Một số vấn đề huy động vốn trong nước cho sự nghiệp công nghiệp hoá - Hiện đại hoá ở Việt Nam hiện nay

vô vµ th­¬ng nghiÖp. Nguån vèn trong n­íc tiÕp tôc t¨ng c¶ vÒ tèc ®é tuyÖt ®èi vµ tèc ®é t­¬ng ®èi trong GDP tõ 10,1% n¨m 1991 lªn tíi 19% n¨m 1995, sau ®ã æn ®Þnh ë møc 16-17% GDP vµ lµ ®éng lùc chñ yÕu gia t¨ng tæng nguån vèn ®Çu t­ toµn x· héi mµ kÕt qu¶ cu¶ nã lµ sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ. Tæng s¶n phÈm trong n­íc thêi kú 1991- 1995 t¨ng lªn víi tèc ®é 8,5% trong ®ã n«ng nghiÖp vµ thuû s¶n t¨ng 4,4% , c«ng nghiÖp vµ dÞch vô t¨ng 13,2%, dÞch vô t¨ng 8,6%. Trong t­¬ng lai cÇn tiÕn hµnh lµm th«ng tho¸ng thÞ tr­êng vèn, tÝch cùc h×nh thµnh thÞ tr­êng chøng kho¸n ®Ó ®Çu t­. Nguån vèn trong d©n c­ cßn rÊt bÐ, vèn nhµn rçi trong d©n c­ kh«ng huy ®éng ®­îc, theo kÕt qu¶ ®IÒu tra møc sèng gÇn ®©y cña uû ban nhµ n­íc vµ tæng côc thèng kª cho thÊy sè tiÒn cña ng­êi d©n ®­îc tÝch luü d­íi nhiÒu h×nh thøc. V× vËy viÖc b¸n tÝn phiÕu víi l·i xuÊt thÝch hîp ®ang thu hót nhanh nguån vèn nhµn rçi trong d©n c­. Vµ gÇn ®©y chÝnh phñ cho phÐp thµnh lËp quü tÝn dông nh©n nh©n, còng nh­ ng©n hµng dµnh cho ng­êi nghÌo ®Ó hç trî cho c¸c doanh nghiÖp cßn nhiÒu khã kh¨n. 3.2/ Huy ®éng vèn trong n­íc víi vÊn ®Ò ph¸t triÓn kinh tÕ. Trong n¨m n¨m 1991- 1995 vèn ®Çu t­ x· héi kho¶ng 18 tû USD, trong ®ã ®ã ®Çu t­ nhµ n­íc chiÕm kho¶ng 43%. §Çu t­ cña khu vùc t­ nh©n chiÕm khoang 1/3 tæng sè vèn ®Çu t­.Tæng møc tiÕt kiÖm mµ c¸c tæ chøc huy ®éng d­îc t¨ng tõ 5300 tû ®ång n¨m 1990 lªn trªn 24000 tû ®ång, chiÕm 35,5% tæng ®Çu t­ x· héi . Sang kÕ ho¹ch 1996- 2000 l­îng vèn dù b¸o cÇn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kho¶ng 41- 43 tû USD trong ®ã th× 50% tõ nguån vèn trong n­íc. PhÇn vèn ®Çu t­ tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc dù kiÕn chØ chiÕm 12,6%, do ®ã ph¶i ®Èy m¹nh viÖc huy ®éng nguån vèn nhµn rçi trong d©n c­, khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ c¸c doanh nghiÖp kh¸c tù bá vèn ra ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh. Tr­íc yªu cÇu míi, vÊn ®Ò huy ®éng vµ sö dông vèn vÉn ®ang gÆp nhiÒu khã kh¨n phøc t¹p cÇn ph¶i kh¾c phôc. Ng©n s¸ch nhµ n­íc lu«n ë trong t×nh tr¹ng c¨ng th¼ng, kh«ng thÓ ®¸p øng ®ñ cho nhu cÇu ®Çu t­ ph¸t triÓn. §Çu t­ cña nhµ n­íc bÞ ph©n t¸n do ph¶i ®¸p øng nhiÒu nhiÖm vô, c¸c nguån thu tõ thuÕ, c¸c kho¶n lÖ phÝ, dÞch vô c«ng céng cßn nhiÒu thÊt tho¸t vµ l·ng phÝ. Sè vèn huy ®éng ®­îc th«ng qua tÝn dông chñ yÕu lµ vèn vay ng¾n h¹n kh«ng ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ®Çu t­ ph¸t triÓn vµ chuyÓn ®æi c¬ cÊu s¶n xuÊt. Vèn ®Çu t­ trùc tiÕp tõ khu vùc t­ nh©n h·y cßn chiÕm tû lÖ nhá tËp trung chñ yÕu (80%) vµo c¸c lÜnh vùc th­¬ng m¹i dÞch vô, phôc vô tiªu dïng. Mét bé phËn kh«ng nhá nguån vèn huy ®éng ë trong n­íc cßn ®ang n»m ë ng©n hµng th­¬ng m¹i ®ang bÞ ø ®äng kh«ng trë thµnh nguån vèn ®Çu t­ ®­îc. Theo c¸c ý kiÕn dù b¸o th× kho¶ng 50- 70 ngh×n tû ®ång cña nh©n d©n ®ang cÊt gi÷ d­íi d¹ng tiÒn mÆt, ngo¹I tÖ, tµI s¶n cã gi¸ trÞ cao…Ch­a chuyÓn ®­îc thµnh nguån vèn ®Çu t­ vµ kinh doanh. Kho¶n tiÒn kiÒu hèi hµng n¨m göi vÒ n­íc kho¶ng tõ 0,6- 1 tû USD ch­a ®­îc khai th¸c vµ sö dông hîp lý. Nguyªn nh©n cña c¸c yÕu kÐm trªn lµ do: - Tr×nh ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cña n­íc ta vÉn cßn thÊp, møc ®é tiÒn tÖ ho¸ nÒn kinh tÕ vµ c¸c quan hÖ tµi chÝnh tiÒn tÖ míi ë giai ®o¹n ®Çu cña sù ph¸t triÓn, møc ®é ph©n t¸n ë trong n­íc võa nhá võa ph©n t¸n. - C¬ cÊu s¶n xuÊt nãi chung kÐm hiÖu qu¶, sau h¬n 10 n¨m ®æi míi cÇu vÒ nh÷ng s¶n phÈm truyÒn thèng gÇn nh­ ®· b·o hoµ cÇn ph¶i thay b»ng nh÷ng s¶n phÈm míi cã chÊt l­îng vµ h×nh thøc cao h¬n. - ChÝnh s¸ch qu¶n lý vÜ m« ch­a hoµn thiÖn vµ ®ång bé, ch­a khuyÕn khÝch mäi ng­êi bá vèn ra më réng s¶n xuÊt, m«i tr­êng ®Çu t­ ch­a æn ®Þnh cßn nhiÒu rñi ro cho c¸c nhµ ®©ï t­. Kh¶ n¨ng kinh doanh sinh lîi cao h¬n l·i tr¶ ng©n hµng cña nhiÒu doanh nghiÖp cßn h¹n chÕ. §iÒu ®ã còng kÐo theo c¸c ng©n hµng còng gÆp rñi ro khi cho vay, khã thu håi vèn, ph¶i sö dông thÕ chÊp nh­ mét c«ng cô chñ yÕu. §©y chÝnh lµ yÕu tè h¹n chÕ ph©n bæ cã hiÖu qu¶ nguån vèn §Ó huy ®éng nguån vèn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ th× chóng ta nªn ¸p dông mét sè biÖn ph¸p sau: - §Èy m¹nh thu hót vèn trùc tiÕp tõ d©n c­ vµ doanh nghiÖp, thóc ®Èy ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc ®Çu t­. ñng hé chñ tr­¬ng cña nhµ n­íc ®ang dù th¶o vÒ c¬ chÕ” §æi quyÒn sö dông ®Êt lÊy c«ng tr×nh”. BiÖn ph¸p cã thÓ lµ nhµ n­íc giao quyÒn sö dông ®Êt (cã thêi h¹n) cho chñ ®Çu t­ ®Ó lÊy c«ng tr×nh do chñ ®Çu t­ x©y dùng theo yªu cÇu cña nhµ n­íc. - Cñng cè c¸c ng©n hµng th­¬ng m¹i vµ tÝn dông theo h­íng b¶o ®¶m môc tiªu an toµn vèn cho göi tiÕt kiÖm. Më thªm c¸c ®iÓm göi thuËn lîi cho ng­êi göi vµ rót tiÒn linh ho¹t khi xö lý c¸c møc thêi h¹n - Qu¸n triÖt chñ tr­¬ng cña §¶ng nguån vèn trong n­íc lµ quyÕt ®Þnh cuèi cïng víi viÖc tÝch cùc tranh thñ c¸c nguån vèn bªn ngoµi, nh©n d©n ta gãp tiÒn cña vµ sÏ tiÕp tôc bá tiÒn cña ®Ó x©y dùng ®Êt n­íc nhanh chãng thiÕt lËp c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch thÝch hîp ®ång bé ho¸ c¸c thñ tôc hµnh chÝnh vµ c¸c gi¶i ph¸p vi m« ®Ó lËp m«i tr­êng ®Çu t­ lµnh m¹nh, an toµn, hiÖu qu¶. 3.3/ Huy ®éng vèn trong n­íc víi c¸c vÊn ®Ò x· héi. Trong 5 n¨m (1991- 1995) vèn ®Çu t­ thùc hiÖn toµn x· héi lµ 193,537 tû ®ång ( tÝnh theo gi¸ hiÖn hµnh) t­¬ng ®­¬ng 18,6 tû USD. Trong ®ã vèn ®Çu t­ trong n­íc lµ 137,305 tû ®ång chiÕm 29%. Vèn ®Çu t­ trong n­íc thuéc khu vùc nhµ n­íc lµ: 70.011 tû ®ång ( bao gåm vèn ng©n s¸ch, tÝn dông nhµ n­íc, doanh nghiÖp nhµ n­íc ®Çu t­ ), chiÕm 31,6%, b×nh qu©n hµng n¨m t¨ng 16%. Khu vùc ngoµI nhµ n­íc ®· ®Çu t­ 67,294 tû ®ång chiÕm 37,7% so víi vèn ®Çu t­ trong n­íc. Trong 3 n¨m (1996- 1998) tæng møc vèn ®Çu t­ toµn x· héi thùc hiÖn lµ253,614 tû ®ång t­¬ng ®­¬ng kho¶ng 20- 21 tû USD. So víi môc tiªu toµn x· héi cña kÕ ho¹ch 5 n¨m 1996- 2000 lµ 41- 42 tû USD th× 3 n¨m1996- 1998 ®· thùc hiÖn ®­îc kho¶ng 40- 50%. Nguån vèn ®Çu t­ huy ®éng toµn x· héi ngµy cµng t¨ng so víi GDP. Naawm 1989 chØ ®¹t 8-9% GDP, th× ®Õn n¨m 1991 ®¹t 15,22%, n¨m 1993 ®¹t 21%, n¨m 1995 ®¹t 26,3%, n¨m 1996 ®¹t 26,9% , nawm 1997 ®¹t 27,5% vµ n¨m 1998 ®¹t28,2%. Nguån vèn ®Çu t­ toµn x· héi ngµy cµng ®a d¹ng ho¸, h×nh thøc huy ®éng ®­îc huy ®éng qua nhiÒu kªnh nh­ vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc, ph¸t hµnh tr¸I phiÕu c«ng tr×nh. HiÖn nay h×nh thøc cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc ®Ó t¸i ®Çu t­ hoÆc ®Çu t­ x©y dùng míi ®ang ®­îc më réng. H×nh thøc doanh nghiÖp tù vay vèn cña n­íc ngoµo ®Ó ®Çu t­ cã sù b¶o l·nh cña nhµ n­íc còng ®· ®­îc më réng vµ hoµn thiÖn dÇn. Nh÷ng n¨m gÇn ®ay ®· triÓn khai nhiÒu dù ¸n ®Çu t­ theo h×nh thøc BOT ( x©y dùng- chuyÓn giao- kinh doanh), BTO ( x©y dùng – kinh doanh- chuyÓn giao). §èi t­îng sö dông vèn ®Çu t­ ®· cã sù thay ®æi c¨n b¶n, theo h­íng xo¸ bá dÇn bao cÊp. Vèn ®Çu t­ tõ nguån ngoµi quèc doanh cos tèc ®é t¨ng tr­ëng râ rÖt vµ ngµy cµng chiÕm tû träng quan träng trong tæng vèn ®Çu t­ toµn x· héi. Nguån vèn nµy chñi yÕu tËp trung trong lÜnh vùc th­¬ng m¹i, dÞch vô, nhµ ®Êt, kh¸ch s¹n nhµ hµng... Vèn ®Çu t­ thùc hiÖn toµn x· héi 1996- 1998 Nguån vèn huy ®éng 1996 1997 1998 1996- 1998 Tû ®ång % Tû ®ång % Tû ®ång % Tû ®ång % Tæng vèn ®Çu t­. Vèn nhµ n­íc Vèn ngoµi QD Vèn d©n c­ Vèn FDI HÖ sè icor 778,14 30614 21773 15600 26400 - 100 39,4 28,0 20,1 33,9 3,04 90800 38000 22000 14743 30800 - 100 41,9 24,2 16,2 33,9 3,49 85000 39000 20000 13500 26000 - 100 45,9 23,5 15,9 30,6 3,6 253614 107614 63733 43843 83200 - 100 42,43 25,19 17,28 32,80 - §Ó ®¶m b¶o ®Çu t­ ®óng ®Þnh h­íng, phï hîp víi quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña vïng, l·nh thæ, n©ng cao sö dông vèn tÝn dông ®Çu t­ ­u ®·i, cÇn ®æi míi c¬ chÕ qu¶n lý vµ chÝnh s¸ch ®Çu t­ theo ch­¬ng tr×nh dù ¸n. TÊt c¶ c¸c c«ng tr×nh dù ¸n ®Òu ph¶i t©n thñ mét c¸ch nghiªm ngÆt c¸c tr×nh tù ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n. 4/ Kinh nghiÖm cña mét sè n­íc vÒ huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc. Nguån vèn lu«n lµ mét vÊn ®Ò ®Æt ra hµng ®Çu cho mäi nÒn kinh tÕ c«ng nghiÖp ho¸. Tuy nhiªn do lîi thÕ cña mçi mét quèc gia lµ kh¸c nhau vµ do sù kh¸c nhau vÒ lîi thÕ so s¸nh nªn con ®­êng ®Ó kiÕn t¹o nguån vèn s¶n xuÊt lµ hÕt søc ®a d¹ng. 4.1/ Kinh nghiÖm cña NhËt B¶n. NhËt b¶n lµ mét c­êng quèc kinh tÕ ë Ch©u ¸ víi c¸ch t¹o nguån vèn cho ph¸t triÓn kinh tÕ kh¸c víi nhiÒu n­íc kh¸c. Nh÷ng n¨m cuèi thÕ kû XIX d­íi thêi Minh TrÞ, NhËt cßn lµ mét n­íc rÊt nghÌo, nÒn kinh tÕ míi ®i vµo c«ng cuéc c¶i c¸ch. §Ó cã kho¶n tÝch luü vèn ®Çu t­ ban ®Çu cho c«ng cuéc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. NhËt ®· dùa vµo c¬ cÊu chÝnh quyÒn rÊt m¹nh céng víi thu thuÕ rÊt lín tõ nh©n d©n. Th«ng qua biÖn ph¸p nµy NhËt ®· huy ®éng ®­îc nguån vèn rÊt lín cho ph¸t triÓn kinh tÕ C¸c nhµ kinh tÕ ®· tæng kÕt vµ ®­a ra c¸c nh©n tè t¸c ®éng ®Õn sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ vµ tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cña NhËt lµ: - Sù gia t¨ng nguån vèn nhanh chãng, ®a d¹ng ho¸ c¬ cÊu s¶n xuÊt, ®Èy m¹nh c«ng t¸c nghiªn cøu vµ øng dông khoa häc kü thuËt vµo trong s¶n xuÊt, t¨ng c­êng ®iÒu tiÕt vµ vai trß cña chÝnh phñ trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, më réng thÞ tr­êng. B­íc ®µu b­íc vµo thêi kú c«ng nghiÖp ho¸ NhËt ®· cã tû lÖ tÝch luü vèn hµng n¨m lµ 21,8% ®Õn n¨m 1968 lµ 29,2% lín h¬n hai lÇn so víi Mü vµ gÇn b»ng 2 lÇn cña Anh. N¨m 1959 GDP cña NhËt b»ng 81% cña §øc nh­ng tæng ®Çu t­ vµo t­ b¶n cè ®Þnh cña NhËt ®· v­ît §øc. NhËt duy tr× ®­îc møc tÝch luü cao lµ nhê møc l­¬ng thÊp trong khi n¨ng xuÊt lao ®éng th× rÊt cao vµ cã xu h­íng ngµy cµng t¨ng nhanh. Huy ®éng ®­îc khèi l­îng lín nguån vèn tõ ng­êi d©n vµo trong kinh doanh, chi phÝ cho quan sù thÊp, chi phÝ sö dông nguån vèn thÊp vµ khèng chÕ ®­îc møc chi tiªu c«ng céng ë møc thÊp. 4.2/ Kinh nghiÖm cña Hµn Quèc. Kinh tÕ Hµn Quèc b¾t ®Çu cÊt c¸ch tõ thËp kû 60, kÓ tõ kÕ ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi 5 n¨m lÇn thø nhÊt ra ®êi n¨m 1962, nÒn kinh tÕ ®· duy tr× ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ nhanh. B×nh qu©n tèc ®é t¨ng GDP hµng n¨m lµ 9% cao h¬n rÊt nhiÒu so tèc ®é t¨ng b×nh qu©n cña thÕ giíi. Trong cïng thêi gian c«ng nghiÖp, nhÊt lµ c«ng nghiÖp chÕ biÕn cã tèc ®é t¨ng trªn 20% n¨m, dÞch vô t¨ng trªn 14%/ n¨m. Tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ nhanh ®· gióp cho Hµn Quèc gi¶i quyÕt ®­îc nhiÒu vÊn ®Ò nh­ gi¶m thÊt nghiÖp, gi¶m tû lÖ nghÌo ®ãi, gi¶m møc chªnh lÖch vÒ thu nhËp gi÷a n«ng th«n vµ thµnh thÞ. Tµi trî cho c¸c nhu cÇu ®Çu t­ tr­íc t×nh h×nh kinh tÕ trong n­íc kÐm phÊt triÓn, nguån tÝch luü tõ néi bé Ýt, nguån tµi trî bªn ngoµi gi¶m sót chÝnh phñ ®· khuyÕn khÝch ®Çu t­ lµm t¨ng viÖc sö dông nguyªn liÖu trong c«ng nghiÖp, khuyÕn khÝch ®Çu t­ n­íc ngoµi, khuyÕn khÝch du nhËp c«ng nghÖ kü thuËt míi. Sö dông c«ng cô thuÕ vµ t¨ng c­êng tiÕt kiÖm cña chÝnh phñ, sö dông c«ng cô thuÕ nh­ mét c«ng cô kÝch thÝch ®Çu t­, t¨ng c­êng sö dông chÝnh s¸ch l·i suÊt thÊp, chÝnh phñ ®­a ra c¸c ®iÒu kiÖn ®Ó hoµn l¹i vèn vµ tr¶ l·i cho c¸c nhµ ®Çu t­. §Ó tËp trung vèn cho ph¸t triÓn c¸c ngµnh mòi nhän. 4.3/ Kinh nghiÖm ë Anh. Häc thuyÕt M¸c ®· nhËn ®Þnh lµ sù tÝch luü t­ b¶n nguyªn thuû nhÊt thiÕt ph¶i diÔn ra tr­íc khi cã sù ph¸t triÓn kinh tÕ. C¬ së thùc tiÔn cña häc thuyÕt nµy b¾t nguån tõ thùc tiÔn kinh nghiÖm ph¸t triÓn kinh tÕ cña n­íc Anh, n¬i mµ bu«n b¸n, bãc lét thuéc ®Þa vµ mét sè h×nh thøc kh¸c ®· t¹o cho n­íc Anh cã ®­îc nguån vèn tÝch luü khæng lå. §Õn cuèi thÕ kû XIIX nguån vèn tÝch luü cña n­íc Anh biÕn thµnh t­ b¶n ®Çu t­ vµo c«ng nghiÖp. Tõ thùc tiÔn ®ã cho thÊy, tr­íc c¸ch m¹ng c«ng nghiÖp n­íc Anh ®· tr¶i qua chñ nghÜa t­ b¶n th­¬ng m¹i hµng thÕ kû. Nh­ vËy th× con ®­êng vµ gi¶i ph¸p c¬ b¶n ®Ó t¹o dùng vèn ®Çu t­ vµo c«ng nghiÖp ho¸ vµ ph¸t triÓn kinh tÕ lµ ph¸t triÓn m¹nh tù do th­¬ng m¹i nh»m t¹o ra tõ tÝch luü néi bé nÒn kinh tÕ kÕt hîp víi sù c­íp bãc tõ c¸c n­íc thuéc ®Þa. 4.4/ Nh÷ng bµi häc vËn dông vµo ViÖt nam. Kinh nghiÖm huy ®éng vèn tõ c¸c n­íc rÊt ®a d¹ng kh«ng theo mét khu«n mÉu ®Þnh tr­íc nµo. §iÓm chung cã thÓ rót ra lµ c¸c n­íc thµnh c«ng trong chÝnh s¸ch nµy ®Òu t©n thñ nh÷ng quy luËt kinh tÕ c¬ b¶n, tËn dông tèi ®a c¸c lîi thÕ so s¸nh cña n­íc m×nh vµ tÝnh ®Õn mét c¸ch cÆn kÏ ®IÒu kiÖn tù nhiªn, ®Þa lý, c¸c nguån lùc tù nhiªn còng nh­ c¸c phong tôc tËp qu¸n, t©m lý ng­êi d©n, ®Æc ®IÓm riªng cña d©n téc m×nh. Tuy nhiªn cã nh÷ng ®iÓm riªng ®¸ng chó ý cña tõng n­íc ®­îc nghiªn cøu cã thÓ mang l¹i nhiÒu lîi Ých cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ë n­íc ta. Kinh nghiÖm ë mét sè n­íc cßn cho thÊy quü ®Çu t­ cßn lµ mét ®Þnh chÕ tµi chÝnh trung gian t­¬ng ®èi thÝch hîp ®Ó huy ®éng vµ sö dông nguån vèn lín. §©y lµ mét m« h×nh kinh tÕ bæ Ých cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ ë ViÖt nam v× vËy chóng ta ph¶i tiÕn hµnh c«ng t¸c nghiªn cøu nã mét c¸ch tØ mû xem c¸i g× cã thÓ vËn dông ®­îc vµ c¸i g× kh«ng ¸p dông ®­îc. Nã gãp phÇn vµo gi¶i quyÕt bµi to¸n khã vÒ huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc, tÝch luü trong n­íc chØ ®­îc c¶i thiÖn nhê chÝnh s¸ch l·i suÊt mµ cßn nhê tiÕt kiÖm chi tiªu cña chÝnh phñ. ViÖc h¹n chÕ phÇn chi tiªu nµy gãp phÇn tÝch cùc trë l¹i víi vÊn ®Ò huy ®éng vèn trong n­íc. Mét chÝnh phñ gän nhÑ víi nh÷ng nguyªn t¸c chi tiªu mét c¸ch hîp lý cã ý nghi· thùc sù ®èi víi tÝch luü cho