Luận văn Tăng cường công tác giáo dục pháp luật cho học sinh Trường Trung học cơ sở Nghĩa Lợi, huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An -Thực trạng và giải pháp

ất bản, giáo viên dạy môn giáo dục công dân, pháp luật đủ về số lượng, có phẩm chất đạo đức tốt, có trình độ, năng lực chuyên môn nghiệp vụ và kinh nghiệm thực tiễn. Quan tâm đào tạo, bồi dưỡng về ngoại ngữ và tiếng dân tộc cho đội ngũ cán bộ làm công tác phổ biến, giáo dục pháp luật tại những địa bàn liên quan” Chỉ thị số 32-CT/TW, ngày 09/12/2003 của Ban bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân: “Ban cán sự đảng Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp và các bộ ngành, địa phương tiếp tục hoàn thiện chương trình, giáo trình, sách giáo khoa về pháp luật phục vụ trực tiếp cho công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường theo phương châm kết hợp nhuần nhuyễn lý luận với thực tiễn, học đi đôi với hành. Việc đưa nội dung pháp luật vào giảng dạy trong nhà trường phải được chọn lọc hợp lý, có hệ thống và bảo đảm hiệu quả thiết thực.” Kế hoạch số: 143/KH-BGDĐT, ngày 29/3/2011 của Bộ Giáo Dục và đào tạo, về công tác phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2011 của Ngành giáo dục: “Tổ chức “Ngày pháp luật” định kỳ tại đơn vị thông qua các hình thức phù hợp để phổ biến các văn bản pháp luật mới cho cán bộ, giảng viên, công nhân viên và người học. Xây dựng, nâng cao hiệu quả quản lý, khai thác, sử dụng tủ sách pháp luật; mở chuyên mục PBGDPL trên Website, đài truyền thanh, bản tin nội bộ của đơn vị”. Quyết định Số : 2378 /QĐ-UBND, ngày 28 tháng 12 năm 2011 về việc ban hành Kế hoạch công tác phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012 trên địa bàn tỉnh Nghệ An: “Triển khai thực hiện tuyên truyền, phổ biến các văn bản pháp luật được thể chế hóa từ Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ IX. Đảm bảo các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đi vào thực tế cuộc sống.” Kế hoạch số: 102/KH-SGDĐT, ngày 12/10/2011 của Sở Giáo Dục và đào tạo Nghệ An, về triển khai công tác phổ biến giáo dục pháp luật ngành giáo dục Đào tạo năm học 2011- 2012: “Tích cực phổ biến những chủ trương, chính sách, văn bản pháp luật do Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành. Kết hợp việc phổ biến văn bản pháp luật với các cuộc vận động lớn, các phong trào thi đua của ngành năm học 2011-2012. Đồng thời phổ biến, giáo dục pháp luật cần gắn với nội dung cuộc vân động “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Tiếp tục thực hiện chương trình giáo dục pháp luật cho các lớp 6,7,8,9 theo hướng lồng ghép nội dung pháp luật trong môn giáo dục công dân.Tổ chức cuộc thi giáo viên dạy giỏi, học sinh học giỏi môn giáo dục công dân. Tổ chức báo cáo chuyên đề về pháp luật nhằm nâng cao ý thức chấp hành pháp luật, phòng ngừa vi phạm pháp luật trong học sinh.  CHƯƠNG 2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO HỌC SINH TRƯỜNG THCS NGHĨA LỢI - HUYỆN NGHĨA ĐÀN I. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH TRƯỜNG THCS NGHĨA LỢI Trường THCS Nghĩa Lợi nằm trên địa bàn xã Nghĩa Lợi, huyện Nghĩa Đàn, tỉnh Nghệ An là một xã miền núi ,xã thuộc xã 135 của huyện Nghĩa Đàn, phần lớn dân số là dân tộc thiểu số. Dân ở đây sống bằng nghề nông chiếm phần đa (khoảng 90%). Nguồn thu nhập chủ yếu là nông sản, tình hình chính trị còn hạn chế ,kinh tế còn lạc hậu, mặt bằng dân trí còn thấp. Trường được thành lập vào tháng 9 năm 1991 với vị trí gần trung tâm dân cư, nhưng điều kiện đi lại của giáo viên và học sinh còn gặp nhiều khó khăn do đường xá bị lầy lội vào mùa mưa lũ. Trường có ngôi nhà cấp 4 gồm : phòng Hiệu trưởng, phòng Phó Hiệu trưởng và phòng Hội đồng ;1 dãy nhà cao tầng bao gồm 12 phòng học trong đó phục vụ giảng dạy 8 phòng sáng, còn lại là : 1 phòng tranh, 1 phòng thư viện,1 phòng đọc và 1 phòng CLB Toán; 1 dãy nhà 2 tầng gồm: 1 phòng thực hành bộ môn Hoá- sinh, 1 phòng thực hành bộ môn Lí -Công Nghệ viện,1 phòng truyền thống Đội,1 phòng thiết bị và một phòng hội trường . Ngoài ra trường còn có 2 dãy nhà Công vụ cấp 4A gồm 12 phòng . Năm học 2011-2012 trường có 9 lớp với tổng số học sinh là 234 HS, chia ra 4 khối lớp(Khối 6: 2 lớp với 57 em; Khối 7: 2 lớp với 48; Khối 8: 2 lớp với 55; Khối 9: 3 lớp với 74). Đội ngũ nhà trường có 25 CB-GV-NV trong đó: Cán bộ quản lý: 2 gồm 1 Hiệu trưởng và 1 phó Hiệu trưởng, giáo viên: 21, nhân viên: 2. Hơn 90% phụ huynh học sinh là nông dân, nguồn thu nhập chủ yếu là nông sản, nên việc theo dõi giáo dục con em học tập còn nhiều hạn chế… số còn lại sống bằng nghề khác, có thu nhập khá hơn nhưng không nhiều. Phân lớn dân số trên địa bàn là dân tộc thiểu số,nhìn chung trình đô dân trí thấp, số gia đình quan tâm đến con em mình chiếm tỷ lệ rất nhỏ, phần lớn phó thác cho nhà trường, một phần do quan niệm lạc hậu, mặt khác do tác động của mặt trái kinh tế thị trường, các gia đình chỉ chú trọng đến kinh tế cũng ảnh hưởng không nhỏ đến lối sống và hoạt động của học sinh trong nhà trường. Một số gia đình có thu nhập cao hơn, có thừa điều kiện lo cho con em mình ăn học, nhưng lại là những gia đình hoàn toàn không quan tâm đến việc học cũng như việc giáo dục nhân cách cho các em. Từ một môi trường gia đình như vậy đã khiến cho tư tưởng thực dụng, lối sống cá nhân ích kỉ theo thời gian có chiều hướng gia tăng, các nhu cầu về văn hóa không được hướng dẫn, chọn lọc…Hằng ngày, hàng giờ tác động đến ý thức các em học sinh. Xuất phát từ những thực tế ấy, trong những năm học qua, nhà trường thường xuyên giáo dục đạo đức, nhân cách, chính trị, giáo dục pháp luật cho học sinh thông qua môn học Giáo dục công dân trong các tiết học chính khoá; giáo dục học sinh theo 5 điều Bác Hồ dạy. Hầu hết các em chấp hành tốt nội quy học sinh, biết lễ phép, kính yêu thầy cô, biết xây dựng tình bạn trong sáng, gắn bó, giúp đỡ nhau trong học tập và lao động. Thông qua các hoạt động giáo dục chính khoá và ngoại khoá đã góp phần hình thành nhân cách con người mới XHCN. Các em biết sống có đạo lý của dân tộc Việt Nam: “Uống nước nhớ nguồn”, lòng nhân đạo để các em sống xứng đáng với thế hệ cha ông đã hy sinh xương máu trên quê hương, trong đó nổi bật là tấm gương của những liệt sĩ trong huyện Nghĩa Đàn. Bên cạnh đó vẫn còn một bộ phận học sinh bị ảnh hưởng những hiện tượng tiêu cực ngoài xã hội, biểu hiện hành vi thô bạo, thích đánh nhau, nói