MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong những năm gần đây, hoạt động của bọn tội phạm cướp giật tài sản trên phạm vi cả nước diễn biến rất phức tạp, có chiều hướng gia tăng đáng lo ngại. Đây là một loại tội phạm hình sự nguy hiểm thuộc nhóm tội phạm từ nghiêm trọng đến đặc biệt nghiêm trọng theo Bô luật Hình sự năm 1999, thường do bọn lưu manh chuyên nghiệp gây ra, hoạt động của bọn chúng chủ yếu theo băng, nhóm và có tính manh động cao, gây ra nhiều thiệt hại nghiêm trọng về tài sản, gây tâm lý hoang mang trong nhân dân, ảnh hưởng lớn đến ANTT. Địa bàn tỉnh Bình Dương có tốc độ phát triển kinh tế rất nhanh, đã thu hút nhiều người lao động từ các tỉnh, thành phố trong cả nước nhập cư đến tỉnh Bình Dương để lao động và sinh sống từ đó tạo ra áp lực rất lớn về ANTT nhất là lĩnh vực TTATXH. Các năm gần đây tình hình tội phạm hình sự trên địa bàn Bình Dương, trong đó loại tội phạm cướp giật tài sản diễn biến phức tạp và có xu hướng gia tăng về số vụ và nghiêm trọng về tính chất. Trong khoảng thời gian từ năm 2002 đến năm 2005 số vụ cướp giật tài sản xảy ra dao động từ 31 vụ đến 45 vụ hàng năm, nhưng năm 2006 số vụ cướp giật tài sản tăng đột biến với 86 vụ.
Trước tình hình đó, những năm qua, thực hiện Nghị quyết 09/1998/NQ-CP ngày 31-7-1998 của Chính phủ về Chương trình Quốc gia phòng chống tội phạm, Tổng cục CSND đã đặc biệt coi trọng công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội phạm cướp giật tài sản, coi đây là một trong những công tác trọng tâm của lực lượng CSND. Cục CSHS (nay là Cục CSĐT tội phạm về TTXH) thường xuyên tập hợp, ra thông báo về tình hình tội phạm cướp giật tài sản để chỉ đạo lực lượng CSHS (nay là CSĐT tội phạm về TTXH) các địa phương trong công tác phòng chống cướp giật tài sản theo chuyên đề. Công an tỉnh Bình Dương cũng ra nhiều kế hoạch chỉ đạo công tác đấu tranh với loại tội phạm này. Lực lượng CSHS (nay là CSĐT tội phạm về TTXH) Công an tỉnh Bình Dương cũng có nhiều kế hoạch mở nhiều đợt tấn công tội phạm trong đó có tập trung lực lượng, áp dụng nhiều biện pháp nghiệp vụ, nỗ lực đấu tranh với loại tội phạm cướp giật tài sản mang lại nhiều hiệu quả thiết thực. Nhiều vụ án nghiêm trọng đã được điều tra khám phá kịp thời, mang lại niềm tin cho quần chúng nhân dân, góp phần ổn định ổn định tình hình an ninh trât tự trên địa bàn.
Tình hình tội phạm cướp giật tài sản có xu hướng gia tăng, nhưng trên thực tế công tác phòng ngừa, đấu tranh chống loại tội phạm này của Công an tỉnh Bình Dương hiệu quả đạt được còn chưa cao, tỷ lệ điều tra khám phá hàng năm thường chỉ đạt khoảng từ 45%-70% trên tổng số vụ cướp giật tài sản xảy ra ở Bình Dương. Bọn tội phạm chưa được phát hiện xử lý sẽ tiếp tục gây án, ảnh hưởng xấu đến tình hình an ninh trật tự tại địa phương, gây ra nhiều bức xúc, là một trong những nỗi ám ảnh của người dân có mang tài sản lưu thông trên đường. Thực hiện nguyên tắc xử lý của Bộ luật hình sự là “Mọi hành vi phạm tội phải được phát hiện kịp thời, xử lý nhanh chóng, công minh và đúng pháp luật”, việc nâng cao tỷ lệ điều tra khám phá tội phạm cướp giật tài sản đây là một yêu cầu cấp thiết và là áp lực lớn cho cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bình Dương nói chung và lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tư xã hội Công an tỉnh Bình Dương nói riêng. Một trong những yếu tố để điều tra xử lý tội phạm có hiệu quả và nâng cao tỷ lệ điều tra khám phá tội phạm nói chung và loại tội phạm cướp giật tài sản nói riêng là phải nâng cao hiệu quả hoạt động thu thập chứng cứ của vụ án một cách toàn diện, đầy đủ và khách quan. Trong chứng cứ thì vật chứng giữ vai trò đặc biệt quan trọng, nâng cao hiệu quả hoạt động phát hiện, thu thập, bảo quản và xử lý vật chứng trong điều tra các vụ án cướp giật tài sản có ý nghĩa cả trên phương diện lý luận lẫn thực tiễn. Vì vậy, tác giả chọn nghiên cứu đề tài: “Nâng cao hiệu quả hoạt động phát hiện, thu thập, bảo quản và xử lý vật chứng trong điều tra các vụ án cướp giật tài sản trên địa bàn tỉnh Bình Dương” làm luận văn thạc sĩ luật học, nhằm góp phần nâng cao nhận thức và hiệu quả công tác điều tra khám phá đối với loại tội phạm cướp giật tài sản.
2. Tình hình nghiên cứu có liên quan đến đề tài
Thời gian qua đã có một số đề tài và một số công trình khoa học công bố liên quan đến đề tài như:
- “Một số giải pháp nâng cao hiệu quả công tác thu thập, bảo quản và xử lý vật chứng trong điều tra các vụ án buôn lậu trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh”, luận văn thạc sĩ của tác giả Phạm Trọng Tân, bảo vệ năm 2000.
- “Chiến thuật truy tìm vật chứng trong hoạt động điều tra các vụ án hình sự của cơ quan điều tra Công an Thành phố Hồ Chí Minh” luận văn thạc sĩ của tác giả Nguyễn Văn Tuấn, bảo vệ năm 2001.
- “Hoạt động thu thập, bảo quản và xử lý vật chứng trong điều tra các vụ án hình sự theo chức năng của lực lượng Cảnh sát nhân dân công an tỉnh Thanh Hóa - Thực trạng và giải pháp” luận văn thạc sĩ của tác giả Hoàng Trung Thực, bảo vệ năm 2005
Ngoài ra, còn một số bài đăng trên các tạp chí khoa học CAND, khoa học giáo dục trật tự xã hội và trong kỷ yếu một số hội thảo của Bộ Công an. Tuy nhiên, các đề tài nghiên cứu trên mới đề cập đến công tác thu thập, bảo quản và xử lý vật chứng trong điều tra một loại án cụ thể khác hay ở một địa phương hoặc đề cập chiến thuật truy tìm vật chứng trong điều tra vụ án nói chung mà chưa có tác giả nào nghiên cứu đề tài: “Nâng cao hiệu quả hoạt động phát hiện, thu thập, bảo quản và xử lý vật chứng trong điều tra các vụ án cướp giật tài sản trên địa bàn tỉnh Bình Dương”. Vì vậy, đây là đề tài không trùng lập với các đề tài đã công bố.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài
-Mục đích nghiên cứu: Làm rõ và hoàn thiện lý luận; khảo sát và đánh giá đúng thực trạng, tìm ra nguyên nhân, trên cơ sở đó đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả về hoạt động phát hiện, thu thập, bảo quản và xử lý vật chứng trong điều tra các vụ án cướp giật tài sản trên địa bàn tỉnh Bình Dương của lực lượng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội trong thời gian tới.
- Để đạt được mục đích trên, đề tài đi sâu giải quyết các nhiệm vụ cơ bản sau đây:
+ Nghiên cứu làm rõ những vấn đề lý luận có liên quan đến tội phạm cướp giật tài sản; hoạt động phát hiện, thu thập, bảo quản và xử lý vật chứng trong điều tra tội phạm cướp giật tài sản; tình hình, đặc điểm hình sự tội phạm cướp giật tài sản trên địa bàn tỉnh Bình Dương.
+ Khảo sát đánh giá thực trạng hoạt động phát hiện, thu thập ,bảo quản và xử lý vật chứng trong điều tra các vụ án cướp giật tài sản của lực lượng CSĐT tội phạm về TTXH Công an tỉnh Bình Dương từ năm 2002 đến năm 2006 từ đó rút ra nhận xét, nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế.
+ Dự báo tình hình tội phạm cướp giật tài sản trong thời gian tới và đề xuất một số giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phát hiện, thu thập, bảo quản và xử lý vật chứng trong điều tra các vụ án cướp giật tài sản trên địa bàn tỉnh Bình Dương trong những năm tới.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
- Đối tượng nghiên cứu: Những vấn đề lý luận và thực tiễn về hoạt động phát hiện, thu thập, bảo quản và xử lý vật chứng trong điều tra loại tội phạm cướp giật tài sản trên địa bàn tỉnh Bình Dương.
- Phạm vi nghiên cứu:
+ Đề tài nghiên cứu về hoạt động phát hiện, thu thập, bảo quản và xử lý vật chứng trong điều tra các vụ án cướp giật tài sản trên địa bàn tỉnh Bình Dương của lực lượng CSĐT tội phạm về TTXH Công an tỉnh Bình Dương.
+ Về thời gian: Tập trung nghiên cứu số liệu khảo sát tại địa phương trong thời gian 5 năm, từ năm 2002 - 2006.
5. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp luận: Đề tài được nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, Tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về đấu tranh phòng, chống tội phạm; về luật học, tội phạm học và điều tra tội phạm.
- Phương pháp nghiên cứu cụ thể: Đề tài sử dụng các phương pháp nghiên cứu cụ thể gồm: Phương pháp nghiên cứu tài liệu; Phương pháp thống kê, so sánh; Phương pháp tổng kết kinh nghiệm; Phương pháp điều tra điển hình; Phương pháp phân tích, tổng hợp; Phương pháp tọa đàm, lấy ý kiến chuyên gia.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài luận văn
- Ý nghĩa lý luận: Nghiên cứu đề tài góp phần hoàn thiện về mặt lý luận, làm tài liệu nghiên cứu, tham khảo giảng dạy trong các trường CAND.
- Ý nghĩa thực tiễn: Kết quả nghiên cứu của đề tài góp phần nâng cao nhận thức và quy trình, biện pháp công tác đối với cán bộ, chiến sĩ Công an tỉnh Bình Dương nhằm nâng cao hiệu quả phát hiện, thu thập, bảo quản và xử lý vật chứng trong trong điều tra vụ án cướp giật tài sản trên địa bàn tỉnh Bình Dương và có thể tham khảo cho Công an các đơn vị, địa phương trong toàn quốc.
8. Bố cục của đề tài
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và các phụ lục đề tài được cấu trúc thành 03 chương.
Chương 1. Nhận thức chung về tội phạm cướp giật tài sản và hoạt động phát hiện, thu thập, bảo quản và xử lý vật chứng trong điều tra các vụ án cướp giật tài sản.
Chương 2. Thực trạng Tình hình tội phạm cướp giật tài sản và hoạt động phát hiện, thu thập, bảo quản và xử lý vật chứng trong điều tra các vụ án cướp giật tài sản trên địa bàn tỉnh Bình Dương.
Chương 3. Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động phát hiện, thu thập, bảo quản và xử lý vật chứng trong điều tra vụ án cướp giật tài sản trên địa bàn tỉnh Bình Dương
126 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2928 | Lượt tải: 1
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Nâng cao hiệu quả hoạt động phát hiện, thu thập, bảo quản và xử lý vật chứng trong điều tra các vụ án cướp giật tài sản trên địa bàn tỉnh Bình Dương, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
* Tæ chøc tèt giai ®o¹n ®iÒu tra ban ®Çu c¸c vô cíp giËt tµi s¶n nh»m x¸c ®Þnh téi ph¹m vµ ph¸t hiÖn vËt chøng lµm râ ngêi ®· thùc hiÖn hµnh vi ph¹m téi
Giai ®o¹n ®iÒu tra ban ®Çu cã t¸c dông rÊt quan träng trong ®iÒu tra c¸c vô ¸n h×nh sù còng nh cac vô cíp giËt tµi s¶n v× ®èi tîng sau khi g©y ¸n xong lu«n cã ý thøc che giÊu téi ph¹m nh»m trèn tr¸nh sù ph¸t hiÖn cña mäi ngêi, ®èi phã víi ho¹t ®éng ®iÒu tra cña c¬ quan ®iÒu tra. Khi tiÕp nhËn tin b¸o tè gi¸c téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n x¶y ra th× viÖc x¸c ®Þnh vô cíp giËt tµi s¶n cã x¶y ra thËt hay kh«ng lµ cÊp b¸ch. Do ®Æc ®iÓm cña téi cíp giËt tµi s¶n diÔn ra bÊt ngê, c«ng khai vµ trong thêi gian rÊt ng¾n, ®èi tîng g©y ¸n nhanh chãng tÈu tho¸t khái sù kiÓm so¸t cña ngêi bÞ h¹i vµ mäi ngêi xung quanh. Trong c¸c trêng hîp t¹i thêi ®iÓm x¶y ra vô ¸n cíp giËt tµi s¶n, ngêi bÞ h¹i chØ cã mét m×nh mµ nÕu kh«ng thùc hiÖn tèt giai ®o¹n ®iÒu tra ban ®Çu th× khã cã c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh cã téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n hay kh«ng ®Ó lµm c¬ së khëi tè vµ tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng ®iÒu tra tiÕp theo. §èi tîng cíp giËt tµi s¶n thùc hiÖn hµnh vi cã tÝnh c«ng khai, kh«ng cã ý thøc che giÊu hµnh vi ®èi víi ngêi bÞ h¹i, nªn khi ®èi tîng giËt tµi s¶n tÈu tho¸t lµ bÞ h¹i biÕt ngay m×nh bÞ giËt vµ thêng cã ph¶n øng võa ®uæi theo võa tri h« lªn cho mäi ngêi xung quanh biÕt nh»m ®uæi b¾t. Khi bÞ h¹i võa tri h« võa truy ®uæi th× sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho nhiÒu ngõ¬i d©n xung quanh hiÖn trêng biÕt vô viÖc vô cíp giËt tµi s¶n cã x¶y ra vµ tham gia truy ®uæi, viÖc truy ®uæi thêng diÔn ra trªn mét ®o¹n ®êng dµi nhÊt ®Þnh, ngêi bÞ h¹i vµ nh÷ng ngêi xung quanh sÏ nh×n thÊy ®îc c¸c ®Æc ®iÓm vÒ ®èi tîng g©y ¸n, ®Æc ®iÓm vËt chøng vµ híng tÈu tho¸t cña ®èi tîng. D©y lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng ®iÒu tra ban ®Çu cã hiÖu qu¶, lµ c¨n cø quan träng ®Ó x¸c ®Þnh vô ¸n cíp giËt tµi s¶n cã x¶y ra. Do ®Æc ®iÓm cña ®èi tîng vµ vËt chøng nhÊt lµ xe ph¬ng tiÖn g©y ¸n ®îc ph¶n ¸nh qua trÝ nhí cña ngêi bÞ h¹i vµ ngêi d©n xung quanh nÕu kh«ng ®îc ghi nhËn kÞp thêi sÏ bÞ quªn theo thêi gian. Cho nªn cÇn thùc hiÖn tèt viÖc ®iÒu tra ban ®Çu ®Ó ghi nhËn c¸c ®Æc ®iÓm nµy lµm c¬ së quan träng ®Ó thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp vËt chøng còng nh truy b¾t thñ ph¹m. V× vËy, khi tiÕp nhËn tin b¸o, tè gi¸c téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n, c¬ quan ®iÒu tra cÇn tæ chøc tèt giai ®o¹n ®iÒu tra ban ®Çu.
§Ó thùc hiÖn tèt giai ®o¹n ®iÒu tra ban ®Çu c¸c vô cíp giËt tµi s¶n, cÇn thùc hiÖn c¸c néi dung sau:
- Khi tiÕp nhËn tin b¸o vÒ téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n ®ã ph¶i nhanh chãng hái râ diÔn biÕn vô ¸n; thêi gian ®Þa ®iÓm x¶y ra; sè lîng ®èi tîng vµ ®Æc ®iÓm tõng ®èi tîng nh quÇn ¸o, ®é tuæi, ®Æc ®iÓm nh©n d¹ng; híng tÈu tho¸t; tµi s¶n bÞ chiÕm ®o¹t gåm nh÷ng g×, cã ®Æc ®iÓm nh thÕ nµo, trÞ gi¸ bao nhiªu, cßn lu gi÷ tµi liÖu g× vÒ tµi s¶n ®ã hay kh«ng; ®Æc ®iÓm xe ph¬ng tiÖn g©y ¸n hái râ vÒ kiÓu d¸ng xe, mµu s¾c, cã ®Æc ®iÓm g× riªng biÖt, ®Æc ®iÓm biÓn sè xe ra sao; ®èi tîng dïng thñ ®äan g× ®Ó g©y ¸n; cã truy h« vµ truy ®uæi kh«ng; cã nh÷ng ai biÕt, hoÆc tham gia truy ®uæi, diÔn biÕn viÖc truy ®uæi nh thÕ nµo.
- Nhanh chãng xuèng hiÖn trêng x¶y ra vô ¸n cíp giËt tµi s¶n quan s¸t hiÖn trêng (®Ô vÏ vµ m« t¶ hiÖn trêng vô ¸n sau nµy), x¸c ®Þnh ngêi biÕt viÖc gåm nh÷ng ai vµ hái râ vÒ nh÷ng g× hä biÕt vÒ vô ¸n nh»m thÈm ®Þnh sù ®óng ®¾n cña néi dung ngêi bÞ h¹i tr×nh b¸o vµ mç réng n¾m t×nh h×nh cã liªn quan ®Õn vô cíp giËt tµi s¶n nh: BiÕt vµ chøng kiÕn vô cíp giËt tµi s¶n trong trêng hîp nµo, diÔn biÕn vô cíp giËt ra sao, thÊy ®Æc ®iÓm nh©n d¹ng ®èi tîng ra sao, cã nhËn ra ®èi tîng kh«ng; ®Æc ®iÓm xe ph¬ng tiÖn g©y ¸n hä thÊy ®îc gåm ®Æc ®iÓm g× vÒ lo¹i xe, biÓn sè xe, mµu s¾c, (chó ý biÓn sè xe cña ®èi tîng g©y ¸n thêng mét ngêi cã khi kh«ng nhí hÕt, mµ nhiÒu ngêi th× cã ngêi nhí sè ®Çu, cã ngêi nhí sè sau, ®îc nhiÒu ngêi ta r¸p l¹i ra ®Æc ®iÓm biÓn sè xe).
C¨n cø vµo tµi liÖu thu thËp ®îc vÒ ®Æc ®iÓm ®èi tîng vµ vËt chøng vô ¸n cíp giËt tµi s¶n, C¬ quan ®iÒu tra th«ng tæ chøc ®iÒu tra truy b¾t nhanh ®èi tîng theo dÊu vÕt nãng: §iÖn th«ng b¸o ngay cho lùc lîng C«ng an c¸c x·, phêng, thÞ trÊn theo híng tÈu tho¸t cña ®èi tîng ®Ó phèi hîp chèt chÆn, ph¸t hiÖn b¾t gi÷. Th«ng b¸o cho lùc lîng C¶nh s¸t giao th«ng tuÇn tra trªn c¸c tuyÕn ®êng vµ lùc lîng C¶nh s¸t ph¶n øng nhanh 113 biÕt ®Ó phèi hîp ph¸t hiÖn b¾t gi÷. Lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH tù m×nh trùc tæ chøc lùc lîng hãa trang bÝ mËt tuÇn ra truy ®uæi theo híng c¸c ®èi tîng tÈu tho¸t vµ c¸c ®Þa bµn cã thÓ ®èi tîng sÏ tiªu thô tµi s¶n võa cíp giËt ®îc. Trªn thùc tÕ, qua nghiªn cøu qua biÖn ph¸p nµy ®· lµm râ ®îc 8 vô cíp giËt tµi s¶n thêi gian qua.
- Nhanh chãng ra th«ng b¸o truy t×m vËt chøng trong vô ¸n cíp giËt tµi s¶n vµ göi th«ng b¸o ®Õn tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ, ®Þa ph¬ng ®Ó yªu cÇu phèi hîp trong truy t×m vËt chøng, ®Æc biÖt lµ c¸c ®¬n vÞ cïng lùc lîng CS§T TP vÒ TTXH trong tØnh B×nh D¬ng vµ tØnh l©n cËn, lùc lîng C¶nh s¸t qu¶n lý hµnh chÝnh vÒ TTXH cÊp tØnh vµ huyÖn, C¶nh s¸t giao th«ng, lùc lîng C«ng an x·, phêng, thÞ trÊn. Th«ng b¸o truy t×m vËt chøng cÇn m« t¶ chi tiÕt, chÝnh x¸c ®Æc ®iÓm vËt chøng, nhiÒu trêng hîp vËt chøng nh d©y chuyÒn vµng, b«ng tai… cÇn cã h×nh mÈu kiÓu d¸ng kÌm theo ®Ó thuËn lîi cho viÖc nhËn diÖn, ph¸t hiÖn vËt chøng
- C¬ quan c¶nh s¸t ®iÒu tra ra quyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n h×nh sù ®Ó ®iÒu tra theo quy ®Þnh. Sau khi ®iÒu tra x¸c minh ban ®Çu x¸c ®Þnh cã vô cíp giËt tµi s¶n x¶y ra, C¬ quan CS§T ph¶i tiÕn hµnh khëi tè vô ¸n cíp giËt tµi s¶n vµ ph©n c«ng lùc lîng trinh s¸t tiÕn hµnh ®iÒu tra theo quy ®Þnh. VÒ lùc lîng cÇn ph©n c«ng kÕt hîp ®iÒu tra viªn cïng phèi hîp trinh s¸t tiÕn hµnh ®iÒu tra ®Ó kÕt hîp ®îc c¸c biÖn ph¸p ®iÒu tra trinh s¸t v¸ c¸c biÖp ph¸p ®iÒu tra theo quy ®Þnh cña Bé luËt TTHS. Thùc tÕ qua nghiªn cøu cã nhiÒu vô cíp giËt tµi s¶n sau khi ®iÒu tra x¸c ®Þnh cã téi ph¹m x¶y ra nhng chËm ra quyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n, hoÆc kh«ng ra quyÕt ®Þnh khëi tè vô ¸n h×nh sù mµ vÈn tiÕn hµnh ®iÒu tra ®Õn khi ®iÒu tra x¸c minh lµm râ ®èi tîng ph¹m téi råi míi khëi tè vô ¸n. §iÒu nµy kh«ng ®óng quy ®Þnh cña Bé luËt TTHS. Lùc lîng tiÕn hµnh ®iÒu tra vô ¸n cã ®¬n vÞ th× giao h¼n cho ®iÒu tra viªn thô lý, cã ®¬n vÞ th× giao cho lùc lîng trinh s¸t thô lý ®iÒu tra khi nµo lµm râ th× chuyÓn cho lùc lîng ®iÒu tra viªn mµ cha kÕt hîp chÆt chÏ gi÷a lùc lîng ®iÒu tra viªn vµ trinh s¸t trong ho¹t ®éng ®iÒu tra c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n dÉn ®Õn hiÖu qu¶ ®iÒu tra nhÊt lµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp vËt chøng ®¹t thÊp.
