Một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác quản lý Ngân sách xã trên địa bàn huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định trong giai đoạn hiện nay

và có 1 bệnh viện tuyến huyện. Khi chính quyền cấp xã được tăng quyền tự chủ, số chi cho y tế cũng tăng lên. Tuy nhiên chính sách thu hút cán bộ có năng lực, trách nhiệm về công tác ở đơn vị vẫn chưa được quan tâm, đồng thời chế độ đối với những người đang công tác tại cơ sở chưa phù hợp, dễ làm cho họ mất đi lòng yêu nghề và tinh thần làm việc. Vì thế cần phải có những chính sách đãi ngộ đối với cán bộ làm công tác y tế để người dân tin tưởng và yên tâm hoạt động trong các lĩnh vực khác. *Đối với khoản chi cho sự nghiệp kinh tế. Trong điều kiện nguồn thu trên địa bàn của NSX có giới hạn nhất định, bên cạnh những khoản chi cho hoạt động sự nghiệp, chi cho hoạt động văn xã thì chi sự nghiệp kinh tế nhằm thực hiện những nhiệm vụ kinh tế, chính trị của địa phương do Đảng và Nhà nước giao cũng chiếm một vị trí khá quan trọng trong cơ cấu chi thường xuyên của NSX. Sự nghiệp kinh tế có thể coi là sự nghiệp bồi dưỡng nguồn thu cho NSX bởi tác động của nó ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế. Số chi sự nghiệp kinh tế trong 2 năm 2007, 2008 tương ứng là 3,840180 tỷ đồng và 3,202955 tỷ đồng, đến năm 2009 số chi tăng lên đáng kể, tăng gấp 1,57 lần so với năm 2008 (tương ứng số tuyệt đối là 1,837055 tỷ đồng). Hiện nay một số xã đã ý thức được tầm quan trọng của việc chi sự nghiệp kinh tế nên đã tập trung cho khoản chi này mục đích là để hỗ trợ cho các dự án phát triển nông - lâm - ngư nghiệp... Tạo điều kiện khai thác triệt để mọi tiềm năng của xã. Xuất phát từ nội dung của khoản chi này gồm: chi cho sự nghiệp giao thông, sự nghiệp nông nghiệp,… Đặc biệt là sự nghiệp giao thông năm 2009 đã có sự đầu tư khá lớn, khoảng trên 2,356457tỷ đồng, chủ yếu là chi cho xây mới và cải tạo các con đường trên địa bàn các xã để 100% đường làng, ngõ xóm được bê tông hóa. Song trên thực tế số chi này chưa đáp ứng được nhu cầu, số lượng các con đường được bê tông hoá khá nhiều nhưng chất lượng chưa thật đảm bảo. Để có thể tạo ra động lực cho sự nghiệp khuyến nông, khuyến lâm, khuyến ngư,… phục vụ cho các chiến lược, nhiệm vụ phát triển kinh tế của địa phương, chính quyền Nhà nước cấp cơ sở cần quan tâm nhiều hơn đến khoản chi này. *Đối với các khoản chi khác: chi cho sự nghiệp giáo dục, sự nghiệp văn hoá thể thao, kinh phí hoạt động của các tổ chức chính trị nhìn chung được thực hiện tốt. Trong những năm qua, giáo dục được ưu tiên đầu tư, nhất là giáo dục mầm non, sửa chữa trường học được quan tâm nhằm đáp ứng tốt nhất nhu cầu dạy và học, nâng cao dân trí cho người dân, phát triển toàn diện con người. Hoạt động của các tổ chức chính trị (Mặt trận Tổ quốc, kinh phí Đảng, Đoàn thanh niên, hội phụ nữ,…) được tổ chức thực hiện đầy đủ, kịp thời. Các xã đã chú trọng tới việc duy tu, sửa chữa hệ thống giao thông nông thôn, kết cấu hạ tầng, chi cho các dự án kinh tế nhỏ để giải quyết việc làm cho các hộ nông dân trong xã và chú ý đến việc mua sắm các trang thiết bị y tế phục vụ việc khám chữa bệnh cho nhân dân. Nhìn chung cơ cấu chi thường xuyên đã dần dần hợp lý. Các khoản chi cho sự nghiệp kinh tế, sự nghiệp văn hoá xã hội tăng, chi quản lý hành chính đặc biệt chi cho hoạt động văn phòng giảm xuống đáng kể. 2.2.2.2 Chi đầu tư phát triển. Chi đầu tư phát triển của NSX là quá trình phân phối nguồn vốn đã được tập trung vào NSX để đáp ứng cho các nhu cầu đầu tư nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong những năm tiếp theo. Trên địa bàn huyện Nghĩa Hưng, chi đầu tư phát triển của ngân sách các xã, thị trấn để xây dựng các công trình công cộng thuộc về cơ sở hạ tầng kinh tế xã hội như: xây dựng nhà mẫu giáo, trường tiểu học, trung học cơ sở, xây dựng trạm y tế, trụ sở, đướng xá, cầu cống, đường điện kênh mương, xây dựng chợ,… Chi đầu tư phát triển là khoản chi mang tính chất tương lai, nó làm giàu cơ sở vật chất làm tăng trưởng kinh tế cho xã vì vậy cần khai thác khoản chi này một cách triệt để, thực hành tiết kiệm chống lãng phí để phát huy tính tích cực của nó. Để nhận thấy rõ hơn nội dung các khoản chi đầu tư phát triển ta có thể theo dõi thông qua biểu sau: Bảng 2.9: Tình hình các khoản chi đầu tư phát triển trong 3 năm (2007, 2008, 2009) trên địa bàn huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định. Đơn vị: 1000 đồng Tổng số 3 năm Trong đó Năm 2007 Năm 2008 Năm 2009 S T T Nội dung chi đầu tư phát triển Tổng số % Tổng số % Tổng số % Tổng số % 1 Chi đầu tư xây dựng cơ bản 73.186.950 92,74 19.982.990 90,43 24.769.280 93,39 28.434.680 93,85 2 Chi mua sắm tài sản 5.730.252 7,26 2.114.688 9,57 1.752.507 6,61 1.863.057 6,15 Tổng cộng 78.917.202 100 22.097.678 100 26.521.787 100 30.297.737 100 Nguồn: Phòng TC-KH huyện Nghĩa Hưng Khoản chi này là chi đầu tư lâu dài cho tương lai. Tổng số chi đầu tư phát triển trong 3 năm là: 78,917202 tỷ đồng. Con số này đã cho chúng ta thấy rằng các xã đã đầu tư rất nhiều cho việc phát triển kết cấu hạ tầng. Có thể nói NSX đã chú trọng và ưu tiên vào lĩnh vực này. Đây là một sự thay đổi đồng bộ tạo điều kiện cho kinh tế của các xã phát triển, nhằm tạo nguồn thu cho sau này. Cụ thể năm 2007 ngân sách các xã đã chi cho đầu tư phát triển khoảng 22,1 tỷ đồng; năm 2008 là 26,5 tỷ đồng tăng 4,4 tỷ đồng; năm 2009 là 30,3 tỷ đồng tăng so với năm 2008 là trên 3,8 tỷ đồng. Những năm trước đây NSX không chú ý vào vấn đề này mà chủ yếu chờ vào trợ cấp có mục tiêu của cấp trên dẫn đến kết cấu hạ tầng, của các xã còn nghèo nàn. Đến nay do nhận thức đúng đắn được vấn đề các xã đã triển khai và chú trọng vào đầu tư phát triển lâu dài, tạo tiền đề cơ sở để tăng thu cho ngân sách. Nhìn về tổng thể, chi đầu tư phát triển cho xây dựng cơ bản chiếm tỷ trọng chủ yếu. Về xây dựng công trình y tế giáo dục có những chuyển biến rõ rệt. Chiếm 22% trong tổng số chi cho đầu tư phát triển. Hiện nay 25 xã, thị trấn đều có nhà mẫu giáo, nhà Văn hoá và các trường học được nâng cấp từ 2 tầng trở lên, trạm y tế đã được trang bị tương đối khang trang. Chi xây dựng công trình kinh tế xem là cao nhất trong 3 năm qua chiếm 33,4% trong tổng số chi đầu tư phát triển cụ thể là: Năm 2007 chi cho khoản này là: 7,4 tỷ đồng, năm 2008 là 8,9 tỷ đồng, năm 2009 là 10,1 tỷ đồng. Những khoản chi này tập trung chủ yếu cho các xã nghèo, nguồn thu ít như Nghĩa Đồng, Nghĩa Châu, Nghĩa Hùng... để tạo điều kiện cho kinh tế của các xã phát triển bổ sung nguồn thu NSX. Về chi cho giao thông nói chung là ổn định, trong 3 năm qua chiếm 31,5% trong tổng số chi cho đầu tư phát triển cụ thể là: Năm 2007 là: 6,96 tỷ đồng, năm 2008 là 8,4 tỷ đồng, năm 2009 là 9,5 tỷ đồng, đến nay đã đạt được những kết quả nhất định, đó là hầu hết các đường liên thôn, liên xã đều được rải bê tông và trải nhựa... Nhìn chung trong 3 năm qua công tác quản lý chi có nhiều tiến bộ. Chính quyền các xã đã nhận thức đúng đắn trong việc sử dụng quản lý quỹ NSX, hoạt động ngân sách của các xã đã đảm bảo theo kế hoạch được duyệt đúng chế độ và chính sách, nhiều xã đã chú trọng vào việc chi cho con người, chi đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng, chi sự nghiệp kinh tế. Bên cạnh những kết quả đã đạt được thì công tác quản lý chi cũng còn bộc lộ những tồn tại sau: - Sử dụng chi tiêu cho ngân sách chưa thưc sự tiết kiệm và hiệu quả, mặc dù NSX đã cố gắng cắt giảm những khoản chi không cần thiết. - Công tác quản lý chi còn thiếu chặt chẽ, nhất là những khoản chi cho chính sách, chi cho chế độ chưa cụ thể, chưa phù hợp với tình hình thay đổi của xã hội hiện nay dẫn đến tình trạng sử dụng nguồn chi chưa hợp lý. Tính hiệu quả của đầu xây dựng cơ bản chưa cao, vẫn còn tồn tại tình trạng nợ đọng vốn xây dựng cơ bản. 2.2.3.Cân đối thu chi ngân sách. Ngân sách xã phải đảm bảo thực hiện cân đối theo nguyên tắc tổng số chi không vượt quá tổng số thu. Quán triệt nguyên tắc trên, công tác quản lý ngân sách trên địa bàn huyện trong những năm qua đã thực hiện tương đối tốt việc cân đối thu chi NSX. Quyết toán năm nào cũng có kết dư. Cân đối NSX được thể hiện qua bảng sau: Bảng 2.10: Tình hình cân đối NSX trên địa bàn huyện Nghĩa Hưng trong 3 năm 2007, 2008, 2009. Đơn vị: 1000 đồng Chỉ tiêu Năm 2007 Năm 2008 Năm 2009 Thu NSX 66.942.169 76.081.554 91.103.473 Chi NSX 59.461.732 69.499.898 79.433.544 Kết dư 7.480.437 6.581.656 11.669.929 Nguồn: Phòng TC-KH huyện Nghĩa Hưng Như vậy, công tác quản lý NSX thực hiện tốt nguyên tắc cân đối ngân sách địa phương song thực tế nhiệm vụ chi thường xuyên cân đối với các nguồn thu được phân cấp vẫn thiếu, số bổ sung từ ngân sách cấp trên còn khá lớn. Để chủ động tài chính trong quá trình chấp hành NSX, chính quyền Nhà nước cấp cơ sở cần năng động trong việc sử dụng các hình thức thu ngân sách và bố trí các khoản chi một cách phù hợp, tiến tới giảm bớt nguồn thu từ Ngân sách cấp trên. Có thể nhận thấy rõ năm 2007 khoản kết dư NSX khá lớn (gần 7,5 tỷ đồng), năm 2008 có giảm xuống còn gần 6,6 tỷ đồng, nhưng đến năm 2009 lại tăng lên (trên 11,5 tỷ đồng). Chủ yếu đây là nguồn vốn dành cho đầu tư xây dựng cơ bản nhưng chưa được xử lý hết trong năm. Công tác quản lý thu chi NSX vẫn còn nhiều hạn chế, nợ trong xây dựng cơ bản vẫn còn tồn tại trong khi khoản kết dư lại quá lớn. Đây là vấn đề cần phải được giải quyết ngay trong năm tiếp theo. Công tác thực hiện công khai tài chính được thực hiện nghiêm túc. Các số liệu dự toán, quyết toán NSX đựơc công khai và phản ánh cho đông đảo tầng lớp nhân dân thông qua hình thức niêm yết tại trụ sở UBND các xã. Hình thức này nhằm giúp nhân dân kiểm tra, xem xét tính hợp lý, hợp lệ trong công tác thu chi từ đó có những ý kiến đóng góp thiết thực nhằm ngày càng hoàn thiện công tác này. Tuy nhiên thực tế cho thấy, trình độ của người dân còn nhiều hạn chế nên việc công khai tài chính hầu như chưa phát huy được hiệu quả, số lượng người dân theo dõi các bảng số liệu niêm yết không nhiều, hầu như không quan tâm. Chính vì vậy, cần đẩy mạnh công tác giáo dục tuyên truyền đến người dân thông qua các phương tiện thông tin đại chúng để người dân nhận thức rõ quyền lợi và trách nhiệm của mình. 2.3. MỘT SỐ NHẬN XÉT CHUNG VỀ TÌNH HÌNH QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NGHĨA HƯNG TRONG THỜI GIAN VỪA QUA. 2.3.1 Những thành tựu đạt được. 2.3.1.1 Về mặt nhận thức tư tưởng. Các xã tổ chức quán triệt chủ trương thực hiện quản lý thu, chi chuyển đổi theo cơ chế mới cho đội ngũ cán bộ trưởng các ban ngành, đoàn thể, trưởng các thôn, xóm. Do vậy, về tư tưởng đã có sự chuyển biến: khẳng định việc đưa NSX vào hệ thống NSNN và quản lý qua KBNN là một chủ trương đúng đắn, có hiệu quả và đúng quy định của luật NSNN. Đội ngũ cán bộ xã yên tâm hơn trong công việc quản lý thu chi NSX, qua đó phát huy được tính chủ động, sáng tạo vai trò trách nhiệm của cán bộ xã trong quản lý NSX tại cơ sở. 2.3.1.2 Công tác quản lý Ngân sách xã được củng cố và tăng cường. Nhờ phân cấp quản lý cho xã, NSX đã có dự toán thực sự và điều hành theo dự toán, từng bước khắc phục được tình trạng thả nổi NSX, NSX chủ động hơn. Việc quản lý nguồn thu NSNN và NSX trên địa bàn được quan tâm, chỉ đạo có ý thức, tận dụng khai thác tốt các nguồn thu. Thực hiện thu đúng, thu đủ, từng khoản thu theo đúng chính sách, chế độ của Nhà nước. Việc quản lý, điều hành chi NSX được chỉ đạo bám sát dự toán năm và các chương trình mục tiêu được HĐND xã phê duyệt. Việc thu chi tài chính của các tổ chức sự nghiệp ở xã hầu hết đã được tập trung vào NSNN và phản ánh qua KBNN. 2.3.1.3 Thực hiện quy chế dân chủ về tài chính Ngân sách xã. Công tác phân cấp quản lý NSX khá rõ ràng đã tăng cường quyền hạn và trách nhiệm cho chính quyền cấp xã, làm cho NSX trở thành một cấp ngân sách hoàn chỉnh. Đây là đòn bẩy có tác động mạnh mẽ tới chính quyền xã trong việc quản lý khai thác nguồn thu bố trí các khoản chi một cách linh hoạt, hợp lý, phù hợp với đặc điểm kinh tế xã hội của từng xã, thị trấn. Bên cạnh đó cơ chế phân cấp nguồn thu và số bổ sung từ Ngân sách cấp trên được ổn định trong 3 năm khuyến khích chính quyền xã tăng thu, giảm các khoản chi không cần thiết, sử dụng ngân sách một cách tiết kiệm, có hiệu quả. Vấn đề công khai tài chính được các xã hưởng ứng thực hiện theo chế độ quy định và được sự ủng hộ, đồng tình của cán bộ và nhân dân trong xã. Đặc biệt là vấn đề công khai dự toán NSX, công khai các khoản đóng góp, các quỹ, các hoạt động XDCB, tăng cường hoạt