Luận văn Hoạt động giám sát của hội đồng nhân dân cấp xã - Từ thực tiễn huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội

a hoạt động này, HĐND phát hiện những qui định của chính sách pháp luật do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành chưa sát với thực tế để kiến nghị với cơ quan nhà nước có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung cho phù hợp. 3.1.2. Hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân xã phải đưa ra được những kết luận xác đáng bảo đảm cho việc tuân thủ nghiêm chỉnh của các đối tượng chịu sự giám sát Để thực hiện việc quản lý xã hội bằng pháp luật, Nhà nước đã phân công và phân cấp cho các cơ quan trong bộ máy nhà nước thực hiện những chức 70 năng, nhiệm vụ, quyền hạn trong việc thực thi quyền lực Nhà nước. Nhiệm vụ của những cơ quan này là phải tuyệt đối chấp hành và tuân theo những qui định của pháp luật trong quá trình thực hiện nhiệm vụ và quyền hạn của mình. Tuy nhiên, do ảnh hưởng và tác động của lợi ích mà những cá nhân hoặc tổ chức có xu hướng lạm dụng quyền lực, vi phạm những quy định của Hiến pháp và pháp luật vì lợi ích cá nhân hay cục bộ. Chính vì vậy, trong hoạt động quản lý của nhà nước, từ xưa đến nay đều phải có những qui định của pháp luật đặt những cơ quan nhà nước luôn luôn nằm trong sự kiểm tra, giám sát của Nhà nước và của nhân dân, nhằm chống lại xu hướng lạm dụng quyền lực Nhà nước, chống lại những hành vi vi phạm Hiến pháp và pháp luật. Tuy nhiên, hoạt động giám sát của HĐND cấp xã không được gây cản trở đến hoạt động bình thường của các đối tượng chịu sự giám sát, đảm bảo cho các cơ quan này vẫn giữ được tính độc lập và chủ động khi thực hiện chức năng, nhiệm vụ của mình. Muốn vậy, kết quả hoạt động giám sát của HĐND phải là cơ sở vững chắc, tạo tiền đề cho việc tuân thủ pháp luật của các đối tượng chịu sự giám sát của HĐND. 3.1.3. Hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân xã phải bảo đảm đưa ra các kiến nghị hoàn thiện cơ chế chính sách Khi xây dựng các văn bản qui phạm pháp luật mặc dù các nhà hoạch định chính sách và các chuyên gia làm công tác xây dựng luật đã tuân theo qui trình rất khoa học và nghiêm ngặt, nhưng lúc áp dụng vào thực tiễn vẫn có thể bộc lộ những điểm chưa phù hợp hoặc chưa đáp ứng đúng nhu cầu xã hội cần phải được phát hiện bổ sung kịp thời. Vì vậy, chỉ có thông qua hoạt động giám sát, mới phát hiện ra những mặt trái của chính sách hay tính không khả thi của chính sách. Do đó quá trình giám sát thực chất là quá trình kiểm nghiệm tính đúng đắn của các chính sách, pháp luật được triển khai trên thực tiễn. Yêu cầu đó đặt ra cho hoạt động giám sát của HĐND nhiều vấn đề cần 71 phải đổi mới, như: nâng cao chất lượng xây dựng chương trình, kế hoạch, xác định mục tiêu giám sát; xác lập đội ngũ có đủ năng lực, trình độ chuyên môn; sử dụng phương pháp khoa học... 3.1.4. Hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân xã phải bảo đảm lợi ích chung của đất nước Pháp luật ban hành thể hiện ý chí và bảo vệ quyền lợi của đa số tầng lớp nhân dân trong xã hội. Sự tuân thủ nghiêm minh pháp luật của các chủ thể chịu sự giám sát chính chính là đảm bảo lợi ích của nhân dân. Hoạt động giám sát của HĐND xã trên địa bàn nhằm xem xét, theo dõi việc chấp hành pháp luật của các cơ quan nhà nước, các tổ chức và công dân. Nếu phát hiện những sai phạm HĐND xã có quyền kiến nghị với các chủ thể chịu sự giám sát phải sửa đổi cho phù hợp với qui định của pháp luật hiện hành. Tuy nhiên, việc đưa ra các kiến nghị xử lý sau giám sát không đồng nghĩa với việc điều chỉnh những giải pháp nào đó nhằm bảo vệ lợi ích cục bộ của địa phương. Tính thống nhất về chính sách được thể hiện ở việc cụ thể hóa đường lối, chủ trương nhất quán từ trung ương đến các địa phương. Chính vì vậy, hoạt động giám sát của HĐND xã phải đảm bảo lợi ích chung của đất nước, lợi ích của địa phương phù hợp với lợi ích quốc gia. 3.1.5. Hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân xã phải đặt trong mối quan hệ chặt chẽ với hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát của Đảng, Mặt trận Tổ quốc, các cơ quan nhà nước khác và của toàn xã hội Hoạt động giám sát muốn đạt hiệu quả cao thì một trong những yếu tố quan trọng là phải có hệ thống pháp luật hoàn thiện và đồng bộ về giám sát. Hoạt động giám sát hiện nay chưa có chế tài xử lý vì vậy chất lượng giám sát vẫn còn thấp. Trong điều kiện hiện nay, hoạt động giám sát của HĐND cần có sự phối hợp hài hòa với hoạt động thanh tra, kiểm tra, giám sát của các tổ chức Đảng, đoàn thể, cơ quan nhà nước và của xã hội. Hoạt động giám sát cần 72 có sự phối hợp hợp lý với các hoạt động thanh tra, kiểm tra, kiểm sát, giám sát của các cơ quan nhà nước và các tổ chức chính trị, tổ chức chính trị xã hội khác nhằm tránh sự mâu thuẫn chồng chéo hoạt động giữa các cơ quan này với nhau gây cản trở cho hoạt động bình thường của cơ quan chịu sự giám sát. Các chủ thể và đối tượng bị giám sát cần nhận thức đúng đắn và đầy đủ về vai trò, yêu cầu của hoạt động giám sát, phải coi giám sát của HĐND như là một động lực để phát triển, để ngăn chặn tình trạng vi phạm pháp luật đang diễn ra tại các đơn vị chịu sự giám sát chứ không phải nhằm tìm tòi những mặt yếu kém như nhận thức của một số cá nhân. Trên cơ sở đó xác định, mục tiêu, nhiệm vụ của hoạt động giám sát. 3.2. Giải pháp nhằm đẩy mạnh hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân cấp xã Hoạt động kiểm tra, giám sát vừa là quá trình xem xét các nghị quyết, quyết định được triển khai thực hiện trên thực tế như thế nào, vừa là quá trình thực tiễn để cung cấp những thông tin làm căn cứ cho HĐND xem xét, thảo luận, quyết định chính xác, kịp thời các vấn đề quan trọng ở địa phương. Do vậy, cần phải có những quy định chặt chẽ về trình tự, thủ tục và các chế tài giám sát, xử lý sau giám sát. Để bảo đảm chất lượng hoạt động của HĐND, Quốc hội đã thông qua Luật giám sát của Quốc hội và HĐND (có hiệu lực thi hành từ 01/7/2016), đây là công cụ pháp lý quan trọng và là một bảo đảm cần thiết để HĐND thực hiện tốt quyền giám sát, đảm bảo tính pháp lý cao. Hoạt động giám sát có vai trò bổ trợ cho việc thực hiện chức năng quyết định của HĐND. Thông qua hoạt động giám sát, HĐND có thể nắm bắt được tình hình thực tiễn