Một số biện pháp nhằm nâng cao hiệu quả xuất khẩu gạo của Công ty Xuất nhập khẩu Tổng hợp I - Bộ Thương mại

vµ mét sè thÞ tr­êng nhá kh¸c. * Ph­¬ng thøc kinh doanh cña C«ng ty. - XuÊt nhËp khÈu trùc tiÕp. - XuÊt nhËp khÈu uû th¸c. - T¹m nhËp t¸i xuÊt. - NhËn gia c«ng xuÊt khÈu. - Kinh doanh dÞch vô: HiÖn nay C«ng ty dang duy tr× vµ ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh dÞch vô nh­ cho thuª kho b·i ®Ó hµng, cho thuª xe, liªn doanh kh¸ch s¹n, më c¸c cöa hµng b¸n lÎ c¸c mÆt hµng quÇn ¸o, ®å ®iÖn, xe m¸y.... * KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty thêi gian qua. C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh kÕt qu¶ kinh doanh cho thÊy t×nh h×nh chung tõ toµn bé ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. C¸c chØ tiªu cßn cho thÊy t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô ®èi víi Nhµ n­íc cña C«ng ty ( Xem B¶ng 2.1) B¶ng 2.1: KÕt qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh tõ 2000-2003 ChØ tiªu §¬n vÞ N¨m 2000 N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 So s¸nh 2001/2000 So s¸nh 2002/2001 So s¸nh 2003/2002 TuyÖt ®èi T­¬ng ®èi TuyÖt ®èi T­¬ng ®èi TuyÖt ®èi T­¬ng ®èi S Doanh thu Tr.® 273.894 462.547 354.092 368.426 +188.653 +69% -108.455 -23,4% +14.334 +4% S Chi phÝ Tr.® 262.660 459.126 349.120 361.498 +196.466 +74,5% -110.006 -23,9% +12.378 +3,5% S Lîi nhuËn Tr.® 11..234 3.421 4.972 6.928 -1.646 -32,5% +1.511 +44% +1.326 +26,7% Nép ng©n s¸ch Tr.® 15.381 15.700 17.201 16.744 +319 +2% -1501 -9% -457 -2,6% Nguån: Phßng tæng hîp C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Tæng hîp I Theo sè liÖu b¶ng 2.1 - Trong 2 n¨m 2000, 2001 cã sù chªnh lÖch rÊt lín vÒ doanh thu, t¨ng 188.653 tr® vÒ sè tuyÖt ®èi vµ 69% vÒ sè t­¬ng ®èi. Tuy nhiªn do chi phÝ t¨ng qu¸ cao nªn lîi nhuËn cña c«ng ty ®· gi¶m rÊt m¹nh, gi¶m 1646 tr® vÒ sè tuyÖt ®èi vµ 32,5% vÒ sè t­¬ng ®èi. - N¨m 2002, tuy doanh thu nhá h¬n so víi n¨m 2001, nh­ng do c«ng ty ®· biÕt tiÕt kiÖm chi phÝ, gi¶m thiÓu c¸c kho¶n kh«ng cÇn thiÕt mét c¸ch triÖt ®Ó nªn lîi nhuËn ®· t¨ng cao so víi n¨m 2001, t¨ng 1511 tr® vÒ sè tuyÖt ®èi vµ 44% vÒ sè tuong ®èi. Së dÜ nh­ vËy lµ do c«ng ty ®¹t doanh thu cao tõ ho¹t ®éng nhËp khÈu vµ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh dÞch vô kh¸c nh­ kinh doanh kho b·i, xe l¾p r¸p xe m¸y, b¸n lÎ.... §ång thêi víi viÖc gi¶m thiÓu chi phÝ trong s¶n xuÊt, chi phÝ dÞch vô, tæ chøc qu¶n lý bé m¸y s¶n xuÊt - kinh doanh hîp lý vµ khoa häc gi¶m 41,5% c¸c chi phÝ vÒ qu¶n lý doanh nghiÖp... ®· lµm cho lîi nhuËn cña c«ng ty t¨ng lªn cao. - Sang n¨m 2003, c¸c chØ tiªu vÒ lîi nhuËn vÉn ®¹t møc t¨ng tr­ëng cao, ®¹t 1326 tr® vÒ sè tuyÖt ®èi vµ 26,7 % vÒ sè t­¬ng ®èi. Do C«ng ty ®· ®Èy m¹nh ®­îc gi¶m bít c¸c kho¶n ®Çu t­ liªn doanh, ®Çu t­ chøng kho¸n vµ mét sè kho¶n ®»ut dµi h¹n kh¸c ®Ó tËp trung vèn cho ho¹t ®éng kinh doanh chÝnh. C¸c chØ tiªu vÒ nép ng©n s¸ch nhµ n­íc n¨m 2003 lµ 16744 tr®. Tuy cã gi¶m h¬n 457 tr® so víi n¨m 2002, nh­ng còng cho thÊy C«ng ty vÉn chÊp hµnh tèt c¸c chÝnh s¸ch chÕ ®é vµ ®i ®óng quü ®¹o qu¶n lý c¸c Nhµ n­íc, kh«ng ngõng ®ãng gãp vµo c¸c kho¶n thu cho ng©n s¸ch Nhµ n­íc. 2.3.1.2. T×nh h×nh kinh doanh xuÊt khÈu cña C«ng ty. * C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu: §Æc ®iÓm c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu cña C«ng ty - Nhãm hµng n«ng lÇm s¶n gåm cã c¸c mÆt hµng G¹o ; cµ phª; h¹t tiªu; l¹c nh©n; chÌ; quÕ; håi... §©y lµ c¸c mÆt hµng cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu lín; ®­îc nhµ n­íc khuyÕn khÝch xuÊt khÈu, tõ l©u ®­îc coi lµ c¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu, khai th¸c ®­îc thÕ m¹nh cña ViÖt Nam. B¶ng 2.2: Kim ng¹ch xuÊt khÈu mét sè mÆt hµng chñ yÕu cña C«ng ty thêi gian qua. §¬n vÞ: 1000 USD 1999 2000 2001 2002 2003 TrÞ gi¸ % TrÞ gi¸ % TrÞ gi¸ % TrÞ gi¸ % TrÞ gi¸ % Tæng KNXK 25.033 100 28.130 100 38.594 100 31.432 100 37.003 100 - Gia c«ng may mÆc 10.226 40,9 15.400 54,7 10.008 26,0 9.932 31,5 6.347 17,1 - N«ng, l©m, h¶i s¶n 4.291 17,16 6.400 22,8 26.147 67,7 13.542 43,1 18.957 51,2 - Thñ c«ng mü nghÖ 282 1,13 253 0,9 600 1,3 165 0,53 150 0,4 - Kh¸c (ThiÕc, c«ng nghÖ phÈm) 10.204 40,81 6.077 21,6 1.839 5 7.793 24,87 11.549 31,3 Nguån: Phßng kÕ to¸n tµi vô C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Tæng hîp I §Æc biÖt lµ G¹o vµ l¹c nh©n lµ hai mÆt hµng lu«n chiÕm tû träng lín trong tæng kim ngh¹ch xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña C«ng ty, víi diÖn tÝch ®Êt trång trät lín, viÖc ®Çu t­ s¶n xuÊt ®Ó t¹o nguån hµng xuÊt khÈu æn ®Þnh còng kh«ng tèn kÐm nhiÒu; nh©n c«ng rÎ. Tuy nhiªn thêi gian gÇn ®©y C«ng ty ®ang gÆp ph¶i sù c¹nh tranh quyÕt liÖt tõ c¸c C«ng ty xuÊt nhËp khÈu n«ng s¶n trong n­íc. §©y thùc sù lµ khã kh¨n ®Æt ra ®èi víi viÖc gi÷ v÷ng thÞ tr­êng xuÊt khÈu thêi gian tíi. - Nhãm hµng thñ c«ng mü nghÖ: M©y tre, gèm sø, thªu, l·ng hoa... §©y lµ c¸c mÆt hµng truyÒn thèng cã thÕ m¹nh xuÊt khÈu cña C«ng ty tõ nhiÒu n¨m nay. C¸c mÆt hµng nµy do C«ng ty ®Æt hµng tõ c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng næi tiÕng; cã søc c¹nh tranh cao; thÞ tr­êng rÊt æn ®Þnh vµ cho tû suÊt lîi nhuËn cao. - Nhãm c¸c s¶n phÈm may mÆc nh­ ¸o s¬ mi; v¸y ¸o n÷; quÇn thÓ thao, quÇn ¸o trÎ em...§©y lµ mÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu theo h¹n ng¹ch vµ kh«ng cã h¹n ng¹ch vµo rÊt nhiÒu thÞ tr­êng kh¸c nhau. MÆt hµng nµy lu«n ®­îc Nhµ n­íc khuyÕn khÝch ®Çu t­ ph¸t triÓn v× mang l¹i kim ng¹ch xuÊt khÈu lín, tËn dông ­u thÕ vÒ nh©n c«ng: tranh thñ ®­îc vèn vµ kü thuËt cña n­íc ngoµi; t¹o ®iÒu kiÖn th©m nhËp c¸c thÞ tr­êng míi trong ®iÒu kiÖn h¹n chÕ nhËp khÈu do c¸c n­íc ®Ò ra. §Æc ®iÓm chñ yÕu cña hµng may mÆc lµ lo¹i hµng thêi trang mang tÝnh thêi vô cao; cã sù ®ßi hái thay ®æi mèt vµ theo mïa. MÆt hµng nµy lu«n yªu cÇu ph¶i phï hîp thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng hîp thêi trang. Khèi l­îng s¶n xuÊt lín; chñng lo¹i s¶n phÈm ®a d¹ng; ®ßi hái thÞ tr­êng tiªu thô réng lín. §©y lµ ngµnh hµng mang tÝnh thñ c«ng cao; ®ßi hái tay nghÒ bËc thî cña c«ng nh©n ph¶i ®­îc n©ng cao, chuyªn m«n ho¸. C¸c mÆt hµng kh¸c cã gi¸ trÞ xuÊt khÈu cao nh­ thiÕc; t¬ t»m; s¶n phÈm gç... §©y lµ c¸c mÆt hµng C«ng ty vÉn duy tr× ®­îc s¶n l­îng vµ kim ng¹ch xuÊt khÈu æn ®Þnh. - Nhãm hµng thñ c«ng mü nghÖ, m©y tre ®an cã kim ng¹ch xuÊt khÈu thÊp ( chØ chiÕm 0,4 – 1,2% tæng kim ngh¹ch xuÊt khÈu cña c«ng ty) nh­ng l¹i lµ mÆt hµng cã tû lÖ l·i kh¸ cao so víi c¸c mÆt hµng kh¸c (n¨m 2000 doanh thu xuÊt khÈu cña mÆt hµng nµy ®¹t 282000 USD vµ n¨m 2001 lµ 600000 USD). Do vËy ®©y lµ nhãm mÆt hµng ®­îc ®¸nh gi¸ lµ ®Çy tiÒm n¨ng. Qua b¶ng 2.2 ta thÊy kim ng¹ch xuÊt khÈu mÆt hµng nµy t¨ng vät tõ 253000 USD (2000) lªn 600000 USD (2001) sau ®ã l¹i gi¶m xuèng 165000 USD (2002) vµ 150000 USD (2003). Nguyªn nh©n cña sù gi¶m sót lµ do sù c¹nh tranh m¹nh ë c¸c thÞ tr­êng vµ sù xuÊt hiÖn ngµy cµng nhiÒu ®èi thñ c¹nh tranh. Tuy c¸c thÞ tr­êng cò vÉn æn ®Þnh nh­ng tõ n¨m 2002 C«ng ty cã thªm nhiÒu ®èi thñ c¹nh tranh, ®ã lµ c¸c C«ng ty t­ nh©n ®­îc quyÒn kinh doanh xuÊt nhËp khÈu thñ c«ng mü nghÖ, c¸c c¬ së s¶n xuÊt trong n­íc còng b¾t ®Çu chuyÓn sang ký kÕt, giao dÞch trùc tiÕp víi n­íc ngoµi. - C¸c mÆt hµng n«ng, l©m, h¶i s¶n lµ nh÷ng mÆt hµng cã tØ träng cao trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu, còng cã nhiÒu biÕn ®éng t¨ng gi¶m trong tõng thêi ®iÓm vµ theo tõng mÆt hµng kh¸c nhau. NÕu nh­ n¨m 1999 tØ träng xuÊt khÈu ®¹t 17,16% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu th× n¨m 2003 ®¹t 51,2%, cao nhÊt lµ n¨m 2001 ®¹t 67,7%. N«ng s¶n ®ãng vai trß chñ lùc, hai mÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu cña c«ng ty lµ G¹o vµ l¹c nh©n chiÕm tõ 20-25% tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu. * C¸c thÞ tr­êng xuÊt khÈu chñ yÕu: C¸c thÞ tr­êng xuÊt khÈu chÝnh cña C«ng ty lµ thÞ tr­êng EU, Ch©u ¸, ASEAN vµ c¸c thÞ tr­êng kh¸c, tæng céng kho¶ng 25 thÞ tr­êng. - ThÞ tr­êng EU: lµ thÞ tr­êng lín nhÊt cña C«ng ty vÒ kim ng¹ch xuÊt khÈu,chñ yÕu lµ hµng may mÆc. ThÞ tr­êng nµy quy ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn th­¬ng m¹i nghiªm ngÆt vµ ®­îc b¶o hé ®Æc biÖt. §èi thñ c¹nh tranh lín nhÊt trong thÞ tr­êng EU cña C«ng ty lµ Trung Quèc, hä cã tiÒm n¨ng xuÊt khÈu lín vµ cã nhiÒu kinh nghiÖm h¬n c¸c C«ng ty ViÖt Nam. - ThÞ tr­êng khu vùc ASEAN: §©y lµ thÞ tr­êng lín thø 2 cña C«ng ty trong kim ngh¹ch xuÊt khÈu mµ chñ yÕu lµ hµng n«ng s¶n. Tuy nhiªn, C«ng ty cã thÓ qua ®µm ph¸n víi c¸c b¹n hµng ë c¸c n­íc trong khu vùc, nhÊt lµ Singapore ®Ó hç trî h¹n ng¹ch xuÊt khÈu hµng dÖt may vµo thÞ tr­êng EU. HiÖn t¹i C«ng ty ®ang cã mét m¹ng l­íi b¹n hµng réng r·i trong khu vùc. - ThÞ tr­êng Ch©u ¸: Næi bËt lµ NhËt B¶n vµ Trung Quèc. Sau ASEAN th× NhËt ®ang lµ thÞ tr­êng xuÊt khÈu lín thø 3 cña C«ng ty. C¸c mÆt hµng xuÊt khÈu chñ yÕu vµo thÞ tr­êng nµy cña C«ng ty lµ may mÆc: n«ng s¶n; thiÕc; quÕ. Ngoµi nhãm nh÷ng thÞ tr­êng chÝnh cã kim ng¹ch xuÊt khÈu lín nh­ EU, Ch©u ¸, ASEAN th× n¨m 1999 C«ng ty ®· cã hµng xuÊt nhËp khÈu vµo thÞ tr­êng Trung §«ng - mét thÞ tr­êng vèn cã ®­îc coi lµ khã tÝnh. C«ng ty võa tr¶ nî võa bu«n b¸n th­¬ng m¹i ®¹t kim ng¹ch gÇn 1 triÖu USD (Ir¾c, Angeri), C«ng ty ®· vµ ®ang duy tr× mèi quan hÖ tèt víi c¸c b¹n hµng ®Çy høa hÑn nh­ Canada, óc, Pakistan... vµ mét sè thÞ tr­êng nhá kh¸c. B¶ng 2.3: Kim ng¹ch xuÊt khÈu sang mét sè thÞ tr­êng chÝnh cña C«ng ty §¬n vÞ: 1000 USD ChØ Tiªu 1999 2000 2001 2002 2003 TrÞ gi¸ Tû träng (%) TrÞ gi¸ Tû träng (%) TrÞ gi¸ Tû träng (%) TrÞ gi¸ Tû träng (%) TrÞ gi¸ Tû träng (%) - Tæng KNXK , Trong ®ã 25.033 100 28.130 100 38.594 100 31.432 100 37.003 100 +EU 14.424 57,69 12.889 45,82 20.042 51,93 13.296 42,3 15.467 41,8 +ASEAN 3.543 14,17 7.159 25,45 10.305 26,7 9.084 28,9 9.399 25,4 +Ch©u ¸ (NhËt, Trung Quèc) 2.642 10,42 2.045 7,26 6.030 15,6 3.013 9,58 3642 9,84 +ThÞ tr­êng kh¸c 4.424 17,67 6.037 21,46 2.217 5,74 6.039 19,21 8.495 22,95 Nguån: Phßng tæng hîp C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Tæng hîp I 2.3.1.3. HiÖu qu¶ xuÊt khÈu chung cña c«ng ty *C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ tæng hîp: B¶ng 2.4: HiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh tõ 2000-2003 ChØ tiªu §¬n vÞ N¨m 2000 N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 So s¸nh 2001/2000 So s¸nh 2002/2001 So s¸nh 2003/2002 TuyÖt ®èi T­¬ng ®èi TuyÖt ®èi T­¬ng ®èi TuyÖt ®èi T­¬ng ®èi S Doanh thu Tr.® 273.894 462.547 354.092 368.426 +188.653 +69% -108.455 -23,4% +14.334 +4% S Chi phÝ Tr.® 262.660 459.126 349.120 361.498 +196.466 +74,5% -110.006 -23,9% +12.378 +3,5% S Lîi nhuËn Tr.® 11..234 3.421 4.972 6.928 -1.646 -32,5% +1.511 +44% +1.326 +26,7% TLN/TDT ®/® 0,0415 0,0074 0,0141 0,0188 -0,0111 -60% +0,0067 +90% +0,0047 +33% TLN/TCP ®/® 0,0189 0,0075 0,0143 0,0192 -0,0114 -60,5% +0,00675 +90% +0,005 +34,5% TLN/TV ®/® 0,0234 0,0140 0,0201 0,0272 -0,0094 -40% +0,007 +50% +0,0071 +35,3% TLN/1LD 1000®/1L§ 7290 4780 6660 9160 -2510 -34,4% +1880 +39,3% +2500 +37,5% Nguån: Phßng tæng hîp C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Tæng hîp I Qua b¶ng 2.4 ta thÊy: * ChØ tiªu TLN/TDT cho biÕt cø 1 ®ång doanh thu thu vÒ th× thu ®­îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. N¨m 2001 cã gi¶m m¹nh so víi n¨m 2000, nh­ng ®Õn c¸c n¨m 2002, 2003 chØ tiªu nµy ®· t¨ng lªn. N¨m 2003 lµ n¨m cã chØ tiªu cao nhÊt lµ 0,0188, cho biÕt cø 1000 ®ång doanh thu thu vÒ th× thu ®­îc 18,8 ®ång lîi nhuËn. * ChØ tiªu TLN/TCP cho biÕt cø 1 ®ång chi phÝ doanh nghiÖp bá ra th× thu ®­îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. Qua b¶ng 2.4 cho thÊy n¨m 2001 cã gi¶m m¹nh so víi n¨m 2000, nh­ng ®Õn c¸c n¨m 2002, 2003 chØ tiªu nµy ®· t¨ng cao. * ChØ tiªu TLN/TV cho biÕt cø mét ®ång vèn bá ra th× C«ng ty thu ®­îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. Qua g¶ng 2.4 ta thÊy n¨m 2001 lµ n¨m cã chØ tiªu ®¹t møc thÊp nhÊt, vµ ®Õn n¨m 2003 chØ tiªu nµy ®¹t ë møc cao h¬n lµ 0,0272. Nh×n chung c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ kinh doanh tæng hîp kh«ng cao. Tuy n¨m 2001 c¸c chØ tiªu ®Òu gi¶m m¹nh, nh­ng sang ®Õn n¨m 2002, 2003 th× hiÖu qu¶ tæng hîp cña c«ng ty l¹i cã xu h­íng t¨ng lªn, ®iÒu nµy chøng tá C«ng ty ®ang dÇn cã sù c¶i tæ lín trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh. * C¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ bé phËn * HiÖu qu¶ sö dông vèn HiÖu qu¶ sö dông vèn cña c«ng ty ta cã b¶ng tæng hîp sau: B¶ng 2.5: HiÖu qu¶ sö dông vèn cña c«ng ty ChØ tiªu §¬n vÞ 2000 2001 2002 2003 TDT Tr.® 273894 462547 354092 386426 TLN Tr.® 5067 3214 4972 6928 Tæng vèn Tr.® 215864 244468 246543 254324 Søc SX Cña vèn ®/® 1,27 1,89 1,44 1,45 Doanh lîi cña vèn ®/® 0,0234 0,0140 0,0201 0,0272 Nguån : b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty 2000-2003 Qua b¶ng 2.5 ta thÊy : * ChØ tiªu søc s¶n xuÊt cña tæng vèn n¨m 2001 cã gi¸ trÞ cao nhÊt lµ 1,89 cho biÕt mét ®ång vèn n¨m 2001 t¹o ra ®­îc 1,89 ®ång doanh thu. N¨m 2003 søc s¶n xuÊt cña vèn chØ nhØnh h¬n n¨m 2002 lµ 0,01 ®ång. * ChØ tiªu doanh lîi trªn tæng vèn th× n¨m 2001 cã gi¸ trÞ nhá nhÊt so víi c¸c n¨m kh¸c, n¨m 2003 th× chØ tiªu nµy l¹i cã xu h­íng t¨ng. §iÒu nµy chøng tá hiÖu qu¶ cña ®ång vèn ®· ®­îc n©ng cao h¬n. *HiÖu qu¶ sö dông lao ®éng. Trong bÊt k× mét doanh nghiÖp nµo th× Lao ®éng còng lu«n lµ yÕu tè quan träng ¶nh h­ëng lín tíi hiÖu qu¶ kinh doanh cña c«ng ty. Do ®ã ta cÇn nghiªn cøu vÒ hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng, ta cã b¶ng sè liÖu sau: B¶ng 2.6: HiÖu qu¶ sö dông lao ®éng cña c«ng ty. ChØ tiªu §¬n vÞ 2000 2001 2002 2003 Tæng DOANH THU Tr.