MụC LụC
-Phần mở đầu.
A-Lý luận của Lênin về Chủ Nghĩa Tư Bản Nhà Nước
I-Chính sách kinh tế mớivà sự tất yếu phải sử dụng Tư bản Nhà nước .
1.Chính sách kinh tế mới (NEP ).
1Tất yếu khách quan phải sử dụng Chủ Nghĩa Tư Bản Nhà Nước lúc đó.
2.Các thành tựu nhờ chính sách kinh tế mới .
II-Chủ Nghĩa Tư Bản Nhà Nước .
1.Khái niệm.
2.Điều kiện để thực hiện Chủ Nghĩa Tư Bản Nhà Nước
3.Các hình thức Chủ Nghĩa Tư Bản Nhà Nước mà Lênin đưa ra.
4.ý nghĩa của Chủ Nghĩa Tư Bản Nhà Nước
C-Vận dụng ở Việt Nam
I-Tính tất yếu phải vận dụng ở Việt Nam .
1.Tình trạng một nền kinh tế tùe xuất phát điểm thấp.
2.Doyêu cầu của sự vận dụng quy luật quanhệ sản xuất phù hợp với trình độ của lực lượng sản xuất.
3.Từ yêu cầu phát triển nhanh chóng lực lượng sản xuất .
4.toàn cầu hoá nênd kinh tế đòi hỏi kinh tế Việt Nam phải hoà nhập.
II-Thực trạng và các hình thức thực hiện Tư bản Nhà nước ở nước ta hiện nay.
1.Mở rộng hình thức liên doanh liên kết giữa nhà nước với kinh tế tư nhân trong nước.
2.Tiếp tục mở rộng và phát triển hình thức liên doanh với nước ngoài.
3.về hình thức tô nhượng ,mà thực chất là hình thức xí nghiệp 100% vốn nước ngoài ,được hình thành trong các khu chế xuất.
4. Thực hiện hình thức cho thuê thong qua đấu thầu một số cơ sở vật chất của doanh nghiệp thuộc khu vực kinh tế nhà nước.
5.Hình thức gia công đặt hàng.
6.Hình thức đại lý.
III. Phuong huong va nhung dieu kien de co the van dung
thắc mắc gì về bài viết bạn liên hệ tới sô ***********
37 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2220 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Lý luận của Lê Nin về chủ nghĩa tư bản nhà nước và sự vận dụng đó ở Việt nam hiện nay, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
ê” lý tëng cho Chñ NghÜa X· Héi ®· s½n sµng.
Nhng th¾ng lîi cña C¸ch M¹ng Th¸ng 10 Nga kh«ng xuÊt ph¸t tõ tiÒn ®Ì nãi trªn.Lµ mét níc t b¶n ph¸t triÓn trung b×nh vµ cßn nhiÒu mÆt h¹n che , níc Ngak cã c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt , kh«ng cã lùc lîng s¶n xuÊt phµt triÓn nh»m t¹o tiÒn ®Ò vËt chÊt cho Chñ NghÜa X· Héi ra ®êi .ChÝnh v× vËy nã kh«ng thÓ qu¸ ®é trùc tiÕp lªn Chñ NghÜa X· Héi mµ ph¶i lÊy m« h×nh gi¸n tiÕp ®i lªn Chñ NghÜa X· Héi .ngêi nãi trong bèi c¶nh ®ã ,ph¶i biÕt b¾c chiÕc cÇu nhá xuyªn qua Chñ NghÜa T B¶n lªn Chñ NghÜa X· Héi ,®ã lµ Chñ NghÜa T B¶n Nhµ níc _mét sù trë l¹i con ®êng ph¸t triÓn hîp quy luËt kinh tÕ.
Khi L£_NIN ®· ®a quan niÖm vÒ Chñ NghÜa T B¶n nhµ níc ,®· cã r¸t nhiÒu ngêi hoang mang giao ®éng .ngay c¶ b¶n th©n L£_NIN còng bÊt ngê vÒ “thø Chñ NghÜa T B¶n Nhµ níc” kh«ng ai dù kiÕn nµy .Mäi ngêi cho r»ng” Chñ NghÜa T B¶nNhµ níc lµ Chñ NghÜa T B¶n “,vµ ta cã thÓ cÇn hiÓu nh thÕ th«i .L£-nin ®· thuyÕt phôc mäi ngêi r»ng ®ã lµ c¸ch hiÓu kinh viÖn ,sai lÇm vi r¬i vµo c¸i bÖnh trÝ thøc vµ chñ nghÜa tù do .b©y giê muèn x©y dùng thµnh c«ng Chñ NghÜa X· Héi th× chóng ta ph¶i th¼ng th¾n thõa nhËn r»ng “toµn bé quan ®iÓm cña chóng ta vÒ Chñ NghÜa X· Héi ®· thay ®æi vÒ c¬ b¶n”.Theo L£N_NiN,Chñ NghÜa X· Héi Nhµ níc lµ s¶n phÈm cña sù can thiÖp tÝch cùc cña nhµ níc vµ ho¹t ®éng cña c¸c xÝ nghiÖp t b¶n .NÕu lµ nhµ níc t s¶n th× Chñ NghÜa T B¶n Nhµ níc phucv vô lîi Ých giai cÊp t s¶n,nÕu lµ nhµ níc X· héi chñ nghÜa th× phôc vô cho lîi Ých giai cÊp c«ng nh©n vµ nh©n d©n lao ®éng.
Trong thêi k× qu¸ ®é lªn Chñ NghÜa X· Héi ,Chñ NghÜa T B¶n Nhµ níc mang tÝnh chÊt ®Æc biÖt ®ã lµ tÝnh chÊt chÝnh trÞ nhµ níc thay ®æi ,nhµ níc X· héi chñ nghÜa –Nhµ níc cña d©n do d©n ,v× d©n .Nhµ níc nµy cã trong tay mét thùc lùc kinh tÕ dùa trªn h×nh thøc së h÷u x· héi mµ nhµ níc lµ ®¹i biÓu n¾m gi÷ nh÷ng vÞ trÝ then chèt träng yÕu cña nÒn kinh tÕ ,gi÷ vai trß chñ ®¹o cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c .
Sù ph¸t triÓn cña Chñ NghÜa T B¶n nhµ níc trong thêi k× qu¸ ®é lªn Chñ NghÜa X· Héi kh«ng cã môc ®Ých tù th©n ,mµ lµ ph¬ng tiÖn ,con ®êng ®Ó t¨ng s¶n xuÊt ,lµ biÖn ph¸p biÕn c¸c xÝ nghiÖp T b¶n chñ nghÜa thµnh X· héi chñ nghÜa .L£-NIN nãi “thêng chóng ta vÉn cßn lËp l¹i c¸i lý luËn cho r»ng Chñ NghÜa T B¶n lµ xÊu, Chñ NghÜa X· Héi lµ tèt “Còng nh quan ®iÓm tríc ®©y cho r»ng “mÆt tr¨ng Trung Hoa trßn h¬n mÆt tr¨ng Hoa K× “.Nhng c¸i lÝ luËn Êy lµ sai v× nã kh«ng ®Õm xØa ®Õn toµn bé kÕt cÊu kinh tÕ x· héi hiÖn cã ,mµ chØ nh×n thÊy cã hai kÕt cÊu trong sè ®ã th«i .Chñ NghÜa T B¶n la xÊu so víi Chñ NghÜa X· Héi nhng lµ tèt so víi nÒn tiÓu s¶n xuÊt .Chñ NghÜa T B¶n nhµ níc vÒ kinh tÕ cao h¬n rÊt nhiÒu so víi nÒn kinh tÕ lóc ®ã cña n¬c Nga v× vËy níc Nga ph¶i biÕt lîi dông nã lµm m¾t xÝch trung gian gi÷a nÒn tiÓu s¶n xuÊt vµ Chñ NghÜa X· Héi ,lµm ph¬ng tiÖn ,lµm con ®êng ,ph¬ng ph¸p,ph¬ng thøc ®Ó t¨ng lùc lîng s¶n xuÊt lªn .Vµ ®iÒu ®ã sÏ ®a níc Nga ®Õn Chñ NghÜa X· Héi b»ng con ®êng ch¾c ch¾n nhÊt.
Víi ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt ®ã ,víi sù kiÓm kª, kiÓm so¸t vµ sù thçn hîp cña vèn cña nhµ níc vµo c¸c doanh nghiÖp c«ng nghiÖp,n«ng nghiÖp vµ dÞch vô sÏ híng sù ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp theo tay l¸i cña nhµ níc x· héi chñ nghÜa .Bëi vËy Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc theo c¸ch nãi cña Lª-nin “lµ c¸i kh«ng ®¸ng sî “lµ s¶n phÈm tÊt yÕu “lµ mét “bíc tiÕn trong sù ph¸t triÓn cña lÞch sö ®èi víi c¸c níc qu¸ ®é lªn Chñ NghÜa X· Héi t mét nÒn kinh tÕ l¹c hËu
Cã thÓ nãi néi dung cña Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc qua c¸c mÆt sau :
-Sù kiÓm kª ,kiÓm so¸t ®èi víi c¸c thµnh phÇn kinh tÕ .
_C¸c h×nh thøc kinh tÕ qu¸ ®« dùa trªn c¸c h×nh thøc së h÷u hçn hîp vÒ vèn gi÷a nhµ níc XHCN víi nen kinh tÕ t b¶n t nh©n trong vµ ngoµi níc.
-ViÖc häc tËp ,sö dông cã chän läc nh÷ng thµng tùu khoa häc c«ng nghÖ vµ chuyÓn giao khoa häc kü thuËt,c«ng nghÖ ,khoa häc kinh tÕ vµ qu¶n lý kinh tÕ ë c¸c níc t b¶n tiªn tiÕn.
-ViÖc coi träng lîi Ých kinh tÕ ,hiÖu qu¶ kinh tÕ th«ng qua viÖc nhµ níc vËn dông c¬ chÕ thÞ trêng víi t c¸ch lµ ®éng lùc kinh tÕ cña sù ph¸t triÓnnÒ kinh tÕ quèc d©n.
Tõ c¸c khÝa c¹nh trªn cã thÓ quan niÖm sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn Chñ NghÜa T B¶n.Nhµ níc trong thêi kú qu¸ ®é lªn Chñ NghÜa X· Héi ,vÒ néi dung g¾n liÒn víi 3 møc ®é:
-ë møc cao nhÊt vµ toµn diÖn nhÊt , Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc ®îc quan niÖm nh lµ mét h×nh thøc kinh tÕ-x· héi qu¸ ®é
-ë møc hÑp vµ thÊp h¬n ,Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc ®îc quan niÖm lµ mét chÝnh s¸ch,mét c«ng cô mµ nhµ níc X· Héi Chñ NghÜa dïng ®Ó ®iÒu tiÕt vµ qu¶n lý ho¹t ®éng cña c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ,nhÊt lµ kinh tÕ t b¶n t nh©n trong thêi kú qu¸ ®é lªn Chñ NghÜa X· Héi .
-Díi gãc nh×n kinhtÕ,Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc ®îc quan niÖm lµ c¸c h×nh thøc kinh tÕ trung gian qu¸ ®é.C¸c h×nh thøc nµy dùa trªn h×nh thøc së h÷u hçn hîp gi÷a kinh tÕ nhµ níc vµ kinh tÕ t b¶n t nh©n trong vµ ngoµi níc.
2.§iÒu kiÖn thùc hiÖn Chñ NghÜa T B¶n nhµ níc vµ viÖc sö dông cã hiÖu qu¶ h×nh thøc nµy.
B¶n th©n Chñ NghÜa T B¶n kh«ng thÓ tù nã ph¸t triÓn trong lßng chÕ ®é X· Héi Chñ NghÜa dï r»ng sù ph¸t triÓn cña nã cã lµ kh¸ch quan ,tÊt yÕu ®i ch¨ng n÷a.V× vËy muèn duy tr× Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc th× chÝnh quyÒn v« s¶n ph¶i t¹o ra c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó thø Chñ NghÜa T B¶n nµycã thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn.ViÖc sö dông sao cho cã hiÖu qu¶ h×nh thøc kinh tÕ T b¶n Nhµ Níccòng lµ mét vÊn ®Ò cÇn ®îc quan t©m .
Theo lý luËn cña V.I.Lªnin vÒ Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc th× Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc lµ s¶n phÈm cña sù can thiÖp tÝch cùc cña nhµ níc vµo ho¹t ®éng trong c¸c xÝ nghiÖp t b¶n.VËy muèn Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc ra ®êi th× ®iÒu tríc tiªn lµ ph¶i cã quan hÖ s¶n xuÊt T B¶n Chñ NghÜa , tøc lµ cÇn ph¶i cã giai cÊp t s¶n vµ giai cÊp v« s¶n.ë níc Nga lóc bÊy giê giai cÊp t s¶n hÇu nh kh«ng cßn tån t¹i , c¸c xÝ nghiÖp t b¶nkÓ c¶ võa vµ nhá ®Òu bÞ quèc h÷u ho¸,nÒn ®¹i c«ng nghiÖp T B¶n Chñ NghÜa bÞ tµn ph¸ nÆng nÒ, c¸ c«ng xáng vµ nhµ m¸y bÞ ngõng ho¹t ®éng .Giai cÊp v« s¶n vèn lµ giai cÊp s¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt trong c¸c xÝ nghiÖp cña nÒn ®¹i c«ng nghiÖp T B¶n Chñ NghÜa nªn hä, nh÷ng ngêi c«ng nh©n “®· bÞ mÊt tÝnh giai cÊp,nghÜa lµ bÞ dÈy ra ngoµi con ®ên tån t¹i giai cÊp cña m×nh , vµ kh«ng cßn tån t¹i víi t c¸ch lµ giai cÊp v« s¶n n÷a..§«i khi vÒ h×nh thøc nã ®ùoc coi lµ giai cÊp v« s¶n, nhng nã kh«ng cã gèc rÔ kinh tÕ.V× vËy mét yªu cÇu ®Æt ra lµ muèn kh«i phôc quan hÖ s¶n xuÊt T B¶n Chñ NghÜa th× ph¶i phôc håi giai cÊp t s¶n trong nícvµ kªu gäi ®Çu t cña t s¶n níc ngoµi.Nhê ®ã giai cÊp c«ng nh©n míi cã ®iÌu kiÖn tiÕp tôc ph¸t triÓn, “ ®îc lµm viÖc trong c¸c c«ng xëng c¬ khÝ lín chø kh«ng lµm c¸i viÖc ®Çu c¬, chø kh«ng ph¶i chÕ t¹o c¸i bËt löa ®Ó b¸n… .Quan hÖ s¶n xuÊt T B¶n Chñ NghÜa xÐt vÒ mÆt së h÷u th× nã tån t¹i díi nhiÒu h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau: Së h÷u t nh©n T B¶n Chñ NghÜa , Së h÷u tËp thÓ T B¶n Chñ NghÜa , Së h÷u nhµ níc ,Së h÷u hîp t¸c , Së h÷u kh«ng mang tÝnh chÊt T b¶n Nhµ níc .T¬ng øng víi c¸c lo¹i h×nh thøc kh¸c nhau lµ sù ®a d¹ng vÒ c¸c thµnh phÇn kinh tÕ. §©y còng lµ mét phÇn néi dung cña chÝnh s¸ch kinh tÕ míi mµ Lªnin ®· ®Ò ra.Vµ nã còng phï hîp víi nÒn kinh tÕ thêi kú qu¸ ®é.Quan hÖ së h÷u T B¶n Chñ NghÜa víi h×nh thøc phæ biÕn nhÊt lµ së h÷u cæ phÇn ®ùoc C.M¸c coi lµ bíc qu¸ ®é ®Ó “biÕn tÊt c¶ nh÷ng chøc n¨ng cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt hiÖn cßn g¾n víi quyÒn së h÷u t b¶n gi¶n ®¬n than chøc n¨ng cña ngêi s¶n xuÊt ®· liªn hiÖp l¹i víi nhau ,tøc lµ thanh chøc n¨ng cña x· héi.,vµ do ®ã xÝ nghiÖp cña nã còng biÓu hiÖn ra lµ nh÷ng xÝ nghiÖp x· héi.
§iÒu kiÖn thø hai ®Ó ph¸t triÓn Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc cã sù can thiÖp cña nhµ níc vµo nÒn kinh tÕ .§iÒu nµy cã ý nghÜa rÊt quan träng v× Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc trong thêi kú qu¸ ®é lªn Chñ NghÜa X· Héi ph¶n ¸nh mèi quan hÖ gi÷a giai cÊp c«ng nh©n vµ nhµ níc cña hä víi nhµ níc t b¶n .Kinh tÕ t b¶n nhµ níc lµ mét kiÓu tæ chøc kinh tÕ do nhµ níc cña hä víi c¸c nhµ t b¶n.Kinh tÕ t b¶n nhµ níc lµ mét kiÓu tæ chøc kinh tÕ do nhµ níc cña giai cÊp c«ng nh©n chñ ®éng t¹o ra ®Ó khai th¸c ,thu hót c¸c nguån lùc ®Þnh híng c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn theo con ®êng X· Héi Chñ NghÜa .Khi ¸p dông Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc vµo nÒn kinh tÕ Nga th× Chñ NghÜa T B¶n sÏ cã ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn trong lßng mét níc ®i theo ®Þnh híng X· Héi Chñ NghÜa .vµ nh vËy th× Chñ NghÜa T B¶n hay giai cÊp v« s¶n sÏ chiÕn th¾ng? LiÖu r»ng nhµ níc v« s¶n cã khèng chÕ ®îc c¸c nhµ t s¶n mµ ph¸t triÓn theo nh÷ng ®Þnh híng ,kÕ ho¹ch mµ m×nh ®Æt ra hay kh«ng hay l¹i bi lËt ®æ vµ bÞ chÕ nh¹o.ë ®©y vai trß cña nhµ níc lµ rÊt to lín .§Ó ®Þnh híng sù ph¸t triÓn cña Chñ NghÜa T B¶n theo chÕ ®é X· Héi Chñ NghÜa th× nhµ níc v« s¶n kh«ng chØ ®¬n thuÇn ®ãng vai trß ngêi qu¶n lý,®iÒu hµnh kinh tÕ quèc d©n mµ cßn ph¶i cã thùc lùc kinh tÕ lµm c¬ së .Do ®ã nhµ níc cÇn trùc tiÕp ®Çu t vµo nh÷ng lÜnh vùc , nh÷ng ngµnh träng yÕu , nh÷ng vÞ trÝ “ph¸o ®µi” ,”huyÕt m¹ch” cña nÒn kinh tÕ quèc d©n nh: kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ x· héi , hÖ thèng tµi chÝnh ng©n hµng, quèc phßng an ninh…
Nhµ nø¬c v« s¶n t¸c ®éng ®Õn qu¸ tr×nh tuÇn hoµn TB th«ng qua c¸c chÝnh s¸ch vÒ thuÕ
T liÖu s¶n xuÊt
T – H …….S¶n xuÊt …..H’_T’
Søc lao ®éng
Mçi giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh tuÇn hoµn nhµ níc l¹i cã nh÷ng chÝnh s¸ch t¸c ®éng nhau nh : ë gai ®o¹n b¸n (H’ – T’) chÝnh quyÒn X« ViÕt cã thÓ yªu cÇu nhµ t b¶n b¸n thªm tõ 50% ®Õn 100% sè lîng s¶n phÈm tiªu dïng cho c¸c c«ng nh©n ë xÝ nghiÖp t«còng víi mét gi¸ b¸n, lµm nh vËy lµ ®Ó c¶i thiÖn ®êi sèng c«ng nh©n kh¸c .
Tõ nh÷ng ph©n tÝch tªn ta thÊy r»ng viÖc ¸p dông thµnh c«ng Chñ NghÜa T B¶n nhµ níc ®ßi hái ph¶i cã nh÷ng c¶i biÕn s©u s¾c trong c¸ch nh×n vµ trong c¸ch lµm cña giai cÊp v« s¶n ®èi víi Chñ NghÜa T B¶n .§©y lµ m«t vÊn ®Ò míi mÎ cÇn ®îc tiÕp tôc nghiªn cøu tõ kinh nghiÖm thùc tiÔn.
3.T¸c dông cña Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc .
Qua nh÷ng ph©n tÝch trªn chóng ta thÊy r»ng viÖc ph¸t triÓn Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc trong th× kú qu¸ ®é lªn Chñ NghÜa X· Héi lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan . §©y lµ thø Chñ NghÜa T B¶n “cã lîi vµ cÇn thiÕt” ,lµ”®iÒu ®¸ng mong ®îi” cho chóng ta.
Theo Lª Nin ,cÇn ph¶i nhËn thøc râ : Thùc hµnh Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc sÏ cã lîi cho ai ?
Níc §øc lóc bÊy giê “lµ ®Ønh cao vÒ kü thuËt ®¹i T B¶n Chñ NghÜa hiªn ®¹i vµ vÒ tæ chøc cã kÕ ho¹ch , phôc tïng chñ nghÜa ®Õ quèc gièng_kÎ_t s¶n”.NÕu nh thay thÕ chÝnh quyÒn qu©n phiÖt §øc b»ng chÝnh quyÒn X« ViÕt th× níc §øc cã tÊt c¶ c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó x©y dùng thµnh c«ng Chñ NghÜa X· Héi .
Víi thùc tr¹ng níc Nga hiÖn nay th× ®iÒu quan träng tríc tiªn lµ ph¶i ph¸t triÓn lùc lîng s¶n xuÊt ,t¨ng lªn ngay hoÆc trong mét thêi gian ng¾n b»ng sù “du nhËp”
Chñ NghÜa T B¶n tõ bªn ngoµi vµo.Vµ t¸c dông ®Çu tiªn cña Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc lµ lîi dông sù ph¸t triÓn cña khoa häc kÜ thuËt cña c¸c níc t b¶n ph¸t triÓn ®Ó x©y dùng nÒn ®¹i s¶n xuÊt c«ng nghiÖp.Qua ®ã giai cÊp c«ng nh©n cã thÓ häc tËp ®îc c¸ch qu¶n lý vµ tæ chøc mét nÒn s¶n xuÊt lín , dÇn kh«i phôc l¹i tÝnh giai cÊp ®· bÞ mÊt cña m×nh. “Chõng nµo giai cÊp c«ng nh©n häc ®îc c¸ch s¾p ®Æt tæ chøc s¶n xuÊt víi quy m« lín” , chõng nµo lùc lîng s¶n xuÊt x· héi ®îc x©y dùng trªn nh÷ng ph¸t minh míi nhÊt cña khoa häc hiÖn ®¹ith× khi ®ã míi cã thÓ nãi ®Õn Chñ NghÜa X· Héi ®îc.
