế thì có sự phối hợp giữa giảng viên chuyên trách với
giảng viên kiêm chức.
90
Tuy nhiên thực tế ở huyện Thuận Thành, đội ngũ giảng viên chuyên
trách của Trung tâm bồi dƣỡng số lƣợng ít, trong đó một số giảng viên chuyển
từ nhiều cơ quan sang, chuyên môn nghiệp vụ sƣ phạm hạn chế, do đó dẫn đến
chất lƣợng đào tạo chƣa cao, đa phần các lớp đào tạo, bồi dƣỡng phải mời
giảng viên kiêm chức, hoặc mời giảng viên ở các trƣờng Đại học, Cao đẳng
ngoài tỉnh về giảng dạy. Bên cạnh đổi mới chƣơng trình đào tạo, bồi dƣỡng,
đổi mới phƣơng pháp giảng dạy thì việc nâng cao chất lƣợng đội ngũ giảng
viên có vai trò quan trọng đối với chất lƣợng đào tạo bồi dƣỡng. Từ thực tiễn
của huyện để nâng cao chất lƣợng đào tạo bồi dƣỡng công chức Văn phòng -
Thống kê cấp xã huyện Thuận Thành, tôi xin đề xuất một số giải pháp sau:
- Tuyển dụng bổ sung giảng viên chuyên trách còn thiếu, giảng viên có
trình độ chuyên môn cao, đƣợc đào tạo chính quy, chuyên ngành đào tạo liên
quan trực tiếp tới công tác Văn phòng - Thống kê.
- Đối với đội ngũ giảng viên chuyên trách, giảng viên kiêm chức cần
tăng cƣờng thêm công tác đào tạo, bồi dƣỡng về chuyên môn, nghiệp vụ, khắc
phục những hạn chế yếu kém.
- Có sự sắp xếp hợp lý, khoa học, phối hợp chặt chẽ trong sự phân phối
giảng dạy các lớp ĐTBD của giảng viên chuyên trách và kiêm chức. Giảng
viên kiêm chức là những ngƣời làm công tác lãnh đạo, quản lý và có kinh
nghiệm dày dạn trong công tác lãnh, chỉ đạo, chính những kiến thức sẵn có của
họ kết hợp với kinh nhiệm quản lý, lãnh đạo hiện có là điều kiệc thuận lợi cho
công tác. Xây dựng đội ngũ giảng viên cơ hữu và kiêm chức đủ mạnh để tham
gia giảng dạy theo phƣơng pháp tích cực phù hợp với từng đối tƣợng tham gia
đào tạo, bồi dƣỡng.
Tăng cƣờng lực lƣợng giảng viên cơ hữu để phục vụ quá trình đào tạo,
bồi dƣỡng, đặc biệt là những cán bộ, công chức lãnh đạo cấp cao có năng lực
trình độ và có bề dày kinh nghiệm, kỹ năng xử lý các tình huống trong thực tế
91
quản lý, thực thi nhiệm vụ thì việc giảng dạy cho công chức, viên chức trẻ sẽ
mang lại hiệu quả hết sức thiết thực.
Thứ tư, đa dạng hoá các hình thức đào tạo, bồi dưỡng
Đa dạng hoá các hình thức đào tạo, bồi dƣỡng nhƣ đào tạo tập trung; Tại
chức; Từ xa. giữa nâng cao kiến thức, kỹ năng nghiệp vụ với xây dựng bản
lĩnh chính trị, đạo đức lối sống, tác phong cho cán bộ cơ sở. Phƣơng thức học
tập nên đƣợc thực hiện kết hợp giữa học tập trung và đi thực tế để điều tra,
nghiên cứu thực sự và xử lý tình huống nhằm góp phần giải quyết một số vấn
đề và đề xuất những biện pháp xử lý những vấn đề đang nổi cộm, bức xúc hiện
nay.
Ngoài ra, mỗi lớp, hay từng nhóm trong khóa học có thể thực hiện một
công trình nghiên cứu tập thể về một ngành, lĩnh vực hoặc một địa phƣơng nào
đó, hoặc xây dựng một số đề án lớn của đất nƣớc nhằm phát huy tính tích cực
cũng nhƣ năng lực vốn có của ngƣời học một cách thiết thực và hiệu quả. Thực
hiện chủ trƣơng hằng năm, cán bộ chuyên trách, cấp ủy viên cơ sở xã, thị trấn
phải đƣợc bồi dƣỡng tập trung để cập nhật kiến thức, kinh nghiệm mới ít nhất
10 ngày tại trung tâm bồi dƣỡng chính trị cấp huyện hoặc trƣờng chính trị tỉnh.
Thứ năm, tăng cường đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ
giảng dạy và học tập
Tăng cƣờng đầu tƣ về cơ sở vật chất, đảm bảo có đủ điều kiện thực hiện
có hiệu quả chƣơng trình đào tạo công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã. Cụ
thể hiện nay cơ sở hạ tầng cho Trung tâm bồi dƣỡng chính trị huyện đã có
phòng học nhƣng còn thiếu, chƣa có phòng thƣ viện, phòng chức năng cho học
tin học, Tiếng Anh, hệ thống trang thiết bị, đồ dùng phục vụ giảng dạy còn hạn
chế. Trƣờng trung cấp kinh tế kỹ thuật thủ công mỹ nghệ truyền thống Thuận
Thành hiện nay đang đƣợc Bộ giáo dục; Bộ lao động thƣơng binh xã hội,
UBND tỉnh, huyện quan tâm đầu tƣ kinh phí để xây dựng, nhƣ đã giải phóng
92
mặt bằng 05 ha để xây dựng cơ sở hạ tầng nhà trƣờng, tuy nhiên việc xây dựng
hệ thống nhà làm việc cho giảng viên, phòng học cho học sinh còn chậm do
nguồn kinh phí còn hạn hẹp.
