Qua nghiên cứu về “Pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế - từ thực
tiễn tỉnh Hà Nam”cho thấy việc thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành
y tế trên địa bàn tỉnh Hà Nam thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi
nhận. Song việc giải quyết những vấn đề cấp bách đã làm mới chỉ là bước đầu.
Việc duy trì tính ổn định liên tục để đáp ứng yêu cầu thực tiễn công tác bảo vệ,
chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân đòi hỏi phải phát huy vai trò lãnh đạo
của cấp ủy, chính quyền các ban, ngành, đoàn thể và toàn xã hội, thu hút sự
đồng thuận, tham gia của quần chúng nhân dân cùng với chú trọng thúc đẩy nội
lực của ngành y tế để tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về y tế,
trong đó vấn đề thanh tra chuyên ngành y tế có vai trò hết sức quan trọng. Từ
thực tiễn thực hiện pháp luật thanh tra chuyên ngành y tế Hà Nam cho thấy:
Thứ nhất, thanh tra chuyên ngành y tế là chức năng thiết yếu của quản
lý nhà nước về y tế. Qua thanh tra, kịp thời ngăn chặn, phát hiện và xử lý
những hành vi vi phạm pháp luật, kết hợp tuyên truyền, phổ biến, giáo dục
pháp luật, hướng dẫn đối tượng thanh tra, cơ quan tổ chức cá nhân có liên
quan thực hiện đúng các quy định của pháp luật, từ đó phòng ngừa những
nguy cơ xảy ra hành vi vi phạm pháp luật. Đồng thời, công tác thanh tra
chuyên ngành y tế giúp phát hiện những sơ hở trong cơ chế quản lý, chính
sách pháp luật để kiến nghị cấp có thẩm quyền có biện pháp xử lý, thấy được
những điển hình tiên tiến trong thực hiện pháp luật chuyên ngành để từ đó kịp
thời nhân rộng. Từ đó góp phần giữ gìn trật tự kỷ cương, tăng cường hiệu lực,
hiệu quả quản lý nhà nước về y tế, tạo điều kiện phát huy quyền làm chủ của
công dân, phục vụ tích cực cho công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân
trên địa bàn tỉnh.
113 trang |
Chia sẻ: yenxoi77 | Lượt xem: 599 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế - Từ thực tiễn tỉnh Hà Nam, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
nhũng và xử
lý sau thanh tra trên cơ sở các quy định của Luật Thanh tra và các
văn bản pháp luật có liên quan [22].
Giai đoạn tiếp theo từ năm 2021 đến năm 2030:
Xây dựng và tăng cường tính hệ thống của Ngành Thanh tra theo
hướng quản lý tập trung, thống nhất về tổ chức, biên chế; nâng cao
vai trò của các cơ quan thanh tra trong quản lý nhà nước về giải
quyết khiếu nại, tố cáo và phòng, chống tham nhũng; tăng cường
tính chuyên nghiệp, trách nhiệm, kỷ cương, liêm chính của đội ngũ
cán bộ, công chức, viên chức Ngành Thanh tra. Các cơ quan thanh
tra theo cấp hành chính chuyển mạnh sang xem xét, đánh giá hiệu
79
lực, hiệu quả hoạt động của các cơ quan và người có thẩm quyền
trong cơ quan hành chính nhà nước. Các cơ quan thanh tra ngành,
lĩnh vực tập trung kiểm tra việc chấp hành pháp luật và xử lý vi
phạm của các tổ chức, cá nhân trên các lĩnh vực quản lý nhà nước,
đặc biệt là trên các lĩnh vực liên quan trực tiếp đến đời sống hàng
ngày và lợi ích của người dân. [22]
3.1.3. Nâng cao hiệu quả hoạt động của thanh tra chuyên ngành y tế.
Là khâu tất yếu trong chủ trình quản lý nhà nước về y tế, việc nâng cao
hiệu quả hoạt động của thanh tra chuyên ngành y tế có vai trò quan trọng
trong việc tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về y tế và cần được
xem xét trong mối quan hệ tổng thể và tổ chức thực hiện đồng bộ cùng với
việc thực hiện định hướng của Đảng, nhà nước về công tác chăm sóc sức khỏe
nhân dân và Định hướng của Đảng, nhà nước về công tác thanh tra.
Như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: “Thanh tra là tai mắt của
trên, là bạn của dưới”. Cơ quan thanh tra chuyên ngành y tế thông qua hoạt
động của mình giúp cho Thủ trưởng cơ quan quản lý nhà nước biết được các
quy định của pháp luật về chuyên ngành trên thực tế được thực hiện như thế
nào. Các quy định của pháp luật chuyên ngành có phù hợp hoặc xa rời thực tế
hay không để kịp thời có biện pháp khuyến khích, nhân rộng điển hình tiên
tiến hay kiến nghị khắc phục những bất hợp lý, hỗ trợ và tạo điều kiện tối đa
cho các cơ quan, tổ chức, cá nhân khi hoạt động trong phạm vi quản lý của
ngành. Giúp cho các chủ thể có thẩm quyền hoạch định pháp luật chuyên
ngành nhìn nhận một cách khách quan và trung thực nhất về những quy định
mà họ đưa ra. Tiếp đó, thanh chuyên ngành y tế cũng xem xét việc thực hiện
quy định pháp luật của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trên thực tế có hợp pháp
hay không, có tình trạng vi phạm pháp luật hay không? Nếu phát hiện hành vi
vi phạm pháp luật sẽ xử lý theo thẩm quyền hoặc kiến nghị xử lý. Qua đó
khôi phục trật tự, kỷ cương quản lý nhà nước của ngành. Như vây, cơ quan
80
thanh tra chuyên ngành y tế với hoạt động của mình giống như “tai mắt của
trên”. Đặc biệt, qua thanh tra đồng thời tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp
luật đến các cơ quan, tổ chức, cá nhân vi phạm, đồng thời hướng dẫn họ thực
hiện đúng các quy định của pháp luật chuyên ngành. Như vậy, cơ quan thanh
tra chuyên ngành y tế với hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế chính là
“bạn của dưới”. Thông qua việc tiến hành thanh tra thường xuyên, liên tục,
cùng với hoạt động xử lý, kiến nghị xử lý sai phạm mà góp phần phòng ngừa
vi phạm pháp luật. Khi các cơ quan, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm
pháp luật chuyên ngành thì tất nhiên sẽ dẫn đến lợi ích bền vững của cơ quan,
tổ chức cá nhân đó, tiếp đến là lợi ích trực tiếp, gián tiếp các cơ quan, tổ chức,
cá nhân khác sẽ bị xâm hại. Bởi vậy, cùng với việc hoàn thiện quy định của
pháp luật về thanh tra chuyên ngành, phát hiện và nhân rộng điển hình tiên
tiến, việc phòng ngừa, phát hiện và xử lý vi phạm pháp luật, hướng dẫn cơ
quan, tổ chức, cá nhân thực hiện đúng quy định của pháp luật chuyên ngành
sẽ góp phần giữ gìn trật tự, kỷ cương, tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý
nhà nước thuộc ngành, bảo đảm lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp
pháp của các cơ quan, tổ chức, cá nhân hoạt động trong phạm vi quản lý của
ngành. Từ những nhận định trên cho thấy việc nâng cao hiệu quả hoạt động
thanh tra y tế là yêu cầu cấp thiết.Ngày 04 tháng 12 năm 2014, Thủ tướng
Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2176/QĐ-TTg Phê duyệt Đề án nâng
cao năng lực Thanh tra Y tế đến năm 2020. Trong đó, chỉ rõ mục tiêu của Đề
án là:
Hoàn thiện cơ chế, chính sách pháp luật về thanh tra y tế, tăng
cường số lượng, chất lượng cán bộ thanh tra y tế, cơ sở vật chất và
tài chính nhằm đáp ứng hoàn thành nhiệm vụ, bảo đảm mọi lĩnh
vực thuộc quản lý nhà nước về y tế đều được thanh tra, kiểm tra và
giám sát theo đúng quy định của pháp luật. [21]
81
3.2. Giải pháp hoàn thiện và bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh
tra chuyên ngành y tế từ thực tiễn tỉnh Hà Nam.
3.2.1. Nhóm giải pháp hoàn thiện pháp luật.
3.2.1.1. Hoàn thiện hệ thống pháp luật nói chung, pháp luật chuyên
ngành y tế nói riêng.
Tổ chức và hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế chịu sự điều chỉnh,
tác động của hệ thống pháp luật nói chung trong đó có pháp luật chuyên
ngành y tế. Vì vậy, hoàn thiện hệ thống pháp luật nói chung và pháp luật
chuyên ngành y tế nói riêng là nhân tố quan trọng bảo đảm thực hiện pháp
luật về thanh tra chuyên ngành y tế. Nghị quyết 48/NQ-TW ngày 24 tháng 5
năm 2005 của Bộ Chính trị về chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống
pháp luật đến năm 2010, định hướng đến năm 2020 đã đưa ra những quan
điểm về hoàn thiện hệ thống pháp luật:
Thể chế hoá kịp thời, đầy đủ, đúng đắn đường lối của Đảng, cụ thể
hoá các quy định của Hiến pháp về xây dựng Nhà nước pháp quyền
xã hội chủ nghĩa Việt Nam của nhân dân, do nhân dân và vì nhân
dân; bảo đảm quyền con người, quyền tự do, dân chủ của công dân;
xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, phát
triển văn hoá - xã hội, giữ vững quốc phòng, an ninh. Phát huy cao
độ nội lực, tích cực, chủ động hội nhập quốc tế, thực hiện đầy đủ
các cam kết quốc tế trên cơ sở giữ vững độc lập, chủ quyền, an ninh
quốc gia và định hướng xã hội chủ nghĩa. Xuất phát từ thực tiễn
Việt Nam, đồng thời tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế về
xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật; kết hợp hài hoà bản sắc văn
hoá, truyền thống tốt đẹp của dân tộc và tính hiện đại của hệ thống
pháp luật. Phát huy dân chủ, tăng cường pháp chế trong quá trình
xây dựng, hoàn thiện và tổ chức thi hành pháp luật.Tiến hành đồng
bộ với cải cách hành chính, cải cách tư pháp, với những bước đi
82
vững chắc; coi trọng số lượng và chất lượng, có trọng tâm, trọng
điểm; dự tính đầy đủ các điều kiện bảo đảm hiệu lực, hiệu quả thi
hành của pháp luật. [5]
Hoạt động thanh tra với mục đích hàng đầu là: “Phát hiện sơ hở
trong cơ chế quản lý, chính sách, pháp luật để kiến nghị với cơ quan nhà
nước có thẩm quyền biện pháp khắc phục”. Qua thanh tra, cơ quan thực
hiện chức năng thanh tra chuyên ngành y tế tỉnh Hà Nam cần chú trọng
phát hiện những bất cập trong chính sách, pháp luật, cơ chế quản lý để
tổng hợp để kiến nghị đến các cấp có thẩm quyền khắc phục, đồng thời
nhanh chóng có giải pháp tháo gỡ tạm thời cho các tổ chức, cá nhân gặp
vướng mắc. Trên thực tế, không chỉ pháp luật về thanh tra chuyên ngành y
tếmà hệ thống pháp luật chuyên ngành y tế cũng còn tồn tại, hạn chế,quy
định chưa đồng bộ, thống nhất, thiếu tính khả thi,... Thực trạng này khiến
cho không chỉ các tổ chức, cá nhân hoạt động thuộc phạm vi quản lý nhà
nước của ngành mà các cơ quan có thẩm quyền quản lý khi thực thi nhiệm
vụ cũng gặp vướng, đồng thời cũng tạo ra sơ hở để các tổ chức, cá nhân
lách luật, trục lợi,... Chính vì vậy, việc khẩn trương hoàn thiện hệ thống
pháp luật nói chung, pháp luật chuyên ngành y tế nói riêng, đảm bảo tính
đồng bộ, thống nhất, khả thi với pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế
là nhu cầu bức thiết để qua đó tạo ra môi trường pháp lý thuận lợi cho
hoạt động của các cơ quan, tổ chức, cá nhân, là căn cứ pháp lý vững chắc
để bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế
3.2.1.2. Hoàn thiện pháp luật về tổ chức và hoạt động của thanh tra
chuyên ngành y tế.
Hoàn thiện pháp luật về tổ chức và hoạt động của thanh tra chuyên
ngành y tế là nhân tố có tác động trực tiếp hiệu lực, hiệu quả thực hiện pháp
luật về thanh tra chuyên ngành y tế. Đây cũng là nội dung chỉ đạo của Thủ
tướng Chính phủ tại Quyết định số 2176/QĐ-TTg Phê duyệt Đề án nâng cao
83
năng lực Thanh tra Y tế đến năm 2020. Đối với vấn đề hoàn thiện pháp luật
về tổ chức và hoạt động thanh tra chuyên ngành nói chung và thanh tra
chuyên ngành y tế, cần quán triệt sâu sắc quan điểm hoàn thiện pháp luật về
tổ chức và hoạt động thanh tra của Bộ Chính trị tại Nghị quyết số 48-NQ/TW
ngày 24/5/2005 về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt
Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020 đã chỉ rõ:
Hoàn thiện pháp luật về tổ chức và hoạt động thanh tra, kiểm tra,
bảo đảm mọi hoạt động quản lý nhà nước đều chịu sự thanh tra,
kiểm tra của Chính phủ, đồng thời khắc phục tình trạng công tác
thanh tra, kiểm tra gây khó khăn, phiền hà cho hoạt động của các cơ
quan hành chính và doanh nghiệp. [5]
Cùng với đó là những quan điểm định hướng của Đảng, nhà nước về
công tác thanh tra, định hướng của Đảng, nhà nước về công tác chăm sóc, bảo
vệ và nâng cao sức khỏe nhân dân và yêu cầu cần thiết phải nâng cao hiệu quả
hoạt động của thanh tra chuyên ngành y tế. Hoàn thiện pháp luật về tổ chức
và hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế cần xuất phát từ nhận thức về bản
chất, vị trí, vai trò của công tác thanh tra, thanh tra chuyên ngành và thanh tra
chuyên ngành y tế đối với công tác quản lý nhà nước nói chung và quản lý
nhà nước nói riêng trên cơ sở tổng kết, đánh giá thực tiễn, các yếu tố tác động
đến hoạt động của các cơ quan thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành.
Cụ thể, cần xuất phát từ nhận thức về bản chất, vị, trí, vai trò của cơ quan thực
hiện chức năng thanh tra chuyên ngành y tế đối với quản lý nhà nước về y tế.
Từ đó kiện toàn tổ chức bộ máy, nhân lực, tăng cường số lượng và chất lượng
thanh tra viên, công chức thanh tra chuyên ngành, cộng tác viên thanh tra y tế,
bảo đảm nhân lực làm công tác thanh tra chuyên ngành y tế được bố trí phù
hợp với vị trí việc làm và đáp ứng nhu cầu công việc; xác định rõ trách nhiệm
của các cơ quan, tổ chức, cá nhân đối với kiện toàn tổ chức và hoạt động của
84
thanh tra chuyên ngành y tế. Tiếp đó, cần nghiên cứu, khắc phục những bất
cập trong trình tự, thủ tục thanh tra chuyên ngành, hoàn thiện quy trình thanh
tra chuyên ngành đối với các lĩnh vực trong phạm vi quản lý của ngành để tập
trung áp dụng đồng bộ, thống nhất.
3.2.1.3. Một số kiến nghị để khắc phục những tồn tại, hạn chế của pháp
luật về tổ chức và hoạt động của thanh tra chuyên ngành y tế
Về tổ chức thanh tra chuyên ngành y tế.
