Luận văn Phương pháp và cách thức điều hành doanh nghiệp trong lĩnh vực tài chính Công ty xây dựng công trình hàng không (ACC) thuộc Tổng công ty bay dịch vụ Việt Nam- Bộ Quốc phòng

8 2. Các khoản giảm trừ 13.279.304 24.685.537.807 154.947.692 65.971.687 3. Doanh thu thuần 82.108.098.723 91.164.201.811 110.587.06.518 132.939.316.923 4. Giá vốn hàng bán 73.883.680.726 81.656.073.481 99.538.036.600 122.548.327.201 5. Lợi nhuận gộp 8.224.417.997 9.508.128.330 11.049.029.918 10.390.989.722 6. Chi phí bán hàng 381.290.553 270.204.126 383.250.337 538.545.930 7. Chi phí QL doanh nghiệp 3.435.465.522 4.137.311.331 4.685.891.843 4.657.857.102 8. Lợi nhuận thuần 4.407.661.922 5.100.612.873 6.223.336.989 5.373.064.070 9. Lợi nhuận HĐTC 260.245.845 233.978.373 338.565.764 230.449.386 10. Lợi nhuận BT 231.99.22 - 289.20.062 - 112.820.615 64.511 11. Tổng lợi nhuận 4.899.707.689 5.044.671.184 5.110.516.374 5.37.128.587 12. Thuế thu nhập DN 1.285.816.233 1.317.395.888 1.025.477.904 1.632.965.865 13. Lợi tức sau thuế 3.613.891.456 3.727.275.296 4.085.038.470 3.740.162.722 (Nguồn: Bảng cân đối kế toán các năm 2000, 2001, 2002, 2003 của Công ty xây dựng công trình hành không) Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 30 2.2. Thực trạng sử dụng vốn tại Công ty xây dựng công trình hàng không 2.2.1. Khái quát về nguồn vốn của Công ty Nhìn chung, nguồn vốn của Công ty xây dựng công trình hàng không được tăng dần theo từng năm, tổng số nguồn vốn có thể nói đảm bảo cho quá trình tái sản xuất, đầu tư trang thiết bị kỹ thuật. Công ty ACC luôn luôn vươn tới mục tiêu: Chất lượng – Tiến độ – Hiệu quả, vì vậy Công ty phải chú trọng đến số vốn có được để thực hiện quá trình kinh doanh của mình sao cho quá trình thi công các công trình được diễn ra liên tục, không gián đoạn, tạo độ tin cậy cho khách hàng. Là một doanh nghiệp Nhà nước trực thuộc Bộ quốc phòng nên Công ty ACC một phần nào được sự hỗ trợ nguồn vốn từ Ngân sách nhà nước và từ Bộ quốc phòng. Bảng 2.3: Số vốn của Công ty qua các năm như sau Đơn vị: VNĐ Chỉ tiêu Năm 2002 Năm 2003 Vốn cố định - Vốn Ngân sách - Vốn tự bổ sung - Vốn khác 29.048.016.240 13.760.832.731 15.287.183.509 1.004.442.535.015 556.435.006.157 448.007.528.858 Vốn lưu động - Vốn Ngân sách - Vốn tự bổ sung - Vốn khác 6.675.561.343 6.100.000.000 575.561.343 110.050.594.568 74.170.530.198 34.814.630.440 (Nguồn: Báo cáo quyết toán tầi chính các năm 2002, 2003 của Công ty xây dựng công tình hàng không) Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 31 2.2.2. Tình hình sử dụng vốn tại công ty Công ty xây dựng công trình hàng không cũng năm trong tình trạng chung của các công ty xây dựng ở Việt Nam, đó là rất khó khăn trong việc huy động vốn cho các công trình xây dựng, vả lại một công trình lớn có uy tín hàng đầu trong ngành xây dựng các công trình hàng không như sân bay Tân Sơn nhất nên tài chính luôn là bài toán đặt ra do các nhà quản trị kế toán của công ty. Bảng 2.4: Tình hình về nguồn vốn của Công ty trong một số năm gần đây Đơn vị: VNĐ Nguồn vốn Năm 2000 Năm 2001 Năm 2002 Năm 2003 A. Nợ phải trả 78.573.390.240 95.288.085.713 78.368.196.161 136.394.748.998 I. Nợ ngắn hạn 78.455.390.240 94.378.818.895 73.754.704.451 131.068.373.811 1. Vay ngắn hạn 5.000.000.000 16.000.000.000 14.050.000.000 20.500.000.000 2. Phải trả cho người bán 48.453.005.967 60.341.412.522 27.733.979.760 30.301.670.692 3. Người mua trả tiền trước 16.563.388.692 14.205.362.879 27.293.836.200 61.120.059.028 4. Thuế và các khoản phải nộp cho NN 2.745.432.579 2.042.936.429 414.989.302 1.572.828.294 5. Phải trả công nhân viên 28.825.831 33.911.992 6. Phải trả cho các đơn vị nội bộ 5.603.427.780 1.684.307.833 2.408.378.102 1.035.065.980 7. Phải trả khác 90.135.222 104.799.232 1.824.695.256 16.504.837.825 II. Nợ dài hạn 118.000.000 127.000.000 4.150.500.000 4.147.500.000 1. Vay dài hạn 118.000.000 127.000.000 4.150.000.000 4.147.500.000 2. Nợ dài hạn III. Nợ khác 782.266.818 462.991.710 1.178.875.187 B. Nguồn vốn chủ sở hữu 23.982.058.420 33.513.662.036 39.962.498.320 46.26.137.017 I. Nguồn vốn, quỹ 23.982.058.420 2.753.706.328 38.981.185.973 46.264.507.586 1. Nguồn vốn KD 20.667.381.115 27.942.031.115 35.723.577.583 42.843.282.155 2. Quỹ đầu tư phát triển 2.044.206.541 3.753.722.894 2.199.532.215 952.550.429 3. Quỹ dự phòng tài chính 671.277.610 832.602.319 1.058.076.175 2.468.675.002 4.Quỹ khen thưởng và phúc lợi 7.902.349 752.615.514 5.222.977 4.629.431 II. Nguồn KP 759.955.708 983.312.347 4.629.431 Tổng cộng NV 102.555.448.660 128.801.747.749 118.332.694.481 182.663.886.015 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 32 ( Nguồn: Bảng cân đối kế toán các năm 2000, 2001, 2002, 2003 của Công ty xây dựng công trình hàng không) Trong cơ cấu nguồn vốn của công ty thì nợ ngắn hạn và vay ngắn hạn chiếm tỷ trọng cao. Doanh nghiệp cần cố gắng sử dụng hiệu quả nguồn vốn của mình kết hợp hai nguồn vốn này để đảm bảo nhu cầu về vốn cho công ty Tỷ suất tài trợ = Error! x 100% Chỉ tiêu Năm 2000 Năm 2001 Năm 2002 Năm 2003 Tỷ suất tài trợ 19,89% 26,02% 33,77% 25,33% Chỉ tiêu này càng cao chứng tỏ mức độc lập về mặt tài chính của doanh nghiệp càng lớn, bởi vì hầu hết tài sản của doanh nghiệp hiện có đầu tư bằng số vốn của mình và vay dài hạn. Có thể nói công ty ACC có nguồn vốn chủ sở hữu chiếm một tỷ trọng khá cao trong tổng nguồn vốn. Và để biết rõ cơ cấu nguồn vốn của công ty biến động như thế nào. Ta xem xét sự tăng giảm của từng loại nguồn vốn 2.2.2.1. Vốn do ngân sách nhà nước cấp Công ty xây dựng công trình hàng không (ACC) - thuộc Bộ Quốc phòng là một doanh nghiệp nhà nước, do vậy trong nguồn vốn kinh doanh của công ty luôn có một phần là nguồn vốn do ngân sách nhà nước cấp. Trước đây nguồn vốn này đóng vai trò chủ đạo và gần như duy nhất. Song cùng với sự trưởng thành mạnh mẽ của công ty và phát triển của thị trường vốn ở nước ta do vậy đây không còn là nguồn vốn duy nhất tài trợ cho hoạt động sản xuất kinh doanh của công ty, bên cạnh đấy là một doanh nghiệp hoạt động kinh doanh trong ngành xây dựng. Một lĩnh vực có chu kỳ kinh doanh dài và