Luận văn Năng lực đội ngũ hiệu trưởng trường tiểu học trên địa bàn huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi

ổi mới công tác quản lí của mình để nâng cao chất lượng giáo dục của nhà trường. 3.2.3.3. Các điều kiện thực hiện giải pháp Hiện nay, tất cả các trường học từ mầm non đến bậc THPT đều có các Hội đồng sư phạm nhà trường. Hội đồng này có vai trò trong việc ra nghị quyết về tổ chức nhân sự của trường. Như vậy, có thể nhận thấy rất rõ, giao quyền chủ động về công tác tổ chức cán bộ là chủ trương đúng và hiệu quả, nó đã được chứng minh từ thực tế tại trường THPT, TCCN, đó là chủ động được biên chế, tiền lương và được công khai tài chính, tuyển dụng trong các năm học tại Hội đồng nhà trường, qua Sở nội vụ, có sự kiểm soát chặt chẽ, cho nên việc áp dụng ở các trường mầm non, tiểu học và THCS cũng sẽ rất tốt nếu các huyện giao quyền chủ động cho hiệu trưởng các trường. Để thực hiện giải pháp này, cần phải đảm bảo một số điều kiện sau đây: Một là, Sở Giáo dục Đào tạo tỉnh Quảng Ngãi tham mưu UBND tỉnh ban hành các văn bản quyết định việc phân quyền cho Hiệu trưởng và các văn bản hướng dẫn các trường thực hiện, tiếp đó là triển khai cho các phòng Giáo dục và Đào tạo, phòng Nội vụ trực thuộc thực hiện. Hai là, trên cơ sở văn bản của Sở Giáo dục và Đào tạo, phòng Giáo dục và Đào tạo và phòng Nội vụ huyện Bình Sơn triển khai thực hiện, đặc biệt thực hiện cơ chế giám sát đầy đủ và sâu sát trong quá trình thực hiện. Ba là, UBND cũng cần tạo điều kiện, nhất là về kinh phí cho việc triển khai thực hiện. Đồng thời, yêu cầu các đơn vị thường xuyên báo cáo công tác thực hiện để có sự điều chỉnh cho phù hợp. Bốn là, Hiệu trưởng các trường Tiểu học cần thường xuyên bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ để đáp ứng yêu cầu công việc quản lý mới. 84 3.2.4. Thực hiện công tác tuyển chọn, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển, bãi miễn. 3.2.4.1. Mục tiêu giải pháp:. Công tác tuyển chọn, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển, bãi miễn hiệu trưởng ở các trường tiểu học nhằm đáp ứng nhu cầu của các trường tiểu học và sự phát triển cán bộ, giáo viên. Vì vậy, công tác này phải đảm bảo các yêu cầu sau: Một là: Đảm bảo nhu cầu số lượng và chất lượng hiệu trưởng của từng trường; Hai là: Phải chọn được người tiêu biểu, có đủ năng lực, phẩm chất đảm nhận cương vị mới; Ba là: Góp phần củng cố uy tín, niềm tin của cán bộ, giáo viên nhà trường; Bốn là: Động viên, khuyến khích những người tốt, chọn lọc những cán bộ tốt từ đó tạo điều kiện bồi dưỡng cán bộ kế cận dự nguồn; Năm là: Quán triệt chặt chẽ nguyên tắc tập trung dân chủ; Sáu là: Cán bộ quản lý đã hết một nhiệm kỳ 5 năm nhất thiết phải có đánh giá để bổ nhiệm lại hoặc không bổ nhiệm lại. Trên cơ sở đảm bảo các yêu cầu trên, giải pháp này giúp cho ngành hiệu trưởng có được đội ngũ hiệu trưởng tốt, sàng lọc, đưa ra khỏi đội ngũ hiệu trưởng những người không có đủ phẩm chất đạo đức, trình độ và năng lực quản lý, bổ sung và hoàn thiện đội ngũ hiệu trưởng. Tuyển chọn, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển, bãi miễn có ý nghĩa quyết định đến việc nâng cao chất lượng đội ngũ hiệu trưởng nhà trường, nâng cao hiệu quả giáo dục của nhà trường. Bởi vì, qua đây người hiệu trưởng có dịp nhìn lại chính mình để tiếp tục khẳng định và phát huy. Song cũng chính nhờ quy trình này người hiệu trưởng được đồng nghiệp, lãnh đạo, cán bộ địa phương chỉ ra những hạn chế cần khắc phục để từ đó rút kinh nghiệm và có kế hoạch hoàn thiện mình; làm cho mỗi hiệu trưởng phải luôn tích cực rèn luyện, phấn đấu 85 hoàn thành tốt nhiệm vụ. Đây cũng là điều kiện để các cấp quản lý giáo dục điều chỉnh trong quá trình quản lý, điều chỉnh công tác xây dựng, phát triển đội ngũ hiệu trưởng; đưa ra nội dung đào tạo, bồi dưỡng phù hợp, sát thực tiễn; khắc phục tình trạng trì trệ trong đội ngũ hiệu trưởng. Luân chuyển hiệu trưởng nhằm khắc phục tư tưởng cục bộ, trì trệ trong công tác, kém đổi mới. Do vậy, làm tốt công tác luân chuyển hiệu trưởng ở các trường tiểu học huyện Bình Sơn sẽ góp phần khắc phục những hạn chế, tiêu cực trong công tác cán bộ, tạo nên động lực và nguồn sáng tạo mới trong công tác cán bộ và đội ngũ cán bộ, góp phần đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ phục vụ lâu dài cho giáo dục. Luân chuyển hiệu trưởng là để đào tạo, rèn luyện, thử thách cán bộ, nhằm phát huy ưu điển, khắc phục khuyết điểm của từng đồng chí. Thông qua thực tiễn, môi trường công tác mới giúp họ trưởng thành hơn. Luân chuyển chính là tạo môi trường thuận lợi cho hiệu trưởng phát huy tài năng. Thông qua luân chuyển để bố trí, sắp xếp hiệu trưởng phù hợp với khả năng của mỗi người, nhằm gắn kết sức mạnh cá nhân đơn lẻ của mỗi người thành sức mạnh tổng hợp chung của hiệu trưởng. 3.2.4.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp. Muốn có kết quả chính xác, khách quan, đảm bảo tính pháp lý, thì việc thực hiện các biện pháp phải có sự phối hợp giữa phòng GD&ĐT với phòng Nội vụ. Các nội dung và cách thực hiện từng công việc như sau: - Công tác tuyển chọn nhân sự để bổ nhiệm hiệu trưởng ở các trường tiểu học: Để có được đội ngũ hiệu trưởng ở các trường tiểu học có đủ phẩm chất đạo đức và năng lực, phòng GD&ĐT phải xây dựng tiêu chuẩn về phẩm chất và năng lực của hiệu trưởng ở các trường tiểu học, thống nhất với phòng Nội vụ trình UBND huyện phê duyệt làm cơ sở cho việc chọn lựa. 86 Căn cứ vào nhu cầu của nhà trường, căn cứ vào danh sách quy hoạch các chức danh hiệu trưởng đã được UBND huyện phê duyệt, phòng Nội vụ và phòng GD&ĐT thực hiện quy trình tuyển chọn như sau: Bước 1: Phòng nội vụ kiểm tra hồ sơ các đối tượng trong diện quy hoạch, chuẩn bị phiếu thăm dò giới thiệu nhân sự theo mẫu chung của huyện (mẫu này được in sẵn tên những người trong diện quy hoạch, có ô trống để cho các thành viên giới thiệu gương mặt tiêu biểu khác không trong quy hoạch). Bước 2: Phòng Nội vụ và phòng GD&ĐT thực hiện quy trình lấy phiếu giới thiệu nhân sự bằng cách tổ chức hội nghị gồm: Cấp uỷ, CBQL, BCH công đoàn, đại điện đoàn thanh niên nhà trường. Nội dung: Bỏ phiếu giới thiệu nhân sự cho chức danh hiệu trưởng cần bổ nhiệm, hình thức bỏ phiếu kín (theo mẫu). Bước 3: Phòng