LỜI MỞ ĐẦU 1
CHƯƠNG 1 : 3
DÒNG VỐN VÀO VÀ KINH NGHIỆM KIỂM SOÁT DÒNG VỐN Ở MỘT SỐ NƯỚC ĐANG PHÁT TRIỂN 3
1.1 TỔNG QUAN VỀ DÒNG VỐN QUỐC TẾ 3
1.1.1 Một số khái niệm 3
1.1.2 Các nhân tố ảnh hưởng đến sự di chuyển của dòng vốn quốc tế 4
1.2 TÁC ĐỘNG CỦA DÒNG VỐN QUỐC TẾ 5
1.2.1 Vai trò và những ảnh hưởng của dòng vốn quốc tế đến nền kinh tế 5
1.2.2 Nhận định vị thế kiểm soát vốn trong quá trình hội nhập tài chính 8
1.3 XU HƯỚNG CHUNG CỦA DÒNG VỐN TRONG NHỮNG NĂM GẦN ĐÂY 10
1.4 KINH NGHIỆM VỀ KIỂM SOÁT DÒNG VỐN Ở MỘT SỐ QUỐC GIA ĐANG PHÁT TRIỂN 14
1.4.1 Kinh nghiệm kiểm soát dòng vốn tại Malaysia 15
1.4.2 Kinh nghiệm kiểm soát dòng vốn tại Thái Lan 19
1.4.3 Kinh nghiệm kiểm soát dòng vốn tại Trung Quốc 22
Kết luận chương 1 24
CHƯƠNG 2 : 25
THỰC TRẠNG DÒNG VỐN VÀO VÀ VIỆC KIỂM SOÁT VỐN TẠI VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM QUA 25
2.1 KHÁI QUÁT VỀ NỀN KINH TẾ VIỆT NAM 25
2.1.1 Tổng thể bức tranh kinh tế Việt Nam năm 2005 - 2006 25
2.1.2 Sự phát triển ngoạn mục của hoạt động xuất khẩu năm 2006 26
2.1.3 Sự phát triển phi mã của thị trường chứng khoán trong năm 2006 28
2.1.4 Hoạt động của hệ thống ngân hàng thương mại năm 2006 30
2.2 NHỮNG NÉT ĐẶC THÙ CỦA DÒNG VỐN VÀO TẠI VIỆT NAM 33
2.2.1 Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI 33
2.2.2 Dòng vốn đầu tư gián tiếp nước ngoài FPI 36
2.2.3 Dòng viện trợ và vốn vay của chính phủ 39
2.2.4 Dòng ngoại hối chuyển từ các khoản thu nhập cá nhân ở nước ngoài 43
2.3 THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ KIỂM SOÁT DÒNG VỐN VÀO TẠI VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM GẦN ĐÂY 45
2.3.1 Tác động của chính sách tỷ giá 45
2.3.2 Tác động của chính sách tiền tệ 47
2.3.2.1 Về vấn đề lãi suất 47
2.3.2.2 Về quản lý ngoại hối 50
2.3.3 Tác động của chính sách tài khóa 54
2.3.4 Đánh giá hệ thống, thị trường tài chính Việt Nam với quá trình thực hiện việc kiểm soát vốn trong giai đoạn hội nhập. 56
Kết luận chương 2 59
CHƯƠNG 3 : 60
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM KIỂM SOÁT DÒNG VỐN VÀO TẠI VIỆT NAM TRONG GIAI ĐOẠN HỘI NHẬP 60
3.1 NHỮNG THÁCH THỨC VÀ RỦI RO TRONG KẾT CẤU ĐỐI VỚI XU 60
HƯỚNG CỦA DÒNG VỐN VÀO TRONG GIAI ĐOẠN HỘI NHẬP 60
3.1.1 Những thách thức của dòng vốn vào các nước đang phát triển trong thời kỳ đầu của hội nhập 60
3.1.2 Rủi ro liên quan đến kết cấu dòng vốn 64
3.2 KIỂM SOÁT ĐỂ DÒNG VỐN TRỞ THÀNH TÁC NHÂN TẠO NÊN SỰ TĂNG TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN ỔN ĐỊNH CỦA NỀN KINH TẾ VIỆT 65
3.2.1 Các giải pháp trực tiếp kiểm soát dòng vốn vào 66
3.2.2 Các giải pháp gián tiếp kiểm soát dòng vốn vào thông qua thể chế thị trường 70
3.2.3 Các giải pháp hướng đến môi trường đầu tư 77
3.3 MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG TÀI CHÍNH VIỆT NAM NHẰM HẠN CHẾ NGUY CƠ ĐẢO NGƯỢC DÒNG VỐN 78
3.3.1 Mục tiêu xây dựng chính sách, phát triển hệ thống tài chính nhằm kiểm soát vốn 78
trong quá trình hội nhập 78
3.3.2 Giải pháp phát triển hệ thống tài chính lành mạnh 79
3.4 Nhận định về giá phải trả của kiểm soát vốn đối với nền kinh tế 82
Kết luận chương 3 83
KẾT LUẬN 85 .
85 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2363 | Lượt tải: 0
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Luận văn Vấn đề kiểm soát dòng vốn vào tại Việt Nam trong giai đoạn hội nhập, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
trong nhöõng tình huoáng nhö theá.
Trong noã löïc haïn cheá doøng voán vaøo ngaén haïn, naêm 1995 Malaysia ñaõ vay
voán baèng ngoaïi teä töø nhöõng ngaân haøng nöôùc ngoaøi tuøy thuoäc vaøo döï tröõ baét buoäc.
Ñaây laø moät loaïi VDR vôùi cuøng moät tyû leä döï tröõ ñaët ra khoâng tính ñeán soá löôïng cuûa
voán vay nöôùc ngoaøi. Döï tröõ naøy cuøng vôùi nhöõng bieän phaùp haïn cheá khaùc ñaõ ñöôïc
thöïc thi vaø cuõng ñaõ giaûm ñöôïc soá löôïng voán vaøo ngaén haïn ôû Malaysia trong giai
ñoaïn naøy.
Ñaùnh thueá vaøo caùc giao dòch ngoaïi hoái
Thueá giao dòch ñöôïc söû duïng ôû moät soá thò tröôøng taøi chính ví duï nhö thò
tröôøng taøi chính Haøn Quoác vaø Nhaät Baûn cho duø tyû leä thaáp. Thueá giao dòch ngoaïi hoái
caû thueá beà noåi laãn thueá tieàm aån nhö laø phöông tieän ngaên caûn doøng voán vaøo ñaàu cô
ngaén haïn ñaõ ñöôïc thöïc teá kieåm chöùng.
Thueá beà noåi ñoái vôùi caùc giao dòch ngoaïi hoái ñöôïc tranh luaän roäng raõi ôû caùc
nöôùc kinh teá coâng nghieäp vaø caùc toå chöùc quoác teá nhö UN vaø IMF, nhöng khoâng
ñöôïc aùp duïng ôû moät nöôùc naøo caû. Coøn thueá giao dòch tieàn teä ñöôïc thöïc hieän roäng
raõi. Moät loaïi thueá nhö theá seõ laøm taêng chi phí ñoái vôùi nhöõng giao dòch mua baùn
haøng hoùa vaø dòch vuï, vì vaäy thueá naøy coù leõ laøm giaûm ñi tính caïnh tranh xuaát khaåu.
Ñeå traùnh xaûy ra vaán ñeà naøy, loaïi thueá naøy neân haïn cheá duøng trong caùc giao dòch
treân taøi khoaûn voán, ñaëc bieät ñaàu tö cuûa nhöõng ngöôøi khoâng cö truù vaøo coå phieáu, traùi
phieáu noäi ñòa vaø nhöõng coâng cuï taøi chính ngaén haïn khaùc. Thueá naøy cuõng ñöôïc bao
Luaän vaên 69 Leâ Duy Phong
Vaán ñeà kieåm soaùt doøng voán vaøo taïi Vieät Nam trong giai ñoaïn hoäi nhaäp
goàm caû chöùng khoaùn phaùi sinh taøi chính do chuùng baét chöôùc caùc coâng cuï taøi chính
theo loái coå truyeàn.
Noùi chung, loaïi thueá naøy ñöôïc duøng khi caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi mua vaø
baùn tieàn teä coù lieân quan ñeán caùc coâng cuï taøi chính. Bôûi vì hoï phaûi trao ñoåi ñoàng tieàn
nöôùc ngoaøi ñeå laáy ñoàng tieàn trong nöôùc. Vieäc quaûn lyù thueá seõ khoâng khoù khaên nhö
luùc ban ñaàu. Hôn nöõa, ôû nhieàu nöôùc nhö Haøn Quoác, caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi phaûi
ñaêng kyù vaø ñaàu tö ôû nhöõng ñònh cheá taøi chính maø hoï ñaõ löïa choïn, vaø vì theá neù traùnh
loaïi thueá naøy laø khoù khaên hôn caùc loaïi thueá khaùc. Tuy nhieân, hieäu quaû cuûa loaïi thueá
naøy phuï thuoäc vaøo heä thoáng taøi chính vaø heä thoáng quaûn lyù ngoaïi hoái cuûa moãi nöôùc.
Coù nhieàu con ñöôøng ñeå tieáp caän loaïi thueá giao dòch naøy. Thueá naøy ñöôïc ñaët
ra ñoái vôùi ngöôøi mua hoaëc ngöôøi baùn tieàn teä trong nöôùc hoaëc cho caû hai. Ñaùnh thueá
theo moät cuoäc mua baùn xoay voøng ñoái vôùi giao dòch ngoaïi hoái thì seõ coù hieäu quaû
hôn. Thueá suaát coù theå ñieàu chænh tuøy theo möùc ñoä môû cöûa cuûa thò tröôøng voán vaø
möùc ñoä doøng voán ngaén haïn. Coù theå noùi raèng aûnh höôûng cuûa moät loaïi thueá coù lieân
quan ñeán thôøi haïn ñaàu tö. Ví duï, 2% thueá cho moät giao dòch xoay voøng (1% cho moät
laàn mua vaø baùn) ñeå ñaùp laïi vôùi ñaàu tö trong thôøi haïn treân 10 naêm thì thueá naøy giaûm
xuoáng 0,2% cho moãi naêm, nhöng ñoái vôùi moãi ngaøy giao dòch thì thueá suaát khoaûng
124,6%/naêm.
