Mô tả các kiểu câu trong lời nói của trẻ 4 - 5 tuổi

MỤC LỤC Phần I : Mở đầu I. Lý do chọn đề tài II. mục đích nghiên cứu III. Nhiệm vụ nghiên cứu VI. Phương pháp nghiên cứu V. Khách thể và đối tượng nghiên cứu Phần II. Nội dung nghiên cứu Chương I. Cơ sở lý luận A. Ngôn ngữ và sự hình thành ngôn ngữ ở trẻ I. Đặc điểm chung của ngôn ngữ 1. Cơ sở về ngôn ngữ giao tiếp 2. Bản chất của ngôn ngữ giao tiếp 2.1 Ngôn ngữ là một hiện tượng của xã hội 2.2 Ngôn ngữ là một hiện tượng xã hội đặc biệt 2.3 Chức năng của ngôn ngữ. 3.1 Ngôn ngữ là phương tiện của giao tiếp 3.2 Ngôn ngữ là phương tiện để tư duy II. Sự hình thành và phát triển ngôn ngữ ở trẻ. III. Vai trò cuả ngôn ngữ đối với sự phát triển của ngôn ngữ. B. Một số vấn đề về lý thuyết câu Tiếng Việt I. Khái quát về câu 1. Định nghĩa 2. Phân loại câu II. Phân loại câu theo cấu trúc 1. Câu đơn 2. Câu ghép 3. Câu ghép đẳng lập 4. Câu ghép chính phụ III. Câu phân loại mục đích nói: 1. Câu tường thuật 2. Câu cầu khiến 3. Câu cảm thán Chương II. Mô tả quá trình nghiên cứu I. Thực trạng trường mẫu giáo và ngôn ngữ của trẻ II. Mô tả quá trình nghiên cứu Chương III. Phân tích kết quả nghiên cứu I. Số lượng câu, phân loại câu và tỷ lệ đúng sai II. Khả năng sử dụng các loại caau theo cấu trúc. III. Khả năng sử dụng các loại caau theo mục đích nói Phần III. Kết luận và những kiến nghị sư phạm. PHẦN THỨ NHẤT MỞ ĐẦU I. Lý do chọn đề tài: Đất nước ta đã bước sang thế kỷ 21 - một thế kỷ có nền văn hoá phát triển và một nền văn minh lịch sự. Để đáp ứng nhu cầu đòi hỏi của xã hội thì chúng ta - những bậc làm cha, làm mẹ, làm thầy cô giáo phải trang bị cho trẻ những tri thức và hiểu biết về tất cả mọi mặt để đứa trẻ phát triển toàn diện làm tiền đề, làm cơ sở để xây dựng đất nước sau này. Hướng vào nhiệm vụ chung của đất nước, nền giáo dục cần phải có những biến đổi về mục tiêu cơ cấu, nội dung, phương pháp giáo dục. Trẻ em có quyền sống và phát triển, có quyền được chăm sóc và bảo vệ. Bởi vậy, người lớn phải thực hiện quyền của trẻ em, cần biết kết hợp giữa gia đình, nhà trường và xã hội để giáo dục trẻ. Các nhà tâm lý học trẻ em đã khẳng định: Giáo dục trẻ ở mỗi độ tuổi có một đặc thù riêng phù hợp với trình độ và sự phát triển của trẻ. Vì vậy, để giáo dục trẻ có kết quả thì nhà giáo dục phải hiểu được mức độ phát triển của trẻ ở từng độ tuổi đạt đến đâu để từ đó có biện pháp, phương pháp tác động một cách phù hợp. Việc quan trọng trong trường mầm non cần làm là giúp trẻ trước độ tuổi đi học phát triển tốt ngôn ngữ, phù hợp với từng lứa tuổi và sự phát triển chung của trẻ. Vì ai cũng biết rằng: Ngôn ngữ là một trong hai dấu hiệu cơ bản để phân biệt giữa người và động vật. V.I Lênin cho rằng: “Ngôn ngữ là phương tiện giao tiếp quan trọng nhất của loài người. Do đó, ngôn ngữ có vai trò hết sức quan trọng trong đời sống hàng ngày, không có ngôn ngữ đứa trẻ không thể phát triển thành người một cách thực thụ. Muốn nói được, muốn giao tiếp được với mọi người xung quanh thì đứa trẻ phải được trải qua quá trình hình thành và phát triển ngôn ngữ trong môi trường nhất định” Thật vậy, để truyền đạt một điều gì đó đến người khác, con người không phải lúc nào cũng dùng hành động để diễn đạt mà phải dùng ngôn ngữ để nói cho người khác nghe và tất nhiên thông tin truyền đạt đi bằng ngôn ngữ sẽ được trả lời bằng ngôn ngữ. Thời kỳ phát triển của trẻ mẫu giáo là thời kỳ trẻ có tốc độ phát triển ngôn ngữ nhanh nhất. Do đó, việc phát triển ngôn ngữ cho trẻ là rất cần thiết. Thực tế ở trường mầm non chưa có tiết học phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Nội dung, phương pháp, biện pháp phát triển ngôn ngữ cho trẻ còn chưa được nghiên cứu một cách cụ thể và đầy đủ cho nên hiệu qủa còn thấp so với mong muốn của các nhà giáo dục và các bậc phụ huynh. Với những lý do trên tôi mong muốn được góp một phần nhỏ bé của mình vào việc nghiên cứu chương trình phát triển ngôn ngữ cho trẻ tôi đã chọn đề tài : “Mô tả các kiểu câu trong lời nói của trẻ 4 - 5 tuổi”

doc26 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2594 | Lượt tải: 3download
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Mô tả các kiểu câu trong lời nói của trẻ 4 - 5 tuổi, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
Lêi nãi ®Çu LÇn ®Çu tiªn lµm quen víi bµi tËp nghiÖp vô cuèi kho¸, ®èi víi em thËt míi mÎ vµ bì ngì. Nh­ng ®­îc sù gióp ®ì cña c¸c thÇy c« gi¸o tr­êng ®¹i häc s­ ph¹m - Khoa gi¸o dôc mÇm non. §Æc biÖt lµ sù gióp ®ì tËn t×nh cña thÇy gi¸o h­íng dÉn: §inh Hång Th¸i ®Ò tµi cu¶ em ®· ®­îc hoµn thµnh. §Ó cã ®­îc c¬ së thùc tiÔn cña viÖc “M« t¶ lêi nãi cña trÎ 4 - 5 tuæi” ph¶i kÓ ®Õn sù gióp ®ì tËn t×nh cña Ban gi¸m hiÖu tr­êng mÇm non B¶o HiÖu vµ hai c« gi¸o cña tr­êng. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o tr­êng ®¹i häc s­ ph¹m - Khoa gi¸o dôc mÇm non. §Æc biÖt lµ thÇy gi¸o §inh Hång Th¸i. §ång thêi, xin c¶m ¬n Ban gi¸m hiÖu vµ hai c« gi¸o tr­êng mÇm non B¶o HiÖu - Yªn Thuû - Hoµ B×nh ®· t¹o ®iÒu kiÖn gióp ®ì em hoµn thµnh tèt bµi tËp nghiÖp vô cuèi kho¸. Môc lôc PhÇn I : Më ®Çu I. Lý do chän ®Ò tµi II. môc ®Ých nghiªn cøu III. NhiÖm vô nghiªn cøu VI. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu V. Kh¸ch thÓ vµ ®èi t­îng nghiªn cøu PhÇn II. Néi dung nghiªn cøu Ch­¬ng I. C¬ së lý luËn A. Ng«n ng÷ vµ sù h×nh thµnh ng«n ng÷ ë trÎ I. §Æc ®iÓm chung cña ng«n ng÷ 1. C¬ së vÒ ng«n ng÷ giao tiÕp 2. B¶n chÊt cña ng«n ng÷ giao tiÕp 2.1 Ng«n ng÷ lµ mét hiÖn t­îng cña x· héi 2.2 Ng«n ng÷ lµ mét hiÖn t­îng x· héi ®Æc biÖt 2.3 Chøc n¨ng cña ng«n ng÷. 3.1 Ng«n ng÷ lµ ph­¬ng tiÖn cña giao tiÕp 3.2 Ng«n ng÷ lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó t­ duy II. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ng«n ng÷ ë trÎ. III. Vai trß cu¶ ng«n ng÷ ®èi víi sù ph¸t triÓn cña ng«n ng÷. B. Mét sè vÊn ®Ò vÒ lý thuyÕt c©u TiÕng ViÖt I. Kh¸i qu¸t vÒ c©u 1. §Þnh nghÜa 2. Ph©n lo¹i c©u II. Ph©n lo¹i c©u theo cÊu tróc 1. C©u ®¬n 2. C©u ghÐp 3. C©u ghÐp ®¼ng lËp 4. C©u ghÐp chÝnh phô III. C©u ph©n lo¹i môc ®Ých nãi: 1. C©u t­êng thuËt 2. C©u cÇu khiÕn 3. C©u c¶m th¸n Ch­¬ng II. M« t¶ qu¸ tr×nh nghiªn cøu I. Thùc tr¹ng tr­êng mÉu gi¸o vµ ng«n ng÷ cña trÎ II. M« t¶ qu¸ tr×nh nghiªn cøu Ch­¬ng III. Ph©n tÝch kÕt qu¶ nghiªn cøu I. Sè l­îng c©u, ph©n lo¹i c©u vµ tû lÖ ®óng sai II. Kh¶ n¨ng sö dông c¸c lo¹i caau theo cÊu tróc. III. Kh¶ n¨ng sö dông c¸c lo¹i caau theo môc ®Ých nãi PhÇn III. KÕt luËn vµ nh÷ng kiÕn nghÞ s­ ph¹m. PhÇn thø nhÊt më ®Çu I. Lý do chän ®Ò tµi: §Êt n­íc ta ®· b­íc sang thÕ kû 21 - mét thÕ kû cã nÒn v¨n ho¸ ph¸t triÓn vµ mét nÒn v¨n minh lÞch sù. §Ó ®¸p øng nhu cÇu ®ßi hái cña x· héi th× chóng ta - nh÷ng bËc lµm cha, lµm mÑ, lµm thÇy c« gi¸o ph¶i trang bÞ cho trÎ nh÷ng tri thøc vµ hiÓu biÕt vÒ tÊt c¶ mäi mÆt ®Ó ®øa trÎ ph¸t triÓn toµn diÖn lµm tiÒn ®Ò, lµm c¬ së ®Ó x©y dùng ®Êt n­íc sau nµy. H­íng vµo nhiÖm vô chung cña ®Êt n­íc, nÒn gi¸o dôc cÇn ph¶i cã nh÷ng biÕn ®æi vÒ môc tiªu c¬ cÊu, néi dung, ph­¬ng ph¸p gi¸o dôc. TrÎ em cã quyÒn sèng vµ ph¸t triÓn, cã quyÒn ®­îc ch¨m sãc vµ b¶o vÖ. Bëi vËy, ng­êi lín ph¶i thùc hiÖn quyÒn cña trÎ em, cÇn biÕt kÕt hîp gi÷a gia ®×nh, nhµ tr­êng vµ x· héi ®Ó gi¸o dôc trÎ. C¸c nhµ t©m lý häc trÎ em ®· kh¼ng ®Þnh: Gi¸o dôc trÎ ë mçi ®é tuæi cã mét ®Æc thï riªng phï hîp víi tr×nh ®é vµ sù ph¸t triÓn cña trÎ. V× vËy, ®Ó gi¸o dôc trÎ cã kÕt qu¶ th× nhµ gi¸o dôc ph¶i hiÓu ®­îc møc ®é ph¸t triÓn cña trÎ ë tõng ®é tuæi ®¹t ®Õn ®©u ®Ó tõ ®ã cã biÖn ph¸p, ph­¬ng ph¸p t¸c ®éng mét c¸ch phï hîp. ViÖc quan träng trong tr­êng mÇm non cÇn lµm lµ gióp trÎ tr­íc ®é tuæi ®i häc ph¸t triÓn tèt ng«n ng÷, phï hîp víi tõng løa tuæi vµ sù ph¸t triÓn chung cña trÎ. V× ai còng biÕt r»ng: Ng«n ng÷ lµ mét trong hai dÊu hiÖu c¬ b¶n ®Ó ph©n biÖt gi÷a ng­êi vµ ®éng vËt. V.I Lªnin cho r»ng: “Ng«n ng÷ lµ ph­¬ng tiÖn giao tiÕp quan träng nhÊt cña loµi ng­êi. Do ®ã, ng«n ng÷ cã vai trß hÕt søc quan träng trong ®êi sèng hµng ngµy, kh«ng cã ng«n ng÷ ®øa trÎ kh«ng thÓ ph¸t triÓn thµnh ng­êi mét c¸ch thùc thô. Muèn nãi ®­îc, muèn giao tiÕp ®­îc víi mäi ng­êi xung quanh th× ®øa trÎ ph¶i ®­îc tr¶i qua qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ng«n ng÷ trong m«i tr­êng nhÊt ®Þnh” ThËt vËy, ®Ó truyÒn ®¹t mét ®iÒu g× ®ã ®Õn ng­êi kh¸c, con ng­êi kh«ng ph¶i lóc nµo còng dïng hµnh ®éng ®Ó diÔn ®¹t mµ ph¶i dïng ng«n ng÷ ®Ó nãi cho ng­êi kh¸c nghe vµ tÊt nhiªn th«ng tin truyÒn ®¹t ®i b»ng ng«n ng÷ sÏ ®­îc tr¶ lêi b»ng ng«n ng÷. Thêi kú ph¸t triÓn cña trÎ mÉu gi¸o lµ thêi kú trÎ cã tèc ®é ph¸t triÓn ng«n ng÷ nhanh nhÊt. Do ®ã, viÖc ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ lµ rÊt cÇn thiÕt. Thùc tÕ ë tr­êng mÇm non ch­a cã tiÕt häc ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ. Néi dung, ph­¬ng ph¸p, biÖn ph¸p ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ cßn ch­a ®­îc nghiªn cøu mét c¸ch cô thÓ vµ ®Çy ®ñ cho nªn hiÖu qña cßn thÊp so víi mong muèn cña c¸c nhµ gi¸o dôc vµ c¸c bËc phô huynh. Víi nh÷ng lý do trªn t«i mong muèn ®­îc gãp mét phÇn nhá bÐ cña m×nh vµo viÖc nghiªn cøu ch­¬ng tr×nh ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ t«i ®· chän ®Ò tµi : “M« t¶ c¸c kiÓu c©u trong lêi nãi cña trÎ 4 - 5 tuæi” II. Môc ®Ých nghiªn cøu: X¸c ®Þnh ®­îc ®Æc ®iÓm ph¸t triÓn cña viÖc sö dông c¸c kiÓu c©u trong lêi nãi cña trÎ 4 - 5 tuæi. Tõ ®ã rót ra kÕt luËn s­ ph¹m cho viÖc ®Þnh h­íng nghiªn cøu c¸c ph­¬ng ph¸p, biÖn ph¸p ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ ë løa tuæi nµy. III. NhiÖm vô nghiªn cøu 1. Nghiªn cøu c¬ së lý luËn cã liªn quan ®Õn sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ 4 - 5 tuæi. 2. Kh¶o s¸t, nghiªn cøu c¸c kiÓu c©u trong lêi nãi cña trÎ 4 - 5 tuæi, chØ râ ®Æc ®iÓm ph¸t triÓn trong lÜnh vùc nµy. 3. §­a ra mét sè kÕt luËn s­ ph¹m cã liªn quan ®Õn sù ph¸t triÓn n¨ng lùc sö dông c©u trong giao tiÕp cña trÎ 4 - 5 tuæi. IV. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu: 1. §äc tµi liÖu liªn quan ®Õn ®Ò tµi nghiªn cøu; t×m vµ ph©n läai c¸c s¸ch, tµi liÖu, c¸c c«ng tr×nh nghiªn cøu t©m lý, gi¸o dôc cña c¸c nhµ khoa häc trong vµ ngoµi n­íc ®Ó biÕt cuèn nµo nªn ®äc tr­íc, cuèn nµo ®äc sau. §äc kü ®Ó ghi chÐp, cßn cuèn nµo chØ ®Ó ®äc tham kh¶o. 2. §iÒu tra kh¶o s¸t vÒ thùc tr¹ng ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña trÎ mÉu gi¸o 4 - 5 tuæi th«ng qua viÖc quan s¸t tù nhiªn khi trÎ tù nãi, khi trÎ giao tiÕp víi nhau hoÆc trong nh÷ng tiÕt häc, nh÷ng t×nh huèng s­ ph¹m gi÷a c« vµ trÎ. TÊt c¶ nh÷ng quan s¸t ®­îc ®Òu l­u l¹i trong hå s¬ riªng cña tõng trÎ. 3. KÕt qu¶ nghiªn cøu b»ng to¸n häc. V. Kh¸ch thÓ vµ ®èi t­îng nghiªn cøu: 1. Kh¸ch thÓ nghiªn cøu. 10 ch¸u líp mÉu gi¸o 4 - 5 tuæi tr­êng mÇm non B¶o HiÖu - Yªn Thuû - Hoµ B×nh. B»ng viÖc m« t¶ lêi nãi cña c¸c ch¸u trong mäi ho¹t ®éng trong ngµy cña trÎ th«ng qua viÖc ghi chÐp. 2. §èi t­îng nghiªn cøu: Lêi nãi cña trÎ 4 - 5 tuæi sö dông trong giao tiÕp hµng ngµy t¹i tr­êng mÇm non. PhÇn thø hai: Néi dung nghiªn cøu Ch­¬ng I: Nh÷ng c¬ së lý luËn vÒ sù ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña trÎ mÉu gi¸o I. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña trÎ §Ó cã vèn kiÕn thøc vµ ng«n ng÷ phong phó, dåi dµo th× ®øa trÎ cÇn ph¶i qua mét qu¸ tr×nh l©u dµi tiÕp xóc, giao tiÕp víi m«i tr­êng xung quanh, m«i tr­êng x· héi. Giai ®o¹n ®Çu tiªn trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ lµ tõ 0 -1 tuæi. §©y lµ giai ®o¹n tiÒn ng«n ng÷ nãi xuÊt hiÖn ©m thanh khãc oa…oa…hoÆc mét sè ©m ®¬n nh­ a, ¬… §Õn giai ®o¹n sau lµ ng«n ng÷ nãi (1 - 4 tuæi) khëi ®Çu lµ xuÊt hiÖn tõ Ba, bµ sau ®ã lµ mÑ, cha vµ nh÷ng c©u ®¬n rót gän nh­ ¨n c¬m, ®i ch¬i… ®Õn 4 tuæi trÎ nãi ®­îc c¸c c©u c¬ b¶n víi kho¶ng 1500 ®Õn 2000 tõ c¸c lo¹i kh¸c nhau. Tuy nhiªn, c¸c c©u ch­a ®­îc s¾p xÕp theo logich. Giai ®o¹n cuèi 4- 6 tuæi lµ giai ®o¹n hoµn thiÖn ng«n ng÷, vèn tõ trÎ ph¸t triÓn toµn diÖn, phong phó vµ nhanh chãng, v­ît ra khái ph¹m vi cuéc sèng hµng ngµy. TrÎ lµm chñ ®­îc lêi m×nh nãi, ®· kÓ ®­îc c¸c c©u chuyÖn cã néi dung ®¬n gi¶n, sè l­îng tõ cña trÎ t¨ng theo thêi gian cïng th¸ng tuæi cña trÎ, vèn tõ cña trÎ ®­îc më réng, viÖc ph¸t ©m dÇn dÇn chÝnh x¸c nh­ Bµ ¬i, mÑ ¬i… VÒ sau ng«n ng÷ cña trÎ b¾t ®Çu m¹ch l¹c trong giao tiÕp ng«n ng÷. TrÎ b¾t ®Çu n¾m ®­îc vµ sö dông c¸c h×nh thøc ng÷ ph¸p. ViÖc lÜnh héi c¸c h×nh thøc ng÷ ph¸p cña tiÕng mÑ ®Î ph¸t triÓn sù nh¹y c¶m cña ng«n ng÷ ë ®øa trÎ. Th­êng trong khi ch¬i trÎ tù chän c¸c tõ cã ý nghÜa s¾c th¸i nhÊt ®Þnh, viÖc n¾m ng«n ng÷ cã ý nghÜa to lín ®èi víi c¸c mÆt ph¸t triÓn t©m lý kh¸c nhau cña ®øa trÎ ®Ó ng­êi lín ®iÒu chØnh ho¹t ®éng cña nã. Nh÷ng qu¸ tr×nh t©m lý nh­ tri gi¸c, t­ duy, t­ëng t­¬ngk cña trÎ ®­îc c¶i t¹o d­íi ¶nh h­ëng cña ng«n ng÷. Tuy nhiªn, qu¸ tr×nh n¾m v÷ng ng«n ng÷ l¹i phô thuéc vµo sù ph¸t triÓn ho¹t ®éng cña trÎ trong qu¸ tr×nh tri gi¸c, t­ duy. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ng«n ng÷ trong tr­êng mÇm non nh­ vËy, Song qua mçi thêi kú theo sù ph¸t triÓn chung cña x· héi th× ng«n ng÷ l¹i cã sù thay ®æi. ChÝnh v× vËy mµ cã nhiÒu nhµ khoa häc, nhiÒu t¸c gi¶ nghiªn cøu vÒ vÊn ®Ò nµy vµ mçi t¸c gi¶ cã sù nghiªn cøu riªng cña m×nh. Nãi tãm l¹i sù ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña trÎ lµ rÊt cÇn thiÕt. Song muèn t¸c ®éng s­ ph¹m cã hiÖu qu¶ th× ®iÒu quan träng cña nhµ nghiªn cøu lµ dùa trªn nh÷ng luËn ®iÓm, c¸ch ®¸nh gi¸ cña c¸c nhµ khoa häc vÒ ®Æc ®iÓm ph¸t triÓn ng«n ng÷ trÎ. ViÖc n¾m ®­îc sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña trÎ ta thÊy ®­îc trÎ 4 - 5 tuæi ng«n ng÷ ®· hoµn thiÖn ®Æc biÖt lµ ng÷ ph¸p. Cïng víi sù ph¸t triÓn x· héi ng«n ng÷ cña trÎ còng ph¸t triÓn phong phó h¬n. Th«ng qua c¸c t­ liÖu cña c¸c nhµ nghiªn cøu tr­íc ®©y th× ®èi víi trÎ 4 - 5 tuæi xÐt vÒ lo¹i h×nh cña côm tõ, c©u ®¬n hai thµnh phÇn, c©u phøc hîp th× sè l­îng kh«ng t¨ng nh­ng vÒ cÊu tróc cña tõng lo¹i c©u th× cã sù ph¸t triÓn c¸c thµnh phÇn cña c©u cã cÊu tróc tÇng bËc, biÕt tãm t¾t c©u chuyÖn theo ®óng tr×nh tù, thËm chÝ c¸c ch¸u cßn kÓ ®­îc mét c¸ch hoµn chØnh. §ång thêi, c¸c c©u chÝnh phô cña trÎ 4 - 5 tuæi còng ®Çy ®ñ h¬n. C©u nãi cña trÎ còng m¹ch l¹c h¬n. Ng÷ ph¸p ®· ®­îc hoµn thiÖn, trÎ hoµn toµn lµm chñ ®­îc lêi nãi cña m×nh vÒ có ph¸p, ng÷ ph¸p, ng÷ ®iÖu. C¸c c©u chuyÖn kÓ tuy cßn s¬ l­îc vÒ néi dung vµ c¸c chi tiÕt nh­ng ®· béc lé ®­îc cèt truyÖn theo logich thêi gian, kh«ng gian nhÊt ®Þnh. Cã thÓ nãi: trÎ em tr­íc tuæi ®i häc ®· cã kh¶ n¨ng nãi víi t­ c¸ch lµ ph­¬ng tiÖn giao tiÕp t­ duy. Víi trÎ mÉu gi¸o 4 - 5 tuæi ta thÊy trÎ cµng tÝch cùc giao tiÕp th× ng«n ng÷ cµng ph¸t triÓn, c©u ®­îc më réng thµnh nhiÒu lo¹i kh¸c nhau, ®a d¹ng h¬n, phong phó h¬n, trÎ sö dông ®­îc c¸c c©u ngµy cµng phï hîp víi ng÷ c¶nh, hoµn c¶nh giao tiÕp. §ång thêi, trÎ biÕt biÓu lé th¸i ®é, s¾c th¸i cña c©u nãi trong khi giao tiÕp. Nãi chung vÒ ng÷ ph¸p trÎ 4 - 5 tuæi ®· biÕt sö dông phï hîp h¬n, râ rµng m¹ch l¹c lµ ®iÒu kiÖn chuÈn bÞ cho trÎ vµo häc tr­êng phæ th«ng sau nµy. II. Vai trß cña ng«n ng÷ ®èi víi sù ph¸t triÓn cña trÎ 4 - 5 tuæi. Ng«n ng÷ cã vai trß rÊt lín trong sù ph¸t triÓn toµn diÖn cña trÎ, ng«n ng÷ lµ ph­¬ng tiÖn giao tiÕp quan träng nhÊt, ®Ó cã ng«n ng÷ hoµn chØnh th× trÎ ph¶i cã vèn tõ phong phó v× tõ lµ yÕu tè v« cïng quan träng, nã lµ nguyªn vËt liÖu ®Ó x©y dùng ng«n ng÷, hiÓu ®­îc tõ lµ thao t¸c ®Çu tiªn, c¬ b¶n ®Ó gióp trÎ lÜnh héi ®­îc ng«n ng÷ cña ®èi t­îng vµ biÕn nã thµnh ng«n ng÷ cña c¸ nh©n. NÕu trÎ kh«ng hiÓu ®­îc ý nghÜa cña tõ th× trÎ kh«ng thÓ ph¸t triÓn ®­îc ng«n ng÷ vµ chøc n¨ng t©m lý kh¸c nh­ tri gi¸c, t­ duy, t­ëng t­îng… NÕu chØ biÕt sö dông tõ th× ch­a ®øng xö, bëi nÕu giao tiÕp víi nhau b»ng c¸c tõ rêi r¹c th× ng­êi nghe kh«ng hiÓu ®­îc ng­êi nãi ®Þnh nãi g× vµ ®ång th¬× víi