Nội vụ, Phòng GD&ĐT kiểm phiếu thăm dò, xếp loại thứ tự số phiếu từ cao đến thấp. Căn cứ vào tiêu chuẩn về phẩm chất, năng lực của CBQL ở trường tiểu học đã được UBND huyện phê duyệt, căn cứ vào tiêu chuẩn chung do Nhà nước và ngành quy định về độ tuổi, sức khoẻ và các yêu cầu khác. Phòng Nội vụ, Phòng GD&ĐT thống nhất lựa chọn nhân sự để bổ nhiệm. Bước 4: Phòng Nội vụ, Phòng GD&ĐT họp xin ý kiến của Đảng uỷ, UBND các xã, thị trấn (địa phương có nhân sự được lựa chọn). Bước 5: Phòng Nội vụ, Phòng GD&ĐT thống nhất lựa chọn nhân sự, lập văn bản trình UBND huyện phê duyệt danh sách nhân sự. - Công tác bổ nhiệm hiệu trưởng ở các trường tiểu học: Thời hạn bổ nhiệm: Thời hạn mỗi lần bổ nhiệm một chức vụ là 5 năm (60 tháng); Đối với những trường hợp cán bộ đang giữ chức vụ được điều động, luân chuyển giữ chức vụ mới thì thời hạn bổ nhiệm chức vụ mới được tính từ 87 khi quyết định bổ nhiệm chức vụ mới có hiệu lực. Thời gian cán bộ được giao quyền hoặc phụ trách không tính vào thời hạn bổ nhiệm. Điều kiện bổ nhiệm: Bảo đảm tiêu chuẩn chung của hiệu trưởng giáo dục quy định trong Luật giáo dục, điều lệ trường tiểu học, Chuẩn hiệu trưởng tiểu học; Có đầy đủ hồ sơ cá nhân, lý lịch theo quy định của Nhà nước và được cơ quan chức năng có thẩm quyền xác minh rõ ràng; Có độ tuổi hợp lý, tuổi bộ nhiệm lần đầu không quá 45 tuổi. Trường hợp cán bộ đã giữ chức vụ do nhu cầu điều động thì không hạn chế về tuổi; Có đủ sức khoẻ để hoàn thành nhiệm vụ được giao; Cán bộ bị kỷ luật từ khiển trách trở lên thì không bổ nhiệm vào các chức vụ cao hơn trong thời gian quy định. Quy trình bổ nhiệm: + Căn cứ vào danh sách nhân sự đã được UBND huyện phê duyệt, phòng GD&ĐT, phòng Nội vụ tổ chức hội nghị tại trường tiểu học; Thành phần gồm: Lãnh đạo, giáo viên, nhân viên trong nhà trường; Nội dung: bỏ phiếu tín nhiệm nhân sự; Hình thức: bỏ phiếu tín nhiệm bằng phiếu kín. + Phân tích kết quả, lấy ý kiến (Nếu kết quả lấy ý kiến về nhân sự dự kiến dự kiến bổ nhiệm đạt tỷ lệ dưới 50% thì nên để lại xem xét thêm).. + Tổ chức lấy ý kiến nhận xét của đại biểu nhân dân nơi bản thân và gia đình cán bộ cư trú thường xuyên. + Tập thể lãnh đạo hai phòng Nội vụ, phòng GD&ĐT thảo luận, nhận xét, đánh giá và biểu quyết nhân sự (bằng phiếu kín). Nhân sự đề nghị bổ nhiệm phải được đa số các thành viên trong tập thể lãnh đạo tán thành. Trường hợp không thống nhất được giữa tập thể lãnh đạo hai phòng thì cần báo cáo đầy đủ các ý kiến lên UBND huyện xem xét, quyết định. + Phòng GD&ĐT hoàn chỉnh hồ sơ đề nghị bổ nhiệm. + Phòng Nội vụ thẩm định lại hồ sơ, trình UBND huyện ra quyết định bổ nhiệm. 88 - Công tác bổ nhiệm lại hiệu trưởng ở các trường tiểu học: Cán bộ quản lý ở các trường tiểu học khi hết thời hạn giữ chức vụ phải được đánh giá, xem xét để bổ nhiệm lại hoặc không bổ nhiệm lại. Điều kiện bổ nhiệm lại: Hoàn thành nhiệm vụ trong thời gian giữ chức vụ; Đạt tiêu chuẩn cán bộ quản lý quy định tại thời điểm xem xét bổ nhiệm lại, có đủ sức khoẻ đáp ứng yêu cầu trong thời thời gian tiếp theo; hiệu trưởng ở các trường tiểu học đã giữ chức vụ đủ 5 năm trở lên (tính từ khi có quyết định bổ nhiệm) đều phải tiến hành bổ nhiệm lại. Đối với hiệu trưởng còn dưới 2 năm công tác thì nghỉ hưu, có thể xem xét quyết định kéo dài thời gian giữ chức vụ lãnh đạo đến lúc nghỉ hưu. Không bổ nhiệm lại đối với những trường hợp sau: Không hoàn thành chức trách, nhiệm vụ trong thời gian giữ chức vụ lãnh đạo; Suy thoái về phẩm chất đạo đức, không còn đủ tư cách làm hiệu trưởng; Không đủ sức khoẻ để thực hiện chức trách, nhiêm vụ của chức danh bổ nhiệm lại; Có phiếu tín nhiệm giới thiệu bổ nhiệm lại của tập thể lãnh đạo, giáo viên trong nhà trường dưới 50%. Trình tự bổ nhiệm lại: + Hiệu trưởng làm kiểm điểm hiệu trưởng nhiệm kỳ 5 năm, tự nhận xét, đánh giá việc thực hiện chức trách, nhiệm vụ trong thời gian giữ chức vụ quản lý. + Lãnh đạo nhà trường tổ chức hội nghị; Thành phần: toàn bộ lãnh đạo, giáo viên, nhân viên trong nhà trường tham gia đóng góp ý kiến với bản kiểm điểm nhiệm kỳ của hiệu trưởng; Sau đó gửi biên bản hội nghị về phòng GD&ĐT; Trưởng phòng GD&ĐT huyện đánh giá và đề xuất ý kiến bổ nhiệm lại hay không bổ nhiệm lại, trình UBND huyện quyết định. + Nếu không được bổ nhiệm lại, phòng Nội vụ phải xác minh lại khuyết điểm vi phạm để trình UBND huyện ra quyết định. 89 + Nếu tiếp tục được xem xét để bổ nhiệm lại: Phòng GD&ĐT, phòng Nội vụ tổ chức lấy phiếu thăm dò ý kiến của tập thể lãnh đạo, giáo viên, nhân viên trong nhà trường. Nếu số phiếu đồng ý bổ nhiệm lại dưới 50% tổng số phiếu lấy tín nhiệm hợp lệ thì không được bổ nhiệm lại, nếu số phiếu đồng ý bổ nhiệm lại trên 50% tổng số phiếu lấy tín nhiệm hợp lệ thì phòng Nội vụ, phòng GD&ĐT trình UBND huyện ra quyết định bổ nhiệm lại. Nếu số phiếu đồng ý bổ nhiệm lại bằng 50% tổng số phiếu lấy tín nhiệm hợp lệ thì phòng GD&ĐT tiếp tục tổ chức hội nghị 2 gồm lãnh đạo nhà trường, cấp uỷ, ban chấp hành công đoàn, đoàn thanh niên, lấy phiếu xin ý kiến làm cơ sở trình UBND huyện quyết định bổ nhiệm lại hay không bổ nhiệm lại. - Công tác luân chuyển hiệu trưởng ở các trường tiểu học: Việc luân chuyển hiệu trưởng ở các trường tiểu học cần phải gắn chặt với công tác quy hoạch và đào tạo cán bộ, gắn với việc bổ nhiệm, bổ nhiệm lại và miễn nhiệm hiệu trưởng trường học. Luân chuyển hiệu trưởng cần được tiến hành thường xuyên nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục. Điều lệ trường tiểu học quy định: nhiệm kỳ của hiệu trưởng là 5 năm. Thời gian đảm nhận chức vụ này không quá 2 nhiệm kỳ ở một trường tiểu học. Tuy nhiên trên thực tế, để nâng cao hiệu quả công tác quản lý, chỉ đạo thì việc bố trí hiệu trưởng ở các trường tiểu học không nên vận dụng thời gian tối đa ở một đơn vị theo Điều lệ. Việc luân chuyển hiệu trưởng phải được tiến hành thường xuyên, thậm chí hết một nhiệm kỳ, tuỳ thuộc vào điều kiện, hoàn cảnh cụ thể và tuỳ thuộc vào năng lực của các hiệu trưởng . Đối tượng thực hiện luân chuyển: hiệu trưởng giáo dục đã có thời gian giữ chức vụ đó ở một đơn vị từ 10 năm trở lên thì phải luân chuyển; hiệu trưởng có thời gian giữ chức vụ đó ở đơn vị từ 5 năm trở lên nhưng năng lực hạn chế, hiệu quả công tác thấp chưa đến mức phải miễn nhiệm; hiệu trưởng có nhu cầu luân chuyển do hoàn cảnh gia đình mặc dù chưa đến thời gian phải luân chuyển. 