Nâng cao chất lượng tín dụng đối với tp Kế toán ngoài QD tại chi nhánh ngân hàng ACB Hải Phòng

nh©n viªn dÇy d¹n kinh nghiÖm vµ tinh th«ng nghiÖp vô. §éi ngò nh©n viªn cña CTCK cÇn ph¶i ®­îc ®¶m b¶o võa lµ s¶n phÈm cña mét nÒn ®µo t¹o chÝnh quy, cã bÒ dÇy n¨m th¸ng ®ång thêi lµ s¶n phÈm cña mét m«i tr­êng tµi chÝnh ph¸t triÓn ®Õn mét ®é chÝn muåi nhÊt ®Þnh míi ®¶m b¶o cho viÖc ®iÒu hµnh qu¶n lý vµ thùc hiÖn nghiÖp vô cña c«ng ty cã kÕt qu¶ nh­ mong muèn. Tuy nhiªn, trong thêi gian võa qua CTCK C«ng th­¬ng cßn thiÕu mét ®éi ngò c¸n bé l·nh ®¹o, qu¶n lý vµ c¸n bé nghiÖp vô cã kinh nghiÖm kinh doanh th­¬ng tr­êng. Mét sè nghiÖp vô cña c«ng ty cßn thiÕu c¸n bé chñ chèt nh­ nghiÖp vô t­ vÊn, ph©n tÝch, tù doanh, qu¶n lý danh môc ®Çu t­. V× vËy, trong thêi gian tíi vÊn ®Ò ®µo t¹o kinh nghiÖm chuyªn m«n còng nh­ kü n¨ng nghiÖp vô cho ®éi ngò nh©n viªn võa lµ mét viÖc lµm tÊt yÕu võa lµ mét th¸ch thøc lín lao ®èi víi c«ng ty. Doanh thu kh«ng ®ñ bï ®¾p chi phÝ. Nh×n l¹i qu¸ tr×nh ho¹t ®éng trong h¬n hai n¨m qua, c¸c phiªn giao dÞch hÇu nh­ chØ vµo kho¶ng 3 – 5 tû VND, trong giai ®o¹n hiÖn nay gi¸ trÞ giao dÞch cña c¸c phiªn chØ ®¹t xÊp xØ 2 tû ®ång víi møc phÝ dao ®éng tõ 0.4 – 0.5% th× doanh thu MG cña toµn thÞ tr­êng ®¹t kho¶ng 6 – 10 triÖu ®ång/phiªn. Gi¶ sö chia ®Òu cho c¸c c«ng ty th× mçi c«ng ty thu kho¶ng 1 triÖu/phiªn trong khi mçi phiªn giao dÞch c«ng ty ph¶i chi Ýt nhÊt lµ 1 triÖu tiÒn ®iÖn tho¹i, thªm vµo ®ã lµ c¸c chi phÝ kh¸c nh­ tiÒn l­¬ng, tiÒn thuª sµn, tiÒn mua s¾m tµi s¶n cè ®Þnh… Nh­ vËy, thùc tÕ thêi gian ®Çu, c¸c CTCK ®Òu bÞ lç, cho ®Õn quý2, quý 3 n¨m 2001 khèi l­îng giao dÞch cã t¨ng, c¸c c«ng ty míi hoµ hoÆc cã thu chót Ýt. §Õn giai ®o¹n hiÖn nay gi¸ trÞ giao dÞch mçi phiªn l¹i rÊt thÊp, c¸c c«ng ty tiÕp tôc r¬i vµo t×nh tr¹ng khã kh¨n bëi v× nguån thu chñ yÕu cña c«ng ty lµ dùa vµo nghiÖp vô MGCK. 2.2.2.2. Nh÷ng thuËn lîi c¬ b¶n. Bªn c¹nh nh÷ng khã kh¨n võa nªu, CTCK C«ng th­¬ng còng cã nh÷ng thuËn lîi quan träng cho qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty, ®ã lµ: - Nh×n chung, trong hai n¨m võa qua t×nh h×nh kinh tÕ – x· héi ®Êt n­íc lµ thuËn lîi cho sù ph¸t triÓn cña TTCK. NhÞp ®é t¨ng tr­ëng GDP cña nÒn kinh tÕ vÉn ®­îc duy tr× t­¬ng ®èi æn ®Þnh, n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc (2001 ®¹t 6,8%; 2002 ®¹t 7,04%) vµ ®­îc xÕp vµo nhãm ba n­íc cã tèc ®é t¨ng tr­ëng nhanh nhÊt thÕ giíi ®ã lµ Hµn Quèc – 7% vµ Trung Quèc – 8%. C¸c chØ sè kinh tÕ vÜ m« nh­ l¹m ph¸t, tû gi¸ hèi ®o¸i, c¸n c©n thanh to¸n, béi chi ng©n s¸ch, tû träng ®Çu t­/GDP, møc thu hót vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi… tiÕp tôc ®¹t nh­ dù kiÕn. Khi GDP t¨ng tr­ëng æn ®Þnh, chØ sè TTCK còng t¨ng tr­ëng æn ®Þnh theo. §iÒu nµy sÏ t¹o ra m«i tr­êng ®Çu t­ hÊp dÉn cho c¸c c¸ nh©n trong n­íc còng nh­ n­íc ngoµi. H¬n n÷a, triÓn väng t¨ng tr­ëng GDP trong nh÷ng n¨m tíi lµ ch¾c ch¾n do ViÖt Nam lµ n­íc sèng hoµ b×nh, cã dÇu löa xuÊt khÈu vµ cã l­¬ng thùc thùc phÈm. - Qu¸ tr×nh cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp nhµ n­íc ®­îc diÔn ra m¹nh mÏ trong c¸c n¨m võa qua. TÝnh ®Õn nay ®· cã kho¶ng 965 doanh nghiÖp ®­îc cæ phÇn ho¸. HÇu hÕt c¸c doanh nghiÖp sau khi cæ phÇn ho¸ ®Òu cã t×nh h×nh s¶n xuÊt kinh doanh t­¬ng ®èi kh¶ quan, thu nhËp cña ng­êi lao ®éng gia t¨ng, viÖc lµm ®­îc b¶o ®¶m, lîi nhuËn cao. TiÕn tr×nh cæ phÇn ho¸ vÉn tiÕp tôc ®­îc quan t©m thóc ®Èy tõ trung ­¬ng ®Õn c¸c ®Þa ph­¬ng vµ ë c¸c bé ngµnh. ViÖc c¸c c«ng ty cæ phÇn ho¸ ho¹t ®éng kinh doanh hiÖu qu¶ cã ý nghÜa rÊt quan träng ®èi víi c¸c CTCK còng nh­ TTCK v× ®©y lµ c¸c chñ thÓ quan träng cung cÊp hµng ho¸ cho thÞ tr­êng. Tuy nhiªn, ®Ó thu hót, khuyÕn khÝch ®­îc c¸c doanh nghiÖp nµy tham gia niªm yÕt trªn TTCK lµ c«ng viÖc mµ c¸c CTCK hiÖn nay ®ang hÕt søc quan t©m. - TTCK non trÎ ®· t¹o ra nh÷ng b­íc tËp d­ît ban ®Çu cho c¸c CTCK. NhËn thøc cña c«ng chóng ®Çu t­ ®èi víi TTCK ®ang dÇn cã sù thay ®æi. Nh÷ng c¶i thiÖn quan träng trong khu«n khæ ph¸p lý trong n­íc vµ trong quan hÖ ®èi ngo¹i ®· t¹o ®iÒu kiÖn cho m«i tr­êng kinh doanh cã thªm xung lùc míi ®Æc biÖt lµ khu vùc t­ nh©n. - TTCK ViÖt Nam ra ®êi khi TTCK trªn thÕ giíi ®ñ ph¸t triÓn m¹nh, ®Æc biÖt lµ TTCK cña mét sè n­íc nh­ Mü, Anh, NhËt, Hång K«ng, Th¸i Lan, Hµn Quèc, Singapo. Víi mét b­íc ®i tr­íc cña c¸c n­íc vÒ sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn TTCK ®· t¹o thuËn lîi cho n­íc ta. Chóng ta cã thÓ häc hái ®­îc kinh nghiÖm, ph¸t huy ®­îc nh÷ng tiÕn bé khoa häc kü thuËt trong lÜnh vùc CK phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ cña ®Êt n­íc. - CTCK C«ng th­¬ng cßn cã mét thÕ m¹nh kh¸c, t¹o ­u thÕ cho m×nh khi b¾t ®Çu tham gia ho¹t ®éng. §ã lµ c«ng ty ®­îc ®Çu t­ 100% vèn tõ Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam. CTCK C«ng th­¬ng ra ®êi còng ®­îc thõa h­ëng bÒ dÇy cña ng©n hµng mÑ víi m¹ng l­íi c¸c chi nh¸nh réng kh¾p trªn c¸c tØnh, thµnh phè lín trong c¶ n­íc, cã quan hÖ ®¹i lý víi c¸c ng©n hµng, c¸c tæ chøc tµi chÝnh vµ ®ang tµi trî cho nhiÒu dù ¸n lín. Thùc tr¹ng, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng m«i giíi chøng kho¸n t¹i c«ng ty chøng kho¸n Ng©n hµng C«ng th­¬ng Sù cÇn thiÕt h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô m«i giíi chøng kho¸n. Còng gièng nh­ tÊt c¶ c¸c CTCK kh¸c, CTCK C«ng th­¬ng ra ®êi nh»m môc ®Ých ho¹t ®éng kinh doanh thu lîi nhuËn th«ng qua c¸c nghiÖp vô mµ c«ng ty thùc hiÖn theo quy ®Þnh cña UBCKNN bao gåm: m«i giíi, t­ vÊn, tù doanh, qu¶n lý danh môc ®Çu t­, b¶o l·nh, thanh to¸n bï trõ vµ l­u ký CK trong ®ã ho¹t ®éng MG lu«n ®­îc c«ng ty chó träng ngay tõ khi c«ng ty míi ®i vµo ho¹t ®éng cho ®Õn ngµy nay. Së dÜ nghiÖp vô nµy ®­îc c«ng ty ®¸nh gi¸ cao lµ v× nã Ýt rñi ro, vèn ph¸p ®Þnh kh«ng cao, ho¹t ®éng l¹i cã hiÖu qu¶. Trong c¸c nghiÖp vô kinh doanh cña c«ng ty th× nghiÖp vô MGCK lu«n ®em l¹i cho c«ng ty nguån thu nhËp lín nhÊt. V× vËy, h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô MGCK lµ ®iÒu rÊt cÇn thiÕt ®èi víi c«ng ty. H¬n n÷a, b¶n chÊt cña TTCK lµ ho¹t ®éng theo nguyªn t¾c trung gian trong ®ã nhµ MGCK lµ nh÷ng ng­êi th­êng xuyªn xuÊt hiÖn trªn Sµn. Hä lµ ng­êi trùc tiÕp giao dÞch víi kh¸ch hµng, lµm cho cung vµ cÇu gÆp nhau vµ qu¸ tr×nh mua b¸n ®­îc diÔn ra nhanh chãng, thuËn lîi vµ tiÕt kiÖm. Mét trong nh÷ng thµnh c«ng cña CTCK lµ thu hót ngµy cµng nhiÒu kh¸ch hµng, t¹o niÒm tin trong hä còng nh­ g©y dùng ®­îc h×nh ¶nh tèt ®Ñp cña c«ng ty trong lßng c«ng chóng ®Çu t­ v× ®©y ®­îc coi lµ ®èi t­îng quan träng cã tiÒm n¨ng to