Một số vấn đề định hướng kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam hiện nay

Më bµi Sau 15 n¨m thùc hiÖn ®­êng lèi ®æi míi cña §¶ng , b»ng sù nç lùc s¸ng t¹o cña quÇn chóng , c¸c nghµnh, c¸c cÊp, chóng ta ®· v­ît qua ®­îc khñng ho¶ng, ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu to lín vµ rÊt quan träng trong ho¹t ®éng thùc tiÔn trªn nhiÒu lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi: kinh tÕ t¨ng tr­ëng nhanh, chÝnh trÞ æn ®Þnh, më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i vµ chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ, tËn dông nguån vèn vµ c«ng nghÖ, ph¸t huy néi lùc ®Êt n­íc, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸, bé mÆt kinh tÕ-x· héi thay da ®æi thÞt tõng ngµy, ®êi sèng ®¹i bé phËn nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn râ nÐt. Trong qu¸ tr×nh ®æi míi, mét trong nh÷ng vÊn ®Ò t­ duy lý luËn cèt lâi thuéc vÒ ®­êng lèi lµ sù chuyÓn ®æi tõ nÒn kinh tÕ tËp trung quan liªu bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Víi mong muèn t×m hiÓu c¸c vÊn ®Ò khi x©y dùng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam nh­: v× sao chóng ta ph¶i ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng, môc ®Ých ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng lµ g×, nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ thùc tr¹ng kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë n­íc ta... V× vËy em ®· chän ®Ò tµi “Mét sè vÊn ®Ò kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam” I Kh¸i niÖm kinh tÕ thÞ tr­êng. Kinh tÕ thÞ tr­êng lµ mét kiÓu tæ chøc kinh tÕ-x· héi.Trong ®ã tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu dïng ®Òu th«ng qua thÞ tr­êng. Lµ mét h×nh thøc ph¸t triÓn cao cña kinh tÕ hµng ho¸ trong ®ã c¸c quan hÖ kinh tÕ ®Òu ®­îc tiÒn tÖ ho¸. Kinh tÕ hµng ho¸ vËn ®«ng theo c¬ chÕ thÞ tr­êng II. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Kinh tÕ hµng ho¸ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn tõ s¬ khai ®Õn hiÖn ®¹i lµ mét c«ng tr×nh s¸ng t¹o cña loµi ng­êi trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ trao ®æi. Tr­íc ®©y cã quan niÖm cho r»ng kinh tÕ hµng ho¸ lµ s¶n phÈm riªng cã cña chñ nghÜa t­ b¶n.§©y lµ quan ®iÓm sai.Tõ ®ã kinh tÕ x· héi chñ nghÜa vËn hµnh theo c¬ chÕ tËp trung ,quan liªu bao cÊp ,lµm cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn tr× trÖ,lµ mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho chñ nghÜa x· héi khñng ho¶ng. §ã lµ tr×nh ®é v¨n minh mµ nh©n lo¹i ®· ®¹t ®­îc, chø kh«ng ph¶i lµ ph¸t minh cña chñ nghÜa t­ b¶n. NÒn kinh tÕ hµng ho¸ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng trªn thùc tÕ ®· tá râ nhiÒu lîi thÕ nh­ng ®ång thêi còng béc lé nh÷ng khuyÕt tËt cÇn kh¾c phôc. Nhê cã c¬ chÕ thÞ tr­êng, viÖc ph©n bæ vµ sö dông c¸c nguån lùc cña nÒn kinh tÕ ®· cã hiÖu qu¶ h¬n. §éng lùc lîi Ých kinhtÕ ®· ph¸t huy t¸c dông m¹nh h¬n, c¬ chÕ qu¶n lý míi ®· ®­îc vËn hµnh vµ ngµy cµng tham gia ®Çy ®ñ h¬n ph©n c«ng lao ®éng ë trong n­íc vµ quèc tÕ. Chinh s¸ch ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng kh«ng nh÷ng kh«ng lµm h¹n chÕ kh¶ n¨ng thu hót, ®Çu t­ x©y dùng ®Êt n­íc, mµ cßn thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®¹i ®oµn kÕt toµn d©n, ph¸t huy néi lùc g¾n víi khai th¸c cao nhÊt nguån lùc bªn ngoµi, kÕt hîp søc m¹nh d©n téc víi søc m¹nh thêi ®¹i ®­a ®Êt n­íc ta v÷ng b­íc ®i lªn. Tr­íc nh÷ng lîi Ých ®ã§¶ng vµ nhµ n­íc ta chñ tr­¬ng chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ hµnh chÝnh, quan liªu, bao cÊp sang nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng bÊt k×, mµ lµ mét nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. VÒ thùc chÊt ë ®ã võa kÕ thõa nh÷ng thµnh tùu tiÕn bé trong lÞch sö ph¸t triÓn nh©n lo¹i mµ ®Ønh cao lµ chñ nghÜa t­ b¶n, võa g¾n liÒn víi môc tiªu cña chñ nghÜa x· héi. Nhê sö dông triÖt ®Ó kinh tÕ thÞ tr­êng nªn chñ nghÜa t­ b¶n ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu vÒ kinh tÕ- x· héi, ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt vµ n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng x· héi. Nhê sö dông kinh tÕ thÞ tr­êng, qu¶n lÝ x· héi d­íi chñ nghÜa t­ b¶n ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh qu¶ v¨n minh hµnh chÝnh, v¨n minh c«ng nghiÖp, v¨n minh trÝ tuÖ... V× vËy chñ nghÜa x· héi còng ph¶i biÕt kÕ thõa vµ sö dông c¸c ­u ®iÓm cña kinh tÕ thÞ tr­êng, lo¹i bá nh÷ng khuyÕt tËt cña nã ®Ó x©y dùng thµnh c«ng chñ nghÜa x· héi. Ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng cã vai trß quan träng. §èi víi n­íc ta muèn chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ cßn kÐm ph¸t triÓn lªn s¶n xuÊt lín x· héi chñ nghÜa th× kh«ng cßn con ®­êng nµo kh¸c lµ ph¶i ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng. Kinh tÕ thÞ tr­êng kh¾c phôc ®­îc kinh tÕ tù nhiªn tù cÊp tù tóc, ®Èy m¹nh ph©n c«ng lao ®éng x· héi ph¸t triÓn ngµnh nghÒ, t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, khuyÕn khÝch øng dông c«ng nghÖ- kÜ thuËt míi nh»m t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, t¨ng sè l­îng, chñng lo¹i, hµng ho¸, dÞch vô, thóc ®Èy tÝch tô tËp trung s¶n suÊt, më réng giao l­u kinh tÕ gi÷a c¸c ®Þa ph­¬ng, c¸c vïng l·nh thæ, thóc ®Èy viÖc ph¸t huy tÝnh n¨ng ®éng s¸ng t¹o cña mçi ng­êi lao ®éng, mçi ®¬n vÞ kinh tÕ ®«ng thêi t¹o ra c¬ chÕ ph©n bæ vµ sö dông c¸c nguån lùc cña x· héi hîp lý, tiÕt kiÖm. V× vËy ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ®­îc coi lµ chiÕc ®ßn xeo ®Ó x©y dùng chñ nghÜa x· héi , lµ ph­¬ng tiÖn kh¸ch quan ®Ó x· héi ho¸ x· héi chñ nghÜa . MÆt kh¸c chóng ta cÇn ph¶i n¾m lÊy vai trß to lín cña kinh tÕ thÞ tr­êng ®Ó ®­a nÒn kinh tÕ tho¸t khái t×nh tr¹ng tr× trÖ, kÐm ph¸t triÓn. N¾m b¾t vµ h¹n chÕ nh÷ng