Trong nhiều năm qua, cùng với sự phát triển của kinh tế - xã hội, hệ
thống pháp luật quản lý kinh tế - xã hội ngày càng đƣợc xây dựng đồng bộ.
Trong đó, các quy định của pháp luật điều chỉnh công tác quản lý nhà nƣớc về
trật tự xây dựng đô thị đƣợc quan tâm xây dựng và ngày càng hoàn thiện, đã và
đang phát huy hiệu quả tích cực. Việc tổ chức thực hiện pháp luật ngày càng
hiệu quả; hoạt động xây dựng, phát triển đô thị trên địa bàn Quận 12 ngày càng
đi vào nền nếp, góp phần tạo dựng diện mạo hiện đại, bảo đảm cảnh quan kiến
trúc, các yêu cầu về cơ sở hạ tầng, hạ tầng kỹ thuật đô thị đáp ứng ngày càng
tốt hơn các yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, cần nhìn nhận rằng,
tốc độ đô thị hóa ở quận 12 cao đứng hàng đầu thành phố, nhƣng công tác quản
lý nhà nƣớc trên lĩnh vực trật tự xây dựng đô thị vẫn chƣa theo kịp, bộc lộ một
số hạn chế, yếu kém nhất định đòi hỏi phải hoàn thiện nhằm đảm bảo yêu cầu
phát triển đô thị bền vững, đây là một yêu cầu mang tính cấp bách. Nhận thức
đƣợc vấn đề này, Luận văn đã tiến hành nghiên cứu công tác quản lý nhà nƣớc
về trật tự xây dựng nhằm chấn chỉnh kỷ cƣơng, kỷ luật, nâng cao hiệu lực, hiệu
quả quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn quận 12, thành phố
Hồ Chí Minh, qua nghiên cứu, đã hoàn thành nhiệm vụ, mục tiêu nhƣ sau:
- Hệ thống, hình thành khung lý thuyết quản lý nhà nƣớc về trật tự xây
dựng; làm rõ các khái niệm về xây dựng, quản lý xây dựng, quản lý nhà nƣớc
về xây dựng, sự cần thiết và yêu cầu quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô
thị, nội dung quản lý nhà nƣớc về trật tự đô thị với sáu nội dung: quản lý nhà
nƣớc về xây dựng theo quy; quản lý nhà nƣớc về cấp và thu hồi giấy phép xây;
quản lý nhà nƣớc về xây dựng theo giấy phép xây dựng; tổ chức tập huấn, bồi
dƣỡng kiến thức nghiệp vụ cho CBCC quản lý về trật tự xây dựng đô thị; tuyên
truyền, phổ biến pháp luật về xây dựng; thanh tra, kiểm tra, khiếu nại, tố cáo và
xử phạt vi phạm hành chính trong xây dựng;
117 trang |
Chia sẻ: yenxoi77 | Lượt xem: 941 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Quản lý nhà nước về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn Quận 12, thành phố Hồ Chí Minh - Nguyễn Di Khang, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
hành đƣa vào sử dụng 42 công trình phòng chống lụt bão. Triển khai
40 dự án trong nhiệm kỳ, đã hoàn thành 13 dự án, đang thực hiện 20 dự án, chuẩn bị
thực hiện 07 dự án. Trong năm 2013, Ủy ban nhân dân Quận 12 đã tổ chức diễn tập
mẫu công tác tìm kiếm cứu hộ, cứu nạn khi có tình huống thiên tai xảy ra trên địa
bàn quận. Ủy ban nhân dân quận đang lập thủ tục đầu tƣ xây dựng bến bãi, nhà kho
chứa vật chất phòng chống lụt bão, tập luyện ca nô tại phƣờng Thạnh Lộc theo quy
định.
Thƣờng xuyên tăng cƣờng công tác kiểm tra, kiên quyết xử lý nghiêm cũng
nhƣ tích cực ngăn chặn ngay từ ban đầu các trƣờng hợp vi phạm trật tự xây dựng,
đặc biệt là xử lý dứt điểm đối với một số trƣờng hợp tồn đọng kéo dài.
Thực hiện các kế hoạch kiểm tra, xử lý các trƣờng hợp tụ tập, mua bán lấn
chiếm và các phƣơng tiện dừng đỗ trên vỉa hè, các trƣờng hợp kinh doanh gia cầm
không qua kiểm dịch; xây dựng và triển khai kế hoạch xử lý các điểm kinh doanh tự
phát lấn chiếm lòng lề đƣờng phức tạp, đồng thời kết hợp tổ chức tuyên truyền, vận
động thực hiện mỹ quan đô thị, nhất là tại các điểm có tình hình phức tạp và các
tuyến đƣờng trọng điểm. Đặc biệt, tập trung đợt cao điểm ra quân thực hiện lập lại
trật tự lòng lề đƣờng tại hẻm 80 khu phố 1, phƣờng Đông Hƣng Thuận; chợ Tân
Hƣng và điểm mua bán tự phát tại khu phố 5, phƣờng Tân Hƣng Thuận, điểm mua
bán tự phát đƣờng TMT 13 và các tuyến đƣờng trọng điểm trên địa bàn quận mà Ủy
ban nhân dân quận có cam kết với Ủy ban nhân dân thành phố.
b. Những hạn chế, bất cập
- Về quản lý nhà nƣớc đối với quy hoạch:
Hiện nay, quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2000 đã phủ kín toàn bộ diện tích đất tự
nhiên của Quận 12, tuy nhiên có một số khu vực trƣớc đây thuộc quy hoạch đất dự
81
trữ, đất công nghiệp nay đƣợc điều chỉnh sang quy hoạch là đất hỗn hợp nhƣng chƣa
đƣợc cấp trên hƣớng dẫn rõ ràng nên Ủy ban nhân dân quận gặp nhiều khó khăn
trong việc giải quyết các thủ tục hành chính nhà - đất cho ngƣời dân (nhƣ chuyển
mục đích sử dụng đất làm nhà ở, tách thửa nhà ở - đất ở, cấp phép xây dựng nhà
ở,...). Một số nơi quy hoạch cụ thể chi tiết 1/500 nên công tác cấp phép xây dựng
hầu nhƣ là dựa trên bản đồ quy hoạch chi tiết 1/2000 phần quy hoạch sử dụng đất và
quy hoạch giao thông đã đựợc phê duyệt. Quy hoạch chung tỷ lệ quá nhỏ nên việc
quản lý đất đai, chỉ giới xây dựng và chỉ giới đƣờng đỏ thiếu chính xác, một số địa
bàn chƣa đảm bảo công tác quy hoạch, quản lý sử dụng lộ giới hẻm, công tác cập
nhật hẻm giới chƣa đảm bảo, gây khó khăn cho việc cấp GPXD và quản lý trật tự
xây dựng trên địa bàn Quận. Bên cạnh đó, việc công khai các bản đồ quy hoạch đã
đƣợc thực hiện song còn nhiều hạn chế, bất cập, chƣa đảm bảo minh bạch, chƣa
tạo sự đồng thuận, thu hút tham gia của ngƣời dân vào tuyên truyền phổ biến và
thực hiện quy hoạch xây dựng.
- Về quản lý nhà nƣớc đối với cấp phép xây dựng
Theo số liệu phân tích số lƣợng giấy phép xây dựng đƣợc cấp từ năm
2012 đến nay, chúng ta có thể thấy đƣợc tỷ lệ tăng đều qua các năm, tuy nhiên,
để so sánh với tốc độ đô thị hóa của quận 12 thì vẫn chƣa đảm bảo, có rất nhiều
nguyên nhân, nhƣng trƣớc hết là từ phía chủ đầu tƣ, ngƣời có công trình xây
dựng và trực tiếp chịu trách nhiệm về công trình của mình; họ vẫn mang tâm lý
ngại tiếp xúc với cơ quan quản lý nhà nƣớc, luôn nghĩ thủ tục cấp GPXD rất khó
khăn, mặc dù thủ tục hành chính đã cải cách rất nhiều, đội ngũ cán bộ trực tiếp
thực hiện công tác cấp CPXD đã đƣợc từng bƣớc chuẩn hóa. Đây có lẽ là một
trong những nguyên nhân dẫn đến hành vi vi phạm trật tự xây dựng công trình
không phép.
Hồ sơ xin cấp GPXD phải bao gồm cả giấy chứng nhận quyền sử dụng
đất. Đây là, điều kiện khiến các chủ đầu tƣ gặp nhiều khó khăn khi tiến hành xin
phép xây dựng. Bởi nguồn gốc đất sử dụng, chuyển mục đích sử dụng đất trên
82
địa bàn quận là còn phức tạp. Các chủ đầu tƣ có nhu cầu xây dựng nhƣng vƣớng
một điều là chƣa hoàn thành thủ tục xin cấp giấy CNQSDĐ. Giấy tờ thiếu, mà
để hoàn thành đầy đủ lại phải mất rất nhiều thời gian. Bên cạnh đó, với tâm lý
của chủ đầu tƣ xây dựng các công trình nhà ở thì ngừời xây dựng sau lại muốn
cốt nền cao hơn nhà xây trƣớc, ô văng, mái đua đua ra nhiều hơn nhà trƣớc để
thế hiện sự nổi trội hơn so với xung quanh vì lẽ đó mà mặc dù đã có phép xây
dựng nhƣng các chủ đầu tƣ này vẫn cố tình xây dựng sai phép để đạt đƣợc mục
đích riêng của mình. Dẫn đến tình trạng kiến trúc không gian đô thị lộn xộn
thiếu mỹ quan và không đồng bộ.