lín vÒ vèn ®Çu t­ vµ ®­îc coi lµ nguån cung cÊp vèn chñ yÕu cho TTCK. Muèn thu hót ®­îc lùc l­îng nµy tham gia vµo thÞ tr­êng cÇn ph¶i n©ng cao hiÓu biÕt cho hä, quan träng h¬n lµ ph¶i t¹o lßng tin cña hä vµo thÞ tr­êng. §Ó lµm ®­îc ®iÒu ®ã, kh«ng ai kh¸c mµ chÝnh lµ nhê vµo mét phÇn rÊt lín c«ng søc cña c¸c nhµ MGCK. Trong ®iÒu kiÖn TTCK cßn rÊt non trÎ nh­ hiÖn nay th× lßng tin cña c«ng chóng ®Çu t­ lµ yÕu tè rÊt quan träng, quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i cña TTCK. Mét khi lßng tin cña c«ng chóng ®Çu t­ bÞ ®æ vì th× viÖc kÐo hä trë l¹i víi thÞ tr­êng lµ hÕt søc khã kh¨n. V× thÕ, ngay tõ ®Çu, CTCK víi chøc n¨ng MG ph¶i cã kû c­¬ng nghiªm minh, nh©n viªn cña c«ng ty, ®Æc biÖt lµ c¸c ®¹i diÖn MG, ph¶i ®­îc trang bÞ ®Çy ®ñ vÒ tri thøc, kü n¨ng hµnh nghÒ vµ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp. NÕu kh«ng kiªn ®Þnh víi viÖc x©y dùng nh÷ng tiªu chÝ nµy th× sÏ kh«ng thÓ xo¸ bá ®­îc Ên t­îng xÊu vÒ c¸i gäi lµ “nghÒ chØ trá” ®· tõng h»n s©u trong x· héi, kh«ng thÓ t¹o dùng mét khu«n mÆt cña mét ng­êi MG tµi chÝnh trung thùc, giái nghÒ vµ tËn tuþ víi kh¸ch hang vµ v× thÕ kh«ng thÓ x©y dùng thµnh c«ng TTCK. Trong t­¬ng lai kh«ng xa, khi TTCK ®· b­íc qua thêi kú s¬ khai vµ ®i vµo giai ®o¹n ph¸t triÓn, s¶n phÈm dÞch vô dåi dµo vÒ sè l­îng, ®a d¹ng, phong phó vÒ chñng lo¹i, tinh tÕ vµ nh¹y c¶m trong vËn hµnh chøc n¨ng th× ®ßi hái viÖc cung cÊp cho nhµ ®Çu t­ nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt, nh÷ng ý t­ëng ®Çu t­, nh÷ng lêi khuyªn mang tÝnh thêi ®iÓm hay mang tÝnh chiÕn l­îc vµ gióp cho nhµ ®Çu t­ thùc hiÖn c¸c giao dÞch theo c¸ch cã lîi nhÊt lµ môc ®Ých ho¹t ®éng cña c«ng ty. §Ó thùc hiÖn ®iÒu ®ã, viÖc thóc ®¶y ho¹t ®éng MGCK ph¸t triÓn mang tÝnh chuyªn nghiÖp cao lµ rÊt cÇn thiÕt ®èi víi c«ng ty ngay c¶ trong thêi ®iÓm hiÖn nay. Víi nh÷ng lý do trªn ®©y, cã thÓ thÊy MGCK lµ ho¹t ®éng rÊt quan träng ®èi víi mét CTCK. §©y kh«ng chØ lµ mét kh©u b¾t buéc ph¶i cã trong qu¸ tr×nh giao dÞch mµ cßn lµ mét nguån chØ dÉn, t­ vÊn, ch¨m sãc rÊt h÷u Ých ®èi víi ng­êi ®Çu t­. NhËn thøc ®­îc tÇm quan träng nh­ vËy nªn tÊt c¶ c¸c CTCK ViÖt Nam ngay tõ khi thµnh lËp ®Òu thùc hiÖn nghiÖp vô nµy vµ coi ®©y lµ nghiÖp vô chñ lùc trong c¹nh tranh gi÷a c¸c CTCK. V× vËy viÖc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nghiÖp vô MGCK t¹i c¸c CTCK lµ rÊt cÇn thiÕt trong ®ã CTCK C«ng th­¬ng kh«ng ph¶i lµ tr­êng hîp ngo¹i lÖ. C¬ së ph¸p lý ®iÒu chØnh ho¹t ®éng m«i giíi chøng kho¸n. Cho ®Õn nay, UBCKNN còng ch­a ®­a ra mét v¨n b¶n ph¸p lý nµo ®iÒu chØnh riªng ho¹t ®éng MGCK. Do hÖ thèng ph¸p lý vÒ CK vµ TTCK ViÖt Nam cßn nhiÒu bÊt cËp, ch­a cã mét bé luËt cô thÓ vÒ CK vµ TTCK mµ chØ ®ang n»m qu¸ tr×nh ®iÒu chØnh, söa ®æi, bæ sung theo tõng giai ®o¹n ho¹t ®éng cña thÞ tr­êng. VÊn ®Ò nµy còng g©y ra rÊt nhiÒu khã kh¨n ®èi víi c¸c CTCK ®Æc biÖt ®èi víi nh÷ng nghiÖp vô dÔ g©y ra nh÷ng tranh chÊp vµ xung ®ét vÒ lîi Ých nh­ nghiÖp vô MGCK. Dï ch­a cã quy chÕ riªng vÒ ho¹t ®éng MGCK nh­ng c¸c CTCK thùc hiÖn nghiÖp vô nµy còng chÞu sù ®iÒu chØnh chung theo c¸c quy ®Þnh, quy chÕ, nghÞ ®Þnh mµ UBCKNN ®· ban hµnh nh­: NghÞ ®Þnh 48/1998/N§- CP ngµy 11/07/1998 cña ChÝnh phñ vÒ CK vµ TTCK. Quy chÕ vÒ tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña CTCK (ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 04/1998/Q§- UBCK3 ngµy 13/10/1998 cña Chñ tÞch UBCKNN) Quy chÕ thµnh viªn, niªm yÕt, c«ng bè th«ng tin vµ giao dÞch CK (ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh s«­ 04/1999/Q§- UBCK1 ngµy 27/03/1999 cña Chñ tÞch UBCKNN). QuyÕt ®Þnh sè 42/2000/QQ§- UBCK1 ngµy 12/06/2000 cña Chñ tÞch UBCKNN vÒ viÖc söa ®æi, bæ sung mét sè ®iÒu trong Quy chÕ thµnh viªn, niªm yÕt, c«ng bè th«ng tin vµ giao dÞch CK ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 04/1999/Q§- UBCK1 ngµy 27/03/1999 cña Chñ tÞch UBCKNN. Th«ng t­ sè 01/2000/TT- UBCK1 ngµy 17/04/2000 cña UBCKNN h­íng dÉn t¹m thêi chÕ ®é thu phÝ ®èi víi kh¸ch hµng cña c¸c tæ chøc kinh doanh dÞch vô CK. Nguyªn t¾c ho¹t ®éng m«i giíi chøng kho¸n. Trong mçi lÜnh vùc c«ng viÖc cô thÓ, c¸n bé nh©n viªn ®Òu ph¶i tu©n thñ theo nh÷ng nguyªn t¾c ho¹t ®éng nhÊt ®Þnh. Qua ®ã, sÏ ®¸nh gi¸ ®­îc c¶ vÒ tr×nh ®é chuyªn m«n còng nh­ ®¹o ®øc cña mét nh©n viªn hµnh nghÒ. §èi víi lÜnh vùc CK, dï cßn hÕt søc míi mÎ tuy nhiªn, ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c CTCK ®¹t hiÖu qu¶ th× tÊt c¶ c¸c nh©n viªn CK ®Òu ph¶i tu©n thñ theo c¸c nguyªn t¾c ho¹t ®éng nhÊt ®Þnh. Môc ®Ých cña c¸c nguyªn t¾c nµy lµ nh»m b¶o vÖ quyÒn lîi cho c¸c nhµ ®Çu t­ vµ ®¶m b¶o r»ng nh©n viªn tiÕn hµnh giao dÞch CK cña m×nh theo c¸ch thøc hîp lý nh»m gãp phÇn duy tr× mét thÞ tr­êng c«ng b»ng vµ cã trËt tù. C¸c nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña nghiÖp vô MGCK bao gåm: Giao dÞch trung thùc vµ c«ng b»ng. Trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn giao dÞch mua b¸n CK cho kh¸ch hµng còng nh­ viÖc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng vÒ CK thay mÆt kh¸ch hµng, nh©n viªn MG cÇn ph¶i ®¶m b¶o tÝnh ®éc lËp, c«ng khai vµ kh«ng thiªn vÞ. Hä kh«ng ®­îc ®ßi hái, nhËn, mêi hay cho tÆng bÊt kú mét mãn quµ biÕu hay hèi lé nµo tõ phÝa kh¸ch hµng hoÆc dµnh cho kh¸ch hµng nhÊt lµ c¸c kh¸ch hµng tiÒm n¨ng nh»m m­u cÇu mét sù ®èi sö ­u ®·i vµ thiªn vÞ so víi c¸c ®èi t­îng kh¸c. Ngoµi ra, khi tÝnh c¸c lo¹i phÝ nh©n viªn MG kh«ng ®­îc tÝnh v­ît qu¸ møc phÝ cho phÐp trong tõng tr­êng häp cô thÓ vÝ dô nh­ møc phÝ dÞch vô MG tèi ®a kh«ng v­ît qu¸ 0,5% trÞ gi¸ giao dÞch cæ phiÕu, chøng chØ quü ®Çu t­ vµ tèi ®a kh«ng qu¸ 0,15% gi¸ trÞ giao dÞch tr¸i phiÕu (¸p dông tõ ngµy 29/11/2000). Kinh doanh cã kü n¨ng, tËn tuþ, cã tinh th©n ftr¸ch nhiÖm. Nh©n viªn MG tµi n¨ng kh«ng chØ lµ ng­¬ig héi tô ®Çy ®ñ c¸c phÈm chÊt ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp mµ cßn ph¶i n¾m v÷ng thµnh thôc c¸c kü n¨ng hµnh nghÒ c¬ b¶n nh­ kü n¨ng t×m kiÕm kh¸ch hµng, kü n¨ng truyÒn ®¹t th«ng tin, kü n¨ng khai th¸c th«ng tin, kü n¨ng b¸n hµng. Sö dông thµnh th¹o c¸c kü n¨ng nµy sÏ gióp cho c¸c nhµ MG n©ng cao tr×nh ®é nghiÖp vô, chia sÎ nh÷ng kiÕn thøc vµ hiÓu biÕt cña m×nh cho kh¸ch hµng tõ ®ã tho¶ m·n tèt nhÊt lîi Ých tµi chÝnh cho hä. Mét nhµ MG thµnh c«ng cßn lµ ng­êi cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, tËn tuþ víi kh¸ch hµng, coi lîi Ých cña kh¸ch hµng còng chÝnh lµ lîi Ých cña m×nh, cïng vui víi niÒm vui vµ cïng chia sÏ víi nh÷ng nçi buån cña hä. Cã ®ñ ®éi ngò nh©n viªn MG cã n¨ng lùc, ®· qua ®µo t¹o vµ tuyÓn chän. Tr­íc