kh¶ n¨ng hiÓu tõ vµ sö dông tõ th× viÖc liªn kÕt gi÷a c¸c tõ thµnh mét c©u cã vai trß cùc kú quan träng, gióp cho qu¸ tr×nh giao tiÕp trë nªn thuËn lîi, thÓ hiÖn kh¶ n¨ng t­ duy cña trÎ. H¬n n÷a trÎ 4 - 5 tuæi ®· vµ ®ang thùc hiÖn ho¹t ®éng chñ ®¹o cña m×nh lµ ho¹t ®éng vui ch¬i. Trong vui ch¬i trÎ giao tiÕp víi nhau vµ tõ ®©y ng«n ng÷ cña trÎ ®­îc h×nh thµnh. §©y lµ mèc ®¸nh gi¸ c¬ b¶n cho sù chuyÓn biÕn vÒ chÊt cña trÎ ë ph­¬ng tiÖn ng«n ng÷ chuÈn bÞ cho trÎ b­íc vµo ho¹t ®éng häc tËp sau nµy. Ng«n ng÷ chÝnh lµ c«ng cô gióp trÎ tæ chøc vui ch¬i vµ giao tiÕp víi nhau. ChÝnh trong lóc ch¬i trÎ häc ®­îc c¸c tõ míi, tËp thÓ hiÖn ý nghÜ cña m×nh mét c¸ch m¹ch l¹c cïng víi b¹n ch¬i. VËy cã thÓ nãi nhê cã ng«n ng÷ trÎ lín lªn mét c¸ch b×nh th­êng, tiÕp thu dÔ dµng nh÷ng kinh nghiÖm lÞch sö x· héi loµi ng­êi ®Ó l¹i. Ch­¬ng II. M« t¶ qu¸ tr×nh nghiªn cøu I. Thùc tr¹ng tr­êng mÇm non vµ ng«n ng÷ cña trÎ Tr­êng mÇm non B¶o HiÖu - Yªn thuû - Hoµ B×nh mµ t«i nghiªn cøu cã c¬ së vËt chÊt t­¬ng ®èi tèt so víi c¸c tr­êng trong huyÖn, ®· cã bé ®å ch¬i ngoµi trêi nh­ xÝch ®u, ®u quay, s©n ch¬i, cÇu tr­ît; trong líp còng cã ®å dïng ®å ch¬i phôc vô cho ho¹t ®éng häc tËp vµ ho¹t ®éng vui ch¬i, sinh ho¹t hµng ngµy. Tõ ®ã trÎ cµng cã ®iÒu kiÖn sö dông ng«n ng÷ cña m×nh khi giao tiÕp , trÎ cµng tiÕp xóc víi ®å ch¬i bao nhiªu th× sù hiÓu biÕt cña trÎ cµng phong phó vµ vèn tõ cña trÎ cµng ph¸t triÓn. Gi¸o viªn d¹y líp 4 - 5 tuæi tuæi lµ c« Bïi ThÞ H­¬ng vµ c« Bïi ThÞ Th¾ng. C¸c c« ®Òu cã kinh nghiÖm trong gi¶ng d¹y vµ ch¨m sãc trÎ. §ång thêi c¸c c« ®Òu lµ ng­êi yªu mÕn trÎ say mª víi c«ng viÖc. Trong qu¸ tr×nh gi¶ng d¹y c¸c c« ®· chó ý ®Õn viÖc ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ, bëi v× ®©y lµ løa tuæi ph¸t triÓn ng«n ng÷ m¹nh nhÊt trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña ®êi ng­êi. VËy mÆc dï ë tr­êng mÇm non hiÖn nay ch­a cã tiÕt häc ph¸t triÓn ng«n ng÷ riªng biÖt mµ chØ th«ng qua c¸c tiÕt häc kh¸c nh­ v¨n häc, m«i tr­êng xung quanh Gi¸o viªn ®· d¹y vµ h­íng dÉn trÎ nãi ®óng c©u khi ch¸u nãi c©u ch­a ®Çy ®ñvµ ch­a chÝnh x¸c. D¹y trÎ nãi l¹i c©u cho ®óng hoÆc khi ch¬i c« gi¸o cã thÓ t¹o t×nh huèng giao tiÕp víi trÎ vµ tù d¹y trÎ giao tiÕp víi nhau. MÆc dï c« gi¸o ®· chó ý rÌn luyÖn ng«n ng÷ cho trÎ nh­ng trong c¸c giê häc c« ch­a tÝch cùc gäi trÎ lªn tr¶ lêi mµ chØ gäi mét sè trÎ th«ng minh, nhanh nhÑn; cßn nh÷ng trÎ chËm vµ nhót nh¸t suèt c¶ buæi c« kh«ng hái vµ trÎ kh«ng ®­îc tr¶ lêi chót nµo. Mét ®iÒu h¹n chÕ trong qu¸ tr×nh ch¬i lµ trÎ lu«n ph¶i cè ®Þnh vai ch¬i, kh«ng ®­îc lu©n chuyÓn vai ch¬i dÉn ®Õn trÎ nhµm ch¸n kh«ng høng thó nhËp vai. VD: TrÎ ®ãng vai c« gi¸o th× suèt tõ ®Çu ®Õn cuèi n¨m chØ ®ãng vai c« gi¸o. ë løa tuæi nµy trÎ rÊt hiÕu ®éng, lu«n muèn t×m tßi kh¸m ph¸ sù vËt xung quanh nªn trÎ th­êng lu«n måm hái, nãi, kÓ. §iÒu nµy chøng tá ng«n ng÷ cña trÎ ph¸t triÓn kh«ng ngõng, c¸c ch¸u lu«n cã nhu cÇu giao tiÕp víi b¹n bÌ, c« gi¸o vµ mäi ng­êi xung quanh. TrÎ hái vÒ nh÷ng ®iÒu ch­a biÕt, trÎ kÓ vÒ nh÷ng ®iÒu ®· biÕt. Nh­ng do trÎ nãi tù do nhiÒu nªn c« kh«ng thÓ söa sai hÕt. ë tr­êng mÇm non v× ch­a cã tiÕt d¹y ph¸t triÓn ng«n ng÷ riªng biÖt mµ chØ th«ng qua c¸c tiÕt häc kh¸c, ho¹t ®éng kh¸c mµ trÎ l¹i tù nhiªn tho¶i m¸i trong giao tiÕp nªn c©u nãi cña trÎ nhiÒu khi ch­a chÝnh x¸c, tÊt c¶ ng«n ng÷ trÎ n¾m b¾t ®­îc ®Òu lµ gi¸n tiÕp. Bªn c¹nh ®ã c« gi¸o nhiÒu khi ch­a chó ý ®Õn môc ®Ých cña sù ph¸t triÓn ng«n ng÷, nªn qua thùc tÕ cho thÊy trÎ nãi nhiÒu lo¹i c©u nh­ng ®«i khi c©u mµ trÎ nãi ch­a ®­îc c©n nh¾c, suy nghÜ kü cµng. §Ó thÊy ®­îc møc ®é ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña trÎ thÓ hiÖn ra sao, phÇn sau t«i sÏ m« t¶ kü toµn bé c©u nãi cña trÎ mµ t«i ®· ghi chÐp ®­îc trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn. II. M« t¶ qu¸ tr×nh nghiªn cøu TrÎ 4 - 5 tuæi ®· cã sù ph¸t triÓn ng«n ng÷ kh¸ cao, c©u nãi cña trÎ kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ c©u cã hai thµnh phÇn chÝnh (chñ ng÷ vµ vÞ ng÷) mµ hÇu hÕt ®Òu ®­îc më réng. §ång thêi, trÎ cã kh¶ n¨ng kÓ l¹i c¸c sù viÖc ®· x¶y ra hµng ngµy b»ng hµng lo¹t c¸c c©u ®¬n nèi tiÕp, trÎ ®· hiÓu ®­îc lêi nãi g¾n víi nh÷ng hoµn c¶nh nhÊt ®Þnh. Trong thêi gian nghiªn cøu t«i ®· b¸m s¸t vµo c¸c tiªu chÝ ®ã ®Ó ®¸nh gi¸ ë løa tuæi nµy c¸c ch¸u th­êng dïng c¸c lo¹i c©u nµo, lo¹i c©u nµo míi xuÊt hiÖn, tû lÖ gi÷a c¸c c©u ra sao…? §ång thêi t«i ®¸nh gi¸, t×m hiÓu, xem xÐt kh¶ n¨ng n¾m b¾t c¸c kiÓu c©u nãi cña trÎ nh­ thÕ nµo? trÎ ph¸t ng«n, chän tõ vµ lùa chän cÊu tróc ng÷ ph¸p ra sao? Thêi gian t«i tiÕn hµnh thùc nghiÖm lµ 5 tuÇn, t«i ®· chän 10 ch¸u (trong ®ã cã c¶ trÎ trai vµ g¸i) ë líp mÉu gi¸o nhì 4 - 5 tuæi. C¸c ch¸u ®Òu cã søc khoÎ tèt, ph¸t triÓn b×nh th­êng. Sau khi chän trÎ b»ng ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu chÝnh lµ ghi chÐp vµ quan s¸t tù nhiªn tÊt c¶ c¸c c©u nãi cña trÎ th«ng qua g׬ häc, giê ch¬i vµ c¸c ho¹t ®éng trong ngµy, t«i ®· thu ®­îc kÕt qu¶ lµ 839 c©u nãi cña trÎ. * 10 ch¸u t«i chän vµ nghiªn cøu: Stt Hä vµ tªn Ngµy th¸ng n¨m sinh 1 NguyÔn c«ng hËu 10/8/1999 2 Tr­¬ng thÞ ph­¬ng 9/3/1999 3 ®inh ngäc tuyÕn 1/7/1999 4 Vò trung ®øc 2/9/1999 5 Lª thanh thuû 6/9/1999 6 NguyÔn thu trang 5/9/1999 7 Bïi thÞ ngäc 