® 273894 462547 354092 368426 Tæng Lîi nhuËn Tr.® 5067 3421 4972 6289 Sè L§ Ng­êi 695 715 740 756 NSL§(DT/L§) Tr.®/ng­êi 394,09 646,9 478,5 487,34 LNBQ(LN/L§) Tr.®/ng­êi 7,29 4,78 6,66 9,16 Nguån: b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty c¸c n¨m 2000-2003 C¸c chØ tiªu vÒ hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng chØ ®¸nh gi¸ ®­îc qua c¸c n¨m cña c«ng ty, chø kh«ng so s¸nh ®­îc víi c¸c ®¬n vÞ s¶n xuÊt kh¸c do c«ng ty lµ mang tÝnh chÊt c«ng ty th­¬ng m¹i. Qua b¶ng 2.6 ta thÊy : * ChØ tiªu NSL§, n¨m 2001 lµ n¨m cã møc cao nhÊt lµ 646,9 tr.®, n¨m 2002 lµ 478,5 tr®, n¨m 2003 lµ 487,34 tr.®. * ChØ tiªu LNBQ, N¨m 2001 chØ tiªu nµy cã gi¸ trÞ thÊp 4,78 tr.®. cho thÊy hiÖu qu¶ sö dông lao ®éng cña c«ng ty n¨m 2001 gi¶m so víi n¨m 2000. 2.3.1.4 HiÖu qu¶ xuÊt khÈu chung cña c«ng ty * C¸c chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn xuÊt khÈu cña c«ng ty B¶ng 2.7: C¸c tû suÊt lîi nhuËn xuÊt khÈu cña C«ng ty ChØ tiªu §¬n vÞ N¨m 2000 N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 So s¸nh 2001/2000 So s¸nh 2002/2001 So s¸nh 2003/2002 TuyÖt ®èi T­¬ng ®èi TuyÖt ®èi T­¬ng ®èi TuyÖt ®èi T­¬ng ®èi - DTXK tr.® 113932 185296 210159 219476 +71364 +62,5% 24863 +13% +9317 +4,4% - CPXK tr.® 111765 183241 206842 215187 +71476 +64,5% 23601 +12,8% +8345 +4% Trong ®ã Chi phÝ LTXK tr.® 3848 5267 5719 7027 1491 452 1308 - Lîi nhuËn XK tr.® 2167 2052 3317 4289 -115 -5,3% +1265 +61% +972 +29,3% - L·i gép XK tr.® 6015 7319 9036 11316 +2304 +38,3% +1717 +23,4% +2280 +25,2% - LNxk/DTxk ®ång 0,0190 0,011 0,0157 0,0196 -0,0081 -42% +0,0046 +41% +0,0039 +25% - LNxk/CPxk ®ång 0,0194 0,012 0,0160 0,0199 -0,0082 -42% +0,0048 +43,2% +0,0039 +24,3% - LNxk/CPLTxk ®ång 0,56 0,39 0,58 0,61 -0,17 -30% +0,19 +48,7% +0,03 +5% Nguån: Phßng tæng hîp C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Tæng hîp I. Ta ph©n tÝch c¸c chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn xuÊt khÈu cña C«ng ty qua 3 chØ tiªu lµ: - Lîi nhuËn xuÊt khÈu trªn doanh thu xuÊt khÈu. - Lîi nhuËn xuÊt khÈu trªn chi phÝ xuÊt khÈu. - Lîi nhuËn xuÊt khÈu trªn chi phÝ l­u th«ng xuÊt khÈu. *ChØ tiªu LNxk/DTxk ph¶n ¸nh : Cø mét ®ång doanh thu xuÊt khÈu th× sÏ thu ®­îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. Theo b¶ng sè liÖu ta cã: - N¨m 2001 lµ n¨m tû suÊt nµy cã gi¸ trÞ thÊp nhÊt lµ 0,011. - N¨m 2002 so víi n¨m 2001 chØ tiªu nµy t¨ng 41% vµ n¨m 2003 so víi n¨m 2002 chØ tiªu nµy t¨ng 25%. - N¨m 2003 lµ n¨m cã LNxk/DTxk cao nhÊt víi gi¸ trÞ lµ 0,0916 (®ång), cã nghÜa lµ cø mét ®ång doanh thu xuÊt khÈu th× cho 0,0916 (®ång) lîi nhuËn. *ChØ tiªu LNxk/CPxk cho biÕt: Cø mét ®ång chÝ phÝ cho xuÊt khÈu sÏ ®em l¹i bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. Theo b¶ng sè liÖu ta cã: - N¨m 2003 chØ tiªu nµy cã gi¸ trÞ cao nhÊt lµ 0,01993 (®ång). Cã nghÜa lµ cø mét ®ång chi phÝ xuÊt khÈu bá ra sÏ thu ®­îc 0,01993 ®ång lîi nhuËn. - N¨m 2001 chØ tiªu nµy còng cã gi¸ trÞ thÊp nhÊt . *ChØ tiªu LNxk/CPLTxk cho biÕt: Cø mét ®ång chi phÝ l­u th«ng xuÊt khÈu bá ra sÏ ®em l¹i bao nhiªu ®ång lîi nhuËn. Theo b¶ng sè liÖu ta thÊy chØ tiªu nµy cã gi¸ trÞ cao h¬n h¼n so víi hai chØ tiªu trªn, cô thÓ nh­ sau : - N¨m 2001 chØ tiªu nµy cã gi¸ trÞ thÊp nhÊt vµ gi¶m m¹nh so víi n¨m 2000. Nh­ng ®Õn c¸c n¨m tiÕp theo 2002, 2003 chØ tiªu nµy ®· t¨ng nªn ®¸ng kÓ, n¨m 2002 t¨ng 48,7% so víi n¨m 2001, vµ n¨m 2003 l¹i t¨ng 5% so víi n¨m 2002. Qua nghiªn cøu vÒ c¸c chØ tiªu xuÊt khÈu ta thÊy lÜnh vùc xuÊt khÈu kinh doanh cã hiÖu qu¶ h¬n so víi toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. Ch¼ng h¹n nh­ n¨m 2003: Mét ®ång doanh thu xuÊt khÈu cho 0,0196 ®ång lîi nhuËn, cßn mét ®ång doanh thu nãi chung chØ cho 0,0188 ®ång lîi nhuËn. * C¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ sö dông vèn xuÊt khÈu Ta cã b¶ng c¸c chØ tiªu sau : B¶ng 2.8 : hiÖu qu¶ sö dông vèn xuÊt khÈu cña C«ng ty. ChØ tiªu §¬n vÞ 2000 2001 2002 2003 LNxk Tr.® 2167 2052 3317 4289 VKD Tr.® 215864 244468 246534 245324 VCD Tr.® 55345 54049 59170 58490 VLD Tr.® 160519 190419 187373 195834 LNxk/VKD ®/® 0,01 0.0084 0,0134 0,0175 LNxk/VCD ®/® 0,039 0,038 0,056 0,0733 LNxk/VLD ®/® 0,0135 0,011 0,0177 0,022 Nguån: b¸o c¸o kqkd vµ b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n cña c«ng ty Do ®Æc thï cña C«ng ty lµ kinh doanh trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i nªn vèn ®­îc dïng chung cho toµn bé ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty. Do ®ã khi tÝnh to¸n c¸c chØ tiªu ph¶n ¸nh hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh xuÊt khÈu ta chØ cã thÓ tÝnh to¸n trªn VKD,VCD,VLD lµ vèn dïng chung cho ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty. §iÒu nµy cã nghÜa lµ ta chØ dïng ®Ó ph©n tÝch møc sinh lêi cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu ®èi víi C«ng ty, kh«ng thÓ so s¸nh víi hiÖu qu¶ kinh doanh cña c¸c C«ng ty kh¸c, mµ chØ cã thÓ so s¸nh hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cña c«ng ty gi÷a c¸c n¨m víi nhau. Qua b¶ng sè liÖu ta thÊy c¸c chØ tiªu sö dông vèn xuÊt khÈu cña c«ng ty cã xu h­íng t¨ng qua c¸c n¨m, ®iÒu nµy thÓ hiÖn viÖc kinh doanh xuÊt khÈu cña C«ng ty ngµy cµng cã hiÖu qu¶. * C¸c chØ tiªu tû suÊt ngo¹i tÖ cña c«ng ty Do kÕt qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu lµ ngo¹i tÖ (USD), cßn chi phÝ kinh doanh phôc vô cho xuÊt khÈu lµ néi tÖ VND. V× vËy cÇn ph¶i tÝnh tû suÊt ngo¹i tÖ xuÊt khÈu ®Ó cã thÓ biÕt ®­îc ph¶i chi ra bao nhiªu VND ®Ó cã thÓ thu vÒ ®­îc 1 USD. Ta cã b¶ng tû suÊt ngo¹i tÖ sau :  B¶ng 2.9: Tû suÊt ngo¹i tÖ cña c«ng ty 2000-2003 ChØ tiªu §¬n vÞ 2000 2001 2002 2003 DTXK Tr.USD 8,137 12,77 13,94 14,12 CPXK Tr.® 111765 183214 206842 215187 Tû suÊt ngo¹i tÖ USD/VND 13735 14349 14838 15240 Tû gi¸ TB USD/VND 14002 14512 15075 15545 Chªnh lÖch § 267 163 237 305 Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty 2000-20003 Qua b¶ng sè liÖu ta thÊy chØ tiªu tû suÊt ngo¹i tÖ cña c«ng ty qua c¸c n¨m nh­ sau : N¨m 2000, ®Ó thu ®­îc 1 USD C«ng ty ph¶i chi phÝ hÕt 13735 VND, chªnh lÖch so víi tû gi¸ trung b×nh lµ 267 VND. N¨m 2001 lµ n¨m cã møc chªnh lÖch gi÷a tû suÊt ngo¹i tÖ vµ tû gi¸ trung b×nh lµ nhá nhÊt: 163 VND, ®©y lµ n¨m C«ng ty kinh doanh xuÊt khÈu ®¹t hiÖu qu¶ thÊp nhÊt. N¨m 2003 lµ n¨m cã møc chªnh lÖch lµ lín nhÊt: 305 VND, lµ n¨m c«ng ty kinh doanh xuÊt khÈu ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. C¸c kÕt qu¶ trªn cho thÊy tû suÊt ngo¹i tÖ cña c«ng ty hµng n¨m ®Òu nhá h¬n tû gi¸ trung b×nh n¨m ®ã, ®iÒu nµy chøng tá hµng n¨m c«ng ty ®Òu kinh doanh xuÊt khÈu cã hiÖu qu¶. 