* N©ng cao hiÖu qu¶ quan hÖ phèi hîp gi÷a c¸c lùc lîng trong ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp vËt chøng trong vô ¸n cíp giËt tµi s¶n
- Tríc hÕt lµ quan hÖ gi÷a lùc lîng ®iÒu tra viªn víi lùc lîng trinh s¸t trong cïng ®¬n vÞ lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH. Thùc hiÖn Ph¸p lÖnh Tæ chøc ®iÒu tra h×nh sù 2004, lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH bao gåm c¶ lùc lîng trinh s¸t vµ lùc lîng ®iÒu tra viªn díi sù chØ huy thèng nhÊt cña mét thñ trëng ®¬n vÞ ®Ó ho¹t ®éng ®iÒu tra trinh s¸t vµ ho¹t ®éng ®iÒu tra theo tè tông lµ thèng nhÊt tõ ®Çu ®Õn cuèi, kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n vµ c¾t khóc. Nhng trªn thùc tÕ th× sù g¾n kÕt vµ thèng nhÊt cha thÓ hiÖn s©u s¾c nªn hiÖu qu¶ phèi hîp kh«ng cao. Do ¸p lùc c«ng viÖc nhiÒu nªn lùc lîng trinh s¸t còng bÞ cuèn theo vô viÖc, ph¶i thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc nh cña ®iÒu tra viªn. §iÒu ®ã lµm cho c¸c mÆt c«ng t¸c trinh s¸t, c«ng t¸c nghiÖp vô c¬ b¶n bÞ th¶ næi, kh«ng ®¸p øng ®îc yªu cÇu phßng ngõa téi ph¹m vµ hç trî ®iÒu tra vô ¸n. Tõ sau khi thùc hiÖn Ph¸p lÖnh Tæ chøc ®iÒu tra h×nh sù n¨m 2004, ë tØnh B×nh D¬ng cha x¸c lËp ®îc chuyªn ¸n trinh s¸t nµo ®Ó ®Êu tranh víi téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n, chØ cã 2 hiÒm nghi vÒ ®èi tîng cíp giËt tµi s¶n nhng kh«ng cã hiÖu qu¶ vµ nhiÒu n¨m kh«ng thùc hiÖn. Trong thêi gian tíi cÇn ph¶i t¨ng cêng mèi quan hÖ gi÷a trinh s¸t vµ ®iÒu tra viªn trong ®iÒu tra vô ¸n h×nh sù nãi chung, ®iÒu tra vô ¸n cíp giËt tµi s¶n nãi riªng, tríc hÕt lµ sù phèi hîp trong ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp vËt chøng. CÇn cô thÓ hãa mèi quan hÖ ®ã theo híng cô thÓ hãa tr¸ch nhiÖm cña tõng lùc lîng trinh s¸t vµ ®iÒu tra viªn trong ®iÒu tra vô ¸n cíp giËt tµi s¶n, trong ®ã trinh s¸t ph¶i chñ ®éng tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng ngiÖp vô c¬ b¶n ®Ó ph¸t hiÖn vËt chøng cña vô ¸n, nÕu ph¸t hiÖn ®îc th× trinh s¸t kÕt hîp víi ®iÒu tra viªn lËp kÕ ho¹ch thu thËp vËt chøng võa ®¶m b¶o tÝnh bÝ mËt nghiÖp vô võa ®¶m b¶o tÝnh ph¸p lý. Trong cïng mét lùc lîng, chung mét ®¬n vÞ, mçi lùc lîng cã chøc n¨ng, nhiÖm vô kh¸c nhau nhng chung quy vÉn lµ nh»m ®Êu tranh phßng chèng téi ph¹m nãi chung vµ téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n nãi riªng, nªn ph¶i quy ®Þnh râ c¸ch thøc phèi hîp gi÷a hai lùc lîng trinh s¸t vµ ®iÒu tra viªn trong ho¹t ®éng ®iÒu tra vô ¸n vµ trong ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp vËt chøng, kh«ng ®Ó t×nh tr¹ng ®ïn ®Èy cho nhau dÉn ®Õn hiÖu qu¶ ®iÒu tra còng nh hiÖu qu¶ ph¸t hiÖn, thu thËp vËt chøng kh«ng ®¹t yªu cÇu.
§Ó n©ng cao hiÖu qu¶ quan hÖ phèi hîp lùc lîng trinh s¸t vµ ®iÒu tra viªn trong ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp vËt chøng, khi quyÕt ®Þnh ph©n c«ng lùc lîng thô lý th× cÇn ph©n c«ng cã c¶ ®iÒu tra viªn vµ trinh s¸t ®Ó ®iÒu tra trong ®ã x¸c ®Þnh tr¸ch nhiÖm cô thÓ cña tõng ngêi khi tham gia ®iÒu tra vô ¸n cíp giËt tµi s¶n th«ng qua kÕ ho¹ch ®iÒu ra vô ¸n , ®ã lµ: §iÒu tra viªn cã chøc n¨ng ®Ó thô lý vô ¸n theo quy ®Þnh ph¶i lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm chÝnh vÒ vô ¸n cíp giËt tµi s¶n ®îc ph©n c«ng thô lý, nªn còng lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm tæ chøc tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng ®iÒu tra ®Ó lµm râ vô ¸n, ®iÒu tra viªn lËp kÕ ho¹ch ®iÒu tra quy ®Þnh râ nhiÖm vô thùc hiÖn vµ tr¸ch nhiÖm cña ®iÒu tra viªn vµ trinh s¸t tr×nh thñ trëng ®¬n vÞ duyÖt thùc hiÖn sÏ kh¾c phôc ®îc t×nh tr¹ng ®ïn ®Èy, lóng tóng trong phèi hîp gi÷a ®iÒu tra viªn vµ trinh s¸t thêi gian qua vµ kh¾c phôc ®îc t×nh tr¹ng kh«ng thèng nhÊt khi ph©n c«ng nhiÖm vô trong lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH toµn tØnh, cã ®¬n vÞ th× ph©n c«ng r¹ch rßi lµ lùc lîng trinh s¸t thô lý ®iÒu tra c¸c vô ¸n cha râ ®èi tîng, lùc lîng ®iÒu tra viªn thô lý ¸n ®iÒu tra ¸n khëi tè ®· râ ®èi tîng, còng cã ®¬n vÞ chØ cã lùc lîng ®iÒu tra viªn lµ thô lý ®iÒu tra ¸n, lùc lîng trinh s¸t lµm c«ng t¸c trinh s¸t ®¬n thuÇn, c¶ hai h×nh thøc nµy kh«ng mang l¹i kÕt qu¶ cao vµ cha ®óng víi tinh thÇn ®æi míi cña ph¸p lÖnh tæ chøc ®iÒu tra h×nh sù 2004.
-N©ng cao hiÖu qu¶ mèi quan hÖ gi÷a lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH víi c¸c lùc lîng kh¸c trong truy b¾t téi ph¹m vµ truy t×m vËt chøng trong ®iÒu tra c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n cô thÓ:
+ Phèi hîp trong truy b¾t ®èi tîng cíp giËt tµi s¶n: Lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH cÇn nhanh chãng, kÞp thêi trao ®æi th«ng tin vÒ ®Æc ®iÓm ®èi tîng, vµ vËt chøng cña c¸c vô cíp giËt tµi s¶n võa x¶y cho c¸c lùc lîng lùc lîng c¶nh s¸t giao th«ng; víi lùc lîng c¶nh s¸t qu¶n lý hµnh chÝnh vÒ TTXH; víi lùc lîng c«ng an cÊp x·, phêng, thÞ trÊn nµy ®Ó phèi hîp tæ chøc truy b¾t theo dÊu vÕt nãng. Khi nhËn ®îc th«ng tin vµ ®Ò nghÞ cña lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH, c¸c lùc lîng trªn cÇn cã tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cao, khÈn tr¬ng tæ chøc lùc lîng ®Ó phèi hîp truy b¾t ®èi tîng th× míi cã hiÖu qu¶ cao ®îc.
+ Phèi hîp trong truy t×m vËt chøng: C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm cña tõng lo¹i vËt chøng trong c¸c vô cíp giËt tµi s¶n mµ lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH th«ng b¸o kÞp thêi vµ ®Çy ®ñ cho c¸c lùc lîng, ®¬n vÞ, ®Þa ph¬ng biÕt vµ yªu cÇu phèi hîp truy t×m ®Ó ph¸t hiÖn, thu thËp ®îc vËt chøng cã hiÖu qu¶ cao. §Ó viÖc phèi hîp truy t×m vËt chøng cã hiÖu qu¶ cÇn thùc hiÖn tèt c¸c yªu cÇu:
Mét lµ, lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH ph¶i göi th«ng b¸o ®Çy ®ñ ®Õn tÊt c¶ c¸c x·, phêng, thÞ trÊn trong tØnh B×nh D¬ng; cho tÊt c¶ c¸c ®¬n vÞ cïng hÖ lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH trong tßan tØnh vµ tØnh l©n cËn; cho lùc lîng C¶nh s¸t qu¶n lÝ hµnh chÝnh vÒ TTXH; víi lùc lîng C¶nh s¸t giao th«ng biÕt vµ ®Ò nghÞ phèi hîp truy t×m vËt chøng.
Hai lµ, c¸c ®¬n vÞ, lùc lîng khi nhËn ®îc th«ng b¸o truy t×m vËt chøng ph¶i cã tr¸ch nhiÖm cao trong viÖc triÓn khai thùc hiÖn vµ cã v¨n b¶n tr¶ lêi kÕt qu¶ cho lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH biÕt.
Trong c¸c lo¹i vËt chøng cña c¸c vô cíp giËt tµi s¶n cÇn th× c¸c lo¹i vËt chøng lµ c«ng cô ph¬ng tiÖn ph¹m téi lµ xe m«t«, vµ lo¹i vËt chøng lµ tµi s¶n bÞ chiÕm ®o¹t lµ ®iÖn tho¹i di ®éng, d©y chuyÒn, b«ng tai vµng lµ cã ®iÒu kiÖn thuËn lîi trong ho¹t ®éng truy t×m, ph¸t hiÖn cÇn ph¶i ®Æc biÖt quan t©m thùc hiÖn.
§èi víi vËt chøng lµ xe m«t« ph¬ng tiÖn ph¹m téi th× cÇn kÞp thêi tra cøu x¸c ®Þnh chñ së h÷u ®Ó lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH x¸c minh ph¸t hiÖn lµm râ; th«ng b¸o cho C¶nh s¸t giao th«ng biÕt ®Æc ®iÓm xe vµ biÓn sè xe ®Ó th«ng qua ho¹t ®éng tuÇn tra kiÓm so¸t ph¬ng tiÖn giao th«ng chó ý ph¸t hiÖn, thu gi÷, nhÊt lµ c¸c xe ph¬ng tiÖn mang biÓn sè gi¶, hoÆc c¸c xe ®· qua mua b¸n qua nhiÒu ngêi mµ kh«ng chuyÓn tªn së h÷u th× viÖc x¸c minh cña lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH rÊt khã ph¸t hiÖn ®îc, mµ th«ng qua C¶nh s¸t giao th«ng míi dÔ cã ®iÒu kiÖn ph¸t hiÖn khi chóng tiÕp tôc ®îc lu th«ng trªn ®êng; th«ng qua c¸c c¬ së kinh doanh dÞch vô cÇm cã tµi s¶n ®Ó ph¸t hiÖn nÕu chóng ®îc cÇm cè, thÕ chÊp.
§èi víi vËt chøng lµ ®iÖn tho¹i di déng vµ vµng c¸c lo¹i (d©y chuyÒn, b«ng tai vµng…), trªn thùc tÕ c¸c ®èi tîng hÇu hÕt tiªu thô t¹i c¸c cöa hµng dÞch vô kinh doanh vµng, ®iÖn tho¹i di ®éng, nªn cÇn ph¶i th«ng b¸o ®Õn tÊt c¶ c¸c cöa hµng kinh doanh vµng, ®iÖn thäai ®i ®éng biÕt ph¸t hiÖn vËt chøng c¸c vô cíp giËt tµi s¶n ®èi tîng tiªu thô. Do bÞ giËt nªn thêng c¸c d©y chuyÒn vµ b«ng tai bÞ ®øt, g·y mãc khãa… cã ®Æc ®iÓm nµy c¸c cöa hµng dÔ nhËn ra vµ kÕt hîp ®Æc ®iÓm ®èi tîng cíp giËt tµi s¶n th× c¸c chñ cöa hµng kinh doanh vµng dÔ dµng ®èi chiÕu víi vËt chøng c¸c vô ¸n vµ th«ng b¸o cho C¬ quan ®iÒu tra khi cã sù nghi ngê. CÇn lu ý trong c¸c trêng hîp nµy lµ thêi gian th«ng b¸o cho c¸c cöa hµng ph¶i nhanh chãng (cã thÓ b»ng ®iÖn tho¹i), v× c¸c ®èi tù¬ng cíp giËt tµi s¶n thêng sau khi cíp giËt tµi s¶n ®îc mét thêi gian ng¾n lµ ®em tiªu thô lÊy tiÒn tiªu xµi. §èi víi c¸c cöa hµng kinh doanh vµng, ®iÖn tho¹i di ®éng cÇn ph¶i lµm tèt c«ng t¸c vËn ®éng hä tham gia phong trµo ph¸t hiÖn tè gi¸c téi ph¹m th× míi cã hiÖu qu¶ cao ®îc v× do lîi nhuËn hä cã thÓ tiªu thô mµ kh«ng tè gi¸c mµ c¬ quan ®iÒu tra biÕt ®îc.
+ Thùc hiÖn phèi hîp tèt víi lùc lîng C«ng an cÊp x·, phêng, thÞ trÊn ngay trong c¸c trêng hîp b¾t qu¶ tang c¸c ®èi tîng cíp giËt tµi s¶n. ViÖc phèi hîp ngay tõ ®Çu nµy võa mang tÝnh phèi hîp võa mang tÝnh híng dÉn chØ ®¹o nghiÖp vô, sÏ kh¾c phôc ®îc nh÷ng sai sãt trong tr×nh tù thñ tôc thu thËp vËt chøng c¸c vô cíp giËt tµi s¶n, ®ång thêi kÞp thêi triÓn khai c¸c biÖn ph¸p truy b¾t c¸c ®èi tîng ch¹y tho¸t ®îc còng nh truy t×m vËt chøng bÞ c¸c ®èi tîng vøt bá tríc khi bÞ b¾t. Ngoµi ra cÇn ph¶i hîp tèt víi lùc lîng nµy trong rµ so¸t, ph¸t hiÖn vµ x¸c minh lµm râ ®èi tîng cã c¸c biÓu hiÖn nghi vÊn liªn quan c¸c vô cíp giËt tµi s¶n,
* CÇn quan t©m, n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c nghiÖp vô c¬ b¶n phôc vô ho¹t ®éng ®iÒu tra c¸c vô cíp giËt tµi s¶n.
