Một số vấn đề về tôn giáo Phật giáo Hòa Hảo ở tỉnh An Giang hiện nay

uyết liệt, còn đại đa số tín đồ là người tốt nhưng vì ngoan đạo, chân thật nên bị bọn cầm đầu mê hoặc lợi dụng. Trong công cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, với chính sách đoàn kết dân tộc của Đảng với công tác vận động quần chúng trong đạo Hoà Hảo, đã có nhiều tín đồ giác ngộ cách mạng, tham gia kháng chiến tích cực đóng góp vào thắng lợi của cách mạng, nhiều người đã trở thành đảng viên cộng sản, cán bộ lãnh đạo các cấp trong quân đội và chính quyền, nhiều gia đình đã trở thành cơ sở tiếp tế nuôi dưỡng cán bộ cách mạng, nhiều gương liệt sĩ là tín đồ Phật giáo Hoà Hảo hy sinh trong cuộc chiến tranh biên giới Tây Nam chống quân Pôn-Pốt xâm lược. Nhiều gương tốt đã hình thành và phát triển trong tín đồ Phật giáo Hoà Hảo, nhiều người đã trở thành các thành viên trong Mặt trận Tổ quốc ở địa phương. Trước năm 1975 tôn giáo Phật giáo Hoà Hảo ở An Giang là một lực lượng chính trị, quân sự bị lợi dụng triệt để. Lợi dụng tình hình phức tạp về chính trị – tôn giáo dân tộc trong chiến tranh Mỹ – Nguỵ đã dựng lên 3 giáo hội Phật giáo Hoà Hảo phản động (có Đảng chính trị – Dân xã Đảng và lực lượng vũ trang hơn 30.000 tên) để lừa mị dân và kìm kẹp tín đồ, chống phá cách mạng; lợi dụng lực lượng 3K khăn trắng sử dụng vùng Bảy núi làm địa bàn hoạt động phản kích lại cách mạng sau Đồng khởi. Sau 30/4/75, hơn 24 tàn quân nguỵ và Hoà Hảo tụ tập về trụ sở Trung ương giáo hội Phật giáo Hoà Hảo và Tổng đoàn Bảo an Phật giáo Hoà Hảo tại An Giang để tử thủ. Ta phải tổ chức chiến đấu bức hàng, đến ngày 6/5/1975 mới giải phóng được các cứ điểm này. Đồng thời, những năm đầu sau giải phóng miền Nam 30/4/1975, các lực lượng cách mạng trên địa bàn tỉnh An Giang đã phá vỡ gần 200 vụ án phản cách mạng có liên quan đến tôn giáo, trong đó có 186 vụ liên quan đến tôn giáo Phật giáo Hoà Hảo, một số vụ khác có liên quan đến Thiên Chúa giáo, Cao Đài Tây Ninh … Do tính chất quân sự, chính trị công khai đã bị tước bỏ nên quần chúng tín đồ PGHH “Tu tại gia, cúng lễ tại nhà”. Đặc biệt trong thời kỳ 1977 – 1978 bọn phản động Pôn - Pốt lại đưa quân đánh chiếm biên giới Tây Nam nước ta (dọc tuyến biên giới của An Giang giáp Campuchia dài 97km đều bị đánh chiếm). Chiến tranh biên giới bùng nổ càng làm cho tình hình địa bàn các tỉnh miền Tây Nam bộ trở nên phức tạp, quần chúng hoang mang, dao động, bọn phản động lợi dụng tôn giáo Phật giáo Hoà Hảo tưởng chừng như thời cơ đã đến dồn mọi sức lực nổi dậy vũ trang bạo loạn hòng chiếm lại chính quyền đã mất. Chuyển sang giai đoạn 1981 – 1985 bọn phản động trong Phật giáo Hoà Hảo đẩy mạnh hoạt động chiến tranh tâm lý, mê tín dị đoan để hù doạ, khống chế tín đồ về mặt tư tưởng như rải truyền đơn, tuyên truyền rỉ tai “Minh vương xuất hiện” “Rắn nỗi” “Núi lở” “Sao chổi xuất hiện”, “Ếch nỗi” “Mưa máu” “Cồn tiên”; phục hồi các tập tục cũ như búi tóc dài, mặc đồ đen, ăn chay trường, lôi kéo giành giật quần chúng tín đồ không để họ ngã về phía cách mạng. Trong thời điểm này, xu hướng lập lại các tổ chức hệ thống giáo hội đảng phái Dân xã và Bảo an Phật giáo Hoà Hảo luôn gắn liền với việc tuyên truyền giáo lý, luận bàn thiên cơ, thời cuộc hoạt động chiến tranh tâm lý, vận động quần chúng giữ đạo, chờ thời cơ sẽ có “đổi đời” “Thầy về” nhằm tìm cách cột chặt quần chúng tín đồ vào thần quyền, giáo lý vào các tổ chức mới phục hồi của chúng. Chúng che giấu nguỵ trang các hoạt động phản cách mạng dưới các hình thức hoạt động tôn giáo như xây cất nhiều am, cốc để thu hút tín đồ và là nơi hội họp che giấu bọn phản động ; tổ chức cúng lễ liên miên thu hút nhiều người tham gia, lôi kéo quần chúng hành hương về Thánh địa lễ hội (huyện Phú Tân) có lúc lên đến hàng vạn người để tuyên truyền, phát triển đạo và gây mất trật tự an ninh.Điều đáng chú ý nữa trong hoạt động của các thế lực thù địch ở thời kỳ này chúng đưa người vào hoạt động trong các tổ chức từ thiện nhân đạo của ta,các tổ chức đảng, chính quyền và đoàn thể quần chúng để phá hoại, lũng đoạn nội bộ, gây mâu thuẫn chia rẽ giữa Đảng, chính quyền với tín đồ Phật giáo Hoà Hảo. Giai đoạn từ năm 1986 – 1989 : Đảng và Nhà nước ta có những chính sách đổi mới, dân chủ, mở cửa. Lợi dụng vấn đề này chúng đã chuyển hướng, bắt đầu có những hoạt động quan hệ câu móc với các cá nhân – tổ chức phản động Hoà Hảo lưu vong ở nước ngoài như : nhóm Lê Phước Sang, Lê Thái Hoà ở Mỹ, Nguyễn Hữu Dỡn ở Úc … một mặt chúng công khai tranh thủ xin Nhà nước mở rộng quyền tự do tín ngưỡng, mặt khác lén lút phục hồi các hoạt động cũ bị ta cấm với những hình thức như : + Lợi dụng các tổ chức từ thiện xã hội làm bình phong để hoạt động hợp pháp. + Thành lập các công ty, nông lâm ngư trường để làm ăn kinh tế, nhưng thực chất là để tập hợp lực lượng. + Bày ra các tập tục mê tín dị đoan, tuyên truyền thiên cơ thời cuộc, đề cao sự mầu nhiệm của Đức Thầy để củng cố lòng tin và giữ đạo. + Kích động quần chúng tín đồ đấu tranh đòi Nhà nước công nhận tư cách pháp nhân của đạo. Giai đoạn từ năm 1989 đến nay : Sau khi Liên xô và các nước XHCN Đông Âu tan rã, chúng tăng cường hoạt động tuyên truyền đa nguyên đa đảng, lợi dụng dân chủ nhân quyền và những sơ hở thiếu sót của ta như : việc xuất bản cuốn “Sư thúc Hoà Hảo”, kịch bản phim “Dòng sông thơ ấu” … để tuyên truyền kích động, gây sự hoài nghi giữa chính quyền và tôn giáo. Một số đối tượng trong các Ban trị sự Trung ương cũ tích cực biên soạn, viết tài liệu vừa kể công với cách mạng, vừa kích động khơi lại hận thù. Có những tên chống đối ra mặt, thường xuyên soạn thảo tài liệu phản động gởi cho đài địch để tuyên truyền chống chế độ xã hội chủ nghĩa (như vụ tên Lê Minh Triết và đồng bọn). Gần đây nhất là sau khi Mỹ bình thường quan hệ với Việt Nam, một số đối tượng ra mặt công khai với tư cách là Ban Trị sự Trung ương cũ, tự xưng là người đại diện cho khối tín đồ Phật giáo Hoà Hảo trực tiếp hoặc gián tiếp quan hệ với chính quyền gởi “kiến nghị” “Thỉnh nguyện thư” – đòi phục hồi lại Ban Trị sự và Đảng dân xã Hoà Hảo. Mặt khác, vận động lấy chữ ký, tổ chức tín đồ thành đoàn với danh nghĩa đi hành hương du lịch để đến các cơ quan nhà nước gây áp lực, có những hoạt động phát triển đạo ra các khu vực miền Trung và miền Bắc. Trong giai đoạn này đã có sự liên kết chặt chẽ hơn nữa giữa trong nước và ngoài nước, tính chất mức độ hoạt động ngày càng tinh vi hơn, sâu sắc hơn và rộng lớn hơn. 3.2. Quan điểm chính sách đối với tôn giáo và công tác vận động