Nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh của cảng sihanoukville

thoâng qua caùc caûng trong toaøn nöôùc. Do vaäy söï caïnh tranh cuûa caùc caûng caøng ngaøy caøng quyeát lieät. Caûng Sihanoukville cuõng khoâng naèm ngoaøi xu höôùng naøy. 37 Caûng Sihanoukville, ñoù laø moät caûng quoác teá chieám thò phaàn lôùn nhaát trong nöôùc, ñöùng tröôùc tình hình haøng hoùa vaø söï caïnh tranh nhö ñaõ phaân tích ôû treân, neáu caûng khoâng naâng cao chaát löôïng dòch vuï xeáp dôõ, naâng cao hieäu quaû ñaàu tö, taêng cöông quaûn lyù cô sôû haï taàng, taêng cöôøng ñaøo taïo chaát löôïng lao ñoäng tay ngheà cao vaø khoâng an ninh quoác gia, thì khoâng theå naøo giöõ ñöôïc vöõng saûn löôïng nhö caùc naêm qua. Cuõng do tính chaát caïnh tranh cuûa caùc caûng quoác teá vaø caùc caûng trong khu vöïc, caùc haõng taøu vaø chuû haøng coù ñieàu kieän ñeå ñoøi hoûi, ñaët ñieàu kieän cho caùc caûng nhö laø giaûm giaù cöôùc xeáp dôõ, ruùt ngaén thôøi gian thuû tuïc, taêng naêng suaát boác xeáp haøng cho taøu, mieãn thueá löu baõi vaø laøm cho doanh thu cuûa caûng coù chieàu höôùng giaûm roõ reät, maëc duø haøng hoùa thoâng qua khoâng giaûm. Ñoù cuõng laø maët haïn cheá cuûa caïnh tranh nhö hieän nay, thieät haïi cuûa caùc caûng Campuchia noùi chung vaø thieät haïi cuûa caûng Sihanouk noùi rieâng, phaàn lôïi thuoäc veà caùc haõng taøu nöôùc ngoaøi. Trong boái caûnh coù söï caïnh tranh gay gaét giöõa caùc caûng trong khu vöïc laân caän, ñaëc bieät caùc caûng cuûa caùc nöôùc xung quanh maø ñoái thuû tröïc trieáp laø caûng Leam chabang. Ñeå ñöùng vöõng vaø phaùt trieån trong thôøi gian tôùi, caûng Sihanoukville caàn phaûi coù nhieàu bieän phaùp khoâng ngöøng naâng cao chaát löôïng phuïc vuï khaùch haøng, ña daïng hoùa phöông thöùc, phöông tieän kinh doanh, linh hoaït trong khi thöïc hieän caùc cô cheá, chính saùch vôùi khaùch haøng ñeå thuù huùt taïo nguoàn haøng oån ñònh vaø phaùt trieån ñeán töông lai. 38 CHÖÔNG 3 MOÄT SOÁ GIAÛI PHAÙP NAÂNG CAO HIEÄU QUAÛ SAÛN XUAÁT KINH DOANH CUÛA CAÛNG SIHANOUKVILLE Qua ñaùnh giaù sô boä veà keát quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa Caûng Sihanoukville töø naêm 1999–2003, chuùng toâi thaáy raèng keát quaû Caûng Sihanoukville thu ñöôïc laø heát söùc khaû quan vaø toát ñeïp. Naêm naêm lieàn caûng coù saûn löôïng doanh thu taêng lieân tuïc vaø laø moät ñôn vò daãn ñaàu trong doanh nghieäp caûng bieån ñaït möùc “ sieâu lôïi nhuaän”. Tuy nhieân cuõng qua keát quaû phaân tích vaø ñaùnh giaù, chuùng toâi ñeàu caûm nhaän ñöôïc raèng thôøi kyø hoaøn kim ñaõ qua; Caûng phaûi ñoái maët vôùi nhöõng khoù khaên cuûa neàn kinh teá thò tröôøng, chòu söï caïnh tranh tröïc tieáp cuûa caùc caûng container trong vaø ngoaøi nöôùc. Chính vì vaäy maø Caûng Sihanoukville caàn phaûi coù nhöõng hoaïch ñònh chieán löôïc phaùt trieån noùi chung cuõng nhö caùc giaûi phaùp cuï theå nhaèm naâng cao naêng löïc caïnh tranh, veà coâng taùc quaûn lyù vaø ñieàu haønh, veà saûn xuaát vaø coâng ngheä nhaèm khoâng ngöøng naâng cao chaát löôïng phuïc vuï khaùch haøng, giöõ vöõng söï phaùt trieån oån ñònh trong töông lai. Trong giai ñoaïn hieän nay, caûng Sihanoukville cuõng ñaõ vaø ñang töøng böôùc nghieân cöùu, tìm toøi, vaän duïng ñoàng boä nhieàu giaûi phaùp khaùc ñeå duy trì vaø naâng cao hieäu quaû hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh nhö coâng taùc keá hoaïch hoùa, coâng taùc toå chöùc vaø nhaân söï, coâng taùc ñaàu tö phöông tieän xeáp dôõ hieän ñaïi, coâng taùc vi tính hoùa vaø saép xeáp baõi container, coâng taùc quy hoaïch baõi laøm haøng container theo chöùc naêng, coâng taùc saép xeáp laïi maïng löôùi giao thoâng trong caûng, coâng taùc thu huùt khaùch haøng