Thueá tieàm aån ñoøi hoûi caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi phaûi coù moät khoaûn tieàn göûi
khoâng sinh laõi taïi NHTW luùc hoï muoán baùn ngoaïi teä ñeå ñoåi laáy tieàn teä trong nöôùc.
nhö ôû YÙ vaøo thaäp nieân 70 vaø Taây Ban Nha vaøo naêm 1992. Khoâng nhö loaïi thueá beà
noåi, loaïi thueá naøy seõ haïn cheá thôøi haïn ñaàu tö daøi haïn neáu nhö thôøi haïn tieàn göûi baèng
thôøi haïn ñaàu tö. Tuy nhieân, ñieàu naøy coù theå ñöôïc haïn cheá baèng caùch ñöa ra cuøng
thôøi haïn tieàn göûi ñoái vôùi taát caû moïi giao dòch, moät maët ñuû laøm giaûm daàn tyû suaát sinh
lôïi ñoái vôùi ñaàu tö ngaén haïn xuoáng ñeán möùc nhöõng giao dòch naøy khoâng coøn tính haáp
daãn nöõa. Maët khaùc, khi quyeát ñònh tyû leä döï tröõ caàn phaûi thaän troïng, vì neáu tyû leä naøy
quaù cao thì noù seõ haïn cheá ñaàu tö daøi haïn, neáu quaù thaáp seõ khoâng ñaït ñöôïc muïc ñích
ñaët ra cho thueá naøy.
Thueá giao dòch ngoaïi hoái laøm gia taêng chi phí giao dòch, treân lyù thuyeát chi phí
naøy seõ laø raøo caûn cho hoaït ñoäng ñaàu tö ngaén haïn. Tuy nhieân, nhieàu nhaø nghieân cöùu
toû ra nghi ngôø veà hieäu quaû cuûa noù. Hoï cho raèng coù nhöõng nghieân cöùu khoâng chöùng
minh ñöôïc moái lieân quan giöõa chi phí giao dòch vaø tính maát oån ñònh cuûa thò tröôøng
taøi chính trong nöôùc. Ñieàu naøy chöùng toû thueá giao dòch ngoaïi hoái khoâng laøm giaûm ñi
tính oån ñònh tyû giaù vaø giaù coå phieáu (Schwert -1993), (IMF – 1995b)
Luaän vaên 70 Leâ Duy Phong
Vaán ñeà kieåm soaùt doøng voán vaøo taïi Vieät Nam trong giai ñoaïn hoäi nhaäp
Cho duø loaïi thueá naøy coù thöïc hieän ñi nöõa thì noù vaãn coøn toàn taïi nhöõng thieáu
soùt. Baèng caùch giaûm tyû suaát sinh lôïi ñoái vôùi coå phieáu trong nöôùc, ôû moät chöøng möïc
naøo ñoù thì thueá naøy seõ laøm cho coå phieáu trong nöôùc ít haáp daãn ñoái vôùi nhaø ñaàu tö
nöôùc ngoaøi hôn vaø noù seõ laøm giaûm tính thanh khoaûn (löôïng giao dòch). Thueá naøy coù
theå laøm cho löôïng ngoaïi hoái maát tính oån ñònh hôn. Theâm vaøo ñoù, nhöõng vaán ñeà veà
voán coå phaàn seõ taêng neáu nhö thueá naøy chæ ñöôïc aùp duïng ñoái vôùi nhöõng ngöôøi daân
khoâng cö truù. Vì vaäy, thueá giao dòch muoán coù nhöõng taùc ñoäng nhö mong muoán thì noù
phaûi ñöôïc thöïc hieän moät caùch uyeån chuyeån ñi cuøng vôùi moät loaïi thueá khaùc coù theå
ñieàu chænh ñöôïc tuøy vaøo löôïng voán ngaén haïn. Thueá naøy seõ hoã trôï keùo daøi thôøi gian
ñaàu tö cuûa caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaø thay ñoåi thaønh phaàn tham gia cuûa nhaø ñaàu
tö nöôùc ngoaøi ôû thò tröôøng taøi chính trong nöôùc töø thöông maïi cho ñeán ñaàu tö. Maëc
duø thueá naøy khoâng giaûm ñöôïc tính maát oån ñònh cuûa giaù coå phieáu vaø traùi phieáu,
nhöng ít nhaát noù cuõng quaûn lyù ñöôïc toác ñoä tieán trieån cuûa doøng voán naøy (Dornbusch -
1995). Tieàn thu ñöôïc coù theå duøng ñeå taêng cöôøng tính oån ñònh cuûa thò tröôøng ngoaïi
hoái.
Caùc bieän phaùp hoã trôï cho kieåm soaùt voán tröïc tieáp
Ñeå haïn cheá söï oà aït, maát oån ñònh cuûa doøng voán vaøo ngaén haïn. Trong quaù trình
tieáp xuùc vôùi caùc doøng voán quoác teá, chuùng ta coù theå quy ñònh thôøi gian naém giöõ
chöùng khoaùn toái thieåu hay vieäc aùp duïng nhöõng möùc thueá khaùc nhau ñaùnh vaøo vieäc
ruùt voán ñaàu tö nhanh choùng. Ngoaøi ra, coù theå ñaùnh thueá cao treân caùc doøng voán ngaén
haïn, ñi lieàn vôùi vieäc mieãn thueá ñoái vôùi caùc doøng voán mang tính daøi haïn. Vieäc aùp
duïng caùc bieän phaùp kieåm soaùt voán laø caàn thieát ñeå phaân bieät doøng “tieàn noùng”
nhöng caùi khoù laø laøm sao ñeå nhöõng bieän phaùp ñoù khoâng aûnh höôûng vaø gaây khoù khaên
cho caùc nhaø ñaàu tö daøi haïn. ÔÛ Brazil ñaùnh thueá leân caùc giao dòch baùn chöùng khoaùn
maø chöùng khoaùn ñoù môùi chæ ñöôïc mua chöa quaù 30 ngaøy; ôû AÁn Ñoä, nhaø ñaàu tö nöôùc
ngoaøi bò haïn cheá tham gia thò tröôøng caùc saûn phaåm phaùi sinh noäi ñòa, trong khi ôû
Argentina thì caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi buoäc phaûi naém giöõ caùc taøi saûn nôï trong
khoaûng thôøi gian toái thieåu laø 180 ngaøy. Ñaây coù theå laø nhöõng kinh nghieäm quyù baùu
cho Vieät Nam aùp duïng trong töøng thôøi kyø, cho töøng muïc tieâu nhaát ñònh.
3.2.2 Caùc giaûi phaùp giaùn tieáp kieåm soaùt doøng voán vaøo thoâng qua theå cheá thò
tröôøng
Luaän vaên 71 Leâ Duy Phong
Vaán ñeà kieåm soaùt doøng voán vaøo taïi Vieät Nam trong giai ñoaïn hoäi nhaäp
Vieäc söû duïng caùc bieän phaùp tröïc tieáp kieåm soaùt voán thöôøng mang tính haønh
chính vaø ít nhieàu aûnh höôûng ñeán taâm lyù caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi, trong nhieàu
tröôøng hôïp coù theå laøm giaûm tính caïnh tranh trong vieäc thu huùt doøng voán quoác teá vaøo
trong nöôùc. Vì vaäy, raát caàn thieát cho chuùng ta söû duïng ñoàng thôøi söï phoái hôïp giöõa
caùc chính saùch tieàn teä, taøi chính vaø tyû giaù nhaèm nhaèm taïo ra ñöôïc moät cô cheá ñuû
maïnh, hoaëc söû duïng caùc bieän phaùp khuyeán khích ñoái vôùi doøng voán ra nhaèm ñoái phoù
hieäu quaû vôùi söï oà aït cuûa doøng voán vaøo.
Thaät vaäy, caùc bieän phaùp giaùn tieáp kieåm soaùt voán laø vieäc kieåm soaùt voán döïa
treân cô sôû thò tröôøng, thoâng qua caùc chính saùch ñieàu tieát vó moâ nhaèm haïn cheá nhöõng
bieán ñoäng cuûa doøng voán vaø nhöõng giao dòch khaùc. Vôùi muïc ñích laøm cho caùc giao
dòch voán phaûi toán keùm nhieàu chi phí hôn, töø ñoù haïn cheá caùc giao dòch naøy hoaëc
thoâng qua caùc chính saùch ñoù ñieàu tieát ñöôïc doøng voán ra, caân ñoái vôùi doøng voán vaøo
taïo tính oån ñònh laâu daøi.
Söû duïng linh hoaït caùc chính saùch tyû giaù, tieàn teä, taøi khoùa
Quaù trình hoäi nhaäp vaøo neàn kinh teá toaøn caàu ngaøy caøng trôû neân saâu roäng vaø
hoäi nhaäp veà tyû giaù cuõng laø ñieàu taát yeáu. Trong giai ñoaïn vöøa qua, söï thay ñoåi trong
cô cheá quaûn lyù tyû giaù cuõng nhö trong bieân ñoä giao dòch ñöôïc xem nhö moät böôùc
ngoaëc trong vieäc ñieàu haønh chính saùch tyû giaù cuûa Vieät Nam. Nöôùc ta ñaõ chuyeån töø
cheá ñoä tyû giaù hoái ñoaùi coá ñònh, cöùng nhaéc vôùi nhöõng coâng cuï ñieàu haønh chuû yeáu
mang tính haønh chính sang moät cheá ñoä tyû giaù mang tính thò tröôøng cao hôn. Tuy
nhieân, hieän nay khi caùc doøng voán quoác teá coù nhieàu ñieàu kieän di chuyeån vaøo - ra moät
quoác gia hôn thì chính saùch tyû giaù neân chuyeån dòch theo höôùng linh hoaït, meàm deûo
hôn. Chính saùch tyû giaù meàm deûo coù nghóa laø tyû giaù ñöôïc pheùp dao ñoäng tuøy theo
ñieàu kieän cuûa thò tröôøng. Trong moät thò tröôøng voán quoác teá phaùt trieån cao ñoä ôû phaïm
vi toaøn caàu thì moät cheá ñoä tyû giaù coá ñònh seõ laøm caûn trôû chính saùch tieàn teä ñoäc laäp.