mÆt tiªu cùc, mÆt tr¸i, khuyÕt tËt cña kinh tÕ thÞ tr­êng. Bëi v× kinh tÕ thÞ tr­êng thóc ®Èy t¨ng tr­ëng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ trªn c¬ së kh¬i dËy nguån tiÒm n¨ng, søc s¸ng t¹o cña nh©n d©n ta ®Ó s¶n xuÊt vµ n©ng cao ®êi sèng nh©n d©n. Sù ph©n c«ng lao ®éng x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn sù chuyªn m«n ho¸ ngµy cµng s©u tiÕn tíi sù ph©n c«ng vµ hîp t¸c quèc tÕ. Trong khi ®ã n­íc ta chuyÓn sang chñ nghÜa x· héi tõ ®iÓm xuÊt ph¸t thÊp, kinh tÕ x· héi cßn nghÌo nµn l¹c hËu ch­a cã c¬ së ®Ó ®¶m b¶o thùc hiÖn thµnh c«ng chñ nghÜa x· héi. Kinh tÕ thÞ tr­êng cßn lµ sù tån t¹i cña nh÷ng chñ thÓ kinh tÕ ®éc lËp tù chñ trong s¶n xuÊt kinh doanh cã lîi Ých riªng ®Ó hä cã quyÒn ra quyÕt ®Þnh phi tËp trung ho¸. V× vËy trong ®iÒu kiÖn chÕ ®é c«ng h÷u x· héi chñ nghÜa còng cã thÓ thùc hiÖn ®­îc thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng. Tr­íc ®Ëy cã quan niÖm cho r»ng kinh tÕ thÞ tr­êng vµ chñ nghÜa x· héi kh«ng thÓ dung hîp víi nhau, chóng lµ nh÷ng thùc thÓ x· héi tuyÖt ®èi lo¹i bá lÉn nhau. §· lµ chñ nghÜa x· héi th× kh«ng thÓ lµ kinh tÕ thÞ tr­êng. Hä cho r»ng kinh tÕ thÞ tr­êng lµ chñ nghÜa t­ b¶n vµ khi ®­a ra ®ßi hái trong hai ®iÒu kiÖn ph¶i chän lÊy mét. Hä hi väng r»ng tr­íc sù n¨ng ®éng hÊp dÉn cña kinh tÕ thÞ tr­êng so víi kinh tÕ bao cÊp nh©n d©n sÏ chän chñ nghÜa t­ b¶n nh­ng hä ®· sai kinh tÕ thÞ tr­êng cã c¶ mÆt tÝch cùc vµ mÆt tiªu cùc, nã nh­ “ con dao hai l­ìi” trong tiÕn tr×nh x©y dùng chñ nghÜa x· héi. Kinh tÕ thÞ tr­êng lµ con ®­êng dÉn tíi giµu cã, v¨n minh, lµ b¹n ®ång hµnh cña chñ nghÜa x· héi, nh­ng nã còng cã thÓ dÉn ®Õn chÖch h­íng x· héi chñ nghÜa, tù ph¸t ®i theo con ®­êng t­ b¶n chñ nghÜa tr¸i víi môc tiªu mµ §¶ng, B¸c Hå vµ nh©n d©n ®· chän. V× vËy cÇn ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa cho kinh tÕ thÞ tr­êng ®Ó kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn phôc vô cho x©y dùng thµnh c«ng chñ nghÜa x· héi. III. Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam. 1. Kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa lµ sù kÕt hîp gi÷a c¸i chung vµ c¸i ®Æc tr­ng. 1.1. Kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam mang nh÷ng ®Æc tÝnh chung cña kinh tÕ thÞ tr­êng. ®ã lµ quy luËt gi¸ c¶,quy luËt cung_cÇu,quy luËt gi¸ trÞ... Trªn thÞ tr­êng gi¸ c¶ lµ ph¹m trï kinh tÕ trung t©m, lµ c«ng cô quan träng th«ng qua cung cÇu ®Ó kÝch thÝch vµ ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng kinh tÕ cña c¸c chñ thÓ kinh tÕ tham gia thÞ tr­êng. Sù biÕn ®éng cña cung cÇu kÐo theo sù biÒn ®éng gi¸ c¶ trªn thÞ tr­êng vµ ng­îc lai gi¸ c¶ thÞ tr­êng còng ®iÒu tiÕt cung cÇu. MÆt kh¸c cã sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c chñ thÓ kinh tÕ tham gia thÞ tr­êng nh»m giµnh giËt nh÷ng ®iÒu kiÖn kinh doanh thuËn lîi. Trong cuéc c¹ch tranh ®ã tÊt yÕu cã ng­êi ®­îc vµ ng­êi thua nªn sù ph¸ s¶n cña mét bé phËn doanh nghiÖp lµ khã tr¸nh khái. Trong ®ã cã c¹nh tranh lµnh m¹nh vµ c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh. C¹nh tranh lµnh m¹nh lµ sù c¹nh tranh ®­îc tiÕn hµnh trong khu«n khæ ph¸p luËt cu¶ nhµ n­íc vµ b»ng nh÷ng biÖn ph¸p kinh tÕ , kÜ thuËt nh»m n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, sè-chÊt l­îng hµng ho¸, dÞch vô b»ng tiÕt kiÖm chi phÝ s¶n xuÊt, chi phÝ l­u th«ng ®Ó n©ng cao møc l·i.C¹nh tranh lµnh m¹nh lµ ®éng lùc ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ hµng ho¸. C¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh lµ c¹nh tranh ®­îc tiÕn hµnh b»ng nh÷ng h×nh thøc vµ thñ ®o¹n phi kinh tÕ, lÈn tr¸nh sù kiÓm so¸t cña nhµ n­íc, kinh doanh phi ph¸p thu lêi bÊt chÝnh. Sù c¹nh tranh nµy g©y thiÖt h¹i cho ng­êi tiªu dïng vµ nh÷ng ®èi t¸c cã liªn quan do vËy cÇn ph¶i nghiªm trÞ b»ng phÊp luËt. VËy kinh tÕ thÞ tr­êng chÞu t¸c ®éng hµng ngµy hµng giê cña c¸c quy luËt kinh tÕ kh¸ch quan nh­ quy luËt gi¸ trÞ, quy luËt cung cÇu, quy luËt c¹nh tranh chø kh«ng ph¶i lµ nh÷ng quy luËt mang tÝnh h×nh thøc nh­ trong m« h×nh kinh tÕ cò. C¬ chÕ thÞ tr­êng lµ c¬ chÕ kinh tÕ tÊt yÕu v× chØ th«ng qua c¬ chÕ thÞ tr­êng míi liªn kÕt c¸c nhµ s¶n xuÊt riªng lÎ vµo ho¹t ®éng kinh tÕ cña quèc gia. C¹nh tranh lµ tÊt yÕu ®Ó tån t¹i cña doanh nghiÖp. Mçi ®¬n vÞ kinh tÕ lµ mét chñ thÓ tù do, tù chñ kinh doanh theo ph¸p luËt. Kinh tÕ t­ nh©n cã vai trß quan träng trongviÖc lµm sèng ®éng thÞ tr­êng. Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng tiÒn tÖ ®ãng vai trß rÊt quan träng. §ång tiÒn ph¸t huy ®Çy ®ñ c¸c chøc n¨ng cña m×nh, ®ång tiÒn quèc gia tõng b­íc héi nhËp thÞ tr­êng khu vùc vµ quèc tÕ. Tèi ­u ho¸ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®Ó ®¹t lîi nhuËn tèi ®a. Bªn c¹nh nh÷ng nÐt chung ®ã kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa cßn cã nh÷ng nÐt ®Æc thï. §ã lµ kiÓu tæ chøc nÒn kinh tÕ trong qu¸ tr×nh ®i lªn chñ nghÜa x· héi tõ mét n­íc n«ng nghiÖp l¹c hËu kinh tÕ kÐm ph¸t triÓn. KiÓu tæ chøc nÒn kinh tÕ nµy nh»m nhanh chãng ®­a ®Êt n­íc ta ®¹t ®Õn môc tiªu “ d©n giµu n­íc m¹nh x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh”. NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa lµ mét nÒn kinh tÕ gåm nhiÒu thµnh phÇn, trong ®ã kinh tÕ nhµ n­íc vµ kinh tÕ tËp thÓ ph¶i trë thµnh nÒn t¶ng vµ kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o. C¸c thµnh phÇn kinh tÕ ®Òu vËn ®éng theo ®Þnh h­íng chung vµ theo khu«n khæ ph¸p luËt cña nhµ n­íc x· héi chñ nghÜa. Kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa thùc chÊt lµ kiÓu tæ chøc kinh tÕ hµng ho¸ dùa trªn nh÷ng nguyªn t¾c vµ b¶n chÊt cña chñ nghÜa x· héi. Kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa lµ m« h×nh kinh tÕ më c¶ bªn trong vµ bªn ngoµi. 