động giám sát của HĐND, đoàn thể và nhân dân trong việc chấp hành dự toán NSX, đầu tư XDCB. 2.3.2 Những mặt hạn chế cần khắc phục. 2.3.2.1 Trong công tác lập, chấp hành, quyết toán dự toán: Công tác lập dự toán, chấp hành, quyết toán còn mang nặng tính hình thức, công tác ghi chép sổ sách chưa rõ ràng, phân chia không đúng khoản mục, nội dung chưa chi tiết. 2.3.2.2 Trong công tác tổ chức thu. Tuy nguồn thu các xã đã tăng lên đáng kể song còn bị phân tán, chưa tận thu được cho NSNN. - Trong quá trình tổ chức thu vẫn còn có hiện tượng gian lận và chiếm dụng nguồn thu của NSNN thành nguồn thu NSX bằng cách lợi dụng sự kiểm soát thiếu chặt chẽ của KBNN. - Tùy tiện tạo thu, tạo chi ngay tại xã các khoản thu NSX đã thực hiện bằng tiền mặt, trốn tránh sự kiểm soát của KBNN gây khó khăn cho công tác quản lý tài chính và hạch toán kế toán. - Việc điều hành, xử lý các công việc thuộc lĩnh vực tài chính NSX còn nhiều yếu kém, nhất là khâu khai thác các khoản thu cho NSNN nói chung và NSX nói riêng. Có những xã có nguồn thu mà biện pháp khai thác chưa được chú ý, công tác quản lý thiếu năng động, chưa tận dụng được hết các nguồn thu và chính sách bồi dưỡng nguồn thu chưa được quan tâm. 2.3.2.3 Trong công tác điều hành chi. - Cơ cấu các khoản chi vẫn chưa thực sự hợp lý, các khoản chi cho sự nghiệp giáo dục, đào tạo, y tế còn thấp, trong khi số chi cho quản lý nhà nước, Đảng, Đoàn thể lại tương đối lớn. - Vẫn còn tồn tại một số xã chi vượt dự toán được giao, chi sai mục đích, việc sử dụng các khoản thu theo tỷ lệ điều tiết dành cho chi XDCB chưa được thực hiện đúng chủ trương. 2.3.2.4 Về đội ngũ cán bộ. Chính quyền cấp xã với số lượng mỏng, trình độ cán bộ không đồng đều và còn nhiều hạn chế, công tác bồi dưỡng trình độ chuyên môn đã và đang từng bước được quan tâm nhưng hiệu quả đạt được vẫn chưa thực tốt. Trong điều kiện hiện nay, công nghệ thông tin gắn bó mật thiết với sự phát triển kinh tế kéo theo sự cần thiết phải áp dung tiến bộ khoa học kỹ thuật vào quản lý ngân sách. Chủ trương của huyện là bồi dưỡng cán bộ tài chính kế toán xã, thị trấn, đưa vào sử dụng máy vi tính nhưng hầu hết các cán bộ đều chưa sử dụng thành thạo máy vi tính. Cán bộ xã còn lúng túng trong triển khai hoạt động, thụ động chờ đợi hướng dẫn của cấp trên do đó giải quyết công việc kém hiệu quả. Những vướng mắc còn tồn tại một phần xuất phát từ nguyên nhân khách quan là do chính quyền cấp xã được giao thêm quyền chủ động, đang dần thoát khỏi sự bao cấp quá nhiều từ ngân sách cấp trên nên không tránh khỏi lúng túng ban đầu. Hơn nữa thời gian vừa qua, nền kinh tế không chỉ riêng địa bàn mà nền kinh tế của cả nước phải chịu ảnh hưởng cuộc suy thoái kinh tế gây khó khăn không nhỏ cho việc huy động nguồn lực tài chính vào ngân sách. Nguyên nhân chủ yếu và mang tính quyết định là thuộc về yếu tố chủ quan. Mặc dù được sự quan tâm chỉ đạo của chính quyền các cấp nhưng việc khai thác nguồn thu chưa triệt để. Vai trò kiểm tra kiểm soát của cơ quan tài chính chưa phát huy được hết hiệu quả từ đó dẫn tới việc chấp hành chính sách chế độ nói chung cũng như việc chấp hành các chứng từ sổ sách nói riêng tại các xã, thị trấn chưa được chấn chỉnh kịp thời. Bên cạnh đó công tác tuyên truyền tập huấn nghiệp vụ bồi dưỡng chuyên môn mới chỉ dừng lại ở hình thức, tính chủ động thấp, chưa bắt nhịp được với những quy định mới. CHƯƠNG III MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NGHĨA HƯNG, TỈNH NAM ĐỊNH TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY. 3.1 MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY CỦA HUYỆN NGHĨA HƯNG. Cùng hòa nhịp với xu thế phát triển liên tục, nhanh chóng và ổn định về kinh tế của đất nước, phát huy sức mạnh tổng hợp, truyền thống đoàn kết, lao động cần cù, tính năng động sáng tạo của Đảng bộ và nhân dân trong huyện; khai thác tiềm năng thế mạnh của một huyện ven biển; thúc đẩy phát triển kinh tế với tốc độ cao và bền vững góp phần đưa tỉnh Nam Định tiến nhanh trên con đường CNH – HĐH; toàn Đảng, toàn dân huyện Nghĩa Hưng nỗ lực phấn đấu thực hiện nghị quyết đại hội Đảng bộ huyện đã đề ra: Phấn đấu năm 2010 huyện Nghĩa Hưng trở thành vùng trọng điểm sản xuất lương thực của tỉnh Nam Định, góp phần bảo đảm an ninh lương thực quốc gia. Tập trung khai thác mọi nguồn lực trong và ngoài huyện, tiếp tục đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới CNH – HĐH nông nghiệp nông thôn, phát triển CN - TTCN – XDCB và thương mại, dịch vụ, giữ vững truyền thống thâm canh lúa, đẩy mạnh sản xuất hàng hóa, tạo sự chuyển biến tích cực về cơ cấu kinh tế theo hướng tăng tỷ trọng công nghiệp và dịch vụ, giảm tỷ trọng nông nghiệp. Phát triển văn hóa – xã hội đồng bộ với phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng giáo dục – đào tạo và nguồn nhân lực, cải thiện đời sống vật chất tinh thần của nhân dân, giữ vững an ninh chính trị trong huyện, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp văn minh. Đặt mục tiêu đầu tư, phát triển con người là nhiệm vụ chiến lược trong giai đoạn hiện nay. 3.2 PHƯƠNG HƯỚNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐIA BÀN HUYỆN NGHĨA HƯNG TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY. Xã là một cấp chính quyền cơ sở trong bộ máy quản lý Nhà nước thực hiện các chức năng nhiệm vụ đã được giao đồng thời xã cũng là đại diện của Nhà nước tại địa phương giải quyết mối quan hệ lợi ích giữa Nhà nước với nhân dân. Để đảm bảo hoạt động bình thường của chính quyền cấp xã cũng như thực hiện chức năng nhiệm vụ của mình, chính quyền cấp xã được bố trí một công cụ tài chính quan trọng là NSX. Chỉ khi nào NSX đủ mạnh mới có thể điều chỉnh các hoạt động của xã theo đúng chủ trương, đường lối và phương hướng nhiệm vụ được giao, góp phần hoàn thiện mục tiêu phát triển kinh tế, xã hội của địa phương. Để phát huy hiệu quả vai trò của NSX trong giai đoạn hiện nay, khi nền kinh tế đang có những bước phát triển nhanh và mạnh, quản lý NSX trên địa bàn huyện trong thời gian tới cần đảm bảo mục tiêu, yêu cầu sau: 3.2.1 Thực hiện quản lý Ngân sách xã theo đúng luật Ngân sách Nhà nước. Thực hiện quản lý NSX theo Luật NSNN, phù hợp với quyền hạn và trách nhiệm được giao theo đúng chủ trương đường lối và đặc điểm trên địa bàn. Đây