Thöïc teá ñaõ chöùng minh, caùc nöôùc nhö Haøn Quoác, Thaùi Lan, Malaysia, Indonesia
ñeàu coù moät löôïng lôùn thaëng dö trong caùn caân thanh toaùn nhôø doøng voán vaøo coù quy
moâ lôùn mang laïi, thì chính saùch tyû giaù meàm deûo ñaõ daãn ñeán taêng giaù ñoàng tieàn cuûa
mình vaø hoï ñaõ giaûm ñöôïc bôùt gaùnh naëng voâ hieäu hoùa.
Maëc duø tyû giaù laø moät haøm cuûa raát nhieàu caùc bieán soá nhö laïm phaùt, laõi suaát,
thaâm huït maäu dòch, vay nôï nöôùc ngoaøi, caùc caân ñoái beân trong vaø beân ngoaøi v. v,
nhöng trong quaù trình hoäi nhaäp taøi chính nhö hieän nay chuùng ta caàn xaùc ñònh ñöôïc
ñaâu laø bieán mang tính quyeát ñònh ñeán ñieàu haønh chính saùch tyû giaù. Töø ñoù, ñieàu haønh
chính saùch tyû giaù linh hoaït hôn theo höôùng chính saùch tyû giaù phaûi trôû thaønh moät tín
Luaän vaên 72 Leâ Duy Phong
Vaán ñeà kieåm soaùt doøng voán vaøo taïi Vieät Nam trong giai ñoaïn hoäi nhaäp
hieäu ñeå caùc nhaø ñaàu tö coù moät kyø voïng hôïp lyù veà nhöõng böôùc ñi trong töông lai cuûa
thò tröôøng.
Trong quaù khöù, khi tyû giaù khoâng phaûn aùnh ñuùng caùc tín hieäu cuûa thò tröôøng,
thì baøi hoïc töø vieäc coá ñònh cöùng nhaéc tyû giaù ñaõ daãn ñeán cuoäc khuûng hoaûng taøi chính
chaâu AÙ vaãn laø moät thaùch thöùc khoâng theå xem thöôøng. Do vaäy, tyû giaù ngaøy caøng coù
xu höôùng linh hoaït hôn laø ñieàu döôøng nhö phaûi xaûy ra tröôùc söùc eùp hoäi nhaäp saâu
roäng vaøo neàn kinh teá theá giôùi.
Chính saùch taøi khoùa hôïp lyù, ñuùng ñaén laø maáu choát cho chính saùch tieàn teä oån
ñònh vaø do vaäy seõ goùp phaàn oån ñònh trong lónh vöïc taøi chính. Ngöôïc laïi, söï thaâm huït
taøi khoùa naëng neà seõ ñaët moät aùp löïc leân chính saùch tieàn teä. Thaâm huït taøi khoùa lôùn
laøm cho laõi suaát thöïc teá taêng leân vaø ñaåy lónh vöïc ñaàu tö tö nhaân ra khoûi thò tröôøng
voán. Laõi suaát cao thu huùt luoàng voán chaûy vaøo vaø taïo aùp löïc taêng leân trong tyû giaù.
Ñieàu naøy ñeán löôït noù, laàn löôït aûnh höôûng ñeán tính caïnh tranh cuûa nhöõng nhaø saûn
xuaát trong nöôùc vaø caûn trôû söï phaùt trieån cuûa neàn kinh teá.
Möùc ñoä aûnh höôûng laãn nhau vaø aûnh höôûng tôùi thò tröôøng taøi chính cuûa chính
saùch tieàn teä vaø chính saùch taøi khoùa phuï thuoäc vaøo cô cheá tyû giaù cuõng nhö möùc ñoä
môû cöûa cuûa thò tröôøng taøi chính. Khi doøng voán quoác teá ñoå vaøo moät nöôùc vôùi quy moâ
lôùn thì söï phoái hôïp nhòp nhaøng giöõa chính saùch taøi khoùa vaø chính saùch tieàn teä seõ
kieàm cheá ñöôïc laïm phaùt, oån ñònh caùn caân thanh toaùn quoác teá, taïo söï oån ñònh caàn
thieát cho caùc muïc tieâu taêng tröôûng kinh teá trong caùc thôøi kyø. Trong thôøi kyø ñaàu cuûa
hoäi nhaäp, NHNN vaø Boä Taøi chính caàn phoái hôïp chaëc cheõ hôn trong vieäc xaây döïng
vaø thöïc thi chính saùch tieàn teä vaø chính saùch taøi khoùa treân cô sôû muïc tieâu veà laïm
phaùt, GDP vaø döï baùo caùn caân thanh toaùn. Boä taøi chính caàn phoái hôïp vôùi NHNN
trong vieäc laäp döï toaùn NSNN, xaùc ñònh quy moâ thaâm huït, nhu caàu taøi trôï töø nguoàn
voán vay ñaëc bieät caùc khoaûn vay nöôùc ngoaøi.
Gia taêng döï tröõ ngoaïi hoái vaø khaû naêng chuyeån ñoåi ñoàng Vieät Nam
Döï tröõ ngoaïi hoái “hôïp lyù” seõ laø moät taám ñeäm cho neàn kinh teá caùch ly vôùi caùc
cuù soác beân ngoaøi. Ñaây chính laø lôïi ích thaät söï cuûa döï tröõ, do chuùng ñaõ taïo ra ñöôïc
lôïi ích coù giaù trò cao hôn nhieàu so vôùi laõi suaát maø NHNN chi traû (treân traùi phieáu
Chính phuû). Trong ñieàu kieän hoäi nhaäp kinh teá quoác teá, nhu caàu ngoaïi teä cho nhaäp
khaåu vaø thanh toaùn caùc khoaûn nôï nöôùc ngoaøi ngaøy caøng lôùn ñaõ ñaët ra yeâu caàu gia
taêng döï tröõ ngoaïi hoái. Theâm nöõa, vôùi cô cheá ñieàu haønh tyû giaù nhö hieän nay cuûa Vieät
Nam keát hôïp vôùi nguoàn voán ngoaïi ñang soâi ñoäng treân TTCK thì döï tröï ngoaïi hoái
Luaän vaên 73 Leâ Duy Phong
Vaán ñeà kieåm soaùt doøng voán vaøo taïi Vieät Nam trong giai ñoaïn hoäi nhaäp
vaãn giöõ moät vai troø quan troïng ñeå ñieàu tieát tyû giaù vaø duy trì söï oån ñònh. Vì vaäy,
Chính phuû caàn ñaåy maïnh nhöõng giaûi phaùp caàn thieát nhaèm taêng cöôøng döï tröõ ngoaïi
hoái.
Thöù nhaát, caûi thieän caùn caân thöông maïi vaø kieåm soaùt caùn caân vaõng lai. Xuaát
nhaäp khaåu laø hoaït ñoäng coù aûnh höôûng maïnh ñeán quy moâ döï tröõ ngoaïi hoái, moät quoác
gia coù caùn caân thöông maïi caøng thaëng dö thì coù khaû naêng tích luõy ngoaïi hoái caøng
cao. Caàn coù moät cô cheá ñoàng boä naâng cao chaát löôïng saûn phaåm dòch vuï xuaát khaåu,
môû roäng quan heä thöông maïi vôùi caùc nöôùc, naâng cao uy tín cuûa Vieät Nam treân thò
tröôøng quoác teá. NHNN caàn thöôøng xuyeân kieåm soaùt caùc bieán ñoäng cuûa caùn caân
vaõng lai laøm cô sôû vöõng chaéc cho caùc quyeát ñònh döï tröõ cuõng nhö can thieäp treân thò
tröôøng.
Thöù hai, taêng cöôøng hôn nöõa vieäc thu huùt caùc nguoàn voán nöôùc ngoaøi. Trong
thôøi gian tôùi Vieät Nam caàn tieáp tuïc caûi thieän moâi tröôøng ñaàu tö, naâng cao tính minh
baïch vaø nhaát quaùn cuûa haønh lang phaùp lyù taïo söï tin töôûng cho caùc nhaø ñaàu tö nöôùc
ngoaøi nhaèm ñaåy maïnh vieäc giaûi ngaân caùc nguoàn voán theo cam keát vaø sau ñoù laø thu
huùt theâm caùc nguoàn voán môùi, goùp phaàn môû roäng quy moâ döï tröõ ngoaïi hoái.
Thöù ba, taêng cöôøng thu huùt ngoaïi teä veà NHNN. Ngoaïi teä chaûy vaøo nöôùc ta
xuaát phaùt töø nhieàu nguoàn vaø hoaït ñoäng khaùc nhau nhö kieàu hoái, hoaït ñoäng du
lòchv.v. trong ñoù kieàu hoái laø nguoàn thu ngoaïi teä quan troïng nhaát vaø ñang taêng leân
lieân tuïc qua caùc naêm. Caàn coù chính saùch thoâng thoaùng hôn nöõa nhaèm taïo nieàm tin
cho kieàu baøo veà söï oån ñònh kinh teá, chính trò xaõ hoäi trong nöôùc ñeå thu huùt nguoàn
ngoaïi teä naøy. NHNN, NHTM caàn coù caùc chính saùch haáp daãn khuyeán khích thu huùt
nguoàn ngoaïi teä naøy veà ngaân haøng.
Ngoaøi ra, ñeå haïn cheá tình traïng ñoâ la hoùa, Chính phuû caàn thöïc hieän caùc giaûi
phaùp nhaèm laøm taêng tính chuyeån ñoåi cuûa VND. Hieän nay, maëc duø laõi suaát cuûa VND
cao hôn laõi suaát USD vaø tyû giaù VND/USD ñöôïc xem laø oån ñònh nhöng ngöôøi daân
vaãn coù xu höôùng chuyeån caùc khoaûn tieàn göûi sang ngoaïi teä, ñieàu naøy cho thaáy tính
chuyeån ñoåi cuûa VND vaãn coøn ôû möùc thaáp, chöa ñaït ñöôïc kyø voïng cuûa nhaø ñaàu tö
nöôùc ngoaøi. Khi khaû naêng chuyeån ñoåi cuûa VND ñöôïc naâng leân seõ moät yeáu toá coù theå
laøm taêng tính haáp daãn ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi khi ñaàu tö vaøo thò tröôøng
Vieät Nam. Chính phuû cuõng nhö NHNN caàn xem xeùt laïi tính haáp daãn cuûa caùc khoaûn
kyù göûi baèng traùi phieáu kho baïc, kyù göûi khaùc baèng VND, cuõng nhö taêng döï tröõ ngoaïi
teä nhaèm naâng cao khaû naêng chuyeån ñoåi cuûa VND trong thôøi gian tôùi.