T×nh h×nh cíp giËt tµi s¶n phøc t¹p nhng c«ng t¸c nghiÖp vô c¬ b¶n phôc vô cho ®iÒu tra c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n cßn yÕu kÐm, cha ®îc quan t©m thùc hiÖn trong thêi gian qua, hiÖu qu¶ c«ng t¸c nµy cßn rÊt thÊp nhÊt lµ c«ng t¸c x¸c lËp hiÒm nghi vµ ®Êu tranh chuyªn ¸n. Trong thêi gian tíi cÇn t¨ng cêng x¸c lËp hiÒm nghi c¸c ®èi tîng su tra hÖ cíp giËt tµi s¶n ®Ó lµm râ n©ng cao hiÖu qu¶ ®Êu tranh víi c¸c ®èi tîng cíp giËt tµi s¶n. C¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n mang tÝnh lu ®éng x¶y ra trªn c¸c tuyÕn giao th«ng liªn huyÖn cã cïng thñ ®äan th× lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH cÇn th«ng tin kÞp thêi cho nhau biÕt ®Ó cïng phèi hîp lËp chuyªn ¸n ®Êu tranh, c¸c trêng hîp nµy Phßng CS§TTP vÒ TTXH cÊp tØnh gi÷ vµ lµm tèt vai trß lµ ®Çu mèi tËp hîp, ph©n tÝch ®¸nh gi¸ ph¬ng thøc thñ ®o¹n vµ ®Ò nghÞ x¸c lËp chuyªn ¸n ®Ó ®Êu tranh. H×nh thøc ®Êu tranh chuyªn ¸n sÏ mang l¹i kÕt qu¶ rÊt cao trong ph¸t hiÖn, thu thËp chøng cø còng nh vËt chøng trong ®iÒu tra lµm râ téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n mµ trong thùc tÕ ®· chøng minh, nhng thêi gian qua cha ®îc quan t©m thùc hiÖn ®óng møc.
* N©ng cao chÊt lîng hái cung bÞ can, më réng vô ¸n, khai th¸c ph¸t hiÖn vËt chøng ®îc cÊt giÊu, tiªu thô
Qua thùc tÕ, sè ®èi tîng ph¹m téi cíp giËt tµi s¶n phÇn lín lµ thùc hiÖn nhiÒu vô cíp giËt tµi s¶n míi bÞ b¾t gi÷ ®îc, nªn cÇn tËp trung n©ng cao chÊt lîng hái cung bÞ can, nhÊt lµ khi míi b¾t ®îc ®èi tîng ®Ó khai th¸c më réng lµm râ nh÷ng vô cíp giËt tµi s¶n chóng ®· thùc hiÖn, lµm râ vËt chøng ®îc tiªu thô hay cÊt dÊu ë ®©u ®Ó tiÕn hµnh x¸c minh thu gi÷ vËt chøng. Khai th¸c më réng kh«ng chØ c¸c vô cíp giËt tµi s¶n cña chóng mµ chó ý c¸c ®èi tîng cíp giËt tµi s¶n kh¸c mµ chóng biÕt còng nh c¸c vô ph¹m téi kh¸c mµ chóng g©y ra. §Ó phôc vô ho¹t ®éng hái cung bÞ can cã hiÖu qu¶ cÇn cã ®Æc t×nh ®Ó ®¸nh vµo bÞ can, nhng c«ng t¸c x©y dùng ®Æc t×nh trong tr¹i ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c ®iÒu tra cña lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH cha ®îc quan t©m thùc hiÖn, thùc tÕ qua kh¶o s¸t ®Æc t×nh trong tr¹i t¹m giam, nhµ t¹m gi÷ ( ®Æc t×nh lo¹i III) cã sè lîng rÊt Ýt, cã nhiÒu huyÖn kh«ng cã ®Æc t×nh trong nhµ t¹m gi÷, ®iÒu tra viªn cha cã sù quan t©m ®Õn biÖn ph¸p nµy, nªn hiÖu qu¶ ho¹t ®«ng hái cung bÞ can, ph¸t hiÖn vËt chøng cßn nhiÒu h¹n chÕ. Thêi gian tíi lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH cÇn ph¶i quan t©m nhiÒu h¬n n÷a ®Õn biÖn ph¸p nµy, kh¾c phôc t©m lý e ng¹i kh«ng muèn x©y dùng ®Æc t×nh vµ t©m lý muèn “ ng¾n gän” ®Ó kÕt thóc vô ¸n cíp giËt tµi s¶n cña c¸n bé thô lý ®iÒu tra vô ¸n cíp giËt tµi s¶n.
* T¨ng cêng ho¹t ®éng tuÇn tra, kiÓm so¸t chèng téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n ë c¸c ®Þa bµn trong ®iÓm.
Téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n ho¹t ®äng c«ng khai, tr¾ng trîn vµ tËp trung chñ yÕu ë c¸c ®Þa bµn trong ®iÓm nh huyÖn DÜ An, ThuËn An, thÞ x· Thñ DÇu Mét ®· g©y t©m lý hoang mang vµ bøc sóc rÊt lín trong nh©n d©n, nªn cÇn tËp trung lùc lîng, sö dông ®ång bé nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó ®Êu tranh phßng ngõa ng¨n chÆn vµ ®iÒu tra lµm râ c¸c vô cíp giËt tµi s¶n, trong ®ã biÖn ph¸p tuÇn tra vò trang. BiÖn ph¸p nµy cã hiÖu qu¶ t¸c dông rÊt cao trong ph¸t hiÖn, truy b¾t qu¶ tang c¸c ®èi tîng khi chóng cíp giËt tµi s¶n cña ngêi d©n trªn c¸c tuyÕn ®êng, vµ ph¸t hiÖn thu gi÷ vËt chøng c¸c vô cíp giËt tµi s¶n chØ cã hiÖu cao th«ng qua b¾t qu¶ tang, nhng thêi gian qua cha ®îc quan t©m thùc hiÖn. Lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH cÇn tæ chøc lùc lîng tuÇn tra trªn c¸c tuyÕn ®êng träng ®iÓm tËp trung ë c¸c ®Þa bµn träng ®iÓm cña huyÖn DÜ An, ThuËn An, vµ thÞ x· Thñ DÇu Mét ®Ó kÞp thêi ph¸t hiÖn b¾t gi÷ ®èi tîng cíp giËt tµi s¶n, thu gi÷ ®îc vËt chøng vô ¸n.
* Thêng xuyªn tuyªn truyÒn n©ng cao tinh thÇn c¶nh gi¸c ®Êu tranh chèng téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n cho nh©n d©n.
CÇn thêng xuyªn tuyªn truyÒn th«ng b¸o ph¬ng thøc thñ ®äan cña c¸c ®èi tîng cíp giËt tµi s¶n cho nh©n d©n biÕt ®Ó tù m×nh phßng ngõa; híng dÉn nh©n d©n biÕt c¸ch xö lý t×nh huèng khi vô cíp giËt tµi s¶n x¶y ra mét c¸ch cô thÓ nh: nh×n biÓn sè xe, truy ®uæi theo ®Ò nghÞ ngêi d©n xung quanh hæ trî, b»ng c¸ch nhanh nhÊt b¸o cho c¬ quan c«ng an gÇn nhÊt biÕt; ph¸t ®éng phong trµo tßan d©n tham gia truy b¾t téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n, ph¸t hiÖn vËt chøng tè gi¸c cho C¬ quan ®iÒu tra; chó ý ph¸t ®éng c¸c cöa hµng kinh doanh vµng, b¹c vµ ®iÖn tho¹i di ®éng tham gia ph¸t hiÖn tµi s¶n bÞ chiÕm ®o¹t cña c¸c vô cíp giËt tµi s¶n…
* Khi ph¸t hiÖn ®îc vËt chøng c¸c vô cíp giËt tµi s¶n ph¶i tiÕn hµnh thu gi÷ ®óng quy ®Þnh.
Trªn thùc tÕ cßn nhiÒu trêng hîp ph¸t hiÖn vËt chøng lµ xe ph¬ng tiÖn ph¹m téi cíp giËt tµi s¶n nhng kh«ng thu gi÷ theo quy ®Þnh v× cho r»ng xe kh«ng ph¶i së h÷u cña ngêi ph¹m téi nh ®· ph©n tÝch ë phÇn thùc tr¹ng. ViÖc thu gi÷ kh«ng thèng nhÊt cã vô th× ®iÒu tra viªn nµy thu, cã vô th× ®iÒu tra viªn kh¸c kh«ng thu gi÷, kh«ng ®¶m b¶o cho c«ng t¸c ®iÒu tra vô ¸n. Nªn cÇn ph¶i thùc hiÖn thèng nhÊt lµ ph¸t hiÖn vËt chøng c¸c vô cíp giËt tµi s¶n th× ph¶i thu gi÷ ®Çy ®ñ phôc vô cho ho¹t ®éng ®iÒu tra, cßn viÖc xö lý vËt chøng lµ viÖc kh¸c.
3.2.3. N©ng cao hiÖu qu¶ b¶o qu¶n vËt chøng trong ®iÒu tra c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n trªn ®Þa bµn tØnh B×nh D¬ng
* X©y dùng hÖ thèng kho b¶o qu¶n vËt chøng ®¶m b¶o, trang bÞ c«ng cô, ph¬ng tiÖn b¶o qu¶n vËt chøng ®Çy ®ñ ®¸p øng yªu cÇu cña c«ng t¸c ®iÒu tra, truy tè.
B¶o qu¶n vËt chøng lµ ho¹t ®éng cã tÝnh ph¸p lý vµ cã vai trß quan träng trong ho¹t ®éng ®iÒu tra vô ¸n nãi chung vµ vô ¸n cíp giËt tµi s¶n nãi riªng. B¶o qu¶n vËt chøng kh«ng chØ lµ gi÷ cho vËt chøng kh«ng bÞ mÊt m¸t mµ quan träng lµ cßn ph¶i ®¶m b¶o tÝnh nguyªn vÑn cña vËt chøng, ®¶m b¶o gi¸ trÞ chøng minh téi ph¹m cña vËt chøng. §Ó b¶o qu¶n vËt chøng tèt th× ph¶i ®¶m b¶o cã c¸c ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt, trong ®ã chñ yÕu lµ hÖ thèng kho vËt chøng vµ c¸c c«ng cô, ph¬ng tiÖn b¶o qu¶n vËt chøng ph¶i trang bÞ ®Çy ®ñ, ®¶m b¶o chÊt lîng th× viÖc b¶o qu¶n c¸c lo¹i vËt chøng c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n míi b¶o ®¶m ®îc.
- VÒ kho vËt chøng: Theo quy ®Þnh t¹i Kho¶n 2, §iÒu 2 Quy chÕ qu¶n lý kho vËt chøng ban hµnh kÌm theo NghÞ ®Þnh sè 18/2002/N§ - CP ngµy 18/02/2002 cña ChÝnh phñ quy ®Þnh tiªu chuÈn cho kho vËt chøng nh sau: Kho vËt chøng ph¶i ®¶m b¶o an toµn, kh« r¸o, tho¸ng khÝ, trang bÞ c¸c ph¬ng tiÖn cÇn thiÕt thÝch hîp, ®îc qu¶n lý nghiªm ngÆt, s¾p xÕp hîp lý, tr¸nh nhÇm lÉn, mÊt m¸t, h háng, g©y « nhiÔm m«i trêng hoÆc g©y nguy h¹i cho tµi s¶n cña con ngêi, thuËn lîi cho viÖc nhËp, xuÊt, b¶o qu¶n vËt chøng, ®å vËt, tµi liÖu kh¸c t¹i kho, phôc vô cã hiÖu qu¶ c«ng t¸c ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö, thi hµnh ¸n.