1.2. §ång thêi kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa nh»m môc ®Ých ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt ,x©y dùng c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cho chñ nghÜa x· héi vµ hoµn thiÖn quan hÖ s¶n xuÊt trªn c¶ ba mÆt: së h÷u, tæ chøc, ph©n phèi. §Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa thÓ hiÖn sù ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt lµ tõng b­íc x©y dùng c¬ së vËt chÊt-kÜ thuËt cña chñ nghÜa x· héi, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ theo h­íng x· héi chñ nghÜa, thÓ hiÖn ë tÝnh hiÖu qu¶ toµn diÖn, tao ra n¨ng xuÊt lao ®éng cao h¬n vµ tr¸nh ®­îc l·ng phÝ lao ®éng. TÝnh nh©n v¨n v× con ng­êi, do con ng­êi, tÝnh c©n ®èi cña nÒn kinh tÕ quèc d©n, tÝnh môc ®Ých ph¸t triÓn bÒn v÷ng t¹o ra cña c¶i vËt chÊt ®¸p øng nhu cÇu ngaú cµng cao cña ng­êi lao ®éng. Trong ®Þnh h­íng ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt cÇn x¸c ®Þnh râ ®­îc m« h×nh môc tiªu, néi dung cña c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ trong c¶ mét thêi gian dµi cho ®Õn khi x©y dùng xong c¬ së vËt chÊt-kÜ thuËt cña chñ nghÜa x· héi, còng nh­ trong tõng thêi k×,tõng b­íc cña qu¸ tr×nh ®ã. CÇn ph¶i ®Þnh h­íng c¶ sù ph¸t triÓn cña khoa hoc-c«ng nghÖ, ®Þnh h­íng chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ, ®Þnh h­íng ®µo t¹o, ph¸t triÓn vµ sö dông nguån nh©n lùc trong sù nghiÖp ®Èy m¹nh cong nghiÖp ho¸-hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc. §Þnh h­íng ph¸t triÓn quan hÖ s¶n xuÊt, hoµn thiÖn quan hÖ s¶n xuÊt míi ë n­íc ta hiÖn nay lµ cïng víi qu¸ tr×nh t¹o lËp c¬ së vËt chÊt- kÜ thuËt cña chñ nghÜa x· héi, ph¶i x©y dùng quan hÖ s¶n xuÊt lµm cho quan hÖ s¶n xuÊt h­íng theo chñ nghÜa x· héi. VÒ chÕ ®é së h÷u ph¶i ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ ®a së h÷u, ®a thµnh phÇn, c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¶i ®­îc tù do kinh doanh theo ph¸p luËt, lien kÕt hîp t¸c vµ c¹nh tranh víi nhau mét c¸ch b×nh ®¼ng, trong ®ã kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o.Kinh tÕ nhµ n­íc vµ kinh tÕ tËp thÓ ngµy cµng trë thµnh nÒn t¶ng v÷ng ch¾c cña nÒn kinh tÕ quèc d©n. VÒ chÕ ®é qu¶n lý nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¶i cã sù ®Þnh h­íng, qu¶n lÝ cña nhµ n­íc x· héi chñ nghÜa b»ng chiÕn l­îc, quy ho¹ch, kÕ ho¹ch, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt vµ c¸c c«ng cô kh¸c nh»m ph¸t huy mÆt tÝch cùc, ®ång thêi h¹n chÕ kh¾c phôc mÆt tiªu cùc cña c¬ chÕ thÞ tr­êng, kÝch thÝch s¶n xuÊt, b¶o vÖ lîi Ých cña nh©n d©n vµ ng­êi lao ®éng. VÒ chÕ ®é ph©n phèi,thùc hiÖn ph©n phèi theo lao ®éng vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ , ®ång thêi ph©n phèi theo møc ®ãng gãp vµo nguån lùc kh¸c vµo s¶n xuÊt kinh doanh vµ th«ng qua phóc lîi x· héi. Ngoµi sù ®iÒu chØnh ba mÆt c¬ b¶n hîp thµnh quan hÖ s¶n xuÊt trong ®ã quan hÖ së h÷u gi÷ vÞ trÝ quýet ®Þnh còng cÇn quan t©m ®Õn mét khÝa c¹nh kh¸c cña quan hÖ s¶n xuÊt xÐt trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt x· héi lµ quan hÖ cña 4 kh©u s¶n xuÊt –ph©n phèi-trao ®æi- tiªu dïng. §Æt c¸c mèi quan hÖ nµy trong c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù ®iÒu tiÕt cña nhµ n­íc theo dÞnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Tinh dÞnh h­íng x· héi chñ nghÜa ®èi víi quan hÖ s¶n xuÊt thÓ hiÖn ë chç kh«ng ph¶i ®Ó cho quan hÖ s¶n xuÊt k×m h·m lùc l­îng s¶n xuÊt hoÆc quan hÖ s¶n xuÊt tù ph¸t ®iÒu chØnh lùc l­îng s¶n xuÊt mµ lµ mét qu¸ tr×nh tù gi¸c nhËn thøc ®­îc tÝnh chÊt vµ tr×nh ®é cña lùc l­îng s¶n xuÊt ®Ó cã sù ®iÒu chØnh phï hîp, t¹o ra ®éng lùc ph¸t triÓn liªn tôc cho lùc l­îng s¶n xuÊt. 1.3. Kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam lµ mét m« h×nh kinh tÕ tæng qu¸t cña n­íc ta trong thêi k× qu¸ ®é. VÒ thùc chÊt lµ nÒn kinh tÕ hµng ho¸ vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lÝ vÜ m« cña nhµ n­íc ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa . C¬ chÕ thÞ tr­êng lµ c¬ chÕ kinh tÕ n¶y sinh mét c¸ch tÊt yÕu tõ sù ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸. C¬ chÕ thÞ tr­êng lµ c¬ chÕ kinh tÕ th«ng qua thÞ tr­êng ®Ó tù ®iÒu chØnh c¸c c©n ®èi cña nÒn kinh tÕ theo yªu cÇu cña c¸c quy luËt kh¸ch quan (gi¸ trÞ, cung-cÇu, c¹nh tranh, l­u th«ng tiÒn tÖ..). C¬ chÕ thÞ tr­êng lµ guång m¸y vËn hµnh cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, lµ ph­¬ng thøc c¬ b¶n ®Ó ph©n phèi vµ sö dông c¸c nguån vèn, tµi nguyªn, c«ng nghÖ, t­ liÖu s¶n xuÊt , søc lao ®éng. C¨n cø vµo thÞ tr­êng c¸c doanh nghiÖp sÏ quyÕt ®Þnh s¶n xuÊt c¸i g×, s¶n xuÊt nh­ thÕ nµo, s¶n xuÊt cho ai. C¬ chÕ thÞ tr­êng ®ßi hái ph¶i ph¸t triÓn s¶n xuÊt hµng ho¸, mäi s¶n phÈm lµ hµng ho¸ hoÆc cã tÝnh hµng ho¸, më réng thÞ tr­êng vÒ mäi ph­¬ng diÖn, tù do s¶n xuÊt kinh doanh tù do th­¬ng m¹i, ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc së h÷u-h×nh thøc ph©n phèi. Trong ®ã nã cã c¸c ®Æc tr­ng: ®Æc tr­ng c¬ b¶n nhÊt lµ c¬ chÕ h×nh thµnh gi¸ c¶ mét c¸ch tù do, ng­êi b¸n vµ ng­êi mua th«ng qua thÞ tr­êng ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ c¶; ®Æc tr­ng thø hai lµ lùa chän tèi ­u ho¸ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®Ó ®¹t ®­îc lîi nhuËn tèi ®a. C¬ chÕ thÞ tr­êng chÞu sù t¸c ®éng rÊt m¹nh cña c¸c quy luËt s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸. C¬ chÕ thÞ tr­êng cã c¶ mÆt tÝch cùc, mÆt tiªu cùc. MÆt tÝch cùc: nã lµ c¬ chÕ ®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ rÊt linh ho¹t, mÒm dÎo, uyÓn chuyÓn; nã cã t¸c dôngkÝch thÝch m¹nh vµ nhanh sù quan t©m th­êng xuyªn ®Õn ®æi míi kÜ thuËt, c«ng nghÖ qu¶n lÝ, ®Õn nhu cÇu vµ thÞ hiÕu ng­êi tiªu dïng; nã cã t¸c dông lín trong tuyÓn chän c¸c doanh nghiÖp vµ c¸ nh©n qu¶n lÝ kinh doanh giái. Trªn c¬ së ®ã c¬ chÕ thÞ tr­êng kÝch thÝch s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸ ph¸t triÓn .. VÒ mÆt tiªu cùc : trªn thÞ tr­êng chøa ®ùng tÝnh tù ph¸t , chøa ®ùng nhiÒu yÕu tè bÊt æn, mÊt c©n ®èi. V× ch¹y theo lîi nhuËn, c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh cã thÓ g©y nhiÒu hËu qu¶ xÊu: m«i tr­êng huû ho¹i, t×nh tr¹ng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh, ph¸ s¶n, thÊt nghiÖp, ph©n ho¸ x· héi cao, lîi Ých c«ng céng bÞ coi nhÑ , c¸c vÊn ®Ò vÒ c«ng b»ng x· héi kh«ng ®­îc b¶o ®¶m, tÖ n¹n x· héi gia t¨ng, thËm chÝ cã ng­êi lµm ¨n bÊt hîp ph¸p, trèn lËu thuÕ, lµm hµng gi¶. Còng v× môc tiªu lîi nhuËn mµ c¸c nhµ s¶n xuÊt, kinh doanh kh«ng lµm nh÷ng nghµnh nghÒ Ýt lîi nhuËn. §Ó h¹n chÕ nh÷ng khuyÕt tËt ®ã nhµ n­íc ®ßi hái ph¶i qu¶n lÝ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng. Sù qu¶n lÝ cña nhµ n­íc nh»m h¹n chÕ, kh¾c phôc nh÷ng thÊt b¹i cña thÞ tr­êng, thùc hiÖn c¸c môc tiªu x· héi, nh©n ®¹o mµ b¶n th©n thÞ tr­êng kh«ng lµm ®­îc. Vai trß qu¶n lÝ cña nhµ n­íc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng hÕt søc quan träng. Sù qu¶n lÝ cña nhµ n­íc b¶o ®¶m cho nÒn kinh tÕ t¨ng tr­ëng, æn ®Þnh, ®¹t hiÖu qu¶, ®Æc biÖt lµ ®¶m b¶o sù c«ng b»ng vµ tiÕn bé x· héi. Kh«ng ai ngoµi nhµ n­íc l¹i cã thÓ gi¶m bít ®­îc sù chªnh lÖch giµu nghÌo gi÷a thµnh thÞ vµ n«ng th«n, gi÷a c«ng nghiÖp vµ n«ng nghiÖp, gi÷a c¸c vïng kinh tÕ cña ®Êt n­íc. Nhµ n­íc æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« chèng l¹i khñng ho¶ng, thÊt nghiÖp. X©y dùng mét hÖ th«ng ph¸p luËt ®Ó t¹o m«i tr­êng qu¶n lÝ cho c¸c chñ thÓ kinh tÕ ho¹t ®éng. Sù qu¶n lÝ can thiÖp vÜ m« cña nhµ n­íc ph¶i thÝch hîp víi yªu cÇu cña quy luËt s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸. Nhµ n­íc ph¶i sö dông chñ yÕu c¸c c«ng cô, biÖn ph¸p kinh tÕ luËt ph¸p, quy ho¹ch kÕ ho¹ch ®Þnh h­íng, chÝnh s¸ch kinh tÕ-x· héi vµ kh¶ n¨ng, søc m¹nh kinh tÕ nhµ n­íc ®Ó t¸c ®éng tíi thÞ tr­êng, ®iÒu tiÕt ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp. 2. Kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa dùa trªn 2.1. NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam dùa trªn nhiÒu quan hÖ së h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt ®ã lµ së h÷u nhµ n­íc, tËp thÓ, t­ nh©n, c¸ thÓ, trªn c¬ së ®ã h×nh thµnh lªn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ , trong ®ã thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o. §¹i héi ®¶ng 8 §¶ng céng s¶n ViÖt Nam ®· kh¼ng ®Þnh:” tiÕp tôc ®æi míi vµ ph¸t triÓn cã hiÖu qu¶ kinh tÕ nhµ n­íc ®Ó lµm tèt vai trß chñ ®¹o : lµm ®ßn bÈy ®Èy nhanh t¨ng tr­ëng kinh tÕ vµ gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò x· héi; më ®­êng, h­íng dÉn, hç trî c¸c thµnh phÇn kh¸c cïng ph¸t triÓn; lµm lùc l­îng vËt chÊt ®Ó nhµ n­íc thùc hiÖn chøc n¨ng ®iÒu tiÕt vµ qu¶n lý vÜ m«; t¹o nÒn t¶ng cho chÕ ®é x· héi míi “. Vµ trong héi nghÞ trung ­¬ng 4: “ chóng ta kh«ng thÓ ®Ó quan hÖ s¶n xuÊt ph¸t triÓn tù ph¸t. NÕu ®Ó tù ph¸t th× nÒn s¶n xuÊt sÏ hµng ngµy hµng giê ®i vµo chñ nghÜa t­ b¶n”. Vµ h¬n n÷a chóng ta k× väng vµo sù t×m tßi thö nghiÖm ®Ó s¸ng t¹o ra nh÷ng h×nh thøc tèt nhÊt trong ®ã võa duy tr× vµ t¸i s¶n xuÊt ®­îc quan hÖ s¶n xuÊt míi-x· héi chñ nghÜa, võa t¹o ra nh÷ng ph¹m vi réng lín cho sù t¨ng tr­ëng nhanh, cã hiÖu qu¶ lùc l­îng s¶n xuÊt. ChÝnh nã lµ cèt lâi cña luËn ®Ò:”kinh tÕ nhµ n­íc ®ãng vai trß chñ ®¹o cïng víi kinh tÕ tËp thÓ dÇn dÇn trë thµnh nÒn t¶ng “. Song còng cã nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh nguyªn t¾c kh«ng thÓ t¸ch rêi. Ph¶i cñng cè ph¸t triÓn thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc ®Ó nã thùc sù ngµy cµng m¹nh vµ thùc sù cã hiÖu qu¶ h¬n. C¶i tæ khu vùc kinh tÕ nhµ n­íc quyÕt kh«ng thu hÑp vai trß cña thµnh phÇn kinh tÕ nµy. Ph¶i t¨ng c­êng sù kiÓm tra kiÓm so¸t cña nh©n d©n ®èi víi thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc ®Ó h¹n chÕ tèi ®a xu h­íng quan liªu ho¸, tham «, tham nhòng cña c¸n bé ®¹i diÖn cho së h÷u nhµ n­íc . MÆt kh¸c d­íi chÕ ®é ta ®Ó ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa nÒn kinh tÕ ,®¶m b¶o cho chñ nghÜa x· héi th¾ng lîi th× tÊt yÕu thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc dùa trªn chÕ ®é c«ng h÷u gi÷ vai trß chñ ®¹o. Trong nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn ,kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o cã thùc lùc to lín, chiÕm phÇn lín tµi s¶n quèc gia vµ ®ãng gãp tû träng kh«ng nhá trong GDP hµng n¨m, n¾m gi÷a c¸c lÜnh vùc then chèt trong nÒn kinh tÕ . Kinh tÕ nhµ n­íc t¹o nÒn t¶ng, søc m¹nh ®Ó ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa toµn bé nÒn kinh tÕ. Vai trß chñ ®¹o cña kinh tÕ nhµ n­íc cßn thÓ hiÖn ë chç t¹o ®ßn bÈy t¨ng tr­ëng kinh tÕ nhanh vµ bÒn v÷ng, t¹o nÒn t¶ng vËt chÊt-kÜ thuËt cho x©y dùng x· héi míi-x· héi chñ nghÜa. MÆt kh¸c trong nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn nhµ n­íc kh«ng chØ ®¹i diÖn cho läi Ých cña nh©n d©n lao ®éng mµ cßn ®¹i diÖn cho lîi Ých cña quèc gia. VÒ mÆt kinh tÕ , lîi Ých cña mét quèc gia biÓu hiÖn tr­íc hÕt ë kh¶ n¨ng gi¶i phãng søc s¶n xuÊt hiÖn cã, ë viÖc sö dông tèt nhÊt c¸c nguån lùc vµ ë viÖc ®em kÕt qu¶ cña viÑc sö dông tèt nhÊt c¸c nguån lùc phôc vô cho c«ng d©n n­íc m×nh. Do lùc l­îng s¶n xuÊt cña n­íc ta hiÖn nay ®ßi hái ph¶i ph¸t triÓn ®a d¹ng c¸c h×nh thøc tæ chøc s¶n xuÊt- kinh doanh phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn kh¸c nhau cña lùc l­îng s¶n xuÊt.Kinh tÕ nhµ n­íc dùa trªn së h÷u cña nhµ n­íc lµ h×nh thøc së h÷u ë tr×nh ®é x· héi ho¸ cao phï hîp víi tr×nh ®é ph¸t triÓn cña lùc l­îng s¶n xuÊt. Vµ thùc tÕ ®æi míi nh÷ng n¨m qua chøng tá r»ng chØ b»ng c¸ch ®ã chóng ta míi tho¶ m·n nhu cÇu ngõ¬i d©n mét c¸ch tèt nhÊt. Cho nªn nhµ n­íc ta kh«ng nh÷ng ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn cho thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc ph¸t triÓn mµ h¬n lóc nµo hÕt ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c cïng ph¸t triÓn. Do vËy kh«ng thÓ nãi ®Õn sù chi phèi cña thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc bëi thùc chÊt chóng ta kh«ng muèn nãi ®Õn mét sù ¸p ®Æt kinh tÕ b»ng b¹o lùc, b»ng lÊn ¸t c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c. Quan ®iÓm cã tÝnh nguyªn t¾c cña chóng ta lµ t¹o ra mét m«i tr­êng ho¹t ®éng b×nh ®¼ng cho mäi thµnh phÇn kinh tÕ nh»m khai th¸c hÕt nét lùc vµ hiÖu qu¶ cña chóng t¹o ®iÒu kiÖn x©y dùng vµ ph¸t triÓn chñ nghÜa x· héi.Nh­ vËy nhê cã kinh tÕ nhµ n­íc mµ kinh tÕ thÞ tr­êng ®¶m b¶o ph¸t triÓn theo ®óng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ,nã còng chi phèi dÉn d¾t c¸c thµnh phÇn kinh tÕ kh¸c ph¸t triÓn theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa .Lµ søc m¹nh vËt chÊt ®Ó nhµ n­íc ®iÒu tiÕt c¬ chÕ thÞ tr­êng .Nªu g­¬ng vÒ viÖc øng dông khoa häc c«ng nghÖ,n¨ng suÊt ,chÊt l­îng ,hiÖu qu¶.V× vËy chóng ta ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn cho thµnh phÇn kinh tÕ nµy ph¸t triÓn . 2.2. Cã nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi KÕt hîp ph©n phèi theo lao ®éng, theo ®ãng ghãp vµo cæ phÇn, trªn nguyªn t¾c ­u tiªn ph©n phèi theo lao ®éng vµ hiÖu qu¶,®ång thêi ®¶m b¶o sù c«ng b»ng vµ h¹n chÕ bÊt b×nh ®¼ng x· héi.§iÒu nµy kh¸c víi ph©n phèi theo lao ®éng mang tÝnh b×nh qu©n trong chñ nghÜa x· héi cò.Trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng víi c«ng nghÖ cao vµ kinh tÕ tri thøc ,lao ®éng_ “t­ b¶n’’, “con ng­êi”®­îc coi lµ yÕu tè quan träng hµng ®Çu vµ cã kh¶ n¨ng s¸ng t¹o rÊt lín,viÖc ®Ò cao con ng­êi còng nh­ nguyªn t¾c ph©n phèi theo lao ®éng lµ phï hîp víi xu thÕ vµ tÝnh chÊt nh©n v¨n cña ph¸t triÓn kinh tÕ hiÖn ®¹i .MÆt kh¸c ,b¶o ®¶m sù ph©n phèi c«ng b»ng vµ h¹n chÕ bÊt b×nh ®¼ng x· héi th¸i qu¸ còng lµ ®iÒu kiÖn ®Ó båi d­ìng ,ph¸t triÓn chÝnh nguån lao ®éng s¸ng t¹o trªn .Sù bÊt b×nh ®¼ng vµ mÊt æn ®Þnh x· héi ®ang lµ m©u thuÉn bÊt kh¶ kh¸ng mµ chñ nghÜa t­ b¶n vÊp ph¶i trong nh÷ng giíi h¹n cña quan hÖ t­ s¶n .Cßn chñ nghÜa x· héi dùa trªn chÕ ®é c«ng h÷u vµ chÝnh quyÒn cña d©n ,do d©n ,v× d©n . Th«ng qua c¸c c«ng cô ph©n phèi l¹i vµ chÝnh s¸ch x· héi tÝch cùc cã thÓ gi¶i quyÕt ®­îc m©u thuÉn nµy .Tuy nhiªn c¸c yÕu tè s¶n xuÊt kh¸c nh­ vèn vµ c«ng nghÖ còng gi÷ vai trß kh«ng kÐm quan träng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt .ViÖc ®¸nh gi¸ th«ng qua thÞ tr­êng vÒ møc ®ãng gãp vµ thï lao phï hîp cho c¸c yÕu tè nµy lµ cÇn thiÕt ®Ó cã thÓ huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån lùc x· héi vµo ph¸t triÓn kinh tÕ cña chñ nghÜa x· héi . 2.3. T¨ng tr­ëng kinh tÕ g¾n víi c«ng b»ng x· héi §¶ng céng s¶n ViÖt nhÊn m¹nh : “t¨ng tr­ëng kinh tÕ ph¶i g¾n liÒn víi tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi ngay trong tõng b­íc vµ trong suèt qu¸ tr×nh ph¸t triÓn” Nªu t¨ng tr­ëng kinh tÕ lµ ®iÒu kiÖn ®Ó c¶i thuÖn cuéc sèng cho nh©n d©n th× c«ng b»ng chÝnh lµ tiªu chuÈn ®o l­êng tÝnh nh©n ®¹o vµ tr×nh ®é v¨n minh ,tiÕn bé cña x· héi dùa trªn nÒn kinh tÕ ®ã .ë ®©y ,c«ng b»ng kh«ng ph¶i lµ b×nh qu©n chia ®Òu mµ ®­îc hiÓu theo nghÜa mçi ng­êi ®­îc h­ëng mét phÇn t­¬ng xøng víi nhøng ®ãng gãp cña hä còng nh­ quyÒn b×nh ®¼ng nh­ nhau trong tiÕp cËn nh÷ng nguån lùc cña x· héi mµ c¸c thÕ hÖ tr­íc ®· t¹o ra .Cã nhiÒu ý kiÕn cho r»ng ®èi víi c¸c n­íc chËm ph¸t triÓn nh­ n­íc ta th× khoan h·y nghÜ ®Õn c«ng b»ng mµ tr­íc m¾t h·y ­u tiªn cho t¨ng tr­ëng ®· .Hä lËp luËn r»ng muèn cïng nhau h­ëng c¸i b¸nh to th× h·y lµm mäi c¸ch t¹o ra c¸i b¸nh to ®· .Khi cã c¸i b¸nh to råi th× t×m c¸ch chia còng ch­a muén.Nh­ng thêi ®¹i hiÖn nay mÆc dï hy väng tho¶ m·n nhu cÇu con ng­êi mét c¸ch æn tho¶ mµ kh«ng ­u tiªn cho t¨ng tr­ëng ®· tá ra hoµn toµn ¶o t­ëng ,nh­ thÕ kh«ng cÇn hy sinh c«ng b»ng cho hiÖu qu¶ .Bëi v× xÐt cho còng s¶n xuÊt nãi chung, t¨ng tr­ëng nãi riªnglµ nh»m môc ®Ých tèi cao phôc vô cuéc sèng con ng­êi ,lµ ®Ó c¶i thiÖn cuéc sèng con ng­êi theo h­íng tèt ®Ñp h¬n.Mäi sù t¨ng tr­ëng kh«ng ®i cïng môc tiªu phôc vô con ng­êi,sím hay muén còng bÞ lo¹i bá.H¬n n÷a b¶n th©n sù ph©n phèi c«ng b»ng còng t¹o ra néi lùc cho sù t¨ng tr­ëng.Néi lùc ®ã chÝnh lµ sù æn ®Þnh chÝnh trÞ _x· héi ,lµ tr¹ng th¸i tinh thÇn khuyÕn khÝch lao ®éng nhiÖt t×nh ,h¨ng h¸i s¸ng t¹o ,lµ gi¶m bít sù l·ng phÝ do tÝch luü cña c¶i qu¸ lín vµo mét bé phËn d©n sè nµo ®ã vµ tiªu phÝ søc lùc qu¸ ®¸ng ®Ó m­u sinh cña mét bé phËn d©n sè kh¸c . C«ng b»ng x· héi lµ kh¸t väng bao ®êi nay cña d©n téc ta ,còng lµ môc tiªu ph¶i ®¹t tíi cña c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n­íc theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa .C«ng b»ng kh«ng chØ lµ viÖc ®iÒu hoµ lîi Ých ,®iÒu tiÕt ,ph©n phèi l¹i thu nhËp cña c¸c giai tÇng x· héi cho hîp lý.Mµ quan träng h¬n lµ ph¶i b¶o ®¶m cho mäi tÇng líp x· héi ®­îc h­ëng nh­ nhau c¸c quyÒn lîi x· héi nh­ :viÖc lµm ,gi¸o dôc ,ch¨m sãc søc khoÎ ,®µo t¹o nghÒ nghiÖp ,®­îc gióp ®ì lóc khã kh¨n ho¹n n¹n .C«ng b»ng x· héi b¶o ®¶m mäi thµnh viªn trong x· héi kh«ng ngõng n©ng cao møc sèng vµ tù kh¼ng ®Þnh m×nh.Sù thµnh c«ng cña nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa kh«ng chØ biÓu hiÖn ë tèc ®é t¨ng tr­ëng cao ,mµ cßn ë møc sèng thùc tÕ cña mäi tÇng líp d©n c­ ®­îc n©ng lªn:y tÕ ,gi¸o dôc ®Òu ph¸t triÓn,kho¶ng c¸ch giµu nghÌo ®­îc thu hÑp ,m«i tr­êng sinh th¸i ®­îc b¶o vÖ ...VÊn ®Ò cèt lâi cña c«ng b»ng x· héi lµ nhµ n­íc b¶o ®¶m cho mäi thµnh viªn trong x· héi ®Òu cã c¬ héi ngang nhau trong viÖc tham gia vµo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vµ ph©n phèi s¶n phÈm theo nguyªn t¾c c«ng b»ng vµ hiÖu qu¶ .§ång thêi cã chÝnh s¸ch tho¶ ®¸ng ®èi víi nh÷ng ®èi t­îng chÝnh s¸ch ..Chñ nghÜa x· héi sÏ tiÕn tíi xo¸ bá mäi ¸p bøc bãc lét ,bÊt c«ng vµ m­u cÇu h¹nh phóc cho mäi ng­êi ,mäi gia ®×nh vµ toµn x· héi ,®ã lµ c«ng b»ng x· héi lín nhÊt ,triÖt ®Ó nhÊt mµ chóng ta phÊn ®Êu .C«ng b»ng x· héi cßn lµ mäi ng­êi b×nh ®¼ng vÒ nghÜa vô vµ quyÒn lîi tr­íc ph¸p luËt vµ trong c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ x· héi ,c«ng b»ng gi÷a cèng hiÕn vµ h­ëng thô gi÷a c¸c nhãm d©n c­ trong hiÖn t¹i vµ trong qu¸ khø . §Ó thùc hiÖn c«ng b»ng x· héi §¶ng ta chñ tr­¬ng ph¸t triÓn nÒn s¶n xuÊt hµnh ho¸ nhiÒu thµnh phÇn ,thõa nhËn nhiÒu h×nh thøc së h÷u kh¸c nhau cïng tån t¹i .Thùc hiÖn ph©n phèi qua c¸c quü phóc lîi x· héi nh»m gi¶m bít chªnh lÖch vÒ ®iÒu kiÖn t¸i s¶n xuÊt søc lao ®éng trªn mét sè nhu cÇu c¬ b¶n thiÕt yÕu cña c¸c thµnh viªn x· héi .B¶o ®¶m chØ cã ng­êi nghÌp t­¬ng ®ãi so víi ng­êi giµu ,®êi sèng cña bé phËn nh©n d©n nghÌo ph¶i tõng b­íc ®­îc c¶i thiÖn dÇn lªn .Nhµ n­íc cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ ,®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó cho ng­êi lao ®éng cã c¬ héi t×m kiÕm viÖc lµm ,kÓ c¶ viÖc lµm thuª .Trong khi ph¸t triÓn c¸c thÇnh phÇn kinh tÕ ng­êi lao ®éng cßn ph¶i ®i lµm thuª cho c¸c «ng chñ t­ b¶n trong n­íc vµ n­íc ngoµi th× nhµ n­íc cÇn cã nh÷ng qui ®Þnh luËt ph¸p ,t¨ng c­êng kiÓm tra viÖc thùc hiÖn luËt ph¸p ®Ó quan hÖ thuª m­ín lao ®éng kh«ng mang h×nh thøc quan hÖ chñ tí ,quan hÖ thèng trÞ vµ bÞ trÞ. Nh­ vËy t¨ng tr­ëng kinh tÕ lu«n ®i cïng víi c«ng b»ng x· héi ,thÓ hiÖn ë chç chóng ®Òu cã môc tiªu chung lµ nh»m ph¸t triÓncon ng­êi ph¸t huy nh©n tè con ng­êi .C«ng b»ng x· héi lµ ®Þnh h­íng c¬ b¶n cña chñ nghÜa x· héi .Cßn t¨ng tr­ëng kinh tÕ lµ ph­¬ng tiÖn ®Ó thùc hiÖn chñ nghÜa x· héi ë n­íc ta ,thóc ®Èy ph¸t triÓn vµ tiÕn bé x· héi .V× vËy chóng ta ph¶i thùc hiÖn tèt c¶ ph¸t triÓn kinh tÕ vµ c«ng b»ng x· héi . 2.4. Ph¸t tiÓn v¨n ho¸ gi¸o dôc nh»m t¹o nguån nh©n lùc vµ n©ng cao d©n trÝ,x©y dùng mét nÒn v¨n ho¸ ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc . Tõ thùc tÕ vµ kinh nghiÖm cña c¸c n­íc ph¸t triÓn cho thÊy cÇn ®Çu t­ cho gi¸o dôc .V× gi¸o dôc sÏ t¹o ra nh÷ng ng­êi cã tr×nh ®é ,cã sù hiÓu biÕt ,cã Ých cho x· héi .Mét ®Êt n­íc muèn ph¸t triÓn th× ®Êt n­íc ®ã ph¶i cã nh÷ng ng­êi cã tri thøc ,tr×nh ®é nhËn thøc cao ,cã kh¶ n¨ng tiÕp thu nh÷ng thµnh t­ô v¨n minh cña nh©n lo¹i .Mét n­íc cã tr×nh ®é gi¸o dôc cao sÏ cã nhiÒu c¬ héi ph¸t triÓn ,sÏ cã nhiÒu ph¸t minh míi phôc vô cho sù ph¸t triÓn cña ®Êt n­íc ®ã .V× vËy chóng ta ph¶i quan t©m ®Õn gi¸o dôc ,®Çu t­ cho gi¸o dôc ë møc cao h¬n .Gi¸o dôc cÇn ph¸t triÓn c©n ®èi gi÷a c¸c cÊp häc vµ c¸c tr×nh ®é,t¹o c¬ héi thô h­ëng gi¸o dôc b×nh ®¼ng cho mäi ng­êi ®Ó con em nhµ nghÌo cã ®iÒu kiÖn ®Õn tr­êng .Tõ ®ã hä cã thÓ tham gia vµo qu¸ tr×nh ph¸t triÓn vµ ®­îc h­ëng nh÷ng thµnh qu¶ ph¸t triÓn cña ®Êt nø¬c.Bªn c¹nh gi¸o dôc ,trong qóa tr×nh ph¸t triÓn chóng ta ph¶i kÕt hîp sù chän läc tinh hoa cña v¨n minh nh©n lo¹i víi sù gi÷ g×n nh÷ng yÕu tè tinh tuý cña v¨n ho¸ d©n téc ,x©y dùng nh÷ng nh©n tè v¨n ho¸ x· héi chñ nghÜa . 2.5. Ph¸t triÓn kinh tÕ “më” NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn theo h­íng hoµ nhËp vµo thÞ tr­êng khu vùc vµ thÕ giíi.C¸ch m¹ng khoa häc _c«ng nghÖ cµng ph¸t triÓn cµng lµm cho lùc l­îng s¶n xuÊt ph¸t triÓn ®¹t tr×nh ®é x· héi ho¸ cao ,dÉn ®Õn qu¸ tr×nh khu vùc ho¸ ,quèc tÕ ho¸ nÒn kinh tÕ ngµy cµng më réng .Do vËy ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng chØ dùa trªn c¬ së ®iÒu kiÖn trong n­íc mµ cßn tÝnh ®Õn quan hÖ kinh tÕ quèc tÕ ,®Õn xu h­íng quèc tÕ ho¸ ®êi sèng kinh tÕ .NÒn kinh tÕ thÞ tr­êng cña mçi quèc gia muèn ph¸t triÓn thuËn lîi kh«ng thÓ kh«ng g¾n víi thÞ tr­êng thÕ giíi .C¸ch m¹ng khoa häc _c«ng nghÖ hiÖn ®¹i ®· lµm cho sè l­îng ,chÊt l­îng ,chñng lo¹i hµng ho¸ tiªu dïng cho s¶n xuÊt vµ tiªu dïng c¸ nh©n ngµy cµng phong phó ,®a d¹ng .Mµ bÊt cø mét n­íc nµo dï lµ n­íc ph¸t triÓn nhÊt còng kh«ng thÓ s¶n xuÊt tÊt c¶ c¸c lo¹i hµng ho¸ .V× vËy mçi n­ícph¶i tuú theo lîi thÕ cña m×nh ,lùa chän nh÷ng mÆt hµng s¶n xuÊt cã hiÖu qu¶ vµ c¹nh tranh ®­îc trªn thÞ tr­êng thÕ giíi .S¶n xuÊt hµng ho¸ ë n­íc ta chØ cã thÓ ph¸t triÓn m¹nh mÏ nÕu thu hót cã hiÖu qu¶ nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi vµ nh÷ng tiÕn bé c«ng nghÖ kü thuËt hiÖn ®¹i cña thÕ giíi ®Ó khai th¸c nh÷ng tiÒm n¨ng cßn rÊt lín trong nÒn kinh tÕ .Muèn vËy con ®­êng ®óng ®¾n lµ ph¸t triÓn kinh tÕ “ më” :h­íng m¹nh vÒ xuÊt khÈu ,®ång thêi thay thÕ nhËp khÈu cã hiÖh qu¶ . III .1.Thùc tr¹ng kinh tÕ thÞ tr­êng ë tr×nh ®é kÐm ph¸t triÓn . ThÓ hiÖn ë tr×nh ®é ph¸t triÓn cña s¶n xuÊt hµng ho¸ thÊp do ph©n c«ng lao ®éng kÐm ph¸t triÓn .80%d©n c­ sèng ë n«ng th«n,71%lùc l­îng lao ®éng lµm trong n«ng nghiÖp vµ do ®ã ,c¬ cÊu kinh tÕ l¹c hËu vµ chuyÓn dÞch chËm ,nhÊt lµ c¬ cÊu kinh tÕ n«ng nghiÖp :s¶n xuÊt l­¬ng thùc vÉn lµ ngµnh chÝnh chiÕm ®¹i bé phËn ®Êt canh t¸c ,tû suÊt hµng ho¸ l­¬ng thùc thÊp ,ch¨n nu«i ch­a trë thµnh ngµnh chÝnh ..Tù do kinh doanh vµ c¹nh tranh theo ph¸p luËt _hai thÕ m¹nh cña c¬ chÕ thÞ tr­êng ,ch­a ®­îc qu¸n triÖt ®Çy ®ñ vµ thùc thi h÷u hiÖu trªn thÞ tr­êng .ThÞ trõ¬ng d©n téc thèng nhÊt ®ang trong qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ch­a ®ång bé ,thÓ chÕ thÞ tr­êng ch­a t¹o m«i tr­êng æn ®Þnh vµ an toµn cho s¶n xuÊt _kinh doanh ,®Æc biÖt lµ thÓ chÕ tµi chÝnh ,tÝn dông ,tiÒn tÖ .Cã nhiÒu chñ thÓ s¶n xuÊt kinh doanh thuéc nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo thÞ tr­êng .NhiÒu kiÓu s¶n xuÊt hµng ho¸ cïng tån t¹i ®an xen nhau ,trong ®ã s¶n xuÊt hµng ho¸ nhá cßn phæ biÕn .Qu¸ tr×nh chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ mang nÆng tÝnh chÊt tù cung tù cÊp lªn kinh tÕ hµng ho¸ diÔn ra ®ång thêi víi qu¸ tr×nh chuyÓn tõ nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch ho¸ tËp trung quan liªu bao cÊp sang kinh tÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña nhµ n­íc .Sù h×nh thµnh thÞ tr­êng trong n­íc g¾n víi viÖc më réng thÞ tr­êng ngoµi n­íc,víi viÖc më réng quan hÖ kinh tÕ ®ãi ngo¹i ,víi viÖc më cöa,héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc trong ®iÒu kiÖn tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ _x· héi cña ta thÊp h¬n nhiÒu so víi n­íc kinh tÕ ph¸t triÓn .V× thÕ ®©y lµ thêi c¬ th¸ch thøc lín ®èi víi c¸c nhµ s¶n xuÊt hµng ho¸.Qu¶ lý nhµ n­íc vÒ kinh tÕ ,x· héi cßn yÕu kÐm “hÖ thèng ph¸p luËt ,c¬ chÕ ,chÝnh s¸ch ch­a ®ång bé vµ nhÊt qu¸n ,thùc hiÖn ch­a nghiªm .C«ng t¸c tµi chÝnh ng©n hµng,gi¸ c¶ ,..cßn nhiÒu yÐu kÐm ,thñ tôc hµnh chÝnh ..