Luaän vaên 74 Leâ Duy Phong
Vaán ñeà kieåm soaùt doøng voán vaøo taïi Vieät Nam trong giai ñoaïn hoäi nhaäp
Giaûi phaùp khuyeán khích doøng voán ra nhaèm ñoái phoù vôùi nguy cô ñaûo ngöôïc
cuûa doøng voán vaøo
ÔÛ caùc nöôùc phaùt trieån, cheá ñoä tyû giaù thaû noåi vaø thò tröôøng voán coù tính thanh
khoaûn cao, thì töï do hoùa taøi khoaûn voán haàu nhö hoaøn toaøn laïi khoâng trôû thaønh vaán
ñeà quaù nghieâm troïng. Ñeå giaûi thích vaán ñeà naøy, coù theå thaáy khi doøng voán vaøo taêng
leân ôû caùc quoác gia phaùt trieån seõ taïo ra moät keát hôïp giöõa ñaàu tö ra nöôùc ngoaøi nhieàu
hôn (cuûa caùc cö daân trong nöôùc) vaø thaâm huït taøi khoaûn vaõng lai lôùn hôn, tyû giaù dòch
chuyeån ñeán möùc caân baèng giöõa doøng voán vaøo so vôùi doøng voán ra. Doøng voán ra lôùn
hôn ñeán löôït noù seõ laøm giaûm söùc eùp taêng giaù do doøng voán vaøo oà aït vaø cuoái cuøng tyû
giaù laïi trôû veà möùc vöøa phaûi.
Ngöôïc laïi, ñoái vôùi moät quoác gia ñang phaùt trieån, coù nhöõng haïn cheá ñaùng keå
treân taøi khoaûn voán, thì vieäc haïn cheá ngaët ngheøo doøng voán tö nhaân chaûy ra khoûi quoác
gia ñaõ taïo ra moät “van” an toaøn ñeå giaûm nheï aùp löïc cuûa doøng voán vaøo. Trong thöïc
teá, vieäc taêng giaù maïnh vaø keát quaû cuûa vieäc ñònh giaù cao tyû giaù ñaõ laøm cho nhieàu
nöôùc ñang phaùt trieån laâm vaøo tình caûnh thaâm huït caùn caân taøi khoaûn vaõng lai heát söùc
naëng neà vaøo thaäp nieân 1980-1990. Cuoái cuøng, caùc thaâm huït naøy khoâng coù gì ñeå cöùu
vaõn ñöôïc, caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñaõ ngöøng roùt voán vaøo vaø khuûng hoaûng ñaõ buøng
noå.
Hieän nay, haïn cheá doøng voán ra coù khaû naêng taïo ra caùc khoù khaên trong moät
neàn kinh teá ñang phaùt trieån, ñaëc bieät laø ôû caùc thò tröôøng taøi chính noäi ñòa thieáu giaùm
saùt, keùm phaùt trieån vaø phaûi ñoái phoù vôùi caùc doøng voán vaøo lôùn moät caùch ñaùng keå.
Ñoái vôùi doøng voán vaøo döôùi hình thöùc khoâng phaûi laø ñaàu tö tröïc tieáp FDI, thì hoaëc
chuùng ñöôïc bôm vaøo heä thoáng taøi chính noäi ñòa (thöôøng gaây khoù khaên cho quaûn lyù
kinh teá vó moâ), hoaëc laø Chính phuû phaûi chaáp nhaän “chi phí can thieäp hoùa” ñeå khoâng
laøm thay ñoåi tính thanh khoaûn cuûa heä thoáng. Luùc naøy, doøng voán ra coù theå laøm dòu ñi
moät vaøi aùp löïc do buøng noå oà aït doøng voán vaøo.
Vieäc gia taêng doøng voán ra ñoùng vai troø quan troïng trong vieäc xöû lyù doøng voán
vaøo. Caùc nöôùc nhö Haøn Quoác, Thaùi Lan, Malaysia vaø Indonesia ñeàu baõi boû nhöõng
haïn cheá doøng voán ra nhaèm tröïc tieáp hay giaùn tieáp giaûm quy moâ cuõng nhö giaûm bôùt
caùc nguy cô tieàm aån cuûa doøng voán vaøo. Tuy nhieân, vì lyù do laõi suaát, taâm lyù ñaàu tö
vaø ñaëc bieät laø kyõ naêng ñaàu tö ra nöôùc ngoaøi cuûa nhöõng ñònh cheá, nhöõng nhaø ñaàu tö
trong nöôùc coøn haïn cheá ñaõ laøm cho löôïng voán ra ôû caùc nöôùc treân vaãn khoâng ñaùng
keå.
Luaän vaên 75 Leâ Duy Phong
Vaán ñeà kieåm soaùt doøng voán vaøo taïi Vieät Nam trong giai ñoaïn hoäi nhaäp
Vieät Nam ñang trong thôøi kyø ñaàu cuûa hoäi nhaäp, doøng voán vaøo ñang taêng daàn
leân veà quy moâ laãn ruûi ro tieàm taøng. Keát hôïp cuøng vôùi caùc bieän phaùp kieåm soaùt doøng
voán vaøo khaùc nhaèm höôùng ñeán söï phaùt trieån oån ñònh, caàn thieát coù chính saùch
khuyeán khích doøng voán ra vì caùc hieäu quaû ñöôïc taïo ra töø nhöõng chính saùch naøy.
Moät hình thöùc naèm trong giaûi phaùp naøy laø vieäc kieåm soaùt caùc doøng voán vaøo
thoâng qua quyõ ñoùng, coù phaùt haønh coå phaàn ñònh danh baèng noäi teä, söû duïng soá tieàn
thu ñöôïc ñeå mua ngoaïi teä töø NHNN vaø sau ñoù ñaàu tö ra nöôùc ngoaøi. Tieán trình naøy
seõ laøm giaûm bôùt chi phí “can thieäp voâ hieäu hoùa” vaø taïo cho caùc nhaø ñaàu tö trong
nöôùc khaû naêng ñaàu tö ra nöôùc ngoaøi, ñoàng thôøi ña daïng hoùa danh muïc ñaàu tö cuûa hoï
treân taàm quoác teá. Theâm vaøo ñoù, chuùng coøn giuùp haïn cheá caùc ruûi ro trong nöôùc, ñaëc
bieät laø caùc ruûi ro gaén lieàn vôùi söï oà aït cuûa doøng voán vaøo. Quyõ ñoùng ñöôïc thaønh laäp
theo giaáy pheùp cuûa NHNN vôùi taøi saûn ban ñaàu baèng vôùi soá voán ra maø NHNN ñaõ cho
pheùp (NHNN löïa choïn ñöôïc quy moâ voán cuûa Quyõ phuø hôïp vôùi muïc tieâu döï phoøng
an toaøn cuûa caùc khoaûn döï tröõ), coâng ty quaûn lyù quyõ tieán haønh huy ñoäng voán töø caùc
nhaø ñaàu tö trong nöôùc baèng caùch baùn coå phaàn ñònh danh baèng noäi teä, sau ñoù Quyõ
naøy seõ mua ngoaïi teä töø NHNN ñeå ñaàu tö ra nöôùc ngoaøi. Khi keát thuùc ñôøi soáng cuûa
quyõ, NHNN seõ baùn noäi teä hoaøn traû cho caùc nhaø ñaàu tö, thu laïi ngoaïi teä boå sung döï
tröõ ngoaïi hoái quoác gia.
Thöïc hieän ñöôïc phöông phaùp naøy, NHNN coù theå kieåm soaùt ñöôïc toác ñoä doøng
voán ra vì laø ngöôøi quyeát ñònh thôøi gian, soá löôïng vaø quy moâ cuûa caùc quyõ ñöôïc caáp
pheùp. Maët khaùc, baûn chaát caùc quyõ laø quyõ ñoùng neân caùc nhaø ñaàu tö khoâng theå ruùt
tieàn maët ngay ñöôïc. Thoâng qua hình thöùc naøy seõ thoûa maõn ñöôïc nhu caàu ña daïng
hoùa danh muïc ñaàu tö ra nöôùc ngoaøi cuûa caùc nhaø ñaàu tö trong nöôùc.
Moät bieän phaùp khuyeán khích doøng ñaàu tö ra nöôùc ngoaøi, “xuaát khaåu” voán
khaùc coù theå ñöôïc aùp duïng laø vieäc aùp duïng caùc thoûa thuaän hoaùn ñoåi ngoaïi teä (Swap).
Khi döï tröõ ngoaïi hoái taêng vöôït quaù möùc mong muoán, NHNN baùn ra moät soá döï tröõ
cho caùc ñònh cheá taøi chính trong nöôùc ñeå ñoåi laáy tieàn noäi ñòa. Ngöôøi mua ñoøi hoûi
phaûi ñaàu tö voán ñoù ra nöôùc ngoaøi trong moät khoaûng thôøi gian xaùc ñònh. Ñoàng thôøi,
NHNN ñoàng yù mua laïi löôïng ngoaïi teä naøy trong moät thôøi gian cuï theå trong töông lai
baèng tyû giaù kyø haïn. Caùc thoûa thuaän naøy taïo ra ñöôïc doøng chaûy voán ra vaø phaàn naøo
caân ñoái ñöôïc vôùi söï oà aït cuûa doøng chaûy voán vaøo.
Ngoaøi ra, ñeå khuyeán khích doøng voán ra, coù theå cho pheùp quyõ ñaàu tö hoaëc laø
caùc nhaø ñaàu tö ñònh cheá khaùc ñaàu tö ra nöôùc ngoaøi, Chính phuû ñaàu tö ra nöôùc ngoaøi
Luaän vaên 76 Leâ Duy Phong
Vaán ñeà kieåm soaùt doøng voán vaøo taïi Vieät Nam trong giai ñoaïn hoäi nhaäp
hoaëc baùn caùc chöùng khoaùn ñònh danh baèng ngoaïi teä cho caùc nhaø ñaàu tö trong nöôùc
(ñaây cuõng laø moät giaûi phaùp thu huùt löôïng ngoaïi teä veà heä thoáng ngaân haøng).
