Luận văn Thực trạng đầu tư nước ngoài và một số biện pháp nhằm tăng cường thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam trong thời kỳ đổi mới

3 Cần Thơ 5 18 26 98 52 24 Quảng Nam 6 38,5 23 134 36 25 Hưng Yên 13 20 21 95 99 26 Tiền Giang 2 3 8 96 71 27 Bình Thuận 8 10 27 99 30 28 Các tỉnh khác 45 91 205 2.512 3.160 30 Tổng 697 1.376 3.669 39.150 20.739 Nguồn: Thời báo kinh tế Việt Nam 01/2003 Hà Nội là địa bàn chiếm nhiều dự án nhất với tổng dự án tham gia là 54 dự án, tổng số vốn đầu tư là 437 triệu $. Đây là địa bàn đứng đầu trong các tỉnh miền Bắc cả về số lượng dự án cũng như về khối lượng vốn tham gia đầu tư, Hà Nội tuy không có điều kiện địa lý và tự nhiên tốt như các địa bàn khác nhưng nới đây lại có điều kiện kinh tế và cơ sở hạ tầng phát triển hơn hẳn các địa bàn khác chính vì thế mà các nhà đầu tư tìm tới Hà Nội với số lượng các dự án là khá lớn và quy mô các dự án cung khá lớn. Tính tới ngày 18/ 03/ 2003 Hà Nội đã thu hút được 437 dự án với tổng số vốn đăng ký là 7.551 triệu $ chỉ đứng sau thành phố Hồ Chí minh về tổng số vốn. Với truyền thống sẵn có cộng với những lợi thế về điều kiện kinh tế cơ sở vật chất trong thời gian tới Hà Nội sẽ trở thành khu vực có điều kiện tốt để thu hút nguồn vốn này. Ngoài ra các tỉnh như quảng ninh cũng có số lượng dự án tham gia khá lớn với 10 dự án và tổng số vốn là 39 triệu $ Hải Phòng có 25 dự án với tổng vốn đầu tư là 43 triệu $, Vĩnh Phúc, Lạng Sơn .....cũng có một số lượng vốn khá lớn đầu tư vào khu vực này. 2.2.4 Đầu tư trực tiếp của các nước trên thế giới vào Việt Nam Mãi tới những năm giữa của thập kỷ niên 80 thì quan hệ kinh tế giữa Việt Nam với mốt số nước Asean mới được thiết lập trở lại .Tuy vậy theo qui luật hoạt động của chuỗi biến động cơ cấu liên tục kiểu làn sóng ở khu vực Châu á Thái Bình Dương từ Mỹ và Nhật Bản sau đó là các nước NIC, Việt Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 35 Nam đã thiết lập quan hệ với hầu hết các nước trong khu vực cũng như trên toàn thế giới . Tình hình đầu tư trực tiềp nước ngoài ở Việt Nam cũng ngày một tăng lên theo các mối quan hệ đầu tiên là các nước trong khu vực Đông Nam á sau đó là tất cả các nước trên thế giới đều có dự án đầu tư ở nước ta , qua thời gian thì nước ta đã vươn lên trở thành nước tiếp nhận đầu tư trực tiếp lớn trong khu vực . Bảng 2.7 Đầu tư trực tiếp của thế giới vào Việt Nam trọng giai đoạn 1988 tới tháng 6/2001 (Đơn vị triêu USD) Stt Quốc gia thực hiện đầu tư Số dự án Số vốn đăng ký Số vốn pháp định 1 Anh 44 1.773,5 1.428,1 2 áo 7 57,3 51,9 3 Ân Độ 9 544,1 519,8 4 Bahama 3 270,4 266,2 5 Ba Lan 4 23,7 13,8 6 Bắc Ailen 2 5,1 4,6 7 Bỉ 14 45,7 16,7 8 Bêlarút 3 61,3 28,6 9 Canada 38 222,7 196,4 10 Cu Ba 2 15,2 7,8 11 CHLB Đức 39 226,1 88,9 12 Đan mạch 8 53,8 40,8 13 Đài Loan 605 4.884,6 2.153.4 14 Hà Lan 42 586,1 469,7 15 Hàn Quốc 309 3.224.7 1.249,5 16 Hồng Kông 319 3.634,3 1.512,9 17 Hungari 7 10,1 9,4 18 Irắc 1 15,1 15,1 19 Ixaraen 3 5,4 4,9 20 Libê ria 1 47 18,8 Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 36 21 Lúc xăm bua 8 22,9 11,6 22 Ma cao 3 3,9 3,9 23 Liên Bang Nga 66 1.577,5 959,2 24 Na Uy 7 36 18,4 25 Nam Tư 1 1,6 1 26 Niuduylân 11 60,5 21,1 27 Oxtrâylia 98 1.170,5 485,7 28 Pakitan 1 39,8 12 29 Pháp 158 2.175,5 1.243 30 Công Hòa Séc 6 42,8 17 31 CH slôvia 1 39 39 32 Thuỵ Điển 10 376,5 357,3 33 Thuỵ Sỹ 32 624,5 247,7 34 Trung Quốc 105 151 91,1 35 CHdcnd triều tiên 3 23,7 17,5 36 Ucraina 9 30,7 22,5 37 Italia 16 73,1 26,4 38 Tổng 1995 22.157,5 11.671,7 Nguồn tạp chí ngoại thương 12/2001 Trong giai đoạn từ năm 1988 tới nay số lượng dự án đầu tư vào Việt Nam là 1995 dự án với tổng số vốn đăng kí là 22.157,5 triệu USD . Trong đó có sự tham gia của tất cả các nước, từ các nước trong khu vực tới tất cả các nước trong khu vực, chủ yếu vẫn là các nước thuộc khu vực Châu á là chính sau đó là các nước thuộc khu vực Châu Âu, Châu Mỹ. Trong năm 2002 nước có số dự án đầu tư lớn nhất vào Việt Nam là Đài Loan, nước này có tổng số dự án đầu tư vào Việt Nam là 185 dự án với tổng số vốn đầu tư là 260 triệu $, đây là nước đạt số lượng dự án đầu tư trực tiếp lớn nhất vào Việt Nam trong thời gian gần đây, tới ngày 18/03/2003 thì Đài Loan đã có 927 dự án tham gia vào đầu tư với tổng số vốn đăng ký là 5.136 triệu $. Đây là nhưng nước có nhiều vốn tham gia đầu tư vào nước ta. Theo số liệu mới nhất thì Đài Loan hiện nay là nước có số vốn đầu tư lớn thứ hai sau Singapo với tổng số vốn đăng ký là tính hết ngày 18/03/2003 thì nước này có số vốn tham gia vào đầu tư tại Việt Nam đã là 5.136 triệu $. Nước có Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 37 số vốn đầu tư lớn thứ hai vào Việt Nam trong năm qua lại là Hàn Quốc với tổng số vốn đăng ký là 261triệu USD và số dự án đăng ký là 142 dự án tính tới ngày 18/03/2003 thì Hàn Quốc là nước lớn thứ tư trên thế giới có số vốn đầu tư trực tiếp vào Việt Nam có số vốn nhiều nhất chỉ sau một số nước là Singapo, Đài Loan, Nhật Bản tiếp theo là một số nước có số dự án tương đối lớn đầu tư vào Việt Nam trong thời gian năm vừa qua như TrungQuốc cũng có 62 dự án với tổng số vốn 74 triệu $, đặc biệt là Mỹ trong năm vừa qua có 29 dự án tham gia đầu tư vào nước ta với tổng số vốn đầu tư nên tới 137 triệu $, qua đây ta thấy số lượng dự án tham gia đầu t ư vào Việt Nam đều là những dự án lớn bình quân 4,72 triệu $ một dự án theo tỷ lệ bình quân này thì đây là nước có nhiều số dự án lớn nhất vào nước ta. Ngoài ra còn một số nước khác cũng có số lượng dự án đầu tư tương đối lớn vào Việt Nam như nước có truyền thống đầu tư vào nước ta như Singapo năm vừa qua tuy không có nhiều dự án tham gia vào chỉ có 24 dự án tương đương với số vốn tham gia là 34 triệu $ nhưng trong thời gian trước đây là nước có số vốn tham gia đầu tư lớn nhất vào nước ta vơi tổng số dự án tham gia tính hết ngày 18/03 /2003 là 263 dự án và số vốn tham gia là 7.242 triệu $, Pháp cũng có 126 dự án, Anh có 44 dự án , Liên bang Nga là 40 dự án. Số lượng các dự án không ngừng tăng lên theo thời gian , năm1988 số dự án tham gia vào Việt Nam mới chỉ đạt là 37 dự án và các năm tiếp theo số lượng dự án không ngừng tăng lên năm 1990 đã là 108 dự án và tiếp tục tăng tới năm 2000 thì số lượng dự án đã đạt là 371 dự án và tăng mạnh vào năm 2001 , riêng trong năm này số lượng dự án đã tăng lên là 461 dự án với tổng số vốn đăng ký là 2.194 triệu $ và năm 2002 số dự án đã tăng lên là 697 dự án Qua phân tích số liệu trên ta thấy số lượng dự án đã tăng lên gần 20 lần từ năm 1988, điều này cho thấy Việt Nam hoàn toàn có khẳ năng trong việc thu hút các nhà đầù tư tham gia đầu tư vào trong thời gian tới nhất là về số Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 38 lượng các nhà đầu tư. Theo số lượng các dự án đầu tư tăng lên chứng tỏ điều kiện cho các dự án phát triển cũng tăng lên. Điều này mở ra một tương lai hoàn toàn rất tốt cho chúng ta thực hiện chiến lược thu hút vốn đầu tư trong tương lai.Qua phân tích số liệu ta thấy các nước có số vốn đầu tư lớn phần lớn là các nước nằm trong khu vực Châu á như:Đài Loan,Hồng Kông, Singapo vv..