néi bé nÒn kinh tÕ quèc d©n. phÇn 2 Thùc tr¹ng cña viÖc huy ®éng vèn trong n­íc cña viÖt nam trong thêi gian võa qua. 1 /Tthùc tr¹ng cña viÖc huy ®éng vèn trong n­íc. 1.1. T×nh h×nh chung NÒn kinh tÕ n­íc ta míi b­íc ra khái cuéc chiÕn tranh trªn m×nh cßn mang ®Çy th­¬ng tÝch, khñng ho¶ng trÇm träng. V× thÕ nÒn kinh tÕ n­íc ta mang nÆng tÝnh tËp trung , quan liªu, bao cÊp cho nªn ch­a t¹o ra ®éng lùc kinh doanh ph¸t triÓn. ChÝnh Phñ tiÕn hµnh ®æi tiÒn theo tû lÖ 10 ®ång tiÒn cò lÊy mét ®ång tiÒn míi, mçi ng­êi d©n chØ ®­îc ®æi ë mét møc ®é giíi h¹n, nÕu v­ît qua giíi h¹n th× bÞ gi÷ l¹i ë ng©n hµng mét thêi gian kh¸ dµi sau ®ã míi ®­îc rót ra. B»ng viÖc ®æi tiÒn sÏ hy väng sím c¶i thiÖn ®­îc c¸n c©n tiÒn tÖ trong nÒn kinh tÕ. Tuy nhiªn biÖn ph¸p nµy chØ c¾t gi¶m ®­îc l­îng tiÒn tÝch tr÷ ngoµi sæ s¸ch cña c¸c doanh nghiÖp trong khu vùc kinh tÕ quèc doanh cßn trong khu vùc t­ nh©n vµ trong nh©n d©n kÕt qu¶ thu ®­îc rÊt h¹n chÕ v× phÇn lín tiÒn tån t¹i d­íi d¹ng vµng vµ ®« la Mü. Sau khi tiÕn hµnh ®æi tiÒn mÆt th× c¸c doanh nghiÖp quèc doanh gµn nh­ bÞ tª liÖt, g©y nªn t×nh tr¹ng thiÕu tiÒn mÆt nghiªm träng. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy buéc ChÝnh phñ ph¶i ph¸t hµnh tiÒn ®Ó duy tr× sù ho¹t ®éng cho c¸c doanh nghiÖp quèc doanh vµ v× vËy lµm t¨ng thªm møc ®é l¹m ph¸t. Trong khi ®ã: C«ng suÊt sö dông thùc tÕ m¸y mãc thiÕt bÞ thÊp, chØ ®¹t 30%, riªng ngµnh c¬ khÝ ®¹t 20% c«ng suÊt thiÕt kÕ. Chi phÝ n¨ng l­îng ®Ó lµm ra mét s¶n phÈm cao h¬n so víi tiªu chuÈn tiªn tiÕn cña thÕ giíi tõ 1,5- 2 lÇn. ChÊt l­îng s¶n phÈm thÊp, so víi tiªu chuÈn xuÊt khÈu chØ ®¹t 15%. S¶n phÈm s¶n xuÊt ra kh«ng ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng quèc tÕ T×nh tr¹ng thua lç cña c¸c xÝ nghiÖp kh¸ phæ biÕn, gÇn 30% trong sè 1695 xÝ nghiÖp quèc doanh trung ­¬ng vµ 40% trong sè 10389 xÝ nghiÖp quèc doanh ®Þa ph­¬ng ho¹t ®éng bÞ lç vèn. Nguyªn nh©n cña viÖc sö dông nguån vèn kÐm hiÖu qu¶ lµ do qu¶n lý vµ sö dông vèn theo c¬ chÕ quan niªu bao cÊp, thÓ hiÖn: - L·ng phÝ vèn do bao cÊp vµ bao cÊp tÝn dông thÓ hiÖn: +Tû träng vèn ®Çu t­ cho thiÕt bÞ qu¸ thÊp, c«ng nghÖ l¹c hËu vµ kh«ng ®ång bé. + Chi phÝ qu¸ lín, 1 ®ång vèn bá ra chØ cã 0,54 ®ång chuyÓn thµnh tµi s¶n cè ®Þnh. §Çu t­ trµn lan thiÕu träng ®iÓm, kh«ng tÝnh to¸n râ hiÖu qu¶ ®Çu t­. Cßn nguyªn nh©n kh¸c quan lµ do c¸c nguån vèn vay vµ c¸c kho¶n viÖn trî, ta kh«ng cã toµn quyÒn lùa chän vµ quyÕt ®Þnh c¸c dù ¸n cã hiÖu qu¶, thËm trÝ nhiÒu tr­êng hîp ph¶i nhËn c¸c thiÕt bÞ l¹c hËu. Nguån vèn trong n­íc trong thêi gian qua cßn nhiÒu h¹n chÕ, mét phµn lµ do tÝch luü néi bé lµ ch­a lín, nh­ng nguyªn nh©n quan träng lµ ch­a cã c¸c chÝnh s¸ch thÝch hîp ®Ó khuyÕn khÝch ®Çu t­ cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ, trong ®ã cã kinh tÕ t­ nh©n vµ kinh tÕ hé gia ®×nh. 1.2/ Sau c¶ c¸ch kinh tÕ (tõ 1996- 1999). ChÝnh s¸ch ®æi míi nh»m ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ hµng ho¸ nhiÒu thµnh phÇn vËn hµnh theo c¬ chÕ thÞ tr­êng cã sù qu¶n lý cña Nhµ n­íc ®· b­íc ®Çu kh¬i ®Ëy nh÷ng tiÒm n¨ng, ®éng lùc to lín cßn tiÒm tµng trong d©n c­. Tuy nhiªn, kÕt qu¶ quan träng nã còng cßn cã nhiÒu h¹n chÕ vµ thaaps xa so víi tiÒm n¨ng vµ kh¶ n¨ng khaio th¸c cña n­íc ta, còng nh­ ch­a t­¬ng xøng víi c«ng cuéc ®æi míi ë n­íc ta ®ang trong giai ®o¹n thùc hiÖn qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ nÒn kinh tÕ. Trong qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ nã ®ßi hái ph¶i ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ víi tèc ®é cao, æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng, ®ång thêi ph¶i chuyÓn ®æi c¬ cÊu kinh tÕ mét c¸ch m¹nh mÏ theo h­íng c¸c n­íc c«ng nghiÖp ph¸t triÓn. Bªn c¹nh nguån vån n­íc ngoµi, nguån vèn trong n­íc phaior ®­îc huy ®éng mét c¸ch tèi ®a, ®¶m b¶o vai trß cã ý nghÜa to lín cho c«ng cuéc c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc . Nh×n vµo b¶ng c¬ cÊu tèc ®é nguån vèn trong n­íc ta thÊy c¬ cÊu vèn trong n­íc t¨ng dÇn qua c¸c n¨m, cßn vèn ngoµi quèc doanh vµ c¸c vèn kh¸c th× gi¶m dÇn c¶ vÒ tû träng vµ tèc ®é. Qua ®ã cho ta thÊy ®­îc tÇm quan träng cña vèn ®Çu t­ trong n­íc ngµy cµng quan träng vµ quyÕt ®Þnh mäi ho¹t ®éng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt vµ kinh tÕ. Giai ®o¹n 1991- 1997 c¸c chÝnh s¸ch vÒ ®Çu t­ ®· thùc sù ph¸t huy t¸c dông thu hót mäi tÇng líp d©n c­ vµ mäi thµnh phÇn kinh tÕ tham gia vµo ho¹t ®éng ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt kinh doanh b»ng tÊt c¶ c¸c nguån lùc cña m×nh, nhiÒu ng­êi ®· bá c¶ phÇn cña c¶i tÝch luü vµo ®Çu t­ ph¸t triÓn s¶n xuÊt. Tæng céng trong 7 n¨m tõ n¨m 1991- 1997 c¶ n­íc ®· huy ®éng ®­îc 386 ngh×n tû ®ång ( tÝnh theo mÆt b»ng gi¸ c¶ n¨m 1995) t­¬ng ®­¬ng víi kho¶ng 35 tû ®« la. Trong ®ã vèn b×nh qu©n trong n­íc chiÕm trung b×nh tõ 52- 53%. N¨m 1998 tæng vèn ®Çu t­ ph¸t triÓn ®¹t 9200 tû ®ång, kÕ ho¹ch n¨m 1999 lµ 120.000 tû ®ång. Muèn ®¹t ®­îc kÕ ho¹ch ®· ®Ò ra th× nhµ n­íc nªn Ên ®Þnh møc l·i suÊt cao ®Ó hÊp d·n ng­êi göi. Trªn thùc tÕ viÖc ¸p dông biÖn ph¸p nµy b­íc ®Çu ®· mang l¹i mét sè kÕt qu¶ kh¶ quan ®Æc biÖt lµ sè ng­êi göi tiÕt kiÖm ngµy cµng gia t¨ng c¶ vÒ quy m« vµ khèi l­îng. 2/ HiÖu qu¶ sö dông nguån vèn trong n­íc trong thêi gian qua . 2.1/ Trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp. Sù t¨ng tr­ëng cña nÒn kinh tÕ cã ®­îc nh­ trªn lµ do hÇu hÕt c¸c ngµnh vµ c¸c lÜnh vùc kinh tÕ chñ yÕu ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh tùu râ nÐt vµ t­¬ng ®èi ®ång bé. N«ng nghiÖp lµ mét trong nh÷ng ngµnh ®¹t ®­îc thµnh tùu nhÊt trong nh÷ng n¨m ®æi míi nÒn kinh tÕ nãi chung vµ trong nh÷ng n¨m 1991- 1997 nãi riªng. Sù ph¸t triÓn cña ngµnh n«ng nghiÖp lµ t­¬ng ®èi æn ®Þnh vµ v÷ng ch¾c ®Æc biÖt lµ ngµnh s¶n xuÊt l­¬ng thùc. Møc ®é huy ®éng vµ sö dông vèn n«ng nghiÖp h·y cßn phô thuéc vµo c¸c chÝnh s¸ch cña Nhµ n­íc ®èi víi n«ng nghiÖp. Khu vùc n«ng nghiÖp lµ khu vùc Ýt chÞu ¶nh h­ëng cña cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ Ch©u ¸ nªn s¶n xuÊt gia t¨ng, quy m« gia t¨ng ®ång ®Òu qua c¸c n¨m. Nguyªn nh©n chñ yÕu lµm cho ngµnh n«ng nghiÖp tiÕp tôc gia t¨ng lµ do c¸c chÝnh s¸ch cña ChÝnh phñ khuyÕn khÝch ph¸t triÓn n«ng nghiÖp nªn s¶n l­¬ng thùc t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m nh­ sau: N¨m 1995 ®¹t 27,4 triÖu tÊn, n¨m 1996 ®¹t 29,2 triÖu tÊn, n¨m 1997 ®¹t 30,6 triÖu tÊn, n¨m 1998 ®¹t 31,5 triÖu tÊn ­íc ®Õn n¨m 1999 ®¹t 33,8 triÖu tÊn. 2.2/ Trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ®· dÇn thÝch øng víi c¬ chÕ qu¶n lý míi vµ ®ang ®i vµo thÕ ph¸t triÓn æn ®Þnh. Sù ph¸t triÓn gi÷a c¸c ngµnh c¸c khu vùc vµ c¸c lo¹i s¶n phÈm c«ng nghiÖp tuy ë møc ®é kh¸c nhau nh­ng nh×n chung xu h­íng t¨ng t­¬ng ®èi râ nÐt. C«ng nghiÖp ngoµi quèc doanh tuy cã chËm ph¸t