2.3.2 Thùc tr¹ng hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu G¹o cña C«ng ty. 2.3.2.1 KÕt qu¶ xuÊt khÈu G¹o cña C«ng ty trong thêi gian gÇn ®©y. B¶ng 2.10: Kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n cña C«ng ty thêi gian qua. §¬n vÞ: 1000 USD ChØ tiªu 1999 2000 2001 2002 2003 TrÞ gi¸ % TrÞ gi¸ % TrÞ gi¸ % TrÞ gi¸ % TrÞ gi¸ % Tæng KNXKNS 4.291 100 6.400 100 26.147 100 13.542 100 18.957 100 G¹o 1.272 29,6 473 7,5 5.130 19,6 2.220 16,4 3.678 19,4 L¹c nh©n 842 19,6 4.628 72,3 12.397 47,4 6.606 48,8 3.327 17,5 ChÌ 725 16,8 824 12,8 3.476 13,2 1.725 12,7 1.125 5,9 -Kh¸c ( Håi,quÕ,tiªu… ) 1.452 33,8 475 7,4 5.144 19,8 2.991 22,1 10.827 57,2 Nguån: Phßng kÕ to¸n tµi vô C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Tæng hîp I MÆt hµng G¹o lu«n lµ mét trong c¸c mÆt hµng n«ng s¶n quan träng trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu cña C«ng ty trong nhiÒu n¨m qua. MÆc dï gi¸ trÞ xuÊt khÈu cña mÆt hµng nµy chØ ®øng thø hai trong kim ngh¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n nh­ng G¹o lu«n ®­îc xem lµ mét trong c¸c mÆt hµng mang tinhs chñ lùc cña C«ng ty. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, kim ng¹ch xuÊt khÈu G¹o cña C«ng ty lu«n t¨ng gi¶m biÕn ®éng m¹nh tõ h¬n 1 triÖu USD n¨m 1999 xuèng 473.423 USD n¨m 2000, chñ yÕu do sù tËp trung s¶n l­îng xuÊt khÈu G¹o vµo tay c¸c C«ng ty l­¬ng thùc ®éc quyÒn nh­ C«ng ty l­¬ng thùc miÒn B¾c vµ c¸c C«ng ty xuÊt nhËp khÈu n«ng s¶n kh¸c. §ã lµ nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh trong n­íc rÊt lín ®èi víi C«ng ty. Ngoµi ra thÞ tr­êng xuÊt khÈu G¹o cña C«ng ty cßn bÞ thu hÑp do sù lÊn ¸t cña c¸c C«ng ty ë nh÷ng n­íc cã thÓ m¹nh vÒ xuÊt khÈu G¹o nh­ Th¸i Lan, Mü, Ên §é. Tuy sè l­îng vµ gi¸ trÞ xuÊt khÈu G¹o cã xu h­íng gi¶m so víi xuÊt khÈu cña c¶ n­íc qu¸ nhá bÐ nh­ng nã lu«n lµ mét con sè cã ý nghÜa ®èi víi C«ng ty. NÕu nh­ n¨m 2000 doanh thu xuÊt khÈu G¹o lµ xÊp xØ 473000 USD th× ®Õn n¨m 2001 doanh thu ®¹t 5,1 triÖu USD chiÕm 19,6% trong tæng kim ng¹ch xuÊt khÈu hµng n«ng s¶n. Nguyªn nh©n cña viÖc doanh thu t¨ng tr­ëng cao lµ, do C«ng ty ®· cã nhiÒu nç lùc trong viÖc t×m kiÕm thÞ tr­êng vµ cã sù liªn kÕt chÆt chÏ víi nhµ cung cÊp, ngoµi ra cßn do c¬ chÕ chÝnh s¸ch vµ sù t¨ng tr­ëng trong toµn nghµnh kinh tÕ nãi chung ®· t¹o ra cho C«ng ty cã sù t¨ng tr­ëng m¹nh trong xuÊt khÈu. Sang n¨m 2002,2003 kim ngh¹ch xuÊt khÈu G¹o cña C«ng ty cã gi¶m so víi n¨m 2001 nh­ng vÉn chiÕm tØ träng cao trong tæng kim nghach xuÊt khÈu n«ng s¶n. N¨m 2002 doanh thu lµ 2,2 triÖu USD vµ ®Õn n¨m 2003 lµ 3,6 triÖu USD (chiÕm 19,4% tæng kim ngh¹ch xuÊt khÈu n«ng s¶n). Dùa vµo c¸c sè liÖu trªn b¶ng 2.10 ta cã thÓ thÊy G¹o lu«n lµ mÆt hµng xuÊt khÈu n«ng s¶n mang tÝnh chñ lùc cña C«ng ty, chØ ®øng sau l¹c nh©n lµ mÆt hµng lu«n chiÕm tØ träng lín nhÊt trong xuÊt khÈu n«ng s¶n. Trong nh÷ng n¨m qua G¹o lu«n lµ mÆt hµng xuÊt khÈu lín cña C«ng ty nãi riªng vµ cña n­íc ta nãi chung, vµ ®Æc biÖt lµ trong mét hai n¨m gÇn ®©y n­íc ta lu«n lµ mét n­íc xuÊt khÈu G¹o ®øng hµng ®Çu trªn thÕ giíi. Cã thÓ thÊy r»ng nÕu biÕt khai th¸c thÕ m¹nh vµ t×m ra h­íng ®i ®óng th× G¹o lu«n lµ m¨t hµng xuÊt khÈu ®Çy tiÒm n¨ng cña c«ng ty, c«ng ty cã thÓ ®¹t ®­îc møc doanh thu cao nhê vµo ho¹t ®éng xuÊt khÈu G¹o. 2.3.2.2 C¸c chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn xuÊt khÈu G¹o cña C«ng ty Ta ph©n tÝch c¸c chØ tiªu tû suÊt lîi nhuËn xuÊt khÈu G¹o cña C«ng ty qua 3 chØ tiªu lµ: - Lîi nhuËn trªn doanh thu vÒ xuÊt khÈu G¹o. - Lîi nhuËn trªn chi phÝ vÒ xuÊt khÈu G¹o. - Lîi nhuËn trªn chi phÝ l­u th«ng xuÊt khÈu G¹o. B¶ng 2.11: C¸c tû suÊt lîi nhuËn xuÊt khÈu G¹o cña C«ng ty ChØ tiªu §¬n vÞ N¨m 2000 N¨m 2001 N¨m 2002 N¨m 2003 So s¸nh 2001/2000 So s¸nh 2002/2001 So s¸nh 2003/2002 TuyÖt ®èi(tr®) T­¬ng ®èi(%) TuyÖt ®èi(tr®) T­¬ng ®èi(%) TuyÖt ®èi(tr®) T­¬ng ®èi(%) - DTXK 1000 USD 473 5.130 2.220 3.678 +4657 +984 -2910 -56,7 +1458 +65,67 - CPXK 1000 USD 457 4397 1.939 2883 +3940 +862 -2458 -55,9 +944 +48,6 - Chi phÝ LTXK 1000 USD 32 127 72 167 +95 +296 -55 -0,43 +95 +131,9 - Lîi nhuËn XK 1000 USD 12,3 73,8 47,7 114,7 +61,5 +500 -26,1 -35 +67 +140,4 - L·i gép XK 1000 USD 16 733 281 795 +717 +4481 -452 -61,6 +514 +182,9 - LNxk/DTxk USD 0,0258 0,0144 0,0215 0,0312 -0,0114 -44,1 +0,0071 +49,3 +0,0097 +45 - LNxk/CPxk USD 0,0269 0,0168 0,0246 0,0398 -0,0101 -37,5 +0,0078 +46,4 +0,0152 +61,7 - LNxk/CPLTxk USD 0,38 0,58 0,66 0,68 +0,2 +52,6 +0,08 +13,79 +0,02 +3 Nguån: Phßng tæng hîp C«ng ty xuÊt nhËp khÈu Tæng hîp Qua b¶ng 2.11 ta cã thÓ thÊy, nh×n chung c¸c chØ sè vÒ hiÖu qu¶ sö dông vèn dïng trong kinh doanh xuÊt khÈu lµ kh¸ cao, cao h¬n c¸c chØ sè vÒ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu chung vµ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty. Sau ®©y ta sÏ ®i vµo ph©n tÝch tõng chØ tiªu cô thÓ. *ChØ tiªu LNxkg/DTxkg ph¶n ¸nh : Cø 1USD doanh thu vÒ tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu G¹o th× sÏ thu ®­îc bao nhiªu USD lîi nhuËn cho C«ng ty. Theo b¶ng 2.11 ta cã: N¨m 2001 lµ n¨m tû suÊt nµy cã gi¸ trÞ thÊp nhÊt lµ 0,0144 USD. So víi n¨m 2000 chØ tiªu nµy gi¶m 0.0114 USD t­¬ng øng víi gi¶m 44,1%. N¨m 2002 so víi n¨m 2001 chØ tiªu nµy t¨ng 41% vµ n¨m 2003 so víi n¨m 2002 chØ tiªu nµy t¨ng 25%. N¨m 2003 lµ n¨m cã LNxkg/DTxkg cao nhÊt víi gi¸ trÞ lµ 0,0312 USD, cø 1USD doanh thu xuÊt khÈu G¹o th× cho 0,0312 USD lîi nhuËn. Nh­ vËy ta cã thÓ thÊy r»ng kho¶n tiÒn thu vÒ ®­îc so víi doanh thu xuÊt khÈu G¹o cßn ch­a cao. Tuy so víi chØ tiªu LNxk/DTxk chung cña C«ng ty th× chØ tiªu nµy cã cao h¬n, nh­ng do qui m« vµ doanh thu cña mÆt hµng G¹o cßn nhá. Ngay c¶ víi n¨m 2003 lµ n¨m cã doanh thu cao nhÊt ®¹t 3.678 USD nh­ng chØ b»ng 37% so víi doanh thu xuÊt khÈu chung (®¹t 13.717 USD). Do ®ã vÊn ®Ò cÇn ®Æt ra lµ ph¶i t¨ng ®­îc lîi nhuËn tõ kho¶n doanh thu thu vÒ khi mµ viÖc t¨ng qui m« xuÊt khÈu G¹o gÆp khã kh¨n. *ChØ tiªu LNxkg/CPxkg cho biÕt: Cø 1USD chÝ phÝ dïng cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu G¹o sÏ ®em l¹i bao nhiªu USD lîi nhuËn. Theo b¶ng 10 ta cã : N¨m 2001 chØ tiªu nµy cã gi¸ trÞ thÊp nhÊt, so víi n¨m 2000 chØ tiªu nµy gi¶m 0,0101 USD vÒ sè tuyÖt ®èi vµ 37,5% vÒ sè t­¬ng ®èi. Sang ®Õn n¨m 2002, th× chØ tiªu nµy ®· t¨ng lªn râ rÖt, t¨ng 0,0078 USD t­¬ng øng víi 46,4%. §iÒu nµy chøng