Luận văn Giáo dục đạo đức mới cho thanh niên

thức cơ bản của Chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, nhà Trường còn thường xuyên tổ chức những buổi nói chuyện chuyên đề, học tập Nghị quyết Đảng... Sự quan tâm giáo dục, giúp đỡ của cấp uỷ Đảng, chính quyền, đoàn thể đặc biệt là tổ chức đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh. Những tấm gương tốt của thầy cô, bè bạn, sự gương mẫu của những người xung quanh, gia đình... là một nguyên nhân hết sức quan trọng ảnh hưởng tích cực đến chất lượng của việc giáo dục giá trị đạo đức, tư tưởng, lối sống cho thanh niên sinh viên. Năm là, do kết quả của sự phấn đấu miệt mài của thanh niên Bạc Liêu trong quá trình tự học tập và rèn luyện mình, từ đó đã nâng cao nhận thức trong việc giáo dục những giá trị đạo đức truyền thống và tiên phong, gương mẫu trong mọi hành động để hiện thực hoá lý tưởng cao đẹp của mình. 2.2.1.2. Nguyên nhân của những hạn chế Những hạn chế nêu trên là sự tổng hợp của rất nhiều nguyên nhân, nhưng có các nguyên nhân chủ yếu sau: Một là, cấp uỷ Đảng, chính quyền và các đoàn thể ở một số nơi thiếu sự quan tâm chỉ đạo thường xuyên, buông lỏng quản lý, một số gia đình ít quan tâm giáo dục con cái, chưa mẫu mực, thậm chí một bộ phận còn để lại những tấm gương xấu cho con cháu. Đây cũng là một trong nhưng nguyên nhân gây ra những hạn chế trong việc phát huy những giá trị đạo đức truyền thống trong việc xây dựng đạo đức mới cho thanh niên Bạc Liêu hiện nay. Vai trò quản lý nhà nước của các cơ quan làm công tác tuyên truyền, giáo dục ít được chú ý phát huy. Điều đó không chỉ thể hiện ở chỗ ngân sách cho việc tuyên truyền chưa xứng đáng với yêu cầu đòi hỏi, mà còn thiếu cả biện pháp hành chính để tạo điều kiện có môi trường lành mạnh trong sáng. Điều này đã góp phần làm hạn chế trong việc giáo dục đạo đức mới cho thanh niên. Mặt khác chính sự phối hợp chưa đồng bộ giữa các cấp, các ngành, các lực lượng xã hội trong việc tuyên truyền giáo dục cho thanh niên - cũng là một nguyên nhân gây nên hạn chế trên. Một số tổ chức chính trị - xã hội quá tập trung vào kinh tế, vào các hoạt động chuyên môn mà ít quan tâm phối hợp với ngành giáo dục và tổ chức Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong công tác giáo dục thanh niên. Các cấp Đoàn chưa nhận thức đầy đủ về chức năng, nhiệm vụ công tác giáo dục thanh niên dẫn đến chỉ đạo thiên lệch, thiếu chiều sâu. Trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ của công tác giáo dục, nhiều cấp đoàn thiếu kiên quyết trong chỉ đạo, chưa chú ý kiểm tra, uốn nắn, xử lý kịp thời những vướng mắc trong công tác giáo dục của Đoàn ở các cấp. Hai là, do ảnh hưởng tiêu cực của cơ chế thị trường. Chúng ta biết rằng sự phát triển của kinh tế thị trường một mặt đã tạo điều kiện thuận lợi cho các dân tộc hình thành và phát triển những giá trị văn hoá mới, thế nhưng mặt khác nó cũng chứa đựng những nguy cơ phá vỡ hoặc làm băng hoại những giá trị văn hoá truyền thống đã được kết tinh và tạo nên bản sắc văn hoá dân tộc. Việt Nam nói chung, Bạc Liêu nói riêng những tác động tiêu cực của kinh tế thị trường đang làm chao đảo nhiều giá trị tinh thần trong lực lượng thanh niên. Nhiều giá trị đạo đức tốt đẹp, thiêng liêng của dân tộc có nguy cơ bị mai một và tha hoá. Chẳng hạn lối sống tình nghĩa đậm chất nhân văn như: “thương người như thể thương thân”, “một con ngựa đau cả tàu bỏ cỏ”… vốn là một trong những giá trị đạo đức truyền thống của nền văn hoá Việt Nam đang ngày bị mai một, mờ nhạt dần. Điều đó đã cản trở sự phát triển của đạo đức cá nhân, đồng thời khuyến khích chủ nghĩa cá nhân có điều kiện phát triển. Mặt khác trong cơ chế thị trường đã mang lại hàng hoá với số lượng lớn, chủng loại đa dạng, giá thành rẻ … ít nhiều làm thay đổi tâm lý, nhân cách và lối sống của không ít người trong xã hội trong đó có thanh niên Bạc Liêu. Một mặt nó đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng của con người, nhưng mặt khác nó kích thích tâm lý tiêu dùng trong mọi tầng lớp xã hội, tạo điều kiện để thanh niên Bạc Liêu hình thành nên lối sống hưởng thụ, xã hội tiêu dùng. Chính điều này đã làm cho một bộ phận thanh niên Bạc Liêu coi trọng các giá trị vật chất, xem nhẹ các giá trị tinh thần và dẫn đến sự hình thành lối sống hưởng thụ, thực dụng, xa hoa, lãng phí, xa lạ với lối sống giản dị, chất phác, tiết kiệm của truyền thống dân tộc. Ba là, một nguyên nhân rất quan trọng là trong sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ đặc là công nghệ thông tin đã tạo ra cơ hội, trở thành cầu nối cho các quốc gia dân tộc mở rộng giao tiếp, hiểu biết và “xích lại” gần nhau. Tuy nhiên bên cạnh các sản phẩm văn hoá có giá trị, phù hợp với truyền thống của dân tộc vẫn chứa đựng rất nhiều sản phẩm phi văn hoá, chứa đựng những nội dung độc hại xa lạ, thậm chí trái với thuần phong, mỹ tục của dân tộc Việt Nam. Đây cũng là một nguyên nhân góp phần tạo nên những hạn chế trong việc giáo dục các giá trị đạo đức truyền thống cho thanh niên Bạc Liêu hiện nay. Vì vậy để khắc phục những nguyên nhân hạn chế trên, văn kiện đại hội đại biểu Đảng bộ lần thứ XIII đã xác định: “đẩy lùi sự suy thoái về đạo đức, lối sống, đấu tranh chống tiêu cực, tham nhũng, lãng phí, ngăn chặn chủ nghĩa cá nhân, tư tưởng thực dụng, cơ hội” [4, tr.61]. Mặt khác, sự chống phá, lôi kéo của các thế lực thù địch cũng là một nguyên nhân làm cho việc phát huy những giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc trong thanh niên Bạc Liêu bị hạn chế. Các thế lực thù địch bằng nhiều hình thức khác nhau, nhiều thủ đoạn khác nhau luôn tìm mọi cách lôi kéo thanh niên vào con đường sai lầm, hư hỏng nhằm chống phá CNXH, phủ nhận những thành tựu mà Đảng và nhân dân ta đã đạt được. Bốn là, tệ nạn xã hội, tham nhũng, sự thoái hoá của một bộ phận cán bộ Đảng viên, sự thiếu gương mẫu của một số người lớn tuổi chưa được ngăn chặn đã tác động không nhỏ đến tư tưởng, tình cảm và hoạt động của thanh niên: “ý thức tổ chức kỷ luật, tính tiền phong gương mẫu, ý thức phục vụ nhân dân của một bộ phận cán bộ đảng viên không cao” [4, tr.100 - 101] và “một số cán bộ trong thực hiện nhiệm vụ còn sai sót, thậm chí có những biểu hiện sa sút về phẩm chất, lợi dụng chức quyền nhũng nhiễu …gây bất bình trong nhân dân [4, tr.34] Năm là, việc giảng dạy các môn lý luận chính trị và tổ chức sinh hoạt chính trị