Luận văn Giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị từ thực tiễn quận Thanh Xuân, thành phố Hà Nội

đai ở đô thị tại quận Thanh Xuân là mô hình hợp lý, song tựu chung vẫn là hoạt động kiểm tra trong cùng hệ thống, nên đã tạo ra nhiều khả năng thiếu khách quan. Trong khi đó, pháp luật quy định cấp trên thụ lý giải quyết những vụ việc thuộc thẩm quyền của cấp dƣới khi để quá thời hạn, đã dẫn tới tình trạng sợ va chạm, khó khăn của cấp dƣới đối với cấp trên cũng làm cho tình trạng giải quyết khiếu nại đất đai đô thị chậm lại, quyền lợi của ngƣời dân không đƣợc đáp ứng. - Biên chế lực lƣợng làm công tác giải quyết khiếu nại về đất đai đô thị tại quận Thanh Xuân có hạn nên không thể giải quyết tất cả các vụ việc theo thời hạn luật định, do đó vẫn còn những vụ việc tồn đọng, kéo dài. Cán bộ giải quyết khiếu nại về đất đai đô thị thuộc hệ thống các cấp hành chính là những ngƣời không chuyên, đƣợc đào tạo pháp luật chƣa kỹ và còn thiếu kinh nghiệm, quyền hạn trong việc thẩm tra, xác minh, thu thập chứng cứ còn hạn hẹp. Trong khi đó, các vụ việc khiếu nại về đất đai, đặc biệt là đất đai đô thị rất phức tạp. Công tác quản lý đất đai đô thị ở một số phƣờng trên địa bàn quận chƣa đƣợc quan tâm đúng mức, trình độ, năng lực cán bộ còn hạn chế, cơ cấu, tổ chức hay bị thay đổi. - Nhiều vụ việc khiếu nại về đất đai đô thị mặc dù UBND quận đã nỗ lực cố gắng vận dụng chính sách giải quyết có lý, có tình, phù hợp với tình hình thực tế và đúng với quy định của pháp luật, đã đƣợc đối thoại trực tiếp nhiều lần, nhƣng do nhiều động cơ khác nhau ngƣời khiếu nại vẫn cố tình đeo bám, khiếu nại và làm cho tình hình trở nên phức tạp hơn. Một số đối tƣợng 54 đi khiếu nại có hành vi vƣợt quá giới hạn, vi phạm pháp luật, lợi dụng quyền khiếu nại đã có hành vi quá khích gây mất trật tự an toàn công cộng, ảnh hƣởng đến công tác và hoạt động bình thƣờng của UBND và tình trạng ngƣời khiếu nại gửi đơn tràn lan, vƣợt cấp đến nơi không có thẩm quyền giải quyết vẫn diễn ra phổ biến. - Công tác phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai đô thị, giải quyết khiếu nại về đất đai đô thị trên địa bàn quận chƣa thƣờng xuyên, hiệu quả chƣa cao, kiến thức, ý thức tôn trọng và chấp hành pháp luật về đất đai nói chung và đất ở đô thị nói riêng, pháp luật về khiếu nại trong lĩnh vực đất đai đô thị của các tầng lớp nhân dân còn hạn chế. 2.4. Bài học kinh nghiệm rút ra Thứ nhất, sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền các cấp có vai trò đặc biệt quan trọng trong thực hiện công tác giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị. Thực tiễn cho thấy, nếu cấp ủy, chính quyền thực sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thì công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại về đất đai nói chung, khiếu nại về đất đai đô thị nói riêng sẽ đạt hiệu quả cao. Và ngƣợc lại, nơi nào cấp ủy, chính quyền quan tâm không đúng mức thì hiệu quả công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại đạt thấp. Thứ hai, cần tiếp tục nâng cao ý thức trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức trong việc thực hiện công vụ, giám sát thƣờng xuyên, xử lý kịp thời, dứt điểm các sai phạm. Công khai, minh bạch trong công tác giao đất, thu hồi đất, bồi thƣờng, hỗ trợ, tái định cƣ, giải phóng mặt bằng thực hiện các dự án đầu tƣ trên địa bàn quận. Thứ ba, thực hiện tốt công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại về đất đai đô thị. Tăng cƣờng sự phối hợp giữa các cấp, các ngành trong công tác giải quyết khiếu nại về đất đai đô thị. Kịp thời giải quyết các vụ việc khiếu nại mới phát sinh, đồng thời, tập trung giải quyết dứt điểm các vụ việc khiếu nại kéo dài, hạn chế tình trạng khiếu nại vƣợt cấp. 55 Thứ tư, tăng cƣờng công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai nói chung và đất đai đô thị nói riêng, pháp luật về khiếu nại, nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật về đất đai đô thị, pháp luật về khiếu nại của ngƣời sử dụng đất đô thị. 56 TIỂU KẾT CHƢƠNG 2 Công tác quản lý và phát triển hạ tầng đô thị, quản lý đất đai đƣợc xác định là hƣớng đột phá, nhiệm vụ thƣờng xuyên, quan trọng mà quận ủy đã đề ra trong nhiệm kỳ 2010-2015. Quận ủy đã chú trọng phát triển hệ thống hạ tầng đô thị, hạ tầng xã hội có trọng điểm, từng bƣớc giải quyết nhu cầu dân sinh bức xúc. Công tác xây dựng cơ bản đáp ứng yêu cầu phát triển của quận; hoàn thành đƣa vào sử dụng 343 dự án; đẩy mạnh phối hợp giám sát đầu tƣ của cộng đồng, đã tổ chức giám sát 343 công trình, dự án cấp quận, phƣờng làm chủ đầu tƣ. Tập trung cao chỉ đạo công tác giải phóng mặt bằng, nhất là các công trình, dự án trọng điểm của Thành phố đạt kết quả tốt nhƣ: Thoát nƣớc sông Tô Lịch, đƣờng Lê Văn Lƣơng kéo dài, đƣờng sắt đô thị tuyến Cát Linh - Hà Đông, đƣờng Vành đai 2 (Đoạn Ngã Tư Vọng – Ngã Tư Sở); chủ động trình UBND Thành phố phê duyệt chính sách đặc thù tháo gỡ một số khó khăn, vƣớng mắc về giải phóng mặt bằng trên địa bàn quận; tổ chức tuyên truyền, vận động nhân dân trong diện thu hồi đất giải phóng mặt bằng với nhiều giải pháp đồng bộ, kịp thời, hạn chế thấp nhất phải tổ chức cƣỡng chế; đã thực hiện giải phóng mặt bằng 977.831m2 đất và hỗ trợ, đền bù, bố trí tái định cƣ 767 hộ dân. Tuy nhiên, quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh chóng dẫn đến một lƣợng lớn diện tích đất đô thị bị thu hồi để xây dựng các dự án trọng điểm, số tiền đƣợc Nhà nƣớc bồi thƣờng cho ngƣời dân bị thu hồi đất cũng là một nguyên nhân dẫn đến việc khiếu nại. Bởi giá đất đƣợc bồi thƣờng chƣa thỏa đáng, chƣa tƣơng đồng trong từng thời gian khác nhau. Do đó, trƣớc tình hình khiếu nại về đất đai đô thị vẫn diễn biến phức tạp, UBND quận và cơ quan chuyên môn cần phải thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ để thực hiện ngày càng tốt hơn công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại đất đai nói chung, khiếu nại về đất đai đô thị nói riêng, góp phần đảm bảo an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội, tạo môi trƣờng thuận lợi cho phát triển kinh tế, xã hội của quận Thanh Xuân cũng nhƣ thành phố Hà Nội. 57 Chƣơng 3 QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI VỀ ĐẤT ĐAI ĐÔ THỊ Ở VIỆT NAM TỪ THỰC TIỄN QUẬN THANH XUÂN 3.1. Quan điểm nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại về đất đai đô thị từ thực tiễn quận Thanh Xuân Quán triệt triển khai thực hiện nghiêm túc, đầy đủ chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước về công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại về đất đai đô thị Thực hiện kế hoạch số 123-KH/TƢ ngày 25/6/2014 của Ban thƣờng vụ Thành ủy về triển khai thực hiện chỉ thị số 35-CT/TW ngày 26/5/2014 của Bộ chính trị “về tăng cƣờng sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo”, UBND Quận Thanh Xuân đã tăng cƣờng sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng trong việc phổ biến, quán triệt Chỉ thị 35-CT/TW gắn với Chỉ thị số 20-CT/TW ngày 31/8/2006 “về tăng cƣờng sự lãnh đạo của các cấp, các ngành trong công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo” và chƣơng trình hành động số 35-TTr/TƢ ngày 13/6/2008 của Thành ủy Hà Nội thực hiện Thông báo kết luận 130-TB/TW của Bộ chính trị về “tình hình, kết quả giải quyết khiếu nại, tố cáo từ năm 2006 đến nay và giải pháp trong thời gian tới”, Kế hoạch số 67/KH-UBND ngày 06/9/2007 của Ủy ban nhân dân thành phố về thực hiện Chỉ thị số 20-CT/TƢ ngày 31/8/2007 của Thành ủy và Chỉ thị số 04/CT-UBND ngày 8/3/2012 của Ủy ban nhân dân Thành phố “về tăng cƣờng công tác tiếp dân và giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn thành phố Hà Nội”. UBND các cấp trên địa bàn quận Thanh Xuân cần nhận thức sâu sắc vị trí, vai trò của công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại về đất đai đô thị. Làm tốt công tác này là bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của công dân; tạo 58 điều kiện để công dân tham gia quản lý nhà nƣớc và xã hội; củng cố lòng tin của nhân dân đối với Đảng, Nhà nƣớc; góp phần nâng cao chất lƣợng công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng và hiệu quả đấu tranh phòng, chống tham nhũng, giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, tạo môi trƣờng thuận lợi để phát triển quận nói riêng, thành phố Hà Nội nói chung. Các cấp uỷ, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức nhân dân tại quận Thanh Xuân phải có trách nhiệm lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại về đất đai đô thị; phải xác định đây là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thƣờng xuyên. Đẩy mạnh công tác kiểm tra, giám sát; khắc phục kịp thời sơ hở, yếu kém trong xây dựng chính sách, pháp luật, công tác quản lý nhà nƣớc về đất đai. Tăng cƣờng sự phối hợp giữa các cơ quan, tổ chức, nhất là giữa các cơ quan chức năng trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo; thực hiện đồng bộ các giải pháp để giải quyết dứt điểm khiếu nại, tố cáo đông ngƣời, phức tạp, kéo dài, vƣợt cấp. Tăng cường pháp chế, đồng thời xử lý hài hòa lợi ích của các bên trong quá trình giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị Quyền khiếu nại là quyền hiến định, là phƣơng tiện pháp lý để công dân, cơ quan, tổ chức thực hiện quyền “tự bảo vệ” trƣớc những quyết định hành chính, hành vi hành chính trái pháp luật, xâm hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Thông qua việc thực hiện quyền khiếu nại về đất đai đô thị, công dân cũng trực tiếp tự mình tham gia vào hoạt động quản lý nhà nƣớc về đất đai, góp phần phát huy dân chủ trong quản lý nhà nƣớc. Để bảo đảm quyền khiếu nại về đất đai ở đô thị của công dân tại quận Thanh Xuân không chỉ đơn thuần là việc ghi nhận quyền đó trong các văn bản quy phạm pháp luật mà quan trọng hơn đó là sự bảo đảm bằng nhiều biện pháp hữu hiệu để giải quyết kịp thời, có hiệu quả các khiếu nại của công dân. Muốn vậy, một mặt đòi hỏi nhà nƣớc phải xây dựng, ban hành đƣợc một hệ 59 thống các văn bản quy phạm pháp luật về khiếu nại, giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị đồng bộ, đầy đủ, khoa học và khả thi; một mặt yêu cầu các chủ thể pháp luật, bao gồm cả các cơ quan nhà nƣớc phải triệt để tuân thủ pháp luật, chấp hành nghiêm chỉnh những quy định của pháp luật về giải quyết khiếu nại đất đai ở đô thị. Khi phát sinh vụ việc khiếu nại về đất đai ở đô thị, các ngành, các cấp phải nhận thức đầy đủ trách nhiệm của mình trong giải quyết khiếu nại, phải tạo điều kiện cho công dân thực hiện quyền khiếu nại theo quy định của Luật Khiếu nại năm 2011, không ngừng phát huy dân chủ, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, thực hiện đúng trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại do pháp luật quy định. Đồng thời phải khắc phục ngay hiện tƣợng chồng chéo, đùn đẩy, né tránh trách nhiệm, gây khó khăn, chậm trễ trong việc giải quyết khiếu nại ở một số cơ quan, ngƣời có thẩm quyền giải quyết khiếu nại. Kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm minh những trƣờng hợp vi phạm pháp luật trong việc khiếu nại và giải quyết khiếu nại, nhất là những trƣờng hợp lợi dụng dân chủ, lợi dụng quyền khiếu nại để kích động ngƣời đi khiếu nại, có hành vi tụ tập gây mất an ninh trật tự. Quá trình thực hiện pháp luật về khiếu nại, giải quyết khiếu nại về đất đai đô thị trên địa bàn quận thời gian qua cho thấy, bên cạnh những kết quả đạt đƣợc, việc khiếu nại, giải quyết khiếu nại thời gian qua còn nhiều hạn chế cần khắc phục nhƣ: hệ thống pháp luật chƣa đầy đủ, đồng bộ, còn mâu thuẫn, chồng chéo, việc chấp hành pháp luật về giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị tại quận Thanh Xuân, ngƣời có thẩm quyền chƣa nghiêm, những vi phạm pháp luật về khiếu nại chƣa đƣợc phát hiện, xử lý kịp thời, gây bức xúc cho công dân, ảnh hƣởng đến niềm tin của nhân dân vào hoạt động quản lý nhà nƣớc. Do vậy, đảm bảo tuân thủ pháp luật trong giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị là một yêu cầu mang tính khách quan, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nƣớc về đất đai nói chung và đất đai ở đô thị nói riêng. Trong thực tế quản lý đất đai ở đô thị, đa phần các vụ việc khiếu nại về đất đai ở đô thị có nguyên 60 nhân cốt lõi từ việc giải quyết không hài hòa về lợi ích giữa các bên tham gia quan hệ pháp luật đất đai, ví dụ: khi thu hồi đất giải phóng mặt bằng thực hiện dự án khu dân cƣ, ngƣời bị thu hồi đất chỉ đƣợc bồi thƣờng số tiền thấp hơn giá thị trƣờng, trong khi ngƣời đƣợc giao đất sau khi thực hiện xong dự án lại bán quyền sử dụng đất đối với chính diện tích đất đó với giá rất cao, thu về khoản lợi nhuận rất lớn, tạo ra sự không công bằng về lợi ích giữa các bên, từ đó dẫn đến bên bị thu hồi đất khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính trong việc thu hồi đất để thực hiện dự án đó Vì vậy, trong quản lý nhà nƣớc về đất đai ở đô thị, cần thiết