Đặc biệt là Mỹ,quốc gia tuy ký hiệp định thương mại với chúng ta nhưng trong năm qua đã có một số lượng dự án rất lớn tham gia đầu tư. 2. 2.5 Đầu tư trực tiếp của các nước ASEAN vào Việt Nam Số dự án và vốn đầu tư từ các nước vào Việt Nam cao nhât là Xingapo với 273 dự án chiếm 7,15 % tổng số dự án và có số vốn đăng ký cao nhất là 7.313 triêu $ chiếm 19% về vốn, tiếp theo là Malai xia ,Thái Lan …. Trong số các nước ASEAN đầu tư vào thì riêng Brulây không có một dự án nào được thực hiện ở nước ta. Bảng 2.8 Đầu tư trực tiếp của các nước ASEAN vào Việt Nam tới 18/03/2003 (Đơn vị triệu USD) Cam pu chia 2 4 4 Lao 4 11 3 Philippin 19 184 80 In?ônêxia 7 108 121 Thai Lan 113 1,178 548 Malaixia 92 11 5 Xingapo 273 7,313 2,686 T?ng 510 8,809 3,447 Nguồn :Báo ngoại thương 12/2001 Đầu tư FDI chủ yếu tập chung vào các ngành như ngành công nghiệp chế tạo, dầu khí , xây dựng , khách sạn , văn phòng và nhà cho thuê , phát triển cơ sở hạ tâng , Lĩnh vực thu hút nhiều nhất số dự án FDI là công nghiệp và xây dựng với 373 dự án được cấp giấy phép và 2,006 tỷ USD tổng số vốn đăng ký Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 39 So với năm 2000 thì số dự án đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp tăng tới 30% lĩnh vực lâm nghiệp và thuỷ sản tăng 20 dự án đầu tư với tổng số vốn đăng kí 25,26 triệu USD lĩnh vực dịch vụ có 37 dự án được cấp giấy phép với tổng số vốn đăng kí 345 triệu USD Qua bảng ta thấy không chỉ các nước trên thế giới mới có dự án đầu tư vào Việt Nam mà các nước Asean cũng có một số lượng dự án khá lớn vào nước ta chiếm tỷ lệ 23% tổng số dự án toàn thế giới đầu tư vào Viết Nam. Do vậy chúng ta có thể thấy rằng với sự tham gia khu vực đầu tư Asean có tầm ảnh hưởng quan trọng đến sự phát triển kinh tế Viết Nam ,đồng thời nó cũng đem lại sự kích thích và thúc đẩy hơn nữa các nước trong khu vực tham gia đầu tư vào nước ta. thực tế này cho thấy việc thu hút đầu tư của các nước trong khu vực vào Việt nam vẫn chưa được cải thiện kể từ khi bị giảm sút nghiêm trọng vào năm 1997. Tính đến đầu năm nay đầu tư của các nước Asean vào Việt Nam còn hiệu lực là 448 dự án với tổng vốn đầu tư đăng ký trên 9 tỷ USD , vốn thực hiện 3,7 tỷ với sự tham gia của 5 nước là Singapo, Malaixia ,Thái Lan ,Philipin , Inđônêxia chiếm khoảng 30% trong tổng vốn đầu tư nước ngoài đăng ký vào Việt Nam , các dự án chủ yếu rơi vào khoảng trên 1 tỷ USD .Dẫn đầu các nước Asean đầu tư vào Việt Nam vẫn là Singapo tiếp theo là Thái Lan , cách đây khoảng 3 năm Thái Lan cùng Singapo và Malaysia nằm trong tốp 10 nước có tổng vốn đầu tư lớn vào Việt Nam , nhưng nay chỉ còn Singapo nằm trong danh sách này. Tính tới nay Singapo có 273 dự án với tổng số vốn đăng ký trên 7,313 tỷ USD 2.2.6 Đầu tư trực tiếp của Nhật Bản vào Việt Nam Nhật Bản là một trong những nhà đầu tư chính vào khu vực Asean nói chung và vào Việt Nam nói riêng, Trong năm 2002 vừa qua các doanh nghiệp Nhất Bản đã đầu tư thêm vào Viết Nam 43 dự án với tổng vốn đăng ký trên 95 triệu USD trong đó đã thực hiện 78,42 triệu USD. Với kết quả này Nhật Bản là nước nằm trong tốp dẫn đầu về vốn đầu tư trực tiếp vào Việt Nam 2.2.7 Đầu tư trực tiếp của Mỹ vào Việt Nam Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 40 Tính tới nay Mỹ đã có khoảng hơn 153 dự án đầu tư vào Việt Nam , như vậy hiện nay Mỹ vẫn đứng thứ 9 trong bảng xếp hạng các nhà đầu tư vào Việt Nam, Các dự án của Mỹ chủ yếu tập chung vào lĩnh vực công nghiệp và xây dựng là chủ yếu ngoài ra còn lĩnh vực dịch vụ và nông nghiệp . Trong bối cảnh chung về đầu tư trưc tiếp nước ngoài tại Việt Nam từ sau cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ khu vực đầu tư của Mỹ cũng có xu hướng giảm ngoài ra trong 118 dự án có 21 dự án bị giải thể trước thời hạn với tổng số vốn đâù tư là 324,18 triêu USD, tỷ lệ loại hình xí nghiệp 100% vốn nước ngoài đã tăng vọt lên so với cách đây 2 năm. Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 41 Bảng 2.9 Đầu tư trực tiếp của Mỹ vào Việt Nam (1998-2001) (Đơn vị nghìn USD) Stt Ngành đầu tư Số dự án Tổng số vốn Vốn pháp định 1 CN nhẹ 13 83.087 32.366 2 CN dầu khí 6 123.800 123.800 3 CN nặng 48 307.113 172.311 4 CN thực phẩm 10 38.620 14.540 5 Xây dựng 7 65.212 20.230 6 Nông lâm nghiệp 11 115.943 39.344 7 Thuỷ sản 4 13.973 7.344 8 Dịch vụ 6 25.876 10.311 9 GTVT và Bưu điện 7 40.930 21.199 10 Tài chính ngân hàng 5 67.150 65.650 11 VH-YT-GD 9 103.330 40.594 12 Văn phòng cho thuê 3 56.833 29.981 Tổng số 129 1.041.870 577.674 Nguồn :Vụ QLDA-Bộ KH-ĐT Sau khi ký hiệp định thương mại Việt - Mỹ thì đầy là sự kiện tác động lớn đến môi trường đầu tư và môi trường kinh doanh hiện nay của Việt Nam, có thể coi đó như một giải pháp nhăm khôi phục được niềm tin của giới các nhà đầu tư nâu nay đang nguội lạnh, Trong bối cảnh suy giảm nặng đầu tư trực tiếp nước ngơài vào Việt Nam mấy năm qua mà nguyên nhân chủ yếu là do tính chủ quan chúng ta chứ không thể đổ lỗi hoàn toàn do khách quan là hậu quả của cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ mang lại, Hiệp định được ký kết lần này như một điều hứa hẹn chắc chắn với các nhà đầu tư nước ngoài rằng giờ đây môi trường kinh doanh của Việt Nam đã thay đổi lành mạnh hơn, đúng luật chơi hơn và đặc biệt quyền lợi của họ được đảm bảo. Trong hoạt động đầu tư ở Việt Nam, các nhà đầu tư