- Về công tác thanh tra xây dựng.
Thực hiện Nghị định 26/2013/NĐ -CP ngày 29 tháng 3 năm 2013 của
Chính phủ về tổ chức và hoạt động của Thanh tra ngành Xây dựng, lực lƣợng
Thanh tra xây dựng địa bàn quận 12 đƣợc thành lập để làm nhiệm vụ trong
ngành xây dựng không làm các nhiệm vụ khác nhƣ trƣớc đây mà tập trung vào
chuyên sâu của quản lý Ngành.
Theo báo cáo thanh tra của Thanh tra Chính phủ và ngành thanh tra về
thanh tra xây dựng, đánh giá việc quy định thanh tra viên xây dựng phải đƣợc
đào tạo qua trƣờng xây dựng, có trình độ đại học, biên chế là chƣa phù hợp, khó
áp dụng. Bởi vì, những ngƣời đã có bằng Ðại học Xây dựng thƣờng không về cơ
quan nhà nƣớc của quận làm việc vì thu nhập thấp; những ngƣời tốt nghiệp các
trƣờng đại học nhƣ Giao thông Vận tải, Thủy lợi, ... đƣợc đào tạo về xây dựng
công trình đều có thể thực hiện công việc của thanh tra viên xây dựng. Hiện nay,
Đội Thanh tra địa bàn quận chỉ có 4 thanh tra viên xây dựng, với khối lƣợng
công việc lớn, tốc độ xây dựng theo đồ án quy hoạch đƣợc duyệt, lực lƣợng thanh
tra xây dựng địa bàn không thể quán xuyến hết trên phạm vi rộng lớn, chằng chịt
với nhiều kênh rạch. Vì vậy, số vụ vi phạm trật tự xây dựng vẫn cao.
83
Một vấn đề cần quan tâm nữa là trong quá trình thực thi nhiệm vụ, thanh
tra xây dựng công tác tại cơ sở còn nặng về "cảm tính", thƣờng bị ràng buộc
bởi mối quan hệ họ hàng, xóm giềng.
Công tác chỉ đạo, phối hợp để xử lý vi phạm trật tự xây dựng giữa các
lực lƣợng công an, đơn vị dịch vụ điện nứớc còn chƣa đồng bộ, còn thiếu trách
nhiệm dẫn đến công trình xây dựng vi phạm không phép vẫn còn vi phạm. Tình
trạng lập biên bản vi phạm nhiều lần mà không xử lý kiên quyết vẫn xảy ra.
- Về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực trật tự xây dựng
Quy định pháp luật chƣa thực sự rõ ràng trong Thông tƣ số 02/2014/TT-
BXD ngày 12/02/2014 của Bộ Xây dựng Quy định chi tiết và hƣớng dẫn thi
hành một số điềucủa Nghị định số 121/2013/NĐ-CP ngày 10/10/2013 của Chính
phủquy định xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựngkhiến cho
việc hiểu sai và vận dụng ở các đơn vị là khác nhau. Tạo kẽ hở cho việc vi phạm
trật tự xây dựng diễn ra. Mặt khác, theo quy định của Thông tƣ này đối với các
công trình sai phép cho phép tồn tại chỉ xử phạt với mức phạt theo quy định hiện
hành dễ tạo cho chủ đầu tƣ sẵn sàng xây dựng sai phép và chấp nhận nộp phạt
để đƣợc tồn tại. Vì mức phạt ở 40% chi phí xây dựng thì chƣa đủ sức răn đe đối
với chủ đầu tƣ nhất là đối với nhà đầu tƣ cơ hội.
c. Nguyên nhân của những hạn chế, bất cập
- Nguyên nhân khách quan:
Thứ nhất, Luật xây dựng 2014 có hiệu lực từ ngày 01 tháng 01 năm 2015 có
nhiều điểm mới so với Luật xây dựng năm 2003, nhƣng các Nghị định, Thông tƣ
và các văn bản quy phạm pháp luật chậm ban hành, cũng nhƣ Thông tƣ hƣớng dẫn
thi hành luật xây dựng 2014 nhƣng còn nhiều ý kiến khác nhau trong thực tiễn áp
dụng cũng là nguyên nhân khách quan cho quản lý trật tự xây dựng đô thị.
Thứ hai, Quận 12 đang trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội và phát
triển đô thị theo xu thế công nghiệp hóa, hiện đại hóa, tốc độ đô thị hóa đứng
84
hàng đầu thành phố, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hƣớng Dịch vụ - Công
nghiệp – Nông nghiệp, đẩy mạnh xây dựng kết cấu hạ tầng là sự tác động khách
quan trong quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị.
Thứ ba, công tác quy hoạch xây dựng chƣa đáp ứng đƣợc yêu cầu đầu tƣ,
quy hoạch chung tỷ lệ quá nhỏ nên việc quản lý đất đai, chỉ giới xây dựng và chỉ giới
đƣờng đỏ thiếu chính xác, một số địa bàn chƣa đảm bảo công tác quy hoạch, quản lý
sử dụng lộ giới hẻm, công tác cập nhật hẻm giới chƣa đảm bảo, gây khó khăn cho
việc cấp GPXD và quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn Quận. Chức năng nhiệm vụ
giữa các cơ quan vẫn còn chồng chéo, sự phân cấp trách nhiệm trong quản lý
trật tự xây dựng chƣa rõ ràng, sự ỷ lại chờ đợi, chƣa chủ động xử lý vi phạm
trong lĩnh vực xây dựng cũng là một trong những nguyên nhân khách quan. Bên
cạnh đó, việc công khai các bản đồ quy hoạch đã đƣợc thực hiện song còn nhiều
hạn chế, bất cập, chƣa đảm bảo minh bạch, chƣa tạo sự đồng thuận, thu hút tham
gia của ngƣời dân vào tuyên truyền phổ biến và thực hiện quy hoạch xây dựng.
Thứ tư, phong tục tập quán của ngƣời dân về tâm linh chọn ngày, tháng,
năm để xây dựng nhà ở, công trình nên thủ tục rƣờm rà, phức tạp, nhất là phải
có GCNQSD đất và quyền sở hữu nhà ở với ngƣời dân luôn là một thủ tục khó,
do nhiều thời kỳ quản lý, ngƣời dân không đủ hồ sơ thủ tục, hơn nữa tập quán
sinh sống của ngƣời dân địa phƣơng không thích và chƣa quen ở nhà chung cƣ,
khi sử dụng nhà chung cƣ lại phát sinh thêm chi phí quản lý vận hành, ảnh
hƣởng đến thu nhập.
- Nguyên nhân chủ quan:
Thứ nhất, tổ chức bộ máy và đội ngũ cán bộ, công chức quản lý nhà nƣớc
trong lĩnh vực xây dựng vừa yếu vừa thiếu; công tác phối kết hợp giữa các cấp,
các ngành chƣa cao, hiện tƣợng né trách, đùn đẩy, nể nang và thiếu trách nhiệm
trong quản lý và xử phạt là một trong những nguyên nhân chủ quan trong quản
lý trật tự xây dựng.
85
Thứ hai, công tác thông tin tuyên truyền chính sách, pháp luật về quy
hoạch xây dựng đô thị quản lý trật tự, xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực
xây dựng, cấp phép xây dựng, chƣa đƣợc tuyên truyền rộng rãi, chỉ mới ở dạng
pano, áp phích chung chung chƣa coi trọng ngƣời dân và tổ chức ở cơ sở có biết
hay không biết. Nhận thức và hiểu biết pháp luật và quy trình liên quan đến công
tác cấp phép xây dựng của các chủ đầu tƣ, ngƣời dân và kể cả một số cán bộ
công chức, thực hiện công tác cấp phép xây dựng chƣa đầy đủ, nên khi thực hiện
còn lúng túng hoặc thực hiện không đúng theo quy định.
Thứ ba, nguồn vốn, kinh phí, phƣơng tiện công cụ, phục vụ công tác thanh
tra xây dựng và lực lƣợng trật tự đô thị còn chậm đƣợc trang bị, một bộ phận lực
lƣợng thanh tra xây dựng và công chức phòng Quản lý đô thị chƣa đủ chuẩn theo
quy định về bằng cấp, trình độ và năng lực chuyên môn còn hạn chế, một mặt
chƣa thu hút đƣợc nhân lực có đủ chuẩn, mặt khác chế độ chính sách, điều kiện
làm việc và nhất là tiền lƣơng là nguyên nhân khó thu hút lao động có đủ bằng
cấp (đại học xây dựng, giao thông, thủy lợi. ..), nay theo quy định mới tổ cức
thanh tra xây dựng chỉ có ở cấp Bộ và Sở Xây dựng đã tạo ra nguyên nhân chủ
quan mới đặt ra đối với quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng.