hÕt, nh©n viªn ph¶i n¾m v÷ng vµ lu«n tu©n thñ c¸c luËt lÖ, quy chÕ, quy ®Þnh hiÖn hµnh liªn quan ®Õn giao dÞch kinh doanh CK. Trong qu¸ tr×nh giao dÞch víi kh¸ch hµng hä ph¶i thÓ hiÖn lµ nh©n viªn cã ®ñ n¨ng lùc cÇn thiÕt bao gåm c¶ viÖc ®­îc ®µo t¹o hoÆc cã kinh nghiÖm chuyªn m«n phï hîp ®Ó cã thÓ lµm viÖc tèt ë vÞ trÝ ®­îc giao phã. §¬n vÞ qu¶n lý lu«n ph¶i ®¶m b¶o c¸c nh©n viªn ®­îc chØ ®Þnh giao dÞch víi kh¸ch hµng ph¶i cã nh÷ng chuÈn mùc nghÒ nghiÖp vÒ tÝnh liªm chÝnh vµ c«ng b»ng. MÆt kh¸c, hä ph¶i cã c¸c thñ tôc kiÓm so¸t néi bé tho¶ ®¸ng vµ cã n¨ng lùc nghiÖp vô, tµi chÝnh ®Ó cho phÐp tiÕn hµnh hîp thøc viÖc kinh doanh cña m×nh vµ ®Ó cã thÓ b¶o vÖ viÖc kinh doanh còng nh­ kh¸ch hang khái nh÷ng thÊt tho¸t vÒ tµi chÝnh do trém c¾p, gian lËn, c¸c hµnh vi kh«ng trung thùc kh¸c vµ c¸c thiÕu sãt vµ sai ph¹m vÒ nghiÖp vô g©y ra. ¦u tiªn thùc hiÖn lÖnh cña kh¸ch hµng tr­íc khi thùc hiÖn lÖnh cña c«ng ty. Nh©n viªn ph¶i xö lý c¸c lÖnh cña khach shµng mét c¸ch c«ng b»ng vµ theo thø tù thêi gian nhËn ®­îc chóng, vµ ph¶i ®¶m b¶o r»ng trong mäi tr­êng hîp c¸c lÖnh cña kh¸ch hµng ph¶i ®­îc ­u tiªn h¬n so víi c¸c lÖnh cña chÝnh c«ng ty. NÕu nh©n viªn gép ®¬n cña kh¸ch hµng nµy víi ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hang kh¸c hoÆc víi ®¬n ®Æt hµng cña chÝnh c«ng ty th× nh©n viªn ph¶i ­u tiªn thùc hiÖn tr­íc c¸c ®¬n ®Æt hµng cña kh¸ch hµng bÊt kÓ thø tù tr­íc sau trong tr­êng hîp kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc tÊt c¶ c¸c ®¬n ®Æt hang. Kh«ng tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng cã thÓ lµm cho kh¸ch hµng vµ c«ng chóng hiÓu lÇm vÒ gi¸ c¶, gi¸ trÞ vµ b¶n chÊt cña CK hoÆc c¸c ho¹t ®éng kh¸c g©y thiÖt h¹i cho kh¸ch hang. C«ng khai vÒ th«ng tin cho kh¸ch hang. Tr­íc hÕt, nh©n viªn ph¶i cung cÊp cho kh¸ch hµng nh÷ng th«ng tin ®Çy ®ñ vÒ c«ng ty cña m×nh, c¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi còng nh­ h¹n chÕ liªn quan ®Õn quyÕt ®Þnh ®Çu t­ cña kh¸ch hµng. Bªn c¹nh ®ã, tÊt c¶ c¸c tho¶ thuËn vÒ viÖc cung cÊp dÞch vô gi÷a nh©n viªn vµ kh¸ch hµng ph¶i ®­îc viÕt b»ng v¨n b¶n vµ ph¶i quy ®Þnh ®Çy ®ñ, chi tiÕt. Sau khi thùc hiÖn giao dÞch cho kh¸ch hµng, nh©n viªn ph¶i cè g¾ng nhanh chãng x¸c nhËn víi kh¸ch hµng nh÷ng ®Æc ®iÓm chÝnh cña giao dÞch nh­ ngµy, giê giao dÞch, tªn cña c¸c CK cã liªn quan, gi¸ tiÒn ph¶i tr¶ hoÆc ®­îc nhËn vµ sè l­îng mua vµo hay b¸n ra. Trong tr­ên hîp nh©n viªn thùc hiÖn giao dÞch víi kh¸ch hµng hä ph¶i c«ng khai ho¸ tÊt c¶ c¸c d÷ liÖu cã liªn quan vµ c¸c th«ng tin chi tiÕt vÒ phÝ dÞch vô ®i kÌm. Vµ bÊt kú th«ng b¸o nµo do nh©n viªn cung cÊp cho kh¸ch hang liªn quan tíi c¸c giao dÞch ph¶i ®­äc c«ng khai mét c¸ch râ rµng, minh b¹ch, ®Çy ®ñ vµ chÝnh x¸c. Xung ®ét vÒ lîi Ých. Trong tr­êng hîp nh©n viªn cã mét lîi Ých trong mét giao dÞch víi kh¸ch hµng hoÆc cã mèi quan hÖ sÏ lµm n¶y sinh xung ®ét vÒ lîi Ých, hä ph¶i tù gi¸c kh«ng ®­îc lµm t­ vÊn cho kh¸ch hµng hoÆc thùc hiÖn c¸c giao dÞch ®ã trõ khi hä ®· c«ng khai ho¸ cho kh¸ch hµng biÕt lîi Ých ®ã vµ ®­îc kh¸ch hµng chÊp thuËn tr­íc khi tiÕn hµnh vô giao dÞch vµ nh©n viªn còng ph¶i ®¶m b¶o r»ng hä ®· lµm mäi viÖc ®Ó kh¸ch hang ®­îc ®èi xö c«ng b»ng. Tu©n thñ c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt. Nh©n viªn ph¶i chÊp hµnh ph¸p luËt, thùc hiÖn vµ duy tr× c¸c biÖn ph¸p thÝch hîp ®Ó ®¶m b¶o viÖc chÊp hµnh ph¸p luËt, c¸c nguyªn t¾c cña UBCKNN, TTGDCK vµ yªu cÇu cña c¸c c¬ quan qu¶n lý ®èi víi m×nh. Hä ph¶i ®¶m b¶o nh÷ng khiÕu n¹i cña kh¸ch hµng vÒ nh÷ng vÊn ®Ò liªn quan tíi lÜnh vùc ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty ®Òu ®­îc xö lý nhanh chãng vµ phï hîp, ®iÒu tra vµ gi¶i ®¸p nhanh chãng nh÷ng khiÕu n¹i nµy hoÆc th«ng b¸o cho kh¸ch hµng nh÷ng biÖn ph¸p tiÕp theo mµ kh¸ch hµng cã thÓ sö dông theo nh÷ng quy ®Þnh hiÖn hµnh. NÕu nh©n viªn nµo vi ph¹m c¸c quy ®Þnh ph¸p luËt th× hoµn toµn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc nh÷ng hµnh vi cña m×nh vµ bÞ xö lý, kû luËt theo tõng møc ®é nÆng, nhÑ mµ m×nh g©y ra. 2.3.4. Thùc tr¹ng, hiÖu qu¶ ho¹t ®éng m«i giíi chøng kho¸n t¹i CTCK Ng©n hµng C«ng th­¬ng. Tr¶i qua h¬n hai n¨m ho¹t ®éng (11/2000), ®­îc sù quan t©m chØ ®¹o cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam, sù ñng hé gióp ®ì cña c¸c c¬ quan h÷u quan, cïng víi sù nç lùc cña toµn thÓ Ban l·nh ®¹o c«ng ty còng nh­ c¸n bé nh©n viªn, IBS ®· tõng b­íc v­ît qua nh÷ng khã kh¨n ban ®Çu, ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty dÇn ®i vµo æn ®Þnh. Víi ph­¬ng ch©m “hiÖu qu¶ kinh doanh cña nhµ ®Çu t­ lµ môc tiªu cña CTCK C«ng th­¬ng” c«ng ty ®· ngµy cµng thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch hang vµ n©ng cao uy tÝn trªn thÞ tr­êng. Trong c¸c nghiÖp vô mµ c«ng ty ®ang tiÕn hµnh th× MGCK ®­îc xem lµ chñ chèt ngay tõ khi c«ng ty ®­îc thµnh lËp. Tuy míi ho¹t ®éng ®­îc h¬n hai n¨m nh­ng MGCK lu«n tá ra lµ mét nghiÖp vô hÊp dÉn vµ mang l¹i hiÖu qu¶ cao ®èi víi c«ng ty. H¬n n÷a, nghiÖp vô nµy còng ®ang ®­îc ph¸t triÓn nhanh chãng do ®­îc tiÕp xóc víi nhiÒu th«ng tin, víi c¸c thñ thuËt kiÕm tiÒn vµ víi c¶ nh÷ng kinh nghiÖm häc tõ n­íc ngoµi. V× vËy, viÖc xem xÐt thùc tr¹ng ho¹t ®éng MGCK cña c«ng ty vµo lóc nµy lµ rÊt cÇn thiÕt gióp cho viÖc ®Þnh h­íng ph¸t triÓn ho¹t ®éng MG trë thµnh mét nghiÖp vô cã chÊt l­îng, cã uy tÝn vµ gãp phÇn vµo viÖc thóc ®¶y TTCK ViÖt Nam. Thùc tr¹ng, hiÖu qña ho¹t ®éng MGCK cña IBS cã thÓ ®­îc ®¸nh gi¸ qua nhiÒu tiªu thøc kh¸c nhau, tuy nhiªn cã thÓ nh×n nhËn qua ba chØ tiªu chÝnh lµ: Sè l­îng tµi kho¶n kh¸ch hµng më t¹i c«ng ty vµ tû träng; thÞ phÇn còng nh­ doanh sè gi¸ trÞ giao dÞch; doanh thu tõ phÝ m«i giíi. Sè l­îng tµi kho¶n kh¸ch hµng më t¹i c«ng ty vµ tû träng. Qua h¬n hai n¨m ho¹t ®éng, sè l­îng kh¸ch hµng ®Õn c«ng ty më tµi kho¶n kh«ng ngõng t¨ng lªn, n¨m sau cao h¬n n¨m tr­íc. §iÒu nµy cho thÊy dÊu hiÖu kh¶ quan vÒ ho¹t ®éng MG vµ hiÖu qu¶ mµ ho¹t ®éng nµy mang l¹i ngay trong thêi gian ®Çu. C«ng ty kh«ng chØ gi÷ ch©n ®­îc c¸c kh¸ch hµng cò mµ cßn ngµy cµng thu hót thªm nhiÒu kh¸ch hµng míi, t¹o niÒm tin ®èi víi nhµ ®Çu t­ vµ n©ng cao uy tÝn,vÞ thÕ cña c«ng ty trªn thÞ tr­êng. Cã thÓ ®¸nh gi¸ vÊn ®Ò nµy th«ng qua c¸c b¶ng biÓu sè liÖu sau: B¶ng 1: Tµi kho¶n më t¹i IBS n¨m 2001 KÕ ho¹ch Thùc hiÖn T¨ng/gi¶m (+/-) Sè tµi kho¶n ®Õn 31/12/2001 Trô së chÝnh 100 240 +140,0% 304 Chi nh¸nh 80 150 +87,5% 170 Toµn c«ng ty 180 390 +116,7% 474 (Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng n¨m 2001) BiÓu ®å 1: Sè l­îng tµi kho¶n giao dÞch më thªm trong n¨m 2001 Nh×n vµo b¶ng 1 cho