tá C«ng ty ®· cã sù c¶i tiÕn quan träng trong viÖc c¾t gi¶m c¸c chi phÝ dïng cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu G¹o. N¨m 2003 lµ n¨m cã chØ tiªu LNxkg/CPxkg ®¹t gi¸ trÞ cao nhÊt lµ 0,0398 USD. Cã nghÜa lµ cø 1USD chi phÝ xuÊt khÈu cho xuÊt khÈu G¹o bá ra sÏ thu ®­îc 0,0398 USD lîi nhuËn. *ChØ tiªu LNxkg/CPLTxkg: Do lµ mét C«ng ty th­¬ng m¹i nªn chØ tiªu nµy còng rÊt cÇn ®­îc chó ý ®Õn, nã lµ mét chØ tiªu quan träng trong viÖc gióp cho C«ng ty cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông nguån vèn ®Ó chi tr¶ cho c¸c kho¶n chi phÝ trong viÖc l­u th«ng hµng ho¸. Nã gióp C«ng ty cã thÓ ®¸nh gi¸ ®­îc hiÖu qu¶ cña 1USD chi phÝ l­u th«ng cho ho¹t ®éng xuÊt khÈu G¹o sÏ ®em l¹i bao nhiªu USD lîi nhuËn cho C«ng ty. Dùa vµo b¶ng 10 ta thÊy chØ tiªu nµy cã gi¸ trÞ kh¸ cao so víi hai chØ tiªu trªn, së dÜ cã ®iÒu nµy lµ do chi phÝ l­u th«ng cã tû träng nhá trong tæng chi phÝ cña C«ng ty cßn kho¶n chi phÝ chiÕm tû träng lín nhÊt lµ chi phÝ gi¸ vèn hµng ho¸ cña c«ng ty. N¨m 2003 lµ n¨m cã chØ tiªu LNxkg/CPLTxkg ®¹t gi¸ trÞ cao nhÊt lµ 0,68 USD, nghÜa lµ cø 1USD chi phÝ cho viÖc l­u th«ng xuÊt khÈu bá ra th× thu ®­îc lîi nhuËn lµ 0,68 USD. Qua viÖc ph©n tÝch c¸c chØ tiªu vÒ tû suÊt lîi nhuËn trong xuÊt khÈu G¹o cña C«ng ty ta thÊy chØ tiªu nµy lµ kh¸ cao so víi c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ chung vµ trong c¸c chØ tiªu vÒ xuÊt khÈu. §iÒu nµy chøng tá G¹o lµ mét mÆt hµng quan träng vµ lu«n mang l¹i lîi nhuËn kh¸ cao cho C«ng ty. XÐt trªn sù ph©n tÝch vÒ c¸c lo¹i chØ sè trªn ta ®Òu nhËn thÊy r»ng, viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn cña C«ng ty trong viÖc xuÊt khÈu G¹o sÏ ®em l¹i cho C«ng ty l¬Þ nhuËn cao. Qua viÖc ph©n tÝch vÒ chØ tiªu LNxkg/DTxkg ta thÊy, nÕu C«ng ty cã thÓ t¨ng ®­îc doanh sè vÒ xuÊt khÈu G¹o th× tæng lîi nhuËn mµ C«ng ty cã ®­îc lµ rÊt lín, so víi nhiÒu mÆt hµng n«ng s¶n kh¸c mµ C«ng ty ®ang xuÊt khÈu. §ång thêi víi viÖc ph©n tÝch c¸c chØ tiªu vÒ LNxkg/CPxkg vµ LNxkg/CPLTxkg, còng cho thÊy hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông vèn cña C«ng ty cßn ch­a cao, cô thÓ lµ C«ng ty vÉn ch­a thùc sù cã c¸c biÖn ph¸p nh»m gi¶m thiÓu tèi ®a c¸c chi phÝ trong l­u th«ng hµng ho¸, hiÖu qu¶ vÒ chi phÝ bá ra vÉn cßn thÊp. * Ph©n tÝch sù t¸c ®éng cña c¸c chØ tiªu tû suÊt ngo¹i tÖ ®Õn hiÖu qu¶ xuÊt khÈu G¹o cña C«ng ty. Doanh thu xuÊt khÈu G¹o thu vÒ lµ b»ng ngo¹i tÖ (USD), cßn chi phÝ kinh doanh phôc vô cho xuÊt khÈu lµ néi tÖ VND, tû suÊt ngo¹i tÖ xuÊt khÈu cho ta biÕt ph¶i chi ra bao nhiªu VND ®Ó cã thÓ thu vÒ ®­îc 1 USD. ChØ tiªu nµy ®em so s¸nh víi tØ gi¶ trung b×nh USD/VND ta sÏ biÕt ®­îc hiÖu qu¶ cña ho¹t ®éng xuÊt khÈu G¹o th«ng qua tØ xuÊt ngo¹I tÖ cña C«ng ty tõ viÖc xuÊt khÈu. Ta cã b¶ng tû suÊt ngo¹i tÖ sau : B¶ng 2.12: Tû suÊt ngo¹i tÖ cña C«ng ty tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu G¹o trong thêi gian qua. ChØ tiªu §¬n vÞ 2000 2001 2002 2003 DTXK Tr.USD 8,137 12,77 13,94 14,12 CPXK Tr.® 111765 183214 206842 215187 Tû suÊt ngo¹i tÖ USD/VND 13735 14349 14838 15240 Tû gi¸ TB USD/VND 14002 14512 15075 15545 Chªnh lÖch § 267 163 237 305 Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh cña c«ng ty 2000-20003 Qua b¶ng sè liÖu ta thÊy chØ tiªu tû suÊt ngo¹i tÖ cña C«ng ty tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu G¹o qua c¸c n¨m nh­ sau : N¨m 2000, cã møc tØ xuÊt ngo¹i tÖ tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu G¹o lµ 13735 VND, chªnh lÖch so víi tû gi¸ trung b×nh lµ 267 VND. §©y lµ møc chªnh lÖch kh¸ cao, nã gióp C«ng ty thu ®­îc lîi nhuËn cao tõ ho¹t ®éng thu ngo¹i tÖ nhê xuÊt khÈu G¹o. N¨m 2001 lµ n¨m cã møc chªnh lÖch gi÷a tû suÊt ngo¹i tÖ vµ tû gi¸ trung b×nh lµ nhá nhÊt: 163 VND, ®©y lµ n¨m C«ng ty kinh doanh xuÊt khÈu ®¹t hiÖu qu¶ thÊp nhÊt. N¨m 2003 lµ n¨m cã møc chªnh lÖch lµ lín nhÊt: 305 VND, lµ n¨m c«ng ty kinh doanh xuÊt khÈu ®¹t hiÖu qu¶ cao nhÊt. Khi mµ hiÖn nay tØ gi¸ trung b×nh USD/VND ®ang t¨ng cao th× viÖc t¨ng møc chªnh lÖch trong tØ xuÊt ngo¹i tÖ cña C«ng ty tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu G¹o so víi tØ xuÊt trung b×nh lµ rÊt quan träng, nã gióp C«ng ty thu ®­îc nhiÒu lîi nhuËn. Tõ c¸c kÕt qu¶ trªn cho thÊy tû suÊt ngo¹i tÖ cña C«ng ty tõ ho¹t ®éng xuÊt khÈu G¹o hµng n¨m ®Òu nhá h¬n tû gi¸ trung b×nh n¨m ®ã, vµ kho¶n chªnh lÖch ®ã lµ ngµy cµng t¨ng cao trong ng÷ng n¨m gÇn ®©y,®iÒu nµy chøng tá mÆt hµng G¹o lµ mÆt hµng kinh doanh xuÊt khÈu mang l¹i hiÖu qu¶ cao cho C«ng ty. 2.4. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu G¹o cña C«ng ty 2.4.1. Nh÷ng ­u ®iÓm cña C«ng ty trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu G¹o. Th«ng qua viÖc ph©n tÝch c¸c chØ tiªu vÒ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu G¹o cña C«ng ty XNK tæng hîp I, ta cã thÓ thÊy r»ng so víi hiªu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh cña C«ng ty vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu chung cña C«ng ty th× hiÖu qu¶ mµ C«ng ty ®· ®¹t ®­îc trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu G¹o lµ kh¸ cao. §iÒu nµy chøng tá C«ng ty ®· cã ®­îc nh÷ng ­u ®iÓm trong viÖc trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu G¹o. Cô thÓ lµ so s¸nh chØ tiªu vÒ møc sinh lêi cña lîi nhuËn vµ møc sinh lêi cña chi phÝ cho thÊy, trong qu¸ tr×nh xuÊt khÈu C«ng ty ®· biÕt c¾t gi¶m chi phÝ l­u th«ng vµ t¨ng hiÖu qu¶ trong sö dông vèn. Tõ b¶ng doanh thu vÒ xuÊt khÈu G¹o ta cã thÓ thÊy r»ng C«ng ty ®· cã rÊt nhiÒu nç lùc trong viÖc duy tr× quan hÖ b¹n hµng truyÒn thèng vµ dÇn më réng qui m« khèi l­îng xuÊt khÈu g¹o qua c¸c n¨m. §ång thêi còng cho thÊy r»ng C«ng ty vÉn duy tr× ®­îc nguån hµng xuÊt khÈu ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cu¶ kh¸ch hµng, trong khi hiÖn nay viÖc thu mua G¹o ®Ó t¹o nguån hµng ngµy cµng trë nªn khã kh¨n do cã sù c¹nh tranh vµ ®éc quyÒn cña nhiÒu c«ng ty l­¬ng thùc kh¸c. 2.4.2. Nh÷ng tån t¹i cña c«ng ty trong viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu G¹o. 2.4.2.1. HiÖu qu¶ xuÊt khÈu. Tuy hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cña C«ng ty vÒ mÆt hµng g¹o nh×n chung cã cao h¬n so víi hiÖu qu¶ chung cu¶ C«ng ty. Nh­ng nÕu ®em so s¸nh c¶ vÒ qui m« vµ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu G¹o trong toµn nghµnh häc víi doanh nghiÖp kh¸c trong xuÊt khÈu G¹o th× ta cã thÓ nhËn thÊy r»ng l­îng G¹o mµ c«ng ty ®· xuÊt khÈu vµ cßn qu¸ nhá bÐ so víi toµn nghµnh. XÐt vÒ hiÖu qu¶ xuÊt khÈu G¹o th× hiÖu qu¶ mµ C«ng ty ®¹t ®­îc cßn ch­a cao, ch­a t­¬ng xøng víi tiÒm n¨ng vÒ doanh lîi mµ nhê ho¹t ®éng xuÊt khÈu G¹o C«ng ty cã thÓ ®¹t ®­îc. C«ng ty vÉn