Thứ tư, tỷ lệ phủ kín quy hoạch chi tiết còn thấp nên việc quản lý trật tự
xây dựng đô thị còn nhiều khó khăn, việc xây dựng phát triển đô thị và tuân thủ
quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc đô thị còn nhiều bất cập, thiếu chặt chẽ. Bên
cạnh đó, công tác tổ chức thực hiện của cơ quan quản lý nhà nƣớc về cấp phép
xây dựng vẫn còn một số mặt chƣa tốt, việc thụ lý hồ sơ chƣa kịp thời.
86
Tiểu kết Chƣơng 2
Trong Chƣơng 2, luận văn đã khái quát giới thiệu vị trí địa lý và kinh tế -
xã hội của quận 12, thành phố Hồ Chí Minh, những tác động đến quản lý nhà
nƣớc về trật tự xây dựng đô thị, vận dụng lý thuyết ở Chƣơng 1, phân tích, đánh
giá thực trạng quản lý trật tự xây dựng đô thị,gồm các nội dung: tuyên truyền,
phổ biến pháp luật về xây dựng; quản lý nhà nƣớc về xây dựng theo quy hoạch;
quản lý nhà nƣớc về cấp, thu hồi giấy phép xây dựng và xây dựng theo giấy
phép xây dựng; tổ chức tập huấn, bồi dƣỡng kiến thức nghiệp vụ cho cán bộ
công chức quản lý về trật tự xây dựng đô thị; thanh tra, kiểm tra, giải quyết
khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm hành chính trong xây dựng, làm rõ những kết
quả, hạn chế, nguyên nhân chủ quan và khách quan. Trên cơ sở đó làm căn cứ
đề xuất các giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng tại địa bàn
quận 12, thành phố Hồ Chí Minh.
87
Chương 3
PHƢƠNG HƢỚNG VÀ GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ
TRẬT TỰ XÂY DỰNG ĐÔ THỊ TẠI ĐỊA BÀN QUẬN 12,
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
3.1. PHƢƠNG HƢỚNG VÀ MỤC TIÊU
3.1.1. Phƣơng hƣớng, mục tiêu quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng
đô thị của thành phố Hồ Chí Minh
Ngày 10 tháng 8 năm 2012, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 16 –
NQ/TW về phƣơng hƣớng, nhiệm vụ phát triển Thành phố Hồ Chí Minh đến
năm 2020 chỉ trõ nhiệm vụ, phƣơng hƣớng phát triển đô thị thành phố cụ thể
nhƣ sau:
Về mục tiêu: trên cơ sở vận dụng sáng tạo Nghị quyết Đại hội XI của
Đảng, Chiến lƣợc phát triển kinh tế - xã hội 2011 - 2020 gắn với thực hiện có
hiệu quả Nghị quyết Đại hội IX của Đảng bộ, Thành phố cần tiếp tục phát huy
truyền thống cách mạng vẻ vang, kiên định con đƣờng xã hội chủ nghĩa, nỗ lực
phấn đấu, chủ động nắm bắt thời cơ, vƣợt qua thách thức, giữ vững ổn định
chính trị - xã hội, cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình và nâng cao chất
lƣợng tăng trƣởng, xây dựng đồng bộ kết cấu hạ tầng, phát triển Thành phố
nhanh và bền vững với chất lƣợng và tốc độ cao hơn mức bình quân chung của
cả nƣớc, xây dựng môi trƣờng văn hoá lành mạnh; không ngừng nâng cao đời
sống vật chất và tinh thần của nhân dân, bảo đảm an ninh, quốc phòng. Xây
dựng Thành phố Hồ Chí Minh văn minh, hiện đại với vai trò đô thị đặc biệt, đi
đầu trong sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, đóng góp ngày càng lớn với
khu vực và cả nƣớc; từng bƣớc trở thành trung tâm lớn về kinh tế, tài chính,
thƣơng mại, khoa học - công nghệ của đất nƣớc và khu vực Đông Nam Á; góp
phần tích cực đƣa nƣớc ta cơ bản trở thành nƣớc công nghiệp theo hƣớng hiện
đại vào năm 2020.
88
Về nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu: tập trung xây dựng, tạo bƣớc đột phá về
hệ thống kết cấu hạ tầng đô thị; đổi mới, nâng cao chất lƣợng, hiệu lực, hiệu quả
công tác quy hoạch, thiết kế đô thị, quản lý quy hoạch kiến trúc, quy hoạch xây
dựng nông thôn mới, quản lý đô thị gắn với kế hoạch phát triển kinh tế, văn hoá,
xã hội, tăng cƣờng thế trận quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân. Đầu tƣ nâng
cấp cải tạo, chỉnh trang đô thị cũ. Bổ sung cơ chế, chính sách khuyến khích
mạnh mẽ các thành phần kinh tế tham gia đầu tƣ, đặc biệt chú ý khai thác nguồn
vốn từ nhà xƣởng, quyền sử dụng đất để góp phần tạo vốn xây dựng kết cấu hạ
tầng đô thị. Chủ động phối hợp với các bộ, ngành Trung ƣơng và các địa
phƣơng liên quan tập trung xây dựng hệ thống giao thông công cộng có sức chở
lớn, đƣờng sắt đô thị, phát triển đƣờng vành đai, đƣờng trên cao, đƣờng cao tốc,
luồng tàu đƣờng biển, đƣờng sông; các hệ thống cấp nƣớc, thoát nƣớc, chống
ngập, xử lý chất thải, hạ tầng năng lƣợng, hạ tầng viễn thông Đầu tƣ xây dựng
hệ thống đê ven biển, công trình thuỷ lợi ven sông Sài Gòn, hệ thống cống ngăn
triều, kiểm soát lũ, giải quyết cơ bản tình trạng ùn tắc giao thông, ngập nƣớc, kết
nối với kết cấu hạ tầng các tỉnh lân cận và vùng đồng bằng Sông Cửu Long.
Tăng cƣờng công tác quản lý và bảo vệ môi trƣờng; đẩy mạnh xã hội hoá, huy
động các nguồn lực tham gia bảo vệ môi trƣờng, chủ động ứng phó, hạn chế tác
hại do biến đổi khí hậu và nƣớc biển dâng. [6]
3.1.2. Phƣơng hƣớng, mục tiêu quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng
đô thị của quận 12, thành phố Hồ Chí Minh
Quận 12 là một đơn vị cấu thành tổ hợp không gian kiến trúc của thành
phố Hồ Chí Minh, nên việc nghiên cứu quy hoạch phát triển không gian của
quận phải gắn liền với sự phát triển chung của thành phố với mục tiêu phát huy
mọi nguồn lực tạo ra một không gian kiến trúc cảnh quan phù hợp với tính chất,
chức năng và đảm bảo sự phát triển đồng bộ; tạo đƣợc một môi trƣờng, một
không gian tốt, mang tính đặc trƣng để xây dựng đƣợc hình ảnh một đô thị văn
minh, hiện đại phát triển theo hƣớng đô thị sinh thái; làm cơ sở cho công tác
89
quản lý trật tự xây dựng đô thị và phát triển đô thị; phục vụ phát triển kinh tế,
nâng cao đời sống nhân dân; Nghị quyết Đại hội Đảng bộ quận lần thứ V nhiệm
kỳ (2015-2020) đề ra mục tiêu: “Tiếp tục đổi mới phƣơng thức, nâng cao năng
lực, hiệu quả lãnh đạo và chất lƣợng đội ngũ cán bộ đảng viên; huy động mọi
nguồn lực đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hƣớng dịch vụ - công
nghiệp - nông nghiệp, tăng trƣởng kinh tế bền vững; phát triển đồng bộ kết cấu
hạ tầng kỹ thuật - xã hội, xây dựng môi trƣờng văn hóa lành mạnh, không ngừng
nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của Nhân dân; giữ vững quốc phòng - an
ninh, xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh; tăng cƣờng hiệu lực, hiệu quả
quản lý Nhà nƣớc, phát huy vai trò của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc và các đoàn
thể Nhân dân tham gia xây dựng, quản lý xã hội, đƣa quận 12 phát triển theo
hƣớng đô thị văn minh, hiện đại, nghĩa tình”; định hƣớng phát triển đô thị nhƣ
sau:
- Khu vực phía Tây của quận gồm các phƣờng Tân Thới Nhất, Trung Mỹ
Tây, Tân Chánh Hiệp, Hiệp Thành và Tân Thới Hiệp: địa hình dạng gò triền,
nền đất chịu lực tốt, là khu vực với bố cục không gian mật độ xây dựng tƣơng
đối cao và có khả năng bố trí xây dựng các công trình kiến trúc cao tầng. Dự
kiến nơi đây tổ chức phát triển các khu công nghiệp - tiểu thủ công nghiệp tập
trung , các trung tâm công cộng thƣơng nghiệp - dịch vụ và hình thành các khu
dân cƣ nhằm hổ trợ cho việc thực hiện chƣơng trình giãn dân từ khu vực nội
thành cũ ra;
- Khu vực phía Đông của quận gồm các phƣờng Thạnh Xuân, Thạnh Lộc,
An Phú Đông : địa hình phẳng và thấp, nền đất yếu là khu vực có bố cục chủ
yếu là khu nhà vƣờn mật độ xây dựng thấp. Các khu nhà vƣờn kết hợp với cảnh
quan sông Sài Gòn và các kênh rạch trong khu dân cƣ sẽ tạo nên khu ở có chất
lƣợng cao, môi trƣờng lý tƣởng cho nghỉ ngơi và du lịch.