là yêu cầu cơ bản và quan trọng nhất trong công tác quản lý NSX. Dựa trên các nguồn thu và nhiệm vụ chi đã được quy định, xác định và phân cấp trong quản lý, điều hành NSX; dựa vào quyền hạn, trách nhiệm của chính quyền cấp xã, công tác quản lý thu chi NSX không chỉ dừng lại ở mức độ đúng luật mà cần phải có những phát huy năng động sáng tạo quyền tự chủ của NSX. 3.2.2 Kết hợp quản lý Ngân sách xã với thị trường. Hoạt động quản lý NSNN nói chung và NSX nói riêng không thể tách khỏi hoạt động của thị trường bởi lẽ thị trường phản ánh tình hình phát triển kinh tế xã hội một cách chân thực nhất. Trên cơ sở những biến động đó để có thể điều hành hoạt động thu chi ngân sách cho phù hợp. Đồng thời quản lý NSX phải thực hiện quán triệt các nguyên tắc, quan điểm, chính sách tài chính quốc gia, chính sách kinh tế đảm bảo thực hiện công khai tài chính, thu chi ngân sách qua hệ thống KBNN, đúng chế độ tiêu chuẩn định mức theo quy định. Bên cạnh đó, công tác quản lý thu chi phải được phản ánh qua biên lai, chứng từ theo mẫu đã quy định, nghiêm cấm mọi việc ghi sổ mà không có chứng từ thu chi hoặc thu, chi ngoài ngân sách; phải tính toán đầy đủ các khoản thu, kể cả các khoản thu từ huy động đóng góp trong quần chúng nhân dân. 3.2.3 Thực hiện thu Ngân sách xã đạt hiệu quả cao nhất. - Phải tận thu tối ưu nguồn thu ngân sách để đáp ứng nhu cầu chi ngày càng lớn.Việc tăng thu phải được thực hiện đúng pháp luật, tạo ra môi trường pháp lý thuận lợi cho các hoạt động sản xuất kinh doanh trên địa bàn, đồng thời mức độ động viên phải cao nhất, tuy nhiên cũng phải hợp lý. Tức là khai thác nguồn thu một cách triệt để, chú trọng đến các nguồn thu nội địa và có thế mạnh trên địa bàn. Đồng thời thông qua hoạt động chi cho đầu tư phát triển để nuôi dưỡng nguồn thu. Tất cả các chính sách chế độ của Nhà nước ban hành đều được thực tế chứng minh tính hợp lý hay không hợp lý. Và người dân là đối tượng thi hành trực tiếp nhất. Chính vì vậy, để nhận được sự quan tâm ủng hộ của người dân thì đi đôi với công tác thu ngân sách cần động viên tuyên truyền, thực hiện tốt công tác dân vận để gây dựng lòng tin trong nhân dân. - Đối với tổ chức thực thi công tác thu NSX như các đội thu thuế xã phải được củng cố thêm về bộ máy tổ chức cả về số lượng và chất lượng. Với mục tiêu đặt ra trong thời gian tới là cán bộ thuế sẽ không trực tiếp thu mà các đơn vị nộp thuế phải tự tính, tự kê khai và nộp thuế thì tất yếu cần có sự quan tâm hơn nữa từ các cơ quan, ban ngành liên quan để thực hiện chỉ đạo, giám sát kiểm tra chặt chẽ nhằm tăng cường hiệu quả thu ngân sách. 3.2.4 Thực hiện chi Ngân sách xã hiệu quả, tiết kiệm. - Song song với quá trình thu ngân sách, chi NSX cũng phải đảm bảo thực hiện theo đúng chế độ, tiêu chuẩn và các khoản chi phải có đủ điều kiện chi theo quy định. Các nội dung chi phải được theo dõi sát sao và phản ánh kịp thời. Ngay từ khâu lập dự toán, chi NSX cũng cần phải được phản ánh đầy đủ, đúng mục lục ngân sách và trong quá trình sử dụng các khoản chi phải đảm bảo đúng mục đích, đúng nội dung. Đặc biệt trong điều kiện nguồn thu còn hạn chế thì chi ngân sách phải thật tiết kiệm, hiệu quả. Việc thực hiện chi ngân sách phải căn cứ vào tồn quỹ của NSX, ưu tiên chi cho con người trong mục chi thường xuyên. Đây là khoản chi "cứng", chiếm tỷ trọng lớn trong tổng chi nên phải chú ý tránh tình trạng nợ sinh hoạt phí, phụ cấp của cán bộ xã. Đối với các khoản chi mua sắm, hội nghị, hội họp,… cần hạn chế, thực hành tiết kiệm để dành cho các khoản chi khác. - Một vấn đề cũng không kém phần quan trọng được đặt ra là phải bố trí hợp lý các nhu cầu chi tiêu, tạo ra cơ cấu thu chi phù hợp với đặc điểm của địa phương, đảm bảo thực hiện các chức năng nhiệm vụ của chính quyền cấp xã và góp phần xây dựng xã, thị trấn ngày càng phát triển. Việc xác định tỷ lệ đầu tư đủ, hợp lý cho các lĩnh vực về y tế, giáo dục nhằm phát triển nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, nâng cao dân trí, thúc đẩy quá trình đô thị hoá đang diễn ra mạnh mẽ trên địa bàn. Khoản chi cho đầu tư XDCB đang được nâng lên song công tác quản lý còn thiếu chặt chẽ. Chính vì vậy, cần phải áp dụng những biện pháp cứng rắn để công tác quản lý trong lĩnh vực này được hiệu quả hơn, tránh thất thoát cho NSX. Tỷ trọng chi cho đầu tư phát triển cố gắng nâng cao trong thời gian tới, phù hợp với sự phát triển kinh tế. Thông qua việc cân đối, bố trí cơ cấu chi hàng năm phù hợp nhằm hoàn thiện cơ cấu kinh tế trên địa bàn huyện đảm bảo phát triển kinh tế ổn định, vững chắc. Trong lĩnh vực nông nghiệp tiến hành nông nghiệp hoá sản xuất, khuyến khích áp dụng các phương pháp tiên tiến hiện đại vào sản xuất. - Mọi khoản chi chỉ được thực hiện khi có đủ điều kiện và tiến hành qua hệ thống KBNN. Cán bộ quản lý theo dõi sát sao chi đầu tư XDCB cần xem xét nội dung chi có hợp lý không? Cần có sự phối hợp đánh giá giữa các cơ quan liên quan đến chất lượng công trình, các tài sản được mua sắm để đảm bảo đúng giá trị đã chi ra. Đây là khâu vẫn còn bị xem nhẹ và chưa được thực hiện tốt trong công tác quản lý ngân sách. 3.2.5 Cân đối Ngân sách xã. Thực hiện theo nguyên tắc chi không được vượt quá số thu, kể cả các khoản thu bổ sung từ Ngân sách cấp trên. Cân đối NSX phải đảm bảo tính vững chắc, cân đối giữa tích luỹ với tiêu dùng, giữa nguồn thu và nhiệm vụ chi được giao. Trong thời gian tới phấn đấu 100% các xã, thị trấn thực hiện tốt chính sách chế độ về thu chi NSX, hạn chế sai phạm trong công tác quản lý, đảm bảo thực hiện đúng dự toán và vượt mức dự toán thu ngân sách được HĐND xã phê chuẩn. 