cßn yÕu kÐm trong kh©u t×m kiÕm thÞ tr­êng vµ chñ ®éng trong viÖc t×m kiÕm nguån hµng. 2.4.2.2. HiÖu qu¶ sö dông vèn cè ®Þnh vµ vèn l­u ®éng HiÖu qu¶ sö dông vèn cña C«ng ty cßn thÊp. So víi kho¶n chi phÝ mµ c«ng ty ®· bá ra thu lîi nhuËn thu vÒ cña nã cßn thÊp. Lîi nhuËn mµ c«ng ty thùc sù thu vÒ cßn thÊp, ch­a t­¬ng xøng víi l­îng vèn mµ c«ng ty ®· bá ra. 2.4.3. Nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i trªn 2.4.3.1. Nguyªn nh©n chñ quan Do c«ng ty cßn thiªu chñ ®éng trong viÖc lùa chän mÆt hµng ®Ó cung cÊp. Cô thÓ lµ trong thùc tÕ hiÖn nay th× viÖc thu mua g¹o cña C«ng ty chñ yÕu lµ qua c¸c c«ng ty trung gian, c¸c doanh nghiÖp chÕ xuÊt chø c«ng ty ch­a lÇn nµo trùc tiÕp thu mua G¹o tõ ng­êi s¶n xuÊt lµ c¸c hé gia ®×nh, nh÷ng ng­êi trùc tiÕp s¶n xuÊt lóa. ViÖc cung cÊp nguån hµng cßn thiÕu chñ ®éng, th«ng th­êng lµ khi kÝ kÕt ®­îc hîp ®ång xuÊt khÈu G¹o råi th× c«ng ty míi ®i t×m kiÕm ®Î thu mua nguån hµng. Ngoµi ra, c«ng t¸c t×m kiÕm thÞ tr­êng míi vµ thÞ phÇn cho riªng m×nh cña c«ng ty cßn yÕu, c«ng ty ch­a cã bé phËn dµnh riªng cho ho¹t ®éng marketing cña m×nh. Do viÖc qu¶n lý vÒ hiÖu qu¶ trong viÖc sö dông vèn cña c«ng ty cßn ch­a cao. C«ng ty ch­a thùc sù cã c¸c biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó th­êng xuyªn gi¸m s¸t vµ gi¶m thiÓu chi phÝ, dÉn ®Õn hiÖu qu¶ trong viÖc sö dông vèn ch­a cao. 2.4.3.2. Nguyªn nh©n kh¸ch quan Ngoµi nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan nªu trªn th× c«ng ty cßn gÆp ph¶I mét sè c¸c nguyªn nh©n kh¸ch quan nh­ do sù tËp trung s¶n l­îng xuÊt khÈu G¹o vµo tay c¸c C«ng ty l­¬ng thùc ®éc quyÒn nh­ C«ng ty l­¬ng thùc miÒn B¾c vµ c¸c C«ng ty xuÊt nhËp khÈu n«ng s¶n kh¸c. §ã lµ nh÷ng ®èi thñ c¹nh tranh trong n­íc rÊt lín ®èi víi C«ng ty. Ngoµi ra thÞ tr­êng xuÊt khÈu G¹o cña C«ng ty cßn bÞ thu hÑp do sù lÊn ¸t cña c¸c C«ng ty ë nh÷ng n­íc cã thÓ m¹nh vÒ xuÊt khÈu G¹o nh­ Th¸i Lan, Mü, Ên §é. §iÒu nµy ®· lµm cho t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c«ng ty gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n. Ch­¬ng 3: Mét sè biÖn ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu G¹o cña c«ng ty 3.1 T×nh h×nh thÞ tr­êng G¹o thÕ giíi. 3.1.1 Nh÷ng quèc gia xuÊt khÈu G¹o chÝnh. Trong nhiÒu thËp kØ trë l¹i ®©y G¹o lu«n lµ mÆt hµng l­¬ng thùc ®øng hµng thø hai trªn thÕ giíi chØ sau lóa m×, víi chøc n¨ng ®ãng vai trß lµ nguån l­¬ng thùc quan träng kh«ng thÓ thiÕu cña nhiÒu quèc gia trªn thÕ giíi. HiÖn nay c¸c n­íc cã ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt vµ xuÊt khÈu g¹o trªn thÕ giíi kh«ng nhiÒu. XuÊt khÈu g¹o víi sè l­îng lín trªn thÕ giíi chØ cã: Th¸i Lan, ViÖt Nam, Ên §é, Mü, Mianma, trong nh÷ng n­íc nµy chØ cã Mü vµ Th¸i Lan xuÊt khÈu g¹o cao cÊp, cßn l¹i c¸c n­íc kh¸c xuÊt khÈu g¹o cÊp thÊp lµ chñ yÕu. Theo th«ng kª cña tæ chøc FAO : N¨m 1960 diÖn tÝch gieo trång lóa lµ:117.5 triÖu ha, s¶n l­îng: 258.5 triÖu tÊn/n¨m vµ n¨ng suÊt 2.2tÊn/ha/vô, ®Õn n¨m 1997, s¶n l­îng lóa ®¹t kû lôc : 570.7 triÖu tÊn, tøc lµ sau 37 n¨m s¶n l­îng lóa t¨ng gÊp 2,21 lÇn. Lóa ®­îc s¶n xuÊt chñ yÕu ë khu vùc ch©u ¸- Th¸i B×nh D­¬ng, s¶n l­îng lóa ë khu vùc nµy chiÕn tíi 90.8% tæng s¶n l­îng lóa toµn thÕ giíi . Trong ®ã c¸c n­íc cã diÖn tÝch gieo trång lóa lín lµ Ên §é: 42.034 triÖu ha, Trung Quèc : 30.375 triÖu ha, Indonesia: 10,646 triÖu ha, Bangladesh: 9,85 triÖu ha, Th¸i Lan: 8,4 triÖu ha. Trªn thÕ giíi n¨ng suÊt lóa hµng ®Çu lµ óc: 8.6 tÊn/ha/vô, Mü: 8.2 tÊn/ha/vô, NhËt B¶n: 6.77 tÊn/ha/vô. §Æc biÖt nh÷ng n­íc xuÊt khÈu g¹o lín nh­ Th¸i Lan n¨ng suÊt chØ cã: 2.15 tÊn/ha/vô, Pakistan: 2.5 tÊn/ha/vô.. bëi v× hä chñ yÕu lµ trång c¸c gièng lóa cã phÈm chÊt g¹o ngon, trång nhê n­íc m­a, sö dông Ýt ph©n bãn. §©y lµ ®iÒu kh¸c biÖt so víi trång lóa xuÊt khÈu cña n­íc ta. 3.1.2 Nh÷ng quèc gia nhËp khÈu G¹o chÝnh. C¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn chiÕm tíi 96% tæng s¶n l­îng lóa-g¹o trªn thÕ giíi vµ l­îng tiªu thô g¹o tËp trung chñ yÕu ë ch©u ¸, chiÕm trªn 90% tæng l­îng g¹o tiªu thô toµn cÇu. §ång thêi , khu vùc nµy còng lµ n¬i s¶n xuÊt lóa-g¹o lín, chiÕm 91.5% tæng s¶n l­îng lóa g¹o trªn thÕ giíi. C¸c n­íc nhËp khÈu G¹o lín nh­ Singarpo, philipin, indonªxia …lµ nh÷ng n­íc nhËp khÈu G¹o rÊt lín ë khu vùc §«ng Nam ¸. C¸c khu vùc kh¸c nh­ ch©u Mü, ch©u Phi, ch©u ¢u vµ ch©u §¹i D­¬ng nhËp khÈu Ýt. Trong tæng d©n sè thÕ giíi th× d©n sè ch©u ¸ chiÕm tíi 60% vµ hÇu hÕt c¸c n­íc ë ch©u lôc nµy g¾n liÒn víi tËp tôc dïng g¹o lµm l­¬ng thùc chÝnh yÕu cña m×nh. Do vËy ch©u ¸ lµ môc tiªu , thÞ tr­êng réng lín cña lóa-g¹o trªn thÕ giíi. HiÖn nay trªn thÕ giíi ngoµi nh÷ng n­íc mµ nÒn n«ng nghiÖp s¶n xuÊt kh«ng ®ñ ®¸p øng nhu cÇu trong n­íc ph¶i ®i nhËp khÈu g¹o nh­: Bangladesh, CHDCND TriÒu Tiªn.. vÉn cßn nh÷ng n­íc mµ s¶n xuÊt d­ thõa ®em ®i xuÊt khÈu nh­ng vÉn nhËp khÈu g¹o, hä chñ yÕu nhËp khÈu c¸c lo¹i g¹o cã chÊt l­îng cao, g¹o ®Æc s¶n nh­ Mü, NhËt B¶n … 3.1.3 Xu h­íng thÞ tr­êng G¹o thÕ giíi. Theo ®¸nh gi¸ cña tæ chøc FAO vÒ diÔn biÕn s¶n suÊt lóa trong 16 n¨m (1984-2000) cho thÊy : - DiÖn tÝch gieo trång t¨ng tõ 144.82 triÖu ha lªn 146.45 triÖu ha, tèc ®é t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m lµ: 0.3% - N¨ng suÊt lóa còng t¨ng tõ 3.22 tÊn/ha lªn 4 tÊn/ha, tèc ®é t¨ng b×nh qu©n 1.5% n¨m (ViÖt Nam lµ: 3%n¨m). - S¶n l­îng lóa t¨ng tõ 466.38 triÖu tÊn/n¨m lªn 580 triÖu tÊn/n¨m, tèc ®é t¨ng b×nh qu©n lµ:1.6% n¨m. S¶n l­îng lóa t¨ng chñ yÕu lµ do th©m canh t¨ng n¨ng suÊt th«ng qua viÖc sö dông c¸c gièng lóa cã n¨ng suÊt cao kÕt hîp víi tiÕn bé kü thuËt míi (ph©n bãn, t­íi tiªu..). Còng theo FAO th× tõ nh÷ng n¨m 1987 – 1989 ®Õn 2005, nhu cÇu thÕ giíi dù kiÕn sÏ t¨ng kho¶ng 2% hµng n¨m, ®¹t møc kho¶ng trªn 500 TriÖu tÊn g¹o, kho¶ng 90% dïng ®Ó ¨n, chñ yÕu do t¨ng d©n sè. PhÇn cßn l¹i ®Ó gièng, ch¨n nu«i vµ chÕ biÕn c«ng nghiÖp. B×nh qu©n trªn ®Çu ng­êi t¨ng Ýt, ë møc 58,6 kg g¹o /ng­êi ë n¨m 2000. PhÇn g¹o dïng cho ch¨n nu«i sÏ t¨ng ®¸ng kÓ vµo nh÷ng n¨m 2000 – 2005 v× cã xu h­íng t¨ng viªc sö dông g¹o vµo trong ch¨n nu«i. ë Trung Quèc, mét sè l­îng g¹o ®¸ng kÓ ®­îc dïng vµo nu«i lîn do nguån thu nhËp tõ thÞt lîn cao. ë mét sè n­íc kh¸c, tuy còng cã h­íng t¨ng sö dông vµo ch¨n nu«i nh­ng giao ®éng lín theo gi¸ g¹o quèc tÕ. ë Th¸i Lan phÇn lín g¹o ch¨n nu«i dïng ®Ó nu«i vÞt vÇ nu«i c¸, nhÊt lµ khi ng« lµ nguån cung cÊp thøc ¨n chÝnh cho ch¨n nu«i bÞ h¹n chÕ. Møc ®é t¨ng 2% hµng n¨m phÇn lín g¹o ch¨n nu«i dïng ®Ó nu«i vÞt vÇ nu«i c¸, nhÊt lµ khi ng« lµ nguån cung cÊp thøc ¨n chÝnh cho ch¨n nu«i bÞ h¹n chÕ. Møc ®é t¨ng 2% hµng n¨m vÒ nhu cÇu g¹o cña thÕ giíi l¹i rÊt kh¸c nhau theo tõng vïng, tõng quèc gia. ë Ch©u