C¨n cø vµo yªu cÇu cña kho vËt chøng nªu trªn, Bé C«ng an ®· ban hµnh Th«ng t sè 06/2003/TT - BCA ngµy 12/3/2003 híng dÉn thùc hiÖn mét sè ®iÒu cña quy chÕ qu¶n lý kho vËt chøng trong ®ã quy ®Þnh lµ: Nh÷ng kho vËt chøng ®· ®îc x©y dùng phï hîp víi tiªu chuÈn kü thuËt quy ®Þnh t¹i quy chÕ qu¶n lý kho vËt chøng vµ phï hîp yªu cÇu thùc tÕ th× gi÷ nguyªn hiÖn tr¹ng vµ tiÕp tôc sö dông lµm kho vËt chøng, song ph¶i lµm thñ tôc quyÕt ®Þnh thµnh lËp kho vËt chøng. Nh÷ng kho vËt chøng ®· ®îc x©y dùng nhng kh«ng ®¸p øng tiªu chuÈn kü thuËt, kh«ng phï hîp yªu cÇu thùc tÕ hoÆc nh÷ng n¬i cha cã kho vËt chøng th× ph¶i lËp hå s¬ ®Ò nghÞ thµnh lËp, x©y dùng dùng míi, söa ch÷a, c¶i t¹o vµ b¸o c¸o Bé trëng Bé C«ng an quyÕt ®Þnh. NghÞ ®Þnh vµ Th«ng t trªn ®©y ®· cã hiÖu lùc thi hµnh, nhng nh ®· ph©n tÝch ë phÇn thùc tr¹ng, cha ®îc thùc hiÖn mét c¸ch ®Çy ®ñ vµ triÖt ®Ó ë tØnh B×nh D¬ng, c¸c ®¬n vÞ cha cã kho vËt chøng th× ®Õn nay cha b¸o c¸o x©y dùng, mét sè ®¬n vÞ cã kho th× hÇu hÕt ®· xuèng cÊp trÇm träng nhng cha ®îc c¶i t¹o, söa ch÷a ®óng quy ®Þnh. T×nh tr¹ng vËt chøng nhÊt lµ lo¹i vËt chøng lµ c«ng cô, ph¬ng tiÖn ph¹m téi cña c¸c vô ¸n h×nh sù nãi chung vµ cña c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n nãi riªng ®Ó ngoµi s©n, díi bãng c©y ®Ó b¶o qu¶n cßn phæ biÕn, dÉn ®Õn vËt chøng bÞ h háng, tÝnh nguyªn vÑn cña vËt chøng kh«ng cßn, lµm gi¶m gi¸ trÞ chøng minh. V× vËy, gi¶i ph¸p cÊp b¸ch vµ l©u dµi lµ cÇn ph¶i nhanh chãng x©y dùng hÖ thèng nhµ kho vËt chøng cho C«ng an 7 huyÖn, thÞ ®óng quy ®Þnh vÒ tiªu chuÈn kü thuËt ®· ®Ò ra ®Ó phôc vô cho ho¹t ®éng b¶o qu¶n vËt chøng ®îc tèt.
Trªn c¬ së dù b¸o t×nh h×nh ph¹m ph¸p h×nh sù x¶y ra trªn c¸c ®Þa bµn trong nh÷ng n¨m tíi gia t¨ng cïng viÖc t¨ng thÈm quyÒn ®iÒu ra cho C¬ quan CS§T c¸c huyÖn th× sè lîng ¸n thô lý sÏ t¨ng nhiÒu, sè lîng vËt chøng thu thËp ®îc còng sÏ nhiÒu h¬n nªn viÖc x©y dùng kho vËt chøng ph¶i tÝnh ®Õn diÖn tÝch hîp lý phôc vô sö dông kh«ng chØ cho tríc m¾t mµ cßn cho l©u dµi sau nµy. VÒ diÖn tÝch kho vËt chøng ®Ò xuÊt ®èi víi c¸c c«ng an c¸c huyÖn DÜ An, ThuËn An, thÞ x· Thñ DÇu Mét vµ huyÖn BÕn C¸t cÇn x©y dùng kho vËt chøng cã diÖn tÝch tõ 400m2 trë lªn, c¸c huyÖn T©n Uyªn, DÇu TiÕng, Phó Gi¸o cÇn x©y dùng kho cã diÖn tÝch tõ 300m2 trë lªn. §èi víi C«ng an tØnh th× kho hiÖn ®ang sö dông cßn ®¶m b¶o nªn chØ cÇn söa chöa n©ng cÊp ®Ó ®¶m b¶o yªu cÇu b¶o qu¶n vËt chøng cña c¸c vô ¸n h×nh sù nãi chung, vËt chøng trong c¸c vô cíp giËt tµi s¶n nãi riªng.
ViÖc x©y kho vËt chøng ph¶i mÊt mét thêi gian t¬ng ®èi dµi, nªn gi¶i ph¸p cÊp b¸ch tríc m¾t ®Ó ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng b¶o qu¶n vËt chøng theo quy ®Þnh th× C«ng an tØnh B×nh D¬ng vµ C«ng an c¸c huyÖn, thÞ cÇn x©y dùng c¸c l¸n tr¹i t¹m cã m¸i t«n ®Ó che n¾ng, ma cã hµng rµo líi s¾t ®Ó b¶o qu¶n c¸c vËt chøng lµ xe m«t« c¸c lo¹i, c¸c lo¹i vËt chøng lµ c¸c hung khÝ nh c©y, gËy…
- VÒ trang bÞ c¸c c«ng cô, ph¬ng tiÖn ®Ó b¶o qu¶n vËt chøng trong kho: Bªn c¹nh viÖc trang bÞ kho vËt chøng th× cÇn trang bÞ ®ñ hÖ thèng c¸c lo¹i tñ chuyªn dïng, c¸c lo¹i gi¸ ®ì, c¸c ph¬ng tiÖn dïng ®Ó kª, ®Öm, lãt, chèng Èm, chèng ít kh¸c phï hîp ®Ó b¶o qu¶n tõng lo¹i vËt chøng; c¸c lo¹i b×nh ch÷a ch¸y vµ c¸c lo¹i c«ng cô, ph¬ng tiÖn ®Ó ®¶m b¶o an toµn cho thñ kho vËt chøng nh trang bÞ g¨ng tay, khÈu trang, quÇn ¸o b¶o hé. Trong ®iÒu kiÖn ®ang thiÕu kho vËt chøng nh hiÖn nay th× cÇn ph¶i trang bÞ tríc m¾t ®Çy ®ñ c¸c lo¹i tñ chuyªn dïng cã thÓ ®Æc trong phßng lµm viÖc ®Ó b¶o qu¶n c¸c lo¹i vËt chøng nhá, gän nh: ®iÖn tho¹i, dao, khãa th¸o biÓn sè xe…
* §Èy nhanh thêi gian thùc hiÖn viÖc gi¸m ®Þnh tµi s¶n vµ chuyÓn giao vËt chøng cho c¬ quan chuyªn tr¸ch b¶o qu¶n vËt chøng.
- §èi víi vËt chøng c¸c vô cíp giËt tµi s¶n lµ tiÒn, vµng, b¹c: CÇn ph¶i nhanh chãng thùc hiÖn thñ tôc gi¸m ®Þnh chÊt lîng vµ chuyÓn vµo kho b¹c b¶o qu¶n ®óng quy ®Þnh. HiÖn cha cã v¨n b¶n quy ®Þnh cu thÓ c¸c c¬ quan nµo ë tØnh B×nh D¬ng cã chøc n¨ng, quyÒn h¹n gi¸m ®Þnh lo¹i tµi s¶n vµng, b¹c nªn cÇn cã v¨n b¶n quy ®Þnh cô thÓ lµ nh÷ng c¬ quan hay doanh nghiÖp nµo cã ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó gi¸m ®Þnh vµng; quyÒn h¹n, tr¸ch nhiÖm, tr×nh tù, thñ tôc vµ kinh phÝ gi¸m ®Þnh ra sao… ®Ó thùc hiÖn ®ång bé thèng nhÊt trong ph¹m vi toµn tØnh. Qua nghiªn cøu nhËn thÊy gi¶i ph¸p tríc m¾t lµ chän c¸c c¬ së kinh doanh vµng cã t c¸ch ph¸p nh©n lµ c«ng ty hoÆc doanh nghiÖp t nh©n lµ n¬i thùc hiÖn viÖc gi¸m ®Þnh vµng cña lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH. VÒ thñ tôc gi¸m ®Þnh th× cÇn ph¶i cã v¨n b¶n trng cÇu nªu cô thÓ tªn c¬ së tiÕn hµnh gi¸m ®Þnh, viÖc gi¸m ®Þnh thÓ hiÖn b»ng biªn b¶n gi¸m ®Þnh chÊt lîng vµng (chÊt lîng vµ träng lîng vµng) cã chö ký vµ ®ãng dÊu cña chñ c¬ së ®ã cïng víi chö ký cña §iÒu tra viªn, ngêi ph¹m téi vµ ngêi bÞ h¹i ®Ó ®a vµo hå s¬ vô ¸n. Sau khi gi¸m ®Þnh xong cÇn nhanh chãng lµm c«ng v¨n ®Ò nghÞ göi vµng vµo kho b¹c ®Ó b¶o qu¶n theo ®óng quy ®Þnh mµ kh«ng ®îc gi÷ l¹i tù b¶o qu¶n.
- §èi víi vËt chøng lµ ®iÖn tho¹i di ®éng, xe m«t« vµ c¸c lo¹i ®å vËt tµi s¶n kh¸c… th× sau khi thu gi÷ xong ph¶i nhanh chãng lµm thñ tôc nhËp kho vËt chøng ®Ó b¶o qu¶n ®óng quy ®Þnh, khi nµo cÇn xuÊt vËt chøng ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c gi¸m ®Þnh hoÆc c¸c ho¹t ®éng ®iÒu tra kh¸c th× tiÕn hµnh lµm thñ tôc xuÊt kho vËt chøng, sau khi thùc hiÖn xong ®Ó tiÕp tôc b¶o qu¶n thi lµm thñ tôc nhËp kho trë l¹i, kh¾c phôc triÖt ®Ô viÖc ng¹i lµm thñ tôc mµ tù gi÷ b¶o qu¶n t¹i n¬i lµm viÖc.
3.2.4. N©ng cao hiÖu qu¶ xö lý vËt chøng trong ®iÒu tra c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n trªn ®Þa bµn tØnh B×nh D¬ng
* §Èy nhanh tiÕn ®é ®iÒu tra ®Ó xö lý vËt chøng trong giai ®o¹n ®iÒu tra theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt
Trong ho¹t ®éng ®iÒu tra, ngoµi yªu cÇu chøng minh téi ph¹m cÇn ®Æc biÖt quan t©m chó ý ®Õn quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña nh÷ng ngêi cã liªn quan. ViÖc thu gi÷, b¶o qu¶n vËt chøng trong ®iÒu tra c¸c vô cíp giËt tµi s¶n tríc hÕt lµ ®Ó phôc vô cho yªu cÇu chøng minh téi ph¹m. Sau khi ®· chøng minh ®îc téi ph¹m th× nªn xö lý vËt chøng cang sím cµng tèt nh»m r¸nh viÖc h háng, mÊt m¸t, gi¶m gi¸ trÞ tµi s¶n, g©y thiÖt h¹i ®Õn quyÒn vµ lîi Ých hîp ph¸p cña nh÷ng ngêi liªn quan. Trong c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n, vËt chøng lµ tµi s¶n bÞ chiÕm ®o¹t thu gi÷ ®îc lµ phæ biÕn. B¶n th©n chñ së h÷u còng lµ ngêi bÞ h¹i bÞ téi ph¹m chiÕm ®o¹t tµi s¶n, khi thu håi l¹ ®îc hä rÊt vui mõng vµ mong muèn sím nhËn l¹i ®îc tµi s¶n cña m×nh, nhÊt lµ c¸c trêng hîp chÝnh hä lµ ngêi ®· b¾t qu¶ tang ®îc ®èi tîng ph¹m téi thu håi ®îc tµi s¶n cña chÝnh m×nh. ViÖc xem xÐt xö lý tr¶ l¹i tµi s¶n cho hä lµ viÖc lµm cÇn thiÕt võa ®¶m b¶o tÝnh ph¸p lý võa lµ tr¸ch nhiÖm tríc nh©n d©n cña C¬ quan CS§T. §Ó viÖc xö lý vËt chøng trong ®iÒu tra c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n ®¶m b¶o cÇn thùc hiÖn tèt mét sè vÊn ®Ò sau:
- §èi víi vËt chøng lµ tµi s¶n bÞ chiÕm ®o¹t:
+VËt chøng lµ tiÒn: TiÒn bÞ chiÕm ®o¹t sau khi thu gi÷ ®îc, nhÊt lµ thu ®îc trong c¸c trêng hîp b¾t qu¶ tang, ®èi tîng ®· nhËn téi râ rµng, kh«ng ¶nh hëng ®Õn viÖc xö lý vô ¸n th× C¬ quan CS§TTP vÒ TTXH cÇn nhanh chãng ra quyÕt ®Þnh xö lý vËt chøng tr¶ l¹i ngaycho ngêi chñ së h÷u còng lµ bÞ h¹i cña vô ¸n cíp giËt tµi s¶n.