Thiết lập các cơ sở đào tạo, bồi dƣỡng từ Trung ƣơng đến địa phƣơng
đảm bảo nguyên tắc thống nhất, không chồng chéo, bổ sung và hỗ trợ kiến
thức, kỹ năng đầy đủ, toàn diện phù hợp với từng loại đối tƣợng công chức,
viên chức. Đào tạo, bồi dƣỡng với phƣơng châm tiết kiệm, hiệu quả, toàn diện
nhằm đáp ứng yêu cầu thực thi nhiệm vụ, cung ứng các dịch vụ công tốt nhất
cho tổ chức và công dân, đồng thời đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công
cuộc hội nhập quốc tế.
Bên cạnh cơ sở hạ tầng để phục vụ cho công tác đào tạo còn nhiều hạn
chế, thì trang thiết bị phục vụ cho giảng dạy có vai trò quan trọng trong việc
nâng cao chất lƣợng dạy và học, nhƣ hệ thống máy vi tính, nối mạng Internet
để giúp học viên truy cập thông tin chƣa có. Do đó đề nghị các Bộ, UBND các
cấp cần quan tâm đầu tƣ nhiều hơn nữa về cơ sở vật chất, trang thiết bị cho
giảng dạy và học tập chú trọng đầu tƣ nâng cấp các cơ sở đào tạo cán bộ, công
chức nhƣ trung tâm bồi dƣỡng chính trị của huyện đảm bảo đủ điều kiện cơ sở
vật chất phục vụ việc giảng dạy và học tập của cán bộ, công chức.
Thứ sáu, tổ chức các lớp ĐTBD nhằm cập nhật thường xuyên những
kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ và bồi dưỡng kỹ năng thực thi công vụ cho
công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã
Qua thực trạng thực thi công vụ của công chức Văn phòng - Thống kê
cấp xã ở huyện Thuận Thành cho thấy nhu cầu về đào tạo, bồi dƣỡng cho công
chức văn phòng - Thống kê cấp xã là rất cần thiết, cần đƣợc quan tâm, mở các
lớp đào tạo bồi dƣỡng cho công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã.
- Về công tác đào tạo
Thƣờng xuyên rà soát, đánh giá nhu cầu đào tạo của công chức Văn
phòng - Thống kê cấp xã về chuyên môn, nghiệp vụ phù hợp với từng đối tƣợng
93
công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã nhƣ: Đào tạo nâng cao trình độ đối với
đã có bằng tốt nghiệp trung cấp, cao đẳng; Đào tạo trình độ trung cấp trở lên
chuyên ngành quản trị văn phòng hoặc thống kê, văn thƣ, lƣu trữ đối với những
ngƣời đƣợc quy hoạch làm công tác Văn phòng - Thống kê. Đào tạo cấp chứng
chỉ Tin học, ngoại ngữ cho những cán bộ chƣa có chứng chỉ.
Chủ động phối hợp mở các lớp đào tạo, bồi dƣỡng tại huyện để tạo điều
kiện cho cán bộ công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã đƣợc tham gia ĐTBD
đầy đủ, vừa kết hợp học tập với làm việc; có chính sách khuyến khích công
chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tham gia học Cao học. Hàng năm có tổ
chức đánh giá công tác đào tạo, bồi dƣỡng từ xã đến huyện để có sự đánh giá
đúng những kết quả đã đạt đƣợc và có sự điều chỉnh, khắc phục những hạn chế
cho những khóa học tiếp theo.
- Về công tác bồi dưỡng
Tổ chức các lớp đào tạo, bồi dƣỡng theo chuyên đề để cập nhật kịp thời
những nội dung, kiến thức khoa học, công nghệ mới có liên quan đến nghiệp
vụ công tác Văn phòng - Thống kê cấp xã.
Tăng cƣờng mở các lớp bồi dƣỡng kỹ năng cho công chức Văn phòng -
Thống kê cấp xã nhƣ: Kỹ năng giao tiếp, ứng xử, kỹ năng soạn thảo văn bản,
kỹ năng ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, ứng dụng trong công tác
Văn phòng -Thống kê. Kỹ năng giao tiếp công dân, tiếp khách đối ngoại, kỹ
năng tổng hợp thống kê, điều tra lấy dữ liệuTrong đó ƣu tiên bồi dƣỡng
những kỹ năng còn yếu, thiếu mà nhu cầu công việc đang đòi hỏi phải có để
đáp ứng.
Nội dung, chƣơng trình xây dựng bồi dƣỡng theo hƣớng đổi mới cập
nhật thông tin kiến thức mới, kết hợp bồi dƣỡng những kiến thức cũ có giá trị
với những kiến thức mới hiện đại, kết hợp tốt giữa cung cấp lý thuyết với vận
dụng vào thực tế công việc. Đa dạng hóa các loại hình tổ chức bồi dƣỡng để
cho phù hợp với thực tế và đạt hiệu quả cao nhất.