năng ứng xử khiếm nhã, có tính cách quái dị như để tóc nhuộm màu vàng, xanh, đỏ, học sinh nam đeo khoen tai ...các em học sinh này chây lười trong học tập, thích đua đòi và thường xuyên vi phạm nội quy học sinh. Nguyên nhân là số các em này thuộc gia đình khá giả, cưng chiều nhưng ít quan tâm đến việc dạy dỗ, học tập của các em. II. THỰC HIỆN CÔNG TÁC GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO HỌC SINH CỦA TRƯỜNG THCS NGHĨA LỢI- HUYỆN NGHĨA ĐÀN. 1. Công tác tổ chức và chương trình hoạt động : Sau khi có chỉ thị 32-CT/TW ngày 09/12/2003 của Ban Bí Thư TW Đảng, Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân tỉnh Nghệ An đã kịp thời chỉ đạo cấp ủy, chính quyền địa phương từ cấp tỉnh đến huyện, thành phố và xã phường thị trấn trong tỉnh triển khai, quán triệt tinh thần chỉ thị rộng khắp trong cán bộ, Đảng viên. Thông qua đó thủ trưởng các ngành, các cấp, cấp ủy, các chi ủy đảng bộ cơ sở thấy được mục đích, ý nghĩa tầm quan trọng của công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật trong giai đoạn hiện nay. Trên cơ sở thực hiện Nghị quyết số 03/1998/QĐ.TTg ngày 07/01/1998 của Thủ Tướng Chính Phủ và Quyết định số 07/2005/QĐ-UBND ngày 13/01/2005 của UBND tỉnh Nghệ Ạn về ban hành đề án tăng cường công tác phổ biến giáo dục pháp luật. Đặc biệt là các quyết định phê chuẩn kế hoạch tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật trên địa bàn huyện Nghĩa Đàn. Trường Trung học cơ sở Nghĩa Lợi tiến hành họp, phân công nhiệm vụ cụ thể cho các bộ phận. Ban giám hiệu, trực tiếp là đồng chí hiệu trưởng trực tiếp chỉ đạo công tác giáo dục pháp luật trong nhà trường. Các đồng chí Chủ tịch công đoàn, Bí thư chi đoàn, giáo viên chủ nhiệm lớp có trách nhiệm phối hợp, thực hiện, theo dõi các hoạt động tuyên truyền, giáo dục pháp luật cho giáo viên và học sinh. Tất cả giáo viên nhà trường đều có trách nhiệm thực hiện việc tuyên truyền giáo dục pháp luật theo sự phân công của ban giám hiệu. Trường và tổ chức Công đoàn đã đầu tư xây dựng được một tủ sách pháp luật có nhiều đầu sách lien quan đến luật . Có một phòng đọc rộng khoảng 45 m2 ,thoáng mát đã thu hút mọi người cả CBGV và học sinh. Tham mưu và phối hợp, với sự hỗ trợ của các ban ngành, mặt trận, các tổ chức đoàn thể xã hội, đã tuyên truyền những nội dung văn bản pháp luật đến toàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh của trường. Bước đầu thực hiện khá đầy đủ các chức năng, nhiệm vụ tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật cho học sinh. Nhà trường đã tiến hành phối hợp với các ngành chức năng như: Công an xã, trạm y tế xã, ban tư pháp xã, … để báo cáo hoặc cung cấp những tài liệu và hướng dẫn giải thích cho toàn thể cán bộ, giáo viên, nhân viên của trường về các quy định của pháp luật. Sau đó cán bộ, giáo viên, nhân viên phổ biến tuyên truyền giáo dục cho đối tượng học sinh mình phụ trách.Tham mưu phối hợp với đài truyền thanh xã Nghĩa Lợi tăng cường phát thanh trên địa bàn của xã để phụ huynh học sinh hiểu biết được và có sự phối hợp giáo dục con em mình cùng với nhà trường. Phối hợp với hội phụ nữ phường tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật sâu rộng vào các giáo viên nữ, thông qua các buổi sinh hoạt của phụ nữ để chị em nắm rõ, từ đó góp phần giáo dục cho con em mình một cách thuận lợi hơn. Phối hợp với Đoàn thanh niên thông qua các buổi sinh hoạt Đoàn, Đội có phổ biến tuyên truyền giáo dục pháp luật cho các em thông qua các hình thức như: Sinh hoạt đầu tuần, hái hoa dân chủ, đố vui. Phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc xã Nghĩa Lợi, hội khuyến học thông qua các cuộc vận động hỗ trợ giúp học sinh gia đình nghèo có hoàn cảnh gia đình khó khăn. Công tác tham mưu phối hợp với các tổ chức đoàn thể để phổ biến tuyên truyền ,giáo dục pháp luật cho học sinh và kể cả phụ huynh học sinh được thực hiện một cách thường xuyên, liên tục nhằm phổ biến các nội dung, các văn bản pháp luật, các văn bản dưới luật như: Luật giáo dục, Luật phổ cập giáo dục, Luật giao thông đường bộ, Luật phòng cháy chữa cháy, Pháp lệnh phòng chống mại dâm HIV/AIDS, Luật phòng chống ma túy, Pháp lệnh dân số, Luật hôn nhân gia đình, Nghị định 36/CP, Luật biên giới, Quy chế dân chủ cơ sở,.. 2. Các hình thức tuyên truyền phổ biến giáo dục, pháp luật của trường trong thời gian qua: Do nội dung các văn bản pháp luật để tuyên truyền giáo dục khác nhau cũng như đối tượng được phổ biến tuyên truyền giáo dục, pháp luật cũng khác nhau ( bao gồm giáo viên, học sinh và phụ huynh học sinh ) nên việc tổ chức thực hiện các hoạt động phổ biến tuyên truyền giáo dục pháp luật của Trường Trung học cơ sở Nghĩa Lợi cũng hết sức đa dạng và linh hoạt bằng nhiều hình thức phong phú và thiết thực được thể hiện như sau: + Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua các buổi sinh hoạt chào cờ vào ngày thứ hai hàng tuần: Trong buổi sinh hoạt vào ngày thứ hai đầu tuần ngoài việc tổng kết rút kinh nghiệm trong tuần vừa qua, phổ biến công tác tuần tới, Ban Giám hiệu còn lồng ghép tuyên truyền giáo dục pháp luật cho học sinh toàn trường gồm những nội dung phù hợp với tình hình thực tiễn xảy ra hoặc theo các văn bản chỉ đạo của các cấp, của ngành hay của địa phương nhằm phục vụ tốt cho công tác dạy và học, giáo dục đạo đức, nề nếp kỷ luật, trật tự, hình thành nhân cách của học sinh, mục đích giúp các em thực hiện và chấp hành tốt pháp luật của Nhà nước. + Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua các buổi sinh hoạt Chi bộ : Chi bộ là nơi tập trung được sinh hoạt của các đồng chí Đảng viên, là những người tiên phong, gương mẫu đi đầu trong mọi hoạt động phong trào của nhà trường. Vì vậy, cần phải được tuyên truyền giáo dục pháp luật trước hết phải am hiểu một cách tường tận để từ đó làm cơ sở tuyên truyền vận động cho mọi người cùng thực hiện thành công các đường lối chủ trương chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước. + Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua các buổi họp Hội đồng sư phạm của trường: Hàng tháng đều có tổ chức ít nhất là một lần họp Hội đồng sư phạm toàn trường để tổng kết rút kinh nghiệm thời gian qua, triển khai kế hoạch công việc sắp tới, trao đổi về chuyên môn, vấn đề tuyên truyền giáo dục, pháp luật cũng được thực hiện thông qua chuyện san, thông tin tư tưởng, thế giới trong ta để cán bộ, giáo viên, công nhân viên hiểu và áp dụng tuyên truyền giáo