tốc độ luân chuyển vốn chậm. Tuy nhiên nguồn vốn do ngân sách Nhà nước cấp vẫn là nguồn vốn quan trọng đảm bảo vững chắc cho quá trình kinh doanh của mình, nhưng có thể nói nguồn vốn ngân sách với tốc độ tăng chưa cao, hằng năm tốc độ tăng vốn ngân sách chỉ xấp xỉ đạt 1,2 đến 1,3 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 33 Bảng 2.5: Nguồn vốn kinh doanh của Công ty Đơn vị: VNĐ Chỉ tiêu 2001 2002 2003 Nguồn vốn KD - Vốn ngân sách - Vốn tự bổ sung - Vốn khác Tốc độ tăng vốn ngân sách Tốc độ tăng vốn tự bổ sung 27.942.031.115 15.074.132.451 12.867.898.664 1,087 1,89 35.723.577.583 19.860.832.731 15.862.744.852 1,318 1,23 1.092.16.174.724 630.605.536.355 482.822.159.298 1,279 30,4 (Nguồn: Báo cáo quyết toán các năm 2000, 2001, 2002, 2003 của Công ty xây dựng công trình hàng không) 2.2.2.2. Vốn tự bổ sung Đây là số vốn doanh nghiệp có được nhờ làm ăn có hiệu quả, được lấy tư sau thuế, về thực chất nó là nguồn vốn thuộc sở hữu Nhà nước. Tuy nhiên đó là kết quả của quá trình nỗ lực cố gắng của toàn doanh nghiệp vì thế doanh nghiệp có toàn quyền quyết định sử dụng nó cho mục đích kinh doanh. Qua bảng ta nhận thấy tốc độ tăng vốn ngân sách chưa giảm trong đó tốc độ tăng vốn tự bổ sung ngày một cao, từ năm 2001 tốc độ tăng vốn tự bổ sung là 1,372 nhưng đến năm 2002 lên đến 1,689 và cuốn năm 2003 tốc độ tăng vốn bổ sung vượct bậc đạt 4,333 chứng tỏ doanh nghiệp đã làm chủ được nguồn vốn kinh doanh không hẳn lệ thuộc vào nguồn vốn của Nhà nước cấp. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 34 2.2.2.3. Tín dụng dài hạn Bảng 2.6: Tình hình nợ dài hạn Đơn vị: VNĐ Năm Chỉ tiêu 2000 2001 2002 2003 Vay dài hạn Nợ dài hạn Tổng nợ dài hạn 127.000.000 127.000.000 118.000.000 118.000.000 4.150.500.000 4.150.500.000 4.147.500.000 4.147.500.000 (Nguồn: Bảng cân đối kế toán các năm của Công ty xây dựng công trình hàng không) Số vốn vay dài hạn của ACC tăng lên hàng năm qua đó chứng tỏ công ty đã vay thêm để đầu tư vào máy móc thiết bị, tham gia vào các công trình xây dựng với chu kỳ hoạt động dài nên chưa kịp thời thu hồi lại vốn. Trong kinh doanh mỗi khi thiếu vốn, doanh nghiệp huy động với chi phí thấp nhất. Vay dài hạn là một giải pháp tốt để đáp ứng nhu cầu về vốn. Nguồn vay dài hạn là một trong những thành phần của nguồn vốn thường xuyên đây là nguồn vốn cực kỳ quan trọng, nó tài trợ cho các tài sản cố định phục vụ cho sản xuất và hơn thế nữa nó còn tài trợ cho tài sản lưu động của doanh nghiệp nhưng đa số tài trợ cho tài sản vì nó có thể bảo toàn được vốn. Tuy nhiên chi phí sử dụng vốn khá cao, bởi vậy để cho quá trình sản xuất kinh doanh được ổn định và phát triển vững chắc đòi hỏi các nhà quản trị phải có chính sách huy động hợp lý, tránh ứ đọng vốn, sử dụng vốn sai mục đích làm thất thoát vốn. Hình thức vốn này có thể huy động bằng phát hành trái phiếu, vay tín dụng ngân hàng. 2.2.3. Hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty xây dựng công trình hàng không Để tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh, mỗi doanh nghiệp đều phải có một lượng vốn nhất định và nguồn tài trợ tương ứng. Vốn là tiền đề của hoạt động sản xuất kinh doanh song việc sử dụng vốn đạt hiệu quả cao mới là nhân tố quyết định đến sự tăng trưởng của mỗi doanh nghiệp. Hoạt động trong cơ chế thị trường nên vấn đề tổ chức và sử dụng vốn kinh doanh được Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 35 Công ty đặc biệt chú trọng, coi đây là một nội dung quan trọng trong công tác quản lý tài chính. Tính đến thời điểm 31/12/2003 tổng vốn kinh doanh của Công ty là: 1.092.316.174.724 đồng, trong đó: Vốn cố định: 10.044.422.535.015 chiếm 91,94% Vốn lưu động: 78.873.639.709 chiếm 7,96% So với đầu năm 2000 cả giá trị vốn cố định và vốn lưu động đều tăng lên rõ rệt. Năm 2000 vốn cố định: 16.567.318.115 đồng chiếm 80,16% và vốn lưu động 4.100.000.000 đồng chiếm 19,8% Vốn cố định từ 16.567.318.115 đồng tăng lên đến 1.004.442.535.015 đồng tăng gấp 62,75 lần Vốn lưu động từ 4.100.000.000 đồng tăng lên đến 87.873.639.709 đồng tăng gấp 21,75 lần Bảng 2.7: Nguồn vốn sản xuất kinh doanh của Công ty Đơn vị: VNĐ Năm 2000 Năm 2003 Chỉ tiêu Số tiền Tỷ trọng (%) Số tiền Tỷ trọng (%) Vốn Kinh doanh - Vốn cố định - Vốn lưu động 20.667.318.115 16.567.318.115 4.100.000.000 80,16% 19,84% 1.092.316.174.724 1.004.442.535.015 87.873.639.709 91,94% 7,96% (Nguồn: Báo cáo quyết toán tài chính các năm của Công ty xây dựng công trình hàng không) Điều đáng quan tâm ở đây là kết cấu trong tổng số vốn kinh doanh cũng thay đổi nhiều. Nếu như năm 2000 số vốn cố định chiếm 80,16% thì vốn lưu động chỉ chiếm 19,8% thì năm 2003 tỷ trọng của vố cố định tăng lên 91,94% và tương ứng tỷ trọng vốn lưu động giảm xuống chỉ chiếm 7,96%. Sự thay Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 36 đổi về kết cấu này có mang lại hiệu quả cho doanh nghiệp hay không? để kết luận chính xác ta xem xét tình hình sử dụng của từng loại vốn kinh doanh của Công ty. 2.2.3.1. Hiệu quả về việc sử dụng vốn cố định Bảng 2.8: Đơn vị: Tr.đồng Đầu năm 2003 Cuối năm 2003 Cuối năm so với đầu năm Chỉ tiêu Số tiền Tỷ trọng (%) Số tiền Tỷ trọng (%) Số tiền Tỷ trọng (%) A. TSCĐ & ĐTDH 1. TSCĐ 2.Đầu tư tài chính 335.976 0.275 33.529 33.369 160.000 0.183 0.0009 -228.647 160.000 -0.0038 Tổng nguồn vốn 122.331 182.664 60.333 0.003 (Nguồn : Bảng cấn đối kế toán các năm 2000, 2001, 2002, 2003 của Công ty xây dựng công trìng hàng không) Qua bảng phân tích cơ cấu vốn cố định ta thấy, TSCĐ và đầu tư dài hạn cuối kỳ không tăng so với đầu kỳ cả về số tuyệt đối lẫn tương đối. Bảng 2.9 : Tình hình đầu tư tài sản cố định Đơn vị :VNĐ Chỉ tiêu Đầu năm 2003 Cuối năm 2003 Chênh lệch Tổng TSCĐ và ĐTDH Tổng nguồn vốn ĐTCĐ 143.016.971.065 61.663.961.228 161.845.628.718 55.826.485.225 18.828657.653 583.746.003 (Nguồn : Bảng cân đối kế toán năm 2003 của Công ty xây dựng công trình hàng không) Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 37 Qua bảng trên ta thấy: Nguồn tài trợ thường xuyên (bao gồm nguồn vốn chủ sở hữu, nguồn vốn vay) nhỏ hơn TSCĐ và ĐTDH cả đầu kỳ và cuối kỳ như vậy nguồn vốn của doanh nghiệp không đáp ứng đủ nhu cầu về tài sản, do vậy công ty cần có biện pháp huy động vốn và sử dụng hợp lý (huy động nguồn tài trợ tạm thời hợp pháp và giảm quy mô đầu tư) Bảng 2.10: Tình hình sử dụng vốn cố định Đơn vị : Tr.