- Về tổ chức bộ máy và chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn.
Ban hành quy định chức năng, nhiệm vụ và cơ cấu tổ chức bộ máy của
Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình thay thế Thông tư số 05/2008/TT-BYT
ngày 14 tháng 5 năm 2008 của Bộ Y tế hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ và cơ
cấu tổ chức bộ máy Dân số - Kế hoạch hóa gia đình ở địa phương, trong đó có
quy định về phòng tham mưu công tác thanh tra thuộc Chi cục Dân số - Kế
hoạch hóa gia đình.
Đối với trường hợp tên gọi củaCục An toàn toàn thực phẩmtheo quy
định của Nghị định số 07/2012/NĐ-CP ngày 09 tháng 02 năm 2012 Quy định
về cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành và hoạt
động thanh tra chuyên ngành, cần xem xét bổ sung quy định về điều khoản
tham chiếu trong điều kiện thay đổi tên gọi của các cơ quan được quy định tại
Nghị định để tăng cường tính thống nhất, đồng bộ trong các quy định của
pháp luật.
- Quy định về thanh tra viên, cộng tác viên thanh tra y tế.
Về thanh tra viên:
Thực hiện nhiệm vụ được Chính phủ giao tại Nghị định số
122/2014/NĐ-CP ngày 25 tháng 12 năm 2014 của Chính phủ. Bộ Y tế cần
85
ban hành các điều kiện, tiêu chuẩn của Thanh tra viên chuyên ngành y tế phù
hợp với ngành, lĩnh vực.
Về cộng tác viên thanh tra:
Thực hiện nhiệm vụ được Chính phủ giao tại Nghị định số
97/2011/NĐ-CP ngày 21 tháng 10 năm 2011 Quy định về Thanh tra viên và
cộng tác viên thanh tra, Bộ Y tế cần sớm ban hành hướng dẫn cụ thể về tiêu
chuẩn, chế độ chính sách đãi ngộ đối với cộng tác viên thanh tra y tế.
Tiếp đó, cần mở rộng đối tượng cộng tác viên thanh tra y tế thay vì là
công chức, viên chức theo quy định tại Nghị định số 97/2011/NĐ-CP. Đối với
vấn đề này, cơ quan thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành y tế cần thống
nhất áp dụng theo quy định của Nghị định 122/2014/NĐ-CP ngày 25 tháng 12
năm 2014 của Chính phủ về tổ chức và hoạt động của thanh tra y tế đã quy
định: “Cộng tác viên thanh tra y tế là người không thuộc biên chế của cơ quan
thanh tra nhà nước ngành y tế được trưng tập tham gia đoàn thanh tra”.[8]
Đối với quy định về thẩm quyền trưng tập cộng tác viên thanh tra y tế,
cần quy định theo hướng Thủ trưởng cơ quan nhà nước có thẩm quyền thay vì
chỉ có Thủ trưởng cơ quan thanh tra nhà nước theo quy định tại Nghị định số
97/2011/NĐ-CP.
Về hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế.
- Về hình thức thanh tra:
Cần hướng dẫn cụ thể về hình thức thanh tra thường xuyên để tổ chức áp
dụng đối với cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành.
- Đối với việc xây dựng kế hoạch thanh tra và gửi kế hoạch thanh tra:
Đối với việc xây dựng kế hoạch thanh tra, cần điều chỉnh các mốc thời
gian gửi kế hoạch thanh tra của các Tổng cục, cục thuộc Bộ, Chi cục thuộc Sở
theo hướng phù hợp với Luật Thanh tra năm 2010, đảm bảo việc xây dựng kế
86
hoạch thanh tra phải thống nhất định hướng quản lý nhà nước từ trung ương
đến cơ sở và phù hợp với thực tiễn của Ngành, địa phương.
Tiếp đó, đối với hoạt động thanh tra chuyên ngành nói chung, thanh tra
chuyên ngành y tế nói riêng, việc gửi kế hoạch thanh tra cho đối tượng thanh
tra cần quy định theo hướng niêm yết công khai tại cổng thông tin điện tử của
cơ quan ban hành. Kế hoạch thanh tra gửi trực tiếp đến các cơ quan, tổ chức,
cá nhân là đối tượng thanh tra có đăng ký hoạt động.
- Về việc xây dựng và gửi đề cương yêu cầu đối tượng thanh tra báo cáo:
Cần xem xét, điều chỉnh theo hướng đối với hoạt động thanh tra chuyên
ngành, cần tạo sự chủ động cho Trưởng đoàn thanh tra trong việc xây dựng đề
cương và gửi đề cương yêu cầu đối tượng thanh tra báo cáo: Trưởng đoàn
thanh tra xem xét việc xây dựng đề cương và gửi đề cương yêu cầu đối tượng
thanh tra báo cáo. Trong trường hợp xây dựng và gửi đề cương yêu cầu đối
tượng thanh tra báo cáo, đề cương gửi tới đối tượng thanh tra chậm nhất trước
05 ngày tính đến ngày công bố quyết định thanh tra.
3.2.2. Nhóm giải pháp bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh tra
chuyên ngành y tế tại các địa phương trên cả nước.
Để đảm bảo thực hiện pháp luật về thanh tra y tế tại các địa phương
trong cả nước cần thực hiện đồng bộ các giải pháp sau:
3.2.2.1. Tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng,
chính quyền, phát huy vai trò của các phương tiện thông tin đại chúng.
Để đảm bảo thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế, cần
tiếp tục tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền
từ Đảng ủy, lãnh đạo Sở Y tế, đến Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân
dân tỉnh, Bộ Y tế và tiếp tục phát huy vai trò của các phương tiện thông tin
đại chúng.
87
Trước hết đối với Đảng ủy và lãnh đạo Sở Y tế cần xác định rõ vị trí,
vai trò của công thanh tra chuyên ngành trong việc đảm bảo hiệu lực, hiệu quả
quản lý nhà nước, gắn chặt công tác thanh tra chuyên ngành đối với việc thực
hiện các chức năng khác của hoạt động quản lý để lãnh đạo, chỉ đạo ở tầm
chiến lược cũng như các nhiệm vụ thường xuyên và đột xuất trong quá trình
thực hiện chức năng quản lý. Bên cạnh đó, cấp ủy Đảng, lãnh đạo Sở Y tế
cũng cần có cơ chế kiểm tra, giám sát phù hợp đối với việc thực hiện công tác
thanh tra chuyên ngành của các cơ quan thực hiện chức năng thanh tra chuyên
ngành y tế. Như vậy, các cơ quan thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành
y tế, trong đó trực tiếp là Thanh tra Sở Y tế cần tham mưu cho các cấp lãnh
đạo hoạch định chiến lược, kế hoạch phát triển của ngành, trong đó thể hiện
rõ vị trí, vai trò của công tác thanh tra nói chung, thanh tra chuyên ngành y tế
nói riêngvà tổ chức thực hiện các nhiệm vụ theo chiến lược, kế hoạch đã được
phê duyệt cũng như các nhiệm vụ thường xuyên, đột xuất khác để phát huy
đúng vai trò: “Là tai mắt của trên, là bạn của dưới”. Tiếp đó cấp ủy Đảng và
lãnh đạo Sở Y tế cần quan tâm, giúp đỡ và thường xuyên nắm bắt tình hình
thực hiện nhiệm vụ, tâm tư nguyện vọng cũng như tạo điều kiện cho các cơ
quan thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành y tế về biên chế, đào tạo
nhân lực nhân lực, hỗ trợ về tài chính, trang thiết bị, cơ sở vật chất, đảm bảo
sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp trong việc thực hiện kết luận, kiến nghị, quyết
định xử lý sau thanh tra, đặc biệt là đối với các cơ quan, tổ chức, cá nhân là
đối tượng thanh tra, đảm bảo tính nghiêm minh trong việc thực hiện quy định
của pháp luật..