ở các trường đại học, cao đẳng đôi khi chỉ làm qua loa, chiếu lệ, thậm chí cắt xén nội dung và thì gian học tập. 2.2.2. Một số vấn đề đặt ra Trong quá trình phát huy những giá trị đạo đức truyền thống trong việc xây dựng đạo đức mới cho thanh niên Bạc Liêu hiện nay xuất hiện một số vấn đề cần giải quyết đó là vấn đề mâu thuẫn giữa truyền thống và hiện đại, mâu thuẫn giữa giữ gìn bản sắc dân tộc với mở cửa giao lưu quốc tế. Một là, mâu thuẫn giữa giữ gìn bản sắc dân tộc với mở cửa hội nhập giao lưu quốc tế Từ khi nước ta tiến hành đổi mới, mở cửa hội nhập, giao lưu với các nước trên thế giới đã giúp cho thanh niên nói chung, thanh niên Bạc Liêu nói riêng có điều kiện để tiếp xúc, tiếp thu nhiều giá trị đạo đức mới từ những nền văn hoá khác nhau trên thế giới, từ đó làm phong phú thêm nền văn hoá nước nhà. Thế nhưng bên cạnh đó trong quá trình hội nhập giao lưu văn hoá thế giới nền văn hoá nước nhà cũng ảnh hưởng nhất định. Bởi vì khi chấp nhận mở cửa giao lưu thì bên cạnh cái tốt, cái hay thì cái xấu, cái dở cũng tràn vào nó tạo thành những dòng văn hoá cả trong, cả đục đang là những đợt sóng liên tục vỗ vào bờ văn hoá của chúng ta. Như đồng chí Nguyễn Văn Linh đã từng nói: khi mở cửa thì không chỉ có không khí trong lành tràn vào mà còn cả bụi bặm, ruồi muỗi cũng vào theo. Chính vì thế trong quá trình giao lưu văn hoá phải luôn giữ gìn và phát huy bản sắc văn hoá dân tộc, cảnh giác nguy cơ đồng hoá về văn hoá. Thanh niên là lực lượng năng động và nhạy bén, nhưng dễ bị kích động, dễ bị lôi kéo bởi những cái lạ, cái mới vì thế nhiều khi dẫn đến tình trạng vi phạm đạo đức, đi ngược với truyền thống của dân tộc. Thanh niên Bạc Liêu hiện nay là thế hệ trẻ, có tri thức và được trang bị ngoại ngữ, tin học nên họ đang từng bước hoà nhập kịp với dòng chảy mới của quá trình hội nhập. Điều đó đã làm cho các giá trị đạo đức của các nước có xu hướng xích lại gần nhau hơn, trên tinh thần cảm thông, chia xẻ và cởi mở. Chính vì vậy những quan niệm về tình bạn, tình yêu được thanh niên Bạc Liêu kết hợp trên cơ sở quan niệm riêng của dân tộc mình, đang xuất hiện những cái chung hoà nhập cùng thế giới. Từ đó có thể dự đoán về về một xu hướng đạo đức được“quốc tế hoá” dựa trên cơ sở vừa thống nhất những nguyên tắc đạo đức chung của con người vừa giữ được truyền thống tốt đẹp của dân tộc nói chung, của quê hương Bạc Liêu nói riêng. Ngoài ra những chuẩn mực về tốt, xấu; thiện, ác; công bằng, bình đẳng… của thanh niên Bạc Liêu hiện nay đang có những chuyển biến theo hướng tích cực, tiến bộ phù hợp với điều kiện mới. Tuy nhiên bên cạnh những mặt tích cực mà thanh niên Bạc Liêu đã đạt được trong quá trình mở cửa đất nước thì hiện nay đang xuất hiện những biểu hiện tiêu cực nhất định trong lực lượng này, đó là hiện tượng đề cao quá mức cái cá nhân, thái độ bàng quan đối với những người xung quanh, một bộ phận không nhỏ thanh niên có biểu hiện lai căng, mất gốc, xa rời những giá trị đạo đức truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu một cách ồ ạt, mù quáng những sản phẩm văn hoá không lành mạnh, du nhập lối sống phương Tây. Đây là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng họ sống thiếu mục đích, lý tưởng, thiếu bản lĩnh. Chính những tiêu cực này đã gây ra những khó khăn đối với quá trình giáo dục nói chung, trong quá trình phát huy những giá trị đạo đức truyền thống trong việc xây dựng đạo đức mới cho thanh niên Bạc Liêu nói riêng. Để khắc phục tình trạng trên chúng ta cần phải có phương hướng và giải pháp thiết thực, khả thi để không ngừng nâng cao chất lượng công tác giáo dục đạo đức truyền thống trong việc xây dựng đạo đức mới cho thanh niên Bạc Liêu trong giai đoạn hiện nay. Hai là, mâu thuẫn giữa truyền thống và hiện đại trong giáo dục đạo đức thanh niên Trong đời sống tinh thần của bất kỳ dân tôc nào đều có sự hiện diện của những yếu tố truyền thống và hiện đại. Hai yếu tố này không bao giờ tồn tại biệt lập nhau mà luôn luôn ở thế vận động, đan xen nhau, hòa quyện nhau tạo nên diện mạo văn hóa của một dân tộc nhất định. Giải quyết mối quan hệ giữa truyền thống và hiện đại là một vấn đề quan trọng và phức tạp bởi làm thế nào phát huy những truyền thống của dân tộc đồng thời phải tiếp thu những giá trị phổ quát hiện đại của nhân loại. Trước hết chúng ta phải thừa nhận rằng những giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc Việt Nam không đứng yên mà luôn vận động và phát triển. Phát huy những giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc không có nghĩa là phủ nhận hoàn toàn những giá trị đạo đức mang tính phổ quát của nhân loại, càng không phải khư khư giữ cái truyền thống đã lỗi thời, lạc hậu mà phải làm thế nào để chọn lọc, tiếp thu những giá trị mới mà nhân loại tiến bộ đã đạt được, phù hợp có lợi cho sự phát triển của dân tộc; làm cho giá trị ấy dung hợp được với giá trị truyền thống của dân tộc và trở thành một bộ phận của văn hóa dân tộc. Truyền thống và hiện đại có những mặt mâu thuẫn, đối lập và xung đột nhau. Trước hết hiện làm phân hóa hệ thống giá trị của truyền thống tách ra những yếu tố không còn thích ứng với xã hội hiện đại. Mặt khác có những nội dung của truyền thống lại kìm hãm, cản trở cho tiến trình hiện đại. Nguyên nhân tạo ra sự mâu thuẫn và đối lập ấy là do truyền thống và hiện đại là sản phẩm và đại biểu cho những thời đại khác nhau. Thế nhưng sự đối lập giữa truyền thống và hiện đại chỉ là tương đối, bởi giữa hai yếu tố đó còn có mặt thích ứng, điều hòa và thúc đẩy lẫn nhau. Truyền thống là tiền đề, cơ sở, điểm xuất phát của hiện đại; những yếu tố hợp lý của truyền thống có thể thúc đẩy quá trình hiện đại. Chính vì vậy hiện đại không bài xích truyền thống, nó cần truyền thống, hiện đại không gạt bỏ truyền thống, mà tiếp thu truyền thống. Trong quá trình giáo dục đạo đức cho thanh niên Bạc Liêu hiện nay, ngoài mâu thuẫn giữa giữ gìn bản sắc dân tộc với mở cửa giao lưu quốc tế thì vấn đề mâu thuẫn giữa truyền thống và hiện đại cũng là một vấn đề đang đặt ra và cần phải giải quyết. Trong quá trình hội nhập hiện nay, nền đạo đức của một dân tộc không chỉ thuần tuý dựa trên những truyền thống của dân tộc mình, mà phải đựợc kết hợp một cách nhuần nhuyễn, sáng tạo những tinh hoa văn hoá, đạo đức của nhân loại, để từ đó nâng những giá trị đạo đức truyền thống lên một tầm cao mới. Nói cách khác, phải đảm bảo thống nhất giữa tính truyền thống và tính hiện đại. Những giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc Việt Nam như yêu nước, nhân ái, nghĩa tình thuỷ chung, cần cù lao động… mặc dù đây là những giá trị đạo đức truyền thống quý báu của dân tộc, nó đã góp phần tạo nên bản lĩnh, nhân cách thanh niên theo hướng nhân văn, thế nhưng những giá trị ấy cần phải đổi mới, bổ sung và phát triển cho phù hợp với điều kiện hiện nay. Giáo dục đạo đức phải kết hợp giữa truyền thống và hiện đại, khai thác và phát huy truyền thống, đồng thời đáp ứng yêu cầu hiện đại, giữ gìn bản sắc dân tộc và tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại, góp phần làm phong phú hệ giá trị đạo đức và hoàn thiện nhân cách thanh niên nói chung, thanh niên Bạc Liêu nói riêng. 