triÓn h¬n do chËm thÝch øng víi c¬ chÕ qu¶n lý míi vµ ph¶i kh¾c phôc sù tan vì cña c«ng nghiÖp tËp thÓ nh­ng ®Õn nay vÉn ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng kh¸ cao. Sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp trong nh÷ng n¨m qua b¾t nguån tõ sù ®Çu t­ lín vµ cã kÕ ho¹ch cña nhµ n­íc cña nhiÒu n¨m tr­íc ®©y cho mét sè ngµnh c«ng nghiÖp quan träng nh­: DÇu khÝ, ®iÖn, xi m¨ng. ViÖc ®Èy m¹nh khai th¸c dÇu th« vµ n©ng cao hiÖu suÊt sö dông cña c¸c nhµ m¸y lín nh­ xi m¨ng BØm s¬n, xi m¨ng Hoµng Th¹ch, thuû ®iÖn TrÞ An, Hoµ B×nh. 2.3/ Trong lÜnh vùc dÞch vô. Më réng nhiÒu ho¹t ®éng dÞch vô trong n«ng th«n nhÊt lµ ho¹t ®éng cung øng vËt t­ kü thuËt, dÞch vô tiªu thô s¶n phÈm, dÞch vô tµi chÝnh tÝn dông, dÞch vô du lÞch, dÞch vô y tÕ, gi¸o dôc…§· ®¹t ®­îc møc t¨ng tr­ëng cao qua c¸c n¨m lµ do ph¸t triÓn hµng ho¸ vµ dÞch vô ®a d¹ng phong phó, l­u th«ng l¹i th«ng tho¸ng nªn quan hÖ gi÷a cung vµ cÇu vÒ hµng ho¸ dÞch vô ngµy cµng ®­îc c¶i thiÖn dÇn æn ®Þnh gi¸ c¶ do cuéc khñng ho¶ng tµi chÝnh tiÒn tÖ g©y ra. 2.4/ C¸c chÝnh s¸ch ®­îc sö dông ®Î huy ®éng nguån vèn trong n­íc thêi gian qua. XuÊt ph¸t tõ chiÕn l­îc ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Õn n¨m 2000 víi träng t©m cua ®æi míi nÒn kinh tÕ lµ c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ quèc d©n, nhu cÇu vÒ vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn cña toµn x· héi thêi kú 1996- 2000 sÏ vµo kho¶ng 45- 50 tû USD. §Ó nh×n nhËn vµ ®¸nh gi¸ viÖc sö dông c¸c c«ng cô vÜ m« nãi chung vµ c¸c c«ng cô cña chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ nãi riªng cÇn ph¶i d­¹ vµo c¸c môc tiªu chñ chèt mµ c¸c c«ng cô vµ chÝnh s¸ch nh»m ®¹t tíi. Trong thêi gan qua nhµ n­íc ta ®· sö dông mét sè chÝnh s¸ch sau: ChÝnh s¸ch huy ®éng tiÕt kiÖm: +¶nh h­ëng cña c«ng cô l·i suÊt ®Õn tiÕt kiÖm: Khi l·i suÊt tiÒn göi cña hé gia ®×nh t¨ng lªn ®iÒu nµy sÏ lµm cho nhu cÇu vÒ tiÕt kiÖm gi¶m ®i. §iÒu nµy tr¸i ng­îc víi lý thuyÕt kinh tÕ lµ khi l·i xuÊt tiÒn göi t¨ng lªn th× chi phÝ c¬ héi cña viÖc gi÷ tiÒn t¨ng nh­ng nã l¹i ph¶n ¸nh ®óng thùc tÕ ë viÖt nam trong thêi gian qua. Nh­ vËy cã thÓ nãi trong mÊy n¨m qua tû lÖ tiÕt kiÖm cña n­íc ta t¨ng nhanh nhê chñ yÕu vµo tèc ®é t¨ng tr­ëng cao cña nÒn kinh tÕ vµ c¶ sù æn ®Þnh cña nÒn kinh tÕ vµ phÇn nµo vµo chÝnh chÝnh s¸ch l·i suÊt thùc d­¬ng hîp lý cña Nhµ n­íc ta. MÆc dï tiÕt kiÖm t¨ng nhanh nh­ng nã vÉn kh«ng ®ñ kh¶ n¨ng cung cÊp ®ñ nguån vèn cho ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt. + Gi¸ c¶ t¸c ®éng ®Õn tiÕt kiÖm. VÒ mÆt lý thuyÕt khi gi¸ c¶ t¨ng th× tiÕt kiÖm sÏ gi¶m, th× viÖc æn ®Þnh gi¸ c¶ vµ kiÒm chÕ l¹m ph¸t cã t¸c ®éng to lín ®Õn kh¶ n¨ng huy ®éng nguån vèn néi ®Þa. + T¸c ®éng cña b¶n th©n cÇu vÒ ®Çu t­ tíi tiÕt kiÖm. - C¸c biÖn ph¸p kÝch thÝch ®Çu t­. + Quan hÖ gi÷a c«ng cô l·i suÊt vµ ®Çu t­: Th«ng th­êng c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, th­êng vay vèn tõ thÞ tr­êng vèn ®Ó mua hµng ho¸ ®Çu t­, l·i suÊt cho c¸c kho¶n vay ®ã cµng cao, th× lîi nhuËn dù kiÕn cña doanh nghiÖp thu ®­îc tõ c¸c kho¶n vay ®ã cµng gi¶m. + Quan hÖ gi÷a thu nhËp vµ ®Çu t­: Khi t¨ng nhu cÇu vÒ ®Çu t­ th× thu nhËp còng sÏ t¨ng lªn. + Hµm x¸c ®Þnh ®Çu t­ t­ nh©n: §Çu t­ t­ nh©n ®­îc tÝnh b»ng hiÖu sè cña tæng ®Çu t­ vµ ®Çu t­ Nhµ n­íc. + ¶nh h­ëng cña c«ng cô tû gi¸: Tû gi¸ ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn c¸n c©n th­¬ng m¹i. VÒ lý thuyÕt khi ®ång tiÒn trong n­íc mÊt gi¸ t­¬ng ®èi so víi tiÒn n­íc ngoµi th× xuÊt khÈu cã lîi vµ ng­îc l¹i. ChÝnh s¸ch kh¬i th«ng, chuyÓn tiÒn tiÕt kiÖm thµnh ®Çu t­. + Tù ®Çu t­: Ng­êi tiÕt kiÖm ®ång thêi lµ chñ ®Çu t­ hoÆc cã quan hÖ g¾n bã, th©n thuéc víi chñ ®Çu t­. ViÖc tiÕt kiÖm chuyÓn thµnh ®Çu t­ theo kªnh nµy chñ yÕu do t¸c ®éng cña cÇu kÐo, cÇu vÒ ®Çu t­ gia t¨ng sÏ kÝch thÝch ng­êi ®Çu t­ gia t¨ng tiÕt kiÖm, hoÆc t×m c¸ch huy ®éng vèn ®Çu t­ cña b¹n bÌ , gia ®×nh ®Ó ®Çu t­ s¶n xuÊt. + Qua ng©n s¸ch: Lµ mét kªnh hÕt søc quan träng ®èi víi nÒn kinh tÕ chuyÓn ®æi, lµ mét bé phËn trong toµn bé kÕ ho¹ch ®Çu t­, nã cã vÞ trÝ hµng ®Çu trong viÖc t¹o ra m«i tr­êng ®Çu t­ thuËn lîi nh»m thóc ®Èy qu¸ tr×nh ®Çu t­ vèn vµo ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña mäi thµnh phÇn kinh tÕ theo ®óng ®Þnh h­íng vµ quy ho¹ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi. + §Çu t­ qua hÖ thènh tµi chÝnh: C¸c ho¹t ®éng chñ yÕu cña nã nh­ ph¸t hµnh tr¸i phiÕu, cæ phÇn. KÕt luËn. Trong nh÷ng n¨m võa qua sù chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ diÔn ra cßn chËm ch¹p nhÊt lµ c¬ cÊu vïng kinh tÕ. §Ó kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy trong thêi gian qua §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· vµ ®ang xóc tiÕn c¸c kÕ ho¹ch thóc ®Èy t¨ng tr­ëng kinh tÕ, gi¶ quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi nãi chung vµ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ nãi riªng, trªn c¬ së ph¸t huy tiÒm n¨ng vµ lîi thÕ so s¸nh cña c¸c ngµnh c¸c thµnh phÇn kinh tÕ vµ c¸c vïng kinh tÕ. ViÖt nam còng ®· ph¸t ®éng chuyÓn dÇn nÒn kinh tÕ sang thêi kú ph¸t triÓn míi- Thêi kú nÒn kinh tÕ b­íc sang giai ®o¹n c«ng nghiÖp ho¸- hiÖn ®¹i ho¸ theo tinh thÇn nghÞ quyÕt héi nghÞ ®¹i héi ®¹i biÓu toµn quèc gi÷a nhiÖm kú §¶ng céng s¶n ViÖt nam th¸ng 1-1994. §©y còng lµ mét nguån lùc vµ m«i tr­êng trong hµnh trang kinh tÕ viÖt nam tiÕn vµo thÕ kû 21. V× thÕ trong nh÷ng n¨m tíi ®©y, c¬ chÕ qu¶n lý kinh tÕ sÏ tiÕp tôc hoµn thiÖn theo h­íng ®ång bé c¸c yÕu tè cña thÞ tr­êng nh­: ThÞ tr­êng hµng ho¸, thÞ tr­êng lao ®éng, thÞ tr­êng nhµ cöa, thÞ tr­êng chøng kho¸n…§ång thêi hoµn thiÖn chÝnh s¸ch kinh tÕ, ®æi míi m¹nh mÏ c«ng t¸c kÕ ho¹ch ho¸, ®æi míi c¸c chÝnh s¸ch tµi chÝnh tiÒn tÖ, gi¸ c¶ vµ n©ng cao h¬n n÷a n¨ng lùc vµ hiÖu qu¶ qu¶n lý kinh tÕ cña nhµ n­íc. ViÖc t¹o ra c¬ chÕ nh­ vËy sÏ t¹o m«i tr­êng thuËn lîi ®Ó tiÕp tôc më réng qu¸ tr×nh d©n chñ ho¸ nÒn kinh tÕ, gi¶i phãng søc s¶n xuÊt, khuyÕn khÝch c¸c thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn. V× vËy, chiÕn l­îc huy ®éng vµ sö dông vèn ®Çu t­ cho trung h¹n vµ dµi h¹n còng ®ang ®­îc khÈn tr­¬ng so¹n th¶o . Theo dù kiÕn ban ®Çu chØ riªng vèn ®Çu t­ cho 5 n¨m 1996- 2000 ®· t¨ng lªn 41- 42 tû USD gÊp 2,2 lÇn tæng møc ®Çu t­ trong giai ®o¹n 1991- 1995. Trong ®ã n¨m 1996 lµ 6,0 tû USD, n¨m 1997 lµ7,0 tû USD, n¨m1998 lµ 8,25 tû USD , n¨m 1999 lµ 9,25- 9,75 tû USD , n¨m 2000 dù ®o¸n lµ 10,5- 11 tû USD. Trong tæng sè vèn ®Çu t­ ®ã th× 50% ®­îc lÊy tõ nguån vèn trong n­íc cßn l¹i lµ nguån vèn ngoµi n­íc, so víi nhu cÇu ph¸t triÓn vèn ®Çu t­ th× sè vèn trªn cßn h¹n hÑp, do vËy h­íng sö dông vèn trong thêi gian tíi: ChÝnh phñ sÏ tËp trung vµo lÜnh vùc mµ t­ nh©n kh«ng lµm ®­îc, ®Æc biÖt lµ c¸c h¹ng môc ®Çu t­ cho x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vµ ph¸t triÓn nguån nh©n lùc. §Çu t­ c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh trùc tiÕp chñ yÕu lµ c¸c ho¹t ®éng cña c¸c doanh nghiÖp. Vèn ®Çu t­ trong 5 n¨m 1996- 2000 sÏ ®­îc tËp trung víi møc ®é t­¬ng ®èi lín vµo ba vïng kinh tÕ träng ®iÓm: B¾c- Trung- Nam. Nh»m t¹o ra c¸c ®éng lùc thóc ®Èy sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ chung cña ®Êt n­íc, ®ång thêi ®Æc biÖt coi träng nhiÖm vô ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi miÒn nói vµ dµnh mét phÇn lín ®Ó gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò bøc xóc cña vïng kinh tÕ kh¸c. Trong mçi vïng mçi ®Þa ph­¬ng còng sÏ ®Çu t­ cho cc¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm nh»m t¹o ra c¸c cùc t¨ng tr­ëng kinh tÕ cho c¸c vïng, tõng ®Þa ph­¬ng. Nh÷ng khã kh¨n vÒ x©y dùng kinh tÕ x©y dùng c¬ së h¹ tÇng vµ dÞch vô, n©ng cao tr×nh ®é c«ng nghÖ s¶n xuÊt cã thÓ kh¾c phôc nhanh c¸c h¹n chÕ nÕu cã ®ñ vèn ®Çu t­. ë n­íc ta hiÖn nay ®ang gÆp ph¶i mét sè khã kh¨n trong c«ng t¸c huy ®éng nguån vèn trong n­íc. Trong nh÷ng n¨m tr­íc ®©y nguån vèn cho x©y dùng c¬ b¶n ®­îc lÊy tõ nguån ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ mét phÇn khÊu hao c¬ b¶n ®Ó l¹i cho c¸c doanh nghiÖp, c¸c nguån vèn kh¸c hÇu nh­ kh«ng ®¸ng kÓ. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y viÖc huy ®éng nguån vèn cho x©y dùng c¬ b¶n kh«ng ph¶i chØ cã nhµ n­íc ®Çu t­ mµ nã ®­îc huy ®éng tõ nhiÒu nguån vèn kh¸c nhau. §©y lµ sù chuyÓn biÕn næi bËt trong t¹o nguån vèn. Tuy nhiªn, theo tÝnh to¸n s¬ bé th× vèn ®Çu t­ trong n­íc míi chØ chiÕm trªn 20% GDP. NÕu so víi mét sè n­íc NICs th× tû lÖ ®Çu t­ nµy lµ rÊt thÊp. HiÖn nay còng nh­ mét vµi n¨m tíi viÖc huy ®éng vèn ®Çu t­ cao h¬n so víi giai ®o¹n hiÖn nay lµ rÊt khã kh¨n v× nguån tÝch luü ë trong n­íc cßn nhá bÐ, n¨ng suÊt lao ®éng x· héi thÊp. Nguån vèn ®Çu t­ tõ bªn ngoµi còng gÆp nh÷ng khã kh¨n v× hÇu hÕt c¸c n­íc ®ang ®Çu t­ vµo ViÖt nam l¹i lµ nh÷ng n­íc ®ang cã chiÕn l­îc thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. MÆt kh¸c, viÖc tranh giµnh nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi trªn thÕ giíi gÆp rÊt nhiÒu vÊn ®Ò vÒ c¹nh tranh. ViÖt nam tuy lµ mét m«i tr­êng míi nh­ng kh«ng ph¶i lµ thËt hÊp dÉn v× c¬ së h¹ tÇng cßn thÊp kÐm , l¹m ph¸t vÉn cßn ë møc cao, c¬ chÕ chÝnh s¸ch ch­a hoµn chØnh. Sau n÷a vèn n­íc ngoµi chØ cã thÓ huy ®éng d­îc khi vèn trong n­íc t¨ng. Qua ®ã chóng ta thÊy ®­îc viÖc huy ®éng vèn trong n­íc bÒn v÷ng, vay vèn bªn ngoµi khã kh¨n. Chóng ta cÇn thÊy ®­îc mét sè lîi Ých sau: Huy ®éng vèn trong n­íc lµ tiÒn ®Ò vËt chÊt cho viÖc vay vèn n­íc ngoµi, thÓ hiÖn søc m¹nh cña nÒn kinh tÕ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn ®¶m b¶o kh¶ n¨ng thanh to¸n bÒn v÷ng trong quan hÖ tÝn dông ®èi víi c¸c n­íc, lµ ®éng lùc thóc ®Èy c¸c n­íc ®Çu t­ mµ kh«ng sî mÊt vèn. BiÖn ph¸p h÷u hiÖu nhÊt cho viÖc qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh l­u th«ng tiÒn tÖ, æn ®Þnh søc mua cña ®ång tiÒn, kiÒm chÕ vµ ®Èy lïi l¹m ph¸t d­íi 10% lµ kh¶ n¨ng cã thÓ thùc hiÖn ®­îc. C¬ së ®Ó Nhµ n­íc ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi vµ c©n ®èi vèn vay trong n­íc vµ vèn vay n­íc ngoµi, b¶o ®¶m sù æn ®Þnh nÒn tµi chÝnh quèc gia. Sù t¨ng tr­ëng nguån vèn néi lùc lµ ph¸o ®µi chèng ®ì nh÷ng rñi ro cña nÒn kinh tÕ vµ khñng ho¶ng tµi chÝnh trong n­íc nh­ mét sè nø¬c trong khu vùc. Huy ®éng vèn b»ng l·i xuÊt cao lµ ®éng lùc thóc ®Èy ng­êi cã tiÒn tiÕt kiÖm, chi tiªu, mua s¾m x©y dùng ch­a cÇn thiÕt dµnh tiÒn göi vµo nhµ n­íc ®Ó sinh lêi nh­ mét ho¹t ®éng dßng ch¶y theo thêi gian tù nguyÖn ®­a tiÒn ®Õn göi nhµ n­íc mµ kh«ng ph¶i b¨n kho¨n lo sî. Muèn huy ®éng ®­îc nhiÒu ph¶i cã l·i suÊt cao tøc lµ “ ®Çu vµo cao” dÉn ®Õn “®Çu ra cao” ®ã lµ nguyªn t¾c trong kinh doanh tiÒn tÖ. Tuy nhiªn ®ã chØ lµ bÒ næi cßn bÒ s©u còng cÇn ph¶i suy ngÉm mét c¸ch nghiªm tóc lµ l·i suÊt cã cao nh­ng nhµ n­íc tËp trung vµ tÝch tô ®­îc vèn , gi¶m dÇn vèn ®i vay n­íc ngoµi, nh©n d©n t¨ng thªm thu nhËp lµ c¸i gèc ®Ó huy dÓ huy ®éng kh«ng ngõng t¨ng lªn lµm cho n­íc m¹nh d©n giµu Nguån vèn huy ®éng trong n­íc ngµy cµng t¨ng, tû lÖ vay n­íc ngoµi gi¶m ®i mét c¸ch hîp lý, lµ biÖn ph¸p tiÕt kiÖm ngo¹i tÖ cho n­íc nhµ. PhÇn 3 ®Þnh h­íng vµ gi¶i ph¸p huy ®éng vèn trong n­íc ë viÖt nam trong thêi gian tíi. 1/ Môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ trong thêi gian tíi. §Êt n­íc ta ®ang thùc hiÖn môc tiªu t¨ng tr­ëng kinh tÕ trong thêi gian tíi lµ: t¨ng tr­ëng kinh tÕ víi tèc ®é cao, t¹o ra nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm cho ng­êi lao ®éng, æn ®Þnh vµ c¶i thiÖn ®êi sèng nh©n d©n, gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi... Trong ®ã môc tiªu quan träng nhÊt lµ ph¶i thùc hiÖn ®­îc môc tiªu kinh tÕ x· héi giai ®o¹n 1996- 2000. Víi nhÞp ®é t¨ng tr­ëng GDP b×nh qu©n hµng n¨m lµ tõ 9- 10%/ n¨m, vµ GDP b×nh qu©n trªn ®Çu ng­êi hµng n¨m t¨ng gÊp ®«i so víi nh÷ng n¨m 90. §Ó ®¹t ®­îc ®IÒu ®ã th× ®ßi hái Nhµ n­íc ta ph¶i ®Çu t­ mét l­îng vèn t­¬ng øng lµ 42,0 tû USD. §Ó cã nguån vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn trªn th× mét mÆt chóng ta ph¶i huy ®éng mét c¸ch tèi ®a c¸c nguån lùc trong n­íc hiÖn cã. Mét mÆt ph¶i huy ®éng c¸c nguån vèn tõ bªn ngoµi cña c¸c tæ chøc chÝnh phñ vµ phi ChÝnh phñ. Tuy nhiªn, nguån vèn quan träng nhÊt vÉn lµ nguån vèn trong n­íc, nã mang tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh nh­ c¸c nguån vèn tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc, vèn cña c¸c doanh nghiÖp, vèn cña d©n c­,. §èi víi nguån vèn tõ n­íc ngoµi chóng ta chñ yÕu huy ®éng c¸c nguån vèn chñ yÕu sau: Vèn vµ c«ng nghÖ míi tranh thñ c¸c nguån vèn tÝn dông cña c¸c tæ chøc tµi chÝnh quèc tÕ nh­: IMF, ADB, WB…, c¸c nguån vèn tµi trî mang tÝnh chÊt song ph­¬ng vµ ®a ph­¬ng, vµ nguån vèn ®Çu t­ trùc tiÕp tõ n­íc ngoµi. V× vËy viÖc huy ®éng vèn trong thêi gian tíi ph¶i ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu chñ yÕu sau: TÝnh ®ång bé cña chÝnh s¸ch huy ®éng vèn víi chÝnh s¸ch kinh tÕ vµ chÝnh s¸ch tµi chÝnh ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho nÒn kinh tÕ ph¸t triÓn æn ®Þnh vµ bÒn v÷ng. §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc vµ c«ng cô huy ®éng vèn, nh»m thu hót vµ kh¬i dËy tiÒm n¨ng vÒ vèn ®Ó ®Çu t­ ph¸t triÓn nÒn kinh tÕ, vµ n¨ng cao hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông vèn nh»m b¶o toµn vµ ph¸t triÓn nguån néi lùc. Thùc hiÖn chiÕn l­îc huy ®éng vèn cña §¶ng trong giai ®o¹n hiÖn nay: “Huy ®éng vèn trong n­íc lµ quyÕt ®Þnh, huy ®éng vèn ngoµi n­íc lµ quan träng”, ®ßi hái chóng ta ph¶i xö lý mét c¸ch linh ho¹t c¸c t×nh huèng víi ®IÒu kiÖn cña ®Êt n­íc trong tõng giai ®o¹n ph¸t triÓn Do ®ã Nhµ n­íc ph¶i cã c¬ chÕ , chÝnh