thÊy, trong n¨m 2001 IBS kh«ng nh÷ng ®¹t chØ tiªu kÕ ho¹ch ®Ò ra mµ cßn v­ît xa chØ tiªu kÕ ho¹ch ë c¶ trô së chÝnh vµ chi nh¸nh. Trong ®ã, sè tµi kho¶n t¨ng thªm t¹i trô së chÝnh lµ 240 (t¨ng 140% so víi kÕ ho¹ch), t¹i chi nh¸nh thµnh phè Hå ChÝ Minh lµ 150 (t¨ng 87,5% so víi kÕ ho¹ch) ®­a tæng sè tµi kho¶n t¨ng thªm trong toµn c«ng ty n¨m 2001 lµ 390 tµi kho¶n (t¨ng 116,7% so víi kÕ ho¹ch). Nh­ vËy ®Õn cuèi n¨m 2000, c«ng ty míi chØ cã 84 tµi kho¶n trong ®ã t¹i trô së chÝnh lµ 64 cßn chi nh¸nh lµ 20 do c«ng ty míi ®i vµo ho¹t ®éng ®­îc h¬n mét th¸ng. TÝnh ®Õn cuèi 2001 sè tµi kho¶n cña toµn c«ng ty ®· lªn tíi 474 tµi kho¶n, trong khi ®ã toµn thÞ tr­êng cã 8774 tµi kho¶n giao dÞch, do ®ã tû träng sè l­îng tµi kho¶n më t¹i c«ng ty so víi thÞ tr­êng ®¹t xÊp xØ 6%. Tuy nhiªn, con sè nµy cßn h¹n chÕ so víi mét sè c¸c CTCK kh¸c nh­ CTCK Sµi Gßn chiÕm tû träng 27% víi sè l­îng tµi kho¶n më cho kh¸ch hang trªn 2000 tµi kho¶n, CTCK B¶o ViÖt chiÕm tû träng 32% víi gÇn 2500 tµi kho¶n më cho c¸c c¸ nh©n vµ tæ chøc… MÆc dï vËy, ho¹t ®éng MG cña c«ng ty vÉn ®­îc ®¸nh gi¸ lµ cã hiÖu qu¶ v× c«ng ty ®· ®¹t ®­îc chØ tiªu thùc tÕ cao h¬n rÊt nhiÒu so víi dù kiÕn. Qua biÓu ®å 1 ta thÊy trong quý 1 n¨m 2001 sè tµi kho¶n giao dÞch më thªm lµ 90, quý 2 lµ 147, quý 3 lµ 88 vµ quý 4 lµ 65 tµi kho¶n. Sè tµi kho¶n t¨ng ®Çn tõ quý 1 ®Õn quý 2 sau ®ã gi¶m dÇn trong quý 3 vµ quý 4. Trong quý 2 sè tµi kho¶n t¨ng m¹nh lµ do vµo thêi ®iÓm nµy chØ sè Vn – index ®¹t møc ®Ønh ®iÓm 571,04 ®iÓm (phiªn ngµy 25/06/2001). H¬n n÷a, TTCK míi ®i vµo ho¹t ®éng cßn rÊt nhiÒu míi mÎ ®èi víi c«ng chóng ®Çu t­, hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng cßn khan hiÕm, ban ®Çu míi chØ cã hai lo¹i lµ REE vµ SAM sau ®ã t¨ng dÇn lªn 5 lo¹i hang ho¸ vµ sè phiªn giao dÞch lµ 3 phiªn/1 tuÇn v× vËy nhu cÇu cña nhµ ®Çu t­ tham gia giao dÞch lµ lín vµ t©m lý cña nhµ ®Çu t­ b­íc ®Çu muèn lµm quen, thö søc víi s©n ch¬i míi nµy. NhËn biÕt ®­îc ®iÒu ®ã, víi môc tiªu phôc vô kh¸ch hang tèt h¬n c«ng ty ®· kh«ng ngõng n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô vµ ®­a ra c¸c dÞch vô míi. Ngµy 12/09/2001 IBS chÝnh thøc kÕt hîp víi NHTMCP Kü Th­¬ng (Techcombank) cung cÊp dÞch vô øng tr­íc tiÒn b¸n CK, víi møc phÝ øng tr­íc 0,035%/ngµy/sè tiÒn øng tr­íc c«ng ty ®· thùc sù t¹o ®­îc h×nh ¶nh trong c«ng chóng ®Çu t­. B¶ng 2: Sè tµi kho¶n më t¹i c«ng ty n¨m 2002 Sè tµi kho¶n ®Õn 31/12/2002 T¨ng/gi¶m so víi n¨m 2001 Sè tµi kho¶n (+/-) (%) Trô së chÝnh 480 176 + 73,33 Chi nh¸nh 520 350 + 233,33 Toµn c«ng ty 1000 526 + 134,87 (Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt ho¹t ®éng n¨m 2002) TÝnh ®Õn 31/12/2002 cã gÇn 1000 kh¸ch hµng më tµi kho¶n t¹i hai sµn giao dÞch cña c«ng ty, t¨ng 134,87% so víi n¨m 2001 (trong ®ã cã 5 kh¸ch hµng lµ tæ chøc vµ 1 kh¸ch hµng lµ ng­êi n­íc ngoµi). Sè tµi kho¶n t¹i trô së chÝnh lµ 480 t¨ng 176 tµi kho¶n so víi n¨m 2001 tû lÖ t¨ng 73,33%, t¹i chi nh¸nh lµ 520 t¨ng 350 tµi kho¶n so víi n¨m 2001 tû lÖ t¨ng 233,33%. T¹i chi nh¸nh cã sè tµi kho¶n t¨ng nhanh gÊp h¬n 2, 3 lÇn so víi cïng kú lµ do vµo quý 3 chi nh¸nh thùc hiÖn t­ vÊn niªm yÕt ®­îc cho mét c«ng ty nªn thu hót ®­îc nhiÒu cæ ®«ng cña hä më tµi kho¶n mua, b¸n CK. Thùc tr¹ng t×nh h×nh TTCK n¨m 2002 ®­îc ®¸nh gÝa lµ mét n¨m trÇm l¾ng vµ buån tÎ, t¹i hÇu hÕt c¸c CTCK quang c¶nh giao dÞch v¾ng vÎ, ¶m ®¹m. Trong ®iÒu kiÖn khã kh¨n ®ã c«ng ty ®· ký kÕt ®­îc mét sè hîp ®ång dÞch vô l­u ký vµ t­ vÊn cho mét sè nhµ ®Çu t­ lín, nhê vËy, c«ng ty vÉn nÝu gi÷ ®­îc sè kh¸ch hang truyÒn thèng vµ thu hót thªm kh¸ch hµng míi ®Õn më tµi kho¶n giao dÞch. H¬n n÷a, tõ quý 2 c«ng ty ®· triÓn khai m¹nh c«ng t¸c tiÕp thÞ nh­ vµo c¸c s¸ng thø 2 hµng tuÇn, IBS tæ chøc c¸c buæi thuyÕt tr×nh miÔn phÝ vÒ t×nh h×nh thÞ tr­êng gióp cho nhµ ®Çu t­ cã nh÷ng th«ng tin tæng thÓ vµ chuyªn s©u vÒ TTCK. Bªn c¹nh ®ã, c«ng ty tiÕp tôc cung cÊp c¸c dÞch vô míi hç trî cho nhµ ®Çu t­ CK nh­ dÞch vô chuyÓn nh­îng quyÒn nhËn cæ tøc (¸p dông tõ ngµy 22/10/2002), dÞch vô x¸c nhËn sè d­ CK trªn tµi kho¶n kh¸ch hµng (¸p dông miÔn phÝ tõ ngµy 31/10/2002). §Æc biÖt tõ 22/07/2002 IBS triÓn khai nhËn lÖnh tõ xa ®èi víi tÊt c¶ kh¸ch hµng cña c«ng ty qua fax vµ ®iÖn tho¹i t¹o ®iÒu kiÖn cho nhµ ®Çu t­ ®Æt lÖnh ®­îc nhanh chãng, chÝnh x¸c vµ tiÕt kiÖm. V× vËy, trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng cßn nhiÒu khã kh¨n, mét sè CTCK kh«ng tr¸nh khái nh÷ng tæn thÊt nhÊt ®Þnh th× ho¹t ®éng MGCK cña IBS vÉn ®­îc ®¸nh gi¸ lµ ®¹t hiÖu qu¶ vµ ®em l¹i nguån thu chñ yÕu cho c«ng ty. Nh×n chung l¹i, qua c¸c sè liÖu trªn cho thÊy kh¸ch hµng ®Õn víi c«ng ty ngµy cµng nhiÒu. Víi viÖc ®¶m b¶o c¸c nguyªn t¾c c¬ b¶n cña TTCK còng nh­ c¸c nguyªn t¾c vÒ ®¹o ®øc nghÒ nghiÖp, h×nh ¶nh cña c«ng ty ®· ®­îc nhiÒu ng­êi biÕt ®Õn. Bªn c¹nh ®ã, dÞch vô t­ vÊn ®Çu t­ còng thùc sù cã hiÖu qu¶ ®· gãp phÇn thu hót ®­îc nhiÒu kh¸ch hang ®Õn víi c«ng ty. §iÒu quan träng h¬n c¶ lµ tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô mµ c«ng ty thùc hiÖn ®Òu liªn quan trùc tiÕp ®Õn kh¸ch hµng vµ ®· ®­îc kh¸ch hµng tin t­ëng, hµi lßng, uy tÝn cña c«ng ty ®­îc nhanh chãng truyÒn miÖng tõ ng­êi nµy sang ng­êi kh¸c do ®ã sè kh¸ch hµng ®Õn víi c«ng ty më tµi kho¶n ngµy cµng nhiÒu. Gi¸ trÞ doanh sè giao dÞch vµ thÞ phÇn. Trong n¨m 2001 víi sè l­îng kh¸ch hµng ®Õn më tµi kho¶n t¹i c«ng ty v­ît dù kiÕn còng gãp phÇn lµm t¨ng gi¸ trÞ doanh sè giao dÞch t¹i c«ng ty. Cã thÓ ®¸nh gi¸ thÞ phÇn giao dÞch cña c«ng ty trong mèi t­¬ng quan víi toµn bé thÞ tr­êng vµ víi mét sè CTCK kh¸c nh­ sau: B¶ng 3: Doanh sè giao dÞch n¨m 2001 Gi¸ trÞ GD (tû ®ång) ThÞ phÇn kÕ ho¹ch (%) ThÞ phÇn thùc tÕ (%) T¨ng/gi¶m (+/-) Trô së chÝnh 121,175 Chi nh¸nh 89,377 Toµn c«ng ty 210,552 7 11,3 +4,3% (Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh n¨m 2001) Nh­ v©y, gi¸ trÞ doanh sè giao dÞch trong n¨m 2001 cña toµn c«ng ty ®¹t 210,552 tû ®ång chiÕm 11,3% thÞ phÇn v­ît 4,3% so víi kÕ ho¹ch (kÕ ho¹ch 7%). Trong ®ã, gi¸ trÞ giao dÞch qua trô së chÝnh lµ 121,175 tû ®ång chiÕm 57,55% toµn c«ng ty vµ chi nh¸nh lµ 89,377 tû ®ång chiÕm 42,45% toµn c«ng ty. MÆc dï thÞ phÇn cña c«ng ty cßn thÊp h¬n mét sè c«ng ty kh¸c nh­ CTCK B¶o VÞªt (25%), CTCK Sµi Gßn hay CTCK ACBS…nh­ng kÕt qu¶ mµ c«ng ty ®¹t ®­îc trong n¨m vÉn ®­îc xem lµ cã hiÖu qu¶ v× c«ng ty ®· hoµn thµnh v­ît møc kÕ ho¹ch ®Ò ra, h¬n n÷a nguyªn nh©n lµ do c«ng ty ®i vµo ho¹t ®éng sau mét sè c«ng ty kh¸c v× vËy mµ chËm trÔ h¬n trong viÖc thu hót kh¸ch hµng niªm yÕt còng nh­ ®èi víi viÖc thu hót kh¸ch hµng ®Çu t­. BiÓu ®å 