Níc Nga tiÓu n«ng bÞ bao trïm bëi n¹n ®Çu c¬ vµ t×nh tr¹ng quan liªu chñ ngi· mang tÝnh hÖ thèng , x· héi r¬i vµo khñng ho¶ng , tÝn nhiÖm cña n«ng d©n ®ãi víi chÝnh quyÒn X« ViÕt bÞ gi¶m sót nghiªm träng .ChØ cã Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc míi “cøu nguy”®îc cho nÒn chuyªn chÝnh v« s¶n.Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc sÏ lµ sù liªn hîp nÒn s¶n xuÊt nhá l¹i thµnh nÒn ®¹i s¶n xuÊt , mét ®Æc trng cña x· héi céng s¶n . Mét níc tiÓu n«ng víi ®¹i ®a sè nh÷ng ngêi s¶n xuÊt hµng ho¸ nhá th× “tÝnh tù ph¸t tiÓu t s¶n chiÕm u thÕ vµ kh«ng thÓ kh«ng chiÕm u thÕ” .ChÝnh nh÷ng ngêi tiÓu t s¶n nµy ®ang ngÊm ngÇm ph¸ ho¹i sù ®éc quyÒn cña Nhµ níc X¤ ViÕtb»ng viÖc ®Çu c¬ tÝch tr÷, chèng l¹i c¸c biÖn ph¸p kinh tÕ cña chÝnh quyÒn.Nhng khi Lªnin ®a ra thµnh phÇn kinh tÕ t b¶n nhµ níc th× méi ngêi ®Òu cho r¨ng chÝnh Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc míi lµ kÎ thï cña giai cÊp v« s¶n .VËy thùc chÊt vÊn ®Ò ë ®©y lµ g×?Chóng ta ®Òu biÕt r»ng c¬ së kinh tÕ cña n¹n ®Çu c¬lµ tÇng líp nh÷ng kÎtiÓu t h÷u v« cïng réng r·i ë níc Nga,cã ®¹i diÖn cña m×nh trong mçi ngêi tiÓu t s¶n, á# ®©y kh«ng ph¶i lµ Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc ®Êu tanh víic1 mµ lµ giai cÊp tiÓu t s¶n céng víi Chñ NghÜa T B¶n t nh©n ®Êu tranh chèng l¹i c¶ Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc vµ Chñ NghÜa X· Héi .Nh vËy trong thêi kú qu¸ ®é Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc sÏ lµ mét nh©n tè quan träng giuí giai cÊp c«ng nh©n sím hoµn thµnh lý tëng cña m×nh .
Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc do nhµ níc v« s¶n kiÓm so¸t vµ ®iÌu tiÕt cã thÓ ®Èy nhanh sù ph¸t triÓn ngay tøc kh¾c nÒn n«ng nghiÖp .Nhê viÖc t¨ng nhanh lùc lîng s¶n xuÊt trong n«ng nghiiÖp mµ æn ®Þnh dîc x· héi ,tho¸t khái khñng ho¶ng vµ phÇn nµo kh¾c phôc ®îc n¹n ®Çu cá nhá trµn lan…
ChÝnh víi ý nghÜa vai trß cña viÖc thùc hiÖn Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc nh vËy mµ Lªnin nãi r»ng ®ã lµ ®iÒu cÇn thiÕt ®¸ng m«ng ®îi trong diÒu kiÖn cña chÝnh quyÒn X« ViÕt lóc bÊy giê .
4.C¸c h×nh thøc cña Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc ®îc Lªnin ®a ra :
* H×nh thøc t« nhîng :lµ sù giao kÌo ,sù liªn kÕt liªn minh gi÷a chÝnh quyÒn nhµ níc X« ViÕt ,nghÜalµ nhµ níc v« s¶n víi Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc chèng l¹i thÕ lùc ph¸t triÓn t h÷u ,ngêi nhËn t« nhîng lµ nhµ t b¶n .Nhng trong h×nh thøc nµy c¶ nhµ t b¶n lÉn chÝnh quyÒn X« ViÕt ®Òu nhËn ®îcnh÷ng quyÒn lîi nhÊt ®Þnh.
Ngêi nhËn t« nhîng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm c¶i thiÖn ®êi sèng c«ng nh©n trong c¸c xÝ nghiÖp t« nhîng sao cho ®¹t tíi møc sèng trung b×nh cña níc ngoµi.
Ngoµi ra ngêi nhËn t« nhîng ph¶i b¸n thªm cho chÝnh quyªn X« ViÕt (nÕu cã yªu cÇu )tõ 50%®Õn 100%sè lîng s¶n phÈm tiªu dïng cho c¸c c«ng nh©n c¸c xÝ nghiÖp kh¸c còng víi gi¸ nh trªn ®Ó c¶i thiÖn ®êi sèng c«ng nh©n kh¸c .
§iÒu kiÖn tr¶ l¬ng cho c«ng nh©n sÏ quy ®inh riªng trong tõng hîp ®ång ®¶m b¶o møc sèng cho c«ng nh©n .C«ng ®oµn cã quyÒn ®ßi cña Nga còng nh luËt lÖ cña Nga ®èi víi b¶n hîp ®ång ®ã.Ph¶i t«n träng c¸c ®¹o luËt cñ Nga nh ®iÒu kiÖn lao ®éng , vÒ k× h¹n ph¸t l¬ng…Kh«ng cho c¸c chuyªn gia u tó lµm viÖc trong c¸c xÝ nghiÖp t« nhîng ,h¬p ddoßng ph¶i ®îc gi¸m s¸t .
*C¸c hîp t¸c x· :lµ mét h×nh thøc cña Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc theo quan niÖm ban ®Çu cña Lªnin nhng sau nµy «ng cho r»ng trong thùc tÕ tån t¹i hai h×nh thøc hîp t¸c xa t b¶n chñ nghÜa vµ X· Héi Chñ NghÜa trong lßng chÕ ®é X«ViÕt ®îc coi lµ mét h×nh thøc cña Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc
§Æc trng c¸c xÝ nghiÖp cña h×nh thøc nµy lµsù kÕt hîp gi· t b¶n t nh©n x©y dùng trªn ®Êt ®ai thuéc vÒ x· héi víi nh÷ng xÝ nghiÖp kiÓu x· héi chñ nghÜa chÝnh cèng .Chñ NghÜa T B¶n hîp t¸c x· gièng Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc ë chç nã t¹o ®iÒu kiÑn cho sîkiÓm kª kiÓm so¸t theo dâi nh÷ng quan hÖ ®· ghi trong hîp ®ång gi÷a nhµ níc víi t b¶n vµ t¹o ®iÒu kiÖn cho hµng triÖu ngêi vµ toµn bé d©nchóng chuÈn bÞ cho bíc qu¸ ®é trong t¬ng lai.tõ Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc lªn Chñ NghÜa X· Héi .
ChÕ hîp t¸c dùa trªn c¬ së nÒn s¶n xuÊt tiÓu c«ng nghiÖp ,trªn nÒn s¶n xuÊt thñ c«ng mµ mét bé phËn mang tÝnh gia trëng.ph¶i cho c¸ hîp t¸c x· hëng ¬u ®·i vÒ tµi chÝnh ng©n hµng .Theo Lªnin ®©y lµ mét ho¹t ®éng v¨n minh lµ chÕ dé x· héi X· Héi Chñ NghÜa .
*H×nh thíc ®¹i uû th¸c :H×nh thíc nµy lµ nhµ níc l«i cuèn nhµ t b¶n víi t c¸ch mét nhf bu«n ,tr¶ cho hä sè tiÒn hoa hång ®Ó hä b¸n s¶n phÈm cña nhµ níc vµ mua s¶n phÈm cña nhµ s¶n xuÊt nhá.
*Cho nhµ t b¶n trong níc thuª c¸c xÝ nghiÖp vïng má ,rõng ,®Êt :H×nh thøc nµy gièng nh h×nh thøc t« nhîng Nhng ®èi víi t« ngêi]¬ng kh«ng ph¶i lµ t b¶n ngêi[cs ngoµi mµ lµ t b¶n trong níc .H×nh thøc nay ®îc coi lµ h×nh thøc riªng biÖt ®Ó ph©n biÖt nã víi h×nh thøc t¬ng tù nhng ®èi tîng thuª chØ lµ t b¶n trong níc.
*Cho c«ng nh©n thuª nhng hÇm má nhá :Qua thùc tiÔn Lªnin rót ra mét h×nh thøc n÷a cña Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc lµ: cho c«ng nh©n thuª nh÷ng hÇm má .n«ng d©n nµy ho¹t ®«ng theo kiÓu nép t« cho nhµ níc §©y còng lµ kiÓu cho thuª nhng ®èi tîng cho thuª theo c¸ch nãi cña lªnin lµ nhng tiÓu t b¶n .
*C«ng ty hîp doanh:Ho¹t ®éng cña c¸c c«ng ty nµy lµ trong lÜnh vùc th¬ng nghiÖp ,®îc thµnh lËp theo thÓ thøc tiÒn vèn mét phÇn lµ cña t b¶n t nh©n ,ngoµi ra cña t b¶n níc ngoµi va mét phÇn lµchÝnh quyÒn X« ViÕt .
5-ý nghÜa cña Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc trong thêi kú qu¸ ®ä lªn Chñ NghÜa X· Héi nãi chung vµ cña nhµ níc X« ViÕt lóc bÊy giê nãi riªng :
Kinh tÕ T b¶n Nhµ níc cã vai trß quan träng trong viÖc ®éng viªn tiÒm n¨ng to lín vÒ vèn ,c«ng nghÖ ,kh¶ n¨ng tæ chíc qu¶n lý…cña c¸c nhsµ t b¶n v× lîi Ých cña riªng hä còng nh¬ cña c«ng cuéc x©y dùng ®Êt níc bëi theo A.Smith:”L¬i Ých cµ nh©n sÏ lµ lo¹i dÇu nhên tèt nhÊt ®Ó lµm ch¹y c¸c b¸nh xe cña toµn nÒn kinh tÕ “.
Riªng chÝnh s¸ch Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc ,qua c¸c tµi liÖu vµ sù ®¸nh gi¸ cho ®Õn n¨m1924.nh×n chung®· mang l¹i cho n¬c Nga X« ViÕt nh÷ng t¸cdông tÝch cùc nhÊt ®Þnh gãp phÇn lµm sèng ddoongj nÒn kinh tÕ ®· suy sôp tõ sau chiÕn tranh . Nhê t« nhîng víi níc ngoµi , nhiÒu ngµnh c«ng nghiÖp quan träng (nhÊt lµ khai th¸c dÇu ) ®· ph¸t triÓn ,nhiÒu kinh nghiÖm tiÕn tiÕn víi kÜ thuËt , thiÕt bÞ hiÖn ®¹i cña nÒn s¶n xuÊt lín t b¶n chñ nghÜa ®îc ®¬a vµo quy tr×nh s¶n xuÊt ,mang l¹i hiÖu qña cao .T« nhîng cïng c¸c c«ng ty hîp doanh ®· gãp phÇn ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸ ,t¨ng thªm dî trì ngo¹i tÖ cho ®Êt níc , më réng c¸c quan hÖ liªn doanh ,liªn kÕt kinh tÕ trong c¸c lÜnh vîc ®Çu t¬ s¶n xuÊt ,chuyÓn giao c«ng nghÖ tiªn tiÕn vµ ph¸t triÓn ngo¹i th¬ng víi c¸c níc t b¶n ph¬ng T©y .Th«ng qua c¸c ho¹t ®éng cña cacs c«ng ty hîp doanh ,nh÷ng ngêi céng s¶n Nga cã thÓ thùc sù häc c¸ch bu«n b¸n ,®iÒu mµ Lªnin t b¶n thõ¬ng nãi lµ nhiÖm vô rÊt quan träng .Ho¹t ®éng cña c¸c xÝ nghiÖp cho thuª ®· gãp phÇn gióp nhµ níc X« ViÕt duy tr× ho¹t ®éng ë c¸c c¬ së kinh tÕ ,t¨ng thªm s¶n phÈm cho x· héi ,viÖc lµm cho ngêi lao ®éng .H×nh thíc ®¹i lý th¬ng nghiÖpvµ c¸c hîp t¸c x· t b¶n chñ nghÜa tong c¸c lÜnh vîc s¶n xuÊt ,tÝn dông vµ tiªu thô ®· gãp phÇn ph¸t triÓn hÖ thèng th¬ng nghiÖp X· Héi Chñ NghÜa ,®Èy nhanh qu¸ tr×nh troa ®æi ,lu th«ng hµng ho¸ tiÒn tÖ ,lµm sèng ®äng nÒn s¶n xuÊt nhá ,qua ®ã c¶i biÕn nhgÒ tiÓu n«ng ,nèi liÒn quan hÖ trao ®æi c«ng- n«ng nghiÖp ,thµnh thÞ -n«ng th«n gi÷a trong níc vµ quèc tÕ…
Thùc hiªn chÝnh s¸ch míi (NEP) mµ mét phÇn ®Æc trng lµ Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc ,chÝnh quyÒn X«ViÕt ®· gi÷ nh÷ng vÞ trÝ v÷ng ch¾c trong n«ng nghiÖp vµ c«ng nghiÖp vµ cã kh¶ n¨ng tiÕn lªn ®îc .N«ng d©n võa lßng ,c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp ®ang håi sinh vµ ph¸t triÓn .§ã lµ mét th¾ng lîi cña chÝnh quyÒn X« ViÕt nãi riªng vµ cña nÒn kinh tÕ trong thêi kú qua ®é nãi chung.Tuy nhiªn so vøi sù m«ng muèn ,môc tiªu ban ®Çu ®Æt cña Lªnin th× kÕt qu¶ thùc hµnh chÕ ®é nµy vÉn cßn rÊt thÊp .Nguyªn nh©n quan träng nhÊt lµ Chñ NghÜa T B¶n ®Õ quèc vÉn ®ang t×m c¸ch bãp chÕt chÝnh quyÒn X«ViÕt ,v× thÕ sù hîp t¸c ,®Çu t cña T b¶n níc ngoµi vµo Liªn X«k ®¹t ®îc nh sù m«ng muèn.
