Mối quan hệ biện chứng giữa lý luận thực tiễn trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam

Lêi më ®Çu Cã thÓ nãi, “lý luËn” vµ “thùc tiÔn” lµ hai ph¹m trï th­êng xuyªn ®­îc ®Ò cËp ®Õn trong c¸c ho¹t ®éng cña con ng­êi. Gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn cã mèi quan hÖ rÊt chÆt chÏ víi nhau vµ nã lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò c¬ b¶n cña chñ nghÜa M¸c – Lªnin nãi chung vµ cña lý luËn nhËn thøc macxit nãi riªng. Trong bÊt kú mét lÜnh vùc ho¹t ®éng nµo cña con ng­êi th× nh÷ng vÊn ®Ò vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn ph¶i ®­îc ®­a ra xem xÐt trong mèi liªn hÖ víi nhau. Cã nh­ vËy ho¹t ®éng cña con ng­êi míi cã thÓ ®i ®óng h­íng vµ ®¹t ®­îc hiÖu qu¶ cao. LÞch sö ph¸t triÓn ®· chøng minh r»ng ph¶i lu«n kÕt hîp gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn trong mäi ho¹t ®éng. NÕu cã sù vi ph¹m nguyªn t¾c nµy th× kÕt qu¶ thu ®­îc sÏ kh«ng ®­îc nh­ mong muèn. §èi víi ViÖt Nam, chóng ta ®· tõng ®i qua nh÷ng cuéc chiÕn tranh ®Ó b¶o vÖ nÒn ®éc lËp cña ®Êt n­íc.Sau khi ®Êt n­íc hoµn toµn gi¶i phãng, nh©n d©n ta b¾t tay vµo kh«i phôc nÒn kinh tÕ vµ x©y dùng chñ nghÜa x· héi. Trong qu¸ tr×nh nµy, chóng ta gÆp v« vµn khã kh¨n nh÷ng còng cã nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi nhÊt ®Þnh. Trong tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn, §¶ng vµ Nhµ n­íc cã nh÷ng ®­êng lèi chiÕn l­îc ph¸t triÓn ®Êt n­íc kh¸c nhau. Tr¶i qua nhiÒu thay ®æi vÒ ®­êng lèi qu¶n lý, hiÖn nay nÒn kinh tÕ n­íc ta ®· t×m ®­îc h­íng ®i ®óng mÆc dï vÉn cßn kh«ng Ýt sai lÇm cÇn ph¶i söa ®æi. §¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu nh­ vËy lµ do §¶ng vµ Nhµ n­íc ta ®· ®i tõ thùc tiÔn hoµn c¶nh ®Êt n­íc mµ cã ®­îc nh÷ng lý luËn ®óng ®¾n ®Ó ®­a ra nh÷ng chÝnh s¸ch kinh tÕ - x· héi phï hîp. Víi mong muèn ®­îc t×m hiÓu s©u h¬n vÒ vÊn ®Ò nµy, em ®· chän ®Ò tµi: “Mèi quan hÖ biÖn chøng gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ë ViÖt Nam”. Em xin ch©n thµnh c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®· gióp em hoµn thµnh bµi viÕt nµy. Ch­¬ng 1. C¬ së lý luËn 1.1.Thùc tiÔn: 1.1.1.Kh¸i niÖm: Thùc tiÔn lµ toµn bé nh÷ng ho¹t ®éng vËt chÊt cã môc ®Ých mang tÝnh lÞch sö - x· héi cña con ng­êi nh»m c¶i t¹o tù nhiªn vµ x· héi. Ho¹t ®éng thùc tiÔn lµ qu¸ tr×nh con ng­êi sö dông c«ng cô ph­¬ng tiÖn vËt chÊt, søc m¹nh vËt chÊt t¸c ®éng vµo tù nhiªn x· héi ®Ó c¶i t¹o lµm biÕn ®æi cho phï hîp víi nhu cÇu cña m×nh. Ho¹t ®éng thùc tiÔn lµ qu¸ tr×nh t­¬ng t¸c gi÷a chñ thÓ vµ kh¸ch thÓ trong ®ã chñ thÓ h­íng vµo viÖc c¶i t¹o kh¸ch thÓ trªn c¬ së ®ã nhËn thøc kh¸ch thÓ. V× vËy thùc tiÔn lµ m¾t kh©u trung gian nèi liÒn ý thøc cña con ng­êi víi thÕ giíi bªn ngoµi. Thùc tiÔn lµ ho¹t ®éng cã tÝnh chÊt loµi (loµi ng­êi). Ho¹t ®éng ®ã kh«ng thÓ tiÕn hµnh chØ b»ng vµi c¸ nh©n riªng lÎ mµ ph¶i b»ng ho¹t ®éng cña ®«ng ®¶o quÇn chóng nh©n d©n trong x· héi. §ã lµ ho¹t ®éng cña nhiÒu tÇng líp, nhiÒu giai cÊp . Chñ thÓ kh«ng ph¶i lµ mét vµi c¸ nh©n mµ lµ c¶ x· héi trong giai ®o¹n lÞch sö nhÊt ®Þnh. Cho nªn xÐt vÒ néi dung còng nh­ vÒ ph­¬ng thøc thùc hiÖn, thùc tiÔn cã tÝnh lÞch sö x· héi. Thùc tiÔn lµ ho¹t ®éng vËt chÊt g¾n liÒn víi sù biÕn ®æi tiÕn bé cña tù nhiªn x· héi loµi ng­êi nh»m c¶i t¹o tù nhiªn x· héi. Nh­ng ho¹t ®éng vËt chÊt nµo ®i ng­îc l¹i víi khoa häc tù nhiªn vµ x· héi th× kh«ng goÞ lµ ho¹t ®éng thùc tiÔn. Thùc tiÔn cã ba d¹ng c¬ b¶n: - Ho¹t ®éng s¶n xuÊt vËt chÊt: ®©y lµ ho¹t ®éng thùc tiÔn c¬ b¶n vµ quan träng nhÊt v× nã quyÕt ®Þnh sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng­êi. - Ho¹t ®éng chÝnh