đồng Chênh lệch Chỉ tiêu Năm 2002 Năm 2003 Lượng (%) 1. Tài sản cố định - Nguyên giá - Giá trị hao mòn luỹ kế 2. Lợi nhuận hoạt động sxkd 3. Doanh thu thuần 4. Vốn cố định bình quân 5. Hiệu suất sử dụng vốn CĐ 6. Mức doanh lợi vốn cố định 33.598 50.531 16.934 6.223 110.587 25.455 4,344 0,25 33.369 56.529 23.159 5.373 132.939 58.745 2,263 0,092 5.997 6.226 -850 22.352 33.291 -2.081 -0,158 111.87 136.77 86.34 120.22 230.78 52.095 36,8 (Nguồn : Báo cáo quyết toán tài chính năm 2002, 2003 của Công ty xây dựng công trình hàng không) Qua bảng phân tích từ số liệu ta thấy: hiệu suất sử dụng vốn cố định giảm 2,081 tức là giảm 47,905% kéo theo sức sinh lời của vốn cố định giảm 0,158 tức là 36,8%. Doanh thu thuần biến động do ảnh hưởng của hai nhân tố là hiệu suất sử dụng vốn cố định và vốn cố định bình quân. Doanh thu thuần = Hiệu suất sử dụng vốn cố định x Vốn cố định bình quân F(x,y) (x) (y) Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 38 f(x) = f(x1, y0) - f(x0- y0) f(y) = f(x1, y1) - f(x1- y0) f(x) = 25.455 x 2,263 - 25.455 x 4,344 = -52.971,855 f(y) = 58.745 x 2,263 - 25.455 x 2,263 =75.335,27 Chỉ tiêu hiệu suất sử dụng vốn cố định Năm 2003 chỉ tiêu này là 2,263 giảm so với năm 2002 là 2,081 tức là với 1 đồng vốn cố định đã tạo ra 2,263 đồng doanh thu cho thấy công ty đang sử dụng tốt nguồn vốn cố định cho dù có giảm so với năm trước. Công ty cần nâng cao nguồn thu từ việc sử dụng vốn cố định để ổn định hơn trong việc tái sản xuất sau này. Chỉ tiêu sức sinh lời vốn cố định Năm 2003 chỉ tiêu này là 0,0915 tức là cứ 1 đồng vốn cố định đã tạo ra 0,0915 đồng lợi nhuận. đây là chỉ tiêu có khả quan và tăng 373,47% so với năm 2002 qua đó thấy rằng doanh nghiệp quan tâm hơn đến việc sử dụng đồng vốn cố định góp phần không nhỏ trong việc làm tăng lợi nhuận của công ty. Hiệu suất sử dụng tài sản cố định Bảng 2.11 : Hiệu suất sử dụng tài sản cố định Đơn vị: Tr. đồng Chỉ tiêu 2000 2001 2002 2003 Giá trị sản lượng sản phẩm Nguyên giá bình quân của tài sản cố định Hiệu suất sử dụng tài sản cố định 73.884 23.569 3,135 81.656 27.291 2,992 99.538 40.468 2,459 122.548 53.330 2,298 (Nguồn: Báo cáo quyết toán tài chính các năm của Công ty xây dựng công trình hàng không) Qua bảng ta thấy hiệu suất sử dụng tài sản cố định ngày càng giảm, nguyên nhân là việc tài sản cố định hao mòn không còn được tốt trong khi việc đầu tư cho tài sản cố định chưa thực sự được lớn, đòi hỏi cán bộ quản lý kịp thời đánh giá những tài sản cố định còn dùng được, những tài sản cố định Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 39 không dùng được để từ đó tìm biện pháp khắc phục, sửa chữa để phát huy tốt nhất tài sản cố định hiện có. 2.2.3.2. Hiệu quả về việc sử dụng vốn lưu động Cũng là một bộ phận của vốn kinh doanh, vốn lưu động đảm bảo cho sự thường xuyên liên tục của quá trình sản xuất kinh doanh từ các khâu thu mua nguyên vật liệu, tiến hành tổ chức sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. đây cũng chính là vốn luân chuyển giúp cho doanh nghiệp sử dụng tốt máy móc thiết bị và lao động để tiến hành sản xuất kinh doanh nhằm thu lợi nhuận. Vì vốn lưu động chuyển hoá 1 lần toàn bộ giá trị vào giá trị sản phẩm nên nó là cơ sở để xác định giá thành và giá bán sản phẩm. Ngoài ra, vòng tuần hoàn và chu chuyển của vốn lưu động diễn ra trong toàn bộ các giai đoạn của chu kỳ sản kinh doanh nên đồng thời trong quá trình theo dõi sự vận động của vốn lưu động, doanh nghiệp cũng quản lý gần như được toàn bộ các hoạt động diễn ra trong chu kỳ sản xuất kinh doanh. Vốn lưu động là bộ phận thứ hai có vai trò khá quan trọng trong toàn bộ vốn sản xuất kinh doanh. Nó biểu hiện bằng tiền của giá trị tài sản lưu động được đưa vào sử dụng trong quá trình sản xuất. Tài sản lưu động khác với tài sản cố định ở tính tái sản xuất và mức độ chuyển dịch giá trị của chúng vào sản phẩm. Tài sản lưu động không tham gia nhiều lần như tài sản cố định, mà chỉ tham gia một lần vào giá trị sản phẩm. Tính chất này làm cho việc tính giá thành được thuận tiện, đưa toàn bộ giá trị nguyên vật liệu đã sử dụng vào chi phí sản xuất kinh doanh mà không cần phải trích khấu hao từng phần. Do đặc điểm của ngành xây dựng, tài sản lưu động sử dụng cho quá trình sản xuất kinh doanh chiếm tới 70% giá thành công trình. Hơn nữa, tài sản lưu động phải trải qua nhiều khâu, nhiều giai đoạn, ở nhiều nhiều bộ phận quản lý khác nhau, nên việc bảo đảm đầy đủ và cân đối các bộ phận vốn có ý nghĩa rất quan trọng đối với yêu cầu thương xuyên, liên tục của quá trình sản xuất kinh doanh. Bởi vậy sử dụng hiệu quả vốn lưu động có ý nghĩa quan trọng, tránh gây chiếm dụng vốn lẫn nhau ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng vốn của công ty. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 40 Bảng 2.12: Tình hình vốn lưu động của Công ty Đơn vị : Tr. đồng Năm 2002 Năm 2003 Chênh lệch Chỉ tiêu Số tiền % Số tiền % Số tiền % A. TS lưu động I. Tiền II. Các khoản phải thu II. Hàng tồn kho III. TSLĐ khác 84.735 8.400 25.918 22.181 28.236 71,607 7,099 21,903 18,903 23,862 149.135 9.557 46.544 67.951 25.083 81,644 5,232 25,481 37,199 13,732 -69.820 1.157 20.626 45.770 -3.153 176,002 113,774 179,582 306,348 88.833 B. Tổng tài sản 118.333 182.664 64.331 154,36 (Nguồn : Bảng cân đối kế toán của hai năm 2002, 2003 của Công ty xây dựng công trình hàng không) Qua bảng phân tích trên ta thấy tài sản lưu động năm 2003 giảm so với năm 2002 là 64.331 triệu tức là 54,36%. Tiền, các khoản phải thu, hàng tồn kho tăng còn tài sản lưu động khác giảm Như vậy doanh nghiệp cần phải tăng cường khả năng thu nợ của khcách hàng và giảm sự tồn kho đồng thời bổ sung thêm các khoản tài sản lưu động khác. Tỷ lệ tài sản lưu động so với tổng tài sản tăng từ 71,607% lên 81,644%. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 41 Bảng 2.13 : Tình hình sử dụng vốn lưu động Đơn vị : Tr.