quần chúng tín đồ Phật giáo Hoà Hảo ở An Giang hiện nay. Hoạt động tôn giáo và công tác tôn giáo phải nhằm tăng cường đoàn kết đồng bào các tôn giáo trong khối đại đoàn kết toàn dân tộc, thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc vì mục tiên dân giàu nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Báo cáo chính trị tại đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh An Giang lần thứ VII đã nhấn mạnh đến công tác Vận động quần chúng xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân, thực hiện tốt chính sách tôn giáo dân tộc mà cụ thể là động viên đồng bào có đạo phát huy truyền thống yêu nước hăng hái tham gia công cuộc đổi mới, thực hiện phương châm “tốt đời đẹp đạo” làm tròn nghĩa vụ công dân, tôn trọng và đảm bảo quyền tự do tín ngưỡng và tự do không tín ngưỡng, đoàn kết gắn bó đồng bào theo các tôn giáo và không theo tôn giáo trong khối đại đoàn kết toàn dân. Những hoạt động tôn giáo ích nước, lợi nhà, phù hợp với nguyện vọng và lợi ích chính đáng, hợp pháp của tín đồ được đảm bảo, đấu tranh phê phán, loại bỏ các hành động mê tín dị đoan, các hành vi lợi dụng phá hoại. Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể thường xuyên gần gũi, để vừa giúp đỡ, vừa giáo dục, tuyên truyền đường lối chính sách, phổ biến chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tình hình thời sự của tỉnh, trong nước, ngoài nước ... cho các chức sắc, chức việc, người có đạo và đồng bào các dân tộc, qua đó nắm bắt những tâm tư, nguyện vọng quần chúng, kịp thời đề xuất với Đảng để có chủ trương, chính sách phù hợp. Nhận thức rõ điều đó, thời gian qua nhất là từ khi Thủ tướng Chính phủ công nhận tư cách pháp nhân của Phật giáo Hòa Hảo ( ngày 11/06/1999 Ban Tôn giáo Chính Phủ thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ quyết định về việc chấp thuận tổ chức và hoạt động của Ban Đại diện Phật giáo Hòa Hảo ) dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh, công tác vận động đồng bào có đạo nói chung, Phật giáo Hòa Hảo nói riêng ở An Giang đã có nhiều chuyển biến, bước đầu hạn chế những mặt tiêu cực, thúc đẩy quần chúng tín đồ tham gia tích cực vào các phong trào cách mạng, phong trào xã hội của địa phương. Trên cơ sở các văn bản hướng dẫn của Trung ương, căn cứ vào đặc điểm tình hình Phật giáo Hoà Hảo ở địa phương, Thường trực Tỉnh ủy và Ủy ban nhân dân tỉnh An Giang đã ban hành một số văn bản pháp quy hướng dẫn các cấp chính quyền thực hiện chủ trương, chính sách đối với Phật giáo Hoà Hảo, đồng thời có kế hoạch triển khai sâu rộng trong quần chúng nhân dân. Ban Tôn giáo tỉnh phối hợp với các ngành chức năng và Trường Chính trị Tôn Đức Thắng tỉnh đã tổ chức học tập quán triệt chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước cho cán bộ đảng viên và đại diện của Phật giáo Hoà Hảo ở một số địa phương trong tỉnh. Sau khi được quán triệt, học tập Nghị quyết 24 của Bộ Chính trị, Chỉ thị số 37 của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 69 của Hội đồng Chính phủ và gần đây nhất là Nghị quyết số 25 NQ/TW ngày 12/3/2003 của Ban Chấp hành Trung ương- Nghị quyết Hội nghị lần thứ 7 Ban chấp hành Trung ương khóa IX về công tác tôn giáo-. Đồng thời vấn đề cơ bản về tôn giáo và công tác tôn giáo trong tình hình hiện nay, sơ tổng kết việc học tập đó đã góp phần tạo những chuyển biến tích cực trong nhận thức và hành động của cán bộ, đảng viên, chức sắc tín đồ các tôn giáo nói chung và tín đồ Phật giáo Hoà Hảo nói riêng, thấy được “âm mưu diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch trong và ngoài nước luôn dùng mọi thủ đoạn lợi dụng tín ngưỡng tôn giáo để hòng chống phá công cuộc đổi mới ,vững bước đi lên Chủ Nghĩa Xã Hội ở nước ta, đẩy mạnh thông tin tuyên truyền về chính sách tôn giáo của Đảng và Nhà nước, đấu tranh làm thất bại những luận điệu tuyên truyền, xuyên tạc, vu khống của các thế lực thù địch bên ngoài đối với tình hình tôn giáo và công tác tôn giáo ở nước ta, điều này cũng đã được Quốc hội nước ta tại kỳ họp lần thứ tư khóa XI ngày 25/11/2003 đã thông qua tuyên bố bác bỏ Nghị quyết HR. 427 do Hạ nghị viện Hoa Kỳ thông qua ngày 19/11/2003 và nghị quyết do Nghị viện Châu Âu thông qua ngày 20/11/2003 về cái gọi là tình hình tự do tôn giáo ở Việt Nam. Tuyên bố nêu rõ : Đây là những nghị quyết sai trái, tiêu cực, không có lợi cho quan hệ giữa Hoa Kỳ và liên minh Châu Âu với Việt Nam. Các nghị quyết trên xuyên tạc chính sách vì thực tiễn về tự do tôn giáo ở Việt Nam dựa trên những thông tin sai lệch, do một số phần tử cực đoan lợi dụng chiêu bài tôn giáo vì mục đích chính trị bóp méo lịch sử hình thành của Giáo hội Phật giáo Việt Nam.Sau khi đất nước được thống nhất. Cái gọi là “ Giáo hội Phật giáo Việt Nam thống nhất” hiện nay chỉ tập hợp cùa một nhóm người nuôi dưỡng những động cơ chính trị ,chống lại lợi ích dân tộc và thẻ hiện tham vọng cá nhân . Họ ngang nhiên vi phạm pháp luật hòng gây đối đầu chia rẽ tín đồ Phật giáo và do đó những người này hoàn toàn bị cô lập trong lòng cộng đồng Phật giáo và cộng đồng dân tộc Vịêt Nam. Thể hiện ý nguyện của nhân dân Việt Nam,Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ủng hộ việc củng cố và phát triển quan hệ giữa Việt Nam với Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu trên cơ sở tôn trọng độc lập , chủ quyền , không can thiệp vào công cuộcnội bộ của nhau , hợp tác bình đẳng cùng có lợi. Trên tinh thần đó , Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam yêu cầu Quốc hội Hoa Kỳ và Nghị viện châu Âu chấm dứt việc ủng hộ những hành vi xuyên tạc tình hình thực tế về tôn giáo ở Việt Nam , phá hoại quan hệ hợp tác cùng có lợi với Việt Nam . Đồng thời , Quốc hội Việt Nam luôn luôn chủ trương thông qua đối thoại với Quốc hội và nghị sĩ Hoa Kỳ cũng như Nghị viện và các nghị sĩ châu Âu để tăng cường hiểu biết lẫn nhau , thu hẹp bất đồng , vì lợi ích lâu dài của nhân dân các nước , vì hoà bình , hợp tác và phát triển trên thế giới. Công tác vận động quấn chúng bảo vệ an ninh , trật tự từ sau ngày 30/4/1975 đến nay luôn gắn liền với công tác củng cố hệ thống chính trị cấp cơ sở bằng nhiều hình thức và cách làm khác nhau. Trong thực tế những năm qua ở tỉnh An giang đã chọn một số chức sắc cũ, tín đồ các tôn giáo tiến bộ đưa họ vào các đoàn thể xã hội , xây dựng họ thành những lực lượng cốt cán , củng cố hệ thống an ninh chính trị ở cơ sở ngày càng vững mạnh . Trong xu thế hiện nay, Đảng và Nhà nước ta thực hiện công cuộc đổi mới toàn diện đất nước , lấy