Mỹ đã quan tâm đến nhiều lĩnh vực của nền kinh tế Việt Nam, song chủ yếu tập chung trong các Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 42 khu công nghiệp với 84 dự án điển hình là dự án lắp ráp ô tô FORD với số vốn đăng ký là 102 triệu USD.Tiếp đến là lĩnh vực dịch vụ tài chính ngân hàng văn phòng cho thuê, dịch vụ y tế giáo dục với 30 dự án 2.3 Đánh giá tình hình đầu tư ở Việt Nam 2.3.1 thành tựu 2.3.1.1 Quy mô và số lượng dự án đầu tư Trong gần 20 năm thực hiện công tác tiếp nhận đâu tư từ các nước trên khắp thế giới Việt Nam đã từng bước hoàn thiện hệ thống luật đầu tư bổ sung những thiếu sót trong hệ thống luật nói chung cũng như học hỏi được những kinh nghiệm từ phía các nhà đầu tư mang lại, do đó số lượng các dự án không ngừng tăng lên cùng cũng như tăng lên về vốn. Tính đến năm 2002 việt Nam thu hút được 697 Dự án (Dự án được cáp giấy phép) với tổng số vốn lên tới 1376 triệu USD theo số liệu trên ta thấy số lượng dự án tăng lên so với năm 2001 là 51.1% điều này chứng tỏ rằng số lượng các nhà đầu tư các tổ chức tham gia vào đầu tư vào Việt Nam đã tăng lên.nhưng có một điều là phải quan tâm trong khi số lượng các dự án tăng lên rất lớn so năm 2001 nhưng tổng số vốn các nhà đầu tư đem vào trong năm 2002 lại giảm xuống chỉ còn bằng 62,7% so với năm 2001 . Cùng với số vốn giảm xuống mà số lượng dự án lại tăng lên điều này cho thấy quy mô các dự án ngày càng giảm các dự án lớn có xu hướng ít dần số lượng các dự án có quy mô nhỏ và vừa đã tăng lên . Qua những phân tích trên ta thấy Việt Nam cần phải thực hiện công tác xúc tiến đầu tư đặc biệt cần quan tâm những dự án lớn có quy mô vốn lớn và tập trung vào những ngành công nghiệp, công nghiệp chế tạo công nghiệp xây dựng. Những ngành này đòi hỏi số lượng vốn lớn cũng như về kỹ thuật công nghệ cao, tạo nền tảng cho cơ sở vật chất cho chúng ta thực hiên công cuộc công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước đưa trình đọ phát triển kinh tế của Việt Nam lên một nấc mới . Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 43 2.3.1.2 Về cơ cấu FDI theo hình thức đầu tư tại Việt Nam Trong quá trình thực hiên dự án đầu tư các nhà đầu tư dưới nhiều hình thức khác nhau chẳng hạn như hình thức doanh nghiệp liên doanh doanh nghiệp hợp tác liên doanh hoặc doanh nghiệp hợp tác 100% vốn nước ngoài. Tuỳ theo từng ngành từng vùng mà các nhà đàu tư có thể thực hiện dự án của mình bằng hình thức này hay hình thức khác trong năm 2001 việt nam tiếp nhận số dự án theo hình thức đầu tư 100% vốn nước ngoài là khoảng 402 dự án với tổn số vốn chiếm 32,8% còn lại là các hình thức khác. Qua đây ta thấy số lượng các dự án theo hình thức đầu tư 100% vốn nước ngoài chiếm quá nửa số dự án đầu tư, điều này cũng rất tốt bởi bên phía Việt Nam không phải bỏ thêm vốn vào các dự án này nhưng đổi lại chúng ta lại bị thệt thòi trong cách ăn chia về lợi nhuận do các dự án mang lại vì thế phía Việt Nam phải tăng cường khuyến khích các nhà đầu tư đầy tư vào những hình thức liên doanh liên kết để tạo điều kiện phát triển các đối tác sở tại giúp chúng ta tiếp cận được công nghệ hiện đại cũng như học hỏi những kinh nghiệm trong quản lý của các nhà đầu tư nước ngoài đồng thời thắt chặt hạn chế hình thức đầu tư 100% vốn nước ngoài . 2.3.1.3 Đối tác đầu tư Đối tác đầu tư của Việt Nam thương là các nước nằm trong khu vực Châu Á nhất là các nước ASEAN ngoài ra còn một số nước như Mỹ các nước Đông Âu nhìn chung các nhà đầu tư vào Việt Nam thường là các nhà đầu tư nhỏ đầu tư những dự án không lớn lắm, so các nước trong khu vực và Trung Quốc thì phía Việt Nam còn rất hạn chế trong thu hút các nhà đầu tư tập đoàn lớn trong khi đó nước láng giềng của chúng ta là Trung Quốc đặc biệt quan tâm tới các nhà đầu tư lớn ở Châu Âu châu Mỹ như Hoa Kỳ, Anh, Đức, Pháp có tới 400 trong tổ số 500 các tập đoàn lớn nhất của thế giới đã có mặt ở Trung Quốc nhất là các lĩnh vực chế tác và sản xuất lắp ráp sản xuất ô tô điều này cũng không có gì là bởi Trung Quốc đã ra nhập tổ chức WTO trong khi đó các đối tác đầu tư Việt Nam phần lớn là các nước trong khu vức Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 44 như Singapo, Đài Loan, Hồng Kông, Hàn Quốc, Nhật Bản ngoài ra còn Hoa Kỳ cũng là một đối tác đầu tư ngày một lớn mành tại VN tính hết 2001 tổng số dự án Hoa Kỳ đưa vào Việt Nam là 129 dự án với tổng số vốn 1 tỷ USD trong tổng số 3370 dự án với tổng số vốn là 40,067 tỷ USD về phía các nhà đầu tư trong khu vực thì có tới 530 dự án với tổng số vốn đăng ký là hơn 8,671 tỷ USD. Điều này cho thấy phần đa các dự án lớn đều xuất phát từ các nước trong khu vực vì Việt Nam là thành viên của tổ chức ASEAN qua những nhận xét trên ta thấy từ Trung Quốc đến Việt Nam muốn thu hút được các nhà đầu tư nước ngoài trước tiên là phải tham gia vào một tổ chức kinh tế xã hội nào đó để giúp các nhà đầu tư có cơ hội tìm hiểu hợp tác với chúng ta điều này đòi hỏi phía Việt Nam cần phải mở cửa hợp tác kinh tế đặt quan hệ ngoại giao với tất cả các nước. Về phân bổ FDI theo lãnh thổ giống như tất cả các nước trên thế giới cơ cầu FDI thường có xu hướng chảy vào những vùng có trình độ phát triển kinh tế cao hơn, xu hướng này gây ra sự mất cân đối về nhu cầu đầu tư giữa các vùng các khu vực trong nước điều này sẽ gây ảnh hưởng tới định hướng pháp triển kinh tế của nhà nước ta. Số dự án tìm tới các tỉnh ở phía Đông nam bộ là 502 dự án trong khi cả nước chỉ có 697 dự án ( riêng trong năm 2002 chiếm tỷ lệ 72% với tổng số vốn đăng ký là 935,6 triệu USD trên tổng số 1.376 triều USD chiếm tỷ lệ 68% về vốn đặc biệt thu hút các tỉnh thành phố như Bình Dương, Đồng Nai, Vũng Tàu, Nha Trang thành phố Hồ Chí Minh … trong khi đó các tỉnh phía Bắc chỉ có 175 dừ án chiếm tỷ lệ 25,1% và tổng số vốn là 356,3 triệu USD chiếm tỷ lệ 25,9% thu hút vào các tỉnh thành phố như Hà Nôi, Hải Phòng, Vĩnh Phúc, Quảng Ninh, Lạng Sơn … theo số liệu phân tích số dự án đầu tư vào các tỉnh miền Đông nam bộ là nhiều nhất sau đó là các tỉnh phía bắc còn các tỉnh ở miền Trung chiếm số dự án cũng như về vốn là rất nhỏ điều này là rất bất lợi cho sự phát triển của nền kinh tế VN bởi các tỉnh ở miền trung và tây nguyên là những địa bàn rất cần vốn đầu tư để