2: T×nh h×nh giao dÞch n¨m 2001 Doanh sè giao dÞch ThÞ phÇn giao dÞch (%) Trong quý 1, c«ng ty míi ®i vµo ho¹t ®éng, sè l­îng kh¸ch hµng cßn Ýt, ch­a thu hót ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ lín nªn thÞ phÇn giao dÞch cña c«ng ty ®¹t thÊp chØ b»ng 3,88% thÞ phÇn giao dÞch chung t­¬ng øng víi 12,731 tû ®ång. Tuy nhiªn, sang quý 2, b»ng c¸c biÖn ph¸p thu hót kh¸ch hµng cïng víi hiÖu qu¶ thùc tÕ ho¹t ®éng ®· dÇn t¹o lËp ®­îc uy tÝn cña c«ng ty, cñng cè niÒm tin trong lßng c«ng chóng ®Çu t­ nªn ®· cã thªm nhiÒu kh¸ch hang ®Õn më tµi kho¶n vµ giao dÞch t¹i c«ng ty ®­a doanh sè giao dÞch ®¹t gÇn 100 tû ®ång vµ chÕm 17,34% thÞ phÇn. Còng tõ quý 2 n¨m 2001, c«ng ty ®· chñ ®éng t×m ®èi t¸c ®Ó ký ®­îc hîp ®ång cho vay øng tr­íc tiÒn b¸n CK, ®Çu t­ mua gãi tin tõ TTGDCK còng nh­ tiÕp tôc ®iÒu chØnh phÇn mÒm truyÒn th«ng d÷ liÖu qua b¶ng ®iÖn tö ®¸p øng nhu cÇu vµ n©ng cao chÊt l­îng phôc vô kh¸ch hµng. B­íc sang c¸c quý cuèi n¨m, gi¸ trÞ giao dÞch toµn thÞ tr­êng gi¶m, doanh sè giao dÞch t¹i c«ng ty còng gi¶m theo vµ ®¹t 63,212 tû chiÕm 9,59% thÞ phÇn trong quý 3 vµ gi¶m xuèng cßn 34,624 tû trong quý 4 nh­ng thÞ phÇn l¹i t¨ng lªn 11,58%. Trong khi c¸c CTCK ®Òu ®­a ra c¸c biÖn ph¸p c¹nh tranh nh»m thu hót kh¸ch hµng, IBS ®· tiÕn hµnh nghiªn cøu, c¶i tiÕn, x©y dùng vµ ban hµnh ®­îc Quy tr×nh nghiÖp vô MG; ®Èy m¹nh ho¹t ®éng t­ vÊn, ph©n tÝch CK t¹o thuËn lîi cho kh¸ch hµng vµ t¨ng c­êng c«ng t¸c tiÕp thÞ. V× vËy, nghiÖp vô MG tõng b­íc ®i vµo ho¹t ®éng æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn ngµy cµng cã uy tÝn. B­íc sang n¨m 2002 IBS ®Æc biÖt quan t©m ®Õn viÖc triÓn khai c¸c biÖn ph¸p thu hót kh¸ch hµng. Tuy nhiªn, trong bèi c¶nh khã kh¨n chung cña toµn thÞ tr­êng, gi¸ trÞ doanh sè giao dÞch trong n¨m 2002 tiÕp tôc gi¶m m¹nh. Gi¸ trÞ giao dÞch toµn c«ng ty gi¶m xuèng cßn 162 tû ®ång, gi¶m h¬n 23,16% so víi n¨m 2001 trong ®ã gi¸ trÞ giao dÞch t¹i trô së chÝnh lµ 101 tû ®ång chiÕm 62,35% toµn c«ng ty gi¶m 16,65% so víi n¨m 2001, t¹i chi nh¸nh lµ 61 tû ®ång chiÕm 37,65% toµn c«ng ty vµ gi¶m 31,11% so víi n¨m 2001. B¶ng 4: Gi¸ trÞ doanh sè giao dÞch trong n¨m 2002 Doanh sè GD (tû ®ång) T¨ng/gi¶m so víi n¨m 2001 Gi¸ trÞ (%) Trô së chÝnh 101,000 - 20,175 - 16,65 Chi nh¸nh 61,000 - 28,000 - 31,11 Toµn c«ng ty 162,000 - 48,175 - 23,16 (Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh n¨m 2002) B¶ng 5: ThÞ phÇn giao dÞch trong n¨m 2002 ThÞ phÇn giao dÞch (%) T¨ng/gi¶m so víi n¨m 2001 (%) Trô së chÝnh 5,04 - Chi nh¸nh 3,00 - Toµn c«ng ty 8,04 - 3,03 (Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt kinh doanh n¨m 2002) ThÞ phÇn giao dÞch cña c«ng ty gi¶m tõ 11,3% xuèng cßn kho¶ng 8,04% n¨m 2002. Trong n¨m 2002 doanh sè giao dÞch thùc tÕ chung chØ ®¹t 41% tæng gi¸ trÞ thÞ tr­êng cña 19 lo¹i cæ phiÕu niªm yÕt, mÆc dï tæng khèi l­îng tµi kho¶n giao dÞch cña toµn thÞ tr­êng ®¹t kho¶ng 13000 tµi kho¶n nh­ng trong ®ã chØ cã kho¶ng 1000 tµi kho¶n lµ th­êng xuyªn giao dÞch, cã rÊt nhiÒu tµi kho¶n ®· hÕt tiÒn ký quü vµ CK l­u ký, tû lÖ tµi kho¶n thùc tÕ giao dÞch Ýt khi v­ît qu¸ 50% tæng l­îng tµi kho¶n ®­îc më. Bªn c¹nh ®ã, l­îng giao dÞch tho¶ thuËn (cã t¸c ®éng nhá ®Õn chØ sè chung) chiÕm tû träng 20 – 25% thÞ tr­êng, l¹i tËp trung chñ yÕu ë c¸c CTCK ®· triÓn khai cã kÕt qu¶ dÞch vô t­ vÊn niªm yÕt. Trong ®iÒu kiÖn thÞ tr­êng ®i xuèng vµ cã sù c¹nh tranh gay g¾t gi÷a c¸c CTCK th× ®©y lµ lý do chñ yÕu g©y tôt gi¶m thÞ phÇn cña IBS. Doanh thu tõ phÝ m«i giíi. Ngay tõ khi ®i vµo ho¹t ®éng, phÝ MG lu«n lµ nguån thu lín nhÊt cña c«ng ty, doanh thu tõ phÝ MG kh«ng ngõng t¨ng lªn. §iÒu nµy cã ®­îc lµ do c«ng ty chó träng n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm dÞch vô, thùc hiÖn gi¶m phÝ MG trong c¹nh tranh nh»m thu hót c«ng chóng ®Çu t­. Sè l­îng tµi kho¶n cña c«ng ty t¨ng lªn qua c¸c n¨m, gi¸ trÞ doanh sè giao dÞch lín kÐo theo doanh thu tõ phÝ MG còng t¨ng theo. Trong th¸ng 12/2000, doanh thu MG míi chØ ®¹t 4 triÖu ®ång vËy mµ ®· t¨ng ®Õn 202 triÖu ®ång trong th¸ng 6/2001 (t¨ng 45 lÇn). B¶ng 6: PhÝ MG trong n¨m 2001 KÕ ho¹ch (triÖu ®ång) PhÝ m«i giíi (triÖu ®ång) T¨ng/gi¶m (+/-) (%) Trô së chÝnh 200,000 367,960 + 83,98 Chi nh¸nh 254,800 443,455 + 74,04 Toµn c«ng ty 454,800 811,415 + 78,41 (Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh n¨m 2001) TÝnh trong c¶ n¨m 2001, toµn c«ng ty thu ®­îc 811,415 triÖu ®ång phÝ MG v­ît 78,41% so víi kÕ ho¹ch, chiÕm 64,9% thu nhËp kinh doanh CK chung gåm c¶ l·i tù doanh vµ cæ tøc, tr¸i tøc; b»ng 22,2% thu nhËp toµn c«ng ty. Trong ®ã, trô së chÝnh thu ®­îc 367,960 triÖu ®ång chiÕm 45,35% tæng sè, chi nh¸nh lµ 443,455 triÖu ®ång chiÕm 54,65% tæng sè. Cô thÓ doanh thu MG cña c«ng ty t¨ng dÇn lªn theo c¸c quý. TÝnh ®Õn ngµy 31/03 c«ng ty míi chØ ®¹t 61,436 triÖu ®ång phÝ MG, ®Õn cuèi th¸ng 6 ®· t¨ng lªn 391,696 triÖu, ®Õn cuèi th¸ng 9 lµ 675,574 triÖu vµ ®Õn ngµy 31/12 doanh sè MG ®¹t 811,415 triÖu. T¹i trô së chÝnh møc doanh thu cao h¬n trong quý 1 vµ quý 2 nh­ng sang hai quý tiÕp theo th× doanh thu t¹i chi nh¸nh l¹i chiÕm ­u thÕ (BiÓu ®å 3). Møc phÝ MG thu ®­îc phô thuéc chÆt chÏ diÔn biÕn doanh sè giao dÞch qua c«ng ty. ViÖc thu hót ®­îc kho¶n phÝ trªn trong n¨m ®Çu ho¹t ®éng lµ mét dÊu hiÖu ®¸ng khÝch lÖ bëi riªng nguån thu phÝ MG ®· b»ng 141,27% l­¬ng, thu nhËp cña c¸n bé nh©n viªn vµ chiÕm 37% chi phÝ th­êng xuyªn gép l¹i cña toµn c«ng ty. BiÓu ®å 3: PhÝ m«i giíi trong n¨m 2001 §å thÞ 1: PhÝ m«i giíi cña c¸c CTCK (tÝnh ®Õn 12/2001) §¬n vÞ: TriÖu ®ång (Nguån: B¸o c¸o tæng kÕt cña Uû ban chøng kho¸n Nhµ n­íc) ë ®©y, ta ®¸nh gi¸ thùc tr¹ng doanh thu m«i giíi cña c«ng ty trong mèi quan hÖ víi c¸c CTCK kh¸c trªn thÞ tr­êng. Nh×n vµo ®å thÞ 1 thÊy c¸c CTCK ®Òu ®¹t doanh thu MG cao vµo quý 2 vµ quý 3. Trong nh÷ng th¸ng ®Çu ho¹t ®éng, do khèi l­îng hµng ho¸ cßn khan hiÕm cho nªn tæng gi¸ trÞ giao dÞch cßn nhá v× vËy c¸c CTCK chiÕm thÞ phÇn lín còng chØ thu ®­îc kho¶ng 30 – 70 triÖu ®ång tiÒn phÝ giao dÞch hµng th¸ng, mét sè c«ng ty thËm chÝ kh«ng thu næi ®Õn 10 triÖu ®ång phÝ MG trong 1 th¸ng. Do khèi l­îng giao dÞch t¨ng dÇn lªn trong nh÷ng th¸ng tiÕp theo nªn hÇu hÕt c¸c CTCK ®Òu cã sù gia t¨ng ®¸ng kÓ doanh thu MG. TÝnh ®Õn th¸ng 6/2001, hÇu hÕt c¸c CTCK ®Òu ®¹t doanh thu MG trªn 100 triÖu ®ång trõ CTCK §Ö NhÊt do gi¸ trÞ giao dÞch thÊp nªn chØ thu ®­îc trªn 50 triÖu tiÒn phÝ MG. C¸c CTCK ®¹t doanh thu MG cao lµ CTCK B¶o ViÖt ®¹t 389 triÖu ®ång t¨ng 9,7 lÇn so víi th¸ng 8/2000, CTCK Sµi Gßn ®¹t 373 triÖu ®ång t¨ng 5,4 lÇn so víi th¸ng 8/2000, CTCK ACB ®¹t 220 triÖu ®ång t¨ng h¬n 7 lµnn so víi th¸ng 8/2000. §Æc biÖt mét sè CTCK ®· cã sù gia t¨ng ®¸ng kÓ doanh thu MG so víi th¸ng ®Çu ho¹t ®éng nh­ CTCK Th¨ng Long t¨ng gÇn 12 lÇn (tõ 8 triÖu trong th¸ng 8/2000 t¨ng ®Õn 104 triÖu trong th¸ng 6/2001), CTCK C«ng th­¬ng t¨ng 45 lÇn (tõ 4 triÖu trong th¸ng 12/2000 ®Õn 202 triÖu trong th¸ng 6/2001). Nh­ vËy, tÝnh ®Õn cuèi n¨m 2001 tæng doanh thu cña c¸c CTCK lµ 35,153 tû ®ång trong ®ã doanh thu tõ ho¹t ®éng MG lµ 9,238 tû ®ång (quý 1 lµ 1,5 tû; quý 2 lµ 2,815 tû; quý 3 lµ 3,2 tû, quý 4 lµ 1,9 tû) trong ®ã CTCK C«ng th­¬ng ®¹t 811,415,triÖu ®ång chiÕm 8,78% thÞ phÇn, ISS chiÕm 26,59% thÞ phÇn (2,456 tû), BVSC chiÕm 24,79% thÞ phÇn (2,285 tû), ACBS chiÕm 15,02% thÞ phÇn (1,388 tû), BSC chiÕm 13,59% thÞ phÇn (1,255 tû)…. B­íc sang n¨m 2002, t×nh h×nh thÞ tr­êng tiÕp tôc l©m vµo t×nh tr¹ng suy tho¸i do vËy dï sè l­îng tµi kho¶n kh¸ch hµng më vÉn tiÕp tôc t¨ng nh­ng c¸c nhµ ®Çu t­ cã vÎ e dÌ víi viÖc ®Æt lÖnh, nhiÒu phiªn giao dÞch buån tÎ, v¾ng bãng nhµ ®Çu t­ thËm chÝ cã nhiÒu lo¹i cæ phiÕu kh«ng giao dÞch vµ hÇu hÕt c¸c cæ phiÕu ®Òu rít gi¸. TÝnh ®Õn cuèi n¨m 2002, thÞ tr­êng cã 20 lo¹i cæ phiÕu víi gi¸ trÞ niªm yÕt trªn 1000 tû ®ång, 41 lo¹i tr¸i phiÕu víi gi¸ trÞ niªm yÕt trªn 4201 tû ®ång vµ 9 CTCK ®ang ho¹t ®éng. MÆc dï c¸c CTCK lu«n quan t©m ®Õn viÖc c¶i tiÕn chÊt l­îng dÞch vô, cung cÊp c¸c dÞch vô tiÖn Ých… nh­ng do khèi l­îng giao dÞch gi¶m dÉn tíi gi¸ trÞ doanh sè giao dÞch gi¶m tõ ®ã doanh thu mµ ho¹t ®éng MG ®em l¹i t¹i hÇu hÕt c¸c CTCK còng gi¶m theo ¶nh h­ëng lín ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c CTCK. B¶ng 8: PhÝ m«i giíi trong n¨m 2002 PhÝ m«i giíi (triÖu ®ång) T¨ng/gi¶m so víi n¨m 2001 Gi¸ trÞ (tr®) (%) Trô së chÝnh 315,000 - 52,960 - 14,39 Chi nh¸nh 215,000 - 228,455 - 51,52 Toµn c«ng ty 530,000 - 281,415 - 34,68 (Nguån: B¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh n¨m 2002) Gi¸ trÞ giao dÞch qua c«ng ty gi¶m trong n¨m, h¬n n÷a trong lóc thÞ tr­êng ®i xuèng c«ng ty ®· thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®iÒu chØnh biÓu phÝ MG ë mét møc ®é nhÊt ®Þnh, cô thÓ: - Ngµy 06/03/2002 IBS ¸p dông møc phÝ 0,35%/ gi¸ trÞ giao dÞch (®èi víi kh¸ch hang giao dÞch tho¶ thuËn tõ 10000 – 19900 cæ phiÕu); 0,3%/gi¸ trÞ giao dÞch (®èi víi giao dÞch tõ 20000 cæ phiÕu trë lªn); 0,45%/ gi¸ trÞ giao dÞch (®èi víi giao dÞch tõ 100 – 9900 cæ phiÕu). (BiÓu phÝ nµy thay thÕ biÓu phÝ ngµy 07/11/2001) Ngµy 01/04/2002 IBS gi¶m møc phÝ tõ 5% xuèng 0,45% (®èi víi c¸c giao dÞch cã gi¸ trÞ nhá h¬n 100 triÖu ®ång); 0,4% (®èi víi c¸c giao dÞch cã gi¸ trÞ tõ 100 ®Õn d­íi 300 triÖu ®ång); 0,35% (®èi víi c¸c giao dÞch cã gi¸ trÞ trªn 300 triÖu ®ång). (BiÓu phÝ nµy thay thÕ cho biÓu phÝ ngµy 06/03/2002). Ngµy 01/06/2002 IBS tiÕp tôc ®iÒu chØnh, thay thÕ biÓu phÝ ngµy 01/04/2002. Møc phÝ ¸p dông ®èi víi kh¸ch hµng cã tæng gi¸ trÞ giao dÞch trong th¸ng d­íi 200 triÖu lµ 0,45%, tõ 200 ®Õn d­íi 500 triÖu lµ 0,4%, tõ 500 ®Õn d­íi 1 tû lµ 0,35% vµ tõ 1tû trë lªn lµ 0,3%. HiÖn nay IBS ®ang thùc hiÖn biÓu phÝ thay cho biÓu phÝ ngµy 01/06/2002 ®ã lµ 0,45% víi c¸c lÖnh cã gi¸ trÞ d­íi 50 triÖu, 0,4% víi c¸c lÖnh cã gi¸ trÞ tõ 50 ®Õn d­íi 100 triÖu, 0,35% víi c¸c lÖnh cã gi¸ trÞ tõ 100 ®Õn d­íi 200 triÖu vµ 0,3% ®èi víi c¸c lÖnh cã gi¸ trÞ tõ 200 triÖu trë lªn (¸p dông tõ ngµy 02/01/2003). H×nh thøc gi¶m phÝ MG còng ®­îc diÔn ra ë mét sè c¸c CTCK kh¸c ®Ó nh»m thu hót kh¸ch hµng trong t×nh tr¹ng TTCK Õ Èm nh­ BVSC, BSC, ACBS … Tuy nhiªn viÖc lµm nµy ®· g©y nªn mét sè tranh luËn bëi v× thùc tÕ trong n¨m 2001, doanh thu ho¹t ®éng MG cña c¸c CTCK kho¶ng 110 triÖu ®ång/1th¸ng thÊp h¬n chi phÝ b×nh qu©n/c«ng ty/th¸ng lµ 291 triÖu v× vËy viÖc gi¶m phÝ MG kh«ng h¼n ®· lµ gi¶i ph¸p tèt nhÊt ®èi víi c¸c CTCK trong t×nh tr¹ng thÞ tr­êng hiÖn t¹i v× c¸c c«ng ty sÏ ph¶i bï lç cho ho¹t ®éng nµy. Nh×n vµo b¶ng 8 kÕt qu¶ vÒ doanh thu MG cña IBS trong n¨m 2002 cho thÊy, phÝ MG thu ®­îc gi¶m 281 triÖu so víi 2001. T­¬ng øng gi¸ trÞ gi¶m 13,16% so víi n¨m 2001 th× phÝ MG gi¶m kho¶ng 34,68%. §¸ng chó ý lµ gi¸ trÞ giao dÞch trong 10 th¸ng ®Çu n¨m 2002 cña chi nh¸nh chØ b»ng 50% so víi trô së chÝnh vµ chØ b¾t ®Çu t¨ng khi tiÕn hµnh t­ vÊn thµnh c«ng ®­a mét c«ng ty ra niªm yÕt. Tuy vËy, gi¸ trÞ giao dÞch cña chi nh¸nh khã t¨ng ®ét biÕn v× míi chØ phô thuéc nhiÒu vµo nhãm kh¸ch hµng lµ c¸c cæ ®«ng cña ®¬n vÞ nµy nªn gi¸ trÞ giao dÞch th­êng thÊp vµ kh«ng æn ®Þnh. Trong thêi gian tíi khi TTCK vÉn tiÕp tôc ch­a cã dÊu hiÖu phôc håi th× doanh thu MG cña c«ng ty ch¾c sÏ kh«ng ®­îc kh¶ quan. ThiÕt nghÜ, trong giai ®o¹n nµy, khi t×nh h×nh thÞ tr­êng ¶m ®¹m vµ buån tÎ th× c¸c CTCK bªn c¹nh viÖc c¾t gi¶m c¸c chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt nªn tiÕp tôc chó träng n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô, cung cÊp c¸c dÞch vô míi, tiÖn Ých nh»m tho¶ m·n tèt h¬n nhu cÇu cña c«ng chóng ®Çu t­; ®¶y m¹nh c«ng t¸c t­ vÊn, tiÕp thÞ, markting nh»m tiÕp tôc cñng cè niÒm tin gióp cho c¸c nhµ ®Çu t­ tin vµo mét t­¬ng lai kh«ng xa vÒ mét TTCK s«i ®éng vµ n¸o nhiÖt. B­íc sang quý 1/2003 thÞ tr­êng cã vÎ cµng trë nªn bi quan ®èi víi giíi ®Çu t­, chØ sè Vn – Index gi¶m liªn tôc qua c¸c phiªn vµ lu«n ®øng ë møc thÊp kho¶ng 160 ®iÓm, thÞ tr­êng vÉn ch­a cã dÊu hiÖu phôc håi. T×nh h×nh ho¹t ®éng MG trong quý 1/2003 cña c«ng ty nh­ sau: B¶ng 9: Doanh sè giao dÞch, phÝ m«i giíi, tµi kho¶n më t¹i c«ng ty (quý 1/2003) Trô së chÝnh Chi nh¸nh Toµn c«ng ty T¨ng/gi¶m so víi quý 1/2002 Tµi kho¶n 30 20 50 - 60,32% PhÝ m«i giíi 65 35 100 Gi¸ trÞ giao dÞch 14 9 23 - 15,7% (Nguån: b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh quý 1/2003) §Õn ngµy 31/03/2003 c«ng ty ®ang cã kho¶ng 1050 tµi kho¶n, t¨ng 50 tµi kho¶n so víi n¨m 2002. Nh­ vËy, trong quý 1/2003 c«ng ty tiÕp tôc më thªm ®­îc 50 tµi kho¶n cho kh¸ch hµng gi¶m 60,32% so víi cïng kú n¨m 2002 (126 tµi kho¶n) trong ®ã t¹i trô së chÝnh lµ 30 tµi kho¶n vµ chi nh¸nh lµ 20 tµi kho¶n. TÝnh ®Õn cuèi th¸ng 3/2002 toµn thÞ tr­êng cã kho¶ng 15000 tµi kho¶n giao dÞch CK t¨ng kho¶ng 3000 so víi n¨m 2002 trong ®ã CTCK Sµi Gßn ®ang qu¶n lý kho¶ng 3500 tµi kho¶n, CTCK ACB ®ang cã kho¶ng 2600 tµi kho¶n (riªng chi nh¸nh t¹i thµnh phè HCM cña c«ng ty nµy cã sè tµi kho¶n ®­îc më ­íc kho¶ng 2500 tµi kho¶n)… tuy nhiªn, sè tµi kho¶n th­êng xuyªn giao dÞch chiÕm rÊt Ýt, v× vËy thÞ phÇn cña c«ng ty ®Õn cuèi th¸ng 3 ®¹t kho¶ng 7%. Gi¸ trÞ doanh sè giao dÞch trong th¸ng 1/2003 lµ 48,4 tû, trong th¸ng 2 lµ 28,4 tû vµ trong th¸ng 3 lµ 29,5 tû ®­a