ở địa phương, qua đó giúp HĐND nâng cao tính đúng đắn, tính thực tiễn trong các quyết định của mình; kịp thời phát hiện, chấn chỉnh những hoạt động lệch lạc, chưa phù hợp với đường lối, chính sách chung, thúc đẩy việc thực hiện các nghị quyết của HĐND giúp nâng cao hiệu quả 73 việc thực thi chủ trương, chính sách pháp luật của nhà nước tại địa phương và việc thực hiện nghị quyết của HĐND. Chất lượng, hiệu quả giám sát có vai trò và ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của HĐND. Để nâng cao hiệu quả giám sát chính quyền địa phương cần tập trung vào một số giải pháp sau: 3.2.1. Giải pháp chung nhằm đẩy mạnh hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân xã 3.2.1.1. Tiếp tục hoàn thiện cơ sở pháp lý về hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân xã Nhiệm kỳ 2016-2021 sắp tới Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2015; Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân năm 2015 phát huy hiệu lực, sẽ làm cho chất lượng hoạt động của HĐND các cấp nói chung và HĐND cấp xã nói riêng khẳng định được vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương nông thôn. Để bảo đảm chất lượng hoạt động giám sát của HĐND theo yêu cầu của nhà nước pháp quyền trong giai đoạn tới cần phải có những giải pháp cơ bản để phù hợp với Luật tổ chức chính quyền địa phương, Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân đó là: Thứ nhất, phải xác định lại một cách đúng đắn vị trí, vai trò của HĐND cấp xã. Theo quy định của Hiến pháp; Luật tổ chức chính quyền địa phương năm 2015 và Luật hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân năm 2015 thì HĐND cấp xã là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân, do Nhân dân địa phương bầu ra, chịu trách nhiệm trước Nhân dân địa phương và cơ quan nhà nước cấp trên.. - Thứ hai, tiếp tục hoàn thiện pháp luật về hoạt động giám sát của HĐND xã ở một số nội dung sau: 74 + Quy định rõ chế tài đối với tổ chức, cá nhân không thực hiện, thực hiện không đúng các kiến nghị, kết luận sau giám sát; + Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và HĐND cần quy định thêm hình thức giám sát lại nhằm kiểm tra việc thực hiện theo kiến nghị, kết luận của đối tượng bị giám sát chứ không phải chỉ là hoạt động báo cáo bằng văn bản mang tính hình thức như hiện nay. Nếu qua hoạt động giám sát lại mà thấy đối tượng bị giám sát không thực hiện hoặc thực hiện không đúng theo kết luận, kiến nghị của mình thì sẽ bị áp dụng các biện pháp chế tài nghiêm khắc tùy theo tính chất và mức độ vi phạm; + Phân định rõ thẩm quyền, chức năng, nhiệm vụ giữa hoạt động giám sát của HĐND các cấp với hoạt động thanh tra, kiểm tra của các cơ quan nhà nước; + Phân định rõ thẩm quyền, chức năng hoạt động giám sát của các Ban HĐND xã với hoạt động giám sát của Thường trực HĐND xã nhằm tránh tình trạng bỏ sót, trùng lặp trong hoạt động giám sát; + Xây dựng hệ thống các tiêu chí đánh giá trong hoạt động giám sát làm chuẩn mực chung thống nhất để đánh giá hiệu quả giám sát đối với từng Ban trong từng kỳ họp, trong từng năm và cả nhiệm kỳ. + Luật cần quy định rõ về nhiệm vụ cụ thể của từng Ban trong hoạt động của mình, chứ không chỉ quy định nhiệm vụ chung của các Ban hiện nay còn nhiệm vụ cụ thể nên để Quy chế hoạt động của HĐND các cấp quy định. Nếu trong Luật mà quy định cụ thể như vậy thì tính pháp lý sẽ cao hơn, việc tổ chức thực hiện cũng được đảm bảo tốt hơn và cũng tạo điều kiện thuận lợi cho địa phương trong quá trình thực hiện giá trị pháp lý của văn bản luật. + Ban hành nhiều mức chế tài phù hợp với từng hình thức giám sát và sự tuân thủ của các đối tượng bị giám sát. Ví dụ, qua hoạt động giám sát của mình (xem xét báo cáo công tác, chất vấn, tổ chức Đoàn giám sát ...) HĐND có thể đưa ra hình thức khiển trách đối với Chủ tịch và thành viên của 75 UBND..., sau 3 lần bị khiển trách thì HĐND xem xét miễn nhiệm, bãi nhiệm hoặc đề nghị cơ quan có thẩm quyền xem xét cách chức. + Ban hành trình tự, thủ tục áp dụng chế tài đối với đối tượng không tuân thủ hoạt động giám sát của HĐND. Ví dụ, như đối tượng chịu sự giám sát không tiếp thu hoặc không có phản hồi về kiến nghị, đề xuất sau hoạt động giám sát thì chủ thể tiến hành giám sát có quyền đề nghị cá nhân, cơ quan, tổ chức cấp trên có thẩm quyền của đối tượng giám sát xem xét buộc thi hành hoặc áp dụng chế tài đối với đối tượng bị giám sát. Trong trường hợp cá nhân, cơ quan cấp trên không xem xét hoặc xét thấy kết quả giải quyết không đúng thì trình HĐND xem xét, ra nghị quyết theo thẩm quyền (miễn nhiệm, bãi nhiệm cá nhân, người đứng đầu cơ quan, tổ chức ...) 3.2.1.2. Nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của Hội đồng nhân dân xã nói chung và hiệu lực, hiệu quả của hoạt động giám sát nói riêng Nhận thức đúng đắn vị trí, vai trò và tầm quan trọng của HĐND xã là trách nhiệm, là yêu cầu của HĐND, các đại biểu HĐND, các cơ quan nhà nước và của cả HTCT. Trên cơ sở nhận thức đúng đắn vai trò hoạt động của HĐND xã sẽ tạo ra thế và lực trong hoạt động của HĐND xã, đồng thời giúp cho HĐND, thường trực HĐND, mà trong nhiệm kỳ 2016-2021 còn có các Ban của HĐND xã, các đại biểu HĐND xã cũng như các cơ quan nhà nước, tổ chức kinh tế, xã hội xây dựng được mối quan hệ làm việc đúng đắn, phối hợp kiểm tra trên nguyên tắc đảm bảo quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân. Để nâng cao hiệu quả hoạt động của HĐND xã thì cấp ủy đảng địa phương cần tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo, chỉ đạo của mình với hoạt động của HĐND xã. Đây là yếu tố quyết định để HĐND có thực quyền tại địa phương. Các cấp ủy đảng tiếp tục quán triệt, tuyên truyền trong cả HTCT, cán bộ, đảng viên và nhân dân nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, chức năng của HĐND cấp xã trong quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền hiện nay. 76 Trong bộ máy chính quyền địa phương, HĐND cụ thể hóa các chủ trương, chỉ thị, nghị quyết của cấp ủy bằng nghị quyết tại các kỳ họp HĐND. HĐND là cầu nối giữa Đảng với Nhân dân, bảo đảm quyền làm chủ của Nhân dân. Để HĐND đưa ra được các quyết định (nghị quyết) phù hợp với pháp luật, đáp ứng được yêu cầu, đòi hỏi của tình hình thực tế ở địa phương thì một chức năng rất quan trọng của HĐND cần