đ Chênh lệch Chỉ tiêu Năm 2002 Năm 2003 Lượng (%) 1.Doanh thu bán hàng thuần 2. Vốn lưu động bình quân 3. Lợi nhuận gộp 4.Số vòng quay VLĐ 5.Mức doanh lợi VLĐ 6. Hệ số đảm nhiệm VLĐ 7. Thời gian 1 kỳ luân chuyển (ngày/vòng) 110.587 6.888 11.049 16,056 1,604 0,0623 22,422 132.939 20.770 10.391 6,4005 0,5003 0,156 56,246 22.352 13.883 658.040 -9,6555 -1,100037 0,0937 33,824 120,212 301,6 94,044 39,864 31,191 250,401 250,852 (Nguồn : Báo cáo kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh các năm 2002, 2003 của Công ty xây dựng công trình hàng không) Số vòng quay Vốn lưu động Chỉ tiêu này phản ánh 1 đồng Vốn lưu động bỏ vào sản xuất kinh doanh có thể mang lại bao nhiêu đồng doanh thu. Số vòng quay năm 2003 là 6,4005 giảm 9,6555 vòng so với năm 2002 làm cho số ngày của 1 vòng luân chuyển tăng 34 ngày. Nếu tốc độ luân chuyển vốn lưu động ở năm 2003 không đổi so với năm 2002 thì lượng doanh thu thuần của năm 2003 sẽ là = Vốn lưu động bình quân x hệ số luân chuyển = 20.770.290.302 x 16,056 = 333.487.781.100 Do tốc độ luân chuyển vốn chậm nên đẫ làm công ty lãng phí 1 lượng doanh thu thuần : 333.487.781.100 –132.939.316.923 = 200.545.464.200 VNĐ. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 42 Mức doanh lợi của vốn lưu động Chỉ tiêu này phản ánh hiệu quả sử dụng vốn lưu động theo lợi ích cuối cùng do đó nhiều khi tăng giảm không cùng chiều, cùng tốc độ như số vòng quay vốn lưu động. Sức sinh lời vốn lưu động năm 2002 là 1,604, năm 2003 là 0,5003 giảm so với năm 2002 là 1,1037 tức là 31,191%. Nếu mức sinh lời vốn lưu động của năm 2003 là không đổi so với năm 2002 thì công ty thu được 1 lợi nhuận : 1,604 x13.882.509.631 = 22.267.545.450 VNĐ Do vậy doanh nghiệp sử dụng vốn kém hiệu quả hơn so với năm 2002 và để lãng phí 1 mức lợi nhuận là : 22.267.545.450 – 10.390.989.722 = 11.876.555.730 VNĐ Hệ số đảm nhiệm vốn lưu động Hệ số đảm nhiệm vốn lưu động năm 2003 là 0,156 tăng so với năm 2002 là 0,156 – 0,0623 = 0,0937, nghĩa là cứ 1 đồng doanh thu đã lãng phí 0,0937 đồng vốn lưu động so với năm 2002 Độ dài bình quân 1 lần luân chuyển Năm 2003 độ dài bình quân 1 lần luân chuyển là 56 ngày hơn 34 ngày so với năm 2002. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 43 2.3. Đánh giá thực trạng sử dụng vốn tại công ty xây dựng công trình hàng không Bảng 2.14: Nguồn vốn của Công ty Đơn vị: Tr. đồng Chỉ tiêu Số tiền Tỷ trọng trên từng vốn (%) Số tiền Tỷ trọng trên từng vốn (%) Nguồn vốn kinh doanh 35.723 1.092.316 1.Vốn CSH 39.962 46.269 - Vốn NS - Vốn tự bổ sung 23.924 15.768 60 40 29.293 16.976 63,3 36,7 2. Nợ phải trả 78.368 136.394 - Nợ ngắn hạn - Nợ khác - Nợ dài hạn 73.754 462 4.150 9,89 0,59 5,29 131.068 1.178 4.147 96,09 0,86 3,04 (Nguồn: Bảng cân đối kế toán các năm của Công ty xây dựng công trình hàng không) Tổng số vốn đầu tư vào hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty năm 2002 là: 35.723.577.583 đồng năm 2003 là: 1.092.316.174.724 đồng Nguồn vốn kinh doanh là một nhân tố quan trọng có tính quyết định tới mọi khâu của quá trình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Do vậy muốn có vốn doanh nghiệp phải huy động từ nhiều nguồn khác nhau. Tổng nguồn vốn của Công ty năm 2003 đã tăng 164.331.191.534 đồng so với năm 2002. Tổng nguồn vốn tăng là do tăng khoản nợ phải trả (nguồn vốn huy động) với mức tăng là 58.026.552.837 đồng chiếm tới 35,31% tổng nguồn vốn tăng thêm Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 44 Còn nguồn vốn chủ sở hửu có tăng thêm nhưng không mạnh, cụ thể là đã tăng thêm so với năm 2002 là: 6.306.638.697 đồng, chiếm 3,84% số tăng của nguồn vốn. Trong khi đó số vốn do ngân sách cấp tăng không đáng kể điều đó nói lên rằng nhà nước chưa thực sự quan tâm đến công ty để công ty có thể mở rộng quy mô sản xuất kinh doanh. Ta xem xét một số chỉ tiêu cụ thể về hệ số nợ của Công ty năm 2003 Hệ số nợ = Hệ số nợ dài hạn = Hệ số nợ trên vốn chủ = Hệ số vốn chủ sở hữu = 1- Hệ số nợ Chỉ tiêu Năm 2003 Nợ dài hạn Vốn chủ sở hữu Tổng số nợ Tổng nguồn vốn Hệ số nợ Hệ số nợ vốn chủ sở hữu 4.147.500.000 46.269.137.017 136.394.748.998 182.663.886.015 74,67% 25,33% Tổng số nợ Tổng nguồn vốn Nợ dài hạn Vốn CSH + Nợ dài hạn Nợ dài hạn Vốn CSH Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 45 Từ kết quả tính toán ở trên ta rút ra kết luận: - Hệ số nợ của Công ty là khá cao chiếm tới 74,67%. Qua đó chứng tỏ vốn kinh doanh của Công ty phần lớn là vốn chiếm dụng và đi vay. Phần vốn chiếm dụng và đi vay chiếm 74,67% do vậy vốn chủ sở hữu chỉ còn có 25,3% trong tổng nguồn vốn kinh doanh của Công ty năm 2003 - Nếu xét theo thời gian huy động vốn tức là xét theo tính chất ổn định của nguồn vốn thì 25,3% vốn của Công ty được bbảo quản bằng nguồn vốn thường xuyên.còn 74,67% vốn của Công ty trong hoạt động sản xuất kinh doanh là nguồn vốn tạm thời Như trên đã nhận xét khoản nợ của Công ty là khá lớn mà chủ yếu tập trung vào nợ ngắn hạn. khi phân tích đánh giá các khoản nợ thì việc xem xét kết cấu và sự tăng giảm của chúng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng vì thông qua việc xem xét đó sẽ cho ta biết được các khoản nợ đó tập trung ở khoản nào, chúng chiếm tỷ trọng là bao nhiêu và chúng tăng hay giảm so với năm trước. Và để quá trình hoạt động được diễn ra liên tục vậy khả năng thanh toán của Công ty được tiến hành ra sao ta xem xét như sau: Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 46 Bảng 2.15: Bảng phân tích tình hình thanh toán của Công ty Đơn vị: Tr. đồng Năm 2002 Năm 2003 Chênh lệch Chỉ tiêu Số tiền Tỷ trọng (%) Số tiền Tỷ trọng (%) Số tiền Tỷ trọng (%) A. Nợ phải trả 74.217 100,0% 132.247 100,0% 58.029 178,19% I. Nợ ngắn hạn 73.754 99,38% 131.068 99,11% 57.313 177,71% 1. Vay ngắn hạn 14.050 18,93% 20.500 15,5% 6.450 -54,09% 2. Phải trả cho người bán 27.733 37,67% 30.301 22,91% 256 9,26% 3. Người mua trả tiền trước 27.293 6,78% 61.120 46,22% 33.826 123,94% 4. Thuế và các khoản phải nộp NN 414 0,55% 1.572 1,19% 957 279,0% 5. Phải trả công nhân viên 28 0,04% 33 0,02% 5 17,64% 6. Phải trả cho đơn vị nội bộ 2.408 3,24% 1.035 0,78% -1.373 -57,02% 7. Các khoản phải trả, phải