phải xây dựng và thực hiện một hệ thống chính sách tổng hợp về kinh tế - xã hội, đảm bảo giải quyết hài hòa giữa lợi ích của các bên tham gia vào quan hệ quản lý, sử dụng đất đai ở đô thị (đặc biệt là lợi ích của ngƣời bị thu hồi đất, lợi ích của ngƣời đƣợc giao đất, cho thuê đất để thực hiện dự án đầu tƣ đã đƣợc phê duyệt và lợi ích của nhà nƣớc - lợi ích của toàn dân); cũng nhƣ giải quyết hài hòa giữa lợi ích trƣớc mắt và lợi ích lâu dài của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc. Có nhƣ vậy mới hạn chế đƣợc một trong những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến khiếu nại về đất đai ở đô thị. Và trong quá trình giải quyết đối với những khiếu nại về đất đai ở đô thị có phát sinh những vấn đề về kinh tế, lợi ích vật chất cơ quan, ngƣời có thẩm quyền giải quyết khiếu nại phải đảm bảo giải quyết hài hòa giữa lợi ích của nhà nƣớc, đồng thời quan tâm thích đáng tới lợi ích của ngƣời sử dụng đất. 3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại về đất đai đô thị từ thực tiễn quận Thanh Xuân 3.2.1. Tiếp tục hoàn thiện pháp luật về Luật đất đai và Luật khiếu nại Pháp luật là phƣơng thức thể chế hóa chủ trƣơng, đƣờng lối của Đảng, đồng thời là phƣơng tiện để nhà nƣớc quản lý kinh tế - xã hội và phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Thông qua các quy định của pháp luật, các quan hệ xã hội đƣợc nhà nƣớc điều chỉnh theo những mục tiêu đã định. Đối với 61 nƣớc ta, pháp luật có vai trò quan trọng trong việc xây dựng và hoàn thiện bộ máy nhà nƣớc xã hội chủ nghĩa, bảo đảm việc thực hiện có hiệu quả chức năng tổ chức và quản lý kinh tế, xây dựng cơ sở vật chất của chủ nghĩa xã hội, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội và góp phần xây dựng những quan hệ mới. Mặc dù pháp luật điều chỉnh các mối quan hệ xã hội, song nó luôn có xu hƣớng phát triển chậm hơn so với sự phát triển của các quan hệ kinh tế - xã hội. Chính vì vậy, để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nƣớc trên tất cả các lĩnh vực, trong đó có lĩnh vực giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị, Nhà nƣớc ta luôn có những điều chỉnh về pháp luật, đảm bảo pháp luật phải phù hợp với điều kiện thực tiễn quản lý nhà nƣớc trong từng giai đoạn. Hoàn thiện pháp luật về đất đai ở đô thị Thứ nhất, Sở Tài nguyên và Môi trƣờng chủ trì phối hợp với các sở, ngành liên quan rà soát các văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quản lý nhà nƣớc về đất đai nói chung và đất đai ở đô thị nói riêng, đề xuất, kiến nghị sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới cho phù hợp với Luật Đất đai năm 2013 và điều kiện thực tế tại các quận trên địa bàn thành phố Hà Nội. Tham mƣu cho Hội đồng nhân dân thành phố, Ủy ban nhân dân thành phố ban hành các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến việc thi hành Luật Đất đai thuộc thẩm quyền pháp luật quy định. Triển khai thực hiện dự án điều tra, khảo sát giá đất thị trƣờng, xây dựng bảng giá đất, đảm bảo phù hợp khi Chính phủ công bố khung giá đất theo quy định của Luật Đất đai năm 2013. Thứ hai, Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan rà soát các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền ban hành của thành phố về chính sách tài chính đất đai ở đô thị, đề xuất sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với quy định mới và thực tiễn tại các quận của thành phố Hà Nội. Tham mƣu cho Ủy ban nhân dân thành phố bố trí ngân sách và hƣớng dẫn các sở, ngành, UBND các quận sử dụng kinh phí phục vụ triển khai thi hành Luật Đất đai năm 2013. 62 Thứ ba, Sở Tƣ pháp chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan xây dựng kế hoạch tuyên truyền, phổ biến sâu rộng Luật Đất đai năm 2013 (nhất là những quy định mới so với Luật Đất đai năm 2003) đến cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân trong thành phố. Thứ tư, Ủy ban nhân dân các quận trên địa bàn thành phố Hà Nội cần tập trung chỉ đạo triển khai thi hành kịp thời, có hiệu quả Luật Đất đai năm 2013 tại địa phƣơng. Tổ chức hội nghị triển khai, quán triệt nội dung Luật Đất đai năm 2013 cho lãnh đạo, cán bộ các phòng, ban và Ủy ban nhân dân các phƣờng. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến sâu rộng Luật Đất đai trên địa bàn. Hoàn thiện pháp luật giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị Số vụ việc khiếu nại về đất đai nói chung và đất đai đô thị nói riêng trên địa bàn quận Thanh Xuân, cũng nhƣ thành phố Hà Nội thời gian qua chiếm tỷ lệ cao trong tổng số vụ việc khiếu nại hành chính. Trong khi pháp luật về giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị còn chƣa thật sự đầy đủ; sự phối hợp giữa các cấp, các ngành trong giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị chƣa chặt chẽ, thƣờng xuyên, hiệu quả còn hạn chế. Vì vậy, yêu cầu cần phải nghiên cứu xây dựng văn bản quy phạm pháp luật của UBND thành phố về trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị trên địa bàn là một vấn đề hết sức cần thiết, bảo đảm cho việc giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị trên địa bàn thành phố đƣợc các cơ quan nhà nƣớc có thẩm quyền thực hiện kịp thời, khách quan, dân chủ, đúng pháp luật, góp phần nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị trên địa bàn thành phố. Trong văn bản quy phạm pháp luật này, cần quy định rõ ràng các quyết định hành chính, hành vi hành chính trong lĩnh vực đất đai ở đô thị có thể bị khiếu nại; thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu, lần hai; trình tự, thủ tục, thời hạn giải quyết khiếu nại lần đầu, lần hai; trách nhiệm phối hợp của các cấp, các ngành trong giải quyết khiếu nại về đất đai; chế tài xử lý đối với cá nhân, cơ quan, tổ chức không thực hiện đúng quy định của pháp luật về khiếu nại, giải quyết khiếu nại 63 Quy định đối thoại trong quá trình giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị là thủ tục bắt buộc đƣợc hiểu là thủ tục mà cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại phải tiến hành khi có xảy ra vụ việc khiếu nại. Quy định theo hƣớng này có ý nghĩa trong việc đề cao trách nhiệm của cơ quan giải quyết khiếu nại, coi đó là một phƣơng thức giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị. Đối thoại là một nội dung quan trọng, ảnh hƣởng đến chất lƣợng, hiệu quả của công tác giải quyết khiếu nại, đặc biệt là các vụ khiếu nại đông ngƣời. Tuy nhiên, cả về lý luận và thực tiễn của việc đối thoại trong