dục pháp luật lại cho học sinh thông qua các buổi sinh hoạt chủ nhiệm hàng tuần,và phụ huynh học sinh thông qua các lần liên hệ gia đình học sinh hoặc trong công tác vận động học sinh. + Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua các buổi sinh hoạt chủ nhiệm lớp vào tiết 5 ngày thứ bảy hàng tuần: Mặc dù đã được tuyên truyền giáo dục pháp luật vào buổi sinh hoạt chào cờ ngày thứ hai và đến ngày thứ bảy sinh hoạt chủ nhiệm lớp, tùy theo tình hình thực tế của lớp mà giáo viên chủ nhiệm lớp lồng ghép tuyên truyền giáo dục pháp luật cho các em, thông qua đó nhắc nhở và đôn đốc các em thực hiện và chấp hành tốt. + Tuyên truyền, giáo dục pháp luật thông qua việc lồng ghép vào các tiết dạy chính khóa : Thông qua các tiết dạy chính khóa trên lớp, giáo viên tùy theo nội dung các bài dạy nếu thấy thích hợp và có điều kiện thuận lợi cũng phải thực hiện tuyên truyền giáo dục pháp luật ngay trong tiết dạy đó và cũng phải thể hiện trong kế hoạch bài dạy. Ví dụ: Chủ đề “Quyền trẻ em và quyền nghĩa vụ của công dân trong gia đình” trong môn Giáo dục công dân. Ơ lớp 6 : dạy bài: “Công ước liên hiệp quốc và quyền trẻ em” Ơ lớp 7: dạy bài: “Quyền được bảo vệ, chăm sóc và giáo dục của trẻ em Việt Nam” Ơ lớp 8: dạy bài: “Quyền và nghĩa vụ công dân trong đời sống gia đình”. Ơ lớp 9: dạy bài: “Quyền và nghĩa vụ của công dân trong hôn nhân”. Những chuẩn mực pháp luật được giảng dạy lồng ghép trong chương trình GDCD ở bậc THCS là những quyền và nghĩa vụ của công dân, quyền và nghĩa vụ của Nhà nước đối với công dân. Những chuẩn mực ấy bao gồm: 5 chủ đề được sắp xếp theo lãnh vực đời sống xã hội từ đơn giản đến phức tạp: Quyền trẻ em và quyền, nghĩa vụ công dân trong gia đình. Quyền và nghĩa vụ công dân về giữ gìn trật tự an toàn xã hội. Quyền và nghĩa vụ công dân về văn hoá giáo dục và kinh tế. Các quyền tự do cơ bản của công dân. Nhà nước Cộng hoà XHCN Việt Nam-quyền và nghĩa vụ công dân trong quản lý Nhà nước. Trong đó, nội dung các quyền và nghĩa vụ của công dân được cụ thể hoá bằng các qui định của pháp luật. Quyền và nghĩa vụ của Nhà nước đối với công dân thể hiện qua chức năng, nhiệm vụ quản lý xã hội của Nhà nước. Ngoài ra nhà trường xây dựng nội dung giáo dục đạo đức cho học sinh gắn với giáo dục pháp luật như sau: - Giáo dục đạo đức truyền thống dân tộc Việt Nam. - Giáo dục truyền thống “Tôn sư trọng đạo”, giáo dục truyền thống của nhà trường. - Giáo dục lòng nhân ái. Hiện tại trường đã có 5 bảng biểu tuyên truyền về nội dung giáo dục pháp luật trong nhà trường . + Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua hình thức phối hợp với các ngành chức năng đến trường báo cáo cho tập thể tại trường : Thông qua các đợt phát động phong trào, các đợt cao điểm, các chiến dịch theo sự chỉ đạo của ngành, của các cấp. Tùy theo nội dung tuyên truyền giáo dục pháp luật, nhà trường có thể mời đại diện của ngành công an, y tế, tư pháp…đến báo cáo cho tập thể thầy cô và học sinh tại trường. + Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua sinh hoạt Đoàn, Đội : Thông qua các buổi sinh hoạt Đoàn, Đội, ngoài việc tổ chức cho các em sinh hoạt vui chơi, còn tổ chức tuyên truyền giáo dục pháp luật cho các em Đội viên làm nòng cốt trong việc thực hiện và chấp hành tốt pháp luật của Nhà nước để các em khác noi theo. + Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp như : Mỗi tuần một lớp có một tiết Ngoài giờ lên lớp(NGLL) của giáo viên chủ nhiệm kết hợp với Liên đội tổ chức cho các em vui chơi, giải trí, văn nghệ, đố vui, hái hoa dân chủ hoặc chiếu phim. Ngoài ra trường và Công đoàn nhà trường còn kết hợp với an ninh xã, cảnh sát giao thông ,trạm y tế ,và các ban ngành khác tổ chức buổi nói chuyện tuyên truyền về pháp luật, luật an toàn giao thông, luật phòng chống AID… + Tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua các cuộc vận động, huy động học sinh đến trường : Đối với những em học sinh thường hay nghỉ học hoặc có chiều hướng bỏ học, thường là do hoàn cảnh gia đình nghèo, khó khăn hoặc do phụ huynh học sinh chưa hiểu rõ, chưa nhận thức đúng đắn về nghĩa vụ và quyền lợi của cha mẹ và con em trong vấn đề học tập thì khi đến gia đình vận động cho các em đi học lại ngoài việc tạo điều kiện hổ trợ gia đình vượt qua khó khăn đồng thời còn phải kiên trì thực hiện tuyên truyền giáo dục pháp luật đối với phụ huynh học sinh như Luật phổ cập giáo dục, Luật bảo vệ và chăm sóc trẻ em, kế hoạch hóa gia đình, Luật hôn nhân và gia đình…để phụ huynh học sinh thông suốt, từ đó có sự phối hợp với nhà trường trong việc chăm lo học tập con em mình. * Kết quả đạt được: Các văn bản đã được tuyên truyền trong thời gian qua và tiếp tục tuyên truyền trong thời gian tới: -Pháp lệnh phòng chống mại dâm số 10/2003/PL - UBTVQH11. -Luật Phòng, Chống Ma túy số 23/2000/QH10. -Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều của Luật phòng, chống ma túy, số 16/2008/QH12 ngày 03-06-2008 của Quốc hội khóa XII, kỳ họp thứ 3. -Luật của Quốc hội nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam số 06/2003/QH11 ngày 17 tháng 6 năm 2003 về luật biên giới quốc gia. -Thông tư liên tịch số 02/2006/TTLT-BTP-BCA-BQP-BGDĐT-BLĐTBXH-TLĐLĐVN, ngày 07/06/2006 hướng dẫn việc xây dựng, quản lý và khai thác tủ sách pháp luật ở cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, trường học. -Nghị quyết số 61/2007/NQ-CP, ngày 07/12/2007 về việc tiếp tục thực hiện chỉ thị số 32-CT/TW ngày 09/12/2003 của Ban Bí thư Trung ương Đảng ( Khóa IX ) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ, nhân dân. … Đã tổ chức sinh hoạt dưới cờ 35 lần, có hơn 8750 nghìn lượt CB,GV và học sinh tham gia.Mời các ngành chức năng đến báo cáo 8 lượt cho tập thể thầy cô giáo và hơn 3456 nghìn lượt học sinh tham gia gồm các nội dung : Pháp lệnh phòng chống mại dâm HIV/AIDS, Luật biên giới, Luật giao thông đường bộ, Luật phòng chống ma túy, Luật bảo vệ môi trường. Dạy lồng ghép 40 tiết dạy chính khóa có 9280 nghìn lượt học sinh tham gia . Tổ chức hơn 15 cuộc vận động và huy động được trên 20 học sinh trở lại trường. Cuối năm học 100% học sinh được xếp hạnh kiểm từ trung bình trở lên, không có học sinh bị kỉ luật, cũng như vi phạm pháp luật. Nhìn chung, đa số phụ huynh học sinh có nhận thức chăm lo cho con em học tập, đa số các em có ý thức chấp hành tốt và không vi phạm pháp luật. 3. Hạn chế, tồn tại : Trong năm học 2011- 2012 và đầu năm học 2012-2013 được sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của Chi bộ và Ban Giám hiệu nhà trường cùng với sự tham mưu phối hợp với các ngành, các cấp, trường trung học cơ sở Nghĩa Lợi đã đạt được những kết quả khả quan. Tuy nhiên bên cạnh đó vẫn còn một số tồn tại như: + Tủ sách pháp luật của trường còn ít được các em học sinh mượn đọc, tham khảo, không đủ về số lượng để phục vụ. + Vẫn còn một số ít phụ huynh học sinh chưa nhận rõ được vai trò của mình, nên còn khoán trắng việc chăm lo giáo dục con em mình cho nhà trường và địa phương. + Việc tổ chức tuyên truyền giáo dục pháp luật thông qua các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp như: Chiếu phim, văn nghệ, vui chơi, hái hoa dân chủ … Còn nhiều hạn chế cũng do trường không có kinh phí cũng như phương tiện để hoạt động. + Công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật trong nhà trường, chủ yếu là do thầy cô giáo thực hiện là chính, mà trình độ kiến thức khoa học chuyên môn về pháp luật của thầy cô giáo còn nhiều hạn chế nên chưa thật sự thu hút được các em học sinh. III. NGUYÊN NHÂN ĐẠT ĐƯỢC VÀ NHỮNG HẠN CHẾ: 1. Nguyên nhân đạt được : -Nguyên nhân khách quan: Trường được sự quan tâm lãnh đạo của Đảng uỷ, UBND xã Nghĩa Lợi, sự chỉ đạo về chuyên môn của Phòng GD & ĐT huyện Nghĩa Đàn. Có sự lãnh đạo chặt chẽ của chi bộ luôn quan tâm đến công tác giáo dục pháp luật cho học sinh. Được sự hỗ trợ của Ban đại diện cha mẹ học sinh trong sự phối hợp giáo dục toàn diện cho học sinh. Đặc biệt là mặt giáo dục hạnh kiểm, đạo đức, nhân cách, pháp luật cũng như ngăn chặn được các tội phạm và tiêu cực xã hội xâm nhập vào trường học. Có sự phối hợp đồng bộ giữa nhà trường với các lực lượng đoàn thể, chính trị, các cơ quan chức năng ngoài xã hội như Ban Tư Pháp, Ban Công an xã, Mặt trận tổ quốc và xã Đoàn Nghĩa Lợi trong hoạt động giáo dục pháp luật, thực hiện an toàn giao thông, tham quan thực tế và các hoạt động ngoại khoá. Nguyên nhân chủ quan: Lãnh đạo nhà trường nhận thức sâu sắc về nhiệm vụ quan trọng của công tác giáo dục pháp luật cho học sinh trong giai đoạn hiện nay, vừa có tính chiến lược, vừa mang tính cấp thiết trong việc xây dựng Nhà nước pháp quyền, trong việc đào tạo cho học sinh trở thành người hữu ích cho xã hội và người chủ tương lai của đất nước. Các giáo viên dạy bộ môn giáo dục công dân của trường nhiệt tình trong công tác và tích cực nâng cao trình độ chuyên môn, có giáo viên đạt danh hiệu giáo viên giỏi cấp huyện trong nhiều năm liền. Nhà trường đã xây dựng được quy chế phối hợp cụ thể rõ ràng giữa Đoàn, Đội, Giáo viên chủ nhiệm và cha mẹ học sinh trong việc giáo dục hạnh kiểm, đạo đức cho học sinh với phương châm là “Giáo dục thuyết phục, khơi dậy tinh thần ý thức tự giác” trong việc thực hiện nhiệm vụ học sinh, nội quy học sinh chú trọng nâng cao tiết sinh hoạt chủ nhiệm lớp, sinh hoạt dưới cờ và sinh hoạt chủ điểm ngoài giờ lên lớp. Song song đó, có biện pháp xử lý nghiêm những học sinh thường xuyên vi phạm nội quy. 2. Nguyên nhân của những tồn tại: Nguyên nhân khách quan: Công tác giáo dục đạo đức, pháp luật cho học sinh diễn ra trong điều kiện đất nước đổi mới, nền kinh tế thị trường định hướng XHCN, sự phân hoá giàu nghèo giữa các tầng lớp dân cư khá xa. Một số người giàu có, một số cán bộ có chức có quyền đã nuông chiều con em mình, cho tiêu xài hoang phí, lại ít quan tâm đến việc học tập của các em, nên một số học sinh này ỷ lại, có biểu hiện thoái hoá về đạo đức, lối sống, đua đòi, ham chơi có hành vi xúc phạm danh dự, nhân phẩm của bạn; đánh nhau, gây rối trật tự; vô lễ với thầy cô giáo. Hiện tượng không lành mạnh này có tác động tiêu cực đến học sinh của nhà trường. Bên cạnh đó, một bộ phận học sinh thuộc gia đình nghèo, ít có điều kiện quan tâm đến giáo dục các em cũng là nỗi lo của nhà trường và toàn xã hội. Hội đồng Giáo dục-Pháp luật có hình thành nhưng chưa có chương trình hành động cụ thể, bằng mục tiêu Giáo dục-Pháp luật trong nhà trường để đạt hiệu quả. Nguyên nhân chủ quan: Công tác giáo dục pháp luật cho học sinh được ngành quan tâm. Song trong chỉ đạo thực hiện vẫn còn chung với công tác giáo dục chính trị tư tưởng, chưa được cụ thể nên đơn vị trường học gặp lúng túng. Theo quan niệm của một số cán bộ, giáo viên chỉ tập trung lo công tác chuyên môn là đủ. Họ chưa nhận thức được tầm quan trọng, mục đích ý nghĩa của công tác giáo dục pháp luật theo yêu cầu đổi mới của giai đoạn hiện nay. Giáo viên dạy môn giáo dục công dân của trường nhiệt tình nhưng kinh nghiệm giảng dạy còn ít, công tác chuyển tải kiến thức bộ môn cho học sinh lĩnh hội chưa sâu sắc. Và cũng do đặc thù của môn giáo dục công dân mà kiến thức về giáo dục pháp luật lại chưa trang bị đầy đủ cho giáo viên. Nên hiệu quả của công tác giáo dục pháp luật chưa được mỹ mãn. Những vấn đề đặt ra: Công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật trong năm học qua 2011 -2012 và gần đây đã được Chi bộ, Ban Giám hiệu nhà trường quan tâm chỉ đạo và phối hợp với các ngành, các cấp thực hiện khá hiệu quả. Phải có hình thức tuyên truyền giáo dục pháp luật đa dạng phong phú để thu hút cán bộ, giáo viên, học sinh trong việc tìm hiểu pháp luật. Lực lượng làm công tác tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật phải được đưa đi đào tạo pháp lý dài hạn, có đủ trình độ, năng lực trong công tác tuyên truyền đáp ứng với nhu cầu nhiệm vụ trong thời kì đổi mới của đất nước. Tăng cường sự lãnh đạo của cấp ủy, chính quyền, cũng như sự phối kết hợp giữa các ngành các cấp. CHƯƠNG 3 MỤC TIÊU VÀ GIẢI PHÁP CÔNG TÁC GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO HỌC SINH TRƯỜNG THCS NGHĨA LỢI I. MỤC TIÊU : Công tác giáo dục pháp luật trong nhà trường muốn đạt được hiệu quả cao, chúng ta cần phải tiến hành thường xuyên và trực tiếp những nhiệm vụ cụ thể sau đây : * Trang bị một cách có hệ thống những kiến thức về Nhà nước và pháp luật : Trong khi thực hiện nhiệm vụ này, cần phải xuất phát từ đặc điểm nhận thức của lớp người trẻ tuổi ( Đó là sự hiểu biết về thế giới quan nói chung còn bị hạn chế do đặc điểm của độ tuổi ), cho nên cần phải có dung lượng thông tin một cách hợp lý và nhất thiết phải được tiến hành trong mối liên hệ chặt chẽ với việc truyền thụ bồi dưỡng kiến thức văn hóa khoa học nói chung. Đặc biệt trong quá trình giáo dục pháp luật cho lớp người ở độ tuổi học sinh, cần phải làm rõ trách nhiệm và bổn phận của mỗi