nộp khác 1.824 2,46% 16.504 12,48% 14.680 804,8% II. Nợ khác 462 0,62% 1.178 0,89% 715 154,98% 1. Chi phí phải trả 462 0,62% 1.178 0,89% 715 154,98% Xét một cách tổng quát ta thấy các khoản nợ phải trả của Công ty năm 2003 tăng 58.029.552.837 đồng so với năm 2002 tương ứng với tỷ lệ tăng 178,19% Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 47  Nợ ngắn hạn năm 2003 tăng 57.313.669.360 đồng so với năm 2002, tương ứng với tỷ lệ 177,71% Như vậy tốc độ tăng của nợ ngắn hạn nhỏ hơn tốc độ tăng của nợ phải trả là không đáng kể (177,71% so với 178,19%) và kéo tỷ trọng nợ ngắn hạn trong số nợ phải trả giảm từ 99,38% năm 2002 xuống 99,11% năm 2003. Sở dĩ nợ ngắn hạn tăng lên là do sự biến động của các khoản: + Vay ngắn hạn 20.500.000.000 đồng chiếm một tỷ tỷọng đáng kể (15,5%) trong tổng số nợ phải trả so với năm 2002 tăng 6.450.000.000 đồng với tỷ lệ tăng là 54,09% và số tương tối cũng giảm từ 18,93% xuống 15,5% + Phải trả cho người bán là: 30.301.670.692 đồng, chiếm 22,91% của nợ phải trả so với năm 2003 tăng 256.790.932 đồng tương ứng với tỷ lệ tăng 9,26%. Điều này chứng tỏ Công ty có khả năng mua chịu với thời hạn dài, tạo được uy tín trên thị trường. Ngoài ra do đặc thù của hoạt động xây lắp các công trình xây dựng chiếm thời gian dài nên khoản phải trả cho người bán chiếm một tỷ trọng tương đối lớn trong nợ ngắn hạn. Nên Công ty cần chú trọng đến khoản vốn được sử dụng này vì điều thuận lợi cho Công ty là việc sử dụng vốn ở đây không phải trả một khoản chi phí nào, tuy nhiên về lâu dài thì không thể coi đây là giải pháp tốt vì nếu để phần nợ người bán quá lớn thì khi đến thời hạn thanh toán sẽ gây khó khăn về tài chính cho Công ty trong việc huy động để trả nợ + Người mua trả tiền trước: năm 2003 tăng so với năm 2002 là: 33.826.222.828 đồng tương ứng với tỷ lệ tăng 123,94% có thể là khá cao. Nguyên nhân Công ty đã kí kết được thêm nhiều hợp đồng xây dựng và bên chủ đầu tư đã chấp nhận phương thức thanh toán trước điều này đã chứng tỏ sản phẩm của Công ty chiếm được lòng tin của khách hàng + Thuế và các khoản phải nộp Nhà nước là tăng: 957.838.992đồng so với năm 2002 với tỷ lệ tăng tương ứng 279,00%. Khoản này tăng tương đối nhưng phần nào đã phản ảnh được Công ty mở rộng quy mô hoạt động sản xuất kinh doanh nên kéo theo các khoản thuế phải nộp nhà nước tăng lên + Phải trả công nhân viên: khoản này chiếm một tỷ trọng không đáng kể trong nợ ngắn hạn bởi vì Công ty luôn trả lương cho cán bộ công nhân viên đúng thời hạn Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 48 + Phải trả nội bộ chiếm 0,78% nợ ngắn hạn so với năm 2002 và số tuyệt đối giảm (1.373.312.122 đồng) với tỷ lệ giảm tương ứng là 57,02% + Phải trả, phải nộp khác: năm 2003 chiếm 12,48% nợ ngắn hạn, khoản này chiếm một tỷ trọng đáng kể Như vậy, khoản nợ phải trả của Công ty là tương đối cao và đang có xu hướng tăng So sánh hệ số vốn vay của Công ty được thể hiện qua bảng sau và xem xét xu hướng tăng này có hợp lý hay không? Bảng 2.16: So sánh hệ số vốn vay của Công ty Chỉ tiêu Năm 2002 Năm 2003 Chênh lệch Hệ số nợ 66,23% 74,67% 8,44% Hệ số nợ dài hạn 8,23% Hệ số nợ trên vốn CSH 10,39% 8,96% Hệ số vốn CSH 33,77% 25,33% 8,44% Năm 2002 hệ số nợ tăng là 8,44%. Ta chưa kể kết luận đây là dấu hiệu tốt hay là xấu mà cần phải căn cứ vào số liệu về kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh của Công ty trong hai năm gần đây để đánh giá Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 49 Bảng 2.17: Kết qủa hoạt động kinh doanh của Công ty Đơn vị: Tr. đồng Chỉ tiêu Năm 2002 Năm 2003 Chênh lệch Tổng doanh thu 110.742 133.005 22.263 1. Doanh thu thuần 110.587 132.939 22.352 2. Giá vốn hàng bán 99.538 122.548 23.010 3. Lợi nhuận gộp 11.049 10.390 -658 4. Doanh thu hoạt động tài chính 338 230 -108 5. Chi phí tài chính 95 51 43 6. Chi phí bán hàng 383 538 155 7. Chi phí quản lý doanh nghiệp 4.685 4.657 -280 8. Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh 6.223 5.373 -850 9. Thu nhập khác 3 -3 10. Chi phí khác 116 64 -116 11. Lợi nhuận khác -112 5.373 5.260 12. Tổng lợi nhuận trước thuế 5.110 1.632 -3.477 13. Thuế thu nhập doanh nghiệp 1.025 3.740 2.714 14. Lợi nhuận sau thuế 4.085 3.740 -344 Qua số liệu ở bảng ta thấy tốc độ tăng của doanh thu là: 20,1%. Tốc độ tăng này khá cao, còn tốc độ tăng của lợi nhuận 8,44% lại giảm đi nhiều so với tốc độ tăng của doanh thu. Như vậy năm 2003 Công ty làm ăn không có hiệu quả bằng năm 2002. Tuy doanh thu có tăng nhưng lợi nhuận lại giảm sút vậy việc sử dụng nguồn vốn vay như hiện nay để trang trải cho các khoản chi phí nói chung là chưa hợp lý. Cùng với việc sử dụng nguồn vốn để thực hiện Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 50 sản xuất kinh doanh của Công ty bên cạnh đó Công ty thực hiện việc thanh toán như thế nào sao cho hợp lý với tình hình hoạt động kinh doanh của mình. 2.3.1. Những thành quả đạt được trong việc sử dụng vốn tại Công ty xây dựng công trình hàng không Là một doanh nghiệp Nhà nước thực hiện kết hợp nhiệm vụ kinh tế và quốc phòng và lại hoạt động trên một thị trường có tính cạnh tranh ngày càng quyết liệt, ban lãnh đạo công ty ACC đã tỏ rõ bản lĩnh của mình trong việc dẫn dắt công ty tồn tại và phát triển. Với bản chất là những người lính đi làm kinh tế, lãnh đạo và tập thể cán bộ công nhân viên công ty ACC đã thực hiện hoạt động sản xuất kinh doanh với tinh thần và có ý thức trách nhiệm cao, tận dụng tối đa mọi nguồn lực sẵn có, liên tục huy động về trang thiết bị, máy móc, vốn và đặc biệt là con người để không ngừng mở rộng về quy mô, phát triển năng lực đầu tư những thiết bị, công nghệ hiện đại, tìm kiếm những thị trường mới và đã khẳng định được chỗ đứng của công ty ACC trên thị trường xây dựng cơ bản nói chung cũng như ngay trong bản thân nội Tổng công ty bay dịch vụ SFC nói riêng. Thực tế cho thấy trong vòng vài 3 năm trở lại đây, công ty ACC liên tục làm ăn có lãi, hoàn thành tốt mọi chi tiêu kế koạch và luôn là ngọn cờ đầu trong Tổng công ty bay dịch vụ. Mặc dù hiệu quả sử dụng vốn hoạt động sản xuất kinh doanh song sự mở rộng này vẫn đem lại sự tăng trưởng trong