94
3.4.3. Nhóm giải pháp đối với bản thân công chức Văn phòng - Thống kê
cấp xã
Thứ nhất, Nâng cao nhận thức của công chức Văn phòng - Thống kê cấp
xã về vị trí, trách nhiệm của bản thân họ trong hệ thống hành chính
Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã cần nhận thức đầy đủ về vị trí
vai trò của mình trong hệ thống cơ quan hành chính nhà nƣớc, hiểu và nắm rõ
nhiệm vụ, trách nhiệm của mình là hoàn thành tốt nhiệm vụ chuyên môn đƣợc
giao, phục vụ tốt nhân dân địa phƣơng, góp phần phát triển kinh tế, xã hội của
địa phƣơng. Để đạt đƣợc những điều đó, lãnh đạo cấp cơ sở cần phải làm tốt
một số nội dung sau:
- Tuyên truyền cho công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã có nhận
thức nắm bắt đầy đủ về chủ trƣơng, đƣờng lối của Đảng, chính sách pháp luật
của Nhà nƣớc về mục đích của đào tạo, bồi dƣỡng công chức cơ sở.
- Làm tốt công tác tƣ tƣởng để cho cán bộ công chức Văn phòng -
Thống kê cấp xã có nhận thức đầy đủ về vị trí, trách nhiệm của mình trong
thực hiện nhiệm vụ, có động cơ tích cực tham gia đào tạo, bồi dƣỡng để nâng
cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ. Công chức cấp xã nói chung, công chức
văn phòng - Thống kê nói riêng phải có nhận thức đúng đắn tham gia đào tạo,
bồi dƣỡng để trang bị, hoàn hiện bổ sung kiến thức kỹ năng còn thiếu của bản
thân và để phục vụ nhiệm vụ công việc đƣợc giao đạt hiệu hiệu quả tốt nhất.
Thứ hai, Chủ động xác định nhu cầu học tập cho bản thân
Bên cạnh chƣơng trình đào tạo, bồi dƣỡng nâng cao trình độ chuyên
môn, nghiệp thƣờng xuyên của huyện, tỉnh, cán bộ công chức Văn phòng -
Thống kê cấp xã cần phải chủ động tham gia các lớp đào tạo, bồi dƣỡng ngắn
hạn do các trƣờng trung cấp chuyên nghiệp, Cao đẳng, Đại học, trung tâm đào
tạo dạy nghề mở ra đúng về chuyên môn của mình còn hạn chế.
Xác định rõ nhu cầu học tập của bản thân, tự xem xét mình còn hạn chế
ở phần công việc, kỹ năng nào thì tham gia đào tạo, bồi dƣỡng những phần đó,
95
tránh học tập, tham gia bồi dƣỡng những nội dung không liên quan đến công
tác chuyên môn, lãng phí về thời gian, kinh phí.
Chủ động nắm bắt thông tin chƣơng trình đào tạo bồi dƣỡng, báo cáo đề
xuất kế hoạch tham gia các khóa học để lãnh đạo cơ quan tạo điều kiện về thời
gian, kinh phí và sắp xếp ngƣời thay thế.
Thứ ba, Tham gia các lớp ĐTBD với thái độ tinh thần tích cực và
nghiêm túc
Công tác đào tạo, bồi dƣỡng luôn đƣợc Đảng, nhà nƣớc quan tâm chăm
lo, tạo điều kiện để phát triển đội ngũ cán bộ công chức. Đƣợc tham gia các lớp,
khóa đào tạo bồi dƣỡng vừa là quyền lợi, vừa là trách nhiệm của CBCC nói
chung, công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã nói riêng. Khi đƣợc tham gia
ĐTBD công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã có cơ hội không chỉ lĩnh hội
kiến thức mới, nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ. Do đó ngƣời học cần có thái
độ nghiêm túc và tích cực khi tham gia các khóa đào tạo, bồi dƣỡng. Xóa bỏ suy
nghĩ học để lấy bằng, chứng chỉ mà cần xác định rõ học để làm ngƣời, học để
biết, học để làm.
Cần có những hình thức, biện pháp nhắc nhở, xem xét kỷ luật đối với
những trƣờng hợp học tập không nghiêm túc, tự ý bỏ học không xin phép, đặc
biệt là những lớp, khóa đào tạo bồi dƣỡng do lãnh đạo cơ quan, các cấp cử đi.
Thứ tư, Tự đào tạo, bồi dưỡng
Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã cần tích cực học tập, rèn luyện
trau dồi bản thân, không chỉ học tập ở các lớp đào tạo, bồi dƣỡng mà phải
thƣờng xuyên tự học, tự bồi dƣỡng, học hỏi thêm ở các đồng nghiệp, có ý thức,
thái độ cầu tiến ham học hỏi.
Bên cạnh các buổi học trên lớp thì việc tự học, tự bồi dƣỡng có vai trò
quan trọng đối với kết quả các khóa đào tạo, bồi dƣỡng. Kết quả học tập sau
mỗi khóa học và việc áp dụng những nội dung, kiến thức kỹ năng đã học vận
96
dụng vào trong công việc hàng ngày sẽ phán ánh rõ ngƣời học có ý thức học
tập nghiêm túc hay không và việc tự rèn ý thức tự học.
Công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tự đào tạo mình bằng ngay
việc thực hiện những công việc hàng ngày, qua cách xử lý công việc hoàn
thành tốt nhiệm vụ đƣợc giao, có ý thức tự giác, tự rút kinh nghiệm khi chƣa
hoàn thành tốt công việc, nhận thức đƣợc những điểm hạn chế, những lỗ hổng
kiến thức, kỹ năng của bản thân trong thực hiện nghiệp vụ công tác văn phòng,
từ đó tự xây dựng cho mình kế hoạch tham gia các lớp đào tạo, bồi dƣỡng, kế
hoạch tự học bằng các hình thức khác nhau nhƣ đọc tài liệu, sách tham khảo,
học trực tuyến qua mạng Internet
Tự đào tạo là một hình thức đào tạo mang lại hiệu quả cao, nếu ngƣời
học thực hiện thƣờng xuyên và nghiêm túc.