công dân trong việc xây dựng và bảo đảm cho sự hoạt động bình thường của bộ máy Nhà nước, bảo đảm cho hệ thống pháp luật phát huy hiệu lực điều chỉnh trong đời sống xã hội. * Trực tiếp góp phần hình thành và phát triển thói quen tuân thủ pháp luật: Có thể nói trong cuộc sống hàng ngày, nhiều người có thói quen xử sự dựa trên tình cảm. Nhiều lúc, do quá lạm dụng khái niệm “tình làng nghĩa xóm” nên đã coi nhẹ phép xử thế dựa trên quy định của pháp luật, làm mất hiệu lực của pháp luật. Thực tế đó phần nào đã tạo nên một thói quen suy nghĩ, hành động dựa trên cảm tính cá nhân và bất chấp pháp luật. Chính điều đó đã ảnh hưởng rất nhiều đến nhân cách, hành vi của lớp người trẻ tuổi, gây nên sự tha hoá đạo đức ở một số người. * Xây dựng thái độ tôn trọng Nhà nước, pháp luật và các quy tắc xã hội khác: Giáo dục pháp luật cho học sinh là một quá trình được tiến hành nhằm hình thành cho các em ý thức trách nhiệm của mình với tư cách là một thành viên của cộng đồng xã hội trong công cuộc xây dựng và bảo vệ tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Giáo dục pháp luật phải nhằm xác định mối quan hệ đúng đắn giữa Nhà nước, pháp luật và mọi thành viên trong xã hội. Do đó góp phần xây dựng thái độ tôn trọng đối với Nhà nước, pháp luật và các quy tắc xã hội là một trong những nhiệm vụ quan trọng của công tác giáo dục pháp luật đối với lớp người ở độ tuổi học sinh. * Giáo dục tính tích cực của công dân và ý thức đấu tranh chống những biểu hiện tiêu cực : Cùng với việc hình thành thói quen hành động theo đúng pháp luật cho thế hệ trẻ, công tác giáo dục pháp luật còn có nhiệm vụ giáo dục tính tích cực của người công dân và trách nhiệm của họ trong đấu tranh chống những biểu hiện vi phạm pháp luật. Giáo dục pháp luật cho học sinh nhằm hình thành ở thế hệ công dân ý thức tôn trọng và tuân thủ pháp luật nhưng không phải là sự tuân thủ một cách thụ động. Giáo dục tính tích cực của người công dân sẽ giúp cho thế hệ công dân tương lai tìm thấy giá trị trong chính thành quả của mình, tìm thấy hướng đi phù hợp với quy luật phát triển của xã hội trong thời đại văn minh này. Nguyên tắc giáo dục pháp luật cho học sinh phổ thông : Tính nguyên tắc của giáo dục pháp luật tất yếu không thể thoát khỏi những nguyên tắc của chủ nghĩa Mác-Lênin. Song xuất phát từ đặc điểm cụ thể, nội dung của công tác giáo dục pháp luật trong nhà trường phải được tiến hành dựa trên những nguyên tắc riêng của nó. * Bảo đảm tính giai cấp trong giáo dục pháp luật : Tính giai cấp trong giáo dục pháp luật không đơn thuần là sự chuyển tải thông tin mang tính giáo hóa nhằm theo đuổi một mục tiêu duy nhất là bắt buộc quần chúng phải chấp hành pháp luật một cách thụ động, yêu cầu giáo dục ở đây trước hết phải nhằm đạt được hiệu quả thực tế của nó là bên cạnh việc nâng cao nhận thức về vai trò của pháp luật, phải tạo sự chuyển biến trong hành động thực tế. Đó là việc lôi cuốn quần chúng nói chung và người thành niên nói riêng tham gia vào cuộc đấu tranh không khoan nhượng với mọi hành vi phạm pháp luật, tham gia tích cực vào quá trình xây dựng thiết lập trật tự pháp luật. * Nguyên tắc dân chủ : Quán triệt nguyên tắc dân chủ trong giáo dục pháp luật cho các em, một mặt phải truyền đạt những thông tin, kiến thức để các em hiểu một cách chính xác những quy định của Nhà nước về các chuẩn mực bắt buộc mọi thành viên trong xã hội phải tuân theo, giúp các em hiểu mình được là tất cả những gì mà pháp luật không cấm. Khi đã có được những nhận thức đó, chắc chắn các em sẽ thấy pháp luật không còn là rào chắn cho sự tự do hoạt động của các em. Mặt khác trong khi giáo dục pháp luật, chúng ta phải tác động và tạo điều kiện để các em tham gia vào hoạt động của các em và tạo điều kiện để các em tham gia vào hoạt động bảo vệ pháp luật. Một trong những yêu cầu rất cơ bản trong việc bảo đảm nguyên tắc dân chủ trong giáo dục pháp luật là làm cho quần chúng nói chung và người chưa thành niên nói riêng hiểu rõ quyền và nghĩa vụ của mỗi công dân đối với đất nước, từ đó phấn đấu làm tròn bổn phận của người công dân, đồng thời tích cực đấu tranh bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình thông qua việc tuân thủ pháp luật. * Nguyên tắc khoa học : Nguyên tắc khoa học trong công tác giáo dục pháp luật đối với thế hệ công dân tương lai thể hiện trước hết ở chỗ cần phải phân tích, đánh giá tình hình thực tế một cách đúng đắn nhất về sự hiểu biết vá ý thức chấp hành pháp luật của quần chúng nói chung và người ở độ tuổi học sinh nói riêng : đánh giá một cách đầy đủ, kịp thời và chính xác những nguyên nhân hiện nay trong xã hội của chúng ta. GIẢI PHÁP TĂNG CƯỜNG CÔNG TÁC GIÁO DỤC PHÁP LUẬT CHO HỌC SINH. 1. Đổi mới nhận thức về công tác giáo dục pháp luật cho học sinh trung học cơ sở Giáo dục pháp luật là quá trình tác động có định hướng của các nhân tố chủ quan nhằm hình thành tri thức pháp luật (mục đích nhận thức), lòng tin pháp luật (mục đích cảm xúc) và động cơ, hành vi hợp pháp (mục đích hành vi). Giữa các mục đích có sự đan xen, quan hệ qua lại thống nhất chặt chẽ, từ tri thức pháp luật đến tính tự giác, từ tính tự giác tới tính tích cực, từ tính tích cực đến thói quen xử sự theo pháp luật. Thực tiễn giáo dục pháp luật ở nước ta chỉ ra rằng do nhận thức không đầy đủ hệ thống các mục đích giáo dục nói trên đã hạn chế hiệu quả của công tác này. Việc giáo dục pháp luật không dựa trên sự tác động qua lại của hệ thống các mục đích nên thiếu tính khoa học đồng bộ và phối hợp. Các hình thức, phương tiện và phương pháp giáo dục dường như chỉ tập trung vào việc trang bị các quy định pháp lý của Nhà nước và kiểm tra việc thực hiện những quy định đó. Do vậy nhà trường có vai trò vô cùng quan trọng trong việc hình thành tri thức pháp luật cho học sinh. Đồng thời các lực lượng ngoài xã hội, các đoàn thể chính trị và gia đình học sinh phải góp phần cùng nhà trường trong công tác giáo dục nói chung và giáo dục pháp luật nói riêng. 