doanh thu cũng như lợi nhuận của công ty ACC. Bảng 2.18: Kết quả hoạt động của Công ty Đơn vị: VNĐ Chỉ tiêu Năm 2001 Năm 2002 Năm 2003 1. Tổng số vốn kinh doanh 27.942.031.115 35.723.577.583 1.092.316.174.724 Vốn cố định 21.842.031.115 29.048.016.240 1.004.442.535.015 Vốn lưu động 6.100.000.000 6.675.561.343 110.050.594.568 2. Tổng doanh thu 91.172.033.233 110.742.014.210 133.005.288.610 3. Lợi nhuận trước thuế 5.044.671.184 5.110.516.374 5.373.128.587 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 51 Lợi nhuận sau thuế 3.727.275.296 4.085.038.470 3.740.162.722 (Nguồn: Báo cáo kết quả kinh doanh của Công ty xây dựng công trình hàng không) Công ty xây dựng công trình hàng không thực hiện chính sách quản lý tài chính của mình đã tạo ra một tiềm lực tài chính tương đối mạnh để có thể triển khai tốt các dự án thắng thầu, nâng cao uy tín của Công ty trên thị trường cạnh tranh đầy cam go và khắc nghiệt. Về nguồn vốn đầu tư: Nguồn vốn đầu tư của Công ty liên tục tăng qua các năm từ năm 2000 – 2003 (năm 2000 tổng vốn đầu tư là: 20.667.381.115 đồng; năm 2001 là:24.409.560.115 đồng; năm 2002 là 35.723.577.583 đồng; năm 2003 là: 94.134.883.619 đồng). Như vậy, hàng năm Công ty luôn dành một phần thích đáng vốn đầu tư để phát triển và mở rộng sản xuất. Về tài sản cố định: Công ty đã được đầu tư đổi mới liên tục nhằm nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh. Trong giai đoạn 2000 – 2003 vốn cố định tăng từ 29.048.016.240 đồng của năm 2002 lên tới 1.004.442.535.015 đồng của năm 2003 Về doanh thu: Công ty xây dựng công trình hàng không luôn đạt mức kế hoạch về doanh thu đề ra. Ta có thể giải thích điều này bởi các nguyên nhân: - Công ty là một doanh nghiệp Nhà nước thực hiện hạch toán độc lập, cũng giống như nhiều doanh nghiệp Nhà nước khác, Công ty cũng gặp nhiều khó khăn như tình trạng thiếu vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh của mình. Hiện nay, Công ty đã và đang tháo gỡ dần các khó khăn của mình trên thị trường, tạo được niềm tin với đối tác, với ngân hàng bằng việc hoàn thành những công trình có kết quả và chất lượng cao. Qua phân tích, ta thấy vốn ngân sách và vốn vay tăng hàng năm. Do vậy, mà nguồn vốn đầu tư tăng, doanh thu tăng ( năm 2003 doanh thu đạt trên 130 tỷ đồng) kéo theo lợi nhuận cũng tăng dần. - Những năm qua, Công ty đã tăng cướng đầu tư vào TSCĐ và TSLĐ, tích cực mua các thiết bị mói phục vụ cho quá trình sản xuất, sửa chữa nâng Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 52 cao công suất hoạt động của máy móc thiết bị, áp dụng những công nghệ hiện đại cho các đơn vị thành viên nhằm nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh. - Công ty đã thực hiện cơ chế hách toán độc lập với một số Công ty thành viên làm cho đơn vị này có trách nhiệm cao hơn trong việc quản lý TSCĐ được giao, tiết kiệm và sử dụng có hiệu quả hơn nguồn vốn được cấp phát, đồng thời tự tìm kiếm các nguồn tài trợ mới và dần - Công ty đã thực hiện cơ chế hách toán độc lập với một số Công ty thành viên làm cho đơn vị này có trách nhiệm cao hơn trong việc quản lý TSCĐ được giao, tiết kiệm và sử dụng có hiệu quả hơn nguồn vốn được cấp phát, đồng thời tự tìm kiếm các nguồn tài trợ mới và dần - Công ty đã thực hiện cơ chế hách toán độc lập với một số Công ty thành viên làm cho đơn vị này có trách nhiệm cao hơn trong việc quản lý TSCĐ được giao, tiết kiệm và sử dụng có hiệu quả hơn nguồn vốn được cấp phát, đồng thời tự tìm kiếm các nguồn tài trợ mới và dần dần khắc phục được những nguyên nhân sử dụng vốn kém hiệu quả. 2.3.2. Những hạn chế cần khắc phục trong việc sử dụng vốn tại Công ty xây dựng công trình hàng không Mặc trong thời gian qua đã liên tục có những cố gắng vượt bậc nhưng trong hoạt động quản lý và sử dụng vốn kinh doanh của công ty ACC vẫn còn bộc lộ một số điều bất cập nhất định. Nguyên nhân của những mặt hạn chế này bao gồm cả những lý do chủ quan lẫn khách quan. Những khó khăn từ phía thị trường tác động khiến công ty phải đưa ra các giải pháp tình thế phù hợp, do mối quan hệ giữa công ty ACC và các nhà cung cấp, các đơn vị thành viên trong Tổng công ty còn nhiều vướng mắc… và một phần còn là do những khiếm khuyết mà bản thân công ty đã phạm phải trong công tác quản lý tài chính. - Hiệu suất sử dụng toàn bộ vốn có xu hướng giảm dần qua các năm: năm 2000 hiệu quả sử dụng vốn là 4,26; năm 2001 là 4,1; năm 2002 là 3,5; năm 2003 là 0,13 - Hiệu suất sử dụng vốn cố định thấp: năm 2002 hiệu suất sử dụng vốn cố định là 4,344; năm 2003 là 2,263 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 53 - Số vòng quay vốn lưu động giảm dần: năm 2002 là 16,056 vòng đến năm 2003 chỉ còn 6,4005 vòng - Mức doanh lợi vốn cố định và vốn lưu động ít biến động qua các năm, năm 2003 còn 0,092 - Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu và lợi nhuận trên vốn thấp mặc dù hàng năm tổng vốn và doanh thu đều tăng. Nguyên nhân dẫn đến tỷ suất lợi nhuận thấp là: + Các khoản giảm giá hàng bán tăng lên hàng năm từ 13.279.304 đồng vào năm 2000 đến 65.971.687 đồng năm 2003 + Các khoản nợ phải thu của Công ty khá lớn năm 2000 là 61.382.642.119 đồng; năm 2001 là 51.832.521.783 đồng; năm 2002 là 25.917.895.564 đồng; năm 2003 là 46.544.087.705 đồng. Do vậy mà dẫn đến Công ty không tận dụng được hết các nguồn vốn và đang bị chiếm dụng vốn. Mặc dù, ta nhận thấy nguồn vốn ngân sách cấp hàng năm là khá lớn, đồng thời vốn vay rất cao nhưng hiệu quả lại chưa tối ưu. + Việc xác định phương pháp và tỷ lệ khấu hao chưa hợp lý, bởi lẽ đối với ngành xây dựng công trình hàng không chịu ảnh hưởng tổng hợp của nhiều yếu tố làm máy móc thiết bị hư hỏng nhanh. Do đó số tiền khấu hao chưa thể dù đắp để tái sản xuất giản đơn TSCĐ chứ chưa nói đến tái đầu tư mở rộng TSCĐ, vì vậy dẫn đến chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp rất cao năm 2002 là 5.069.142.180 đồng; năm 2003 là 5.196.403.032 đồng Nguyên nhân đãn đến hiệu quả sử dụng toàn bộ vốn không cao: + Về hệ thống sản xuất: Thiết bị sản xuất ở các đơn vị vẫn còn một số thiết bị cũ, sử dụng lâu năm do vậy mà năng suất không cao, chi phí sửa chữa bảo dưỡng lớn. Số lao động gián tiếp chiếm tỷ lệ khá cao trong cơ cấu lao động của Công ty (năm 2002 là 22,4%; năm 2003 là 23%) Hệ thống cung ứng vật tư, vật liệu và thiết bị là đa số các thiết bị mà Công ty nhập về đều có nguồn gốc từ nước ngoài, giá nhập rất cao. Các vật liệu vật tư còn phải nhập ngoại khá nhiều với mức thuế cao. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 54 Bên cạnh đó, hoạt động xây dựng cơ bản thường buộc doanh nghiệp phải duy trì một lương vốn ứng trước lớn mà trong đó có một bộ phận không nhỏ nằm trong giá trị dở dang. Để chuẩn bị tiến hành thi công một công trình công ty phải đầu tư, huy động trang thiết bị, vật tư máy móc và nhân lực trong quá trình thi công. Lượng vốn dồn vào công trình mà đặc biệt là công trình có khối lượng thi công lớn yêu cầu chất lượng và kỹ thuật cao. Việc kéo dài thời gian ngừng thi công sẽ làm giảm hiệu quả sử dụng các yếu tố khác như trang thiết bị vật chất, vật tư, nhân lực… Một số chi phí khác như chi phí thuê máy móc, thiết bị vật tư, chi phí tiền lương công nhân chờ việc, chi phí mua vật tư chờ sử dụng sẽ tăng lên do phải kéo dài thời gian thanh toán làm tăng lượng vốn đưa vào quá trình sản xuất kinh doanh mà hiệu quả sản xuất kinh doanh vẫn giảm. - Các khoản phải thu của năm 2003 tăng so với năm 2002 là 24.028.123.491 đồng, số tiền này chiếm một khoản khá lớn, Công ty cần hạn chế bán nợ đối với khách hàng để tăng mức huy động vốn dùng cho sản xuất kinh doanh theo đúng tiến độ (năm 2000 khoản phải thu là 61.382.642.119 đồng; năm 2001 là 51.832.521.783 đồng; năm 2002 là 25.917.895.564 đồng; năm 2003 là 46.544.087.705 đồng), tuy nhiên các khoản phải thu của Công ty có xu hướng giảm dần theo từng năm nhưng vẫn ở mức cao. - Giảm thiểu số lượng hàng tồn kho: Lượng tồn kho đang còn ở mức tương đối cao, số vòng quay hàng tồn kho ngày một có chiều hướng xấu đi (năm 2002 số hàng tồn kho là 22.180.530.901 đồng ; năm 2003 là 67.950.676.615 đồng), còn số vòng quay hàng tồn kho của Công ty là 5 vòng của năm 2002 ; 1,96 vòng của năm 2003 Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 55 Chương III Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại công ty xây dựng công trình hàng không Trong thời gian qua, xây dựng các công trình hàng khônglà một trong những lĩnh vực có tốc độ tăng trưởng khá cao. đất nước trong giai đoạn phát triển, nên có nhu cầu rất lớn về đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, đây chính là nhân tố thúc đẩy sừ phát triển của ngành hàng không trong lĩnh vực xây dựng. Từ nhu cầu xây dựng rất lớn như vậy đã mở ra cho các Công ty những cơ hội và thách thức lớn, tuy vậy, cũng dẫn đến sự cạnh tranh rất gay gắt trong thị trường xây dựng, thậm chí cạnh tranh khong lành mạnh, dìm giá,bỏ thầu với giá rất thấp dẫn đến những thiệt thòi không đáng có cho doanh nghiệp. để có thể tăng trưởng trong một môi trường như vậy thì việc thực hiện những giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng từng vốn có ý nghĩa sống còn đối với mỗi doanh nghiệp. Xuất phát từ việc phân tích thực trạng sử dụng vốn ở Công ty xây dựng công trình hàng không cùng với những gợi ý của cán bộ ở phòng tài chính – kế toán mà tôi mạnh dạn đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn ở Công ty ACC như sau : 3.1. Giải pháp chung nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty ACC Giải pháp 1: Tiếp tục tổ chức và thực hiện tốt việc lập kế hoạch Một trong những nguyên nhân dẫn đến doanh thu của Công ty tăng lên đáng kể là do cơ cấu đầu tư hợp lý. Công ty đã thực hiện tốt việc lập kế hoạch sử dụng vốn, kiểm tra giám sát thường xuyên việc thực hiện kế hoạch, tìm tòi thị trường mới khẳng định uy tín của mình trên thị trường cũ. Bộ phận kế hoạch của Công ty đã xây dựng kế hoạch sử dụng vốn trong thời gian 5 đén 10 năm. Tuy nhiên, việc triển khai kế hoạch còn bị coi nhẹ. Bản kế hoạch vẫn chỉ là một công trình nghiên cứu. Trong thời gian tới, Công ty cần tiếp tục triển khai bản kế hoạch cụ thê cho phù hợp với từng năm, từng thời kỳ. Các kế hoạch chi tiết và cụ thể cho từng năm bao gồm : Kế hoạch huy động các nguồn vốn, kế hoạch phân bổ các nguồn vốn có gốc từ ngân sách xuống các đơn vị thành viên, kế hoạch sử dụng vốn bổ sung, kế hoạch trả nợ vốn vay ( ngắn, trung và dài hạn), kế hoạch đổi mới trang Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 56 thiết bị, kế hoạch đánh giá lại thiết bị, kế hoạch chuyển thiết bị từ đơn vị thành viên sang đơn vị thành viên khác, kế hoạch thu hồi vốn của các khoản vay và cấp tín dụng. Giải pháp 2: Tăng cường đầu tư, đổi mới máy móc thiết bị công nghệ Trong thời gian tới Công ty cần tiếp tục đổi mới đồng bộ các máy móc thiết bị, công nghệ sản xuất mới để nâng cao năng lực sản xuất. Các thiết bị máy móc cũ ở các đơn vị cần được tiếp tục nâng cấp và Công ty cần mạnh dạn thanh lý, bỏ đi các thiết bị cũ mà khi đưa vào sản xuất không đạt sản lượng cao, năng suất thấp, chi phí sửa chữa thiết bị tốn kém. Giải pháp 3: Triệt để các nguyên tắc hạch toán kinh doanh. Lấy thu bù chi có lãi, thực hiện giám sát bằng đồng tiền, chịu trách nhiệm bằng vật chất và được khuyến khích bằng lợi ích vật chất, đảm bảo tính độc lập tự chủ cho các đơn vị thành viên. Công ty thực hiện hạch toán kinh doanh độc lập nên Công ty luôn tạo động lực khuyến khích người lao động từ đó mà nâng cao được năng suất lao động và phát huy sáng kiến của các cán bộ công nhân viên trong Công ty từ đó có thể tiết kiệm được chi phí. 3.1.1. Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cố định tại công ty xây dựng công trình hành không Giải pháp 1: Tăng cường công tác quản lý bảo dưỡng tài sản cố định Mặc dù đối với các đơn vị thành viên thực hiện hạch toán độc lập, quyền hạn và trách nhiệm trong việc sử dụng tài sản cố định của mỗi đơn vị là phải rõ ràng phải tự chịu trách nhiệm, sử dụng các đòn bẩy kinh tế khuyến khích người lao động có ý thức bảo quản, giữ gìn máy móc thiết bị và xử lý kỹ luật nghiêm khắc những người gây thiệt hại tài sản cố định của Công ty. Giải pháp 2: Tăng cường việc thu hồi vốn cố định Tăng cường bằng cách chọn phương pháp và mức khấu hao hợp lý, đánh giá lại giá trị tài sản cố định khi có biến động giá cả trên thị trường để tính đúng tính đủ khấu hao và giá thành. Giải pháp 3: Tăng cường đổi mới tài sản cố định Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 57 đó là một yếu tố quan trọng để hạ thấp chi phí sản xuất, sửa chữa, tăng năng suất lao động. Do vậy, Công ty cần nhanh chóng xử lý dứt điểm các tài sản cố định hư hỏng nhằm thu hồi vốn cố định, bổ sung thêm vốn cho sản xuất kinh doanh hay tái đầu tư cho tài sản cố định mới. 3.1.