3.4.4. Một số kiến nghị
Dƣới sự chỉ đạo của Huyện ủy, UBND huyện, công tác ĐTBD công
chức Văn phòng – Thống kê cấp xã đã có những kết quả khả quan. Chất lƣợng
nguồn nhân lực đã đƣợc nâng lên, hiệu quả công việc đã tăng lên. Tuy nhiên để
làm tốt hơn nữa công tác ĐTBD công chức Văn phòng – Thống kê cấp xã đề
nghị các cấp, ngành quan tâm thực hiện tốt một số nội dung sau:
- Làm tốt công tác quy hoạch cán bộ, tuyển dụng. Làm tốt công tác
tuyển dụng sẽ giúp cho việc xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dƣỡng sát thực với
thực tế sử dụng, bố trí sắp xếp đúng ngƣời đúng việc.
- Các giải pháp nâng cao chất lƣợng đào tạo, bồi dƣỡng cho công chức
Văn phòng – Thống kê cấp xã cần thực hiện đồng bộ, gắn ĐTBD với chuẩn
hóa cán bộ công chức cơ sở.
- Đổi mới phƣơng pháp giảng dạy, coi trọng với phƣơng pháp thực
hành. Đổi mới kiểm tra đánh giá lấy hiệu quả công việc sau đào tạo làm một cơ
sở đánh giá phân loại công chức Văn phòng – Thống kê hàng năm.
97
Tiểu kết chƣơng 3
Nội dung Chƣơng 3 làm rõ những quan điểm, định hƣớng và mục tiêu
của Đảng, Nhà nƣớc trong vấn đề nâng cao chất lƣợng cán bộ, công chức trong
phạm vi cả nƣớc. Đồng thời cũng nêu rõ quan điểm, định hƣớng mục tiêu của
tỉnh Bắc Ninh, của huyện Thuận Thành trong việc nâng cao chất lƣợng cán bộ,
công chức nói chung, công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã nói riêng.
Trên cơ sở kết quả phân tích, đánh giá thực trạng đào tạo, bồi dƣỡng
công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tại huyện Thuận Thành, đánh giá
những điểm mạnh, điểm hạn chế đƣợc trình bày tại Chƣơng 2, tác giả đã đƣa ra
một số các nhóm giải pháp để góp phần nâng cao chất lƣợng đào tạo, bồi
dƣỡng công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tại huyện Thuận Thành trong
giai đoạn 2016 - 2020 và những năm tiếp theo.
98
KẾT LUẬN
Trong công cuộc xây dựng, phát triển kinh tế xã hội và hội nhập kinh tế
quốc tế hiện nay thì nguồn lực con ngƣời giữ vai trò quyết định, trong đó, có
lực lƣợng công chức cơ sở. Với vai trò ngƣời thực thi công vụ, cung ứng các
dịch vụ công, đội ngũ công chức, viên chức là lực lƣợng quan trọng trong việc
tham mƣu hoạch định chính sách và cũng là đối tƣợng trực tiếp triển khai thực
hiện các chủ trƣơng, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nƣớc. Do đó, để
nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong thực hiện nhiệm vụ của công chức, viên chức
thì công tác đào tạo, bồi dƣỡng là một vấn đề quan trọng đƣợc ƣu tiên ở hầu
hết các quốc gia.
Trong bối cảnh chất lƣợng công chức cơ sở số lƣợng đông, nhƣng chất
lƣợng không đồng đều, còn tồn tại một số hạn chế nhất định về năng lực, trình
độ chuyên môn, kỹ năng giải quyết công việc, thực hiện nhiệm vụ, cùng với đó
là yêu cầu cải cách hành chính và đáp ứng đòi hỏi của công cuộc đổi mới đất
nƣớc và hội nhập quốc tế thì việc nâng cao chất lƣợng đào tạo, bồi dƣỡng cán
bộ, công chức, viên chức lại càng trở lên cấp thiết. Một trong những rào cản đó
là chúng ta chƣa xây dựng đƣợc hệ thống các nguyên tắc tổ chức đào tạo, bồi
dƣỡng cho công chức, viên chức thống nhất từ Trung ƣơng đến địa phƣơng,
chƣa hình thành đƣợc cơ chế phối hợp hoạt động và phân cấp, phân công trách
nhiệm tổ chức đào tạo một cách khoa học, hợp lý đối với các cơ sở này. Do đó,
chƣa phát huy đƣợc sức mạnh của từng tổ chức cũng nhƣ sức mạnh tổng thể để
nâng cao chất lƣợng và hiệu quả công tác đào tạo, bồi dƣỡng công chức, viên
chức, đặc biệt là đào tạo, bồi dƣỡng công chức, viên chức trẻ.
Đại hội Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh lần thứ XIX, nhiệm kỳ 2015 - 2020 đã
chỉ rõ nhiệm vụ: “Coi đổi mới công tác cán bộ là khâu đột phá trong công tác
xây dựng Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ,đảng viên thật sự tiền phong gƣơng
mẫu, gần dân, sát dân, có trách nhiệm với công việc đƣợc giao, có phẩm chất
đạo đức cách mạng, ý thức tổ chức kỷ luật và năng lực hoàn thành nhiệm vụ,
99
vững vàng trƣớc mọi khó khăn, thách thức. Quan tâm công tác quy hoạch cán
bộ; chú trọng công tác đào tạo, bồi dƣỡng, nâng cao trình độ, chuyên môn,
nghiêp vụ, trình độ lý luận chính trị, ngoại ngữ, tin học cho đội ngũ cán bộ,
đảng viên đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác xây dựng Đảng trong tình hình
mới”.