Dọc sông rạch hình thành các khu vui chơi giải trí công viên cây xanh kết
hợp sông nƣớc sẽ tạo mặt thoáng cho đô thị, cải tạo vi khí hậu cho khu vực. Tổ
90
chức thoát nƣớc tự nhiên và tận dụng tạo thêm nhiều hồ đào để có thể cân bằng
đào đắp tại chỗ.
Quy hoạch chung xây dựng Quận đƣợc nghiên cứu đồng bộ từ việc phát
triển các mạng lƣới hạ tầng xã hội nhƣ quy hoạch sắp xếp lại các khu vực hiện
hữu, xây dựng các khu ở mới khang trang, xây dựng mới các công trình công
cộng, công viên cây xanh đảm bảo phục vụ ngƣời dân, đến việc phát triển mạng
lƣới hạ tầng kỹ thuật nhƣ cấp điện, cấp nƣớc, thoát nƣớc, mở thêm các tuyến
giao thông nội bộ gắn kết các khu nhằm thay đổi bộ mặt nông thôn chuyển dần
thành các khu đô thị văn minh hiện đại.
Tổ chức không gian của quận 12 khai thác thế mạnh về điều kiện tự
nhiên, đất đai, cảnh quan thiên nhiên, hệ thống giao thông nối kết giữa thành
phố với các tỉnh và Campuchia:
- Khu vực phía Tây của quận gồm các phƣờng Tân Thới Nhất, Trung Mỹ
Tây, Tân Chánh Hiệp, Hiệp Thành và Tân Thới Hiệp: địa hình dạng gò triền,
nền đất chịu lực tốt, là khu vực với bố cục không gian mật độ xây dựng tƣơng
đối cao và có khả năng bố trí xây dựng các công trình kiến trúc cao tầng, mật độ
xây dựng 35 - 40 %.
- Khu vực phía Đông của quận gồm các phƣờng Thạnh Xuân, Thạnh Lộc,
An Phú Đông : địa hình phẳng và thấp, nền đất yếu là khu vực có bố cục chủ
yếu là khu nhà vƣờn mật độ xây dựng thấp 25 – 30%, tầng cao từ 2 – 5 tầng, kết
hợp với cảnh quan sông Sài Gòn và các kênh rạch trong khu dân cƣ sẽ tạo nên
khu ở có chất lƣợng cao, môi trƣờng lý tƣởng cho nghỉ ngơi và du lịch.
Quận 12 chia thành 5 khu ở, trong đó: khu 1, 2, 3 là khu có mật độ xây
dựng cao và nhà cao tầng ƣu tiên bố trí xây dựng ở các khu dân cƣ này. Khu dân
cƣ 4 và 5 là vùng đất trũng, sông rạch nhiều, đất có giá trị phát triển kinh tế
vƣờn, là khu dân cƣ nhà vƣờn sinh thái, mật độ xây dựng thấp, kết hợp với cảnh
quan dọc sông Sài Gòn phát triển du lịch:
91
- Khu 1: Vị trí nằm ở phía Tây nam của quận bao gồm phƣờng Tân Thới
Nhất và Đông Hƣng Thuận và một phần Tân Thới Hiệp; diện tích đất tự nhiên
886,45ha, số dân dự kiến khoảng 120.000 ngƣời. Khu ở hiện hữu : Chỉnh trang
nâng cấp hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật, tầng cao >2 tầng, mật độ xây dựng 40
-50%. Khu ở mới : Xây dựng hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật trƣớc khi xây
dựng nhà ở , tầng cao 2 - 5 tầng, mật độ xây dựng ≤ 40%.
- Khu 2: Vị trí nằm ở phía Tây Bắc của quận bao gồm phƣờng Trung Mỹ
Tây và phƣờng Tân Chánh Hiệp; diện tích đất tự nhiên 692,01 ha, số dân dự
kiến khoảng 95.000 ngƣời (quy hoạch duyệt 100.000 ngƣời). Đây là khu vực
dân cƣ có tốc độ đô thị hóa cao do Công viên phần mềm Quang Trung, khu
Nông nghiệp kỹ thuật cao (trại rau Đồng Tiến) đang hình thành. Khu này đƣợc
chỉnh trang, nâng cấp thông qua việc xác định thêm các tuyến đƣờng nội bộ, hệ
thống hạ tầng kỹ thuật, đồng thời sắp xếp lại để tạo thêm quỹ đất xây dựng công
cộng, cải thiện môi trƣờng sống cho khu vực. Khu ở hiện hữu : Chỉnh trang xây
dựng xen cài giữa dân cƣ hiện hữu và dân cƣ xây mới, tầng cao >2 tầng, mật độ
xây dựng 40 -50%. Khu ở mới : xây dựng khu chung cƣ cao tầng, tái định cƣ
phục vụ các khu công nghiệp, tầng cao > 2 tầng, mật độ xây dựng ≤ 40%.
- Khu 3: Vị trí gồm các phƣờng Hiệp Thành, và một phần phƣờng Thới
An, phƣờng Tân Thới Hiệp; diện tích đất tự nhiên 1.199,15 ha, số dân dự kiến
khoảng 150.000 ngƣời (QH duyệt 178.000 ngƣời). Khu ở hiện hữu sẽ cải tạo
chỉnh trang, phát triển khu ở mới theo hƣớng xây dựng khu chung cƣ cao tầng
phục vụ tái định cƣ, khu ở cho đối tƣợng khu nhập thấp. Khu ở hiện hữu : Chỉnh
trang xây dựng xen cài giữa dân cƣ hiện hữu và dân cƣ xây mới, tầng cao > 2
tầng, mật độ xây dựng 40 -50%. Khu ở mới : xây dựng khu chung cƣ cao tầng,
tái định cƣ phục vụ các khu công nghiệp, tầng cao > 2 tầng, mật độ xây dựng ≤
40%.
- Khu 4: Vị trí nằm ở phía Đông Bắc của quận giới hạn bởi đƣờng Quốc
lộ 1A, bao gồm một phần phƣờng Thạnh Xuân, Thạnh Lộc và An Phú Đông;
92
diện tích đất tự nhiên 1.679 ha, số dân dự kiến khoảng 55.000 ngƣời (quy hoạch
duyệt 37.000 ngƣời). Khu dân cƣ mật độ thấp, vùng đất trũng, sông rạch nhiều,
đất có giá trị phát triển kinh tế vƣờn. Xây dựng khu dân cƣ sinh thái kết hợp
phát triển du lịch, mật độ xây dựng thấp < 25%.
- Khu 5: Phía Nam đƣờng Quốc lộ 1A, bao gồm một phần phƣờng Thạnh
Xuân, Thạnh Lộc, An Phú Đông và Thới An; diện tích đất tự nhiên 818,3 ha, số
dân dự kiến khoảng 30.000 ngƣời (quy hoạch duyệt 15.000 ngƣời). Khu dân
cƣ mật độ thấp, vùng đất trũng, sông rạch nhiều, đất có giá trị phát triển kinh tế
vƣờn. Xây dựng khu dân cƣ kết hợp phát triển du lịch, mật độ xây dựng thấp <
25%.
3.2. GIẢI PHÁP QUẢN LÝ NHÀ NƢỚC VỀ TRẬT TỰ XÂY DỰNG TẠI
ĐỊA BÀN QUẬN 12, TP.HCM
Quản lý nhà nƣớc trật tự xây dựng đô thị là một lĩnh vực rộng lớn, có ảnh
hƣởng sâu rộng đến đời sống kinh tế- xã hội. Trên cơ sở đánh giá, phân tích thực
trạng công tác quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị trong những năm qua
cho thấy, để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô
thị trên địa bàn Quận 12 cần tập trung những nội dung sau:
3.2.1. Giải pháp về tổ chức tập huấn, bồi dƣỡng kiến thức, nghiệp vụ
cho CBCC quản lý về trật tự xây dựng đô thị và tuyên truyền, phổ biến
pháp luật về xây dựng
Thƣờng xuyên tổ chức tập huấn, phổ biến và hƣớng dẫn thực hiện các văn
bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực quản lý nhà nƣớc của ngành. Bồi dƣỡng
chuyên môn nghiệp vụ, pháp luật về xây dựng cho đội ngũ cán bộ, công chức
làm công tác quản lý xây dựng cấp quận, phƣờng.