7/2/1999 8 NguyÔn ®øc nghÜa 6/9/1999 9 Bïi diÖu linh 2/6/2000 10 Bïi v¨n ®ång 3/2/2000 Ngoµi ghi chÐp tù nhiªn chóng t«i cßn gîi ý ®Ó trÎ giao tiÕp mét c¸ch tho¶i m¸i. Nh÷ng c©u nãi cña trÎ ®­îc t«i ghi chÐp l¹i trong sæ theo tr×nh tù tõng ngµy,víi mäi ho¹t ®éng cña tõng trÎ. KÕt qu¶ thu ®­îc sau thùc nghiÖm t«i lËp b¶ng ph©n lo¹i c©u nãi cña 10 trÎ víi néi dung lµ c©u ®¬n, c©u ghÐp, c©u ®Æc biÖt, tæng sè c©u vµ ®­îc ph©n lo¹i, t«i ®¸nh gi¸ møc ®é sö dông c©u mµ trÎ nãi ®­îc, lËp % c©u trÎ nãi ®­îc trªn tæng sè ®ã lµ tû lÖ c©u nãi ®óng vµ c©u nãi kh«ng ®óng. Bªn c¹nh viÖc ph©n lo¹i ®Ó ®¸nh gi¸ møc ®é ph¸t triÓn ng«n ng÷ th× riªng vÒ ng÷ ph¸p t«i cßn ®¸nh gi¸ møc ®é ph¸t triÓn cña bÐ trai vµ bÐ g¸i. So s¸nh kh¶ n¨ng sö dông c©u gi÷a trÎ trai vµ g¸i: Lo¹i c©u Tæng sè c©u cña ch¸u trai Tæng sè c©u cña ch¸u g¸i So s¸nh c©u nãi cña trÎ trai vµ g¸i C©u nãi chung TrÎ trai, trÎ g¸i C©u ®¬n TrÎ trai, trÎ g¸i C©u ghÐp TrÎ trai, trÎ g¸i Th«ng qua c¸c b¶ng trªn t«i ®¸nh gi¸ ®­îc lo¹i c©u nµo trÎ hay dïng vµ víi lo¹i c©u ®ã th× trÎ tr¶ nµo nãi nhiÒu h¬n. Cïng víi viÖc ®¸nh gi¸ sù ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña trÎ 4 - 5 tuæi vÒ ng÷ ph¸p b»ng c¸ch ph©n tÝch kÕt cÊu lo¹i c©u, t«i kÕt hîp ph©n lo¹i theo môc ®Ých nãi lµ thÓ hiÖn hoµn c¶nh trÎ ®­îc giao tiÕp. H¬n n÷a, ®Ó m« t¶ c©u nãi cña trÎ ®Çy ®ñ h¬n, râ rµng h¬n nhê ®ã ta biÕt ®­îc trÎ sö dông c©u cã ®óng ng÷ c¶nh kh«ng vµ th¸i ®é cña trÎ trong giao tiÕp nh­ thÕ nµo? Qua nghiªn cøu t«i thÊy cã ch¸u nãi theo sù t­ëng t­îng. Tuy lµ trÎ t­ëng t­îng nh­ng nh÷ng c©u trÎ nãi kh«ng hÒ rêi r¹c, cã ý hoµn toµn m¹ch l¹c, cÊu tróc logich, nh­ng cã nhiÒu trÎ nãi ch­a tèt, cßn l¾p b¾p, lÆp tõ, thiÕu thµnh phÇn nßng cèt trong c©u nh­ chñ ng÷, vÞ ng÷. §Ó hiÓu thªm vÒ nguyªn nh©n, møc ®é ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña trÎ t«i sö dông phiÕu víi phô huynh. T«i ®­îc gia ®×nh c¸c ch¸u gióp ®ì rÊt nhiÖt t×nh trong viÖc tr¶ lêi phiÕu ®iÒu tra. PhiÕu ®iÒu tra gåm 18 môc hái vÒ bè, mÑ, nghÒ nghiÖp, tr×nh ®é häc vÊn cña bè mÑ… T«i thÊy tuú theo tr×nh ®é häc vÊn, kinh tÕ gia ®×nh, nghÒ nghiÖp cña bè mÑ c¸c ch¸u kh¸c nhau th× sù ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña trÎ còng kh¸c nhau. Qua thùc tÕ cho thÊy, nh÷ng trÎ mµ bè mÑ cã ®iÒu kiÖn quan t©m ch¨m sãc con trªn mäi lÜnh vùc nhiÒu h¬n nh÷ng trÎ cã hoµn c¶nh gia ®×nh ng­îc laÞ. Cã nh÷ng trÎ kh«ng ®i nhµ trÎ mµ ®Õn 3 tuæi ®Õn líp mÉu gi¸o; cã nh÷ng trÎ 1 tuæi ®· ®­îc ®Õn tr­êng. §©y còng lµ yÕu tè kh«ng nhá ¶nh h­ëng ®Õn sù ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña trÎ. Nhu cÇu giao tiÕp cña trÎ ®­îc thÓ hiÖn khi trÎ ®­îc ®¸p øng ®Çy ®ñ hay kh«ng ®Çy ®ñ ®å dïng, ®å ch¬i. Th­êng trÎ nµo ®­îc ho¹t ®éng víi ®å ch¬i nhiÒu th× ho¹t ®éng cña trÎ ®­îc tù nhiªn h¬n. TÊt c¶ c¸c phô huynh mµ t«i gÆp gì ®· gióp ®ì t«i nhiÖt t×nh vµ hiÓu râ tÇm quan träng trong viÖc ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ. MÆc dï vËy vÉn cßn h¹n chÕ vÒ c¬ së vËt chÊt, ph­¬ng tiÖn cßn thiÕu, líp häc chËt chéi, c¸c ch¸u th× ®«ng nªn chØ ghi chÐp lµ chñ yÕu. Qua viÖc ghi chÐp trong 5 tuÇn c¸c c©u nãi cña 10 ch¸u, t«i ghi ®­îc 839 c©u. Trong ®ã: - C©u ®¬n: 356 - C©u ghÐp: 393 - C©u ®Æc biÖt: 90 - C©u sai: 103 Nãi chung trÎ cã kh¶ n¨ng nãi tèt, Ýt nãi lo¹i c©u phèi hîp, biÕt nãi ®óng ng÷ c¶nh. PhiÕu ®iÒu tra phô huynh tõng trÎ Néi dung phiÕu ®iÒu tra: 1. Hä tªn trÎ Ngµy th¸ng n¨m sinh 2. Hä vµ tªn bè: NghÒ nghiÖp: Tr×nh ®é häc vÊn: 3. Hä vµ tªn mÑ NghÒ nghiÖp: Tr×nh ®é häc vÊn: 4. ë nhµ anh chÞ cã giµnh nhiÒu thêi gian ®Ó nãi chuyÖn víi ch¸u kh«ng? 5. Ch¸u ®i häc mÇm non tõ lóc mÊy th¸ng tuæi? cã th­êng xuyªn kh«ng? 6. ë tr­êng ch¸u cã häc ®­îc nhiÒu (®äc th¬, kÓ chuyÖn, häc ch÷, häc sè…) kh«ng? ë nhµ anh chÞ th­êng kÌm ch¸u nh÷ng g×? 7. VÒ nhµ ch¸u cã hay ®äc, hay h¸t, ®äc th¬, kÓ chuyÖn cho mäi ng­êi nghe kh«ng? 8. Khi ë nhµ ch¸u cã hay th­êng xuyªn kÓ nh÷ng chuyÖn x¶y ra ë líp kh«ng? 9. Ch¸u cã th­êng xuyªn trß chuyÖn víi mäi ng­êi kh«ng? 10. Ch¸u cã hay hái vÒ nh÷ng ®iÒu ch¸u ch­a biÕt kh«ng? 11. Ch¸u cã anh chÞ ë cïng kh«ng? 12. Ch¸u cã nhiÒu anh chÞ ®Ó ch¬i kh«ng? 13. Gia ®×nh cã nhiÒu thêi gian ®Ó quan t©m ®Õn ch¸u kh«ng? 14. ë nhµ ch¸u cã nhiÒu ®å ch¬i kh«ng? 15. Ch¸u cã thÝch ch¬i víi nh÷ng con vËt nu«i trong gia ®×nh kh«ng? 16. Ch¸u cã hay b¾t ch­íc lêi nãi, ho¹t ®éng cña ng­êi kh¸c kh«ng? 17. §èi víi ng­êi l¹ ch¸u nh­ thÕ nµo? 18. Anh chÞ ghi l¹i gióp t«i nh÷ng c©u nãi cña trÎ khi trÎ nãi chuyÖn, häc hái mäi ng­êi. T«i ®· ph¸t cho mçi phô huynh mét phiÕu ®iÒu tra vµ ®· ®­îc sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña mäi ng­êi trong c«ng viÖc tr¶ lêi phiÕu ®iÒu tra. PhiÕu ®iÒu tra gåm 18 môc mµ qua ®ã t«i ®· n¾m b¾t ®­îc cô thÓ gia ®×nh tõng ch¸u. Tõ nh÷ng ®iÒu kiÖn hßan c¶nh kh¸c nhau nªn viÖc quan t©m, ch¨m sãc cña tõng gia ®×nh lµ kh«ng gièng nhau. Qua qu¸ tr×nh ®iÒu tra, nghiªn cøu t«i ®· cã nhiÒu thuËn lîi nh­ng còng gÆp mét sè khã kh¨n: - Khi nghiªn cøu th× ph­¬ng ph¸p ghi chÐp lµ chñ yÕu - Mét sè ch¸u cßn rôt rÌ ch­a m¹nh d¹n trong c¸c ho¹t ®éng. - Gi¸o viªn ch­a chó ý l¾m ®Õn viÖc rÌn luyÖn ng«n ng÷ cho trÎ. §Ó ®¸nh gi¸ ®­îc møc ®é ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña trÎ 4 - 5 tuæi, ng­êi nghiªn