90 - Công tác bãi miễn hiệu trưởng ở các trường tiểu học: Điều kiện bãi miễn: hiệu trưởng xin từ chức; hiệu trưởng bị kỷ luật cách chức theo quy định; hiệu trưởng suy thoái về phẩm chất đạo đức; hiệu trưởng có năng lực yếu không hoàn thành nhiệm vụ được giao hoặc hoàn thành nhiệm vụ ở mức độ thấp; Không đủ uy tín hoặc điều kiện sức khoẻ để hoàn thành nhiệm vụ thì quyết định bãi miễn chức vụ hiệu trưởng và bố trí công việc khác. Trình tự, thủ tục bãi miễn hiệu trưởng ở các trường tiểu học: Lãnh đạo phòng GD&ĐT tổ chức nhận xét, đánh giá những đối tượng thuộc diện bãi miễn, lập văn bản báo cáo UBND huyện xem xét giải quyết hoặc cho ý kiến chỉ đạo giải quyết. Hồ sơ đề nghị bãi miễn hiệu trưởng: Sơ yếu lý lịch của hiệu trưởng biên bản nhận xét, đánh giá của lãnh đạo phòng GD&ĐT (nêu rõ lý do bãi miễn); bản tự kiểm điểm của hiệu trưởng; tờ trình của phòng GD&ĐT đề nghị bãi miễn. 3.2.4.3. Các điều kiện thực hiện giải pháp Hiện nay, theo điều lệ trường Tiểu học thì người được bổ nhiệm hoặc công nhận làm Hiệu trưởng trường tiểu học phải đạt chuẩn hiệu trưởng trường tiểu học. Nhiệm kỳ của Hiệu trưởng trường tiểu học là 5 năm. Sau 5 năm, Hiệu trưởng được đánh giá và có thể được bổ nhiệm lại hoặc công nhận lại. Đối với trường tiểu học công lập, Hiệu trưởng được quản lý một trường tiểu học không quá hai nhiệm kì. Mỗi Hiệu trưởng chỉ được giao quản lý một trường tiểu học. Sau mỗi năm học, mỗi nhiệm kì công tác, Hiệu trưởng trường tiểu học được cán bộ, giáo viên trong trường và cấp có thẩm quyền đánh giá về công 91 tác quản lý các hoạt động và chất lượng giáo dục của nhà trường theo quy định. * Nhiệm vụ và quyền hạn của Hiệu trưởng: a) Xây dựng quy hoạch phát triển nhà trường; lập kế hoạch và tổ chức thực hiện kế hoạch dạy học, giáo dục; báo cáo, đánh giá kết quả thực hiện trước Hội đồng trường và các cấp có thẩm quyền; b) Thành lập các tổ chuyên môn, tổ văn phòng và các hội đồng tư vấn trong nhà trường; bổ nhiệm tổ trưởng, tổ phó; c) Phân công, quản lý, đánh giá, xếp loại; tham gia quá trình tuyển dụng, thuyên chuyển; khen thưởng, thi hành kỷ luật đối với giáo viên, nhân viên theo quy định; d) Quản lý hành chính; quản lý và sử dụng có hiệu quả các nguồn tài chính, tài sản của nhà trường; e) Quản lý học sinh và tổ chức các hoạt động giáo dục của nhà trường; tiếp nhận, giới thiệu học sinh chuyển trường; quyết định khen thưởng, kỷ luật, phê duyệt kết quả đánh giá, xếp loại, danh sách học sinh lên lớp, ở lại lớp; tổ chức kiểm tra, xác nhận việc hoàn thành chương trình tiểu học cho học sinh trong nhà trường và các đối tượng khác trên địa bàn trường phụ trách; g) Dự các lớp bồi dưỡng về chính trị, chuyên môn, nghiệp vụ quản lý; tham gia giảng dạy bình quân 2 tiết trong một tuần; được hưởng chế độ phụ cấp và các chính sách ưu đãi theo quy định; h) Thực hiện quy chế dân chủ cơ sở và tạo điều kiện cho các tổ chức chính trị -xã hội trong nhà trường hoạt động nhằm nâng cao chất lượng giáo dục; i) Thực hiện xã hội hóa giáo dục, phối hợp tổ chức, huy động các lực lượng xã hội cùng tham gia hoạt động giáo dục, phát huy vai trò của nhà trường đối với cộng đồng. 92 Để thực hiện giải pháp này, cần phải đảm bảo một số điều kiện sau đây: Một là, Sở Giáo dục Đào tạo tỉnh Quảng Ngãi phối hợp với Sở Nội vụ tham mưu UBND tỉnh ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện, tiếp đó là triển khai cho các phòng Giáo dục và Đào tạo, phòng Nội vụ trực thuộc thực hiện. Hai là, trên cơ sở văn bản hướng dẫn, phòng Giáo dục và Đào tạo và phòng Nội vụ huyện Bình Sơn triển khai thực hiện, đặc biệt thực hiện cơ chế giám sát đầy đủ và sâu sát trong quá trình thực hiện. Ba là, UBND cũng cần tạo điều kiện, nhất là về kinh phí cho việc triển khai thực hiện. Đồng thời, yêu cầu các đơn vị thường xuyên báo cáo công tác thực hiện để có sự điều chỉnh cho phù hợp. Bốn là, Hiệu trưởng các trường Tiểu học cần thường xuyên bồi dưỡng, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ để đáp ứng yêu cầu công việc quản lý mới. 3.2.5. Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ hiệu trưởng trường tiểu học. 3.2.5.1. Mục tiêu của giải pháp Việc đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng góp phần nâng cao năng lực đội ngũ hiệu trưởng ở các trường tiểu học. Quản lý là một nghề, để trở thành người quản lý giỏi, năng động, sáng tạo trong quá trình thực thi các nhiệm vụ quản lý, nhất thiết người quản lý phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, nắm chắc nghiệp vụ quản lý. Hay nói cách khác phải có trình độ khoa học về quản lý, bên cạnh đó cần phải có nghệ thuật quản lý. Trong tình hình bùng nổ khoa học công nghệ, sự phát triển mạnh mẽ của giáo dục các nước trên thể giới, đặt ra cho giáo dục nước ta một thách thức vô cùng to lớn đó là phải tạo ra nguồn nhân lực chất lượng cao, đào tạo ra những con người năng động, sáng tạo và có năng lực hội nhập với thế giới. Điều này đòi hỏi giáo dục cần phải có những quyết sách đúng đắn, đổi mới về nhận thức, đổi mới quản lý Nhà nước 93 về giáo dục từ chính sách, cơ chế, nội dung, phương thức...đến biện pháp, công cụ quản lý. Một trong những nội dung quan trọng để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục là phải thường xuyên bồi dưỡng hiệu trưởng giáo dục nói chung, hiệu trưởng ở các trường tiểu học nói riêng. Điều này đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định "Cán bộ là cái gốc của mọi công việc, vì vậy huấn luyện cán bộ là công việc gốc của Đảng". Vì vậy, công tác đào tạo, bồi dưỡng vô cùng quan trọng, để ngườ ihiệu trưởng nâng cao phẩm chất cũng như năng lực quản lý đáp ứng được yêu cầu ngày càng cao của giáo dục trong thời đại hiện nay. 3.2.5.2 Nội dung và cách thức thực hiện: - Tiến hành khảo sát, đánh giá thực trạng đội ngũ hiệu trưởng ở các trường tiểu học của huyện Bình Sơn về số lượng, chất lượng, cơ cấu. Đây là công việc mà phòng GD&ĐT cần tiến hành thường xuyên hàng năm hoặc trước yêu cầu đột xuất của công tác cán bộ. Yêu cầu của khảo sát, đánh giá phải chính xác, khách quan, có hồ sơ lưu trữ một cách hệ thống, khoa học. Khảo sát, đánh giá hiệu trưởng không thể theo ý kiến một cá nhân mà phải căn cứ vào kết quả công việc, tiêu chuẩn cán bộ và dựa vào ý kiến tập thể. Công tác khảo sát, đánh giá hiệu trưởng làm đúng yêu cầu sẽ là cơ sở cho cơ quan quản lý có những thông tin cần thiết để xây dựng và phát triển đội ngũ hiệu trưởng Vì vậy, cần phải có tiêu chí đánh giá, phòng GD&ĐT căn cứ vào các tiêu chuẩn hiệu trưởng, căn cứ vào chất lượng, hiệu quả công việc để xây dựng tiêu chí đánh giá. - Dự báo quy mô, nhu cầu hiệu trưởng ở các trường tiểu học đến năm 2020. + Căn cứ quy mô phát triển trường tiểu học trong huyện. Theo kế hoạch phát triển giáo dục của cấp tiểu học xây dựng đến năm 2020 số trường tiểu học trong huyện giữ nguyên là 34 trường. 