+ VËt chøng lµ vµng c¸c lo¹i: CÇn nhanh chãng thùc hiÖn gi¸m ®Þnh vµng sau khi thu gi÷ ®ù¬c. Sau khi ®· gi¸m ®Þnh chÝnh x¸c chÊt lîng, träng lîng, gi¸ trÞ cña vµng th× C¬ quan CS§TTP vÒ TTXH cÇn sím ra quyÕt ®Þnh tr¶ l¹i cho chñ së h÷u (còng lµ bÞ h¹i vô ¸n). NÕu giao tr¸ch nhiÖm gi¸m ®Þnh vµng cho cho nh÷ng tæ chøc kinh doanh vµng cã t c¸ch ph¸p nh©n th× sau khi ®· tiÕn hµnh ®Çy ®ñ c¸c thñ tôc gi¸m ®Þnh, nÕu xÐt thÊy viÖc tr¶ l¹i tµi s¶n cho ngêi bÞ h¹i kh«ng ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh ®iÒu tra, truy tè, xÐt xö vô ¸n th× cÇn ra quyÕt ®Þnh xö lý vËt chøng b»ng c¸ch tr¶ l¹i cho ngêi bÞ h¹i. Nh vËy sÏ lµm gi¶m ¸p lùc thêi gian thùc hiÖn c¸c thñ tôc b¶o qu¶n vËt chøng.
+ §èi víi ®iÖn tho¹i di ®éng: Trong c¸c trêng hîp b¾t qu¶ tang ngêi cã hµnh vi ph¹m téi cíp giËt tµi s¶n lµ ®iÖn tho¹i di ®éng mµ thu gi÷ ®îc ®iÖn tho¹i bÞ chiÕm ®o¹t th× cÇn ph¶i nhanh chãng tiÕn hµnh c¸c thñ tôc gi¸m ®Þnh gi¸ trÞ cña chiÕc ®iÖn tho¹i bÞ giËt, sau khi ®Þnh gi¸ xong cÇn xö lý vËt chøng b»ng h×nh thøc tr¶ cho ngêi bÞ h¹i. ViÖc chËm tr¶ ®iÖn tho¹i ®· ¶nh hëng rÊt lín ®Õn ho¹t ®éng cña ngêi d©n, nhÊt lµ giai ®o¹n hiÖn nay nhu cÇu th«ng tin liªn l¹c cña ngêi d©n rÊt lín. NÕu thu gi÷ qu¸ l©u dÔ dÉn ngêi bÞ h¹i ®Õn t©m lý kh«ng céng t¸c nh khi b¾t ®îc ®èi tîng cíp giËt ®iÖn tho¹i thu l¹i ®îc ®iÖn tho¹i råi bá ®i, cßn viÖc xö lý ®èi tîng lµ cña c¬ quan ®iÒu tra ®Ó tr¸nh bÞ phiÒn phøc, chê ®îi l©u. C¬ quan CS§T cÇn cã híng dÉn râ vÒ thêi h¹n gi¸m ®Þnh tµi s¶n vµ thêi h¹n tr¶ l¹i tµi s¶n cho chñ së h÷u trong nh÷ng trêng hîp nµy, võa lµm cho ho¹t ®éng xö lý vËt chøng ®îc thuËn lîi võa t¹o cho quÇn chóng nh©n d©n sù tin tëng vµ s½n sµng céng t¸c víi c¬ quan ®iÒu tra khi r¬i vµo trêng hîp t¬ng tù, ®ã còng lµ t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho ho¹t ®éng thu thËp vËt chøng.
- §èi víi vËt chøng lµ xe ph¬ng tiÖn ph¹m téi: Nh÷ng trêng hîp xe m«t« mµ ®èi tîng cíp giËt sö dông lµm ph¬ng tiÖn cíp giËt tµi s¶n kh«ng thuéc së h÷u cña ngêi ph¹m téi mµ thuéc së h÷u cña ngêi kh¸c, th× cÇn ®Èy nhanh tiÕn ®é viÖc x¸c minh lµm râ nguån gèc vµ x¸c ®Þnh lçi cña chñ së h÷u hoÆc ngêi qu¶n lý hîp ph¸p trong viÖc ®èi tîng sö dông lµm ph¬ng tiÖn cíp giËt tµi s¶n. NÕu hä kh«ng cã lçi th× còng cÇn sím xö lý tr¶ l¹i cho chñ së h÷u trong giai ®äan ®iÒu tra. Thùc tÕ cã nhiÒu trêng hîp ®iÒu tra viªn thô lý ¸n v× lý do nµo ®ã mµ kÐo dµi hoÆc kh«ng tr¶ l¹i tµi s¶n cho chñ së h÷u hîp ph¸p. Theo quy ®Þnh t¹i Kho¶n 3, §iÒu 76 - Bé luËt TTHS quy ®Þnh khi xö lý vËt chøng b»ng h×nh thøc tr¶ l¹i cho chñ së h÷u nÕu “xÐt thÊy” kh«ng lµm ¶nh hëng ®Õn qu¸ tr×nh xö lý vô ¸n. HiÖn cha cã quy ®Þnh híng dÉn cô thÓ nh thÕ nµo lµ ¶nh hëng ®Õn viÖc xö lý vô ¸n vµ quy ®Þnh “xÐt thÊy” cha cô thÓ cßn mang tÝnh chñ quan cña chñ thÓ sÏ dÔ dÉn ®Õn ngêi nµy xÐt thÊy kh«ng ¶nh hëng nhng ngêi kh¸c th× sÏ cho lµ ¶nh hëng ®Õn xö lý vô ¸n, nªn mét sè ®¬n vÞ ng¹i xö lý vËt chøng nµy trong giai ®o¹n ®iÒu tra. Kh«ng xö lý, hoÆc xö lý vËt chøng lo¹i nµy qóa chËm võa ¶nh hëng ®Õn quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña chñ së h÷u võa lµm cho ho¹t ®éng b¶o qu¶n vËt chøng cµng trë nªn khã kh¨n, kho vËt chøng cµng qu¸ t¶i .
* Thùc hiÖn tèt b¸o c¸o thèng kª kÕt qu¶ xö lý vËt chøng theo ®Þnh kú
Qua nghiªn cøu kh¶o s¸t, chóng t«i nhËn thÊy ho¹t ®éng b¸o c¸o thèng kª kÕt qu¶ ho¹t ®éng xö lý vËt chøng nãi chung vµ ®èi víi c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n nãi riªng cha ®îc thùc hiÖn trong thêi gian qua. C¸c cÊp l·nh ®¹o kh«ng n¾m hÕt vµ qu¶n lý chÆt ®îc ho¹t ®éng xö lý vËt chøng nªn kh«ng thÓ biÕt ®óng thùc tr¹ng cña ho¹t ®éng xö lý vËt chøng ®Ó chØ ®¹o kh¾c phôc kÞp thêi. Do vËy, quy ®Þnh viÖc b¸o c¸o thèng kª kÕt qu¶ ho¹t ®éng xö lý vËt chøng trong ®iÒu tra ¸n nãi chung, ®iÒu tra ¸n cíp giËt nãi riªng lµ cÇn thiÕt, nã cã t¸c dông lµm cho ®éi ngò ®iÒu tra viªn n©ng cao ý thøc tr¸ch nhiÖm trong ho¹t ®éng xö lý vËt chøng, c¸n bé l·nh ®¹o n¾m ®îc tiÕn ®é kÕt qu¶ xö lý vËt chøng còng nh nh÷ng s¬ hë thiÕu sãt trong ho¹t ®éng nµy mµ cã sù chØ ®¹o kh¾c phôc kÞp thêi ®¶m b¶o ®óng ph¸p luËt nhng còng nh tr¸nh phiÒn hµ kh«ng ®¸ng cã cho chñ tµi s¶n.
3.2.5. T¨ng cêng vµ quan t©m ®Æc biÖt ®Õn c«ng t¸c x©y dùng lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH ®ñ vÒ sè lîng, m¹nh vÒ chÊt lîng, ®ñ søc ®¸p øng yªu cÇu vÒ ®Êu tranh chèng téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n
C«ng t¸c ®iÒu tra téi ph¹m vÒ TTXH nãi chung, téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n nãi riªng chñ yÕu lµ do lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH thùc hiÖn. Téi ph¹m vÒ TTXH chiÕm tØ lÖ hµng n¨m kho¶ng 90% tæng lîng ¸n cña C¬ quan CS§T C«ng an tØnh B×nh D¬ng trong khi sè lîng c¸n bé chiÕn sÜ cña lùc lîng nµy cßn rÊt thiÕu vÒ sè lîng, chÊt lîng còng cha ®ång ®Òu ®· ¶nh hëng rÊt nhiÒu ®Õn chÊt lîng c«ng t¸c phßng ngõa vµ ®iÒu tra téi ph¹m, do ®ã ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ vµ ®¸m øng víi yªu cÇu cho c«ng t¸c ®Êu tranh chèng téi ph¹m, nhÊt lµ c«ng t¸c thô lý ®iÒu tra ¸n râ thñ ph¹m trong thêi gian tíi th× cÇn ph¶i ®Æc biÖt quan t©m vÒ c«ng t¸c x©y dùng lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH, ®¶m b¶o ®ñ vÒ sè lîng vµ m¹nh vÒ chÊt lîng. §©y lµ gi¶i ph¸p rÊt c¬ b¶n vµ mang ý nghÜa quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ viÖc tæ chøc c¸c gi¶i ph¸p kh¸c trong c«ng t¸c ®Êu tranh chèng téi ph¹m nãi chung vµ téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n nãi riªng.
- Sè lîng c¸n bé chiÕn sÜ lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH toµn tØnh hiÖn cã 152 ngêi, rÊt Ýt so víi nhiÖm vô ph¶i ®¶m nhËn gi¶i quyÕt thêng xuyªn còng nh ®ét xuÊt. Trong thêi gian tíi cÇn ph¶i nhanh chãng bæ sung thªm biªn chÕ cho lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH, qua nghiªn cøu sè lîng c¸n bé lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH cÇn ph¶i cã tõ 300 ngêi trë lªn. Do ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ t¨ng ngay mét lÇn mµ cã ®îc nªn nhËn thÊy C«ng an tØnh cÇn ®îc ho¹ch ®Þnh kÕ, ch¬ng tr×nh chiÕn lîc vÒ c«ng t¸c c¸n bé ®èi víi lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH trong ®ã hµng n¨m t¨ng thªm sè lîng tõ 30 ®Õn 40 ngêi, ®Ó trong thêi gian tõ 4 ®Õn 5 n¨m tíi sè lîng lùc lîng cã tõ 300 ngêi. VÒ nguån ®Ó bæ sung t¨ng biªn chÕ cÇn tríc m¾t ®iÒu chuyÓn mét sè ®ång chÝ tõ c¸c lùc lîng kh¸c trong C«ng an tØnh ®Ó t¨ng cêng cho lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH, thø hai tuyÓn dông nh÷ng ngêi tèt nghiÖp ®¹i häc nghµnh ngoµi (chñ yÕu lµ nghµnh luËt), thø ba lµ t¨ng cêng tõ nguån häc viªn míi tèt nghiÖp c¸c trêng CAND.
- CÇn hîp lý hãa c¬ cÊu gi÷a lùc lîng ®iÒu tra viªn víi c¸c lùc lîng kh¸c trong tæ chøc bé m¸y lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH toµn tØnh, hiÖn lùc lîng ®iÒu tra viªn qu¸ Ýt, sù qu¸ t¶i trong thô lý ¸n lµ rÊt lín nªn cÇn ®Æc biÖt quan t©m t¨ng sè lîng ®iÒu tra viªn theo híng mçi ®iÒu tra viªn hµng n¨m thô lý b×nh qu©n hµng n¨m tõ 10 vô ®Õn 12 vô ¸n (hiÖn n¨m 2006 mçi ®iÒu tra viªn thô lý 26,4 vô ¸n). VÒ c¬ cÊu cÇn theo híng lµ 55% lµ lùc lîng ®iÒu tra viªn (hiÖn lµ 36,2%), 40% lµ lùc lîng trinh s¸t, 5% cßn l¹i lµ c¸c bé phËn gióp viÖc kh¸c. Theo c¬ cÊu nµy, khi biªn chÕ lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH ®¹t 300 ngêi, th× sè lîng ®iÒu tra viªn cã kho¶ng 165 ®ång chÝ, trong khi nh÷ng n¨m tíi dù b¸o sè lîng vô ¸n sÏ t¨ng th× tØ lÖ b×nh qu©n cña mçi ®iÒu tra viªn thô lý dao ®éng kho¶ng 09 vô ¸n trë lªn lµ t¬ng ®èi phï hîp. §Ó cã thÓ t¨ng cêng sè lîng ®iÒu tra viªn trùc tiÕp thô lý ®iÒu tra ¸n cÇn thùc hiÖn c¸c gi¶i ph¸p sau:
+ Tríc m¾t, cÇn ®iÒu chuyÓn ®iÒu tra viªn ë c¸c lîng kh¸c trong c¬ quan CS§T C«ng an tØnh B×nh D¬ng, nhÊt lµ tõ V¨n phßng C¬ quan CS§T C«ng an tØnh, c¸c ®éi ®iÒu tra tæng hîp ë C«ng an c¸c huyÖn, thÞ. Bëi hiÖn nay, ë c¸c ®¬n vÞ nµy cã nhiÒu ®iÒu tra viªn cã n¨ng lùc, cã nhiÒu n¨m lµm c«ng t¸c ®iÒu tra nhng chØ lµm c«ng t¸c tham mu, tæng hîp mµ kh«ng trùc tiÕp thô lý ®iÒu tra ¸n lµ mét sù l·ng phÝ chÊt x¸m rÊt lín.
+ Lùa chän trong sè c¸c ®ång chÝ ®ang thùc hiÖn c¸c nhiÖm vô kh¸c cã ®ñ tiªu chuÈn ®Ó bæ nhiÖm lµm ®iÒu tra viªn.
+ Lùa chän c¸c ®ång chÝ trªn thùc tiÔn cã kh· n¨ng lµm c«ng t¸c ®iÒu tra mµ cha qua tr×nh ®é ®¹i häc ®i ®µo t¹o ®µo t¹o theo lo¹i h×nh lµ ®¹i häc thêi h¹n 3 n¨m cña ®iÒu tra viªn ®Ó ®ñ ®iÒu kiÖn bæ nhiÖm ®iÒu tra viªn.
- CÇn ®Æc biÖt quan t©m ®Õn viÖc n©ng cao chÊt lîng cña ®éi ngò c¸n bé lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH ®¶m b¶o b¶n lÜnh chÝnh trÞ v÷ng vµng, cã tr×nh ®é cao, trong ®ã tØ lÖ c¸n bé cã tr×nh ®é ®¹i häc cÇn ®¹t tõ 60% trë lªn( hiÖn míi cã gÇn 37%), cßn l¹i lµ tr×nh ®é tõ trung cÊp, kh«ng cã c¸n bé cha qua ®µo t¹o. CÇn lé tr×nh bè trÝ ®a sè c¸n bé cã tr×nh ®é s¬ cÊp vµ trung cÊp ®i ®µo t¹o chuÈn hãa vÒ tr×nh ®é qua c¸c h×nh thøc tËp trung hoÆc t¹i chøc. C«ng an tØnh B×nh D¬ng cÇn x©y dông trung t©m båi dìng nghiÖp vô cña tØnh lµm n¬i ®µo t¹o, tËp huÊn nghiÖp vô theo c¸c ®ît ng¾n h¹n cho c¸n bé chiÕn sÜ C«ng an tØnh. T¨ng cêng tËp huÊn vÒ c¸c chuyªn ®Ò trong c«ng t¸c ®iÒu tra téi ph¹m trong ®ã cã téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n nh»m cho c¸n bé nhËn thøc vµ thùc hiÖn thèng nhÊt trong ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp, b¶o qu¶n vµ xö lý vËt chøng trong ®iÒu tra c¸c vô ¸n nãi chung, c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n c¸n nãi riªng.
- Lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH cÇn bè trÝ t¨ng cêng cho c¸c ®éi CS§TTP vÒ TTXH C«ng an c¸c huyÖn thÞ trong tØnh, v× theo viÖc t¨ng thÈm quyÒn ®iÒu tra th× lîng ¸n thô lý cña c¸c ®¬n vÞ nµy ë cÊp huyÖn sÏ t¨ng cao. T¨ng cêng biªn chÕ cho c¸c ®éi CS§TTP vÒ TTXH cña C«ng an c¸c huyÖn, thÞ theo híng lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH cÊp huyÖn, thÞ cÇn ®¹t 70%, cÊp phßng chØ 30% tæng biªn chÕ cña toµn lùc lîng.
- §¶m b¶o chÕ ®é lµm viÖc chuyªn tr¸ch vµ t¨ng cêng sè lîng c¸n bé b¶o qu¶n vËt chøng. HiÖn thñ kho vËt chøng mçi kho míi cã mét ngêi vµ chÕ ®é lµm viÖc kiªm nhiÖm, cha chuyªn tr¸ch nªn cha ®¶m b¶o yªu cÇu cho ho¹t ®éng b¶o qu¶n vËt chøng t¹i kho vËt chøng. Nªn cÇn t¨ng sè lîng ngêi cho mçi kho vËt chøng tõ Ýt nhÊt 2 ngêi theo quy ®Þnh cña Bé C«ng an vµ ®¶m b¶o chÕ ®é lµm viÖc chuyªn tr¸ch trong ho¹t ®éng qu¶n lý vµ b¶o qu¶n vËt chøng t¹i kho vËt chøng.
Kho vËt chøng lµ n¬i tiÕp nhËn hÇu hÕt c¸c lo¹i vËt chøng (trõ c¸c lo¹i vËt chøng ®îc b¶o qu¶n t¹i c¬ quan chuyªn tr¸ch, b¶o qu¶n t¹i chç, b¶o qu¶n t¹i hå s¬), viÖc thu thËp vËt chøng kh«ng ph¶i chØ diÔn ra trong mét thêi gian cè ®Þnh, mµ thêng lµ bÊt kú thêi gian nµo vµ nÕu ®¶m b¶o c¸c yªu cÇu vÒ ph¸p luËt vµ nghiÖp vô ®èi víi nh÷ng vËt chøng, sau khi lu gi÷ cÇn ph¶i lµm thñ tôc nhËp vËt chøng vµo kho cµng sím cµng tèt. Nh vËy, nÕu viÖc thu thËp vËt chøng ®îc tiÕn hµnh ®îc thùc hiÖn ngay sau thêi gian ®ã, ®iÒu tra viªn kh«ng nhËp vµo kho vËt chøng ®Ó qu¶n qu¶n kÞp thêi th× sÏ kh«ng ®¶m b¶o an toµn cho c¶ vËt chøng vµ ngêi b¶o qu¶n vËt chøng ®ã.
Theo quy chÕ phèi hîp gi÷a c¬ quan qu¶n lý kho vËt chøng vµ c¬ quan thô lý vô ¸n trong c«ng an nh©n d©n, ban hµnh kÌm theo QuyÕt ®Þnh sè 321/2005/Q§-BCA (C11) ngµy 25/3/2005 cña Bé trëng Bé C«ng an th× “Thñ kho vËt chøng ph¶i ph©n c«ng ngêi thêng trùc 24/24 giê trong ngµy ®Ó nhËp, xuÊt vËt chøng theo lÖnh xuÊt, nhËp vËt chøng cho c¬ quan thô lý ¸n”. Nh vËy, kho vËt chøng lu«n ph¶i cã ngêi thêng trùc ®Ó thùc hiÖn c¸c yªu cÇu nhËp, xuÊt vËt chøng th× víi sè lîng cã mét ngêi vµ chÕ ®é lµm viÖc b¸n chuyªn tr¸ch nh hiÖn nay kh«ng thÓ ®¶m b¶o ®îc. Tõ c¸c lý do trªn, viÖc chuyÓn thñ kho vËt chøng lµm viÖc theo chÕ ®é chuyªn tr¸ch lµ hîp lý vµ t¨ng sè lîng c¸n bé qu¶n lý kho vËt chøng Ýt nhÊt 2 c¸n bé lµ cÇn thiÕt, cã c¬ së, ®óng víi quy ®Þnh cña Bé c«ng an.
3.2.6. Mét sè kiÕn nghÞ
Mét lµ, kiÕn nghÞ Bé C«ng an quan t©m nhanh chãng cã kÕ ho¹ch ®Çu t x©y dùng hÖ thèng kho vËt chøng cho c¸c ®¬n vÞ thuéc C«ng an tØnh B×nh D¬ng ®Ó ho¹t ®éng b¶o qu¶n vËt chøng trong qu¸ tr×nh ®iÒu tra, truy tè ®îc ®¶m b¶o ®óng quy ®Þnh. HiÖn hÖ thèng kho vËt chøng ë C«ng an c¸c huyÖn DÇu TiÕng, T©n Uyªn, Phó Gi¸o, DÜ An vµ ThÞ x· Thñ DÇu Mét cha cã, cßn kho vËt chøng cña huyÖn ThuËn An vµ BÕn C¸t nhá vµ xuèng cÊp kh«ng ®¶m b¶o cho c«ng t¸c b¶o qu¶n vËt chøng
Hai lµ, kiÕn nghÞ Gi¸m ®èc C«ng an tØnh B×nh D¬ng cÇn tæ chøc lùc lîng CS§T TP vÒ TTXH c¸c huyÖn, thÞ trong tØnh cã bé phËn ®iÒu tra ¸n x©m ph¹m së h÷u, trong ®ã cã ¸n cíp giËt tµi s¶n. Lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH cÊp tØnh cã 2 ®éi ®iÒu tra ¸n theo nhãm c¸c téi ph¹m x©m ph¹m vÒ nh©n th©n vµ nhãm x©m ph¹m vÒ së h÷u, trong khi c¸c ®éi CS§TTP vÒ TTXH c¸c huyÖn, thÞ kh«ng cã ph©n theo tæ ®iÒu tra theo nhãm téi t¬ng øng nh c¸c ®éi ®iÒu tra ¸n nh cÊp phßng, nªn kh«ng cã bé phËn chuyªn s©u ®iÒu tra nhãm téi ph¹m X©m ph¹m së h÷u, trong dã cã téi cíp giËt tµi s¶n nªn hiÖu qu¶ ®iÒu tra cha cao.
Ba lµ, kiÕn nghÞ Bé C«ng an, ViÖn KiÓm s¸t nh©n d©n tèi cao, Tßa ¸n nh©n d©n tèi cao ban hµnh th«ng t liªn tÞch quy ®Þnh híng dÉn chi tiÕt c¸c quy ®Þnh t¹i §iÒu 75, §iÒu 76 Bé luËt TTHS vÒ c¸c t×nh tiÕt: c¸c c¬ quan “chuyªn tr¸ch” b¶o qu¶n vËt chøng, c¸c c¬ quan gi¸m ®Þnh vËt chøng lµ tiÒn, vµng b¹c, ®¸ quý…, trêng hîp nh thÕ nµo lµ xÐt kh«ng ¶nh hëng ®Õn viÖc xö lý vô ¸n khi xö lý vËt chøng tr¶ l¹i cho chñ së h÷u.
Tãm l¹i, t×nh h×nh téi ph¹m h×nh sù nãi chung, téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n nãi riªng trªn ®Þa bµn tØnh B×nh D¬ng thêi gian tíi sÏ cßn diÔn biÕn phøc t¹p vµ sÏ gia t¨ng, tõ ®ã t¹o ¸p lùc rÊt lín cho lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH trong viÖc ®¶m b¶o gi÷ g×n TTATXH. Trong ®iÒu kiÖn biªn chÕ cßn thiÕu nhiÒu vµ c¬ së vËt chÊt ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp, b¶o qu¶n vËt chøng cha ®Çy ®ñ sÏ cßn g©y khã kh¨n rÊt nhiÒu cho lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH trong c«ng t¸c ®iÒu tra c¸c vô ¸n nãi chung vµ ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp, b¶o qu¶n vµ xö lý vËt chøng trong ®iÒu tra c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n nãi riªng. §Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp, b¶o qu¶n vµ xö lý vËt chøng trong ®iÒu tra c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n trªn ®Þa b¸n tØnh B×nh D¬ng cÇn ph¶i tríc hÕt n©ng cao nhËn thøc cho ®éi ngò c¸n bé, chiÕn sÜ vÒ t¸c dông, tÇm quan träng cña vËt chøng, n¾m v÷ng c¸c quy ®Þnh cña nghiÖp vô vµ ph¸p luËt vÒ c«ng t¸c ph¸t hiÖn, thu thËp, b¶o qu¶n vµ xö lý vËt chøng trong ®iÒu tra c¸c vô ¸n còng nh triÓn khai thùc hiÖn ®ång bé c¸c gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ®èi víi tõng ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp, b¶o qu¶n vµ xö lý vËt chøng.
kÕt luËn
Trong ho¹t ®éng ®iÒu tra c¸c vô ¸n h×nh sù nãi chung, ®Ó n©ng cao chÊt lîng vµ tØ lÖ ®iÒu tra kh¸m ph¸ téi ph¹m th× ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ c«ng t¸c thu thËp chøng cø. Chøng cø ®ù¬c x¸c ®Þnh b»ng nhiÒu nguån vµ ®îc thu phËp b»ng nhiÒu biÖn ph¸p kh¸c nhau, trong ®ã vËt chøng gi÷ vai trß ®Æc biÖt quan träng, cã gi¸ trÞ trùc tiÕp chøng minh téi ph¹m. Muèn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®iÒu tra, xö lý c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n th× tÊt yÕu ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp, b¶o qu¶n vµ xö lý vËt chøng. Ho¹t ®éng ®iÒu tra téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n trªn ®Þa bµn tØnh B×nh D¬ng thêi gian qua mÆc dï cã nh÷ng kÕt qu¶ ®¸ng kÓ nhng tØ lÖ cßn thÊp, ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp, b¶o qu¶n vµ xö lý vËt chøng cßn nhiÒu tån t¹i, h¹n chÕ nhÊt ®Þnh, lµm cho hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®iÒu tra c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n cha cao, cha ®¸p øng ®îc ®ßi hái cña thùc tiÔn ®Æt ra. Do vËy t¸c gi¶ chän nghiªn cøu ®Ò tµi “N©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp, b¶o qu¶n vµ xö lý vËt chøng trong ®iÒu tra c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n trªn ®Þa bµn tØnh B×nh D¬ng” lµ cÇn thiÕt.