Để thực hiện nhiệm vụ to lớn đó đòi hỏi sự cố gắng, nỗ lực cao của
Đảng bộ, chính quyền và nhân dân trong huyện, trong đó vai trò quan trọng
thuộc về đội ngũ CBCC nói chung, công chức Văn phòng - Thống kê nói riêng
trong việc xây dựng và hoạch định chính sách, cơ chế thu hút đầu tƣ, quan tâm
coi trọng công tác cán bộ công chức cấp cơ sở, đây là những cán bộ gần dân,
triển khai thực hiện các Nghị quyết, đƣờng lối của Đảng, chính sách pháp luật
của Nhà nƣớc đến với nhân dân, đứng trƣớc sự phát triển mạnh mẽ về kinh tế,
khoa học kỹ thuật và xu hƣớng toàn cầu hóa thế giới, càng đòi hỏi công chức
Văn phòng - Thống kê cấp xã không ngừng học tập, đào tạo, bồi dƣỡng để đáp
ứng đƣợc yêu cầu ngày càng cao của công việc, đặc biệt là có chính sách quan
tâm hỗ trợ, đổi mới chính sách thu hút nhân tài, chế độ đãi ngộ, hỗ trợ cho đào
tạo bồi dƣỡng, đặc biệt là trẻ hóa công tác cán bộ.
Để góp phần hoàn thiện công tác đào tạo, bồi dƣỡng công chức Văn
phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thuận Thành. Luận văn “Đào tạo, bồi dƣỡng
công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã tại huyện Thuận Thành” dựa trên cơ
sở nghiên cứu lý luận của Đảng, chính sách đào tạo bồi dƣỡng cán bộ công
chức cơ sở của Nhà nƣớc, luận văn đã đi sâu phân tích, đánh giá thực trạng và
căn cứ vào quan điểm định hƣớng của Đảng, đƣa ra một số giải pháp nâng cao
chất lƣợng đào tạo, bồi dƣỡng đội ngũ công chức Văn phòng - Thống kê cấp
xã trong giai đoạn hiện nay.
Các giải pháp trên cần đƣợc thực hiện một các đồng bộ, từ nhận thức
đúng vị trí, vai trò chức năng của đào tạo, bồi dƣỡng nâng cao trình độ chuyên
môn,nghiệp vụ của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã, gắn nhiệm vụ
100
đào tạo, bồi dƣỡng với thực hiện chuẩn hóa đội ngũ cán bộ công chức cơ sở, là
nội dung quan trọng trong cải cách hành chính nhà nƣớc. Nâng cao chất lƣợng
đào tạo , bồi dƣỡng đội ngũ của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã là đòi
hỏi cấp bách trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội của huyện trong giai
đoạn xây dựng nền kinh tế công nghiệp hóa, hiện đại hóa của huyện Thuận
Thành, tỉnh Bắc Ninh.
101
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Bộ Nội vụ, Quyết định số 04/2004/QĐ-BNV ngày 16/01/2004 về việc ban
hành quy định tiêu chuẩn cụ thể đối với cán bộ, công chức xã, phường, thị
trấn.
2. Bộ Nội vụ, Thông tƣ số 06/2012/TT-BNV ngày 303/10/2012 Quy định về
chức trách, tiêu chuẩn cụ thể và nhiệm vụ của công chức cấp xã.
3. Ban tổ chức - Cán bộ Chính phủ (1997), Hệ thống công vụ một số nước
ASEAN và Việt Nam, NXB Chính trị quốc gia.
4. Bộ Nội vụ (2011), Tổng kết 5 năm (2006 - 2010) thực hiện Quyết định số
40/2006/QĐ-TTg và triển khai Quyết định 1374/QĐ - TTg, v/v phê duyệt
Kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức giai đoạn 2011 - 2015.
5. Bộ Nội vụ, Dự án ADB (2009), Tài liệu đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ công
tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức.
6. Ngô Thành Can (2003), “Giải pháp nâng cao hiệu quả công tác ĐTBD
CBCC”, Tạp chí Quản lý nhà nƣớc.
7. Ngô Thành Can (2011), Cải cách công tác đào tạo nâng cao chất lượng đào
tạo nguồn nhân lực ở khu vực công, Kỷ yếu hội thảo khoa học Học viện
Hành chính “Cải cách hành chính từ góc độ nhìn của các nhà khoa học”,
NXB Lao động.
8. Ngô Thành Can (2014) “Cải cách quy trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công
chức nhằm nâng cao năng lực thực thi công”, tạp chí của Viện khoa học tổ
chức Nhà nƣớc.
9. Nghị định 112/2011/NĐ - CP ngày 05/12/2011 của Chính phủ về công chức
cấp xã, thị trấn.
10. Quyết định số 198/2013/QĐ-UBND ngày 29.5.2013 của Chủ tịch UBND
tỉnh Bắc Ninh về việc sửa đổi, bổ sung Quy định chế độ, chính sách đào
tạo, bồi dưỡng, thu hút và sử dụng nhân tài tỉnh Bắc Ninh;
102
11. Đào Mĩ Duyên, đề tài "Đào tạo, bồi dưỡng công chức cấp xã, huyện
Thường Tín, Thành phố Hà Nội" luận văn, thạc sĩ năm 2014.