tæng sè gi¸ trÞ giao dÞch toµn thÞ tr­¬ng quý 1/2003 ®¹t 106,3 tû trong ®ã IBS ®¹t 23 tû gi¶m so víi cïng kú n¨m ngo¸i lµ 17,47% (27,87 tû). Nh×n chung qua 3 th¸ng ®Çu ho¹t ®éng t×nh h×nh thÞ tr­êng tiÕp tôc l©m vµo t×nh tr¹ng tr× trÖ vµ ch­a cã dÊu hiÖu phôc håi, tÝnh trung b×nh gi¸ trÞ giao dÞch trong quý 1 chØ ®¹t kho¶ng 1,5 tû/phiªn thÊp h¬n nhiÒu so víi gi¸ trÞ trung b×nh cña n¨m 2001 lµ 6,1 tû ®ång vµ n¨m 2002 lµ 4,3 tû ®ång/phiªn. Do gi¸ trÞ doanh sè giao dÞch gi¶m v× vËy, møc phÝ MG mµ c«ng ty ®¹t ®­îc trong quý 1/2003 còng gi¶m so víi cïng kú vµ ®¹t 100 triÖu trong ®ã trô së chÝnh ®¹t 65 triÖu chiÕm 65% toµn c«ng ty, chi nh¸nh ®¹t 35 triÖu chiÕm 35% toµn c«ng ty. §©y thùc sù lµ thêi kú thö th¸ch ®èi víi TTCK ViÖt Nam nãi chung vµ c¸c CTCK nãi riªng. §Ó ho¹t ®éng kinh doanh cña c¸c CTCK cã l·i ngay c¶ khi thÞ tr­êng ®ang ®i xuèng ®ßi hái c¸c c«ng ty nç lùc h¬n n÷a trong viÖc nghiªn cøu, t×m ra c¸c gi¶i ph¸p cho chÝnh b¶n th©n c«ng ty vµ cho thÞ tr­êng. Nh÷ng gi¶i ph¸p ®ã tr­íc tiªn cÇn tËp trung vµo c«ng chóng ®Çu t­ - chñ thÓ quan träng cña TTCK. §¸nh gi¸ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng m«i giíi chøng kho¸n t¹i IBS KÕt qu¶ ®¹t ®­îc MÆc dï trong thêi gian ®Çu tËp d­ît c«ng ty cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc x©y dùng nh÷ng ®iÒu kiÖn tiÒn ®Ò cÇn thiÕt cho quy tr×nh ho¹t ®éng còng nh­ b­íc ®Çu lµm quen víi thÞ tr­êng song ®­îc sù gióp ®ì cña Ng©n hµng C«ng th­¬ng ViÖt Nam, c¸c c¬ quan h÷u quan vµ ®Æc biÖt lµ sù nç lùc cè g¾ng cña ®éi ngò c¸n bé nh©n viªn, qua ®¸nh gi¸ h¬n hai n¨m ho¹t ®éng cho thÊy nghiÖp vô MGCK cña c«ng ty ®· ®¹t ®­îc nh÷ng thµnh c«ng nhÊt ®Þnh. Thø nhÊt: Trong n¨m 2001 c«ng ty ®· nghiªn cøu, x©y dùng vµ ban hµnh ®­îc quy tr×nh nghiÖp vô MG riªng cña c«ng ty. §ång thêi, c«ng ty còng tù lùc c¶i tiÕn, ®­a vµo ¸p dông phÇn mÒm giao dÞch CK tõ th¸ng 9/2001. ViÖc lµm nµy gióp cho quy tr×nh giao dÞch MGCK ®­îc nhanh chãng, ®¬n gi¶n, chÝnh x¸c vµ gi¶m bít nh÷ng thñ tôc hµnh chÝnh phiÒn hµ cho nhµ ®Çu t­. Thø 2: Víi môc tiªu phôc vô kh¸ch hang ngµy mét tèt h¬n, c«ng ty ®· kh«ng ngõng c¶i tiÕn n©ng cao chÊ l­îng d¶n phÈm dÞch vô, nghiªn cøu vµ ®­a ra c¸c s¶n phÈm míi, cung cÊp c¸c dÞch vô hç trî tiÖn Ých nh­ dÞch vô øng tr­íc tiÒn b¸n CK (c«ng ty kÕt hîp víi Techcombank), dÞch vô chuyÓn nh­îng quyÒn nhËn cæ tøc, dÞch vô x¸c nhËn sè d­ CK trªn tµi kho¶n kh¸ch hang, dÞch vô ®Æt lÖnh tõ xa, dÞch vô cÇm cè CK víi h¹n møc tÝn dông lu©n chuyÓn, dÞch vô cho vay b¶o chøng (kÕt hîp víi Sacombank)… Nh÷ng dÞch vô nµy dÇn dÇn ®­îc hoµn thiÖn, mang l¹i hiÖu qu¶ cho c«ng ty thÓ hiÖn th«ng qua sè l­îng kh¸ch hµng ®Õn víi c«ng ty ngµy cµng t¨ng. Thø 3: C«ng ty thùc hiÖn nghiÖp vô MG mét c¸ch cã bµi b¶n, nhanh chãng, chÝnh x¸c víi ®é an toµn cao tõ ®ã t¹o niÒm tin trong kh¸ch hang ®Ó hä tÝch cùc h¬n trong viÖc tham gia giao dÞch CK trªn thÞ tr­êng. V× vËy, sè l­îng kh¸ch hµng ®Õn më tµi kho¶n t¹i c«ng ty vµ doanh sè giao dÞch kh«ng ngõng t¨ng lªn qua c¸c n¨m, c«ng ty lu«n ®¹t chØ tiªu thùc tÕ cao h¬n c¸c møc kÕ ho¹ch dù kiÕn. Thø 4: Doanh thu MG vÉn lµ nguån thu chÝnh vµ chñ yÕu cña c«gn ty so víi c¸c nghiÖp vô kinh doanh kh¸c. Nguån thu tõ phÝ MG lu«n chiÕm tû träng lín nhÊt trong toµn bé thu nhËp kinh doanh cña c«ng ty. Trong n¨m 2001, riªng nguån thu tõ phÝ MG ®· b»ng 141,27% l­¬ng, thu nhËp cña c¸n bé nh©n viªn vµ chiÕm 37% chi phÝ th­êng xuyªn gép l¹i cña toµn c«ng ty. §©y lµ mét dÊu hiÖu ®¸ng khÝch lÖ cña c«ng ty trong n¨m ®Çu ho¹t ®éng. Thø 5: Ho¹t ®éng t­ vÊn ph©n tÝch – tiÒn ®Ò cho ho¹t ®éng MGCK ph¸t triÓn trong nh÷ng n¨m qua ®· cã sù tr­ëng thµnh ®¸ng khÝch lÖ. Bé phËn nµy ®· lµm tèt vai trß ®Çu mèi cËp nhËt vµ l­u tr÷ th«ng tin giao dÞch hµng ngµy, th«ng tin kinh tÕ- chÝnh trÞ – x· héi, th«ng tin liªn quan ®Õn c¸c tæ chøc niªm yÕt th«ng qua c¸c b¶n tin ngµy, tuÇn ®Ó cung cÊp trùc tiÕp cho kh¸ch hµng ®Õn giao dÞch còng nh­ göi cho kh¸ch hang qua fax, email… Bé phËn nµy còng chÞu tr¸ch nhiÖm ®­a c¸c b¶n tin vµ th«ng tin liªn quan ®Õn dÞch vô cña c«ng ty lªn trang Web/www.icb.com.vn vµ www.stockmarket.vnn.vn. V× vËy mµ ®· thu hót ®­îc sù quan t©m réng r·i tõ phÝa céng ®ång c¸c nhµ ®Çu t­ CK vµ t¹o ®­îc h×nh ¶nh cña c«ng ty trong lßng c«ng chóng ®Çu t­. Thø 6: §­îc ®¸nh gi¸ lµ nh©n tè quan träng nhÊt trùc tiÕp ¶nh h­ëng ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng MGCK, nh©n viªn MG cña c«ng ty qua h¬n hai n¨m tËp d­ît ®· thùc sù tr­ëng thµnh c¶ vÒ kiÕn thøc chuyªn m«n còng nh­ tr×nh ®é nghiÖp vô, c«ng ty ®· ®µo t¹o ®­îc mét ®éi ngò nh©n viªn MG lµnh nghÒ, héi tô ®Çy ®ñ c¸c chuÈn mùc ®¹o ®øc vµ sö dông thµnh th¹o c¸c kü n¨ng cña mét nhµ MGCK, trë thµnh c¸c nµh MG chuyªn nghiÖp, n¨ng ®éng, nhiÖt t×nh vµ tËn tuþ víi kh¸ch hang. Nh­ v©y, mét ®iÒu kh¼ng ®Þnh ch¾c ch¾n r»ng nghiÖp vô MGCK ®ang ngµy cµng ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ vµ ®ang tõng b­íc ®­îc hoµn thiÖn. Nguyªn nh©n cña nh÷ng thµnh c«ng kÓ trªn lµ: C«ng ty víi ®éi ngò l·nh ®¹o, c¸n bé nh©n viªn cã trÝnh ®é, hiÓu biÕt vµ ®­îc ®µo t¹o c¬ b¶n vÒ CK vµ TTCK ®· chØ ®¹o vµ thùc hiÖn nghiÖp vô mét c¸ch an toµn, hiÖu qu¶ vµ t¹o ®­îc lßng tin trong kh¸ch hµng. + Ban l·nh ®¹o c«ng ty lµ nh÷ng ng­êi cã th©m niªn trong ngµnh tµi chÝnh, ng©n hang nªn dï trong giai ®o¹n ®Çu ho¹t ®éng nh­ng viÖc ®iÒu hµnh nghiÖp vô MG cña c«ng ty ®Òu tr«i ch¶y. + §éi ngò nh©n viªn MG cña c«ng ty ®Òu ®· tr¶i qua c¸c kho¸ ®µo t¹o cña UBCKNN vµ cã giÊy phÐp hµnh nghÒ. C¸c nh©n viªn MG t¹i sµn cña c«ng ty ®Òu ®­îc lùa chän kü vµ ®­îc TTGDCK ®µo t¹o. Ngoµi ra, mét sè ®· ®­îc göi ra n­íc ngoµi ®µo t¹o chuyªn s©u hoÆc ®­îc chuyªn gia n­íc ngoµi sang t­ vÊn ®µo t¹o t¹i châ. C¬ së vËt chÊt, trng thiÕt bÞ hiÖn ®¹i ®· gãp phÇn quan träng trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng hiÖu qu¶ cña c«ng ty. + §iÓn h×nh lµ b¶ng ®iÖn t­ dµnh cho kh¸ch hµng theo dâi th«ng tin cña TTGDCK. B¶ng ®iÖn tö gióp cho c¸c nhµ ®Çu t­ cã th«gn tin cËp nhËt nhÊt vÒ gi¸ c¶, khèi l­îng chµo b¸n vµ ®Æt mua cña c¸c lo¹i CK, gi¸ vµ khèi l­îng dù kiÕn khíp lÖnh cña tõng lo¹i CK. Tõ nh÷ng th«gn tin nh­ vËy, c¸c nhµ ®Çu t­ sÏ quyÕt ®Þnh ®Æt lÖnh khi hä thÊy cã lîi nhÊt cho b¶n th©n. + HÖ thång th«ng tin theo dâi vµ gi¸m s¸t kh¸ch hµng. Sè d­ tµi kho¶n cña kh¸ch hµng, c¸c giao dÞch trong phiªn ®Òu ®­îc c«ng ty gi¸m s¸t chÆt chÏ ®Ó th«ng b¸o cho kh¸ch hµng ®¶m b¶o khi thùc hiÖn c¸c giao dÞch kh¸ch hang ®· ký quü 100% còng nh­ kh«ng x¶y ra tr­êng hîp mua b¸n cïng mét lo¹i CK trong cïng mét phiªn giao dÞch. ViÖc gi¸m s¸t nµy kh«ng nh÷ng gióp cho kh¸ch hµng tu©n theo c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt trong giao dÞch mµ cßn ®¶m b¶o c¶ uy tÝn cña c«ng ty trong viÖc thùc hiÖn dÞch vô cho kh¸ch hµng. H¬n n÷a, hÖ thèng th«ng tin nµy cã kh¶ n¨ng cung cÊp c¸c th«ng tin liªn quan ®Õn kh¸ch hµng khi cã yªu c©ï cña c¸c c¬ quan cã thÈm quyÒn. 