®æi míi cßn chËm.Th­¬ng nghiÖp nhµ n­íc bá trèng mét sè trËn ®Þa quan träng ,ch­a ph¸t huy tèt vai trß chñ ®¹o trªn thÞ tr­êng .Qu¶n lý xuÊt nhËp khÈu cßn nhiÒu s¬ hë ,tiªu cùc .ChÕ ®é ph©n phèi thu nhËp cßn nhiÒu bÊt hîp lý .Ngoµi ra cßn ®­îc thÓ hiÖn ë sù ph©n c«ng lao déng ch­a ph¸t triÓn ,c¬ së vËt chÊt kü thuËt l¹c hËu ,thÞ tr­êng ch­a h×nh thµnh ®ång bé ,søc c¹nh tranh cña hµng ho¸ cßn yÕu . 2.Môc tiªu phÊn ®Êu §Õn n¨m 2005 lµ h×nh thµnh c¬ b¶n vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa .2010®­a n­íc ta ra khái t×nh tr¹ng mét n­íc nghÌo vµ chËm ph¸t triÓn .2020 h×nh thµnh vÒ c¬ b¶n thÓ chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa 3.Gi¶i ph¸p. Thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn.Coi ®©y lµ ®iÒu kiÖn c¬ së ®Ó thóc ®Èy kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn ,nhê ®ã mµ sö dông cã hiÖu qu¶ søc m¹nh tæng hîp cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ ,huy ®éng nh÷ng tiÒm n¨ng to lín cßn bÞ ph©n t¸n cña x· héi vµo ph¸t triÓn s¶n xuÊt . §Ó thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch nµy :mét mÆt ,ph¶i thÓ chÕ ho¸ c¸c quan ®iÓm cña §¶ng thµnh ph¸p luËt ,chÝnh s¸ch cô thÓ ®Ó kh¼ng ®Þnh :sù ph¸t triÓn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn lµ mét chÝnh s¸ch l©u dµi ,nhÊt qu¸n cña §¶ng ,nhµ n­íc ta ,®Ó t¹o m«i tr­êng ph¸p lý cho c¸c doanh nghiÖp thuéc c¸c thµnh phÇn kinh tÕ yªn t©m ®Çu t­ lµm ¨n l©u dµi ;mÆt kh¸c ph¶i kiªn quʪt trÊn ¸p ,ng¨n chÆn mäi hµnh vi lõa ®¶o ,trèn lËu qua biªn giíi ,lµm hµng gi¶...nh»m b¶o vÖ s¶n xuÊt, kinh doanh b×nh th­êng cña c¸c doanh nhgiÖp. Më réng ph©n c«ng lao ®éng, ph©n bè l¹i lao ®éng vµ d©n c­ trong ph¹m vi c¶ n­íc còng nh­ tõng ®Þa ph­¬ng, tõng vïng theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Muèn khai th¸c mäi nguån lùc cÇn ph¸t triÓn nhiÒu nghµnh nghÒ, sö dông cã hiÖu qu¶ c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt hiÖn cã vµ t¹o viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng. Ph©n c«ng l¹i lao ®éng gi÷a c¸c nghµnh theo h­íng chuyªn m«n ho¸, hîp t¸c ho¸, lao ®éng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô t¨ng tuyÖt ®èi vµ t­¬ng ®èi, lao ®éng n«ng nghiÖp gi¶m tuyÖt ®èi gi÷a lao ®éng vµ tµi nguyªn, b¶o vÖ vµ ph¸t triÓn m«i tr­êng sinh th¸i. Cïng víi më réng ph©n c«ng lao ®éng x· héi trong n­íc, tiÕp tôc më réng ph©n c«ng vµ hîp t¸c lao ®éng quèc tÕ. T¹o lËp vµ ph¸t triÓn ®ång bé c¸c yÕu tè thÞ tr­êng. §©y lµ biÓu hiÖn vµ tiÒn ®Ò quan träng nhÊt ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng. ThÞ tr­êng lµ s¶n phÈm tÊt yÕu cña s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸. S¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸ cµng ph¸t triÓn th× thÞ tr­êng cµng më réng. S¶n xuÊt, l­u th«ng hµng ho¸ quyÕt ®Þnh thÞ tr­êng, song thÞ tr­êng còng t¸c ®éng trë l¹i thóc ®Èy s¶n xuÊt vµ l­u th«ng hµng ho¸ ®Ó më réng thÞ tr­êng vµ t¹o lËp ®ång bé c¸c yÕu tè thÞ tr­êng cÇn t«n träng quÒn tù chñ s¶n xuÊt, kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp, b¶o ®¶m sù c¹nh tranh b×nh ®¼ng gi÷a c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ; x©y dùng thÞ tr­êng x· héi thèng nhÊt vµ th«ng suèt c¶ n­íc; ph¸t triÓn m¹nh thÞ tr­êng hµng ho¸ vµ dÞch vô, trªn c¬ së t×m hiÓu nhu cÇu mµ t¨ng quy m«, chñng lo¹i, n©ng cao chÊt l­îng, t¨ng søc c¹nh tranh cña hµng tiªu dïng vµ dÞch vô ®Ó tho¶ m·n nhu cÇu trong n­íc vµ më réng kim ngh¹ch xuÊt khÈu. §Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸ hiÖn ®¹i ho¸ ®Ó t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng, h¹ gi¸ thµnh s¶n phÈm t¹o ®iÒu kiÖn gi¶m gi¸ c¶ hµng ho¸, t¨ng thu nhËp, t¨ng søc mua, lµm cho dung l­îng thÞ tr­êng, nhÊt lµ thÞ tr­êng n«ng th«n t¨ng lªn. H×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c thÞ tr­êng søc lao ®éng, vèn, tiÒn tÖ, chøng kho¸n. §Ó c¸c thÞ tr­êng nµy ph¸t triÓn cÇn triÖt ®Ó xo¸ bá bao cÊp, thùc hiÖn nguyªn t¾c: tù do ho¸ gi¸ c¶, tiÒn tÖ ho¸ tiÒn l­¬ng; më réng c¸c lo¹i thÞ tr­êng, thùc hiÖn giao l­u hµng ho¸ th«ng suèt trong c¶ n­íc, lµnh m¹nh ho¸ thÞ tr­êng, kh¾c phôc t×nh tr¹ng kinh tÕ ngÇm, kiÓm so¸t vµ xö lý nghiªm minh c¸c vi ph¹m thÞ tr­êng. §Èy m¹nh c¸ch m¹ng khoa häc- c«ng nghÖ, nh»m ph¸t triÓn kinh tÕ theo h­íng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸. Trong kinh tÕ thÞ tr­êng c¸c doanh nghiÖp chØ cã thÓ ®øng v÷ng trong c¹nh tranh nÕu th­êng xuyªn tæ chøc l¹i s¶n xuÊt , ®æ míi thiÕt bÞ, c«ng nghÖ nh»m t¨ng n¨ng suÊt lao ®éng ®Ó h¹ thÊp chi phÝ s¶n xuÊt, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm . Gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ, hoµn thiÖn hÖ thèng ph¸p luËt ®æi míi c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh, tiÒn tÖ, gi¸ c¶. §ã lµ nh÷ng nh©n tè quan träng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng, ®Ó c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh trong vµ ngoµi n­íc yªn t©m ®Çu t­. Gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ lµ gi÷ v÷ng sù l·nh ®¹o cña §¶ng víi sù nghiÖp ®æi míi, t¨ng c­êng vai trß qu¶n lÝ cña nhµ n­íc, vai trß lµm chñ cña nh©n d©n. Nhµ n­íc cÇn h¹n chÕ can thiÖp trùc tiÕp vµo s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp mµ tËp trung lµm tèt c¸c chøc n¨ng t¹o m«i trõ¬ng, h­íng dÉn, hç trî nh÷ng yÕu tè cÇn thiÕt ®Ó c¸c doanh nghiÖp ph¸t triÓn. Nhµ n­íc cÇn t¨ng c­êng qu¶n lÝ vµ kiÓm so¸t. Nhµ n­íc ph¶i æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m«: chèng l¹i khñng ho¶ng, thÊt nghiÖp, söa ch÷a vµ kh¾c phôc nh÷ng khuyÕt tËt cña thÞ tr­êng, ph©n phèi vµ ph©n phèi l¹i thu nhËp quèc d©n, x©y dùng hÖ thèng ph¸p luËt ®Ó t¹o m«i tr­êng ph¸p lÝ cho c¸c chñ thÓ kinh tÕ ho¹t ®éng. Nhµ n­íc t«n träng tÝnh kh¸ch quan cña kinh tÕ thÞ tr­êng, ph¸t huy nh÷ng mÆt tÝch cùc h¹n chÕ vµ kh¾c phôc nh÷ng mÆt tiªu cùc. §µo t¹o ®éi ngò qu¶n lÝ kinh tÕ vµ c¸c nhµ kinh doanh giái, phï hîp víi yªu cÇu cña kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­êng x· héi chñ nghÜa. Chóng ta cÇn ®Èy m¹nh ®µo t¹o vµ ®µo t¹o l¹i ®éi ngò c¸n bé qu¶n lÝ kinh tÕ , kinh doanh cho phï hîp víi môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ trong thêi k× míi. CÇn båi d­ìng ®·i ngé ®óng ®¾n víi ®é ngò c¸n bé nh»m n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô, b¶n lÜnh qu¶n lÝ, kinh doanh cña hä. Më réng quan hÖ kinh tÕ ®èi ngo¹i ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng. Trong xu thÕ quèc tÕ ho¸ ®íi sèng kinh tÕ, mäi quèc gia muèn thóc ®Èy kinh tÕ thÞ tr­êng ph¸t triÓn ph¶i hoµ nhËp nÒn kinh tÕ trong n­íc víi nÒn kinh tÕ thÕ giíi. Muèn vËy ph¶i ®a d¹ng ho¸ h×nh thøc, ®a ph­¬ng ho¸ ®èi t¸c; ph¶i qu¸n triÖt nguyªn t¾c ®«i bªn cïng cã lîi, kh«ng can thiÖp vµo c«ng viÖc néi bé cña nhau vµ kh«ng ph©n biÖt chÕ ®é chÝnh trÞ x· héi. KÕt luËn  Qua t×m hiÓu vÒ kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam em ®· biÕt v× sao n­íc ta l¹i ph¶i lùa chän ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng vµ kinh tÕ thÞ tr­êng lµ lùc chän ®óng ®¾n vµ cÇn thiÕt cho c«ng cuéc x©y dùng chñ nghÜa x· héi. Khi chóng ta chuyÓn sang chÕ ®é míi x· héi chñ nghÜa tõ mét n­íc kinh tÕ cßn l¹c hËu vµ nÒn kinh tÕ cßn kÐm ph¸t triÓn v× vËy ®Ó x©y dùng thµnh c«ng chñ nghÜa x· héi chóng ta ph¶i t×m ra con ®­êng ®óng ®¾n t¹o c¬ së v÷ng ch¾c x©y dùng thµnh c«ng chñ nghÜa x· héi. V× thÕ chóng ta ph¶i ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng. §Ó kinh tÕ thÞ tr­êng kh«ng ®i chÖch h­íng t­ b¶n chñ nghÜa. Chóng ta ph¶i ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa. Kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa vËn hµnh trªn c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lÝ vÜ m« cña nhµ n­íc. Trong kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta cã ®Æc ®iÓm kh¸c víi kinh tÕ thÞ tr­êng cña c¸c n­íc kh¸c. Trong kinh tÕ thÞ tr­êng ë n­íc ta t¨ng tr­ëng kinh tÕ g¾n liÒn víi sù tiÕn bé vµ c«ng b»ng x· héi. §ã lµ x©y dùng mét x· héi d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, d©n chñ, v¨n minh. §ång thêi ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt, x©y dùng c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt cho chñ nghÜa x· héi vµ hoµn thiÖn quan hÖ s¶n xuÊt trªn c¶ ba mÆt: së h÷u, tæ chøc, ph©n phèi. Chóng ta còng thÊy ®­îc ph­¬ng h­íng vµ gi¶i ph¸p cña §¶ng vµ nhµ n­íc ®Ò ra trong nh÷ng n¨m tíi ®Ó ®­a kinh tÕ thÞ tr­êng ngµy cµng ph¸t triÓn, ®­a n­íc ta ph¸t triÓn æn ®Þnh bÒn v÷ng. Mét sè tµi liÖu tham kh¶o 1.Ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa TS. Vò V¨n Phóc. 2.VÒ nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë n­íc ta GS.PTS Lª H÷u NghÜa 3. Kinh tÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam GS.PTS Chu V¨n CÊp 4. Kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa T¹p chÝ Kinh tÕ thÞ tr­êng T« X©n D©n- Hoµng Xu©n NghÜa 5.T×m hiÓu vµ x¸c ®Þnh nh÷ng ®Æc tr­ng cña nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa ë ViÖt Nam T¹p chÝ Kinh tÕ vµ ph¸t triÓn GS.TS Hoµng §¹t 6. N©ng cao vai trß cña thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc T¹p chÝ Ho¹t ®éng khoa häc TS NguyÔn Minh Kh¶i 7. HiÓu thÕ nµo lµ kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng x· héi chñ nghÜa T¹p chÝ kinh tÕ ph¸t triÓn PGS.TS Mai Ngäc C­êng Môc lôc Lêi më ®Çu 1 I. Kh¸i niÖm kinh tÕ thÞ tr­êng 2 II. Sù cÇn thiÕt kh¸ch quan ph¸t triÓn kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN 2 III. Nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN ë ViÖt Nam 4 1. Kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN lµ sù kÕt hîp gi÷a c¸i chung vµ c¸i ®Æc tr­ng 4 1.1. Kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN ë ViÖt Nam mang nh÷ng ®Æc tÝnh chung cña kinh tÕ thÞ tr­êng 4 1.2. Kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN nh»m môc ®Ých ph¸t triÓn lùc l­îng s¶n xuÊt, x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho CNXH vµo hoµn thiÖn quan hÖ s¶n xuÊt trªn c¶ 3 mÆt: së h÷u, tæ chøc, ph©n phèi 6 1.3. Kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN ë ViÖt Nam lµ mét m« h×nh tæng qu¸t cña n­íc ta trong thêi kú qu¸ ®é 7 2. Kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN dùa trªn 9 2.1. Kinh tÕ thÞ tr­êng ®Þnh h­íng XHCN dùa trªn nhiÒu quan hÖ së h÷u vÒ t­ liÖu s¶n xuÊt trªn c¬ së ®ã thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n­íc gi÷ vai trß chñ ®¹o 9 2.2. Cã nhiÒu h×nh thøc ph©n phèi 10 2.3. T¨ng tr­ëng kinh tÕ g¾n víi c«ng b»ng x· héi 11 2.4. Ph¸t triÓn v¨n ho¸ gi¸o dôc nh»m t¹o nguån nh©n lùc vµ n©ng cao d©n trÝ, x©y dùng nÒn v¨n ho¸ ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc 13 2.5. Ph¸t triÓn kinh tÕ "më" 14 IV. 1. Thùc tr¹ng kinh tÕ thÞ tr­êng vµ tr×nh ®é kÐm ph¸t triÓn 14 2. Môc tiªu phÊn ®Êu 15 3. Gi¶i ph¸p 15 KÕt luËn 18