cøu ph¶i c«ng phu ghi chÐp tØ mØ c©u nãi cña trÎ khi giao tiÕp tù nhiªn vµ cã thÓ hái trÎ mét sè c©u hái. Trong qu¸ tr×nh ghi chÐp t«i ph©n lo¹i c©u nh­: Cã bao nhiªu c©u ®¬n, bao nhiªu c©u ghÐp, c©u ®Æc biÖt, c©u sai… Ch­¬ng II: M« t¶ qu¸ tr×nh nghiªn cøu I. Thùc tr¹ng tr­êng mÇm non vµ ng«n ng÷ cña trÎ Trong qu¸ tr×nh nghiªn cøu t«i ®· ghi chÐp tÊt c¶ c¸c lo¹i c©u mµ trÎ nãi mét c¸ch trung thùc. Trong ®ã cã 5 ch¸u trai vµ 5 ch¸u g¸i. Sau khi ph©n tÝch kÕt qu¶ nghiªn cøu chóng t«i thÊy sù ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña trÎ 4 - 5 tuæi lµ kh¸c nhau. Qua kÕt qu¶ nghiªn cøu ghi ®­îc 839 c©u cña 10 ch¸u, tÝnh trung b×nh mçi trÎ nãi ®­îc 83 c©u trong ®ã trÎ dïng c©u ®¬n nhiÒu nhÊt, v× lo¹i c©u ®¬n lµ c©u ng¾n dÔ dïng. C©u ghÐp còng ®­îc sö dông kh¸ ®a d¹ng, sè l­îng lµ 393 c©u trong ®ã c©u ghÐp chÝnh phô, nguyªn nh©n vµ kÕt qu¶ chiÕm ­u thÕ. Mçi trÎ nãi ®­îc nhiÒu lo¹i c©u kh¸c nhau, trÎ dïng nhiÒu c©u ®¬n h¬n c©u phøc. Tõ viÖc ®¸nh gi¸ c¸c lo¹i c©u theo tû lÖ so víi tæng sè c©u mµ trÎ nãi ®­îc t«i ®¸nh gi¸ ®­îc sù ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña trÎ ®ang ë møc ®é nµo vÒ ph­¬ng diÖn ng÷ ph¸p. B¶ng 1: Ph©n lo¹i c©u vµ tû lÖ % tõng lo¹i c©u ®èi víi trÎ (th¸ng tuæi cña trÎ tÝnh tõ khi trÎ sinh ®Õn th¸ng 5/2004) Hä vµ tªn Løa tuæi Tæng sè c©u C©u ®¬n C©u ghÐp C©u ®Æc biÖt C©u ®óng C©u sai NguyÔn c«ng hËu 56 71 77 66,20% 16 22,54% 8 58 81,69% 13 18,3% Tr­¬ng thÞ ph­¬ng 61 73 51 69,86% 15 20,55% 7 62 84,93% 11 15,0% ®inh ngäc tuyÕn 57 85 55 64,71% 19 22,35% 11 64 75,29% 21 24,7% Vò trung ®øc 55 68 42 61,76% 19 27,94% 7 59 86,76% 9 13,2% Lª thanh thuû 55 95 67 70,53% 17 17,89% 11 74 77,89% 21 22,1% NguyÔn thu trang 55 94 53 56,38% 27 28,72% 14 78 82,98% 16 17,0% Bïi thÞ ngäc 62 93 71 76,34% 13 13,98% 9 79 84,95% 14 15,0% NguyÔn ®øc nghÜa 55 99 65 65,66% 22 22,22% 12 92 92,93% 7 7,0% Bïi diÖu linh 58 71 45 65,36% 19 26,76% 7 59 83,10% 12 16,9% Bïi v¨n ®ång 62 90 74 82,22% 10 11,11% 6 72 80,0% 18 20,0% Th«ng qua b¶ng trªn ta thÊy cã sù chªnh lÖch vÒ møc ®é sö dông c©u cña trÎ, cã trÎ nãi nhiÒu, cã trÎ nãi Ýt, tû lÖ gi÷a c©u ®¬n vµ c©u ghÐp cã sù chªnh lÖch nh­ ch¸u NguyÔn C«ng HËu tû lÖ 3 : 1; ch¸u Bïi V¨n §ång 7 : 1; ch¸u Bïi DiÖu Linh 2 : 1 Cã ch¸u nãi Ýt c©u nh­ng sè l­îng c©u ®óng cao nh­ ch¸u Vò Trung §øc v× ch¸u nãi ®­îc 68 c©u trong ®ã 42 c©u ®¬n, 19 c©u ghÐp, 7 c©u ®Æc biÖt vµ 9 c©u sai. Ch¸u Bïi DiÖu Linh nãi 71 c©u trong ®ã 4 - 5 tuæi c©u ®¬n, 19 c©u ghÐp, 7 c©u ®Æc biÖt vµ 12 c©u sai (c©u sai ë ®©y lµ c©u rót gän, sai chÝnh t¶, sai thµnh phÇn, c©u nãi kh«ng m¹ch l¹c) Ngoµi ra t«i thÊy kh«ng h¼n trÎ Ýt th¸ng tuæi lµ nãi ®­îc Ýt c©u sai vµ chÊt l­îng c©u ®óng thÊp mµ ng­îc l¹i ch¸u ®ã l¹i nãi vµ sö dông c©u tèt nh­ ch¸u NguyÔn §øc NghÜa 55 th¸ng tuæi cã tû lÖ c©u ®óng chiÕm tíi 92,93%; Ch¸u cã th¸ng tuæi cao nh­ ch¸u Bïi ThÞ Ngäc 62 th¸ng cã tû lÖ c©u ®óng lµ 84,95%. Cã ch¸u nãi Ýt c©u nh­ng l­îng c©u phøc l¹i cao nh­ ch¸u Bïi DiÖu Linh nãi 71 c©u trong ®ã cã 19 c©u phøc ®¹t tû lÖ 26,76 %; Ch¸u Bïi V¨n §ång nãi 90 c©u trong ®ã c©u phøc chØ cã 10 vµ ®¹t 11,11%. Qua nh÷ng ®iÒu ph©n tÝch trªn ®©y chøng tá ng«n ng÷ cña trÎ ph¸t triÓn kh«ng ®ång ®Òu, cã trÎ nãi ch­a tèt, kh¶ n¨ng sö dông c¸c c©u cña trÎ còng kh«ng nh­ nhau. Song nh×n tæng thÓ b¶ng ph©n tÝch trªn t«i thÊy ng«n ng÷ cña trÎ ph¸t triÓn kh¸ tèt kh«ng nh÷ng vÒ sè l­îng mµ c¶ vÒ chÊt l­îng, tû lÖ c©u ®óng cao, c©u ghÐp ®­îc sö dông nhiÒu vµ phøc t¹p h¬n. §ång thêi c¸c c©u nãi cña trÎ râ rµng m¹ch l¹c h¬n. Qua b¶ng trªn ta thÊy c¸c lo¹i c©u trÎ sö dông trong lêi nãi cña m×nh cã tû lÖ trung b×nh lµ: - Lo¹i c©u ®óng: 83,05% - Lo¹i c©u sai: 16,95% - Lo¹i c©u ®¬n: 61,08% - Lo¹i c©u ghÐp: 21,41% Cïng víi sù ph©n tÝch ®Ó thÊy ®­îc c¸c lo¹i c©u trÎ nãi sè l­îng lµ bao nhiªu? tû lÖ thÕ nµo? T«i cßn so s¸nh møc ®é sö dông c©u gi÷a trÎ trai vµ trÎ g¸i. II. Kh¶ n¨ng sö dông c¸c kiÓu c©u theo cÊu tróc. Nh­ chóng ta ®· biÕt xuÊt ph¸t tõ nhu cÇu giao tiÕp ngµy cµng ph¸t triÓn nªn trÎ ®· cã b­íc chuyÓn biÕn tõ thêi kú tiÒn ng«n ng÷ sang thêi kú ng«n ng÷, nhÊt lµ trÎ mÉu gi¸o 5 tuæi th× trÎ b¾t ®Çu sö dông c¸c ký hiÖu ng«n ng÷ mµ trÎ tiÕp thu ®­îc vµo môc ®Ých giao tiÕp cña m×nh. 1. Nãi vÒ c©u ®¬n: TrÎ ®· nãi ®­îc nhiÒu kiÓu c©u kh¸c nhau, trÎ tr­êng më réng c©u ®¬n cã nhiÒu thµnh phÇn vµ cã nhiÒu lo¹i c©u kh¸c nhau, c©u ®¬n cã thµnh phÇn nßng cèt lµ chñ ng÷ vµ vÞ ng÷ còng Ýt dÇn. VD: Ch¸u nhí mÑ (Thu Trang) Ta th­êng gÆp c©u ®¬n më réng cã khi chñ ng÷ lµ ®éng tõ, tÝnh tõ: VD: Xinh mµ khãc nhÌ th× kh«ng ai yªu Cã khi chñ ng÷ lµ mét côm tõ: §oµn tµu nµy ch¹y rÊt nhanh (C«ng HËu) còng cã khi chñ ng÷ lµ mét côm chñ vÞ: Tí sÏ m¸ch ai lµm ®æ c¸i nhµ nµy (§øc NghÜa) Nãi chung trÎ cßn h¹n chÕ viÖc më réng thµnh phÇn chñ ng÷ v× trÎ ch­a hiÓu ®­îc ng÷ ph¸p cña c©u nh­ ng­êi lín. Th­êng lµ trong c©u ®¬n trÎ th­êng dïng danh tõ nh­ng còng cã khi trÎ dïng ®¹i tõ ®Ó thay thÕ. VD: Kia lµ nh÷ng hµng c©y (Tr­¬ng ThÞ Ph­¬ng) CN VN HoÆc : §©y lµ xe cã b¸nh Ngoµi ra trÎ cßn biÕt dïng sè tõ, ®éng tõ VD: 7 tuæi míi lªn líp 1 lµ dèt NhiÒu khi trong ng«n ng÷ cña trÎ c©u cßn ®­îc më réng cã c¸c thµnh phÇn phô kh¸c nh­ bæ ng÷, tr¹ng ng÷. VD: Ch¸u ®· röa ch©n råi nh­ng vÉn cßn bÈn CN VN BN H«m nµo nghØ häc ch¸u ®­îc vÒ quª TN Trong lo¹i c©u cã thµnh phÇn tr¹ng ng÷ lµm thµnh phÇn më réng c©u ch¸u th­êng sö dông nh­ tr¹ng ng÷ chØ nh­îng bé, nguyªn nh©n, môc ®Ých, tr¹ng ng÷ chØ thêi gian. Ngoµi ra tr¹ng ng÷ chØ thêi gian vµ ®Þa ®iÓm trÎ th­êng dïng h¬n. VD: Ngµy mai ch¸u sÏ ®i t¾m biÓn (§øc NghÜa) TN CN VN VÒ tr¹ng ng÷ ch¸u sö dông rÊt ®a d¹ng cã khi ë c¶ ®Çu c©u, cuèi c©u. 2. C©u ghÐp: §Ó më réng sù hiÓu biÕt cña trÎ, ngoµi c©u ®¬n trÎ cßn sö dông nhiÒu lo¹i c©u ghÐp ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu giao tiÕp cña m×nh. C©u ghÐp ®­îc sö dông nhiÒu c©u ghÐp ®¼ng lËp, trÎ m« t¶ c¸c sù vËt, hiÖn t­îng nèi tiÕp nhau: VD: MÑ ch¸u b¸n hµng c¶ ngµy, bè ch¸u chØ ch¬i vi tÝnh (Trung §øc) Cïng víi viÖc sö dông c©u ghÐp ®¼ng lËp, trÎ cßn biÕt sö dông nhiÒu lo¹i c©u ghÐp chÝnh phô ®Ó m« t¶ quan hÖ phô thuéc cña nã VD: - MÑ ®· høa cho con vÒ th¨m ngo¹i sao giê l¹i kh«ng ®i? - Con kh«ng lµm g× mµ b¹n Nam ®¸nh con Ta thÊy trÎ dïng c¸c quan hÖ t­¬ng ph¶n ®Ó nèi tiÕp c¸c sù vËt, hiÖn t­îng, trÎ còng hay dïng c¸c quan hÖ nh­ nh­ng, mµ …. Cïng víi viÖc sö dông c©u ghÐp ®¼ng lËp, trÎ cßn biÕt sö dông nhiÒu lo¹i c©u ghÐp chÝnh phô ®Ó diÔn t¶ mèi quan hÖ phô thuéc gi÷a c¸c sù vËt víi c¸c thuéc tÝnh cña nã. Ta h·y l¾ng nghe c©u nãi cña trÎ: B¹n mµ kh«ng xÕp xong ng«i nhµ nµy th× c« ph¹t ®Êy! (Thu Trang) CN VN CV Qua nh÷ng vÝ dô trªn th× ta thÊy ®­îc ng«n ng÷ cña trÎ ®· ph¸t triÓn h¬n, trÎ ®· biÕt nèi hai vÕ cña c©u b»ng quan hÖ tõ nh­ng, mµ, th×… chÝnh viÖc dïng tõ nh­ vËy cho ta thÊy ®­îc trÎ chÆt chÏ h¬n. §©y chÝnh lµ trÎ ®· ®¹t ®­îc nh÷ng hiÓu biÕt c¬ b¶n ®Ó h×nh thøc hãa b»ng ng«n ng÷ sù nhËn thøc cña m×nh ë c¶ nh÷ng ph¸n ®o¸n vµ suy ®o¸n c¬ b¶n. Tãm l¹i: TrÎ 4 - 5 tuæi ng«n ng÷ cña trÎ ®· ®­îc më réng, c¸c thµnh phÇn nh­ tr¹ng ng÷, ®Þnh ng÷, bæ ng÷ ®¬n thuÇn mµ sù ph¸t triÓn ®ã tËp trung vµo chÝnh b¶n th©n c¸c thµnh phÇn trong c©u nãi cña trÎ. C¸c thµnh phÇn trong c©u ®«i khi cßn ph¸t triÓn t¹o thµnh nh÷ng c©u cã cÊu tróc tõng bËc. ChÝnh sù ph¸t triÓn cña c¸c thµnh phÇn trong c©u nãi cña trÎ ®· thÓ hiÖn sù ph¸t triÓn h¬n h¼n vÒ b¶n chÊt vµ ph¸t triÓn râ rÖt trong viÖc nhËn biÕt thÕ giíi xung quanh trÎ. Víi c¸c sù vËt, hiÖn t­îng trong c¸c mèi quan hÖ nhiÒu mÆt vµ thÓ hiÖn chóng mét c¸ch sinh ®éng, cô thÓ b»ng ng«n ng÷. Song song víi sù ph¸t triÓn cu¶ c©u ®¬n th× c©u ghÐp còng kh«ng kÐm phÇn ph¸t triÓn, c©u ghÐp cña trÎ còng rÊt ®a d¹ng vµ phong phó vÒ thÓ lo¹i. TrÎ ®· biÕt dïng c¸c thµnh phÇn phô kh¸c nh­ tõ ng÷, tr¹ng ng÷, bæ ng÷ ®Ó m« t¶ c¸c sù vËt, hiÖn t­îng mét c¸ch sinh ®éng h¬n. §iÒu ®ã chøng tá cho chóng ta thÊy ®­îc ng«n ng÷ cña trÎ 4 - 5 tuæi ®· phong phó vµ ng÷ ph¸p cÊu tróc còng gÇn nh­ ®Çy ®ñ. III. Kh¶ n¨ng sö dông c¸c lo¹i c©u xÐt theo môc ®Ých nãi. Bªn c¹nh sù ph¸t triÓn vÒ cÊu tróc th× môc ®Ých nãi cña trÎ còng ®­îc thÓ hiÖn râ trong c©u nãi cña m×nh. Trong c©u nãi ®ã biÓu lé râ s¾c th¸i biÓu c¶m cña trÎ v× sù giao tiÕp cña trÎ ®· ®­îc më réng c¶ vÒ kh«ng gian. XÐt theo môc ®Ých nãi n¨ng chóng ta thÊy cã 4 lo¹i c©u: - C©u t­êng thuËt - C©u nghi vÊn - C©u c¶m th¸n - C©u cÇu khiÕn. Trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn mçi lo¹i c©u ®Òu cã nÐt ®Æc tr­ng riªng. Song trong 4 lo¹i c©u trªn trÎ th­êng sö dông nhiÒu nhÊt lµ lo¹i c©u t­êng thuËt vµ c©u nghi vÊn, lo¹i c©u nµy cã sè l­îng nhiÒu vµ ph¸t triÓn h¬n c¶, ta sÏ cïng ph©n tÝch: 1. C©u t­êng thuËt: Lo¹i c©u nµy h×nh thµnh ë trÎ sím nhÊt vµ cã sè l­îng cao nhÊt trong ng«n ng÷. TrÎ th­êng sö dông c©u t­êng thuËt ®Ó nãi t¬Ý c¸c sù vËt, hiÖn t­îng, c¸c ho¹t ®éng sinh ho¹t trong gia ®×nh, líp häc vµ ngoµi x· héi. C©u t­êng thuËt cã 2 d¹ng: C©u kh¼ng ®Þnh vµ c©u phñ ®Þnh. §èi víi trÎ 4 - 5 tuæi t­êng thuËt m« t¶ riªng rÏ tõng vËt, víi nh÷ng ®Æc ®iÓm tÝnh chÊt cña nã kh«ng nhiÒu v× ®©y ë d¹ng ®¬n gi¶n. VD: Hoa ®Ñp qu¸ (Ngäc LuyÕn) TrÎ hay dïng c©u chØ ®èi t­îng mµ hµnh ®éng chØ h­íng vµo thêi gian, ®Þa ®iÓm, tr¹ng th¸i: VD: Bè ch¸u lµm ë tËn ViÖt Tr× (Thanh Thuû) §èi víi trÎ 4 - 5 tuæi c¸c ch¸u th­êng dïng nhiÒu c©u t­êng thuËt ®a d¹ng vµ phong phó. VD: Ch¸u thÝch con gµ nµy v× nã cã bé l«ng rÊt ®Ñp. §ång thêi trÎ cßn thÓ hiÖn sù hiÓu biÕt vÒ mèi quan hÖ gi÷a c¸c hiÖn t­îng trong thiªn nhiªn nh­: - NÕu trêi m­a th× kh«ng ®­îc ®i ch¬i - Trêi n¾ng ®i häc ph¶i ®éi mò. Tãm l¹i: Lo¹i c©u t­êng thuËt trÎ hay dïng nhiÒu nhÊt trong c©u nãi cña m×nh. C¸c c©u nãi ®­îc diÔn ®¹t ë c¸c lo¹i c©u kh¸c nhau, cã thÓ lµ møc ®é hµnh ®éng mèi quan hÖ nh©n qña (nguyªn nh©n vµ kÕt qu¶). Trong hµnh ®éng trÎ ®· biÕt suy ®o¸n t­ëng t­îng ra sù viÖc mét c¸ch logich. TÊt c¶ ®Òu ®Ó diÔn ®¹t mét ®iÒu g× ®ã. 2. C©u nghi vÊn Nh÷ng c©u trÎ th­êng dïng ®ã lµ c©u hái vÒ thÕ giíi xung quanh buéc ng­êi nghe ph¶i tr¶ lêi. H¬n n÷a trÎ cµng lín th× nhu cÇu t×m hiÓu vµ kh¸m ph¸ sù vËt, hiÖn t­îng cµng t¨ng nhanh vµ phong phó vÒ nhiÒu mÆt. VD: Bµ néi ®i ®©u h¶ bè? §©y lµ c¸i g× thÕ ? - C©u hái vÒ tÝnh chÊt: T¹i sao ít l¹i cay? - C©u hái vÒ ®èi t­îng: ChiÕc ¸o ®Ó gãc líp nµy lµ cña ai?… Trong c©u hái trÎ hay dïng tõ “sao” ®Ó hái vÒ nguyªn nh©n x¶y ra sù viÖc. VD: Sao con vÞt l¹i biÕt b¬i h¶ mÑ? (Thanh Thuû) TrÎ hái vÒ c¸c ngµy trong tuÇn: H«m nay lµ thø mÊy?; Ngµy mai cã ®i bµ ngo¹i kh«ng?