B-V©n dông ë ViÖt Nam.
I-TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan ph¶i sö dông Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc ë ViÖt Nam
1.T×nh tr¹ng mét nÒn kinh tÕ tõ xuÊt phat ®iÓm thÇp:
-Tríc khi Ph¸p thuéc níc ViÖt Nam cã mét nÒn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp phong kiÕn l¹c hËu .Víi sî s©m lîc cña thùc d©n Ph¸pvµ nay lµ ®Õ quèc Mü ,Ph¸t xÝt nhËt vµ hai cuéc kh¸ng chiÕn trêng kú ®· lµm cho nÒn kinh tÕ níc ta ra vµo t×nh tr¹ng kiÖt quÖ ,chóng v¬ vÐt tµi nguyªn ,bÇn cïng ho¸ ®êi sèng con ngêi ®Ó dÔ cai trÞ ,bªn c¹nh ®ã lµ nÒn n«ng nghiÖp víi c¬ së h¹ tÇng thÊp kÐm,tr×nh ®ä kü thuËt c«ng nghÖ l¹c hËu..
Bíc ra khái cuéc chiªn tranh ®Ó vùc dËy mét nÒn kinh tÕ ®· vèn s½n khã l¹i cã mét bíc ph¸t triÓn sai lÇm cña níc ta lµ duy tr× qu¸ l©u chÕ ®é tËp trung bao cÊp tr× ho·n sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ ,lµm cho nÒn kinh tÕ kh«ng thÓ ph¸t triÓn h¬n ®îc do ¸p dông dËp khu«n m¸y mãc m« hinh tríc ®©y cña Liªn X«
Còng may ®¶ng vµ nhµ níc ta ®· sím nhËn ra ®îc sai lÇm vµ kÞp thêi söa sai sau ®¹i héi §¶ng lÇn thø VIII (1986) ®a ra ®ßng lèi më cöa nÒn kinh tÕ ,nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc lµ mét nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ,nhiÒu h×nh thøc së hò# kh¸c nhau ,nhng Chñ NghÜa X· Héi lµ c«ng h÷u t liÖu s¶n xuÊt vµ dïng qu¶n lý nhµ níc vÒ kinh tÕ lµ chÝnh cßn së h÷u nhµ níc vÒ t b¶n víi thµnh phÇn kinh tÕ t b¶n nhµ níc còng lµ mét trong nh÷ng thµnh phÇn kinh tÕ quan träng cu¶n níc ta
2. Do yªu cÇu cña sù vËn dông quy luËt quan hÖ s¶n xuÊt pahØ phï hîp víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt ë mét níc n«ng nghiÖp l¹c hËu
Còng nh lý luËn ë phÇn trªn níc ta ®ang tr¶i qua thêi kú qu¸ ®é ,mäi s¶n xuÊt nhá l¹c hËu kh«ng cho phÐo chóng ta ®i lªn Chñ NghÜa X· Héi b»ng con ®õng trùc tiÕp ,kh«ng thÓ ®èt ch¸y giai ®o¹n ,®ã lµ mét tÊt yÕu kh¸ch quan ,Nghiªn cøu lý luËn cña Lªnin vÒ Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc ®· më ra cho ta mét m« h×nh gi¸n tiÕp ®i lªn Chñ NghÜa X· Héi th«ng qua c¸c h×nh thøc kinh tÕ t b¶n nhµ níc
Chñ NghÜa Xa Héi lµ s¶n ph¶m bËc cao cña Chñ NghÜa T B¶n ,v× vËy ta kh«ng thÓ ¸p dông c¸c quan hÖ s¶n xuÊt Chr NghÜa X· Héi vµo mét nÒn kinh tÕ tiÓu n«ng ,kÐm ph¸t triÓn .Nã kh«ng nh÷ng k×m h·m sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt mµ cßn lµm sai lÖch nh÷ng nhËn thøc vÒ Chñ NghÜa X· Héi ,nÒn kinh tÕ ®Êt níc r¬i vµo khñng ho¶ng toµn diÖn, s©u s¾c .Thùc tr¹ng kinh tÕ thêi kú kÕ ho¹ch ho¸ ®· xhøng minh sai lÇm nµy .Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc lµ h×nh thøc quan träng ,qu¸ ®é ,thiÕu hoÆc kh«ng qua c¸c hinh thøc trung gian cã tÝnh chÊt qu¸ ®é nµy th× s¶n xuÊt nhá kh«ng thÓ lªn Chñ NghÜa X· Héi ®îc
3. Tõ yªu cÇu ph¶i nhanh chãng hiÖn ®¹i ho¸ lùc lîng s¶n xuÊt .
Díi gãc nh×n lÞch sö c«ng nghiÖp ho¸ lµ nhiÖm vô chña Chñ NghÜa T B¶n ,mµ lÏ ra theo con ®êng ph¸t triÓn tuÇn tù sÏ tr¶i qua .Nhng§¶ng vµ nh©n d©n ta ®· lùa chän con ®êng ®i lªn Chñ NghÜa X· Héi kh«ng qua chÕ ®é T B¶n Chñ NghÜa .Con ®êng rót ng¾n ®¸ng kÓ vÒ mÆt thêi gian ph¸t triÓn lªn Chñ NghÜa X· Héi ®· ®Æt níc ta vµo mét t×nh thÕ khã kh¨n khi ph¶i t×m c¸ch c«ng nghiÖp ho¸ ,hiÖ ®¹i ho¸ lùc lîng s¶n xuÊt ®Ó cã c¬ së vËt ch¸t kü thuËt b¶o ®¶m cho sù tån t¹i cña Chñ NghÜa X· Héi .ViÖc lùa chän con ®ßng ph¸t triÓn còng ph¶i tÝnh ®Ðn nh÷ng yÕu tè ®Æc trng cña thêi ®¹i nh tr×nh ®é ph¸t triÓn khoa häc kü thu¹t hay Chñ NghÜa T B¶n ®· chuyÓn sang mét h×nh thøc míi .Chñ NghÜa T B¶n ®éc quyÒn Nhµ níc ,tøc lµ t×nh h×nh hiÖn nay cña níc ta ®· kh¸c xa thêi Lªnin .§iÒu nµy ®ßi hái §¶ng vµ Nhµ níc ViÖt Nam ph¶i cã nh÷ng s¸ng t¹o míi trong viÖc vËn dông t tëng cña Lªnin ®Ó ®a ®Êt níc nhanh chãng tho¸t khoi khñng ho¶ng .
Nhng viÖc sö dông ngay quan hÖ s¶n xuÊt T B¶n Chñ NghÜa ®Æt dãi sù kiÓm kª ,kiÓm so¸t cña nhµ níc ®Ó x©y dùng nªn c«ng nghiÖp lín _c¬ së vËt chÊt cña Chñ NghÜa X· Héi sÏ lu«n lµ sù lùa chon ®óng ®¾n .H¬n thÕ n÷a ,®Ó Chñ NghÜa X· Héi hoµn toµn chiÕn th¾n Chñ NghÜa T B¶n khi mµ Chñ NghÜa T B¶n ®· ®¹t tr×nh ®é ph¸t triÓn cao dùa trªn nh÷ng thµnh tùa cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ hiªn ®¹i ,th× lùc lîng s¶n xuÊt mµ nhµ níc ta t¹o dùng ph¶i ®¹t tr×nh ®é hiÖn ®¹i .V× vËy chØ cßn c¸ch duy nhÊt lµ sö dông réng r·i c¸c h×nh thøc kinh tÕ cua Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc
* Do nhu cÇu x©y dùng s¶n xuÊt theo ®Þnh híng X· Héi Chñ NghÜa cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸ .
Cho t¬i thêi ®iÓm nµy ,tÝnh chÊt hµng ho¸ cña nÒn kinh tÕ X· Héi Chñ NghÜa ®· ®ùc chøng minh lµ ®óng ®¾n .Sau sù sôp ®æ cña Liªn X« vµ c¸c níc §«ng Au .c¸c níc X· Héi Chñ NghÜa cßn l¹i ®Òu thay ®æi ®êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña m×nh .ë ViÖt Nam ,®Ó n©ng cao tr×nh ®é x· h«ih ho¸ s¶n xuÊt ,chóng ta chuyÓn híng sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn ®éng theo c¬ chÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý cña nhµ níc .ThÕ nhng mét vÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm thÕ nµo h¹n chÕ ®îc tÝnh tù ph¸t Tu B¶n Chñ NghÜa ,h¬ng Chñ NghÜa T B¶n vµo con ®êng ph¸t triÓn cña Chñ NghÜa X· Héi ,®iÒu ®ã l¹i liªn quan ®Õn ®Þnh híng X· Héi chñ NghÜa cña nÒn kinh tÕ .Muèn vËy nhÊt thiÕt ph¶i híng c¸c quan hÖ s¶n xuÊt T B¶n Chñ NghÜa vµo con ®¬ng Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc ,lam “ m¾t xÝch trung gian” nèi liÒn gi÷a s¶n xuÊt nhá víi s¶n xuÊt lín Chñ NghÜa X· Héi : ph¶i dung n¹p “ Chñ NghÜa T B¶n trong vµ ngoµi níc ho¹t ®«ng díi sù kiÓm kª ,kiÓm so¸t ,híng dÉn cña nhµ níc ,,th«ng qua c¸c h×nh thøc kinh tÕ t b¶n nhµ níc ,mét h×nh thøc g¾n víi h×nh thøc kinh tÕ nhµ níc vµ kinh tÕ hîp t¸c .
B»ng c¸ch ®ã ,mét mÆt sÏ n©ng cao tr×nh ®é x· héi hoa s¶n xuÊt theo ®Þnh híng X· Héi Chñ NghÜa ë bªn trong cña nÒn kinh tÕ ,mÆt kh¸c cho phÐp sö dông tèt nhÊt nh÷ng thµnh qu¶ ph¸t triÓn cña nh©n lo¹i vµo sù nghiÖp x©y dùng Chñ NghÜa X· Héi ë níc ta.