s¸ch vµ c¸c gi¶i ph¸p thÝch hîp cho ®Çu t­ ph¸t triÓn ®Êt n­íc. V¨n kiÖn ®ai héi §¶ng lÇn thø VIII ®· chØ ra r»ng ®Õn n¨m 2020 ViÖt nam ph¶i hoµn thµnh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸, ®­a n­íc ta tho¸t khái t×nh tr¹ng ®ãi nghÌo l¹c hËu vµ trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp víi c¸c chØ tiªu cô thÓ nh­ sau: DÞch vô t¨ng hµng n¨m tõ 12- 13%. N«ng nghiÖp t¨ng hµng n¨m tõ 4- 5% vµ g¾n nã víi ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn. C«ng nghiÖp nÆng t¨ng hµng n¨m tõ 14- 15%, chó träng c«ng nghiÖp chÕ biÕn, c«ng nghiÖp s¶n xuÊt hµng tiªu dïng vµ hµng xuÊt khÈu, x©y dùng vµ cã chän läc mét sè ngµnh nh­ dÇu khÝ, xi m¨ng, than, c¬ khÝ, ®iÖn tö Huy ®éng mäi nguån lùc trong n­íc, ®ång thêi thu hót c¸c nguån vèn tõ bªn ngoµi ®Ó ®­a tû lÖ ®Çu t­ ph¸t triÓn x· héi lªn kho¶ng 30% GDP. XuÊt ph¸t tõ kinh nghiÖp cña n­íc ta vµ c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn c¸c nhµ kgoa häc ®· tÝnh to¸n ra r»ng ®Ó ®¹t tèc ®é t¨ng tr­ëng trung b×nh GDP hµng n¨m lµ tõ8- 10% th× tæng møc ®Çu t­ trong n­íc cña viÖt nam ph¶i ®¹t ®­îc tõ møc 20- 35% GDP tõ nay ®Õn n¨m 2020. §Ó ®¹t ®­îc tèc ®é t¨ng tr­ëng kinh tÕ cao nh­ vËy, chóng ta ph¶i ®Èy nhanh qu¸ trinh qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ nÒn kinh tÕ quèc d©n lµm cho nÒn kinh tÕ n­íc ta cã nhiÒu sù ®ét biÕn trong c¬ cÊu GDP, theo h­íng gi¶m dÇn tû träng n«ng nghiÖp t¨ng tû träng cña ngµnh c«ng nghiÖp vµ dÞch vô x· héi. §iÒu nµy nã cµng ®ßi hái nhu cÇu lín vÒ vèn ®Ó n¨ng cao qu¾ tr×nh tÝch tô tËp trung vèn. V× vËy ®Ó cho chiÕn l­îc nµy ®­îc thùc hiÖn mét c¸ch cã hiÖu qu¶ th× nhµ n­íc ta ph¶i tiÕn hµnh: + TiÕp tôc hoµn thiÖn chÝnh s¸ch luËt ph¸p nh»m t¹o ra hµnh lang an toµn cho c¸c chñ ®Çu t­ ho¹t ®éng mét c¸ch h÷u hiÖu. + §Èy nhanh l¹i qu¸ tr×nh cÊu chóc l¹i hÖ thèng c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc + X¸c ®Þnh môc tiªu, h­íng tÝch tô vµ tËp trung c¸c nguån vèn saqo cho thÝch hîp víi t×nh h×nh míi. + H×nh thµnh c¸c tËp ®oµn kinh tÕ m¹nh cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi c¸c tËp ®oµn kinh tÕ kh¸c trªn thÞ tr­êng thÕ giíi nãi chung vµ trªn thÞ tr­êng n­íc ta nãi riªng. + Hoµn thiÖn hÖ thèng ng©n hµng + §a d¹ng ho¸ c¸c ®Þnh chÕ tµi chÝnh + ThiÕt lËp vµ cñng cè c¸c ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt ®Ó thÞ tr­êng chøng kho¸n ra ®êi vµ ho¹t ®éng trªn thÞ tr­êng. + §a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh huy ®éng vèn trong n­íc. + Thùc hiÖn tèt chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch tiÕt kiÖm vµ b¶o vÖ tiÕt kiÖm cña d©n chóng 2/ Nhu cÇu ph¸t triÓn vèn ®Çu t­ trong n­íc ë n­íc ta trong thêi gian tíi ChiÕn l­îc æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi ®Ò ra c¸c môc tiªu t¨ng tæng s¶n phÈm x· héi lªn g¸p hai lÇn vµo n¨m 2000. Kh¸t väng chung cña §¶ng, Nhµ n­íc vµ nhan d©n ta lµ tho¸t khái c¶nh ®ãi nghÌo, ®Ó cã thÓ trong mét thêi gian ng¾n cã thÓ s¸nh vai víi c¸c n­íc kh¸c trong tõng c¶nh ngé víi n­íc ta. TiÕc thay sù phån vinh kh«ng thÓ tù nhiªn mµ cã, nã ®ßi hái ph¶i lao tam, khæ trÝ vµ ®ßi hái nh÷ng ®IÒu kiÖn hÕt søc ngÆt nghÌo. Trong tÊt c¶ c¸c ®IÒu kiÖn t¸c ®éng trùc tiÕp ®Õn sù t¨ng tr­ëng kinh tÕ th× cã 3 ®iÒu kiÖn tiªn quyÕt lµ lao ®éng, vèn vµ c«ng nghÖ. ë n­íc ta nguån lao ®éng th× dåi dµo, tr×nh ®é tay nghÒ v÷ng vµng vµ cã kh¶ n¨ng tiÕp thu nhanh nh÷ng kiÕn thøc míi. Ng­îc l¹i vèn vµ c«ng nghÖ laio ®ang trong t×nh tr¹ng khã kh¨n. H¬n n÷a muèn ®æi míi c«ng nghÖ th× l¹i rÊt cÇn ®Õn nguån vèn. Do ®ã vèn lµ vÊn ®Ò gay cÊn nhÊt vµ mÊu chèt nhÊt. Víi nhu cÇu vÒ vèn trong thêi gian tíi lµ bao nhiªu? §Ó tr¶ lêi chÝnh x¸c cho c©u hái nµy lµ c«ng viÖc cña giíi chuyªn m«n- Nh÷ng nhµ kÕ ho¹ch. Ng­êi ta th­êng tÝnh theo hai ph­¬ng ph¸p chñ yÕu sau: TÝnh nhu cÇu vÒ vèn theo tiªu thøc gi¶i quyÕt vÊn ®Ò viÖc lµm theo c«ng thøc: Dk = Dw*k Trong ®ã: Dk lµ hÖ sè vèn cÇn thiÕt ph¶i t¨ng thªm. Dw: lµ hÖ sè lao ®éng t¨ng thªm c¬ cÊu lao ®éng HÖ sè k ë mçi n­íc mét kh¸c nhau. ë Mü mçi chç lµm viÖc ®­îc trang bÞ trong ngµnh c«ng nghiÖp lµ: 11000 USD , trong ngµnh n«ng nghiÖp lµ 23.000 USD. ë c¸c n­íc ph¸t triÓn kh¸c nh­ NhËt b¶n th× møc vèn trang bÞ còng rÊt cao. ë n­íc ta do gi¸ c¶ ph¶n ¸nh ch­a chÝnh x¸c gi¸ trÞ vèn vµ gi¸ trÞ tµI s¶n cho lªn hÖ sè k còng kh«ng ®­îc chÝnh x¸c. Tuy nhiªn nÕu lÊy hÖ sè b×nh qu©n ®· ®­îc ®óc kÕt ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn lµ kho¶ng 3000 USD, th× víi yªu cÇu t¹o ra chç lµm viÖc cho gÇn 20 triÖu ng­êi tõ nay ®Õn n¨m 2000, chóng ta cÇn cã sè vèn lµ 60 tû USD. NÕu chØ gi¶I quyÕt cho 2/3 sè ng­êi ®Õn tuæi lao ®éng vµ sè ng­êi trong ®é tuæi lao ®éng th× nhu cÇu vÒ vèn còng khoaangr 40 tû ®« la. TÝnh theo m« h×nh HAROTDOMA. D k= DG*k. M« h×nh nµy cho biÕt khèi l­îng vèn cÇn thiÕt ®Ó ®¹t môc tiªu t¨ng tr­ëng kinh tÕ lµ: Víi k lµ hÖ sè vèn- s¶n l­îng. HÖ sè nµy chØ ra sè l­îng cÇn thiÕt ®Ó cã mét khèi l­îng s¶n phÈm t¨ng lªn. Theo tæng kÕt cña c¸c nhµ kinh tÕ thÕ giíi, hÖ sè k ë c¸c n­íc ®ang ph¸t triÓn nã giao ®éng tõ 3,3- 7,1% tøc lµ ®Ó cãp mét ®ång gi¸ trÞ t¨ng thªm ph¶I ®Çu t­ tõ 3,3- 7,1 tû ®ång. HiÖn nay tæng s¶n phÈm x· héi cña n­íc ta vµo kho¶ng 50 nghµn tû ®ång. Víi ph¸c ho¹ trªn, cã thÓ thÊy r»ng tuy môc tiªu t¨ng tr­ëng kÞnh tÕ ®Õn n¨m 2000 ch­a thùc sù tho¶ m·n nhu cÇu v­ît qua ®ãi nghÌo, tøc lµ n­íc ta vÉn ch­a tho¸t ra khái c¸c n­íc cã møc thu nhËp thÊp h¬n 500 USD. Nh­ng chØ víi môc tiªu ®ã th× nhu cÊu vÒ vèn còng ë møc 250- 300 ngµn tû ®ång. §©y lµ mét vÊn ®Ì nan gi¶i cña chÝnh s¸ch tµi chÝnh quèc gia vµ ®©y còng lµ mét bµi to¸n hãc bóa trong chiÕn l­îc vèn cña chÝnh phñ. Bëi lÏ trong suèt 35 n¨m qua, nÒn kinh tÕ chóng ta míi ®Çu t­ vµ t¸i t¹o kho¶ng trªn d­íi 100 ngµn tû ®ång vèn, trong ®ã khu vùc kinh tÕ quèc doanh chiÕm trªn d­íi 80 tû ngµn ®ång. §Ó gi¶i bµi to¸n vÒ vèn ph¶i coi träng c¶ hai h×nh thøc t¹o vèn tõ trong n­íc vµ ngoµi n­íc. §èi víi nguån vèn trong n­íc ph¶i thùc hiÖn ph­¬ng ch©m võa kÝch thÝch qu¸ tr×nh khai th¸c sö dông vèn cã hiÖu qu¶ võa nu«id­ìng vµ t¨ng tr­ëng c¸c nguån vèn. Sù ph¸t triÓn c¸c thµnh phÇn kinh tÕ cïng víi c¬ chÕ tù chñ tµi chÝnh trong khu vùc kinh tÕ quèc doanh ®· t¹o m«i tr­êng c¹nh tranh cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp. ChÝn s¸ch ph©n phèi míi ®· lµm biÕn ®æi hoµn toµn vÊn ®Ò tiÒn l­¬ng thu nhËp vµ dù tr÷ tiÒn vèn trong c¸c doanh nghiÖp, hé gia ®×nh vµ c¸c tæ chøc kinh tÕ x· héi. ë ®©y nhu cÇu giao l­u vÒ vèn ®· xuÊt hiÖn víi ®óng nghÜa cña nã, nhu cÇu nµy b¾t nguån tõ hai phÝa: phÝa nh÷ng ng­êi cÇn vèn vµ phÝa nh÷ng ng­êi cã vèn. Ng­êi cÇn vèn tr­íc tiªn lµ nhµ ®Çu t­, c¬ chÕ míi cho phÐp mäi ph¸p nh©n vµ thÕ nh©n ®­îc ho¹t ®éng kinh doanh, nh­ng luËt ph¸p b¾t buéc mçi ho¹t ®éng ph¶i cã sè vèn nhÊt ®Þnh. H¬n n÷a b¶n th©n qu¸ tr×nh ®Çu t­ cho x©y dùng vµ mua s¾m thiÕt bÞ c«ng nghÖ ®· b¾t buéc c¸c nhµ ®Çu t­ ph¶i tÝnh ®Õn hiÖu qu¶ l©u dµi, nghÜa lµ kh«ng thÓ ®Çu t­ vµo c«ng nghÖ l¹c hËu mµ ph¶i cã ®­îc c¸c lo¹i m¸y mãc thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ tiªn tiÕn hiÖn ®¹i ®ñ søc c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Tuy nhiªn tham väng th­êng v­ît qu¸ kh¶ n¨ng vµ c¸c nhµ ®Çu t­ th­êng l©m vµo t×nh tr¹ng thiÕu vèn, thËm chÝ toµn bé sè vèn cña b¶n th©n mçi nhµ ®Çu t­ chØ ®¸p øng ®­îc mét phÇn rÊt nhá cña dù ¸n ®· v¹ch ra. Nhu cÇu tËp trung vèn lµ rÊt cÇn thiÕt cho c¸c nhµ ®Çu t­ vµ rÊt cã lîi cho nÒn kinh tÕ. Do mçi nhµ ®Çu t­ ®Òu s½n sµng tiÕp nhËn sù ®ãng gãp nguån vèn cña d©n c­ nhµn rçi. Cßn c¸c nhµ s¶n xuÊt kinh doanh trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña m×nh còng cÇn thiÕt ph¶i më réng s¶n xuÊt ®æi míi thiÕt bÞ vµ c«ng nghÖ ®Ó cã thÓ ®øng v÷ng trong c¹nh tranh. Mçi dù ¸n më réng vµ c¶i t¹o ®Òu cÇn ®Õn nguån vèn. Ngoµi nguån vèn tù cã do tÝch tô trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh hä còng cÇn huy ®éng thªm nguån vèn tõ bªn ngoµi. Nãi tãm l¹i, toµn bé ho¹t ®éng cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt më réng ®Òu thÓ hiÖn yªu cÇu vÒ nguån vèn c¸c ë c¸c doanh nghiÖp trong nÒn kinh tÕ. TiÕp theo ®ã mét lùc l­îng quan träng còng cÇn ®Õn nguån vèn nhµn rçi trong d©n c­ ®ã lµ ng©n s¸ch nhµ n­íc. Do nguån thu ngµy cµng eo hÑp vµ t¨ng chËm, trong ®ã nhu cÇu vÒ chi tiªu dïng vµ chi cho ®Çu t­ kinh tÕ ngµy cµng t¨ng, ng©n s¸ch nhµ n­íc ngµy cµng th©m hôt Nhµ n­íc rÊt cÇn vèn ®Ó ®Çu t­ cho ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi . 3/ Ph­¬ng h­íng huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc trong thêi gian tíi. HiÖn nay viÖc huy ®éng vµ sö dông nguån vèn trong n­íc cßn nhiÒu h¹n chÕ, nh­ng nã ®ãng vai trß rÊt quan träng trong viÖc ph©n bæ l¹i nguån vèn ®Çu t­ trong toµn x· héi theo h­íng thu hÑp kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c vïng. Vèn ®Çu t­ trong n­íc (chñ yÕu lµ nguån vèn tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ mét phÇn vèn huy ®éng tõ trong d©n c­ ). Trong c¸c nguån vèn ®Çu t­ th× chØ cã nguån vèn tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc míi ®Çu t­ cho ph¸t triÓn kinh tÕ n«ng nghiÖp- n«ng th«n vµ nh÷ng vïng khã kh¨n vïng s©u, vïng xa, ®Ó thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh xo¸ ®ãi gi¶m nghÌo... V× thÕ chÝnh s¸ch huy ®éng trong thêi gian tíi ph¶i t¸c ®éng tÝch cùc ®Õn chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ theo c¸c quan ®iÓm ®Þnh h­íng sau: Thø nhÊt lµ: ­u tiªn ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh cã lîi thÕ tµi nguyªn, vÞ trÝ ®Þa lý vµ tµi nguyªn tù nhiªn nh»m khai th¸c c¸c lo¹i hµng ho¸ cã chÊt l­îng, gi¸ rÎ ®Ó c¹nh tranh víi c¸c lo¹i hµng ho¸ cña n­íc ngoµi nh­: cµ phª, cao su, h¹t ®iÒu, nu«i trång thuû s¶n... Thø hai lµ: §Çu t­ ph¸t triÓn nÒn n«ng nghiÖp mét c¸ch toµn diÖn kÌm theo c¸c ngµnh c«ng nghiÖp chÕ biÕn n«ng- l©m- thuû s¶n. Tr­íc m¾t còng nh­ l©u dµi cÇn tËp trung vµo ph¸t triÓn c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm nh­: vïng ®ång b»ng s«ng hång, vïng ®ång b»ng s«ng cöu long ®Ó phôc vô s¶n xuÊt hµng ho¸ trong n­íc còng nh­ phôc vô cho xuÊt khÈu. Thø ba lµ: VÒ vÊn ®Ò d©n sè , ®©y lµ vÊn ®Ò lín g©y ¸p lùc cho n­íc ta ph¶i gi¶i quyÕt c«ng ¨n viÖc lµm cho nh÷ng ng­êi ®Õn ®é tuæi lao ®éng vµ nh÷ng ng­êi ch­a cã c«ng ¨n viÖc lµm æn ®Þnh. Thø t­: Ph¸t triÓn ngµnh nghÒ t¹o c«ng ¨n viÖc lµm t¹i chç, chó träng ®Çu t­ th©m canh trong n«ng nghiÖp, ph¸t triÓn l©m nghiÖp theo ch­¬ng tr×nh 5 triÖu ha rõng, ph¸t triÓn ngµnh tiÓu thñ c«ng nghiÖp, ngµnh nghÒ truyÒn thèng t¹i c¸c vïng ®«ng d©n nh»m t¹o ra khèi l­îng hµng ho¸ lín, h¹n chÕ di d©n tù do g©y nªn n¹n tµn ph¸ tµi nguyªn nh­ thêi gian gÇn ®©y nh­ ë t©y nguyªn. Thø n¨m lµ: §Çu t­ vµo nh÷ng ngµnh cã suÊt ®Çu t­ thÊp, kh¶ n¨ng canh t¸c cßn thÊp, thu hót nhiÒu lao ®éng, l¹i cã hiÖu qu¶ cao nh­: ngµnh ®iÖn kho¶ng 123.000 USD, ngµnh ho¸ chÊt 30.000 USD, ngµnh luyÖn kim ®en: 375.000 USD, ngµnh c«ng nghiÖp thùc phÈm: 9.900 USD, ngµnh c«ng nghiÖp nhÑ: 9.350 USD.... cã suÊt ®Çu t­ thÊp l¹i thu hót ®­îc nhiÒu c«ng ¨n viÖc lµm phï hîp víi nguån tµi nguyªn cña n­íc ta. Nªn trong giai ®o¹n hiÖn nay vµ tr­ícm¾t nhµ n­íc cÇn tËp trung vèn cho c¸c ngµnh then chèt, nh÷ng ngµnh cã tÝnh chÊt ®ét ph¸ cao. Thø s¸u lµ: §èi víi nguån vèn tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc th× nhµ n­íc ta bè trÝ kho¶ng 20% tæng chi ng©n s¸ch cho nhu cÇu ®Çu t­, nguån gèc cña sè vèn nµy lµ ®i vay vµ thu tõ c¸c kho¶n thu cña chÝnh phñ nh­: thuÕ, c¸c lo¹i phÝ... c¸c nguån thu nµy míi chØ ®ñ tiªu dïng th­êng xuyªn. Nguån thu nµy chØ cã thÓ khai th¸c nhiÒu h¬n trªn c¬ së ph¸t triÓn m¹nh s¶n xuÊt trong n­íc kÕt hîp víi sö dông cã hiÖu qu¶ h×nh thøc tÝn dông nhµ n­íc. B¶y lµ: §èi víi c¸c nguån vèn tÞch luü cña doanh nghiÖp: HiÖn nay nguån nµy rÊt h¹n chÕ bëi c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh lµm ¨n kh«ng cã hiÖu qu¶, c«ng nghÖ s¶n xuÊt cßn l¹c hËu dÉn ®Õn chÊt l­îng hµng ho¸ kh«ng cao, nguån vèn khÊu hao th× lín v× vËy nhµ n­íc cÇn cã c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp lµm ¨n cã hiÖu qu¶ h¬n. T¸m lµ: §èi víi nguån tiÕt kiÖm trong d©n c­ ®­îc h×nh thµnh tõ nhiÒu lý do kh¸c nhau ( tµi s¶n thõa kÕ, th©n nh©n göi vÒ tõ n­íc ngoµi, tµi s¶n tù tÝch luü ®­îc....). Nhµ n­íc ®· cã chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch lµm giµu chÝnh ®¸ng, do vËy hhiÖn nay ®· cã nhiÒu hé cã møc thu nhËp cao, ®Çu t­ lín vµo nÒn kinh tÕ. Theo ­íc tÝnh cña c¸c nhµ kinh tÕ hiÖn nay n­íc ta cã kho¶ng vµi tr¨m ngh×n tû ®ång nguån vèn nhµn rçi, nhh­ng trong nh÷ng n¨m võa qua viÖc ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh míi ®¹t kho¶ng 1% cña nguån vèn nµy. Nh­ vËy nguån vèn trong d©n c­ cña n­íc ta lµ rÊt lín. V× vËy nã cÇn ph¶i ®­îc quan t©m mét c¸ch ®óng møc ®Ó gi¶i quyÕt mét c¸ch kÞp thêi c¸c nhu cÇu cÊp b¸ch vÒ vèn phôc vô cho nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc, kh«ng g©y x¸o trén thÞ tr­êng tiÒn tÖ, ®¶m b¶o gi÷ v÷ng gi¸ cña ®ång néi tÖ vµ lµ biÖn ph¸p thóc ®Èy viÖc nhanh chãng h×nh thµnh thÞ tr­êng vèn ®Æc biÖt lµ thÞ tr­êng chøng kho¸n. §ã lµ ch­a kÓ ®Õn sù bÊt lîi do vay nî n­íc ngoµi, v× vËy chóng ta cÇn ph¶i cã ®Þnh h­íngcho viÖc huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc nh­ sau: Nhµ n­íc cÇn sím ban hµnh luËt ®Çu t­ trong n­íc t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho nh÷ng ng­êi cã vèn ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt. Vèn ®Çu t­ cña nhµ n­íc cÇn tËp trung vµo x©y dùng c¬ së h¹ tÇng, ®Çu t­ vµo c¸c ngµnh then chèt ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn cho sù ra ®êi cña c¸c doanh nghiÖp. HÖ thèng thuÕ cña nhµ n­íc võa ph¶i b¶o ®¶m tËp trung nguån thu cho ng©n s¸ch nhµ n­íc, võa b¶o ®¶m khuyÕn khÝch c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶. æn ®Þnh tiÒn tÖ lµ yÕu tè cèt yÕu cña chÝnh s¸ch kinh tÕ vÜ m«. V× vËy nhµ n­íc cÇn ph¶i tËp trung duy tr× ¸p dông nhanh nh¹y hîp lý, ®ång bé c¸c hÖ thèng gi¶i ph¸p nh»m phôc vô cho vÊn ®Ò nµy. Nhµ n­íc cÇn khÈn tr­¬ng hoµn thµnh c¸c bé luËt nãi chung vµ kinh tÕ nãi riªng. 