2. Gắn công tác giáo dục pháp luật với việc tổ chức thực hiện pháp luật-gắn giáo dục pháp luật với giáo dục chính trị, tư tưởng đạo đức, văn hoá truyền thống và các kiến thức kỹ năng khác. Giáo dục pháp luật, có bản chất riêng, khác biệt với các dạng giáo dục khác, nhưng nó phải được xem xét là một dạng giáo dục trong hệ thống giáo dục. Vì vậy, giáo dục pháp luật phải được xem xét trong mối quan hệ của hệ thống. Nghiên cứu mối quan hệ hệ thống với các dạng giáo dục gần gũi nó như giáo dục chính trị, tư tưởng đạo đức, văn hoá truyền thống…. Giúp chúng ta tìm hiểu những nét riêng, chung, những tiếp cận, những sự tác động qua lại bổ sung và những kênh ảnh hưởng lẫn nhau. Giáo dục là một hệ thống phức tạp, bao gồm nhiều dạng, nhiều nhánh, nhiều hình thức, phương pháp và phương tiện khác nhau tác động ý thức con người. Giáo dục pháp luật là một dạng trong hệ thống giáo dục đó, nên có mối quan hệ với tất cả các dạng khác nhau của hệ thống. Giáo dục pháp luật liên kết một cách hữu cơ và tương hỗ với các dạng giáo dục khác, trước hết là các dạng giáo dục có cùng mục đích tác động lên hành vi con người. Đó chính là giáo dục chính trị, đạo đức, lao động…. Để tăng cường công tác giáo dục pháp luật trong nhà trường, gắn giáo dục pháp luật với giáo dục chính trị tư tưởng, giáo dục đạo đức cần làm tốt các việc sau: + Trước hết, chi bộ Đảng của đơn vị phải đưa vào nghị quyết chi bộ, định hướng nội dung, phương pháp và các biện pháp thực hiện công tác giáo dục chính trị tư tưởng, giáo dục pháp luật trong nhà trường theo từng nhiệm kỳ. Hiệu trưởng dựa vào Nghị quyết đó cụ thể hoá bằng kế hoạch hoạt động từng năm học, học kỳ và từng tháng. Đồng thời, phải triển khai phổ biến, tuyên truyền các văn bản pháp quy của Nhà nước cho cán bộ giáo viên, công nhân viên và học sinh được biết. Quán triệt cho toàn bộ cán bộ quản lý giáo viên và công nhân viên xác định rõ cùng có trách nhiệm trong công tác giáo dục chính trị tư tưởng, giáo dục pháp luật cho học sinh và thực hiện “ Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” + Thường xuyên tổ chức sinh hoạt, báo cáo, nghe thời sự để thấu hiểu quan điểm đường lối, giáo dục của Đảng và Nhà nước trong thời kỳ mới của cách mạng Việt Nam. Tạo mọi điều kiện thuận lợi để cán bộ, giáo viên, công nhân viên thực hiện chức năng giáo dục chính trị tư tưởng cho học sinh thông qua bài giảng, sinh hoạt và tiếp xúc hàng ngày. + Chi bộ Đảng, Hiệu trưởng nhà trường cần đặc biệt quan tâm lãnh đạo đổi mới nội dung, phương pháp giáo dục pháp luật, giáo dục chính trị tư tưởng theo hướng tăng cường các hình thức giáo dục ngoại khoá các hoạt động văn hoá nghệ thuật, thể dục thể thao trong giáo viên và học sinh. + Xây dựng quy chế công tác giáo dục chính trị tư tưởng, giáo dục pháp luật trong đó quy định rõ trách nhiệm của Chi bộ, Hiệu trưởng, Công đoàn cơ sở, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh, tổ trưởng chuyên môn, giáo viên chủ nhiệm… + Hiệu trưởng phải quản lý nâng cao chất lượng và hiệu quả việc giảng dạy học, tập trung chỉ chỉ đạo thư viện trường xây dựng tủ sách pháp luật hoàn chỉnh để cán bộ giáo viên, học sinh có đầy đủ tài liệu nghiên cứu, tham khảo. + Tổ chức tốt hoạt động giáo dục truyền thống thông qua các hình thức sinh hoạt dưới cờ đầu tuần, sinh hoạt các ngày chủ điểm trong năm học, sinh hoạt chủ nhiệm lớp, thực hiện tốt hoạt động ngoài giờ lên lớp theo nội dung và chương trình đổi mới; thông qua các hội thi, hội trại, tham quan các di tích lịch sử cách mạng, nhà bảo tàng… Trong những năm học qua, ngay từ đầu năm học nhà trường xây dựng nội quy học sinh, cụ thể hoá thành những tiêu chuẩn bắt buộc học sinh phải thực hiện. Đặc biệt, trong năm học 2011-2012 nhà trường cùng Ban Đại diện Cha mẹ học sinh đã điều chỉnh và bổ sung nội quy học sinh dựa theo điều lệ trường trung học do Bộ Giáo dục và đào tạo ban hành ngày 11/7/2000 (Điều lệ trường Trung học, Chương V: Học sinh, từ điều 35 đến 40). Đồng thời, để tăng cường trách nhiệm phối hợp giữa nhà trường và gia đình, ngay đầu năm học thực hiện bản cam kết nội dung giáo dục nêu trách nhiệm rõ ràng của nhà trường và của gia đình học sinh. Bên cạnh đó, Ban Đại diện Cha mẹ học sinh còn phát huy vai trò chủ động, tích cực của mình cùng với Ban giám hiệu dự giờ hàng tuần tiết sinh hoạt lớp của giáo viên chủ nhiệm để nắm bắt và phản ánh kịp thời đến gia đình học sinh về học tập, rèn luyện hạnh kiểm, đạo đức và thực hiện nội quy học sinh. Trường đã xây dựng quy chế dân chủ, trường học phát huy sức mạnh của tập thể giáo viên và kể cả học sinh trong môi trường sư phạm. Ngoài ra, nhà trường còn có bản quy chế phối hợp hoạt động giáo dục giữa tổ chức Đoàn, Đội và giáo viên chủ nhiệm lớp, giáo viên bộ môn, quy chế cụ thể hoá chức năng, nhiệm vụ của từng thành viên. Do vậy sự phối hợp giáo dục của nhà trường đạt được sự thống nhất, chặt chẽ và đồng bộ trong thực hiện. 3. Xây dựng tổ chức bộ máy và đội ngũ giáo viên. Lãnh đạo nhà trường, giáo viên là chủ thể của công tác giáo dục pháp luật, là nhân tố quyết định chất lượng của công tác giáo dục nói chung, của công tác giáo dục pháp luật trong nhà trường nói riêng cho nên người giáo viên phải tâm huyết với ngành nghề công việc của mình. Không những có trình độ chuyên môn giỏi mà cần phải có thực tiễn xã hội phong phú. Giáo viên không chỉ đơn thuần giảng dạy kiến thức văn hoá cho học sinh mà thông qua bài giảng phải giáo dục chính trị, đạo đức cho học sinh noi theo về mọi mặt, ngay trong cả việc tuân thủ, thực thi pháp luật Lãnh đạo nhà trường có kế hoạch bồi dưỡng, nâng cao trình độ đội ngũ giáo viên kể cả nhận thức về pháp luật theo hướng “Chuyên môn hoá, hiện đại hoá và xã hội hoá” “Tăng cường giáo dục chính trị tư tưởng đạo đức lối sống cho học sinh, sinh viên” tạo điều kiện cho giáo viên giáo dục công dân tham dự các lớp bồi dưỡng chính trị thời sự, các khoá đào tạo chuyên môn, đồng thời tạo điều kiện về kinh phí phương tiện, cơ sở vật chất để đổi mới phương pháp giảng dạy, để nâng cao chất lượng dạy và học môn giáo dục công dân trong nhà trường. Để giáo viên làm tốt vai trò nhiệm vụ của mình, trước hết lãnh đạo nhà trường phải tạo cho người thầy vị trí xã hội nhất định, được tôn trọng và đánh giá cao. Đồng thời nhà trường, ngành giáo dục và xã hội hình thành những chuẩn mực đạo đức sư phạm để người thầy thường xuyên tu dưỡng và rèn luyện. Có như vậy, vị trí vai trò và nhiệm vụ của người thầy giáo mới được xã hội tôn vinh và xứng đáng là người “Kỹ sư tâm hồn”. Trong đầu năm học 2012-2013 phòng GD&ĐT Nghĩa Đàn kết hợp với Công đoàn ngành đã có công văn phát động phong trào tiếp tục xây dựng “Trường học thân thiện,học sinh tích cực” “ Mỗi thầy cô giáo là tâm guơng về đạo đức ,tự học và sang tạo” “ Xây dựng về chuẩn mực đạo đức nhà giáo “…Trường cũng lấy các chủ đề đó làm chủ đề cho năm học và các phong trào thi đua gắn với các ngày lễ lớn của dân tộc. 4. Phối hợp nhà trường, gia đình, xã hội trong công tác giáo dục pháp luật: Giáo dục pháp luật cho học sinh không chỉ đơn thuần là giáo dục trong nhà trường mà còn xác định đây là công việc của toàn xã hội, của cộng đồng mà trước hết là “Nhà trường phải chủ động phối hợp với hội đồng giáo dục các cấp, ban đại diện cha mẹ học sinh, các tổ chức và cá nhân nhằm: + Thống nhất quan điểm, nội dung, phương pháp giáo dục giữa nhà trường, gia đình và xã hội. + Huy động mọi lực lượng của cộng đồng chăm lo sự nghiệp giáo dục, xây dựng phong trào học tập và môi trường giáo dục lành mạnh, góp phần xây dựng cơ sở vật chất nhà trường”.