phát triển kinh tế bởi nơi đây có thừa đủ tiềm năng về tài nguyên thiên nhiên Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 45 cũng như về nhân lực cho các việc thức hiên các dự án. Chính phủ Việt Nam cần có những biện pháp hợp lý trong chiến lược đầu tư trong thời gian tới nhăm khuyến khích các nhà đầu tư tìm đến những địa bàn miền trung và tây nguyên, một mặt giúp chúng ta tận dụng được nguồn nhân lực cũng như các điều kiện của các tỉnh này mặt khác giúp chúng ta phát triển nền kinh tế một cách cân bằng và toàn diện. Về đóng góp của FDI với sự phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam:Để đánh giá hiệu quả của bất cứ một hoạt động nào điều trước tiên mà ngươi ta quan tâm là hiệu quả kinh tế của vấn đề ,ở đây là các dự án đầu tư chúng ta xét tới những đóng góp của nó tới sự phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam như đóng góp vào việc giải quyết việc làm cho người lao động, tạo nguồn thu cho ngân sách, đóng góp vào tổng sản phẩm quốc nội GDP . Hoạt động đầu tư nước ngoài tại Việt Nam đã đong góp vào nguồn thu ngân sách cho Việt Nam là 25% vào năm 2001 và tổng số 23% trong tổng sản phẩm xuất khẩu. Những đóng góp này quả không phải là nhỏ đối với chúng ta hiện nay bởi không chỉ những đóng góp về ngân sách mà còn hàng loạt các vấn đề có liên quan tới hoạt động đầu tư nứơc ngoài tại Việt nam .chúng ta cần tăng cường hơn nữa công tác thu hút vốn đầu tư nứơc ngoài tại các địa bàn trọng điểm cần thu hút vốn đầu tư như các tỉnh miền Trung Tây nguyên nơi có rất nhiều điều kiện thuân lợi cho phát triển kinh tế cũng như cho các dự án có thể phát triển và quan trọng hơn nữa là thu hút các nhà đầu tư tham gia vào các khu vực có các khu công nghiệp , các khu chế xuất …..giúp cho các địa điểm này một lớn mạnh hơn . 2.3.2. Tồn tại Trước tiên là về quy mô và tốc độ thu hút FDI ở Việt Nam trong những năm gần đây tuy giảm, nhưng cũng không phải quá bi quan như nhiều ngươi nhận xét. Nếu tính thu hút FDI bình quân theo đầu người chúng ta đang ở mức thấp hơn so với một số nước song so với các nước trong khu vực vẫn là trung bình . Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 46 Về cơ cấu đầu tư theo vùng và hình thức đầu tư tuy có sự mất cân đối và không theo mong muốn, nhưng có lẽ đó là quy luật trong sự vận động của FDI. Chúng ta không thể đưa ra những biện pháp hành chính hoặc những biện pháp ngắn hạn nhằm thu hút FDI vào những vùng có điều kiện kinh tế xá hội khó khăn ,mà cần sử dụng các nguồn vốn ODA để đầu tư cải thiện môi trường đầu tư một cách toàn diện, đồng bộ, và có tính chiến lược. Về đối tác đầu tư : Đây là vấn đề nan giải mà phía Việt Nam phải nhìn nhận lại.Thời gian qua chúng ta đã quá coi trọng vào số lượng hơn là chất lượng FDI. Để nâng cao chất lượng thu hút FDI , cần có những biện pháp nhằm xúc tiến đầu tư nước ngoài ở những quốc gia thuộc Châu Âu và Châu Mỹ, đặc biệt là Hoa Kỳ, khi Hiệp định thương mại Việt -Mỹ được ký kết, đây là đối tác có tiềm lực công nghệ cao công nghệ nguồn vốn, có trình độ quản lý ... có thể đáp ứng những yêu cầu công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước, do các nước có chiến lược và biện pháp thích hợp để thu hút FDI từ những cường quốc lớn nên tất thành công trong việc chuyển giao công nghệ tiên tiến trên thế giới . Về phát triển nguồn nhân lực vấn đề thu hút nguồn nhân lực ở Việt Nam chỉ được quan tâm trong thời gian gần đây và những lĩnh vực rất nhỏ. Một thực tế mâu thuẫn ở Việt Nam là tình trạng vừa thừa vừa thiếu lao động, thừa nhiều lao động giản đơn chưa qua đào tạo có chất lượng, nên không đáp ứng được các yêu cầu về tuyển dụng lao động cho các dự án FDI ở Việt Nam. Cũng giống như các nước phát triển khác nguồn FDI ở Việt Nam đóng một vai trò rất quan trọng đối với phát triển kinh tế xã hội đất nước như đóng góp đối với sự tăng trưởng kinh tế chuyển đổi cơ cấu kinh tế thu ngân sách giải quyết việc làm ..Tuy nhiên để huy động các nguồn vốn FDI đáp ứng được mục tiêu phát triển ngành vùng sao cho có hiệu quả nhằm chuyển hướng mục tiêu càng tập trung vào chất lượng của nguồn FDI ở Việt Nam trong thời gian tới. 2.3.3 Nguyên nhân Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 47 2.3.3.1Môi trường Các nhà đầu tư luôn tìm tới những nước có điều kiện kinh tế phát triển là chủ yếu vì tại những nước này có trình độ phát triển kinh tế hơn hẳn những vùng khác ,giúp cho các dự án đầu tư có khả năng được triển khai và tiến hành và thu lợi nhuận. Các dự án muốn thực hiện được thì cấn phải có rất nhiều yếu tố liên quan, được đặt trong điều kiện của nền kinh tế có khẳ năng đấp ứng những yêu cầu của dự án đặt ra như các yếu tố đầu ra đầu vào ,khoa học công nghệ ,kết cấu hạ tầng ….. Nước ta đi lên từ nền kinh tế kém và bị kìm hãm do chính sách không hợp lý, nên cho tới giơ trình độ phát triển kinh tế của chúng ta vẫn ở mức thấp so với mặt bằng chunh của thế giới. Chính vì thế mà tốc độ thu hút các dự án đầu tư từ nước ngoài là rất hạn chế, một phần do chúng ta chưa có chính sách hợp lý trong chiến lược thu hút các nhà đầu tư nước ngoài và một phần chúng ta không thể phủ nhận được là nền kinh tế của chúng ta còn ở mức thấp so với các nước trên thế giới, các nhà đầu tư lớn luôn coi đó là điều kiện còn quá thiếu thốn để có thể triển khai dự án của mình và vẫn ngần ngại và nghi ngờ vào khả năng phát triển và tiềm lực của chúng ta . Hệ thống luật pháp cũng là vấn đề đáng bàn đến mặc giù là không có nhiều sai lầm song hệ thống luật của chúng ta vẫn biểu hiện những thiếu sót và khe hở để cho nhiều kể lợi dụng , gây ra sự thiếu tin tưởng từ phía các nhà đầu tư nước ngoài 2.3.3.2 Chính sách thu hút FDI Do không có sự điều tiết của các cơ quan hữu quan nên các nhà đầu tư thực hiện công việc đầu tư của mình một cách tự do, do đó những vùng cần nhiều dự ấn thì chỉ thu hút được rất ít số dự án ,gây ra sự mất cân bằng giữa các vùng đầu tư. Các dự chỉ tập chung vào những vùng có điều kiện thuận lợi như các thành phố và thiên về các tỉnh phía nam là nhiều hơn trong khi đó các tỉnh miền trung và Tây Nguyên rất cần các nhà đầu tư tham gia . Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 48 Trong chế độ ưu đãi đối vơi các nhà đầu tư không có sự phân biệt giữa các vùng các loại dự án một cách rõ ràng không tạo ra được động lực thúc đẩy các nhà đầu tư tới nơi mong muôn, hơn nữa vẫn chưa đủ để có thể khiến các nhà đầu tư quan tâm hơn nữa tới Việt Nam . 2.3.3.3 Kết cấu hạ tầng Mặc dù số lượng dự án năm 2002 tăng lên rất lớn song về chất lượng các dự án lại không mấy khả quan vì số vốn giảm rất nhiều so vơí những năm trước Chúng ta phải chấp nhận điều này bởi vì chúng ta chưa có khả năng để có thể thu hút được các tập đoàn các công ty lớn trên thế giới tới đầu tư. Cơ sở hạ tầng chúng ta chưa đủ để có thể đấp ứng nhu cầu của các nhà đầu tư đưa ra như về hệ thống giao thông công cộng, kho tàng bến bãi, cầu cống cảng biển… tóm lại về kết cấu hạ tầng còn rất hạn chế so với các nước trong khu vực cũng như thế giới, cần phải tân dụng nguồn vốn hỗ trợ và huy động trong dân cư để có thể đầu tư phát triển hạ tầng cơ sở . 2.3.3.4 Những vấn đề có liên quan tới nền hành chính Mặc dù đã được cải thiện rất nhiều so với trước đây song những gì liên quan tới thủ tục hành chính của chúng ta vẫn là một vấn đề đáng bàn, bởi có những bất cập như trong quá trình thực hiện nó quá rườm rà thậm chí có thể chồng chéo lên nhau, trong khi thực hiện thì các nhà quản lý không làm đúng yêu cầu đặt ra gây mất rất nhiều thời gian . Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 49 CHƯƠNG 3 NHỮNG GIẢI PSHÁP CHỦ YẾU NHẰM TĂNG CƯỜNG THU HÚT ĐẦU TƯ TRỰC TIẾP NƯỚC NGOÀI VÀO VIỆT NAM TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY 3. 1 Các chính sách kinh tế xã hội  Bảo đảm ổn định về chính trị kinh tế Một số nước có nhiều tiềm năng phát triển nhưng lại luôn xẩy ra xung đột vũ trang nội bộ đất nước không ổn định thì sẽ không có nước nào dám đầu tư vào. Đây chính là nhân tố hàng đầu là cơ sở để có nhiều vốn đầu tư nước ngoài chảy vào .Tăng cường sự lãnh đạo của đảng trong sự nghiệp đổi mới coi đây là nhân tố cốt lõi trong việc thống nhất chỉ đạo .Từ khi Việt Nam thực hiện sự nghiệp đổi mới thì ổn định chính trị kinh tế xã hội được giữ vững .Tuy nhiên tình hình xã hội còn nhiều tiêu cực như tham nhũng buôn lậu trốn thuế thất nghiệp gia tăng phân hoá giầu nghèo còn khoảng cách.Cần thực hiện đồng bộ các biện pháp giáo dục, kinh tế,hành chính và pháp luật để đẩy lùi những tiêu cực về mặt xã hội góp phần làm tăng hiệu quả quản lý xã hội trong giai đoạn hiện nay.  Chính sách phát triển kinh tế Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 50 Định hướng phát triển kinh tế xã hội của chúng ta trong thời gian tới là phải đẩy nhanh quá trình công nghiệp hoá hiện đại hoá đất nước đưa nền kinh tế phát triển theo hướng công nghiệp là chủ yếu . Điều này rất phù hợp với việc nâng cao khả năng thu hút FDI vì thế chúng ta phải quan tâm phát triển các ngành công nghiệp đặc biệt là công nghiệp chế tạo và những ngành như công nghiệp điện tử, những ngành có hàm lượng công nghệ cao , ưu tiên phát triển những ngành công nghiệp mũi nhọn phục vụ cho chiến lược phát triển nền kinh tế , nâng cao trình độ phát triển kinh tế nước nhà . Phối hợp phát triển cân đối giữa các ngành vùng : Các nhà đầu tư luôn tìm tới các tỉnh Đông nam bộ là chủ yếu bởi nơi đây hội đủ các yếu tố phục vụ cho các công trình dự án của họ có thể được triển khai và hoạt động có kết quả . Các vùng khác cũng có nhưng rất ít bởi vì chỉ đáp ứng được phần nào những yều cầu đặt ra , chính vì vậy cần đưa ra chiến lược phát triển kinh tế cân đối giưa các vùng trong cả nước một mặt giúp chúng ta phát triển cân đối nền kinh tế một mặt nâng cao trình độ phát triển kinh tế của các tỉnh các vùng có nền kinh tế còn thấp kém giúp họ có điều kiện tiếp cận và tth u hút các nhà đầu tư nước ngoài . Chính phủ Việt Nam cần có những chính sách ưu tiên phát triển kinh tế các khu vực này , quan tâm chú trọng hơn nữa tới phát triển hệ thông giao thông, lưới điện , thông tin liên lạc ….Ưu đãi đối với những dự án đầu tư vào những khu vực này nhằm khuến khích họ tham gia đầu tư giúp phát triển kinh tế của các vùng này thay cho chúng ta .  Về cán bộ công nhân viên Công tác đào tạo cán bộ hiên nay không chỉ đào tạo cán bộ kỹ thuật và công nhân lành nghề , mà cần đào tạo cán bộ có đủ kiến thức kinh nghiệm quản lý để từng bước ta có thể cạnh tranh bình đẳng với các nhà đầu tư nước ngoài , bản lĩnh kinh doanh hiểu biết pháp luật trong nước và quốc tế, có khả năng thích nghi với cạnh tranh và giỏi ngoại ngữ là những tiêu chuẩn không Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 51 thể thiếu đối với cán vộ quản lý kinh tế và quản trị kinh doanh trong lĩnh vực đầu tư nước ngóài Trong hoạt động đầư tư nước ngoài công tác cán bộ đặc biệt quan trọng vì cán bộ vừa tham gia hoạch định chính sách vừa là người vận dụng luật pháp chính sách để xử lý tác nghiệp hàng ngày liên quan đến mọi hoạt động đầu tư nước ngoài trước mắt cần tập trung một số lĩnh vực sau: Bộ giáo dục và dào tạo tổ chức đào tạo chính quy cán bộ làm công tác đầu tư nước ngoài cán bộ quản lý các doanh nghiệp có vố đầu tư nước ngoài. Trang bị kiến thức về chuyên môn nghiệp vụ luật pháp kinh nghiệm cần thiết bộ lao động thương binh xã hội , uỷ ban nhân dân cấp tỉnh quản lý khu công nghiệp tổ chưc đào tạo công nhân lành nghề làm việc cho các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài Ban tổ chức Trung ương Đảng quy định và hướng dẫn phương thức sinh hoạt và nội dung hoạt động của các tổ chưc đảng trong các doanh nghiệp này.Tổng liên đoàn lao động Việt Nam cần có kế hoạch vận động thành lập công đoàn ở tất cả các doanh nghiêp đầu tư nước ngoài và nâng cao hiệu quả hoạt động của tổ chức công đoàn trong các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài.Chính phủ xem xét hỗ trợ một phần kinh phí cho các tổ chức công đoàn tại các doanh nghiệp , xây dựng tổ công đoàn thật sự trở thành người bảo vệ quyền lợi chính đáng hợp pháp của người lao động, giáo dục kỷ luật lao động tác phong lao dông cho công nhân quan hệ hơp tác xây dựng với chủ đầu tư đóng góp vào hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp  Bảo đảm ổn định chính trị kinh tế xã hội Chúng ta cần phải khuyến khích những người có trình độ tham gia công tác ở trong nước tránh tình trạng chảy máu chất xám như hiện nay đang diễn ra ở nước ta , một phần vì chúng ta không đủ điều kiện cho họ phát huy khả năng một phần do chúng ta trước đầy không coi trọng nguần tài nguyên này.