… Lo¹i c©u nghi vÊn nµy trÎ sö dông nhiÒu vµ c¸c c©u hái ngµy cµng phong phó. Bëi v× trÎ ë løa tuæi nµy tß mß ham hiÓu biÕt, muèn kh¸m ph¸ thÕ giíi xung quanh cho nªn trÎ sö dông nhiÒu c©u hái hoµn toµn phï hîp. 3. C©u cÇu khiÕn: C©u nµy nãi lªn môc ®Ých muèn ng­êi nghe thùc hiÖn VD: §­a ®©y! TÊt c¶ trËt tù kh«ng ®­îc nãi chuyÖn! Víi lo¹i c©u nµy ch¸u th­êng dïng mÖnh lÖnh b¾t buéc ng­êi kh¸c ph¶i lµm. 4. C©u c¶m th¸n: Lµ lo¹i c©u trÎ th­êng dïng ®Ó biÓu hiÖn s¾c th¸i, t×nh c¶m cña m×nh. Th­êng khi trÎ biÓu hiÖn c¸c lo¹i t×nh c¶m kh¸c nhau th× trÎ dïng lo¹i c©u nµy. VD : «i! Nãng qu¸ å! TuyÖt ®Ñp (Thanh Thuû) Nh­ vËy, c©u cÇu khiÕn, c©u c¶m th¸n ®­îc trÎ sö dông còng t­¬ng ®èi nhiÒu. Th­êng trÎ biÓu lé th¸i ®é xóc c¶m cña m×nh ®èi víi nh÷ng ng­êi kh¸c hoÆc b¶n th©n trÎ. Tuy nhiªn, ®Ó phï hîp víi môc ®Ých nãi th× trÎ th­êng xuyªn diÔn ®¹t nh÷ng ®iÒu mµ ch¸u biÕt muèn nãi theo yªu cÇu cña m×nh. Lo¹i c©u nghi vÊn còng ®­îc trÎ hay sö dông v× c©u hái trÎ ®Æt ra lµ yªu cÇu trÎ ng­êi nghe ph¶i gi¶i thÝch cho trÎ hiÓu vÒ nh÷ng ®iÒu mµ trÎ ch­a biÕt. TrÎ 4 - 5 tuæi lµ thêi kú ph¸t triÓn ng«n ng÷ rÊt nhanh. Th«ng qua sù ph©n tÝch kÕt qu¶ nghiªn cøu ®èi víi lo¹i c©u chia theo cÊu tróc chóng t«i thÊy thµnh phÇn trong c©u nãi cña trÎ ph¸t triÓn tõ mét cho ®Õn 1 côm tõ. ChÝnh sù ph¸t triÓn cña c¸c thµnh phÇn trong c©u nãi lµm cho c©u dµi lªn. §ång thêi, kh¶ n¨ng biÓu hiÖn nh÷ng nhËn thøc cña trÎ vÒ thÕ giíi xung quanh víi c¸c sù vËt, hiÖn t­îng vµ c¸c mèi quan hÖ gi÷a chóng ngµy cµng sinh ®éng h¬n. Th«ng qua ®©y chóng ta n¾m ®­îc nh÷ng ®Æc ®iÓm ph¸t triÓn cña trÎ vµ nÕu biÕt c¸ch t¸c ®éng thÝch hîp th× sÏ thóc ®Èy qu¸ tr×nh ph¸t triÓn tèt h¬n, qua ®ã biÕt c¸ch kh¾c phôc nh÷ng khã kh¨n mµ trÎ th­êng gÆp trong khi tiÕp thu vµ sö dông ng«n ng÷. §Ó lµm ®­îc viÖc ®ã ng­êi gi¸o viªn mÇm non lµ ng­êi ®ãng vai trß quan träng. Nh­ chóng ta ®· biÕt trÎ 5 tuæi lµ thêi kú cã kh¶ n¨ng tri gi¸c vÒ mÆt ©m thanh do ®ã ta cÇn ph¶i cã biÖn ph¸p tèt, ë ®©y cÇn cho trÎ nghe mét c¸ch diÔn c¶m c¸c bµi th¬ cã vÇn ®iÖu vµ h×nh ¶nh mét c¸ch sinh ®éng. §ång thêi cho trÎ lµm quen vµ häc hái vÒ c¸c sù vËt, hiÖn t­îng xung quanh. Tõ ®ã gióp trÎ sö dông tõ cho thÝch hîp, ®óng víi nghÜa trong c©u vµ trong c¸c t×nh huèng kh¸c nhau. V× vËy, nÕu ta thùc sù quan t©m tíi trÎ, tíi c¸c ho¹t ®éng vui ch¬i vµ lêi nãi cña trÎ th× chóng ta cÇn hiÓu vµ biÕt c¸ch nãi chuyÖn víi trÎ, t¹o ra nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho trÎ ph¸t triÓn ng«n ng÷ ë mçi ®é tuæi. IV. KÕt luËn vµ nh÷ng kiÕn nghÞ s­ ph¹m Qua viÖc nghiªn cøu, ®iÒu tra, thèng kª vµ ph©n tÝch sè liÖu trªn ®©y ta cã thÓ rót ra nh÷ng kÕt luËn sau: 1. TrÎ mÉu gi¸o 4 - 5 tuæi ë Hoµ B×nh sö dông sè l­îng c©u ghÐp nhiÒu h¬n so víi tû lÖ c©u ®¬n. C©u ®¬n kh«ng ph¶i lµ nh÷ng c©u ®¬n gi¶n mµ th­êng lµ nh÷ng c©u ®¬n më réng. TrÎ cßn sö dông thµnh th¹o c¸c lo¹i c©u ghÐp ®¼ng lËp vµ c©u ghÐp chÝnh phô. 2. TrÎ ®· biÕt nãi c©u phï hîp víi ng÷ c¶nh vµ biÕt biÓu lé th¸i ®é cña m×nh khi giao tiÕp. 3. TrÎ ë løa tuæi nµy cã tû lÖ c©u ®óng cao nh­ng vÉn cßn mét sè c©u sai. 4. Cã sù kh¸c nhau trong viÖc sö dông c©u cña trÎ, nh×n chung th× trÎ g¸i nãi ®­îc nhiÒu h¬n trÎ trai, kh¶ n¨ng hiÓu c©u cña trÎ g¸i tèt h¬n trÎ trai. 5. Thùc tÕ vÉn cßn chªnh lÖch viÖc dïng c©u cña trÎ, cã trÎ nãi ®­îc nhiÒu nh­ng còng cã trÎ nãi ®­îc Ýt. §iÒu kiÖn hoµn c¶nh gia ®×nh còng ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi viÖc sö dông c©u ë trÎ. TrÎ cµng tÝch cùc giao tiÕp th× ng«n ng÷ cña trÎ cµng ph¸t triÓn. Tõ ph¹m vi nghiªn cøu nµy, chóng ta cã thÓ thªm c¸c d÷ liÖu khoa häc ®Ó tiÕp tôc nghiªn cøu c¸c vÊn ®Ò cÇn thiÕt kh¸c vÒ ng«n ng÷ cña trÎ em. ChÝnh v× vËy, viÖc ph¸t triÓn ng«n ng÷ cña trÎ ë giai ®o¹n nµy ®­îc coi lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng trong gi¸o dôc mÇm non. Chóng ta ph¶i lµm sao ®Ó mäi vïng miÒn ®Òu cã vèn ng«n ng÷ nh­ nhau vµ viÖc sö dông c©u cña trÎ ngµy cµng râ rµng m¹ch l¹c h¬n. §©y lµ mét trong nh÷ng ®iÒu kiÖn quan träng trong sù ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ ë giai ®o¹n sau. 1. §Ó ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ ta cÇn cho trÎ giao tiÕp víi mäi ng­êi xung quanh. 2. Chóng ta ph¶i d¹y trÎ th­êng xuyªn kh«ng chØ trong giê häc mµ c¶ ë giê ch¬i vµ c¸c ho¹t ®éng kh¸c. 3. CÇn kÞp thêi ph¸t hiÖn nh÷ng ch¸u cã nh­îc ®iÓm trong viÖc sö dông c©u ®Ó kÞp thêi gióp ®ì trÎ. 4. Nh÷ng ng­êi lín xung quanh trÎ lu«n lµ tÊm g­¬ng trong ho¹t ®éng ng«n ng÷. Ng­êi lín cÇn ph¶i nãi ®óng, sö dông c©u ®óng ng÷ ph¸p, ®­a ra nh÷ng mÉu c©u hay ®Ó trÎ b¾t ch­íc. 6. Ngµnh gi¸o dôc mÇm non cÇn nghiªn cøu bæ xung vµo ch­¬ng tr×nh ch¨m sãc gi¸o dôc trÎ c¸c néi dung, ph­¬ng ph¸p, biÖn ph¸p ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ vµ cÇn cã m«n häc ph¸t triÓn ng«n ng÷ riªng cho ch­¬ng tr×nh. Cã nh­ vËy th× viÖc ph¸t triÓn ng«n ng÷ cho trÎ míi ®¹t kÕt qu¶ tèt. Tµi liÖu tham kh¶o 1. T©m lý häc gia ®×nh Ng« C«ng Hoµn - Tr­êng ®¹i häc s­ ph¹m I Hµ Néi - 1993 2. TiÕng ViÖt tËp I NguyÔn Xu©n Khoa - Tr­êng ®¹i häc s­ ph¹m I Hµ Néi - 1995 3. T©m lý häc trÎ em løa tuæi mÇm non NguyÔn ¸nh TuyÕt - Tr­êng ®¹i häc s­ ph¹m I Hµ Néi - 1991 Tªn ®Ò tµi: M« t¶ lêi nãi cña trÎ 4 - 5 tuæi

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • doctieu luan 12.doc