Công tác phổ biến giáo dục pháp luật về trật tự xây dựng đô thị là rất
quan trọng, là khâu đầu tiên trong quá trình triển khai thực hiện pháp luật. Sự
khẳng định vai trò của pháp luật trong đời sống xã hội gắn liền với quá trình
93
không ngừng nâng cao ý thức và tính tích cực tham gia của mọi tầng lớp nhân
dân trong việc bảo vệ pháp luật. Trong thực tế, không phải lúc nào việc chấp
hành pháp luật cũng trở thành ý thức tự nguyện. Bởi vậy trong điều kiện hiện
nay, việc hình thành ý thức pháp luật, góp phần giúp mỗi ngƣời nhận ra tính
công bằng của pháp luật, chấp hành pháp luật trên cơ sở tự nguyện, xuất phát từ
nhu cầu của bản thân là rất quan trọng. Do vậy, cần phải tăng cƣờng công tác
phổ biến, giáo dục pháp luật không chỉ đối nhân dân mà còn cần phải tăng
cƣờng đối với các cán bộ, công chức - những ngƣời thực thi pháp luật. Để công
tác phổ biến, tuyên truyền, giáo dục pháp luật về đầu tƣ xây dựng đạt hiệu quả,
cần thực hiện tốt một số nội dung sau:
Tổ chức tập huấn các văn bản quy phạm pháp luật mới ban hành cho cán
bộ công chức để kịp thời áp dụng; tuyên truyền sâu rộng trong mọi tầng lớp
nhân dân một cách kịp thời, hiệu quả. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền phổ biến
các quy định của pháp luật trong lĩnh vực xây dựng cho cán bộ và các tầng lớp
nhân dân nâng cao hiểu biết và nâng cao nhận thức từ đó tự giác chấp hành giảm
thiểu sự can thiệp của các lực lƣợng chức năng.
Đa dạng hoá các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật: Tổ chức các
cuộc thi tìm hiểu pháp luật, tủ sách pháp luật, các cuộc vận động tuyên truyền,
loa phóng thanh tổ chức các ngày hội tƣ vấn pháp luật, trong đó ngƣời tƣ vấn
thƣờng là các đoàn viên thanh niên đang công tác tại các phòng ban chuyên môn
và ngƣời đƣợc tƣ vấn là tổ chức, cá nhân có nhu cầu tìm hiểu về các lĩnh vực
nhƣ đất đai, xây dựng .... qua đó, không những làm cho hình ảnh của ngƣời cán
bộ công chức trở nên gần gủi nhân dân hơn mà còn phát huy đƣợc tính xung
kích của đoàn viên thanh niên.
Nội dung tuyên truyền cần đa dạng, phong phú: Tập trung tuyên truyền
phổ biến giáo dục pháp luật những vấn đề mang tính cấp bách thời sự, theo từng
chuyên đề phù hợp với từng đối tƣợng trên địa bàn, đảm bảo có tính khả thi, có
hiệu quả trên lĩnh vực xây dựng; giới thiệu các văn bản quy phạm pháp luật mới;
94
giải đáp các thắc mắc nên kết hợp kèm các hình ảnh minh họa để nội dung
tuyên truyền sinh động hơn, không bị nhàm chán. Nhƣ vậy, tiếp tục phát triển
phƣơng thức tuyên truyền pháp luật là điều vô cùng cần thiết. Cần có những
phần thƣởng hay bồi dƣỡng hợp lý cho những chủ bút có những bài báo đăng
phản ánh đúng sự thật, tin “nóng” và giúp cơ quan quản lý nhà nƣớc về trật tự
xây dựng hoàn thành tốt nhiệm vụ đƣợc giao.
Xem chấp hành và thực hiện tốt các quy định về quản lý trật tự xây dựng
là giữ gìn kỷ cƣơng, phép nƣớc, nâng cao hiệu lực quản lý của chính quyền các
cấp, góp phần đẩy nhanh quá trình phát triển quận 12 theo hƣớng văn minh, hiện
đại, nghĩa tình. Mặt trận tổ quốc Việt Nam các cấp cần xây dựng cơ chế để Mặt
trận tổ quốc và các đoàn thể chính trị xã hội các cấp và lực lƣợng chính trị nòng
cốt cơ sở tham gia giám sát công tác quản lý trật tự đô thị trên địa bàn; tiếp tục
phối hợp với các cơ quan chức năng làm tốt công tác tuyên truyền, góp phần
chấn chỉnh công tác quản lý nhà nƣớc đối với cấp phép xây dựng.
3.2.2. Giải pháp quản lý nhà nƣớc về xây dựng theo quy hoạch
Quy hoạch xây dựng là cơ sở cho việc triển khai các hoạt động xây dựng,
kiểm soát quá trình phát triển đô thị và các khu chức năng, bảo đảm trật tự, kỷ
cƣơng trong hoạt động xây dựng, phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, an
ninh, quốc phòng, bảo vệ môi trƣờng. Quy hoạch xây dựng là căn cứ cho việc
hình thành các dự án và là cơ sở để quản lý trật tự xây dựng. Do vậy, việc coi
trọng và tăng cƣờng công tác quy hoạch xây dựng là rất quan trọng. Để khắc
phục đƣợc những tồn tại đã phân tích và thực hiện có hiệu quả công tác này cần
thực hiện tốt một số giải pháp sau:
Việc lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch xây dựng phải kịp thời, đầy đủ,
quy hoạch xây dựng thực sự đi trƣớc một bƣớc làm cơ sở cho việc hình thành và
triển khai thực hiện các dự án.
95
Cần khuyến khích và tạo cơ chế khuyến khích sự tham gia của nhân dân,
các hội nghề nghiệp, các tổ chức ngay từ khi bắt đầu lập quy hoạch đến việc tổ
chức thực hiện xây dựng theo quy hoạch. Công tác quy hoạch là việc lớn, phải
luôn đƣợc trƣng cầu rộng rãi ý kiến của nhân dân.
Cần bố trí đủ vốn để tổ chức lập quy hoạch và triển khai thực hiện quy
hoạch trên thực tế, chấm dứt tình trạng quy hoạch “treo”.
Rà soát các đồ án quy hoạch chi tiết, quy hoac h phân khu tỷ lê 1/2000
định kỳ theo Luât Quy hoac h đô thi; trên cơ sở đó kiến nghi đề xuất Sở Quy
hoạch – Kiến trúc, Ủy ban nhân dân thành phố điều chỉnh phù hợp.
Công bố, công khai các đồ án quy hoạch đã đƣợc phê duyệt cho các tổ
chức, cá nhân biết để thực hiện. Phƣơng thức công bố quy hoạch đƣợc duyệt sẽ
truyền tải trên các phƣơng tiện thông tin đại chúng nhƣ báo chí, truyền thanh,
bản tin quận hoặc tổ chức họp.
Nâng cao chất lƣợng công tác quy hoạch, quản lý đô thị và thực hiện theo
quy hoạch, theo quy chế quản lý kiến trúc. Các cơ quan chức năng hữu quan của
quận, phƣờng hƣớng dẫn, yêu cầu ngƣời dân và tổ chức thực hiện trách nhiệm
của chủ sở hữu, chủ đầu tƣ, ngƣời sử dụng: (1) Tuân thủ các quy định thuộc Quy
chế quản lý quy hoạch, kiến trúc đô thị và các quy định quản lý đô thị liên quan
khác; bảo vệ gìn giữ hình ảnh, tình trạng hiện có của công trình kiến trúc đang
sở hữu, đang sử dụng; khi công trình hƣ hỏng, phải sửa chữa kịp thời. (2) Khi
xây dựng mới hoặc cải tạo, nâng cấp công trình kiến trúc đô thị phải thực hiện
đúng quy hoạch đô thị và Quy chế quản lý quy hoạch, kiến trúc đô thị đƣợc
duyệt.
3.2.3. Giải pháp quản lý nhà nƣớc về cấp, thu hồi giấy phép xây dựng
và quản lý xây dựng theo giấy phép
Việc cấp giấy phép xây dựng đƣợc xem là cơ sở đảm bảo quản lý nhà
nƣớc về xây dựng, đặc biệt là việc xây dựng theo quy hoạch và tuân thủ các quy
96
định pháp luật có liên quan; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho các cá nhân,
tổ chức, hộ gia đình, chủ đầu tƣ trong xây dựng công trình; đồng thời tạo điều
kiện kiểm tra, giám sát, xử lí các vi phạm về trật tự xây dựng. Do đó, để đảm
bảo nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nƣớc trên lĩnh vực trật tự xây dựng
đô thị thì trƣớc hết chúng ta cần nâng cao hiệu quả quản lý nhà nƣớc về cấp giấy
phép xây dựng bằng các giải pháp nhƣ:
- Ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin vào hoạt động cấp phép xây
dựng; áp dụng quy trình quản lý mục tiêu chất lƣợng ISO 9001:2015 vào giải
quyết thủ tục cấp giấy phép xây dựng, quy định rõ thời gian, cách thức thực
hiện; hạn chế, tiến đến loại bỏ dần các thủ tục con.