Đối với Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh cần quan
tâm lãnh đạo, chỉ đạo; tạo điều kiện về tài chính, biên chế, cơ sở vật chất
88
kỹ thuật để khuyến khích, tạo điều kiện thúc đẩy để cơ quan thanh tra
chuyên ngành y tế phát huy tốt hơn vị trí, vai trò của mình, tổ chức thực
hiện Quyết định số 2176/QĐ-TTg ngày 04 tháng 12 năm 2014 của Thủ
tướng Chính phủ Phê duyệt Đề án nâng cao năng lực Thanh tra Y tế đến
năm 2020 theo lộ trình đã được phê duyệt đồng thời có giải pháp lãnh đạo,
chỉ đạo để các cơ quan, tổ chức, cá nhân thuộc phạm vi quản lý để tạo cơ
chế phối hợp tốt hơn với cơ quan thanh tra chuyên ngành y tế trong thực
hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế.
Đối với Bộ Y tế cần tiếp tục quan tâm, chỉ đạo, tăng cường đào tạo,
bồi dưỡng trình độ chuyên môn nghiệp vụ thanh tra chuyên ngành để kiện
toàn về tổ chức thanh tra chuyên ngành y tế tại các địa phương trong nước
cũng như tăng cường hiệu quả hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế
Trong phạm vi hoạt động của mình, các phương tiện thông tin đại
chúng cần phát huy hơn nữa vai trò của mình trong việc phối hợp với Sở Y tế
trong hoạt động tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về thanh tra
chuyên ngành y tế, pháp luật chuyên ngành y tế. Tiếp đó, các phương tiện
thông tin đại chúng cần theo sát, đưa tin trung thực về tình hình thực hiện
pháp luật chuyên ngành y tế ở địa phương, phối hợp cung cấp thông tin cho
cơ quan thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành y tế.....
3.2.2.2. Đảm bảo trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị, tổ
chức, cá nhân trong thực hiện quy định của pháp luật về thanh tra chuyên
ngành y tế.
Đảm bảo trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá
nhân trong thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế là một trong
những giải pháp cần thiết để bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên
ngành y tế.
89
Trước hết, cần đảm bảo trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan thực
hiện chức năng thanh tra chuyên ngành y tế như Chánh Thanh tra Sở, Chi cục
trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm, Chi cục trưởng Chi cục Dân số -
Kế hoạch hóa gia đình đối với việc kiện toàn tổ chức và hoạt động thanh tra
chuyên ngành y tế trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được
giao.Trong đó, đặc biệt phát huy vị trí, vai trò của Chánh Thanh tra Sở Y tế
trong việc tham mưu giúp lãnh đạo Sở Y tế trong định hướng về công tác
thanh tra chuyên ngành y tế; lãnh đạo, chỉ đạo về công tác thanh tra trong
phạm vi quản lý của Sở.
Ðối với Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá nhân khác có liên
quan cần chủ động phối hợp với cơ quan thực hiện chức năng thanh tra y tế
trước, trong và sau thanh tra, xử lý các vấn đề phát sinh trong hoạt động thanh
tra có liên quan, tạo điều kiện thuận lợi và phối hợp khi cần thiết để đảm bảo
hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra chuyên ngành y tế.
3.2.2.3. Phát huy quyền làm chủ, nâng cao ý thức, trách nhiệm của
người dân.
Phát huy dân chủ, nâng cao ý thức, trách nhiệm của người dân luôn là
quan điểm được Đảng và nhà nước chú trọng trong các giai đoạn phát triển
của đất nước, được thể hiện qua các bản Hiến pháp năm 1946, 1959, 1980 và
1992. Đến Hiến pháp năm 2013, quan điểm này tiếp tục được khẳng định:
Nhà nước bảo đảm và phát huy quyền làm chủ của nhân dân, công
nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền con người, quyền công
dân; thực hiện mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công
bằng,văn minh, mọi người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc,
có điều kiện phát triển toàn diện. [19]
Qua thực tiễn thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế trên
địa bàn tỉnh Hà Nam cho thấy việc phát huy quyền làm chủ, nâng cao ý thức,
90
trách nhiệm của người dân là yêu cầu thiết thực. Bởi lẽ, hoạt động quản lý nhà
nước trong lĩnh vực y tế bao trùm nhiều lĩnh vực với phạm vi trong và ngoài
công lập. Vì vậy, cơ quan thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành y tế
với biên chế hiện tại khó có thể thường xuyên thanh tra, kiểm tra, giám sát
việc thực hiện các quy định của pháp luật chuyên ngành y tế của các cơ quan,
tổ chức, cá nhân là đối tượng thanh tra chuyên ngành y tế. Vai trò giám sát
này phần lớn phụ thuộc vào người dân, những người trực tiếp sử dụng dịch vụ
y tế, hay những người có thông tin liên quan. Họ mới chính là người thường
xuyên theo sát và nắm rõ tình hình thực hiện pháp luật chuyên ngành trên địa
bàn, thấy được đâu là những điển hình tiên tiến, ở đâu có hành vi xem nhẹ, vi
phạm quy định của pháp luật chuyên ngành để phát huy quyền làm chủ và ý
thức trách nhiệm của mình qua hoạt động đề nghị, kiến nghị, phản ánh, khiếu
nại, tố cáo đến các cơ quan có thẩm quyền. Từ đó, các cơ quan có thẩm quyền
thể nắm bắt được tình hình để kịp thời có biện pháp xử lý. Tiếp đó, trong
trường hợp, kết luận thanh tra, quyết định xử lý sau thanh tra được ban hành
nhưng vẫn chưa được đối tượng vi phạm thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, người
dân có thể phản ánh đến để các cơ quan có thẩm quyền đôn đốc thực hiện.
Để phát huy quyền làm chủ, nâng cao ý thức trách nhiệm của người
dân, cấp có thẩm quyền cần làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục
pháp luật; bảo đảm thực hiện đúng các quy định của pháp luật về tiếp công
dân, thanh tra chuyên ngành y tế, giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản
ánh. Đặc biệt, cần tạo cơ chế đối thoại cởi mở, có hình thức khuyến khích đối
với trường hợp nhờ phản ánh của nhân dân mà cơ quan có thẩm quyền phát
hiện và kịp thời xử lý đối với những hành vi vi phạm pháp luật.
3.2.2.4. Tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật.
Tăng cường tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật là nhiệm vụ cấp
thiết, cần được thực hiện thường xuyên đối với mọi tổ chức, cá nhân trong xã
91
hội, đặc biệt là đối với các cơ quan thực hiện chức năng thanh tra chuyên
ngành y tế và tổ chức, cá nhân là đối tượng của hoạt động thanh tra chuyên
ngành y tế, các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan. Đối với cơ quan, cá
nhân thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành y tế, họ không chỉ cần nắm
vững, mà cần phải hiểu về quy định của pháp luật có liên quan đến hoạt động
của mình để vận dụng trong thực tiễn, để tôn trọng và thực hiện pháp luật,
không để xảy ra tình trạng lạm dụng hoặc xem nhẹ quy định của pháp luật; vi
phạm pháp luật, gây ảnh hưởng đến lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích
hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Đối với các tổ chức, cá nhân là đối
tượng của hoạt động thanh tra chuyên ngành, họ cần nắm vững, hiểu các quy
định pháp luật chuyên ngành, về quyền và nghĩa vụ của mình để tổ chức hoạt
động hợp pháp, hiệu quả. Đối với các cơ quan, tổ chức có liên quan cần nắm
vững quyền, nghĩa vụ của mình liên quan đến thực hiện pháp luật về thanh tra
chuyên ngành y tế để thực hiện.