2.4.2.Tån t¹i vµ nguyªn nh©n Tuy ®· ®¹t ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ b­íc ®Çu ®¸ng khÝch lÖ nh­ng còng ph¶i thõa nhËn r»ng IBS vÉn cßn nh÷ng khã kh¨n tån t¹i cÇn ph¶i h¸o gì trong ho¹t ®éng MGCK. Thø nhÊt: MÆc dï c«ng ty lu«n ®¹t møc thùc tÕ v­ît chØ tiªu kÕ ho¹ch nh­ng thÞ phÇn ho¹t ®éng MG cña c«ng ty qua h¬n hai n¨m ho¹t ®éng vÉn cßn thÊp so víi c¸c c«ng ty kh¸c. Sè l­îng tµi kho¶n më t¹ c«ng ty cã t¨ng lªn nh­ng vÉn chiÕm tû träng nhá so víi thÞ tr­êng, doanh sè giao dÞch còng nhá do ®ã doanh thu MG cña c«ng ty ch­a cao (chØ ®øng kho¶ng thø 5 sau mét sè CTCK nh­ SSI, BVSC, ACBS, BSC). Sè l­îng nhµ ®Çu t­ lín, nhµ ®Çu t­ cã tæ chøc, nhµ ®Çu t­ n­íc ngoµi ®Õn víi c«ng ty cßn rÊt khªm tèn. Cã ®iÒu nµy lµ do IBS mét mÆt ®i vµo ho¹t ®éng sau mét sè c¸c c«ng ty kh¸c do vËy, chËm trÏ trong viÖc thu hót c¸c tæ chøc tham gia niªm yÕt trªn thÞ tr­êng còng nh­ c¸c nhµ ®Çu t­. MÆt kh¸c, ngay tõ khi ®i vµo ho¹t ®éng, IBS ®· thùc iÖn tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô CK (kh«ng nh­ SSI b­íc ®Çu chØ thùc hiÖn hai nghiÖp vô lµ MG vµ t­ vÊn) v× vËy, viÖc tËp trung vµo nghiÖp vô MG cã ®­îc chó träng sog kh«ng ®­îc chuyªn s©u - ®ã lµ lý do t¹i sao thÞ phÇn cña c«ng ty cßn thÊp. Thø 2: Søc c¹nh tranh cña c«ng ty trong lÜnh vùc MG so víi mét sè c«ng ty kh¸c cßn thua kÐm. MÆc dï c«ng ty lu«n quan t©m ®Õn viÖc n©ng cao chÊt l­îng dÞch vô, cung cÊp c¸c s¶n phÈm tiÖn Ých cho kh¸ch hang nh­ng viÖc cung cÊp cßn ch­a nhanh nhËy víi thÞ tr­êng, c¸c s¶n phÈm cÇn ph¶i ®a d¹ng h¬n, tiÖn Ých h¬n míi cã thÓ hÊp dÉn ®­îc c¸c nhµ ®Çu t­ lín. Nh­ng vÒ ®iÒu nµy c«ng ty cã khã kh¨n rÊt khã kh¾c phôc lµ NHCT ViÖt Nam kh«ng cã chñ tr­¬ng cho c¸c chi nh¸nh lµm mét sè dÞch vô liªn quan CK v× v­íng m¾c ë c¬ chÕ, chÝnh s¸ch ng©n hang hiÖn hµnh v× vËy, c«ng ty ®· ph¶i t×m ®Õn c¸c ®èi t¸c kh¸c nh­ Techcombank, Sacombank ®Ó cung cÊp c¸c dÞch vô nµy. H¬n n÷a, c«ng ty ch­a kiÖn toµn c¬ së vËt chÊt kü thuËt, tin häc vµ tæ chøc, c¬ chÕ tµi chÝnh- kinh doanh hiÖn hµnh cßn cøng nh¾c, thiÕu th«ng tho¸ng so víi c¸c c«ng ty cæ phÇn vµ t­ nh©n. Thø 3: C«ng t¸c tin häc nh»m hç trî cho nghiÖp vô MG cña c«ng ty cßn nhiÒu chËm trÔ trong viÖc triÓn khai c¸c phÇn mÒm cung cÊp th«ng tin cho kh¸ch hµng. C«ng ty ch­a cã c¸n bé chuyªn tr¸ch tin häc vµ cßn thiÕu c¸n bé cã n¨ng lùc øng dông tin häc, ch­a ®¸p øng ®­îc c¸c nhu cÇu cung cÊp th«ng tin so víi c¸c c«ng ty kh¸c. Cô thÓ ®Õn nay, c«ng ty ch­a cung cÊp ®­îc dÞch vô qua PC, qua m¹ng, ch­a cã m¹ng kÕt nèi néi bé, ch­a thÓ truy cËp ®Ó lÊy c¸c th«ng tin vÒ tµi kho¶n, c¸c giao dÞch ®­îc thùc hiÖn. C¬ së vËt chÊt cña c«ng ty mµ chñ yÕu lµ phôc vô cho ho¹t ®éng MG, giao dÞch víi kh¸ch hang tuy ®· ®¸p øng ®­îc nh÷ng yªu cÇu c¬ b¶n song c«ng ty míi chØ theo kÞp víi xu thÕ chung cña thÞ tr­êng cßn vÉn ch­a thùc sù t¹o ®­îc nh÷ng h×nh ¶nh næi bËt, riªng cã cña c«ng ty. Trong t×nh h×nh thÞ tr­êng víi quy m« cßn nhá, sè l­îng c¸c CTCK kh¸ nhiÒu nh­ hiÖn nay th× c«ng ty cÇn ph¶i tiÕp tôc kiÖn toµn c¬ së vËt chÊt kü thuËt nh»m t¨ng uy tÝn cña c«ng ty còng nh­ lµ t¨ng tÝnh c¹nh tranh trªn thÞ tr­êng. Thø 4: Tr×nh ®é nghiÖp vô cña ®éi ngò nh©n viªn MG tuy ®· tr­ëng thµnh so víi thêi gian ®Çu song hiÖn nay, ngoµi nh÷ng giê giao dÞch víi ho¹t ®éng chñ yÕu lµ h­íng dÉn kh¸ch hang ®Æt lÖnh, nhËn lÖnh tõ kh¸ch hµng vµ nhËp vµo hÖ thèng th× phÇn lín nh©n viªn MG chØ ngåi t¹i chç vµ t×m kh¸ch hµng t×m ®Õn víi m×nh. Ho¹t ®éng MG ch­a thùc sù ®óng víi ý nghÜa “m«i giíi” – lµm trung gian mua b¸n ®Ó h­ëng hoa hång phÝ. V× vËy, ho¹t ®éng MG cña nh©n viªn t¹i c«ng ty míi chØ ®¬n gi¶n lµ thùc hiÖn theo yªu cÇu cña kh¸ch hµng cßn ch­a thùc sù chó träng khai th¸c vµ kÕt hîp c¸c kü n¨ng cÇn thiÕt cña nhµ MG trong qu¸ tr×nh hµnh nghÒ. Hay nãi c¸ch kh¸c, kh¶ n¨ng nghiªn cøu, t×m tßi ®Ó tù hoµn thiÖn c¸c kü n¨ng cña ®éi ngò nh©n viªn MG cßn h¹n chÕ, nh©n viªn cßn thiÕu sù chñ ®éng tiÕp cËn th­êng xuyªn víi c«ng chóng ®Çu t­ vµ kÓ c¶ nh÷ng kh¸ch hµng tiÒm n¨ng nh»m kÝch thÝch, thu hót, tho¶ m·n tèt nhÊt nhu cÇu cña hä ®ång thêi cñng cè niÒm tin trong hä ngay c¶ lóc thÞ tr­êng l¹c quan còng nh­ suy tho¸i. Tån t¹i nµy mét mÆt b¾t nguån tõ thùc tr¹ng TTCK ViÖt Nam víi l­îng hµng ho¸ cßn Ýt ái, nhiÖm vô tiÕp thÞ vµ x©y dùng c¬ së kh¸ch hµng ch­a t¸ch biÖt ra nh­ mét nhiÖm vô ®éc lËp, mÆt kh¸c, còng thÓ hiÖn nhËn thøc ch­a ®Çy ®ñ cña c«ng ty vÒ ho¹t ®éng MGCK. H¬n n÷a, c«ng ty ch­a cã chÕ ®é khen th­ëng ®óng møc cho nh©n viªn MG. ThiÕt nghÜ, ho¹t ®éng MG lµ ho¹t ®«ng trung gian h­ëng hoa hång phÝ/ gi¸ trÞ giao dÞch, tuy nhiªn c¸c nh©n viªn MG khi t¹o ra ®­îc gi¸ trÞ giao dÞch lín cho c«ng ty, hoÆc thu hót ®­îc kh¸ch hang lín ®Õn më tµi kho¶n giao dÞch th× ngoµi møc l­¬ng c¬ b¶n hä còng kh«ng ®­îc nhËn thªm mét kho¶n nµo kh¸c, ®iÒu nµy sÏ kh«ng kÝch thÝch ®­îc sù say mª nghÒ nghiÖp vµ n¨ng lùc lµm viÖc cña nh©n viªn Thø 5: Bé m¸y tæ chøc kinh doanh cña c«ng ty qua h¬n hai n¨m ho¹t ®éng vÉn cßn béc lé nhiÒu vÊn ®Ò ch­a phï hîp víi yªu cÇu thùc tÕ ho¹t ®éng kinh doanh hiÖn nay vµ xu h­íng ph¸t triÓn cña c«ng ty. Cô thÓ lµ m« h×nh tæ chøc mét sè phßng, ban cña trô së chÝnh cßn ch­a phï hîp; m« h×nh chi nh¸nh thµnh phè HCM ch­a cã c¸c phßng ban trùc thuéc, thùc chÊt míi chØ lµ v¨n phßng ®¹i diÖn, ch­a ph¶i lµ mét bé m¸y kinh doanh, kh«ng ®¶m b¶o tÝnh nguyªn t¾c ph¸p lý, quy tr×nh nghiÖp. Tån t¹i nµy sÏ g©y khã kh¨n chung ®èi víi tÊt c¶ c¸c nghiÖp vô mµ c«ng ty tiÕn hµnh trong ®ã cã nghiÖp vô MGVK. Tãm t¾t ch­¬ng 2: Trong ch­¬ng 2, kho¸ luËn ®· ®Ò cËp mét c¸ch kh¸i qu¸t vÒ ho¹t ®éng MGCK t¹i c¸c CTCK ViÖt Nam hiÖn t¹i ®ang thùc hiÖn vµ giíi thiÖu quy tr×nh MGCK do CTCK C«ng th­¬ng nghiªn cøu, x©y dùng vµ ban hµnh; tãm l­îc mét sè nÐt c¬ b¶n vÒ CTCK C«ng th­¬ng, nh÷ng thuËn lîi vµ khã kh¨n mµ c«ng ty ®ang gÆp ph¶i. Bªn c¹nh ®ã, ch­¬ng 2 cung cÊp phÇn quan träng nhÊt cña kho¸ luËn ®ã lµ thùc tr¹ng ho¹t ®éng MG t¹i c«ng ty trong h¬n hai n¨m ho¹t ®éng ë c¶ chi nh¸nh vµ trô së chÝnh qua ®ã ®¸nh gi¸ nh÷ng kÕt qu¶ ®¹t ®­îc – nguyªn nh©n, nh÷ng mÆt cßn tån t¹i cña c«ng ty vµ nguyªn nh©n tõ ®ã lµm c¬ së cho viÖc ®­a ra c¸c gi¶i ph¸p vµ mét sè kiÕn nghÞ nh»m thóc ®Èy nghiÖp vô MGCK cña c«ng ty ho¹t ®éng hiÖu qu¶ vµ ph¸t triÓn.