- Niêm yết, công khai thủ tục hành chính trên lĩnh vực cấp phép xây dựng
cụ thể, rõ ràng, tạo điều kiện thuận lợi cho cá nhân, tổ chức khi thực hiện.
- Xây dựng hoàn chỉnh cơ sở dữ liệu, hệ thống bản đồ, song song đó, cần
đảm bảo việc sao lƣu dữ liệu phục vụ công tác cấp phép xây dựng.
- Đào tạo, nâng cao trình độ, năng lực, thái độ giao tiếp của đội ngũ cán
bộ công chức trực tiếp thực hiện công tác cấp giấy phép xây dựng.
- Xây dựng quy chế phối hợp giữa các cơ quan hữu quan trong công tác
phối hợp cấp giấy phép xây dựng đối với những trƣờng hợp phải xin ý kiến
chuyên ngành nhƣ phòng cháy chữa cháy, quân sự....
- Triển khai công tác cấp phép xây dựng qua mạng, rút ngắn thời gian
thực hiện.
Bên cạnh đó, để đảm bảo cho việc cấp giấy phép xây dựng hiệu quả thì
công tác cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản
khác gắn liền với đất và các thủ tục hành chính khác liên quan đến các quyền
của ngƣời sử dụng đất cũng là một trong những yếu tố ảnh hƣởng đến công tác
quản lý Nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị. Để đƣợc xem xét giải quyết cấp
giấy phép xây dựng thì chủ sử dụng phải xuất trình đƣợc các giấy tờ chứng minh
97
mình là chủ sở hữu mà cụ thể là giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở
hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất và một số loại giấy tờ quy định khác,
do đó cần đẩy mạnh: Giải quyết đúng hẹn đối với hồ sơ đủ điều kiện nhƣ hồ sơ:
cấp Giấy chứng nhận, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất;
chuyển mục đích sử dụng đất; tách – hợp thửa đất; đăng ký chuyển nhƣợng nhà,
đất; giải quyết đúng hẹn đối với hồ sơ giao dịch đảm bảo.
3.2.4. Giải pháp về thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và
xử lý vi phạm hành chính trong xây dựng
Muốn hoạt động xây dựng đi vào nền nếp, bảo đảm thực hiện theo đúng
quy định của pháp luật về đầu tƣ xây dựng cần phải tăng cƣờng công tác kiểm
tra, thanh tra và kiện toàn, nâng cao năng lực hoạt động đội ngũ thanh tra xây
dựng:
- Bố trí cán bộ thanh tra xây dựng phụ trách địa bàn phƣờng cụ thể, việc
nắm rõ địa bàn phụ trách sẽ góp phần dễ dàng phát hiện các trƣờng hợp vi phạm,
xây dựng không phép, trái phép; liên tục cập nhật các văn bản quy phạm pháp
luật, cử cán bộ đi tập huấn, đào tạo, kịp thời nắm bắt các quy định mới để áp
dụng. Xây dựng quy trình, biểu mẫu theo hƣớng đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn
thời gian giải quyết tối đa có thể để ngƣời ngƣời dân dễ tiếp cận và không mất
nhiều thời gian liên hệ giải quyết.
- Có biện pháp xử lý triệt để các trƣờng hợp vi phạm, đặc biệt là tăng
cƣờng công tác kiểm tra địa bàn để phát hiện và ngăn chặn kịp thời, ngăn chặn
ngay từ đầu tất cả các trƣờng hợp vi phạm đúng theo quy định, xử lý dứt điểm
các trƣờng hợp còn tồn đọng, tổ chức thực hiện các biện pháp khắc phục hậu
quả do vi phạm hành chính gây ra;
- Kiểm tra xây dựng và tăng cƣờng kiểm tra cơ động kiểm tra thƣờng
xuyên địa bàn, kiểm tra đột xuất theo phản ánh của tổ chức, cá nhân, nhân dân...
98
- Tổ chức, theo dõi việc thi hành quyết định, tổ chức rà soát triển khai
thực hiện các quyết định đã có hiệu lực thi hành, tổ chức vận động các các tổ
chức, cá nhân chấp hành quyết định. Trƣờng hợp không chấp hành thì khẩn
trƣơng lập các thủ tục cần thiết và tổ chức cƣỡng chế theo qui định;
- Có chế độ luân chuyển, điều chuyển cán bộ thanh tra xây dựng hợp lý
tránh trƣờng hợp cán bộ thanh tra xây dựng móc nối với các tổ chức, cá nhân có
hoạt động xây dựng phi pháp, đồng thời trui rèn đƣợc bản lĩnh chính trị, đạo đức
nghề nghiệp của cán bộ thanh tra xây dựng.
- Tăng cƣờng công tác quản lý trật tự xây dựng, kiểm tra hƣớng dẫn chủ
đầu tƣ thi công xây dựng đúng theo giấy phép, kéo giảm tình hình vi phạm trật
tự xây dựng đến mức thấp nhất.
- Xử lý triệt để các trƣờng hợp cố ý vi phạm, đặc biệt là tăng cƣờng công
tác kiểm tra địa bàn để phát hiện và ngăn chặn ngay từ ban đầu các trƣờng hợp
vi phạm, yêu cầu tổ chức thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả do vi phạm
hành chính gây ra.
Nâng cao hiệu quả quản lý cán bộ công chức trong thi hành nhiệm vụ:
- Tăng cƣờng kiểm tra, đôn đốc cán bộ quản lý xây dựng thực hiện tuần
tra và xử lý nghiêm các công trình xây dựng không phép sai phép; xử lý nghiêm
cán bộ quản lý xây dựng để xảy ra tình trạng xây dựng nhà không phép, sai
phép và buông lỏng quản lý địa bàn, bao che, tiếp tay cho chủ đầu tƣ và đầu nậu
xây dựng nhà, công trình không phép trên địa bàn.
- Tăng cƣờng công tác giáo dục, đào tạo cán bộ công chức về cả chuyên
môn nghiệp vụ lẫn đạo đức nghề nghiệp, tránh để xảy ra tình trạng nhũng nhĩu,
quan liêu, cửa quyền làm mất hình ảnh ngƣời cán bộ công chức – công bọc
của nhân dân.
- Yêu cầu cán bộ công chức tuân thủ đúng các nội quy, quy chế cơ quan
nhƣ đi làm và ra về đúng giờ, nâng cao hiệu quả giải quyết công việc.
99
Xử lý vi phạm pháp luật về trật tự xây dựng đô thị phải nghiêm minh, kịp
thời:
- Tăng cƣờng công tác kiểm tra để hƣớng dẫn, nhắc nhở chủ đầu tƣ thi
công xây dựng đúng theo giấy phép và các quy định của pháp luật, góp phần kéo
giảm tình hình vi phạm trật tự xây dựng đến mức thấp nhất.
- Đối với các trƣờng hợp cố tình vi phạm, cần xử lý vi phạm pháp luật về
đầu tƣ xây dựng nghiêm minh, kịp thời có tác dụng ngăn chặn hành vi vi phạm
tiếp diễn, răn đe, giáo dục đối tƣợng vi phạm. Bên cạnh đó còn có tác dụng răn
đe, phòng ngừa đối với những đối tƣợng khác và tạo lòng tin cho nhân dân.
- Theo dõi việc chấp hành các quyết định cƣỡng chế, nộp phạt vi phạm
hành chính của chủ đầu tƣ, đảm bảo đúng các quy định của pháp luật.
3.2.5. Nhóm giải pháp khác:
Cần huy động được quần chúng nhân dân phát hiện và cung cấp thông tin
và lên án về những hành vi vi phạm pháp luật về đầu tư xây dựng: phần lớn
những hành vi vi phạm pháp luật về trật tự xây dựng đƣợc thể hiện rất rõ bởi nó
đƣợc biểu hiện ra bên ngoài là những công trình xây dựng mà bằng mắt thƣờng
ai cũng có thể nhìn thấy đƣợc, không dễ gì che giấu nhƣ những hành vi vi phạm
pháp luật khác. Quần chúng nhân dân, đặc biệt là những ngƣời sinh sống và làm
việc ở khu vực gần với công trình bị vi phạm sẽ rất dễ phát hiện. Do vậy, cần
phải huy động đƣợc quần chúng nhân dân phát hiện và cung cấp thông tin về
những hành vi vi phạm; cung cấp số điện thoại đƣờng dây nóng để nhân dân có
thể kịp thời và dễ dàng phản ánh các hành vi vi phạm về trật tự xây dựng đến
cho cơ quan quản lý Nhà nƣớc. Bên cạnh đó, cần có các hình thức tuyên dƣơng,
khen thƣởng kịp thời đối với các tổ chức cá nhân thực hiện tốt để nêu gƣơng.