Caùc giaûi phaùp khuyeán khích vieäc ñaàu tö ra nöôùc ngoaøi seõ taïo ra lôïi ích ña
daïng hoùa treân phaïm vi roäng hôn cho caùc nhaø ñaàu tö trong nöôùc vaø kích thích ñöôïc
söï phaùt trieån cuûa thò tröôøng trong nöôùc.
Xeáp haïng tín nhieäm ñeå thu huùt ñaàu tö theo höôùng daøi haïn
Ñoái vôùi caùc neàn kinh teá môùi noåi, ñi keøm vôùi ñaëc tröng laø ñieåm ñeán haáp daãn
cuûa ñaàu tö quoác teá coøn laø nhöõng nöôùc maø quaù trình phaùt trieån kinh teá coøn môùi, chöa
beàn vöõng, thieáu minh baïch, heä thoáng phaùp lyù coøn chöa hoaøn thieän, trình ñoä quaûn trò
doanh nghieäp coøn yeáu keùm, thì vaán ñeà thoâng tin khoâng ñaày ñuû ñöôïc coi laø moät
thaùch thöùc lôùn cho vieäc thu huùt caùc doøng voán quoác teá, ñaëc bieät laø caùc doøng voán daøi
haïn.
Chính vì vaäy, ñoái vôùi Vieät Nam hieän nay, ñònh möùc tín nhieäm ñöôïc coi laø moät
trong nhöõng yeáu toá then choát laép ñaày nhöõng khoaûng troáng thoâng tin naøy vaø cho bieát
giaù trò cuûa moät doanh nghieäp hay moät quoác gia nhö theá naøo trong con maét cuûa caùc
nhaø ñaàu tö quoác teá. Ñaây laø moät coâng cuï quan troïng khoâng chæ ñoái vôùi caùc nhaø ñaàu tö
maø coøn ñoái vôùi caùc toå chöùc phaùt haønh ñang tìm kieám caùc nhaø ñaàu tö. Caùc möùc xeáp
haïng toát coù theå giuùp moät doanh nghieäp hay moät quoác gia thu huùt ñöôïc nhöõng nguoàn
voán ñaàu tö lôùn.
Vieät Nam ñang treân ñaø taêng tröôûng maïnh meõ coäng vôùi söï di chuyeån cuûa doøng
voán quoác teá ñang ñoå vaøo moät caùch ñoät bieán trong naêm vöøa qua, moät caùch giaùn tieáp
kieåm soaùt doøng doøng voán vaøo naøy laø thöïc hieän xeáp haïng tín nhieäm caùc coâng cuï nôï,
coâng cuï coå phaàn nhaèm taêng cöôøng tính minh baïch, chaát löôïng cuûa caùc doanh nghieäp
trong nöôùc. Trong ñieàu kieän thò tröôøng voán cuûa Vieät Nam coøn nhoû beù vaø ñònh möùc
tín nhieäm coøn laø moät khaùi nieäm coøn môùi meû. Thieát nghó, ñeå khuyeán khích doøng voán
daøi haïn, tröôùc heát caàn khuyeán khích vieäc xeáp haïng caùc coâng cuï nôï daøi haïn bao goàm
vieäc xeáp haïng toå chöùc phaùt haønh nôï daøi haïn vaø xeáp haïng ñôït phaùt haønh nôï daøi haïn.
Ngoaøi ra, ñeå tieáp tuïc thu huùt vaø ñònh höôùng cho doøng voán FPI daøi haïn vaøo neàn kinh
teá, caàn xeáp haïng tín nhieäm tieàn göûi vaø khaû naêng taøi chính cuûa caùc ngaân haøng thöông
maïi; xeáp haïng caùc doanh nghieäp nhaø nöôùc coù quy moâ lôùn ñaõ vaø ñang coå phaàn hoùa
cuõng nhö caùc doanh nghieäp nieâm yeát treân TTCK; ñaëc bieät laø tieán haønh xeáp haïng tín
nhieäm caùc doanh nghieäp vöøa vaø nhoû, hieän loaïi hình doanh nghieäp naøy chieám tôùi
Luaän vaên 77 Leâ Duy Phong
Vaán ñeà kieåm soaùt doøng voán vaøo taïi Vieät Nam trong giai ñoaïn hoäi nhaäp
95% toång soá caùc doanh nghieäp Vieät Nam vaø ñöôïc coi laø khu vöïc coù nhieàu tieàm naêng
phaùt trieån nhöng cuõng tieàm aån ruûi ro ôû möùc cao.
Chính saùch quaûn lyù, kieåm soaùt nôï nöôùc ngoaøi
Trong keát caáu doøng voán vaøo, doøng vay nôï töø nöôùc ngoaøi ñöôïc döï baùo laø seõ
taêng leân vaø coù nguy cô ñe doïa tính beàn vöõng cuûa söï phaùt trieån trong töông lai, nhaát
laø khi voán vay chöa ñöôïc söû duïng coù hieäu quaû. Ñeå coù theå kieåm soaùt ñöôïc nôï nöôùc
ngoaøi vaø haïn cheá ruûi ro phaùt sinh trong vieäc söû duïng doøng voán naøy caàn xaây döïng
chính saùch quaûn lyù, kieåm soaùt nôï nöôùc ngoaøi.
Trong vieäc laäp keá hoaïch vay nôï nöôùc ngoaøi, phaûi tính toaùn ñöôïc haïn möùc vay nôï
nöôùc ngoaøi phuø hôïp vôùi muïc tieâu taêng tröôûng. Xaùc ñònh chæ tieâu vay nôï taêng theâm
(möùc vay taêng theâm toái ña hoaëc möùc tieát kieäm noäi ñòa toái thieåu haøng naêm) trong
moái quan heä caân ñoái ñaàu tö - tieát kieäm vaø boäi chi ngaân saùch.
Nhaèm kieåm soaùt ñöôïc doøng voán vay theo höôùng ñaûm baûo ñöôïc khaû naêng vay
vaø traû nôï vay, tröôùc heát möùc vay nôï nöôùc ngoaøi phaûi phuø hôïp vôùi khaû naêng tieáp
nhaän cuûa neàn kinh teá vaø sau ñoù möùc ñoä an toaøn cuûa vay nôï phaûi ñöôïc phaân tích,
ñaùnh giaù qua caùc chæ tieâu nhö möùc taêng tröôûng kinh teá, toác ñoä xuaát khaåu, möùc döï tröõ
ngoaïi teä quoác gia.
Hieän nay, soá dö nôï nöôùc ngoaøi ngaén haïn cuûa caùc doanh nghieäp coøn chieám tyû
troïng nhoû trong toång dö nôï nöôùc ngoaøi cuûa khu vöïc doanh nghieäp. Tuy nhieân, trong
töông lai, cuøng vôùi xu theá phaùt trieån thò tröôøng taøi chính trong boái caûnh hoäi nhaäp neàn
kinh teá theá giôùi, baøi hoïc cuûa caùc cuoäc khuûng hoaûng taøi chính caàn ñöôïc xem xeùt moät
caùch nghieâm tuùc ñeå traùnh sai laàm töø nhöõng böôùc ñi ban ñaàu. Caàn taêng cöôøng kieåm
soaùt caùc luoàng voán ngaén haïn thoâng qua quaûn lyù chaët cheõ caùc hình thöùc thanh toaùn
quoác teá cuûa caùc ngaân haøng thöông maïi, ñaëc bieät laø hình thöùc tín duïng chöùng töø (L/C
traû chaäm).
Ngoaøi ra, trong vieäc söû duïng doøng voán vay hieän nay, caàn quaûn lyù moät caùch
thaän troïng ñoái vôùi cô caáu thanh khoaûn vaø thôøi haïn thanh toaùn cuûa nhöõng khoaûn nôï
naøy. Coù vaäy, seõ giaûm ñöôïc nguy cô chuyeån voán ñoät ngoät ra nöôùc ngoaøi, daãn tôùi
khuûng hoaûng veà tieàn maët, aûnh höôûng tôùi khaû naêng thanh toaùn cuûa quoác gia vaø coù
theå gaây ra khuûng hoaûng toaøn dieän.
3.2.3 Caùc giaûi phaùp höôùng ñeán moâi tröôøng ñaàu tö
Trôû laïi cuoäc khuûng hoaûng taøi chính tieàn teä naêm 1997 taïi chaâu AÙ, caùc nhaø ñaàu
tö nöôùc ngoaøi raát aán töôïng vôùi nhöõng tyû leä taêng tröôûng kinh teá cao cuûa caùc “thò
Luaän vaên 78 Leâ Duy Phong
Vaán ñeà kieåm soaùt doøng voán vaøo taïi Vieät Nam trong giai ñoaïn hoäi nhaäp
tröôøng môùi noåi”. Nhöng caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi naøy laïi toû ra nghi ngôø caùc nhaân
toá ñieàu chænh khoâng minh baïch vaø tình traïng tham nhuõng trong Chính phuû, khi ñaõ
maát nieàm tin vaøo thò tröôøng tieàn teä vaø chöùng khoaùn cuûa nhöõng thò tröôøng naøy, caùc
nhaø ñaàu tö ñaõ oà aït ruùt voán. Vì vaäy xaây döïng moät moâi tröôøng ñaàu tö oån ñònh, thoâng
thoaùng, ñaëc bieät caùc quan ñieåm chính saùch phaûi nhaát quaùn nhaèm taïo söï tin töôûng
cuûa caùc nhaø ñaàu tö quoác teá cuõng laø moät nhaân toá quan troïng trong vieäc thu huùt vaø
ñieàu tieát caùc doøng voán quoác teá theo höôùng daøi haïn coù lôïi cho söï phaùt trieån cuûa ñaát
nöôùc.
Trong thôøi kyø môû cöûa hoäi nhaäp, Vieät Nam caàn thieát laäp moät chieán löôïc ña
daïng hoùa moâi tröôøng ñaàu tö trong nöôùc nhaèm khuyeán khích caùc nhaø ñaàu tö nöôùc
ngoaøi taêng thôøi löu giöõ voán ñaàu tö laïi trong nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö. Thieát laäp caùc
chính saùch bình ñaúng veà öu ñaõi ñaàu tö, chính saùch thueá, phí, leä phí giöõa nhaø ñaàu tö
trong nöôùc vaø ngoaøi nöôùc. Chính phuû tieáp tuïc thöïc hieän baûo hoä taøi saûn cuûa caùc nhaø
ñaàu tö nöôùc ngoaøi taïi Vieät Nam döôùi moïi hình thöùc.