trÞ – x· héi: nh»m c¶i t¹o, biÕn ®æi x· héi, ph¸t triÓn c¸c quan hÖ x· héi, chÕ ®é x· héi. - Ho¹t ®éng thùc nghiÖm khoa häc: lµ ho¹t ®éng nh»m rót ng¾n ®é dµi cña qu¸ tr×nh con ng­êi nhËn thøc vµ biÕn ®æi thÕ giíi. 1.1.2.Vai trß: Thùc tiÔn lµ nguån gèc, c¬ së cña nhËn thøc. Mäi nhËn thøc ®Òu b¾t nguån tõ thùc tiÔn, t¸c ®éng vµo sù vËt hiÖn t­îng buéc nã béc lé thuéc tÝnh trªn c¬ së ®ã kh¸i qu¸t, rót ra b¶n chÊt cña sù vËt hiÖn t­îng, biÕn nã thµnh vËt cho ta. Thùc tiÔn lµ tiªu chuÈn ®Ó kiÓm nghiÖm nhËn thøc, th­íc ®o ®Ó ®¸nh gi¸ nhËn thøc. Th­íc ®o kh«ng cè ®Þnh, lu«n lu«n vËn ®éng, ph¸t triÓn, nh­ng vÉn ®ñ ®Ó kiÓm nghiÖm nhËn thøc vµ lý luËn, võa mang tÝnh tuyÖt ®èi võa mang tÝnh t­¬ng ®èi. Tõ thùc tiÔn mµ con ng­êi s¸ng t¹o ra c¸c ph­¬ng ph¸p ®Ó c¶i t¹o chÝnh thùc tiÔn 1.2.Lý luËn: 1.2.1.Kh¸i niÖm: Lý luËn lµ mét hÖ thèng nh÷ng tri thøc ®­îc kh¸i qu¸t tõ thùc tiÔn ph¶n ¸nh mèi liªn hÖ b¶n chÊt nh÷ng quy luËt cña thÕ giíi kh¸ch quan. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh chØ râ: “Lý luËn lµ sù tæng kÕt nh÷ng kinh nghiÖm cña loµi ng­êi, lµ tæng hîp nh÷ng tri thøc vÒ tù nhiªn vµ x· héi tÝch tr÷ l¹i trong qu¸ tr×nh lÞch sö”. Lý luËn ®­îc h×nh thµnh tõ kinh nghiÖm, trªn c¬ së tæng kÕt kinh nghiÖm, nh­ng lý luËn kh«ng h×nh thµnh mét c¸ch tù ph¸t tõ kinh nghiÖm vµ kh«ng ph¶i mäi lý luËn ®Òu trùc tiÕp xuÊt ph¸t kinh nghiÖm. Do tÝnh ®éc lËp t­¬ng ®èi cña nã, lý luËn cã thÓ ®i tr­íc nh÷ng d÷ kiÖn kinh nghiÖm. Tuy nhiªn ®iÒu ®ã kh«ng lµm mÊt ®i mèi liªn hÖ gi÷a lý luËn víi kinh nghiÖm. Kh¸c víi kinh nghiÖm, lý luËn mang tÝnh trõu t­îng vµ kh¸i qu¸t cao nªn nã ®em l¹i nh÷ng hiÓu biÕt s©u s¾c vÒ b¶n chÊt, tÝnh quy luËt cña c¸c sù vËt, hiÖn t­îng kh¸ch quan. Nh­ vËy lý luËn thÓ hiÖn tÝnh ch©n lý s©u s¾c h¬n, chÝnh x¸c h¬n, hÖ thèng h¬n, nghÜa lµ nã cã tÝnh b¶n chÊt s©u s¾c h¬n vµ do ®ã ph¹m vi øng dông cña nã còng phæ biÕn, réng r·i h¬n nhiÒu so víi tri thøc kinh nghiÖm. 1.2.2.Vai trß: Lý luËn cã c¸c vai trß sau ®©y: - Kh¸i qu¸t kinh nghiÖm thùc tiÔn, tæng kÕt thùc tiÔn. - V¹ch ra nh÷ng qui luËt vËn ®éng ph¸t triÓn cña thùc tiÔn. - Liªn kÕt, tËp hîp, gi¸o dôc, thuyÕt phôc, ®éng viªn, tæ chøc thùc hiÖn. - ChØ ®¹o vµ c¶i t¹o cuéc sèng. 1.3.Sù thèng nhÊt gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn: Lý luËn vµ thùc tiÔn thèng nhÊt víi nhau, kh«ng chia c¾t, kh«ng t¸ch rêi, kh«ng ®­îc coi träng mÆt nµo. Lý luËn ®­îc h×nh thµnh kh«ng ph¶i ë bªn ngoµi thùc tiÔn mµ trong mèi liªn hÖ víi thùc tiÔn. Do ®ã, thùc tiÔn vµ lý luËn lu«n cã mèi quan hÖ biÖn chøng t¸c ®éng qua l¹i lÉn nhau trong ®ã thùc tiÔn gi÷ vai trß quyÕt ®Þnh lý luËn 1.3.1.Thùc tiÔn quyÕt ®Þnh lý luËn: Vai trß cña thùc tiÔn ®­îc biÓu hiÖn tr­íc hÕt ë chç thùc tiÔn lµ c¬ së ®éng lùc môc ®Ých chñ yÕu vµ trùc tiÕp cña lý luËn. TriÕt häc M¸c – Lªnin chØ ra r»ng con ng­êi quan hÖ víi thÕ giíi b¾t ®Çu kh«ng ph¶i b»ng lý luËn mµ b»ng thùc tiÔn. ChÝnh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng thùc tiÔn c¶i t¹o thÕ giíi buéc con ng­¬× ph¶i nhËn thøc thÕ giíi do ®ã mµ lý luËn cña con ng­êi míi ®­îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn. B»ng ho¹t ®éng thùc tiÔn, con ng­êi t¸c ®éng vµo thÕ giíi buéc thÕ giíi kh¸ch quan ph¶i béc lé nh÷ng tÝnh chÊt quy luËt cña nã trªn c¬ së ®ã mµ con ng­êi nhËn thøc ®­îc chóng. Thùc tiÔn cung cÊp nh÷ng tµi liÖu cho lý luËn. Do ®ã kh«ng cã thùc tiÔn th× kh«ng cã lý luËn vµ kh«ng cã c¶ khoa häc. HiÓu biÕt cña con ng­êi xÐt ®Õn cïng ph¶i b¾t nguån tõ thùc tiÔn. Qu¸ tr×nh biÕn ®æi thÕ giíi lµ qu¸ tr×nh con ng­êi ngµy cµng ®i s©u vµo nhËn thøc thÕ giíi, kh¸m ph¸ nh÷ng bÝ mËt cña thÕ giíi lµm