phi, Mü La Tinh vµ Caribª, Ch©u ©u vµ B¾c Mü, møc tiªu dïng cho mçi ng­êi hµng n¨m t¨ng, trong khi ë CËn §«ng l¹i gi¶m, tuy vËy tæng nhu cÇu tiªu dïng g¹o cña CËn §«ng vÉn t¨ng do ph¸t triÓn d©n sè. Mét sè n­íc ViÔn §«ng nh­: Hµn Quèc, Malaysia, Th¸i Lan, Singapo tuy cã thu nhËp ®Çu ng­êi cao nh­ng nhu cÇu tiªu dïng g¹o l¹i cã xu h­íng gi¶m do thay ®æi c¬ cÊu b÷a ¨n ( ®a d¹ng b÷a ¨n). Tuy vËy, ë mét sè n­íc kh¸c, sù gi¶m nhu cÇu tiªu dïng lóa g¹o chñ yÕu lµ do kh¶ n¨ng tiÕp cËn vÒ mÆt kinh tÕ víi g¹o. ë B¨ngladet vµ Ên §é lóa m× ®ang cã xu thÕ thay thÕ dÇn lóa g¹o trong b÷a ¨n. Nhu cÇu tiªu dïng g¹o kh«ng t¨ng nhiÒu, cßn cã nguyªn nh©n do nhiÒu n­íc b·i bá trî cÊp l­¬ng thùc do d©n nghÌo vµ d©n nghÌo cßn kh¸ lín trªn thÕ giíi, nhÊt lµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn. ë Ch©u Phi g¹o ngµy cµng cã vai trß quan träng nhÊt lµ trong viÖc thay thÕ nh÷ng thøc ¨n c¬ b¶n truyÒn thèng nh­ c©y cñ, c©y cho th©n… ®Æc biÖt ë c¸c vïng ®« thÞ. Dù kiÕn b×mh qu©n tiªu dïng g¹o / ng­êi lµ 16kg/ n¨m, t¨ng 2kg/ ng­êi so víi thêi gian tr­íc ®©y ë møc ®é tiªu dïng g¹o / ng­êi rÊt kh¸c nhau do kh¶ n¨ng thu nhËp vµ kh¶ n¨ng s¶n xuÊt. VÒ tæng thÓ b×nh qu©n tiªu dïng g¹o/ ng­êi cña Ch©u Phi sÏ t¨ng nhÊt lµ ë cÊc n­íc Gana, Nigieria vµ T«g«. ë nh÷ng n­íc ph¸t triÓn b×nh qu©n tiªu dïng g¹o / ®Çu t¨ng chót Ýt nh­ Cana®a, mü, Ch©u ¢u, t¨ng tíi 8,5 kg/ ng­êi n¨m 1992 vµ cã kh¶ n¨ng ®¹t 13kg/ ng­êi vµo n¨m 2000 – 2005. Tuy vËy, b×nh qu©n tiªu dïng g¹o l¹i gi¶m ë mét sè n­íc kh¸c. NhËt B¶n, gi¶m tõ80kg/ ng­êi/ n¨m tr­íc ®©y, ®Õn nay chØ cßn kho¶ng 60kg/ ng­êi. Theo nghiªn cøu cña FAO th× hÇu hÕt tÊt c¶ c¸c n­íc xuÊt khÈu cã kh¶ n¨ng gi¶m do nhu cÇu cña toµn cÇu vÒ g¹o gi¶m. 3.2. Ph­¬ng h­íng xuÊt khÈu cña C«ng ty trong thêi gian tíi 3.2.1. Ph­¬ng h­íng n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu nãi chung cña c«ng ty trong thêi gian tíi Ph­¬ng h­íng chung ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu còg lµ t¨ng doanh thu, gi¶m chi phÝ hay lµm cho tèc ®é t¨ng doanh thu lín h¬n tèc ®é t¨ng chi phÝ. Sau ®©y lµ mét sè biÖn ph¸p cô thÓ ®Ó t¨ng lîi nhuËn vµ n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp. * T¨ng khèi l­îng b¸n hµng xuÊt khÈu T¨ng khèi l­îng b¸n hµng xuÊt khÈu ch¼ng nh÷ng t¨ng lîi nhuËn do thu lîi trªn mçi s¶n phÈm hµng ho¸ b¸n ra mµ chi phÝ l­u th«ng còng sÏ gi¶m ®i do sö dông tµi s¶n cè ®Þnh cã hiÖu qu¶ h¬n, lîi nhuËn vµ tû suÊt lîi nhuËn do vËy còng t¨ng. T¨ng khèi l­îng hµng xuÊt khÈu b¸n ra b»ng c¸ch: t×m hiÓu kÜ thÞ tr­êng ®Ó mua hµng ho¸ xuÊt khÈu phï hîp víi thÞ hiÕu cña kh¸ch hµng, tr¸nh t×nh tr¹ng mua hµng vµo b¸n kh«ng ®­îc do nguyªn nh©n chñ quan; t×m thªm kh¸ch hµng mua hµng xuÊt khÈu; tæ chøc nguån hµng vÒ sè l­îng vµ chÊt l­îng. * T¨ng gi¸ b¸n hµng xuÊt khÈu. D­íi c¬ chÕ thÞ tr­êng th× viÖc t¨ng gi¸ b¸n hµng xuÊt khÈu sÏ rÊt nh¹y c¶m, nã sÏ t¸c ®éng ngay tíi khèi l­îng hµng ho¸ tiªu thô. V× vËy mét s¶n phÈm muèn cã gi¸ b¸n cao tr­íc hÕt nã ph¶i cã chÊt l­îng tèt, do ®ã ®Ó n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm doanh nghiÖp ph¶i tÝch cùc ®Çu t­ ®Ó ®æi míi c«ng nghÖ s¶n xuÊt… ngoµi ra mét s¶n phÈm cã gi¸ cao cã thÓ do nã cã mÉu m· kiÓu c¸ch ®Ñp. HiÖn nay cã xu h­íng lµ mét sè doanh nghiÖp ®i vµo kinh doanh nh÷ng s¶n phÈm “ ®éc” vµ do ®ã ®Þnh gi¸ s¶n phÈm ë møc cao ®Ó thu lîi nhuËn cao trªn mét ®¬n vÞ s¶n phÈm. * Thùc hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p gi¶m chi phÝ l­u th«ng xuÊt khÈu. §Ó thùc hiÖn gi¶m chi phÝ l­u th«ng xuÊt khÈu cã c¸c biÖn ph¸p cô thÓ sau T¨ng møc l­u chuyÓn hµng ho¸ xuÊt khÈu: më réng vµ t¨ng nhanh tèc ®é l­u chuyÓn hµng ho¸ xuÊt khÈu lµ mét nh©n tè quan träng gi¶m tû suÊt chi phÝ l­u th«ng vµ n©ng cao hiÖu qu¶ xuÊt khÈu, cho nªn ®Ó ®Èy m¹nh møc l­u chuyÓn hµng ho¸, rÊt cÇn thiÕt ph¶i lµm tèt c«ng t¸c tiÕp thÞ, qua ®ã t×m hiÓu dung l­îng thÞ tr­êng vµ thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng… ®Æc biÖt chó ý kh©u dù tr÷ hµng ho¸ ®Ó tr¸nh hiÖn t­îng thiÕu hµng kinh doanh hoÆc dù tr÷ v­ît ®Þnh møc g©y ø ®äng vèn, hµng xuèng cÊp dÉn ®Õn chi phÝ l­u th«ng cao. Tæ chøc tèt c«ng t¸c vËn t¶i hµng ho¸: ®Ó gi¶m chi phÝ vËn t¶i, tr­íc tiªn cÇn hîp lÝ ho¸ qu·ng ®­êng vËn chuyÓn, tr¸nh vËn t¶i vßng, sö dông xe hai chiÒu, Ýt kh©u trung gian sÏ tiÕt kiÖm ®­îc chi phÝ bèc dì, b¶o qu¶n hµng ho¸, sö dông tèi ®a c«ng suÊt vµ träng t¶i cña c¸c ph­¬ng tiÖn vËn t¶i vµ bèc dì. Tæ chøc tèt c«ng t¸c qu¶n lÝ kho nh­ sö dông tèi ®a c«ng suÊt cña kho vÒ diÖn tÝch vµ kh«ng gian chiÕm dông… t¨ng c­êng c«ng t¸c b¶o vÖ nh»m tr¸nh thÊt tho¸t hao hôt hµng ho¸ xuÊt khÈu gãp phÇn gi¶m chi phÝ l­u th«ng Ngoµi ra ®Ó gi¶m chi phÝ l­u th«ng doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé xuÊt khÈu, vµ qu¶n lÝ tèt c«ng t¸c thùc hiÖn kÕ ho¹ch chi phÝ l­u th«ng. Tãm l¹i, ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu mçi doanh nghiÖp ph¶i x©y dùng cho m×nh biÖn ph¸p riªng phï hîp víi ®iÒu kiÖn, t×nh h×nh cña doanh nghiÖp vµ nh×n chung ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i ¸p dông mét c¸ch ®ång bé c¸c biÖn ph¸p trªn. 3.2.2. Ph­¬ng h­íng ho¹t ®éng xuÊt khÈu G¹o cña c«ng ty C¸c ph­¬ng h­íng ®Î t¨ng hiÖu qu¶ trong xuÊt khÈu G¹o cña c«ng ty : - Lùa chän chñng lo¹i G¹o xuÊt khÈu hîp lý ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ trong sö dông vèn - Më réng vµ tÝch cùc t×m kiÕm thÞ tr­êng xuÊt khÈu G¹o. - TÝch cùc ®Èy m¹nh viÖc t¨ng qui m« xuÊt khÈu G¹o. - Lùa chän ph­¬ng thøc xuÊt khÈu G¹o hîp lý ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ xuÊt khÈu G¹o. - TÝch cùc gi¶m thiÓu chi phÝ l­u th«ng trong xuÊt khÈu G¹o. 3.4. Mét sè biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu G¹o cña c«ng ty. C¸c biÖn ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña c«ng ty : * T¨ng khèi l­îng xuÊt khÈu G¹o : - Gi¶m chi phÝ l­u th«ng nhê sö dông tµi s¶n cè ®Þnh cã hiÖu qu¶ h¬n, lîi nhuËn vµ tû suÊt lîi nhuËn do vËy còng t¨ng. - T¨ng khèi l­îng G¹o xuÊt khÈu b¸n ra b»ng c¸ch: t×m kiÕm cho m×nh thÞ tr­êng . - T¨ng gi¸ b¸n hµng xuÊt khÈu: C«ng ty cã thÓ lùa chän viÖc xuÊt khÈu c¸c chñng lo¹i G¹o cã chÊt l­îng cao ®Ó t¨ng gi¸ thµnh s¶n phÈm - Tæ chøc tèt c«ng t¸c vËn t¶i hµng ho¸. - Tæ chøc tèt c«ng t¸c qu¶n lÝ kho nh­ sö dông tèi ®a c«ng suÊt cña kho vÒ diÖn tÝch vµ kh«ng gian chiÕm dông… t¨ng c­êng c«ng t¸c b¶o vÖ nh»m tr¸nh thÊt tho¸t hao hôt hµng ho¸ xuÊt khÈu gãp phÇn gi¶m chi phÝ l­u th«ng - Lùa chän chñng lo¹i G¹o xuÊt khÈu hîp lý ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ trong sö dông vèn - Lùa chän ph­¬ng thøc xuÊt khÈu G¹o hîp lý ®Ó t¨ng hiÖu qu¶ xuÊt khÈu G¹o. Ngoµi ra ®Ó gi¶m chi phÝ l­u th«ng