đổi mới kinh tế làm trọng điểm và động lực , nhưng đồng thời gắn đổi mới kinh tế với đổi mới chính trị , tiến hành đổi mới thể chế chính trị và dân chủ hóa đời sống xã hội trên cơ sở vững chắc của thành tựu trong đổi mới kinh tế và giữ vững ổn định chính trị . Nhờ vậy , hệ thống chính quyền các cấp trong cả nước nói chung và tỉnh An giang ( cái nôi của đạo Phật Giáo Hoà Hảo ) nói riêng đã không ngừng được củng cố , hoàn thiện , công tác quản lý Nhà nước trên tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế , văn hoá , xã hội đã đạt được nhiều thành tựu to lớn . Đội ngủ cán bộ , trình độ, kinh nghiệm quản lý không ngừng được tăng cường và nâng cao. Đời sống nhân dân ngày càng được cải thiện , an ninh trật tự được giữ vững , quần chúng tín đồ tin tưởng vào chính sách của Đảng , hoạt động của bọn phản động lợi dụng Phật giáo Hoà Hảo không còn manh động trằng trợn như những năm xảy ra chiến tranh biên giới Tây Nam. Đồng thời , toàn tỉnh đã tiến hành xây dựng , củng cố và hoàn thiện tổ chức và hoạt động của tổ an ninh nhân dân . Các tổ chức này hình thành , phát triển rộng khắp và phát huy hiệu qủa , đảo bảo cho an ninh trật tự được duy trì thường xuyên, kịp thời và trực tiếp ngay từ cơ sở xóm ấp . Cán bộ công an các cấp , đặc biệt là công an cấp cơ sở đã được tập huấn về công tác phát động phong trào quần chúng bảo vệ an ninh tổ quốc, trong đó có cả những nội dung về công tác xây dựng , củng cố và phát huy hiệu quả hoạt động của các tổ an ninh nhân dân. Từ đó, đồng bào các tôn giáo nói chung và tín đồ Phật giáo Hoà Hảo nói riêng thời gian qua đã có nhiều đóng góp cho sự nghiệp cách mạng đấu tranh giành độc lập dân tộc và thống nhất tổ quốc cũng như sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Cụ thể như : có tinh thần yêu nước đã cống hiến vào 2 cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ giành độc lập dân tộc và thống nhất tổ quốc . Hàng ngàn gia đình Phật giáo Hoà Hảo tham gia khánh chiến đã hy sinh xương máu cho sự nghiệp cách mạng với hàng ngàn liệt sĩ, gia đình có công với nước ; nhiều tín đồ Phật giáo Hoà Hảo đã tham gia hoạt động cách mạng đã trở thành Đảng viên , cán bộ của Đảng. Trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước, chỉ tính riêng ở An giang , đã có 469 gia đình thương binh , 795 gia đình liệt sĩ , 06 Bà mẹ Việt Nam Anh Hùng và 1.124 gia đình có công với nước...Phát huy vai trò làm chủ của tín đồ tham gia xây dững chính quyền ,đoàn thể ...khắc phục và hàn gắn vết thương chiến tranh , khôo phục và phát triển kinh tế xã hội , hưởng ứng các phong trào xây dựng nông thôn đạt kết qủa. Toàn tỉnh hiện có 1.134 đảng viên có tín ngưởng Phật giáo Hoà hảo ; 165.216 đoàn,hội viên; 4.688 cán bộ viên chức Nhà nước - một số đông là Bác sĩ , kỹ sư và cán bộ khoa học kỹ thuật -. Gắn với công cuộc phát triển kinh tế xã hội với nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc , đã có hàng ngàn thanh niên thực hiện nghĩa vụ quân sự , tham gia chiến đấu bảo vệ tuyến biên giới Tây Nam của Tổ quốc ; tham gia thực hiện tốt nhiều hoạt động từ thiện nhân đạo ... Những việc làm trên đây tuy mới là kết quả bước đầu nhưng có ý nghĩa chính trị sâu sắc ,từng bước xoá bỏ được những mặc cảm , nghi ngờ của quần chúng tín đồ Phật giáo Hoà hảo đối với chủ trương chính sách của Đảng , Nhà nước , nâng cao giác ngộ chính trị , làm cho quần chúng ngày càng hiểu rõ hơn vào đường lối đổi mới của Đảng. Họ đã và đang có nhiều đóng góp vào sự nghiệp phát triển kinh tế-xã hội của địa phương. Mâc dù có nhiều chuyễn biến , song công tác vận động quần chúng tín đồ Phật giáo Hoà Hảo ở An giang hiện nay nhìn chung , còn chưa đồng bộ , sâu sắc, chưa thấy hết tác dụng của công tác này là của hệ thống chính trị nên trong chỉ đạo có lúc , có nơi còn thiếu sự phối hợp đồng bộ. Bộ máy quản lý hành chánh Nhà nước đối với tôn giáo tuy được củng cố , nhưng vẫn còn hạn chế , chưa đáp ứng yêu cầu đổi mới . Do nhận thức chưa đầy đủ và sâu sắc về tầm quan trọng của công tác dân vận nên không ít cán bộ chưa chú ý lắng nghe ý kiến của nhân dân . Biện pháp xử lý các hoạt động vi phạm còn nặng tính hành chính , chưa chú trọng đúng mức công tác vận động quần chúng , nên hiệu quả hoạt động thấp. Công tác kiện toàn củng cố cấp ủy và nâng cao năng lực lãnh đạo của tổ chức cơ sở Đảng nhiều nơi chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn của đất nuớc và của địa phương đặt ra . Thực lực một số cán bộ vùng Phật giáo Hoà Hảo chưa mạnh , chưa thu hút quần chúng tín đồ tự giác tham gia vào các tổ chức chính trị , đoàn thể nhiều nơi hoạt động chỉ chú ý dựa vào Ban Đại diện và các chức sắc Phật giáo Hoà Hảo , trong khi đó vai trò của các tổ chức đoàn thể , Mặt trận xã, ấp còn lu mờ chưa được phát huy. Đội ngũ cán bộ làm công tác đối với tôn giáo Phật giáo Hoà Hảo còn mỏng về số lượng , kém về chất lượng , ít am hiểu về giáo lý , phong tục , tap quán , tâm lý của quần chúng tín đồ nên giãi quyết công việc còn thụ động , lúng túng , thiếu nhạy bén , thiếu kiên quyết đối với kẻ xấu lợi dụng Phật giáo Hoà Hảo để chống phá cách mạng . Các cấp ủy Đảng , chính quyền địa phương chưa quan tâm đúng mức đến lĩnh vực đào tạo xâ dựng đội ngũ cán bộ làm công tác tôn giáo và tôn giáo vận , việc xây dựng lực lượng cốt cán vùng Phật giáo Hoà Hảo chưa được chú trọng và chỉ đạo chặt chẽ. Do đó việc tổ chức , tập hợp xây dựng phong trào quần chúng thiếu thường xuyên. Xuất phát từ tình hình trên ,vấn đề đặt ra là cần tăng cường đổi mới hơn nữa công tác tôn giáo nói chung, công tác vận động quần chúng tín đồ Phật giáo Hoà Hảo ở An giang nói riêng . Muốn làm tốt công tác này trước hết cấp ủy , chính quyền địa phương phải quan tâm đúng mức đến công tác tuyên truyền giáo dục chủ nghĩa Mác-Lênin , tư tưởng Hồ Chí Minh , đường lối chánh sách của Đảng , pháp luật Nhà nước về tôn giáo , làm cho quần chúng tín đồ tin tưởng vào đường lối đổi mới của Đảng , trên cơ sở đó nâng cao lòng yêu nước , yêu chủ nghĩa xã hội , làm cho chức sắc và đồng bào có đạo nhận thức rõ hoạt động tôn giáo trong đất nước độc lập có chủ quyền, đề cao vai rò quản lý của Nhà nước từ cơ sở , phát huy vai trò làm chủ của đồng bào, hăng hái thi đua phát triển kinh tế xã hội , không ngừng nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân . Trước hết tạo mọi điềi kiện thuận lợi về vốn , về khoa học kỹ thuật , khuyến công , khuyến nông , khuyến lâm , khuyến ngư , quan tâm giải quyết vấn đề tranh chấp khiếu kiện ...