2.3. PHƯƠNG HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP CHỦ YẾU NHẰM PHÁT HUY GIÁ TRỊ ĐẠO ĐỨC TRUYỀN THỐNG TRONG VIỆC XÂY DỰNG ĐẠO ĐỨC MỚI CHO THANH NIÊN BẠC LIÊU HIỆN NAY 2.3.1. Phương hướng nhằm phát huy các giá trị đạo đức truyền thống trong việc xây dựng đạo đức mới cho thanh niên Bạc Liêu hiện nay 2.3.1.1. Quán triệt quan điểm của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ chí Minh và quan điểm của Đảng ta trong giáo dục đạo đức truyền thống cho thanh niên Thanh niên là tương lai của đất nước, là lực lượng xã hội trẻ trung, đầy sức sống. Trong bất kỳ giai đoạn cách mạng nào, thanh niên cũng là lực lượng đóng vai trò đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của xã hội. Sự nghiệp CNH – HĐH ở nước ta hiện nay nói chung, quê hương Bạc Liêu nói riêng có thành công hay không, phần lớn do lực lượng này quyết định. Chính vì thanh niên có vai trò quan trọng như thế nên chỉ có trên cơ sở nghiên cứu, quán triệt những quan điểm của Chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và quan điểm của Đảng ta trong giáo dục đạo đức truyền thống cho thanh niên Bạc Liêu hiện nay trên cơ sở thực trạng việc giáo dục đạo đức truyền thống cho lực lượng này. Các nhà kinh điển của chủ nghĩa Mác như C.Mác, Ph. Ănghen luôn gắn thế hệ trẻ trong mối quan hệ mật thiết giữa giai cấp công nhân và Đảng cộng sản. C.Mác cho rằng: “những người công nhân tiên tiến nhất có thể nhận thức được rằng, tương lai của giai cấp họ và do đó cả loài người hoàn toàn tuỳ thuộc vào việc giáo dục thế hệ công nhân đang lớn” [33, tr.262]. Lênin cũng rất đề cao vai trò, vị trí của thanh niên và coi công tác giáo dục truyền thống cho lực lượng này là việc làm vô cùng quan trọng. Vì vậy Lênin cho rằng: “nhiệm vụ thật sự xây dựng xã hội cộng sản chủ nghĩa, chính là của thanh niên… cho nên, nhiệm vụ của thanh niên nói chung và của đoàn thanh niên cộng sản và các tổ chức khác nói riêng, có thể tóm gọn lại bằng một từ. Nhiệm vụ đó là học tập” [27, tr.354]. Chủ tịch Hồ Chí Minh là vĩ nhân, lãnh tụ có tầm nhìn xa trông rộng, Người đã kế thừa và phát triển sáng tạo những tư tưởng của C.Mác, Ph.Ăngghen, Lênin về thanh niên, về vai trò của giáo dục đạo đức truyền thống cho thanh niên. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thấy rất rõ vai trò to lớn của lực lượng thanh niên trong sự nghiệp cách mạng, trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Theo Người muốn phát huy vai trò to lớn của thanh niên thì nhất định phải giáo dục thanh niên một cách toàn diện, chu đáo và có phương pháp giáo dục thích hợp. Giáo dục toàn diện có nghĩa là cùng với giáo dục chính trị, giáo dục tư tưởng và giáo dục văn hoá truyền thống, mà cụ thể là: “Trong giáo dục và học tập phải chú trọng đủ các mặt: đạo đức cách mạng, giác ngộ xã hội chủ nghĩa, văn hoá, kỹ thuật, lao động và sản xuất” [39, tr.306] . Giáo dục thanh niên theo Người bao gồm rất nhiều vấn đề, tuy nhiên giáo dục tinh thần yêu nước luôn được đặt lên hàng đầu. Ngoài ra phải giáo dục cho thanh niên những đức tính: trung thành, dũng cảm, khiêm tốn… Trong công tác giáo dục thanh niên, trước hết tự bản thân thanh niên phải thường xuyên tự học, tự rèn luyện, tự trang bị cho mình những kiến thức về mọi lĩnh vực của đời sống xã hội. Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng, nhiệm vụ chính của thanh niên, học sinh là … phải học để: yêu tổ quốc, yêu nhân dân, yêu lao động, yêu khoa học, yêu đạo đức… học để phụng sự tổ quốc, phụng sự nhân dân, làm cho dân giàu, nước mạnh. Người còn cho rằng không thể học suông, mà học phải đi đôi với hành: “Trong lúc học tập lý luận cũng phải kết hợp với thực hành và tất cả các ngành khác đều phải: lý luận kết hợp với thực hành, học tập kết hợp với lao động” [38, tr.310] Ngoài ra, khi giáo dục thanh niên phải biết kết hợp giữa giáo dục gia đình - nhà trường - xã hội, giáo dục bằng cách nêu gương “người tốt, việc tốt” thông qua sách vở, các phương tiện thông tin đại chúng… Trong suốt cuộc đời hoạt đông của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã hết sức quan tâm dìu dắt thế hệ trẻ, đến cuối đời trong di chúc của mình, Bác đã nhắc nhở thanh niên rằng: Đoàn viên và thanh niên ta nói chung là tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong, không ngại khó khăn, có chí tiến thủ. Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ thành những người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng” vừa “chuyên”. Bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc làm rất quan trọng và rất cần thiết [40, tr.510]. Những tư tưởng quý báu của chủ tịch Hồ Chí Minh về giáo dục thanh niên hiện nay vẫn còn nguyên giá trị và mang tính thời sự. Những tư tưởng ấy sẽ mãi tỏa sáng trong suốt hành trình của Thanh niên Việt Nam nói chung, của thanh niên Bạc Liêu nói riêng. Thấm nhuần và quán triệt một cách sâu sắc những lời dạy đó sẽ giúp thanh niên có thêm niềm tin và sức mạnh để có thể vượt qua những khó khăn, gian khổ. 2.3.1.2. Đảm bảo thống nhất giữa kế thừa và đổi mới các giá trị đạo đức truyền thống trong việc xây dựng đạo đức mới cho thanh niên Bạc Liêu hiện nay Kế thừa là một trong những mặt bản chất của quy luật phủ định của phủ định thể hiện trong tự nhiên, xã hội và tư duy, nó như là mối quan hệ tất yếu giữa cái cũ và cái mới trong quá trình phát triển. Bản chất của kế thừa là sự lọc bỏ, chuyển hoá cái cũ, cái tiêu cực thành cái mới, cái tiến bộ. Kế thừa gắn với sự biến đổi về chất của sự vật. Chính vì thế kế thừa luôn gắn với đổi mới. Kế thừa mà không gắn với đổi mới thì chỉ là sự lặp lại cái cũ một cái máy móc, sẽ không tạo ra sự phát triển. Ngược lại sẽ không có cái gì để đổi mới nếu không có sự kế thừa. Vì vậy kế thừa và đổi mới có mối quan hệ chặt chẽ nhau, không tách rời nhau trong quá trình phát triển của sự vật. Kế thừa là một trong những quy luật quan trọng, tác động đến toàn bộ sự phát triển của đạo đức nhân loại. Nó là sự chuyển hoá giữa các mặt đối lập ngay trong bản thân đạo đức, đó là những cái được và cái mất, giữa bản sắc dân tộc và những cái lạ, cái tiên tiến và cái lạc hậu, giữa cái trường tồn và cái biến đổi. Trong quá trình phát triển của đạo đức, tính kế thừa và đổi mới là quy luật khẳng định các giai đoạn phát trển của văn hoá có mối quan hệ mật thiết với nhau. Sự phát triển của nền đạo đức sau không phải là sự phủ định toàn bộ hoặc sự lặp hoàn toàn những nền đạo đức trước mà có sự chọn lọc, đào thải cái cũ, cái lạc hậu. Để phát huy các giá trị đạo đức truyền thống trong việc xây dựng đạo đức mới cho thanh niên Bạc Liêu hiện nay, một trong những vấn đề rất quan trọng là phải đảm bảo sự thống nhất giữa kế thừa và đổi mới các giá trị truyền thống trong việc xây dựng đạo đức mới cho thanh niên hiện nay nói chung, cho thanh niên Bạc Liêu hiện nay nói riêng. Để thực hiện được điều đó, một vấn đề rất quan trọng là trong quá trình kế thừa và đổi mới không được “lệch chuẩn” và được nâng lên một tầm cao mới. Truyền thống yêu nước với tư cách là một kiến trúc thượng tầng, do cơ sở hạ tầng sinh ra, vì vậy khi lịch sử thay đổi, cơ sở hạ tầng thay đổi thì truyền thống yêu nước cũng phải có sự biến đổi cho phù hợp với những điều kiện mới. Được tạo nên trong lịch sử, đã trải qua thử thách của lịch sử, truyền thống yêu nước là một giá trị đạo đức tiêu biểu của dân tộc, thế nhưng thực tiễn đã thay đổi, vì vậy nếu không có sự thay đổi cho phù hợp thì giá trị này có thể trở thành rào cản trong quá trình phát triển của đất nước. Yêu nước hiện nay không phải là cầm gươm, cầm súng để đánh đuổi kẻ thù, càng không phải là sự dũng cảm hy sinh bằng xương máu, mà yêu nước hiện nay là góp phần xây dựng và bảo vệ quê hương, đất nước trên cơ sở tự lực, tự cường mà trước hết là phải thực hiện thắng lợi sự CNH - HĐH đất nước, xây dựng thành công CNXH. Để thực hiện được điều đó, thanh niên Việt Nam nói chung, thanh niên Bạc Liêu nói riêng phải phát động và thực hiện các phong trào thi đua yêu nước: thi đua trong học tập, lao động, trong chiến đấu… để từ đó khơi dậy trong thanh niên tính tích cực, chủ động, sáng tạo, khơi dậy lòng dũng cảm, tinh thần dám nghĩ, dám làm. Thông qua các phong trào thi đua yêu nước sẽ phát hiện nhiều gương sáng về “người tốt, việc tốt”. Những tấm gương sáng này sẽ được điển hình, tuyên dương và nhân rộng để khắc phục được những yếu kém, đẩy lùi được nguy cơ, vượt qua thử thách để cùng với cả dân tộc thực hiện được mục tiêu: “dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”. Không ai có thể phủ nhận vai trò to lớn của tinh thần đoàn kết cộng đồng của dân tộc Việt Nam trong lịch sử, nhờ nó mà con người vượt qua những khó khăn, gian khổ, giành được tự do cho dân tộc, thống nhất được đất nước. Trong giai đoạn cách mạng hiện nay, truyền thống đó càng vô cùng quý báu, thế nhưng nếu chúng ta quá đề cao truyền thống đoàn kết sẽ gây ra những tác hại nhất định như khả năng xuất hiện tư tưởng bình quân chủ nghĩa, cào bằng: “khôn độc không bằng ngốc đàn”, “xấu đều còn hơn tốt lõi” ... điều đó sẽ dẫn đến thủ tiêu hoặc vị nể trong quá trình đấu tranh xây dựng, gây cản trở trong quá trình phát triển đất nước, bởi vì vai trò của cá nhân thanh niên trong trường hợp này sẽ bị xem nhẹ, làm cho thanh niên kém năng động, kém tích cực, họ sẽ ỷ lại, trông chờ vào tập thể… Như vậy truyền thống đoàn kết cộng đồng trong giai đoạn hiện nay là đặc biệt quan trọng cần phải phát huy, nhất là trong cơ chế thị trường, trước sự chia rẻ của kẻ thù, trước mặt trái của cơ chế thị trường thì sự đoàn kết, tương trợ lẫn nhau càng được phát huy trong cuộc sống hàng ngày, trong tình làng, nghĩa xóm, trong quan hệ bạn bè, gia đình, dân tộc và nhân loại. Thực hiện đại đoàn kết các dân tộc, tôn giáo, giai cấp, tầng lớp, thành phần kinh tế, mọi giới mọi lứa tuổi, mọi vùng của đất nước, người trong Đảng và người ngoài Đảng, người đang công tác và người đã nghỉ hưu, mọi thành viên trong đại gia đình dân tộc Việt Nam dù sống ở trong nước hay ở nước ngoài... Thế nhưng đoàn kết hiện nay không có nghĩa là loại trừ sự đấu tranh, mà đoàn kết phải trên tinh thần đấu tranh và xây dựng. Chỉ có trên cở đó thì sự đoàn kết mới bền vững và phát triển. Có thể nói rằng, đoàn kết không chỉ là cần thiết mà nó đã trở thành lẽ sống của mỗi cá nhân và của cả dân tộc, nhưng nó phải được kế thừa và đổi mới trong điều kiện mới. Trong tình hình thế giới và đất nước có nhiều biến đổi nhanh chóng và phức tạp, lòng nhân ái trong giai đoạn hiện nay có biểu hiện suy giảm trong lối sống của không ít cá nhân thanh niên, lối sống ích kỷ hẹp hòi có chiều hướng lấn át lối sống giàu tình nghĩa truyền thống. Theo tác giả Nguyễn Văn Huyên: Quan hệ mật thiết của truyền thống xã hội nông nghiệp xưa kia không còn đậm nét. Có thể nói, nếp sống công nghiệp đã làm xơ cứng lối sống tình cảm, mất đi những cảnh sinh hoạt thanh bình của làng quê, tình cảm gắn con người với thiên nhiên. Thế giới tinh thần, tình cảm không những ít được quan tâm mà ngày càng bị nghèo đi, thậm chí còn bị què quặt. Đây là sự mất mác to lớn đối với lối sống của người Việt Nam hiện nay [15, tr.33-34]. Chính vì vậy để xây dựng một nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc thì việc kế thừa và đổi mới những giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc, đặc biệt là lòng nhân ái cao cả để xây dựng đạo đức mới nói chung, cho thanh niên nói riêng là một yêu cầu cấp thiết. Lòng nhân ái, yêu thương con người là một yếu tố quan trọng và thuận lợi để tiếp thu những giá trị đạo đức của thời đại, xây dựng một nền đạo đức mới phù hợp với sự phát triển của nhân loại. Tuy nhiên lòng thương người trong truyền thống thường chú ý đến khía cạnh thiếu hụt của cá nhân so với cộng đồng về kinh tế hay những bất công trong xã hội, chứ chưa chú ý đến con người như những nhân cách độc lập cần được phát triển một cách hài hoà, phong phú về mặt vật chất và tinh thần. Trong thời đại ngày nay, lòng yêu thương con người thể hiện ở chỗ ngăn chặn cái