94 + Căn cứ Thông tư liên bộ số: 35/2006/TTLT – BGDĐT-BNV của Bộ Giáo dục và Đào tạo - Bộ Nội vụ hướng dẫn định mức biên chế viên chức ở các cơ sở giáo dục phổ thông công lập. [8,tr 24] + Căn cứ Thông tư 28/2009/TT-BGD ĐT của Bộ GD&ĐT về ban hành qui định về chế độ làm việc đối với giáo viên phổ thông. + Căn cứ vào thực trạng độ tuổi hiệu trưởng qua khảo sát. Trong 5 năm tới, số lượng hiệu trưởng ở các trường tiểu học trên địa bàn huyện đến tuổi nghỉ hưu là 6 người = 27%. Vì vậy số hiệu trưởng kế cận để bổ sung, thay thế hiệu trưởng nghỉ hưu cũng phải tương xứng. - Xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng hiệu trưởng và cán bộ kế cận: Việc khảo sát, đánh giá và dự báo về hiệu trưởng đương chức và kế cận là cơ sở để xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng hiệu trưởng . Kế hoạch cần được xây dựng từ đơn vị trường tiểu học, có cơ sở khoa học, mang tính khả thi. Kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng phải trên cơ sở nhu cầu và sự cân đối các nguồn kinh phí (nguồn kinh phí Nhà nước cùng với nguồn ngoài ngân sách Nhà nước), về con người và phương tiện, thiết bị giành cho đào tạo, bồi dưỡng. Kế hoạch sau khi đã phê duyệt, được công khai để hiệu trưởng đương nhiệm và hiệu trưởng kế cận biết, chủ động sắp xếp công việc, thời gian đi đào tạo, bồi dưỡng. Xây dựng chỉ tiêu kế hoạch: Đến cuối năm 2018 có 100% hiệu trưởng kế cận trong danh sách năm 2016 được bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý giáo dục. Số hiệu trưởng hiện có đã học cách đây 5 năm cần được cử đi học vòng 2 để cập nhật kiến thức mới. - Xác định nội dung đào tạo, bồi dưỡng hiệu trưởng và cán bộ kế cận, dự nguồn. 95 Căn cứ vào thực trạng đội ngũ hiệu trưởng ở các trường tiểu học của huyện Bình Sơn, căn cứ vào yêu cầu đổi mới giáo dục tiểu học, nội dung đào tạo, bồi dưỡng hiệu trưởng cần chú ý tập trung là: + Bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý: Bồi dưỡng nghiệp vụ về quản lý giáo dục, quản lý Nhà nước, bồi dưỡng kiến thức về các lĩnh vực khác nhau như: Thanh tra, kiểm tra nội bộ trường học; Quản lý thu chi tài chính; Quản lý dạy thêm, học thêm; Quản lý tài sản, thiết bị dạy học; Công tác xã hội hoá giáo dục... + Bồi dưỡng kỹ năng quản lý: Để người hiệu trưởng thực hiện tốt các chức năng quản lý cần bồi dưỡng họ những kỹ năng sau: Thứ nhất: Kỹ năng, kỹ thuật quản lý cần thiết nhất cần chú trọng bồi dưỡng đầu tiên đó là: Kỹ năng lập kế hoạch; Kỹ năng tổ chức công việc; Kỹ năng phân công chuyên môn, lập thời khoá biểu; Kỹ năng về quản lý tài chính; Kỹ năng về quản lý dạy học và giáo dục; Kỹ năng quản lý học sinh. Thứ hai: Là kỹ năng nhân sự. Đó là những kỹ năng hoà nhập với mọi người trong lao động chung, kỹ năng động viên từng người trong tập thể. Kỹ năng nhân sự là rất cần thiết với hiệu trưởng giáo dục nói chung, hiệu trưởng trường tiểu học nói riêng, đó là tổng hợp nhiều kỹ năng riêng như: Kỹ năng giao tiếp, kỹ năng phát biểu, kỹ năng điều khiển cuộc họp, kỹ năng khích lệ và thuyết phục, kỹ năng phát - nhận và xử lý thông tin... Thứ ba: Là kỹ năng nhận thức. Đó là khả năng tư duy về công việc, khả năng định hướng công việc, nắm bắt mối liên quan giữa các công việc, gồm: Nhận thức về mục tiêu đào tạo; Nhận thức về đổi mới chương trình, phương pháp giáo dục phổ thông; Nhận thức về xã hội hoá giáo dục; Nhận thức về dân chủ hoá trường học... + Bồi dưỡng kiến thức chính trị xã hội: Bồi dưỡng lý luận chính trị cho hiệu trưởng và đội ngũ kế cận, theo chương trình trung cấp, cao cấp do trường 96 Chính trị tỉnh Quảng Ngãi tổ chức. Bồi dưỡng, cập nhật thêm về đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng&Nhà nước. + Bồi dưỡng kiến thức tin học và ngoại ngữ: Đối với hiệu trưởng , kiến thức tin học có ý nghĩa nhiều mặt. Nó tạo điều kiện khai thác thông tin từ trên mạng góp phần thực hiện các chức năng quản lý, đem lại sự tự tin, hoà nhập và thích ứng với sự phát triển xã hội. Để bồi dưỡng tin học cho hiệu trưởng cần có những hình thức và biện pháp sau: hiệu trưởng cần phải học những chương trình bồi dưỡng thiết thực do phòng GD&ĐT phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức, giảng dạy. hiệu trưởng phải bắt buộc biết tin học văn phòng, biết sử dụng và khai thác mạng Internet, ngoài ra còn biết ứng dụng công nghệ thông tin trong các lĩnh vực quản lý. Kiến thức về ngoại ngữ, hiệu trưởng cũng cần được học tập, bồi dưỡng. Riêng đối với giáo viên trẻ cận, phòng GD&ĐT đưa ra tiêu chuẩn cần có kiến thức về ngoại ngữ, tin học. + Bồi dưỡng kiến thức về chuyên môn: Trong nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng hiệu trưởng , kiến thức chuyên môn là nền tảng tư duy và phương pháp luận khoa học cho công tác quản lý. Những hiệu trưởng , hoặc những người kế cận có trình độ trung học sư phạm thì cần được học lên Đại học, những người có trình độ Đại học thì cần học lên Thạc sỹ. Ngoài ra, phòng GD&ĐT cần chú ý bồi dưỡng các chuyên đề như: Chuyên đề đổi mới phương pháp dạy học; Sử dụng thiết bị, đồ dùng dạy học; Chỉ đạo đổi mới giáo dục; Tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp; Phụ đạo học sinh chưa hoàn thành. + Bồi dưỡng kiến thức khác: Đó là những kiến thức về truyền thống, phong tục tập quán của địa phương, về bản sắc văn hoá dân tộc, kiến thức cơ bản về an ninh quốc phòng, về tôn giáo, giao thông, phòng cháy chữa cháy... Tóm lại: Tri thức từ lâu đã được ví như chiếc chìa khoá vạn năng. Các nội dung đào tạo trên đây không tách rời mà gắn bó, bổ trợ cho nhau, giúp người cán bộ quản lý thực