(Điều 45 của Điều lệ Trường Trung học, ban hành kèm theo quyết định số 23/2000/QĐ Bộ giáo dục và đào tạo ngày 11 tháng 07 năm 2000 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo). Kế hoạch công tác giáo dục pháp luật của trường từng năm học (chính khoá và ngoại khoá) phải nêu rõ nội dung, phương pháp, biện pháp thực hiện và được triển khai đến ban đại diện cha mẹ học sinh từng lớp để phụ huynh học sinh đóng góp ý kiến. Đồng thời xác định rõ trách nhiệm của trường và gia đình học sinh. Giáo viên chủ nhiệm lớp phải luôn theo dõi biết được diễn biến, biểu hiện tư tưởng, hành động của từng học sinh trong lớp, trong học tập sinh hoạt, gặp phụ huynh học sinh để tìm hiểu và đề xuất biện pháp giáo dục thích hợp với từng đối tượng học sinh. Về phía gia đình, cha mẹ học sinh cần xây dựng một gia đình tốt, gia đình văn hoá mẫu mực. Trong gia đình mọi thành viên là tấm gương tốt về đạo đức, lối sống, cách đối nhân xử thế để cho các em học tập noi theo. Mặt khác, gia đình phải thường xuyên theo dõi giúp đỡ các em trong học tập, sinh hoạt và rèn luyện đạo đức cũng như về thể chất. Giáo dục các em những đức tính tốt, những thói quen, đặc biệt là các thói quen trung thực, thật thà, giản dị, nhân ái phân biệt đúng sai, điều hay lẽ phải…. Chính những phẩm chất ấy hun đúc dần trong các em những quan niệm, hành vi đạo đức và hành vi pháp luật đúng đắn. Phát huy vai trò tích cực của Ban Đại diện Cha mẹ học sinh của từng lớp, của nhà trường trong việc nắm bắt tình hình thực hiện nội quy học sinh, việc học tập, sinh hoạt, hạnh kiểm và pháp luật của học sinh theo đơn vị lớp bằng cách tham dự tiết sinh hoạt chủ nhiệm lớp hàng tuần của GVCN và đúc kết lại theo từng tháng toàn bộ các mặt hoạt động của một đơn vị lớp. Từ đó, tạo thêm mối liên kết chặt chẽ giữa nhà trường với gia đình học sinh mà biểu hiện của nó là biết rõ đến từng học sinh theo đơn vị lớp. Trên cơ sở đó, Ban Đại diện Cha mẹ học sinh của lớp, của trường trao đổi với lãnh đạo nhà trường thống nhất đưa ra những giải pháp phối hợp giáo dục đạo đức, pháp luật cho học sinh và theo đó biểu dương, khen thưởng những tập thể, cá nhân học sinh đạt thành tích tốt. Tổ chức Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và Đội TNTP Hồ Chí Minh trong nhà trường là lực lượng rất quan trọng. Ngoài các nhiệm vụ của Đoàn, Đội là góp phần xây dựng nhà trường vững mạnh trở thành trung tâm giáo dục thế hệ trẻ, tổ chức các hoạt động văn thể mỹ vui chơi giải trí, xây dựng nếp sống văn minh cho Đoàn viên và thanh thiếu niên, mà Đoàn, Đội còn phải tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng đạo đức, pháp luật cho Đoàn viên và học sinh. Nội dung, phương pháp và biện pháp giáo dục pháp luật phải phong phú, đa dạng, hấp dẫn và phù hợp với tâm lý lứa tuổi như tổ chức thi đố vui, hái hoa dân chủ, thi hùng biện…về kiến thức pháp luật. Vai trò của chính quyền các cấp với trách nhiệm là quản lý và điều hành mọi hoạt động của xã hội tại phương, các cấp chính quyền phải quan tâm chỉ đạo một cách toàn diện trên địa bàn, chỉ đạo các cơ quan Nhà nước, đoàn thể quần chúng tổ chức xã hội có sự phối hợp kết hợp chặt chẽ ngành giáo dục ở địa phương, loại trừ các nguyên nhân dẫn đến tiêu cực của xã hội làm ảnh hưởng đến đạo đức của thanh thiếu niên, tạo ra môi trường điều kiện vui chơi giải trí lành mạnh. Song song đó, nhà trường phải chủ động phối hợp với các tổ chức đoàn thể, cơ quan ban ngành ở địa phương để giáo dục pháp luật cho học sinh như: Ban Tư Pháp, Ban Công An, Mặt trận Tổ Quốc xã, Hội phụ nữ, xã đoàn và trung tâm học tập cộng đồng xã Nghĩa Lợi .Thông qua đó nhà trường phối hợp tổ chức giáo dục ngoại khoá về pháp luật như tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về luật giao thông, tìm hiểu về phòng chống AIDS, ma tuý.v.v…Ngoài ra trong nhà trường cần phối hợp với các ban ngành khác treo băng rôn ,khẩu hiệu và pano áp phích những hình ảnh thể hiện sự tác hại của vi phạm pháp luật để tuyên truyền vận động . Những hoạt động trên có tác dụng rất cao, giúp học sinh vận dụng tri thức pháp luật và sử dụng vào cuộc sống, thể hiện trách nhiệm công dân ở độ tuổi thanh thiếu niên vào việc xây dựng quê hương. Tóm lại, để công tác giáo dục pháp luật cho học sinh mang lại hiệu quả tốt thì phải có sự phối hợp đồng bộ, không những riêng nhà trường mà phải có sự phối kết hợp chặt chẽ giữa nhà trường với gia đình và xã hội. KIẾN NGHỊ Công tác giáo dục pháp luật cho học sinh đã được Đảng và Nhà nước các cấp ban hành các nghị quyết, văn bản chỉ đạo, nhưng đây là một vấn đề còn rất mới mẽ và rất khó đối với đơn vị của trường học cơ sở, do vậy để nhà trường làm tốt nhiệm vụ của mình xin kiến nghị một số vấn đề sau: - Các trường cao đẳng sư phạm,Đại học sư phạm cần chú trọng hơn nữa chất lượng đào tạo giáo viên dạy môn giáo dục công dân, Trường Cao đẳng Sư phạm nên đào tạo giáo viên dạy môn giáo dục công dân, không nên ghép cả hai môn (như Sử - GDCD, Văn - GDCD…) và trong chương trình đào tạo nên tăng thêm một số tiết học về kiến thức pháp luật nhất là về pháp luật xã hội chủ nghĩa. - Đối với Sở Giáo Dục và Đào Tạo: Có kế hoạch bồi dưỡng về pháp luật cho giáo viên dạy môn Giáo dục công dân trong các trường phổ thông và THCS. Đầu tư các phương tiện, thiết bị dạy học cho bộ môn GDCD thêm phong phú đa dạng. Để giáo viên sử dụng các phương tiện thiết bị dạy học trong tiết dạy một cách hợp lý thiết thực và có hiệu quả, xem phương tiện và thiết bị dạy học như một thành tố của phương pháp dạy học theo hướng tích cực hoá, tránh lạm dụng hoặc sử dụng mang tính hình thức. - Đối với nhà trường: Xây dựng tủ sách đạo đức pháp luật phong phú ,trang bị nhiều loại sách giáo dục pháp luật đủ để cung cấp cho từng giáo viên tham khảo nghiên cứu như sách giáo viên, sách hướng dẫn giảng dạy, sách bài tập tình huống… - Đối với xã hội cần quan tâm, có hình thức quyết liệt hơn nữa trong việc cùng với nhà trường tăng cường công tác giáo dục pháp luật cjo toàn xã hội nói chung và thế hệ thanh thiếu niên nói riêng. Mặt khác hoàn thiện tốt thể chế pháp luật của Nhà nước để quản lý Nhà nước bằng pháp luật theo định hướng XHCN. KẾT LUẬN Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng đã khẳng định: “Thực hiện đồng bộ các giải pháp phát triển và nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo. Đổi mới chương trình, nội dung, phương pháp pháp thi, kiểm tra theo hướng hiện đại; nâng chất lượng giáo dục toàn diện, đặc biệt coi trong giáo dục lý tưởng, giáo dục truyền thống lịch sử cách mạng, đạo đức, lối sống, năng lực sáng tạo, kỹ năng thực hành, tác phong công nghiệp, ý thức trách nhiệm xã hội.”