phong phó s©u s¾c tri thøc cña m×nh vÒ thÕ giíi. Thùc tiÔn ®Ò ra nhu cÇu, nhiÖm vô vµ giíi h¹n ph¸t triÓn cña lý luËn vµ sù ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh khoa häc. Nhu cÇu cña thùc tiÔn ®ßi hái ph¶i cã tri thøc míi. Tæng kÕt kinh nghiÖm, kh¸i qu¸t nhËn thøc, thóc ®Èy sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña c¸c ngµnh khoa häc. Thùc tiÔn cßn cã t¸c dông rÌn luyÖn c¸c gi¸c quan cña con ng­êi. Nã lµ c¬ së ®Ó chÕ t¹o ra nh÷ng dông cô m¸y mãc hç trî cho nhËn thøc cña con ng­êi. Thùc tiÔn lµ môc ®Ých cña lý luËn. TriÕt häc M¸c – Lªnin chØ ra r»ng tõ hoat ®éng thùc tiÔn mµ cã tri thøc vµ khoa hoc. Lý luËn khoa häc sau khi ra ®êi ph¶i quay vÒ phôc vô thùc tiÔn h­íng dÉn chØ ®¹o thùc tiÔn, chØ cã ý nghÜa thùc sù khi chóng ®­îc vËn dông vµo thùc tiÔn, c¶i t¹o thùc tiÔn, phôc vô môc tiªu ph¸t triÓn chung. Tãm l¹i sù ph©n tÝch trªn ®©y vÒ vai trß cña thùc tiÔn ®èi víi lý luËn ®ßi hái ph¶i qu¸n triÖt quan ®iÓm thùc tiÔn. Quan ®iÓm nµy yªu cÇu lý luËn ph¶i xuÊt ph¸t tõ thùc tiÔn, dùa trªn c¬ s¬ thùc tiÔn, ®i s©u, ®i s¸t thùc tiÔn, nghiªn cøu lý luËn ph¶i liªn hÖ víi thùc tiÔn. NÕu xa rêi thùc tiÔn th× sÏ dÉn tíi sai lÇm cña bÖnh chñ quan, gi¸o ®iÒu, m¸y mãc, quan liªu. 1.3.2.Sù t¸c ®éng trë l¹i cña lý luËn ®èi víi thùc tiÔn: TriÕt häc M¸c - xÝt chØ ra r»ng coi träng thùc tiÔn kh«ng cã nghÜa lµ coi nhÑ lý luËn, h¹ thÊp vai trß cña lý luËn mµ ph¶i thÊy ®­îc vai trß t¸c ®éng tÝch cùc cña lý luËn ®èi víi thùc tiÔn. Vai trß cña lý luËn ®èi víi thùc tiÔn ®­îc thÓ hiÖn ë c¸c ®iÓm sau: - Lý luËn kh¸i qu¸t nh÷ng kinh nghiÖm thùc tiÔn. Do ®ã lý luËn dÉn d¾t, chØ ®¹o thùc tiÔn, ®iÒu chØnh ho¹t ®éng thùc tiÔn ®¹t kÕt qu¶ cao. Lý luËn khoa häc lµm cho ho¹t ®éng cña con ng­êi trë nªn chñ ®éng tù gi¸c, h¹n chÕ t×nh tr¹ng mß mÉm tù ph¸t. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh cã viÕt “kh«ng cã lý luËn th× lóng tóng nh¾m m¾t mµ ®i”. Cßn Lªnin kh¼ng ®Þnh “ kh«ng cã lý luËn c¸ch m¹ng th× kh«ng thÓ cã phong trµo c¸ch m¹ng”. - Lý luËn gãp phÇn vµo viÖc tæ chøc gi¸o dôc thuyÕt phôc quÇn chóng. Lý luËn mét khi ®· th©m nhËp vµo quÇn chóng sÏ trë thµnh lùc l­îng vËt chÊt. - Lý luËn cã thÓ dù b¸o t­¬ng lai, tõ ®ã hÊp dÉn con ng­êi trong cuéc sèng hiÖn t¹i. Do tÝnh gi¸n tiÕp, tÝnh trõu t­îng cao trong sù ph¶n ¸nh hiÖn thùc nªn lý luËn cã kh¶ n¨ng xa rêi thùc tiÔn vµ trë thµnh ¶o t­ëng. Kh¶ n¨ng Êy cµng t¨ng lªn nÕu lý luËn ®ã l¹i bÞ chi phèi bëi nh÷ng t­ t­ëng kh«ng khoa häc hoÆc ph¶n ®éng. V× vËy, ph¶i coi träng lý luËn, nh­ng kh«ng ®­îc c­êng ®iÖu ho¸ vµi trß cña lý luËn mµ coi th­êng thùc tiÔn vµ t¸ch rêi lý luËn víi thùc tiÔn. §iÒu ®ã còng cã nghÜa lµ ph¶i qu¸n triÖt nguyªn t¾c thèng nhÊt gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn trong lý luËn khoa häc vµ ho¹t ®éng c¸ch m¹ng. “Thèng nhÊt gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn lµ mét nguyªn t¾c c¨n b¶n cña chñ nghÜa M¸c – Lªnin. Thùc tiÔn kh«ng cã lý luËn h­íng dÉn th× thµnh thùc tiÔn mï qu¸ng. Lý luËn mµ kh«ng liªn hÖ víi thùc tiÔn lµ lý luËn su«ng” Tãm l¹i sù t¸c ®éng trë l¹i cña NhËn thøc ®èi víi thùc tiÔn theo hai h­íng: nÕu nhËn thøc phï hîp víi thùc tiÔn th× nã thóc ®Èy thùc tiÔn ph¸t triÓn, nÕu nhËn thøc ph¶n ¸nh sai thùc tiÔn th× nã sÏ k×m h·m sù ph¸t triÓn thùc tiÔn. Ch­¬ng 2. mèi quan hÖ gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ë viÖt nam 2.1.Thêi kú tr­íc ®æi míi ( tr­íc n¨m 1987) Hîp t¸c x· ho¸ ë miÒn B¾c b¾t ®Çu thùc hiÖn tõ n¨m 1958, ®Õn n¨m 1960 c¬ b¶n hoµn thµnh. Khi ®ã chóng ta cho r»ng lµm ¨n tËp thÓ ­u viÖt h¬n lµm ¨n c¸ thÓ, kinh tÕ c¸ thÓ tù ph¸t dÉn ®Õn ph©n hãa giµu nghÌo, ph©n chia giai cÊp. Lµm ¨n tËp thÓ sÏ t¹o ra søc m¹nh, sÏ gi¶i quyÕt ®­îc nh÷ng vÊn ®Ò kinh tÕ x· héi cña céng ®ång n«ng th«n. Do vËy, hîp t¸c x· ho¸ ®­îc thùc hiÖn ®ång nhÊt víi tËp thÓ ho¸, xo¸ bá s¶n xuÊt theo hé, chØ cho phÐp tån t¹i d­íi h×nh thøc kinh tÕ phô gia ®×nh, mäi t­ liÖu s¶n xuÊt ®Òu thuéc vÒ tËp thÓ, tæ chøc lao ®éng tËp trung d­íi sù chØ huy ®iÒu hµnh cña ban chñ nhiÖm hîp t¸c x· vµ ban chØ huy ®éi, ph©n phèi theo ngµy c«ng, sau khi trõ chi phÝ s¶n xuÊt, khÊu trõ nép cho nhµ n­íc vµ phóc lîi x· héi ë n«ng th«n, ban chñ nhiÖm lµm c¶ chøc n¨ng cña chÝnh quyÒn c¬ së. Tuy vËy nhê lao ®éng tËp thÓ vµ sö dông tËp trung c¸c nguån lùc nªn ®· x©y dùng ®­îc nh÷ng c«ng tr×nh thuû lîi, kiÕn thiÕt ®ång ruéng, ®­êng giao th«ng, tr­êng häc... bé mÆt miÒn B¾c còng cã nh÷ng thay ®æi ®¸ng kÓ. Song tæ chøc hîp t¸c x· Êy vèn chøa ®ùng nh÷ng khuyÕt tËt: - ChÕ ®é c«ng h÷u d­íi h×nh thøc tËp thÓ d­êng nh­ kh«ng cã ai lµ chñ ®Ých thùc dÉn ®Õn t­ liÖu s¶n xuÊt kh«ng ®­îc sö dông cã hiÖu qu¶ vµ bÞ huû ho¹i. - Qu¶n lý lao ®éng, s¶n xuÊt tËp trung lµm cho ng­êi lao ®éng phô thuéc, bÞ ®éng, thiÕu chñ ®éng, s¸ng t¹o. - Cña c¶i lµm ra dïng ®Ó bao cÊp cho phóc lîi x· héi n«ng th«n, chi dïng phung phÝ, ph©n chia cho ng­êi lao ®éng qu¸ Ýt, kh«ng khuyÕn kÝch ng­êi lao ®éng h¨ng say s¶n xuÊt. - C¸c hîp t¸c x· l¹i tån t¹i t­¬ng ®èi biÖt lËp víi nhau, trao ®æi s¶n phÈm l¹i g¾n liÒn víi hÖ thèng quèc doanh mang tÝnh giao nép cÊp ph¸t, phi thÞ tr­êng. - HÖ thèng quèc doanh Êy l¹i ®­îc tæ chøc theo cÊp hµnh chÝnh. Mçi x·, ph­êng cßn cã hîp t¸c x· mua b¸n tÝn dông, n¬i cã nghÒ truyÒn thèng cßn cã hîp t¸c x· tiÓu thñ c«ng nghiÖp. Nh÷ng khuyÕt tËt trªn cña hîp t¸c x· n«ng nghiÖp ®· ph¸t sinh nh÷ng tiªu cùc ngay tõ giai ®o¹n ®Çu. Nh­ng chóng ta l¹i cho r»ng nh÷ng tiªu cùc Êy lµ do chÕ ®é së h÷u tiªn tiÕn, chØ cÇn hoµn thiÖn chÕ ®é qu¶n lý th× sÏ ph¸t huy tÝnh ­u viÖt cña hîp t¸c x·, thËm chÝ cã ý kiÕn cho r»ng chóng ra ®· cã quan hÖ s¶n xuÊt tiªn tiÕn cÇn ph¶i kÐo lùc l­îng s¶n xuÊt lªn cho nã phï hîp. §iÒu nµy tr¸i víi qui luËt lùc l­îng s¶n xuÊt quyÕt ®Þnh quan hÖ s¶n xuÊt cña chñ nghÜa M¸c. Trªn c¬ lý luËn ®ã, chóng ta më cuéc vËn ®éng c¶i tiÕn vßng mét, vßng hai, vËn ®éng d©n chñ ¸p dông ®iÒu lÖ mÉu vµo c¸c hîp t¸c x·. C¸c cuéc vËn ®éng Êy, mét mÆt thùc hiÖn kho¸n nhãm, ba kho¸n cho ®éi s¶n xuÊt, mÆt kh¸c l¹i më réng quy m« hîp t¸c x·, hoµn thiÖn chÕ ®é thèng qu¶n. Qua ba lÇn thùc hiÖn c¶i tiÕn qu¶n lý, tuy cã gi¶m møc ®é nhÊt ®Þnh nh÷ng tiªu cùc trong c¸c hîp t¸c x·, nh­ng vÒ c¬ b¶n ch­a kh¾c phôc ®­îc. Trong chiÕn tranh chèng Mü cøu n­íc miÒn B¾c võa lµ hËu ph­¬ng lín chi viÖn cho tiÒn tuyÕn lín miÒn Nam, võa trùc tiÕp ®¸nh tr¶ chiÕn tranh ph¸ ho¹i cña giÆc Mü. Do t¸c ®éng cña chiÕn tranh vµ cã nguån viÖn trî kh«ng hoµn l¹i tõ c¸c n­íc XHCN, c¸c hîp t¸c x· l¹i cã thªm søc m¹nh t­ t­ëng, t©m lý vµ vËt chÊt ®Ó cñng cè, nh÷ng tiªu cùc vèn cã bªn trong ch­a béc lé ra. M« h×nh tæ chøc hîp t¸c x· kiÓu tËp trung bao cÊp tá ra cã t¸c dông tÝch cùc. Bëi v× nã cã thÓ huy ®éng tèi ®a søc ng­êi, søc cña cho cuéc chiÕn ®Êu, “ thãc kh«ng thiÕu mét c©n, qu©n kh«ng thiÕu mét ng­êi”, tÊt c¶ cho tiÒn tuyÕn, cho chiÕn th¾ng. Hîp t¸c x· cßn hç trî, gióp ®ì nh÷ng gia ®×nh cã ng­êi ®i chiÕn ®Êu vµ phôc vô chiÕn ®Êu, ®¶m b¶o thùc hiÖn chÝnh s¸ch hËu ph­¬ng qu©n ®éi. Lªnin nãi khuyÕt ®iÓm chÝnh lµ ­u ®iÓm ®· ®­îc kÐo dµi. §óng vËy, trong kh¸ng chiÕn chèng Mü, m« h×nh hîp t¸c x· ë MiÒn b¾c kh¸ phï hîp, víi quyÕt t©m tÊt c¶ cho tiÒn tuyÕn, cho thèng nhÊt ®Êt n­íc, §¶ng ta ®· huy ®éng ®­îc søc m¹nh toµn d©n, miÒn b¾c thi ®ua s¶n xuÊt chi viÖn søc ng­êi, søc cña cho tiÒn tuyÕn miÒn nam. N¨m 1975, miÒn Nam ®­îc hoµn toµn gi¶i phãng, ®Êt n­íc thèng nhÊt, c¶ d©n téc b­íc vµo x©y dùng chñ nghÜa x· héi trong bèi c¶nh cuéc chiÕn tranh l¹nh vµ cÊm vËn kinh tÕ, ®iÒu kiÖn thùc tiÔn ®· thay ®æi, m« h×nh kinh tÕ ®ã dÇn dÇn béc lé nh÷ng m©u thuÉn, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam l©m vµo khñng ho¶ng ngµy cµng trÇm träng. Thùc tiÔn ®ßi hái §¶ng vµ Nhµ n­íc ph¶i ®æi míi ®­êng lèi ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi. Tuy nhiªn do ch­a nhËn thøc ®óng thùc tiÔn, §¶ng vµ Nhµ n­íc ta vÉn vËn hµnh nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch tËp trung, quan liªu, bao cÊp, ®· m¾c ph¶i nh÷ng khuyÕt ®iÓm nh­: - Qu¸ nãng véi trong tiÕn tr×nh c¶i t¹o x· héi chñ nghÜa ®èi víi c¸c thµnh phÇn gäi lµ phi x· héi chñ nghÜa t¹i c¸c tØnh, thµnh phè phÝa Nam. §èi víi c¸c ®Þa ph­¬ng phÝa B¾c, viÖc nãng véi ®­a hµng lo¹t hîp t¸c x· bËc thÊp lªn bËc cao ch¼ng nh÷ng ®· kh«ng ®¹t ®­îc môc ®Ých ®Èy quan hÖ s¶n xuÊt ®i tr­íc ®Ó thóc ®Èy lùc l­îng s¶n xuÊt lªn theo mµ ng­îc l¹i ®· k×m h·m sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt. Trªn mÆt trËn n«ng nghiÖp, mÆc dï tû lÖ n«ng d©n tham gia vµo hîp t¸c x· t¨ng nhanh qua mçi n¨m, nh­ng s¶n l­îng l­¬ng thùc tõ 13,5 triÖu tÊn n¨m 1976 còng chØ t¨ng lªn ®­îc 18,2 triÖu tÊn n¨m 1985. §Õn n¨m 1985, mÆc dï c¶ n­íc cã tíi 14052 hîp t¸c x· n«ng nghiÖp nh­ng mét bé phËn kh«ng nhá c¸c hîp t¸c x· ë trong t×nh tr¹ng “treo biÓn hîp t¸c x·” mét bé phËn kh«ng nhá x· viªn hîp t¸c x· ®· quay vÒ lµm kinh tÕ gia ®×nh, vµ ®a sè ®· ch¨m chót cho viÖc s¶n xuÊt vµ thu ho¹ch trªn phÇn ®Êt 5% cña m×nh. Trªn thùc tÕ ®êi sèng kinh tÕ x· héi n«ng th«n ngµy cµng xuÊt hiÖn nhiÒu sù so s¸nh gi÷a kinh tÕ tËp thÓ, kinh tÕ gia ®×nh, kinh tÕ hé víi nhau. Tuy ch­a cã tuyªn bè chÝnh thøc, nh­ng ®· xuÊt hiÖn t×nh tr¹ng tù gi¶i thÓ cña m« h×nh hîp t¸c x· víi nh÷ng quy m«, h×nh thøc vµ ph¹m vi kh¸c nhau kh«ng chØ trong n«ng nghiÖp mµ c¶ trong c¸c lÜnh vùc c«ng nghiÖp, tiÓu thñ c«ng nghiÖp, th­¬ng m¹i, dÞch vô… - Ph¸t triÓn trµn lan c¸c xÝ nghiÖp quèc doanh trong hÇu hÕt c¸c ngµnh cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, v­ît qu¸ kh¶ n¨ng cña Nhµ n­íc vÒ nhiÒu ph­¬ng diÖn. MÆc dï t¨ng m¹nh c¸c c¬ së quèc doanh trong nÒn kinh tÕ nh­ vËy nh­ng tæng s¶n phÈm x· héi ®­îc t¹o ra tõ thµnh phÇn kinh tÕ quèc doanh trong giai ®o¹n nµy chØ t¨ng 1,5 lÇn. - Kh«ng thõa nhËn ®Þa vÞ ph¸p lý cña mét lùc l­îng s¶n xuÊt to lín trong x· héi thuéc c¸c lo¹i h×nh së h÷u gäi lµ phi x· héi chñ nghÜa, lùc l­îng nµy bao gåm c¸c hé n«ng d©n ch­a vµo hîp t¸c x·, nh÷ng ng­êi lµm ¨n c¸ thÓ trong c¸c ngµnh nghÒ tiÓu thñ c«ng, nh÷ng ng­êi kinh doanh c¸ thÓ trong c¸c ngµnh th­¬ng m¹i dÞch vô. - Ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ theo ph­¬ng thøc tù cung tù cÊp, ph­¬ng thøc ®æi hµng trong khu«n khæ Héi ®ång t­¬ng trî kinh tÕ, chÊp nhËn cÊm vËn vµ bao v©y kinh tÕ cña c¸c thÕ lùc thï ®Þch. Mét nÒn kinh tÕ khÐp kÝn vµ bÞ khÐp kÝn nh­ vËy ®· lµm mÊt ®i nh÷ng kh¶ n¨ng tiÒm tµng, nh÷ng kh¶ n¨ng trong tÇm tay cña viÖc sö dông vµ ph¸t triÓn nh÷ng lùc l­îng s¶n xuÊt tõ hîp t¸c quèc tÕ ®em l¹i. Trong giai ®o¹n 1976-1985 , mÆc dï ®· x©y dùng ®­îc 1307 xÝ nghiÖp nhµ n­íc nh­ng ®ã chØ lµ nh÷ng xÝ nghiÖp 100% vèn nhµ n­íc, kh«ng cã ®Çu t­ trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp cña n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam. Nh­îc ®iÓm cña nh÷ng xÝ nghiÖp quèc doanh nµy lµ ®· ®Çu t­ sö dông trang thiÕt bÞ, c«ng nghÖ l¹c hËu vµi ba chôc n¨m so víi c¸c n­íc trong khu vùc, do vËy ®· ®Ó l¹i nh÷ng hËu qu¶ rÊt khã kh¨n