Có biện pháp bảo vệ những cán bộ, công chức thi hành công vụ: Xử lý vi
phạm pháp luật về trật tự xây dựng nói chung là công việc phức tạp, nhạy cảm
bởi nó liên quan trực tiếp đến lợi ích về vật chất và tinh thần của tổ chức, cá
100
nhân vi phạm. Thực tế đã có một số đối tƣợng bị xử lý vi phạm trật tự xây dựng
có những biểu hiện chống đối ngƣời thi hành công vụ. Do vậy, cần phải có biện
pháp bảo vệ những cán bộ, công chức thi hành công vụ để họ yên tâm và có
trách nhiệm thực hiện nhiệm vụ đƣợc giao, khắc phục tình trạng né tránh, đùn
đẩy trách nhiệm: (1) trong quá trình tổ chức cƣỡng chế công trình, cần có kế
hoạch huy động lực lƣợng bảo vệ hiện trƣờng (công an, quân sự, dân quân tự
vệ...), lực lƣợng y tế... để ngăn chặn kịp thời ngƣời vi phạm có hành vi chống
đối; (2) xử lý nghiêm minh các trƣờng hợp chống đối ngƣời thi hành công vụ;
(3) có chính sách hỗ trợ đối với cán bộ công chức tham gia thi hành công vụ bị
hành hung, tai nạn gây thƣơng tật.
Tăng cường công tác cải cách thủ tục hành chính: (1) chú trọng công tác
cải cách hành chính theo hƣớng có lợi cho nhân dân, đơn giản về thủ tục nhƣng
vẫn phải đảm bảo các quy định của pháp luật, rút ngắn tối đa thời gian thụ lý
giải quyết hồ sơ; cán bộ công chức khi tiếp công dân phải giữ thái độ niềm nở,
đúng mực, tận tình hƣớng dẫn ngƣời dân thực hiện các quy định của Pháp luật;
(2) ban hành các hƣớng dẫn thủ tục, bảng mẫu cần thiết và niêm yết ở các khu
vực dễ tiếp cận nhƣ Ủy ban nhân dân quận, Ủy ban nhân dân phƣờng, các ban
điều hành khu phố (3) nghiên cứu tổ chức thực hiện mô hình tiếp nhận và trả
kết quả giải quyết các thủ tục hành chính cho công dân có nhu cầu, giảm việc đi
lại nhiều lần cho ngƣời dân; (4) xử lý nghiêm các trƣờng hợp cán bộ công chức
gây phiền hà, nhũng nhĩu ngƣời dân hoặc yêu cầu bổ sung thêm giấy tờ không
có trong quy định.
3.3. KIẾN NGHỊ
Qua nghiên cứu, nhận thấy để thực hiện tốt công tác quản lý Nhà nƣớc
về trật tự xây dựng xây dựng đô thị, Luận văn đề xuất một số kiến nghị nhƣ
sau:
Kiến nghị đối với UBND quận 12:
- Đẩy mạnh, tăng cƣờng công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật trên
101
lĩnh vƣc trật tự xây dựng đô thị bằng nhiều hình thức đến tận đia bàn khu dân
cƣ; bên cạnh đó, cần nêu gƣơng các cá nhân, tổ chức thực hiện tốt, đồng thời
xử phạt làm gƣơng các cá nhân, tổ chức vi phạm trật tự xây dựng đô thị.
Thƣờng xuyên tổ chức cập nhật kiến thức pháp luật, giao tiếp ứng xử cho đội
ngũ làm công tác quản lý trật tự xây dựng đô thị.
- Rà soát, điều chỉnh quy hoạch 1/2000 phù hợp điều kiện phát triển
kinh tế - xã hội quận, thƣờng xuyên cập nhật hẻm giới để tạo cơ sở pháp lý
cho việc giải quyết hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hồ sơ tách
thửa, cấp phép xây dựng;
- Quan tâm, bố trí nguồn vốn triển khai thực hiện hiệu quả đồ án quy
hoạch, kêu gọi đầu tƣ hệ thống cơ sở hạ tầng, giao thông; hạn chế tình trạng
dự án chậm thực hiện dẫn đến “treo” nhiều năm cản trở sự phát triển đồng bộ,
bền vững đô thị.
- Nâng cao hiệu quả công tác cấp giấy phép xây dựng trên địa bàn
quận; đơn giản hóa thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian thực hiện. Quản lý
chặt chẽ mục đích sử dụng, chất lƣợng công trình xây dựng, đảm bảo công
trình sử dụng đúng mục đích; hạn chế tình trạng phân lô, bán nền, bán nhà vi
bằng không đảm bảo tiêu chuẩn phá vỡ quy hoạch đô thị.
- Luân chuyển, điều động cán bộ chức danh địa chính – xây dựng cần
có lộ trình mang tính kế thừa để đảm bảo công tác nắm chắc địa bàn, tránh
trƣờng hợp cá nhân, tổ chức lợi dụng lúc giao thời để thực hiện hành vi vi
phạm trật tự xây dựng đô thị.
- Xây dựng lực lƣợng chính trị nòng cốt cơ sở, vận động nhân dân tham
gia phát hiện sớm, ngăn chặn các hành vi vi phạm trật tự xây dựng đô thị.
Kiến nghị đối với UBND thành phố, các Sở ngành liên quan:
- Sớm giải quyết các khó khăn vƣớn mắc trên lĩnh vực đất đai cho
ngƣời dân trên địa bàn quận 12 nhƣ: tỷ lệ đất quy hoạch đất dự trữ không có
cơ sở pháp lý để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và các nhu cầu về
xây dựng cho ngƣời dân; việc quy hoạch kéo dài qua nhiều năm, không có
102
nguồn vốn thực hiện đã gây ảnh hƣởng không nhỏ với đời sống nhân dân trên
địa bàn, nhiều mãnh đất bị hoang hóa.
- Rà soát, điều chỉnh quy chế phối hợp giữa Thanh tra xây dựng địa bàn
quận với các cơ quan chức năng quận, phƣờng trong công tác quản lý trật tự
xây dựng đô thị theo hƣớng phân cấp mạnh cho cơ sở.
Tiểu kết Chƣơng 3
Trong Chƣơng 3, luận văn đã hệ thống định hƣớng, mục tiêu quản lý và
phát triển đô thị thành phố Hồ Chí Minh nói chung và quận 12 nói riêng.
Trên cơ sở định hƣớng, mục tiêu phát triển đô thị, các hạn chế và nguyên
nhân nghiên cứu ở Chƣơng 2, tác giả luận văn đề xuất năm nhóm giải pháp:
giải pháp về tổ chức tập huấn, bồi dƣỡng kiến thức, nghiệp vụ cho CBCC quản
lý về trật tự xây dựng đô thị và tuyên truyền, phổ biến pháp luật về xây dựng;
giải pháp quản lý nhà nƣớc về xây dựng theo quy hoạch; giải pháp quản lý nhà
nƣớc về cấp, thu hồi giấy phép xây dựng và quản lý xây dựng theo giấy phép;
giải pháp về thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm
hành chính trong xây dựng và nhóm giải pháp khác.
Đồng thời, Luận văn đã nêu lên một số kiến nghị nhằm hoàn thiện thể
chế, nguồn lực thực hiện Luật Xây dựng và Thanh tra xây dựng để nâng cao
hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn quận
12, thành phố Hồ Chí Minh.
103
KẾT LUẬN
Trong nhiều năm qua, cùng với sự phát triển của kinh tế - xã hội, hệ
thống pháp luật quản lý kinh tế - xã hội ngày càng đƣợc xây dựng đồng bộ.