doanh nghiÖp còng cÇn ph¶i n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô cña c¸n bé xuÊt khÈu, vµ qu¶n lÝ tèt c«ng t¸c thùc hiÖn kÕ ho¹ch chi phÝ l­u th«ng. 3.5. Mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi Nhµ n­íc 3.5.1.ChÝnh s¸ch tÝn dông vèn s¶n xuÊt ­u ®·i Thùc ra, viÖc tÝn dông kÞp thêi ®Õn víi hé n«ng d©n kh«ng ph¶i lµ g× míi song l¹i lµ ®iÒu nhøc nhèi næi cém hiÖn nay. S¾p tíi gi¶i ph¸p nµy cÇn chó träng tíi: Thø nhÊt : c¶i thiÖn c¸c thñ tôc cho vay cña c¸c ng©n hµng. HiÖn nay c¸c ng©n hµng míi chØ ®¸p øng h¬n 15% nhu cÇu vay vèn cña n«ng d©n vïng lóa. Thø hai : më réng m¹ng l­íi quü tÝn dông nh©n d©n trªn toµn ®Þa bµn n«ng th«n nh»m t¨ng c­êng kh¶ n¨ng cung øng vèn nhanh chãng Thø ba : t¨ng c­êng h×nh thøc tÝn dông thÕ chÊp th«ng qua c¸c ho¹t ®éng cña c¸c héi n«ng d©n, héi phô n÷ trªn toµn quèc. Thø T­ : ®èi víi c¸c vïng chuyªn canh lóa xuÊt khÈu, cÇn cho vay theo tõng dù ¸n lín vµ ®ång bé. 3.5.2. Hoµn thiÖn chÝnh s¸ch giao ruéng ®Êt cho n«ng d©n Thêi gian qua, chÝnh s¸ch nµy trùc tiÕp t¹o ra ®éng lùc míi ë n«ng th«n, x¸c ®Þnh ®Çy ®ñ nhÊt quyÒn lµm chñ hé n«ng d©n vÒ ruéng ®Êt. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh chuyÓn khai vÉn cßn nhiÒu v­íng m¾c. V× vËy, chÝnh s¸ch nµy thêi gian tíi cÇn hoµn thiÖn døt ®iÓm nh÷ng vÊn ®Ò sau: - Hoµn thiÖn viÖc cÊp giÊp chøng nhËn sö dông ®Êt cho c¸c ®èi t­îng. - CÇn khÈn tr­¬ng thÓ chÕ ho¸ 5 quyÒn cña ng­êi n«ng d©n vµ nh÷ng thñ tôc cÇn thiÕt ®Ó thùc hiÖn 5 quyÒn ®èi víi ng­êi giao ®Êt. - Nhµ n­íc cÇn ph©n cÊp râ rµng c¸c quan hÖ ®Êt ®ai. 3.5.3. Qui ho¹ch vïng chuyªn canh lóa g¹o xuÊt khÈu Qui ho¹ch vïng chuyªn canh lóa g¹o xuÊt khÈu lµ ®ßi hái kh¸ch quan ®¸p øng nhanh chãng nhu c©ï cña thÞ tr­êng thÕ giíi vÒ sè l­îng vµ dÆc biÖt lµ chÊt l­îng, chñng lo¹i g¹o vµ cÊp lo¹i g¹o nµo ®ã so víi nhu cÇu. Qui ho¹ch vïng canh t¸c lóa g¹o xuÊt khÈu lµ c¨n cø ®Ó nhµ n­íc ph©n c«ng, ph©n cÊp thÞ tr­êng cho c¸c doanh nghiÖp g¹o, ®ång thêi cã h­íng dÉn ®Çu t­ ®óng ®¾n vµ triÓn khai kÞp thêi c¸c thµnh tùu khoa häc - c«ng nghÖ vµo s¶n xuÊt. Vïng lóa g¹o chuyªn canh ®­îc qui ho¹ch cô thÓ cho riªng hai vïng ®ång b»ng lín lµ §ång b»ng s«ng Hång vµ §BSCL. Thø nhÊt, ®èi víi vïng §BSCL: cÇn tËp trung chuyªn canh c¸c chñng lo¹i lóa cã chÊt l­îng cao, khèi l­îng xuÊt khÈu lín. §Ó n©ng cao phÈm chÊt g¹o xuÊt khÈu, ph¶i tÝnh to¸n ®ång bé hÖ thèng c¬ së h¹ tÇng theo qui tr×nh 7 kh©u liªn hoµn. Trong qui ho¹ch cÇn chó ý tíi ph­¬ng h­íng t¨ng dÇn tû träng xuÊt khÈu lo¹i g¹o chÊt l­îng cao, kÓ c¶ g¹o dÆc s¶n nh­ Nµng H­¬ng, ChÞ §µo.. Thø hai, ®èi víi §ång b»ng s«ng Hång : bªn c¹nh nh÷ng h¹n chÕ ®¸ng kÓ vÒ sè l­îng g¹o xuÊt khÈu do ®Êt chÆt ng­êi ®«ng, vïng nµy l¹i cã ­u thÕ vÒ chÊt ®Êt, nguån n­íc, thêi tiÕt rÊt thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn c¸c gièng lóa ®Æc s¶n truyÒn thèng næi tiÕng nh­ T¸m Th¬m, Dù H­¬ng..®©y lµ nh÷ng s¶n phÈm cã thÓ chiÕm lÜnh nhanh chãng c¸c thÞ tr­êng g¹o thuéc B¾c Mü, EU, NhËt B¶n víi gi¸ cao, hiÖu qu¶ xuÊt khÈu lín. VÒ l©u dµi, vïng nµy chØ nªn chiÕm 10% l­îng g¹o xuÊt khÈu nh­ng chñ yÕu lµ g¹o ®Æc s¶n. ViÖc qui ho¹ch theo c¸c tiÓu vïng lµ ®iÒu cÇn thiÕt bëi c¸c gièng lóa ®Æc s¶n chñ yÕu chØ thÝch hîp víi tõng tØnh cô thÓ. 3.5.4. T¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c doanh nghiÖp trong n­íc thÝch øng víi thÞ tr­êng ThÞ tr­êng g¹o thÕ giíi biÕn ®éng rÊt nh¹y c¶m víi nh÷ng th¨ng trÇm vÒ nhu cÇu nhËp khÈu vµ quan hÖ cung cÇu quèc tÕ. Do vËy, cÇn theo h­íng kÕt hîp tËp trung ho¸ vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu g¹o vÒ qui m« vµ lo¹i h×nh doanh nghiÖp, qui m« ngµy mét lín ®Ó ®ñ søc ®øng v÷ng trong th­¬ng tr­êng, lo¹i h×nh nªn më réng theo c¸c thµnh phÇn kinh tÕ mét c¸ch th«ng tho¸ng ®Ó khai th¸c thÕ m¹nh cña tõng thµnh phÇn ®ã. Nh÷ng n¨m tíi chóng ta nªn chó träng t¨ng nhanh g¹o ®Æc s¶n chÊt l­îng cao nh»m më réng h¬n n÷a vµo thÞ tr­êng c¸c n­íc ph¸t triÓn B¾c Mü vµ T©y ¢u, thÞ tr­êng khã tÝnh nh­ng hiÖu qu¶ xuÊt khÈu cao. Còng ®Ó më réng h¬n n÷a thÞ tr­êng xuÊt khÈu g¹o, nhÊt lµ ph­¬ng thøc xuÊt khÈu trùc tiÕp, chóng ta cÇn chó träng h¬n nh÷ng c¬ héi giao tiÕp quèc tÕ víi qui m« lín nh­ héi ngÞ Ph¸p ng÷, Héi nghÞ th­îng ®Ønh l­¬ng thùc thÕ giíi. Mét h­íng n÷a kh¸ tÝch cùc lµ t¨ng c­êng ho¹t ®éng xóc tiÕn th­¬ng m¹i cÊp nhµ n­íc ®Ó hç trî h¬n n÷a cho c¸c doanh nghiÖp xuÊt khÈu g¹o, t¨ng c­êng c¸c hîp ®ång chÝnh phñ ®Ó më réng thÞ tr­êng vµ xuÊt khÈu trùc tiÕp nhanh h¬n n÷a. C¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn quan hÖ chÆt chÏ víi c¸c th­¬ng vô ViÖt Nam ë n­íc ngoµi nh»m cËp nhËp nhanh nh÷ng th«ng tin t×m kiÕm kh¸ch hµng hay ®èi t¸c míi. Ngoµi ra chóng ta còng nªn më réng th«ng tin qua viÖc ®Æt ®¹i diÖn ë n­íc ngoµi. KhuyÕn khÝch gäi vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµo lÜnh vùc trång lóa xuÊt khÈu mµ bÊy l©u chóng ta ch­a quan t©m tíi, kÕt qu¶ cßn qu¸ Ýt so víi tiÒm n¨ng. KÕt luËn Trong qu¸ tr×nh x©y dùng vµ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ViÖt Nam trong c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý vÜ m« cña Nhµ n­íc, ph¸t triÓn kinh tÕ ngo¹i th­¬ng lµ mét vÊn ®Ò rÊt quan träng. Ngo¹i th­¬ng ViÖt Nam ®· cã nh÷ng tiÕn bé v­ît bËc, ®ã lµ nhê vµo chÝnh s¸ch ngo¹i th­¬ng ®óng ®¾n cña Nhµ n­íc. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ, ho¹t ®éng xuÊt khÈu g¹o cña ViÖt Nam còng kh«ng ngõng ®­îc ®Èy m¹nh vµ ngµy cµng kh»ng ®Þnh ®­îc chç ®øng cña m×nh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ. Do vËy, n©ng cao chÊt l­îng còng nh­ hiÖu qu¶ kinh doanh xuÊt khÈu g¹o lµ nhiÖm vô chung cña tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ tham gia vµo lÜnh vùc nµy. C«ng ty XuÊt nhËp khÈu Tæng hîp I thùc hiÖn kinh doanh xuÊt nhËp khÈu víi c¸c lo¹i s¶n phÈm rÊt ®a d¹ng vµ phong phó song sù ph¸t triÓn vµ më réng vÒ thÞ tr­êng trong ho¹t ®éng xuÊt khÈu g¹o ®· ®ãng gãp kh«ng nhá vµo tæng doanh thu, tõ ®ã n©ng cao hiÖu qu¶ kinh doanh cña c«ng ty . Trªn cë së thùc tiÔn t¹i C«ng ty XuÊt nhËp khÈu Tæng hîp I, vËn dông nh÷ng kiÕn thøc ®· ®­îc tiÕp thu vµ c¸c ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu ®· häc, chuyªn ®Ò ®· ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ®ång thêi ph¸t huy nh÷ng nh©n tè thuËn lîi vµ kh¾c phôc nh÷ng tån t¹i trong kinh doanh xuÊt khÈu g¹o cña c«ng ty. Tuy nhiªn, v× tr×nh ®é nghiªn cøu h¹n chÕ vµ thêi gian cã h¹n nªn bµi viÕt khã tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt, em kÝnh mong nhËn ®­îc sù ®ãng gãp ý kiÕn cña c¸c thÇy c« trong khoa , c¸c c« chó c«ng t¸c t¹i C«ng ty XuÊt nhËp khÈu Tæng hîp I vµ b¹n ®äc ®Ó em cã thÓ tiÕp tôc hoµn thiÖn ®Ò tµi nµy.