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn lưu động tại công ty xây dựng công trình hành không Giải pháp 1: Tăng doanh thu Doanh thu cao chứng tỏ thị phần của Công ty trên thị trường cao, nó phản ánh quy mô kinh doanh của Công ty. Vì vậy, phải cố gắng để không ngừng tăng doanh thu. Doanh thu phụ thuộc vào 3 yếu tố : + Số lượng các công trình được hoàn thành và bàn giao + Kết cấu công trình + Giá quyết toán công trình Do đó để tăng doanh thu trong thời gian tới Công ty cần phải đẩy mạnh các hoạt động marketing như : - Chiến lược đặt giá tranh thầu thấp nhất - Chiến lược tập trung vào trọng điểm - Chiến lược đa dạng hoá thích hợp - Chiến lược liên kết để tăng sức manh cạnh tranh Giải pháp 2: Tiết kiệm chi phí bán hàng Thực tế cho thấy những năm qua chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp của Công ty rất lớn. Tiết kiệm chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp nhằm tránh lãng phí để quá trình kinh doanh đạt hiệu quả. Giải pháp 3: Kế hoạch hoá sử dụng vốn Đối với việc lập kế hoạch vốn lưu động hàng năm, cần cân đối giữa nhu cầu vốn, xác định nguồn vốn thiếu hụt để có kế hoạch huy động. Hàng năm trên cơ sở số liệu thực hiện của năm trước cùng với kết quả kiểm tra, phân tích, dự đoán thị trường, xây dựng kế hoạch thu mua nguyên vật liệu. Dựa Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 58 trên kế hoạch này, xác định nhu cầu vốn hợp lý cho từng khâu trong quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh để trên cơ sở tiết kiệm vốn lưu động. Giải pháp 4: Tăng tốc độ luân chuyển vốn lưu động trong lĩnh vực sản xuất Trong thời gian tới, Công ty nên tập trung lực lượng thi công, áp dụng phương pháp thi công tiên tiến, sử dụng rộng rãi các công nghệ mới, nâng cao mức độ cơ giới hoá để rút ngắn thời gian làm việc của mỗi giai đoạn thi công. đồng thời tổ chức thi công hợp lý, nhanh gọn, dứt điểm, giữ vững tiến độ và sự cân đối nhịp nhàng trong sản xuất góp phần giảm bớt gián đoạn giữa các bước thi công. 3.2. Những kiến nghị góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng vốn tại Công ty xây dựng công trình hàng không Để tạo được động lực thúc đẩy sự hoạt động của Công ty xây dựng công trình hàng không, tăng cường tính cộng hưởng của các giải pháp đã nêu ra ở trên, nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng vốn của Công ty một số ý kiến sau cần được xem xét Kiến nghị về việc giảm lãi suất ngân hàng Do các ngân hàng có vai trò rất lớn đối với doanh nghiệp thông qua lãi suất và hoạt động giao dịch. Doanh nghiệp luôn luôn muốn tối thiểu hoá chi phí, do vậy mà khung lãi suất mà nhà nước quy định phải đảm bảo khuyến khích các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh có hiệu quả, sao cho lợi nhuận thu được tối thiểu phải bù đắp chi phí. Với mức lãi suất hiện nay là 0,75%/ tháng với vay dài hạn và 0,65%/ thàng với vay ngắn hạn là vẫn còn cao. Nhằm tạo điều kiện cho các doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả hơn, trong thời gian tới đè nghi ngân hàng Nhà nước có biện pháp hạ thấp mức lãi suất thấp hơn nữa. Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 59 Kết luận Trong nền kinh tế thị trường cạnh tranh gay gắt quyết liệt, muốn tồn tại và chủ động đảm bảo quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp được diễn ra một cách liên tục, nhịp nhàng, doanh nghiệp phải có một lượng vốn nhất định. Bên cạnh đó nâng cao hiệu quả sử dụng vốn kimh doanh là một vấn đề mang tính cấp thiết, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với các doanh nghiệp. Hiện nay hầu hết các doanh nghiệp đang trong tình trạng thiếu vốn sản xuất. Vì vậy, doanh nghiệp luôn tìm cách sử dụng vốn một cách có hiệu quả nhất. Công ty xây dựng công trình hàng không thuộc Tổng công ty bay dịch vụ Việt Nam – Bộ Quốc phòng, mặc dù là một doanh nghiệp Nhà nước và còn được hưởng những ưu đãi nhất định từ Bộ quốc phòng nhưng với quy mô khá lớn, nhu cầu trang thiết bị, công nghệ hiện đại cao, trình độ quản lý còn nhiều hạn chế… cũng sẽ không tránh khỏi những khó khăn. Vì vậy, Việc tìm ra những giải pháp có thể giúp công ty xây dựng công trình hàng không sử dụng hiệu quả hơn nữa những nguồn lực sẵn có của mình có ý nghĩa rất quan trọng. Được sự giúp đỡ của kế toán tổng hợp Thượng úy Cao Văn Kế cùng nhiều cán bộ khác trong công ty và sự hướng dẫn của Ths. Phan Thị Hạnh em đã hoàn thành chuyên đề thực tập của mình. Chuyên đề này em mạnh dạn đưa ra máy một số giải pháp nhằm đem lại hiệu quả trực tiếp trong hoạt động quản lý tài chính của công ty xây dựng công trình hàng không, nhưng điều quan trọng hơn kiến thức được học ở trường đem đối chiếu với thực tế. Nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trong sản xuất kinh doanh là một vấn đề bao quát, rộng và khó về lý luận và thực tiễn. Do vậy, trong phạm vi chuyên đề này em chỉ đề cập tổng thể thực trạng công tác sử dụng vốn tại công ty đồng thời đi sâu nghiên cứu các chỉ tiêu hiệu quả sử dụng vốn, rút ra nhận xét, Chuyên đề thực tập tốt nghiệp Tài chính doanh nghiệp 42C 60 qua đó đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao công tác sử dụng vốn của công ty. Do kiến thức và thời gian còn hạn chế, thực tế chưa nhiều nên bài chuyên đề này không tránh khỏi thiếu sót, rất mong được sự đóng góp chân thành của thầy cô giáo, bạn bè để em hoàn thiện đề tài này. Em xin được chân thành cám ơn Ths. Phan Thị Hạnh và các cán bộ của công ty xây dựng công trình hàng không, những người đã hết sức hướng dẫn và chỉ bảo em trong suốt thời gian thực tập cũng như việc để hoàn thành chuyên đề tốt nghiệp.