3.2.6 Bộ máy tổ chức. Cơ cấu tổ chức bộ máy Nhà nước ở chính quyền cấp xã cần hoàn thiện theo hướng đủ số lượng phù hợp với khối lượng công việc, nâng cao trình độ cán bộ thích ứng với sự vận động của nền kinh tế xã hội trên địa bàn. Cơ quan Tài chính cần có sự phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền, tránh sự chồng chéo trong quản lý. Trên cơ sở những phương hướng như trên, em xin đưa ra một số ý kiến nhằm hoàn thiện công tác quản lý NSX trong giai đoạn hiện nay. 3.3 MỘT SỐ Ý KIẾN NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NGHĨA HƯNG TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY. Rút kinh nghiệm từ những bài học thực tế, một khi các chính sách chế độ ban hành đúng đắn, phù hợp thì sẽ là động lực thúc đẩy phát triển. Chính vì vậy các cơ quan ra chính sách phải nắm vững thực tế và có cái nhìn tổng quan về đặc điểm tình hình phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Cơ quan quản lý cũng chính là đại diện cho các tầng lớp nhân dân để điều hành hoạt động kinh tế xã hội diễn ra bình thường, là chính quyền của nhân dân, bảo vệ lợi ích của nhân dân. Trong thời gian qua công tác quản lý NSX đã được coi trọng nhưng vẫn không tránh khỏi những tồn tại cần sửa đổi. Bởi suy cho cùng thu chi ngân sách cũng nhằm mục tiêu phát triển kinh tế, tạo lập một cuộc sống hạnh phúc cho người dân, kinh tế có phát triển thu ngân sách mới cao và chi ngân sách mới thúc đẩy được phát triển kinh tế và đảm bảo công bằng xã hội. Trong thời gian tới công tác quản lý thu chi ngân sách xã cần quan tâm đến các vấn đề sau: 3.3.1 Về chu trình quản lý Ngân sách xã. 3.3.1.1 Về công tác lập dự toán. Do tốc độ phát triển không đồng đều giữa các xã tạo sự phân biệt giầu, nghèo. Vì vậy cần phải phân loại xã để định ra các chế độ quản lý cho phù hợp. Xã có nguồn thu lớn và ổn định như Nghĩa Sơn, Nghĩa Phong, Liễu Đề, Nghĩa Hải, Nghĩa Trung… thì có biện pháp tận thu, phát triển nguồn thu. Xã có nguồn thu không ổn định, có số thu thấp như Nam Điền thì phải ưu tiên đầu tư khuyến khích phát triển kinh tế để tăng nguồn thu. Đồng thời phải chú ý đến chi tiêu một cách hợp lý, phải biết “lường thu mà chi”. Từ cơ sở đó để xây dựng dự toán hợp lý, không những khai thác tối đa nguồn thu của các xã mà còn có kế hoạch chi thích hợp nhằm phát triển tiềm năng về kinh tế, xã hội trên địa bàn. 3.3.1.2 Về công tác chấp hành dự toán. 3.3.1.2.1 Về quản lý thu ngân sách xã. Để tận thu các khoản thu phát sinh trên địa bàn các xã, thị trấn, tránh bỏ sót các nguồn thu và có thể đầu tư xây dựng nguồn thu lâu dài cho NSX thì các xã, thị trấn có nhiệm vụ tổ chức, tạo điều kiện cho cán bộ làm nhiệm vụ thu một cách tốt nhất, có sự phối hợp chặt chẽ giữa ban tài chính xã, đội thuế, chi cục thuế thị xã,… Đối với các khoản thu từ quỹ đất công ích và hoa lợi công sản Đây là khoản thu mang tính chất tương đối ổn định và lâu dài, chiếm tỷ trọng khá lớn trong tổng thu NSX. Vì vậy cần chú trọng đến việc bồi dưỡng nguồn thu thông qua việc ban hành các chính sách ưu đãi cho thuê diện tích đất công, diện tích mặt nước. Có thể áp dụng hình thức khoán thu theo mùa vụ hoặc xã tự đứng ra tổ chức thu. Để tránh tình trạng thu NSX một lần và sử dụng hết trong một năm. Có thể đấu thầu nhiều năm và nguồn thu chia ra trả theo hàng năm để đảm bảo nguồn thu thường xuyên cho NSX. Căn cứ vào đặc điểm của từng xã, thị trấn để lập kế hoạch và giao chỉ tiêu cụ thể đến từng xã, thị trấn thật chính xác. Trên cơ sở đánh giá, phân tích tình hình thực tế để xác định thời điểm thu hợp lý nhất. Trong điều kiện quá trình đô thị hoá đang diễn ra nhanh chóng như hiện nay thì nguồn thu này trong tương lai có xu hướng giảm do diện tích quỹ đất công, diện tích mặt nước bị thu hẹp thì chính quyền cấp xã cần có những tìm tòi để phát hiện các nguồn thu mới thay thế. Đối với các khoản thu từ thuế, phí, lệ phí. Thu NSNN chủ yếu từ thuế, phí, lệ phí nên tính ổn định của khoản thu này cao, lại nhận được sự quan tâm lớn của các xã, thị trấn trên địa bàn song để có thể tận thu các khoản này cần quán triệt hơn nữa tư tưởng quản lý chặt chẽ, nhất là đối với nội dung thu từ lệ phí địa chính, lệ phí chứng thực,.. Cần tiến hành thu đúng thu đủ, chính xác nếu có phát sinh. Đặc biệt đối với các khoản thu từ lệ phí chợ, trông giữ xe đạp, xe máy có thể thay thế việc thực hiện giao khoán và nộp tiền một lần vào ngân sách như hiện nay bằng việc giao khoán trong thời gian không quá 5 năm và nộp tiền vào ngân sách theo từng năm. Điều này vừa tạo ra mối quan hệ thường xuyên giữa chính quyền xã với các ban quản lý chợ, vừa tạo lập được nguồn thu ổn định hàng năm cho NSX, vừa kịp thời can thiệp những hoạt động trái quy định đối với các ban quản lý chợ. Cùng với nhân dân, chính quyền xã cũng cần quan tâm xây dựng khu trông giữ xe hợp lí để vừa tăng thu ngân sách, vừa đảm bảo trật tự xã hội. Để tránh tình trạng lãng phí ở chợ Quần Liêu (xã Nghĩa Sơn) như hiện nay có thể khuyến khích các hộ kinh doanh thuê chỗ bằng việc giảm thuế. Tuy nhiên, các dịch vụ thu phí và lệ phí, mức thu do xã lập ra nhất thiết phải dựa trên mức cung và cầu. Sử dụng hình thức đấu thầu cho người có trình độ đảm nhận và trả thù lao hợp lý. Chính quyền các xã, thị trấn cũng phải có những kiểm tra người trúng thầu trong quá trình thực hiện có chấp hành nghiêm chỉnh quy định thu đúng thu đủ hay không. Đối với các khoản huy động đóng góp. Cần phải nhận thấy rõ rằng đây không phải là khoản thu chính, số thu không lớn nhưng là một trong những khoản thu thể hiện sự gắn bó mật thiết giữa Nhà nước và nhân dân. Chính vì vậy, việc sử dụng các khoản thu này như thế nào sẽ có tác động trực tiếp đến người dân. Thực hiện thu các khoản này chủ yếu thông qua công tác tuyên truyền rộng rãi, gắn với ý thức trách nhiệm người dân để huy động mức động viên cao nhất. Có thể động viên tuyên truyền người dân bằng việc kêu gọi các chủ phương tiện cơ giới kinh doanh vận tải đóng góp thêm cho xây dựng đường giao thông của xã, thị trấn; kêu gọi đóng góp ngày công lao động bắt buộc hoặc đóng góp bằng tiền đối với người trong độ tuổi lao động; kêu gọi nhân dân đóng góp xây dựng chợ, trường học nhằm tăng cường giao thương buôn bán, phát triển văn minh xã, thị trấn; vận động các cơ quan trên địa bàn đóng góp để xây dựng các công trình phúc lợi xã hội khác. Công tác quản lý các khoản chi này phải đảm bảo đúng mục đích, đúng nội dung, công khai cho nhân dân biết và giao trách nhiệm rõ ràng đối với những người được uỷ quyền. Đối với các khoản thu khác. Trên địa bàn các xã, thị trấn cần thiết phải có tổ chức quản lý thu toàn bộ các khoản thu bắt buộc của Nhà nước. Đội thu NSNN phải là một bộ phận cấu thành trong bộ máy quản lý của xã, thị trấn. Đội thu này phải làm tốt các nhiệm vụ: quản lý, đôn đốc thu nộp kịp thời các khoản thu, kiểm soát diễn biến sản xuất kinh doanh làm căn cứ tính thuế và đôn đốc thu nộp kịp thời. Tuyên truyền