các vụ việc giải quyết khiếu nại tại quận Thanh Xuân vẫn còn nhiều vấn đề đặt ra, đòi hỏi phải có sự nghiên cứu, tổng kết, đánh giá và rút ra những bài học cho công tác này, từ đó cung cấp những luận cứ cho việc nâng cao hiệu quả của việc đối thoại, góp phần giải quyết có hiệu quả những vụ việc khiếu nại về đất đai ở đô thị trên địa bàn quận. 3.2.2. Kiện toàn tổ chức bộ máy, nâng cao năng lực và trách nhiệm của cán bộ, công chức giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị Quá trình thực hiện công tác giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị phải đảm bảo gắn liền với yêu cầu cải cách hành chính. Do đó, bên cạnh yêu cầu về hoàn thiện pháp luật cũng cần phải thƣờng xuyên kiện toàn tổ chức bộ máy các cơ quan thực hiện công tác giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị, đặc biệt là cơ quan tài nguyên và môi trƣờng, thanh tra các cấp. Tiếp tục đổi mới cơ chế hoạt động và quy chế làm việc theo hƣớng tinh gọn, hiệu quả, phân công, phân nhiệm rõ ràng. Đề cao trách nhiệm, thẩm quyền cá nhân, khen thƣởng, kỷ luật nghiêm minh. Đồng thời kiên quyết khắc phục tình trạng chồng chéo, đùn đẩy trách nhiệm, gây khó khăn, chậm trễ trong giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị của công dân. Thƣờng xuyên làm tốt công tác phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị, địa phƣơng trong thực hiện nhiệm vụ giải quyết khiếu nại đất đai. Bên cạnh đó, cần tập trung nâng cao nhận thức của lãnh đạo, trách nhiệm ngƣời đứng đầu trong cơ quan nhà nƣớc, tổ chức; cần phải coi đây là 64 nhiệm vụ chính trị quan trọng, kết quả thực hiện giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị là một tiêu chí trong quy hoạch, sử dụng cán bộ; đặc biệt là ngƣời đứng đầu cơ quan, trực tiếp giải quyết khiếu nại về đất đai đô thị nhƣ Thanh tra quận, Phòng tài nguyên và môi trƣờng, phòng Tƣ pháp, Văn phòng UBND- HĐND quận, thực hiện tốt phƣơng châm trong giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị là “giải quyết hết vụ việc chứ không làm hết việc”, có cơ chế hỗ trợ vật chất, tinh thần để đội ngũ cán bộ yên tâm, nỗ lực thực hiện nhiệm vụ đƣợc giao. Ngoài ra, cần phải nâng cao năng lực và trách nhiệm của cán bộ, công chức giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị trên địa bàn quận Thanh Xuân. Cần tổ chức điều tra, khảo sát, đánh giá một cách khách quan về thực trạng tình hình đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác giải quyết khiếu nại về đất đai nói chung và đất đai ở đô thị nói riêng. Từ đó, nhận ra đƣợc nhu cầu cán bộ, công chức, đồng thời tiến hành xây dựng quy hoạch đào tạo, bồi dƣỡng đội ngũ cán bộ, công chức giải quyết khiếu nại. Việc xây dựng quy hoạch đào tạo, bồi dƣỡng cán bộ, công chức là nhiệm vụ mang tính chiến lƣợc lâu dài của cấp ủy Đảng, chính quyền. Đây chính là một giải pháp quan trọng, cơ bản nhằm xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức giải quyết khiếu nại bảo đảm về số lƣợng, tốt về chất lƣợng, cơ cấu hợp lý phù hợp với điều kiện của quận Thanh Xuân. Nâng cao trình độ học vấn của đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác giải quyết khiếu nại đất đai ở đô thị nhằm khắc phục tình trạng tụt hậu về giáo dục. Bởi công tác giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị khá khó khăn, phức tạp, vừa có tính chất cấp bách trƣớc mắt, vừa có tính thƣờng xuyên, lâu dài; quá trình giải quyết khiếu nại đòi hỏi ngƣời giải quyết phải áp dụng đồng bộ nhiều bộ luật khác nhau, phải có năng lực chuyên môn tổng hợp cũng nhƣ kinh nghiệm thực tiễn phong phú và khả năng đối thoại, dẫn dắt, giải thích tốt đối với ngƣời khiếu nại, tổ chức, cá nhân bị khiếu nại. 65 Thực hiện tốt công tác tạo nguồn cán bộ, công chức làm công tác giải quyết khiếu nại đất đai để khắc phục tình trạng thiếu hụt nguồn cán bộ. Nghiên cứu xây dựng chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lƣợng cao, đào tạo theo nhu cầu, hỗ trợ sinh viên theo học để sau khi tốt nghiệp đại học số sinh viên này đƣợc bố trí vào làm công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai. Đồng thời phải có chế độ đãi ngộ (tiền lƣơng, phụ cấp nghề nghiệp, thƣởng) phù hợp với tính chất, yêu cầu công việc cho đội ngũ cán bộ làm công tác giải quyết khiếu nại về đất đai, để họ yên tâm công tác và phát huy đƣợc năng lực, trí tuệ trong thực hiện nhiệm vụ. Việc bố trí cán bộ thực hiện trên cơ sở nguyên tắc dân chủ, công khai, đúng ngƣời, đúng việc, đúng tiêu chuẩn, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị. 3.2.3. Nâng cao hiệu quả hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai đô thị, khiếu nại Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung và pháp luật về đất đai ở đô thị nói riêng có vai tròrất quan trọng, là cầu nối để đƣa các chủ trƣơng, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nƣớc đến với mọi ngƣời dân. Công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật đã góp phần nâng cao nhận thức, ngăn chặn làm hạn chế những hành vi vi phạm pháp luật, giữ gìn an ninh trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn quận Thanh Xuân. Vì vậy, Quận Thanh Xuân cần triển khai các hoạt động nhằm nâng cao hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai ở đô thị, khiếu nại cụ thể nhƣ sau: Thứ nhất, tiếp tục quán triệt sâu sắc và thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các văn bản của Đảng lãnh đạo, chỉ đạo về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật nói chung, pháp luật về khiếu nại, pháp luật về đất đai ở đô thị nói riêng theo tinh thần và nội dung chỉ đạo- Kế hoạch số 233/KH-UBND ngày 30/12/2015 của UBND thành phố Hà Nội về việc phổ biển, giáo dục pháp luật trên địa bàn Thành phố năm 2016. 