hiện có hiệu quả các chức năng quản lý của mình. 97 Đào tạo, bồi dưỡng muốn đạt kết quả cần lựa chọn những hình thức sao cho thích hợp. - Các hình thức đào tạo, bồi dưỡng: Về hình thức đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, Ngay từ Nghị quyết Hội nghị Trung ương III khoá VIII đã nêu " Kết hợp đào tạo chính quy với các hình thức khác cho từng loại cán bộ" [3, Tr 33]. Như vậy, cần phải phối hợp nhiều hình thức đào tạo bồi dưỡng. Đào tạo chính quy: Cử cán bộ quản lý đương nhiệm và cán bộ quản lý có triển vọng đi học lớp Cử nhân quản lý giáo dục hoặc Thạc sỹ quản lý giáo dục. Đào tạo tại chức: Cử cán bộ quản lý đương nhiệm và cán bộ quản lý kế cận tham gia học tập nâng cao. Trường hợp nào khó khăn về điều kiện, hoàn cảnh gia đình, không đi học tập được các lớp xa nhà, tạo điều kiện cho tham gia các lớp đào tạo từ xa. Bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý giáo dục theo các hình thức khác: Cử hiệu trưởng về trường Đại học Phạm Văn Đồng học tập, bồi dưỡng các chuyên đề về quản lý, tổ chức tham quan thực tế, giao lưu học hỏi kinh nghiệm quản lý các trường tiên tiến trong và ngoài tỉnh. Phòng GD&ĐT tổ chức hội thảo về công tác quản lý để hiệu trưởng có điều kiện nghiên cứu, trao đổi, học tập. Phòng GD&ĐT tổ chức hội nghị giao ban hàng tháng theo hình thức tập trung toàn huyện với hiệu trưởng để cùng giải quyết những vướng mắc trong công tác quản lý...từ đó nâng cao nghiệp vụ quản lý nhà trường. Phòng giáo dục lựa chọn đội ngũ thanh tra, kiểm tra có phẩm chất đạo đức, năng lực chuyên môn và năng lực quản lý tốt để tiến hành thanh tra, kiểm tra các nhà trường để qua đó tư vấn, rút kinh nghiệm cho CBQL các nhà trường thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý. Kết hợp việc đào tạo, bồi dưỡng với tự đào tạo, bồi dưỡng của cán bộ quản lý và hiệu trưởng kế cận theo các hình thức tự học như sau: Phòng 98 GD&ĐT yêu cầu việc tự bồi dưỡng đối với hiệu trưởng là bắt buộc, có sổ tự học, tự bồi dưỡng riêng đối với mỗi hiệu trưởng . Nội dung tự bồi dưỡng gồm: nâng cao, rèn luyện phẩm chất đạo đức chính trị, nâng cao kiến thức chuyên môn, bồi dưỡng năng lực quản lý...Hàng năm hiệu trưởng có sáng kiến kinh nghiệm về công tác quản lý được áp dụng có hiệu quả trong nhà trường. Phòng GD&ĐT đưa chỉ tiêu tự học, tự bồi dưỡng vào nội dung đánh giá thi đua, khen thưởng hàng năm để tạo thêm động lực học tập và nghiên cứu nâng cao năng lực chuyên môn và quản lý cho hiệu trưởng ở các trường tiểu học. - Xác định nguồn kinh phí và các điều kiện khác cho công tác đào tạo, bồi dưỡng: Hàng năm, phòng GD&ĐT lập kế hoạch tài chính cho công tác đào tạo, bồi dưỡng. Có biện pháp tham mưu với UBND huyện hỗ trợ kinh phí cho công tác này, đầu năm giao chỉ tiêu ngân sách cho các trường tiểu học cần quy định rõ số kinh phí chi cho công tác đào tạo, bồi dưỡng. Tham mưu với Huyện uỷ - Hội đồng nhân dân - Uỷ ban nhân dân huyện có Nghị quyết về công tác đào tạo, bồi dưỡng chung cho công chức, viên chức trong đó có ngành GD&ĐT. Căn cứ vào các nội dung đào tạo, bồi dưỡng nêu trên, phòng GD&ĐT xây dựng quy trình thực hiện theo các bước sau: Lập kế hoạch: Xây dựng kế hoạch thực hiện các nội dung trên, kế hoạch cần đề ra mục tiêu dự kiến nguồn lực, dự kiến các biện pháp và cách thức thực hiện mục tiêu. Phòng GD&ĐT là cơ quan chủ trì xây dựng kế hoạch và chỉ đạo thực hiện. Tổ chức: Tham mưu với Huyện uỷ, UBND huyện để phòng GD&ĐT, trung tâm giáo dục thường xuyên, trung tâm chính trị phối hợp với các trường Cao đẳng, 99 Đại học, trường chính trị Tỉnh tổ chức các lớp học, lớp bồi dưỡng tại huyện để CBQL tham gia học tập, bồi dưỡng. Cử hiệu trưởng dương nhiệm, hiệu trưởng dự nguồn học tập các lớp nâng cao chuyên môn, các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ quản lý ở các huyện khác, ở tỉnh hoặc ở tại các trường Cao đẳng, Đại học... Chỉ đạo: Chỉ đạo các nhà trường thực hiện tốt công tác đào tạo, bồi dưỡng từ hiệu trưởng đến giáo viên. Các nhà trường cần thực hiện tốt quy trình từ việc cử hiệu trưởng đi đào tạo, bồi dưỡng đến việc tổ chức học tập, bồi dưỡng tại trường và việc tự học, tự bồi dưỡng. Kiểm tra: Thường xuyên kiểm tra việc thực hiện kế hoạch hoặc kiểm tra định kỳ để đánh giá công tác đào tạo, bồi dưỡng ở cơ sở. Chỉ ra những tồn tại, hạn chế và ra các Quyết định điều chỉnh cần thiết để thực hiện có hiệu quả hơn công tác đào tạo, bồi dưỡng cũng như công tác tự học tập, bồi dường. 3.2.6. Đổi mới công tác kiểm tra đánh giá năng lực quản lý của Hiệu trưởng Tiểu học 3.2.6.1. Mục tiêu giải pháp Công tác thanh tra, kiểm tra, đánh giá phẩm chất, năng lực của đội ngũ hiệu trưởng nhà trường có vai trò rất quan trọng đối với các cấp quản lý giáo dục. Đó là cơ sở để đưa ra các giải pháp điều chỉnh nhằm nâng cao phẩm chất, năng lực của hiệu trưởng, phục vụ tốt hơn cho công tác giáo dục. Hệ thống lý luận và thực tiễn đã khẳng định: Lãnh đạo phải có kiểm tra, lãnh đạo mà không có kiểm tra coi như không có lãnh đạo. Thanh tra, kiểm tra nhằm tìm hiểu xem các quyết định được thực hiện như thế nào, phát hiện kịp thời những tồn tại, trì trệ và các nguyên nhân để sớm đưa ra những biện pháp, những quyết định khắc phục nhằm thực hiện kế hoạch đề ra. Mặt khác, phát 100 hiện các mối liên hệ ngược về hiệu quả của sự tác động để điều chỉnh nội dung, phương pháp, kế hoạch tạo ra khả năng thực thi phương pháp tốt hơn. Thanh tra, kiểm tra còn nhằm tác động đến hành vi của người hiệu trưởng , nâng cao tinh thần trách nhiệm của họ. Qua đó, để động viên khuyến khích tính tích cực, sáng tạo của người hiệu trưởng . Hoạt động thanh tra, kiểm tra phải đi liền với đánh giá. Thanh tra, kiểm tra mà không có đánh giá thì coi như không có thanh tra, kiểm tra. Thanh tra, kiểm tra nhằm chỉ ra những ưu, khuyết điểm trong hoạt động quản lý, để giúp cho hiệu trưởng thấy được kết quả hoạt động quản lý của mình, từ đó tìm ra những kinh nghiệm giúp cho họ có những quyết định đúng đắn, khách quan đảm bảo cho quản lý có hiệu quả. Thông qua thanh tra, kiểm tra cơ quan quản lý cấp trên có thể đánh giá đúng đắn hơn đội ngũ hiệu trưởng để từ đó giúp cho quy trình bổ nhiệm lại hiệu trưởng chính xác và khách quan hơn. Vì vậy, thanh tra, kiểm tra góp phần thiết thực xây dựng, phát