được chú trọng là chức năng giám sát. Có giám sát tốt mới thúc đẩy, kiểm tra để nghị quyết của HĐND được thực hiện tốt và thông qua giám sát có đề xuất kiến nghị HĐND ban hành nghị quyết. Giám sát của HĐND xã không chỉ giúp cho chức năng quyết định của HĐND mà còn giúp cho các cơ quan hữu quan, cơ quan, tổ chức bị giám sát nhận thấy vấn đề tồn tại, cần khắc phục để hoàn thành tốt công tác của mình, phát hiện những kinh nghiệm tốt, những hoạt động tốt để phát huy. Không nên coi giám sát của HĐND là chỉ đi tìm cái sai của các cơ quan, tổ chức, cá nhân để từ đó có tâm lý lo sợ, phòng và chống đối, không có sự hợp tác. Nhìn nhận giám sát của HĐND phải với góc độ cái chung, cái được của bộ máy, của địa phương và của chính bản thân cơ quan, tổ chức bị giám sát. Có nhận thức đúng vị trí, vai trò của HĐND cấp xã trong bộ máy nhà nước cũng như chức năng giám sát của HĐND mới có thể đưa ra các giải pháp giúp nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND cấp xã cũng như tạo điều kiện để HĐND thực hiện được quyền giám sát của mình. Và ngay bản thân HĐND cũng thấy được tầm quan trọng của hoạt động giám sát, từ đó thấy rõ trách nhiệm, tự đổi mới, tăng cường hoạt động, nâng cao hiệu lực giám sát của mình. Để tăng cường nhận thức về HĐND, hoạt động giám sát của HĐND xã, cần thực hiện một số biện pháp sau: 77 - Đối với Nhân dân phải tổ chức tuyên truyền, giáo dục cho Nhân dân hiểu rõ được vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND xã trong việc đảm bảo các quyền và lợi ích của mình, đặc biệt là đối với vai trò đảm bảo thực hiện và phát huy quyền làm chủ của Nhân dân ở cơ sở. - Đối với đại biểu HĐND phải luôn ghi nhớ mình lai đại diện cho ý chí, nguyện vọng của nhân dân, hoạt động vì lợi ích của Nhân dân chứ không phải tách rời đứng trên Nhân dân, phải luôn tin dân, trọng dân và không ngừng học tập, r n luyện để nâng cao trình độ, năng lực, phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị để ngày càng hoàn thành tốt hơn nhiệm vụ của mình. - Đối với HĐND xã thì phải không ngừng đổi mới tổ chức và hoạt động, sự hoàn thiện mình, hoạt động ngày một hiệu quả để củng cố niềm tin của Nhân dân và của cấp chính quyền về vai trò của mình. - Đối với UBND xã và các cơ quan Nhà nước cấp trên phải thực sự coi trọng vai trò của HĐND, tránh vì những hạn chế nhất định của HĐND trong thời gian qua mà cho rằng hoạt động của HĐND chỉ là hình thức và không cần thiết. 3.2.1.3. Bảo đảm cơ cấu, chất lượng đại biểu Hội đồng nhân dân xã Một là, Về cơ cấu chất lượng đại biểu HĐND, cần phải tăng số lượng đại biểu có trình độ, có uy tín, có kinh nghiệm hoạt động HĐND ở các xã; giảm bớt số lượng đại biểu công tác ở các cơ quan hành chính, cơ quan chuyên môn của UBND; tăng số lượng đại biểu ở các cơ quan Đảng, đoàn thể, các tổ chức xã hội, các doanh nghiệp tư nhân (nếu có), đại biểu ngoài Đảng và đặc biệt là chú ý đến đại biểu nữ, đại biểu trẻ tuổi vì lực lượng trẻ thường là những người được đào tạo chính quy, bài bản, có trình độ chuyên môn cao, có nhiệt huyết, nhiều người đã trải nghiệm qua thực tế và thể hiện được bản lĩnh vững vàng, có thêm lực lượng trẻ trong đội ngũ đại biểu HĐND sẽ góp phần tạo ra sự năng động, sáng tạo trong quá trình triển khai các hoạt động của HĐND, phát 78 huy tốt sức mạnh, bảo đảm tính kế thừa giữa các thế hệ. Cần tăng nhiều đại biểu có độ tuổi dưới 40, tăng ít nhất 5% số đại biểu có độ tuổi 30 và giảm số đại biểu HĐND có độ tuổi trên 50. Hai là, cần có những quy định cụ thể việc HĐND có quyền bỏ phiếu tín nhiệm đối với thành viên của UBND. Ba là, một trong những nguyên nhân khách quan dẫn đến bất cập về tiêu chuẩn - cơ cấu đại biểu HĐND là: Do tính chất hoạt động theo nhiệm kỳ, HĐND mỗi cấp không tự mình quy hoạch đại biểu HĐND cho khoá tiếp theo. Do đó, quyền quyết định lựa chọn đại biểu HĐND thuộc về cơ quan không làm công tác HĐND, không am hiểu nhu cầu hoạt động của HĐND. Vì vậy đề nghị các cấp uỷ đảng cần nghiên cứu việc xây dựng quy hoạch đại biểu HĐND, đặc biệt là quy hoạch đại biểu HĐND làm công tác HĐND chuyên trách. Bốn là, lãnh đạo tốt công tác nhân sự trong bầu cử HĐND, chú trọng tăng tỷ lệ đại biểu của các cơ quan Đảng, đoàn thể, các tổ chức xã hội, các doanh nghiệp, đại biểu ngoài Đảng; giảm tỷ lệ đại biểu là cán bộ quản lý của các cơ quan hành chính nhà nước, tăng tỷ lệ đại biểu chuyên trách. Quan tâm đến cơ cấu đại biểu nhưng phải chú trọng đến chất lượng đại biểu. Năm là, xây dựng quy chế làm việc của HĐND vào đầu nhiệm kỳ HĐND, trong đó xác định rõ quyền hạn, trách nhiệm của mỗi tổ chức và đại biểu; xây dựng quy chế phối hợp giữa các ban HĐND, các tổ đại biểu; giữa các cấp uỷ đảng, thường trực HĐND, UBND, các đoàn thể chính trị trong việc giải quyết các yêu cầu, kiến nghị, khiếu nại, tố cáo của cử tri. Sáu là, đổi mới phương thức hoạt động của HĐND, của đại biểu HĐND theo các nội dung, thực hiện đầy đủ chế độ tiếp xúc cử tri của HĐND và đại biểu HĐND, kết hợp dân chủ trực tiếp với dân chủ đại diện. Bảy là, xây dựng cơ chế khuyến khích đại biểu tích cực tham gia phát 79 biểu, tranh luận tại kỳ họp. Nâng cao ý thức văn hoá chính trị của người đại biểu HĐND, hình thành cơ chế xin từ chức khi đại biểu không còn đủ tư cách, không xứng đáng với sự tín nhiệm của cử tri, đây là việc làm bình thường để nâng cao chất lượng hoạt động của đại biểu. Hàng năm nên tổ chức lấy phiếu tín nhiệm của cử tri đối với đại biểu kết hợp với việc đánh giá của các tổ chức để có biện pháp khen thưởng, xử lý các đại biểu khi không còn đủ tư cách người đại biểu cần bãi nhiệm họ ra khỏi HĐND. 3.2.1.4. Tăng cường mối quan hệ phối hợp giám sát giữa các cấp, các ngành và các tổ chức đoàn thể Hoạt động giám sát của HĐND xã là một mắt xích quan trọng trong cơ chế giám sát. Cơ chế đó bao gồm hệ thống các yếu tố tác động qua lại với nhau từ giám sát tối cao của Quốc hội, HĐND, giám sát của Mặt trận Tổ quốc, giám sát của nhân dân..., đến hoạt động kiểm sát của Viện kiểm sát, thanh tra của các cơ quan ban ngành. Mỗi chủ thể có một nhiệm vụ giám sát khác nhau nhưng tất cả đều có chung mục đích bảo đảm tăng cường pháp chế, giữ vững trật tự xã hội và bảo vệ pháp luật nhà nước. Do vậy, HĐND xã cần chú trọng phối hợp với các chủ thể giám sát khác, với các cấp các ngành cũng như các