Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác trả lương với vấn đề tạo động lực cho con người lao động ở Công ty cơ khí Hà Nội(104 trang)
LỜI NÓI ĐẦU
Trong nền kinh tế thị trường đầy biến động và cạnh tranh khốc liệt, xây dựng chiến lược kinh doanh và tiến hành hoạt động sản xuất kinh doanh là một đòi hỏi bức thiết đối với mọi Công ty. Một trong những vấn đề để đảm bảo cho hoạt động đó được tiến hành đó là quản lý nguồn lao động và tạo động lực cho người lao động. Bất kỳ một tổ chức nào nếu biết sử dụng và khai thác triệt để hiệu quả nguồn lực con người thì khả năng thành công sẽ đạt hiệu quả cao. Đối v1ới tổ chức hoạt động sản xuất kinh doanh thì nó góp phần giảm chi phí sản xuất, hạ giá thành sản phẩm, tăng khả năng cạnh tranh các mặt hàng trên thị trường và tạo thế vững chắc cho tổ chức mình ngày càng mở rộng và phát triển.
Vấn đề quan trọng nhất của hoạt động tạo động lực đó là trả lương lao động. Đây là một vấn đề được nhiều cấp nhiều ngành quan tâm. Trong cơ chế thị trường vấn đề trả lương lao động luôn là vấn đề quan trọng. Tiền lương trong các doanh nghiệp Nhà nước hiện nay đang thấp hơn tiền lương trong các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác. Vì vậy để hạn chế tình trạng di chuyển lao động có trình độ, có tay nghề từ khu vực kinh tế quốc doanh sang khu vực kinh tế tư nhân và khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đòi hỏi Nhà nước phải có các chính sách, chế độ trả lương lao động sao cho phù hợp. Đặc biệt để sử dụng lao động có hiệu quả mỗi tổ chức phải xây dựng cho mình một phương pháp trả lương lao động nhằm kích thích cho con người lao động làm việc tích cực hơn, tạo năng suất, chất lượng và hiệu quả công việc cao hơn làm cho tổ chức càng đứng vững và phát triển trên thương trường kinh doanh trong nền kinh tế thị trường.
Xuất phát từ nhận thức trên em xin nghiên cứu đề tài luận văn tốt nghiệp: “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác trả lương với vấn đề tạo động lực cho con người lao động ở Công ty cơ khí Hà Nội”
Mục đích nghiên cứu của đề tài trước hết để nhằm hiểu được một cách sâu sắc hơn về cơ sở lý luận chung của công tác trả lương lao động và hoạt động tạo động lực cho con người lao động trong các tổ chức.
Mục đích thứ hai nhằm nghiên cứu khảo sát tình hình, cách thức trả lương lao động và hoạt động tao động lực cho con người lao động tại Công ty cơ khí Hà Nội. Từ đó đưa ra một số ý kiến đóng góp và các giải pháp nhằm kích thích tinh thần làm việc của con người lao động, làm cho con người lao động yên tâm công tác và phát huy hết khả năng làm việc của mình, đóng góp công sức xây dựng tổ chức ngày càng phát triển và giầu mạnh.
Luận văn được kết cấu theo nội dung sau:
Chương I: Cơ sở lý luận về tiền lương, tiền công với vấn đề tạo động lực cho người lao động.
Chương II: Thực trạng công tác tiền lương với vấn đề tạo động lực cho người lao động ở Công ty cơ khí Hà Nội.
Chương III: Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác trả lương vấn đề tạo động lực cho người lao động ở Công ty cơ khí Hà Nội.
Luận văn tốt nghiệp được thực hiện với sự hướng dẫn tận tình của thầy giáo TS – Phan Kim Chiến và tập thể cán bộ phòng tổ chức của Công ty cơ khí Hà Nội. Những do trình độ còn hạn chế, thời gian nghiên cứu có hạn vì thế luận văn tốt nghiệp không thể tránh khỏi những thiếu sót, em rất mong được sự góp ý chân thành của thầy giáo và bạn đọc.
Xin chân thành cám ơn!
CHƯƠNG I
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ TIỀN LƯƠNG TIỀN CÔNG VỚI VẤN ĐỀ TẠO ĐỘNG LỰC CHO NGƯỜI LAO ĐỘNG
Để tồn tại con người cần phải tham gia vào hoạt động sản xuất để tạo ra tư liệu sinh hoạt cho quá trình sống. Con người sinh ra và lớn lên đều có nhu cầu làm việc. Đó là quyền mà bất kì ai đều có. Theo Mac mục đích của nền sản xuất là nhằm thoả mãn ngày càng đầy đủ hơn những nhu cầu vật chất và tinh thần của bản thân người lao động.
Một trong những nhân tố góp phần thúc đẩy hoạt động sản xuất của con đó là vấn đề tạo động lực cho người lao động. Trong đó tiền lương- tiền công là một vấn đề cơ bản, chủ yếu và giữ vai trò quyết định trong việc tạo động lực, thúc đẩy người lao động phát huy hết khả năng và sức sáng tạo của mình trong quá trình sản xuất . Đây là một vấn đề hết sức quan trọng trong tình hình hiện nay.
I. CÁC KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ ĐỘNG CƠ VÀ NHU CẦU
1. Nhu cầu và động cơ
Trong quá trình lao động các nhà quản lý thường đặt ra câu hỏi tại sao họ lại làm việc? Làm làm việc trong điều kiện như nhau tại sao người này làm việc nghiêm túc hiệu quả cao còn người khác thì ngược lai ? . Và câu trả lời tìm ra đó là hệ thống nhu cầu và lợi ích của người lao động tạo ra điều đó
Động cơ được hiểu là sự sẵn sàng, quyết tâm thực hiện với nỗ lực ở mức độ cao để đạt được các mục tiêu của tổ chức và nó phụ thuộc vào khả năng đạt được kết quả để thoả mãn nhu cầu cá nhân.
Động cơ là kết quả của sự tương tác giữa các cá nhân và tình huống. Các cá nhân khác nhau có các tác động khác nhau, và trong các tình huống khác nhau động cơ nói chung là khác nhau. Mức độ thúc đẩy của động cơ cũng sẽ khác nhau giữa các cá nhân cũng như trong mỗi cá nhân ở các tình huống khác nhau.
Động cơ rất trừu tượng và khó xác định bởi: động cơ thường được che dấu từ nhiều động cơ thực do yếu tố tâm lý quan điểm xã hội. Hơn nữa động cơ luôn biến đổi, biến đổi theo môi trường sống và biến đổi theo thời gian, tại mỗi thời điểm con người có ý trí và động cơ làm việc khác nhau. Khi đói khát thì động cơ làm việc để được ăn no mặc ấm, khi có ăn có mặc thì động cơ làm việc là giầu có là tự khẳng định mình .
Nhu cầu có thể được hiểu là trạng thái tâm lý mà con người cảm thấy thiếu thốn không thoả mãn về một cái gì đó. Nhu cầu chưa được thoả mãn tạo ra một tâm lý căng thẳng đối với con người khiến họ phải tìm cánh thoả mãn nhu cầu đó.
Nhu cầu có nhiều loại: sinh lý (ăn uống, nghỉ ngơi), lao động (việc làm, con người bảo hiểm xã hội .), an ninh, tình yêu (tình đồng loại, tình vợ chồng, tình bằng hữu, tình cha con, tình bạn,tình đồng nghiệp .),xá hội giầu có, thẩm quyền (cái đẹp cái tốt cái thiện .), tự hoàn thiện (tự do, trách nhiệm, sự phát triển .), giao tiếp (các quan hệ xã hội .), tái sản xuất xã hội (sinh đẻ và nuôi dậy con cái .), nhu cầu tự phủ định (các ham muốn, đòi hỏi có tính nguy hại đến bản thân, cộng đồng, tập thể .). Các nhu cầu trên gộp lại thành 3 nhóm lớn: nhu cầu tinh thần, nhu cầu xã hội.
Quá trình con người thực hiện nhu cầu: là một quá trình phức tạp tác động chung tích cực và phong phú với các đòi hỏi của qui luật khách quan.
Sơ đồ 1: Quá trình con người thực hiện nhu cầu.
2. Động lực
Là sự khát khao và tự nguyện của con người nhằm tăng cường nỗ lực để đạt được mục đính hay kết quả cụ thể. Động lực cũng chịu ảnh hưởng của nhiều nhân tố, các nhân tố luôn thay đổi và khó nắm bắt. Chúng được chia thành 3 yếu tố cơ bản đó là:
LOẠI 1 : Những yếu tố thuộc về con người tức là những yếu tố xuất hiện trong chính bản thân con người làm việc đó. Nó bao gồm:
(1) Lợi ích của con người: lợi ích là mức đọ thoả mãn các nhu cầu của con người, mà nhu cầu là yếu tố quan trọng nhất của tạo động lực cho người lao động. Nhu cầu và lợi ích có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, không có nhu cầu thì không có lợi ích hay lợi ích là hình thức biểu hiện nhu cầu. Khi có sự thoả mãn nhu cầu vật chất hoặc tinh thần tức là con người nhận được lợi ích từ vật chất và tinh thần thì khi đó động lực tạo ra càng lớn
(2)Mục tiêu cá nhân: là trạng thái mong đợi cần có và có thể có của cá nhân. Điều này có ý nghĩa mục tiêu cá nhân là cái đích mà cá nhân con người muốn vươn tới và qua đó sẽ thực để đạt được cái đích đề ra trong trạng thái mong muốn.
(3) Thái độ cá nhân: là cách nhìn nhận của cá nhân đối với công việc mà họ đang thực hiện. Qua cách nhìn nhận nó thể hiện đánh giá chủ quan của con người đối với công việc (yêu, ghét, thích, không thích, bằng lòng, không bằng lòng .), yếu tố này chịu ảnh hưởng nhiều của quan niệm xã hội và tác động của bạn bè . Nếu như cá nhân có thái độ tích cực đối với công việc thì anh ta sẽ hăng say với công việc, còn không thì ngược lại.
(4) Khả năng- năng lực cá nhân: yếu tố này để cập đến khả năng giải quyết công việc, kiến thức trình độ chuyên môn về công việc. Nhân tố này cũng tác động đến hai mặt của tạo động lực lao động. Nó có thể làm tăng cường nếu anh ta có khả năng trình độ để giải quyết công việc.
(5) Thâm niên, kinh nghiệm công tác: là yếu tố phải được tính đến khi trả công lao động. Người lao động có thâm niên lâu năm trong nghề thì mong muốn nhận được lương cao hơn. Còn khi họ có kinh nghiệm công tác thì đòi hỏi mức lương trả cho họ phải như thế nào cho phù hợp. Có như vậy tổ chức mới khuyến khích được người lao động làm việc cho mình một cách có hiệu quả.
LOẠI II : các yếu tố thuộc môi trường.
Là những yếu tố bên ngoài có ảnh hưởng đến người lao động. Nó bao gồm các yếu tố sau:
(1) Văn hoá Công ty: yếu tố này được định nghĩa như một hệ thống các giá trị các niềm tin và các thói quen được chia sẻ trong phạm vi một tổ chức chính quy và tạo ra các chuẩn mực về hành vi trong doanh nghiệp.
(2) Các chính sách về nhân sự: Đây là vấn đề bao hàm rất nhiều yếu tố có tuỳ thuộc vào Công ty có chú tâm thực hiện hay không. Bao gồm một loạt các vấn đề như: thuyên chuyển, đề bạt, khen thưởng, kỷ luật . Đây là những chính sách mà Công ty nhằm đáp ứng lại các nhu cầu của người lao động. Bởi nhu cầu là nhân tố bên trong quan trọng nhất thúc đẩy người lao động làm việc. Ngoài ra còn các yếu tố khác có ảnh hưởng đến động lực lao động như: kiểu lãnh đạo, cấu chức tổ chức của Công ty và các yếu tố về xã hội
LOẠI III: Các yếu tố thuộc về nội dung bản chất công việc.
Công việc là yếu tố quyết định đến thù lao lao động và mức tiền lương của công nhân trong tổ chức. Nó bao gồm các yếu tố:
(1) Tính ổn định và mức độ tự chủ của công việc. Yếu tố này phụ thuộc vào bản chất công việc, công việc có ổn định hay không. Nếu công việc có tính chất ổn định và mức độ tự chủ cao sẽ tác động đến kinh nghiệm và khả năng làm việc của người lao động, người lao động làm việc và phát huy hết khả năng làm việc của mình.
(2) Mức độ khác nhau về nhiệm vụ trách nhiệm. mỗi công việc khác nhau sẽ yêu cầu về ý thức trách nhiệm khác nhau: bao gồm trách nhiệm về tiền, tài sản, trách nhiệm về người lao động lao động do mình quản lý như thế nào? .Công việc này đòi hỏi người lao động phải có ý thức trách nhiệm và nhiệm vụ cao, nhưng công việc lại không nhất thiết.
(3) Sự phức tạp của công việc. Đây là sự căng thẳng trong công việc, sự hao phí về sức lao động cũng như hao phí về sức lực cũng như trí lực của người lao động mà công việc đó đòi hỏi họ phải có một cố gắng trong quá trình thực hiện các công việc.
(4) Sự hấp dẫn và thích thú. trong quá trình làm việc nếu công việc có sức hấp dẫn đối với người lao động sẽ khích thích tinh thần và khả năng làm việc của người lao động, họ sẽ làm việc với năng suất cao và ngược lại.
3. Tạo động lực cho lao động
Là tất cả các hoạt động mà một Công ty, một doanh nghiệp có thể thực hiện được đối với người lao động, tác động đến khả năng làm việc, tinh thần thái độ làm việc đem lại hiệu quả cao trong lao động.
Tạo động lực gắn liền với tích luỹ hay nói cách khác là lợi ích tạo ra động lực trong lao động. Song trên thực tế động lực được tạo ra ở mức độ nào, băng cách nào điều đó phụ thuộc vào cơ chế cụ thể để sử dụng nó như là một nhân tố cho sự phát triển của xã hội. Muốn lợi ích tạo ra động lực phải tác động vào nó, khích thích nó làm gia tăng hoạt động có hiệu quả của lao động trong công việc, trong chuyên môn hoặc trong những chức năng cụ thể.
4. Vai trò, mục đích và ý nghĩa tạo động lực
*Vai trò
Vai trò của hoạt động tạo động lực được xét trên cả 3 khía cạnh: người lao động, doanh nghiệp, và cả xã hội đều vô cùng quan trọng.
Xét về người lao động: Đó là việc tăng thêm thu nhập, cải thiện đời sống, bù đắp các hao phí lao động mà người lao động đã bỏ ra không ngừng phát triển hoàn thiện cá nhân, tạo cơ hội thuận lợi cho cá nhân tham gia vào các hoạt động xã hội.
Xét về Công ty: Nó tạo điều kiện thuận lợi cho Công ty trong việc khai thác tốt nguồn lực sẵn có của mình. Sử dụng hiệu quả của nó để không ngừng nâng cao năng suất lao động, phát triển cơ sở vật chất, cơ sở kĩ thuật, giảm chi phí lao động sống trong sản phẩm, qua đó giảm giá thành, giá bán sản phẩm, thúc đẩy cạnh tranh với các sản phẩm cùng loại trên thị trường.
Xét về mặt xã hội: khi động lực được tạo cho người lao động làm cho năng suất lao động tăng lên, từ đó nền kinh tế xã hội tăng trưởng theo. Đồng thời con người khi đó sẽ cảm thấy yêu thích lao động, cảm thấy vui khi được lao động. Điều đó chứng tỏ xã hội đá văn minh và phát triển hơn.
* Mục đích
Xét về chức năng thì tạo động lực là chức năng của quản lý con người, mà quản lý con người lại là một chức năng của quản lý trong doanh nghiệp. Do đó mục đích của tạo động lực cũng chính là mục đích chung của doanh nghiệp về quản lý lao động.
Mục đích quan trọng nhất của tạo động lực là sử dụng một cách hợp lý nguồn lao động, khai thác một cách hiệu quả nguồn lục con người nhằm không ngừng nâng cao năng suất lao động của doanh nghiệp. Trong các doanh nghiệp thì nguồn lực con người là một bộ phận quan trong của sản xuất, nó vừa đóng vai trò là chủ thể của sản xuất nhưng đồng thời lại là khách thể chịu tác động của người quản lý. Nguồn lực con người vừa là tài nguyên của doanh nghiệp nhưng đồng thời cũng tạo nên một khoản chi phí lớn cho doanh nghiệp. Doanh nghiệp nào mà có biện pháp sử dụng hiệu quả nguồn lực lao động thì sẽ kéo theo được hiệu quả trong sử dụng máy móc thiết bị tiết kiệm nguyên vật liệu, giảm được chi phí từ đó hiệu quả kinh doanh sẽ cao hơn.
Bên cạnh đó công tác tạo động lực còn nhằm mục đích thu hút và gắn bó người lao động với doanh nghiệp. Bởi vì khi người lao động có động lực làm việc thì họ sẽ hăng say nới công việc, với nghề .Chính vì lẽ đó mà không chỉ người lao động gắn bó với doanh nghiệp mà cả những người khác cũng muốn làm việc cho doanh nghiệp.
* Ý nghĩa của công tác tạo động lực
Đối với phòng quản lý lao động, nó là hoạt động giúp cho công tác tuyển mộ, tuyển chọn tốt hơn, công tác phân công, hiệp tác lao động đạt hiệu quả cao hơn, công tác quản lý lao động được thuận lợi hơn.
Đối với các mặt khác của doanh nghiệp như an toàn lao động, an ninh trật tự, văn hóa liên doanh liên kết, quản lý vật tư, thực hiện kế hoạch sản xuất, cải tiến kỹ thuật . thì khi có động lực trong lao động nó sẽ tạo nên hưng phấn làm việc cho người lao động. Họ sẽ cố gắng thực hiện tiết kiệm nguyên vật liệu, cải tiến kỹ thuật, phát huy sáng kiến . đóng góp sức mình vào xây dựng tổ chức doanh nghiệp ngày càng vững mạnh hơn.
II. CÁC HỌC THUYẾT VỀ TẠO ĐỘNG LỰC
Động lực là vấn đề quan trọng, nó ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả và hiệu suất của công việc. Vì vậy quá trình nghiên cứu nó được áp dụng từ lâu để góp phần thúc đẩy công việc thuận lợi. Các nhà học thuyết đã đi sâu vào từng khía cạnh. Trong khuôn khổ luận văn này em xin trình bầy một số học thuyết lớn có ảnh hưởng đến việc tạo động lực.
1. Lý thuyết hệ thống nhu cầu Maslow
Theo Abraham Maslow nhu cầu được chia theo các thang sau:
1. Nhu cầu sinh lý
2. Nhu cầu an toàn
3. Nhu cầu xã hội
4. Nhu cầu tôn trọng
5. Nhu cầu tự khẳng định
(1)- Nhu cầu sinh lý: Nằm ở cấp thấp nhất của hệ thống. Đây là những nhu cầu mà con người luôn cố gắng để thoả mãn trước tiên. Bởi nó là nhu cầu duy trì sự tồn tại của cơ thể, bao gồm các yếu tố như: ăn, mặc ngủ, nghỉ ngơi .
(2)- Nhu cầu an toàn: Đây là nhu cầu xuất hiện tiếp theo khi nhu cầu sinh lý được thoả mãn. Ở mức nhu cầu này con người sẽ có những phản ứng lại đối với những dấu hiệu nguy hiểm, có nguy cơ đe doạ đến bản thân, người lao động sẽ không thích làm việc trong những điều kiện nguy hiểm mà thích làm việc trong điều kiện an toàn.
(3)- Nhu cầu xã hội: Đây là nhu cầu kế tiếp khi hai nhu cầu trên thoả mãn. Đó là nhu cầu về tình cảm, sự yêu thương, tình đồng loại . Con người sẽ cảm thấy trống vắng khi thiếu bạn bè, người thân trong gia đình và họ cố gắng tìm hiểu mọi người xung quanh.
(4)- Nhu cầu tôn trọng: Nhu cầu này bao gồm cả việc cần hay mong muốn có được giá trị cao cả và sự tôn trọng của người khác. Maslow chia làm hai loại:
Các loại mong muốn về sức mạnh, sự đạt được, thẩm quyền, lòng tin đối với mọi người, đối với mọi người, đối với độc lập tự do.
Loại mong muốn về thanh danh, uy tín, địa vị, thống trị, được chú ý .
(5)- Nhu cầu tự khẳng định: đây là mức độ nhu cầu cao nhất xuất hiện khi đã có sự thoả mãn nhu cầu thấp hơn nó. Ta thấy rằng không phải trong cùng một thời kỳ mọi người đều xuất hiện nhu cầu như nhau. Nhưng về nguyên tắc nhu cầu thấp hơn phải được thoả mãn trước khi được khuyến kích được thoả mãn ca nhu cầu ở bậc cao hơn.
Nhà quản lý phải tạo ra động cơ thúc đẩy người lao động lao động làm việc tốt hơn, giúp họ yên tâm với công việc hơn bằng việc thoả mãn các nhu cầu hiện tại của họ. Nhưng điều quan trọng đối với nhà quản lý là nên thực hiện phương trâm “ đói cho ăn, khát cho uống” tức là phải tìm hiểu xem nhân viên của mình đang ở cấp nhu cầu nào, từ đó mới đưa ra cách giải quyết hợp lý.
2. Học thuyết về hệ thống hai yếu tố của Fredric Herberg
Học thuyết này dựa trên cơ sở quan điểm tạo động lực là kết quả của sự tác động của nhiều yếu tố. Trong đó các yếu tố tạo nên sự thoả mãn và không thoả mãn. Bản thân của mỗi yếu tố đều bao gồm cả hai mặt trên tùy thuộc vào việc nó được thực thi như thế nào,được đáp ứng như thế nào, để để thấy rõ bản chất các yếu tố. Học thuyết này được chia thành hai yếu tố tạo động lực là:
Nhóm các yếu tố thúc đẩy. Đó là các nhân tố tạo nên sự thoả mãn, sự thành đạt, sự thừa nhận thành tích, bản thân công việc của người lao động khi tham gia làm việc. Đặc điểm nhóm này là nếu không được thoả mãn thì dẫn nên bất mãn, nếu được thoả mãn thì có tác dụng tạo động lực.
Nhóm yếu tố duy trì. Đó là các yếu tố thuộc về môi trường làm việc của người lao động, các chính sách chế độ quản trị của Công ty, tiền lương, sự hướng dẫn công việc, các quan hệ với con người, các điều kiện làm việc. Các yếu tố này khi được tổ chức tốt thì nó có tác dụng ngăn ngừa sự không thoả mãn đối với công việc của người lao động.
3. Học thuyết ERG (Existance, Relatdness, Growth)
103 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2659 | Lượt tải: 4
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác trả lương với vấn đề tạo động lực cho con người lao động ở Công ty cơ khí Hà Nội, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
tiÒn l¬ng cña C«ng ty CKHN còng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt cÇn ®îc kh¾c phôc.
+ Tríc hÕt viÖc ¸p dông 3 hÖ sè l¬ng cña c¶ 3 cÊp trªn 100% l¬ng cã thÓ dÉn ®Õn sù biÕn ®éng vÒ l¬ng gi÷a c¸c kú. Nh vËy sÏ g©y lªn t×nh tr¹ng lo l¾ng, kh«ng yªn t©m cho ngêi lao ®éng lµm viÖc t¹i C«ng ty. Lý do ®a ra ®©y lµ do C«ng ty kh«ng ®¶m b¶o ®îc tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng khi kh«ng cã viÖc lµm. Nhng kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i ¸p dông nh vËy v× møc tèi thiÓu cña hÖ sè C«ng ty vµ hÖ sè cña c¸c ®¬n vÞ ®Òu lµ 0,8. Cßn møc hÖ sè cña c¸ nh©n l¹i chØ phô thuéc vµo chÝnh c¸ nh©n ®ã. §Æc biÖt viÖc tr¶ l¬ng cña c¸ nh©n ®Òu tÝnh trªn sè ngµy c«ng mµ c¸ nh©n ®ã tham gia lµm viÖc trong th¸ng. V× thÕ nÕu c«ng ty kh«ng cã viÖc lµm cho c«ng nh©n th× hä sÏ kh«ng ®îc tÝnh ngµy c«ng hëng l¬ng. Nãi mét c¸ch kh¸c, lµ møc l¬ng cña ngêi lao ®éng kh«ng gi¶m xuèng nÕu chÊt lîng lao ®éng cña hä vÈn ®¶m b¶o.
Thêi h¹n x¸c ®Þnh l¬ng mçi th¸ng mét lÇn lµ h¬i ng¾n cha hoµn toµn phï hîp víi ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng s¶n xuÊt cña C«ng ty còng nh cha thùc sù ®¹t hiÖu qu¶ cao. Thêi h¹n x¸c ®Þnh l¬ng ng¾n t¹o ra tÝnh biÕn ®æi cña l¬ng cao. §iÒu nµy còng kh«ng ®em l¹i kh«ng khÝ yªn t©m cho ngêi lao ®éng, ®Æc biÖt víi C«ng ty CKHN lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp , do ®Æc ®iÓm s¶n phÈm còng nh thêi h¹n hîp ®ång cña C«ng ty lµ t¬ng ®èi dµi. Vµ ®èi víi nh÷ng ®¬n hµng kÐo dµi th× viÖc x¸c ®Þnh møc hoµn thµnh còng nh doanh thu t¬ng ®èi phøc t¹p. Khèi lîng c«ng viÖc cña nh÷ng ngêi lµm l¬ng cÊp c¬ së t¬ng ®èi lín, do ®ã ngêi ta cã xu híng kh«ng xem xÐt mét c¸ch cô thÓ, chi tiÕt. Nªn thùc tÕ tÝnh biÕn ®æi cña l¬ng l¹i kh«ng cao mµ sù chªnh lÖch gi÷a lý thuyÕt vµ thùc tÕ l¹i kh¸ cao.
+ ViÖc ph©n chia møc ®iÓm cho tõng chØ tiªu trong phÇn ®¸nh gi¸ c¸c c¸ nh©n vµ ®¬n vÞ cha hoµn toµn hîp lý. Ch¼ng h¹n trong x¸c ®Þnh ®iÓm ph©n lo¹i hÖ sè KH1 cho c¸c ®¬n vÞ ta thÊy cha t¬ng quan gi÷a møc ®iÓm cho khèi lîng c«ng viÖc thùc hiÖn lµ 30 ®iÓm vµ møc ®iÓm cho chÊt lîng c«ng viÖc chØ cã 10 ®iÓm ®èi víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt , 15®iÓm ®èi víi c¸c ®¬n vÞ nghiÖp vô cã thÓ lµ qu¸ chªnh lÖch. ChØ tiªu khèi lîng c«ng viÖc ®îc ®¸nh gi¸ h¬i qu¸ cao so víi chØ tiªu chÊt lîng. Trong khi ®ã chØ tiªu tiÕn ®é c«ng viÖc (20 ®iÓm ®èi víi s¶n xuÊt , 15®iÓn ®èi víi ®¬n vÞ nghiÖp vô) còng cã chªnh lÖch cao so víi chØ tiªu chÊt lîng. Bëi nÕu chØ tiªu khèi lîng ®· ®¹t ®îc, th× ngêi ta cã thÓ dÓ dµng ®¹t thªm chØ tiªu tiÕn ®é, nhng chØ tiªu chÊt lîng l¹i lµ mét lÜnh vùc kh¸c so víi hai chØ tiªu nµy. VÊn ®Ò nµy còng lÆp l¹i trong ph©n tÝch ®iÓm x¸c ®Þnh hÖ sè cho c«ng nh©n chÝnh. Møc ®iÓm cho chØ tiªu khèi lîng lµ 50, cßn víi chØ tiªu chÊt lîng tèi ®a lµ 10 ®iÓm.
+ ViÖc ¸p dông hÖ thèng ®iÓm trõ cã t¸c dông tèt, song cßn ph¶i ®îc nghiªn cøu ¸p dông hîp lý c©n ®èi. Bëi trong phÇn x¸c ®Þnh ®iÓm cho c¸c c¸ nh©n c¸c ®¬n vÞ nghiÖp vô hÖ thèng ®iÓn trõ kh«ng ®îc xÐt ®Õn. VËy chÊt lîng c«ng viÖc cña hä cã ¶nh hëng g× ®Õn ®iÓm cña hä.
+ Nh×n chung ph¬ng thøc tr¶ l¬ng lao ®éng trong C«ng ty CKHN lµ t¬ng ®èi phøc t¹p. §Ó hiÓu ®îc s©u s¾c vÊn ®Ò nµy thùc sù kh«ng ®¬n gi¶n. §iÒu nµy g©y khã kh¨n cho ngêi lao ®éng ®Æc biÖt lµ ngêi cã tr×nh ®é thÊp. Nhng xÐt cho cïng th× vÊn ®Ò tiÒn l¬ng lµ mét vÊn ®Ò phøc t¹p vµ khã kh¨n, lµ ®Ò tµi mu«n thña trong d luËn x· héi. V× thÕ còng khã cã thÓ ®a ra mét ph¬ng ¸n tr¶ l¬ng hoµn h¶o ngay ®îc.
Víi C«ng ty C¬ KhÝ Hµ néi viÖc thùc hiÖn tr¶ l¬ng nh trªn lµ cha hoµn toµn cã hiÖu qu¶ nh mong muèn. Bëi ngoµi nh÷ng lý do vÒ biªn ®æi trong C«ng ty vµ nh÷ng t¸c ®éng cña thÞ trêng ®Õn ho¹t ®éng cña C«ng ty , cßn mét lý do kh¸c lín ®ã lµ phong c¸ch lµm viÖc vµ lèi sèng nh÷ng ®Æc ®iÓn vèn cã cña ngêi ch©u ¸ cha hoµn toµn thÝch nghi víi kiÓu lµm viÖc míi. Ch¼ng h¹n trong c«ng t¸c tr¶ l¬ng cã thÓ do v× nÓ nang hoÆc ng¹i xung ®ét nªn ngêi lµm l¬ng cÊp co së kh«ng thay ®æi hÖ sè hµng th¸ng ®óng theo n¨ng lùc cña ngêi lao ®éng, ®¸ng ra chØ hëng l¬ng víi hÖ sè lµ 0,9 nhng vÉn ®Ó hÖ sè b½ng 1.
Qua nghiªn cøu c«ng t¸c tr¶ l¬ng lao ®éng ë C«ng ty N¬ KhÝ Hµ néi ta thÊy: Nh×n chung C«ng ty ®· cã nh÷ng cè g¾ng lín trong viÖc tr¶ l¬ng lao ®éng nh»m ®éng viªn khuyÕn khÝch hä lµm viÖc tèt h¬n. §iÒu nµy ®· gióp C«ng ty ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ kh¶ quan ®¸ng khÝch lÖ trong qu¶ tr×nh x©y dùng ph¬ng thøc tr¶ l¬ng lao ®éng t¬ng ®èi phï hîp víi ®Æc ®iÓm cña mét C«ng ty, mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng c«ng nghiÖp nh C«ng ty CKHN. Tuy nhiªn vÉn tån t¹i nh÷ng nhîc ®iÓm cÇn kh¾c phôc. V× vËy C«ng ty nªn cã mét gi¶i ph¸p phï hîp trong c«ng t¸c tr¶ l¬ng lao ®éng nãi riªng vµ trong chÝnh s¸ch qu¶n trÞ tiÒn l¬ng nãi chung.
2.1.4 ChÕ ®é thëng
ChÕ ®é thëng tiÕt kiÖn vËt t, nguyªn vËt liÖu, thu håi phÕ liÖu... nh»m khuyÕn khÝch CBCNSX n©ng cao tr¸ch nhiÖm trong viÖc b¶o qu¶n sö dông nguyªn nhiªn vËt liÖu. Bao gåm c¸c chØ tiªu thëng nh:
- Thëng s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kû thuËt, hîp lý ho¸ s¶n xuÊt, c¶i tiÕn nghiÖp vô ¸p dông nh÷ng tiÕn bé khoa häc kû thuËt ngµy cµng nhiÒu vµo s¶n xuÊt nh»m thóc ®Èy vµ n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty.
- Thëng tõ lîi nhuËn: ChØ ¸p dông khi doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶, mang l¹i nhiÒu lîi nhuËn th× ®îc trÝch lµm quü khen thëng ph©n phèi l¹i cho NBCNV.
* §èi tîng xÐt thëng:
C«ng ty chØ ¸p dông cho nh÷ng ®èi tîng sau:
+ Nh÷ng c«ng nh©n cã ý thøc tæ chøc kû luËt tèt, chÊp hµnh nghiªm chØnh néi quy, quy chÕ cña C«ng ty ®Ò ra.
+ C«ng nh©n lµ ®èi tîng khen thëng ph¶i lµ nh÷ng ngêi cã thµnh tÝch ®ãng gãp vµo viÖc thùc hiÖn hoµn thiÖn c«ng viÖc cña C«ng ty.
+ Nh÷ng ngêi cã ph¸t minh s¸ng t¹o míi trong lao ®éng s¶n xuÊt.
* §èi tîng kh«ng xÐt thëng:
+ Nh÷ng ngêi do khuyÕt ®iÓm b¶n th©n kh«ng hoµn thµnh chØ tiªu kÕ ho¹ch nhiÖn vô C«ng ty giao
+ Nh÷ng ngêi vi ph¹m kû luËt lao ®éng hoÆc x©m ph¹m ®Õn tµi s¶n cña C«ng ty hoÆc vi ph¹m néi quy, quy chÕ bÞ kû luËt tõ c¶nh c¸o trë lªn.
+ Nh÷ng ngêi nghØ kh«ng l¬ng, xin th«i viÖc.
* XÕp h¹ng thëng ph¹t cã nh÷ng lo¹i sau:
- Lo¹i A: Nh÷ng ngêi hoµn thµnh ®Þnh møc s¶n xuÊt lo¹i giái, hÖ sè 1,2
- Lo¹i B: Nh÷ng ngêi hoµn thµnh nhiÖm vô ®îc giao ë møc trung b×nh, kh«ng vi ph¹m kû luËt lao ®éng, hÖ sè 1.
- Lo¹i C: Nh÷ng ngêi kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch, nhiÖm vô C«ng ty giao hÖ sè 0,2.
* C¸ch tÝnh thëng (ph¹t):
Thëng (ph¹t) = HÖ sè thëng(ph¹t) x l¬ng c¬ b¶n
Trong ®ã hÖ sè thëng (ph¹t) ®îc tÝnh dùa trªn møc ®é hoµn thµnh c«ng viÖc cña ngêi lao ®éng ®îc ®¸nh gi¸ nhËn xÐt qua sè ®iÓm vµ quy ®Þnh cho lao ®éng xÕp lo¹i.
Sau ®©y lµ b¶ng tæng kÕt tiÒn thëng cña C«ng ty CKHN trong vµi n¨m gÇn ®©y.
B¶ng 24: Tæng kÕt tiÒn thëng cña C«ng ty CKHN trong vµi n¨m qua
§vt: ®ång/ngêi
§ît thëng
N¨m 1997
N¨m 1998
N¨m 1999
N¨m 2000
N¨m 2001
01/01
49.650
47.900
104.360
104.920
45.730
12/04
50.100
48.500
47.650
49.570
28.830
01/05
50.750
48.900
47.650
47.570
31.520
02/09
51.250
83.480
83.580
92.120
54.400
©m lÞch
578.201
748.000
886.951
459.648
578.669
Tæng céng
779.951
986.780
1.170.191
753.828
739.149
Nh×n chung c«ng t¸c tiÒn thëng ®· ®îc C«ng ty x©y dùng vµ ¸p dông, song quy chÕ thëng ph¹t ë C«ng ty cßn mang tÝnh chung chung, cha ®îc chi tiÕt ho¸ cô thÓ, cha thùc sù ph¸t huy vai trß thóc ®Èy cña tiÒn thëng ®èi víi ngêi lao ®éng. H×nh thøc thëng cßn ®¬n gi¶n cha khuyÕn khÝch mét c¸ch toµn diÖn trong c«ng t¸c t¹o ®éng lùc cho ngêi lao ®éng ®Ó hä lµm viÖc víi hiÖu qu¶ lao ®éng cao h¬n.
2.2 Ho¹t ®éng t¹o ®éng lùc th«ng qua kÝch thÝch tinh thÇn
C¸c h×nh thøc khen thëng danh hiÖu thi ®ua cho c¸ nh©n vµ tËp thÓ thêng ®îc C«ng ty ®Ò ra nh©n nhÞp kû niÖm nh÷ng ngµy lÔ lín nh: Chµo mõng ngµy sinh nhËt B¸c, chµo mõng §¹i héi §¹i biÓu, Chµo mõng ngµy thµnh lËp §¶ng... vµ nã bao gåm c¸c danh hiÖu thi ®ua nh: Lao ®éng giái, ChiÕn sÜ thi ®ua, TËp thÓ Lao ®éng hái. H×nh thøc xÐt thëng thi ®ua mét lÇn vµo cuèi n¨m do Gi¸m ®èc quyÕt ®Þnh.
Cô thÓ c¸c chØ tiªu ®îc C«ng ty ®Ò ra nh sau: ¸p dông ph¬ng ph¸p cho ®iÓm lao ®éng vµ tËp thÓ.
Danh hiÖu lao ®éng giái
* VÒ tiªu chuÈn ngµy c«ng: Tõ 0 ®Õn 15 ®iÓm
§ñ ngµy c«ng theo quy chÕ Gi¸m ®èc C«ng ty quyÕt ®Þnh: 15®iÓm
Nh÷ng ngµy nghØ èm ®au kh«ng hëng l¬ng, thai s¶n, kh«ng viÖc t¹m ho·n hîp ®ång lao ®éng ®îc c«ng dån cø 5 ngµy trõ 1 ®iÓm
Nh÷ng ngµy nghØ phÐp, nghØ bï ®i häc theo quyÕt ®Þnh cña Gi¸n ®èc th× ®Òu ®îc tÝnh vµo ngµy c«ng ®Ó tÝnh ®iÓm.
* Khèi lîng c«ng viÖc ®îc giao: Cho ®Õn 20 ®iÓm
- Lµm vît møc khèi lîng c«ng viÖc trªn 110%: 17 ®Õn 20®iÓm
- Hoµn thµnh khèi lîng c«ng viÖc : 12 ®Õn 16®iÓm
- Hoµn thµnh khèi lîng c«ng viÖc tõ 70% ®Õn < 100%: 8 ®Õn 11®iÓm
- Hoµn thµnh khèi lîng c«ng viÖc < 70%: 5 ®Õn 7®iÓm
* ChÊt lîng c«ng viÖc: Cho ®Õn 20®iÓm.
- Lµm tèt hoµn chØnh kh«ng cã sai sãt: 20®iÓm
- Sai sãt nhá, kh«ng ¶nh hëng g×: 15 ®Õn 19®iÓm
- Sai sãt nhá nhng kh¾c phôc ®îc: 10 ®Õn 14 ®iÓm
- Sai sãt lín nhng kh¾c phôc ®îc: 5 ®Õn 9 ®iÓm
- Sai sãt g©y thiÖt h¹i nÆng: 0 ®iÓm
* TiÕn ®é c«ng viÖc: cho ®Õn 15 ®iÓm
- Vît so víi thêi gian quy ®Þnh: 13 ®Õn 15 ®iÓm
- §óng so víi yªu cÇu thêi gian quy ®Þnh:10 ®Õn 12 ®iÓm
- ChËm so víi yªu cÇu thêi gian quy ®Þnh (1 ®Õn 2 ngµy ): 5 ®Õn 9 ®iÓm
- ChËm so víi yªu cÇu thêi gian quy ®Þnh (> 2 ngµy): 0 ®iÓm
* An toµn lao ®éng, vÖ sinh c«ng nghiÖp: Cho ®Õn 10 ®iÓm
- Thùc hiÖn tèt, ®óng quy ®Þnh: 8 ®Õn 10 ®iÓm
- Sai sãt nhá: 5 ®Õn 7 ®iÓm
- Vi ph¹m nghiªm träng quy ®Þnh: 0 ®iÓm
* Kû luËt lao ®éng: Cho ®Õn 10 ®iÓm
- Tèt: 8 ®Õn 10 ®iÓm
- Vi ph¹m kh«ng lín: 5 ®Õn 7 ®iÓm
- ý thøc tæ chøc kû luËt kÐm, bÞ nh¾c nhë nhiÒu nhng cha tíi møc kû luËt: 0 ®iÓm
* Tham gia phong trµo: Cho ®Õn 5 ®iÓm
- Tham gia tèt ®Çy ®ñ: 5 ®iÓm
- Tham gia Ýt: 3 ®iÓm
- Kh«ng tham gia: 0 ®iÓm
* Häc tËp: Cho ®Õn 5®iÓm
- §i häc theo quyÕt ®Þnh cña Gi¸n ®èc, hoÆc tù ®i häc cã v¨n b»ng chøng chØ c«ng nhËn: 5 ®iÓm
- Kh«ng ®i häc: 0 ®iÓm
ChiÕn sÜ thi ®ua cÊp c«ng ty:
¸p dông ®èi víi nh÷ng ngêi lao ®éng ®¹t tiªu chuÈn sau:
* §¹t danh hiÖu lao ®éng giái
* Cã s¸ng kiÕn c¶i tiÕn ®îc C«ng ty c«ng nhËn , ®îc khen thëng 100.000® trë lªn
* §îc quÇn chóng suy t«n, bÇu b»ng phiÕu kÝn, ®¹t 60% trë lªn
TËp thÓ lao ®éng giái
¸p dông ®èi víi c¸c ®¬n vÞ tËp thÓ lao ®éng nh sau:
- TËp thÓ ®¬n vÞ lµm viÖc cã s¸ng t¹o vît khã, hoµn thµnh xuÊt s¾c c«ng viÖc, thùc hiÖn tèt, ®Çy ®ñ c¸c nghÜa vô ®èi víi C«ng ty , cã phong trµo thi ®ua s«i næi.
- §¬n vÞ cã > 50% c¸ nh©n ®¹t danh hiÖu lao ®éng giái, cã Ýt nhÊt 1 c¸ nh©n ®¹t danh hiÖu chiÕn sÜ thi ®ua, kh«ng cã ngêi bÞ kû luËt tõ khiÓn tr¸ch trë lªn.
- §¬n vÞ ®oµn kÕt g¾n bã, gióp ®ì t¬ng trî lÉn nhau trong cuéc sèng...
Tõ thùc tr¹ng c«ng t¸c tr¶ l¬ng lao ®éng vµ ho¹t ®éng t¹o ®éng lùc ë C«ng ty CKHN, nh÷ng u ®iÓm vµ tån t¹i ta cã thÓ ®a ra mét sè biÖn ph¸p nh¾m n©ng cao c«ng t¸c hiÖu qu¶ tr¶ coong lao ®éng vµ ho¹t ®éng t¹o ®éng lùc cho ngêi lao ®éng ë C«ng ty CKHN sÏ ®îc tr×nh bµy ë ch¬ng 3
Ch¬ng III
Mét sè biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c tr¶ l¬ng víi vÊn ®Ò t¹o ®éng lùc cho ngêi lao ®éng ë C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi
I. §Æt vÊn ®Ò cho c¸c gi¶i ph¸p
1. vÊn ®Ò s¾p xÕp vµ ph©n lo¹i l¹i vÞ trÝ c«ng t¸c
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay, vÞ trÝ vµ tÝnh chÊt c«ng viÖc lµ mét trong nhng c¬ së kh«ng thÓ thiÕu trong viÖc x¸c ®Þnh mét møc l¬ng hîp lý. ThËt vËy, tiÒn l¬ng mang nh÷ng ý nghÜa kh¸c nhau ®èi víi c¸c ®èi tîng kh¸c nhau. §èi víi ngêi lao ®éng, tiÒn l¬ng lµ thu nhËp do ®ã hä cã xu híng t¨ng l¬ng, cßn ®èi víi doanh nghiÖp tiÒn l¬ng l¹i lµ chi phÝ s¶n xuÊt , lîi nhuËn míi lµ thu nhËp. Muèn t¨ng thu nhËp th× tÊt yÕu ph¶i gi¶m chi phÝ tiÒn l¬ng . §iÒu nµy lµm n¶y sinh mét m©u thuÈn trong vÊn ®Ò x¸c ®Þnh l¬ng. V× vËy ph¶i t×m ra mét sè c¬ së kh¸ch quan ®Ó x¸c ®Þnh quü l¬ng t¬ng ®èi hîp lý. Khi Êy ngêi ta thêng dùa vµo c¸c yÕu tè:
§é phøc t¹p cña c«ng viÖc ph¶i thùc hiÖn
Møc sèng tèi thiÓu cña ngêi lao ®éng
TriÓn väng s¶n xuÊt, tiªu thô s¶n phÈm vµ lîi Ých cña doanh nghiÖp
§¶m b¶o sù c«ng b»ng t¬ng ®èi gi÷a nh÷ng ngêi lao ®éng trong mét tËp thÓ vµ gi÷a c¸c tËp thÓ trong doanh nghiÖp
Gi¸ trÞ cña c¸c yÕu tè x· héi, phi kinh tÕ trong viÖc tr¶ l¬ng
Nh vËy, ®é phøc t¹p cña c«ng viÖc, hay nãi réng h¬n lµ vi trÝ vµ tÝnh chÊt cña c«ng viÖc, lµ mét c¬ së hÕt søc quan träng ®Ó x¸c ®Þnh møc l¬ng, cã ý nghÜa lµ: C«ng viÖc cã ®é phøc t¹p cao h¬n ph¶i ®îc tr¶ l¬ng cao h¬n, hay vÞ trÝ vµ tÝnh chÊt c«ng viÖc kh¸c nhau ph¶i cã møc l¬ng t¬ng øng kh¸c nhau.
§Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy, ngêi ta tiÕn hµnh s¾p xÕp vµ ph©n lo¹i c¸c vÞ trÝ c«ng viÖc. Trong mét doanh nghiÖp, nÕu sè lîng c«ng viÖc cµng nhiÒu, cµng ®a d¹ng th× viÖc s¾p xÕp vµ ph©n lo¹i c¸c vÞ trÝ cµng phøc t¹p, kÐo theo viÖc tr¶ l¬ng còng phøc t¹p. §Ó ®¬n gi¶n viÖc x¸c ®Þnh møc l¬ng vµ tr¶ l¬ng ngêi ta thêng gép c¸c c«ng viÖc cã tÝnh chÊt gÇn gièng nhau thµnh mét nhãm. Mçi nhãm t¬ng øng víi mtj møc l¬ng c¬ b¶n.
Ph¬ng ph¸p thêng ®îc ¸p dông lµ ph¬ng ph¸p tÝnh ®iÓm. Trªn c¬ së ®iÓm ®¹t ®îc cña mçi vÞ trÝ c«ng t¸c, ngêi ta sÏ tiÕn hµnh s¾p xÕp cã thµnh c¸c nhãm, lo¹i. §©y lµ mét qu¸ tr×nh kh«ng ®¬n gi¶n bëi kh«ng ph¶i cø ¸p dông mét c¸ch m¸y mãc c¸c ph¬ng ph¸p ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ vµo lµ ®îc. Nhµ qu¶n trÞ cÇn ph¶i tÝnh ®Õn nhiÒu vÊn ®Ò nh lùa chän c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ thÝch hîp, ®iÓm ®¸nh gi¸ nh thÕ nµo, viÖc thùc hiÖn ph¬ng ph¸p nµy sÏ ®îc tiÕn hµnh nh thÕ nµo, nh÷ng yÕu tè nµo sÎ ®¶m b¶o sù thµnh «ng cña ph¬ng ph¸p. Lý do lµm sao xuÊt hiÖn nh÷ng vÊn ®Ò trªn.
2. VÊn ®Ò x©y dùng mét hÖ thèng tr¶ l¬ng hîp lý
Môc tiªu lín nhÊt cña mét hÖ thèng tr¶ l¬ng hîp lý vµ hiÖn qu¶ lµ nh»m thu hót, duy tr× vµ thóc ®Èy mét ®éi ngò lao ®éng cã chÊt lîng.
TiÒn l¬ng lµ kho¶n thu nhËp chñ yÕu cña ngêi lao ®éng dïng ®Ó ®¶m b¶o cho cuéc sèng b¶n th©n vµ gia ®×nh hä song còng lµ kho¶n chi phÝ cÊu thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. V× vËy, lùa chän h×nh thøc tr¶ l¬ng, chÕ ®é tr¶ l¬ng hîp lý kh«ng chØ ®¶m b¶o tr¶ l¬ng ®óng, tr¶ ®ñ tiÒn l¬ng cho ngêi lao ®éng, g¾n tiÒn l¬ng víi kÕt qu¶ lao ®éng thùc sù cña mçi ngêi lao ®éng mµ cßn kh«ng vît qu¸ kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp vµ gióp doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶.
TiÒn l¬ng ®îc chi tr¶ hîp lý sÏ trë thµnh mét ®éng lùc m¹nh mÏ, thóc ®Èy mäi ngêi hang say, nhiÖt t×nh lao ®éng, kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, ph¸t huy s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kû luËt vµ tõ ®ã c¶m thÊy g¾n bã víi doanh nghiÖp , yªu thÝch c«ng viÖc cña m×nh. C«ng t¸c tiÒn l¬ng ®îc thùc hiÖn tèt sÏ gióp cho c¸c c«ng t¸c kh¸c nh: C«ng t¸c tæ chøc s¶n xuÊt, qu¶n lý lao ®éng, h¹ch to¸n chi phÝ ®îc thùc hiÖn tèt h¬n.
Tr¶ l¬ng hîp lý gióp cho doanh nghiÖp tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ s¶n xuÊt mµ vÈn thu ®îc lîi nhuËn cao bëi v× khi tiÒn l¬ng ®· t¹o thµnh mét ®éng lùc thóc ®Èy ngêi lao ®éng lµm viÖc tèt h¬n th× n¨ng suÊt lao ®éng cña hä còng t¨ng lªn, hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty còng t¨ng lªn. §iÒu nµy thùc sù cã ý nghÜa ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp níc ta, khi mµ hä cha kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña hä ®¸ng ra hä cÇn ph¶i gi÷ trong nÒn kinh tÕ níc ta.
ViÖc hoµn thiÖn hÖ thèng tr¶ l¬ng ph¶i ®îc tiÕn hµnh mét c¸ch cã hÖ thèng vµ toµn diÖn, cô thÓ tr×nh tù theo c¸c bíc sau ®©y:
- ViÖc ®Çu tiªn lµ ph¶i hoµn thiÖn m« t¶ c«ng viÖc nh»m ph©n tÝch râ rµng chøc n¨ng nhiÖm vô, cho tõng vÞ trÝ c«ng t¸c.
- Hoµn thiÖn ®¸nh gi¸ c«ng viÖc, ph©n lo¹i
- Hoµn thiÖn ph¬ng thøc ®¸nh gi¸ thùc hiÖn c«ng viÖc
- Hoµn thiÖn qu¸ tr×nh x¸c ®Þnh l¬ng cô thÓ cho tõng c¸ nh©n
VÒ hÖ thèng qu¶n trÞ tiÒn l¬ng cña C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi , cã nh÷ng u nhîc ®iÓm nhÊt ®Þnh, trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn qu¶n lý tiÒn l¬ng t¹i c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, nh÷ng u ®iÓm ®ã hoµn toµn cã thÓ ¸p dông cïng víi nh÷ng c¶i c¸ch phï hîp.
3. Lao ®éng vµ trß ch¬i
Lao ®éng kh«ng ph¶i lµ mét trß ch¬i. Nhng t¹i sao lµm viÖc th× l¹i uÓ o¶i mµ tham gia vui ch¬i l¹i h¨ng h¸i. VËy h·y ®a c¸i h¨ng say cña trß ch¬i vµo trong c«ng viÖc.
H·y xem xÐt mét mòi tªn, nã lu«n cã 3 phÇn: §Çu nhän, th©n, ®u«i (hay c¸nh) . Ai còng biÕt vÒ vËt lý häc: ®Çu kh«ng nhän th× kh«ng c¾m tróng ®Ých, th©n kh«ng th¼ng th× kh«ng cã ®é lao vµ kh«ng cã c¸nh (®u«i) th× tªn kh«ng bay th¼ng híng. Mét ho¹t ®éng s¶n xuÊt hay trß ch¬i bãng ®¸ còng cã thÓ so víi mòi tªn ®îc.
- §Çu nhän lµ môc tiªu: s¶n xuÊt c¸i g×, bao nhiªu, chÊt lîng nh thÕ nµo
- Th©n mòi tªn ®èi víi s¶n xuÊt lµ lµm c¸ch nµo, quy tr×nh c«ng nghÖ nh thÕ nµo
C¸nh mòi tªn chÝnh lµ tÝnh ®a d¹ng cña nguyªn liÖu, con ngêi tham gia s¶n xuÊt vµ c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c
VËy h·y tæ chøc lao ®éng theo c¸ch ®ã.
- §a ra môc tiªu. §¬ng nhiªn cã môc tiªu råi ph¶i cã thëng ph¹t râ rµng
- §a ra c¸ch lµm
- Nhng trong qu¸ tr×nh lµm ph¶i:
+ Cã s¸ng t¹o, ®Ó cho mçi ngêi ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng tay nghÒ, mang hÕt søc m×nh, nhanh nhÊt, khÐo lÐo nhÊt, hiÖu qu¶ nhÊt.
+ Cã tÝnh ganh ®ua, th¾ng thua râ rµng, kÕt qu¶ lµm viÖc ph¶i c«ng bè c«ng khai tøc th× cho mäi ngêi biÕt.
+ T¹o yÕu tè c¨ng th¼ng ®Ó chèng ®¬n ®iÖu, nhµm ch¸n trong s¶n xuÊt , ph¸t ®éng c¸c ®ît thi ®ua níc rót.
Lao ®éng thêng ph¶i cã tæ ®éi, nhiÒu ngêi tham gia, mçi ngêi dï ®· qua ®µo t¹o còng cã nhiÒu kh¸c nhau, kháe, yÕu, th¸o v¸t hay chËm ch¹p. Ngêi tæ chøc s¶n xuÊt ph¶i x¸c ®Þnh râ môc tiªu vµ chØ dÉn c¸ch lµm, híng mäi ngêi vµo môc tiªu. Sau ®ã ngêi qu¶n lý s¶n xuÊt ph¶i biÕt t¹o khÝ thÕ thi ®ua c«ng bè kÞp thêi vµ c«ng khai kÕt qu¶ s¶n xuÊt , råi tuyªn d¬ng khen thëng nh÷ng ngêi cã nhiÒu thµnh tÝch.
(2)Ph¸t huy sù s¸ng t¹o trong lao ®éng nh thÕ nµo.
Khi môc tiªu ®· x¸c ®Þnh râ rµng, ®Ó ®¹t ®Õn môc tiªu, kh«ng nªn gß Ðp mäi ngêi theo mét c¸ch thèng nhÊt, nh thÓ qu©n ®éi hµnh qu©n bíc ®Òu khi duyÖt binh, nh vËy kh«ng cÇn s¸ng t¹o, chØ cÇn ®Òu vµ m¹nh. Trong s¶n xuÊt nÕu b¾t c«ng nh©n lµm ®óng híng dÉn lóc ®Çu cã thÓ tèt nhng råi ngêi c«ng nh©n c¶m thÊy bÞ ®éng, ch¼ng cÇn ph¶i chó ý s¸ng t¹o vµ kÕt qu¶ tèt xÊu lµ do “ kh¸ch quan”, do m¸y mãc... nghÜa lµ vai trß cña ngêi c«ng nh©n bÞ xem nhÑ.
Khi híng dÉn cÇn nãi râ cã thÓ lµm theo nhiÒu c¸nh vµ tuú ngêi c«ng nh©n chän c¸ch nµo tèt nhÊt, hîp nhÊt lµm theo, lµm sao ®¹t sè lîng vµ chÊt lîng qui ®Þnh. Nh vËy, ngêi c«ng nh©n c¶m thÊy vai trß cña m×nh lµ quan träng, cã tnhs quyÕt ®Þnh cho th¾ng lîi vµ do ®ã cã tÝnh tr¸ch nhiÖm cao víi kÕt qu¶ ®¹t ®îc.
Bèn bíc ®Ó s¸ng t¹o:
§èi víi nhµ qu¶n trÞ, vÊn ®Ò ®Æt ra lµ lµm sao ®Ó cho mäi ngêi lµm viÖc ®Òu cã tÝnh s¸ng t¹o, ®ã lµ yÕu tè c¬ b¶n ®Ó huy ®éng mäi ngêi. Cã thÓ tãm t¾t c¸c bíc s¸ng t¹o nh sau:
(1). Khi híng dÉn lao ®éng, ph¶i nãi râ môc ®Ých c«ng viÖc. Nã trêng hîp chØ cÇn nãi râ môc tiªu vµ kh«ng cÇn híng dÉn c¸ch lµm, khuyÕn khÝch mäi ngêi lµm theo c¸ch cña mäi ngêi.
(2). Lµm sao cho mäi ngêi cã ý thøc tr¸ch nhiÖm cao ®èi víi c«ng viÖc.
(3). Dµnh thêi gian cho s¸ng t¹o. Khi hiÓu râ môc ®Ých vµ tr¸ch nhiÖm, con ngêi sÏ ®i s©u vµo néi dung c«ng viÖc ®Ó t×m c¸ch s¸ng t¹o khi thùc hiÖn.
(4). Nu«i dìng ý chÝ vµ vµ ®a ý chÝ thµnh hiÖn thùc. ý ®å hay nh mät ®øa tre s¬ sinh ph¶i ®îc ch¨m sãc, nu«i dìng. Ngêi l·nh ®¹o kh«ng ®îc déi g¸o níc l¹nh vµo nh÷ng ý tëng hay mµ ph¶i lµm mäi c¸ch ®Ó ý tëng ®ã ®îc ph¸t triÓn.
4. §Þnh biªn lao ®éng
C«ng t¸c ®Þnh biªn lao ®éng trong doanh nghiÖp cÇn thùc hiÖn tèt c¸c nhiÖm vô sau:
Thø nhÊt: nghiªn cøu sö dông thêi gian lao ®éng vµ c¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn ®Þnh biªn lao ®éng ®Ó x©y dùng hÖ thèng ®Þnh biªn lao ®éng ë mäi bé phËn trong doanh nghiÖp.
Thø hai: Ban hµnh hÖ thèng ®Þnh møc lµm c¬ së cho c«ng t¸c tæ chøc lao ®éng vµ ho¹t ®éng qu¶n trÞ kh¸c.
Thø ba: Thêng xuyªn nghiªn cøu bæ sung c¸c ®Þnh møc míi cho c¸c c«ng viÖc míi ph¸t sinh vµ bæ sung vµo hÖ thèng ®Þnh møc ®· ban hµnh
Thø t: Sö dông c¸c ph¬ng ph¸p thÝch hîp ®Ó thêng xuyªn ®¸nh gi¸ l¹i, ph¸t hiÖn nh÷ng ®Þnh møc ®¶ trë thµnh kh«ng cßn phï hîp ®Ó x©y dông l¹i hoÆc thùc hiÖn nh÷ng ®iÒu chØnh cÇn thiÕt.
Thø n¨m: Phæ biÕn vµ híng dÉn ®Þnh møc lao ®éng ®Ó ban hµnh cho ngêi lao ®éng ®Ó hä cã hiÓu biÕt ®óng ®¾n, biÕt thùc hiÖn c¸c thao t¸c khoa häc thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc cña m×nh, ®¶m b¶o thùc hiÖn ®îc c¸c ®Þnh møc ®· ban hµnh.
II. Gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c tiÒn l¬ng víi vÊn ®Ò t¹o ®éng lùc cho ngêi lao ®éng ë C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi
1. Sù cÇn thiÕt ph¶i x©y dùng mét hÖ thèng tr¶ l¬ng lao ®éng hîp lý
Môc tiªu lín nhÊt cña mét hÖ thèng tr¶ l¬ng hîp lý vµ hiÖu qu¶ lµ nh»m thu hót, duy tr× vµ mét ®éi ngò lao ®éng cã chÊt lîng cao. TiÒn l¬ng lµ kho¶n thu nhËp chñ yÕu cña ngêi lao ®éng dïng ®Ó ®¶m b¶o cho b¶n th©n vµ gia ®×nh, song còng lµ chi phÝ cÊu thµnh s¶n phÈm cña doanh nghiÖp. V× vËy lùa chän h×nh thøc tr¶ l¬ng hîp lý, chÕ ®é tr¶ l¬ng hîp lý kh«ng chØ ®¶m b¶o tr¶ ®óng, tr¶ ®ñ tiÒn l¬ng cho ngêi lao ®éng, g¾n tiÒn l¬ng víi kÕt qu¶ lao ®éng thùc tÕ mµ cßn kh«ng vît qu¸ kh¶ n¨ng cña doanh nghiÖp , gióp doanh nghiÖp ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶.
TiÒn l¬ng ®îc chi tr¶ hîp lý sÏ trë thµnh mét ®éng lùc m¹nh mÏ thóc ®Èy mçi lao ®éng h¨ng say, nhiÖt t×nh trong c«ng viÖc, kh«ng ngõng n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, ph¸t huy s¸ng kiÕn c¶i tiÕn kû thuËt vµ tõ ®ã c¶m thÊy g¾n bã víi c«ng viÖc, yªu thÝch c«ng viÖc cña m×nh. C«ng t¸c tr¶ l¬ng ®îc thùc hiÖn tèt sÏ lµ c¬ së cho c¸c c«ng t¸c kh¸c nh: c«ng t¸c tæ chøc s¶n xuÊt , qu¶n lý lao ®éng, h¹ch to¸n chi phÝ... ®îc thùc hiÖn tèt h¬n.
Tr¶ l¬ng hîp lý gióp cho doanh nghiÖp cã thÓ tiÕt kiÖm ®îc chi phÝ s¶n xuÊt thu ®îc lîi nhuËn cao. Bëi v× khi tr¶ l¬ng ®· trë thµnh ®éng lùc thóc ®Èy ngêi lao ®éng lµm viÖc tèt h¬n th× n¨ng suÊt cña hä sÏ t¨ng lªn lµm cho hiÖu qu¶ kinh doanh còng t¨ng lªn. §iÒu ®ã thùc sù cã ý nghÜa ®èi víi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng c«ng nghiÖp ë níc ta khi mµ hä cha kh¼ng ®Þnh ®îc vÞ trÝ cña hä trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay.
Víi C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi viÖc tr¶ l¬ng lao ®éng còng ®Òu cã u nhîc ®iÓm nhÊt ®Þnh. Chóng ta cÇn xem xÐt ¸p dông nh÷ng vÊn ®Ò trªn mét c¸ch phï hîp ®Ó khuyÕn khÝch tinh thÇn lao ®éng, lµm viÖc cña ngêi lao ®éng ®èi víi tæ chøc ngµy cµng hiÖu qu¶, ®em l¹i lîi Ých chung cho toanh C«ng ty vµ lîi Ých riªng cho tõng ngêi lao ®éng. §¶m b¶o vai trß ®éng lùc cña tiÒn l¬ng ®èi víi ngêi lao ®éng.
2. Hoµn thiÖn c«ng t¸c ®¸nh gi¸
Lµ qu¸ tr×nh ph©n tÝch c«ng viÖc ®Ó sau ®ã x¸c ®Þnh cã bao nhiªu c«ng viÖc vµ tiÕn hµnh s¾p xÕp tèt c¶ c¸c c«ng viÖc trong tæ chøc theo tõng lo¹i trªn c¬ së hoµn thiÖn viÖc ph©n ®Þnh chøc n¨ng, nhiÖn vô cho tõng vÞ trÝ c«ng viÖc. Tõ ®ã tiÕn hµnh s¾p xÕp c¸c c«ng viÖc theo tõng h¹ng nhÊt ®Þnh. KÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh nµy sÏ lµ c¬ së ®Ó tÝnh møc l¬ng c¬ b¶n cña tõng vÞ trÝ c«ng viÖc.
ViÖc hoµn thiÖn ph¬ng thøc ®¸nh gi¸ sù thùc hiÖn c«ng viÖc lµ rÊt cÇn thiÕt bëi nã nh»m môc ®Ých ®¸nh gi¸ ®óng, chÝnh x¸c nh÷ng ®ãng gãp cña ngêi lao ®éng. Trªn c¬ së ®ã ®Ó tiÕn hµnh tr¶ l¬ng phï hîp. Cïng mét vÞ trÝ c«ng viÖc, cïng mét møc l¬ng c¬ b¶n, cïng tr×nh ®é cïng kinh nghiÖm, cïng th©m niªn c«ng t¸c nhng nÕu kÕt qu¶ thùc hiÖn c«ng viÖc kh¸c nhau th× l¬ng còng ph¶i ®îc hëng kh¸c nhau t¬ng øng. NghÜa lµ t¸c dông cña viÖc ®¸nh gi¸ sù thùc hiÖn c«ng viÖc lµ nh»m c¸ thÓ ho¸ l¬ng cña mâi ngêi lao ®éng.
C¸ thÓ ho¸ l¬ng cña mçi ngêi lao ®éng lµ mét c«ng cô ®Ó n©ng cao tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, ®ång thêi còng ®¸p øng nguyÖn väng cña hä bëi c¸ thÓ ho¸ l¬ng mét c¸ch hîp lý vµ c«ng b»ng sÏ khuyÕn khÝch ngêi ®¹t l¬ng cao h¬n tiÕp tôc cè g¾ng, cßn ngêi cha cã l¬ng cao sÎ c¹nh tranh ®Ó l¬ng cña m×nh cao h¬n.
C«ng t¸c nµy còng ®· ®îc thùc hiÖn t¬ng ®èi tèt ë C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi , tuy nhiªn vÈn cßn nh÷ng tån t¹i trong c«ng t¸c tr¶ c«ng lao ®éng ë C«ng ty . V× thÕ song song víi vÊn ®Ò nµy ph¶i tiÕn hµnh hoµn thiÖn ®Þnh híng x¸c ®Þnh l¬ng cô thÓ cho tõng c¸ nh©n. Bëi trong c¸ch x¸c ®Þnh l¬ng cña C«ng ty ®· ¸p dông hÖ sè hiÖu qu¶ trªn 100% l¬ng. §iÒu nµy t¹o t©m lý kh«ng yªn t©m cho ngêi lao ®éng. H¬n n÷a c¸c hÖ sè C«ng ty vµ hÖ sè cña ®¬n vÞ ®Òu cã møc tèi thiÓu lµ 0,8. §èi víi hÖ sè c¸ nh©n, c«ng nh©n chÝnh cã hÖ sè c¸ nh©n tèi thiÓu lµ 0,9: Nh©n viªn c¸c phßng xÕp lo¹i theo cô thÓ. Do ®ã cã thÓ thÊy lµ møc l¬ng c«ng nh©n cña C«ng ty sÎ kh«ng thÊp h¬n 5 ®Õn 6%(0,8 x 0,8 x 0,9) l¬ng b×nh thêng cña hä khi c¸c hÖ sè ®Òu b»ng 1.
V× vËy cã thÓ dïng mét møc l¬ng c¬ b¶n(vÉn tÝnh theo ngµy c«ng ) ®Ó tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng. Møc l¬ng c¬ b¶n cã thÓ chiÕm mét tû lÖ nµo ®ã trong tr¶ l¬ng cña mçi ngêi, phÇn cßn l¹i sÏ ®îc tÝnh trªn hiÖu qu¶ lao ®éng cña mçi ngêi lao ®éng, nÕu ngêi lao ®éng lµm kÐm th× hä ph¶i hëng møc l¬ng thÊp h¬n 100% l¬ng chuÈn, cßn nÕu hä lµm tèt h¬n møc l¬ng quy ®Þnh th× hä sÏ ®îc hëng møc l¬ng cao h¬n møc l¬ng chuÈn.
Sö dông chÕ ®é tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng nh vËy sÏ khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng lµm viÖc tèt h¬n vµ c«ng t¸c tr¶ l¬ng lao ®éng ®îc tiÕn hµnh hîp lý c«ng b»ng h¬n.
+ PhÇn l¬ng c¬ b¶n sÏ t¹o t©m lý yªn t©m cho ngêi lao ®éng, hä sÏ c¶m thÊy cuéc sèng cña hä ®îc ®¶m b¶o nÕu nh c«ng viÖc cña hä vÉn ®Òu ®Æn.
+ PhÇn l¬ng lÜnh theo hiÖu qu¶ c«ng viÖc sÏ khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng cè g¾ng, nç lùc lµm viÖc ®Ó cã møc thu nhËp cao h¬n v× lóc ®ã hä sÏ c¶m thÊy m×nh cã tr¸ch nhiÖm nhiÒu h¬n ®èi viÖc lµm vµ thu nhËp cña m×nh.
Trong phÇn l¬ng biÕn ®æi, cã thÓ ¸p dông c¸c lo¹i hÖ sè ®Ó g¾n quyÒn lîi cña ngêi lao ®éng kh«ng chØ víi kÕt qu¶ c«ng viÖc cña hä mµ cßn g¾n liÒn víi lîi Ých cña hä víi lîi Ých chung cña ®¬n vÞ, cña C«ng ty . V× thÕ sÏ t¹o ra kÝch thÝch ®éng lùc m¹nh mÏ trong c«ng t¸c cña ngêi lao ®éng lµm viÖc trong C«ng ty.
3. X©y dùng vµ ¸p dông hÖ thèng l¬ng c¬ b¶n hîp lý
L¬ng c¬ b¶n lµ phÇn l¬ng ®îc ¸p dông ®èi víi tÊt c¶ mäi ngêi lao ®éng trong biªn chÕ cña tæ chøc hoÆc hîp ®ång. VËy ph¶i x¸c ®Þnh nh thÕ nµo cho hîp lý tû lÖ gi÷a l¬ng c¬ b¶n vµ l¬ng biÕn ®æi, bëi ®iÒu ®ã cã ý nghÜa nh»m ®¶m b¶o thùc hiÖn tèt môc ®Ých trong c«ng t¸c tr¶ l¬ng cho ngêi lao ®éng. L¬ng c¬ b¶n ph¶i gi÷ mét tû lÖ võa ®ñ ®Ó khiÕn ngêi lao ®éng yªn t©m lµn viÖc.
VËy nh thÕ nµo lµ mét tû lÖ hîp lý, ®iÒu nµy ph¶i c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm vµ tÝnh chÊt cña c«ng viÖc còng nh cña doanh nghiÖp. §èi víi C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp nªn c¸c c«ng viÖc ®îc chia lµm hai m¶ng chÝnh ®ã lµ: M¶ng nghiÖp vô vµ m¶ng s¶n xuÊt mçi phÇn sÏ cÇn mét tû lÖ l¬ng c¬ b¶n vµ biÕn ®æi kh¸c nhau.
PhÇn l¬ng biÕn ®æi cña khèi s¶n xuÊt sÏ phô thuéc vµo khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh vµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc. Hai yÕu tè nµy ph¶i ®ång thêi song song thùc hiÖn hoµn tÊt bëi v× khèi lîng c«ng viÖc mét khi ®· hoµn thµnh sÏ bao hµm c¶ hai yÕu tè trªn.
PhÇn l¬ng biÕn ®æi cña khèi nghiÖp cô sÏ chØ dùa vµo yÕu tè chÝnh lµ hiÖu qu¶ c«ng viÖc, bëi khèi lîng c«ng viÖc ë ®©y kh«ng biÕn ®æi nhiÒu gi÷a c¸c kú víi nhau. V× vËy phÇn l¬ng biÕn ®æi cña khèi nghiÖp vô sÏ chiÕm tû lÖ nhá h¬n so víi khèi s¶n xuÊt.
L¬ng c¬ b¶n cña ngêi lao ®éng ®îc tÝnh c¨n cø vµo khèi lîng c«ng viÖc vµ tr×nh ®é cña ngêi gi÷ vÞ trÝ ®ã, bªn c¹nh ®ã cã tÝnh ®Õn c¸c yÕu tè nh th©m niªn, kinh nghiÖm, tr×nh ®é cña ngêi lao ®éng ®Ó ®¶m b¶o sù c«ng b»ng trong ®¸nh gi¸ nh÷ng ®ãng gãp cña c¸ nh©n- ngêi lao ®éng ®èi víi tæ chøc. §iÒu nµy cã ý nghÜa lµ c¸c vÞ trÝ gièng nhau sÎ ®¹t ®îc nh÷ng ®iÓm ph©n tÝch c«ng viÖc b»ng nhau, tõ ®iÓn ®ã suy ra møc l¬ng c¬ b¶n. Nhng khi xÐt thªm nh÷ng yÕu tè nh th©m niªn, kinh nghiÖm, tr×nh ®é hay b»ng cÊp sÎ thùc hiÖn c¸ thÓ ho¸ l¬ng c¬ b¶n. Tuy nhiªn c¸ thÓ ho¸ l¬ng c¬ b¶n còng ph¶i hîp lý ®Ó kh«ng g©y ra nh÷ng chªnh lÖch qu¸ lín ®Õn t¸c dông cña viÖc c¸ thÓ ho¸ l¬ng. Cßn hiÖu qu¶ c«ng viÖc sÏ ®îc tÝnh trong phÇn l¬ng biÕn ®æi.
4. X©y dùng vµ ¸p dông hÖ thèng l¬ng biÕn ®æi
§îc tÝnh trªn c¬ së kÕt qu¶ ®¸nh gi¸ c«ng viÖc cña ngêi lao ®éng trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh. VÊn ®Ò quan träng ë ®©y lµ ®a ra c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ sao cho hîp lý vµ ®Þnh híng chóng nh thÕ nµo ®Ó ®¶m b¶o møc l¬ng ngêi lao ®éng nhËn ®îc ph¶n ¸nh ®óng nh÷ng ®ãng gãp vµ nç lùc cña m×nh.
C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi lµ mét doanh nghiÖp s¶n xuÊt hµng c«ng nghiÖp nªn cã hai m¶ng c«ng viÖc v× thÕ ph¶i cã hai m¶ng ®¸nh gi¸ kh¸c nhau. PhÇn l¬ng biÕn ®æi cña khèi nghiÖp vô sÏ ®îc ¸p dông ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶, phÇn l¬ng biÕn ®æi cña khèi s¶n xuÊt sÏ ®îc ¸p dông ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kÕt hîp víi ®¸nh gi¸ sè l¬ng c«ng viÖc hoµn thµnh.
C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sÏ gÇn t¬ng tù víi c¸c chØ tiªu x¸c ®Þnh l¬ng cho ngêi lao ®éng ë C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi . Tuy nhiªn ë ®©y cÇn ph¶i thay ®æi c¸ch thùc hiÖn c«ng t¸c ®¸nh gi¸ b»ng viÖc ®a ra biÓu mÉu ®¸nh gi¸ cô thÓ h¬n vµ víi c¸c chØ tiªu còng nh møc ®iÓm ph©n bè cho c¸c chØ tiªu ®ã hîp lý h¬n. §Æc bÖt trong phÇn ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ c«ng viÖc ph¶i sö dông ®iÓm trõ mét c¸ch hîp lý ®Ó t¹o nh÷ng tÝch cùc cho ngêi lao ®éng. §iÒu nµy C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi d· ¸p dông ®îc phÇn nµo trong viÖc ®¸nh gi¸ c«ng nh©n chÝnh.
VÒ c¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ chØ tiªu sè lîng cã hai kiÓu: ChØ tiªu ®¸nh gi¸ theo sè lîng thùc tÕ hoÆc ®¸nh gi¸ theo sè lîng kÕt hîp víi môc tiªu ®Þnh tríc. Ch¼ng h¹n mét c«ng nh©n ®¸nh m¸y s¶n xuÊt ra mét lo¹i s¶n phÈm (®¬n vÞ: chiÕc) th¸ng 2/2002, hä s¶n xuÊt ®îc 40 chiÕc, hoµn thµnh ®¬n hµng. VËy víi chØ tiªu ®¸nh gi¸ theo sè lîng thùc tÕ th× chØ lÊy khèi lîng c«ng viÖc hoµn thµnh ®ã ®Ó quy ra ®iÓm ®¸nh gi¸ vµ ngêi cong nh©n ®ã ®¹t ®iÓm hoµn thµnh c«ng viÖc. Nhng nÕu doanh nghiÖp ®Æt ra môc tiªu lµ mçi th¸ng mét ngêi c«ng nh©n nh vËy chØ cÇn s¶n xuÊt 30 s¶n phÈm . VËy ngêi c«ng nh©n ®· hoµn thµnh vît møc kÕ ho¹ch ®Ò ra, anh ta ®îc hëng thªm phÇn lao ®éng vît møc ®ã.
ë C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi trong viÖc ®¸nh gi¸ khèi lîng c«ng viÖc thùc hiÖn cha ®îc ph©n ®Þnh râ. Tuy nhiªn ®Ó ®a ra mét ®Þnh møc ®¸nh gi¸ khèi lîng c«ng viÖc cho ngêi lao ®éng lµ kh«ng ®¬n gi¶n. V× thÕ viÖc so s¸nh khèi lîng c«ng viÖc thùc hiÖn víi mét môc tiªu ®Þnh s½n cña doanh nghiÖp sÏ lµ mét t¸c ®éng lín ®èi víi ngêi lao ®éng.
5. §iÒu chØnh c¸ch tÝnh l¬ng cho c¸c bé phËn
Dùa theo c¸c v¨n b¶n cña nhµ níc vÒ tiÒn l¬ng C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi ®· x©y dùng mét ph¬ng ph¸p tr¶ l¬ng mang nhiÒu tÝnh u viÖt. Song còng kh«ng tr¸nh khái nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh trong c¸ch tÝnh l¬ng vµ tr¶ l¬ng cho lao ®éng. Bëi vËy cÇn ph¶i cã mét sè ®iÒu chØnh nh»m hanh chÕ ®Õn møc tèi ®a c¸c tån t¹i lµm cho tiÒn l¬ng lu«n thÓ hiÖn b¶n chÊt c«ng b»ng cña nã vµ thÓ hiÖn hµi hoµ lîi Ých cña ngêi lao ®éng víi C«ng ty víi ngêi sö dông lao ®éng. Dùa vµo c¸c tån t¹i ®ã ta cã thÓ ®a ra mét sè ®iÒu chØnh sau:
(1). §iÒu chØnh c¸ch tÝnh l¬ng cho bé phËn gi¸n tiÕp.
HiÖn nay quü l¬ng cña bé phËn gi¸n tiÕp trong C«ng ty lu«n t¸ch riªng víi quü l¬ng cña bé phËn s¶n xuÊt trùc tiÕp. §iÒu ®ã ®a ra sù mÊt c©n ®èi gi÷a thu nhËp cña bé phËn gi¸n tiÕp víi bé phËn lao ®éng trùc tiÕp. NÕu C«ng ty t×m kiÕm hîp ®ång vµ thi trêng tiªu thô kh«ng ®îc c¸c cÊp qu¶n lý thùc hiÖn tèt th× c«ng nh©n khã cã thÓ cã viÖc lµm. §iÒu ®ã tÊt nhiªn lµ cã liªn quan ®Õn tiÒn l¬ng vµ thu nhËp cña hä sÎ bÊt b×nh.
Nh vËy kh¶ n¨ng hoµ nhËp cña lao ®éng trùc tiÕp vµ lao ®éng gi¸n tiÕp lµ kh«ng cã. C¸n bé qu¶n lý sÏ kh«ng ph¸t huy ®îc tÝnh tÝch cùc s¸ng kiÕn s¶n phÈm hay chÝnh s¸ch më réng thÞ trêng t×m kiÕm tho¶ thuËn vµ ký kÕt hîp ®ång, ph¸t huy hÕt kh¶ n¨ng nhiÖt t×nh cña m×nh trong c«ng t¸c ®ãi víi tæ chøc. V× thÕ trong C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi nªn ¸p dông h×nh thøc ph©n phèi l¬ng, trong ®ã l¬ng cña lao ®éng gi¸n tiÕp g¾n víi lao ®éng trùc tiÕp. Ta cã thÓ tÝnh nh sau:
L¬ng cña l® g.tiÕp = thu nhËp b×nh qu©n cña l® t.tiÕp x hÖ sè
(hÖ sè nµy do héi ®ång l¬ng cña C«ng ty ®¸nh gi¸ vµ x¸c nhËn)
HoÆc còng cã thÓ tÝnh theo c¸ch sau:
Quü l¬ng cña l® g.tiÕp = quü l¬ng l® t.tiÕp x hÖ sè x KH1
Nh thÕ quü l¬ng cña lao ®éng qu¶n lý tÝnh theo quü l¬ng cña lao ®éng gi¸n tiÕp s¶n xuÊt , mÆt kh¸c vÈn ®¶m b¶o ®îc c¸ch tÝnh theo ®iÓm ®Ó xÐt hÖ sè KH1, ®Æc biÖt g¾n chÆt chÏ c¸c h×nh thøc thëng, kû luËt...
C¸ch tr¶ l¬ng nh vËy sÎ cã hiÖu qu¶ tèt h¬n trong viÖc khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng gi¸n tiÕp n¨ng ®éng trong c«ng t¸c t×m kiÕm hîp ®ång s¶n xuÊt vµ më réng thÞ trêng tiªu thô, ®ång thêi g¾n thu nhËp cña ngêi lao ®éng gi¸n tiÕp vµo hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. T¹o ®iÒu kiÖn t¨ng thu nhËp cña lao ®éng gi¸n tiÕp kh«ng bÞ h¹n chÕ trong møc l¬ng quy ®Þnh cña nhµ níc còng nh g¾n chÆt quyÒn lîi cña hä víi C«ng ty . Mét c¸ch tr¶ l¬ng nh vËy sÏ t¹o ®îc sù c©n ®èi hµi hoµ thu nhËp gi÷a thu nhËp cña lao ®éng trùc tiÕp vµ lao ®éng gi¸n tiÕp.
(2). §iÒu chØnh c¸ch tÝnh l¬ng cho c¸c trëng ®éi ®¬n vÞ
HiÖn nay c¸ch tÝnh l¬ng vµ tr¶ l¬ng cho trëng c¸c ®¬n vÞ ë C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi lµ kh«ng thuéc quü l¬ng cña phßng ban mµ trëng c¸c ®¬n vÞ hëng l¬ng do gi¸m ®èc C«ng ty tr¶ vµ c¸c phã gi¸m ®èc hëng l¬ng theo møc l¬ng b×nh qu©n cña c¸c trëng c¸c ®¬n vÞ.
LPG§ = 1,5 x K1 x Mbq x N
LG§ = 1,3 x MPG§ x N x K2
Trong ®ã:
K1: HÖ sè hiÖu qu¶ cña phã gi¸m ®èc
Mbq: Møc l¬ng b×nh qu©n cña trëng c¸c ®¬n vÞ
N: Sè ngµy lµm viÖc trong th¸ng
K2: HÖ sè hiÖu qu¶ cña Gi¸m ®èc C«ng ty
MPG§: Møc l¬ng b×nh qu©n cña c¸c phã gi¸m ®èc
HÖ sè K1 lµ hÖ sè hiÖu qu¶ cña c¸c phã gi¸m ®èc do gi¸m ®èc ®¸nh gi¸ vµ x¸c ®Þnh. Nh c¸ch tÝnh l¬ng trªn th× l¬ng c¸c phã gi¸m ®èc cã ¶nh hëng bëi hÖ sè K1 vµ l¬ng gi¸m ®èc l¹i liªn quan trùc tiÕp víi c¸c phã gi¸m ®èc. Nh thÕ râ rµng c¸ch tÝnh l¬ng mang tÝnh chñ quan.
Theo c¬ cÊu tæ chøc bé m¸y lµ trùc tuyÕn chøc n¨ng th× nhiÖm vô c¸c phã gi¸m ®èc lµ kh¸c nhau, mÆc dï cã chung môc tiªu lµ tiÕn tíi x©y dùng vµ ph¸t triÓn C«ng ty ngµy cµng lín m¹nh. Nh vËy xÐt vÒ møc c«ng viÖc lµ kh¸c nhau nhng l¹i do ®¸nh gi¸ mang yÕu tè chñ quan cña gi¸m ®èc C«ng ty nªn thùc sù kh«ng ®em l¹i hiÖu qu¶ cao trong c«ng t¸c ph©n phèi ®ång bé.
C¸c trëng ®¬n vÞ kh«ng hëng l¬ng theo quü l¬ng cña ®¬n vÞ còng ®em l¹i nh÷ng tån t¹i ®Þnh nhÊt. Bëi khi ®ã c¸c trëng ®¬n vÞ khã g¾n quyÒn lîi cña m×nh víi ®¬n vÞ m×nh qu¶n lý. §iÒu nµy cã thÓ dÉn ®Õn hiÖu qu¶ lµm viÖc kh«ng cao. HÇu hÕt c¸c trëng ®¬n vÞ ®Òu giao quyÒn cho c¸c phã hoÆc Ýt tham gia.
Nh vËy ®Ó khuyÕn khÝch tinh thÇn lµm viÖc vµ g¾n liÒn chøc n¨ng cña trëng c¸c ®¬n vÞ ®èi víi c¸c phßng ban cña m×nh cã thÓ s¾p xÕp l¬ng cña trëng c¸c ®¬n vÞ trong quü l¬ng cña ®¬n vÞ ®ã nh»m g¾n chÆt lîi Ých cña hä ®èi víi ®¬n vÞ m×nh gãp phÇn t¹o nªn hiÖu qu¶ trong s¶n xuÊt kinh doanh cña toµn C«ng ty.
Cßn c¸c phã gi¸m ®èc vÉn cã thÓ hëng l¬ng theo møc b×nh qu©n cña trëng c¸c ®¬n vÞ . Song hÖ sè K1, K2 do héi ®ång l¬ng cña C«ng ty xem xÐt ®¸nh gi¸ x¸c ®inh vµ ®a ra chuÈn mùc(tøc lµ xem xÐt trªn c¬ sá vµ kh¶ n¨ng trinh ®é nghiÖp vô b¶n th©n c¸c thµnh viªn lµ kiªm nghiÖm vµ hëng l¬ng theo chøc vô cña m×nh, ngoµi ra sÏ cã kho¶n båi dwngx cho c¸c c«ng t¸c ®¸nh gi¸ hÖ sè K1 cho c¸c phã gi¸m ®èc vµ K2 cho gi¸m ®èc). §iÒu nµy sÏ ®¶m b¶o ®îc sù c«ng b»ng h¬n trong h×nh thøc ph©n phèi thu nhËp, ®¶m b¶o sù kh¸ch quan vµ ®ång ®Òu t¹o ra t©m lý tho¶i m¸i, tÝch cùc trong lao ®éng s¶n xuÊt ®¸p øng cho môc tiªu lín m¹nh cña C«ng ty.
6. §iÒu chØnh c¸ch tÝnh l¬ng cho khèi phôc vô
Quü l¬ng cho khèi phôc vô, phô trî ®îc hëng theo quü l¬ng cña khèi s¶n xuÊt trùc tiÕp theo tû lÖ cã s½n do Gi¸m ®èc C«ng ty quy ®Þnh vµ quü l¬ng ®ã n»m ngoµi quü l¬ng cña xëng do C«ng ty tr¶ riªng, sau ®ã néi bé tù chia l¬ng. §iÒu nµy chØ mét phÇn g¾n ®îc quyÒn lîi cña hä víi kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty chø cha khuyÕn khÝch lùc lîng nµy nhiÖt t×nh víi c«ng viÖc mµ hä trùc tiÕp lµm tøc lµ hä chØ quan t©m ®Õn kÕt qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cßn vÊn ®Ò quyÕt ®Þnh lµ ë bé phËn c«ng nh©n s¶n xuÊt trùc tiÕp.
V× thÕ nÕu lùc lîng l·nh ®¹o phôc vô trong C«ng ty, ph©n xëng ngoµi hëng theo l¬ng cña lùc lîng s¶n xuÊt trùc tiÕp cßn thªm chÕ ®é thëng hîp lý (ch¼ng h¹n cø hoµn thµnh vît møc 10% c«ng viÖc th× sÏ ®îc thëng 20% l¬ng c«ng nh©n phô) nh»m khuyÕn kÝch hä lao ®éng tÝch cùc h¬n còng nh gãp phÇn h¹n chÕ nh÷ng viÖc lµm sai, sù Ø l¹i, lêi biÕng trong c«ng viÖc. Cã nh vËy lùc lîng gi¸n tiÕp míi võa quan t©m ®Õn chÊt lîng c«ng viÖc võa ®iÒu chØnh hµnh vi cña m×nh gãp phÇn ®a C«ng ty ngµy cµng ph¸t triÓn theo xu híng cña thêi ®¹i.
MÆt kh¸c nÕu tr¶ l¬ng theo tû tÖ vµ l¹i cã thëng th× sÏ n©ng cao ®îc thu nhËp cho ngêi lao ®éng t¹o sù ganh ®ua tÝch cùc vµ h¹n chÕ nh÷ng sai sãt do lao ®éng thiÕu tr¸ch nhiÖm, t¹o nªn sù g¾n bã trong toµn C«ng ty, cã mèi quan hÖ ngµy cµng tèt ®Ñp gi÷a c¸c bé phËn c«ng nh©n viªn trong toµn C«ng ty, ®a C«ng ty v÷ng vµng trong thö th¸ch míi.
7. T¹o ®éng lùc b»ng c¸c kho¶n thu nhËp kh¸c cña C«ng ty
C¸c kho¶n thu nhËp kh¸c cña ngêi lao ®éng chñ yÕu lµ c¸c kho¶n phô cÊp, trî cÊp vµ c¸c kho¶n thëng, ngoµi ra cã thÓ kÓ ®Õn h×nh thøc chia l·i cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. §èi víi c¸c kho¶n phô cÊp, trî cÊp ®Òu ®îc C«ng ty thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña Nhµ níc. Cßn ®èi víi viÖc chia thëng cho ngêi lao ®éng trong C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi (c¸c h×nh thøc gåm cã: thëng s¸ng kiÕn, thëng vît chØ tiªu, thëng lao ®éng tèt liªn tôc, thëng tÕt vµ c¸c dÞp lÔ kh¸c…) ®îc tiÕn hµnh nh sau:
VÝ dô: thëng s¸ng kiÕn ®îc C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi tÝnh vµo l¬ng cho ngêi lao ®éng. §©y lµ mét c¸ch lµm thÓ hiÖn sù c«ng b»ng trong ®èi sö víi ngêi lao ®éng trong C«ng ty. Bëi nÕu t¸ch riªng phÇn thëng s¸ng kiÕn khái l¬ng th× nh÷ng s¸ng kiÕn nhá Ýt ®îc chó ý. Song vÊn ®Ò tr¶ l¬ng ngoµi môc ®Ých ®¶m b¶o c«ng b»ng trong tæ chøc th× mét môc ®Ých quan träng h¬n cña tr¶ l¬ng lµ nh»m khuyÕn khÝch ngêi lao ®éng, ®éng viªn hä tÝch cùc lao ®éng vµ ph¸p huy tÝnh s¸ng t¹o, n©ng cao ý thøc ®ãng gãp søc m×nh cho tæ chøc. Do ®ã viÖc ®a ra nh÷ng kho¶n tiÒn thëng vµo nh÷ng thêi ®iÓm hîp lý sÏ t¸c ®éng lín ®Õn t tëng th¸i cña ngêi lao ®éng. Song viÖc ®a tiÒn thëng vµo trong l¬ng bªn c¹nh nh÷ng u ®iÓm trªn vÉn tån t¹i trong viÖc kh«ng t¹o ra ®îc nh÷ng ®iÓm cã tÝnh chÊt ®ét ph¸ trong qu¸ tr×nh lµm viÖc cña ngêi lao ®éng.
V× vËy nghiªn cøu vÊn ®Ò tr¶ l¬ng nh thÕ nµo ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt còng lµ tr¸ch nhiÖm cña nh÷ng ngêi lµm l¬ng, thëng. §èi víi C«ng ty nªn cã sù kÕt hîp gi÷a viÖc tr¶ thëng s¸ng kiÕn vµ thëng vît møc vµo l¬ng, song còng ph¶i cã nh÷ng kho¶n tiÒn thëng riªng ®èi víi nh÷ng ngêi cã nhiÒu thµnh tÝch næi bËt trong lÜnh vùc nµy vµo nh÷ng dÞp nh tæng kÕt n¨m hay nh÷ng dÞp lÔ tÕt… tøc lµ nÕu c«ng nh©n A tæng kÕt cã 15 s¸ng kiÕn trong qu¸ tr×nh lµm viÖc th× ngoµi tiÒn thëng ®îc tÝnh vµo l¬ng cña m×nh hµng th¸ng, ®Õn cuèi n¨m tæng kÕt anh ta cã nhiÒu s¸ng kiÕn nhÊt th× sÏ ®îc thëng thªm mét kho¶n tiÒn nµo ®ã ®Ó khuyÕn khÝch tinh thÇn lµm viÖc vµ kh¶ n¨ng s¸ng t¹o cña anh ta.
8. Tæ chøc n¬i lµm viÖc vµ n©ng cao chÊt lîng m«i trêng lµm viÖc cho c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi
§iÒu kiÖn lao ®éng vµ m«i trêng lµm viÖc ®ang lµ vÊn ®Ò næi cém chung cña hÇu hÕt c¸c C«ng ty. Nh÷ng yÕu tè cña ®iÒu kiÖn m«i trêng lao ®éng cã ¶nh hëng trùc tiÕp tíi c«ng viÖc ngêi lao ®éng. Víi ®iÒu kiÖn lao ®éng xÊu, c«ng t¸c b¶o hé lao ®éng kh«ng ®¶m b¶o… sÏ lµm gi¶m n¨ng suÊt lao ®éng, g©y t©m tr¹ng mÖt mái trong c«ng viÖc. V× vËy mét ®iÒu kiÖn lao ®éng hîp lý vµ mét m«i trêng lao ®éng ®¶m b¶o sÏ lµ nguån ®éng lùc rÊt lín cho ngêi lao ®éng h¨ng say trong c«ng viÖc.
Víi ®Æc ®iÓm nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh lµ chñ yÕu s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng c«ng cô c¬ khÝ, do ®ã vÊn ®Ò chèng tiÕng ån ®Æc biÖt quan träng nhÊt lµ víi ho¹t ®éng lao ®éng qu¶n lý nã ®ßi hái ph¶i yªn tÜnh vµ tËp trung cao. V× vËy cÇn ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p thiÕt thùc trong viÖc chèng tiÕng ån. C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi ®· lµm ®îc phÇn nµo trong c«ng t¸c nµy nhng cha triÖt ®Ó. §Ó n©ng cao chÊt lîng m«i trêng lao ®éng trong C«ng ty cÇn ph¶i lµm tèt c¸c biÖn ph¸p sau:
+ C¸c biÖn ph¸p vÒ mÆt tæ chøc: tiÕn hµnh bè trÝ s¾p xÕp hîp lý n¬i lµm viÖc cña c¸c ph©n xëng trong C«ng ty nh ®a c¸c m¸y mãc ph¸t sinh tiÕng ån ra khái phßng lµm viÖc cña chuyªn viªn kü thuËt nghiÖp vô…
+ C¸c biÖn ph¸p chèng tiÕng ån tõ nguån ph¸t sinh, tøc lµ th«ng qua viÖc c¶i tiÕn thiÕt kÕ, còng nh lùa chän c¸c vËt liÖu thÝch hîp cã thÓ gi¶m tiÕng ån cña m¸y mãc.
§Ó thùc hiÖn ®îc tèt c¸c biÖn ph¸p trªn c¸ch tèt nhÊt lµ C«ng ty cÇn thµnh lËp phßng b¶o hé lao ®éng, bao gåm c¸c kÜ s b¶o hé lao ®éng chÞu tr¸ch nhiÖm sö lý, nghiªn cøu vµ ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®¶m b¶o an toµn vÖ sinh cho lao ®éng vµ m«i trêng lµm viÖc. HiÖn nay viÖc thùc hiÖn c«ng t¸c nµy trong C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi do phßng ®iÒu ®é s¶n xuÊt chÞu tr¸ch nhiÖm mét phÇn nhng thùc hiÖn cha cã hiÖu qu¶ cao. Do ®ã cÇn ph¶i kh¾c phôc.
Bªn c¹nh ®ã nÕu kh«ng khÝ t©m lý tËp thÓ lµ yÕu tè ¶nh hëng lín ®Õn kh¶ n¨ng lao ®éng vµ do ®ã ¶nh hëng tíi hiÖu qu¶ lao ®éng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. V× thÕ ®Ó t¹o ra mét bÇu kh«ng khÝ t©m lý tèt ®Ñp cã thÓ thùc hiÖn ®ång bé nhiÒu biÖn ph¸p sau ®©y:
+ Lùa chän bè tri, sö dông hîp lý c¸n bé c«ng nh©n viªn vµ ®¸nh gi¸ ®óng møc hiÖu qu¶ lao ®éng cña hä còng nh sö dông thï lao lao ®éng hîp lý.
+ Cã kÕ ho¹ch ®µo t¹o vµ båi dìng c¸n bé c«ng nh©n viªn theo yªu cÇu cña c«ng viÖc.
+ C¶i thiÖn ®iÒu kiÖn lao ®éng, n©ng cao phóc lîi vËt chÊt cho ngêi lao ®éng nh c¬ khÝ ho¸, gi¶m nhÑ tai n¹n lao ®éng, ®Çu t vµo an toµn, vÖ sinh phßng bÖnh…
§Æc biÖt qua nghiªn cøu ®iÒu kiÖn lao ®éng trong C«ng ty, mét ®Æc ®iÓm ®¸ng chó ý lµ hiÖn tr¹ng m¸y mãc thiÕt bÞ trong C«ng ty hiÖn nay cßn nhiÒu m¸y mãc thiÕt bÞ cò chñ yÕu tõ thêi Liªn X«, nhng ®Ó trang bÞ m¸y mãc míi hoµn toµn lµ mét khã kh¨n lín v× nguån tµi chÝnh chØ cã h¹n. Nªn viÖc tèt nhÊt hiÖn nay lµ C«ng ty nªn tæ chøc tu bæ vµ söa ch÷a m¸y mãc ®Þnh kú hµng th¸ng hoÆc tuÇn (tuú lo¹i m¸y) ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông cña m¸y mãc, n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, chÊt lîng s¶n phÈm cña C«ng ty.
Song song víi c¸c chÝnh s¸ch trªn c«ng t¸c b¶o hé lao ®éng c¸ nh©n còng ph¶i ®îc thùc hiÖn ®Çy ®ñ vµ ®¶m b¶o nh: trang thiÕt bÞ b¶o hé lao ®éng c¸ nh©n, c¸c dông cô an toµn khi lµm viÖc (quÇn ¸o, giÇy dÐp b¶o hé lao ®éng, thiÕt bÞ an toµn…).
Lµm tèt c«ng t¸c tæ chøc, n¬i lµm viÖc vµ chÊt lîng m«i trêng lao ®éng tèt lµ mét c«ng t¸c t¹o ®éng lùc h÷u hiÖu ®èi víi c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty. V× ®iÒu kiÖn mèi trêng lµm viÖc s¹ch sÏ, tho¶i m¸i kh«ng sî bÞ « nhiÔm, sÏ ®¶m b¶o søc khoÎ cho ngêi lao ®éng… §iÒu nµy t¸c ®éng m¹nh mÏ ®Õn ®éng lùc lµm viÖc vµ kÕt qu¶ s¶n xuÊt v× khi ®ã hä yªn t©m lµm viÖc vµ lµm viÖc víi n¨ng suÊt lao ®éng cao h¬n.
Trªn ®©y lµ mét sè gi¶i ph¸p hay nãi chÝnh x¸c lµ mét sè ý kiÕn gãp ý nh»m hoµn thiÖn h¬n c«ng t¸c tr¶ l¬ng cho c«ng ty c¬ khÝ Hµ Néi trong vÊn ®Ò t¹o ®éng lùc cho ngêi lao ®éng. Tõng bíc ®a C«ng ty trë thµnh C«ng ty ®øng ®Çu trong c¶ níc vÒ s¶n xuÊt c¸c mÆt hµng c¬ khÝ. C«ng t¸c nµy ®ang lµ vÊn ®Ò bøc xóc cÇn ®îc gi¶i quyÕt mµ bÊt k× mét c«ng ty nµo còng quan t©m. Gi¶i quyÕt tèt c«ng t¸c t¹o ®éng lùc cho ngêi lao ®éng sÏ thóc ®Èy qu¸ tr×nh lµm viÖc cña ngêi lao ®éng. Hä sÏ h¨ng say, miÖt mµi t×m tßi c¸c s¸ng kiÕn ®Ó n¨ng cao n¨ng suÊt lao ®éng. Tõ ®ã gãp phÇn thóc ®Èy C«ng ty ngµy cµng ph¸t triÓn vµ ®øng v÷ng trong thÞ trêng c¹nh tranh ngµy cµng khèc liÖt
KÕt luËn
Ho¹t ®éng t¹o ®éng lùc hiÖn nay ngµy cµng trë thµnh vÊn ®Ò quan träng vµ cã ý nghÜa to lín ®èi víi bÊt k× mét tæ chøc nµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Bëi c«ng t¸c nµy mang l¹i nh÷ng lîi Ých to lín, ®©y lµ vÊn ®Ò mµ nhiÒu nhµ qu¶n lý trong vµ ngoµi níc ®ang ngµy cµng lu t©m ®Õn. VÊn ®Ò ®Æt ra ®èi víi c¸c nhµ qu¶n lý, ®Æc biÖt lµ qu¶n lý lao ®éng lµ ph¶i biÕt t×m ra ®éng lùc vµ thùc hiÖn nã nh thÕ nµo ®Ó ®¹t hiÖu qu¶ cao.
Trong ho¹t ®éng nµy th× vÊn ®Ò tr¶ l¬ng lao ®éng lµ mét c«ng t¸c quan träng nhÊt, bëi tiÒn l¬ng tiÒn c«ng lµ h×nh thøc ®·i ngé c¬ b¶n nhÊt cã t¸c dông ®éng viªn khuyÕn khÝch tinh thÇn lµm viÖc cña ngêi lao ®éng ®¹t hiÖu qu¶ cao. Do ®ã ®Ó lµm sao x©y dùng ®îc mét hÖ thèng tr¶ l¬ng lao ®éng hîp lý vµ tæ chøc thùc hiÖn nã mét c¸ch cã hiÖu qu¶ nhÊt nh»m ®éng viªn con ngêi cèng hiÕn søc m×nh cho tæ chøc.
Víi ®Ò tµi: “ Mét sè biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c tr¶ l¬ng víi vÊn ®Ò t¹o ®éng lùc cho ngêi lao ®éng ë C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi”. T¸c gi¶ ®· nghiªn cøu ®îc c¸c vÊn ®Ò tõ lý luËn ®Õn thùc tiÔn tr¶ l¬ng lao ®éng víi vÊn ®Ò t¹o ®éng lùc cho ngêi lao ®éng t¹i C«ng ty. Qua ®ã ta thÊy r»ng ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng trªn thÞ trêng vµ ngµy cµng më réng thÞ phÇn cña m×nh, ngoµi chÝnh s¸ch tr¶ l¬ng lao ®éng víi vÊn ®Ò t¹o ®éng lùc, C«ng ty ph¶i lu«n chñ ®éng t×m kiÕm thÞ trêng vµ b¹n hµng ®Ó t¹o c«ng ¨n viÖc lµm, t¨ng thu nhËp cho ngêi lao ®éng khuyÕn kÝch hä lµm viÖc víi n¨ng suÊt cao, s¶n phÈm cã chÊt lîng cao, t¹o uy tÝn víi kh¸ch hµng. §iÒu ®ã sÏ ®a C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi ngµy cµng tiÕt nhanh, tiÕn m¹nh h¬n trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng nh ngµy nay.
LuËn v¨n ®îc hoµn thµnh trong sù híng dÉn nhiÖt t×nh cña thµy gi¸o TS Phan Kim ChiÕn vµ tËp thÓ c¸c c¸n bé trong phßng tæ chøc hµnh chÝnh cña C«ng ty C¬ KhÝ Hµ Néi. T¸c gi¶ xin göi lßng c¶m ¬n thµy gi¸o TS Phan Kim ChiÕn vµ Ban l·nh ®¹o C«ng ty, phßng tæ chøc c¸n bé cïng tËp thÓ c¸n bé c«ng nh©n viªn trong C«ng ty ®· gióp t¸c gi¶ hoµn thµnh luËn v¨n tèt nghiÖp nµy.
T¸c gi¶ xin ch©n thµnh c¶m ¬n!
Sinh viªn: NguyÔn Thanh TuyÒn.
Tµi liÖu tham kh¶o
1. Gi¸o tr×nh t©m lý häc qu¶n lý kinh tÕ, khoa Khoa häc Qu¶n lý- Trêng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n Hµ néi. Nhµ xuÊt b¶n Khoa häc vµ kü thuËt 2000.
2. Gi¸o tr×nh Qu¶n trÞ kinh doanh tæng hîp, bé m«n Qu¶n trÞ kinh doanh, Khoa Qu¶n trÞ kinh doanh tæng hîp- Trêng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n Hµ néi. Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª 2002.
3. Gi¸o tr×nh chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi, khoa Khoa häc Qu¶n lý-Trêng §¹i häc kinh tÕ quèc d©n Hµ néi. Nhµ xuÊt b¶n Khoa häc vµ kü thuËt 2000.
4. Gi¸o tr×nh Kinh tÕ lao ®éng, Khoa kinh tÕ lao ®éng- Trêng §¹i häc Kinh tÕ Quèc d©n Hµ néi. Nhµ xuÊt b¶n gi¸o dôc 1998.
5. Harotd Koontz, Cyril Odonnell, Heinz Weihrich. Nh÷ng vÊn ®Ò cèt yÕu cña qu¶n lý. Nhµ xuÊt b¶n Khoa häc vµ kü thuËt 1993.
6. PGS. PTS Ph¹m §øc Thµnh (CB)- Gi¸o tr×nh Qu¶n trÞ nh©n lùc, nhµ xuÊt b¶n Thèng kª 1998.
7. Quèc héi. Bé luËt lao ®éng. Ban hµnh 05/07/1994.
8. Ph¹m §øc Thµnh- Mét sè ý kiÕn vÒ vÊn ®Ò tiÒn l¬ng. T¹p chÝ Kinh tÕ vµ ph¸t triÓn sè 33/1999.
9. Vò Quang Thä- VÒ chÝnh s¸ch tiÒn l¬ng trong doanh nghiÖp Nhµ níc- T¹p chÝ Kinh tÕ vµ dù b¸o sè 5/1996.
10. Bé lao ®éng, Th¬ng binh x· héi- Th«ng t sè 13/L§TBXH- TT. Th«ng t híng dÉn ph¬ng ph¸p x©y dùng ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng vµ qu¶n lý tiÒn l¬ng, thu nhËp trong c¸c doanh nghiÖp Nhµ níc ban hµnh 10/4/1997.
11. NguyÔn Thanh Héi- Qu¶n TrÞ nh©n sù. Nhµ xuÊt b¶n Thèng kª 1999.
12. Sæ tay chÊt lîng- C«ng ty C¬ khÝ Hµ Néi.
13. Ph¬ng thøc tr¶ l¬ng cña C«ng ty C¬ khÝ Hµ Néi.
Phô lôc 1: BiÓu tæng hîp tr×nh duyÖt ®Þnh møc lao ®éng vµ ®¬n gi¸ tiÒn l¬ng n¨m 2000
Tªn s¶n phÈm
§.møc tæng hîp 1 §VSP
§.gi¸ tiÒn l¬ng tÝnh trªn §VSP
S¶n lîng kÕ ho¹ch
TiÒn l¬ng cho SP K.ho¹ch
§V tÝnh
S.lîng SP
1
2
3
4
5
6
M¸y c«ng cô
M¸y tiÖn T18A
2.915
11.443.261
M¸y
20
228865220
M¸y tiÖn T630 x 1500
5.233
20.539.186
,,
3
6167558
M¸y tiÖn T630 x 3000
5.681
22.299.687
,,
10
222996570
M¸y bµo B365
1.600
6.279.122
,,
6
37674732
M¸y khoan K525
867
3.403.636
,,
10
34036360
M¸y T18 CNC
3.663
14.780.173
,,
0
0
M¸y tiÖn T18A CNC
4.261
16.724.765
,,
15
250871475
M¸y tiÖn T14L
1.435
5.791.415
,,
20
115828300
M¸y tiÖn T630A- CNC
5.457
21.419.436
,,
5
107697180
M¸y phay P72 CNC
3.663
14.780.173
,,
1
14780173
M¸y lèc t«n 16x2000mm
3.962
15.986.718
,,
1
15986718
M¸y lèc t«n 12x1800mm
3.3812
16.012.218
,,
1
16012218
Phô tïng MCC mua ngoµi
M©m cÆp c¸c lo¹i
M©m cÆp 3 chÊu T6M12 (F6-32)
57
222.997
C¸i
30
6689910
M¸y cÆp 3 chÊu T6M16 (MC-320)
63
246.470
,,
50
12323500
M¸y cÆp 3 chÊuT616(TC- 240)
63
246.470
,,
180
44364600
M¸y cÆp 3 chÊu T630 (1D- 10)
96
375.574
,,
20
7511480
M¸y cÆp 4 chÊuT616 (BC- 250)
82
281.687
,,
50
14084000
M¸y cÆp 4 chÊuT630 (1D- 11)
45
176.050
,,
30
5281500
M¸y cÆp 4 chÊu T18 A (O- 250)
63
246.470
,,
30
7394100
Phô tïng kÌm theo m¸y
T« m¸y bµo
132
516414
,,
40
20656560
T« m¸y khoan
94
369.705
,,
50
18485250
Gi¸ ®ì m¸y T616
72
281.680
Bé
15
4225200
Gi¸ ®ì m¸y T630
133,055
522.282
,,
15
7834230
Gi¸ ®ì m¸y T18 A*
89,7
352.100
,,
30
1056500
Gi¸ ®ì m¸y T30A*
142,025
557.492
,,
0
0
Tu ®øng sè 3
38,87
152.577
C¸i
20
3051540
Tu ®øng sè 4
42
164.313
,,
30
4929390
Tu ®øng sè 5
52
205.392
,,
30
6161760
Tu quay sè 3
239
938.934
,,
30
28168020
Tu quay sè 4
269
1.056.301
,,
50
52815050
Tu quay sè 5
269
1.056.301
,,
20
21126020
¸o c«n sè 2
6
22.006
,,
60
1320360
¸o c«n sè 3
6
24.354
,,
60
1461240
¸o c«n sè 4
7
26.408
,,
90
2376720
¸o c«n sè 5
7
29.342
,,
60
1760520
§Çu chia ®é
1.296
5.087.846
Bé
10
50878460
C¸c chi tiÕt mau mßn
15
58.683
C¸i
150
8802450
B¬m níc BN 125
187
733.542
C¸i
100
73354200
M¸y c«ng cô ®¹i tu
1.869
7.335.418
M¸y
20
146708360
SP ®óc vµ thÐp
ThÐp c¸n x©y dùng
224
880.251
TÊn
3500
3080878500
ThÐp ®óc+ gang ®óc b¸n th¼ng
822,25
3.227.586
,,
60
193655160
ThiÕt bÞ phô tïng cho c¸c ngµnh
1270,75
5.564.761
,,
1050
5842999050
Hµng ®ét xuÊt
62,19
246.470
C¸i
500
123235000
Céng
Ngµy 21 - 4 - 2000
1090861934
Phô lôc 2: Møc l¬ng chuÈn quy ®inh n¨m 1998. §VT ®/ngµy c«ng
§¬n gi¸ tiÒn l¬ng cho c¸c xëng, ph©n xëng
- Giê c«ng nghÖ c¬ khÝ 1800 ®/giê
- Giê chÕ t¹o mÉu míi: 2500 ®/giê
- Giê méc + söa mÉu cò dïng l¹i: 1800 ®/giê
- C«ng t¸c x· héi, b¶o hµnh, héi häp, ®iÒu dìng BN: 20000 ®/ ngµy
- VËn chuyÓn m¸y mãc thiÕt bÞ: 10000 ®/giê
- C«ng viÖc vËn t¶i, bèc xÕp, XDCB, VSCN: 1500 ®/giê
- Häc truyÒn nghÒ, nghØ chÕ ®é, c«ng t¸c kh¸c: 100% l¬ng c¬ b¶n
-nghØ hëng BHXH: theo chÕ ®é Nhµ níc
- C«ng viÖc ®¹i tu m¸y cò thµnh m¸y th¬ng phÈm: hëng theo R
rc¬ :72000 ®/1R
r®iÖn : 43000/ 1R
L¾p ®Æt vËn hµnh:40000/tÊn
Phô lôc 3: Ba rem hÖ sè theo ®iÓm C«ng nh©n
§iÓm
HÖ sè
§iÓm
HÖ sè
§iÓm
HÖ sè
§iÓm
HÖ sè
< 40
0,9
40
1
50
1,4
70
2,2
80
2,6
41
1,04
51
1,44
71
2,24
81
2,64
42
1,08
52
1,48
72
2,28
82
2,68
43
1,12
53
1,52
73
2,32
83
2,72
44
1,16
54
1,56
74
2,36
84
2,76
45
1,20
55
1,60
7
2,4
85
2,8
46
1,24
56
1,64
76
2,44
86
2,84
47
1,28
57
1,68
77
2,48
87
2,88
48
1,32
58
1,72
78
2,52
88
2,92
49
1,36
59
1,76
79
2,56
89
2,96
90
3
>90
3,5
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Một số biện pháp nâng cao hiệu quả công tác trả lương với vấn đề tạo động lực cho con người lao động ở Công ty cơ khí Hà Nội.DOC