66 Thứ hai, kịp thời phổ biến Luật Đất đai năm 2013 theo Kế hoạch số 43/KH-UBND ngày 26/2/2014 của UBND thành phố Hà Nội về thực hiện Chỉ thị số 01/CT-TTg ngày 22/01/2014 của Thủ tƣớng Chính phủ; Xây dựng chƣơng trình, kế hoạch, tiến độ và các biện pháp cụ thể để triển khai thực hiện Luật Đất đai năm 2013 trên địa bàn thành phố và các văn bản hƣớng dẫn thi hành Luật Đất đai năm 2013 (nhất là các vấn đề mới so với Luật Đất đai năm 2003); tiếp tục phổ biến các quy định của pháp luật về khiếu nại và giải quyết khiếu nại về đất đai nói chung và đất đai ở đô thị nói riêng để cán bộ, đảng viên và nhân dân nắm vững và thực hiện, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý xã hội bằng pháp luật. Tích cực đổi mới, đa dạng hoá các hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật phù hợp với đặc điểm, nhu cầu của từng nhóm đối tƣợng và các điều kiện, hoàn cảnh cụ thể của từng cơ quan, tổ chức và các địa phƣơng. Phát huy hiệu quả của các hình thức tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật nhƣ: qua các phƣơng tiện thông tin đại chúng; trong trƣờng học; thi tìm hiểu pháp luật; trợ giúp pháp lý, tƣ vấn pháp luật; diễu hành cổ động; treo pa nô, áp phích; cấp phát tờ rơi, tờ gấp, tài liệu có nội dung tìm hiểu về pháp luật Kết hợp chặt chẽ, có hiệu quả công tác phổ biến, giáo dục pháp luật với hoạt động cải cách các thủ tục hành chính, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị; lồng ghép phổ biến, giáo dục pháp luật với việc triển khai các chƣơng trình mục tiêu quốc gia trên địa bàn quận. Trong quá trình xây dựng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, nhất là khi thu hồi đất, giải phóng mặt bằng để thực hiện các dự án trên địa bàn quận Thanh Xuân cần tổ chức các đợt cao điểm tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai ở đô thị (nhất là về cơ chế, chính sách liên quan đến thu hồi đất, bồi thƣờng giải phóng mặt bằng, giao đất, cho thuê đất), pháp luật về khiếu nại cho các hộ gia đình, cá nhân, tổ chức bị ảnh hƣởng với các hình thức thích hợp nhƣ: tổ chức hội nghị tuyên truyền, phổ biến; cấp phát tờ rơi, 67 tờ gấp, tài liệu có nội dung tìm hiểu pháp luật về đất đai, khiếu nại; tổ chức trợ giúp pháp lý lƣu động miễn phí; hệ thống loa truyền thanh phƣờng Qua đó, giúp cho ngƣời dân trên địa bàn quận bị ảnh hƣởng có điều kiện nâng cao kiến thức pháp luật về đất đai nói chung và đất đai ở đô thị nói riêng, khiếu nại, góp phần hạn chế các vụ việc khiếu nại phát sinh có nguyên nhân do không hiểu biết pháp luật. Thứ ba, phát huy sức mạnh của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội trong việc tham gia tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Tăng cƣờng sự phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật. Trên cơ sở chức năng, nhiệm vụ, các cơ quan, đơn vị kịp thời triển khai, phổ biến các văn bản pháp luật thuộc ngành, lĩnh vực mình quản lý, nâng cao tinh thần trách nhiệm và hiệu quả thực thi công vụ của cán bộ, công chức, viên chức; đồng thời phối hợp với cơ quan Tƣ pháp cùng cấp triển khai phổ biến, giáo dục pháp luật cho nhân dân. Bố trí một khoản kinh phí cần thiết cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai ở đô thị, khiếu nại về đất đai ở đô thị. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên của quận có trách nhiệm vận động đoàn viên, hội viên và nhân dân tự giác tham gia tìm hiểu, học tập nâng cao kiến thức, ý thức tôn trọng và chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật về đất đai ở đô thị, khiếu nại; tích cực tham gia hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật ở cơ quan, đơn vị, địa phƣơng. Các Chi bộ đảng đƣa nội dung phổ biến, giáo dục pháp luật vào chƣơng trình sinh hoạt định kỳ. Mỗi cán bộ, đảng viên nêu cao ý thức tôn trọng, gƣơng mẫu chấp hành pháp luật, tích cực vận động gia đình, ngƣời thân và những ngƣời xung quanh nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật; coi đây là một trong những tiêu chuẩn quan trọng để đánh giá tƣ cách đảng viên và mức độ hoàn thành nhiệm vụ của mỗi cán bộ, công chức, viên chức. Thứ tư, thƣờng xuyên củng cố, kiện toàn và nâng cao chất lƣợng, hiệu quả hoạt động của Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật các cấp, 68 đảm bảo phát huy tốt vai trò phối hợp tổ chức, chỉ đạo, hƣớng dẫn thực hiện công tác phổ biến, giáo dục pháp luật ở cấp phƣờng và đơn vị. Xây dựng đội ngũ cán bộ làm nòng cốt cho công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, nhất là báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật, cán bộ pháp chế, giáo viên giảng dạy pháp luật, giáo dục công dân, hoà giải viên cơ sở Thƣờng xuyên cấp phát tài liệu, bồi dƣỡng kiến thức, nghiệp vụ phổ biến, giáo dục pháp luật và tạo các điều kiện thuận lợi cho đội ngũ này hoạt động hiệu quả. 3.2.4. Tổ chức tốt công tác tiếp công dân Nhằm đổi mới công tác tiếp dân, nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại, tố cáo, tại kỳ họp thứ 6, Quốc hội khoá XIII đã thông qua Luật Tiếp công dân. Với 9 chƣơng 36 điều, Luật đã quy định đầy đủ, thống nhất, khắc phục tình trạng tản mát của hệ thống các văn bản quy phạm pháp luật về vấn đề tiếp dân, tiếp nhận khiếu nại, tố cáo, phản ánh của công dân còn chƣa thống nhất ở các hệ thống cơ quan khác nhau. Đồng thời, tạo nhận thức đầy đủ ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác tiếp công dân, đề cao trách nhiệm của thủ trƣởng cơ quan, tổ chức trong việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo, gắn kết công tác tiếp công dân với giải quyết khiếu nại, tố cáo. Tuy nhiên, công tác tiếp công dân và giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị là công tác hết sức phức tạp, do đó cần có sự lãnh đạo, chỉ đạo chặt chẽ, sát sao của Đảng, chính quyền các cấp trên địa bàn quận Thanh Xuân và phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị tham gia thì sẽ đạt hiệu quả cao. Tổ chức thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cấp phƣờng. Có kế hoạch phân công, bố trí lãnh đạo tiếp công dân theo quy định của pháp luật, bố trí nơi tiếp công dân tại địa điểm thuận tiện, bảo đảm các điều kiện vật chất cần thiết, bố trí cán bộ tiếp công dân thƣờng xuyên, có phẩm chất tốt, có kiến thức và am hiểu chính sách, pháp luật Nhà nƣớc, có ý thức trách nhiệm cao. Công tác tiếp công dân gắn liền với việc giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị, chủ động 69 giải quyết khiếu nại ngay từ khi mới phát sinh, tăng cƣờng đối thoại với dân, kiểm tra, đôn đốc việc giải quyết của cấp dƣới hoặc trực tiếp chỉ đạo giải quyết những vụ việc phức tạp để tránh xảy ra các điểm nóng. Khi phát sinh khiếu nại về đất đai ở đô thị ở phƣờng nào thì chỉ đạo giải quyết kịp thời, đúng pháp luật, chính sách, có lý, có tình, dứt điểm tại phƣờng đó. Cần chú trọng đến công tác hoà giải ở cơ sở, nhất là những tranh chấp đất trong nội bộ nhân dân; nếu chính quyền cơ sở quan tâm giải quyết thông qua hoà giải ngay từ đầu thì vụ việc sẽ sớm chấm dứt, ít phát sinh phức tạp; khi hoà giải cần phối hợp chặt chẽ với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhƣ Hội phụ nữ, Hội nông dân, Hội cựu chiến binh, Đoàn thanh niên... để vận động, thuyết phục thấu tình, đạt lý để công dân hiểu chính sách, pháp luật và coi trọng tình làng, nghĩa xóm, thân tộc. Các tổ chức trong hệ thống ngành Thanh tra từ cấp thành phố đến phƣờng chủ động thực hiện tốt chức năng tham mƣu, thƣờng xuyên tiến hành kiểm tra trách nhiệm của thủ trƣởng cấp dƣới trong việc chấp hành các quy định về pháp luật trong công tác tiếp dân và giải quyết đơn thƣ khiếu nại về đất đai ở đô thị nhằm phát hiện những thiếu sót để kịp thời uốn nắn, sửa chữa, khắc phục ngay. Theo dõi nắm chắc tình hình khiếu nại về đất đai ở đô thị để báo cáo ngay từ khi mới phát sinh và đề xuất biện pháp xử lý kịp thời. Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố, Hội đồng nhân dân các cấp tăng cƣờng công tác tiếp dân, giám sát công tác tiếp dân và giải quyết đơn thƣ khiếu nại về đất đai ở đô thị tại địa phƣơng mình; nếu phát hiện có vi phạm pháp luật gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nƣớc, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức thì yêu cầu ngƣời có thẩm quyền áp dụng biện pháp cần thiết để kịp thời chấm dứt vi phạm và xem xét trách nhiệm, xử lý đối với ngƣời vi phạm. Về mô hình tổ chức tiếp công dân nên thống nhất tập trung một đầu mối, ở thành phố thì tại trụ sở tiếp dân của thành phố, ở quận là tại phòng tiếp 70 dân của cấp quận và do một Phó Chánh thanh tra phụ trách để gắn công tác tiếp công dân với việc giải quyết và kiểm tra, đôn đốc giải quyết. Đối với tiếp dân lƣu động ở cơ sở cần phối hợp một số cơ quan chức năng cùng tham dự để nghe và xử lý, trả lời những kiến nghị, phản ánh, khiếu nại về đất đai ở đô thị của công dân ngay tại buổi tiếp, trừ những vấn đề phải tiếp tục nghiên cứu trả lời cho công dân sau bằng văn bản. Tăng cƣờng tổ chức tập huấn, bồi dƣỡng nghiệp vụ về công tác tiếp công dân và giải quyết đơn thƣ khiếu nại nói chung và khiếu nại về đất đai ở đô thị nói riêng (nhất là tổ chức tập huấn nghiệp vụ cho cán bộ cấp cơ sở) để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ làm công tác này. 3.2.5. Huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội vào công tác giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai Giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị là một nhiệm vụ không hề đơn giản, nhất là trong giai đoạn nƣớc ta đang tập trung phát triển kinh tế, xã hội hiện nay. Đây là nhiệm vụ đƣợc xác định không phải của riêng một ngành, một cấp nào, mà là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Bài học kinh nghiệm rút ra trong công tác giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị trên địa bàn quận Thanh Xuân nói riêng và thành phố Hà Nội nói chung trong thời gian qua cho thấy, ở đâu, nơi nào có sự tham gia tích cực của cả hệ thống chính trị đối với công tác giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị thì ở đó công tác giải quyết khiếu nại đạt kết quả cao, không phát sinh khiếu nại kéo dài, vƣợt cấp hoặc hình thành “điểm nóng”, và ngƣợc lại. Do đó, để nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị thì việc huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội là một yêu cầu cấp thiết. Muốn vậy, cần thực hiện tốt một số giải pháp sau: Thứ nhất, tăng cƣờng sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị trên địa bàn quận là hết sức cần thiết, mang tính 71 chiến lƣợc lâu dài. Để tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, rõ nét, hiệu quả trong công tác giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị cần chủ động xử lý các trƣờng hợp khiếu kiện nhiều ngƣời có nội dung phức tạp, giải quyết dứt điểm các vụ việc khiếu nại tồn đọng, kéo dài, góp phần bảo vệ tốt lợi ích của Nhà nƣớc, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức, đơn vị trên địa bàn quận. UBND quận thƣờng xuyên chỉ đạo, đôn đốc các phƣờng và cơ quan thực hiện đúng quy định pháp luật và nâng cao trách nhiệm của ngƣời đứng đầu trong việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị của công dân. Chủ tịch UBND quận, thủ trƣởng các phòng, ban, ngành và Chủ tịch UBND cấp phƣờng phải trực tiếp tiếp công dân định kỳ và đột xuất theo Luật tiếp công dân; tổ chức đối thoại, lắng nghe ý kiến của công dân, làm cơ sở cho việc chỉ đạo, xử lý, giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị của công dân. Khi phát sinh khiếu nại, tố cáo đông ngƣời, phức tạp, các đồng chí lãnh đạo cấp ủy, chính quyền phải kịp thời chỉ đạo các cơ quan chức năng, đoàn thể tham gia giải quyết, kết hợp việc làm rõ nội dung khiếu nại với việc vận động, thuyết phục công dân chấp hành đúng các quy định pháp luật không để phát sinh tình hình phức tạp. Khi có khiếu nại về đất đai ở đô thị trên địa bàn quận, ngƣời đứng đầu cơ quan chức năng phải thể hiện đƣợc tinh thần trách nhiệm, ban hành văn bản xử lý, giải quyết cơ bản đúng thời hạn, đúng pháp luật, hạn chế việc khiếu nại kéo dài, vƣợt cấp hoặc phát sinh khiếu kiện tại tòa án. Thứ hai, Đoàn đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội tăng cƣờng công tác giám sát việc tiếp dân, giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị. Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố, Hội đồng nhân dân, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp trên địa bàn thành 72 phố Hà Nội cần làm tốt công tác giám sát việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị. Thông qua từng vụ việc cụ thể, Đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố, Hội đồng nhân dân thành phố sẽ giám sát việc tiếp công dân, giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị của các cơ quan chức năng; qua giám sát sẽ kiến nghị các cơ quan, đơn vị, địa phƣơng khắc phục những hạn chế, thiếu sót. Tại các kỳ họp HĐND thành phố, các đại biểu HĐND đã thực hiện quyền chất vấn và yêu cầu giải trình làm rõ quy trình và trình tự giải quyết các kiến nghị, phản ánh của cử tri quan tâm cũng nhƣ một số việc khiếu nại về đất đai ở đô thị diễn biến phức tạp, kéo dài gây bức xúc trong dƣ luận. Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội các cấp phải phát huy vai trò giám sát và phối hợp với chính quyền tuyên truyền, vận động ngƣời dân chấp hành pháp luật, tham gia hòa giải có hiệu quả ngay từ khi vụ việc mới phát sinh, nhất là các tranh chấp đất đai đô thị, góp phần làm giảm đáng kể khiếu nại ngay từ cơ sở. Thứ ba, tạo điều kiện cho luật sƣ, luật gia tham gia tƣ vấn pháp lý, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của ngƣời khiếu nại trong quá trình giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị trên địa bàn quận. Thứ tư, phát huy vai trò của cơ quan thông tin đại chúng trong công tác giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị. Kịp thời đƣa tin phản ánh biểu dƣơng, khích lệ, những cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện tốt, phê phán những trƣờng hợp thực hiện chƣa đúng quy định trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị để định hƣớng dƣ luận và tuyên truyền, phổ biến chủ trƣơng của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nƣớc về khiếu nại đất đai ở đô thị. 3.2.6. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trách nhiệm giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng thanh tra là tai mắt của cấp trên, do tính chất và năng lực thiết yếu của công tác thanh tra nói chung và công tác 73 giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị nói riềng, là công tác phức tạp có liên quan đến đời sống kinh tế, chính trị, xã hội, liên quan đến mọi tầng lớp dân cƣ, ở đủ mọi lứa tuổi, trình độ văn hóa, khoa học kỹ thuật, với những địa vị xã hội khác nhauđòi hỏi những ngƣời làm công tác xét khiếu nại cũng phải am hiểu nhiều lĩnh vực để có những phán quyết đúng đắn, hợp lý, hợp tình. Vì vậy đối với công tác thanh tra, kiểm tra có trách nhiệm giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị tại quận Thanh Xuân cần đƣợc tiến hành thƣờng xuyên, xây dựng thành chƣơng trình, kế hoạch cụ thể, có trọng tâm, trọng điểm và ƣu tiên lựa chọn những phƣờng có vụ việc khiếu nại phức tạp, đông ngƣời để tiến hành trƣớc. Nâng cao chất lƣợng, hiệu quả hoạt động thanh tra, kiểm tra trách nhiệm về công tác giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị. Muốn vậy, quá trình thanh tra, kiểm tra trách nhiệm phải tuân thủ các quy định của pháp luật về khiếu nại, thực hiện tốt quy trình thanh tra, kiểm tra trách nhiệm giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị. Kết thúc thanh tra, kiểm tra, các đoàn thanh tra, kiểm tra cần phải phân tích, đánh giá đƣợc những ƣu, khuyết điểm của cơ quan, tổ chức và cá nhân trên địa bàn quận Thanh Xuân trong việc thực hiện quy định của pháp luật về công tác tiếp công dân, tiếp nhận, xử lý đơn thƣ và công tác giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị. Xác định rõ trách nhiệm của tập thể, cá nhân trong việc để dẫn tới tình trạng tổ chức công tác tiếp công dân, tiếp nhận và giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị kém hiệu quả. Qua thanh tra, kiểm tra, nếu phát hiện có vi phạm pháp luật cần xử lý hoặc kiến nghị cơ quan có thẩm quyền xử lý kịp thời, nghiêm minh, triệt để. Tích cực mở rộng các hình thức thanh tra: thanh tra định kỳ, thanh tra theo chuyên đề, thanh tra trách nhiệm, thanh tra vụ việc, tổ chức thanh tra liên ngành để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh, xử lý các hành vi vi phạm pháp luật về khiếu nại, giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị. Thực hiện tốt công 74 tác phối hợp giữa cơ quan thanh tra chuyên ngành với các cơ quan hữu quan. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả thanh tra, kết quả thanh tra phải phản ánh trung thực, khách quan, không bao che, né tránh, đồng thời, xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm của cán bộ, công chức trong quá trình giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị. Đối với hành vi vi phạm cấu thành tội phạm thì chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra truy cứu trách nhiệm hình sự. 3.2.7. Chuẩn bị tốt các điều kiện khác Hàng năm, chính quyền quận Thanh Xuân cần quan tâm đầu tƣ kinh phí, cơ sở vật chất phục vụ công tác giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị, bố trí dành một khoản kinh phí phù hợp từ ngân sách quận để phục vụ công tác giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị. Quan tâm đầu tƣ xây dựng, nâng cấp, cải tạo Trụ sở tiếp công dân của quận và các phƣờng đảm bảo khang trang, thuận tiện cho công dân đến đề đạt nguyện vọng, khiếu nại, tố cáo nói chung và khiếu nại, tố cáo về đất đai ở đô thị nói riêng. Tăng cƣờng trang bị phƣơng tiện, thiết bị làm việc phục vụ công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo nói chung, khiếu nại về đất đai ở đô thị nói riêng, đảm bảo đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ đã đề ra. Ngoài ra, quận Thanh Xuân cần triển khai ứng dụng khoa học công nghệ trong công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị. Thực tế đã chứng minh, nhiều vụ việc khiếu nại đƣợc giải quyết có hiệu quả là do bên cạnh việc cơ quan nhà nƣớc quan tâm tới công tác giải quyết khiếu nại còn áp dụng hiệu quả các thành tựu của khoa học, công nghệ. Quy trình khiếu nại, giải quyết khiếu nại phù hợp phải là quy trình không những đáp ứng đƣợc các yêu cầu công khai, minh bạch, khách quan, dân chủ, kịp thời mà còn phải thích hợp với trình độ phát triển của khoa học, công nghệ hiện nay, sử dụng hiệu quả các công nghệ đó phục vụ hoạt đông giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị trên địa bàn quận. Trƣớc sự phát triển nhƣ vũ bão của công nghệ thông tin hiện nay, đã đến lúc cần nghiên cứu quy định về việc 75 tiếp nhận, thụ lý, giải quyết đối với khiếu nại bằng hình thức gửi thƣ điện tử với những trình tự, thủ tục mới, vừa thuận tiện cho công dân, vừa giảm bớt chi phí cho nhà nƣớc và xã hội. Xây dựng mạng liên kết nội bộ giữa cơ quan cấp quận với cơ quan cấp phƣờng, để tất cả các cơ quan đều có thể nắm bắt đƣợc tình hình giải quyết đối với từng vụ việc khiếu nại, qua đó thống nhất nội dung phối hợp để giải quyết đúng, kịp thời. 76 TIỂU KẾT CHƢƠNG 3 Với mục đích đƣa ra những giải pháp nhằm giúp UBND quận Thanh Xuân thực hiện tốt công tác giải quyết khiếu nại về đất đai đô thị trên địa bàn quận. Trên cơ sở nhu cầu nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại đất đai ở đô thị và quan điểm của Đảng, nhà nƣớc và chính quyền địa phƣơng, tác giả đã đề xuất 07 nhóm giải pháp cơ bản nhằm góp phần giải quyết tốt các khiếu nại về đất đai ở đô thị từ thực tiễn quận Thanh Xuân. Ngoài ra, cần tổ chức triển khai thi hành có hiệu quả Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hƣớng dẫn thi hành Luật. Tiếp tục nghiên cứu xây dựng quy trình giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị trên địa bàn quận Thanh Xuân, đảm bảo thực sự khoa học, giải quyết kịp thời, đúng pháp luật các vụ việc khiếu nại về đất đai ở đô