ác, khuyến khích cái thiện, quý trọng của công, quan tâm đến nỗi bất hạnh của con người. Lòng thương yêu con người hiện nay không chỉ bó hẹp trong phạm vi một đất nước, một dân tộc mà còn phải được mở rộng, kết hợp với các quốc gia, các dân tộc để giải quyết những vấn đề mang tính toàn cầu vì hạnh phúc của nhân loại như vấn đề ô nhiễm môi trường, mất cân bằng sinh thái, HIV/ AIDS, sóng thần, động đất, dịch cúm… chính vì vậy cần phải và đổi mới tư tưởng về lòng nhân ái yêu thương con người để xây dựng đạo đức mới cho Thanh niên nói chung, thanh niên Bạc Liêu nói riêng. Truyền thống cần cù tiết kiệm có vai trò vô cùng quan trọng, nhờ thế mà cha ông ta đã xây dựng nên cuộc sống của mình và để lại cho các thế hệ hôm nay những thành quả đáng tự hào, đáng trân trọng. Mặc dù trong lao động, trong cuộc sống có nhiều khó khăn, gian khổ, nhưng nhờ tính cần cù, tiết kiệm mà dân tộc Việt Nam đã từng bước tiến lên bằng chính sức lao động của mình mà không phụ thuộc vào thế lực khác, dân tộc khác. Trong thời đại ngày nay, khi khoa học - công nghệ phát triển vô cùng mạnh mẽ, thì “cần cù” ở đây không chỉ là siêng năng, miệt mài lao động, mà cần cù trên cơ sở áp dụng những thành tựu khoa học công nghệ một cách nhanh chóng, sáng tạo, cần cù trên cơ sở khoa học, chứ không thể là “cần cù bù thông minh”. Thanh niên Việt Nam nói chung, thanh niên Bạc Liêu nói riêng, hiện nay do ảnh hưởng tiêu cực của cơ chế thị trường nên một số không ít thanh niên có biểu hiện của lối sống hưởng thụ, ăn chơi đua đòi xa hoa lãng phí, lười lao động, ngại học tập…vì vậy cần giáo dục cho thanh niên kế thừa truyền thống cần cù, tiết kiệm trong quá trình học tập, lao động và trong cuộc sống trên tinh thần đổi mới. Kế thừa và đổi mới các giá trị đạo đức truyền thống cần chú ý chống hai khuynh hướng cực đoan: tuyệt đối hoá giá trị đạo đức truyền thống coi nhẹ hiện đại (đây là khuynh hướng bảo thủ) hay ngược lại là khuynh hướng tuyệt đối hoá hiện đại coi nhẹ giá trị đạo đức truyền thống (đây là khuynh hướng hư vô chủ nghĩa). Trong nền kinh tế thị trường ở nước ta hiện nay giáo dục đạo đức cho thanh niên mà lãng quên các giá trị đạo đức truyền thống thì sẽ dẫn đến tạo ra những giá trị giả, mang bóng của người khác, dân tộc khác. 2.3.2. Một số giải pháp chủ yếu nhằm phát huy các giá trị đạo đức truyền thống trong việc xây dựng đạo đức mới cho thanh niên Bạc Liêu hiện nay 2.3.2.1. Xây dựng môi trường kinh tế - xã hội lành mạnh Môi trường kinh tế - xã hội suy cho cùng là cái quyết định trong việc hình thành nhân cách con người, vì thế để phát huy các giá trị đạo đức truyền thống trong việc xây dựng đạo đức mới cho thanh niên Bạc Liêu hiện nay thì việc xây dựng môi trường kinh tế - xã hội lành mạnh là một việc làm cần thiết và cấp bách. Chúng ta biết rằng môi trường sống, điều kiện kinh tế - xã hội là những yếu tố đóng vai trò to lớn đối với nhận thức, lối sống, tình cảm của con người trong việc xây dựng đạo đức mới cho thanh niên nói chung, thanh niên Bạc Liêu nói riêng. Chính vì vậy để phát huy những giá trị đạo đức truyền thống trong việc xây đạo đức mới cho thanh niên Bạc Liêu hiện nay cần phải xây dựng một môi trường kinh tế - xã hội trong sạch, lành mạnh, tạo điều kiện để hình thành những chuẩn mực giá trị mới cho thanh niên Bạc Liêu, vì như C.Mac và Ph.Ăngghen đã viết trong tác phẩm “hệ tư tưởng Đức” của mình rằng: con người tạo ra hoàn cảnh đến mức nào thì hoàn cảnh cũng tạo con người đến mức ấy. Môi trường kinh tế - xã hội bao gồm các yếu tố kinh tế và yếu tố xã hội có quan hệ mật thiết với nhau, chúng bao quanh con người và có ảnh hưởng tới sự phát triển của con người. Một môi trường kinh tế - xã hội được xem là trong sạch, lành mạnh khi ở đó sự phát triển và tăng trưởng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho sự phát triển các mặt của đời sống xã hội và ngược lại, chính sự phát triển các mặt của đời sống xã hội sẽ tạo động lực và định hướng cho sự phát triển và tăng trưởng kinh tế. Thanh niên là lực lượng nhạy bén, năng động nên việc xây dựng một môi trường kinh tế - xã hội lành mạnh có một ý nghĩa quan trọng trong việc phát huy những giá trị đạo đức truyền thống để xây dựng đạo đức mới cho Thanh niên Bạc Liêu. Nếu môi trường kinh tế - xã hội không lành mạnh sẽ cản trở, thậm chí còn làm “lệch chuẩn” đạo đức, từ đó có thể làm băng hoại, phá vỡ những giá trị đạo đức của dân tộc, xa rời bản chất tốt đẹp của con người. 2.3.2.2. Đổi mới nội dung, hình thức giáo dục đạo đức truyền thống trong việc xây dựng đạo đức mới cho thanh niên Bạc Liêu hiện nay Trong nhiều năm qua các chủ thể giáo dục ở Bạc Liêu, đặc biệt là tổ chức Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh trong quá trình giáo dục đạo đức cho thanh niên nhìn chung nội dung thì nghèo nàn, mang tính hàn lâm, xa rời thực tế, thiếu cập nhật; hình thức đơn điệu, gây ra sự nhàm chán cho thanh niên. Để khắc phục điều đó, các chủ thể giáo dục phải cố gắng hơn nữa trong việc đổi mới nội dung, hình thức giáo dục giá trị đạo đức truyền thống cho thanh niên Bạc Liêu. Trên cơ sở nguyên lý giáo dục khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, “lý luận gắn với thực tiễn”, “học đi đôi với hành”. Hình thức giáo dục đối với thanh niên cần phải phù hợp với lứa tuổi, tâm sinh lý đối tượng nhất là đối với thanh niên vùng sâu, vùng xa, thanh niên dân tộc thiểu số (Khmer, Hoa), thanh niên trong các doanh nghiệp tư nhân, thanh niên chậm tiến, thanh niên mắc các tệ nạn xã hội. Trong quá trình đổi mới nội dung, hình thức giáo dục giá trị đạo đức truyền thống cho thanh niên Bạc Liêu hiện nay cần phải chú trọng cả đức lẫn tài, phẩm chất và năng lực để thanh niên Bạc Liêu có thể đáp ứng những yêu cầu của nền kinh tế thị trường. Những giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc như lòng yêu nước, tinh thần đoàn kết cộng đồng, tinh thần nhân ái … trước khi truyền đạt cho thanh niên cần phải được đánh giá lại, đổi mới và bổ sung cho phù hợp với điều kiện hiện nay. Tạo động lực khuyến khích thanh niên nâng cao ý thức tự giác rèn luyện học tập, nâng cao trình độ hiểu biết giá trị đạo đức truyền thống trong việc xây dựng đạo đức mới. Những tri thức đạo đức khi được thâm nhập vào thanh niên thông qua con đường truyền đạt sẽ là cơ sở để hình thành tình cảm, niềm tin đạo đức. Tình cảm, niềm tin đạo đức là yếu tố quan trọng quyết định