Đây là những người rất cần thiết cho xã hội chúng ta sẽ góp phần không nhỏ vào quá trình phát triển kinh tế xã hội của chúng ta cũng như giúp chúng Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 52 ta tiếp cận với các nhà đầu tư quốc tế cũng như công tác thu hút sự quan tâm chú ý của các tập đoàn lớn trên thế giới . 3.2 Chính sách luật pháp Hoàn thiện về hệ thống luật đầu tư trực tiếp nước ngoài Tính hấp dẫn của mỗi quốc gia về lĩnh vực đầu tư trước hết phải kể tới là những điều được thể hiện ở luật, cùng với luật các văn bản dưới luật cũng không kém phần quan trọng như việc góp vốn, thuê đất, tuyển dụng lao động, xuất nhập khẩu hàng hoá ... do vậy các văn bản hướng dẫn cụ thể cần phải chi tiết, dễ hiểu. Để cải thiện môi trường đầu tư chính phủ cần kiên quyết loại bỏ những quy định do các ngành, địa phương ban hành trái với chủ trương chính sách của chính phủ, tránh tình trạng đầu một nơi đuôi một lẻo, nhằm tạo ra một hệ thống pháp luật đầy đủ đồng bộ xuyên suốt từ trung ương đến địa phương trong tiến trình đua đến xây dựng một luật chung cho đầu tư trong nước cũng như nước ngoài, trước mắt để bảo đảm một môi trường đầu tư có sức hấp dẫn và tính cạnh tranh cao so với các nước trong khu vực, cần sửa đổi bổ sung một số điều của luật đầu tư nước ngoài hiện nay và các văn bản pháp luật liên quan, với các yêu cầu : Bảo đảm một khuôn khổ pháp luật hấp dẫn, thông thoáng, rõ ràng, ổn định một hệ thống ưu đãi và khuyến khích mang tính cạnh tranh cao so với các nước trong khu vực. Luật hoá nâng lên mức các quy định của các chính sách, quyết định của chính phủ đã được kiêm nghiệm qua thực tế. Phù hợp và đồng bộ với tiến trình xây dựng và hoàn thiện khung pháp luật chung của nước ta, trước hết là luật doanh nghiệp, luật khuyến khích đầu tư trong nước ... nhằm tạo mặt bằng ưu đãi bình dẳng giữa các nhà đầu tư trong nước với các nhà đầu tư nước ngoài. Bảo đảm sự ổn định của pháp luật doanh và chính sách đối với đầu tư nước ngoài thực hiện nguyên tắc không hồi tố để giữ vững lòng tin của cộng đồng nhà đầu tư nước ngoài. Sửa đổi một số điều khoản trong các văn bản Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 53 pháp luật liên quan đến đầu tư nước ngoài nhằn tháo gỡ khó khăn trong hoạt động của các doanh nghiệp đầu tư nước ngoài  Các luật liên quan Trong dự luật đầu tư ngoài việc quan tâm đến việc cả ithiện luật đầu tư cho phù hợp vớ xu thế của các nước và thời đại hiện nay, thì trong các luật liên quan tới thuế chẳng hạn như thuế thu nhập cá nhân thuế thu nhập doanh nghiệp thuế nhập khẩu và tất cả các vấn đề có liên quan tới thuế cần phải được cân nhắc sao cho phù hợp. Các nhà đầu tư không khỏi băn khoăn về mức lương phải trả cho cho công nhân viên làm việc trong các dự án của mình bởi mức thuế đánh vào thu nhập cá nhân của các cán bộ công nhân viên của mình lên tới 50% tới 60% thu nhập mức thuế này được hiệp hội các nhà doanh nghiệp coi là cao nhất. Trong doanh nghiệp nước ngoài đang phải gánh chịu rất nặng nề về tổng chi phí trả cho các cán bộ công nhân viên, điều này làm tăng chi phí trong sản suất kinh doanh chính vì thế làm giảm sự hấp dẫn của môi trường đầu tư việt nam điều này sẽ làm hại cho chiến lược phát triển kinh tế lâu dài của chúng ta. Chính phủ việt nam lên giảm mức thuế thu nhập cá nhân xuống còn từ 10% đến 15% áp dụng cho cả người nước ngoài và người việt nam, giúp cân bằng với mức thuế mà các nước trong khu vực đang sử dụng  Thuế thu nhập doanh nghiệp: Theo luật hiện hành thì thuế thu nhập doanh nghiệp đối với các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài là 25% tỷ lệ này thấp hơn so với các nước trong khu vực như Mianma và một số nước khác như Lào tới 20%-30% thêm nữa doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài Việt Nam còn được hưởng thời gian miễn thuế trong hai năm đầu kể từ khi dự án có lãi và giảm trừ 52% trong hai năm tiếp theo điều này rất phù hợp với xu hướng của việt nam trong chiến lược thu hút FDI . Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 54 Nhưng với các dự án có tính chất quan trong và phục vụ thiết thực trong đời sống kinh tế xã hội thì chính phủ việt nam cần đưa ra biểu thuế ưu đãi hơn so với biểu thuế đang án dụng trong thời gian này đối với tất cả các hình thức dự án đầu tư tại Việt Nam .  Mức thuế nhập khẩu : Đây là mức thuế đánh vào đầu vào của các dự án phía Việt Nam cần phải đặc biệt ưu tiên đối với đối với những nguồn vốn đưa vào dứơi dạng các dây truyền thiết bị hiện đại một mặt giúp các nhà đầu tư giảm chi phí đầu vào ngoài ra còn giúp phía Việt Nam có được dây truyền công nghệ  Về thời hạn nộp thuế nhập khẩu Theo quy định hiện nay thì thời hạn cho phép các nhà đầu tư là trong vòng 30 ngày, thời gian này theo các nhà đầu tư nước ngoài là không đủ sẽ gây khó khăn cho doanh ngiệp đặc biệt là những lần nhập khẩu với khối lượng nguyên vật liệu lớn. Do đó phía chính phủ Việt Nam cần đưa ra thời hạn dài hơn là 45 ngày hoặc có thể cho các nhà đầu tư nộp thuế thành nhiều kỳ . 3. 3. Cải cách thủ tục hành chính Nhằm tháo gỡ những vấn đề còn vướng mắc trong chiến lược thu hút vốn đầu tư nước ngoài: Phải kiện toàn bộ máy quản lý theo hướng gọn nhẹ theo quết định số 233/1998 của thủ tướng chính phủ ,cho phép tất cả các UBND tỉnh thành phố trực thuộc trung ương có quyền trực tiếp cấp giấy phép cho các dự án .