Để làm được điều đó, cần triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Đối với
đối tượng là cơ quan, cá nhân thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành y
tế, cấp có thẩm quyền cần tổ chức các hội nghị tập huấn, trao đổi kinh nghiệm
thường kì hàng năm để trao đổi kinh nghiệm, kết hợp tuyên truyền, phổ biến,
giáo dục pháp luật. Xuất bản và gửi file điện tử những đặc san, sách chuyên
ngành để cơ quan thanh tra chuyên ngành y tế nghiên cứu và trau dồi học hỏi.
Đối với các tổ chức, cá nhân hoạt động trong phạm vi quản lý và các đối
tượng khác có liên quan, Sở Y tế cần phối hợp với các cơ quan, tổ chức, cá
nhân liên quan tích cực, chủ động, sáng tạo trong thực hiện các Chương trình,
Kế hoạch về tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật của Hội đồng phối hợp
phổ biến, giáo dục pháp luật các cấp ban hành (Tại Hà Nam là Hội đồng phối
hợp, phổ biến, giáo dục pháp luật được thành lập theo Quyết định số
1101/QĐ-HĐPH ngày 04 tháng 9 năm 2013 của Chủ tịch Ủy ban nhân dân
92
tỉnh Hà Nam về việc thành lập Hội đồng phối hợp phổ biến, giáo dục pháp
luật tỉnh Hà Nam) và các nội dung tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật
khác để đáp ứng nhu cầu thực tiễn công tác; chú trọng việc tuyên truyền, phổ
biến, giáo dục pháp luật thông qua hoạt động thanh tra chuyên ngành; đồng
thời chỉ đạo các phòng, ban, đơn vị trong ngành có liên quan như Thanh tra,
các Phòng Nghiệp vụ, cùng các đơn vị có liên quan tổ chức hội nghị mời
đại diện một số cơ quan, tổ chức, cá nhân hoạt động thuộc phạm vi quản lý
của ngành và các cơ quan truyền thông báo chí để tuyên truyền, phổ biến về
những quy định mới được ban hành sắp có hiệu lực pháp lý.. Bên cạnh đó, hội
nghị cũng là nơi để các cơ quan, tổ chức, cá nhân phản ánh về quy định hiện
hành của pháp luật chuyên ngành, những khó khăn của họ trong thực hiện
pháp luật chuyên ngành để cấp có thẩm quyền có giải pháp tháo gỡ. Tiếp đó,
các kênh thông tin của ngành cũng như các phương tiện thông tin đại chúng
cũng cần thường xuyên cập nhật, đưa tin về các dự thảo văn bản pháp luật
chuyên ngành, văn bản pháp luật chuyên ngành vừa được ban hành để các cơ
quan, tổ chức, cá nhân được biết và thực hiện.
3.2.2.5. Xây dựng lực lượng thanh tra chuyên ngành y tế.
Nhân tố con người là yếu tố giữ vị trí, vai trò quan trọng hàng đầu
không chỉ trong việc bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành,
mà rộng hơn là trong sự nghiệp phát triển đất nước. Nhận định và đánh giá
đúng đắn về vị trí, vai trò của con người, Nghị quyết Đại hội XI của Đảng chỉ
rõ: “Phát triển, nâng cao chất lượng nguồn lực, nhất là nguồn nhân lực chất
lượng cao là một trong những yếu tố quyết định sự phát triển nhanh và bền
vững đất nước”; “nâng cao dân trí, bồi dưỡng và phát huy nguồn lực to lớn
của con người Việt Nam là nhân tố quyết định thắng lợi của cách mạng Việt
Nam” [9]; “Con người là trung tâm của chiến lược phát triển, đồng thời là
chủ thể phát triển” [9]. Đến Đại hội XII, tiếp tục kế thừa nhận định đúng đắn
93
về vị trí, vai trò của nhân tố con người, dựa trên thực tiễn của dân tộc và xu
thế hội nhập quốc tế, Đảng ta tiếp tục khẳng định vị trí, vai trò của nhân tố
con người, và xác định phát triển nhân tố con người là nhiệm vụ trọng tâm
của Đảng: “Phát huy nhân tố con người trong mọi lĩnh vực của đời sống xã
hội; tập trung xây dựng con người về đạo đức, nhân cách, lối sống, trí tuệ và
năng lực làm việc; xây dựng môi trường văn hoá lành mạnh” [10].
Đối với công tác xây dựng lực lượng thanh tra chuyên ngành y tế, Sở Y
tế cần phối hợp với các cấp, các ngành có liên quan tham mưu cho Ủy ban
nhân dân tỉnh ban hành và tổ chức thực hiện tốt Kế hoạch thực hiện Đề án
nâng cao năng lực thanh tra y tế theo Quyết định số 2176/QĐ-TTg ngày 04
tháng 12 năm 2014 Phê duyệt Đề án nâng cao năng lực Thanh tra Y tế đến
năm 2020 để từng bước kiện toàn hệ thống thanh tra y tế.
Trước mắt cần bố trí đủ biên chế cho Thanh tra Sở Y tế theo đề án vị trí
việc làm đã được Thanh tra Sở xây dựng để đáp ứng vị trí việc làm trên các
lĩnh vực công tác: Thanh tra hành chính, thanh tra chuyên ngành; tiếp công
dân, giải quyết khiếu nại tố cáo và phòng chống tham nhũng. Tiếp đó, cần tiếp
tục bồi dưỡng, rèn luyện phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị, nâng cao trình
độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ nhân lực thanh tra chuyên ngành y tế
nói chung, Thanh tra Sở nói riêng, tăng cường, đổi mới phương thức đào tạo
bồi dưỡng chuyên sâu về nghiệp vụ thanh tra, thanh tra chuyên ngành y tế
theo các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của ngành, tổ chức các lớp ngắn ngày
tập huấn nghiệp vụ, kiến thức pháp luật khác có liên quan,..... Đặc biệt, cần
chú trọng công tác đào tạo nội bộ trong các cơ quan thực hiện chức năng
thanh tra chuyên ngành y tế.
Đối với Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình và Chi cục An toàn vệ
sinh thực phẩm tỉnh tại các địa phương chưa thực hiện giao công chức thực
hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành, trong thời gian tới 02 Chi cục cần rà
94
soát, đề nghị Bộ Y tế sớm thực hiện chương trình đào tạo cán bộ, công chức
để đáp ứng tiêu chuẩn về người được giao thực hiện nhiệm vụ thanh tra
chuyên ngành theo quy định của Thông tư số 39/2015/TT-BYT ngày 12 tháng
11 năm 2015 của Bộ Y tế quy định về tiêu chuẩn, trang phục và thẻ của người
được giao thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành y tế và thực hiện giao
nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành theo quy định của pháp luật. Đối với các địa
phương không tổ chức phòng tham mưu về công tác thanh tra chuyên ngành
tại Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa gia đình, trong thời gian tới, trong khi chưa
có quy định về bộ phận tham mưu công tác thanh tra chuyên ngành có thể
lồng ghép chức năng tham mưu công tác thanh tra chuyên ngành, giao cho
phòng Dân số - Kế hoạch hóa gia đình thuộc Chi cục Dân số - Kế hoạch hóa
gia đình tham mưu thực hiện.
Bên cạnh đó, trong điều kiện biên chế hạn hẹp như Thanh tra Sở Y tế,
việc trưng tập cộng tác viên thanh tra là nhu cầu thiết thực. Tuy nhiên, hiện
nay Bộ Y tế vẫn chưa có hướng dẫn về tiêu chuẩn, nhiệm vụ, quyền hạn, quản
lý, sử dụng cộng tác viên thanh tra y tế. Vì vậy, cấp có thẩm quyền cần sớm
ban hành quy định về cộng tác viên thanh tra y tế, tạo điều kiện để rèn luyện
phẩm chất đạo đức, bản lĩnh chính trị, bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ, có
biện pháp quản lý, sử dụng, đặc biệt là có chế độ đãi ngộ, khen thưởng, thực
hiện đánh giá nhiệm vụ đối cộng tác viên thanh tra y tế. Đồng thời, đối với
các địa phương chưa ban hành quy chế phối hợp giữa Thanh tra Sở Y tế và
các cơ quan, tổ chức có liên quan theo quy định tại Nghị định số
122/2014/NĐ-CP ngày 25 tháng 12 năm 2014 của Chính phủ về tổ chức và
hoạt động của thanh tra y tế, Sở Y tế cần phối hợp với các cơ quan có liên
quan khẩn trương trình Ủy ban nhân dân tỉnh xem xét, ban hành quy chế phối
hợp hoạt động giữa Thanh tra Sở Y tế và các cơ quan công an, quản lý thị
trường, thanh tra chuyên ngành khác, Ủy ban nhân dân các cấp và các cơ
95
quan, tổ chức có liên quan để huy động thêm nhân lực phục vụ, tăng cường
trách nhiệm và hiệu quả phối hợp trong công tác thanh tra chuyên ngành y tế.