khuynh hướng, mục đích và hiệu quả hoạt động của con người. Bên cạnh việc truyền đạt tri thức đạo đức cho thanh niên, thì việc giáo dục thông qua những tấm gương đạo đức cũng mang lại hiệu quả rất to lớn. Mặc dù đây là một phương pháp rất lâu đời, thế nhưng thông qua những tấm gương sống động trong cuộc sống hằng ngày như gương “người tốt, việc tốt”, cách ứng xử linh hoạt, tinh tế trong quan hệ giữa người với người … luôn có sức lôi cuốn, truyền cảm mạnh mẽ đến các đối tượng giáo dục. Trước những tấm gương đạo đức trong sáng, mẫu mực tình cảm của thanh niên dễ bị lay động từ chỗ yêu mến cảm phục dẫn tới chỗ họ cố gắng làm theo. Do đặc điểm tâm sinh lý của thanh niên là năng động, nhạy bén dễ cảm kích nên trước những tấm gương đạo đức xung quanh mình sẽ để lại những ấn tượng mạnh, dễ thu hút, lôi kéo thanh niên tự giác rèn luyện mình theo những hành vi, lối sống có đạo đức. Để thực hiện được điều đó trước hết phải nêu gương người tốt việc tốt trong đội ngũ thanh niên của tỉnh, cả nước, rồi đến những người xung quanh, những vĩ nhân, anh hùng dân tộc. Ngoài ra, bản thân những người làm công tác giáo dục phải là những tấm gương thật sự trong sáng trong lao động và trong cuộc sống hằng ngày. Bên cạnh gương người tốt việc tốt, các chủ thể giáo dục cần phải kiên quyết đấu tranh, phê phán trước những hành vi sai trái, vi phạm đạo đức để thanh niên không mắc phải và tự giáo dục chính bản thân mình. 2.3.2.3. Phát huy vai trò của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong việc phát huy những giá trị đạo đức truyền thống để xây dựng đạo đức mới cho thanh niên Bạc Liêu hiện nay Để xây dựng đạo đức mới cho thanh niên Bạc Liêu hiện nay thì vai trò của Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là rất quan trọng. Muốn thực hiện được điều đó đòi hỏi các tổ chức Đoàn phải tích cực đổi mới và tăng cường công tác tuyên truyền, giáo dục lý tưởng và đạo đức cách mạng, nâng cao nhận thức về Đảng, xây dựng động cơ phấn đấu vào Đảng đúng đắn cho đoàn viên, thanh niên. Bên cạnh việc giáo dục truyền thống cho thanh niên phải truyền đạt cho họ những kinh nghiệm đấu tranh cách mạng, kinh nghiệm lao động sản xuất, hoạt động xã hội từ đó rèn luyện cho thanh niên phấn đấu trưởng thành thông qua quá trình xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Trên cơ sở đó tăng cường sự đoàn kết tập hợp thanh niên, làm cho họ thấy được nghĩa vụ và trách nhiệm của mình trong hệ thống chính trị, của đất nước. Có như vậy mới phát huy được hết những tiềm năng, sức sáng tạo của thanh niên. Các hoạt động tuyên truyền cho thanh niên nên triển khai tập trung vào các ngày lễ lớn của Đảng, của dân tộc, của Đoàn, Hội, Đội, đồng thời đưa vào sinh hoạt thường xuyên ở các cơ sở Đoàn. Từ đó giúp cho thanh niên hình thành tư tưởng “trung với nước, hiếu với dân”, cần kiệm, liêm, chính chí công vô tư. Phát huy tính chủ động, sáng tạo trong các tổ chức đoàn trong việc tuyên truyền giáo dục cho đoàn viên, thanh niên, tạo mọi điều kiện để thanh niên phấn đấu, rèn luyện để hình thành một thế hệ thanh niên có lý tưởng cao đẹp, có ý thức trách nhiệm công dân, có tri thức và sức khoẻ, lao động giỏi, sống có văn hoá và tình nghĩa, giàu lòng yêu nước và tinh thần quốc tế chân chính. Nâng cao các giá trị đạo đức truyền thống của tỉnh nhà, của dân tộc… Bên cạnh công tác tuyên truyền, giáo dục lý tưởng cách mạng cho thanh niên, việc tổ chức các phong trào hành động cách mạng, các phong trào thi đua yêu nước trong thanh niên, qua đó nâng cao vị thế, uy tín của Đoàn thanh niên, tạo sự quan tâm của các cấp, các ngành và toàn xã hội chăm lo giáo dục thế hệ thanh niên, tạo điều kiện cho tuổi trẻ thể hiện ước mơ, khát vọng lựa chọn tương lai của mình. Mặt khác phải chú ý khai thác các di tích lịch sử, bảo tàng, báo chí, các loại hình văn học nghệ thuật của tỉnh trong việc giáo dục đạo đức cho thanh niên. Ngoài ra các tổ chức Đoàn cần tạo dư luận trong thanh niên để lên án, phê phán những biểu hiện tiêu cực, hành vi phi đạo đức trong mọi tầng lớp, nhất là trong lực lượng thanh niên. Rà soát và kiện toàn tổ chức bộ máy cán bộ làm công tác tư tưởng - văn hóa của tổ chức Đoàn, đảm bảo lựa chọn được những cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, có năng lực, kỹ năng làm công tác giáo dục, có tinh thần trách nhiệm cao để có thể hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. 2.3.2.4. Nâng cao ý thức tự giác rèn luyện, học tập giá trị đạo đức truyền thống trong xây dựng đạo đức mới cho thanh niên Để có thể biến tri thức đạo đức thành từ cảm và hành vi đạo đức, đòi hỏi phải thông qua một quá trình tự giáo dục, rèn luyện của bản thân thanh niên. Khẳng định điều đó là vì sự hình thành các phẩm chất đạo đức của thanh niên không chỉ đơn thuần là tiếp thu những nguyên tắc, chuẩn mực đạo đức xã hội, do quá trình học tập đem lại mà còn do quá trình tự rèn luyện, sự đúc kết từ thực tiễn cuộc sống của từng cá nhân. Những phẩm chất đạo đức khi đã hình thành, được củng cố sẽ trở thành nét tính cách ổn định, bền vững, thể hiện sự trưởng thành của con người xã hội, là nền tảng để phát triển và hoàn thiện nhân cách của thanh niên. Vì vậy tự rèn luyện cá nhân đóng vai trò quyết định. Từ đây có thể khẳng định rằng không có quá trình tự ý thức, tự giáo dục, rèn luyện và tu dưỡng của thanh niên thì mọi nỗ lực từ bên ngoài vào dù có tốt đến đâu thì cũng trở nên vô ích. Xuất phát từ những đặc điểm đặc thù tâm lý lứa tuổi, từ những đặc trưng của thanh niên thì việc tự giáo dục, tự tu dưỡng, rèn luyện phải được khích lệ, chú ý đề cao. Có như vậy thanh niên mới thật sự tự tin và chủ động trong quá trình rèn luyện của mình. Tu dưỡng rèn luyện là một quá trình vận động của bản thân, là sự hướng nội, sự đấu tranh để chiến thắng bản thân mình. Để làm được điều này đòi hỏi thanh niên phải có lòng quyết tâm cao với một ý chí và nghị lực vươn lên không ngừng. Tuy nhiên việc tự rèn luyện, tu dưỡng bản thân của thanh niên là một quá trình khó khăn và phức tạp, vì vậy các chủ thể giáo dục mà nồng cốt là Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh phải chú ý khuyến khích, đề cao ý thức tự rèn luyện, tự giáo dục cho thanh niên trên cơ sở định hướng, giúp đỡ và hướng dẫn của tổ chức. Sự quan tâm giúp đỡ ấy thể hiện ở việc đầu tư tích cực về cơ sở vật chất như tạo ra các sân chơi thể thao, hình thành các câu lạc bộ sinh