. Cho nên, công tác giáo dục công dân nói chung và giáo dục pháp luật cho học sinh trung học cơ sở nói riêng đang là vấn đề cấp thiết do yêu cầu phát triển của xã hội đặt ra, lại có tính chiến lược do yêu cầu xây dựng con người mới XHCN nhằm đáp ứng cho công cuộc đổi mới của đất nước. Công tác giáo dục còn lại là một bộ phận quan trọng của công tác chính trị tư tưởng của Đảng trở thành hiện thực, đi vào đời sống xã hội, cuộc sống cộng đồng. Nói cách khác chúng ta phải tổ chức thực hiện pháp luật, đưa pháp luật vào cuộc sống của nhân dân, làm cho mọi người dân hiểu được pháp luật, thực hiện theo pháp luật và tôn trọng pháp luật. Trong đó, các thế hệ thanh thiếu niên học sinh là chủ nhân tương lai của đất nước, các em phải được giáo dục rèn luyện về hạnh kiểm đạo đức, có đầy đủ kiến thức văn hoá và kiến thức pháp luật để trở thành công dân hữu ích cho xã hội, cán bộ đủ “đức” và “tài” phục vụ cho tổ quốc. Nhiệm vụ to lớn đó, trước hết các trường trung học cơ sở phải gánh vác với nhận thức sâu sắc và đầy đủ tinh thần trách nhiệm, chủ động cải tiến phương pháp giảng dạy, học tập để nâng cao chất lượng các môn văn hoá, đặc biệt là môn giáo dục công dân, giáo dục pháp luật. Đồng thời phối hợp chặt chẽ với gia đình và xã hội, đẩy mạnh công tác giáo dục pháp luật cho học sinh. Đây là việc làm thiết thực và đầy ý nghĩa, chính thông qua các hoạt động giáo dục pháp luật cho học sinh vận dụng kiến thức pháp luật vào đời sống thực tiễn, và từ thực tiễn sinh động giúp cho học sinh có nhận thức sâu sát hơn về kiến thức pháp luật. Trong những năm học qua, trường THCS Nghĩa Lợi đã có nhiều nổ lực trong công tác giáo dục và đào tạo, trong đó có chú trọng đến giáo dục pháp luật cho học sinh. Kết quả của giáo dục toàn diện cũng như các hoạt động giáo dục pháp luật đã khẳng định điều đó. Tuy nhiên, công tác giáo dục pháp luật cho học sinh còn là một vấn đề mới mẻ, đòi hỏi phải tiếp tục nghiên cứu, bổ sung và hoàn thiện. Bản thân với điều kiện nghiên cứu còn hạn chế, tầm nhìn còn hạn hẹp, các vấn đề nêu trong tiểu luận chưa thể đáp ứng được yêu cầu cả về lý luận và thực tiễn. Nên bản thân phải tiếp tục nghiên cứu, học tập bằng nhiều phương pháp để hoàn thiện và có thể mở rộng đề tài nghiên cứu, đáp ứng được yêu cầu công tác giáo dục pháp luật cho học sinh trong các trường trung học cơ sở, góp phần nhỏ bé của mình vào sự nghiệp giáo dục và đào tạo ở địa phương. Trên đây là bài tiểu luận tốt ngiệp cuối khoá về tăng cường giáo dục đạo đức pháp luật -thực trạng và giải pháp trong trường THCS .Rất mong được sự đóng góp ý kiến xây dựng của quý thầy cô và mọi người .Xin chân thành cảm ơn! Nghĩa Đàn ,ngày 10/10/2012 Người viết Mạnh Trọng LâmTÀI LIỆU THAM KHẢO Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng, NXB Chính trị Quốc gia Hà Nội –1986. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ IX của Đảng, NXB Chính trị Quốc gia Hà Nội –2001. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng, NXB Chính trị Quốc gia Hà Nội –2011. Hiến pháp 1992 Nước Cộng Hoà Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam. NXB Chính trị Quốc gia Hà Nội –2009. Luật giáo dục đã được sửa đổi, bổ sung có hiệu lực từ 01/07/2010 Điều lệ Trường Trung học-Bộ giáo dục và Đào tạo-NXB giáo dục 2000. Giáo trình những vấn đề cơ bản về Nhà nước và Pháp luật xã hội chủ nghĩa của NXB chính trị - hành chính Giáo dục 2012. Quyết định số 1928/QĐ-TTG ngày 20/1/2009 của Thủ tướng chính phủ về việc phê duyệt Đề án “ Nâng cao chất lượng công tác phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhà trường”. Kế hoạch số 143/KH-BGDĐT, ngày 29/03/2011 của Bộ giáo dục và đào tạo “Về việc công tác phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2011 của ngành giáo dục ”. Kế hoạch số 102/KH-SGDĐT, ngày 12/10/2011 của Sở giáo dục và đào tạo “Về việc triển khai công tác phổ biến, giáo dục pháp luật của ngành giáo dục và đào tạo năm học 2011-2012”. Quyết định số 37/2008/QĐ-TTg ngày 12 tháng 3 năm 2008 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình phổ biến, giáo dục pháp luật từ năm 2008 đến năm 2012. Chỉ thị số 32-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng (Khóa IX) về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng trong công tác phổ biến, giáo dục pháp luật, nâng cao ý thức pháp luật của cán bộ, nhân dân. Quyết định Số : 2378 /QĐ-UBND, ngày 28 tháng 12 năm 2011 về việc ban hành Kế hoạch công tác phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2012 trên địa bàn tỉnh Nghệ An. MỤC LỤC TT Mục Nội dung Trang 1 Lời mở đầu 1 2 Chương 1 Cơ sở lý luận về công tác giáo dục pháp luật cho học sinh trung học cơ sở 3 I II III Khái niệm, vị trí ,vai trò, mục đích của công tác tuyên truyền, phổ biến và giáo dục pháp luật 3 Cơ sở lí luận của công tác giáo dục pháp luật ở trường THCS. 9 Chủ trương của Đảng và quy định của nhà nước về công tác giáo dục pháp luật nói chung và giáo dục pháp luật ở trường học nói riêng 12 3 Chương 2 Thực trạng công tác giáo dục pháp luật cho học sinh trường THCS Nghĩa Lợi - Huyện Nghĩa Đàn. 15 I II III Đặc điểm tình hình trường THCS Nghĩa Lợi 15 Thực hiện công tác giáo dục pháp luật cho học sinh trường THCS Nghĩa Lợi - Huyện Nghĩa Đàn 16 Nguyên nhân đạt được và những hạn chế 23 4 Chương 3 Mục tiêu và giải pháp công tác giáo dục pháp luật cho học sinh trường THCS Nghĩa Lợi 26 I Mục tiêu 26 II Giải pháp tăng cường công tác giáo dục cho học sinh 28 5 Kết luận XÁC NHẬN CỦA NƠI NGHIÊN CỨU. XÁC NHẬN CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN