Một số biện pháp nhằm nâng cao chất lượng hoạt động thanh toán quốc tế tại ngân hàng thương mại cổ phần kỹ thương Việt Nam

n hàng cũng tăng thêm lợi nhuận. Ngoài dịch vụ chuyển tiền thanh toán hàng hoá xuất nhập khẩu còn có các hoạt động chuyển tiền của cá nhận và chuyển tiền khác nữa. Doanh số chuyển tiền cá nhận cũng chiếm một lượng lớn năm 2000 đạt 38,148 triệu USD, chuyển tiền khác đạt 6,917 triệu USD. Biểu 9: doanh số chuyển tiền cá nhận và khác. Đơn vị trriệu USD. Năm 2000 Chuyển tiền cá nhận Chuyển tiền khác Chuyển tiền đến 38,148 - Chuyển tiền đI - 6,917 Nguồn báo cáo phòng thanh toán quốc tế. Như vậy có thể nói hoạt động thanh toán theo phương thức chuyển tiền đã đóng góp một phần khá lớn vào hoạt động kinh doanh chung của ngân hàng. 2.2.4. Hoạt động thanh toán theo phương thức nhờ thu. 2.2.4.1. Quy trình thanh toán nhờ thu. a.Thanh toán hàng nhập khẩu theo phương thức nhờ thu. Theo phương thức này Techcombank cũng tiến hành thanh toán theo hai hình thức như thông lệ quốc tế đó là theo hình thức trả ngay( D/P) và theo hình thức trả chậm ( D/A). Khi nhận được nhờ thu của ngân hàng nước ngoài cùng các chứng từ kèm theo, thanh toán viên thực hiện các công việc sau: * Đối chiếu chữ ký trong thư với mẫu chữ ký uỷ quyền. * Kiểm tra các loại chứng từ đính kèm và số bản mỗi loại có đúng như đã nêu trong nhờ thu không. * Báo cho ngân hàng nhờ thu biết rằng Techcombank đã nhận được bộ chứng từ họ gửi và nếu phát hiện chứng từ có sai sót hoặc chữ ký trên thư của họ không đối chiếu được thì báo luôn. * Lập giấy báo hàng nhập nhờ thu theo mẫu của Techcombank gửi cho đơn vị nhập khẩu. * Lập bút toán thu phí thông báo uỷ thác thu theo biểu giá phí hiện hành. Đối với trường hợp nhờ thu theo hình thức D/P, thanh toán viên yêu cầu đơn vị nhập khẩu trả tiền xong mới giao chứng từ, sau đó chuyển kế toán hạch toán thu phí theo quy định. Đối trường hợp nhờ thu theo hình thức D/A khi khách hàng chấp nhận thanh toán bằng văn bản hoặc ngay trên hối phiếu mới được nhận chứng từ. Thanh toán viên điện báo cho ngân hàng nước ngoài biết, nêu rõ phí telex sẽ được trừ khi thanh toán. Sau khi gửi chứng từ, thanh toán viên lập hồ sơ theo dõi nhờ thu. Trước ngày đến hạn 15 ngày thanh toán viên có văn bản nhắc khách hàng chuẩn bị trả tiền nợ, tiền phải chuyển đủ vào ngân hàng 3 ngày trước khi thanh toán. Nếu người nhập khẩu có văn bản từ chối trả tiền một phần hoặc toàn bộ số tiền nhờ thu thanh toán viên điện ngay cho ngân hàng nhờ thu đề nghị có ý kiến: + Nếu ngân hàng nhờ thu đồng ý cho thanh toán theo theo đề nghị của nhà nhập khẩu thì thanh toán viên làm thủ tục chuyển tiền thanh toán chuyển trả chứng từ cho ngân hàng nhờ thu. + Nếu ngân hàng nhờ thu không đồng ý thanh toán viên làm theo chỉ thị của họ. Trong vòng 15 ngày kể từ ngày điện báo nếu không có ý kiến của ngân hàng nước ngoài thì thanh toán viên phải điện báo chứng từ sẽ được gửi trả lại đồng thời làm thủ tục chuyển trả chứng từ và yêu cầu ngân hành nhờ thu thanh toán những phí liên quan. b. Thanh toán hàng xuất khẩu theo phương thức nhờ thu Khi nhận được chứng từ của đơn vị xuất khẩu nhờ thu, thanh toán viên tiến hành kiểm tra số bản và loại chứng từ theo bản kê hay ghi ngày giờ nhận. Sau đó kiểm tra sự phù hợp của bộ chứng từ. Thanh toán viên căn cứ vào yêu cầu của khách hàng để lập thư nhờ thu theo mẫu in sẵn gửi cho nước ngoài nhờ thu hộ. Nếu theo hình thức D/A phải ghi rõ ngày thanh toán và ngày chấp nhận thanh toán, quy định rõ tiền được trả bằng điện hay bằng séc, tiền được ghi vào tài khoản nào của Techcombank tại ngân hàng đại lý nào, các thủ tục phí liên quan ai chịu. Thanh toán viên tiến hành theo dõi và lập bút toán thu phí dịch vụ. Khi nhận được giấy báo có của ngân hàng thu hộ, thanh toán viên kiểm tra đối chiếu với hồ sơ uỷ thác thu, vào sổ theo dõi, lập bút toán theo quy định. Trường hợp nhờ thu D/A khi chứng từ đã được chấp nhận thanh toán nhưng sau ngay đến hạn mà không nhận được báo có, phải điện nhắc ngay cho ngân hàng thu hộ. Nếu nhờ thu bị từ chối thanh toán một phần hay toàn bộ, thanh toán viên báo ngay cho khách hàng biết và đề nghị họ cho ý kiến sử lý, trên cơ sở đó thanh toán viên báo cho ngân hàng thụ hộ và lập bút toán thu toàn bộ phí có liên quan. Quy trình thanh toán nhờ thu chỉ có lợi cho người nhập khẩu, họ chỉ phải thanh toán hay ký chấp nhận thanh toán khi biết chắc là mình đã nhận được hàng, đối với người xuất khẩu phương thức này không đảm bảo quyền lợi của người xuất khẩu, người xuất khẩu không chắc chắn rằng mình có được thanh toán không mặc dù hàng đã chuyển sang nước người nhập khẩu. Techcombank ở đây đóng vài trò trung gian thuần tuý, họ không chịu trách nhiệm trong việc thanh toán hay không của nhà nhập khẩu. Nhận xét: Có thể nói trong các phương thức thanh toán mà ngân hàng tiên hành thì phương thức nhờ thu là phương thức ít rủi ro hơn đối với ngân hàng, như đã nêu ngân hàng ở đây chỉ đóng vai trò trung gian thuần tuý và không chụi trách nhiệm trong việc thanh toán của nhà nhập khẩu. Trong quy trình thanh toán Techcombank đã quy định rõ ràng về các công việc mà thanh toán viên phải thực hiện khi tiến hành thanh toán nhờ thu hang xuất và hàng nhập. Đối với hàng nhập thanh toán viên chú trọng tới công tác kiểm tra chữ ký, kiểm tra tính thống nhất giữa bộ chứng từ và chỉ giao bộ chứng từ cho người nhập khẩu sau khi họ đã trả tiền xong (hình thức D/P) hoặc chấp nhận thanh toán (hình thức D/A). Quy định này của ngân hàng giúp cho người xuất khẩu đảm bảo được phần nào quyền lợi của mình, nếu như người nhập khẩu không thanh toán hay ký chấp nhận thanh toán thì xẽ không nhận được hàng trong trường hợp này người xuất khẩu phải chụi những chi phí liên quan như thanh toán phí cho ngân hàng, chi phí vận chuyển hàng hoá, chi phí lưu kho bãi và các khoản chi phí khác có liên quan. Như vậy mặc dù quyền lợi của người xuất khẩu theo phương thức này về cơ bản được đảm bảo nhưng họ cũng phải chụi không ít thiệt thòi nếu như người nhập khẩu từ chối nhận hàng. Để hoàn thiện các quy trình thanh toán, nâng cao chất lượng hoạt động thanh toán Techcombank cũng cần có những biện pháp đảm bảo quyền lợi của người xuất khẩu hơn nữa. 2.2.4.2. Kết quả hoạt động thanh toán quốc tế theo phương thức nhờ thu. Biểu 10: doanh số thanh toán theo phương thức nhờ thu. Năm Nhờ thu hàng xuất Nhờ thu hàng nhập Số món Số tiền (triệu USD) Số món Số tiền (triệu USD) 1997 24 0,724 83 1,105 1998 67 1,418 92 1,727 1999 83 2,116 88 2,517 2000 97 2,732 153 3,190 Nguồn: Báo cáo của phòng quan hệ đối ngoại năm 1997 - 2000. Phương thức nhờ thu không đảm bảo đầy đủ quyền lợi của người bán, mà chỉ có lợi cho người mua nên tồn tại mâu thuẫn về lợi ích giữa người mua và người bán, cho nên phương thức này chỉ được sử dụng khi người mua và người bán thực sự tín nhiệm nhau và có quan hệ mua bán lâu năm. Do vậy, doanh số nhờ thu qua các năm chiếm một tỷ lệ rất nhỏ trong doanh số thanh toán của ngân hàng Techcombank, với tỷ lệ từ 1,5% - 2%. Trong đó doanh số nhờ thu hàng nhập lớn hơn doanh số nhờ thu hàng xuất. Nguyên nhận chủ yếu là do các đơn vị xuất khẩu của ta có trình độ quản lý không cao, quan hệ với đối tác chưa đủ tin tưởng, do đó trong thanh toán nhà xuất khẩu ít dùng phương thức nhờ thu để đảm bảo việc thu tiền hàng xuất khẩu của mình. Năm 1997, doanh số nhờ thu hàng xuất chỉ đạt gần 0,724 triệu USD, chiếm 1,51% tổng doanh số thanh toán. Đến năm 2000, doanh số nhờ thu hàng xuất đạt 2,732 triệu USD, chiếm 1,64% tổng doanh số thanh toán. Phòng quan hệ đối ngoại ngân hàng TechcomBank đã có nhiều biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động thanh toán nhờ thu mặc dù vậy nhưng thanh toán nhờ thu vẫn chiếm một tỷ lệ rất nhỏ. Thanh toán nhờ thu hàng nhập năm 1997 đạt 1,105 triệu USD đến năm 2000 doanh số thanh toán đạt 3,190 triệu USD mặc dù là doanh số tăng gần gấp 3 lần nhưng vẫn chiếm một tỷ lệ rất nhỏ trong thanh toán của cả ngân hàng .Phương thức thanh toán nhờ thu có lợi cho người nhập khẩu chính vì lý do này mà doanh số thanh toán hàng nhập khẩu theo phương thức này cao hơn doanh số thanh toán hàng xuất khẩu. Bộ Thương mại đã quy định chỉ xuất khẩu theo phương thức D/A với những mặt hàng xuất khẩu không thuộc loại có giá trị cao, trị giá hợp đồng không quá lớn và công ty xuất nhập khẩu nắm vững khả năng thanh toán của người nhập khẩu. Vai trò của Techcombank ở đây chỉ là trung gian thu hộ không có trách nhiệm trong việc thanh toán. Phương pháp này chỉ có tác dụng nhất định trong việc đẩy mạnh xuất khẩu, mở đường tìm thị trường mới. Techcombank đã và đang tiến hành thanh toán theo phương thức này mặc dù tỷ trọng chiếm trong thanh toán quốc tế chưa cao nhưng Techcombank chưa mắc phải sại làm nào trong khi thực hiện nghiệp vụ thanh toán theo phương thức này. 2.3. ĐÁNH GIÁ KẾT QỦA HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI TECHCOMBANK 2.3.1. Kết quả đạt được của hoạt động thanh toán quốc tế tại ngân hàng Techcombank . Song song với sự ra đời tồn tại và phát triển của ngân hàng Techcombank, hoạt động thanh toán quốc tế đã và đang khẳng định được vai trò của mình. Trong mấy năm vừa qua do có sự ảnh hưởng của cuộc khủng hoảng tài chính tiền tệ khu vực ảnh hưởng tới kết quả hoạt động kinh doanh chung của ngân hàng, lợi nhuận thu được của Techcombank giảm mạnh nhất là vào năm 1997, năm 1998- 2000 kết quả hoạt động kinh có phần cải thiện nhưng chưa cao(đã nêu ở biểu 4). Mặc dù kết quả kinh doanh trong toàn ngân hàng không cao nhưng kết quả mà hoạt động thanh toán đạt được trong vài năm vừa qua là một con số đáng khích lệ. Kết quả này được thể hiện ở biểu dưới đây. Biểu 11: Kết quả hoạt động thanh toán quốc tế Đơn vị: triệu USD PTTT 1997 1998 1999 2000 Xuất Nhập Xuất Nhập Xuất Nhập Xuất Nhập Tín dụng 10,139 23,868 11,458 26,981 12,684 34,711 16,729 45,317 Chuyển tiền 8,528 3,621 13,541 11,460 18,546 16,454 25,439 36,823 Nhờ thu 0,724 1,105 1,418 1,727 2,116 2,517 2,732 3,190 Tổng 19,391 28,594 26,416 40,168 33,346 53,682 44,900 85,33 Tổng Năm 47,985 66,584 87,028 130,230 Nguån b¸o c¸o phßng thanh to¸n quèc tÕ. B¶ng trªn cho thÊy kÕt qu¶ ho¹t ®éng thanh to¸n trong vßng 4 n¨m gÇn ®©y nhÊt cña Techcombank cã nh÷ng b­íc ph¸t triÓn rÊt lín, n¨m 1999 t¨ng 30,7% so víi n¨m 1998, n¨m 2000 doanh sè thanh to¸n t¨ng 49,6% so víi n¨m 1999 ch­a kÓ kiÒu hèi. Trong ®ã thanh to¸n hµng xuÊt qua c¸c n¨m vÉn chiÕm mét tû träng nhá trong thanh to¸n xuÊt nhËp khÈu. Techcombank cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó t¨ng l­îng kh¸ch hµng tiÕn hµnh thanh to¸n hµng xuÊt qua Techcombank. Møc t¨ng doanh sè qua c¸c n¨m rÊt ®Òu ®Æn vµ rÊt cao ph¶n ¸nh ®­îc nh÷ng cè g¾ng nç lùc cña c¸n bé, ban ®iÒu hµnh cña Techcombank vµ cña riªng phßng quan hÖ ®èi ngo¹i nãi riªng. N¨m 2000 lîi nhuËn mµ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ mang l¹i lµ1,34 tû chiÕm gÇn 25% tæng lîi nhuËn thu ®­îc cña Techcombank, nã kh¼ng ®Þnh vai trß cña ho¹t ®éng thanh to¸n trong toµn bé ng©n hµng. Qu¸ tr×nh tiÕn hµnh ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ ®· dÇn ®¶m b¶o chØ tiªu chÊt l­îng mµ ®· ®Ò cËp ë trªn, ®¶m b¶o tÝnh an toµn tÝnh chÝnh x¸c, nhanh chãng kÞp thêi. Quy tr×nh thanh to¸n kÕt thóc mét c¸ch nhanh gän, ®¶m b¶o ®­îc quyÒn lîi cña c¶ ng©n hµng vµ cña c¶ kh¸ch hµng. BiÓu 12: C¬ cÊu phÇn tr¨m cña c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n. §¬n vÞ : % PTTT Năm 1997 1998 1999 2000 Tín dụng 70,87 57,73 54,46 47,64 Chuyển tiền 25,32 37,55 40,20 47,81 Nhờ thu 3,81 4,72 5,32 4,55 TỔNG 100 100 100 100 Nguån phßng quan hÖ ®èi ngo¹i. Dùa trªn b¶ng c¬ cÊu doanh sè thanh to¸n cña c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n ta thÊy r»ng mÆc dï tæng doanh sè thanh to¸n t¨ng nhanh qua c¸c n¨m nh­ng vÒ mÆt c¬ cÊu th× thay ®æi kh«ng ®¸ng kÓ. Doanh sè thanh to¸n theo ph­¬ng thøc L/C n¨m 1997 ®¹t 34,007 triÖu USD chiÕm 70,87% tæng doanh sè thanh to¸n, n¨m 2000 doanh sè thanh to¸n ®¹t 62,046 triÖu USD chiÕm 47,64%. Tû lÖdoanh sè cña ho¹t ®éng thanh to¸n theo ph­¬ng thøc L/C mÆc dï cã xu h­íng gi¶m nh­ng vÉn chiÕm mét tû lÖ rÊt lín. KÕt qu¶ cña ho¹t ®éng nµy mang l¹i cho Techcombank kho¶n lîi nhuËn lín gãp phÇn ph¸t triÓn Ng©n hµng, ®iÒu nµy kh¼ng ®Þnh sù tin t­ëng cña kh¸ch hµng, uy tÝn cña ng©n hµng trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ, kh¼ng ®Þnh tÝnh chÆt chÏ cña quy tr×nh thanh to¸n mµ Techcombank ¸p dông. Ho¹t ®éng chuyÓn tiÒn t¹i Techcombank trong nh÷ng n¨m qua ®· t¨ng lªn ®¸ng kÓ n¨m 1997 doanh sè chuyÓn tiÒn chØ ®¹t 12,141 triÖu USD ®¹t 25,32%, n¨m 2000 ®¹t 62,262 triÖu USD ®¹t 47,81% ®©y qu¶ lµ mét con sè ®¸ng khÝch lÖ. Ho¹t ®éng chuyÓn tiÒn qua Techcombank ngµy mét s«i ®éng ®iÒu nµy mét lÇn n÷a chøng minh ®­îc chÊt l­îng cña ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ ë Techcombank. Trong c¸c ph­¬ng thøc thanh to¸n th× ph­¬ng thøc nhê thu lµ chiÕm tû träng Ýt nhÊt. KÓ tõ khi ho¹t ®éng ®Õn nay doanh sè nhê thu chØ chiÕm kho¶ng 3- 5%. Nguyªn nh©n ë ®©y kh«ng ph¶i do quy tr×nh thanh to¸n nhê thu mµ Techcombank sö dông hay còng kh«ng ph¶i do phÝa ng©n hµng... lý do ë ®©y lµ ph­¬ng thøc nµy kh«ng ®¶m b¶o quyÒn lîi cña ng­êi xuÊt khÈu nªn Ýt ®­îc ¸p dông. Ho¹t ®éng nµy còng chiÕm tû träng kh«ng cao trong hÇu hÕt c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i kh¸c. Song song víi sù ra ®êi, tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña Techcombank ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ ®· ngµy mét më réng vµ cã uy tÝn trªn thÞ tr­êng. KÕt qu¶ cña ho¹t ®éng thanh to¸n quèc ®· gãp phÇn kh«ng nhá vµo sù ph¸t triÓn cña Techcombank. ChÊt l­îng cña ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ ngµy mét ®­îc kh¼ng ®Þnh, thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch hµng thanh to¸n qua Techcombank, n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng cña phßng thanh to¸n quèc tÕ nãi riªng vµ c¶ ng©n hµng nãi chung. Nh÷ng ­u ®iÓm ®¹t ®­îc. Quan hÖ ®èi ngo¹i vµ thanh to¸n quèc tÕ ngµy cµng ®­îc cñng cè vµ më réng. Th«ng qua quan hÖ thanh to¸n- tÝn dông, Techcombank ®· tõng b­íc t¹o lËp uy tÝn, më réng quan hÖ víi c¸c ng©n hµng lín nh­ ng©n hµng Ngo¹i th­¬ng Nga, ng©n hµng Deutschebank, ng©n hµng creditor ( Italia ), Bank of Tokyo, ng©n hµng Bank of city, ng©n hµng Bank of New York... Mèi quan hÖ nµy gióp ng©n hµng ph¸t triÓn réng quy m« ho¹t ®éng, t¨ng uy tÝn trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ. §©y chÝnh lµ ­u ®iÓm mµ ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ ®¹t ®­îc. Kh¸ch hµng cña Techcombank trong ho¹t ®éng thanh to¸n cã tíi 70% lµ c¸c c«ng ty cæ phÇn vµ c¸c doanh nghiÖp võa vµ nhá sè cßn l¹i lµ c«ng ty quèc doanh . §iÒu nµy kh¼ng ®Þnh ho¹t ®éng hiÖu qu¶ cña Techcombank bëi lÏ ®©y lµ nh÷ng doanh nghiÖp ho¹t ®éng dùa trrªn vèn hä tù bá ra do vËy hä sÏ lùa chän ®èi t¸c kinh doanh sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt, viÖc thanh to¸n ph¶i ®¶m b¶o an toµn, nhanh gän, ph­¬ng thøc thanh to¸n ph¶i ®¶m b¶o ®­îc lîi Ých cña c¶ hai bªn, th­¬ng vô cña hä xuÊt hiÖn víi tÇn sè cao, hä n¾m b¾t nhu cÇu thÞ tr­êng nhanh vµ tho¶ m·n nhu cÇu ®ã mét c¸ch tèt nhÊt. §©y chÝnh lµ c¬ héi ®Ó cho Techcombank ph¸t huy n¨ng lùc cña m×nh trong thanh to¸n quèc tÕ. Ngoµi ra, thanh to¸n viªn cña phßng quan hÖ ®èi ngo¹i ®Òu ®· tèt nghiÖp ®¹i häc cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao gióp cho ho¹t ®éng thanh to¸n ®¶m b¶o ®­îc tÝnh chÝnh x¸c, an toµn, nhanh chãng... yÕu tè nµy mang l¹i cho ng©n hµng nh÷ng thuËn lîi rÊt lín. Trªn ®©y lµ mét sè nh÷ng ­u ®iÓm mµ ho¹t ®éng thanh to¸n mang l¹i chøng tá chÊt l­îng cña ho¹t ®éng thanh to¸n ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn. Nh÷ng tån t¹i. 2.3.3.1. Nh÷ng nguyªn nhËn chñ quan. - ChÊt l­îng cña ho¹t ®éng thanh to¸n phô thuéc vµo rÊt nhiÒu yÕu tè. YÕu tè ®Çu tiªn ph¶i kÓ ®Õn ®ã lµ kh¶ n¨ng cña c¸n bé c«ng nhËn viªn. Techcombank thµnh lËp ®Õn nay lµ 8 n¨m víi trªn 165 c¸n bé nhËn viªn, trÎ n¨ng ®éng s¸ng t¹o, cã tr×nh ®é nghiÖp vô nh­ng bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm ®ã còng cã nh÷ng h¹n chÕ nhÊt ®Þnh nh­ thiÕu kinh nghiÖm, ®iÒu nµy do ng©n hµng míi ho¹t ®éng vÉn cßn ®ang trong qu¸ tr×nh x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, c¸c chi nh¸nh míi ®i vµo ho¹t ®éng. ChÝnh v× thÕ nhu cÇu vÒ c¸n bé c«ng nhËn viªn cßn rÊt cao, hµng n¨m Techcombank ®Òu cã ®ît tuyÓn nhËn viªn, nh÷ng nhËn viªn cã kinh nghiÖm l©u n¨m cã khi ph¶i chuyÓn sang c¸c trô së míi ®Ó ®iÒu hµnh c«ng viÖc ë ®ã. XÐt vÒ mÆt l©u dµi vµ t×nh h×nh ho¹t ®éng chung trªn toµn bé ng©n hµng th× ®©y lµ hµnh ®éng mang tÝnh chiÕn l­îc nh­ng tr­íc m¾t th× mét sè phßng ban cã thÓ gÆp bÊt lîi. Bªn c¹nh nh÷ng ­u ®iÓm mµ c¸c doanh nghiÖp ngoµi quèc doanh ®em l¹i cho ng©n hµng nh­ ®· nªu ë trªn còng cßn kh«ng Ýt c«ng ty lµm ¨n kh«ng nghiªm tóc, lai lÞch kh«ng râ rµng, hä th­êng lµ cã tuæi ®êi Ýt, thiÕu tr×nh ®é ngo¹i th­¬ng, tuy vËy l¹i rÊt kh«n ngoan m¸nh khoÐ. Hä lui tíi Techcombank tiÕn hµnh thanh to¸n sau khi ®· bÞ tõ chèi ë mét sè ng©n hµng lín. Techcombank ®«i khi tin t­ëng kh¸ch hµng, muèn thu hót thªm kh¸ch hµng vÒ phÝa m×nh t¨ng thªm uy tÝn còng nhËn thanh to¸n nh÷ng tr­êng hîp nµy. Trªn thùc tÕ Techcombank ®· cã lÇn gÆp rñi ro ®èi víi nh÷ng tr­êng hîp nµy mét vÝ dô ®iÓn h×nh nh­ sau: c«ng ty m¸y tÝnh S ®· tiÕn hµnh thanh to¸n ë Techcombank ban ®Çu hä tá ra rÊt trung thùc thanh to¸n ®Çy ®ñ c¸c kho¶n ký quü vµ c¸c kho¶n phÝ liªn quan nh­ng mét thêi gian sau hä b¾t ®Çu tr©y ú trong viÖc thanh to¸n c¸c kho¶n nî ®èi víi Techcombank, sau vµi lÇn tiÕn hµnh ®ßi tiÒn nh­ng vÉn kh«ng cã hiÖu qu¶ Techcombank tiÕn hµnh c¾t ®øt mèi quan hÖ víi c«ng ty S. MÆc dï ®· c¾t ®øt mèi quan hÖ råi nh­ng tr­êng hîp nµy ®· lµm ®äng vèn kh«ng Ýt cña Techcombank. Nguyªn nhËn ë ®©y cã thÓ do tr­íc khi tiÕn hµnh giao dÞch víi S ng©n hµng t×m hiÓu kh«ng kü vÒ tÝnh trung thùc cña ®èi t¸c, vÒ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña S do ®ã mµ ®· gÆp ph¶i nh÷ng khã kh¨n trong viÖc thu håi tiÒn. Ho¹t ®éng thanh to¸n phô thuéc rÊt nhiÒu vµo uy tÝn cña Techcombank trªn thÞ tr­êng trong n­íc còng nh­ lµ quèc tÕ. Techcombank lµ ng©n hµng nhá, míi thµnh lËp ®ang trong qu¸ tr×nh hoµn thiÖn ®i vµo æn ®Þnh, uy tÝn ch­a cao ®iÒu nµy khiÕn cho ho¹t ®éng thanh to¸n gÆp kh«ng Ýt khã kh¨n. Techcombank cÇn cã biÖn ph¸p thu hót kh¸ch hµng ®Ó tõ ®ã kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh trªn thÞ tr­êng. Trong thêi ®iÓm hiÖn nay trªn thÞ tr­êng cã tíi hµng chôc ng©n hµng tiÕn hµnh ho¹t ®éng thanh to¸n, sù c¹nh tranh gi÷a c¸c ng©n hµng ngµy cµng g¨y g¾t, hä dïng mäi biÖn ph¸p miÔn lµ thu hót ®­îc kh¸ch hµng, ®iÒu nµy ¶nh h­ëng tíi ho¹t ®éng thanh to¸n cña Techcombank , Techcombank cÇn cã biÖn ph¸p marketing phï hîp nh»m thu hót kh¸ch hµng mét c¸ch hîp ph¸p. ViÖc thanh to¸n cho hµng nhËp khÈu cÇn rÊt nhiÒu ngo¹i tÖ víi nhiÒu lo¹i kh¸c nhau, víi t×nh h×nh khan hiÕm ngo¹i tÖ nãi chung nã còng cã ¶nh h­ëng kh«ng nhá tíi ho¹t ®éng thanh to¸n cña Techcombank. §­îc biÕt nguån ngo¹i tÖ cña Techcombank chñ yÕu lµ tõ tiÒn göi ngo¹i tÖ cña d©n c­ vµ tõ thÞ tr­êng liªn ng©n hµng, trong ®ã ngo¹i tÖ cña d©n c­ th× rÊt khã huy ®éng, cßn ngo¹i tÖ cña thi tr­êng liªn ng©n hµng th× ®Òu khan hiÕm c¶, ®©y lµ khã kh¨n mµ Techcombank cÇn cã biÖn ph¸p ®Ó v­ît qua. Ngoµi ra hÖ thèng m¸y mãc phôc vô cho ho¹t ®éng kinh doanh còng ®¸ng quan t©m. Techcombank lµ ng©n hµng cæ phÇn hoµn toµn kh«ng ®­îc sù ­u ®·i cña Nhµ n­íc, m¸y mãc thiÕt bÞ ph¶i tù trang tr¶i ®«i khi thiÕu cËp nhËt. Trong qu¸ tr×nh thanh to¸n Techcombank chñ yÕu dïng ph­¬ng tiÖn truyÒn tin lµ telex vµ c¸c phÇn mÒm cña ng©n hµng lín kh¸c. Tõ tr­íc tíi nay Techcombank kh«ng dïng hÖ thèng SWIFT ®iÒu nµy còng cã nh÷ng bÊt lîi ®èi víi Techcombank, ng©n hµng kh«ng cã c¬ héi quan hÖ trùc tiÕp víi nhiÒu ng©n hµng lín, n©ng cao uy tÝn cña m×nh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ vµ n©ng cao tèc ®é ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ. Theo kÕ ho¹ch th× Techcombank sÏ tham gia m¹ng SWIFT vµo ®Çu th¸ng 6 n¨m 2001, ®©y cã thÓ lµ mét ®iÓm m¹nh míi gióp n©ng cao ®­îc chÊt l­îng ho¹t ®éng thanh to¸n cña Techcombank. Ngoµi ra Techcombank cßn cã nh÷ng tån t¹i kh¸c nh­ c«ng t¸c thèng kª ch­a thùc sù tèt, sæ s¸ch l­u l¹i cßn ë møc s¬ l­îc, ®iÒu nµy khiÕn cho viÖc ®¸nh gi¸ t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh khã kh¨n. §©y lµ nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc mµ Techcombank ph¶i v­ît qua ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh cã hiÖu qu¶ h¬n,chÊt l­îng ho¹t ®éng thanh to¸n ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn, n©ng cao uy tÝn, thu hót kh¸ch hµng vµ t¨ng kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng trong n­íc còng nh­ ë thÞ tr­êng n­íc ngoµi. 2.3.2.2. Nh÷ng nguyªn nhËn kh¸ch quan. · Khã kh¨n tõ phÝa ng­êi xuÊt khÈu: hiÖn nay Techcombank cã tiÕn hµnh thanh to¸n bé chøng tõ hµng xuÊt vµ thanh to¸n nhê thu cho nhµ xuÊt khÈu. Ho¹t ®éng nµy nã chiÕm kho¶ng 20% ho¹t ®éng thanh to¸n nãi chung, ®em l¹i lîi nhuËn ®¸ng kÓ cho Techcombank. Nh­ng bªn c¹nh ®ã còng cßn kh«ng Ýt khã kh¨n, ®iÒu nµy xuÊt ph¸t tõ phÝa ng­êi nhËp khÈu. Cã nh÷ng kh¸ch hµng tr×nh ®é ngo¹i th­¬ng thÊp, ngo¹i ng÷ kh«ng tèt v× vËy trong qu¸ tr×nh giao dÞch ®· gÆp nh÷ng sai lµm ®¸ng tiÕc x¶y ra, thanh to¸n viªn ph¶i mÊt rÊt nhiÒu thêi gian kiÓm tra bé chøng tõ, ®iÒu chØnh ®Ó bé chøng tõ ph¶i phï hîp qu¸ tr×nh thanh to¸n kÐo dµi lµm ¶nh h­ëng ®Õn chÊt l­îng dÞch vô thanh to¸n, lµm cho kh¸ch hµng kh«ng nhËn ®­îc tiÒn ®óng h¹n t¸c ®éng tíi kÕ ho¹ch kinh doanh cña kh¸ch hµng. · §èi víi nhµ nhËp khÈu: kh¸ch hµng ®Õn më L/C hay chuyÓn tiÒn qua ng©n hµng, cã nh÷ng tr­êng hîp kh«ng nhËn ®­îc hµng ®óng hÑn, hµng nhËp kh«ng ®óng nh­ mong ®îi, ®©y còng lµ ®iÒu dÔ hiÓu bëi lÏ mÆc dï ®· ®­îc thanh to¸n viªn h­íng dÉn kü l­ìng trong viÖc lËp ®¬n xin më L/C nh­ng ng­êi nhËp khÈu vÉn gÆp sai sãt lµm mÊt rÊt nhiÒu c«ng søc vµ thêi gian cña thanh to¸n viªn, cã khi L/C ®· më ra nh­ng khi nhËn ®­îc bé chøng tõ so s¸nh l¹i thÊy kh«ng khíp thanh to¸n viªn ph¶i th«ng b¸o tíi ®èi t¸c, ®iÒu nµy kh«ng nh÷ng ¶nh h­ëng tíi tèc ®é ho¹t ®éng thanh to¸n cña Techcombank mµ cßn ¶nh h­ëng tíi c«ng viÖc cña kh¸ch hµng. Nguyªn nhËn cña hiÖn t­îng nµy lµ do viÖc qu¶n lý kh¸ch hµng ch­a tèt, ngiÖp vô ngo¹i th­¬ng cña kh¸ch hµng kÐm, ®«i khi còng cã thÓ lµ do hÖ thèng m¸y mãc , c«ng t¸c truyÒn tin lµm sai lÖch th«ng tin truyÒn ®¹t. Tuy nhiªn trong thanh to¸n quèc tÕ sai lµm lµ kh«ng thÓ tr¸nh khái, chóng ta chØ cã thÓ cè g¾ng hÕt søc ®Ó h¹n chÕ tèi ®a rñi ro cã thÓ xÈy ra, ®Ó cã thÓ ®¹t ®­îc ®iÒu nµy c¶ ng©n hµng vµ kh¸ch hµng ®Òu ph¶i cè g¾ng n©ng cao tr×nh ®é vµ tr¸ch nhiÖm cña m×nh. · Kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu Cïng víi chÝnh s¸ch më cöa cña nÒn kinh tÕ, tËn dông nh÷ng lîi thÕ so s¸nh cña quèc gia trong xuÊt khÈu vµ khai th¸c ­u thÕ tõ bªn ngoµi ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi, kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam ®· t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m. Trong nh÷ng n¨m 1999, 2000 ho¹t ®éng xuÊt nhËp khÈu ®· t¨ng m¹nh. Tuy nhiªn lµ mét n­íc ®ang ph¸t triÓn, c«ng nghÖ cßn nghÌo nµn l¹c hËu, tr×nh ®é qu¶n lý cßn kÐm ViÖt Nam vÉn ch­a tho¸t ra khái t×nh tr¹ng nhËp siªu. C¸n c©n thanh to¸n bÞ th©m hôt dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thiÕu ngo¹i tÖ ®Ó chi tr¶. T×nh tr¹ng thiÕu ngo¹i tÖ nãi chung, ¶nh h­ëng kh«ng tèt tíi kh¶ n¨ng thanh to¸n cña Techcombank nãi riªng. BiÓu 13:Tæng gi¸ trÞ xuÊt nhËp khÈu cña ViÖt Nam. §¬n vÞ : tû USD N¨m 1996 1997 1998 1999 2000 XuÊt khÈu 7,256 9 9,36 11,532 14,449 NhËp khÈu 11,144 11,2 13,39 11,636 15,635 Nguån phßng thanh to¸n quèc tÕ. Tuy nhiªn bªn c¹nh ®iÒu ¶nh h­ëng kh«ng tèt còng cã nh÷ng thuËn lîi mµ ho¹t ®éng kinh doanh xuÊt nhËp khÈu trong c¶ n­íc mang l¹i. Khèi l­îng hµng ho¸ xuÊt hay nhËp khÈu t¨ng ®Òu dÉn ®Õn l­îng kh¸ch hµng thanh to¸n qua Techcombank t¨ng lªn. Tæng kim ng¹ch xuÊt nhËp khÈu n­íc ta, n¨m 1999 ®¹t 23,168 tû USD, n¨m 2000 ®¹t 30,084 tû USD ®©y chÝnh lµ c¬ héi cho c¸c ng©n hµng tiÕn hµnh ho¹t ®éng. Techcombank ®Ó cã thÓ thu hót kh¸ch hµng cÇn ph¶i n©ng cao chÊt l­îng thanh to¸n, n©ng cao uy tÝn vµ n©ng cao kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng thu hót kh¸ch hµng ®Õn víi Techcombank. · §Çu t­ n­íc ngoµi. LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam ban hµnh ngµy 29/12/1987 ®· t¹o c¬ së ph¸p lý cho c¸c nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo ViÖt Nam. Trong nh÷ng n¨m qua ViÖt Nam ®· thu hót ®­îc rÊt nhiÒu nhµ ®Çu t­ tõ c¸c n­íc trªn thÕ giíi, lµm t¨ng vèn ®Çu t­ , ho¹t ®éng th­¬ng m¹i quèc tÕ ®­îc ph¸t triÓn, ®©y chÝnh lµ nh÷ng thuËn lîi cho ho¹t ®éng thanh to¸n cña ng©n hµng. Tuy nhiªn trong vµi n¨m gÇn ®©y do t×nh h×nh khñng kho¶ng tiÒn tÖ trong khu vùc dÉn ®Õn t×nh h×nh ®Çu t­ vµo ViÖt Nam gi¶m lµm ¶nh h­ëng kh«ng tèt tíi ho¹t ®éng thanh to¸n quèc tÕ nãi chung vµ cña Techcombank nãi riªng. CHƯƠNG 3 MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI TECHCOMBANK. 3.1. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN TRONG THỜI GIAN TỚI. 3.1.1. Định hướng phát triển chung của Techcombank . Với mục tiêu xây dựng Techcombank thành ngân hàng thương mại đô thị - đa năng - có quy mô trung bình, lành mạnh và hiệu quả, Techcombank tiếp tục phát triển song song các chiến lược ngân hàng bán lẻ, đồng bộ tại các đô thị lớn và ngân hàng bán buôn phục vụ các doanh nghiệp và kinh doanh tích cực trên thị trường tiền tệ trong và ngoài nước. Chiến lược khách hàng và sản phẩm nhằm vào các thị phần mục tiêu đã lựa chọn và phát triển các loại hình sản phẩm, dịch vụ đa dạng gắn liền. Để thực hiện định hướng trên, Techcombank đã xác định các yếu tố dẫn đến sự thành công như sau: Một quy mô tương đối đủ lớn để thực hiện lợi thế chi phí, hình ảnh uy tín thị phần tại các đô thị lớn nhất ở Việt nam. Chính sách nguồn nhận lực năng động, thực hiện tuyển chọn đào tạo, đãi ngộ trên cơ sở công việc, kết hợp tạo môi trường phát triển nghề nghiệp lâu dài. Hiện đại hoá công nghệ với công nghệ thông tin làm nòng cốt là động lực thực hiện đổi mới quy trình kinh doanh và quản trị ngân hàng, đồng thời tạo cơ sở cho việc triển khai các sản phẩm dịch vụ mới. Bộ máy quản lý hữu hiệu trên nền tảng phân quyền có quản lý và tạo dựng tinh thần làm việc độc lập - phối hợp tập thể. Một chiến lược rõ ràng về khách hàng mục tiêu, sản phẩm và khu vực hoạt động. Các bước chiến lược phát triển đã được hoạch định. Tổ chức hệ thống ngân hàng bán lẻ tại một số đô thị lớn với trọng tâm cung cấp các sản phẩm huy động và sử dụng vốn, dịch vụ ngân hàng cho các đối tượng dân cư, kinh tế cá thể và các doanh nghiệp vưa và nhỏ. Hoàn thiện cơ cấu hệ thống ngân hàng bán buôn tại Hà nội, Thành phố Hồ Chí Minh. Với trọng tâm cung cấp các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng cho đối tượng doanh nghiệp có quy mô lớn, các tổ chức tài chính - tiền tệ hoạt động trên thị trường tiền tệ, liên ngân hàng và trên thị trường vốn dài hạn. Ưu tiên phát triển các loại hình dịch vụ phi tín dụng thông qua chính sách đa dạng hoá các loại hình dịch vụ cung cấp. 3.1.2. Định hướng hoạt động thanh toán quốc tế. Xu hướng phát triển của phương tiện thanh toán trong một nền kinh tế quốc dân không phải mang tính ngẫu nhiên mà có, nó chịu sự tác động rất lớn của các điều kiện hình thành từ nền kinh tế đó. Người ta thường so sánh về số lượng và giá trị giao dịch của từng phương tiện thanh toán để đưa ra các đánh giá về sự phát triển của hoạt động thanh toán trong nền kinh tế. Hoạt động thanh toán của Techcombank nằm trong xu hướng phát triển chung của hoạt động thanh toán trên toàn quốc gia. Sự phát triển đi kèm với sự cạnh tranh gay gắt tạo môi trường lành mạnh cho các đơn vị tự phấn đấu vươn lên khẳng định mình. Để đứng vững và phát triển trong bối cảnh như hiện nay là một ngân hàng cổ phần có quy mô nhỏ Techcombank nói chung và hoạt động thanh toán quốc tế nói riêng đã đề ra hướng đi cho mình. Luôn hướng tới khách hàng bằng tác phong phục vụ của đội ngũ theo quy trình chất lượng và coi đây là một trong những ưu thế vượt lên cạnh tranh. Quan điểm này được quán triệt tới từng cán bộ nhận viên trong từng hành vi, lời nói thái độ giao tiếp nhằm không ngừng nâng cao chất lượng dịch vụ, tăng trưởng thị phần thu hút khách hành. Phòng quan hệ đối ngoại luôn phấn đấu là phòng hoạt động với chất lượng cường độ cao. Nhằm đạt được định hướng chất lượng dịch vụ, Techcombank nói chung phòng quan hệ đối ngoại nói riêng luôn coi đào tạo nhận viên là nhận tố quyết định tới sự thành công của mọi vấn đề. Song song với việc nâng cao chất lượng phục vụ tại chỗ, phòng đặc biệt quan tâm chú trọng tới công tác quảng cáo giới thiệu sẩn phẩm tới khách hàng mục tiêu và cả với khách hàng tiềm năng. Phòng cử cán bộ trực tiếp của phòng đi tới các khách hàng để giới thiệu dịch vụ của mình đồng thời kiểm tra tính trung thực của khách hàng và xem xét khả nămg tài chính của họ. Năm 2000 phòng thanh toán quốc tế đã thực hiện với doanh số thanh toán là 167,5 triệu USD mục tiêu đề ra của năm 2001 doanh số thanh toán là 300 USD (mục tiêu mà Techcombank đặt ra đối với hoạt động thanh toán quốc tế), theo chỉ tiêu này thì mức thanh toán năm nay tăng so với 2000 là 79,1% đây là một con số tương đối cao nhưng với cường độ hoạt động như hiện nay thì con số này có tính khả thi. Phòng quan hệ đối ngoại đang cố gắng để hoàn thành chỉ tiêu đã dặt ra. 3.2. GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI NGÂN HÀNG TECHCOMBANK . 3.2.1. Về phía khách hàng. Khách hàng là người trực tiếp hưởng thụ lợi ích của họ khi thanh toán qua Techcombank, mặt khác khách hàng là người đánh giá chất lượng dịch vụ thanh toán phản ánh được hoạt động của ngân hàng một cách chân thực nhất. Với vai trò quan trọng của khách hàng đối với mọi hoạt động Techcombank nói chung và phòng thanh toán quốc tế nói riêng đã đưa ra định hướng khách hàng với mục tiêu mong muốn là tăng khả năng cạnh tranh thu hút ngày càng nhiều khách hàng về cho ngân hàng từ đó tăng lợi nhuận cho Techcombank , duy trì và phát triển hoạt động của Techcombank đưa Techcombank trở thành ngân hàng Thương mại - Đô thị đa năng - có quy mô trung bình, lành mạnh và hiệu quả: Mở rộng đối tượng khách hàng thanh toán, hiện nay lượng khách hàng thực hiện thanh toán quốc tế tại Techcombank có tới 70% - 80% là các doanh nghiệp ngoài quốc doanh các doanh nghiệp vừa và nhỏ, và các cá thể. Như đã phân tích ở trên đối tượng khách hàng hiện nay đem lại những thuận lợi và cả khó khăn cho ngân hàng, thuận lợi ở chỗ các doanh nghiệp này hoạt động trên đồng vốn của họ cho nên tính hiệu quả khi tiến hành thanh toán tại ngân hàng là vấn đề quan tâm hàng đầu, chính vì vậy mà ngân hàng khẳng định được chất lượng của mình. Khó khăn ở chỗ xác định tính trung thực của các doanh nghiệp do vậy ngân hàng cần mở rộng thay đổi cơ cấu khách hàng cho phù hợp hơn giảm bớt được độ rủi ro. Techcombank áp dụng mức lãi suất cho vay thấp, mức phí thanh toán nhỏ hơn một số ngân hàng lớn khác tất nhiên mức lãi suất cho vay giảm của Techcombank nằm trong khung lãi suất quy định của thống đốc ngân hàng Nhà nước. Việc làm này giúp cho Techcombank thu hút được khách hàng, tăng khả năng cạnh tranh và không vi phạm quy định của ngân hàng Nhà nước, mặt khác đây là nhận tố tích cực nó buộc Techcombank phải tiết kiệm chi phí tích cực đầu tư. Đối với khách hàng, thanh toán viên cần hướng dẫn kỹ lưỡng trước khi tiến hành các thủ tục cho khách hàng. Lưu ý cho khách hàng về số lượng nội dung chứng từ, các chi phí liên quan vận chuyển, trả trước hay trả sau, các thủ tục phí do ai trả. Thanh toán viên yêu cầu khách hàng giữ liên lạc thường xuyên với ngân hàng phòng khi có gì xảy ra thì kịp thông báo. Thanh toán viên cố vấn cho khách hàng lựa chọn phương thức thanh toán nào cho phù hợp với từng khách hàng từng và quan hệ của khách hàng với đối tác của họ. Đối với khách hàng hay mắc lài trong quá trình việc thanh toán hàng hoá xuất nhập khẩu qua ngân hàng, thanh toán viên kết hợp hướng dẫn với việc giới thiệu tài liệu sách vở giúp nâng cao trình độ ngoại thương của khách hàng tránh những sai làm đáng tiếc có thể xảy ra sau này. Đây là một nhận tố góp phần nâng cao chất lượng hoạt động thanh toán của Techcombank. 3.2.2.Giải pháp đối với ngân hàng. 3.2.2.1. Tăng cường tính an toàn, chính xác, nhanh chóng, kịp thời trong hoạt động thanh toán của Techcombank . Trong thanh toán quốc tế các chỉ tiêu an toàn, chính xác nhanh chóng và kịp thời có một vai trò quan trọng, điều này đã được khẳng định ở trên. Các chỉ tiêu này trong quá trình thực hiện luôn được thanh toán viên chú ý coi trọng nhưng đôi khi các chỉ tiêu này bị phá vỡ do những bất cẩn trong nội dung của các phương thức thanh toán như : L/C bị từ chối khi không xuất trình bộ chứng từ hoàn hảo, nhờ thu không tiến hành được khi ngân hàng chuyển sang một bộ chứng từ không hợp lý. Sai lài chính tả, thông tin trên các chứng từ không phù hợp với nhau đều làm cho quá trình thanh toán chậm lại. Giải pháp cho vấn đề này là: An toàn là yếu tố quan trọng tạo nên chất lượng dịch vụ thanh toán. Để đảm bảo được tính an toàn cần phòng tránh những rủi ro phát sinh từ phía khách hàng, những rủi ro này rất đa dạng và khó lường trước được. Nâng cao trình độ của thanh toán viên, đối với các cán bộ mới cần có các khoá đào tạo nâng cao kinh nghiệm, cán bộ lâu năm có kinh nghiệm hướng dẫn cho các cán bộ trẻ tránh những sai sót do thiếu kinh nghiệm trong quá trình thực hiện nghiệp vụ. Thanh toán viên trước khi tiến hành giao dịch cho khách hàng phải tiến hành thẩm định khách hàng, kiểm tra tính trung thực khả năng tài chính của khách hàng. Thông thường phòng tín dụng giới thiệu khách hàng với phòng quan hệ đối ngoại, do tính chuyên môn hoá phòng thanh toán sẽ xem xét sau đó lập tờ trình về quỹ xét duyệt mà không tiến hành thẩm tra lại thông tin, vì vậy cần có sự kết hợp chặt chẽ hơn giữa các phòng ban với nhau. Công việc này không những giúp thanh toán viên hiểu hơn với khách hàng mà còn giúp cho công việc thanh toán an toàn hơn tránh được những rủi ro đáng tiếc xảy ra. Trong công tác sổ sách, phòng thanh toán quốc tế cần cải thiện công tác thống kê, lưu trữ sổ sách một cách khoa học từ đó giúp cho công việc thanh toán nhanh hơn tránh tình trạng khi cần tìm không thấy. Mở rộng quan hệ đối ngoại với ngân hàng khác, Mở rộng quan hệ đại lý với nhiều ngân hàng ở các nước khác nhau. Trong công tác thanh toán ngân hàng cần phải tiến hành thanh toán cho khách hàng ở nhiều nước khác nhau do vậy quan hệ đối ngoại rộng lớn có vai trò rất quan trọng trong công tác thanh toán. Tất cả những yếu tố trên góp phần nâng cao chất lượng thanh toán quốc tế đảm bảo các chỉ tiêu chất lượng mà ta đã nêu trên. 3.2.2.2. Hoàn thiện công nghệ thông tin cho ngân hàng Techcombank . Trong những năm qua, công tác thông tin đào tạo và ứng dụng công nghệ hiện đại vào hoạt động ngân hàng luôn đóng vai trò nòng cốt trong sự phát triển của Techcombank. Từ những định hướng đúng đắn, với đội ngũ cán bộ trẻ, năng động sáng tạo, Techcombank đã thành công trong nhiều dự án áp dụng công nghệ hiện đại trong các lĩnh vực như thanh toán, đối ngoại, chuyển tiền, và thanh toán nhanh trong nước, áp dụng tin học trong công tác quản lý ... tạo điều kiện phát triển các loại hình dịch vụ của ngân hàng, tiết kiệm các chi phí và từ đó nâng cao hiệu quả kinh doanh chung cho Techcombank. Đối với hoạt động thanh toán quốc tế nói riêng hiện tại đang dùng telex và các phần mền chuyển tải dưới dạng thư điện tử E-mail để trao đổi thông tin trong các hoạt động như thông báo L/C chuyển tiền đi hay nhờ thu và các hoạt động dịch vụ khác nữa. Sử dụng Telex có ưu điểm là sau khi gửi thì biết ngay kết quả của việc gửi thông tin đó có tiến hành được hay không nhưng nó cũng có những nhược điểm là chỉ gửi được từng món nên rất chậm. Nếu gửi bằng E-mail thì có thể gửi thành tập tin như thế rất nhanh và thuận tiện nhưng đôi khi đường dây bị bận như vậy kết quả của việc truyền tin chưa thể biết ngay được. Từ khi thành lập tới nay Techcombank chưa tham gia hệ thống mạng SWIFT do vậy mà việc thanh toán ra nước ngoài thường rất chậm. Trong thời gian gần đây do sự phát triển nhanh chóng và mở rộng quy mô của hoạt động thanh toán mà Techcombank đã quyết định sử dụng hệ thống mạng SWIFT vào tháng 6 năm 2001. Đây chính là điều kiện để hoạt động thanh toán quốc tế tại Techcombank ngày một cải thiện về chất lượng đảm bảo được tính nhanh chóng kịp thời. Trang thiết bị công nghệ của Techcombank đang ngày một hoàn thiện. Ngoài ra Techcombank cần thiết phải nghiên cứu hệ thống phần mềm mà một số ngân hàng lớn đang sử dụng từ đó đánh giá và cải thiện phần mềm ứng dụng cho phù hợp với Techcombank . 3.2.2.3. Giải pháp về hoạt động marketing. Marketing là hoạt động không thể thiếu đối với bất kỳ một doanh nghiệp nào kinh doanh trong điều kiện nền kinh tế thị trường, ngành ngân hàng do đặc thù của nó mà tính rủi ro rất cao. Marketing được nghiên cứu và phát triển nhằm giảm thiểu rủi ro trong hoạt động của ngân hàng. Mục tiêu cuối cùng của hoạt động marketing vẫn là đảm bảo lợi nhuận có thể có của ngân hàng khi tham gia vào quá trình kinh doanh trên thị trường. Mục tiêu trực tiếp của hoạt động marketing là tạo ra những cơ hội lớn nhất để tiêu thụ dịch vụ của ngân hàng mà qua đó mới có thể đạt đến mục tiêu lợi nhuận. Trước đây, khi Techcombank chưa có phòng khách hàng thì phòng quan hệ đối ngoại kiêm luôn cả hoạt động marketing, marketing tồn tại trong mỗi cử chỉ lời nói hành động của thanh toán viên phòng quan hệ đối ngoại, ngoài việc tiến hành thanh toán cho khách hàng, thanh toán viên còn giới thiệu các sản phẩm dịch vụ khác, song hoạt động marketing chưa được chú trọng một cách đúng mức. Tháng 4 năm 2001 Techcombank đã tách hoạt động marketing ra thành phòng độc lập đó là việc tách phòng khách hàng ra khỏi phòng quan hệ đối ngoại. Tuy nhiên phòng thanh toán và khách hàng bổ trợ trực tiếp cho nhau, khách hàng khi đến giao dịch thông qua phòng khách hàng để tiến hành các thủ tục sau đó lên phòng quan hệ đối ngoại để tiến hành ngiệp vụ thanh toán. Vai trò của marketing đã và đang được khẳng định ở Techcombank. Đối với phòng khách hàng để thu hút được nhiều khách hàng, tăng uy tín của ngân hàng cần phải chú trọng: Trước tiên ngân hàng cần củng cố mở rộng mạng lưới chi nhánh và các phòng giao dịch tại Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh Phòng khách hàng cần nắm vững được các doanh nghiệp kinh doanh xuất nhập khẩu trên địa bàn, thống kê những doanh nghiệp chưa từng quan hệ với Techcombank, coi đây là thị trường tiềm năng của ngân hàng. Phòng khách hàng cần cử người tới tận nơi để tìm hiểu hoạt động kinh đoanh của doanh nghiệp và có biện pháp giới thiệu hoạt động dịch vụ của ngân hàng tới khách hàng, thu hút lôi kéo khách hàng tiến hành thanh toán qua Techcombank . Trong quá trình giao dịch cần gần gũi khách hàng hơn nữa và tạo lập một môi trường làm việc sang trọng, lịch sự xứng đáng với tầm vóc của ngân hàng. Thu thập thông tin của khách hàng nhất là những khách hàng lần đầu tham gia quan hệ với ngân hàng, cố vấn cho khách hàng phương thức thanh toán phù hợp với đặc điểm của từng doanh nghiệp. Đối với những khách hàng chỉ đến thanh toán tại Techcombank một lần sau đó không tiếp tục quan hệ với Techcombank nữa, phòng khách hàng cần tìm hiểu nguyên nhận của nó để từ đó rút kinh nghiệm cho các lần sau. Trong qua trình tiến hành giao dịch với ngân hàng phòng khách hàng cần thiết phải cử người tới tận khách hàng để tiến hành khảo sát tình hình kinh doanh và tính trung thực của doanh nghiệp . Sau quá trình giao dịch với khách hàng ngân hàng tiến hành hội nghị khách hàng, gửi bưu phẩm giữ mối quan hệ thường xuyên đối với khách hàng. Đây là biện pháp để ngân hàng giữ được khách hàng truyền thống của mình. 3.2.2.4. Thực hiện đồng bộ các dịch vụ ngân hàng. Một biện pháp quan trọng để nâng cao chất lượng hoạt động thanh toán quốc tế tại Techcombank là phải thực hiện đồng bộ các dịch vụ khách hàng. Bởi lẽ khi khách hàng tới Techcombank với mục đích chính để thanh toán họ cũng cần tới một số dịch vụ có liên quan tới thanh toán như công tác tư vấn tín dụng, nhu cầu mua ngoại tệ để thanh toán... tất cả các yếu tố này tạo nên chất lượng dịch vụ thanh toán quốc tế. Để nâng cao chất lượng hoạt động thanh toán, ngân hàng cần phải tìm các biên pháp để thu hút khách hàng đến gửi ngoại tệ. Khai thác tối ưu nguồn ngoại tệ bằng cách: Cải tiến quy trình thủ tục nhận gửi tiết kiệm bằng ngoại tệ. Áp dụng mức lãi suất ưu đãi trong khung lãi suất cho phép, cải tiến khâu mở tài khoản cho khách hàng, tăng cường các loại gửi ngoại tệ với các kỳ hạn khác nhau như kỳ hạn 1 tháng, 3 tháng, 6 tháng, 12 tháng. Ngoài những biện pháp thu hút ngoại tệ tại chỗ Techcombank cần phải có biện pháp khai thác nguồn ngoại tệ từ thị trường khác nữa như là: tham gia thị trường ngoại tệ liên ngân hàng, có chính sách thu khách hàng xuất khẩu tạo nguồn ngoại tệ trực tiếp, thu hút ngoại tệ từ nguồn kiều hối gửi về nước thông qua Techcombank. Đối với khách hàng tiến hành thanh toán xuất nhập khẩu qua ngân hàng cần mua ngoại tệ với số lượng lớn, ngân hàng nên khuyến khích ký quỹ bằng ngoại tệ, đây là nguồn ngoại tệ tạm thời cho ngân hàng. Để thu hút khách hàng ngân hàng cần đưa ra biện pháp tính phí ưu đãi hơn so với các ngân hàng khác như ngân hàng Công Thương hay ngân hàng EXIM Bank... Trên đây là một số biện pháp giúp ngân hàng tạo thêm nguồn ngoại tệ cho ngân hàng, tạo điều kiện cho hoạt động thanh toán được nhanh hơn, khi đến hạn thanh toán có đủ ngoại tệ để thanh toán cho bộ chứng từ hàng nhập, hay có đủ ngoại tệ để chuyển tiền ra nước ngoài. 3.3. MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG THANH TOÁN QUỐC TẾ TẠI TECHCOMBANK. 3.3.1. Kiến nghị với ngân hàng Techcombank . Mặc dù đạt được kết quả đáng khích lệ trong hoạt động của Techcombank nói chung và hoạt động thanh toán nói riêng nhưng Techcombank vẫn còn những tồn tại và hạn chế cần sớm được khắc phục như : Vốn điều lệ của Techcombank ở mức thấp làm hạn chế khả năng cạnh tranh và phát triển của ngân hàng. Tính đến năm 2000 vốn điều lệ của Techcombank đạt 80,2 tỷ VND, để nâng cao khả năng cạnh tranh và vị thế của mình trên thị trường Techcombank cần thiết phải tăng vốn điều lệ. Mạng lưới giao dịch của Techcombank cũng như đội ngũ cán bộ còn thiếu và yếu đặc biệt là ở các chi nhánh, do vậy khả năng huy động vốn và phát triển tín dụng cũng gặp khó khăn. Hiện nay Techcombank có khoảng gần 200 nhận viên nhưng với việc mở rộng quy mô, thành lập các chi nhánh và phòng giao dịch mới thì con số này vẫn chưa đảm bảo cho hoạt động vào mọi thời điểm, thực tế cho thấy có những đợt công việc quá nhiều với số lượng cán bộ như hiện nay, phòng không đảm bảo tiến độ công viêc cho khách hàng nên đã có những đợt phải huy động cán bộ từ phòng khác sang để đảm bảo công việc. Làm như vậy chỉ giải quyết được vấn đề trước mắt mà đôi khi lại làm cho tiến độ công việc chậm lại do những người này không đủ kinh nghiệm, làm việc mất nhiều thời gian, chất lượng công việc không đảm bảo. Đề nghị Techcombank tuyển thêm người để đảm đương lượng công việc như hiện nay. Mặc dù đã đề ra nhiều biện pháp cụ thể trong chiến lược kinh doanh song việc triển khai thực hiện lại chưa đồng bộ do vậy mà kết quả đạt được còn hạn chế. Hoạt động dịch vụ tuy đã có những bước phát triển song chưa thực sự có sản phẩm mới tạo ưu thế riêng cho ngân hàng. Ngân hàng nên chú ý đến vấn đề nghiên cứu và tạo ra sản phẩm mới vừa phát huy những đặc điểm riêng của ngân hàng, mặt khác thoã mãn nhu cầu ngày càng đa dạng của khách hàng, tạo thêm sự hứng thú cho khách hàng. Sự phối hợp giữa các bộ phận trong cùng một đơn vị và giữa các đơn vị trong hệ thống cần tiếp tục củng cố và tăng cường. Thực tế cho thấy mặc dù ngân hàng đã có định hướng cụ thể trong quan hệ giữa các phòng ban sao cho sự phối hợp được nhịp nhàng nhưng đôi khi vấn đề này không được đảm bảo dẫn đến mất thời gian và ngưng đọng công việc. Ví như trong hoạt động thanh toán quốc tế đôi khi cần phải có sự linh hoạt cho khách hàng nhận bộ chứng để đi nhận hàng khi mà tiền khách hàng nộp vào chưa đủ nhưng lượng thiếu là không lớn và ngân hàng khống chế được, khi đã được phòng thanh toán chấp nhận chuyển chứng nhận tới kế toán để xác nhận thì kế toán lại không đồng ý hay nếu có thì làm mất nhiều thời gian của khách hàng. Trong những trường hợp đặc biệt cần phối hợp nhịp nhàng giữa các phòng ban đảm bảo tính an toàn, chính xác và nhanh chóng... Các quy trình nghiệp vụ cũng như các biện pháp để quản lý rủi ro, nâng cao chất lượng hoạt động cần được tiếp tục hoàn thiện cho phù hợp với hoạt động kinh doanh ngày càng phát triển. Ngoài ra Techcombank cần có chương trình đào tạo bồi dưỡng nâng cao trình độ cán bộ công nhân viên. Tập huấn cho khách hàng lớn thường xuyên của Techcombank khi có những quy định mới của ngân hàng hay của Nhà nước về nghiệp vụ thanh toán quốc tế. 3.3.2. Kiến nghị với ngân hàng Nhà nước, chính sách quản lý của Nhà nước. · Kiến nghị đối với ngân hàng Nhà nước: hơn 10 năm qua hệ thống ngân hàng không ngừng được củng cố và phát triển, góp phần tích cực vào những thành tựu chung công cuộc đổi mới nổi bật là đẩy lùi lạm phát phi mã, ổn định giá trị đồng tiền thanh toán. Tuy nhiên nó vẫn còn những khuyết tật riêng của nó đó là chất lượng thấp, kỹ thuật lạc hậu, các nghiệp vụ của hệ thống ngân hàng Việt Nam còn quá đơn điệu hầu như chỉ tập trung vào hoạt động tín dụng, nhưng hoạt động này được quy định rất chặt chẽ. Ngân hàng Nhà nước cần phải tháo gỡ những vướng mắc, thiếu sót về mặt thể chế để trao cho hệ thống ngân hàng thương mại quyền tự chủ nhằm thích ứng hơn với cơ chế thi trường. Trong quá trình tiến hành hoạt động cho phép ngân hàng thương mại áp dụng phương thức nào được coi là phù hợp với đặc điểm của từng ngân hàng. Đa dạng hoá, đa năng hoá, cung ứng các dịch vụ trọn gói, mở rộng thị trường trong và ngoài nước là xu thế phát triển hiện nay của ngành ngân hàng trên thế giới. Vì vậy, để không bị tụt hậu ngành ngân hàng Việt Nam cần phải nhanh chóng tháo gỡ những rào cản làm chậm tiến trình phát triển và hội nhập. Một vấn đề đang được giới ngân hàng quan tâm hiện nay đó là những tồn tại của phương thức thanh toán không dùng tiền mặt. Trong những năm qua ngân hành Nhà nước đã cho sử dụng phương thức thanh toán như là thanh toán chuyển tiền điện tử, thanh toán qua tài khoản tiền gửi tại ngân hàng... song các phương thức này đều có hạn chế của nó như phương thức thanh toán chuyển tiền điện tử tuy ứng dụng công nghệ hiện đại nhưng phạm vi hoạt động thì chỉ khung định trong một nhóm khách hàng mở tài khoản tại các ngân hàng cùng một pháp nhận nên vẫn chật hẹp. Một số phương thức thanh toán hiện nay còn vận hành qua nhiều công đoạn gấp khúc, kéo dài, gây phiền hà, làm nản lòng khách hàng. Ngân hành Nhà nước với vai trò vừa là cơ quan quản lý Nhà nước vừa là pháp nhận hoạt động ngân hàng do vậy phải là pháp nhận chủ trì và đi đầu trong hình thức tổ chức liên kết mới bảo đảm: Về biện pháp tổ chức cần tổ chức liên kết ngành nghề dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt giữa các ngân hàng khác nhau. Các pháp nhận ngân hàng tham gia phương thức thanh toán liên kết phải mở tài khoản tiền gửi thanh toán tại ngân hành Nhà nước. Các ngân hàng tham gia phương thức này thực hiện nguyên tắc bình đẳng trong qua hệ giao dịch. · Kiến nghị với chính sách của Nhà nước: Mở rộng quan hệ ngoại giao với các nước trên thế giới có một vai trò rất quan trọng đối với hoạt động thanh toán quốc tế. Chỉ có mở rộng quan hệ kinh tế, hợp tác kinh tế, cải cách hành chính mới có thể mở rộng hoạt động thanh toán quốc tế tăng cường hợp tác quốc tế, khai thác triệt để lợi thế so sánh, đẩy mạnh xuất khẩu thu ngoại tệ bù đắp các khoản chi ngoại tệ trong nước. Bên cạnh đó thu hút đầu tư trực tiếp từ nước ngoài vào Việt Nam, tạo việc làm tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước, thu hút được dòng ngoại tệ chẩy vào Việt Nam, góp phần đẩy mạnh hoạt động thanh toán quốc tế phát triển. Ngoài ra để có thể mở rộng quan hệ ngoại giao thu hút đầu tư nước ngoài Việt Nam phải tạo được môi trường lành mạnh, một hành lang pháp lý đủ sức thu hút khách nước ngoài. Chính trị ổn định kèm theo những văn bản pháp lý chặt chẽ về việc đầu tư nước ngoài tại Việt Nam sẽ tạo điều kiện cho Việt Nam mở rộng quan hệ ngoại giao. Bên cạnh việc ban hành luật pháp, chúng ta phải chú trọng tới việc thi hành pháp luật tránh xảy ra các hành vi vi phạm pháp luật. Thực tế trong thời gian qua mặc dù hoạt động thương mại đã được mở rộng, tình hình xuất khẩu đã được đẩy mạnh nhưng Việt Nam vẫn là một nước nhập siêu, cán cân thanh toán quốc tế luôn ở tình trạng thâm hụt, tình trạng thiếu ngoại tệ là không thể không xảy ra. Bên cạnh việc thúc đẩy hoạt động xuất khẩu Nhà nước cần có biện pháp quản lý hoạt động nhập khẩu tránh tình trạng nhập những hàng hoá mà trong nước có khả năng sản xuất. Cần khai thác có hiệu quả tiềm năng về tài nguyên sức lao động để cải tiến cơ cấu hàng hoá xuất nhập khẩu cho phù hợp với nhu cầu thế giới và tình hình trong nước. Phải tiến hành điều tra nghiên cứu thi trường nước ngoài, xác định nhu cầu một cách chính xác giúp hoạt động xuất nhập khẩu có hiệu quả hơn. Các kiến nghị trên đưa ra dựa trên những nguyên nhận dẫn tới chất lượng hoạt động thanh toán quốc tế chưa cao của Techcombank nói riêng và của ngành ngân hàng nói chung. KẾT LUẬN Hoạt động thanh toán quốc tế đóng vai trò hết sức quan trọng trong hệ thống thanh toán nói chung, hoạt động trao đổi giao lưu buôn bán giữa các quốc gia nói riêng. Nhận loại đang tiến đến những tầm cao trình độ khoa học công nghệ mới, nhu cầu giao lưu trao đổi hàng hoá ngày một mở rộng, vượt ra khỏi tầm quốc gia; các chủ thể kinh tế với điều kiện hạn chế khó có thể tự mình thực hiện được một cách có hiệu quả hoạt động thanh toán quốc tế; đòi hỏi cần có sự giúp đỡ của các ngân hàng. Các ngân hàng thực hiện nghiệp vụ thanh toán quốc tế vừa mang lại lợi ích cho các chủ thể kinh tế ở các quốc gia khác nhau, vừa lại mang lại lợi ích cho mình, vì vậy có thể coi thanh toán quốc tế là một hoạt động đóng góp hiệu quả thiết thực cho nền kinh tế. Thông qua hoạt động thanh toán quốc tế ở ngân hàng Kỹ thương Việt nam Techcombank em muốn trình bày một số quan điểm của mình và đưa ra một số ý kiến kiến nghị nhằm góp phần cho việc nâng cao hiệu quả công tác thanh toán quốc tế ở ngân hàng Techcombank nói riêng, ở Việt nam nói chung, góp phần vào thực hiện mục tiêu chung của đất nước, đưa đất nước tiến lên hiện đại hoá, hoà nhập vào tiến trình phát triển chung của thế giới. Một lần nữa em xin cảm ơn sự giúp đỡ của thầy giáo: NGUYỄN ANH TUẤN đã giúp em hoàn thành cuốn chuyên đề này. Hà nội 22 tháng 4 năm 2001 Sinh viên thực hiện: Bùi Thị Oanh. Tài liệu tham khảo Hướng dẫn áp dụng điều lệ và thực hành thống nhất tín dụng chứng từ. Người dịch: Nguyễn Trọng Thuỷ . NXB Thống Kê. Giáo trình giao dịch và thanh toán thương mại quốc tế . Chủ biên PGS.TS. Nguyễn Duy Bột. Giáo trình thanh toán quốc tế trong ngoại thương Chủ biên PGS. Đinh Xuân Trình. Giáo trình marketing thương mại Chủ biên TS. Nguyễn Xuân Quang. Các nghiệp vụ Ngân hàng Thương mại. Người dịch: TS. Lê Văn Tư. Tạp chí ngân hàng năm 1999, 2000. Thời báo kinh tế năm 1999, 2000. Luận văn khoá 37, 38. Tài liệu phòng thanh toán quốc tế ngân hàng Techcombank . Báo cáo thường niên năm 1998,1999, 2000 của Techcombank.