triển đội ngũ hiệu trưởng ở các trường tiểu học trên địa bàn huyện ngày càng tốt hơn. Đánh giá, xếp loại hiệu trưởng ở các trường tiểu học nhằm để từng cá nhân CBQL thấy rõ ưu điểm, tồn tại của mình. Đồng thời các cấp quản lý, tập thể đơn vị nắm được kết quả thực hiện nhiệm vụ được giao của các hiệu trưởng , từ đó có những biện pháp thúc đẩy việc phấn đấu, rèn luyện nâng cao chất lượng cá nhân của mỗi hiệu trưởng góp phần thúc đẩy sự nghiệp giáo dục phát triển. Đánh giá để làm rõ năng lực, trình độ, kết quả công tác, phẩm chất đạo đức, làm căn cứ để bố tri, sử dụng, bổ nhiệm, đề bạt, đào tạo bồi dưỡng và thực hiện chính sách đối với hiệu trưởng . Đánh giá, xếp loại gắn liền với kết quả, hiệu quả công tác của cá nhân hiệu trưởng với kết quả các mặt công tác của đơn vị. Bên cạnh đó, mỗi giai đoạn, thời gian khác nhau việc thực hiện nhiệm vụ giáo dục theo chiến lược giáo dục có khác nhau; Mỗi giai đoạn lịch sử khác nhau, điều kiện kinh tế - xã hội của địa phương cũng khác 101 nhau. Để thúc đẩy phong trào giáo dục phát triển thì nội dung, hình thức thanh tra, kiểm tra, đánh giá cũng cần được cải tiến phù hợp với giai đoạn lịch sử và nhiệm vụ giáo dục của từng giai đoạn. Vì vậy, cải tiến nội dung, hình thức thanh tra, kiểm tra, đánh giá đội ngũ hiệu trưởng ở các trường tiểu học là quan trọng, cần thiết đối với phòng GD&ĐT. Cải tiến nội dung, hình thức thanh tra, kiểm tra, đánh giá là để thực hiện tốt các nhiệm vụ giáo dục, thúc đẩy và phát huy vai trò đội ngũ hiệu trưởng ở các trường tiểu học trên địa bàn huyện. 3.2.6.2. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp Dựa trên kết quả thực hiện nhiệm vụ của người Hiệu trưởng để xây dựng các tiêu chí đánh giá phù hợp với mục tiêu, yêu cầu của huyện trong từng giai đoạn cụ thể. Việc đánh giá không thể chỉ trong một thời gian ngắn mà phải ghi nhận cả một quá trình, một năm học. Việc đánh giá mức độ thực hiện nhiệm vụ và năng lực quản lý nhà trường của Hiệu trưởng trên cơ sở các công việc sau: + Đánh giá hoạt động quản lý giáo viên: việc thực hiện nọi dung, chương trình, mục tiêu môn học của giáo viên; việc chuẩn bị bài giảng; về hoạt động tổ chức giảng dạy trên lớp; các hoạt động giáo dục, ngoài giờ lên lớp; công tác nghiên cứu khoa học, sáng kiến kinh nghiệm, tự làm đồ dùng dạy học; công tác tự học, tự bồi dưỡng nâng cao phẩm chất, bản lĩnh chính trị cũng như chuyên môn, nghiệp vụ. + Đánh giá hoạt động quản lý học sinh: ý thức, kết quả học tập, kết quả rèn luyện đạo đức và tham gia các hoạt động phong trào của Nhà trường. Tạo lập các kênh thông tin phản hồi về tình hình thực hiện nhiệm vụ của Hiệu trưởng với các cơ quan quản lý giáo dục, kịp thời phát huy, khuyến khích những nhân tố tích cực, khích lệ đổi mới, ngăn chặn và xử lý các sai phạm, 102 góp phần thúc đẩy cá nhân và tập thể hoàn thành tốt nhiệm vụ, đồng thời giúp người quản lý thực hiện tốt chức năng của mình. Xây dựng nề nếp tự đánh giá, qua đó tạo ra tính tự giác, tự chịu trách nhiệm của cá nhân trong việc thực hiện nhiệm vụ được giao. Làm cho công tác đánh giá trở thành nề nếp và là nhu cầu không thể thiếu được trong hoạt động quản lý. Xây dựng tiêu chí đánh giá phản ánh đúng năng lực chuyên môn cũng như phẩm chất cần có của người Hiệu trưởng. Xây dựng phương pháp đánh giá phản ánh được thực chất và khách quan để từ đó mà có những biện pháp nâng cao chất lượng đội ngũ Hiệu trưởng: đánh giá trực tiếp từ GV và nhân viên; qua phiếu thăm dò HS; qua bình xét của Hội đồng sư phạm nhà trường. Thu thập số liệu, tổng hợp tài liệu, xây dựng phiếu đánh giá, tổ chức hội thảo, lấy ý kiến của tập thể, kết luận. 3.2.6.3. Điều kiện thực hiện biện pháp Đánh giá một cách nghiêm túc là đòn bẩy thúc đẩy sự phát triển năng lực quản lý của Hiệu trưởng Đánh giá phải căn cứ vào mục tiêu, nhiệm vụ, phải có tiêu chí khoa học, công khai, rõ ràng. Đánh giá phải đảm bảo tính khách quan, công bằng, dân chủ và cần phải tiến hành một cách thận trọng để có tác dụng thúc đẩy, khơi dậy khả năng tự đánh giá, tự điều chỉnh, tự học, tự nghiên cứu để hoàn thành nhiệm vụ tốt hơn. Đánh giá thường xuyên. 3.3. Mối quan hệ giữa các giải pháp đề xuất Trong 06 giải pháp mà chúng tôi đề xuất, thì giải pháp 1: “ Nâng cao nhận thức của lãnh đạo huyện Bình Sơn về vai trò quản lý của Hiệu trưởng 103 tiểu học” có ý nghĩa quyết định. Bởi, khi nhận thức đúng thì sẽ có chủ trương, tổ chức thực hiện đúng và đạt hiệu quả cao. Giải pháp 2: “ Xây dựng quy hoạch đội ngũ Hiệu trưởng tiểu học” có vai trò định hướng việc bố trí, bổ nhiệm Hiệu trưởng hợp lý, chọn được người giỏi và đúng quy trình. Giải pháp 3: “ Tăng cường phát huy vai trò, năng lực của Hiệu trưởng tiểu học” là giải pháp làm cho Hiệu trưởng phát huy tính độc lập, tự chủ, sáng tạo, quyết đoán trong công tác quản lý Nhà trường. Giải pháp 4: “ Thực hiện công tác tuyển chọn, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển, bãi miễn” là giải pháp đem lại hiệu quả cao đối với quản lý nâng cao năng lực Hiệu trưởng tiểu học Giải pháp 5: “ Tăng cường bồi dưỡng, đào tạo đội ngũ Hiệu trưởng THCS”. Sau khi có quy hoạch đội ngũ Hiệu trưởng và bổ nhiệm, cần chú ý công tác bồi dưỡng, đào tạo họ để có thể đáp ứng công tác quản lý và phát huy năng lực cá nhân. Giải pháp 6: “ Đổi mới hình thức kiểm tra, đánh giá năng lực quản lý của Hiệu trưởng tiểu học”. Đây là giải pháp rất quan trọng vì giúp cho việc kiểm tra, đánh giá được việc thực hiện kế hoạch đã đề ra, từ đó có sự điều chỉnh trong công tác quản lý cho phù hợp yêu cầu trong tình hình mới. 104 3.4. Khảo nghiệm đánh giá về tính cần thiết và tính khả thi của các giải pháp Để kiểm chứng tính cần thiết và tính khả thi của các biện pháp đã đề xuất ở trên, chúng tôi khảo nghiệm bằng phương pháp trưng cầu ý kiến gồm: 15 CBQL giáo dục huyện Bình Sơn và 65 GV các trường tiểu học. Mức độ đánh giá như sau: - Tính cần thiết: + Cần thiết; + Ít cần thiết; + Không cần thiết. - Tính khả thi: + Khả thi; + Ít khả thi; + Không khả thi. Tiến hành gán điểm như sau: - Tính cần thiết: + Cần thiết : 3 điểm; + Ít cần thiết : 2 điểm; + Không cần thiết : 1 điểm. - Tính khả thi: + Khả thi : 3 điểm; + Ít khả thi : 2 điểm; + Không khả thi : 1 điểm Kết quả khảo nghiệm tính cần thiết của các giải