thị. Huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị trong quá trình thực hiện công tác giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị. Thực hiện tốt việc ứng dụng khoa học công nghệ trong giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị. Đổi mới nội dung, hình thức hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai, giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị, đảm bảo kịp thời chuyển tải những nội dung quan trọng đến với các tầng lớp nhân dân, góp phần hạn chế những vụ việc khiếu nại phát sinh có nguyên nhân do không hiểu biết nội dung quy định của pháp luật. 77 KẾT LUẬN Khiếu nại về đất đai là một hiện tƣợng xảy ra phổ biến trong xã hội, đặc biệt khi nƣớc ta chuyển đổi sang nền kinh tế thị trƣờng, Nhà nƣớc thực hiện cơ chế quản lý mới bằng việc trả lại đất đai những giá trị vốn có thì khiếu nại về đất đai ở đô thị đã phát sinh và có xu hƣớng tăng cả về số lƣợng cũng nhƣ tính chất phức tạp về mặt nội dung. Pháp luật giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị là một bộ phận quan trọng của pháp luật về khiếu nại, pháp luật về đất đai và hệ thống pháp luật Việt Nam nói chung. Hệ thống pháp luật giải quyết khiếu nại về đất đai quy định trình tự, thủ tục, thẩm quyền giải quyết khiếu nại về đất đai, các nguyên tắc và căn cứ giải quyết khiếu nại về đất đai. Trong điều kiện kinh tế thị trƣờng, các quan hệ kinh tế vận động và phát triển không ngừng đòi hỏi pháp luật giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị cũng phải thƣờng xuyên đƣợc sửa đổi, bổ sung, nhằm đáp ứng đƣợc các yêu cầu của quản lý và sử dụng đất đai. Do vậy, việc nghiên cứu nhằm chỉ ra những mặt tồn tại, hạn chế, bất cập của pháp luật giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị, để trên cơ sở đề xuất các giải pháp nhằm không ngừng hoàn thiện chế định này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Tuy nhiên, cơ chế giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị nói riêng và pháp luật về khiếu nại đất đai nói chung ở nƣớc ta hiện nay còn nhiều vấn đề cần phải có sự nghiên cứu đánh giá, đặc biệt là việc giao thẩm quyền giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị cho cơ quan các cơ quan hành chính. Thông qua việc phân tích thực tiễn tình hình giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị tại quận Thanh Xuân trong những năm gần đây, luận văn đã mạnh dạn nêu ra những ƣu điểm và hạn chế trong việc giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị của các cơ quan hành chính nhà nƣớc. Tác giả luận văn cho rằng, để kịp thời khắc phục những hạn chế, yếu kém đó quận Thanh Xuân cần nâng 78 cao hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị và thực hiện đồng bộ các nhóm giải pháp về: thể chế; tổ chức bộ máy, đội ngũ cán bộ; ứng dụng khoa học công nghệ; phổ biến, giáo dục pháp luật; thanh tra, kiểm tra; đầu tƣ kinh phí, Trên cơ sở những quan điểm cơ bản đó là: bảo đảm, bảo vệ quyền con ngƣời, quyền công dân trong lĩnh vực đất đai nói chung và đất đai ở đô thị nói riêng; tăng cƣờng pháp chế xã hội chủ nghĩa, giải quyết hài hòa lợi ích giữa các bên tham gia quan hệ đất đai; bảo đảm trật tự xã hội, tạo môi trƣờng thuận lợi cho phát triển kinh tế, xã hội của địa phƣơng. 79 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Báo cáo thuyết minh tổng hợp "Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, kế hoạch sử dụng đất 5 năm kỳ đầu (2011 - 2015) - quận Thanh Xuân - thành phố Hà Nội". 2. Chính phủ (2009), Nghị quyết 27/2009/NQ-CP ngày 12/6 về một số giải pháp cấp bách trong công tác quản lý nhà nước về tài nguyên và môi trường, Hà Nội 3. Đặc san pháp luật số 3 (2005) “Pháp luật về đất đai”, Hội đồng phối hợp công tác phổ biến, giáo dục pháp luật của Chính phủ (2005) 4. Nguyễn Thị Lệ Hằng (2010), “Giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực quản lý đất đai của Ủy ban nhân dân cấp huyện tỉnh Khánh Hòa”; Luận văn Thạc sĩ Quản lý công 5. Nguyễn Thị Thu Hằng (2011), “Giải quyết khiếu nại về đất đai tại các khu công nghiệp của các cơ quan hành chính nhà nước ở tỉnh Bắc Giang hiện nay”, Luận văn Thạc sĩ Luật học 6. Quốc hội (2011), Luật khiếu nại 2011, Hà Nội 7. Quốc hội (2013), Luật đất đai 2013, Hà Nội 8. Quốc hội (2014), Hiến pháp Nước Cộng hòa XHCN Việt Nam năm 2013, Hà Nội 9. Quy hoạch tổng thể phát triển Kinh tế - Xã hội quận Thanh Xuân đến năm 2020, định hƣớng đến năm 2030 10. Quyết định số 27/2013/UBND ngày 18/07/2013 của UBND Thành phố Hà Nội quy định chi tiết việc xác định giá đất ở, giá bán nhà tái định cƣ làm căn cứ bồi thƣờng hỗ trợ và tái định cƣ khi Nhà nƣớc thu hồi đất trên địa bàn thành phố Hà Nội 11. Quyết định số 420/QĐ-SXD ngày 17/01/2013 của Sở Xây dựng về việc công bố giá xây dựng mới nhà ở, công trình, vật kiến trúc làm căn cứ bồi thƣờng, hỗ trợ khi Nhà nƣớc thu hồi đất trên địa bàn Thành phố Hà Nội 80 12. Quyết định số 5892/QĐ-UBND ban hành ngày 02 tháng 10 năm 2013 về việc duyệt Quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020, kế hoạch sử dụng đất 5 năm kỳ đầu (2011 - 2015) - quận Thanh Xuân 13. Tài liệu (2009). “Tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai và giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai”, Vụ phổ biến, tuyên truyền pháp luật - Bộ tƣ pháp 14. Phạm Hồng Thái (chủ biên), Pháp luật về khiếu nại, tố cáo, Nxb TP. Hồ Chí Minh 15. Lê Văn Thành (2012), “Áp dụng pháp luật trong quản lý nhà nước về đất đai của Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh hiện nay”, Luận án Tiến sĩ | Luật học 16. Thuật ngữ pháp lý phổ thông (1986), Nxb Pháp lý, Hà Nội 17. Đinh Ngọc Thức (2014), “Giải quyết khiếu nại về đất đai tại huyện Mê Linh, thành phố Hà Nội”, Luận văn Thạc sĩ Quản lý công 18. Từ điển Anh - Việt (1990), Nxb Đồng Nai 19. Phạm Thị Hồng Uyên (2011), Giải quyết khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai tôn giáo trên địa bàn thành phố Hà Nội hiện nay, Luận văn Thạc sỹ Quản lý hành chính công 20. Viện Khoa học pháp lý, Bộ Tƣ pháp (2006). Từ điển Luật học, NXB Tƣ pháp và NXB Từ điển Bách khoa, Hà Nội 21. Viện Khoa học Thanh tra, Thanh tra Chính phủ (2012), Khiếu nại, tốcáo hành chính và giải quyết khiếu nại, tố cáo hành chính ở Việt Namhiện nay, Nhà xuất bản Chính trị - Hành chính, Hà Nội. 22. Nguyễn Cửu Việt (2010), Giáo trình Luật Hành chính Việt Nam, NXB Đại học Quốc gia Hà Nội, Hà Nội. 23. Nguyễn Nhƣ Ý (1998), Đại Từ điển Tiếng Việt, Nxb Văn hóa thông tin, Hà Nội