chính sách chế độ để mọi người chấp hành, hướng dẫn các thủ tục nộp, cung cấp tài liệu có liên quan đến tính thuế, thực hiện thu theo biện pháp nghiệp vụ quy định, xử lý các vi phạm về thuế trong phạm vi cho phép, xem xét đề nghị cấp trên trong việc miễn giảm thuế, xác định thời điểm thu phù hợp nhằm tiến tới tận thu. 3.3.1.2.2. Về công tác quản lý chi Ngân sách xã Trong những năm qua mặc dù tốc độ thu NSX có sự gia tăng liên tục song tình hình chi NSX vẫn còn là vấn đề căng thẳng vì tiềm lực của NSX còn nhiều hạn chế, lại phải chịu sức ép tăng chi cả chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên (nhất là khoản chi cho con người trong nội dung chi thường xuyên đang thực hiện tăng lương cho cán bộ công chức viên chức). Điều quan trọng và cần có sự quan tâm của tất cả các cấp ngân sách là trong điều kiện nguồn thu còn hạn hẹp, chi NSX phải biết “lường thu mà chi” đảm bảo cân đối NSX, thực hiện chi tiết kiệm, hiệu quả, chi đúng đối tượng, đúng dự toán trong phạm vi trách nhiệm của xã. Bố trí cơ cấu chi hợp lý, sắp xếp các khoản chi theo thứ tự ưu tiên phù hợp với tình hình thực tế. Để tăng cường cho công tác quản lý chi NSX kịp thời, hiệu quả, cần chú trọng những vấn đề sau: Về chi thường xuyên. - Trong những năm tới, chi NSX trước hết phải ưu tiên thực hiện chiến lược phát triển con người (giáo dục, y tế,…) Với chính sách cải cách tiền lương thì trước mắt nhu cầu chi cho quản lý Nhà nước có xu hướng tăng lên, lại càng đặt ra vấn đề chi NSX phải hết sức tiết kiệm và hợp lý, có hiệu quả. Chiến lược con người luôn được coi trọng và yêu cầu đầu tư cho chính sách này là vô tận bởi lẽ các chính sách về văn hoá, giáo dục, chăm sóc sức khoẻ người dân là vô cùng cần thiết đối với bất kì một quốc gia nào. Chính vì vậy khoản chi này càng phải được chú trọng bố trí hợp lý. Đặc biệt là khoản chi về lương và phụ cấp cho cán bộ xã. Trên cơ sở định mức tiêu chuẩn theo quy định, NSX phải đảm bảo chi lương cho cán bộ tài chính xã, thị trấn theo đúng kế hoạch đề ra, đúng thời gian quy định nhằm đảm bảo mức sống tối thiểu và ngày càng nâng cao đời sống của cán bộ. - Sự nghiệp văn xã là sự nghiệp cho phát triển giáo dục, văn hoá, nâng cao dân trí, chăm sóc sức khoẻ người dân, tạo cơ hội cho người dân phát huy được tính năng động, sáng tạo tránh tụt hậu so với tốc độ phát triển khoa học kĩ thuật của thời đại. Bên cạnh đó, công tác xã hội đối với các gia đình có công với cách mạng, những người không nơi nương tựa, trẻ mồ côi,…cần được giải quyết tốt để tạo nên một cuộc sống ấm no hạnh phúc cho người dân. Vì vậy, khoản chi này phải được HĐND xã đưa ra thảo luận, duyệt và đi đến thống nhất công khai mỗi khoản chi nhằm đảm bảo chế độ quản lý tài chính, kế toán. - Đối với các khoản chi cho việc quản lý chính quyền cấp xã cần phải tổ chức chặt chẽ, tiết kiệm đảm bảo đúng chế độ định mức theo quy định và chi kịp thời. Sắp xếp các khoản chi theo thứ tự ưu tiên hợp lý, trước hết là chi lương, sinh hoạt phí và các khoản nghiệp vụ phí cho cán bộ, sau đó mới thực hiện chi cho mua sắm, sửa chữa và xây mới. Khi chuẩn bị mua sắm, sửa chữa hay xây mới cần phải có sự cân nhắc kĩ lưỡng, thận trọng, hạn chế tối đa những khoản chi không cần thiết. Cán bộ xã có quan hệ mật thiết, gắn bó với nhân dân nên phải gương mẫu trong việc chấp hành chính sách chế độ, chống mọi biểu hiện đặc quyền, đặc lợi, xâm tiêu công quỹ của xã. Về chi đầu tư phát triển. - Đối với ngân sách xã, thị trấn chi đầu tư phát triển vẫn chiếm tỷ trọng thấp, nội dung chi chủ yếu là xây dựng trụ sở, trường học, đường xá, cầu cống, mua sắm tài sản,… Để có nguồn thu lâu dài và ngày càng tăng thì Ngân sách cấp trên cùng với NSX phải dành một khoản chi nhằm nuôi dưỡng nguồn thu, thực hiện phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”. Trong giai đoạn hiện nay, khi đời sống người dân được cải thiện thì nhu cầu về đời sống tinh thần ngày càng nâng lên, NSX cũng đảm nhận những vai trò mới, phát huy tính chủ động trong việc thực hiện đầu tư của mình. Song sự đầu tư không thể thực hiện dàn trải mà phải tập trung có trọng tâm trọng điểm trên cơ sở phân loại các công trình đầu tư. Gắn chặt trách nhiệm quản lý đến từng xã, thị trấn để có thể phát huy tính làm chủ từ đó có chế độ khen thưởng kịp thời. Việc xây dựng cơ sở hạ tầng cho các xã, thị trấn với nhu cầu đầu tư từ NSX chỉ có thể đáp ứng một phần nào đó. Chính vì vậy cần có hình thức tổ chức cung ứng tài chính khác thông qua tín dụng ngân hàng. Trước mắt, NSX cần giải quyết ngay và triệt để tình trạng nợ đọng trong đầu tư XDCB ở các xã, thị trấn. Các dự án đầu tư phải được thẩm định kĩ lưỡng bằng các thẩm định viên có trình độ chuyên môn, chỉ đưa vào thực hiện những dự án có tính khả thi cao, tránh tình trạng đầu tư dàn trải vừa tốn kém, vừa không hiệu quả. Cùng với NSX, ngân sách huyện cũng cần bố trí nguồn để hỗ trợ cho trả nợ XDCB cho các công trình xây dựng thuộc nguồn vốn NSNN. Chính quyền cấp xã phải có sự quản lý chặt chẽ đến từng công trình, không cho phép xây dựng khi chưa bố trí được nguồn và việc chi trả thanh toán, quyết toán được tiến hành theo hạng mục công trình hoàn thành bàn giao. 3.3.1.3 Về công tác quyết toán. Tăng cường sự phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị như: cơ quan Tài chính ở địa phương, cơ quan Thuế, KBNN, Ngân hàng… để có báo cáo quyết toán Ngân sách chính xác, phù hợp tạo điều kiện cho phòng TC-KH huyện thực hiện công việc của mình thuận lợi, nhanh chóng. Quyết toán là khâu cuối cùng của chu trình quản lý Ngân sách. Đồng thời với khâu lập và chấp hành dự toán thì thực hiện tốt công tác quyết toán là đã kết thúc một chu trình quản lý hiệu quả, thành công. 3.3.2 Về bộ máy tổ chức. Hiện nay mỗi xã, thị trấn chỉ có một cán bộ tài chính quản lý thu chi ngân sách. Để phù hợp với nguồn thu và nhiệm vụ chi ngày càng tăng lên như hiện nay thì với một biên chế như vậy không thể nào bao quát được toàn bộ công việc. Chính vì vậy, ở những xã, thị trấn có nguồn thu và nhiệm vụ chi lớn có thể tăng số lượng biên chế để đảm bảo thực hiện tốt nghiệp vụ quản lý thu chi NSX, cán bộ kế toán xã không được kiêm nhiệm công tác thủ quỹ. Các xã, thị trấn phải có 1 cán bộ chuyên trách công tác quản lý tài chính, kế toán. Cán bộ này