pháp quản lý nâng cao năng lực quản lý của Hiệu trưởng trường tiểu học huyện Bình Sơn ở bảng 3.1 như sau: 105 Bảng 3.1. Tổng hợp đánh giá tính cần thiết của các giải pháp nâng cao năng lực quản lý của Hiệu trưởng các trường tiểu học huyện Bình Sơn (n = 80)(1  X  3) TT Giải pháp Cần thiết Ít cần thiết Không cần thiết  X Thứ bậc SL % SL % SL % 1 Nâng nhận thức của lãnh đạo huyện Bình Sơn về vai trò quản lý của Hiệu trưởng TH 76 95 4 5 236 2.95 2 2 Xây dựng quy hoạch đội ngũ Hiệu trưởng TH 80 100 240 3.00 1 3 Tăng cường, phát huy vai trò, năng lực của Hiệu trưởng các trường TH 75 93.8 5 6.2 235 2.94 3 4 Thực hiện công tác tuyển chọn, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển, bãi miễn. 72 90 8 10 232 2.9 4 5 Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ hiệu trưởng trường tiểu học. 68 85 12 15 228 2.85 5 6 Đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá năng lực quản lý của Hiệu trưởng TH 66 82.5 14 17.5 226 2.83 6 ( Nguồn: xử lý số liệu khảo sát tại ngành GD&ĐT huyện Bình Sơn) - Kết quả khảo nghiệm tính khả thi của các giải pháp quản lý nâng cao năng lực quản lý của Hiệu trưởng trường TH được tổng hợp ở bảng 3.2: 106 Bảng 3.2. Tổng hợp đánh giá tính khả thi của các giải pháp quản lý nâng cao năng lực quản lý của Hiệu trưởng trường TH huyện Bình Sơn (n = 80)(1  X  3) TT Giải pháp Khả thi Ít khả thi Không khả thi  X Thứ bậc SL % SL % SL % 1 Nâng nhận thức của lãnh đạo huyện Bình Sơn về vai trò quản lý của Hiệu trưởng TH 76 95 4 5 236 2.95 2 2 Xây dựng quy hoạch đội ngũ Hiệu trưởng TH 80 100 240 3.00 1 3 Tăng cường, phát huy vai trò, năng lực của Hiệu trưởng các trường TH 75 93.8 5 6.2 235 2.94 3 4 Thực hiện công tác tuyển chọn, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển, bãi miễn. 72 90 8 10 232 2.9 4 5 Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡngđội ngũ hiệu trưởng trường tiểu học. 68 85 12 15 228 2.85 5 6 Đổi mới công tác kiểm tra đánh giá năng lực quản lý của Hiệu trưởng TH 66 82.5 14 17.5 226 2.83 6 ( Nguồn: xử lý số liệu khảo sát tại ngành GD&ĐT huyện Bình Sơn) - Kết quả khảo nghiệm sự tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của các giải pháp quản lý nâng cao năng lực quản lý của Hiệu trưởng trường TH huyện Bình Sơn được tổng hợp ở bảng 3.3: 107 Bảng 3.3. Tổng hợp đánh giá sự tương quan giữa tính cần thiết và tính khả thi của giải pháp quản lý nâng cao năng lực quản lý của Hiệu trưởng trường TH huyện Bình Sơn (n = 80)(1  X  3) Số TT Các giải pháp đề xuất Tính cần thiết Tính khả thi  X Xếp thứ bậc  X Xếp thứ bậc 1 Nâng cao nhận thức của lãnh đạo huyện Bình Sơn về vai trò quản lý của Hiệu trưởng TH 236 2,95 4 236 2.95 2 2 Xây dựng quy hoạch đội ngũ Hiệu trưởng TH 240 3,00 1 240 3.00 1 3 Tăng cường, phát huy vai trò, năng lực của Hiệu trưởng các trường TH 234 2,92 6 235 2.94 3 4 Thực hiện công tác tuyển chọn, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển, bãi miễn. 237 2,96 3 232 2.9 4 5 Đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡngđội ngũ hiệu trưởng trường tiểu học. 238 2.98 2 228 2.85 5 6 Đổi mới công tác kiểm tra đánh giá năng lực quản lý của Hiệu trưởng TH 235 2.94 5 226 2.83 6 ( Nguồn: xử lý số liệu khảo sát tại ngành GD&ĐT huyện Bình Sơn) Kết quả khảo nghiệm cho thấy CBQL và GV tham gia khảo sát có quan điểm thống nhất cao về tính cần thiết và tính khả thi của các giải pháp quản lý nâng cao năng lực quản lý của Hiệu trưởng trường TH huyện Bình Sơn mà tác giả đề xuất. Kết quả phản ảnh cho thấy, trong giai đoạn hiện nay, công tác nâng cao năng lực quản lý cho đội ngũ Hiệu trưởng phải đảm bảo có một kế hoạch chi tiết, cụ thể. Kế hoạch sau khi xây dựng phải được tổ chức và triển khai 108 thực hiện kịp thời và có thể chỉnh lý, bổ sung khi cần thiết. Việc bồi dưỡng, đào tạo đội ngũ Hiệu trưởng cũng cần chú ý hơn nữa. Nhất là công tác xây dựng chuẩn Hiệu trưởng phải được triển khai khẩn trương. Đặc biệt chú ý đến việc kết quả thực hiện so với mục tiêu đề ra. Bởi vậy, phải chú ý công tác kiểm tra, đánh giá và quan tâm hơn nữa đến đổi mới công tác kiểm tra, đánh giá. 109 Tiểu kết chương 3 Trường tiểu học là cơ sở giáo dục phổ thông của hệ thống giáo dục quốc dân. Tổ chức giảng dạy, học tập và hoạt động giáo dục đạt chất lượng theo mục tiêu, chương trình giáo dục phổ thông cấp Tiểu học do Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành. Với nhiệm vụ quan trọng như vậy đòi hỏi năng lực của đội ngũ hiệu trưởng ngày càng phải được nâng cao để thực hiện nhiệm vụ giáo dục trong nhà trường. Tuy nhiên, đội ngũ hiệu trưởng hiện nay còn nhiều bất cập về kỹ năng, thái độ... Từ những cơ sở nghiên cứu lý luận ở chương 1 và thực trạng năng lực, thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ Hiệu trưởng, chúng tôi nhận thấy công tác này cần phải được tăng cường quản lý nhằm đạt hiệu quả cao để đáp ứng được nội dung nâng cao chất lượng giáo dục đào tạo của toàn huyện. Từ đó, tác giả đưa ra một số giải pháp quản lý như sau: Giải pháp 1: Nâng cao nhận thức của lãnh đạo huyện Bình Sơn về vai trò quản lý của Hiệu trưởng trường TH Giải pháp 2: Xây dựng quy hoạch đội ngũ Hiệu trưởng trường TH Giải pháp 3: Tăng cường, phát huy vai trò, năng lực của Hiệu trưởng các trường TH Giải pháp 4: Thực hiện công tác tuyển chọn, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển, bãi miễn. Giải pháp 5: Đổi mới công tác bồi dưỡng, đào tạo đội ngũ Hiệu trưởng Giải pháp 6: Đổi mới công tác kiểm tra đánh giá năng lực quản lý của Hiệu trưởng Các giải pháp đề xuất có quan hệ biện chứng với nhau, tác dụng hỗ trợ nhau, thúc đẩy nhau nhằm tối ưu hoá công tác nâng cao năng lực quản lý của Hiệu trưởng trường TH huyện Bình Sơn 110 Qua khảo nghiệm, cả 6 giải pháp đề xuất đều được các Hiệu trưởng và GV có kinh nghiệm đánh giá là rất cần thiết và có tính khả thi cao, phù hợp với đặc điểm tình hình nhà trường và của địa phương. 