3.2.2.6. Nâng cao chất lượng hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế.
Nâng cao chất lượng hoạt động của thanh tra chuyên ngành y tế cần tập
trung vào các trọng điểm sau:
Đổi mới vể nội dung, phương thức hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế.
Trong thời gian tới, cơ quan thực hiện chức năng thanh tra chuyên
ngành y tế cần đổi mới nội dung, phương thức để nâng cao chất lượng hoạt
động thanh tra chuyên ngành y tế. Công tác thanh tra cần tiếp tục bám sát kế
hoạch, nhiệm vụ của ngành để xây dựng kế hoạch thanh tra và tiến hành thanh
tra theo kế hoạch, đặc biệt cần tăng cường thanh tra đột xuất vàthực hiện hoạt
động thanh tra có định hướng, trọng tâm, trọng điểm để tập trung chấn chỉnh
hiệu quả các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý của ngành. Bên cạnh đó cần tăng
cường hoạt động thanh tra chuyên ngành về số cuộc thanh tra, số lượng cơ sở
thanh tra; mở rộng thanh tra các lĩnh vực được sự quan tâm của dư luận trong
thời gian trước đây, trong đó như ở tỉnh Hà Nam là Bảo hiểm y tế, Môi trường
y tế,....Đồng thời hoạt động thanh tra cần quán triệt rõ mục đích, yêu cầu
trong các cuộc thanh tra, chú trọng việc phát hiện sơ hở của cơ chế quản lý,
chính sách pháp luật để kiến nghị cấp có thẩm quyền có biện pháp xử lý,kịp thời
phát hiện và xử lý hành vi vi phạm pháp luật, hướng dẫn đối tượng thanh tra
thực hiện đúng các quy định của pháp luật, tạo cơ chế khuyến khích, nhân rộng
điển hình tiên tiến phát hiện qua công tác thanh tra. Đối với các địa phương tổ
chức các Đoàn kiểm tra chuyên ngành của Sở Y tế, cần từng bước lồng ghép với
hoạt động thanh tra chuyên ngành để tránh chồng chéo, tăng cường tính hiệu
quả, nâng cao chất lượng, phục vụ tốt hơn cho công tác quản lý, điều hành của
Sở Y tế. Ngoài ra, củng cố chất lượng chiều sâu hoạt động thanh tra chuyên
ngành y tế thời gian tới cần đổi mới nội dung, phương thức thanh tra trong từng
96
lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý, trong đó tập trung thanh tra về việc thực hiện
các quy định chuyên môn, kỹ thuật của cơ sở được thanh tra và chất lượng sản
phẩm thuộc phạm vi quản lý của Sở Y tế, kiên quyết xử lý đối với những trường
hợp vi phạm quy định của pháp luật chuyên ngành. Đặc biệt là trong lĩnh vực an
toàn vệ sinh thực phẩm, y, dược,... Bên cạnh đó, cần thực hiện hoạt động thanh
tra một cách có hệ thống để đánh giá một cách toàn diện về thực tiễn, tăng cường
hơn nữa hiệu lực, hiệu quả hoạt động thanh tra và phục vụ tốt hơn cho công tác
quản lý nhà nước của Sở Y tế. Hoạt động thanh tra thời gian tới cần quan tâm
hơn nữa việc thực hiện trình tự, thủ tục trong hoạt động của đoàn thanh tra và
xem xét khả năng để thanh tra viên, người được giao nhiệm vụ thanh tra chuyên
ngành tiến hành thanh tra độc lập theo từng lĩnh vực chuyên sâu tại các cơ sở là
đối tượng thanh tra....Tiếp theo, một trong những điều kiện quan trọng hiện nay
để Thanh tra Sở tập trung thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành là việc giải
quyết có hiệu quả đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân ngay
tại nơi phát sinh và lắng nghe những thông tin phản ánh qua việc tiếp nhận và
giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh.
Tăng cường hiệu quả giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh
Giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh đúng thẩm quyền,
trình tự thủ tục ngay tại nơi phát sinh là nhân tố quan trọng bảo đảm hoạt
động của Thanh tra Sở Y tế. Trong giai đoạn 2011-2015, Thanh tra Sở Y tế
tỉnh Hà Nam phải tiếp nhận, giải quyết nhiều đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị,
phản ánh của công dân, trong đó đa phần thuộc thẩm quyền thụ lý giải quyết
cúa Sở. Do số lượng biên chế có hạn, chính vì vậy, việc phải giải quyết đơn
khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh; đặc biệt là đơn có nội dung phức tạp sẽ
chiếm rất nhiều thời gian, khiến cho Thanh tra Sở không thể tập trung tiến
hành thanh tra chuyên ngành y tế, đây cũng là một trong những nguyên nhân
dẫn đến sự lơ là trong việc thực hiện pháp luật chuyên ngành, quy định
97
chuyên môn kỹ thuật, quy tắc quản lý ngành của một số tổ chức, cá nhân. Từ
đó, cũng phần nào làm gia tăng tình trạng khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản
ánh. Thực tiễn đó cho thấy trong thời gian tới, Sở Y tế cần tập trung lãnh đạo,
chỉ đạo về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh trong
toàn ngành, đặc biệt là đối với các lĩnh vực dễ phát sinh khiếu tố như: Khám
bệnh, chữa bệnh; Pháp y; Giám định Y khoa; Hành nghề Y Dược; An toàn
thực phẩm Kiên quyết xử lý dứt điểm khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh
của công dân ngay tại nơi phát sinh, tránh gây quá tải công việc cho Thanh tra
Sở, tạo điều kiện thuận lợi để Thanh tra Sở tập trung thực hiện pháp luật về
thanh tra chuyên ngành y tế. Đồng thời, qua giải quyết đơn thư khiếu nại, tố
cáo, kiến nghị, phản ánh, Thủ trưởng các đơn vị cần trú trọng phát hiện những
sơ hở trong công tác quản lý để có giải pháp xử lý hoặc kiến nghị Sở Y tế để
có giải pháp khắc phục, xử lý những sai phạm. Đối với Thanh tra Sở, cần chú
trọng theo dõi, tổng hợp, rà soát những sai phạm trong thực hiện pháp luật
chuyên ngành, quy trình chuyên môn kỹ thuật, quy tắc quản lý ngành phát
hiện thông qua giải quyết đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh, nhạy bén
về sức lan tỏa của công tác thanh tra để phục vụ công tác thanh tra.
Bên cạnh đó, ngành Y tế cần tổ chức thực hiện nghiêm Chỉ thị số
09/CT-BYT ngày 22 tháng 11 năm 2013 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc tăng
cường tiếp nhận và xử lý ý kiến phản ánh của người dân về chất lượng dịch
vụ khám bệnh, chữa bệnh thông qua đường dây nóng, Quyết định số
1933/QĐ-BYT ngày 19/5/2016 của Bộ trưởng Bộ Y tế về việc Ban hành Quy
chế sử dụng phần mềm để theo dõi, đôn đốc việc tiếp nhận và xử lý ý kiến
phản ánh của người dân qua tổng đài trực đường dây nóng Bộ Y tế (1900-
9095), xử lý chính xác, nhanh nhạy, đúng quy định của pháp luật đối với
những phản ánh của người dân được chuyển đến qua tổng đài đường dây
nóng 1900-9095 hoặc hệ thống phần mềm theo dõi, tiếp nhận, xử lý thông tin
98
phản ánh của người dân qua đường dây nóng của Bộ Y tế. Qua đó, góp phần
làm giảm bớt tình trạng khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân về
chất lượng dịch vụ y tế của địa phương.