vừa phải thông thạo công việc cụ thể, vừa nắm vững được chế độ quản lý tài chính xã, tài chính hành chính sự nghiệp và phải qua đào tạo nghiệp vụ kế toán, giúp xã, mở sổ sách ghi chép kế toán chính xác theo luật NSNN và chế độ quy định. Đặc biệt cán bộ này cần có tinh thần không ngừng học hỏi, nhất là trong điều kiện vi tính hoá công việc kế toán thì đòi hỏi phải có những nắm vững cơ bản về kĩ năng sử dụng máy vi tính. Biết chuyển từ cách làm thủ công sang ứng dụng công nghệ thông tin, phục vụ cho công tác quản lý được tiến hành nhanh, gọn. - Trưởng ban tài chính xã không nhất thiết phải do dân bầu, trình độ chuyên môn nghiệp vụ tối thiểu phải là trung cấp tài chính kế toán. - Cán bộ tài chính, kế toán ngân sách xã về chuyên môn phải có trình độ từ trung cấp trở lên thì mới cập nhật được tình hình tài chính hiện nay. Cán bộ về quản lý chuyên môn nghiệp vụ đòi hỏi phải được đào tạo và có hiểu biết về kinh tế. Để có thể thực hiện những yêu cầu và mục đích trên thì các cơ quan chính quyền cấp tỉnh, huyện phải có kế hoạch đào tạo, đào tạo lại cho các cán bộ thông qua tập huấn hội thảo, tuyên truyền luật NSNN nhằm nâng cao trình độ quản lý, đưa chính sách vào thực tiễn. Sự quan tâm của các cấp chính quyền phải thường xuyên, liên tục nhằm thực hiện thống nhất các quy định trong luật, tạo điều kiện cho chính quyền cấp xã tăng tính chủ động, phát huy tính năng động sáng tạo. Đồng thời cần hướng dẫn cụ thể cách làm kế toán xã trên phần mềm máy tính, để có sự thống nhất giúp công tác quản lý NSX thuận lợi. Bên cạnh đó cần có những chính sách ưu đãi về tài chính nhằm tăng hiệu quả làm việc của cán bộ công chức viên chức và thay đổi về mặt nhận thức của họ. Sự phát triển kinh tế nhiều thành phần đang có xu hướng gia tăng và phát triển mạnh mẽ dẫn tới nguồn thu của NSX ngày càng phong phú, đa dạng. Chính vì vậy, đối với cơ cấu chính quyền xã thì Chủ tịch xã ngoài những tiêu chuẩn của một cán bộ quản lý hành chính pháp luật cần phải có sự am hiểu nhất định về quản lý kinh tế, quản lý tài chính. Bộ máy quản lý NSX phải được củng cố và thực hiện theo chuyên trách, được đào tạo chuyên môn theo biên chế phục vụ lâu dài. Ngoài việc tuyên truyền giáo dục nghiệp vụ chuyên môn còn phải tổ chức các lớp tập huấn, phổ biến về pháp luật khác như pháp luật thuế,… 3.3.3 Hoàn thiện chính sách quản lý Ngân sách xã. - Ngân sách xã là một bộ phận của NSNN do UBND xã xây dựng, quản lý và HĐND xã quyết định, giám sát. Vì vậy NSX phải được xây dựng, thực hiện theo đúng luật NSNN, các xã không được tùy tiện đặt ra các quy định thu, chi trái với quy định của pháp luật hoặc lập quỹ ngoài NSX, chi ngoài kế hoạch. Xây dựng dự toán NSX phải theo luật NSNN năm 2002, theo mục lục NSNN, bố trí nhu cầu hợp lý đảm bảo thực hiện chức năng nhiệm vụ của chính quyền xã, đồng thời đảm bảo sự phát triển kinh tế xã hội của địa phương. Tìm mọi biện pháp thích hợp để thu đúng, thu đủ, thu kịp thời các khoản thu đã có trong dự toán, phấn đấu thu vượt dự toán năm được duyệt và cần có các chế độ thưởng vượt thu cho các xã. Việc cân đối NSX cũng được thực hiện theo quy định của nhà nước về điều chỉnh, bổ sung ngân sách. - Cùng với xu thế phát triển chung của đất nước, hoạt động tài chính nói chung và hoạt động NSX nói riêng cũng có những biến đổi mạnh mẽ đòi hỏi quản lý NSX ngày càng phải hoàn thiện hơn. Riêng đối với NSX, để đạt được hiệu quả trong quản lý, bên cạnh sự lỗ lực của những người làm quản lý NSX còn đòi hỏi sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của chính quyền các cấp, các ban ngành, đoàn thể và toàn dân tích cực đưa nông thôn ngày càng đổi mới. 3.4 KIẾN NGHỊ Nhiệm vụ của NSX khá phức tạp vì nó liên quan trực tiếp đến lợi ích của người dân. Để thực hiện có hiệu quả chức năng nhiệm vụ của mình, NSX nhất thiết phải có hệ thống kế toán thống nhất, phù hợp với thực tế và phải tổ chức tốt bộ máy quản lý cũng như công tác ghi chép kế toán, báo cáo, cụ thể như: - Ban Tài chính xã, thị trấn là cơ quan của chính quyền cấp xã thực hiện dự toán, quyết toán NSX. Để thực hiện công việc này đòi hỏi phải có một số cán bộ chuyên trách có trình độ, có kinh nghiệm thực tế, nắm vững chính sách chế độ từ đó giúp các xã, thị trấn mở hệ thống sổ sách ghi chép kế toán ngân sách theo chế độ hiện hành. - Hàng tháng, Chủ tịch UBND xã, thị trấn nghe cán bộ Tài chính báo cáo tình hình số tồn quỹ NSX, tình hình quản lý các biên lai chứng từ, đối chiếu số tổng hợp để lập các báo cáo cuối tháng, cuối quý. Sau mỗi lần nghe báo cáo, Chủ tịch UBND các xã, thị trấn phải có nhận xét và cho ý kiến chỉ đạo thực hiện trong những tháng tiếp theo. Cán bộ Tài chính có nhiệm vụ lập hệ thống các khoản thu, chương trình thu cụ thể để thông báo công khai trước nhân dân. Mọi khoản thu phải được thực hiện đúng chính sách chế độ, có biên lai chứng từ theo mẫu quy định, người tiến hành trực tiếp công tác thu phải có tinh thần trách nhiệm cao, tránh tình trạng nể nang dẫn tới không hoàn thành nhiệm vụ. - Công tác xây dựng dự toán NSX hàng năm phải phản ánh được tương đối đầy đủ các nguồn thu, lường hết các khoản chi và đảm bảo đúng pháp luật, phù hợp với điều kiện thực tế. Không ngừng nâng cao ý thức của các cấp chính quyền về công tác lập dự toán, lập kế hoạch thực hiện dự toán và quyết toán NSX đúng chế độ. Đi đôi với công tác này là không ngừng trau dồi kiến thức về vi tính để thực hiện chế độ kế toán NSX trên máy vi tính vừa tiết kiệm thời gian, vừa phải đảm bảo phù hợp với chế độ quản lý hiện hành. Cố định mục lục NSNN để tiện cho việc quản lý, kế toán và quyết toán NSX. - Để đảm bảo cho các hoạt động thu chi NSX đạt kết quả tốt, cần có chủ trương tăng cường pháp chế đảm bảo pháp luật nghiêm minh tới từng quan hệ tài chính. Đồng thời có những biện pháp xử lý đối với những người không chấp hành chính sách chế độ, không thực hiện nghĩa vụ đối với Nhà nước, có hành vi chống đối người thi hành công vụ. 3.5 ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN. 3.5.1 Luật Ngân sách nhà nước được thực hiện nghiêm chỉnh. Việc thực hiện nghiêm chỉnh luật NSNN và các văn bản hướng dẫn sẽ là điều kiện đầu tiên để hạn chế những sai sót xảy ra trong công tác quản lý. 3.5.2 Đánh giá đúng vị trí, vai trò của NSNN. Một là, huyện cần có