để đồng bào có đạo ổn định sản xuất. Phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị để làm tốt công tác vận động quần chúng tín đồ . Chú ý xây dựng lực lượng cốt cán vùng Phật giáo Hoà Hảo . Chăm lo xây dựng cán bộ làm công tác tôn giáo , từng bước cụ thể hoá hoàn thiện các chủ trương , chính sách về hoạt động tôn giáo nhằm nâng cao hiệu qủa công tác quản lý Nhà nước làm cơ sở đẩy mạnh công tác vận động chức sắc , tín đồ Phật giáo Hoà Hảo hoạt động bình thường theo pháp luật. Thực hiện tốt điều đó sẽ góp phần củng cố và phát huy hơn nữa sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân , huy động đông đảo quần chúng tín đồ Phật giáo Hoà Hảo ở An giang tham gia tích cực vào sự nghiệp “ Dân giàu , nước mạnh , xã hội công bằng , dân chủ , văn minh “. PHẦN IV MỘT SỐ NHẬN THỨC, ĐỀ XUẤT VÀ GIẢI PHÁP Nước ta đang trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa – hiện đại hóa, tiếp tục đổi mới toàn diện (trong đó có đổi mới công tác tôn giáo) mở rộng dân chủ, phát huy và giữ gìn bản sắc truyền thống văn hóa dân tộc. Dựa trên cơ sở thực trạng tình hình Phật giáo Hòa Hảo ở An Giang nói riêng và miền Tây Nam bộ nói chung, xuất phát từ âm mưu, phương thức, thủ đoạn hoạt động của các thế lực thù địch lợi dụng tôn giáo và công tác đấu tranh của ta. Trong thời gian tới tình hình an ninh trật tự ở địa bàn Phật Giáo Hòa Hảo còn nhiều diễn biến phức tạp. Phật Giáo Hòa Hảo là một trong những tôn giáo ở Việt Nam vẫn tiếp tục giữ vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của tín đồ nông dân khu vực miền Tây Nam bộ. Tuy không gian ảnh hưởng hẹp hơn thời kỳ phát triển ban đầu 1939 – 1975, khả năng trở thành một tôn giáo có tầm cỡ quốc gia là rất hạn chế, nhưng nhu cầu tín ngưỡng còn ở mức độ cao. Quần chúng tín đồ vẫn tu tại gia và phục hồi các hình thức sinh hoạt tôn giáo truyền thống. Bọn phản động lợi dụng Phật Giáo Hòa Hảo vẫn chưa từ bỏ tham vọng về một “Vương quốc Hòa Hảo”, chúng sẽ triệt để khai thác, lợi dụng đường lối đổi mới, dân chủ công khai, nhân quyền mở rộng, lợi dụng những sơ hở thiếu sót của ta trên tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội, đặc biệt là việc thực hiện chính sách tôn giáo trên các địa bàn Phật Giáo Hòa Hảo; lôi kéo giành giật tín đồ hòng tạo ra chỗ dựa và hậu thuẫn về mặt chính trị nhằm duy trì sự tồn tại và thực hiện âm mưu chống cách mạng lâu dài. Chủ nghĩa đế quốc và các thế lực quốc tế tiếp tục tiến hành chiến lược “Diễn biến hòa bình” đối với các nước xã hội chủ nghĩa còn lại, trong đó có Việt Nam là trọng điểm. Lợi dụng tôn giáo nói chung, Phật Giáo Hòa Hảo nói riêng là một bộ phận tất yếu của chiến lược này. 4.1 Vấn đề nhận thức về bản chất của Phật Giáo Hòa Hảo: Một là : Các cơ quan của Đảng và Nhà nước Trung ương cũng như địa phương trong quá trình thực hiện chức năng nhiệm vụ của mình có liên quan đến các hoạt động tôn giáo của Phật Giáo Hòa Hảo cần phải nhìn nhận rằng Phật Giáo Hòa Hảo là một tôn giáo và đối xử với nó như những tôn giáo khác. - Con người sinh ra tôn giáo bắt nguồn từ nhận thức, tâm lý và cuộc sống xã hội của chính mình. Những nội dung được trình bày ở Chương II đã khẳng định rằng trong bối cảnh chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội những năm cuối của thập kỷ ba mươi, những người nông dân Tây Nam Bộ, nhờ vai trò xướng xuất của Huỳnh Phú Sổ đã tạo ra một tôn giáo riêng cho mình là Phật Giáo Hòa Hảo. Điều này còn được chứng minh qua quá trình tồn tại và phát triển của nó, có một số lượng tín đồ nhất định và đến nay số dó vẫn giữ đạo mặc dù tổ chức giáo hội không còn. - Phật Giáo Hòa Hảo là một tôn giáo có giáo lý riêng, dù rằng giáo lý đó dựa trên nền tảng Phật giáo mà cụ thể là tư tưởng Bửu Sơn Kỳ Hương của Đoàn Minh Huyên nhưng không trùng khớp với bất kỳ tôn giáo nào. Đặc điểm giáo lý của Phật Giáo Hòa Hảo là sự phức tạp, sự kết hợp tùy tiện giữa tư tưởng Phật giáo, Nho giáo và Lão giáo; Giáo lý đó quy định tín đồ đồng thời là cư sĩ tại gia và vì thế mà tôn giáo này không cần tổ chức giáo hội. Cộng đồng tín đồ liên kết với nhau nhờ đức tin, nhất là đức tin đối với giáo chủ Huỳnh Phú Sổ. - Là một tôn giáo, Phật Giáo Hòa Hảo có có nghi lễ hành đạo riêng. Trong đó sự khác biệt với nhiều tôn giáo khác là chỉ có nghi lễ hành đạo cá nhân mà không có nghi lễ hành đạo tập thể. Cá nhân từng tín đồ là nam hay nữ, già hay trẻ, người đạo gốc hay mới gia nhập đạo đều tự mình thực hành nghi lễ, tự mình trực tiếp giao thiệp với đấng siêu nhiên mà không cần thông qua bất kỳ một nhân vật trung gian nào. Như vậy, trong cơ cấu tổ chúc của Phật Giáo Hòa Hảo là trái với giáo lý nếu tồn tại một bộ máy hành chính đạo nghĩa là tạo ra một đội ngũ giáo quyền; Hoặc tồn tại một hệ thống chức sắc nhằm tạo ra những tín đồ có thần quyền. Hai là : Về nhu cầu tín ngưỡng của tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo: Đặc điểm tính cách của người nông dân miền Tây đã được hình thành từ nhiều thế hệ với bản chất mộc mạc, chất phác, đơn giản trong cuộc sống, dễ tin và chung thủy với niềm tin... Song họ có cá tính rất mạnh mẽ. Chính những đức tính đó là cơ sở để hình thành giáo lý Phật Giáo Hòa Hảo vừa mang tính chất “ đa phức tạp” mà giản đơn. Nói cách khác, tính cách người nông dân miền Tây là một trong những yếu tố qui định tính đặc trưng trong giáo lý Phật giáo Hòa Hảo. Thành công của người xướng xuất ra giáo lý Phật giáo Hòa Hảo chính là ở chỗ đã khai thác đặc điểm nhận thức và tâm lý truyền thống của người nông dân miền Tây mà xây dựng nội dung giáo lý phù hợp. Nhờ vậy mà đạo của ông nhanh chóng lan rộng, bám rễ trong tâm tư tình cảm của người nông dân tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo. Trong tiến trình lịch sử chung của dân tộc, có thể nói rằng đại đa số tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo là những người dân yêu nước có tinh thần dân tộc. Trong các cuộc kháng chiến chống ngoại xâm, nếu loại trừ yếu tố bị Chủ nghĩa đế quốc và các thế lực phản cách mạng lợi dụng thì có thể thấy rằng mọi hoạt động của họ đều xuất phát từ nguyện vọng là “ tốt đời, đẹp đạo”. Vì vậy, trước khi quyết định vấn đề gì liên quan đến Phật Giáo Hòa Hảo chúng ta phải nhận thấy rằng đó là đạo của nhân dân lao động, của nông dân miền Tây Nam Bộ, những người nông dân tín đồ mang trong mình đầy đủ những đặc trưng, truyền thống của con người Việt Nam. Cho đến nay chúng ta có đủ cơ sở để khẳng định rằng nhu cầu đời sống tâm linh và sinh hoạt tôn giáo theo đức tin Phật Giáo Hòa Hảo của tín đồ vẫn duy trì ở mức