Tăng cường hợp tác, trao đổi kinh nghiệm của các địa phương trong cả
nước, giữa các cơ quan trung ương và địa phương.
Tăng cường hợp tác, học tập kinh nghiệm của các địa phương trong cả
nước, giữa các cơ quan trung ương và địa phương là giải pháp hữu hiệu nhằm
đảm bảo thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế. Đối với hoạt
động thanh tra chuyên ngành y tế, trong điều kiện phạm vi quản lý rộng khắp
của ngành và sự biến chuyển không ngừng của đời sống kinh tế xã hội, tuy
nhiên nhiều quy định của pháp luật còn thiếu chặt chẽ, đồng bộ dẫn đến đối
tượng tìm cách lách luật để vụ lợi. Khi ấy, đòi hỏi các cơ quan, cá nhân có
thẩm quyền thanh tra chuyên ngành y tế phải vận dụng linh hoạt các quy định
của pháp luật để xử lý tình huống, đảm bảo lợi ích cho nhà nước, lợi ích hợp
pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Qua đó, vừa phát hiện sơ hở của pháp
luật để kiến nghị, vừa tạo tiền lệ để xử lý các trường hợp tương tự. Chính vì
vậy, cấp có thẩm quyền cần tăng cường tổ chức hợp tác, trao đổi, học hỏi kinh
nghiệm giữa các địa phương trong cả nước đặc biệt là các địa bàn lớn, phức
tạp như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh; giữa các cơ quan trung ương và địa
phương trong công tác thanh tra chuyên ngành y tế để chia sẻ kinh nghiệm,
qua đó góp phần đảm bảo thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế
tại các địa phương trên địa bàn cả nước.
Kết luận Chương 3
Tại Chương 3, trên cơ sở những vấn đề về lý luận pháp luật về thanh tra
chuyên ngành y tế và đánh giá pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế, thực
tiễn thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế trên địa bàn tỉnh Hà
Nam, Luận văn đã đưa ra giải pháp hoàn thiện và bảo đảm thực hiện pháp luật
99
về thanh tra chuyên ngành y tế tại các địa phương trên cả nước xuất phát từ
yêu cầu của việc hoàn thiện và bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh tra
chuyên ngành y tế. Cụ thể, xuất phát từ định hướng của Đảng, Nhà nước về
công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, định hướng của
Đảng, Nhà nước về công tác thanh tra và yêu cầu nâng cao hiệu quả hoạt
động của thanh tra chuyên ngành Y tế, Luận văn đưa ra giải pháp hoàn thiện
và bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế với nhóm giải
pháp hoàn thiện pháp luật và nhóm giải pháp bảo đảm thực hiện pháp luật về
thanh tra chuyên ngành y tế. Trong đó, nhóm giải pháp hoàn thiện pháp luật
đòi hỏi cần thiết phải hoàn thiện hệ thống pháp luật nói chung, pháp luật
chuyên ngành y tế, pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế nói riêng và đưa
ra một số kiến nghị cụ thể khắc phục những bất cập trong các quy định về tổ
chức, hoạt động của thanh tra chuyên ngành y tế. Nhóm giải pháp bảo đảm
thực hiện pháp luật đòi hỏi phải tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy Đảng,
chính quyền, phát huy vai trò của các phương tiện thông tin đại chúng; bảo
đảm trách nhiệm của người đứng đầu trong thực hiện pháp luật về thanh tra
chuyên ngành y tế; phát huy vai trò làm chủ của nhân dân; tăng cương tuyên
truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và kiện toàn về tổ chức, xây dựng lực
lượng, nâng cao chất lượng hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế.
100
KẾT LUẬN
Qua nghiên cứu về “Pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế - từ thực
tiễn tỉnh Hà Nam”cho thấy việc thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành
y tế trên địa bàn tỉnh Hà Nam thời gian qua đã đạt được nhiều kết quả đáng ghi
nhận. Song việc giải quyết những vấn đề cấp bách đã làm mới chỉ là bước đầu.
Việc duy trì tính ổn định liên tục để đáp ứng yêu cầu thực tiễn công tác bảo vệ,
chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân đòi hỏi phải phát huy vai trò lãnh đạo
của cấp ủy, chính quyền các ban, ngành, đoàn thể và toàn xã hội, thu hút sự
đồng thuận, tham gia của quần chúng nhân dân cùng với chú trọng thúc đẩy nội
lực của ngành y tế để tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về y tế,
trong đó vấn đề thanh tra chuyên ngành y tế có vai trò hết sức quan trọng. Từ
thực tiễn thực hiện pháp luật thanh tra chuyên ngành y tế Hà Nam cho thấy:
Thứ nhất, thanh tra chuyên ngành y tế là chức năng thiết yếu của quản
lý nhà nước về y tế. Qua thanh tra, kịp thời ngăn chặn, phát hiện và xử lý
những hành vi vi phạm pháp luật, kết hợp tuyên truyền, phổ biến, giáo dục
pháp luật, hướng dẫn đối tượng thanh tra, cơ quan tổ chức cá nhân có liên
quan thực hiện đúng các quy định của pháp luật, từ đó phòng ngừa những
nguy cơ xảy ra hành vi vi phạm pháp luật. Đồng thời, công tác thanh tra
chuyên ngành y tế giúp phát hiện những sơ hở trong cơ chế quản lý, chính
sách pháp luật để kiến nghị cấp có thẩm quyền có biện pháp xử lý, thấy được
những điển hình tiên tiến trong thực hiện pháp luật chuyên ngành để từ đó kịp
thời nhân rộng. Từ đó góp phần giữ gìn trật tự kỷ cương, tăng cường hiệu lực,
hiệu quả quản lý nhà nước về y tế, tạo điều kiện phát huy quyền làm chủ của
công dân, phục vụ tích cực cho công tác chăm sóc, bảo vệ sức khỏe nhân dân
trên địa bàn tỉnh.
101
Thứ hai, để hoàn thiện và bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh tra
chuyên ngành y tế tại các địa phương trên cả nước trong thời gian tới cần
thực hiện đồng bộ nhóm giải pháp hoàn thiện pháp luật và nhóm giải pháp
bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế. Trong đó cần
hoàn thiện hệ thống pháp luật nói chung, chuyên ngành y tế nói riêng và
pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế trên cơ sở nhận thức đúng đắn về
bản chất, vị trí, vai trò của công tác thanh tra, thanh tra chuyên ngành, thanh
tra chuyên ngành y tế đối với hoạt động quản lý nhà nước; phát huy vai trò,
tinh thần trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân đối với công tác
thanh tra chuyên ngành y tế, từ các cấp ủy Đảng, chính quyền, các phương
tiện thông tin đại chúng đến Thủ trưởng các cơ quan, đơn vị, tổ chức, cá
nhân có liên quan; phát huy vai trò làm chủ, nâng cao ý thức, trách nhiệm
của người dân trên kết hợp với đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, giáo dục
pháp luật sâu rộng đến các đối tượng chịu sự điều chỉnh của pháp luật về
thanh tra chuyên ngành y tế để nâng cao ý thức, nhận thức thực hiện pháp
luật của đối tượng điều chỉnh. Ngoài ra, cần tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt
động thanh tra chuyên ngành y tế, xây dựng lực lượng thanh tra chuyên
ngành y tế vững vàng về lập trường tư tưởng, bản lĩnh chính trị, sáng ngời
phẩm chất đạo đức và tinh nhuệ về trình độ chuyên môn, nghiệp vụ kết hợp
nâng cao chất lượng hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế qua việc đổi mới
về nội dung, phương thức hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế; giải quyết
hiệu quả đơn khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh của công dân và tăng
cường hợp tác, trao đổi kinh nghiệm của các địa phương trong cả nước, giữa
các cơ quan trung ương và địa phương.