*. Do yªu cÇu thùc hiÖn t¨ng trëng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng môc tiªu : “d©n giµu” . “ níc m¹nh” , “ x· héi c«ng b»ng v¨n minh” vµ Chñ NghÜa X· Héi
Cho ®Õn nay chóng ta kh«ng cßn ¶o táng sím cã mét ngµy x· héi tèt ®Ñp trong khi nÒn kinh tÕ cßn kÐm ph¸t triÓn ,n¨ng suÊt lao ®éng thÊp ,khoa häc kysx thuËt cßn l¹c hËu .Nhng chóng ta ph¶i chñ tr¬ng kÕt hîp ngay tõ ®Çu t¨ng trëng kinh tÕ víi tiÝen bé vµ c«ng b»ng x· héi ,tõng bíc x©y dùng trªn thøc j tÕ mét x· héi trong ®ã nh©n d©n lao ®äng lµm chñ ,mäi ngêi sèng nh©n ¸i ,Êm no h¹nh phóc …
ë níc ta viªc thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu trªn gÆp ph¶i hai khã kh¨n chñ yÕu lµ thiÕu vèn vµ do cha cã tr×nh ®ä khoa häc kü thuËt c«ng nghÖ hiÖn ®¹i .§Êt nøoc hµng chôc n¨m kh«ng cã tÝch luü néi bé nÒn kinh tÕ .Tuy nhiªn b¾t ®µu tõ n¨m 1994 kh¶ n¨ng tÝch luü néi bé ®· xuÊt hiÖn nhng kh«ng nhiÒu , nãi c¸ch kh¸c lµ ë møc ®é kh«ng ®¸ng kÓ .Qua 10 n¨m ®æi míi theo quan ®iÓm thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn va “ më” c¶ trong lÉn ngoµi th«ng qua huy ®éng vèn nhµ níc , nhÊt lµ th«ng qua ®Çu t trùc tiÕp (FDI) vµviÖn trî chÝnh thøc cña chÝnh phñ (ODA) ,níc ta ®· ®¹t nhÞp ®é t¨ng trëng va liªn tôc qua nhiÒu n¨m ,tõ n¨m 1991-1995 ,víi møc t¨ng trëng b×nh qu©n cña 5 n¨m nµy lµ 8,2%/n¨m ,®ua dÊt níc ra khái t×nh trn¹g khñng ho¶ng kinh tÕ x· héi ; lßng tin cña nh©n d©n vµo ®Þnh híng X· Chñ NghÜa ngµy mét t¨ng lªn ,con ®êng X· Héi Chñ NghÜa ngµy mét rao h¬n . Nh÷ng thµnh tùu ®ã ph¶n ¸nh kÕt qu¶ tæng hîp cña nhiÒu nguyªn nh©n ,trong ®ã cã nguyªn nh©n nhê vËn dông c¸c h×nh thøc kinh tÕ cña Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc ,nhÊt lµ h×nh thøc liªn doanh liªn kÕt hîp t¸c ®Çu t s¶n xuÊt kinh doanh
Tõ sù ph©n tÝch vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn ë c¸c níc vµ nøoc ta cho thÊy viÖc më réng vµ ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc kinh tÕ t b¶n nhµ níc lµ gi¶i ph¸p cã ý nghÜa cùc kú quan träng ®Ó thùc hiªn yªu cÇu cña môc tiªu t¨ng trëng vµ phat triÓn bÒn v÷ng ,môc tiªu “ d©n giµu níc m¹nh” , “ x· héi c«ng b»ng v¨n minh “ vµ Chñ NghÜa X· Héi ë níc ta .
4. Do nhu cÇu ph¶i biÕt lîi dông c¸c lîi thÕ so s¸nh ®Ó nhanh chãng héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc
Khi thùc hiÖn Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc ,chóng ta cã nhiÒu lîi thÕ h¬n thêi Lªnin .VÒ vÞ trÝ ®Þa lý níc ta n»m trong khu vùc ph¸t triÓn n¨ng ®éng nhÊt thÕ giíi hiÖ nay .Xu thÕ cña thÕ giíi lµ võa hîp t¸c ,c¹nh tranh ®Ó x©y dùng mét nÒn kinh tÕ toµn cÇu .VÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm sao ta cã thÓ héi nhËp vµ hîp t¸c víi c¸c níc kh¸c h¼n ta vÒ t tëng ,chÕ ®é chÝnh trÞ x· héi .h¬ng thøc héi nhËp ®ã chØ cã thÓ thch hiÖn th«ng qua c¸c h×nh thøc kinh tÕ t b¶n nhµ níc víi tÝnh c¸ch lµ mét kiÓu liªn minh kinh tÕ víi t b¶n tµi chÝnh ë c¸c níc tiªn tiÕn nh Lªnin ®· dù b¸o vµ mong muèn tríc ®©y .
Toµn cÇu hoµ nÒn kinh tÕ thÕ giíi lµ mét xu thÕ kh¸ch quan do t¸c ®éng cña sù ph¸t triÓn cña lùc lîng s¶n xuÊt .NHng thËp niªn cuèi thÕ kû XX,cuéc c¸ch m¹ng khoa häc vµ c«ng nghÑ hiÖn ®¹i ®· ®Èy m¹nh tèc ®é chu chuyÓn vèn, hµng ho¸ ,dÞch vô,chuyÓn giao c«ng nghÖ trong ph¹m vi toµn cÇu xuÊt hieenj nhiÒu hiÖn tîng míi nh th¬ng m¹i ®iÖn tö , ®ång tiÒn ¶o ,nÒn kinh tÕ sè…kÐo theo lý thuÕt míi vÒ nÒn kinh tÕ ,®ßi hái c¸c d©n téc trªn thÕ giíi ph¶i cã t duy míi ®èi víi th¸ch thøc vµ c¬ héi trong qua tr×nh ph¸t triÓn .
Qu¸ tr×nh toµn cÇu hoµ diÔn ra ë nhiÒu cÊp ®ä kh¸c nhau ,tõ hîp t¸c song ph¬ng gi÷a hai níc ,h×nh thanh tam gi¸c tø gi¸c ,c¸c tiÓu vïng kinh tÕ ,liªn minh khu vùc ,mËu dÞch tù do ,diªn ®µn kinh tÕ ,liªn minh kinh tÕ, c¸c tæ chøc toµn cÇu …hiÖn nay trªn toµn thÕ giíi cã khoang trªn 100 tæ chøc nh vËy.
Toµn cÇu ho¸ lµ mét qu¸ tr×nh vïa hîp t¸c võa ®Êu tranh ,mçi níc cÇn tËn dông tèi ®a thÕ vµ lùc cña m×nh®Ó®Èm b¶o lîi Ých cña d©n téc trong quan hÖ song ph¬ng vµ ®a ph¬ng víi c¸c níc.
C¸c níc ph¸t triÓn còng nh ®ang ph¸t triÓn ®Òu t×m c¸ch héi nhËp nÒn kinh tÕ cña m×nh ®Ó thu ®îc lîi thÕ lín nhÊt.
II\ Sù vËn dông c¸c h×nh thøc kinh tÕ t b¶n nhµ níc ë níc ta
Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc víi tÝnh c¸ch lµ nh÷ng h×nh thøc kinh tÕ cô thÓ ®· ®îc Lªnin nghiªn cøu vµ thùc hµnh ë níc nga sau néi chiÕn .§Õn nay ,nh÷ng h×nh thøc cô thÓ ®ã vÉn cßn nh÷ng gi¸ trÞ thùc tiÔn lín lao, Víi tinh thÇn c¬ b¶n lµ ph¸t triÓn Chñ NghÜa T B¶n néi ®Þa díi sù kiÓm so¸t ®iÒu tiÕt cña nhµ níc vµ du nhËp Chñ NghÜa T B¶n tõ bªn ngoµi .Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc theo ®Þnh híng X· Héi Chñ NghÜa ,ë níc ta co c¸c h×nh thøc vËn dông sau:
Më réng h×nh thøc liªn doanh liªn kÕt gi÷a nhµ níc víi lkinh tÕ t nh©n trong níc
Sù liªn doanh liªn kÕt c¸c nhµ kinh tÕ ,c¶ Chñ NghÜa T B¶n hiÖn ®¹i ,coi lµ mét “ ý tëng tuyÖt vêi” .Sù khai th¸c triÖt ®Ó vÒ Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc ®ßi hái ph¶i më réng kh¸i niÖm liªn doanh ,liªn kÕt .kh«ng ph¶i chØ cã liªn doanh ,liªn kÕt víi Chñ NghÜa T B¶n tõ bªn ngoai ,mµ c¶ víi Chñ NghÜa T B¶n néi ®Þa ,víi c¸c c¬ së thuéc thµnh phÇn kinh tÕ t nh©n ,kÓ c¶ hîp t¸c x· t nh©n .Nhng ë níc ta viªc ph¸t triÓn h×nh thøc liªn doanh liªn kÕt víi c¸c lùc lîng kinh tÕ t nh©n trong nøoc cã phÇn bÞ l·ng quªn hay cha ®ùoc chó ý ®óng møc .®iÒu nµy cã nguyªn nh©n kh¸ch quan vµ chñ quan lµ :lùc lîng kinh tÕ t nh©n trongníc sau nhiÒu n¨m bÞ xo¸ bá võa ®îc kh«i phô ,cÇn ph¶i cã thêi gian ph¸t triÓn vÒ vèn vµ kinh nghiÖm ®Ólîng hîp t¸c ,liªn doanh liªn kÕt víi nhµ níc.
Qua gÇn 10 n¨m ®æi míi ,cho ®Õn nay ,lùc lîng kinh tÕ t nh©n ë níc ta, nhê sù ho¹t ®«ng cña quy luaatj tÝh tô vµ tËp trung vèn, b¨ng nhiÒu con ®êng vµ nguån gèc kh¸c nhau,tiÒm n¨ng cña lùc lîng kinh tÕ nµy ®· cã bíc ph¸t triÓn ®¸ng kÓ.
TiÒm n¨ng kinh tÕ t nh©n thÓ hiÖn râ nhÊt qua chØ tiªu vÒ vèn kinh doanh.theo sè liÖu ®iÒu tra cña viÖn nghiªn cøu qu¶n lý kinh tÕ trung ¬ng cho thÊy : so vøi khi thµnh l¹p vèn ®Çu t ban ®Çu cña mét chñ doanh nghiÖp t nh©n b×nh qu©n chung c¶ níc ®Õn nay t¨ng 192%(gÇn 2 lÇn ). Sè c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n cã vèn ®iÒu lÖ tõ 1dÕn 5 tû ddoongf khi míi thµnh lËp chØ chiÕm 11,05% ®Õn nay ®· t¨ng lªn 22,08% (t¨ng gÊp ®«i),trong ®ã HµNéi tõ 14,4% lªn 30%,hØa Phßng tõ 8%lªn 15,7%vµ ë Thµnh Phoã Hå ChÝ Minh tõ 10,3%lªn 17,07%.vÒ lÜnh vùc ho¹t ®éng tÝnh ®Õn nat trong c¶ níc cã khoang 21% c«ng ty tr¸ch nhiÖm hòu h¹n ho¹t ®éng trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp va 5% trong lÜnh vc kh¸ch s¹n vµ du lÞch .TiÒm n¨ng nay cÇn ®îc thu hót vµo c¸c h×nh thøc hîp t¸c ,cliªn doanh liªn kÕt níc ngoµi .thùc hiÖn diÒu nµy cã kÕt qu¶ lµ biÓu hiÖn râ viÖc biÕt lîi dung søc m¹nh cña c¸c thµng phÇn kinh tÕ trong níc .®èi víi sù nghiÖo c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc x©y dng nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo quan ®iÓm míi .