cao. Điều này được chứng minh qua lịch sử tồn tại của Phật Giáo Hòa Hảo với tư cách là một tôn giáo kể từ ngày ra đời đến nay. Cho dù người sáng lập còn hay mất, tổ chức hành đạo có hay không, thậm chí kể cả khi nội bộ giáo quyền bị tục hóa, bị lâm vào cảnh “chia năm xẻ bảy”... nhưng sự đạo vẫn tồn tại, người nông dân – tín đồ vẫn duy trì nếp sống đạo. Chính vì vậy để chính sách tự do tín ngưỡng của Đảng và Nhà nước đi vào cuộc sống, các cơ quan chức năng phải thật sự tôn trọng nhu cầu tôn giáo của tín đồ, nghĩa là phải biết phát hiện nhu cầu, nhìn nhận nhu cầu của tín đồ là chính đáng, cho phép họ được tự do hoạt động và tạo điều kiện thuận lợi để họ thực hiện được nhu cầu đó. Mặt khác đã đến lúc chúng ta cần nhận thức rằng, tôn giáo cũng là một hiện tượng văn hóa trong đời sống xã hội của con người. Do vậy thái độ đối với tôn giáo nói chung, đối với Phật Giáo Hòa Hảo nói riêng cũng phải dựa trên nền tảng truyền thống văn hóa dân tộc, đường lối văn hóa của Đảng và Nhà nước. Ba là : Cách nhìn nhận đánh giá về các hoạt động phi tôn giáo của Giáo hội Phật Giáo Hòa Hảo. Lịch sử phát triển của tôn giáo cho thấy ở từng thời điểm lịch sử tôn giáo cũng bộc lộ những yếu điểm của nó, đó là sự tham gia dính lieu vào các hoạt động phi tôn giáo. Song vấn đề cần phân biệt ở chỗ những hoạt động đó nhằm mục đích tôn giáo (thuần túy) hay phi tôn giáo (vì những mục đích vụ lợi khác) và những hoạt động đó do các tổ chức nhân danh tôn giáo thực hiện hay do cá nhân, nhóm tín đồ lợi dụng danh nghĩa tôn giáo để hoạt động vì mục đích riêng. Hoạt động chính trị, quân sự, kinh tế, văn hóa - xã hội của Giáo hội Phật Giáo Hòa Hảo thời kỳ 1939 – 1975 dù hợp pháp hay không đều là những hoạt động không nhằm mục đích tôn giáo và suy cho cùng là vì mục đích chính trị - xây dựng “Vương quốc Phật Giáo Hòa Hảo”. Ngay cả trong “Sấm giảng thi văn toàn bộ” của Huỳnh Giáo chủ thì hoạt động chính trị là một phần trong các hoạt động của Phật Giáo Hòa Hảo. “Giáo lý giải thoát chúng chẳng những được truyền bá ở Thiền Lâm mà còn phải thực hiện trên đường chính trị” [25.448]. Thời kỳ trước 1975 hoạt động tôn giáo của Phật Giáo Hòa Hảo về cơ bản là có tổ chức và những hoạt động phi tôn giáo đều xuất phát từ Giáo hội hoặc nhân danh Giáo hội. Như vậy một khi không có tổ chức Giáo hội thì những hoạt động này sẽ không có cơ sở để tồn tại. Khi đó hoạt động phi tôn giáo chỉ là những hoạt động riêng lẻ của cá nhân tín đồ. Với tư cách là công dân họ có thể hoạt động chính trị, kinh tế, xã hội... trong khuôn khổ pháp luật nhưng không được nhân danh Phật Giáo Hòa Hảo, có chăng là vì mục tiêu tôn giáo mà thôi. Hoạt động xâm phạm an ninh trật tự của những đối tượng là tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo từ 1975 đến nay là những hoạt động trái với luật pháp Việt Nam. Tuy nhiên trong quá trình điều tra xử lý cần phân biệt rõ ràng động cơ mục đích hoặc để thỏa mãn nhu cầu tôn giáo, hoặc lợi dụng hoạt động tôn giáo để chống phá cách mạng, hoặc để mưu cầu lợi ích cá nhân... 4.2. Một số đề xuất về hoạt động tôn giáo đối với Phật Giáo Hòa Hảo : Trước hết Nhà nước cần tổ chức nghiên cứu xây dựng để sớm ban hành luật (hoặc pháp lệnh) về hoạt động tôn giáo nhằm tăng cường hiệu lực quản lý Nhà nước trên lĩnh vực này, đồng thời nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các tín đồ sinh hoạt tôn giáo trong khuôn khổ pháp luật. Các cơ quan Đảng, Nhà nước, các tổ chức đoàn thể xã hội Trung ương cũng như địa phương có liên quan đến hoạt động của Phật Giáo Hòa Hảo (nhất là những cán bộ công tác trực tiếp như Công an, Dân vận, Mặt trận, Ban tôn giáo...) cần được thông tin đầy đủ thống nhất trong nhận thức và đánh giá về Phật Giáo Hòa Hảo. Có thể nói đây là một khâu quan trọng, một vấn đề cấp bách cần tập trung giải quyết trong giai đoạn hiện nay. * Một số đề xuất về sinh hoạt tôn giáo của tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo : - Ngày lễ của Phật Giáo Hòa Hảo: Giáo lý qui định mỗi tín đồ phải hành lễ hàng ngày, ngoài ra cùng với tục ăn chay vào ngày rằm, mồng một âm lịch, tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo thường tỏ ra chu đáo và sốt sắng hơn so với ngày thường, tuy rằng đó không phải là ngày lễ tuyền trọng như một số tôn giáo khác. Ngày giỗ Đức Ông (07/3), Đức Bà (26/4) không phải là một ngày lễ của Phật Giáo Hòa Hảo nhưng cũng được số đông tín đồ trong khu vực gần Tổ Đình quan tâm. Hàng năm cứ đến ngày đó, nhiều tín đồ tự nguyện về đây lễ bái để tỏ lòng ngưỡng mộ đối với những người đã có công sinh dưỡng Giáo Chủ của mình. Ngày 18 tháng 5 âm lịch được gọi là ngày lễ Khai đạo và từ lâu đã trở thành tiềm thức của mọi tín đồ. Trong những năm gần đây vào dịp này Tổ Đình và An Hòa Tự là điểm hành hương của hàng vạn tín đồ từ khắp nơi đổ về. Thực trạng này đã gây không ít khó khăn cho chính quyền các cấp ở An Giang và một số tỉnh lân cận như Đồng Tháp, Cần Thơ... trong việc bảo đảm an ninh trật tự. Mặt khác, do chỗ chưa thống nhất về nhận thức và chủ trương nên càng tăng thêm tính phức tạp của vấn đề. Một số phần tử xấu trong và ngoài nước đã lợi dụng để kích động quần chúng hoặc xuyên tạc vu cáo Nhà nước ta ngăn cấm hoạt động tôn giáo... Cho nên Nhà nước (Chính phủ) hoặc cơ quan có thẩm quyền nên công khai cho phép Phật Giáo Hòa Hảo lấy ngày 18 tháng 5 là ngày “Đại lễ” duy nhất trong năm. Vào ngày đó, tín đồ mọi nơi có thể được phép về thăm viếng An Hòa Tự với sự giúp đỡ, tạo điều kiện của chính quyền các cấp. Tuy nhiên để việc hành hương vừa là một sinh hoạt tôn giáo, một hoạt động văn hóa tinh thần,vừa đảm bảo an ninh trật tự cho xã hội và cộng đồng tín đồ thì Đảng và chính quyền các cấp một mặt phải tạo điều kiện thuận lợi, nhưng mặt khác phải có những qui định cụ thể buộc mọi người thực hiện trong quá trình hành hương. - Việc phát hành các ấn phẩm tôn giáo: Đây vừa là nhu cầu cấp thiết, vừa thể hiện “bộ mặt” của đời sống tôn giáo. Đối với sách giáo lý (cuốn Sấm Giảng Thi Văn toàn bộ của Đức Huỳnh Giáo Chủ, ấn hành năm 1966 chưa tái bản) bắt nguồn từ nhu cầu bức bách nên gần đây có tình trạng in chui, phô tô lại bản cũ gây ra phức tạp về an ninh trật tự, vừa tạo ra tâm lý mặc cảm trong quần chúng tín đồ cho rằng Nhà nước ngăn cấm hoạt động tôn giáo của Phật Giáo Hòa Hảo. Vì vậy cần cho phép tái bản cuốn sách này để thỏa mãn nhu cầu kinh sách của tín đồ. Tuy nhiên, vì đây là một bản sách xuất bản dưới chế độ ngụy và sau 19 năm tác giả qua đời nên Chính phủ cần giao cho ngành Văn hóa phối