Trong các nhóm giải pháp nêu trên, tác giả chú trọng nhóm giải pháp
bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế, trong đó trọng
tâm là giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động thanh tra chuyên ngành y tế.
102
Thực tiễn thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế tại tỉnh Hà Nam
cho thấy nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế của pháp luật về thanh tra
chuyên ngành y tế, gây ảnh hưởng đến hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về
y tế phần lớn đến từ khâu thực hiện pháp luật. Trong điều kiện tổ chức thanh
tra chuyên ngành y tế mặc dù sẽ tiếp tục được kiện toàn theo tinh thần chỉ đạo
tại Quyết định số 2176/QĐ-TTg ngày 04/12/2014 của Thủ tướng Chính phủ
Phê duyệt Đề án nâng cao năng lực thanh tra y tế và đòi hỏi thực tiễn của
công tác thanh tra chuyên ngành y tế, tuy nhiên vấn đề về bổ sung nhân lực
cho cơ quan thanh tra chuyên ngành y tế vẫn còn nhiều khó khăn trong tương
quan thực hiện chính sách tinh giản biên chế. Từ đó đặt ra nhiều thách thức,
nhưng cũng là cơ hội, nhiệm vụ phải tối ưu hóa, nâng cao chất lượng hoạt
động thanh tra chuyên ngành y tế để có thể đảm bảo thực hiện pháp luật về
thanh tra chuyên ngành y tế.
Qua nghiên cứu pháp luật về thanh tra chuyên ngành y tế từ thực tiễn
tỉnh Hà Nam có thể thấy hoàn thiện và bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh
tra chuyên ngành y tế là một vấn đề phức tạp, khó khăn, luôn đòi hỏi sự tìm
tòi, nghiên cứu về lý luận, sáng tạo trong thực tiễn thực hiện tại mỗi địa
phương. Tác giả hy vọng những giải pháp trên đây sẽ được áp dụng, kiểm
chứng trên thực tế và qua thực tế các giải pháp này sẽ được bổ sung, hoàn
thiện để góp phần chung vào việc hoàn thiện pháp luật về thanh tra chuyên
ngành y tế cũng như bảo đảm thực hiện pháp luật về thanh tra chuyên ngành y
tế tại các địa phương trên cả nước, từ đó nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý
nhà nước về y tế, phục vụ cho sứ mệnh bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức
khỏe nhân dân cả nước.
103
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Hồ Thị Thu An (2015), “Một số khó khăn, vướng mắc trong thực hiện
pháp luật về thanh tra chuyên ngành”, www.giri.ac.vn.
2. Bộ Y tế (2015), Thông tư số 39/2015/TT-BYT ngày 12 tháng 11 năm
2015 quy định về tiêu chuẩn, trang phục và thẻ của người được giao
thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành về y tế.
3. Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI, Báo Cáo Chính trị tại Đại
hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XII của Đảng.
4. Bộ Chính trị (2005), Nghị quyết 46-NQ/TW ngày 23 tháng 02 năm
2005 về công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân
trong tình hình mới.
5. Bộ Chính trị (2005), Nghị quyết số 48-NQ/TW ngày 24 tháng 5 năm
2005 về Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt
Nam đến năm 2010, định hướng đến năm 2020.
6. Chính phủ (2011), Nghị định số 97/2011/NĐ-CP ngày 21 tháng 10
năm 2011 Quy định về Thanh tra viên và cộng tác viên thanh tra.
7. Chính phủ (2012), Nghị định số 07/2012/NĐ-CP ngày 09 tháng 02
năm 2012 Quy định về cơ quan được giao thực hiện chức năng thanh
tra chuyên ngành và hoạt động thanh tra chuyên ngành.
8. Chính phủ (2014), Nghị định số 122/2014/NĐ-CP ngày 25 tháng 12
năm 2014 về tổ chức và hoạt động của thanh tra y tế.
9. Đảng Cộng sản Việt Nam (2011), Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc
lần thứ XI, Nxb. Chính trị quốc gia.
10. Đảng Cộng sản Việt Nam (2016), Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn
quốc lần thứ XII.
11. Đại học Luật (2008), Giáo trình lý luận chung về nhà nước và pháp
luật, Nxb Công an nhân dân, Hà Nội.
104
12. Nguyễn Thái Hồng (2011), “Các nguyên tắc trong hoạt động thanh
tra - Một số vấn đề lý luận và thực tiễn”, Đề tài cấp Bộ, Thanh tra
Chính phủ, Hà Nội.
13. Nguyễn Huy Hoàng (2014), “Vai trò của các cơ quan thanh tra nhà
nước trong điều kiện xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ
nghĩa”, www.giri.ac.vn.
14. Nguyễn Huy Hoàng (2014), “Định hướng xây dựng chiến lược phát
triển ngành Thanh tra đến năm 2020, tầm nhìn 2030”,
www.giri.ac.vn.
15. Lê Thị Thu Hiền (2015), “Hoạt động thanh tra chuyên ngành trong
lĩnh vực quản lý nhà nước về môi trường của Sở Tài nguyên và môi
trường Hà Nội”, Luật văn Thạc sỹ Luật học, Đại học Luật Hà Nội, Hà
Nội.
16. Nguyễn Tuấn Khanh (2014), “Tổ chức và hoạt động thanh tra chuyên
ngành - Những vấn đề lý luận và thực tiễn”, Đề tài cấp Bộ, Thanh tra
Chính phủ, Hà Nội.
17. Lê Thị Thu Oanh (2004), “Một số vấn đề lý luận và thực tiễn trong tổ
chức và hoạt động của thanh tra ở Việt Nam”, Luận văn Thạc sỹ Luật
học, Đại học Luật Hà Nội, Hà Nội.
18. Quốc hội (2010), Luật số 56/2010/QH12 ngày 15/11/2010, Luật
Thanh tra.
19. Quốc hội (2013), Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa
Việt Nam.
20. Sở Y tế tỉnh Hà Nam (2014), Kế hoạch phát triển sự nghiệp y tế 5 năm
giai đoạn 2016-2020.
21. Thủ tướng Chính phủ (2014), Quyết định số 2176/QĐ-TTg ngày 04/12/2014
Phê duyệt Đề án nâng cao năng lực Thanh tra Y tế đến năm 2020.
105
22. Thủ tướng Chính phủ (2015), Quyết định số 2213/QĐ-TTg ngày
08/12/2015 về việc Ban hành Chiến lược phát triển Ngành Thanh tra
đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030.
23. Nguyễn Thị Thục (2012), “Tổ chức và hoạt động của cơ quan thanh
tra chuyên ngành ở nước ta trong giai đoạn hiện nay”, Luận văn Thạc
sỹ Luật học, Đại học Luật Hà Nội, Hà Nội.
24. Phạm Thị Thắm (2014), “Xây dựng nền y tế và đội ngũ cán bộ y tế
của nhân dân, vì nhân dân theo tư tưởng Hồ Chí
Minh”,www.tapchicongsan.org.
25. Tạ Thu Thủy (2015), “Hoàn thiện pháp luật nhằm nâng cao hiệu quả
trưng tập, quản lý và sử dụng cộng tác viên thanh tra trong hoạt động
thanh tra”, www.giri.ac.vn.
26. Trần Quốc Trượng (2015), “Hồ Chí Minh với công tác thanh tra”,
www.thanhtra.com.vn.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- luan_van_phap_luat_ve_thanh_tra_chuyen_nganh_y_te_tu_thuc_ti.pdf