Nhµ nhµ níc cÇn cã biÖn ph¸p chÝnh s¸ch ,nhÊt lµ chÝng s¸h kinh tÕ ®îc ban hµnh hîp lÝ hîp t×nh .nÕu ®èi víi lùc lîng kinh tÕ t nh©n ,níc ngoµi, nhµ níc cã luËt ph¸p chÝnh s¸ch u ®·i vµ th«ng tho¸ng th× chÝ Ýt ®èi víi lùc l¬ng kinh tÕ t nh©n trong níc còng vËy hoÆc cã thÓ u tiªn th«ng tho¸ng hn .V× dÉu sao c¸i mµ t nh©n ®îc lîi h¬n níc ngoµi vÉn lµ c¸i lîi cã kh¶ n¨ng t¹o ra néi lùc cho nÒn kinh tÕ d©n téc b»ng c¸ch ®ã nhµ níc khuyÕn khiãch kinh tÕ t nhan triong níc v× lîi Ých kinh tÕ vµ lßng yªu níc mµ nhanh chãng tiÕp nh©n h×nh thøc nµy tronh thêi gian tíi ë níc ta .
2,tiÕp tôc më réng vµ ph¸t triÓn h×nh thøc liªn doanh víi níc ngoµi :,
Sù liªn doanh liªn kÕt gi·# c¸c níc víi nhau ®ang lµ xu híng ph¸t triÓn chung cña thÕ giíi .hiÖn nay c¸c níc ®ang trªn ®ußng t×m kiÕm c¸c h×nh thøc liªn doanh kinh tÕ cã lîi nhuËn kÓ c¶ Mü ,Anh NhËt Ph¸p. …lµ c¸c níc ®ang ph¸t triÓn trªn giíi cho thÊy ®Ó liªn doanh ®¹t hiÖu qu¶ kinh tÕ ,chÝnh trÞ ,x· héi cÇn ph¶i gi¶i ®¸p mét lo¹t vÊn ®Ò cã liªn quan ,ch¼ng h¹n liªn doang ®Ó s¶n xuÊt c¸i g×?liªn doanh víi ai?®Þa ®iÓm x©y dùng xÝ nghiÖp ë ®©u?…viÖc lùa chän ¬ së trong níc ®Ó liªn doanh víi níc ngoµi còng lµ vÊn ®Ò ph¶i xem xÐt cÈn thËn nÕu kh«ng muèn ®¸nh mÊt m×nh .
Tõ n¨m 1988 ®Ðn cuèi n¨m 1990 sè dù ¸n ®îc cÊp giÊy phÐp lµ 213 dù ¸n ,víi tæng sè vèn ®Çu t lµ 1794213,7 triÖu USD vèn ®Çu t lµ 6376441,9 triÖu USD, vèn ph¸p ®Þnh .
Qua sè liªu trªn cho thÊy ®éng th¸i vµ nhÞp ®iÖu ph¸t triÓn thu hót ®Çu t nhanh chñ yÕu lµ tõ n¨m 1991 .Nh×n chung cho ®Õn nay c¸c dù ¸n ®îc ph©n bè tËp trung nhiÒu ë thµnh phè Hå ChÝ Minh ,Hµ Néi , HØa Phßng vµ ®· ®a l¹i mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh >Mét sè trung t©m c«ng nghiÖp kü thuËt cao ®· ®a l¹i mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh ,nh¸t lµ kh¸ch s¹n du laich qua h×nh thøc liªn doanh vèn níc ngoai bíc ®Çu h×nh thµnh ; t¹o thªm c«ng ¨n viÖc lµm cho ngêi lao ®éng ;lµm thay ®æi bé mÆt cña ®Êt níc theo híng c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ .
Tuy nhiªn viÖc thùc hiÖn h×nh thøc nµy trong thêi gian qua triÓn khai cßn chËm so víi yªu cÇu ®Æt ra .Cã nhiÒu nguyªn nh©n trong ®ã cã nguyªn nh©n vÒ thñ tôc giÊy tê víi nhiÒu c¬ quan ®Ç mèi thÈm ®Þnh vµ xÐt duyÖt dù ¸n ; cã nguyªn nh©n vÒ n¨ng lùc ®iÒu hµnh ,qu¶n trÞ .Lîi dông bªn ViÖt Nam thiÕu vèn ,thiÕu n¨ng lùc ,bªn ®Çu t níc ngoµi ®· vi ph¹m mét sè khÝa c¹nh nhu: mua chuéc c¸n bé qu¶n lý vµ c¸n bé ®èi t¸c ; ®Çu t chui ,chÌn Ðp hµ kh¾c c«ng nh©n ViÖt Nam (n¨m 1994 cã 26 vô ®×nh c«ng cña c«ng nh©n ) : mua b¸n bÊt ®éng s¶n tr¸i phÐo ,lõa ®¶o ,chèn thuÕ ,Ðp gi¸ gia c«ng ,t¨ng gi¸ ®Çu t thiÕt bÞv.v…Nh÷ng h¹n chÕ nµy cÇn ®îc gi¶i quyÕt tho¶ ®¸ng ,t¹o ®iÒu kiªn tiÕp tôc më réng h×nh thøc liªn doanh víi níc ngoµi mét c¸ch cã hiÖu qu¶ trong thêi gian tíi ë nøoc ta .
3.VÒ h×nh thøc t« nhîng ,mµ thùc chÊt lµ h×nh thøc xÝ nghiÖp 100% vèn níc ngoµi ,®îc h×nh thµnh trong c¸c khu chÕ xuÊt .
H×nh thøc nµy ë Nga trøoc ®©y díi thêi Lªnin cã ®a ra ,nhng do ®iÒu kiÖn lÞch sö lóc bÊy giê ,Ýt ®îc sù hëng øng cña c¸c nhµ tue b¶n níc ngaßi ,nªn t« nhîng ®îc thùc hiªn kh«ng ®¸ng kÓ .ë mét sè níc kh¸c nhÊt la Trung Quèc ,t« nhäng ®ùoc thùc hiªn díi h×nh thøc xÝ nghiÖp 100% th«ng qua viªc h×nh thµnh c¸c khu chÕ xuÊt ,®· thu ®ùoc nh÷ng thµnh c«ng nhÊt ®Þnh ,song kh«ng ph¶i kh«ng cã chç cha thµnh c«ng …¬ níc ta lo¹i h×nh xÝ nghiÖp 100% vèn níc ngoai trong c¸c khu chÕ xuÊt hiªn nay ®ang cßn rÊt míi mÎ ,võa lµm võa rót kinh nghiÖm.Trªn tinh th©n ®ã ,ngµy 18/10/1991 ChÝnh phñ ®· ban hµnh quy chÕ khuchÕ xuÊt víi néi dung bao gå viªc x¸c ®Þnh môc tiªu ,®èi tuîng ®Çu t ,nghµnh ®ùoc khuyÕn khÝch ®Çu t ,c¸c h×nh thøc ®Çu t ,nh÷ng chÝnh s¸ch u ®·i vµ viÖc qu¶n lý nhµ níc ®èi víi khu chÕ xuÊt . dÕn nay c¶ nø¬c ®· ®îc chÝnh phñ cho phÐp h×nh thµnh 6 khu chÕ xuÊt (Thµnh phè Hå CHÝ Minh 2,CÇn Th¬ 1,Qu¶ng Nam-§µ N½ng 1 ,Hµ Néi1vµ H¶i Phßng1)
Môc tiªu viÖc h×nh thµnh khu chÕ xuÊt lµ:
-thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi vµ trong níc
-gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm bµ th«ng qua ®ã ®µo t¹o ®éi ngò c¸n bé qu¶n ly,c¸n bé kü thuËt vµ c«ng nh©n lµnh nghÒ
-du nhËp kü thuËt hiÖn ®¹i vµ kinh nghiÖm qu¶n lý tiªn tiÕn
-t¹o nguån hµng xuÊt khÈu vµ cã søc c¹nh tranh tren thÞ trêng thÕ giíi ,gãp phÇn thóc ®Èy sù héi nhËp cña nÒn kinh tÕ ViÖt Nam vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc
-t¨ng nguån thu ngo¹i tÖ ,gãp phÇn c¶i thiÖn c¸n c©n th¬ng m¹i vµ c¸n c©n thanh to¸n quèc tÕ
-thóc ®Èy nÒn kinh tÕ néi ®Þa cã mòi nhän ®ét ph¸ theo híng c«ng nghiÖp ho¸ ,hiÖn ®¹i ho¸ .
Qua gÇn 4 n¨m thùc hiÖn t×nh h×nh nµy cho thÊy ,nhiÒu dù ¸n khu chÕ xuÊt cha hoµn tÊt vÒ thñ tôc ;®èi t¸c tham gia cha nhiÒu l¹i cha æn ®Þnh nªn viÖc triÓn khai cßn chËm, cha ®îc nhiÒu ; ë Thµnh phè Hå ChÝ Minh ,hai khu chÕ xuÊt Linh Trung vµ T©n ThuËn ®· ®îc triÓn khai ,bíc ®Çu ®a l¹i mét sè kÕt qu¶ ( nhÊt lµ khu chÕ xuÊt T©n ThuËn) tÝnh ®Õn 30/9/95 ,khu chÕ xuÊt T©n ThuËn ®· cã 115 c«ng ty ®¨ng ký ®Æt cäc thuª ®Êt víi tæng sè vèn ®Çu t 340.729.491USD víi 105 ha diÖn tÝch ®Êt ®ùoc thuª.Cã 16 xÝ nghiÖp ®i vµo ho¹t ®éng ,8 xÝ nghiÖp ®ang s¶n xuÊt thö ,16 xÝ nghiÖp ®ang x©y dùng .§· cã 3.235 lao ®éng ®îc tuyÓn dông ,246 nh©n viªn qu¶n lý ,kü thuËtvµ c«ng nh©n lµnh nghÒ .Cã 7 xÝ nghiÖp ®· xuÊt khÈu víi kim ngh¹ch 30 triÖu USD …Trong khi ®ã khu chÕ xuÊt T©n Linh míi cã 5 xÝ nghiÖp ®· cÊp giÊy phÐp
MÆc dï viÖc triÓn khai khu chÕ xuÊt ë mét vµi n¬i cã ®a l¹i mét sè kÕt qu¶ nhÊt ®Þnh nµo ®ã ,song nh×n chung viªc ph¸t triÓn cßn chËm so víi dù kiÕn ban ®Çu .ChÝnh ®iÒu nµy ®· dÉn ®Õn mét sè hoµi nghi vÒ viÖc x©y dùng khu chÕ xuÊt
4 Thùc hiÖn h×nh thøc cho thuª thong qua ®Êu thÇu mét sè c¬ së vËt chÊt cña doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ nhµ níc.