điều đó đã thể hiện được việc bãi bỏ thủ tục hành chính cồng kềnh,quá tập trung .Tuy nhiên ,các nhà đằu nước ngoài vẫn còn phàn nàn nhiều về thủ tục hành chính của ta về các mặt như thủ tục đầu tư vẫn còn phàn nàn nhiề u về thủ tục hành chính của ta về các mặt như :. thủ tục đầu tư vẫn còn là vấn đề trở ngại lớn, thời gian chuẩn bị cho mặt dự án còn kéo dài ,tình trạng thủ tục quá rườm rà. Việc chuẩn bị dự án của bên Việt Nam còn quá chặt chẽ gây mất rất nhiều thời gian vô ích Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 55 Do vậy trong thời gian tới Việt Nam cần phải cải thiên thủ tục đầu tư theo hướng đơn giản hoá và thực hiện triệt để Công tác thẩm định xết duyệt dự án trong thời gian qua là quá thời gian quy định đối với một số dự án , nguyên nhân do chất lượng dự án chưa tốt, thậm trí có những sai sót nghiêm trọng phải sửa đổi bổ sung gây lãng phí nhiều thời gian nhưng chất lượng thẩm định dự án thấp ,nhiều dự án đã thông qua thẩm định nhưng vẫn nhập thiết bị cũ lạc hậu đa số các dự án gây ô nhiễm môi trường trầm trọng. Do vậy, việc nâng cao chất lượng thẩm định là điều thật sự cần thiết, muốn vậy phải kiện toàn đội ngũ cán bộ, đào tạo có chuyên môn cao ,có trách nhiệm phải trang bị cho họ những công cụ kiểm định,quy định lại những thủ tục cho phù hợp với yều cầu đặt ra Về thủ tục cấp đất đây là yếu tố các nhà đầu tư coi là điểm khó nhất trong quá trình thực hiện .Thực tế phải có những dự án mất nhiều thời gian do các quy định phân cấp quản lý đất hiên nay .Các chủ đầu tư và chủ sử dụng đất không thống nhất đựơc giá đền bù giải phóng mặt bằng ,thiết nghĩ trong thời gian tới nhà nước quy định việc phân cấp quản lý đất cho phù hợp ,phải có những giải pháp tích cực giải quết nhanh chóng thủ tục cấp đất ,giao đất với giá cả đền bù giải phóng mặt bằng hợp lý Nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước đối với đầư nước ngoài Sau khi tạo môi trường pháp lý và cơ chế chính sách thông thoáng hấp dẫn vấn đề then chốt có tính chất quyết định là việc chỉ đạo điều hành tập trung thống nhất và kiện quyết của chính phủ việc nghiêm túc thực hiện của các bộ ngành và địa phương Trong việc quản lý hoạt động đầu tư nước ngoài theo đúng thẩm quyền trách nhiêm của từng cơ quan quản lý nhà nước . Bộ kế hoạch và đầu tư bảo đảm việc thực hiện đúng và đầy đủ vai trò là cơ quan quản lý nhà nước về đầu tư trực tíếp nước ngoài giúp chính phủ quản lý thống nhất hoạt động đầu tư nước ngoài là đầu mối phối hợp giữa các bộ các nghành và địa phương giải quyết những vấn đề phát sinh trong các hoạt động của các doanh nghiệp đầu Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 56 tư nớc ngoài, các bộ ngành và đia phương thực hiện quản lý nhà nước về đầu tư nước ngoài theo đúng quy định về chức năng cũng như thẩm quyền đã quy định theo luật đầu tư nước ngoài 3.4. Đổi mới đẩy mạnh công tác vận động xúc tiến đầu tư Công tác vận động xúc tiến đầu tư cần được đổi mơí về nội dung và phương thức thực hiên theo một kế hoạch và chương trình chủ động có hiệu quả. Trước hết cần xác định xúc tiến đầu tư cũng như xúc tiến thương mại là nhiệm vụ là trách nhiệm của các cơ quan nhà nước của các bộ ngành các tỉnh, ban quản lý khu công nghiệp. Cần thành lập bộ phận xúc tiến đầu tư tại tổng công ty cac cơ quan đại diện nước ta tại một số địa bàn trọng điểm ở nước ngoài để chủ đông vận động thu hút đầu tư nước ngoài .Ngân sách nhà nước cần dành một khoản chi phí thoả đáng cho công tác vận động xúc tiến đầu tư Thực hiện chủ trương đa phương hoá các đối tác đầu tư nước ngoài để tạo thế chủ động trong mọi tình huống Trên cơ sở quy hoạch ngành sản phẩm lãnh thổ và danh mục dự án kêu gọi đầu tư được phê duyệt các ngành các địa phương cần chủ động tíến hành vận đông xúc tiến đầu một cách cụ thể trực tiếp đối với từng dự án trực tiếp với những tập đoàn công ty nhà đầu tư có tiềm năng Xây dựng một hệ thống chính sách để cải thiện môi trưòng kinh doanh: tiếp tục thực hiện lộ trình giảm chi phí đâu tư sửa đổi một số chính cách để tạo thuân lợi hơn cho việc thu hút đầu tư nước ngoài chẳng hạn những vấn đề liên quan tới việc sử dụng đất đai vấn đề vận dụng đất cần soát lại giá cho thuê giải quyết dứt điểm vấn đề về đền bù 3.5 Xây dựng kết cấu hạ tầng Nhà nước cần phải xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế kỹ thuật, sân bay ,bến cảng ,đường giao thông ,hê thống cầu cống thông tin liên lạc cơ sở hạ tầng khu công nghiệp khu chế xuất khu công nghệ cao khu kinh tế mở.đối với các nhà đầu tư thì cơ sở hạ tầng có vai trò quan trọng tối kết quả đầu tư ,nó có thể tăng tính hấp dẫn hoặc cản trở việc thu hút vốn đầu tư này .ở Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 57 nước ta trong thời gian qua hệ thống đường giao thông bến cảng sân bay thông tin liên lạc đã cải thiện một cách đáng kể .do đó trong thời gian tới cần củng cố hơn nữa hệ thốgn cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ cho mục đích phát triển ở đây có thể thực hiện một số giẩi pháp như : Cố gắng giải quyết tốt các mối quan hệ đối ngoại về kinh tế với các quốc gia khác các tổ chức phi chính phủ và các tổ chức kinh tế để có những khoản hỗ trợ phát trỉên chính thức đằu tư vào xây dựng các đề án ,xây dựng cơ sở hạ tầng và cần có những kế hoạch huy động các nguồn lực của toàn dân để đầu tư vào các công trình trọng điểm Cần tìm những vị trí địa lý kinh tế xã hội thuân lợi đễ xây dựng các đặc khu kinh tế với quy mô thích hợp để tiếp nhận các nguồn vốn lớn , kỹ thụật công nghệ cao của nước ngoài .Bởi lẽ việc tập chung vật chất vào xây dựng kết cấu hạ tầng ở khu vực này là khả thi hơn do không bị dàn trải về vốn 3.6.Đối với các sở ban ngành địa phương Hệ thống quy chế áp dụng đối với các nhà đầu tư của chính quyền địa phương.Các tỉnh thành phố trước tiên cần xây dựng một hệ thống quy chế đầu tư sao cho phù hợp với những quy định chung của hệ thống pháp luật chung của cả nước, có được một hệ thống quy chế đồng bộ trên toàn bộ các tỉnh thành phố trên cả nước ,tránh tình trạng mỗi địa phương lại có những quy định riêng gây ra sự không ăn khớp giữa các địa phương, tạo ra tâm lý không tốt cho các nhà đầu tư vì họ thấy rằng giữa các địa phương có sự chênh lệch không thật sự hợp lý . Dựa trên hệ thống pháp luật chung của cả nước chính quyền các địa phương thực hiện công tác ban hành hệ thông quy chế đối với các nhà đầu tư quốc tế tham gia đầu tư vào địa bàn của tỉnh mình .Trên cơ sở hệ thống pháp luật chung của cả nước thì do mỗi địa bàn có một điều kiện địa lý cũng như các điều kiện về kinh tế xã hội khác nhau nên phải căn cứ vào những đặc điểm riêng này mà Chính quyền mỗi tỉnh .thành phố đưa ra điểm như chế độ Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 58 ưu đãi hay những yêu cầu đối với các nhà đầu tư . Chế độ ưu đãi đối với các nhà đầu tư của các địa phương Các địa phương căn cứ vào những điều kiện của mình để đưa