chuyên gia để tránh sự chồng chéo và tạo điều kiện thuận lợi cho công tác giám sát. Cụ thể: Thứ nhất, tăng cường phối hợp với Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức thành viên. Chẳng hạn như: Mời Mặt trận Tổ quốc xã tham gia hoạt động giám sát cùng với Thường trực HĐND, các Ban để tăng thêm giá trị chức năng tư vấn của các Ban đó. Từ đó nội dung giám sát có thể không phải đưa ra kỳ họp HĐND nhưng vẫn được các cơ quan nghiêm chỉnh chấp hành. Thứ hai, tăng cường phối hợp với các cơ quan ban ngành liên quan nhằm cung cấp thêm thông tin cho giám sát. Có như vậy, cùng với nguồn thông tin 80 khác (do nhân dân phản ánh, qua phương tiện thông tin đại chúng...) HĐND mới có đủ căn cứ xác định các đối tượng và nội dung cần tập trung giám sát. Thứ ba, tăng cường phối hợp với các đơn vị được giám sát để tạo điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất cũng như các nội dung, hiện trường phục vụ giám sát. Khi báo cáo yêu cầu các đơn vị phải quán triệt quan điểm khách quan, trình bày đúng thực trạng hoạt động của cơ quan đơn vị mình. Muốn làm tốt điều đó trước hết phải thay đổi cách đánh giá hoạt động của các cơ quan nhà nước theo hướng đi vào thực chất hiệu quả của công việc, hạn chế hình thức như hiện nay. Mặt khác trong quá trình phối hợp, HĐND phải chỉ rõ cho các đơn vị thấy rằng: giám sát là để ngăn chặn tồn tại, giúp nhau cùng hoàn thành nhiệm vụ, đó là động lực để phát triển chứ không phải "vạch lá tìm sâu" gây cản trở cho nhau. Thứ tư, tăng cường phối hợp với các chuyên gia về lĩnh vực được giám sát sẽ giúp cho HĐND nhìn nhận đánh giá một cách khách quan chính xác các vấn đề giám sát. Thứ năm, tăng cường phối hợp với các đoàn giám sát cấp trên. Khi có Đoàn giám sát cấp trên xuống địa phương giám sát, Thường trực, các Ban của HĐND có thể kết hợp thực hiện nhiệm vụ của mình. Như vậy, vừa tránh được chồng chéo, vừa tranh thủ được trí tuệ của các đại biểu cấp trên trong việc tháo gỡ những vướng mắc cho địa phương, đồng thời giảm bớt việc gây phiền hà cho các đơn vị bị giám sát. Như vậy, xuất phát từ chế độ làm việc HĐND xã, không thể sử dụng mệnh lệnh hành chính như UBND hay các biện pháp cưỡng chế của ngành Tư pháp mà chỉ có thể đưa ra các kiến nghị, đề xuất mang tính chất tư vấn. Do vậy để nâng cao hiệu quả giám sát thì giải pháp tăng cường mối quan hệ phối hợp với các cơ quan ban ngành và các tổ chức đoàn thể trong hoạt động giám sát là việc làm hết sức cần thiết. 81 3.2.2. Giải pháp đẩy mạnh hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân xã ở huyện Hoài Đức Trong những năm qua, tốc độ đô thị hóa và công tác quy hoạch phát triển nông thôn mới trên địa bàn huyện Hoài Đức diễn ra rất nhanh thu hút nhiều dự án đầu tư mới, các cụm công điểm nghiệp ngày càng phát triển vv. Đặc biệt, với mục tiêu trở thành một quận của Thủ đô vào năm 2020, đòi hỏi huyện phải quyết tâm, năng động hơn, đặt ra những mục tiêu phát triển cao hơn nữa trong thời gian tới. Đồng thời, giải quyết và xử lý các vấn đề phát sinh trong quá trình quy hoạch phát triển đô thị hóa. Trên cơ sở đánh giá thực trạng tổ chức và hoạt động giám sát của HĐND cấp xã trên địa bàn huyện Hoài Đức và những hạn chế, nguyên nhân đã nêu, chúng ta có thể đưa ra một số giải pháp sau: 3.2.2.1. Đổi mới phương pháp và cách thức giám sát của Hội đồng nhân dân xã Trong thời gian vừa qua, mặc dù hoạt động giám sát của HĐND được tăng cường, song qua đánh giá của dư luận quần chúng, báo cáo tổng kết nhiệm kỳ 2011 - 2016 của HĐND các xã trong huyện Hoài Đức cho thấy rằng; hiệu quả giám sát chưa cao, chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, tốc độ đô thị hóa của địa phương. Một trong những nguyên nhân dẫn đến tồn tại trên vì HĐND chưa thực hiện tốt các hình thức và phương pháp giám sát, chưa có cơ chế rõ ràng đảm bảo HĐND thực hiện tốt chức năng của mình. Do đó, để thực hiện có hiệu quả chức năng giám sát, trước hết đòi hỏi HĐND phải thực hiện có chất lượng các hình thức và phương pháp giám sát. Cụ thể như sau: - Đổi mới hình thức xem xét báo cáo: Xem xét báo cáo là hoạt động giám sát quan trọng, vì đây là hình thức HĐND xem xét tình hình hoạt động của các cơ quan nhà nước thông qua việc 82 đánh giá các báo cáo đó. Nên trong luật cần quy định cụ thể về chế độ báo cáo, hình thức báo cáo, đặc biệt phải quy định trách nhiệm nếu báo cáo không phản ánh đúng thực trạng hoạt động của cơ quan, đưa nhiều thông tin sai lệch hoặc thiếu thông tin. Về phía các cơ quan lập báo cáo yêu cầu thông tin trong báo cáo phải đầy đủ, khách quan phản ánh đúng thực trạng hoạt động cũng như những vấn đề trọng tâm cần tập trung giải quyết. Đồng thời phải nêu những kết quả đạt được, những khó khăn yếu kém tồn tại, từ đó đề ra các biện pháp giải quyết và những kiến nghị đề xuất việc giải quyết đó. Phương pháp thực hiện hình thức giám sát này phải đảm bảo tính khép kín. Khi nhận được báo cáo cơ quan hay người có thẩm quyền đọc, xem xét góp ý cho báo cáo. Đặc biệt người nhận được phân công thẩm tra báo cáo có thể trao đổi với cơ quan báo cáo, nếu thấy cần thiết phải đi thực tế kiểm tra những vấn đề mà báo cáo nêu chưa rõ hoặc có mâu thuẫn về thông tin với những nguồn thu nhận thông tin khác. Cần công khai hoá nội dung của các báo cáo xét thấy cần thiết. Khi báo cáo và báo cáo thẩm tra được trình ra HĐND, đại biểu HĐND cần nêu cao tinh thần trách nhiệm, góp ý kiến xác đáng và nêu vấn đề chất vấn để các cơ quan báo cáo giải trình trước HĐND. Việc thảo luận và thông qua báo cáo tại kỳ họp của HĐND phải thể hiện trình độ độc lập của Hội đồng bằng cách ra nghị quyết riêng về vấn đề đó. Các báo cáo phải được gửi trước tới đại biểu HĐND theo quy định của pháp luật và phải được đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng trước kỳ họp, để đảm bảo tính công khai, khách quan. Có như vậy, kết luận bằng nghị quyết của HĐND mới thực sự là kết quả của việc sử dụng hình thức xem xét báo cáo một cách có chất lượng. - Đổi mới hình thức chất vấn và trả lời chất vấn: 83 Chất vấn và trả lời chất vấn là hình thức giám sát quan trọng nhất của HĐND. Nhưng trong thực tế hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn mới chỉ mang tính chất gợi mở các vấn đề chưa đảm bảo hiệu lực thực sự. Người chất vấn thường chưa đủ các thông