biện pháp tuyên truyền, vận động thích hợp để mỗi cán bộ và từng người dân nhận thấy rõ được vị trí vai trò của NSX trong giai đoạn hiện nay, tạo điều kiện thuận lợi cho chính quyền cơ sở và NSX thực hiện tốt chức năng nhiệm vụ của mình. Hai là, hệ thống pháp luật phải ngày càng hoàn thiện để tăng cường hiệu lực pháp lý của chính quyền Nhà nước cấp xã với nhân dân. Cần cải cách mạnh mẽ bộ máy quản lý hành chính cấp xã, quy định rõ ràng chức năng nhiệm vụ của HĐND và UBND và các cấp chính quyền khác trong tổ chức điều hành NSX. Ba là, công tác đào tạo đội ngũ cán bộ phải thực hiện một cách thường xuyên, liên tục phù hợp với những biến động của thị trường và của nền kinh tế. NSX cần phối hợp với ngân sách các cấp để từng bước nâng cao trình độ, nhận thức của cán bộ quản lý nhằm đạt được những hiệu quả cao nhất trong quản lý NSX. 3.5.3 Công tác quản lý phải công khai, minh bạch. Thực hiện công khai, dân chủ là một trong những nguyên tắc quan trọng trong quản lý NSNN. Nó sẽ phát huy được tinh thần, trí tuệ của nhân dân, tạo nội lực mạnh mẽ thúc đẩy CNH – HĐH nông nghiệp nông thôn ngày nay. 3.5.4 Thực hiện chế độ thông tin, báo cáo nhanh. Khi báo cáo nhanh, thông tin kịp thời về số liệu thu, chi NSX và các hoạt động liên quan đến quản lý NSX sẽ giúp UBND xã và cơ quan Tài chính các cấp nắm được thông tin và đưa ra những quyết định chính xác, kịp thời, đảm bảo tính hiệu quả trong chấp hành Ngân sách. Nói tóm lại, thực tế công tác quản lý NSX đòi hỏi phải làm thế nào để NSX thực sự trở thành một cấp ngân sách hoàn chỉnh gắn với những quyền hạn và trách nhiệm cụ thể, tránh tình trạng các cấp chính quyền khác coi cấp xã là công cụ để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của mình. Chính quyền cơ sở với bộ máy tổ chức, đội ngũ cán bộ còn hạn chế về nhiều phương diện, ngân sách không có khả năng cân đối lại phải hứng chịu gánh nặng của các hoạt động nhằm thực hiện các chỉ thị, mệnh lệnh và cả trách nhiệm của cấp trên nên khó có thể hoàn thành được nhiệm vụ một cách thực tế và hiệu quả. Chính vì vậy, chính quyền cấp xã cần được khẳng định là một cấp chính quyền độc lập tương đối, được chủ động sử dụng ngân sách cấp mình nhằm hoàn thành các chức năng, nhiệm vụ được giao và tiến tới là một phương thức để nhân dân thực hiện tự quản cộng đồng chứ không hoàn toàn là hình ảnh thu nhỏ của Nhà nước, công cụ đảm bảo lợi ích của Nhà nước. Có như vậy chủ trương “Nhà nước và nhân dân cùng làm” mới được thực thi và có ý nghĩa quan trọng trong việc gắn bó giữa cộng đồng dân cư với Nhà nước, thúc đẩy quá trình phát triển chung của cả nước. MỤC LỤC LỜI MỞ ĐẦU……………………………………………………………….1 CHƯƠNG I: NGÂN SÁCH XÃ VÀ SỰ CẦN THIẾT PHẢI HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ……………………...3 1.1 LÝ LUẬN CHUNG VỀ NGÂN SÁCH XÃ………………………… 1.1.1 Khái niệm, đặc điểm, vai trò của Ngân sách xã…………………… 1.1.1.1 Khái niệm Ngân sách xã………………………………………… 1.1.1.2 Đặc điểm Ngân sách xã………………………………………… 1.1.1.3 Vai trò của Ngân sách xã…………………………………. 1.1.2 Nguồn thu, nhiệm vụ chi của Ngân sách xã. 1.1.2.1 Nguồn thu của Ngân sách xã. 1.1.2.2 Nhiệm vụ chi của Ngân sách xã. 1.1.3 Chu trình quản lý Ngân sách xã và sự cần thiết hoàn thiện công tác quản lý Ngân sách xã. 1.1.3.1 Chu trình quản lý Ngân sách xã. 1.1.3.1.1 Lập dự toán Ngân sách xã. 1.1.3.1.2 Chấp hành dự toán Ngân sách xã. 1.1.3.1.3 Quyết toán Ngân sách xã. 1.2 SỰ CẦN THIẾT PHẢI HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRONG THỜI GIAN TỚI. CHƯƠNG II: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NSX TRONG NHỮNG NĂM GẦN ĐÂY TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NGHĨA HƯNG TỈNH NAM ĐỊNH. 2.1 VÀI NÉT VỀ ĐẶC ĐIỂM TỰ NHIÊN, KINH TẾ, XÃ HỘI HUYỆN NGHĨA HƯNG. 2.1.1 Đặc điểm tự nhiên, kinh tế, văn hóa, xã hội huyện Nghĩa Hưng. 2.1.2 Tình hình phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội huyện Nghĩa Hưng. 2.2 THỰC TRẠNG CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NGHĨA HƯNG TỈNH NAM ĐỊNH. 2.2.1 Công tác quản lý thu Ngân sách xã. 2.2.1.1 Các khoản thu Ngân sách xã hưởng 100%. 2.2.1.2 Các khoản thu Ngân sách xã phân chia theo tỷ lệ %. 2.2.1.3 Các khoản thu bổ sung từ ngân sách cấp trên. 2.2.2.Công tác quản lý chi ngân sách xã. 2.2.2.1 Chi thường xuyên. 2.2.2.2 Chi đầu tư phát triển. 2.2.3.Cân đối thu chi Ngân sách. 2.3. MỘT SỐ NHẬN XÉT CHUNG VỀ TÌNH HÌNH QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NGHĨA HƯNG TRONG THỜI GIAN VỪA QUA. 2.3.1 Thuận lợi. 2.3.2 Hạn chế. CHƯƠNG III: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NGHĨA HƯNG, TỈNH NAM ĐỊNH TRONG THỜI GIAN TỚI. 3.1 MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN KINH TẾ - XÃ HỘI TRONG THỜI GIAN TỚI CỦA HUYỆN NGHĨA HƯNG. 3.2 PHƯƠNG HƯỚNG QUẢN LÝ NGÂN SÁCH XÃ TRÊN ĐIA BÀN HUYỆN NGHĨA HƯNG TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY. 3.2.1 Thực hiện quản lý Ngân sách xã theo đúng luật Ngân sách Nhà nước. 3.2.2 Kết hợp quản lý Ngân sách xã với thị trường. 3.2.3 Thực hiện thu Ngân sách xã đạt hiệu quả cao nhất. 3.2.4 Thực hiện chi Ngân sách xã hiệu quả, tiết kiệm. 3.2.5 Cân đối Ngân sách xã. 3.2.6 Bộ máy tổ chức. 3.3 MỘT SỐ Ý KIẾN NHẰM HOÀN THIỆN CÔNG TÁC QUẢN LÝ NGÂN SÁCH TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN NGHĨA HƯNG TRONG THỜI GIAN TỚI. 3.3.1 Về chu trình quản lý Ngân sách xã. 3.3.1.1 Về công tác lập dự toán. 3.3.1.2 Về công tác chấp hành dự toán. 3.3.1.2.1 Về quản lý thu ngân sách xã 3.3.1.3 Về công tác quyết toán. 3.3.2 Về bộ máy tổ chức. 3.3.3 Hoàn thiện chính sách quản lý ngân sách xã. 3.4 KIẾN NGHỊ 3.5 ĐIỀU KIỆN THỰC HIỆN. 3.5.1 Luật ngân sách nhà nước được thực hiện nghiêm chỉnh. 3.5.2 Đánh giá đúng vị trí, vai trò của NSNN. DANH MỤC CÁC TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Giáo trình Quản lý Tài chính công – NXB Tài chính 2. Luật ngân sách Nhà nước số 01/2002/QH11 ngày 16/2/2002 3. Thông tư 60/2003/TT – BTC quy định về quản lý NSX và các hoạt động tài chính khác của xã , phường, thị trấn. 4. Văn bản pháp quy về quản lý Tài chính đối với xã, phường, thị trấn – NXB Tài chính 5. Dự toán NSX được duyệt của huyện Nghĩa Hưng, tỉnh Nam Định (2007-2010) 6. Quyết toán NSX của huyện Nghĩa Hưng tỉnh Nam Định (2007-2009) 7. Một số tài liệu tham khảo khác