hợp với các ngành liên quan xét duyệt lại nội dung nhằm loại bỏ những yếu tố chính trị phản động. - Thời gian gần đây một số nơi có Phật Giáo Hòa Hảo đã xảy ra hiện tượng phát tán băng ghi âm bình giảng về nội dung “Sấm Giảng Thi Văn Toàn Bộ” hoặc một số tín đồ chuyền tay nhau các bài giảng giáo lý theo chuyên đề có nội dung xấu, thông qua việc bình giảng giáo lý để lồng ghép nội dung chính trị phản động. Loại hoạt động này vừa vi phạm pháp luật Nhà nước, vừa trái qui định của giáo lý Phật Giáo Hòa Hảo (tín đồ tự đọc, nghe nguyên văn Sấm giảng và tự hiểu theo nhận thức của mình). Như vậy loại hình truyền đạo này phải ngăn cấm và loại bỏ. - Về hoạt động từ thiện của các tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo: Đây là những hoạt động vốn có từ khi tôn giáo này ra đời đã trở thành nếp sống đạo của nhiều tín đồ chân chính. Xét về mặt xã hội những hoạt động cứu khổ, cứu nạn, giúp kẻ nghèo hèn của các tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo là đáng được hoan nghênh và khích lệ, nhất là trong khi đạo đức xã hội đang được báo động bị xuống cấp thì chúng ta không thể xem nhẹ vai trò cái “phanh hãm” này của đạo đức Phật Giáo Hòa Hảo nói riêng và của các tôn giáo nói chung. Tuy nhiên, trong thực tế những hoạt động từ thiện tôn giáo đã bị lợi dụng vào mục đích truyền giáo và tuyên truyền phản cách mạng. Chúng ta không phủ nhận chức năng vốn có của mọi tôn giáo là truyền giáo và hoạt động từ thiện là một công cụ mạnh để thực hiện chức năng đó. Vấn đề là ở chỗ làm sao để những người nghèo khổ nhận sự “nhường cơm xẻ áo” từ các tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo là nhận sự chia sẻ đùm bọc bắt nguồn từ tình cảm của cộng đồng xã hội, đừng để họ nhận như sự ban ơn, bị lệ thuộc. Hoạt động này cần được khuyến khích nhưng cũng cần được quản lý và tổ chức chặt chẽ. Mọi tín đồ có thể tham gia hoạt động từ thiện thông qua các tổ chức, đoàn thể sẵn có ở địa phương như : Hội chữ thập đỏ, Hội Bảo thọ, Hội Nông dân, Phụ nữ, Đoàn Thanh niên ... Nghĩa là thông qua các pháp nhân. 4.3. Một số giải pháp về phòng ngừa những biểu hiện diễn biến phức tạp : Đứng trước yêu cầu của sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước, thực trạng diễn biến của Phật Giáo Hòa Hảo với chiến lược “Diễn biến hòa bình” của chủ nghĩa đế quốc, âm mưu và hoạt động của các thế lực thù địch lợi dụng Phật Giáo Hòa Hảo chống phá cách mạng và những tồn tại thiếu sót của ta, công tác phòng ngừa tội phạm trên lĩnh vực và địa bàn Phật Giáo Hòa Hảo có một vị trí vô cùng quan trọng, có ý nghĩa chiến lược. Nó có tác dụng cải thiện môi trường, hoàn cảnh, loại bỏ những điều kiện, yếu tố những nguyên nhân nảy sinh và phát triển tội phạm, tăng cường sức mạnh cho hệ thống chính trị cơ sở, tạo ra phong trào quần chúng tấn công thường xuyên các thế lực thù địch lợi dụng Phật Giáo Hòa Hảo. Công tác phòng ngừa trong giai đoạn tới cần tập trung làm tốt những mặt công tác sau đây : Một là : Đẩy mạnh phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, nâng cao đời sống vật chất tinh thần của quần chúng tín đồ là yếu tố quan trọng nhằm lôi kéo quần chúng tín đồ đứng hẳn về phía cách mạng, xử lý tốt vấn đề này là giải quyết căn bản một trong những nguyên nhân nẩy sinh tội phạm. Để làm nền tảng giải quyết bất kỳ vấn đề gì có liên quan đến Phật Giáo Hòa Hảo, kể cả phòng ngừa đấu tranh chống các loại tội phạm trên địa bàn cũng xuất phát từ sự chăm lo đến lợi ích thiết thực của quần chúng tín đồ. Xuất phát từ luận điểm “Sự ổn định và phát triển mọi mặt của đời sống xã hội là nền tảng vững chắc của an ninh quốc gia” [12, 5]. Nhìn ở góc độ bảo vệ an ninh trật tự thì đẩy mạnh phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của quần chúng tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo là một biện pháp phòng ngừa cơ bản, có tính chiến lược nhằm loại bỏ, triệt tiêu những nhân tố phát sinh, phát triển tội phạm từ bên trong, cũng như sự lợi dụng tác động của địch từ bên ngoài. Do vậy, trong tiến trình đổi mới toàn diện đất nước, chúng ta không ngừng giải quyết ngày càng tốt hơn vấn đề nhân sinh, nâng cao dân trí, phát huy dân chủ, thực hiện tự do tín ngưỡng, đoàn kết tôn giáo, đoàn kết dân tộc, gắn vấn đề dân tộc với chủ nghĩa xã hội. Bằng mọi biện pháp vận động, hướng dẫn, giúp đỡ người nông dân tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo xóa đói giảm nghèo, thực hiện tốt chính sách đền ơn đáp nghĩa gia đình có đạo là gia đình liệt sĩ, thương binh, gia đình có công với cách mạng, tích cực chuyển đổi cơ cấu kinh tế, kiên trì thực hiện công nghiệp hóa – hiện đại hóa ở nông thôn, xây dựng nông thôn mới, gia đình văn hóa nhằm đẩy mạnh phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của quần chúng tín đồ là góp phần tích cực vào công tác phòng ngừa và đấu tranh phòng chống tội phạm trên địa bàn. Hai là : Tăng cường củng cố hệ thống chính trị cơ sở, chú trọng phát triển đội ngũ cán bộ là tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo, xây dựng lực lượng chuyên sâu về tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo. Phòng ngừa tội phạm là trách nhiệm của toàn xã hội, trước tiên là của hệ thống chính trị bằng thông qua các hoạt động kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội. Do vậy hệ thống này được tăng cường ngày càng vững mạnh là cơ sở cho việc thực hiện tốt công tác phòng ngừa thông qua chức năng của từng tổ chức trong hệ thống. Đi liền với củng cố hệ thống chính trị cơ sở cần phát triển đội ngũ cán bộ là những người trong tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo nhằm xây dựng lực lượng trong Phật Giáo Hòa Hảo. Đây là nhiệm vụ vừa thường xuyên vừa lâu dài. Trong những năm qua trên các địa bàn Phật Giáo Hòa Hảo đã đạt được những kết quả nhất định, nhưng nhìn chung còn có những hạn chế, có lúc có nơi thực lực chính trị của ta có chiều hướng giảm sút hoặc tỷ lệ có nhích lên nhưng rõ ràng chưa đáp ứng với yêu cầu của sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước nhằm qui tụ, tổ chức quần chúng tín đồ thực hiện có kết quả các nhiệm vụ chính trị trong đó có công tác phòng ngừa và đấu tranh chống các loại tội phạm. Mặt trận tổ quốc, các đoàn thể cần hoạt động mạnh dưới nhiều hình thức để thu hút tập hợp đồng bào có đạo là đoàn viên, hội viên của mình, đưa họ tham gia các phong trào giữ gìn an ninh trật tự. “Thanh niên lập nghiệp”, “xóa đói giảm nghèo”, qua đó xây dựng lực lượng cốt cán, cũng từ số cốt cán này lựa chọn bồi