tin cần thiết còn người trả lời chất vấn chưa trả lời một cách rõ ràng, thỏa đáng và cụ thể. Để hình thức giám sát chất vấn mang lại hiệu quả thiết thực thì HĐND và các đại biểu dân cử phải đổi mới về nội dung và phương pháp chất vấn. Cụ thể: Trong phiên họp, chủ toạ điều hành chương trình phải tạo ra không khí dân chủ, khuyến khích, động viên đại biểu tham gia chất vấn. Chủ tọa cần phải lựa chọn trong số các chất vấn mà đại biểu HĐND gửi tới thư ký, nội dung nào cử tri địa phương và nhiều đại biểu quan tâm đưa ra chất vấn tại hội trường. Từng câu trả lời chất vấn HĐND phải nhận xét, kết luận, giao nhiệm vụ cụ thể cho đối tượng bị chất vấn hoàn thành trong thời gian nhất định. Về phía đại biểu chất vấn phải đặt các câu hỏi ngắn gọn, đúng đối tượng, đúng trọng tâm vấn đề mà cử tri dư luận đang quan tâm. Tránh tình trạng hỏi mang tính chất tìm hiểu. Muốn vậy, các đại biểu không những phải cập nhật đầy đủ các thông tin cần thiết mà còn phải biết phân tích thông tin một cách khoa học, thấu đáo. Việc trả lời chất vấn cũng cần có sự đổi mới theo hướng nâng cao tinh thần trách nhiệm của người trả lời chất vấn. Do thời gian tiến hành kỳ họp HĐND không dài, quỹ thời gian dành cho chất vấn đã được ấn định trong chương trình kỳ họp, nên việc trả lời chất vấn của các cá nhân có chức trách phải đảm bảo: + Về mặt nguyên tắc, mọi chất vấn viết và chất vấn bằng lời nói phải trả lời công khai tại kỳ họp của hội đồng. 84 + Nội dung trả lời chất vấn phải cụ thể, ngắn gọn dễ hiểu, đi thẳng vào bản chất của vấn đề mà đại biểu quan tâm, tránh tình trạng báo cáo thành tích, diễn đạt vòng vo, phân tích nhiều về tình hình, đảm bảo chương trình làm việc của Hội đồng. Đối với vấn đề cần có thời gian để điều tra, nghiên cứu thì nhất thiết phải trả lời tại kỳ họp tiếp theo. + Trong chất vấn, vấn đề đặt ra hiện nay không chỉ là người trả lời chất vấn phải trả lời trực tiếp, đầy đủ về các nội dung mà đại biểu HĐND đã chất vấn, quan trọng là người bị chất vấn phải xác định rõ trách nhiệm và các biện pháp khắc phục sai phạm của mình. Trong phiên họp chất vấn và trả lời chất vấn cần tổ chức phát thanh trực tiếp trên hệ thống loa truyền thanh xã. Bởi thông qua kênh này, cử tri thấy được những đại biểu nào có trách nhiệm, có chất vấn trong kỳ họp những vấn đề cử tri kiến nghị. Đây là một trong những hình thức để cử tri ghi nhận, đánh giá trí tuệ cũng như trách nhiệm của đại biểu. HĐND và các đại biểu phải thường xuyên theo dõi và đôn đốc tiến độ thực hiện những cam kết của người trả lời chất vấn bằng các giải pháp và thời gian thực hiện nhất định. Phải xây dựng cơ chế đánh giá những biện pháp khắc phục của các cơ quan đó bằng việc bãi nhiệm, miễn nhiệm và bỏ phiếu tín nhiệm. Khi cần thiết HĐND có thể ra nghị quyết về việc trả lời chất vấn và trách nhiệm của người bị chất vấn. - Đổi mới hình thức các đoàn đi giám sát của Thường trực HĐND và các Ban của Hội đồng nhân dân. Hình thức tổ chức các đoàn đi giám sát tại các tổ chức, đơn vị trên địa bàn thời gian qua được Thường trực HĐND các xã và các ban của Hội đồng sử dụng nhiều và triển khai rộng rãi ở hầu hết các địa phương trong địa bàn của huyện. Tuy nhiên trên thực tế, việc thực hiện hình thức giám sát này còn bất cập, tồn tại về chương trình giám sát, thành viên của đoàn giám sát và 85 phương pháp giám sát. Chính vì vậy, mặc dù HĐND đã cố gắng tổ chức được nhiều cuộc giám sát, song hiệu quả vẫn còn thấp. Muốn hình thức tổ chức đoàn giám sát tại địa phương đạt được mục đích đề ra phải thực hiện những giải pháp đồng bộ sau: Về chương trình giám sát: khi xây dựng nghị quyết giám sát hàng năm, HĐND xã ngoài việc xây dựng chương trình giám sát theo định kỳ, cần phải dự báo những vấn đề phát sinh, nổi cộm cần giám sát đột xuất. Trên cơ sở đó Thường trực HĐND xã và các Ban xây dựng chương trình giám sát của mình theo kế hoạch cụ thể của từng kỳ họp, từng quý, từng tháng nhưng phải có trọng tâm, trọng điểm. Về thành viên của đoàn giám sát: ngoài quyền năng và kỹ năng giám sát, thành viên của đoàn giám sát cần phải có chuyên môn về lĩnh vực được giám sát. Để đáp ứng được yêu cầu đó, có thể thực hiện chế độ hợp đồng mời các chuyên gia giỏi trên các lĩnh vực để tham gia hoạt động với đoàn giám sát. Đồng thời phải có quy định cụ thể, để chính kiến giám sát của họ trở thành ý chí của người đại biểu. Về phương pháp giám sát: tùy thuộc vào từng đối tượng có thể lựa chọn hình thức, phương pháp giám sát khác nhau. Nhưng dù sử dụng phương pháp hình thức nào cũng phải đảm bảo tính khách quan, chính xác và kiên quyết. Như vậy, để một cuộc giám sát có hiệu quả chúng ta phải kết hợp nhiều yếu tố khác nhau song hiệu quả giám sát không chỉ dừng lại ở việc chỉ ra những ưu điểm, khuyết điểm đề ra những biện pháp khắc phục cho cơ quan đơn vị bị giám sát mà điều quan trọng là đơn vị đó đã khắc phục sửa sai khuyết điểm của mình như thế nào. Tức là những kiến nghị đề xuất của HĐND có được các cơ quan, đơn vị có trách nhiệm tiếp thu, tổ chức thực hiện trong thực tế một cách triệt để hay không. Do đó HĐND xã phải có chế độ đôn đốc kiểm tra việc thực hiện các kết luận của đoàn giám sát, đồng thời 86 pháp luật phải quyết định cho Hội đồng nhân dân có những chế tài cụ thể đối với cơ quan đơn vị bị giám sát nếu họ không thực hiện tốt các đề xuất kiến nghị của HĐND. 3.2.2.2. Nâng cao kỹ năng hoạt động của đại biểu Hội đồng nhân dân xã Kỹ năng hoạt động của đại biểu HĐND được hiểu đó là khả năng vận dụng khéo léo, thành thạo những kiến thức và kinh nghiệm thu được trên một số các lĩnh vực hoạt động của người đại biểu. Khả năng vận dụng của người đại biểu HĐND không chỉ là năng lực mà còn phải có tâm huyết, trách nhiệm trước các hoạt động của đại biểu HĐND. Việc nâng cao kỹ năng hoạt động của đại biểu HĐND để mọi đại biểu, dù ở cương vị nào cũng cần nắm vững yêu cầu về chuyên môn, nghiệp vụ, kỹ năng, ứng dụng các thành tựu của khoa học và nghệ thuật lãnh đạo, quản lý, nhất là tổ chức lao động khoa học và thực tiễn hoạt động của HĐND của người đại biểu là vô cùng cần thiết. Do đặc điểm hoạt động của đại biểu HĐND là hoạt động không chuyên nghiệp, lại biến động sau mỗi nhiệm kỳ bầu cử, được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau, trình độ khác nhau và điều kiện tham gia vào