§©y lµ mét h×nh thøc kinh tÕ tue b¶n nhµ níc ®ùoc Lªnin rÊt coi träng .Trong kinh tÕ n«ng ngiÖp níc ta ®· vµ ®ang tån t¹i lo¹i h×nh thøc nµy .§ã lµ con ®êng h÷u hiÖu nhÊt ®Ó ph¸t triÓn n«ng nghiÖp ,chuyÓn nÒn s¶n xuÊt tõ ph©n t¸n ®Õn tËp trung ,tõ nÒn n«ng nghiÖp nöa tù nhiªn ,tù nhiªn sang nÒn kinh tÕ hµng ho¸ .§ã lµ con ®êng x· héi ho¸ s¶n xuÊt n«ng nghiÖp trong thùc tÕ
5. H×nh thøc gia c«ng ®Æt hµng
H×nh thøc nµy thêng ¸p dông ®èi víi c¸c nghµnh s¶n xuÊt vËt chÊt ,nghµnh mµ hµm lîng lao ®éng sèng ®ßi hái nhiÒu .Nã lµ h×nh thøc kh¸ phï hîp víi níc ta , mét níc cã tû lÖ gia t¨ng ®©n sè vµ gia t¨ng lao ®éng cßn cao ,c«ng ¨n viÖc lµm hiªn ®ang lµ søc Ðp cÇn ®ùoc gi¶i to¶ .H×nh thøc gia c«ng ®Æt hµng cßn thÓ hiÖn theo hai chiÒu : c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ViÖt Nam nhËn gia c«ng cho kinh tÕ t nh©n trong vµ ngoµi níc vµ ngùoc l¹i kinh tÕ t nh©n trong vµ ngoµi níc nhËn gia c«ng cho doang nghiÖp nhµ níc ViÖt Nam
6. H×nh thøc ®¹i lý
§©y lµ h×nh thøc thêng ¸p dông trong c¸c nghµnh nhÊt lµ nghµnh dÞch vô ( hiÓu theo nghÜa r«ng) Nã bao gåm ®¹i lý mua, ®¹i lý b¸n ®¹i lý vÒ c¸c dÞch vô kh¸c gi÷a c¸c doanh nghiÖp nhµ níc ViÖt Nam víi c¸c tæ chøc t nh©n trong níc vµ ngoµi níc >H×nh thøc nµy còng ®ù¬c thùc hiÖn hai chiÒu nh h×nh thøc gia c«ng ®Æt hµng .
Trªn ®©y lµ mét sè h×nh thøc chñ yÕu thêng ®ùoc ¸p dông .Trong ®êi sèng thùc tÕ ,c¸c quan hÖ kinh tÕ trong vµ ngoµi níc ,c¸c h×nh thøc cña Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc diÔn ra rÊt phong phó vµ ®a d¹ng .Nã ®ßi hái xuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn lu«n lu«n biÕn ®äng ®Ó ®iÒu chØnh c¸c h×nh thøc Ýt hoÆc kh«ng cßn thÝch hîp ,t×m tßi s¸ng t¹o thªm c¸c h×nh thøc míi cã hiÖu qu¶ h¬n ®Ó vËn dông vµo thùc tiÔn nøoc ta .Tuy nhiªn, cho dï lùa chän vµ øng dông h×nh thøc nµo còng ph¶i ®¶m b¶o cho phï hîp víi quan ®iÓm lµm c¬ së cho sù lùa chän ®· ®îc x¸ ®Þnh.
7.H×nh thøc cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp:
D©y lµ h×nh thøc nh»m huy ®«ng vèn nhµn rçi trong c¸c thµnh phÇn kinh tÕ b»ng c¸ch b¸n ®i nh÷ng cæ phÇn cña doanh nghiÖp mµ ngêi mua sÏ nhËn ®îc kho¶n l·i t¬ng ®¬ng víi gi¸ trÞ sè tiÒn ®· bá ra vµ tØ suÊt lîi nhuËnmµ doanh nghiÖp thu ®îc.
III\ Ph¬ng híng vµ nh÷ng ®iÌu kiÖn ®Ó cã thÓ vËn dông thµnh c«ng kinh tÕ t b¶n Nhµ níc ë nø¬c ta
HÖ c¬ së lµm quan ®iÓm cho viÖc më réng c¸c h×nh thøc kinh tÕ t b¶n Nhµ níc :
*Ph¶i ®Èm b¶o nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn bÒn vngx ,tøc nghÜa lµ cã t¨ng trëng kinh tÕ ®êi sèng s¶n xuÊt vµ ®êi sèng nh©n d©n ®îc n©ng caonhng vÉn ®¶m bao vÒ c¬ së vËt chÊt ,m«i trêng,vµ tµi nguyªn thiªn nhiªn ph¸t triÓn theo ®óng quy luËt.
*V¬Ý chÕ ®ä Chñ NghÜa X· Héi th× m«i ph¬ng híng môc tiªu ®Òu lÊy con ngêi lµm trung t©mv× thÕ ph¶i lµm sao ®¶m b¶o cho ®êi sèng nh©n d©n kh«ng nh÷ng no ®ñ mµ cßn ph¶i dÇu sang.§ã còng chÝnh lµ khÈu hiÖu d©n giµu níc m¹h ,x· héi c«ng b»ng v¨n minh.
* Ph¶i th«ng qua thùc tr¹ng vËn dông c¸c h×nh thøc Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc trong thêi gian qua ,nhÊt lµ thêi kú ®æi míi nÒn kinh tÕ ë níc ta ,cã tÝnh ®Õn nh÷ng kinh nghiÖm thµnh c«ng vµ cha thµnh c«ng cña mét sè níc ,g¾n víi ®iÒu kiÖn míi cña thêi ®¹i ®Ó t×m ra h×nh thøc Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc cã thÓ vËn dôngthÝch hîp víi ®iÒu kiÖn nøoc ta .Nãi c¸ch kh¸c ph¶i cã quan ®iÓm míi vµ toµn diÖn ,xem xÐt c¶ tríc m¾ vµ l©u dµi ,®Ó lùa chän c¸c h×nh thøc ,®ång thêi võa lµm võa ph¸t hiÖn c¸c h×nh thøc míi h÷u hiÖu cã thÓ vËn dông trong c¸c nghµnh c«ng nghiÖp ,n«ng nghiÖp vµ dÞch vô ë níc ta .
* ViÖc vËn dông ,ph¸t triÓn vµ më réngc¸c h×nh thøc Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc ph¶i b¶o ®¶m nÒn kinh tÕ t¨ng trëng bÒn v÷ng ,g¾n t¨ng trëng víi gi÷ g×n ®éc lËp chñ quyÒn vµ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc ; g¾n ph¸t triÓn víi phóc lîi x· héi vµ b¶o vÖ m«i trêng sinh th¸i ,gi¶i quyÕt mèi quan hÖ ®óng d¾n vÒ nghÜa vô vµ quyÒn lîi cña ngêi lao ®äng vµ sö dông søc lao ®äng trong c¸c doanh nghiÖp ,nhÊt lµ doanh nghiÖp liªn doanh víi níc ngoµi ; ®¶m b¶o ph¸t triªnt theo ®óng môc tiªu d©n giµu níc m¹nh ,x· héi c«ng b»ng v¨n minh vµ X· Héi Chñ NghÜa
, Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ më réng c¸c h×nh thøc cña Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc ph¶i b¶o ®¶m khu vùc kinh tÕ nhµ níc gi÷ vai trß chñ ®¹o ; c«ng nghiÖp ho¸ ,hiÖn ®¹i ho¸ ®ùoc x©y dùng thµnh c«ng t¹o ra mét lùc lîng s¶n xuÊt m¹nh híng X· Héi Chñ NghÜa ®ùoc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ,®ñ søc hoµ nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ nÒn kinh tÕ khu vùc.
Nh÷ng ®iÒu kiÖn b¶o ®¶m sù thµnh c«ng cña viÖc më réng vµ ph¸t triÓn c¸c h×nh thøc kinh tÕ t b¶n nhµ níc
*T¨ng cêng thùc lùc kinh tÕ nhµ níc:
§Ó gi÷ v÷ng ®Þnh híng X· Héi Chñ NghÜa trong qu¸ tr×nh ®Èy m¹nh c«ng nghiiÖp ho¸ ,hiÖn ®¹i ho¸ .Nhµ níc kh«ng chØ ®¬n thuÇn ®ãng vai trß ngêi qu¶n lý ®iÒu hµnh nÒn kinh tÕ quèc d©n ,mµ ph¶i cã thùc lùc kinh tÕ lµm c¬ së .Nhµ níc cÇn n¾m gi÷u ®îc nh÷ng nghµnh nh÷ng kh©u then chèt ,träng yÕu nhÊt cña nªn kinh tÕ quèc d©n .
§Æc ®iÓm cña thêi ®¹i ngµy nay lµ sù ph¸t triÓn cña hÖ thèng tµi chÝnh vµ thÞ trßng tiÒn tÖ ,chøng kho¸n .Khi nÒn kinh tÕ t¨ng tráng th× tÊt yÕu cã l¹m ph¸t vµ c¸c chu kú kinh doanh .Muèn h¹n chÕ ®îc nhîc ®iÓm nµy nhµ níc ph¶i tiÕn hµnh ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ b»ng c¸c chÝnh s¸ch vÜ m« nh chÝnh s¸ch tµi kho¸ hay chÝnh s¸ch tiÒn tÖ .Vi vËy hÖ thèng ng©n s¸ch ,ng©n hµng thuéc khu vùc kinh tÕ nhµ níc ph¶i v÷ng m¹nh ; Lùc läng dù tr÷ quèc gia vÒ vËt t hµng ho¸ vµ hang ho¸ chiÕn lîc ph¶i ®¶m b¶o ®µy ®ñ ®Ó Nhµ níc cã thÓ dËp ®ùoc c¸c c¬n sèt do t×nh tr¹ng tù ph¸t cña thÞ trßng g©y ra.
* Vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®ùoc gi÷ v÷ng.
§©y cã thÓ coi lµ ®iÒu kiÖn chÝnh trÞ tiªn quyÕt ®Ó thc hiÖn thµnh c«ng Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc
Sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ lu«n t¹o ra mét m«i trêng ®Çu t ttãt cho c¸c nhµ ®Çu t.Hä kh«ng thÓ ®a tµi s¶n ,må h«i níc m¸t cña m×nh vµo nh÷ng n¬i mµ chØ trong mét dªm tµi s¶n cña hä cã thÓ tan thµnh m©y khãi .Mét luËt s ®¹i diªn cho mét c«ng ty cña Mü nãi : hä thËn träng khi ®µu t vµo Liªn X« v× t×nh h×nh chÝnh trÞ ë ®©y cßn hçn lo¹n …
§Ó vai trß l·nh ®¹o cña §¶ng ®îc gi÷ v÷ng th× §¶ng ta ph¶i thùc sù trong s¹ch ,®¶ng viªn vµ nhÊt lµ c¸n bé ph¶i thùc sù cã trÝ tuÖ vµ n¨ng lùc.
* X©y dùng Nhµ níc ph¸p quyÒn X· Héi Chñ NghÜa
Khi ®Ò xuÊt vµ thùc hiÖn chÝnh s¸ch Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc , Lªnin ®· chØ râ Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc la thø Chñ NghÜa T B¶n “ phôc tïng sù ®iÒu tiÕt cña nhµ níc” .Trong ®iÒu kiÖn qu¸ ®é lªn Chñ NghÜa X· Héi ,tõ mét níc tiÓu n«ng lªn Chñ NghÜa X· Héi ,sù thµnh c«ng trong viÖc thùc hµnh Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc ë nøoc ta lµ phô thuéc vµo sù v÷ng m¹nh cña bé m¸y Nhµ níc .muèn vËy ph¶i ®Èy m¹nh c¶i c¸ch Nhµ níc vÒ hµnh chÝnh ,x©y dùng ®ång bé hÖ th«ng ph¸p luËt ,®æi míi kÕ ho¹ch ho¸ ,t¨ng cßng n¨ng lùc cña c¬ quan ph¸p luËt ,hµnh ph¸p vµ tÝnh ngiªm minh cña c¬ quan t ph¸p .