12. Đảng sản Việt Nam (1997), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc Ban chấp
hành Trung ương Đảng khóa VIII, NXB Chính trị quốc gia.
13. Đảng sản Việt Nam (2001), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc Ban chấp
hành Trung ương Đảng khóa IX, NXB Chính trị quốc gia.
14. Đảng sản Việt Nam (2006), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc Ban chấp
hành Trung ương Đảng khóa X, NXB Chính trinh quốc gia.
15. Đảng sản Việt Nam (2011), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc Ban chấp
hành Trung ương Đảng khóa XI, NXB Chính trị quốc gia.
16. Đảng sản Việt Nam (2016), Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc Ban chấp
hành Trung ương Đảng khóa XII, NXB Chính trị quốc gia.
17. Tô Tử Hạ (1998), Công vụ công chức và những vấn đề xây dưng đội ngũ
công chức hiện nay, NXB Chính trị quốc gia.
18. Học viện Hành chính Quốc gia (2005), Giáo trình hành chính công, NXB
Giáo dục.
19. Học viện Hành chính Quốc gia (2003), Kỷ yếu Hội thảo “Nâng cao chất
lượng đào tạo toàn quốc lần đào tạo toàn quốc lần thứ V".
20. Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, tập 5, NXB Chính trị quốc gia.
21. Hồ Chí Minh (1996), Toàn tập , NXB Chính trị quốc gia.
22. Huyện ủy Thuận Thành (2013), Báo cáo sơ kết 2 năm thực hiện Nghị quyết
23. Nguyễn Ngọc Hiến (2001), Các giải pháp thúc đẩy cải cách hành chính ở
Việt Nam, NXB Chính trị quốc gia.
24. Nguyễn Thị La (2015), Đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức trong quá
trình cải cách hành chính. Tạp chí cộng sản, ngày 04/9/2015.
25. Luật Cán bộ, công chức năm 2008.
26. Luật Tổ chức chính quyền địa phƣơng năm 2015.
103
27. Thông tƣ số 06/2012/TT-BNV, ngày 30/10/2012 của Bộ Nội vụ Quy định
về chức trách, tiêu chuẩn cụ thể và nhiệm vụ của công chức cấp xã.
28. Bùi Văn Nhơn (2004), Các giải pháp nhằm xây dựng đội ngũ CBCC hành
chính nhà nước ở nước ta.
30. Phòng Nội vụ huyện Thuận Thành, “Báo cáo tổng hợp số lượng, chất
lượng cán bộ, công chức cấp xã tính đến tháng 10 năm 2015”.
31. Th.S Vũ Hồng Quyết (2015), Năng lực thực thi công vụ của công chức
Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Kim Sơn, tỉnh Ninh Bình.
32. Quyết định số 33/2012/QĐ-UBND, ngày 08/6/2012 của UBND tỉnh Bắc
Ninh về việc quy định chế độ, chính sách đào tạo, bồi dưỡng, thu hút và sử
dụng nhân tài tỉnh Bắc Ninh.
33. Quyết định số 223/2013/QĐ-UBND ngày 21/6/2013 của UBND tỉnh Bắc
Ninh về việc ban hành Quy định phân cấp công tác tổ chức, biên chế, cán
bộ, công chức, viên chức Nhà nước; cán bộ, công chức cấp xã và công tác
tổ chức, cán bộ ở các doanh nghiệp Nhà nước tỉnh Bắc Ninh;
34. Quyết định số 326/2014/QĐ - UBND, ngày 18/7/2014 của UBND tỉnh Bắc
Ninh, về việc sửa đổi, bổ sung quy định chế độ, chính sách đào tạo, bồi
dưỡng, thu hút và sử dụng nhân tài tỉnh Bắc Ninh.
35. Quyết định số 1462/QĐ - UBND, ngày 26/8/2011 của UBND tỉnh Bắc
Ninh về việc phê duyệt quy hoạch phát triển nhân lực tỉnh Bắc Ninh giai
đoạn 2011 – 2020
36. UBND huyện Thuận Thành, Báo cáo tình hình thực hiện nhiệm vụ kinh tế -
xã hội năm 2015, phương hướng nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm
2016.
37. Thủ tƣớng Chính phủ (2011), Quyết định số 1374/QĐ-TTg ngày
12/8/2011, về phê duyệt kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức
giai đoạn 2011 - 2016.
104
38. Quyết định số Quyết định số 163/QĐ-TTg, ngày 25/01/2016 của Thủ
tƣớng Chính phủ, Quyết định phê duyệt đề án đào tạo, bồi dưỡng cán bộ,
công chức giai đoạn 2016 -2020.
39. Tỉnh ủy Bắc Ninh (2015) Báo cáo chính trị của Ban chấp hành Đảng bộ
tỉnh khóa XVIII, trình Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bắc Ninh lần thứ XIX,
nhiệm kỳ 2015 - 2020.
40. Trung tâm biên soạn từ điển Quốc gia Việt Nam (1995), Từ điển bách khoa
Việt Nam, tập 1, Hà Nội.
41. Th.S Nguyễn Hải Yến (2014) "Công tác đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ
cán bộ công chức cấp xã của tỉnh Bắc Kạn trong giai đoạn hiện nay.
42. Website: www.cpv.org.vn Báo Điện tử Đảng cộng sản Việt Nam.
43. Website: www.moha.gov.vn: Trang web của Bộ Nội vụ.
44. Website: www.hanhchinh.com.vn: Diễn dàn sinh viên Học viện Hành
chính Quốc gia.