4/ Nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ ®Ó huy ®éng nguån vèn trong n­íc trong thêi gian tíi. Mét lµ: CÇn nhanh chãng nghiªn cøu ®Ó gi¶m bít thñ tôc phiÒn hµ ®èi víi khu vùc kinh tÕ quèc doanh, nh­ nghÞ ®Þnh 42/cp vµ nghÞ ®Þnh 92/cp quy ®Þnh vÒ ®Çu t­, x©y dùng theo xu h­íng gi¶m bít c¸c yªu cÇu ph¶i cã quyÕt ®Þnh ®Çu t­ vµ gi©ý phÐp ®Çu t­ ®èi víi c¸c nhµ ®Çu t­ kh«ng sö dông tiÒn. Nhµ n­íc bá kh©u phª duyÖt dù ¸n thay b»ng gi¶i tr×nh c¸c ph­¬ng ¸n kinh doanh, thùc hiÖn viÖc ph©n cÊp xem xÐt ­u ®·i ®Çu t­ ®Õn cÊp quËn huyÖn ®Ó c¸c nhµ ®Çu t­ s½n sµng tiÕp cËn ®­îc víi c¸c chÝnh s¸ch ­u tiªn ®Çu t­. Hai lµ: §èi víi nguån vèn ng©n s¸ch nhµ n­íc vµ tµi s¶n c«ng. + Ng©n s¸ch nhµ n­íc ph¶i ®Ó dµnh tõ 10- 20% GDP ®Ó ®Çu t­ cho c¬ së h¹ tÇng, y tÕ, gi¸o dôc + Sö dông c¸c tµi kho¶n c«ng ®Ó t¨ng thu cho ng©n s¸ch nhµ n­íc. + Ph¸t hµnh tr¸i phiÕu chÝnh phñ trung h¹n vµ dµi h¹n. Ba lµ: §èi víi c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc: + Më réng quyÒn tù chñ kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp theo h­íng c¬ cÊu l¹i c¬ cÊu vèn s¶n xuÊt vµ tµi s¶n doanh nghiÖp mét c¸ch hîp lý tÝnh ®ñ gi¸ trÞ sö dông ®Êt vµo vèn vµ tµi s¶n cña doanh nghiÖp. + Cho phÐp khÊu hao nhanh ®Ó t¸i ®Çu t­ s¶n xuÊt. + TiÕn hµnh cæ phÇn ho¸ c¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc, ®Ó t¨ng thªm vèn ®Çu t­ cho doanh nghiÖp, còng lµ ®Ó nhµ n­íc t¨ng c¸c kho¶n thu cho ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ. + Hoµn thiÖn m«i tr­êng ph¸p lý t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t triÓn cho c¸c nhµ ®Êu t­. - Bèn lµ: §èi víi khu vùc d©n c­ + §a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc vµ c«ng cô huy ®éng vèn ®Ó cho mäi ng­êi d©n ë bÊt cø n¬i ®©u, thêi ®iÓm nµo, còng cã nh÷ng c¬ héi thuËn tiÖn ®Ó ®­a ®ång vèn vµo ph¸t triÓn kinh tÕ. + T¨ng l·i suÊt tiÕt kiÖm ®¶m b¶o l·i suÊt d­¬ng. + KhuyÕn khÝch sö dông tµi s¶n c¸ nh©n, thùc hiÖn chÕ ®é thanh to¸n göi tiÒn ë mét n¬i vµ rót ra ë bÊt cø n¬i nµo, cã vËy chóng ta míi ®­a ®­îc nguån vèn d­íi d¹ng cÊt gi÷ vµo l­u th«ng. + T¹o m«i tr­êng ®Çu t­ th«ng tho¸ng vµ thùc hiÖn theo luËt ph¸p ®Ó ng­êi d©n dÔ dµng bá vèn ®Çu t­. + ChÝnh phñ ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch t­ nh©n trong n­íc tù ®Çu t­ hoÆc gãp víi chÝnh phñ x©y dùng vµ kinh doanh c¸c c«ng tr×nh kÕt cÊu h¹ tÇng kinh tÕ- x· héi. + ChÝnh phñ ban hµnh c¸c chÝnh s¸ch khuyÕn khÝch c¸c hé gia ®×nh ë c¸c vïng n«ng th«n, vèn vµo s¶n xuÊt kinh doanh, trªn c¬ së khai th¸c thÕ m¹nh cña tõng vïng. + Thùc hiÖn chÝnh s¸ch x· héi ho¸ ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ, sù nghiÖp gi¸o dôc, y tÕ nh»m huy ®éng thªm nguån lùc cña nhh©n d©n. KÕt luËn. Nh­ vËy sau h¬n 10 n¨m ®æi míi nÒn kinh tÕ. N­íc ta ®· ®­îc nhiÒu thµnh tùu kinh tÕ ®¸ng kÓ, tèc ®é t¨ng tr­ëng GDP ®· cã lóc t¨ng lªn h¬n 13%. §Ó ®¹t ®­îc c¸c thµnh tùu ®ã §¶ng vµ nhµ n­íc ta ®· rÊt nhiÒu lÇn ban hµnh vµ söa ®æi th­êng xuyªn c¸c chÝnh s¸ch kinh tÕ mét c¸ch nãi chung vµ cña c¸c chÝnh s¸ch vÒ huy ®éng nguån vèn trong n­íc mét c¸ch nãi riªng ®Ó tõ ®ã chÝnh phñ cã c¸c ®iÒu chØnh kÞp thêi ®èi víi viÖc huy ®éng nguån vèn nhµn rçi trong d©n c­. Trong nh÷ng n¨m qua nguån vèn huy ®éng trong n­íc th­êng xuyªn t¨ng d©ng lªn. §iÒu ®ã nã cµng thÓ hiÖn sù ®óng h­íng trong c«ng t¸c huy ®éng vµ sö dông nguån vèn trong d©n c­. §Æc biÖt lµ trong lÜnh vùc s¶n xuÊt kinh doanh vµ trong lÜnh vùc x©y dùng c¬ së h¹ tÇng. Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh huy ®éng nã còng vÊp ph¶i nhiÒu khã kh¨n cÇn ph¶i kh¾c phôc . Nh­ng kh«ng ph¶i v× ®iÒu ®ã mµ viÖc huy ®éng nguån vèn trong n­íc kÐm hiÖu qu¶ mµ nã cßn t¨ng qua c¸c n¨m, nh­ng cã xu h­íng gi¶m dÇn. V× vËy, ®Ó duy tr× sù æn ®Þnh còng nh­ sù t¨ng lªn mét c¸ch v÷ng ch¾c th× §¶ng vµ nhµ n­íc ta ph¶i lu«n ®Ò ra c¸c chÝnh s¸ch vµ gi¶i ph¸p thÝch hîp víi t×nh h×nh cña tõng thêi kú, còng nh­ th­êng xuyªn ph¶i tiÕp xóc víi c¸c tÇng líp d©n c­ ®Ó n¾m b¾t t×nh h×nh chung cña viÖc huy ®éng nguån vèn trong d©n. Tµi liÖu tham kh¶O: C¸c gi¶i ph¸p huy ®éng vµ sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c nguån vèn (tËp I+ II). Sö dông c«ng cô tµi chÝnh ®Ó huy ®éng vèn cho ®Çu t­ ph¸t triÓn. Gi¸o tr×nh lý thuyÕt tµi chÝnh -tiÒn tÖ ThÞ tr­êng vèn ë ViÖt nam. Kinh tÕ ph¸t triÓn tËp II. T¹p chÝ ph¸t triÓn kinh tÕ . T¹p chÝ ng©n hµng . T¹p chÝ tµi chÝnh. Kinh tÕ vµ dù b¸o. ThÞ tr­êng tµi chÝnh tiÒn tÖ Kinh tÕ vµ ph¸t triÓn. C«ng nghiÖp nhÑ . Nghiªn cøu kinh tÕ: Th«ng tin tµi chÝnh: . Môc lôc PhÇn I C¬ së ph­¬ng ph¸p luËn ®Ó huy ®éng nguån vèn . I. Nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn vÒ vèn phôc vô cho ph¸t triÓn kinh tÕ ViÖt Nam 2 II.C¸c bé phËn cÊu thµnh vèn trong n­íc. 4 1.Huy ®éng tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc. 4 2.Nguån vèn huy ®éng tõ doanh nghiÖp Nhµ n­íc. 6 3.Nguån vèn huy ®éng tõ trong d©n c­. 7 4.Thu hót tõ vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi. 7 III.Vai trß cña vèn trong n­íc víi ph¸t triÓn kinh tÕ vµ ý nghÜa cña vÊn ®Ò huy ®éng vèn trong n­íc. 8 1.Vèn trong n­íc víi vÊn ®Ò ®¸p øng nhu cÇu cña ®Çu t­ cho ph¸t triÓn kinh tÕ. 8 2.Huy ®éng vèn trong n­íc víi vÊn ®Ò x· héi 10 IV.Kinh nghiÖm cña mét sè n­íc vÒ huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc. 11 1.Kinh nghiÖm cña NhËt B¶n. 11 2.Kinh nghiÖm cña Hµn Quèc. 12 3.Kinh nghiÖm cña Anh. 13 4.Nh÷ng bµI häc vËn dông vµo ViÖt Nam. 13 PhÇn II Thùc tr¹ng cña viÖc huy ®éng vèn trong n­íc cña ViÖt Nam trong thêi gian võa qua. I. Thùc tr¹ng cña viÖc huy ®éng vèn trong n­íc. 14 1.T×nh h×nh chun 14 2. Sau c¶i c¸ch kinh tÕ. 15 II. HiÖu qña sö dông nguån vèn trong n­íc trong thêi gian qua. 15 1.Trong lÜnh vùc n«ng nghiÖp 15 2.Trong lÜnh vùc c«ng nghiÖp . 16 3.Trong lÜnh vùc dÞch vô. 16 4.C¸c chÝnh s¸ch ®­îc sö dông ®Ó huy ®éng nguån vèn trong n­íc thêi gian qua. 16 III.KÕt luËn. 17 PhÇn III §Þnh h­íng vµ gi¶I ph¸p huy ®éng vèn trong n­íc ë ViÖt Nam trong thêi gian tíi. I.Môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ trong thêi gian tíi. 20 II.Nhu cÇu ph¸t triÓn vèn ®Çu t­ trong n­íc ë n­íc ta trong thêi gian tíi 21 III.Ph­¬ng h­íng huy ®éng vèn ®Çu t­ trong n­íc trong thêi gian tíi. 23 IV. Nh÷ng gi¶i ph¸p cô thÓ ®Ó huy ®éng nguån vèn trong n­íc trong thêi gian tíi. 25 KÕt luËn………………………………………………….27