ra những điều kiện ưu đãi của mình ,chẳng hạn như về mặt bằng công trình ,các dịch vụ có liên quan ,các ràng buộc về môi trường ..... Dựa trên những điều kiện về kinh tế xã hội cung như điều kiện tự nhiên của từng địa phương các nhà đầu tư sẽ cân nhắc việc triển khai dự án ,mục đích của các nhà đầu tư thu lợi nhuân nên với những địa phương có điều kiện về kinh tế thấp cũng như điều kiện tự nhiên không thuận lợi thì công tác để thu hút các nhà đầu tư là rất khó khăn ,để có thể lôi kéo được các nhà đầu tư thì chính quyền các địa phươngđó phải đưa ra những điều kiện ưu đãi đặc biệt như những ưu đãi về:giá thuê đất,thủ tục đăng ký dự án,thời gian cấp giấy phép. Các điều kiện ràng buộc công tác bảo vệ môi trường tự nhiên cũng như môi trường văn hoá ...... Để có thể thu hút được các nhà đầu tư tham gia đầu tư vao trong địa bàn của mình thì điều quan trong trước hết là phải có được một hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại .Cơ sở vật chất như hạ tầng cơ sở có ảnh hưởng rất lớn tới các dự án đầu tư vì đây là điều cần thiết cơ bản để thực hiện một dự án đầu tư ,cơ sở vật chất có đủ điều kiện thì dự án mới có khả năng tiến hành một cách liên tục và dễ dang .Các sở ban ngành địa phương cần quan tâm chú ý xây dựng hệ thống đường xá cầu cống ,cảng biển ,....nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất có thể của mình để từng bước nâng cao trình độ phát triển kinh tế của địa phương mình góp phần vào sự phát triển của cả nước. Xây dựng hệ thống các khu công nghiệp các khu chế xuất ,điều kiện kinh tế địa phương không cho phép đầu tư dàn trải trên tất cả các địa điểm nên các địa phương chỉ nên đầu tư vào một vài địa điểm quan trọng nhất có điều kiện nhất .Tại nơi đây tập trung tất cả các nguần vốn đầu tư để phục vụ Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 59 công việc xây dưng cơ sở vật chất tốt nhất có thể để thu hút số lượng lớn nhất các nhà đầu tư tham gia. Về chính sách thu hút FDI và môi trường pháp lý :chính sách thu hút FDI của mỗi nước là yếu tố tác động đến sự chú ý của các nhà đầu tư Thông qua chính sách này các nhà đầu tư có thể sơ bộ tính toán được phần nào về hiệu quả đầu tư .Các nước trên thế giới đã có chính sách thu hút FDI từ rất sớm nên môi trường pháp lý cũng như chính sách cũng dần được hoàn thiện. Đối với Việt Nam thì luật đầu tư trực tiếp nước ngoài làn đầu tiên được nhắc tới vào năm 1988 nên không tránh khởi những thiếu sót cũng như chưa thực sự hấp dẫn các nhà đầu tư . Trải qua quá trình thực hiên và đưa vào trong thực tế dần được chỉnh sửa và bổ sung đã dần được hoàn thiện và từng bước tạo được sự tin tưởng cũng như sự lôi cuốn các nhà đầu tư .Đến thời điểm hiện nay thì luật đầu tư đối với các nhà đầu tư đã tương đối hoàn thiện nhưng cũng còn nhiều những điều chưa phù hợp cần phải chấn chỉnh và bổ sung những chỗ còn thiếu sót, nhất là kịp thời ban hành những chính sách có liên quan nhằm tạo một hệ thống văn bản pháp quy đồng bộ cho hoạt động FDI nói tiêng cũng như cho sự vận hành nền kinh tế nói chung . KẾT LUẬN Trong bối cảnh tự do hoá ngày càng gia tăng,hiện nay nhu cầu về hội nhập và phát triển được xem là vấn đề quan trọng trong chiến lược phát triển của mỗi quốc gia.Việt Nam chúng ta đang trên con đường đi tới hoà nhập vào nền kinh tế khu vực và thế giới.Chúng ta phải nhận thức rõ tầm quan trọng của nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đối với sự tăng trưởng về mặt kinh Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 60 tế và sự phát triển về mặt xã hội để từ đó có những biện pháp thích hợp nhằm thu hút được nhiều và sử dụng một cách có hiệu quả nhất nguồn vốn này. với tầm nhận thức còn rất nhiều hạn chế em không dám tham vọng có thể trình bày một cách đầy đủ,toàn diện về FDI chỉ qua một bài viết ngắn ngủi.Với bài viết này em chỉ mong muốn được bày tỏ những suy nghĩ của riêng cá nhân em về FDI vì thế chắc chắn không tránh khỏi những thiếu xót.Em rất mong được sự thông cảm và chỉ bảo của thầy cô. Em xin chân thành cảm ơn! Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp GVHD tiÕn sÜ: NguyÔn ThÞ ChiÕn 61 MỤC LỤC Lời nói đầu ..........................................................................................................1 Chương 1: Lý luận chung về đầu tư trực tiếp nước ngoài................................2 1.1. Đầu tư trực tiếp nước ngoài và vai trò của đầu tư trực tiếp .............................2 1.2. Các phương thức và hình thức đầu tư trực tiếp nước ngoài ............................6 1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến FDI.......................................................................10 Chương 2: Thực trạng về thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam .............................................................................................................17 2.1. Đóng góp của đầu tư trực tiếp nước ngoài vào sự phát triển kinh tế xã hội của Việt Nam .......................................................................................................17 2.2. Thực trạng thu hút đầu trực tiếp nước ngoài trong giai đoạn hiện nay ............19 2.3. Đánh giá tình hình đầu tư ở Việt Nam ...........................................................37 Chương 3: Những giải pháp chủ yếu nhằm tăng cường thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài vào Việt Nam trong giai đoạn hiện nay...........................44 3.1. Các chính sách kinh tế xã hội.........................................................................44 3.2. Chính sách luật pháp .....................................................................................46 3.3. Cải cách thủ tục hành chính ..........................................................................49 3.4. Đổi mới đẩy mạnh công tác vận động xúc tiến đầu tư ...................................50 3.5. Xây dựng kết cấu hạ tầng ...............................................................................51 3.6. Đối với các sở ban hành địa phương .............................................................51 Kết luận ..............................................................................................................54