45. Website: www.sonoivubacninh.gov.vn: Trang web Sở Nội vụ tỉnh bắc
Ninh.
46. Website: www.caicachhanhchinh.gov.vn: Trang web cải cách hành chính
Việt Nam.
105
PHẦN PHỤ LỤC
106
PHỤ LỤC SỐ 1
PHIẾU ĐIỀU TRA, KHẢO SÁT
VỀ ĐÀO TẠO, BỒI DƢỠNG CÔNG CHỨC VĂN PHÒNG - THỐNG KÊ
CẤP XÃ HUYỆN THUẬN THÀNH, BẮC NINH
(Dành cho công chức văn phòng - Thống kê cấp xã )
Để có thông tin làm cơ sở cho việc đánh giá, phân tích tình hình thực tế
đào tạo, bồi dƣỡng công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã huyện Thuận
Thành, tỉnh Bắc Ninh, đề nghị Ông (bà) vui lòng dành thời gian nghiên cứu và
trả lời các câu hỏi bằng cách đánh dấu vào các ô trống tƣơng ứng hoặc cho biết
các thông tin cần thiết.
I. Thông tin cá nhân:
- Họ và tên:Giới tính:
- Sinh năm:.
- Đơn vị công tác:.
II. Phần khảo sát:
1. Trình độ chuyên môn, lý luận chính trị:
+ Giáo dục phổ thông: Tốt nghiệp THCS Tốt nghiệp THPT
+ Chuyên môn:
- Sơ cấp Trung cấp
- Cao đẳng Đại học Sau Đại học
+ Lý luận chính trị: Sơ cấp: Trung cấp: Cao cấp:
+ Tin học A B C D
+ Ngoại ngữ A B C D
3. Về trình độ đào tạo, bồi dƣỡng công chức Văn phòng - Thống kê hàng
năm:
- Đã đáp ứng tốt cho phục vụ công việc
- Chƣa đáp ứng đƣợc so với yêu cầu công việc đặt ra
4. Về chất lƣợng đào tạo, bồi dƣỡng cho công chức Văn phòng - thống kê:
107
- Tốt Khá Trung bình Yếu
5. Ông (bà) vui lòng tự đánh giá trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của công
chức Văn phòng – Thống kê bản thân so với yêu cầu của công việc đang đảm
nhận:
Tƣơng xứng Không tƣơng xứng
6. Ông (bà) cho biết nhận xét của mình về mức độ hoàn thành nhiệm vụ
của công chức Văn phòng - Thống kê cấp xã ở huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc
Ninh:
Tốt Khá Trung bình Chƣa tốt
7. Ông (Bà) tự đánh giá mức độ đạt đƣợc của mình đối kỹ năng phục vụ
cho công việc Văn phòng - Thống kê
TT
Nội dung đánh giá
Mức độ đánh giá
Tốt
Khá
Trung
bình
1 Kỹ năng phối hợp trong công tác
2 Kỹ năng ứng dụng tin học
3 Kỹ năng giao tiếp thuyết trình
4 Kỹ năng lập kế hoạch công tác
5 Kỹ năng giao tiếp
6 Kỹ năng soạn thảo văn bản
6. Ông (Bà) cho biết những nội dung, chƣơng trình cần phải đào tạo, bồi
dƣỡng cho công chức Văn phòng - Thống kê trong giai đoạn 2016 - 2020 ?
.
..
Ngƣời trả lời phiếu
(Ký tên hoặc không ký tên)
108
PHỤ LỤC SỐ 2
PHIẾU KHẢO SÁT
VỀ ĐÀO TẠO, BỒI DƢỠNG CÔNG CHỨC VĂN PHÒNG - THỐNG KÊ
CẤP XÃ HUYỆN THUẬN THÀNH, BẮC NINH
(Dành cho Lãnh đạo Đảng ủy, Ủy ban nhân dân xã,
Lãnh đạo các cơ quan có liên quan ở huyện )
Kính gửi Ông (Bà)
Phiếu khảo sát này đƣợc thiết kế nhằm đánh giá trình độ công chức Văn
phòng – Thống kê, chất lƣợng đào tạo, bồi dƣỡng công chức Văn phòng -
Thống kê cấp xã huyện Thuận Thành, tỉnh Bắc Ninh, đề nghị Ông (bà) vui
lòng dành thời gian nghiên cứu và trả lời các câu hỏi bằng cách đánh dấu vào
các ô trống tƣơng ứng hoặc cho biết các thông tin cần thiết.
I. Thông tin cá nhân:
1. Họ và tên:.
2. Chức vụ, đơn vị công tác:.....
3.Ông (Bà) thuộc nhóm tuổi nào dƣới đây:
18 đến 30 tuổi 51 đến 60 tuổi
31 đến 40 tuổi
41 đến 50 tuổi
II. Phần khảo sát:
1. Về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ công chức Văn phòng - Thống kê
cấp xã
- Đã đáp ứng tốt
- Cơ bản đã đáp ứng tốt nhƣng còn một số hạn chế
- Chƣa đáp ứng đƣợc so với yêu cầu công việc đặt ra
2. Về chất lƣợng đào tạo, bồi dƣỡng công chức Văn phòng - thống kê
- Tốt Khá Trung bình Yếu, kém
109
3. Ông (bà) đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ của công chức Văn
phòng – Thống kê bản thân so với yêu cầu của công việc đang đảm nhận:
- Hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ
- Hoàn thành nhiệm vụ
- Không hoàn thành nhiệm vụ
4. Về thái độ phục vụ của công chức Văn phòng – Thống kê
Tốt Chấp nhận đƣợc Kém
5. Ông (Bà) đánh giá mức độ thực hiện các kỹ năng của Công chức văn
phòng - Thống kê cấp xã
TT
Kỹ năng
Mức độ đánh giá
Tốt
Khá
Trung
bình
1 Kỹ năng phối hợp trong công tác
2 Kỹ năng ứng dụng tin học
3 Kỹ năng giao tiếp thuyết trình
4 Kỹ năng lập kế hoạch công tác
5 Kỹ năng giao tiếp
6 Kỹ năng soạn thảo văn bản
6. Ông (Bà) cho biết những nội dung, chƣơng trình cần phải đào tạo, bồi
dƣỡng thêm cho công chức Văn phòng - Thống kê trong giai đoạn 2016 - 2020
.