dưỡng kết nạp họ vào Đoàn, Đảng, tham gia vào bộ máy Nhà nước ở cơ sở. Xây dựng một đội ngũ cán bộ chuyên sâu về Phật Giáo Hòa Hảo cũng có thể coi là một nội dung của việc tăng cường, củng cố hệ thống chính trị cơ sở và phát huy tác dụng tốt trong công tác vận động thực hiện đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước và phòng ngừa tội phạm thông qua lực lượng chuyên sâu. Thực tế những năm qua cho thấy ta chưa có đội ngũ cán bộ giỏi, hiểu biết sâu về Phật Giáo Hòa Hảo được bố trí, thâm nhập vào quần chúng tín đồ, vào lực lượng nồng cốt Phật Giáo Hòa Hảo để giáo dục, phát động họ. Các cơ quan ban ngành, nhất là Ban Dân vận, Mặt trận, Thanh niên, Phụ nữ cần nghiên cứu có tổ chức và cán bộ chuyên sâu về dân vận trên Phật Giáo Hòa Hảo. Ba là : Khắc phục nghiên cứu sơ hở thiếu sót, những nhược điểm yếu kém cả về mặt chủ quan và khách quan trên tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội, đặc biệt trong việc thực hiện chính sách tôn giáo của Đảng và Nhà nước ở vùng Phật Giáo Hòa Hảo. Những tồn tại đó chính là môi trường, điều kiện thuận lợi cho việc nảy sinh và phát triển tội phạm. Các thế lực thù địch chống Việt Nam và bọn phản động lợi dụng Phật Giáo Hòa Hảo thường xuyên triệt để khai thác những mặt yếu kém này để chống phá ta. Chúng sử dụng vấn đề này để xuyên tạc chế độ, vu cáo Việt Nam vi phạm dân chủ nhân quyền, vi phạm quyền tự do tín ngưỡng, tự do tôn giáo, kích động, lừa gạt, lôi kéo quần chúng tín đồ chống lại cách mạng. Ở những địa bàn Phật Giáo Hòa Hảo nhu cầu về dân sinh, dân trí chưa được giải quyết một cách cơ bản, đó là tình trạng đói nghèo, bệnh tật, trẻ em suy dinh dưỡng, tình trạng thất học, mù chữ, thiếu điều kiện thông tin văn hóa; tệ quan liêu tham nhũng gây phiền hà khó khăn cho dân vẫn còn tồn tại, hiện tượng vi phạm quyền tự do tín ngưỡng, tự do tôn giáo vẫn còn, công tác quản lý Nhà nước về tôn giáo có lúc hữu khuynh... Những nhược điểm đó không những cản trở công cuộc đổi mới, thủ tiêu động lực phát triển kinh tế xã hội, mà còn trở thành nhân tố bất lợi, tạo điều kiện môi trường thuận lợi thường xuyên cho các thế lực thù địch lợi dụng và tội phạm phát triển. Do đó loại trừ được những nhân tố bất lợi này bằng đẩy mạnh sự nghiệp đổi mới trên mọi lĩnh vực trong vùng Phật Giáo Hòa Hảo sẽ góp phần tích cực vào việc phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm ở đây. Bốn là : Quan tâm giải quyết hợp lý nhu cầu chính đáng về tín ngưỡng tôn giáo của quần chúng tín đồ, lôi cuốn họ tham gia vào các hoạt động xã hội làm cho họ ngày càng gắn bó hơn với sự nghiệp cách mạng của toàn dân. Thái độ của Đảng ta với tôn giáo là rất khoa học, nhìn nhận tôn giáo là một thực tế khách quan, một hiện tượng xã hội. Xây dựng chủ nghĩa xã hội không đồng nghĩa với xóa bỏ tôn giáo, không chủ quan duy ý chí mà phải tuân theo quy luật xã hội, quy luật lịch sử. Chừng nào quần chúng tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo còn có nhu cầu tín ngưỡng, chừng đó Đảng ta cần tôn trọng và đảm bảo cho đồng bào thỏa mãn nhu cầu tinh thần đó cũng chính là giải pháp phòng ngừa xã hội rất tích cực để đấu tranh chống các thế lực lợi dụng Phật Giáo Hòa Hảo. Thông qua vấn đề này làm cho quần chúng tín đồ tin tưởng vào chính sách tôn giáo của Đảng và Nhà nước, thỏa mãn hợp lý những nhu cầu của họ để họ phấn khởi lao động sản xuất và tham gia vào các hoạt động chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, đưa quần chúng tín đồ vào công cuộc cách mạng, không để kẻ địch tách họ ra khỏi cách mạng. Cũng từ các hoạt động chính trị xã hội để cải tạo họ, để họ hòa nhập vào sự nghiệp cách mạng, vào công cuộc đổi mới toàn diện ở khu vực miền Tây Nam bộ. Động viên, giáo dục họ tham gia tích cực vào công tác phòng ngừa, ngăn chặn những hành vi lợi dụng ín ngưỡng, tôn giáo để chống phá cách mạng; đồng thời cũng chính là loại bỏ được âm mưu của các thế lực thù địch nhằm lợi dụng vấn đề này để kích động khoét sâu mâu thuẫn giữa cách mạng và Phật Giáo Hòa Hảo, vu cáo xuyên tạc ta cấm đạo, diệt đạo. Năm là : Đẩy mạnh công tác vận động quần chúng bảo vệ an ninh trật tự tại các địa bàn Phật Giáo Hòa Hảo. Đây là một công tác lớn có tính chiến lược, vừa là biện pháp phòng ngừa vừa là biện pháp đấu tranh. Ngay nay ta xây dựng Nhà nước pháp quyền của dân, do dân và vì dân, nhưng kẻ thù đang thực hiện chiến lược “Diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ. Do đó công tác vận động quần chúng tín đồ càng có ý nghĩa cực kỳ quan trọng vì “mất dân là mất tất cả”. Công tác vận động quần chúng tín đồ phải tạo ra được những tiền đề chính trị xã hội có tác dụng triệt tiêu những điều kiện, môi trường hoạt động lợi dụng Phật Giáo Hòa Hảo của địch, làm cho quần chúng tín đồ tham gia một cách tự nguyện và tích cực vào việc phòng ngừa và đấu tranh chống các loại tội phạm, làm cho người có đạo thấu hiểu, đấu tranh tự đề kháng bảo vệ tổ quốc. Trong công tác vận động quần chúng tín đồ Phật Giáo Hòa Hảo chúng ta cần tập trung tháo gỡ những vướng mắc còn đọng lại trong tư tưởng, tình cảm của quần chúng tín đồ đối với cách mạng, nhất là những vấn đề do lịch sử để lại. Bảo đảm dân chủ đối với người có đạo, để họ thấy không có sự phân biệt vì lý do tôn giáo, bằng thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ công dân; thực hiện đoàn kết tôn giáo nói chung và Phật Giáo Hòa Hảo nói riêng; tuyên truyền cho họ nhận thức rõ về âm mưu, thủ đoạn hoạt động của các thế lực thù địch lợi dụng tôn giáo để chống phá cách mạng, phân biệt rõ giữa tín đồ và tôn giáo của họ với bọn phản động lợi dụng Phật Giáo Hòa Hảo nâng cao cảnh giác, tăng cường tinh thần yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội kết hợp với việc phát huy quyền làm chủ của tín đồ, lắng nghe ý kiến của họ; thu hút tài năng đối với người có đạo, đưa đồng bào tham gia các hoạt động lao động sản xuất, xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Có chính sách quan tâm đặc biệt đối với lực lượng cốt cán hoạt động tôn giáo. Công tác vận động quần chúng tín đồ cần chú ý đi sâu vào từng loại lứa tuổi. Công tác này luôn gắn liền với việc xây dựng phong trào tự quản về an ninh trật tự với việc xây dựng và phát huy sức mạnh của thế trận an ninh nhân dân, công tác xây dựng nông thôn mới, giáo dục y tế. Kết hợp hài hòa công tác vận động quần chúng ở diện rộng và vận động cá biệt . PHẦN KẾT LUẬN Đạo Hoà Hảo - thường gọi là Phật giáo Hoà Hảo – là một tôn giáo nội sinh ở miền Tây Nam Bộ , kế thừ tư tưởng