Trong đó, các quy định của pháp luật điều chỉnh công tác quản lý nhà nƣớc về
trật tự xây dựng đô thị đƣợc quan tâm xây dựng và ngày càng hoàn thiện, đã và
đang phát huy hiệu quả tích cực. Việc tổ chức thực hiện pháp luật ngày càng
hiệu quả; hoạt động xây dựng, phát triển đô thị trên địa bàn Quận 12 ngày càng
đi vào nền nếp, góp phần tạo dựng diện mạo hiện đại, bảo đảm cảnh quan kiến
trúc, các yêu cầu về cơ sở hạ tầng, hạ tầng kỹ thuật đô thị đáp ứng ngày càng
tốt hơn các yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Tuy nhiên, cần nhìn nhận rằng,
tốc độ đô thị hóa ở quận 12 cao đứng hàng đầu thành phố, nhƣng công tác quản
lý nhà nƣớc trên lĩnh vực trật tự xây dựng đô thị vẫn chƣa theo kịp, bộc lộ một
số hạn chế, yếu kém nhất định đòi hỏi phải hoàn thiện nhằm đảm bảo yêu cầu
phát triển đô thị bền vững, đây là một yêu cầu mang tính cấp bách. Nhận thức
đƣợc vấn đề này, Luận văn đã tiến hành nghiên cứu công tác quản lý nhà nƣớc
về trật tự xây dựng nhằm chấn chỉnh kỷ cƣơng, kỷ luật, nâng cao hiệu lực, hiệu
quả quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị tại địa bàn quận 12, thành phố
Hồ Chí Minh, qua nghiên cứu, đã hoàn thành nhiệm vụ, mục tiêu nhƣ sau:
- Hệ thống, hình thành khung lý thuyết quản lý nhà nƣớc về trật tự xây
dựng; làm rõ các khái niệm về xây dựng, quản lý xây dựng, quản lý nhà nƣớc
về xây dựng, sự cần thiết và yêu cầu quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô
thị, nội dung quản lý nhà nƣớc về trật tự đô thị với sáu nội dung: quản lý nhà
nƣớc về xây dựng theo quy; quản lý nhà nƣớc về cấp và thu hồi giấy phép xây;
quản lý nhà nƣớc về xây dựng theo giấy phép xây dựng; tổ chức tập huấn, bồi
dƣỡng kiến thức nghiệp vụ cho CBCC quản lý về trật tự xây dựng đô thị; tuyên
truyền, phổ biến pháp luật về xây dựng; thanh tra, kiểm tra, khiếu nại, tố cáo và
xử phạt vi phạm hành chính trong xây dựng;
104
- Đúc kết kinh nghiệm từ các địa phƣơng khác để rút ra kinh nghiệm
trong công tác quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị trên địa bàn quận 12;
- Phân tích vị trí địa lý và kinh tế - xã hội của quận 12, thành phố Hồ Chí
Minh, những tác động đến quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô thị, đánh giá
thực trạng quản lý trật tự xây dựng,gồm các nội dung: quản lý nhà nƣớc về xây
dựng theo quy; quản lý nhà nƣớc về cấp và thu hồi giấy phép xây; quản lý nhà
nƣớc về xây dựng theo giấy phép xây dựng; tổ chức tập huấn, bồi dƣỡng kiến
thức nghiệp vụ cho CBCC quản lý về trật tự xây dựng đô thị; tuyên truyền, phổ
biến pháp luật về xây dựng; thanh tra, kiểm tra, khiếu nại, tố cáo và xử phạt vi
phạm hành chính trong xây dựng; làm rõ những kết quả, hạn chế, nguyên nhân
chủ quan và khách quan;
- Hệ thống định hƣớng, mục tiêu quản lý và phát triển đô thị thành phố
Hồ Chí Minh nói chung và quận 12 nói riêng.
- Đề xuất năm nhóm giải pháp: giải pháp quản lý nhà nƣớc về xây dựng
theo quy hoạch; giải pháp quản lý nhà nƣớc về cấp, thu hồi giấy phép xây dựng
và quản lý xây dựng theo giấy phép; giải pháp về tổ chức tập huấn, bồi dƣỡng
kiến thức, nghiệp vụ cho CBCC quản lý về trật tự xây dựng đô thị và tuyên
truyền, phổ biến pháp luật về xây; giải pháp về thanh tra, kiểm tra, giải quyết
khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm hành chính trong xây dựng và nhóm giải
pháp khác.
- Đề xuất một số kiến nghị nhằm hoàn thiện thể chế, nguồn lực thực hiện
Luật Xây dựng và Thanh tra xây dựng để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý
nhà nƣớc về trật tự xây dựng tại địa bàn quận 12, thành phố Hồ Chí Minh.
Là địa phƣơng có lịch sử hình thành và phát triển khá lâu đời từ vùng đất
Hóc Môn năm xƣa, Quận 12 không thể chỉ đẩy mạnh phát triển hiện đại mà
phải luôn kết hợp cùng bảo tồn, gìn giữ các giá trị của đô thị hiện hữu. Bằng
nghị lực và quyết tâm của mình, chắc chắn Quận 12 sẽ vững vàng phát triển đô
thị một cách bền vững trong thời gian tới.
105
Mặc dù, đã rất cố gắng, do điều kiện hạn chế về thời gian và trình độ,
Luận văn đã hoàn thành mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu, nhƣng sẽ không
tránh khỏi những sai sót, khiếm khuyết nhất định. Rất mong đƣợc thầy cô và
bạn đọc quan tâm giúp đỡ chỉ dẫn.
Tác giả luận văn xin trân trọng cám ơn !
106
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Luật Xây dựng số 50/2014/QH13 (2014) của Quốc hội khóa XIII.
2. Luật Quy hoạch đô thị số 30/2009/QH12 (2009) của Quốc hội khóa
XII.
3. Luật Xử lý vi phạm hành chính (2013). Quốc hội khóa XIII.
4. Luật Nhà ở năm 2005.
5. Luật Thanh tra năm 2010.
6. Nghị quyết số 16 – NQ/TW Ngày 10 tháng 8 năm 2012 của Bộ Chính
trị về phƣơng hƣớng, nhiệm vụ phát triển Thành phố Hồ Chí Minh đến năm
2020 chỉ trõ nhiệm vụ, phƣơng hƣớng phát triển đô thị thành phố
7. Nghị định số 11/2013/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý đầu tƣ phát
triển đô thị.
8. Nghị định số 121/2013/NĐ-CP của Chính phủ Quy định Xử phạt vi
phạm hành chính trong lĩnh vực Xây dựng.
9. Nghị định số 26/2013/NĐ-CP ngày 29/3/2013 của Chính phủ về tổ
chức và hoạt động của Thanh tra ngành Xây dựng.
10. Nghị định số 101/2017/NĐ-CP ngày tháng 9 năm 2017 của Chính phủ
về đào tạo, bồi dƣỡng cán bộ, công chức, viên chức.
11. Thông tƣ liên tịch số 02/2014/TT-BXD ngày 12 tháng 02 năm 2014
Quy định chi tiết và hƣớng dẫn thi hành một số điều của Nghị định số
121/2013/NĐ-CP ngày 10 tháng 10 năm 2013 của Chính phủ quy định xử phạt
vi phạm hành chính trong hoạt động xây dựng;kinh doanh bất động sản; khai
thác, sản xuất, kinh doanh vật liệu xây dựng;quản lý công trình hạ tầng kỹ thuật;
quản lý phát triển nhà và công sở.
12. Quyết định số 36/2005/QĐ-BXD ngày 24 tháng 10 năm 2005 của Bộ
trƣởng Bộ Xây dựng ban hành Quy định về tiêu chuẩn Thanh tra viên, cán bộ,
107
công chức làm việc trong cơ quan Thanh tra Xây dựng; trang phục, phù hiệu,
cấp hiệu, biển hiệu; phƣơng tiện, thiết bị kỹ thuật của Thanh tra Xây dựng.
13. Quyết định số 58/2013/QĐ – UBND ngày 18 tháng 12 năm 2013 của
UBND thành phố Hồ Chí Minh về “Ban hành Quy chế phối hợp quản lý trật tự
xây dựng trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh”.
14. Quyết định số 131/QĐ-TT ngày 12 tháng 11 năm 2015 của Thanh tra
Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh về việc “Ban hành Quy trình kiểm tra, xử
lý vi phạm hành chính về trật tự xây dựng của Thanh tra Sở Xây dựng”.
15. PGS.TSKH Nguyễn Ngọc Châu (2001): “Quản lý đô thị” NXB Xây
dựng, Hà Nội.
16. TS. Võ Kim Cƣơng (2004): “Quản lý đô thị trong thời kỳ đổi mới”.
NXB Xây dựng, Hà Nội.
17. Huỳnh Thanh Dũng (2015) "Quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng và
cấp phép xây dựng tại địa bàn thành phố Cà Mau, Luận văn cao học quản lý
công. TP.Hồ Chí Minh.
18. Học viện Hành chính quốc gia (2008) : “Giáo trình quản lý nhà nƣớc
về đô thị” NXB Lý luận chính trị, Hà Nội.
19. Báo cáo kinh tế - xã hội tổng kết 20 năm thành lập quận 12 (01/4/1997
– 01/4/2017).
20. Nguyễn Ngọc Quyến (2012): “Quản lý nhà nước về đô thị tại thành phố
Hà Nội, lý luận và thực tiễn”, Luận văn thạc sỹ, quản lý công. HN.
21. Nguyễn Đăng Sơn (2005) "Phƣơng pháp tiếp cận mới về Quy hoạch
và quản lý đô thị” NXB Xây dựng. HN.
22. Chử Thị Kim Anh (2014), "Quản lý nhà nƣớc về trật tự xây dựng đô
thị trên địa bàn quận Hoàng Mai". Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Luật- Khoa
Luật, Đại học quốc gia Hà Nội.
108
23. Các website: www.chinhphu.vn; www.hochiminhcity.gov.vn ...
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- luan_van_quan_ly_nha_nuoc_ve_trat_tu_xay_dung_do_thi_tai_dia.pdf