hoạt văn hoá, văn nghệ… đồng thời tạo điều kiện thuận lợi nhất giúp cho thanh niên (nhất là thanh niên nông thôn) tự học tập, nghiên cứu và tham gia các hoạt động bổ ích khác. Tóm lại, quá trình tự giáo dục là quá trình “tự thân vận động”, đòi hỏi thanh niên phải có một nghị lực, một ý chí và quyết tâm cao để chiến thắng bản thân mình. Nếu không tự giác rèn luyện, tu dưỡng đạo đức thường xuyên thì thanh niên dễ sa ngã trước nhiều cám dỗ của cuộc sống, tự đánh mất mình, xa rời những chuẩn mực đạo đức của dân tộc. KẾT LUẬN Trong lịch sử dựng nước và giữ nước qua mấy ngàn năm của dân tộc Việt Nam đã hình thành nên những giá trị đạo đức truyền thống vô cùng quý báu, đó là chủ nghĩa yêu nước, tinh thần đoàn kết cộng đồng sâu sắc, tính cần cù, tiết kiệm…Chính nhờ những giá trị quý báu đó đã giúp cho dân tộc Việt Nam nói chung, thanh niên Việt Nam nói riêng vượt qua muôn trùng khó khăn gian khổ. Mặc dù trong từng giai đoạn lịch sử nhất định, dân tộc ta bị các thế lực ngoại xâm đô hộ, chúng đã tìm mọi cách để đồng hoá văn hoá Việt Nam, thế nhưng nhờ có những giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc đã giúp chúng ta giữ được bản sắc văn hoá của mình, giữ vững được nền độc lập, tự do cho đất nước và xây dựng đất nước Việt Nam ngày càng tươi đẹp. Ngày nay trong quá trình mở cửa giao lưu quốc tế, các giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc vẫn tiếp tục được khẳng định vị trí là cơ sở, nền tảng trong việc xây dựng đạo đức mới - đạo đức Cộng sản. Điều đó giúp cho nền đạo đức dân tộc Việt Nam “hoà nhập” với những giá trị đạo đức tiên tiến của nhân loại mà không bị “hoà tan”, không bị mất đi bản sắc văn hoá của mình. Trong xu thế hội nhập thế giới và trong quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước nhằm đưa nước ta thoát khỏi tình trạng nghèo nàn, lạc hậu hiện nay đã gây ra những biến đổi nhất định đến những giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc theo cả hai hướng: tích cực và tiêu cực. Sự tác động tiêu cực đặc biệt là các hiện tượng phản giá trị, đi ngược với thuần phong mỹ tục của dân tộc đang có chiều hướng gia tăng. Vì vậy yêu cầu cấp thiết hiện nay là phải giáo dục cho thanh niên Việt Nam nói chung, thanh niên Bạc Liêu nói riêng thấy được những giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc, của quê hương Bạc Liêu, từ đó định hướng cho lực lượng này hướng đến một nền đạo đức mới - đạo đức Cộng sản. Trên cơ sở đó sẽ xây dựng được một thế hệ trẻ, khoẻ, năng động, nhiệt tình, sáng tạo, biết yêu quý và giữ gìn được những truyền thống tốt đẹp của quê hương, dân tộc. Để thực hiện được mục đích trên, việc kế thừa những giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc đồng thời tiếp thu có chọn lọc tinh hoa văn hoá nhân loại là một yêu cầu không thể thiếu. Ở Bạc Liêu hiện nay, việc phát huy những giá trị đạo đức truyền thống trong việc xây dựng đạo đức cho thanh niên nhìn chung còn những bất cập, hạn chế nhất định. Vì vậy đánh giá thực trạng, tìm ra nguyên nhân của thực trạng, để từ đó đề ra phương hướng và giải pháp để giáo dục cho thanh niên Bạc Liêu hiện nay là một yêu cầu cấp thiết. Để phát huy những giá trị đạo đức truyền thống trong việc xây dựng đạo đức mới của thanh niên Bạc Liêu hiện nay, theo tác giả cần thực hiện đồng bộ, cụ thể các giải pháp sau: Một là, xây dựng môi trường kinh tế - xã hội lành mạnh, tạo điều kiện thuận lợi phát huy các giá trị đạo đức truyền thống trong việc xây dựng đạo đức mới cho thanh niên Bạc Liêu hiện nay. Hai là, đổi mới nội dung, hình thức giáo dục đạo đức truyền thống cho thanh niên. Ba là, phát huy vai trò của Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh trong việc phát huy những giá trị đạo đức truyền thống để xây dựng đạo đức mới cho thanh niên Bạc Liêu hiện nay. Bốn là, nâng cao ý thức tự giác rèn luyện, học tập giá trị đạo đức truyền thống trong xây dựng đạo đức mới cho thanh niên Bạc Liêu hiện nay. Những giải pháp trên nếu được triển khai một cách đồng bộ, hy vọng rằng nó có thể góp phần to lớn trong việc phát huy những giá trị đạo đức truyền thống trong việc xây dựng đạo đức mới cho thanh niên Bạc Liêu hiện nay. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Lê Thị Tuyết Ba (1999), “Vấn đề bảo vệ các giá trị đạo đức truyền thống trong nền kinh tế thị trường ở Việt Nam", Tạp chí Triết học (1), tr.9-11. 2. Hàm Châu (1997), Hiếu học và tài năng, Nxb Giáo dục, Hà Nội. 3. Nguyễn Trọng Chuẩn (1998), “Vấn đề khai thác các giá trị truyền thống vì mục tiêu phát triển” , Tạp chí Triết học, (2), tr.16-19. 4. Đảng bộ tỉnh Bạc Liêu (2005), Văn kiện Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XIII 2005-2010. 5. Đảng Cộng sản Việt Nam (1991), Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kì quá độ lên CNXH, Nxb Sự thật, Hà Nội. 6. Đảng Cộng sản Việt Nam (1998), Văn kiện Hội nghị lần thứ 5 Ban Chấp hành Trung ương khoá VIII, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 7. Đảng Cộng sản Việt Nam (2004), Văn kiện Hội nghị lần thứ 9 Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá IX, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 8. Đảng Cộng sản Việt Nam (2004), Nghị quyết của Bộ Chính trị về một số định hướng lớn trong công tác tư tưởng hiện nay, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 9. Đảng Cộng sản Việt Nam (2006), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 10. Trần Văn Giàu (1980), Giá trị tinh thần truyền thống của dân tộc Việt Nam, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội. 11. Nguyễn Thị Thanh Hà (2007), Giáo dục đạo đức truyền thống của việc xây dựng nhân cách đạo đức sinh viên Việt Nam hiện nay, Luận văn thạc sĩ triết học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội. 12. Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Khoa Triết học (2004), Giáo trình đạo đức học Mác-Lênin, Nxb Lý luận chính trị, Hà Nội. 13. Trịnh Duy Huy (2006) “Đạo đức mới- đạo đức cách mạng từ các cách tiếp cận khác nhau”, Tạp chí Triết học, (1), tr.43-47. 14. Nguyễn Văn Huyên (1998), “Giá trị truyền thống- nhân lõi và sức sống bên trong của sự phát triển đất nước, dân tộc”, Tạp chí Triết học, (4), tr.8-11. 15. Nguyễn Văn Huyên (2003), “Lối sống người Việt Nam dưới tác động của toàn cầu hoá”, Tạp chí Triết học, (12), tr.33-34. 