VÒ mÆt kinh tÕ qu¶n lý cña Nhµ níc ph¶i b¶o ®¶m:
-§èi víi nh÷ng nghµnh cã kh¶ n¨ng thu ®ùoc lîi nhuËn cao ,®ßi hái vèn ®Çu t kh«ng lín th× u tiªn cho viÖc gäi vèn trong nøoc .NÕu cã liªn doanh th× vèn cña phÝa ViÖt Nam ph¶i chiÕm tõ 2/3 trë lªn ,vèn níc ngoµi chØ dµnh cho viÖc nhËp thiÕt bÞ ,c«ng nghÖ ë nh÷ng kh©u quyÕt ®Þnh n¨ng suÊt ,chÊt lîng s¶n phÈm
-H¹n chÕ ®Õn møc thÊp nhÊt viÖc nhËp nh÷ng thiÕt bÞ ,c«ng nghÖ mµ nghµnh c¬ khÝ trong nøoc ®· chÕ t¹o ®ùoc
-Thùc hiÖn sù b¶o hé ®èi víi nh÷ng mÆt hµng c«ng nghiÖp trong níc s¶n xuÊt ®¹t chÊt lîng ë møc cÇn thiÕt vµ cã gi¸ thµnh hîp lý ,b¶o ®¶m lîi Ých chÝnh ®¸ng cho ngêi s¶n xuÊt .ChØ cã nh vËy ca¸c doanh nh©n trong níc míi m¹nh d¹n bá vèn ®Çu t vµo s¶n xuÊt c«ng nghiÖp , néi lùc míi ®îc ph¸t huy vµ thu hót vèn ®Çu t níc ngoµi díi h×nh thøc kinh tÕ t b¶n nhµ nìc míi ph¸t triÓn m¹nh theo ®óng môc tiªu ®Þnh híng vµ ®¹t kÕt qu¶ cao ,®a sù nghiÖp c«ng nghiÖp ho¸,hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt níc ®i tíi th¾ng lîi.
*Gi¶i quyÕt tèt mèi quan hÖ ®éc lËp chñ quyÒn d©n téc víi viÖc më réng kinh tÕ ®èi ngo¹i ,t¹o m«i trêng kinh tÕ ,chÝnh trÞ vµ x· héi thuËn lîi nh x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng c¬ së , æn ®Þn chÝnh trÞ , hÖ thèng ph¸p luËt , chÝnh s¸ch thuÕ , chÝnh s¸ch gi¸ ®¸t ®ai , thñ tôc xÐt duyÖt thÈm ®Þnh ..cho c¸c chñ thÓ kinh tÕ tham gia c¸c h×nh thøc kinh tÕ Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc.Cã thÓ nãi r»ng héi nhËp nÒn kinh tÕ lµ v«cïng quan träng trong giai ®oan hiÖn nay ,tuy nhiªn kh«ng v× thÕ mµ chóng ta l¹i phô thuéc vao mét níc nµo ®¸ ,còng cÇn ph¶i nhÊn m¹nh rµng søc m¹nh néi lùc lµ trªb hÕt ,hoµ nhËp chø kh«ng hoµ tan.
KÕT LUËN
Qua sù ph©n tÝch lý luËn nh÷ng ®iÒu kiÖn tÊt yÕu kh¸ch quan ph¶i tr¶i qua thêi kú qua ®é lªn Chñ NghÜa X· Héi kh«ng thÓ ®èt ch¸y giai ®o¹n cña níc Nga X« ViÕt lóc bÊy giê vµ hiÖn thùc nÒn kinh tÕ níc ta hiÖn nay còng nh do con ®êng mµ chóng ta ®· chän ®ßi hái chóng ta ph¶i cã nhng chÝnh s¸ch kinh tÕ ,chÝnh trÞ ,v¨n ho¸ hîp lý ®Ó ®a ViÖt Nam tiÕn lªn Chñ NghÜa X· Héi mét c¸ch v÷ng ch¾c .Trªn con ®¬ng mµ §¶ng vµ nh©n d©n ta ®· chän ®ã lµ kiªn ®inh tiÕn lªn Chñ NghÜa X· Héi theo ®êng lèi Mac-Lªnin vµ t tëng Hå ChÝ Minhbá qua giai ®o¹n T B¶n Chñ NghÜa lµ hoµn toµn ®óng , Nhng còng cÇn ph¶i nhÊn m¹nh thªm lµ muèn cã mét Chñ NghÜa X· Héi thùc sù th× nÒn kinh tÕ ph¶i lµ mét nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn vÒ mäi mÆt t¹o ra cña c¶i vËt chÊt ®ñ cho nhu cÇu cña con ngêi trong khi nÒn kinh tÕ níc ta l¹i ®ang rÊt chËm ph¸t triÓn so víi thÕ giíi nãi chung vµ c¸c nø¬c t b¶n nãi riªng .Ta l¹i cµng kh«ng thÓ phñ nhËn nh÷ng thµnh qña to lín mµ Chñ NghÜa T B¶n ®· ®¹t ®¬c ®ã lµ mét nÒn s¶n xuÊt t¹o ra mét khèi lîng khæng lå cña c¶i x· héi ,mét nÒn ®¹i c«ng nghiÖp ,ph¸t triÓn khoa häc kÜ thuËt …§óng lµ chóng ta bá qua giai ®o¹n ph¸t triÓn t b¶n vÒ chÝnh tri nhng kh«ng ph¶i lµ bá qua c¶ ph¬ng thøc s¶n xuÊt T B¶n Chñ NghÜa .Chóng ta cÇn ph¶i häc hái nh÷ng ®iÓm m¹nh cña nã®Ó x©y dùng lùc lîng s¶n xuÊt cña ViÖt Nam ph¸t triÓn ngang tÇm h¬n n÷alµ vît tréi ,t¹o ra mét bµn ®¹p cã søc bËt lín ®a níc tiÕn nhanh vµo Chñ NghÜa X· Héi .Trong qu¸ trinh ph¸t triÓn cña Chñ NghÜa T B¶n vµ ®Ønh cao lµ Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc lµ mét c¬ chÕ qu¶n lý nhµ níc vÒ kinh tÕ cña c¸c nhµ t b¶n ®· lµm nªn mét bíc ngoÆt lín vÒ lÞch sö cho x· héi loµi ngêi .V× thÕ mµ trong lý luËn vÒ con ®êng ®a níc Nga qu¸ ®é lªn Chñ NghÜa X· Héi , Lªnin ®· kh¼ng ®Þnh cÇn ph¶i cã thµnh phÇn kinh tÕ t b¶n nhµ níc lµ hoµn toµn ®óng ,xÐt vÒ t×nh h×nh ViÖt Nam hiÖn nay ,mét ®Êt níc ®ang trong thêi kú qua ®é cã nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn cã sù qu¶n lý cña nhµ níc ,mét nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng X· Héi Chñ NghÜa mµ tong c¸c v¨n kiÖn ®¹i héi §¶ng toµnn quèc lÇn thø VIII, IX ®· da ra lµ më cöa nÒn kinh tÕ th× ph¶i nãi ®Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ “Lý luËn cña Lªnin vÒ Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc trong thêi kú qu¸ ®é lªn Chñ NghÜa X· Héi ,vËn dông vµo ViÖt Nam hiÖn nay”mang tÝnh thêi sù nãng báng vµ rÊt cÇn thiÕt.
Chóng ta cÇn ph¶i tranh luËn vµ ®a ranh÷ng quyÕt ®Þnh ®óng nhÊt ,®©y kh«ng chØ lµ c©u hái ®Æt ra cho Nhµ níc ,§¶ng ,c¸c nhµ ho¹ch ®Þnh kinh tÕ ,c¸c nhµ kinh tÕ mµ cßn ®Æt ra cho chÝnh nh÷ng cö nh©n kinh tÕ t¬ng lai .
Qua qua tr×nh nghiªn cøu vµ hoµn thµnh ®Ò ¸n kinh tÕ chÝnh trÞ nµy em ®· nh©nj thøc ®îc rÊt nhiÒu ®iÒu trong lÜnh vùc vµ t×nh h×nh kinh tÕ níc ta nãi chung vµ vÒ Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc , Chñ NghÜa T B¶n, Chñ NghÜa X· Héi ,thêi k× qó ®é lªn Chñ NghÜa X· Héi nãi riªng.
Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n gi¶ng viªn gi¶ng d¹y bé m«n kinh tÕ chÝnh trÞ. Trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y bé m«n kinh tÕ chÝnh trÞ vµ híng dÉn chóng em lµm ®Ò ¸n nµy d· gióp chóng em cã thªm rÊt nhiÒu nhËn thøc bæ Ých vÒ ®Ò ¸n ,bé m«n kinh tÕ chÝnh trÞ vµ c¶ nhng kiÕn thøc thùc tÕ .
H# Ni, th#ng 4 n#m 2004
TµI LIÖU THAM KH¶O
Gi¸o tr×nh kinh tÕ chÝnh trÞ .
Gi¸o tr×nh lÞch sö kinh tÕ quèc d©n,lÞch sö c¸c häc thuyÕt kinh te .
Lªnin toµn tËp:”Bµn vÒ thuÕ l¬ng thùc”-chÝnh s¸ch kinh tÕ míi (NEP)
T¹p chÝ lÝ luËn céng s¶n.
T¹p chÝ céng s¶n.
T¹p chÝ kinh tÕ vµ thêi ®¹i.
T¹p chÝ triÕt häc.
V¨n iÖn ®Ëi héi §¶ng.
Vµ mét sè s¸ch b¸o kh¸c.
MôC LôC
-PhÇn më ®Çu.
A-Lý luËn cña Lªnin vÒ Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc
I-ChÝnh s¸ch kinh tÕ míivµ sù tÊt yÕu ph¶i sö dông T b¶n Nhµ níc .
1.ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi (NEP ).
1TÊt yÕu kh¸ch quan ph¶i sö dông Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc lóc ®ã.
2.C¸c thµnh tùu nhê chÝnh s¸ch kinh tÕ míi .
II-Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc .
1.Kh¸i niÖm.
2.§iÒu kiÖn ®Ó thùc hiÖn Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc
3.C¸c h×nh thøc Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc mµ Lªnin ®a ra.
4.ý nghÜa cña Chñ NghÜa T B¶n Nhµ Níc
C-VËn dông ë ViÖt Nam
I-TÝnh tÊt yÕu ph¶i vËn dông ë ViÖt Nam .
1.T×nh tr¹ng mét nÒn kinh tÕ tïe xuÊt ph¸t ®iÓm thÊp.
2.Doyªu cÇu cña sù vËn dông quy luËt quanhÖ s¶n xuÊt phï hîp víi tr×nh ®é cña lùc lîng s¶n xuÊt.
3.Tõ yªu cÇu ph¸t triÓn nhanh chãng lùc lîng s¶n xuÊt .
4.toµn cÇu ho¸ nªnd kinh tÕ ®ßi hái kinh tÕ ViÖt Nam ph¶i hoµ nhËp.
II-Thùc tr¹ng vµ c¸c h×nh thøc thùc hiÖn T b¶n Nhµ níc ë níc ta hiÖn nay.
1.Më réng h×nh thøc liªn doanh liªn kÕt gi÷a nhµ níc víi kinh tÕ t nh©n trong níc.
2.TiÕp tôc më réng vµ ph¸t triÓn h×nh thøc liªn doanh víi níc ngoµi.
3.vÒ h×nh thøc t« nhîng ,mµ thùc chÊt lµ h×nh thøc xÝ nghiÖp 100% vèn níc ngoµi ,®îc h×nh thµnh trong c¸c khu chÕ xuÊt.
4. Thùc hiÖn h×nh thøc cho thuª thong qua ®Êu thÇu mét sè c¬ së vËt chÊt cña doanh nghiÖp thuéc khu vùc kinh tÕ nhµ níc.
5.H×nh thøc gia c«ng ®Æt hµng.
6.H×nh thøc ®¹i lý.
III. Phuong huong va nhung dieu kien de co the van dung
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Lý luận của Lê Nin về chủ nghĩa tư bản nhà nước và sự vận dụng đó ở Việt nam hiện nay.DOC