111 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 1.Kết luận Trong giai đoạn hiện nay, đất nước đang chuyển mình trong sự nghiệp đổi mới, từng bước tiến nhanh trên con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Quá trình đổi mới đã và đang đặt ra những yêu cầu, đòi hỏi phải đổi mới căn bản, toàn diện về giáo dục và đào tạo để đáp ứng công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI đã ban hành Nghị quyết số 29-NQ/TW, ngày 04/11/2013 về “đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế. Với yêu cầu đặt ra như vậy đòi hỏi phải nâng cao năng lực đội ngũ hiệu trưởng trong nhà trường cả về kiến thức, kỹ năng và thái độ. Vì vậy. luận văn bước đầu nghiên cứu cơ sở lý luận về công tác Hiệu trưởng TH làm cơ sở để phân tích, đánh giá thực trạng, từ đó đề xuất các giải pháp quản lý nhằm nâng cao năng lực quản lý của Hiệu trưởng trong giai đoạn hiện nay. Luận văn đã khảo sát và đánh giá thực năng lực của Hiệu trưởng tại 34 trường TH trên địa bàn huyện trong những năm gần đây bằng phương pháp điều tra, lấy ý kiến và phương pháp tổng kết thực tiễn trải nghiệm tại nhà trường. Những giải pháp mà huyện Bình Sơn đã nỗ lực thực hiện trong công tác Hiệu trưởng thời gian qua đã góp phần đảm bảo và từng bước nâng cao được chất lượng và hiệu quả giáo dục đào tạo toàn hyện. Tuy nhiên, công tác xây dựng kế hoạch và triển khai thực hiện kế hoạch chưa đồng bộ, chưa hiệu quả; các nội dung, hình thức nhằm nâng cao năng lực quản lý của Hiệu trưởng vẫn còn nhiều hạn chế. 112 Khắc phục tình trạng trên, luận văn đã đề ra 6 giải pháp đó là: Nâng cao nhận thức của lãnh đạo huyện Bình Sơn về vai trò quản lý của Hiệu trưởng trường TH; Xây dựng quy hoạch đội ngũ Hiệu trưởng trường TH; Tăng cường, phát huy vai trò, năng lực của Hiệu trưởng các trường TH; Thực hiện công tác tuyển chọn, bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, luân chuyển, bãi miễn; Đổi mới công tác bồi dưỡng, đào tạo đội ngũ Hiệu trưởng; Đổi mới công tác kiểm tra đánh giá năng lực quản lý của Hiệu trưởng. Các giải pháp yếu nhằm nâng cao năng lực của Hiệu trưởng trong giai đoạn hiện nay. Các giải pháp được khảo sát giá trị bằng phương pháp chuyên gia, kết quả cho thấy các giải pháp đó là cần thiết và khả thi cao, phù hợp với đặc điểm tình hình của nhà trường. Việc thực hiện đồng bộ các giải pháp sẽ có tác dụng nâng cao năng lực quản lý của Hiệu trưởng các trường TH, góp phần nâng cao chất lượng và hiệu quả đào tạo của huyện Bình Sơn . 2. Khuyến nghị Từ những kết quả nghiên cứu trên đây, tác giả đề xuất một số khuyến nghị sau đây: 2.1. Đối với UBND tỉnh Quảng Ngãi và Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Ngãi - Ban hành đầy đủ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, ban hành các cơ chế, chính sách hợp lý để thúc đẩy giáo dục TH phát triển. - Ban hành các văn bản quy định về những chuẩn Hiệu trưởng TH - Tổ chức bồi dưỡng thường xuyên cho đội ngũ Hiệu trưởng về chuyên môn, nghiệp vụ, phẩm chất để tạo ra đội ngũ Hiệu trưởng có đủ đức đủ tài để thực hiện công tác giáo dục có hiệu quả cao. - Tăng cường quản lý nhà nước đối với giáo dục TH, đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra các cơ sở đào tạo TH. - Tăng kinh phí ngân sách cấp thường xuyên hàng năm cho hoạt động của trường TH 113 2.2. Đối với UBND -Phòng GD&ĐT huyện Bình Sơn - UBND huyện chỉ đạo phòng GD&ĐT, phòng Nội vụ thực hiện tốt việc đánh giá năng lực, trình độ hiệu trưởng. Chỉ đạo thực hiện tốt việc bổ nhiệm lại, luân chuyển hiệu trưởng trường học. - Làm tốt công tác bồi dưỡng đội ngũ. Tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng cho hiệu trưởng trường tiểu học. Bổ nhiệm đủ số lượng chức danh phó hiệu trưởng các trường còn thiếu. - Hàng năm có chế độ khen thưởng đối với hiệu trưởng có nhiều thành tích xuất sắc trong năm học. - Hỗ trợ kinh phí và tạo điền kiện cho hiệu trưởng học thêm các lớp học nâng cao chuyên môn, lý luận chính trị, nghiệp vụ quản lý... - Phòng GD&ĐT huyện Bình Sơn có thể tham khảo các biện pháp mà tác giả đã đưa ra ở trên và có thể từng bước cho triển khai những biện pháp, tạo điều kiện thuận lợi nhất để cho phép thực hiện các biện pháp đó. Trong quá trình thực hiện cần rút kinh nghiệm để hoàn thiện các biện pháp nói trên. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Đặng Quốc Bảo(2010), Đổi mới quản lý và nâng cao chất lượng giáo dục, Nhà xuất bản giáo dục, Hà Nội. 2. Ban Bí thư Trung ương Đảng (2004), Chỉ thị số 40-CT/TW. 3. Bộ GD&ĐT(2010), Điều lệ trường Tiểu học, NXB giáo dục, Hà Nội. 4. Bộ GD&ĐT(2011), Thông tư 14/2010/TT - BGDĐT – Quy định chuẩn Hiệu trưởng. 5. Bộ GD&ĐT, TT số 33/2005/TT-BGD&ĐT; Hướng dẫn thực hiện chế độ phụ cấp chức vụ lãnh đạo trong các cơ sở giáo dục công lập. 6. Bộ Giáo dục và Đào tạo - Bộ Nội vụ (2006), TT số 35/2006/TTLT – BGDĐT-BNV; Hướng dẫn định mức biên chế viên chức ở các cơ sở giáo dục phổ thông, công lập. 7. Đảng Cộng sản Việt Nam (2002), Văn kiện hội nghị lần thứ 6 Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, khoá IX, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 8. Đảng Cộng sản Việt Nam (2010), Văn kiện Đại hôi Đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 9. Đảng Cộng sản Việt Nam (2013), Nghị quyết Hội nghị lần thứ tám Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Khóa XI, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 10. Đảng Cộng sản Việt Nam (2015), Văn kiện Đại hôi Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 11. Mai Hữu Khê (2003), Lý luận quản lý nhà nước, NXB Giáo dục, Hà Nội. 12. Phòng GD&ĐT Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi (2015), Báo cáo tổng kết năm học 2015-2016 và phương hướng nhiệm vụ năm học 2016 – 2017, Bình Sơn, Quảng Ngãi 13. Quốc hội nước CHXHXN Việt Nam (2010), Luật viên chức, NXB Lao Động. 14. Quốc hội nước CHXHXN Việt Nam(2009), Luật giáo dục, NXB Chính trị Quốc gia, Hà Nội. 15. Từ điển tiếng việt (1994), NXB Khoa học xã hội, Hà Nội. 16. Tác giả Hà Sỹ Hồ với giáo trình: "Những bài giảng về quản lý trường học", Tập1, Tập 2; 17. Tác giả Hà Thế Ngữ với công trình “Dự báo giáo dục- Vấn đề và xu hướng”; 18. Tác giả Phạm Minh Hạc và nhiều tác giả với công trình: “Giáo dục Việt Nam trước ngưỡng của thế kỷ XXI” xuất bản năm 2002; 19. Năm 2004, hai tác giả Đặng Quốc Bảo và Nguyễn Đắc Hưng với công trình: “Giáo dục Việt Nam hướng tới tương lai - Vấn đề và giải pháp”; 20. Tác giả Thái Văn Thành với giáo trình “Quản lý Giáo dục và Quản lý Nhà trường” xuất bản năm 2007; 21. Trường CBQL GD&ĐT, Tài liệu bồi dưỡng CBQL Giáo dục và Đào tạo, Hà Nội.