Xaây döïng heä thoáng theå cheá ñuû maïnh, giuùp cho coâng taùc quaûn lyù, kieåm soaùt
caùc doøng voán ñöôïc chaët cheõ. Heä thoáng taøi chính vaø ngaân haøng oån ñònh vaø phaùt trieån
laø ñieàu kieän tieân quyeát cuûa moâi tröôøng ñaàu tö laønh maïnh, an toaøn vaø haáp daãn. Khi
coù ñöôïc moâi tröôøng, theå cheá ñuû maïnh seõ taïo ñieàu kieän cho vieäc naém roõ ñöôïc söï vaän
haønh vaøo - ra cuûa doøng voán quoác teá, giuùp nöôùc tieáp nhaän ñaàu tö coù theå döï baùo xu
höôùng, nhöõng nguy cô ruûi ro tieàm aån ñeå coù caùc giaûi phaùp kòp thôøi.
Doøng voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo Vieät Nam vôùi quy moâ ngaøy caøng lôùn, Chính
phuû caàn taïo moâi tröôøng haáp thuï toái ña löôïng voán ngoaïi, ñaây laø vaán ñeà lieân quan ñeán
caùc thuû tuïc haønh chaùnh, thuû tuïc caáp pheùp vaø quaûn lyù caùc döï aùn ñaàu tö nöôùc ngoaøi.
Chuyeån dòch cô caáu ñaàu tö theo höôùng coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa, naâng cao
chaát löôïng quy hoaïch ñaàu tö nöôùc ngoaøi phuø hôïp vôùi quy hoaïch phaùt trieån ngaønh,
saûn phaåm, thò tröôøng tieâu thuï cuõng nhö chieán löôïc hoäi nhaäp.
3.3 MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP NHAÈM PHAÙT TRIEÅN HEÄ THOÁNG TAØI CHÍNH
VIEÄT NAM NHAÈM HAÏN CHEÁ NGUY CÔ ÑAÛO NGÖÔÏC DOØNG VOÁN
3.3.1 Muïc tieâu xaây döïng chính saùch, phaùt trieån heä thoáng taøi chính nhaèm kieåm soaùt voán
trong quaù trình hoäi nhaäp
Mulldell Trilemma phaùt hieän ra raèng caùc nhaø hoaïch ñònh chính saùch khoâng
theå choïn cuøng moät luùc ba muïc tieâu chính saùch kinh teá vó moâ, ñoù laø muïc tieâu chính
Luaän vaên 79 Leâ Duy Phong
Vaán ñeà kieåm soaùt doøng voán vaøo taïi Vieät Nam trong giai ñoaïn hoäi nhaäp
saùch tieàn teä ñoäc laäp, oån ñònh tyû giaù vaø töï do hoùa doøng voán, theo lyù thuyeát boä ba baát
khaû thi (impossible trinity). Trong tröôøng hôïp cuûa Malaysia, töï do hoùa doøng voán ñaõ
bò hy sinh ñeå ñoåi laáy söï ñoäc laäp trong chính saùch tieàn teä vaø oån ñònh tyû giaù. Maëc duø
dö luaän vaãn coøn ñang xem xeùt xem lieäu coù phaûi kieåm soaùt voán laø yeáu toá quyeát ñònh
söï hoài phuïc kinh teá nhanh choùng cuûa Malaysia sau cuoäc khuûng hoaûng hay khoâng ?
(IMF, 2000). Tuy nhieân, caùc chöùng cöù gaàn ñaây cho thaáy caùc nöôùc ñang phaùt trieån,
do thieáu nieàm tin cuûa nhaø ñaàu tö vaø thò tröôøng voán khoâng phaùt trieån, neân thöôøng
phaûi gaùnh chòu “noãi lo veà thaû noåi” (Calvo vaø Reihart, 1998) khi caùc nöôùc naøy choïn
oån ñònh tyû giaù trong khi theo ñuoåi töï do hoùa doøng voán vaø chính saùch tieàn teä ñoäc laäp.
Caùc bieän phaùp kieåm soaùt voán ñaët troïng taâm vaøo caùc loaïi giao dòch cuï theå vaø
quaûn lyù giaûm thieåu ruûi ro baèng caùch gaây aûnh höôûng ñeán thaønh phaàn vaø khoái löôïng
cuûa nhöõng giao dòch naøy ñöôïc xem laø chính saùch kieåm soaùt voán an toaøn. Moät
phöông phaùp khaùc quaûn lyù ruûi ro cuûa doøng voán khoâng phaûi nhaèm vaøo kieåm soaùt
doøng voán ñoù moät caùch tröïc tieáp maø laø haïn cheá tính deã bò toån thöông cuûa neàn kinh teá
ñoái vôùi nhöõng ruûi ro gaén lieàn vôùi doøng voán. Nhöõng bieän phaùp naøy thöôøng ñöôïc gaén
lieàn vôùi nhöõng chính saùch an toaøn taøi chính ñöôïc aùp duïng vôùi caùc ñònh cheá taøi chính,
ñaëc bieät ñoái vôùi heä thoáng ngaân haøng nhaèm naâng cao naêng löïc hoaït ñoäng caïnh tranh
cuûa caùc ñònh cheá naøy.
Trong thôøi gian tôùi, Vieät Nam caàn nghieân cöùu caùc muïc tieâu cuûa kieåm soaùt
voán theo nghóa höôùng ñeán moät chieán löôïc toång theå, chöù khoâng phaûi chæ duy nhaát
kieåm soaùt voán laø vì söï phaùt trieån cuûa TTCK. Vôùi moät thò tröôøng taøi chính coøn non
treû nhö Vieät Nam, thì muïc tieâu cuûa kieåm soaùt voán hieän nay khoâng naèm ngoaøi muïc
ñích höôùng ñeán heä thoáng taøi chính-tieàn teä trong nuôùc phaùt trieån laønh maïnh vaø oån
ñònh. Maø muïc tieâu nhö theá laïi ñöùng tröôùc moät thaùch thöùc laø khoâng theå haáp thuï ngay
moät luùc doøng voán ñaàu tö giaùn tieáp chaûy vaøo quaù nhanh. Nguy cô bong boùng trong
giaù chöùng khoaùn vaø baát ñoäng saûn laø taát yeáu do doøng voán ngoaïi quanh ñi quaån laïi chæ
mua baùn loøng voøng maø khoâng cung öùng heát toaøn boä vaøo caùc döï aùn sinh lôïi. Nhö
vaäy, ngoaøi vieäc kieåm soaùt voán, chuùng ta coøn phaûi chuù yù ñeán vieäc taêng naêng löïc,
hieäu quaû hoaït ñoäng cho heä thoáng taøi chính.
3.3.2 Giaûi phaùp phaùt trieån heä thoáng taøi chính laønh maïnh
Naâng cao chaát löôïng heä thoáng ngaân haøng
Hieän ñaïi hoùa, naâng cao chaát löôïng hoaït ñoäng cuûa heä thoáng ngaân haøng coù theå
xem laø phaùt trieån moät daïng cô sôû haï taàng quan troïng treân thò tröôøng taøi chính. Ñaây
Luaän vaên 80 Leâ Duy Phong
Vaán ñeà kieåm soaùt doøng voán vaøo taïi Vieät Nam trong giai ñoaïn hoäi nhaäp
cuõng laø moät trong nhöõng muïc tieâu cuûa Chính phuû Vieät Nam höôùng ñeán trong quaù
trình hoäi nhaäp.
Trong xu theá hoäi nhaäp quoác teá, Vieät Nam caàn xaây döïng moät heä thoáng ngaân
haøng coù uy tín, coù khaû naêng caïnh tranh, hoaït ñoäng coù hieäu quaû trong vieäc huy ñoäng
vaø phaân boå caùc nguoàn löïc voán phuïc vuï cho coâng cuoäc phaùt trieån kinh teá ñaát nöôùc.
Thôøi gian tôùi, song song vôùi vieäc taêng quy moâ voán cho caùc ngaân haøng hieän taïi,
Chính phuû caàn phaûi sieát chaët laïi qui cheá thaønh laäp ngaân haøng, chæ nhöõng ñôn vò toå
chöùc naøo coù ñuû tieàm löïc veà voán, veà coâng ngheä, xaây dựng ñöôïc caùc ñeà aùn thöïc söï
khaû thi thì môùi ñöôïc thaønh laäp ngaân haøng. Hieän nay, Chính phuû ñaõ yeâu caàu ñeán naêm
2010 caùc ngaân haøng phaûi coù ñuû voán ñieàu leä 3.000 tyû ñoàng trôû leân môùi ñöôïc caáp
pheùp hoaït ñoäng, hay vieäc coå phaàn hoùa caùc ngaân haøng thöông maïi quoác doanh ñeå
taêng naêng löïc cho heä thoáng taøi chính cuõng laø moät höôùng ñi caàn ñöôïc thöïc hieän quyeát
lieät trong giai ñoaïn hieän nay.
Xaây döïng caùc quy cheá quaûn lyù vaø hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng phuø hôïp vôùi
chuaån möïc quoác teá veà quaûn trò ruûi ro, quaûn trò nguoàn voán, thöïc hieän caùc quy trình tín
duïng hieän ñaïi, hoaøn thieän heä thoáng chæ tieâu ñaùnh giaù ñoä an toaøn vaø hieäu quaû kinh
doanh cuûa ngaân haøng. Tieán haønh hieän ñaïi hoùa coâng ngheä ngaân haøng, ñaåy maïnh hôn
nöõa vieäc phaùt trieån caùc dòch vuï ngaân haøng nhaèm tieán tôùi phuïc vuï caùc khaùch haøng
24/24.
Ngoaøi ra, caàn naâng cao naêng löïc cuûa NHNN veà thanh tra giaùm saùt ngaân haøng.