hoạt động HĐND cũng không giống nhau. Tất cả những đặc điểm trên đòi hỏi đại biểu HĐND cần phải được bồi dưỡng kiến thức đặc biệt là bồi dưỡng kỹ năng hoạt động của mình mới đem lại chất lượng, hiệu quả cao. Để bồi dưỡng, nâng cao kỹ năng hoạt động của người đại biểu HĐND, cần phải thực hiện tốt các giải pháp sau: Một là, giải pháp nâng cao kỹ năng tiếp xúc với cử tri. Kỹ năng này đòi hỏi, người đại biểu HĐND phải có thuật giao tiếp, thích ứng với từng loại cử tri, lựa chọn địa bàn tiếp xúc, thuật tổng hợp và phân loại ý kiến phản ánh của cử tri qua tiếp xúc. Trong quá trình tiếp xúc với cử tri cần phải phân biệt hình thức tiếp xúc, thực hiện tốt các quy trình tiếp xúc và lựa chọn phương pháp, cách thức trả lời cử tri cho phù hợp. 87 Hai là, nâng cao kỹ năng chất vấn của đại biểu HĐND. Vì chất vấn là một trong những công cụ hữu hiệu đã và đang thu hút sự quan tâm của nhân dân trong các kỳ họp của HĐND. Kỹ năng chất vấn của người đại biểu HĐND đòi hỏi một trình độ nhất định và nghệ thuật lãnh đạo, quản lý, giao tiếp của người đại biểu. Cần chú ý câu hỏi chất vấn nhằm thực hiện chức năng giám sát nên cần đặt câu hỏi chất vấn khác với câu hỏi bình thường, do đó cần phải hết sức thận trọng, khi chất vấn với những bằng chứng hoặc dự luận phải xác thực, có địa chỉ rõ ràng đúng với đối tượng chất vấn. Qua hoạt động chất vấn và trả lời chất vấn, nhân dân có thể đánh giá được những đại biểu mà cử tri đã tin tưởng bầu ra có thực sự là đại diện cho nhân dân hay không, đánh giá được trách nhiệm chính trị của các cấp, các ngành, những “công bộc” của nhân dân trả lời công khai trước công chúng có thực sự cầu thị, dám nhận trách nhiệm, đưa ra lý giải quyết về những vấn đề bức xúc mà cử tri và xã hội quan tâm hay chỉ là sự đổ lỗi, là những lời giải thích, tự bào chữa cho sự thiếu trách nhiệm của mình. Để hoạt động chất vấn ngày càng đi vào chiều sâu và phát huy có hiệu quả, phải nâng cao tinh thần trách nhiệm của các vị đại biểu HĐND, đòi hỏi người đại biểu HĐND phải am hiểu, có bản lĩnh, dám nói, dám làm. Chính vì vậy, trước khi chất vấn một vấn đề gì, đòi hỏi người đại biểu phải có kỹ năng, phải tìm hiểu kỹ, thu thập thông tin và có bằng chứng xác thực về vấn đề mình chất vấn. Câu hỏi chất vấn gắn với hậu quả pháp lý nên buộc phải trả lời chất vấn phải giải trình rõ ràng đúng, sai và các định rõ trách nhiệm. Nếu đại biểu chưa đồng tình với việc trả lời chất vấn của các cơ quan nhà nước thì có quyền đề nghị trả lời cụ thể hơn, có thể kiến nghị HĐND xem xét trách nhiệm của người được chất vấn. Hậu trả lời chất vấn, những hứa hẹn phải thật sự được chú trọng và tăng cường giám sát chặt chẽ thì chất vấn mới có hiệu quả. Để nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động chất vấn và trả lời chất 88 vấn cần phải làm chuyển biến mạnh mẽ trong từng đại biểu HĐND nhận thức đúng tầm quan trọng của việc chất vấn và trả lời chất vấn, trong kỳ họp cần phải dành thời gian thoả đáng cho việc thực hiện chất vấn. Đại biểu HĐND phải được bồi dưỡng những kiến thức cơ bản về quản lý nhà nước, kỹ năng chất vấn, tích luỹ kinh nghiệm, phương thức hoạt động trong lĩnh vực cơ quan dân cử; tham gia đầy đủ các buổi tiếp xúc cử tri. Cần làm cho đại biểu hiểu rõ mục đích, yêu cầu của chất vấn; đại biểu phải nắm rõ nhiệm vụ, quyền hạn của các đối tượng nằm trong diện bị chất vấn của HĐND. Trong thực hiện chất vấn, đại biểu phải có khả năng chuẩn bị các câu hỏi rõ ràng, nêu các vấn đề cụ thể và phải định được mục đích cuối cùng là xác định trách nhiệm của người bị chất vấn. Không sử dụng chất vấn nhằm đạt mục đích cá nhân hoặc xâm phạm đến các vấn đề riêng tư của người bị chất vấn. Để đạt mục tiêu chất vấn, công tác bồi dưỡng phải làm cho đại biểu có được kỹ năng thu thập, phân tích xử lý các thông tin có liên quan đến vấn đề chất vấn; kỹ năng đặt câu hỏi, kỹ năng tuyên truyền, thuyết phục Ba là, kỹ năng thu thập và xử lý thông tin của đại biểu HĐND. Kỹ năng thu thập và xử lý thông tin bao gồm kỹ năng thu thập, kỹ năng phân loại thông tin, kỹ năng sắp xếp, kỹ năng phân tích, kỹ năng kiểm tra độ chính xác, kỹ năng chọn lọc thông tin để đại biểu HĐND tham gia ý kiến vào các báo cáo, đề án, nội dung của kỳ họp HĐND bảo đảm đúng đường lối, pháp luật chính sách của Đảng và nhà nước. Đồng thời cũng là sự lựa chọn hình thức để thể hiện ý kiến của mình bằng văn bản hoặc phát biểu trực tiếp. Bốn là, kỹ năng giám sát của người đại biểu HĐND. Giám sát là việc theo dõi và xem xét tổ chức và cá nhân có thực hiện đúng đắn những quy định. Giám sát hoạt động của UBND theo định kỳ là một hoạt động quan trọng của HĐND. Hiện nay, đây là một trong những khâu yếu, chưa được tiến hành thường xuyên. Có thể nói, kỹ năng giám sát là một 89 kỹ năng khó và rất phức tạp, vì nó liên quan đến nhiều chức năng khác rất khó phân biệt về ranh giới như: kiểm sát, kiểm tra, thanh tra, kiểm soát, kiểm toán, điều tra, giám định, thẩm định, thẩm tra Cuối cùng là phải quy định rõ chức năng, cơ chế giám sát, trách nhiệm của các cơ quan và tổ chức phải xử lý các vấn đề nổi cộm là một trong những giải pháp cơ bản nhất để nâng cao hiệu quả, kỹ năng giám sát. 3.2.2.3. Tăng cường trách nhiệm của chính quyền huyện Hoài Đức đối với Hội đồng nhân dân cấp xã Theo đánh giá chung, một trong những nguyên nhân làm hạn chế hiệu quả giám sát của HĐND cấp xã ở huyện Hoài Đức là do hạn chế về năng lực, trình độ của đại biểu HĐND, Thường trực HĐND và thiếu điều kiện làm việc. Do vậy, tăng cường trách nhiệm của chính quyền huyện Hoài Đức trong tạo điều kiện đẩy mạnh hoạt động giám sát của HĐND xã là rất quan trọng. Cụ thể: - Hướng dẫn nghiệp vụ, kỹ năng cho đại biểu HĐND và Thường trực HĐND xã: Ngoài những kiến thức chung được trang bị cho mỗi đại biểu HĐND và Thường trực HĐND xã thì HĐND huyện cần Thường xuyên tổ chức tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ, kỹ năng hoạt động cho các đại biểu bằng nhiều hình thức. Bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng hoạt động cho đại biểu, nhất là các kiến thức về pháp luật, kỹ năng nghiên cứu tài liệu, thu thập thông tin, tiếp xúc cử tri, giám sát tại kỳ họp, giám sát thường xuyên, chất vấn, phản biện; kỹ năng thẩm tra, giám sát công tác quy hoạch, đầu tư xây dựng cơ bản; công tác xây dựng dự