Bửu Sơn Kỳ Hương trên nền tảng giáo lý Phật giáo do ông Huỳnh Phú Sổ khởi xướng năm 1939 . Khi mới ra đời , trong bối cảnh đất nước đang khủng hoảng về kinh tế-chính trị ,bị thực dân Pháp đô hộ , các phong trào yêu nước bế tắc về đường lối , nhân dân lao động bị bần cùng , đạo Hoà Hảo đã nhanh chóng thu hút các tầng lớp nhân dân lao động đặc biệt là nông dân . Đạo Hoà Hảo ra đời không chỉ được coi là một hiện tương tôn giáo nhằm thỏa mãn nhu cầu tín ngưõng của tín đồ mà ban đầu còn được nhìn nhận như một phong trào yêu nước . Song trong qúa trình tồn tại và phát triển , trong mối quan hệ với các thế lực đế quốc ( Pháp , Nhật , Mỹ ) và tay sai , vấn đề đạo , đời của Phật giáo Hoà Hảo trở nên phức tạp. Tính tôn giáo của nó , tính dân tộc của một phong trào yêu nước ngày càng bị lu mờ và được thay thế bởi những tham vọng chính trị , quân sự của một số cá nhân , tổ chức phản động lợi dụng đạo Hoà Hảo . Sau ngày miền Nam giải phóng , hoạt động trị sự Phật giáo Hoà Hảo cũng như các tổ chức chính trị , quân sự của nó không còn hoạt động nhưng đông đảo tầng lớp tín đồ vẫn giữ đạo theo truyền thống giáo lý Hoà Hảo “ Học phật , tu nhân “ . Tuy nhiên , trong quá trình đó , bọn phản động được sự hổ trợ của các thế lực thù địch trong và ngoài nước đang lợi dụng Phật giáo Hoà Hảo , lợi dụng chính sách “ Mở cửa” , “ Đổi mới” của Đảng và Nhà nuớc ta ( trong đó có đổi mới trong công tác tôn giáo ) để chống phá lại sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta. Trong khi chưa có Pháp lệnh về tôn giáo và các văn bản hướng dẫn thực hiện , chuẩn bị để tiến tới xây dựng Luật về tín ngưỡng tôn giáo . Vấn đề quản lý Nhà nước về hoạt động tôn giáo vẫn còn thiếu những văn bản dưới Luật có tính chất pháp quy . So với một số tôn giáo khác thì đối với Phật giáo Hoà Hảo vấn đề này còn ở mức độ trầm trọng hơn , dẫn tới tình trạng thiếu thống nhất trong quan điểm chỉ đạo tại các ban , ngành , địa phương có liên quan . Đó là do chưa có nhận thức đầy đủ về thực trạng và bản chất của đạo Hoà Hảo. Những vấn đề trên đòi hỏi người cán bộ đảng viên phải ra sức nghiên cứu những chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước một cách có hệ thống để có những căn cứ lý luận và thực tiễn , nhằm đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ công tác tôn giáo trước mắt cũng như lâu dài . Hoạt động tôn giáo và công tác tôn giáo phải nhằm tăng cường đoàn kết đồng bào các tôn giáo trong khối đại đoàn kết toàn dân tộc , phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn dân tộc , thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hoá , hiện đại hóa đất nước , xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc , vì mục tiêu :“Dân giàu , nước mạnh , xã hội công bằng , dân chủ , văn minh”. DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO +Đảng Cộng sản Việt nam .Văn kiện Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ IX . Nxb CTQG, H .2001. +Đảng Cộng sản việt nam , Nghị quyết số 24-NQ/TW ngày 16/10/1990 về tăng cường công tác tôn giáo trong tình hình mới. + Đảng Cộng sản Việt Nam, chỉ thị số 37/ CT- TW của Bộ chính trị về công tác tôn giáo trong tình hình mới. +Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Hội Nghị Lần Thứ VII BAN CHẤP HÀNH TRUNG ƯƠNG Khóa IX, Nxb CTQG, H .2003. +Hiến pháp nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam năm 1992.Nxb CTQG, H .199... +Bộ luật Hình sự nước cộng hoà xã hội chủ nghĩa việt nam năm 1999. +Hội đồng Bộ tưởng , Nghi định số 69 /HĐBT , ngày 21/3/1991 ,qui địng về các hoạt động tôn giáo. +Chính phủ , Nghi Định số 26/NĐ-CP ,ngày 19/4/1999 về các hoạt động tôn giáo . +Ban Tôn giáo Chính phủ. Thông báo số 51/TGCP/V3, về việc lập Ban vận động Đại hội Đại biểu tín đồ PGHH . Bản tin số 4-1999. +Ban Tôn giáo Chính phủ. ( lưu hành nội bộ ). Các văn bản của Nhà nước về hoạt động tôn giáo ( quyển 1,2 ) .1995. +Học viện Chính Trị Quốc Gia HỒ CHÍ MINH. Phân viện Thành Phố Hồ Chí Minh.Đề cương bài giãng Chủ Nghĩa Xã Hội Khoa Học ,tháng 11/2001. +Tỉnh ủy An giang . Văn Kiện Đại Hội Đại Biểu Tỉnh Đảng Bộ An giang lần thứ VII. +Tỉnh ủy An giang . Báo cáo tình hình tôn giáo Hoà Hảo tỉnh Angiang ; Báo cáo tình hình số liệu tôn giáo. +Tỉnh ủy An giang -Ban Dân Vận -Đề cương công tác tuyên truyền vận động quần chúng tín đồ Phật giáo Hoà Hảo trong tình hình hiện nay. +Tỉnh ủy An giang –Ban Tuyên giáo-số 04-KH/TG ngày 09/3/2000. Kế hoạch tuyên truyền trong nội bộ và nhân dân về cảnh giác đối với bọn phản động lợi dụng tôn giáo. +Ủy Ban Nhân Dân tỉnh An giang. Báo cáo số 18/BC-UB ngày 29/6/1997,báo cáo Tổng kết việc thực hiện Nghị định số 69/HĐBT ngày 21/3/1991” qui định về các hoạt động tôn gíao”. +Ủy Ban Nhân Dân tỉnh An giang. –Ban Tôn Giáo – Báo cáo số 08/BC-UB ngày 24/12/2002. Về tình hình tôn giáo và công tác quản lý Nhà nước đối với các hoạt động tôn giáo của tỉnh An giang năm 2002. +Ủy Ban Nhân Dân tỉnh An giang. –Ban Tôn Giáo – Phát biểu của Ban Tôn giáo tỉnh An giang tại Hội Nghị Giao Ban Công tác PGHH ngày 28/6/2001. +Ủy Ban Nhân Dân tỉnh An giang. –Văn Phòng UBND tỉnh- Báo cáo tình hình tôn giáo và công tác Quản lý Nhà nước về tôn giáo tháng 11/2002. +Công An tỉnh An giang . Báo cáo kết qủa khảo sát tình hình đạo Phật giáo Hoà Hảo tỉnh An giang. +Đề cương tuyên truyền, giải thích phát động quần chúng về chủ trương , chính sách của Đảng và Nhà nước đối với Phật giáo Hoà Hảo trong tình hình mới. +Lê Quang Vịnh. chính sách tôn giáo của Nhà nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Vĩệt Nam . Bản tin tôn giáo số 12/1999. +Vũ Dũng , Tâm lý học tôn giáo , Viện Tâm lý học , Nxb.KHXH , H.,1998. +Phạm Bích Hợp , Đời sống xã hội và tâm lý nông dân người Việt ở làng Hoà Hảo tỉnh An Giang trước và sau 1975 ( Luận án Phó tiến sĩ Khoa học lịch sữ ) Viện KHXH, Thành phố Hồ Chí Minh. +Tạ Chí Đại Trường . Người và đất Việt, Văn nghệ USA 1989,Bản tin tôn giáo số 5-1995. +Giáo hội Phật giáo Hoà Hảo . Cách tu hiền và ăn ở của một tín đổ Phật giáo Hoà Hảo, tháng 7-1961. +Giáo hội Phật giáo Hoà Hảo . Sấm giãng thi văn toàn bộ của Đức Huỳnh Giáo Chủ . Ban Phổ thông giáo lý.1966. +Huỳnh Phú Sổ . Tôn chỉ hành đạo của Phật giáo Hoà Hảo , ngày 18 tháng 05 năm 1942. +Giáo hội Phật giáo Hoà Hảo . Thể lệ lập hội.ngày 06/08/1950. +Ban Đại Diện Phật giáo Hoà Hảo tỉnh An giang . Báo cáo ( dự thảo ) tổng kết hoạt động Đạo Sự 3 năm ( 1999-2002 ) của Ban Đại Diện PGHH tỉnh An giang. +Báo Công An Thành Phố Hồ Chí Minh số 1198 ra ngày thứ năm 27/11/2003.