Qu¸ tr×nh nghiªn cøu t¸c gi¶ ®· thùc hiÖn nghiªm tóc vµ b¸m s¸t vµo nhiÖm vô, ®èi tîng, ph¹m vi vµ ph¬ng ph¸p nghiªn cøu cña ®Ò tµi. LuËn v¨n ®· tr×nh bµy nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn c¬ b¶n vÒ téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n; vÒ vËt chøng; vÒ ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp, b¶o qu¶n vµ xö lý vËt chøng; nghiªn cøu t×nh h×nh, ®Æc ®iÓm téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n còng nh thùc tr¹ng ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp, b¶o qu¶n vµ xö lý vËt chøng trªn ®Þa bµn tØnh B×nh D¬ng trong thêi gian qua; ®¸nh gi¸ nh÷ng u ®iÓm, tån t¹i, h¹n chÕ vµ nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i, h¹n chÕ ®ã. Trªn c¬ së ®ã luËn v¨n ®· ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p vµ kiÕn nghÞ n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp, b¶o qu¶n vµ xö lý vËt chøng trong ®iÒu tra vô ¸n cíp giËt tµi s¶n trªn ®Þa bµn tØnh B×nh D¬ng trong thêi gian tíi.
Trong phÇn nhËn thøc chung, luËn v¨n ®· tËp trung nghiªn cøu nh÷ng vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n, ph©n tÝch c¸c ®Æc ®iÓm ph¸p lý cña téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n, vÒ häat ®éng ®iÒu tra vô ¸n cíp giËt tµi s¶n. §Æc biÖt, luËn v¨n ®· tËp trung nghiªn cøu, lµm râ c¸c vÊn ®Ò lý luËn chung vÒ vËt chøng còng nh vai trß t¸c dông, ®Æc ®iÓm cña vËt chøng, trong ®ã ®· chØ ra c¸c lo¹i vËt chøng trong c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n. LuËn v¨n còng ®· nghiªn cøu lµm râ vÒ néi hµm ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp, b¶o qu¶n vµ xö lý vËt chøng trong ®iÒu tra c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n nh c¬ së ph¸p lý tiÕn hµnh, c¸c biÖn ph¸p vµ h×nh thøc tiÕn hµnh, tr×nh tù thñ tôc còng nh thÈm quyÒn vµ chñ thÓ thùc hiÖn, c¸c vÊn ®Ò cÇn chó ý khi thùc hiÖn.
Qua nghiªn cøu t×nh h×nh téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n trªn ®Þa bµn tØnh B×nh D¬ng nhËn thÊy t×nh h×nh cíp giËt tµi s¶n x¶y ra cßn nhiÒu vµ diÔn biÕn t¬ng ®èi phøc t¹p, nhÊt lµ trong n¨m gÇn ®©y, xu híng téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n gia t¨ng vµ ®Þa bµn phøc t¹p vÒ téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n chñ yÕu tËp trung ë c¸c ®Þa bµn träng ®iÓm lµ huyÖn DÜ An, ThuËn An vµ thÞ x· Thñ DÇu Mét. Téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n chiÕm tØ lÖ kho¶ng 6% sè vô ph¹m ph¸p h×nh sù x¶y ra vµ cã ®Æc ®iÓm lµ chñ yÕu do nam giíi thùc hiÖn, chñ yÕu lµ ®èi tîng cã tr×nh ®é häc vÊn thÊp, kh«ng cã nghÒ nghiÖp hoÆc nghÒ nghiÖp kh«ng æn ®Þnh g©y ¸n, thêi gian g©y ¸n chñ yÕu lµ ban ngµy vµ thñ ®o¹n chñ yÕu lµ dïng xe m«t« cã ph©n khèi lín lµm ph¬ng tiÖn kÌ Ðp ngêi d©n ®i ®êng ®Ó giËt tµi s¶n råi nhanh chãng tÈu tho¸t, tµi s¶n bÞ giËt lµ c¸c tµi s¶n gän nhÑ nh d©y chuyÒn, tói x¸ch, ®iÖn tho¹i di ®éng sau khi giËt ®îc thêng ®em tiªu thô ngay kh«ng cã thêi gian cÊt gi÷ l©u… c¸c yÕu tè nµy t¸c ®éng ®Õn hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ®iÒu tra vµ ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp, b¶o qu¶n vµ xö lý vËt chøng trong ®iÒu tra c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n. T×nh h×nh cíp giËt tµi s¶n x¶y ra 236 vô, ®· lµm râ 147 vô, tØ lÖ 62,2% cha ph¶i lµ cao. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho tØ lÖ ®iÒu tra cha cao lµ hiÖu qu¶ ho¹t ®éng thu thËp chøng cø cha tèt, trong ®ã hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp, b¶o qu¶n vµ xö lý vËt chøng cßn nhiÒu tån t¹i h¹n chÕ. KÕt qña ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp vËt chøng chñ yÕu lµ tõ nh©n d©n b¾t qu¶ tang, cßn tõ ho¹t ®éng nghiÖp vô cña lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH rÊt Ýt chØ gÇn b»ng mét phÇn ba so víi sè vô do nh©n d©n b¾t qu¶ tang. Nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i h¹n chÕ chñ yÕu lµ do nhËn thøc cña c¸n bé chiÕn sÜ thùc hiÖn nhiÖm vô nµy cßn cha ®ång ®Òu vµ cha nhËn thøc ®óng ®¾n vÒ tÇm quan träng cña vËt chøng vµ c¸c tr×nh tù, thñ tôc trong thu thËp, b¶o qu¶n vµ xö lý vËt chøng; c¬ cÊu tæ chøc vµ biªn chÕ cöa lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH cha hîp lý vµ qu¸ thiÕu vÒ sè lîng trong khi ¸p lùc c«ng viÖc qu¸ lín nªn kh«ng thÓ qu¸n xuyÕn hÕt viÖc ®iÒu tra c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n mét c¸ch hiÖu qu¶. C«ng t¸c phèi kÕt hîp gi÷a lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH víi c¸c lùc lîng kh¸c cha ®ång bé vµ cha cã hiÖu qu¶ …
Trªn c¬ së nghiªn cøu thùc tr¹ng ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp, b¶o qu¶n vµ xö lý vËt chøng trong ®iÒu tra vô ¸n cíp giËt tµi s¶n, t¸c gi¶ ®· chØ ra nh÷ng nguyªn nh©n cña nh÷ng tån t¹i h¹n chÕ cña ho¹t ®éng nµy. Tõ ®ã, t¸c gi¶ còng ®· ®a ra ®îc dù b¸o t×nh h×nh cíp giËt tµi s¶n thêi gian tíi vµ ®Ò xuÊt mét sè gi¶i ph¸p ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp, b¶o qu¶n vµ xö lý vËt chøng trong ®iÒu tra c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n. C¸c gi¶i ph¸p mµ luËn v¨n ®Ò xuÊt bao gåm gi¶i ph¸p nh: Gi¶i ph¸p n©ng cao nhËn thøc, t¨ng cêng c«ng t¸c chØ ®¹o kiÓm tra ®èi víi ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp, b¶o qu¶n vµ xö lý vËt chøng trong ®iÒu tra téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n; gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ ph¸t hiÖn, thu thËp vËt chøng trong ®iÒu tra c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n trªn ®Þa bµn tØnh B×nh D¬ng, trong ®ã tËp trung thùc hiÖn c¸c kh©u lµ tæ chøc tèt giai ®o¹n ®iÒu tra ban ®Çu c¸c vô cíp giËt tµi s¶n nh»m x¸c ®Þnh téi ph¹m vµ ph¸t hiÖn vËt chøng lµm râ ngêi ®· thùc hiÖn hµnh vi ph¹m téi; n©ng cao hiÖu qu¶ quan hÖ phèi hîp gi÷a c¸c lùc lîng trong ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp vËt chøng trong vô ¸n cíp giËt tµi s¶n; n©ng cao chÊt lîng hái cung bÞ can, më réng vô ¸n, khai th¸c ph¸t hiÖn vËt chøng ®îc cÊt giÊu, tiªu thô; t¨ng cêng ho¹t ®éng tuÇn tra, kiÓm so¸t chèng téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n ë c¸c ®Þa bµn trong ®iÓm; thêng xuyªn tuyªn truyÒn n©ng cao tinh thÇn c¶nh gi¸c ®Êu tranh chèng téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n cho nh©n d©n; gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ b¶o qu¶n vËt chøng trong ®iÒu tra c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n trªn ®Þa bµn tØnh B×nh D¬ng, trong ®ã tËp trung thùc hiÖn lµ x©y dùng hÖ thèng kho b¶o qu¶n vËt chøng ®¶m b¶o, trang bÞ c«ng cô, ph¬ng tiÖn b¶o qu¶n vËt chøng ®Çy ®ñ; ®Èy nhanh thêi gian thùc hiÖn viÖc gi¸m ®Þnh tµi s¶n vµ chuyÓn giao vËt chøng cho c¬ quan chuyªn tr¸ch b¶o qu¶n vËt chøng; gi¶i ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ xö lý vËt chøng trong ®iÒu tra c¸c vô ¸n cíp giËt tµi s¶n trªn ®Þa bµn tØnh B×nh D¬ng, trong ®ã tËp trung thùc hiÖn: §Èy nhanh viÖc xö lý vËt chøng trong giai ®o¹n ®iÒu tra vµ thùc hiÖn tèt b¸o c¸o thèng kª kÕt qu¶ xö lý vËt chøng theo ®Þnh kú; gi¶i ph¸p t¨ng cêng vµ quan t©m ®Æc biÖt ®Õn c«ng t¸c x©y dùng lùc lîng CS§TTP vÒ TTXH ®ñ vÒ sè lîng, m¹nh vÒ chÊt lîng, ®ñ søc ®¸p íng yªu cÇu vÒ ®Êu tranh chèng téi ph¹m cíp giËt tµi s¶n.
T¸c gi¶ hy väng r»ng kÕt qu¶ nghiªn cøu cña ®Ò tµi sÏ gãp phÇn vµo thùc tiÔn n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp, b¶o qu¶n vµ xö lý vËt chøng trong ®iÒu tra vô ¸n cíp giËt tµi s¶n trªn ®Þa bµn tØnh B×nh D¬ng. KÕt qu¶ nghiªn cøu còng gãp phÇn bæ sung vµ lµm s¸ng tá lý luËn vÒ ho¹t ®éng ph¸t hiÖn, thu thËp, b¶o qu¶n vµ xö lý vËt chøng trong ®iÒu tra vô ¸n cíp giËt tµi s¶n nãi riªng, lý luËn khoa häc ®iÒu tra h×nh sù nãi chung. Tuy nhiªn do thêi gian vµ kh¶ n¨ng cã h¹n nªn luËn v¨n ch¾c kh«ng tr¸nh khái nh÷ng thiÕu sãt nhÊt ®Þnh, t¸c gi¶ rÊt mong ®îc Héi ®ång khoa häc chÊm lu©n v¨n th¹c sÜ vµ c¸c ®ång nghiÖp ®ãng gãp cho luËn v¨n hoµn thiÖn thªm.
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Nâng cao hiệu quả hoạt động phát hiện, thu thập, bảo quản và xử lý vật chứng trong điều tra các vụ án cướp giật tài sản trên địa bàn tỉnh Bình Dương.doc