vÒ mÆt hiÖu qu¶ ®Çu t­, s¶n xuÊt kinh doanh cña xÝ nghiÖp. Nh÷ng nguån vèn nµy nÕu Nhµ n­íc ®Çu t­ vµo söa ch÷a, n©ng cÊp, x©y dùng míi c¸c c«ng tr×nh h¹ tÇng kinh tÕ kü thuËt cho nÒn kinh tÕ th× hiÖu qu¶ ®Çu t­ sÏ cao h¬n rÊt nhiÒu so víi ®Çu t­ vµo nh÷ng xÝ nghiÖp quèc doanh yÕu kÐm. N¨m 1979 lµ n¨m kÕt thóc chiÕn tranh biªn giíi T©y Nam vµ sau ®ã lµ kÕt thóc chiÕn tranh biªn giíi phÝa b¾c, §¶ng vµ Nhµ n­íc tËp trung h¬n vµo mÆt trËn kinh tÕ. Trong thêi gian ®ã, nÒn kinh tÕ ®ang gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n, viÖc triÓn khai NghÞ quyÕt §¹i héi IV ®ang vÊp v¸p vµ tæn thÊt trªn c¸c mÆt. S¶n xuÊt bÞ ®×nh trÖ, ®êi sèng nh©n d©n bÞ gi¶m sót nhanh vµ ngµy cµng gÆp nhiÒu khã kh¨n. §iÒu ®ã buéc §¶ng, Nhµ n­íc vµ nh©n d©n ph¶i t×m c¸ch th¸o gì. NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø 6 cña Ban chÊp hµnh Trung ­¬ng §¶ng kho¸ IV ra ®êi nh»m ®¸p øng yªu cÇu th¸o gì cho s¶n xuÊt vµ ®êi sèng. Trªn thùc tÕ nghÞ quyÕt nµy lµ nÊc thang míi ®Çu tiªn cho viÖc ®æi míi t­ duy kinh tÕ thÓ hiÖn ë sù chÊp nhËn vµ cã phÇn khuyÕn khÝch kinh tÕ c¸ thÓ, kinh tÕ t­ nh©n vµ quan hÖ thÞ tr­êng tù do ®Õn mét møc ®é nhÊt ®Þnh trong khi ®ã vÉn gi÷ quan ®iÓm l©u dµi lµ chÕ ®é c«ng h÷u vµ c¬ chÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung. Nh­ng dï sao sù chÊp nhËn ®ã cã thÓ coi lµ nÊc thang míi, h¬n n÷a lµ b­íc ®ét ph¸ trong t­ duy, v× sù thay ®æi nhËn thøc ®· b¾t ®Çu v­ît qua hai ®iÒu tèi kÞ trong m« h×nh kinh tÕ x· héi chñ nghÜa theo quan ®iÓm chÝnh thèng lóc ®ã: kinh tÕ t­ nh©n vµ quan hÖ thÞ tr­êng tù do. B­íc ®ét ph¸ ®ã ®· b­íc ®Çu chÊp nhËn c¬ cÊu kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn. Tr­íc ®ã, mäi c¶i tiÕn trªn mÆt trËn kinh tÕ chØ trong giíi h¹n c¬ chÕ qu¶n lý, do ®ã ®· gÆp nhiÒu bÕ t¾c, luÈn quÈn kh«ng thÓ th¸o gì ®­îc. Sau nghÞ quyÕt 6 cña Ban chÊp hµnh Trung ­¬ng kho¸ IV lµ chØ thÞ 100 cña Ban BÝ th­ Trung ­¬ng vÒ kho¸n s¶n phÈm trong n«ng nghiÖp, quyÕt ®Þnh 25CP vÒ qu¶n lý xÝ nghiÖp, chñ tr­¬ng kÕ ho¹ch ho¸ tõ ®¬n vÞ c¬ së, ba phÇn kÕ ho¹ch, bèn nguån c©n ®èi, xuÊt nhËp khÈu tù c©n ®èi, tù trang tr¶i, chÊp nhËn thÞ tr­êng tù do bªn c¹nh thÞ tr­êng cã tæ chøc... TÊt c¶ c¸c nghÞ quyÕt ®ã ®Òu dùa trªn c¬ së chÊp nhËn vµ triÓn khai c¬ cÊu kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, dï cßn nhiÒu h¹n chÕ. ChÝnh nhê ®ã, s¶n xuÊt l­u th«ng ®· bung ra rÊt s«i ®éng, réng kh¾p. Trªn thùc tÕ, mét mÆt ®· diÔn ra t×nh h×nh ch­a tõng cã, mét phong trµo quÇn chóng n¨ng ®éng ph¸t triÓn s¶n xuÊt l­u th«ng, phong trµo n«ng d©n nhËn kho¸n, phong trµo ph¸t huy tù chñ n¨ng ®éng cña ®¬n vÞ c¬ së vµ ®Þa ph­¬ng víi nh÷ng ®iÓn h×nh lµm ¨n cã hiÖu qu¶ næi bËt. MÆt kh¸c sù bung ra cña thÞ tr­êng tù do víi sù tham gia cña nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ ngµy cµng lÊn ¸t kinh tÕ quèc doanh vµ thÞ tr­êng cã kÕ ho¹ch. Hîp t¸c x· ngµy cµng rÖu r·, mÆt trËn gi¸ -l­¬ng- tiÒn, ph©n phèi l­u th«ng cùc kú rèi lo¹n nãng báng. Nhµ n­íc bÞ tæn thÊt vÒ cña c¶i vµ ngµy cµng rêi vµo t×nh thÕ gÇn nh­ mÊt kh¶ n¨ng ®iÒu khiÓn. Tr­íc thùc tr¹ng ®ã, ®· diÔn ra cuéc tranh luËn kÐo dµi vµ rÊt gay g¾t vÒ lý luËn vµ chÝnh s¸ch kinh tÕ trªn tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò. Cuéc tranh luËn Êy cã hai xu h­íng tr¸i ng­îc nhau: xu h­íng chÊp nhËn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn nh­ lµ chiÕn l­îc l©u dµi vµ xu h­íng chÊp nhËn nh­ b­íc lïi s¸ch l­îc t¹m thêi, g¾n víi nh÷ng nhËn thøc kh¸c nhau vÒ m« h×nh x· héi chñ nghÜa vµ con ®­êng x©y dùng nÒn kinh tÕ. HiÖn t­îng ®Æc tr­ng cho hai xu h­íng nµy lµ n¨m 1985 khi trï bÞ §¹i héi VI, ®· cã hai lÇn dù th¶o v¨n kiÖn. LÇn ®Çu, dù th¶o v¨n kiÖn vÉn gi÷ quan ®iÓm cò vÒ kinh tÕ, chñ tr­¬ng thóc ®Èy c¶i t¹o, hîp t¸c ho¸ vµ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung. Khi lÊy ý kiÕn ®· kh«ng ®­îc ®«ng ®¶o tæ chøc ®¶ng xem xÐt vµ ra v¨n kiÖn kÕt luËn vÒ quan ®iÓm kinh tÕ lµm c¬ së cho viÖc tËp dù th¶o v¨n kiÖn lÇn thø hai vµ ®­îc §¹i héi th«ng qua thµnh quan ®iÓm chÝnh thèng. 