toán, quản lý thu, chi ngân sách Nhà nướctrên cơ sở các yếu tố về điều kiện tự nhiên, kinh tế xã hội và các vấn đề phát sinh trong quá trình quy hoạch phát triển đô thị hóa trên địa bàn huyện Hoài Đức. Qua đó, biên soạn thành tập tài liệu về kỹ năng hoạt động của HĐND, giúp đại biểu tăng cường 90 vai trò của mình tại các kỳ họp HĐND. Đặc biệt các hội nghị tập huấn về các chế độ, chính sách, pháp luật của các ngành phải có thành phần đại biểu HĐND. - Tăng cường điều kiện làm việc và chế độ chính sách cho Hội đồng nhân dân và đại biểu Hội đồng nhân dân xã Trong những năm gần đây mặc dù đã được Đảng và Nhà nước quan tâm tạo điều kiện cho việc tổ chức và hoạt động. Nhưng trên thực tế điều kiện làm việc của HĐND các cấp, đặc biệt là HĐND xã hiện nay vẫn còn rất nhiều khó khăn. Cơ sở vật chất và kinh phí cho hoạt động HĐND cấp xã còn phụ thuộc quá nhiều vào chính quyền UBND, phụ thuộc vào nguồn thu ngân sách của địa phương. Phương tiện kỹ thuật, điều kiện làm việc của HĐND cấp xã còn ngh o nàn không đáp ứng với nhu cầu. Vì vậy, chính quyền cấp huyện cần quan tâm đầu tư chi phí và điều kiện vật chất cho hoạt động của HĐND cấp xã. HĐND cấp xã cần có trụ sở riêng và được bố trí, sắp xếp hợp lý để trụ sở của HĐND phải vừa là nơi làm việc, vừa là nơi cử tri có thể trực tiếp đến bày tỏ tâm tư, nguyện vọng của mình đối với cơ quan dân cử. Đồng thời cần đầu tư nhiều hơn nữa các trang thiết bị cần thiết phục vụ cho hoạt động của HĐND cấp xã. Đối với đại biểu HĐND hoạt động chuyên trách cần được trang bị phương tiện thông tin liên lạc, tài liệu, phòng làm việc hợp lý, tương xứng với trách nhiệm của đại biểu. Đối với các chức danh kiêm nhiệm của HĐND nên có chế độ thỏa đáng để động viên, khuyến khích họ nâng cao tinh thần trách nhiệm của mình. Nhìn chung trong những năm vừa qua HĐND xã đã có nhiều thay đổi tích cực và ngày càng khẳng định được vai trò của mình trong việc thực hiện các chương trình phát triển KT-XH ở cơ sở. Tuy nhiên để củng cố và nâng cao hơn nữa chất lượng và hiệu quả hoạt động giám sát của HĐND, thì ngoài việc cần tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự quan tâm của cấp trên thì 91 HĐND xã cần phải tự mình đổi mới mạnh mẽ để hoàn thiện. Đối với đại biểu HĐND phải không ngừng học tập để nâng cao trình độ, phẩm chất, năng lực và kỹ năng hoạt động đại biểu của mình, chủ động phát huy hơn nữa vai trò, trách nhiệm của người đại biểu của dân, cùng với nhân dân thực hiện các nhiệm vụ KT-XH ở địa phương. Góp phần vào công cuộc xây dựng xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh. Tiểu kết chƣơng 3 Chất lượng hoạt động giám sát của HĐND cấp xã trong giai đoạn hiện nay là vấn đề bức thiết và có ý nghĩa quan trọng đối với chất lượng hoạt động của HĐND và sự phát triển KT-XH của địa phương. Trên cơ sở đánh giá thực trạng hoạt động giám sát của HĐND cấp xã huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội trong thời gian qua, từ đó đưa ra một số phương hướng và các giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao hiệu quả giám sát của HĐND cấp xã ở huyện Hoài Đức phù hợp với chức năng, nhiệm vụ để HĐND cấp xã thực sự là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương cấp xã, thực sự là cơ quan đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân trong xã. Do đó, để nâng cao hiệu quả giám sát của HĐND cấp xã trong nhiệm kỳ 2016-2021 cần thực hiện tốt các phương hướng và giải pháp chủ yếu đã đề ra. 92 KẾT LUẬN HĐND với tư cách là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương, đại diện ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của Nhân dân. Với chức năng, quyền hạn của mình có nhiệm vụ cụ thể hóa đường lối, chỉ thị, nghị quyết của Đảng bằng các nghị quyết của HĐND, đề ra các quy định, chính sách của địa phương trên các lĩnh vực KT-XH, an ninh, quốc phòng, bảo đảm đường lối lãnh đạo của Đảng, pháp luật của nhà nước. Đồng thời khơi dậy và phát huy tốt mọi tiềm năng, thế mạnh của địa phương để đưa địa phương phát triển lành mạnh và bền vững. Vận động cử tri và Nhân dân ra sức thi đua lao động sản xuất nhằm thực hiện thắng lợi các mục tiêu KT-XH, bảo đảm an ninh, quốc phòng mà nghị quyết của các cấp ủy Đảng đã đề ra. Nâng cao hiệu quả giám sát của HĐND các cấp nói chung và cấp xã nói riêng là một nhu cầu cấp thiết và cũng đòi hỏi phải trải qua quá trình lâu dài, đúng đắn, đòi hỏi có sự vào cuộc của cả HTCT từ Trung ương đến cơ sở. Có như vậy, HĐND mới phát huy vai trò là cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương và thực sự đại diện cho mọi tầng lớp nhân dân địa phương. Vì vậy, nâng cao hiệu quả của HĐND trong điều kiện hiện nay phù hợp với yêu cầu cải cách bộ máy nhà nước, góp phần làm cho HĐND cấp xã - cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương mang một tầm vóc mới có đủ khả năng, điều kiện tổ chức và hoạt động tự chủ, thực quyền. Trên cơ sở phân tích, đánh giá những ưu điểm và hạn chế trong hoạt động giám sát của HĐND cấp xã thời gian qua (nhiệm kỳ 2011-2016) tại một địa bàn huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội, tác giả đã đưa ra một số phương hướng và giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả giám sát của HĐND cấp xã ở huyện Hoài Đức nói riêng và của HĐND cấp xã nói chung. Điều đó đòi hỏi các cấp ủy đảng, chính quyền và các đoàn thể nhân dân cần nhận thức và 93 quán triệt đầy đủ vị trí, vai trò của HĐND trong HTCT, tạo điều kiện để HĐND thực sự phát huy được nhiệm vụ, quyền hạn của mình theo quy định của pháp luật. Mặt khác, HĐND cần quán triệt đầy đủ và vận dụng tốt các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các nghị quyết của Thành ủy, Huyện ủy, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân để đề ra được các quyết định đúng đắn phát triển KT-XH địa phương, nâng cao đời sống Nhân dân, giải quyết việc làm, củng cố an ninh, quốc phòng... Đáp ứng được yêu cầu của công cuộc đổi mới, xây dựng HTCT của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân. Có như vậy hoạt động của HĐND mới thực sự phát huy được vai trò của HĐND cấp xã trong HTCT, góp phần xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân. 94 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Nguyễn Khắc Bộ (2001), Công tác giám sát tại kỳ họp Hội đồng nhân dân - Những vấn đề đặt ra nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của Hội đồng nhân dân, Kỷ yếu nâng cao năng lực và hiệu quả giám sát của Hội đồng nhân dân, Văn phòng Quốc hội. 2. Nguyễn Đăng Dung (1998), HĐND trong hệ thống cơ quan quyền lực nhà nước, Nxb Pháp lý, Hà Nội. 3. Nguyễn Sĩ Dũng (chủ biên) (2004), Quyền giám sát của Quốc hội, nội dung và thực tiễn từ góc nhìn tham chiếu, Nxb Tư pháp, Hà Nội. 4. Trần Hữu Đức (2006), "Nâng cao chất lượng giám sát của Hội đồng nhân dân", Bản tin Hội đồng nhân dân và Đoàn đại biểu Quốc hội, (1), tr.19. 