Hoaït ñoäng thanh tra, giaùm saùt ngaân haøng caàn ñöôïc caûi thieän veà chaát löôïng, noäi dung
cuõng nhö coâng taùc thanh tra theo höôùng phuø hôïp vôùi chuaån möïc quoác teá. Caàn sôùm
ban haønh moät haønh lang phaùp lyù ñaày ñuû vaø hoaøn thieän cho coâng taùc naøy. Ñaøo taïo vaø
naâng cao trình ñoä cuûa caùc thanh tra vieân ngaân haøng ñeå coù theå tieáp nhaän vaø thöïc hieän
coù hieäu quaû ñöôïc caùc phöông phaùp giaùm saùt môùi, naâng cao khaû naêng phaùt hieän,
caûnh baùo sôùm, giaùm saùt ruûi ro trong toaøn heä thoáng.
Ñaåy maïnh cải cách hệ thống tài chính
Caûi caùch heä thoáng taøi chính laø cô sôû vöõng chaéc ñeå Vieät Nam coù tieàm löïc taøi
chính vöõng maïnh, tieán tôùi hoäi nhaäp saâu roäng vôùi caùc neàn kinh teá trong khu vöïc vaø
treân theá giôùi .
Xaây döïng vaø phaùt trieån nhöõng theå cheá caàn thieát ñeå hoã trôï söï vaän haønh hieäu
quaû cuûa caùc heä thoáng taøi chính, nhöõng theå cheá naøy bao goàm caùc quy ñònh veà kinh
doanh, vaán ñeà giaùm saùt caùc trung taâm taøi chính vaø TTCK. Xaây döïng thò tröôøng voán,
TTCK theo höôùng nhöõng thò tröôøng phaûi trôû thaønh coâng cuï cô baûn ñeå huy ñoäng voán
Luaän vaên 81 Leâ Duy Phong
Vaán ñeà kieåm soaùt doøng voán vaøo taïi Vieät Nam trong giai ñoaïn hoäi nhaäp
trung vaø daøi haïn ñeå giaûi quyeát nhu caàu voán cho ñaàu tö phaùt trieån. Xuùc tieán hôn nöõa
vieäc tieáp caän thò tröôøng voán quoác teá, xem ñaây cuõng laø moät keânh huy ñoäng voán quan
troïng giuùp Vieät Nam hoäi nhaäp hôn nöõa vaøo thò tröôøng taøi chính quoác teá. Taêng cöôøng
phoái hôïp giöõa chính saùch tieàn teä, chính saùch taøi khoùa vaø chính saùch thu huùt voán ñaàu
tö giaùn tieáp nöôùc ngoaøi. Ñaûm baûo söï keát hôïp chaët cheõ giöõa caùc cô quan ngaân haøng -
taøi chính - chöùng khoaùn trong vieäc quaûn lyù caùc doøng voán nhaèm ñaûm baûo söï an toaøn,
vöõng chaéc, laønh maïnh cuûa heä thoáng taøi chính. Phaùt trieån lónh vöïc taøi chính (baûo
hieåm, keá toaùn kieåm toaùn, tö vaán taøi chính, thueá, chöùng khoaùn…) laø yeâu caàu caáp thieát
cho ñaát nöôùc goùp phaàn huy ñoäng nguoàn löïc taøi chính trong vaø ngoaøi nöôùc ñeå ñaûm
baûo an ninh taøi chính, phuïc vuï cho söï nghieäp coâng nghieäp hoùa, hieän ñaïi hoùa noùi
chung vaø ñeå naâng cao söùc caïnh tranh cuûa neàn kinh teá Vieät Nam ñoái vôùi töøng saûn
phaåm noùi rieâng.
Xaây döïng vaø hoaøn thieän moâi tröôøng phaùp lyù cho söï phaùt trieån cuûa caùc dòch vuï
taøi chính
Xaùc ñònh vai troø cuûa khu vöïc kinh teá nhaø nöôùc, ñaåy nhanh quaù trình raø soaùt
saép xeáp laïi caùc DNNN hoaït ñoäng trong caùc lónh vöïc keá toaùn, kieåm toaùn, baûo hieåm,
ñaûm baûo khu vöïc naøy coù khaû naêng caïnh tranh khi hoäi nhaäp taøi chính. Ñònh roõ vai troø
cuûa caùc cô quan quaûn lyù nhaø nöôùc theo höôùng quaûn lyù theo phaùp luaät, giaûm thieåu toái
ña can thieäp haønh chính vaøo hoaït ñoäng cuûa caùc doanh nghieäp cung caáp caùc dòch vuï
taøi chính.
Taêng cöôøng naêng löïc vaø hieäu quaû hoaït ñoäng cuûa ngaønh taøi chính
Tieáp tuïc hoaøn thieän cô cheá quaûn lyù ngaân saùch nhaø nöôùc nhaèm ñaùp öùng yeâu
caàu phaùt trieån kinh teá nhanh vaø beàn vöõng gaén vôùi coâng baèng xaõ hoäi vaø xoùa ñoùi giaûm
ngheøo, goùp phaàn thöïc hieän coâng khai, minh baïch hoaït ñoäng quaûn lyù taøi chính ngaân
saùch cuûa Chính phuû. Xaây döïng heä thoáng thoâng tin quaûn lyù ngaân saùch nhaø nöôùc ñoàng
boä, thoáng nhaát vaø keát noái ñöôïc vôùi heä thoáng thoâng tin khaùc trong ngaønh taøi chính,
taïo keânh thoâng tin kòp thôøi, ñaày ñuû, chính xaùc trong toaøn ngaønh taøi chính.
Hoaøn thieän laïi cô caáu toå chöùc boä maùy cuûa ngaønh thueá, aùp duïng caùc coâng
ngheä hieän ñaïi vaøo vieäc quaûn lyù thueá nhaèm naâng cao khaû naêng quaûn lyù cuûa ngaønh
thueá. Caùc chính saùch thueá caàn ñieàu chænh theo höôùng phuø hôïp caùc cam keát, caùc thoûa
thuaän khi nöôùc ta hoäi nhaäp vôùi neàn kinh teá theá giôùi. Thieát laäp cô cheá ñaùnh giaù ruûi ro
vaø hoaøn thieän chieán löôïc quaûn lyù nôï quoác gia. Xaây döïng caùc coâng cuï taøi chính vaø
Luaän vaên 82 Leâ Duy Phong
Vaán ñeà kieåm soaùt doøng voán vaøo taïi Vieät Nam trong giai ñoaïn hoäi nhaäp
caùc ñònh cheá taøi chính môùi hoaït ñoäng treân TTCK vaø caùc thò tröôøng taøi chính khaùc.
Taäp trung phaùt trieån thò tröôøng taøi chính vaø caùc trung gian taøi chính trong
nöôùc ñeå ñaûm nhaän toát chöùc naêng chuyeån taûi voán töø nhöõng nôi thöøa sang nôi thieáu
trong neàn kinh teá, tieáp nhaän vaø haáp thuï toát luoàng voán ngoaïi. Ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu
naøy, trong giai ñoaïn hoäi nhaäp hieän nay, chuùng ta caàn thöïc hieän :
- Caáu truùc quy moâ vaø phaïm vi cuûa caùc hoaït ñoäng taøi chính phaûi ñoàng boä, ñuû
lôùn vaø khoâng ngöøng môû roäng. Thu huùt söï tham gia cuûa ngaøy caøng nhieàu caùc
caù nhaân, doanh nghieäp trong vaø ngoaøi nöôùc vaøo thò tröôøng taøi chính vôùi söï ña
daïng, phong phuù chaát löôïng cuûa caùc dòch vuï taøi chính.
- Phaùt trieån thò tröôøng voán hieän ñaïi baèng vieäc vieäc caûi thieän tính minh baïch vaø
hieäu quaû thò tröôøng coå phieáu, taêng cöôøng phaùt trieån thò tröôøng traùi phieáu. Phaùt
trieån quaûn lyù taøi saûn nhö moät coâng ngheä chuû ñaïo vaø thu huùt nhieàu ñònh cheá
quaûn lyù taøi saûn nöôùc ngoaøi vaøo Vieät Nam.
- Xaây döïng heä thoáng caùc ñònh cheá taøi chính, cô sôû vaät chaát kyõ thuaät, caùc dòch
vuï hoã trôï thò tröôøng vaø ñoäi nguõ nhaân löïc lieân quan ñeán caùc hoaït ñoäng cung
caáp caùc dòch vuï taøi chính theo höôùng ngaøy caøng phaùt trieån, naâng cao veà maët
chaát laãn maët löôïng.
Xaây döïng heä thoáng thoâng tin vaø cô sôû döõ lieäu veà giao dòch voán
Hieän nay ôû nöôùc ta vaãn coøn nhöõng haïn cheá cuûa heä thoáng thoáng keâ soá lieäu taøi khoaûn
voán ñoù laø söï phoái hôïp loûng leûo giöõa caùc cô quan coù traùch nhieäm, cuõng nhö vieäc caùc
doanh nghieäp khoâng cung caáp soá lieäu ñaày ñuû, kòp thôøi cho caùc cô quan quaûn lyù.
Ñieån hình laø vieäc coâng boá soá lieäu ñaàu tö voán cuûa caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo
TTCK Vieät Nam trong thôøi gian vöøa qua khoâng coù söï thoáng nhaát giöõa caùc cô quan
coâng boá thoâng tin.
Nhaèm ñaûo baûo tính kòp thôøi vaø ñaày ñuû cuûa thoâng tin treân thò tröôøng taøi chính, caùc cô
quan chöùc naêng caàn xaây döïng moät cheá taøi ñuû maïnh cho caùc beân tham gia thò tröôøng
veà cheá ñoä thoâng tin baùo caùo. Ngoaøi ra, caàn caûi caùch, öùng duïng kòp thôøi nhöõng thaønh
töïu cuûa coâng ngheä thoâng tin hieän ñaïi vaøo trong coâng taùc thoáng keâ treân thò tröôøng taøi
chính.
3.4 Nhaän ñònh veà giaù phaûi traû cuûa kieåm soaùt voán ñoái vôùi neàn kinh teá
Coù nhieàu quan ñieåm laàm töôûng raèng neáu nhö aùp duïng caùc bieän phaùp kieåm
soaùt voán giaùn tieáp thì seõ khoâng phaûi traû giaù. Ñeå coù caùi nhìn xuyeân suoát, toaøn dieän
Luaän vaên 83 Leâ Duy Phong
Vaán ñeà kieåm soaùt doøng voán vaøo taïi Vieät Nam trong giai ñoaïn hoäi nhaäp
nhöõng öu vaø nhöôïc ñieåm cuûa caùc chính saùch kieåm soaùt voán mang laïi cho neàn kinh
teá, caàn thieát phaûi döï baùo ñöôïc nhöõng “caùi giaù” cuûa nhöõng chính saùch kieåm soaùt naøy.