2.2.Thêi kú ®æi míi ( tõ n¨m 1987 tíi nay). §¹i héi §¶ng VI ®· ®Ò ra ®­êng lèi ®æi míi toµn diÖn vÒ kinh tÕ - x· héi, nh»m ®­a ®Êt n­íc tho¸t dÇn ra khái khñng ho¶ng vµo nh÷ng n¨m cuèi cña thËp kû 80. §¶ng ta ®· kiªn quyÕt vµ kiªn tr× tiÕn hµnh ®æi míi. Muèn ®æi míi th× døt kho¸t ph¶i tõ bá kh«ng th­¬ng tiÕc nh÷ng c¸i cò l¹c hËu, lçi thêi. Träng t©m cña sù ®æi míi lóc bÊy giê lµ ®æi míi t­ duy, tr­íc hÕt lµ t­ duy kinh tÕ, lµ ®æi míi c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ. Mét trong nh÷ng néi dung c¬ b¶n trong ®­êng lèi ®æi míi cña §¶ng do §¹i héi VI ®Ò ra lµ x©y dùng nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng, cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Qu¸n triÖt quan ®iÓm ®æi míi ®ã, §¹i héi VII vµ VIII cña §¶ng tiÕp tôc hoµn thiÖn vµ cô thÓ ho¸ b»ng c¸c chÝnh s¸ch, c¬ chÕ nh»m kiªn tr× x©y dùng nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn, trong ®ã kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o vµ cïng víi kinh tÕ hîp t¸c trë thµnh nÒn t¶ng trong nÒn kinh tÕ, kinh tÕ c¸ thÓ, tiÓu thñ c«ng, kinh tÕ t­ b¶n t­ nh©n chiÕm tû träng ®¸ng kÓ, kinh tÕ t­ b¶n nhµ n­íc d­íi c¸c h×nh thøc kh¸c nhau tån t¹i phæ biÕn vµ cã vai trß tÝch cùc trong nÒn kinh tÕ. Mäi thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu b×nh ®¼ng vÒ quyÒn vµ nghÜa vô tr­íc ph¸p luËt. Th¸ng 4-2001, §¹i héi IX cña §¶ng ®· chÝnh thøc ®­a ra kh¸i niÖm “kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa” vµ kh¼ng ®Þnh: Ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa lµ ®­êng lèi chiÕn l­îc nhÊt qu¸n, lµ m« h×nh kinh tÕ tæng qu¸t trong thêi kú qu¸ ®é ®i lªn chñ nghÜa x· héi ë ViÖt Nam. §©y lµ kÕt qu¶ sau nhiÒu n¨m nghiªn cøu, t×m tßi, tæng kÕt thùc tiÔn vµ lµ b­íc ph¸t triÓn míi vÒ t­ duy lý luËn cña §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam. Nh÷ng nÐt míi trong ®­êng lèi vµ quan ®iÓm cña §¶ng vÒ c¬ cÊu thµnh phÇn kinh tÕ nh­ trªn chÝnh lµ sù ®iÒu chØnh cã tÝnh chiÕn l­îc, lµm cho quan hÖ s¶n xuÊt ngµy cµng phï hîp h¬n víi tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt, ph¸t huy mäi tiÒm lùc kinh, nh»m thùc hiÖn môc tiªu d©n giµu n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng v¨n minh. H¬n 10 n¨m qua, kÓ tõ khi ViÖt Nam b­íc vµo thùc hiÖn m« h×nh kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa, nÒn kinh tÕ ViÖt Nam ®· ®¹t ®­îc nhiÒu kÕt qu¶ vµ thµnh tùu ®¸ng mõng, lµm thay ®æi kh¸ râ t×nh h×nh ®Êt n­íc. Kinh tÕ ra khái khñng ho¶ng, ho¹t ®éng ngµy cµng n¨ng ®éng vµ cã hiÖu qu¶. Cña c¶i x· héi ngµy cµng nhiÒu, hµng ho¸ ngµy cµng phong phó. §êi sèng nh©n d©n tõng b­íc ®­îc c¶i thiÖn. §Êt n­íc ch¼ng nh÷ng gi÷ v÷ng ®­îc æn ®Þnh chÝnh trÞ tr­íc nh÷ng chÊn ®éng lín trªn thÕ giíi mµ cßn cã b­íc ph¸t triÓn ®i lªn. Tæng s¶n phÈm trong n­íc (GDP) t¨ng b×nh qu©n 7%/n¨m. Gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp t¨ng 13,5%/n¨m. HÖ thèng kÕt cÊu h¹ tÇng ®­îc t¨ng c­êng. C¸c ngµnh dÞch vô, xuÊt nhËp khÈu ph¸t triÓn. Quan hÖ ®èi ngo¹i vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ kh«ng ngõng ®­îc më réng...Tuy nhiªn, còng cã nhiÒu vÊn ®Ò míi ®Æt ra cÇn ®­îc nghiªn cøu vµ gi¶i quyÕt. Tõ thùc tiÔn ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi trong thêi gian qua vµ c¨n cø vµo yªu cÇu ph¸t triÓn trong thêi gian tíi, §¶ng vµ Nhµ n­íc cÇn tæng kÕt l¹i kinh nghiÖm vµ tiÕp tôc nghiªn cøu ®­a ra ®Ó thùc hiÖn mét sè vÊn ®Ò cã tÝnh lý luËn sau: - Ph¶i tiÕp tôc thùc hiÖn mét c¸ch nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn - Gi÷ v÷ng vµ t¨ng c­êng vai trß qu¶n lý cña Nhµ n­íc vµ sù l·nh ®¹o cña §¶ng Céng S¶n - Gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi, h­íng vµo ph¸t triÓn vµ lµnh m¹nh ho¸ x· héi, thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi KÕt luËn Víi nh÷ng néi dung nghiªn cøu trªn, chóng ta cã thÓ thÊy ®­îc vai trß cña lý luËn vµ thùc tiÔn còng nh­ sù thèng nhÊt gi÷a lý luËn víi thùc tiÔn trong mäi ho¹t ®éng nãi chung cña con ng­êi vµ ho¹t ®éng kinh tÕ – x· héi nãi riªng. §©y lµ mét trong nh÷ng vÊn ®Ò quan träng mang tÝnh ®Þnh h­íng cho ho¹t ®éng cña chóng ta, ®Æc biÖt trong giai ®o¹n khi mµ c¶ thùc tiÔn vµ lý luËn ®· cã nh÷ng biÕn ®æi to lín nh­ hiÖn nay. Tõ mèi quan hÖ gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn ta cã thÓ rót ra mét sè kÕt luËn sau: - §Ó cã nhËn thøc ®óng, cã chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch ®óng cho ho¹t ®éng ®æi míi kinh tÕ-x· héi nhÊt thiÕt ph¶i ®¶m b¶o ®­îc sù phï hîp víi thùc tiÔn, g¾n chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch víi thùc tiÔn, ph¶i s©u s¸t thùc tiÔn, ph¶i qu¸n triÖt s©u s¾c t­ t­ëng cña Lªnin, quan ®iÓm vÒ ®êi sèng, vÒ thùc tiÔn ph¶i lµ quan ®iÓm thø nhÊt vµ c¬ b¶n cña lý luËn. - §Ó kh¾c phôc ®­îc sù l¹c hËu vÒ nhËn thøc, vÒ chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch th× nhÊt thiÕt nhËn thøc còng nh­ chñ tr­¬ng chÝnh s¸ch ph¶i th­êng xuyªn ®­îc bæ sung hoµn thiÖn trªn c¬ së thùc tiÔn. - Kh«ng ®­îc coi träng lý luËn mµ xem th­êng thùc tiÔn, ®iÒu ®ã sÏ dÉn tíi m¾c bÖnh chñ nghÜa gi¸o ®iÒu, ng­îc l¹i kh«ng ®­îc coi träng thùc tiÔn mµ xem th­êng lý luËn, dÉn tíi m¾c bÖnh chñ nghÜa kinh nghiÖm. Trªn ®©y lµ toµn bé néi dung mµ em ®· t×m hiÓu vµ nghiªn cøu vÒ lý luËn vµ thùc tiÔn. VÊn ®Ò nµy cßn rÊt nhiÒu khÝa c¹nh ®Ó chóng ta cã thÓ bµn tíi, tuy nhiªn do cã sù h¹n chÕ nhÊt ®Þnh nªn em chØ xin ®ãng gãp mét sè néi dung c¬ b¶n cña vÊn ®Ò. Mét lÇn n÷a em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c b¹n ®· gióp em hoµn thµnh tèt bµi viÕt. Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 1-§¶ng Céng S¶n ViÖt Nam:”V¨n kiÖn §¹i héi §¹i biÓu toµn quèc lÇn thø IX”, NXB ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi – 2001 2-C.M¸c – Ph.¡ngghen:”BiÖn chøng tù nhiªn”, NXB ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi – 1994 3-NguyÔn V¨n Linh:” §æi míi t­ duy”, NXB Sù ThËt, Hµ Néi - 1998 4-Ph¹m Ngäc Quang – TrÇn §×nh Nghiªm:” Thêi kú míi vµ sø mÖnh cña §¶ng ta”, NXB ChÝnh trÞ Quèc gia, Hµ Néi – 1993 5-T¹p chÝ Céng S¶n, sè 3 – 2002 6-T¹p chÝ Céng S¶n, sè 11 – 2002 7-T¹p chÝ Céng S¶n, sè 9 – 2003 8-T¹p chÝ Céng S¶n, sè 11 - 2003 9-T¹p chÝ Lý luËn chÝnh trÞ, sè 9 – 2003 10-T¹p chÝ Lý luËn chÝnh trÞ, sè 12 – 2003 Môc lôc Lêi më ®Çu 1 Ch­¬ng 1. C¬ së lý luËn 2 1.1.Thùc tiÔn 2 1.1.1.Kh¸i niÖm 2 1.1.2.Vai trß 3 1.2.Lý luËn 3 1.2.1.Kh¸i niÖm 3 1.2.2.Vai trß 3 1.3.Sù thèng nhÊt gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn 4 1.3.1.Thùc tiÔn quyÕt ®Þnh lý luËn 4 1.3.2.Sù t¸c ®éng trë l¹i cña lý luËn ®èi víi thùc tiÔn 5 Ch­¬ng 2.mèi quan hÖ gi÷a lý luËn vµ thùc tiÔn trong sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ – x· héi ë viÖt nam 6 2.1.Thêi kú tr­íc ®æi míi ( tr­íc n¨m 1987) 6 2.2.Thêi kú ®æi míi ( tõ n¨m 1987 tíi nay) 11 KÕt luËn 14 Danh môc tµi liÖu tham kh¶o 15