5. Hà Thị Mai Hiên (2003), Cơ chế kiểm tra giám sát trong nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, trong sách: "Giám sát và cơ chế giám sát việc thực hiện quyền lực nhà nước ở nước ta", Nxb Công an nhân dân, Hà Nội. 6. Hội đồng nhân dân huyện Hoài Đức (2016), Các báo cáo tổ chức và hoạt động của HĐND huyện Hoài Đức nhiệm kỳ 2011-2016. 7. Hội đồng nhân dân xã An Khánh (2016), Các báo cáo tổ chức và hoạt động của HĐND xã An Khánh, huyện Hoài Đức nhiệm kỳ 2011-2016. 8. Hội đồng nhân dân xã An Thượng (2016), Các báo cáo tổ chức và hoạt động của HĐND xã An Thượng, huyện Hoài Đức nhiệm kỳ 2011-2016. 9. Hội đồng nhân dân xã Cát Quế (2016), Các báo cáo tổ chức và hoạt động của HĐND xã Cát Quế, huyện Hoài Đức nhiệm kỳ 2011-2016. 10. Hội đồng nhân dân xã Di Trạch (2016), Các báo cáo tổ chức và hoạt động của HĐND xã Di Trạch, huyện Hoài Đức nhiệm kỳ 2011-2016. 11. Hội đồng nhân dân xã Dương Liễu (2016), Các báo cáo tổ chức và hoạt động của HĐND xã Dương Liễu, huyện Hoài Đức nhiệm kỳ 2011-2016. 95 12. Hội đồng nhân dân xã Đắc Sở (2016), Các báo cáo tổ chức và hoạt động của HĐND xã Đắc Sở, huyện Hoài Đức nhiệm kỳ 2011-2016. 13. Hội đồng nhân dân xã Đông La (2016), Các báo cáo tổ chức và hoạt động của HĐND xã Đông La, huyện Hoài Đức nhiệm kỳ 2011-2016. 14. Hội đồng nhân dân xã Đức Giang (2016), Các báo cáo tổ chức và hoạt động của HĐND xã Đức Giang, huyện Hoài Đức nhiệm kỳ 2011-2016. 15. Hội đồng nhân dân xã Đức Thượng (2016), Các báo cáo tổ chức và hoạt động của HĐND xã Đức Thượng, huyện Hoài Đức nhiệm kỳ 2011-2016. 16. Hội đồng nhân dân xã Kim Chung (2016), Các báo cáo tổ chức và hoạt động của HĐND xã Kim Chung, huyện Hoài Đức nhiệm kỳ 2011-2016. 17. Hội đồng nhân dân xã La Phù (2016), Các báo cáo tổ chức và hoạt động của HĐND xã La Phù, huyện Hoài Đức nhiệm kỳ 2011-2016. 18. Hội đồng nhân dân xã Lại Yên (2016), Các báo cáo tổ chức và hoạt động của HĐND xã Lại Yên, huyện Hoài Đức nhiệm kỳ 2011-2016. 19. Hội đồng nhân dân xã Minh Khai (2016), Các báo cáo tổ chức và hoạt động của HĐND xã Minh Khai, huyện Hoài Đức nhiệm kỳ 2011-2016. 20. Hội đồng nhân dân xã Song Phương (2016), Các báo cáo tổ chức và hoạt động của HĐND xã Song Phương, huyện Hoài Đức nhiệm kỳ 2011- 2016. 21. Hội đồng nhân dân xã Sơn Đồng (2016), Các báo cáo tổ chức và hoạt động của HĐND xã Sơn Đồng, huyện Hoài Đức nhiệm kỳ 2011-2016. 22. Hội đồng nhân dân xã Tiền Yên (2016), Các báo cáo tổ chức và hoạt động của HĐND xã Tiền Yên, huyện Hoài Đức nhiệm kỳ 2011-2016. 23. Hội đồng nhân dân Thị trấn Trạm Trôi (2016), Các báo cáo tổ chức và hoạt động của HĐND Thị trấn Trạm Trôi, huyện Hoài Đức nhiệm kỳ 2011-2016. 96 24. Hội đồng nhân dân xã Vân Canh (2016), Các báo cáo tổ chức và hoạt động của HĐND xã Vân Canh, huyện Hoài Đức nhiệm kỳ 2011-2016. 25. Hội đồng nhân dân xã Vân Côn (2016), Các báo cáo tổ chức và hoạt động của HĐND xã Vân Côn, huyện Hoài Đức nhiệm kỳ 2011-2016. 26. Hội đồng nhân dân xã Yên Sở (2016), Các báo cáo tổ chức và hoạt động của HĐND xã Yên Sở, huyện Hoài Đức nhiệm kỳ 2011-2016. 27. Trần Đình Huề (2001), Mấy vấn đề về vai trò hoạt động giám sát của Hội đồng nhân dân và bước đầu xây dựng quy trình một cuộc giám sát, Kỷ yếu nâng cao năng lực và hiệu quả giám sát của Hội đồng nhân dân, Văn phòng Quốc hội. 28. Phạm Ngọc Kỳ, Quyền giám sát của Hội đồng nhân dân và kỹ năng giám sát cơ bản, , (2001), Nxb Tư pháp, Hà Nội; 29. Nguyễn Thị Nữ - Tổ chức và hoạt động của HĐND cấp xã- qua thực tiễn ở tỉnh Thừa Thiên Huế - Luận văn thạc sĩ Luật học, Trường Đại học Khoa học xã hội và nhân văn, năm bảo vệ 2012. 30. Đinh Ngọc Quang, Về đổi mới tổ chức và hoạt động của HĐND các cấp nhiệm kỳ 2004 - 2009, Tạp chí Nhà nước số 2/2005. 31. Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (1992), Hiến pháp 1992. 32. Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (2003), Luật Bầu cử đại biểu HĐND. 33. Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (2003), Luật tổ chức HĐND và UBND. 34. Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (2005), Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật của HĐND và UBND. 35. Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (2013), Hiến pháp 2013. 36. Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (2015), Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. 97 37. Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (2015), Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và Hội đồng nhân dân. 38. Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (2015), Luật Hoạt động giám sát của Quốc hội và Hội đồng nhân dân. 39. Quốc hội nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (2015), Luật Tổ chức chính quyền địa phương. 40. Lê Thị Bình Tuyết - Hoạt động giám sát của HĐND cấp huyện - Từ thực tiến tỉnh Thanh Hóa. Luận văn thạc sĩ Luật học, Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội, năm bảo vệ 2014. 41. Từ điển bách khoa luật (1987), Mátxcơva. 42. Vũ Mạnh Thông - Nâng cao hiệu lực giám sát của HĐND cấp tỉnh trong điều kiện đổi mới ở Việt Nam hiện nay, Luận văn thạc sỹ Luật học, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh,1998. 43. Uỷ ban Thường vụ Quốc hội (2005), Quy chế hoạt động của HĐND, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 44. Võ Khánh Vinh (2003),Một số vấn đề chung về hiệu quả và việc nâng cao hiệu quả giám sát việc thực hiện quyền lực nhà nước, Trong sách: "Giám sát và cơ chế giám sát việc thực hiện quyền lực nhà nước", Nxb Công an nhân dân, Hà Nội. 45. Bùi Thế Vĩnh chủ biên , “Phương thức và kỹ năng hoạt động của đại biểu HĐND trong chương trình tập huấn đại biểu HĐND các cấp, nhiệm kỳ 1999 – 2004” , Nxb chính trị quốc gia Hà Nội 2000.