Treân thöïc teá, ñaõ goïi laø kieåm soaùt voán thì cho duø aùp duïng caùc bieän phaùp kieåm
soaùt voán theá naøo ñi nöõa cuõng phaûi traû moät giaù nhaát ñònh. Caùi giaù chung nhaát laø seõ
laøm chaäm laïi caùc cô hoäi thu huùt voán ñaàu tö khi maø caùc quoác gia ngaøy caøng caïnh
tranh quyeát lieät ñeå thu huùt doøng voán toaøn caàu. Ñi vaøo töøng lónh vöïc cuï theå thì kieåm
soaùt voán seõ coù nhöõng taùc ñoäng nhaát ñònh.
Thöù nhaát, kieåm soaùt voán neáu khoâng kheùo seõ maâu thuaãn vôùi Phaùp leänh Ngoaïi
hoái ñang coù hieäu löïc thi haønh hieän nay ôû Vieät Nam, theo ñoù caùc giao dòch ngoaïi hoái
seõ ñöôïc töï do hoùa. Neáu chuùng ta tieán haønh ñieàu tieát caùc ñònh lieân quan ñeán vieäc göûi
vaø ruùt voán cuûa caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi maø khoâng phuø hôïp thì seõ aûnh höôûng tieâu
cöïc ñeán chieán löôïc ñaàu tö cuûa caùc nhaø ñaàu tö nöôùc ngoaøi.
Thöù hai, kieåm soaùt voán laøm chi phí giao dòch voán (tính treân toång qui moâ doøng
voán) taêng cao vaø seõ laøm cho doøng voán chuyeån höôùng sang caùc quoác gia khaùc. Theo
nhieàu khaûo saùt, chi phí giao dòch taïi Trung Quoác hieän laø 1,2%, taïi Vieät Nam laø 2%,
trong khi taïi HongKong chæ laø 0,013%. Neáu chi phí giao dòch cao laïi bò aùp ñaët theâm
caùc bieän phaùp kieåm soaùt voán naëng veà haønh chính, coù khaû naêng doøng voán ñang chaûy
vaøo Vieät Nam seõ chuyeån höôùng sang caùc nöôùc khaùc.
Hiện voán ngoaïi ñoå vaøo TTCK Vieät Nam ñeán cuoái naêm 2006 ñöôïc thoáng keâ ôû con soá
khoaûng 4 tyû USD, raát thaáp so vôùi haøng traêm tyû USD cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc.
Caàn nhaéc laïi TTCK Thaùi Lan cuoái naêm 2006 ñaõ töøng maát tôùi 23 tyû USD sau khi
Chính phuû nöôùc naøy aùp ñaët kieåm soaùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi vaøo TTCK, cho thaáy
caùi giaù cuûa kieåm soaùt voán khoâng bao giôø reû.
Thöù ba, vôùi ñaëc tröng cuûa TTCK laø moät thò tröôøng raát nhaïy caûm vôùi thoâng tin
vì theá nhöõng chính saùch ñöa ra maø chöa coù söï ñoái thoaïi seõ khieán nhaø ñaàu tö bò soác,
taùc ñoäng khoâng hay ñeán thò tröôøng. Töø ñoù coù khaû naêng laøm cho TTCK nöôùc ta voán
ñang ôû vaøo giai ñoaïn khôûi saéc coù khaû naêng bò chöõng laïi, maø moät khi TTCK rôi vaøo
caûnh tieâu ñieàu nhö nhöõng naêm ñaàu nhö khi môùi thaønh laäp thì laáy laïi nieàm tin töø
nhöõng nhaø ñaàu tö laø raát khoù.
Keát luaän chöông 3
Söï di chuyeån maïnh meõ cuûa doøng voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi döôùi taùc ñoäng cuûa quaù trình
toaøn caàu hoùa taøi chính vaø lieân keát quoác teá coäng vôùi baûn chaát deã bieán ñoäng, deã bò
ñaûo ngöôïc vaø ngaén haïn cuûa voán FPI ñaõ khieán cho coâng vieäc kieåm soaùt doøng voàn
Luaän vaên 84 Leâ Duy Phong
Vaán ñeà kieåm soaùt doøng voán vaøo taïi Vieät Nam trong giai ñoaïn hoäi nhaäp
naøy trôû neân voâ cuøng phöùc taïp vaø caàn thieát. Bôûi vì, noù seõ goùp phaàn laøm oån ñònh tieàn
teä vaø taøi chính, ñaûm baûo söï ñoäc laäp cuûa caùc chính saùch vó moâ, thuùc ñaåy ñaàu tö daøi
haïn vaø cuûng coá caùn caân thanh toaùn. Nhöõng giaûi phaùp ñöôïc ñöa ra ôû treân nhaèm goùp
phaàn kieåm soaùt ñöôïc doøng voán vaøo oà aït coù theå gaây neân nhöõng baát oån cho neàn taøi
chính Vieät Nam trong giai ñoaïn hoäi nhaäp. Tuy vaäy, caàn phaûi noùi raèng khi tieán haønh
kieåm soaùt voán thì chaéc chaén seõ coù maët ñöôïc vaø caùi giaù phaûi traû cho vieäc kieåm soaùt
voán. Vaán ñeà laø laøm sao ñeå haïn cheá toái ña taùc ñoäng xaáu cuûa chính saùch kieåm soaùt
voán, taêng taùc ñoäng tích cöïc ñoái vôùi thò tröôøng taøi chính. Nhöõng löu yù maø caùc nhaø
hoaïch ñònh chính saùch caàn quan taâm khi ñöa ra caùc bieän phaùp kieåm soaùt laø neân
höôùng vaøo caùc giaûi phaùp giaùn tieáp ñeå kieåm soaùt doøng voán, caùc giaûi phaùp tröïc tieáp
kieåm soaùt mang tính haønh chính chæ aùp duïng vaø aùp duïng ôû möùc ñoä naøo thì neân ñöôïc
caân nhaéc kyõ löôõng.
Luaän vaên 85 Leâ Duy Phong
Vaán ñeà kieåm soaùt doøng voán vaøo taïi Vieät Nam trong giai ñoaïn hoäi nhaäp
KEÁT LUAÄN
Trong giai ñoaïn hieän nay, söï di chuyeån voán giöõa caùc quoác gia ngaøy caøng
ñöôïc töï do ñaõ ñem laïi nhieàu lôïi ích cho caû nöôùc cung caáp laãn nöôùc tieáp nhaän. Caùc
doøng voán naøy ñöôïc xem laø ñoäng löïc mang laïi söï taêng tröôûng kinh teá thaàn kyø ôû caùc
quoác gia ñang phaùt trieån vaø caùc neàn kinh teá môùi noåi trong nhieàu thaäp kyû qua.
Vieät Nam ñang trong quaù trình hoäi nhaäp vaøo neàn kinh teá toaøn caàu, nhu caàu
thu huùt voán ñaàu tö nöôùc ngoaøi ñeå phaùt trieån kinh teá laø raát lôùn. Tuy nhieân, doøng voán
quoác teá vaãn khoâng naèm ngoaøi nhöõng quy luaät voán coù cuûa noù laø : nhanh vaøo – nhanh
ra, mang ñeán nhieàu cô hoäi nhöng cuõng khoâng ít ruûi ro. Vì vaäy, kieåm soaùt voán thöïc
söï laø nhöõng giaûi phaùp caàn thieát nhaèm ñieàu tieát, ñònh höôùng doøng voán quoác teá theo
höôùng daøi haïn, oån ñònh ñoùng goùp vaøo nguoàn löïc phuïc vuï phaùt trieån kinh teá.
Trong baøi traû lôøi phoûng vaán cuûa baùo chí môùi ñaây, khi ñöôïc hoûi veà nhöõng nguy
cô ruûi ro taïi caùc TTCK chaâu AÙ, oâng Joseph Stiglitz, cöïu Chuû tòch Hoäi ñoàng Tö vaán
kinh teá Myõ, töøng laø giaùm ñoác Ngaân haøng Theá giôùi ñaõ cho raèng kieåm soaùt voán hieän
ñang phoå bieán taïi nhöõng thò tröôøng môùi noåi, vaø trong nhieàu tröôøng hôïp thì noù laïi laø
moät ñieàu toát. Veà tröôøng hôïp cuï theå cuûa Vieät Nam, oâng noùi “caû Trung Quoác vaø AÁn
Ñoä ñeàu khoâng cho pheùp voán chaûy ra ngoaøi maø hoaøn toaøn khoâng coù söï can thieäp cuûa
chính phuû. AÛnh höôûng cuûa vieäc naøy seõ ngaên moïi ngöôøi ñoå tieàn vaøo roài laïi ruùt ra
trong moät sôùm moät chieàu. Nhöõng bieän phaùp nhö vaäy seõ nhaèm haïn cheá ñaàu tö ngaén
haïn vaø ruùt voán ra khoûi Vieät Nam. Vieäc naøy seõ giuùp oån ñònh laïi doøng voán”. Vaø ngay
caû oâng Dominic Scriven hieän laø giaùm ñoác quaûn lyù cuûa Dragon Capital, moät trong
nhöõng quyõ ñaàu tö lôùn nhaát taïi thò tröôøng Vieät Nam cuõng neâu leân quan ñieåm “toâi
nghó seõ laø hôïp lyù neáu moät quoác gia coù cô cheá vöøa kieåm soaùt vöøa khuyeán khích doøng
voán”
Vì söï phaùt trieån oån ñònh vaø laønh maïnh cuûa heä thoáng taøi chính, kieåm soaùt voán
laø caàn thieát, tuy nhieân caùc bieän phaùp caàn phaûi theo nguyeân taéc baát hoài toá, roõ raøng vaø
coù theå döï ñoaùn ñöôïc nhaèm khoâng laøm maát ñi tính haáp daãn cuûa moâi tröôøng ñaàu tö.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Vấn đề kiểm soát dòng vốn vào tại Việt Nam trong giai đoạn hội nhập.pdf