16. Nguyễn Thị Thanh Huyền (2007), “Toàn cầu hoá và nguy cơ suy thoái đạo đức, lối sống con người Việt Nam hiện nay”, Tạp chí Triết học (2), tr.63-66. 17. Vũ Khiêu (1975), Lao động - nguồn vô tận của mọi giá trị, Nxb Thanh niên, Hà Nội. 18. Vũ Khiêu (1974), Đạo đức mới, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội. 19. Vũ Khiêu (1993), Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội. 20. Nguyễn Thế Kiệt (1996), “Quan hệ giữa đạo đức và kinh tế trong việc định hướng các giá trị đạo đức hiện nay”, Tạp chí Triết học, tr.9-11. 21. Nguyễn Thế Kiệt (chủ biên) (2001), Ảnh hưởng của đạo đức phong kiến trong cán bộ lãnh đạo, quản lý của Việt Nam hiện nay, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 22. La Quốc Kiệt (chủ biên) (2002), Tu dưỡng đạo đức tư tưởng, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 23. Phan Huy Lê, Vũ Minh Giang (chủ biên (1996), Các giá trị truyền thống và con người Việt Nam hiện nay, tập 1, chương trình khoa học công nghệ cấp nhà nước, đề tài KX. 07-02, Hà Nội. 24. V.I Lênin (1978), Toàn tập, tập 31, Nxb tiến bộ,Mátxcơva. 25. V.I Lênin (1977), Toàn tập, tập 36, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva. 26. V.I Lênin (1977), Toàn tập, tập 37, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva. 27. V.I Lênin (1977), Toàn tập, tập 41, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva. 28. V.I Lênin (1977), Toàn tập, tập 42, Nxb Tiến bộ, Mátxcơva. 29. Nguyễn Ngọc Long (chủ biên)(2001), Giáo trình đạo đức học, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 30. Nguyễn Văn Lý (2001), Kế thừa và đổi mới các giá trị đạo đức truyền thống trong quá trình chuyển sang nền kinh tế thị trường ở nước ta hiện nay. Luận án Tiến sĩ Triết học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. 31. C.Mác- Ph.Ăngghen (1995), Toàn tập, tập 4, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 32. C Mác- Ph.Ăngghen (1993), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 33. C Mác- Ph.Ăngghen (1994 ), Toàn tập, tập 16, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 34. C.Mác- Ph.Ăngghen (1995), Toàn tập, tập 20, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 35. Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, tập 4, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 36. Hồ Chí Minh (1996), Toàn tập, tập 5, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 37. Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, tập 6, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 38. Hồ Chí Minh (1996), Toàn tập, tập 9, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 39. Hồ Chí Minh (1996), Toàn tập, tập 10, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 40. Hồ Chí Minh (2000), Toàn tập, tập 12, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 41. Hồ Chí Minh (1995), Toàn tập, tập 20, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 42. Một số giá trị đạo đức Việt Nam từ truyền thống đến Hồ Chí Minh (2007), (sách học tập đạo đức Hồ Chí Minh), Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 43. Nguyễn Chí Mỳ, Nguyễn Thế Kiệt (1998), “Sự biến đổi của thang giá trị đạo đức trong xã hội ta hiện nay và việc nâng cao phẩm chất đạo đức của cán bộ”, Tạp chí Cộng sản, (15), tr.26-28. 44. Nguyễn Chí Mỳ (chủ biên) (1999), Sự thay đổi giá trị đạo đức trong nền kinh tế thị trường với việc xây dựng đạo đức mới cho đội ngũ cán bộ quản lý ở nước ta hiện nay, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 45. Trần Sỹ Phán (1999), Giáo dục đạo đức đối với sự hình thành và phát triển nhân cách của sinh viên Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Luận án Tiến sĩ Triết học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. 46. Trần Văn Phòng (1997), Đạo đức cán bộ quản lý nước ta hiện nay- thực trạng và giải pháp, Đề tài cấp Bộ, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội. 47. Nguyễn Văn Phúc (2006), “Về việc tạo ra bước chuyển mạnh mẽ trong xây dựng nền đạo đức mới ở nước ta hiện nay”, Tạp chí Triết học, (11), tr.3-8. 48. Nguyễn Văn Phúc (2007), “Về tính quy luật của sự hình thành hệ giá trị và chuẩn mực đạo đức mới”, Tạp chí Triết học, (3), tr.3-7. 49. Hoàng Kim Quế (2002), “Vấn đề kết hợp quản lý xã hội bằng pháp luật với giáo dục và nâng cao đạo đức ở nước ta hiện nay”, Tạp chí Triết học, (12), tr.28- 31. 50. Hồ Sĩ Quý (1999), Tìm hiểu về văn hóa và văn minh, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội. 51. Mai Thị Quý (2007), “Tác động của toàn cầu hoá đến truyền thống cần cù, tiết kiệm của dân tộc Việt Nam”, Tạp chí Triết học, (5), tr.20-25. 52. Nguyễn Thái Sinh (2003), Vấn đề giáo dục đạo đức cách mạng cho học viên đào tạo sĩ quan Quân đội, Luận văn thạc sĩ triết học, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hà Nội. 53. Nguyễn Thái Sơn (2007), “Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục thanh niên”, Tạp chí Triết học, (5), tr.15-19. 54. Tăng cường công tác giáo dục lý tưởng chính trị cách mạng đối với cán bộ, công chức, Đảng viên, Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh (2006), Nxb Lao động- xã hội, Hà Nội. 55. Võ Văn Thắng (2006), “Nhân ái- một giá trị văn hoá truyền thống cần kế thừa và phát huy trong việc xây dựng lối sống ở Việt Nam hiện nay”, Tạp chí Triết học, (7), tr.39-43. 56. Thái Thanh Thuỷ (2006), “Tư tưởng Hồ Chí Minh về thế hệ trẻ và giáo dục thế hệ trẻ”, Thông tin công tác Trường chính trị, (1), tr.6-9. 57. Tỉnh Đoàn Bạc Liêu (2004), Lịch sử Đoàn thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh và phong trào thanh thiếu niên tỉnh Bạc Liêu (1925- 2000). 58. Tỉnh uỷ - Uỷ ban nhân dân tỉnh Bạc Liêu (2006) Lịch sử Bạc Liêu 30 năm kháng chiến 1945-1975 , Nxb Quân đội nhân dân. 59. Đặng Hữu Toàn (2006), “Toàn cầu hoá, “nguy cơ tha hoá” và vấn đề định hướng các giá trị văn hoá tinh thần”, Tạp chí Triết học, (5), tr.21-27. 60. Đào Thị Tùng (2007), “Tư tưởng Hồ Chí Minh về vai trò, vị trí của thanh niên đối với sự nghiệp cách mạng”, Thông tin công tác Trường chính trị, (2), tr.1-9. 61. Nguyễn Đình Tường (2006), “Giữ gìn và phát huy giá trị văn hoá truyền thống ở Việt Nam trước tác động của toàn cầu hoá”, Tạp chí Triết học (5), tr.28-32. 62. Về giá trị truyền thống (1993), Nxb Thông tin lý luận, Hà Nội. 63. Huỳnh Khái Vinh- Nguyễn Thanh Tuấn (1997), Bàn về khoan dung trong văn hoá, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội.