Luận văn Thực trạng và giải pháp đầu tư phát triển thủy sản tại Việt Nam

. -Tèc ®é ®Çu t­ vèn lµm t¨ng liªn tôc tæng gi¸ trÞ s¶n l­îng thuû s¶n. Tuy nhiªn tèc ®é ®Çu t­ vèn t¨ng nhanh nh­ng tèc ®é t¨ng tæng gi¸ trÞ s¶n l­îng thuû s¶n chËm l¹i. Tèc ®é ®Çu t­ vÊn cho nu«i trång thuû s¶n t¨ng chËm h¬n nh­ng tæng s¶n l­îng thuû s¶n t¨ng nhanh h¬n, ng­îc l¹i trong khai th¸c h¶i s¶n tèc ®é ®Çu t­ vèn t¨ng nhanh nh­ng gi¸ trÞ h¶i s¶n t¨ng chËm l¹i. Nh­ vËy cã thÓ nãi hiÖu qu¶ ®Çu t­ trong ngµnh nu«i trång thuû s¶n hiÖn nay cao h¬n ngµnh khai th¸c h¶i s¶n N¨ng lùc s¶n xuÊt t¨ng thªm t¹o tiÒn ®Ò cho s¶n xuÊt, kinh doanh cña ngµnh ph¸t triÓn m¹nh, ®¹t hiÖu qu¶ cao. Tæng s¶n l­îng thuû s¶n qua 5 n¨m t¨ng 45,88%, kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n t¨ng 109,28%, b×nh qu©n n¨m t¨ng 21,86%. V. Mét sè tån t¹i trong ®Çu t­ XDCB cÇn ®­îc kh¾c phôc 1.C«ng t¸c quy ho¹ch vµ ®iÒu chØnh quy ho¹ch thùc hiÖn chËm nªn c¸c ®Þa ph­¬ng lóng tóng trong viÖc lùa chän danh môc c¸c dù ¸n ®Çu t­. NhiÒu vïng d©n ®Çu t­ tù ph¸t, ph¸ ®ª, cèng ng¨n mÆn g©y ¶nh h­ëng ®Õn m«i tr­êng sinh th¸i vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng. 2.ViÖc ®Çu t­ kh«ng theo kÞp yªu cÇu cña thùc tÕ ph¸t sinh, ch­a ®¸p øng nhu cÇu ®Çu t­ chuyÓn ®æi tõ trång lóa sang nu«i trång thuû s¶n, nhÊt lµ t¹i c¸c tØnh ®ång b»ng s«ng Cöu Long nh­ B¹cLiªu, Cµ Mau, Kiªn Giang. 3.ViÖc lùa chän ®Þa ®iÓm ®Çu t­ ch­a xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu, cã khi trªn mét ®Þa bµn ®Çu t­ 2 c¶ng (Cöa Héi- Xu©n Phæ). Cã n¬i ®Çu t­ xong l¹i thay ®æi môc ®Ých sö dông nh­ c¶ng c¸ Cµ Mau... 4.ChÊt l­îng t­ vÊn lËp dù ¸n vµ thiÕt kÕ, x©y l¾p ch­a cao do ch­a lµm ®ñ quy tr×nh vµ c«ng viÖc kh¶o s¸t. NhiÒu c«ng tr×nh t¨ng khèi l­îng ®Çu t­ vµ hiÖu qu¶ ®Çu t­ kÐm do thiÕu n­íc ngät (c¶ng c¸ Hßn Khoai, Hßn Mª-L¹ch B¹ng), chÊt l­îng c«ng tr×nh kh«ng ®¶m b¶o ( c¶ng Cï Lao xanh ®Çu t­ xong th× bê phÝa §«ng bÞ sôt lë), c¶ng c¸ Cån Cá ch­a thèng nhÊt vÒ diÖn tÝch dïng ®Êt cho c¶ng víi quèc phßng nªn c¶ng ®ang thi c«ng ph¶i dõng l¹i.. 5.ViÖc thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n ®Çu t­ lµm ch­a tèt, dÉn ®Õn b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi chÊt l­îng thÊp, nhiÒu dù ¸n tæng dù to¸n duyÖt cao h¬n tæng møc ®Çu t­ (Hßn Khoai 25,01 tû/19,3 tû, Cï Lao xanh 19,05 tû/ 18,87 tû. Tæng møc ®Çu t­ ®­îc duyÖt kh«ng phï hîp víi t×nh h×nh thi c«ng thùc tÕ nªn ®Õn nay c¸c dù ¸n cßn ®ang dë dang ®Òu xin ®iÒu chØnh t¨ng. Mét sè dù ¸n chuÈn bÞ ®Çu t­ kh«ng tèt nªn qu¸ tr×nh thùc hiÖn ph¶i ®iÒu chØnh nhiÒu lÇn (Dù ¸n Tr¹m Cöa Lß, dù ¸n x©y dùng Nafiqucen VI. C«ng t¸c lËp kÕ ho¹ch cßn trïng lÆp cã dù ¸n cïng sö dông vèn ng©n s¸ch nh­ng Ng©n s¸ch Trung ­¬ng vµ BiÓn §«ng ®Òu ghi kÕ ho¹ch (C¶ng c¸ BÕn §Çm, C«n §¶o). 6.ViÖc triÓn khai c¸c dù ¸n thùc hiÖn chËm, 22 dù ¸n nu«i t«m c«ng nghiÖp ®­îc cÊp vèn lËp b¸o c¸o nghiªn cøu kh¶ thi tõ th¸ng 7 n¨m 1999 mµ ®Õn hÕt n¨m 2000 ch­a duyÖt xong thiÕt kÕ kü thuËt vµ tæng dù to¸n. V× vËy, chËm khëi c«ng c«ng tr×nh. 7.ViÖc ®Çu t­ cßn dµn tr¶i: Theo quy ®Þnh c¸c dù ¸n nhãm C ®Çu t­ kh«ng qu¸ hai n¨m. C¸c dù ¸n ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n Ch­¬ng tr×nh 773 ®Òu lµ dù ¸n nhãm C. PhÇn vèn Ng©n s¸ch Nhµ n­íc ®Çu t­ cho c¸c dù ¸n ®Õn hÕt n¨m 2000 míi ®¹t 58,7% sè vèn ®­îc duyÖt ph¶i ®­a vµo thùc hiÖn tiÕp n¨m 2001 Ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n. Dù ¸n Tr­êng Trung häc kü thuËt vµ nghiÖp vô thñy s¶n II lµ dù ¸n nhãm C, khëi c«ng tõ n¨m 1997 nh­ng ®Çu t­ ®Õn nay vÉn ch­a xong. 8.C«ng t¸c ®Çu thÇu cßn nhiÒu tån t¹i: - C¸c dù ¸n cña ngµnh ch­a cã kÕ ho¹ch ®Êu thÇu dù ¸n mµ chØ cã kÕ ho¹ch ®Êu thÇu riªng lÎ cho tõng gãi thÇu. ViÖc ph©n chia gãi thÇu kh«ng phï hîp víi tÝnh chÊt c«ng nghÖ, kü thuËt dÉn ®Õn viÖc thùc hiÖn dù ¸n kh«ng ®ång bé. - Tån t¹i phÝa c¸c nhµ thÇu: + Mét sè nhµ thÇu kh«ng ®ñ n¨ng lùc tµi chÝnh ®Ó tham gia ®Êu thÇu nh­ng vÉn ®­îc ng©n hµng x¸c nhËn, b¶o l·nh thùc hiÖn hîp ®ång. Trong qu¸ tr×nh thi c«ng nhµ thÇu bÞ phong to¶ tµi kho¶n g©y ra rÊt nhiÒu khã kh¨n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n (C«ng ty x©y dùng NghÖ An thi c«ng c¶ng c¸ Xu©n Phæ). + Mét sè nhµ thÇu cã nghiÖp vô lËp hå s¬ dù thÇu nh­ng kh¶ n¨ng thi c«ng kh«ng ®óng hå s¬ dù thÇu, kh«ng ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu kü thuËt thi c«ng cÇn thiÕt nªn còng g©y trë ng¹i cho ®Çu t­. Cã c«ng tr×nh nhµ thÇu ®Êu thÇu ®­îc tróng thÇu l¹i b¸n l¹i cho nhµ thÇu phô nªn viÖc thi c«ng chËm, kh«ng ®¶m b¶o chÊt l­îng (Dù ¸n c¶ng c¸ ®¶o Mª-L¹ch B¹ng). + Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n ®Çu t­, cã dù ¸n do søc Ðp ph¶i gi¶i ng©n trong n¨m, chñ ®Çu t­ ®· t¹m øng tr­íc cho nhµ thÇu, nhµ thÇu nhËn tiÒn sö dông vµo viÖc kh¸c nªn tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n bÞ chËm vµ kÐo dµi 1 n¨m vÉn ch­a xong( dù ¸n Tr¹m Cöa Lß) - Tån t¹i phÝa chñ ®Çu t­ vµ c¬ quan t­ vÊn: + NhiÒu chñ ®Çu t­ cßn lóng tóng trong viÖc lËp hå s¬ mêi thÇu, tæ chøc ®Êu thÇu. NhiÒu dù ¸n bæ sung söa ®æi thiÕt kÕ vµ dù to¸n sau khi ®Êu thÇu. + ViÖc gi¶i phãng mÆt b»ng, bµn giao mÆt b»ng thi c«ng cho c¸c nhµ thÇu triÓn khai chËm còng lµm chËm tiÕn ®é thùc hiÖn c¸c dù ¸n ®Çu t­. + C¬ quan t­ vÊn cßn yÕu, thiÕu, gi¶i ph¸p c«ng tr×nh ®­a ra t¹i mét sè dù ¸n ®Çu t­ ch­a hîp lý dÉn ®Õn suÊt ®Çu t­ cßn cao. - Tån t¹i phÝa c¬ quan qu¶n lý: + ViÖc thô lý c¸c thñ tôc ®Ó thÈm ®Þnh, xÐt duyÖt dù ¸n vµ thñ tôc phª duyÖt c¸c v¨n b¶n ®Çu thÇu cßn chËm dÉn ®Õn chËm tiÕn ®é thùc hiÖn dù ¸n. + ChËm cã v¨n b¶n h­íng dÉn thùc hiÖn c¸c kh©u cña qu¸ tr×nh ®Çu t­ ph¸t triÓn. 9.§Çu t­ n­íc ngoµi míi chØ cã ë lÜnh vùc nu«i trång, chÕ biÕn vµ hËu cÇn nghÒ c¸ vµ vÉn theo chiÒu h­íng gi¶m sót vµ rÊt thÊp. Vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cho thuû s¶n chØ chiÕm mét tû lÖ nhá trong ®Çu t­ n­íc ngoµi cho toµn bé nÒn kinh tÕ. Vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi cña toµn bé nÒn kinh tÕ 1996-2000 lµ 117.000 tû ®ång th× ®Çu t­ cho thuû s¶n 1.052,323 tû ®ång, chØ b»ng 0,9% vµ sè vèn nµy chØ chiÕm cã 11,75% tæng møc vèn ®Çu t­ cña toµn ngµnh. 10.HiÖu qu¶ ®Çu t­ thÊp: Nh÷ng tån t¹i nªu trªn ®Òu ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ ®Çu t­. Nh­ng thÓ hiÖn râ nhÊt vÒ hiÖu qu¶ ®Çu t­ thÊp ®ã lµ ®Çu t­ ®ãng míi vµ c¶i ho¸n tÇu khai th¸c h¶i s¶n xa bê. §Õn nay sè vèn vay ®· ký hîp ®ång tÝn dông ë Quü hç trî ph¸t triÓn vµ Ng©n hµng ®Çu t­ ph¸t triÓn lµ 1.283.409 triÖu ®ång (trong ®ã cña Quü hç trî ph¸t triÓn 957.000 triÖu ®ång). Sè gi¶i ng©n ®­îc 1.223.983 triÖu ®ång, b»ng 95,37%. Sè l·i vay ch­a tr¶ ®· lªn ®Õn 105.152 triÖu ®ång, trong ®ã nî qu¸ h¹n 51.480 triÖu ®ång vµ tû lÖ tr¶ nî míi ®¹t b×nh qu©n 18,03% so víi kÕ ho¹ch. V× vËy, theo quy ®Þnh cña Quü hç trî ph¸t triÓn, n¨m 2000 Quü chØ cho c¸c ®Þa ph­¬ng tr¶ ®­îc 50% kÕ ho¹ch ph¶i tr¶ nî ®­îc vay vèn tiÕp vµ vèn tù cã cña c¸c chñ ®Çu t­ b¾t buéc ph¶i cã ®ñ 15% míi ®­îc vay tiÕp. ChØ cã 3 ®Þa ph­¬ng tho¶ m·n yªu cÇu nµy lµ Qu¶ng Ng·i, Trµ Vinh vµ Long An. Vèn vay kh¾c phôc hËu qu¶ c¬n b·o sè 5/1997 hiÖu qu¶ thÊp, nhiÒu tÇu khai th¸c h¶i s¶n xa bê ®­îc ®ãng b»ng nguån vèn nµy, sau khi hoµn c«ng ph¶i n»m bê kh«ng ra kh¬i, ®iÓn h×nh lµ t¹i Cµ Mau cã lóc cã tíi 146 tÇu n»m bê. 11.Ph©n cÊp qu¶n lý ch­a râ rµng. Víi c¬ chÕ ®iÒu hµnh kÕ ho¹ch ®Çu t­ nh­ hiÖn nay, c¸c ®Þa ph­¬ng cßn nÆng vÒ lËp c¸c dù ¸n xin vèn tõ Trung ­¬ng vµ cßn tuú tiÖn trong viÖc ph©n bæ vèn ®Çu t­ cho c¸c dù ¸n khi ®­îc giao tæng sè vèn Ng©n s¸ch theo ch­¬ng tr×nh. 12.ThiÕu vèn ®Çu t­, nhÊt lµ vèn tÝn dông ®Çu t­. Nhu cÇu ®Çu t­ rÊt lín. C¸c dù ¸n Ch­¬ng tr×nh 773 rÊt khã kh¨n triÓn khai vèn tÝn dông, chØ cã hç trî nhá tõ vèn Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Nh÷ng n¨m tõ 1996-1999 mçi n¨m chØ c©n ®èi ®­îc 40-50 tû ®ång, riªng n¨m 2001 cÇn ®èi ®­îc 150 tû ®ång vèn Ng©n s¸ch Nhµ n­íc. Sè vèn nµy tuy Ýt nh­ng cã vai trß lín trong viÖc lµm vèn måi huy ®éng c¸c nguån vèn kh¸c cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. Nguån vèn tÝn dông th­¬ng m¹i triÓn khai cßn h¹n chÕ, sè d­ tÝn dông ®Õn hÕt n¨m 2000 lµ 2.676,5 tû ®ång, trong ®ã 1.192,0 tû ®Çu t­ cho khai th¸c h¶i s¶n, 980,4 tû cho nu«i trång thuû s¶n vµ 504,1 tû ®Çu t­ cho hËu cÇn dÞch vô. Nguån vèn vay ­u ®·i ®Çu t­ ph¸t triÓn cña Nhµ n­íc còng gÆp khã kh¨n v× c¸c dù ¸n thuû s¶n kh«ng tiÕp cËn ®­îc ®iÒu kiÖn vay cña Quü vÒ ®¶m b¶o tiÒn vay, quyÒn sö dông ®Êt ®Ó thÕ chÊp vay vèn vµ viÖc xö lý rñi ro côc bé. Ch­¬ng III Mét sè gi¶i ph¸p ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam. I.Quan ®iÓm ®Þnh h­íng ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh Thuû s¶n ViÖt Nam. 1.Mét sè dù b¸o. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, Thuû s¶n ®· trë thµnh mét trong nh÷ng ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña ViÖt Nam. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña thÕ giíi, ngµnh Thuû s¶n ViÖt Nam còng cã mét sè thay ®æi ®Ó phï hîp víi nhu cÇu tiªu dïng. 1.1Xu h­íng chuyÓn ®æi c¬ cÊu nghÒ c¸. MÆc dï n­íc ta ®­îc ­u ®·i vÒ vÞ trÝ ®Þa lý thuËn lîi cho viÖc ph¸t triÓn nghÒ c¸ nh­ng ®· nhiÒu n¨m nay, ng­êi ta cµng nhËn thÊy râ r»ng nguån lîi thuû s¶n tù nhiªn trong c¸c mùc n­íc tï ®Çm, hå, s«ng suèi ®Õn biÓn kh¬i vµ ®¹i d­¬ng ®Òu cã h¹nvµ ngµy nay con ng­êi ®ang khai th¸c ®Õn s¸t nót sù bÒn v÷ng cña nã. Tõ ®ã viÖc t¸i t¹o l¹i c¸c nguån lîi thuû s¶n b»ng c¸ch nu«i trång chóng ngµy cµng trë thµnh mét lÜnh vùc s¶n xuÊt quan träng. Nu«i trång thuû s¶n sÏ ®­îc ®Çu t­ ph¸t triÓn m¹nh mÏ trong thêi gian tíi. Trong ®ã ®èi t­îng nu«i trång lµ c¸c lo¹i c¸ vÈy (49% s¶n l­îng vµ 55% gi¸ trÞ) vµ t«m só lµ loµi ®­îc xÕp hµng ®Çu c¸c loµi gi¸p x¸c ®­îc nu«i trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y. Mét sè yÕu tè chñ yÕu ®Èy nhanh tèc ®é s¶n xuÊt vµ nu«i trång c¸c loµi c¸ cã vÈy vµ c¸c loµi gi¸p x¸c chÝnh lµ nhê kh¶ n¨ng gi¶i quyÕt ®­îc c¸c gièng nh©n t¹o. Trong nh÷ng n¨m tíi, s¶n l­îng nu«i trång n­íc ngät vÉn sÏ chiÕm cao vµ ngµy cµng cao so víi s¶n l­îng nu«i trång n­íc lî vµ nu«i biÓn (hiÖn nay lµ 60% so víi 40&). Bªn c¹nh nu«i trång thuû s¶n, c¬ cÊu nghÒ khai th¸c h¶i s¶n còng cã sù thay ®æi. Nh÷mg n¨m tíi ®©y, chóng ta sÏ ®Çu t­ c«ng nghÖ ®Ó ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ®¸nh b¾t xa bê, chuyÓn ®æi c¬ cÊu nghÒ nghiÖp, b¶o vÖ nguån lîi h¶i s¶n gÇn bê. Xu thÕ th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ khu vùc trong lÜnh vùc thuû s¶n Th­¬ng m¹i quèc tÕ vµ khu vùc trong lÜnh vùc thuû s¶n nh÷ng n¨m tíi ®©y còng cã xu thÕ biÕn ®æi. ViÖc tiªu thô c¸c mÆt hµng thuû s¶n xuÊt khÈu ®ang cã chiÒu h­íng thay ®æi tuú thuéc vµo thÞ tr­êng. Hµng thuû s¶n t­¬i sèng sÏ t¨ng nhanh h¬n so víi c¸c mÆt hµng ®«ng l¹nh vµ cã xu h­íng gi¶m cña c¸c mÆt hµng ®«ng l¹nh. C¸c mÆt hµng t­¬i sèng cã nhu cÇu cao nh­ t«m hïm, cua bÓ, c¸ v­îc, c¸ mó... C¸ hép sÏ gi¶m nhu cÇu thay vµo ®ã lµ cua hép, t«m hép, trøng c¸ hép. Hµng thuû s¶n nÊu chÝn ¨n liÒn còng cã xu h­êng gi¶m. VÒ mÆt thÞ tr­êng, NhËt B¶n vÉn lµ thÞ tr­êng tiªu thô thuû s¶n lín nhÊt do nghÒ khai th¸c c¸ biÓn cña NhËt ®ang xuèng dèc nghiªm träng. ThÞ tr­êng thuû s¶n ë Mü còng lµ mét thÞ tr­êng lín, kinh tÕ Mü ®ang t¨ng tr­ëng do ®ã nhËp khÈu thuû s¶n cã kh¶ n¨ng t¨ng theo. EU lµ thÞ tr­êng lín thø hai trªn thÕ giíi ngang víi thÞ tr­êng Mü, tõ n¨m 1996 -1999 EU gi¶m 30% s¶n l­îng thuû s¶n khai th¸c vµ sÏ tiÕp tôc gi¶m 5% vµo c¸c n¨m 1999-2002, do ®ã EU ph¶i nhËp khÈu tõ bªn ngoµi khèi. Ngoµi ra cßn cã c¸c thÞ tr­êng míi nh­ Trung Quèc víi l­îng nhËp khÈu ®Ó tiªu thô vµ t¸i chÕ xuÊt khÈu rÊt lín h»ng n¨m; c¸c thÞ tr­êng Hång K«ng vµ Singapo cã nhiÒu triÓn väng. Tuy nhiªn t­ 2001, xuÊt khÈu thuû s¶n ViÖt Nam sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n h¬n v× theo dù ®o¸n kh¶ n¨ng t¨ng tr­ëng cña kinh tÕ thÕ giíi sÏ gi¶m ®i lµm ¶nh h­ëng ®Õn nhu cÇu tiªu thô. H¬n n÷a cã sù trë l¹i cña mét sè n­íc m¹nh vÒ xuÊt khÈu thñy s¶n tõ tr­íc ®Õn giê nh­ Ecuado, Indonexia. Xu h­íng ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm thuû s¶n phôc vô xuÊt khÈu. Nh÷ng n¨m tíi ®©y, mét sè thÞ tr­êng xuÊt khÈu thuû s¶n cã dÊu hiÖu phôc håi sau mét thêi gian v¾ng bãng lµm cho ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam cã thªm nhiÒu b¹n hµng c¹nh tranh míi, so víi n¨m 2000, nh÷ng thuËn lîi trong xuÊt khÈu thuû s¶n kh«ng cßn n÷a. Thªm vµo ®ã nhu cÇu tiªu dïng c¸c mÆt hµng thuû s¶n còng thay ®æi, tû lÖ tiªu thô c¸c mÆt hµng t­¬i sèng t¨ng nhanh trong khi c¸c mÆt hµng chÕ biÕn s½n truyÒn thèng gi¶m ®ang kÓ. Cïng víi sù thay ®æi trong c¬ cÊu ®èi t­îng khai th¸c vµ ®¸nh b¾t, c¸c lo¹i thuû h¶i s¶n cã chÊt l­îng dinh d­ìng cao ®­îc tËp trung khai th¸c, thªm vµo ®ã lµ sù ¸p dông c«ng nghÖ vµo lai t¹o vµ nu«i trång c¸c loµi hiÖn nay ®ang ®­îc ­a chuéng, th× nguån nguyªn liÖu cung cÊp cho chÕ biÕn xuÊt khÈu ngµy cµng ®a d¹ng vµ phong phó. Nh­ng ®Ó ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ kinh tÕ cao nhÊt th× chóng ta ph¶i h¹n chÕ tèi ®a viªc xuÊt khÈu nh÷ng s¶n phÈm míi chØ qua chÕ biÕn th«, tiÕn tíi xu h­íng ®Çu t­ ph¸t triÓn c«ng nghÖ ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm cã thÓ chÕ biÕn ®­îc tõ mét nguån nguyªn liÖu phôc vô cho nhiÒu ®èi t­îng tiªu thô, vÝ dô nh­ cïng mét loµi nguyªn liÖu tõ c¸, thÞ tr­êng NhËt B¶n ­a chuéng c¸c s¶n phÈm gái, trong khi ®ã thÞ tr­êng EU l¹i ­a thÝch c¸c s¶n phÈm t­¬i sèng. HiÖn nay mét lo¹i s¶n ph¶m ®ang ®­îc ®­a vµo s¶n xuÊt ë n­íc ta ®ã lµ c¸c lo¹i b¸nh ®­îc lµm tõ trøng c¸. Mét ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña thuû s¶n lµ sù t­¬i sèng, s¶n phÈm cµng t­¬i ngon bao nhiªu cµng thu hót kh¸ch hµng bÊt nhiªu, so víi nh÷ng n¨m tr­íc ®©y, mÆt hµng ®å hép sÏ kh«ng cßn chiÕm ­u thÕ, thay vµo dã c¸c s¶n phÈm t­¬i sèng sÏ chiÕm vÞ trÝ chñ yÕu nh­ t«m, cua,.. thÞt c¸ ngõ ®¹i d­¬ng. Bªn c¹nh ®ã sù ®a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng ®«ng l¹nh nh­ mùc ®«ng l¹nh, c¸ ®«ng l¹nh vµ mét lo¹t c¸c s¶n phÈm phô kh¸c nh­ng kh«ng kÐm phÇn quan träng bëi sù ®¸p øng phong phó nhu cÇu sÏ lµ xu h­íng ph¸t triÓn trong thêi gian tíi. 2. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n trong nh­ng n¨m tíi ®èi víi sù ph¸t triÓn cña ngµnh Thuû s¶n ViÖt Nam. B­íc vµo thêi k× kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001-2005 lµ kÕ ho¹ch më ®Çu cho thÕ kØ 21. cïng víi nh÷ng vËn héi ®ang më ra, c¸c th¸ch thøc còng kh«ng kÐm phÇn gay g¾t cÇn ph¶i v­ît qua nh»m ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu ph¸t triÓn vµ héi nhËp ®èi víi nÒn kinh tÕ n­íc ta. Nh÷ng thuËn lîi. Sù æn ®Þnh chÝnh trÞ-x· héi lµ nÒn t¶ng c÷ng ch¾c t¹o ra «oi tr­êng thuËn lîi cho ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, c«ng cuéc ®æi míi do §¶ng l·nh ®¹o ®ang chuyÓn sang giai ®o¹n ph¸t triÓn cao theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. NÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng kh¸, nguån lùc tõ trong n­íc ®­îc t¨ng lªn, ®êi sèng nh©n d©n b­íc ®Çu ®­îc c¶i thiÖn. Nhµ n­íc quan t©m ®Çu t­ cho ngµnh thuû s¶n ngµy mét ph¸t triÓn. C¬ chÕ chÝnh s¸ch Nhµ n­íc tiÕp tôc ®­îc hoµn thiÖn, t¹o ®iÒu kiÖn cho qu¶n lý nhµ n­íc vµ s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu lùc vµ hiÖu qu¶. §èi víi ngµnh thuû s¶n :TiÒm lùc kinh tÕ cña ngµnh sau 10 n¨m ®æi míi ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ, ba ch­¬ng tr×nh cña ngµnh ®ang ®­îc thùc hiÖn cã hiÖu qu¶. H­íng ph¸t triÓn theo nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ngµy cµng râ nÐt. Ho¹t ®éng khai th¸c h¶i s¶n ®· v­¬n ra ®­îc nh÷ng ng­ tr­êng ngoµi kh¬i, nu«i trång thuû s¶n ph¸t triÓn nhanh, nhiÒu nh©n tè míi xuÊt hiÖn nhÊt lµ nu«i t«m c«ng nghiÖp, xuÊt khÈu thuû s¶n ®· më réng sang c¸c thÞ tr­êng Mü vµ EU.. TiÒm n¨ng mÆt n­íc tµi nguyªn ®­a vµo ph¸t triÓn ngµy cµnh lín, nhÊt lµ tiÒm n¨ng ®Êt vµ mÆt n­íc nu«i trång thuû s¶n cßn nhiÒu. Nhu cÇu trªn thÕ giíi ngµy cµng t¨ng, thÞ tr­êng ngµy cµng më réng. Khoa häc vµ c«ng nghÖ ph¸t huy cã t¸c dông thóc ®Èy ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, cã thÓ t¹o ra c¸c b­íc ®ét ph¸ míi vÒ gièng, nguyªn liÖu, nhÊt lµ trong viÖc t¹o luËn cø cho viÖc ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong nhiÒu n¨m tíi. Ngµnh thuû s¶n cã thÞ tr­êng æn ®Þnh, s¶n phÈm cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, cã kh¶ n¨ng tÝch luü më réng s¶n xuÊt. T×nh h×nh quèc tÕ ph¸t triÓn theo x­ h­íng hoµ b×nh, hîp t¸c vµ héi nhËp quèc tÕ, t¹o ®iÒu kiÖn cho ngµnh thuû s¶n tiÕp cËn nhanh ®­îc vèn vµ c«ng nghÖ bªn ngoµi, t¨ng nhanh kim ng¹ch xuÊt khÈu thuû s¶n vµ n¨ng lùc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. 2.2 Nh÷ng khã kh¨n C«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®ang lµ yªu cÇu bøc b¸ch dèi víi c¸c ho¹t ®éng ®¸nh b¾t nu«i trång thuû s¶n, chÕ biÕn hµng thuû s¶n, nhu cÇn ®Çu t­ lín c¬ së hËu cÇn dÞch vô lín nh­ng kh¶ n¨ng ®¸p øng cßn h¹n chÕ. ViÖc tæ chøc ®¸nh b¾t xa bê cßn tån t¹i nhiÒu vÊn ®Ò: ®iÒu ta nguån lîi, x¸c ®Þnh ng­ tr­êng, mïa vô ®èi t­îng ®¸nh b¾t, trang bÞ nghÒ khai th¸c, cì lo¹i tµu thuyÒn ®èi víi tõng nghÒ, hËu cÇn dÞch vô ®µo t¹o lao ®éng. Héi nhËp khu vùc trong lóc nÒn kinh tÕ ch­a ph¸t triÓn ®ång bé lµ th¸ch thøc lín ®èi víi ngµnh thuû s¶n. C«ng t¸c b¶o vÖ nguån lîi thuû s¶n cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n vµ h¹n chÕ do ý thøc chÊp hµnh luËt ph¸p cña d©n ch­a cao. ThiÕu qui ho¹ch tæng thÓ vÒ nu«i trång thuû s¶n, ph¸t triÓn cßn tù ph¸t kh«ng theo qui ho¹ch, nhiÒu ®Þa ph­¬ng tuy ®· cã qui ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña tØnh nh­ng do qui ®Þnh ®· l©u nay kh«ng cßn phï hîp. ViÖc tranh chÊp ®Êt trång lóa vµ nu«i t«m vµ gi÷a rõng víi nu«i trång thuû s¶n cßn s¶y ra ë nhiÒu n¬i. ThiÕu kinh nghiÖm qu¶n lý vÒ m«i tr­êng sinh th¸i, m«i tr­êng n­íc vµ phßng chèng dÞch bÖnh cho nu«i trång thuû s¶n. VÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vïng biÓn cßn khã kh¨n lao ®éng thiÕu viÖc lµm tr×nh ®é d©n trÝ thÊp, chuyÓn ®æi c¬ cÊu vïng ven biÓn cßn chËm. C¬ së h¹ tÇng thiÕu ch­a ®ång bé. Tr×nh ®é c«ng nghÖ trong khai th¸c nu«i trång chÕ biÕn nh×n chung cßn l¹c hËu, dÉn ®Õn n¨ng suÊt thÊp gi¸ thµnh cao, kh¶ n¨ng c¹nh tranh trong héi nhËp cßn nhiÒu khã kh¨n vµ th¸ch thøc. ThÞ tr­êng ngµy cµng kh¾t khe h¬n víi yªu cÇu vÖ sinh vµ chÊt l­îng cïng víi nh­ng qui ®Þnh chÆt chÏ vÒ qu¶n lý sÏ lµ bÊt lîi ®èi víi ViÖt Nam. C«ng t¸c nghiªn cøu khoa häc vµ nghiªn cøu s¶n xuÊt c¸c loµi gièng thuû s¶n cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao còng nh­ ¸p dông nh÷ng thµnh tùu khoa häc thÕ giíi vµo s¶n xuÊt con gièng, thøc ¨n vµ c¸c gi¶i ph¸p phßng trÞ bÖnh cho t«m, c¸ cßn yÕu, nªn hiÖu qu¶ s¶n xuÊt cßn h¹n chÕ. Thiªn tai thêi tiÕt kh«ng thuËn lîi lµ c¸c yÕu tè th­êng ¶nh h­ëng ®Õn ho¹t ®éng cña nghÒ c¸. 3.Quan ®iÓm vµ ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn ngµnh Thuû s¶n ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010. 3.1 NhËn thøc vµ quan ®iÓm. Qu¸n triÖt ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ cña §¶ng, trªn tinh thÇn tiÕp tôc ®Èu nhanh c«ng cuéc ®æi míi cña ®Êt n­íc, ®Ó gãp phÇn thùc hiÖn ®­îc c¸c môc tiªu kinh tÕ x· héi ®Ó ra trong n¨m 2010, trong ®ã chØ tiªu thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi dù kiÕn ®¹t 1000 USD, ®Çm b¶o cho ngµnh thuû s¶n héi nhËp víi kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi, ý thøc ®­îc yªu cÇu g¾n kÕt gi÷a ph¸t triÓn s¶n xuÊt ®a d¹ng víi b¶o vÖ an ninh chñ quyÒn trªn biÓn, ngµnh Thuû s¶n cÇn ph¸t triÓn theo c¸c quan ®iÓm c¬ b¶n sau ®©y: 1-N­íc ta cã nhiÒu lîi thÕ vµ tiÒm n¨ng ph¸t triÓn kinh tÕ thuû s¶n, ph¶i coi ®©y lµ mét trong nh÷ng h­íng ®i chñ ®¹o cña kinh tÕ biÓn vµ ven biÓn nh»m gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, c¶i thiÖn ®êi sèng cña c­ d©n, thay ®æi bé mÆt cña n«ng th«n ven biÓn theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸, t¨ng c­êng tiÒm lùc an ninh quèc phßng. 2-Ngµnh kinh tÕ thuû s¶n cã thÓ ph¸t triÓn m¹nh cã hiÖu qu¶, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh cao vµ bÒn v÷ng trªn c¬ së thùc thi c¸c chÝnh s¸ch ®Çu t­ vµ qu¶n lý ®óng ®¾n phï hîp víi c¸c ®iÒu kiÖn vµ tÝnh chÊt ®Æc thï cña ngµnh ®ång thêi ph¸t huy m¹nh mÏ hiÖu lùc qu¶ lý cña Nhµ n­íc kÕt hîp víi tÝnh tÝch cùc s¸ng t¹o cña mäi tÇng líp nh©n d©n, mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo lÜnh vùc thuû s¶n. 3-Trªn c¬ së ph¸t huy néi lùc cña nghÒ c¸ nh©n d©n, thu hót mäi thµnh phÇn kinh tÕ lÊy kinh tÕ Nhµ n­íc vµ hîp t¸c lµm bµ ®ì cho qui tr×nh ph¸t triÓn nh»m t¹o viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cho ng­ d©n vµ cho nÒn kinh tÕ quèc d©n gãp phÇn vµo c«ng cuéc xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo cña ®Êt n­íc. 4-C«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ trong 10 n¨m tíi cÇn h­íng vµo chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ nghÒ c¸ trong lÜnh vùc khai th¸c nu«i trång dÞch vô m¹nh h¬n n÷a theo ®Þnh h­íng h­íng m¹nh vµo xuÊt khÈu. 5-§Ó tiÕn hµnh mét nghÒ c¸ hiÖn ®¹i cÇn ph¸t triÓn kinh tÕ thuû s¶n ViÖt Nam theo h­íng kÕt hîp kÕ ho¹ch ho¸ víi thÞ tr­êng, kÕt hîp gi÷a sù ph¸t triÓn phï hîp víu ®Æc thï sinh th¸i vµ kinh tÕ x· héi cña c¸c vïng c¸c ®Þa ph­¬ng víi ph¸t triÓn trªn c¬ së lîi Ých toµn côc trong c¸c ch­¬ng tr×nh thèng nhÊt. 3.2 Ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn ngµnh Thuû s¶n thêi k× 2001-2010. 3.2.1Ph­¬ng h­íng chung. §Èy m¹nh sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ngµnh Thuû s¶n, thùc hiÖn chuyÓn ®æi m¹nh mÏ c¬ cÊu kinh tÕ, ®¶m b¶o t¨ng tr­ëng bÒn v÷ng ®Ó ®Õn n¨m 2005 ®¹t t«ngnr s¶n l­îng thuû s¶n 2,45 triÖu tÊn vµ kim ng¹ch xu¸t khÈu ®¹t 2,3- 2,5 tû USD. N©ng cao vai trß cña khoa häc c«ng nghÖ t¹o ®éng lùc míi cho sù ph¸t triÓn, ®Çy m¹nh hîp t¸c quèc tÕ ®Ó thu hót thªm c¸c nguån vèn, tiÕp thu c«ng nghÖ míi, ®µo t¹o nguån nh©n lùc. Thu hót c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµo ®Çu te, ph¸t triÓn thuû s¶n, ph¸t triÓn m¹nh mÏ kinh tÕ hé, thùc hiÖn xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo vµ gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò kinh tÕ x· héi vïng n«ng th«n ven biÓn. Thùc hiÖn c¶i c¸ch c«ng t¸c qu¶n lý Nhµ n­íc, t¨ng c­êng n¨ng lùc thÓ chÕ, bé m¸y tæ chøc vµ c¸n bé, c¶i tiªnd c¸c thñ tôc hµnh chÝnh t¹o ®iÒu kiÖn cho s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn m¹nh mÏ. 3.2.2Ph­¬ng h­íng cô thÓ. TiÕp tôc ph¸t huy thÕ m¹nh cña biÓn, c¸c vïng n­íc ngät, lî, tiÒm lùc lao ®éng, kh¶ n¨ng hîp t¸c quèc tÕ, kÕt hîp ph¸t triÓn n«ng l©m thuû lîi vµ d­ lÞch ®Ó ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh, tõng b­íc ®­a ngµnh thuû s¶n thµnh ngµnh kinh tÕ mòi nhän, thùc hiÖn c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸. T¨ng nhanh gi¸ trÞ s¶n l­îng vµ gi¸ trÞ kim ng¹ch xuÊt khÈu nh»m t¨ng c­êng tÝch luü néi bé tõng ngµnh, më réng n¨ng lùc s¶n xuÊt kinh doanh, x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt vµ lµm nghÜa vô nép ng©n s¸ch Nhµ n­íc ngµy mét t¨ng. Khu vùc ven bê cÇn s¾p xÕo l¹i nghÒ nghiÖp. Phat triÓn m¹nh nu«i trång thuû s¶n lµm thay ®æi x· héi n«ng th«n vïng ven biÓn. §èi víi vïng xa bê cÇn x©y dùng c¸c m« h×nh s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶. NghÒ c¸ nh©n d©n lµ ®éng lùc chñ yÕu thóc ®Èy nhµnh Thuû s¶n ph¸t triÓn. ¸p dông tiÕn bé khoa häc ký thuËt vµ c«ng nghÖ thÝch hîp vµo ph¸t triÓn s¶n xuÊt, §a d¹ng ho¸ s¶n phÈm vµ më réng thÞ tr­êng tiªu thô thuû s¶n, n©ng cao ®êi sèng ng­êi lao ®éng, gi¶i quyÕt viÖ lµm vµ æn ®Þng d©n c­. TËp trung thóc ®Èyc«ng t¸c b¶o vÖ nguån lîi, b¶o vÖ m¬i tr­êng duy tr× c©n b»ng sinh th¸i ë vïng nu«i, kh¾c phôc t×nh tr¹ng « nhiÔm m«i tr­êng ë vïng nu«i. ChuyÓn ®æi nghÒ khai th¸c ven bê ®Ó b¶o vÖ t¸i t¹o nguån lîi, ®«ng thêi cã biÖn ph¸p h÷u hiÑu phßng ng÷a dÞch bÖnh ph¸t sinh. TËp trung vËt t­, vèn ®Ó x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña ngµnh, ­u tiªn vµo nh÷ng vïng träng ®iÓm ë miÒn B¾c, miÒn Trung vµ mét sè tØnh ë ®ång b»ng s«ng Cöu Long. TËp trung ph¸t triÓn vïng ®éng lùc t¹i H¶i Phßng, §µ N½ng vµ TP Hå ChÝ Minh, ®ång thêi ®­a nhanh c¸c c«ng tr×nh, dù ¸n vµo s¶n xuÊt, b¶o ®¶m hiÖu qu¶ ®Çu t­ . T¨ng c­êng hîp t¸c quèc tÕ nh»m thu hót vèn, c«ng nghÖ bªn ngoµi thóc ®Èy 3 ch­¬ng tr×nh lín cña ngµnh. Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c ®æi míi vÒ bé m¸y, tinh gi¶n biªn chÕ, thùc hhiÖn c¶i c¸ch hµnh chÝnh hiÖu qu¶ ®¸p øng yªu cÇu giai ®o¹n míi. Tham gia tÝch cùc vµo c«ng t¸c quèc phßng vµ b¶o vÖ an ninh vïng biÓn. C¸c chØ tiªu chñ yÕu kú kÕ ho¹ch 5 n¨m 2001-2010 vµ kÕ ho¹ch 2001. ChØ tiªu ®¬n vÞ 2001 2005 2001-2010 I.Tæng s¶n l­îng §¸nh b¾t h¶i s¶n. NTTS vµ khai th¸c néi ®Þa. II.Kim ng¹ch xuÊt khÈu. III. DiÖn tÝch nu«i trång thuû s¶n IV.Tæng vèn ®Çu t­ cho nhu cÇu ph¸t triÓn. Vèn Ng©n s¸ch. Vèn tÝn dông ­u ®·i. Vèn tÝn dông th­¬ng m¹i. Vèn huy ®éng. Vèn n­íc ngoµi. V. Vèn cho c¸c ch­¬ng tr×nh. Vèn cho ch­¬ng tr×nh khai th¸c h¶i s¶n. Vèn cho ch­¬ng tr×nh nu«i tr«ng thuû s¶n. Vèn cho ch­¬ng tr×nh xuÊt khÈu Vèn cho t¨ng c­êng n¨ng lùc qu¶n lý vµ ®µo t¹o triÖu tÊn ,, ,, tû USD 1000ha tû ®ång ,, ,, ,, ,, ,, ,, ,, ,, ,, 2,1 1,25 0,85 1,4 640 4.105 739 1.230 410 1.313 413,5 909,9 2.587 478,6 130 2,45 1,3 1,15 2,3-2,5 800 5.038,4 906 1.510 500 1.610 512,4 633,8 3.900 308,6 196 11,19 6,34 4,85 8,8 9.15 22.907 4.120 6.866 2.283 7.323 2.315 3.966 16.189 1.935 817 817 II. Mét sè gi¶i ph¸p ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh Thuû s¶n ViÖt Nam. Trong nh÷ng n¨m qua, sù ®ãng gãp cña ngµnh Thuû s¶n vµo t¨ng tr­ëng kinh tÕ ViÖt Nam ngµy cµng lín vµ kh¼ng ®Þng ®­îc thuû s¶n lµ mét trong nh÷ng ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña ®Êt n­íc. Nh­ng chóng ta còng thÊy râ ®­îc nh÷ng khã kh¨n tr­íc m¾t cña ngµnh. Tõ nh÷ng qu©n ®iÓm vµ ®Þnh h­íng ®­îc x©y dùng vµ qu¸n triÖt ®Ó ph¸t triÓn ngµnh thuû s¶n, chóng ta ph¶i cã nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ vµ thiÕt thùc ®Ó ®Çu t­ gi¶i quyÕt nh÷ng kh©u yÕu kÐm c¬ b¶n cßn tån t¹i, më réng ph¸t triÓn s¶n xuÊt, t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng tiªu thô, ®­a ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam thµnh mét trong nh­ng thÞ tr­êng xuÊt khÈu lín cña thÕ giíi, gãp phÇn vµo sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña ®Êt n­íc. Sau ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p c¬ b¶n mang tÝnh tæng thÓ ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam. 1.Gi¶i ph¸p ®Çu t­ thóc ®Èy c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ngµnh thuû s¶n . §Ó cã thÓ ph¸t triÓn ngµnh thuû s¶n theo h­íng bÒn v÷ng vµ cã hiÖu qu¶ cao, trong thêi k× 5 n¨m 2001-2005 vµ ®Õn n¨m 2010 ngµnh cÇn h­íng vµo ®Çu t­ chuuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ nghÒ c¸ trong mäi lÜnh vùc: khai th¸c, nu«i trång, dÞch vô theo ®Þnh h­íng chó träng t¨ng nhanh kim ng¹ch xuÊt khÈu, ®Ó tiÕn ®Õn mét nghÒ c¸ hiÖn ®¹i, cã søc c¹nh tranh vµ hiÖu qu¶ cao trong kinh tÕ thÞ tr­êng, kÕt hîp gi÷a sù ph¸t triÓn phï hîp víp ®Æc thï sinh th¸i vµ kinh tÕ x· héi cña c¸c vïmg c¸c ®Þa ph­¬ng trªn c¬ së lîi Ých toµn côc trong c¸c ch­¬ng tr×nh thèng nhÊt. §Ó tiÕn hµnh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ngµnh thuû s¶n theo ph­¬ng h­íng trªn cÇn thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p ®Çu t­ sau: §Çu t­ ph¸t triÓn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ ®¸nh b¾t h¶i s¶n xa bê, chuyÓn ®æi c¬ cÊu nghÒ nghiÖp vµ b¶o vÖ nguån lîi h¶i s¶n vïng gÇn bê. KhuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cã kinh nghÖm s¶n xuÊt, cã n¨ng lùc tµi chÝnh, cã kh¶ n¨ng qu¶n lý, ®ãng tµu c«ng suÊt lín, hiÖn ®¹i cã ®ñ ®iÒu kiÖn hËu cÇn dÞch vô, th«ng tin liªn l¹c, neo ®Ëu tró b·o, dù b¸o ng­ tr­êng ®Ó b¸m biÓn dµi ngµy vµ khai th¸c c¸c ®èi t­îng cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao ®Ó xuÊt khÈu, ph¸t triÓn hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng c¶ng, bÕn c¸, chî c¸ ®ñ søc lµm c«ng t¸c hËu cÇn dÞch vô ®¸nh b¾t h¶i s¶n. Hoµn chØnh ngµnh c«ng nghiÖp hç trî nh­ c¬ khÝ ®iÖn l¹nh, ®ãng söa tÇu thuyÒn, s¶n xuÊt vËt liÖu, ng­ l­íi cô, bao b×. Ph¸t triÓn m¹nh mÏ ngµnh nu«i trång thuû s¶n: H×nh thµnh hîp lý c¸c vïng nu«i c«ng nghiÖp hiÖn ®¹i kÕt hîp víi më réng nu«i sinh th¸i, ®Çu t­ ®ång bé hÖ thèng kªnh, cèng, ®ª, bao cÊp tho¸t n­íc, ®iÖn, giao th«ng vËn t¶i. Thùc hiÖn nu«i c¸c loµi cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao nh­ t«m só, cua biÓn, ... Ph¸t triÓn nghÒ nu«i biÓn ®Ó nu«i c¸c ®èi t­îng: c¸ giß, bµo ng­, trai ngäc...vµ c¸c ®Æc s¶n kh¸c. Hoµn chØnh ®Çu t­ hÖ thèng gièng thuû s¶n quèc gia trong c¶ n­íc, g¾n s¶n xuÊt gièng víi c¸c yªu cÇu ­u tiªn ph¸t triÓn nu«i trång thuû s¶n, ®Æc biÖt lµ nu«i phôc vô xuÊt khÈu. §Çu t­ qui ho¹ch l¹i vµ ph¸t triÓn c¸c tr¹i gièng nu«i trång thuû s¶n do d©n ®Çu t­. Ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp s¶n xuÊt thøc ¨n cho nu«i trång thuû s¶n, c¬ së s¶n xuÊt thuèc phôc vô s¶n xuÊt gièng, phßng trõ dÞch bÖnh. X©y dùng c¸c c¬ së chÕ biÕn thuû s¶n víi c«ng nghÖ hiÖn ®¹i, s¶n phÈm ®¸p øng ®Çy ®ñ c¸c yªu cÇu chÊt l­îng vÖ sinh vµ an toµn thùc phÈm theo qui ®Þnh quèc tÕ, ®Ó xuÊt khÈu c¸c mÆt hµnh cã gi¸ trÞ gia t¨ng ®Õn c¸c thÞ tr­êng trªn thÕ giíi, chó träng ®Õn c¸c thÞ tr­êng NhËt, Mü, EU, Trung Quèc. Tïng b­íc hiÖn ®¹i ho¸ g¾n víi s¾p xÕp l¹i c¸c c¬ së nghiªn cøu khoa häc vµ c«ng nghÖ, trang bÞ c¸c ph­¬ng tiÖn hiÖn ®¹i ®Ó nghiªn cøu c¬ b¶n, nghiªn cøu øng dông, chuyÓn giao c«ng nghÖ cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn ngµnh, nhËp c«ng nghÖ vµ nghiªn cøu ph¸t triÓn c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng ®Ó chuyÓn giao cho d©n s¶n xuÊt ®¹i trµ c¸c loµi gièng cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao, s¶n l­îng hµnh ho¸ lín. H×nh thµnh hÖ thèng ®µo t¹o lao ®éng cho ngµnh Ph¸t triÓn nhiÒu doanh nghiÖp võa vµ nhá, nhiÒu trang tr¹i thuû s¶n theo h­íng hiÖn ®¹i, cã nhiÒu nhµ qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh giái, n¾m b¾t ®­îc thÞ tr­êng t¹o ra nhiÒu kim ng¹ch xuÊt khÈu vµ lîi nhuËn. 2. Gi¶i ph¸p ®Ó duy tr× vµ ph¸t triÓn ngµy cµng nhiÒu s¶n phÈm tõ thuû h¶i s¶n cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao trong c¸c thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ, chèng l¹i sù gi¶m sót cña nguån lîi biÓn, t¨ng kh¶ n¨ng phôc håi tù nhiªn cña c¸c nguån lîi biÓn nh­ng vÉn duy tr× ®­îc tèc ®é ph¸t triÓn cao. 2.1Trong khai th¸c h¶i s¶n. Ph­¬ng h­íng chñ yÕu lµ ph©n ®Þnh râ rµng c¸c ng­ tr­êng, khu vùc vµ mïa vô khai th¸c. Qui ho¹ch qui m« khai th¸c cho tõng ®Þa ph­¬ng, qu¶n lý chÆt chÏ c¸c ng­ tr­êng, n¬i sinh sèng, m«i tr­êng vµ c¸c gièng loµi thuû h¶i s¶n. §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã cÇn ®Çu t­ ®iÒu tra kh¶o s¸t x©y dùng ®­îc c¸c hå s¬ vÒ c¸c b·i c¸ vµ c¸c vung c­ tró, sinh tr­ëng, nguån lîi vµ mïa vô khai th¸c thÝch hîp ë tõng vïng biÓn, tõng thuû vùc ®Ó lµm c¨n cø ra quyÕt ®Þnh. Bªn c¹nh ®ã ®i ®«i víi c¬ cÊu l¹i lùc l­îng khai th¸c ven bê mét c¸ch hîp lý, cÇn ph¶i chuyÓn dÇn sang canh t¸c trªn vïng biÓn ven bê: võa nu«i võa khai th¸c, nu«i ®Ó khai th¸c. §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã cÇn ph¶i sím tÝnh to¸n l¹i c­êng ®é vµ c¬ cÊu nghÒ nghiÖp hîp lý cho tõng ®Þa ph­¬ng, tõng ng­ tr­êng, tr­íc m¾t h¹n chÕ viÖc më réng qui m« nghÒ c¸ gÇn bê. Hç trî x©y dùng c¸c b·i r¹n nh©n t¹o, l¾p ®Æt c¸c thiÕt bÞ dô c¸, t¹o c¸c vïng c­ tró cã tÝnh chiÕn l­îc cho c¸c gièng loµi thuû h¶i s¶n. KhuyÕn khÝch vµ hç trî c¸c céng ®ång ng­ d©n nu«i biÓn b»ng mäi h×nh thøc, giao cho c¸c céng ®ång nhÊt ®Þnh quyÒn khai th¸c vµ nghÜa vô qu¶n lý, b¶o vÖ tõng vïng ven bê nhÊt ®Þnh. §èi víi nghÒ c¸ xa bê cÇn ph¶i ph¸t triÓn mét c¸ch hîp lý vµ thËn träng trªn c¬ së lÊy hiÖu qu¶ kinh tÕ lµm th­íc ®o. Muèn vËy ph¶i: T¨ng c­êng nghiªn cøu nguån lîi ®Ó cã thÓ ®i ®Õn qui ®Þnh cô thÓ, hîp lý viÖc ph©n bæ vµ khai th¸c c¸c nguån lîi xa bê thuéc qyuÒn tµi ph¸n quèc gia cho c¸c ®Þa ph­¬ng trªn c¬ së qui ®Þnh h¹n møc c­êng lùc khai th¸c cho méi ®Þa ph­¬ng. T¨ng c­êng hç trî ®Çu t­ cña Nhµ n­íc cho c¸c khu vùc nghÒ c¸ th­¬ng m¹i tham gia vµo ph¸t triÓn nghÒ c¸ xa bê víi sù ­u ®·i trong vèn vay víi c¸c ®iÒu kiÖn th­¬ng m¹i vµ t¹o m«i tr­êng thuËn lîi vÒ ®Çu t­. Ph¸t triÓn c¸c c¬ së h¹ tÇng, c¸c hÖ thèng bu«n b¸n vµ tiÕp thÞ hîp lý, tËp trung. §Çu t­ x©y dùng hÖ thèng c¶ng c¸ phôc vô khai th¸c xa bê tËp trung cã qui m« lín, tr¸nh ®Çu t­ lÎ tÎ. 2.2 Trong nu«i trång thuû s¶n. Víi ph­¬ng h­íng lÊy ph¸t triÓn m¹nh nu«i trång thuû s¶n, trong ®ã ®Æc biÖt lµ nu«i biÓn, n­íc lî phôc vô xuÊt khÈu lµm ®Þnh h­íng chiÕn l­îc c¬ b¶n nhÊt trong thêi kú 2001-2010 chóng ta cÇn cã c¸c gi¶i ph¸p ®Çu t­ sau: §Èy nhanh qu¸ tr×nh qui ho¹ch, ph©n lËp vµ thiÕt kÕ c¸c khu nu«i tËp trung t«m vµ c¸c loµi c¸ biÓn. Nghiªn cøu, nhËp nhanh c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng, thøc ¨n vµ c«ng nghÖ nu«i biÓn. §Èy nhanh tèc ®é c¶i tiÕn, n©ng cao c«ng nghÖ nu«i t«m xuÊt khÈu, ®Èy nhanh c¸c tiÕn ®é x©y dùng c¸c c¬ së h¹ tÇng vµ dÞch vô cho nghÒ nu«i t«m, c¸ biÓn. TiÕp tôc vµ n©ng cao c¸c c«ng nghÖ, hÖ thèng nu«i thñy s¶n kÕt hîp víi canh t¸c n«ng nghiÖp vµ nu«i thuû s¶n trong nh­ng khu vùc tËp trung ®Ó t¹o khèi l­îng hµng ho¸ lín cã thÓ tæ chøc chÕ biÕn vµ th­¬ng m¹i thuËn lîi. Thóc ®Èyvµ hç trî c¸c doanh nghiÖp vµ t­ nh©n tham gia ph¸t triÓn nu«i thuû s¶n, ®Æc biÖt lµ nu«i c«ng nghiÖp t¨ng c­êng viÖc ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng cho nu«i trång thuû s¶n. X©y dùng hÖ thèng thÓ chÕ vµ thiÕt chÕ nh»m hç trî m¹nh mÏ cho nu«i thuû s¶n ph¸t triÓn. Cñng cè vµ ph¸t triÓn m¹ng l­íi ®iÖn, tr¹m nghiªn cøu c«ng nghÖ vµ kü thuËt mét c¸ch m¹nh mÏ h¬n. 2.3 Trong chÕ biÕn vµ th­¬ng m¹i thuû s¶n. Më réng mÆt hµng vµ thÞ tr­êng nh»m ®a d¹ng ho¸ c¸c mÆt hµng chÕ biÕn cho tiªu thô trong n­íc vµ xuÊt khÈu, kÝch thÝch l¹i tÝnh ®a d¹ng cña s¶n xuÊt nguyªn liÖu vµ tËn dông s¶n phÈm cña khai th¸c lÊy chÕ biÕn lµm c¬ së cho viÖc n©ng cao gi¸ trÞ c¸c s¶n phÈm thuû s¶n. Do ®ã ph¶i cã c¸c gi¶i ph¸p ®Çu t­ sau: T¨ng c­êng n¨ng lùc nghiªn cøu c«ng nghÖ, tiÕp thu vµ chuyÓn giao c«ng nghÖ chÕ biÕn tiªn tiÕn. Huy ®éng c¸c nguån vèn trong vµ ngoµi n­íc ®Ó n©ng cÊp c¸c c¬ së chÕ biÕn vµ ®æi míi trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ nh»m ®¸p øng yªu cÇu vÒ vÖ sinh an toµn thùc phÈm cña quèc tÕ vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm. C¶i tæ l¹i m¹ng l­íi b¸n bu«n, b¸n lÎ thuû s¶n trong thÞ tr­êng néi ®Þa. Duy tr× vµ gi÷ v÷ng thÞ tr­êng truuyÒn thèng ®ång thêi më réng quan hÖ ®Ó t¹o thÞ tr­êng míi, ®Æc biÖt lµ c¸c thÞ tr­êng lín nh­ Mü, EU, Trung Quèc, NhËt. Ph¸t triÓn mét sè trung t©m chÕ biÕn c«ng nghÖ cao ®Ó t¸i chÕ biÕn c¸c hµnh s¬ chÕ trong m¹ng l­íi c¸c xÝ nghiÖp chÕ biÕn qui m« nhá n»m r¶i r¸c ë c¸c vïng nguyªn liÖu. 3. Gi¶i ph¸p ®Çu t­ vÒ vèn cho ph¸t triÓn ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam. Vèn dÇu t­ tõ tr­íc ®Õn nay vÉn lµ vÊn ®Ò quan träng cña bÊt cø mét ngµnh kinh tÕ nµo, ®èi víi ngµnh thuû s¶n vèn ®Çu t­ ®ãng vai trß hÕt søc quan träng, trong phÇn gi¶i ph¸p vÒ vèn chóng ta ®Ò cËp ®Õn hai vÊn ®Ò lµ gi¶i ph¸p ®Ó thu hót vèn vµ gi¶i ph¸p tõng b­íc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t­. §èi víi gi¶i ph¸p thu hót vèn ta thÊy trong 10 n¨m tõ 1990-2000 tæng vèn ®Çu t­ trong ngµnh thuû s¶n ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ. Theo sè liÖu ­íc tÝnh n¨m 2000, vèn ®Çu t­ cho ngµnh thuû s¶n tõ n¨m 1996-2000 lµ xÊp xØ 9 tû ®ång trong ®ã vèn trong n­íc xÊp xØ 8 tû vµ vèn n­íc ngoµi h¬n 1 tû. Nh­ vËy nguån vèn n­íc ngoµi ®Çu t­ vµo thuû s¶n cßn h¹n chÕ hay ngµnh thuû s¶n vÉn ch­a cã ®­îc nh÷ng thu hót m¹nh mÏ ®èi víi nguån vèn n­íc ngoµi. Nguån vèn trong n­íc chñ yÕu tõ 3 nguån Ng©n s¸ch; TÝn dông; Huy ®éng, nguån vèn ng©n s¸ch t¨ng theo c¸c n¨m nh­ng t¨ng kh«ng lín b»ng nguån vèn tÝn dông, riªng nguån vèn huy ®éng th× tuú thuéc vµo tõng thêi kú. Trong nh÷ng n¨m tíi, ®Ó thu hót nhiÒu vèn h¬n n÷a vµo ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh cÇn cã c¸c biÖn ph¸p sau ®©y. Tr­íc tiªn ph¶i tiÕn hµnh x©y dùng c¸c ch­¬ng tr×nh ®èi víi tõng lÜnh vùc cô thÓ. Së dÜ ph¶i tiÕn hµnh x©y dùng c¸c ch­¬ng tr×nh v× qu¸ tr×nh khai th¸c, nu«i trång thuû s¶n lµ qu¸ tr×nh l©u dµi ®ßi hái vèn lín, tr×nh ®é c«ng nghÖ võa phï hîp víi ®iÒu kiÖn n­íc ta võa kh«ng qu¸ l¹c hËu so víi møc ®é ph¸t triÓn thuû s¶n cña thÕ giíi, kÌm theo ®ã lµ hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng vµ ®éi ngò c«ng nh©n lµnh nghÒ... H¬n n÷a do tÝnh thêi vô, c¸c ch­¬ng tr×nh ph¶i ®­îc x©y dùng liªn tiÕp ®Ó ®¶m b¶o tÝnh kÕ thõa ph¸t huy vµ tËn dông c«ng suÊt cña thiÕt bÞ. Còng nh­ bÊt cø ngµnh nghÒ nµo kh¸c khi ®É lªn kÕ ho¹ch, ®¶m b¶o ®ñ ®é tin cËy víi nh÷ng minh chøng hîp lý th× sÏ thu hót c¸c nguån vèn ®Çu t­ ­u ®·i ®Çu t­. Bªn c¹nh ®ã tuú thuéc vµo c¸c ch­¬ng tr×nh, ®Þa ph­¬ng thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh mµ tiÕn hµnh biÖn ph¸p khuyÕn khÝch ®Çu t­. Ch¼ng h¹n nh­ vïng n­íc lî cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn vµ nu«i trång c¸c lo¹i nhuyÔn thÓ thay cho viÖc ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh truyÒn thèng cña ®Þa ph­¬ng th× cÇn cã ch­¬ng tr×nh nu«i trång cô thÓ cïng víi lêi høa thu nua víi møc gi¸ cã lîi sÏ t¹o ®­îc mét l­îng vèn dÇu t­ ®¸ng kÓ. §èi víi nguån vèn trong n­íc: KhuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ phat triÓn s¶n xuÊt kinh doanh xuÊt nhËp khÈu thuû s¶n ®Ó thóc ®Èy vµ thu hót nguån vèn ®Çu t­ cho lÜnh vùc nµy. Nhµ n­íc cã chÝnh s¸ch ­u tiªn, ­u ®·i vÒ vèn cho khu vùc cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n ë vïng ven biÓn, h¶i ®¶o, vïng gi¸p biªn, khai th¸c vïng kh¬i, vïng nghÌo nh­ c¸c tØnh B¾c trung bé, ®Çu t­ m¹nh vµo c¸c tØnh tränh ®iÓm nghÒ c¸ nh­ ®ång b»ng s«ng Cöu Long, Nam trung bé. §èi víi viÖc thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi, hµng n¨m dù b¸o ngµnh thuû s¶n cÇn 70-80 triÖu USD, mét hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng ®Çy ®ñ vµ hoµn chØnh sÏ lµ måi nhö c¸c luång vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. Trong n¨m 2001 nµy ngµnh thuû s¶n sÏ ®Çu t­ ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng cña 6 trung t©m nghÒ c¸ H¶i phßng, §µ n½ng, B×nh thuËn, Bµ rÞa- Vòng tµu, Cµ mau vµ Kiªn giang, tiÕp tôc ®Çu t­ hoµn chØnh 10 c¶ng c¸ do ADB tµi trî vµ ®Ò nghÞ ADB tµi trî cho 6 c¶ng c¸ míi. CÇn khÈn tr­¬ng x©y dùng mét sè khu kinh tÕ më cã qui chÕ riªng t¹i mét sè ®¶o hoÆc vïng ven biÓn nh­ khu chî c¸, dÞch vô thuû s¶n, s¶n xuÊt gièng c¸ biÓn nu«i thuû s¶n... X©y dùng c¸c chÝnh s¸ch liªn quan ®Õn viÖc b¶o l·nh tÝn dông cho nu«i trång thuû s¶n, lÊy tµi s¶n h×nh thµnh lµm thÕ chÊp vµ tÝn chÊp cho vay lÇn ®Çu t¹o vèn l­u ®éng. CÇn ­u tiªn cho c¸c dù ¸n ®Çu t­ t¹o lËp h¹ tÇng hoµn chØnh vµ x©y dùng khu nu«i c«ng nghiÖp ®Ó cho thuª ao nu«i. CÇn khÈn tr­¬ng ¸p dông chÝnh s¸ch ­u ®·i nhËp c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng mét sè loµi thuû s¶n quÝ hiÕm, khã cho sinh s¶n trong nu«i. Bªn c¹nh ®ã cã chÝnh s¸ch ­u ®·i cho viÖc ®µo t¹o c¸n bé cã tr×nh ®é c«ng nghÖ cao, tinh nhuÖ trong x©y dùng vµ thÈm ®Þnh c¸c dù ¸n ®Çu t­ ph¸t triÓn. CÇn ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c trung t©m ph©n tÝch, phæ biÕn th«ng tin vµ thÞ tr­êng c«ng nghÖ. ®Èy m¹nh c«ng t¸c khuyÕn n«ng h¬n n÷a. CÇn ph¶i chÊm døt ngay t×nh tr¹ng cña chÝnh s¸ch “ m­a cho kh¾p “ c¸c vïng cña c¸c ®Þa ph­¬ng trong ®Çu t­ nh­ trong ®Çu t­ vµo lÜnh vùc thuû s¶n hiÖn nay. §Ó tõng b­íc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn ®Çu t­, ®©y lµ vÊn ®Ò mang tÝnh thêi sù, ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam còng cã vÊn ®Ò nan gi¶i trong viÖc sö dông vèn hîp lý vµ cã hiÖu qu¶. ViÖc ®Çu t­ å ¹t vµ thiÕu thËn träng vµo khai th¸c xa bê trong thêi gian qua lµ mét bµi häc kinh nghiÖm trong viÖc sö dông vèn hîp lý. §Ó thu hót vèn chóng ta tiÕn hµnh ®Çu t­ theo ch­¬ng tr×nh cô thÓ. Tuy nhiªn, do sù phøc t¹p cña s¶n phÈm thuû s¶n mµ mçi ch­¬ng tr×nh l¹i liªn quan ®Õn rÊt nhiÒu lÜnh vùc kh¸c nhau, cÇn tiÕn hµnh ë nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau. V× thÕ cÇn ph©n bè c¸c ch­¬ng tr×nh lín thanh c¸c ch­¬ng tr×nh nhá, lÎ hay c¸c tæ hîp ch­¬ng tr×nh mét c¸ch hîp lý, dùa trªn tÝnh chÊt vµ ®Æc ®iÓm cña mçi ch­¬ng tr×nh. VÝ dô, ®èi víi ch­¬ng tr×ng khai th¸c xa bê, cÇn ph©n bè thµnh c¸c nhãm ch­¬ng tr×nh: ®ãng míi tµu thuyÒn, n©ng cao c«ng suÊt tµu thuyÒn; ch­¬ng tr×nh c¶i tiÕn n©ng cÊp hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng phï hîp víi träng t¶i vµ c«ng suÊt khai th¸c, ch­¬ng tr×nh t×m kiÕm m« h×nh ®¸nh b¾t phï hîp, kÕt hîp víi hËu cÇn nghÒ c¸; ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé vµ lao ®éng...Nhê sù ph©n bè ®ã chóng ta cã thÓ thÊy ®­îc nh÷ng viÖc cÇn lµm ngay, c«ng viÖc nµo tiÕp theo c«ng viÖc nµo tËp trung vèn cho c«ng viÖc tr­íc m¾t. Do viÖc khai th¸c nguån lîi biÓn trong mét thêi gian dµi tr­íc ®©y cßn nhiÒu bÊt cËp, ch­a cã quy ®Þnh cô thÓ mµ hiÖn nay dÉn ®Õn sù khan hiÕm dÇn buéc thuû s¶n ViÖt Nam ph¶i më ra h­íng ®Çu t­ míi vµ chuyÓn ®æi c¬ cÊu ®Çu t­, ®Çu t­ khai th¸c xa bê vµ ®Çu t­ m¹nh vµo nu«i trång thuû s¶n. ®Ó thùc hiÖn ®­îc ®Þnh h­íng nµy, nguån vèn ®Çu t­ ph¶i ®­îc tËp trung vµo c¸c c¬ së ®ãng tµu träng t¶i lín, cã thÓ khai th¸c dµi ngµy trªn biÓn víi c¸c trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i ®¶m b¶o chÊt l­îng s¶n phÈm. Trong nu«i trång thuû s¶n, do ®Æc ch­ng cña lÜnh vùc nµy lµ cã thÓ giao cho tõng c¸ nh©n, hé gia ®×nh nu«i trång hay tiÕn hµnh nu«i trång t¹i c¸c n«ng tr­êng víi qui m« lín nªn nguån vèn thu hót rÊt phong phó, vÊn ®Ò lµ ®Ó ®¹t ®­îc hiªô qu¶ cao cho c¸c vô mïa cÇn lùa chän ph­¬ng thøc canh t¸c, nu«i trång, h­íng dÉn cô thÓ ph­¬ng thøc ch¨n nu«i vµ ¸p dông tiÕn bé khoa häc c«ng nghÖ vµo nu«i trång thuû s¶n. 4.Gi¶i ph¸p ®Çu t­ cho më réng thÞ tr­êng quèc tÕ vµ n©ng c¸p thÞ tr­êng trong n­íc. Môc tiªu kim ng¹ch xuÊt khÈu ®Õn 2010 cho ®Õn nay cßn tuú thuéc vµo tõng ph­¬ng ¸n, nh­ng nÕu xÐt ®Õn 2005 th× mong muèn ®¹t ®­îc 8,8 tû USD. Trong ®ã n¨m 2001 n¨m ®Çu ciña thêi kú phÊn ®Êu ®¹t 1,6 tû USD, ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm thuû s¶n ®Æc biÖt cho xuÊt khÈu theo h­íng n©ng cao hµm l­îng c«ng nghÖ vµ cã søc hót víi thÞ tr­êng. TiÕn hµnh ®Çu t­ më réng thÞ tr­êng b»ng c¸ch th¨m dß nhu cÇu tiªu thô, c¸c ®èi thñ c¹nh tranh, ­u nh­îc ®iÓm c¶ ®èi thñ c¹nh tranh tõ ®ã x¸c ®Þnh ®­îc thÕ m¹nh cña ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam sau ®ã tiÕn hµnh ®Çu t­ s¶n xuÊt, chµo hµng, th¨m dß ph¶n øng vµ nhËn xÐt cña kh¸ch hµng. HiÖn nay, NhËt lµ thÞ tr­êng lín, dù kiÕn s¶n phÈm xuÊt khÈu vµo thÞ tr­êng nµy lµ 34%, Mü 25%, EU 8% vµ Hång K«ng 18% thÞ tr­êng kh¸c lµ 15%...T×m kiÕm lîi thÕ c¹nh tranh trªn tõng thÞ tr­êng cho tõng chñng lo¹i mÆt hµng, lîi dông ®ång bé c¸c yÕu tè ®Þa lý, th­¬ng m¹i ngo¹i giao truyÒn thèng, tuy nhiªn cÇn ph¶i chänyÕu tè chÊt l­îng, gi¸ c¶ lµ chñ yÕu. Nªn s¾p xÕp l¹i ®Ó ph©n lËp c¸c doanh nghiÖp cã ®ñ kh¶ n¨ng tham gia vµo thÞ tr­êng thuû s¶n §èi víi thÞ tr­êng trong n­íc cÇn ph¶i ®­îc n©ng cÊp b»ng c¸ch ®Çu t­ h×nh thµnh vµ tæ chøc mét sè chî t«m chî c¸ theo ph­¬ng thøc ®Êu gi¸ nh»m g¾n kÕt gi÷a s¶n xuÊt nguyªn liÖu vµ chÕ biÕn, t¨ng c­êng chÊt l­îng nguyªn liÖu, gi¶m thÊt tho¸t sau thu ho¹ch, n©ng cao tû träng s¶n phÈm khai th¸c nu«i trång vµ ®­a vµo chÕ biÕn xuÊt khÈu. §ång thêi h¹n chÕ t×nh tr¹ng Ðp gi¸ vµ ®­a t¹p chÊt vµo nguyªn liÖu thuû s¶n. N©ng cao uy tÝn vÒ chÊt l­îng s¶n phÈm còng lµ mét biÖn ph¸p ®Ó duy tr× vµ më réng thÞ tr­êng, ngµnh Thuû s¶n ViÖt Nam cÇn ®Çu t­ vµo vÖ sinh an toµn thùc phÈm ®Æc biÖt lµ c¸c s¶n phÈm ®«ng l¹nh vµ ®ãng hép, tiÕn tíi chóng ta ph¶i ®Çu t­ triÓn khai viÖc ¸p dông an toµn vÖ sinh trong c¸c kh©u s¶n xuÊt nguyªn liÖu, c¶ng c¸, chî c¸. §a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm nhê øng dông c«ng nghÖ míi, n©ng cao n¨ng lùc cña c¸c nhµ m¸y chÕ biÕn, gióp cho viÖc cung cÊp s¶n phÈm thuû s¶n xuÊt khÈu ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch liªn tôc, phong phó vµ chÊt l­îng cao, quyÕt ®Þnh vÞ trÝ cña ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. 5.Gi¶i ph¸p ®Çu t­ ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ. Khoa häc c«ng nghÖ lµ m«t yÕu tè quan träng thóc ®Èy sù ph¸t triÓn nhanh chãng vµ toµn diÖn ngµnh thuû s¶n, ®Çu t­ ph¸t triÓn c«ng nghÖ sÏ t¹o nh÷ng thay ®æi c¬ b¶n mang tÝnh quyÕt ®Þnh cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh. Chóng ta cÇn ®Çu t­ triÓn khai c¸c dù ¸n n©ng cÊp viÖn nghiªncøu, c¸c tr­êng ®µo t¹o cña ngµnh cã trang thiÐt bÞ hiÖn ®¹i, cã n¨ng lùc nghiªn cøu gi¶ quyÕt nh­ngnx vÊn ®Ò kü thuËt, c«ng nghÖ, qu¶n lýnguån lî, qu¶n lý m«i tr­êng, an toµn vÖ xsinh. §Çy nhanh viÖc nghiªn cøu vµ phæ biÕn c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng thuûan, c¸c tiÕn bé kü thuËt trong lÜnh vùc ®¸nh b¾t, nu«i trång, chÕ biÕn, c¬ khÝ, dÞch vô...§Èy m¹nh ciÖc nghiªn cøu vµ nhËp mét sè c«nmg nghÖ tiªn tiÕn cña n­íc ngoµi, nhÊt lµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng c¸c laßi thuû h¶i s¶n cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao... thùc hiÖn míi liªn kÕt c¬ së nghbiªn cøu víi c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh trong viÖc øng dông khoa häc c«ng nghÖ. Chó träng ph¸t triÓn c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng thuûan cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu vµ phôc vô s¶n sinh, trong ®ã tËp trung hoµn thiÖn qui tr×nh nu«i thµnh thôc tém só bè , mÑ trong ®iÒu kiÖn nh© t¹o, t¸i t¹o nguån t«m bè mÑ ë vïng n­íc tù nhiªn vµ c«ng nghÖ s¶n xuÊt gièng c¸c loµi ®Æc s¶n cã thÞ tr­êng. ¸p dông c«ng nghÖ t¹o gièng t«m sò chÊt l­îng cao. 6.Gi¶i ph¸p ®Çu t­ ®Èy m¹nh hîp t¸c quèc tÕ ®Ó thu hót vèn ®Çu t­, më réng thÞ tr­êng, tranh thñ ®­îc c«ng nghÖ míi vµ ®µo t¹o c¸n bé. Trong tiÕn tr×nh toµn cÇu ho¸ hiÖn nay, hîp t¸c quèc tÕ thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triªn cña bÊt cø ngµnh nghÒ nµo. Nganh Thuû s¶n ViÖt Nam còng ®øng tr­íc nhu cÇu héi nhËp ho¸, hîp t¸c ho¸ quèc tÕ ®ãng vai trß quan träng ®­a ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam lªn ngang tÇm víi ngµnh thuû s¶n thÕ giíi. Víi mét lo¹i mùc tiªu lµ thu hót vèn ®Çu t­, më réng thÞ tr­êng, tranh thñ c«ng nghÖ míi vµ ®µo t¹o c¸n bé chóng ta cÇn: ChuÈn bÞ tèt c¸c ch­¬ng tr×nh, dù ¸n, tæ chøc lùc l­îng ®Ó tranh thñ tèi ®a c¸c c¬ héi hîp t¸c víi n­íc ngoµi. X©y dùng qui chÕ tr¸ch nhiÖm vµ ph©n cÊp cô thÓ ®Ó c¸c ®Þa ph­¬ng c¬ së chñ ®éng t×m kiÕm c¸c nguån vµ ph­¬ng thøc hîp t¸c, tµi trî theo ®Þnh h­íng chung cña ngµnh, t¹o ra nguån nh©n lùc rrÊt quan träng vµ c«ng nghÖ cho sù ph¸t triÓn cña ngµnh. §Ó t¹o kh¶ n¨ng c¹nh tranh quèc tÕ cao cÇn ph¶i cã nh÷ng hµnh lanh ph¸p lý hÊp dÉn h¬n ®èi víi ®Çu t­ vµo c¸c lÜnh vùc thuéc ngµnh thuû s¶n nh­ c¸c ­u ®·i vµ thuÕ sö dông ®Êt cho ®Çu t­ vµo nu«i trång ®Æc biÖt lµ vïng ®Êt c¸t ven biÓn. Nªn cÊp t­ c¸ch tiªn phong víi nhiÒu ­u ®·i cho c¸c xÝ nghiÖp ®i tiªn phong trong viÖc ph¸t triÓn nu«i biÓn, nu«i t«m c«ng nghiÖp vµ ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh yÓm trî cho nu«i c«ng nghiÖp. Xóc tiÕn xuÊt khÈu lao ®éng nghÒ c¸ theo c¸c hiÖp ®Þnh chÝnh thøc víi n­íc ngoµi. KÕt luËn Thuû s¶n lµ mét ngµnh kinh tÕ- kü thuËt ®Æc thï gåm c¸c lÜnh vùc khai th¸c, nu«i trång, chÕ biÕn, c¬ khÝ hËu cÇn, dÞch vô vµ th­¬ng m¹i; lµ mét trong nh÷ng ngµnh kinh tÕ biÓn quan träng. Trong nh­ng n¨m qua, do n¨m v÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña tù nhiªn x· héi trong tæ chøc qu¶n lý, ngµnh thuû s¶n ®· ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng cao. NghÞ quyÕt Héi NghÞ TW §¶ng LÇn th­ 5 kho¸ VII ®· x¸c ®Þnh Thuû s¶n lµ mét trong nh÷ng ngµnh kinh tÕ mòi nhän trong nÒn kinh tÕ cuae ®Êt n­íc. Nh­ng hiÖn nay, ngµnh Thuû s¶n ®ang ®øng tr­íc nh­ng thö th¸ch lín : Nguån lîi h¶i s¶n ven bê c¹n kiÖt, nguån lîi xa bê ch­a n¾m ch¾c, do ph¸t triÓn å ¹t diÖn tÝch nu«i trång thuû s¶n ë vïng b·i triÒu cöa s«ng ven biÓn ®· thu hÑp diÖn tÝch rõng nghËp mÆn lµm mÊt c©n b»ng sinh th¸i, c¸c c¬ së chÕ biÕn thuû s¶n tuy nhiÒu nh­ng tr×nh ®é c«ng nghÖ cßn l¹c hËu, s¶n phÈm kÐm søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. C¬ së h¹ tÇng yÕu kÐm ch­a ®ång bé. Tuy nhiªn ngµnh Thuû s¶n ViÖt Nam còng ®· tõng b­íc ®· kh¼ng ®Þnh ®­îc vÞ trÝ quan träng cña m×nh ®èi víi nÒn kinh tÕ trong n­íc trong khu vùc vµ trªn thÕ giíi. Víi nguån lîi tù nhiªn dåi dµo, phong phó chóng ta cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó x©y dùng mét ngµnh thuû s¶n ph¸t triÓn, trë thµnh mét trung t©m cña khu vùc. §Ó ®¹t ®­îc ®iÒu nµy chóng ta cÇn nhËn thøc râ ®­îc h¹n chÕ vµ yÕu kÐm trong tõng lÜnh vùc cô thÓ tõ ®ã cã biÖn ph¸t gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng vµ triÖt ®Ó. Còng nh­ bÊt kú ngµnh kinh tÕ nµo, ®Çu t­ ph¸t triÓn ®ãng vai trß quan träng trong qu¸ tr×nh ®i lªn cña ngµnh. Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ®©ï t­ cóng chÝnh lµ gi¶i ph¸p ph¶p triÓn ngµnh. Trong giíi h¹n vÒ tr×nh ®é hiÓu biÕt vµ thêi gian, ch¾c ch¾n chuyªn ®Ò cßn cã nhiÒu thiÕu sãt. Em xin ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña thÇy c« vµ b¹n bÒ ®Î chuyªn ®Ò ®­îc hoµn thiÖn h¬n . Tµi liÖu tham kh¶o. Gi¸o tr×nh kinh tÕ ®Çu t­ _ NXB gi¸o dôc 1998. ChiÕn l­îc huy ®éng vèn cho c¸c nguån lùc trong sù nghiÖp CNH-H§H- TrÇn kiªn NXB Hµ Néi. B¸o c¸o t×nh h×nh ®Çu t­ ph¸t triÓn cña ViÖt Nam 10 n¨m qua. B¸o c¸o t×nh h×nh ®Çu t­ ph¸t triÓn cña ngµnh thuû s¶n 10 n¨m qua. Qui ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn ngµnh thuû s¶n ®Õn 2010. Qui ho¹ch chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ thuû s¶n- Pts Hµ Xu©n Th«ng. ¶nh h­ëng cña qu¸ tr×nh ®æi míi lªn sù ph¸t triÓn cña ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam. Cã mét ViÖt Nam nh­ thÕ. T¹p chÝ Kinh tÕ vµ Dù b¸o sè 1- 2000. T¹p chÝ Thuû s¶n sè 1,3,6- 2000. B¸o Thuû s¶n sè 1,2 -2001. Môc lôc. Më ®Çu...........................................................................................................1. Ch­¬ng I : Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vµ thùc tiÔn................................................3. I. §Çu t­ vµ vai trß cña ®Çu t­ ph¸t triÓn..............................................3. Kh¸i niÖm ®Çu t­ vµ ®Çu t­ ph¸t triÓn..............................................3. Vai trß quan träng cña ®Çu t­ ®èi víi ph¸t triÓn kinh tÕ ngµnh Thuû s¶n ViÖt Nam....................................................................................4. II. §Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam- chÆng ®­êng 10 n¨m ®æi míi..7. Nh÷ng ®æi míi vÒ c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ®Çu t­ ph¸t triÓn trong 10 n¨m qua.....................................................................................................7 T×nh h×nh huy ®éng vµ c¬ cÊu vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn...................... 8 KÕt qu¶ ®Çu t­ trong mét sè ngµnh lÜnh vùc chñ yÕu.....................11 Mét sè tån t¹i trong lÜnh vùc ®Çu t­ ph¸t triÓn...............................13 III.§iÒu kiÖn, kh¶ n¨ng ®Çu t­ vµo ngµnh thuû s¶n.............................15. 1.Vai trß vµ vÞ trÝ cña ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam trªn thÞ tr­êng quèc tÕ vµ khu vùc...........................................................................................15 2.Vai trß cña ngµnh thuû s¶n ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt Nam...............16. §iÒu kiÖn vµ kh¶ n¨ng ®Çu t­ vµo ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam........17. Nh÷ng khã kh¨n vµ thuËn lîi ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn chung cña ngµnh..............................................................................................19 Ch­¬ng II : T×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh vµ thùc tr¹ng ®Çu t­ ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam giai ®o¹n 1991-2000................................................................23 I.Thùc tr¹ng t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh ngµnh Thuû s¶n ViÖt Nam giai ®o¹n 1991-2000.....................................................................................23. Thùc tr¹ng ngµnh khai th¸ h¶i s¶n..................................................23. Thùc tr¹ng ngµnh nu«i trång thuû s¶n............................................26. Thùc tr¹ng ngµnh chÕ biÕn thuû s¶n..............................................30 Thùc tr¹ng th­¬ng m¹i thuû s¶n....................................................36. Thùc tr¹ng c¬ khÝ hËu cÇn cho khai th¸c h¶i s¶n...........................40. Thùc tr¹ng vÒ c¬ cÊu nguån vèn trong s¶n xu¸t thuû s¶n..............43. Thùc tr¹ng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tham gi¸ ho¹t déng trong lÜnh vùc thuû s¶n...................................................................................45. Thùc tr¹ng vÒ hÖ thèng tæ chøc qu¶n lý hµnh chÝnh thuû s¶n.......47. §¸nh gi¸ chung thùc tr¹ng t×nh t×nh s¶n xuÊt kinh doanh ngµnh Thuû s¶n ViÖt Nam......................................................................48. II.T×nh h×nh ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn thuû s¶n thêi kú 1991 -2000...............................................................................................................50 1.Tæng hîp vèn phat triÓn Thuû s¶n....................................................51. 2.T×nh h×nh ®Çu t­ n­íc ngoµi.............................................................52. 3.T×nh h×nh ®Çu t­ theo c¸c ch­¬ng tr×nh............................................54. III.HiÖu qu¶ ®Çu t­ n¨ng lùc t¨ng thªm cña ngµnh Thuû s¶n.............63 IV.Mét sè tån t¹i trong ®Çu t­ Xdcb cÇn ®­îc kh¾c phôc................….. 64. Ch­¬ng III Mét sè gi¶i ph¸p ®Çu t­ ph¸p triÓn ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam....68. I.Quan ®iÓm ®Þnh h­íng cho ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh Thuû s¶n ViÖt Nam...............................................................................................................68. Mét sè dù b¸o.................................................................................68. Nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n trong nh÷ng n¨m tíi ®èi víi ph¸t triÓn ngµnh Thuû s¶n ViÖt Nam.............................................................70. Quan diÓm vµ ph­¬ng h­íng ph¸t triÓn ngµnh Thuû s¶n ViÖt Nam ®Õn n¨m 2010................................................................................72. II. Mét sè gi¶i ph¸p ®Çu t­ ph¸t triÓn ngµnh thuû s¶n ViÖt Nam........75. Gi¶i ph¸p ®Çu t­ thóc ®©û c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸..............75. Gi¶i ph¸p ®Çu t­ ®Î duy tr× ph¸p triÓn ngµnh Thuû s¶n.................76. Gi¶i ph¸p vÒ vèn ®Çu t­.................................................................78. Gi¶i ph¸p vÒ ®Çu t­ më réng thÞ tr­êng quèc tÕ vµ n©ng cÊp thÞ tr­êng trong n­íc..........................................................................81. Gi¶i ph¸p vÒ ®Çu t­ khoa häc c«ng nghÖ.......................................81. Gi¶i ph¸p vÒ më réng quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ..............................82. KÕt luËn.........................................................................................................83. Tµi liÖu tham kh¶o........................................................................................ 84.