..
Ngƣời trả lời phiếu
(Ký tên hoặc không ký tên)
110
PHỤ LỤC SỐ 3
PHIẾU KHẢO SÁT
CÔNG CHỨC VĂN PHÒNG - THỐNG KÊ CẤP XÃ
HUYỆN THUẬN THÀNH, BẮC NINH
(Phiếu dành cho người dân)
Kính gửi Ông (Bà)
Phiếu khảo sát này đƣợc thiết kế nhằm đánh giá công chức Văn phòng –
Thống kê cấp xã trên địa bàn huyện, đề nghị Ông (bà) vui lòng dành thời gian
nghiên cứu và trả lời các câu hỏi bằng cách đánh dấu vào các ô trống tƣơng
ứng hoặc cho biết các thông tin cần thiết.
I. Thông tin cá nhân:
1. Họ và tên:.
2. Ông (Bà) thuộc nhóm tuổi nào dƣới đây:
18 đến 30 tuổi 51 đến 60 tuổi
31 đến 40 tuổi
41 đến 50 tuổi
II. Phần khảo sát:
2. Về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ công chức Văn phòng - Thống kê
cấp xã
- Đã đáp ứng tốt
- Cơ bản đã đáp ứng tốt nhƣng còn một số hạn chế
- Chƣa đáp ứng đƣợc so với yêu cầu công việc đặt ra
2. Về tinh thần trách nhiệm của công chức Văn phòng - Thống kê
- Tốt Chấp nhận đƣợc Kém
3. Thái độ phục vụ của công chức Văn phòng – Thống kê đối với ngƣời
dân
- Tốt Chấp nhận đƣợc Kém
4.Công chức Văn phòng – Thống kê cấp xã còn có những hạn chế nào ?
111
1 Trình độ chuyên môn, nghiệp vụ chƣa cao
2 Kỹ năng giao tiếp ứng xử chƣa tốt
3 Phẩm chất đạo đức chƣa tốt
4 Không nắm vững quy định pháp luật vè lĩnh vực phụ trách
5 Hạn chế khác (Ghi rõ hạn chế)
.
5. Ông (Bà) cho biết những nội dung, chƣơng trình cần phải đào tạo, bồi
dƣỡng thêm cho công chức Văn phòng - Thống kê trong giai đoạn 2016 - 2020
.
..
Ngƣời trả lời phiếu
(Ký tên hoặc không ký tên)
112
PHỤ LỤC SỐ 04
Danh sách 18 xã, thị trấn huyện Thuận Thành
tác giả tiến hành phát phiếu và khảo sát thực tiễn
TT
Các xã, thị trấn
Tổng số
phiếu khảo
sát
Số lƣợng phiếu khảo sát theo từng loại
Lãnh đạo
Đảng ủy,
UBND
CC Văn
phòng –
Thống kê
Ngƣời dân
1 Xã Song Hồ 5 2 1 2
2 Xã Hoài Thƣợng 5 2 1 2
3 Xã An Bình 5 2 1 2
4 Xã Mão Điền 6 2 1 1
5 Xã Trạm Lộ 5 2 1 2
6 Xã Ninh Xá 5 2 1 2
7 Xã Nghĩa Đạo 5 2 1 2
8 Xã Nguyệt Đức 5 2 1 2
9 Xã Gia Đông 5 2 1 2
10 Xã Thanh Khƣơng 5 2 1 2
11 Xã Ngũ Thái 5 2 1 2
12 Xã Hà Mãn 5 2 1 2
13 Xã Song Liễu 5 2 1 2
14 Xã Xuân Lâm 5 2 1 2
15 Xã Đình Tổ 5 2 1 2
16 Xã Trí Quả 5 2 1 2
17 Xã Đại Đồng Thành 5 2 1 2
18 Thị trấn Hồ 6 2 1 2
Tổng số 90 36 18 36
113
PHỤ LỤC SỐ 05
DANH SÁCH
Các cơ quan, đơn vị huyện Thuận Thành tác giả
tiến hành phát phiếu và khảo sát thực tiễn
TT Các cơ quan Tổng số phiếu khảo sát
1 Văn phòng Huyện ủy 4
2 Văn phòng HĐND - UBND huyện 4
3 Phòng Nội vụ 5
4 Chi cục thống kê huyện Thuận Thành 2
5 Trung tâm bồi dƣỡng chính trị huyện 3
6 Trƣờng trung cấp nghề kinh tế kỹ thuật thủ
công mỹ nghệ truyền thống Thuận Thành
5
7 Trung tâm giáo dục thƣờng xuyên 3
Tổng cộng 26
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- luan_van_dao_tao_boi_duong_cong_chuc_van_phong_thong_ke_cap.pdf