thoâng qua caùc phöông tieän vaän taûi thuûy, coâng taùc khai thaùc 39 naêng löïc cuûa ñoäi taøu, coâng taùc ñaàu tö vaø khai thaùc caûng nhö caùc caûng maø coù kinh nghieäm ñaõ neâu ôû chöông moät. 3.1. GIAÛI PHAÙP THU HUÙT KHAÙCH HAØNG THOÂNG QUA COÂNG TAÙC MARKETING 3.1.1. Ñaëc ñieåm tình hình Moâi tröôøng kinh doanh, khai thaùc caûng khoâng nhöõng khoâng naèm ngoaøi quy luaät cuûa neàn kinh teá thò tröôøng maø coøn chòu aûnh höôûng nhieàu taùc ñoäng cuûa neàn kinh teá trong vaø ngoaøi nöôùc. Vôùi xu theá phaùt trieån maïnh meõ cuûa vieäc hieän ñaïi hoùa, naâng cao chaát löôïng dòch vuï, söï caïnh tranh giöõa caùc doanh nghieäp khai thaùc caûng ngaøy caøng gay gaét, xaùc xuaát ruûi ro trong hoaït ñoäng kinh doanh ngaøy caøng cao. ñoù laø nhöõng vaán ñeà laøm cho caûng chaäm phaùt trieån. Vôùi nhöõng ñieàu kieän thuaän lôïi “trôøi cho” veà vò trí ñòa lyù vaø söï ñaàu tö hôïp lyù trang thieát bò xeáp dôõ hieän ñaïi cuøng vôùi ñoäi nguõ caùn boä laõnh ñaïo, coâng nhaân vieân vaø söï naêng ñoäng, neân caûng Sihanoukville ñaõ vaø ñang thay ñoåi coù xu höôùng phaùt trieån khoâng ngöøng. Trong nhöõng naêm tröôùc luoân ñaït möùc taêng tröôûng veà saûn löôïng haøng thoâng quan töø 15% ñeán 20% vaø laø doanh nghieäp caûng bieån ñaït möùc “sieâu lôïi nhuaän”. Chính vì vaäy maø tröôùc ñaây Caûng Sihanoukville chöa coù boä phaän Marketing neân coâng taùc thò tröôøng chöa ñöôïc quan taâm ñuùng möùc. Vieäc tìm hieåu nhu caàu, nguyeän voïng cuûa haõng taøu vaø khaùch haøng chöa ñöôïc chu ñaùo. Bôûi vaäy chæ khi coâng vieäc gaëp vöôùng maéc môùi tìm bieän phaùp khaéc phuïc vaø nhöõng haïn cheá nhö theá, Caûng Sihanoukville ñaõ trieån khai nhaân söï thaønh laäp boä phaän Marketing ôû cuoái naêm 2002, theo höôùng chuyeân saâu nhaèm phuïc vuï cho coâng taùc nghieân cöùu thò tröôøng cuõng nhö thay maët laõnh ñaïo caûng trieån khai caùc cheá ñoä chính saùch cuûa caûng Sihanoukville ñeán töøng ñôn vò chuû haøng vaø töøng haõng taøu. 40 Tuy nhieân, töø naêm 1999 ñeán nay, Caûng cuûa caùc nöôùc xung quanh caïnh tranh raát gay gaét vaø ñöôïc ñöa vaøo hoaït ñoäng neân saûn löôïng haøng container cuûa caûng Sihanoukville taêng raát chaäm, vò trí cuûa caùc caûng quoác teá ñaõ môû roäng , taêng cöôøng ñaàu tö nhöõng trang thieát bò xeáp dôõ hieän ñaïi nhö caûng Laem changbang ôû (Thaùi Lan) thu huùt khaùch haøng raát raát maïnh. vôùi söï ñaàu tö hôïp lyù cuøng vôùi toác ñoä phaùt trieån, nhö hieän nay caùc caûng naøy ñaõ vaø ñang thu huùt nhieàu chuû haøng, nguoàn haøng cuûa caûng Sihanoukville, caûng ñoù laø ñoái thuû caïnh tranh gay gaét cuûa caûng Sihanoukville töø ñaây ñeán töông lai. Do ñoù trong giai ñoaïn hieän nay caûng Sihanoukville caàn sôùm cuûng coá, kieän toaøn bieân cheá toå chöùc nhaân söï caùn boä marketing vaø ñöa ra nhöõng chieán löôïc Marketing phuø hôïp vôùi quy ñònh chung cuûa nhaø nöôùc vaø ñaëc thuø rieâng cuûa caûng Sihanoukville laø heát söùc caàn thieát vaø caáp baùch. Vôùi tình hình hieän taïi, ñeå giöõ vöõng vaø taêng saûn löôïng haøng hoùa thoâng qua caûng, caûng Sihanoukville phaûi sôùm coù nhöõng chính saùch ñuùng ñaén, kòp thôøi ñeå thu huùt khaùch haøng, nguoàn haøng veà cho caûng, ñeå coù theå hoøa nhaäp vôùi xu höôùng chung cuûa thôøi ñaïi, ñaûm baûo ñöôïc söï caïnh tranh trong cô cheá thò tröôøng. 3.1.2. Noäi dung giaûi phaùp 3.1.2.1. Taêng cöôøng coâng taùc quaûng caùo tuyeân truyeàn vaø thöôøng xuyeân tieáp xuùc naém baét nhu caàu khaùch haøng Trong neàn kinh teá thò tröôøng hieän nay, ñeå moät doanh nghieäp ñöa haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu veà caûng naøo tuøy thuoäc raát nhieàu vaøo söï thoâng thoaùng, hôïp lyù trong caùc chính saùch cuûa caûng vaø cuûa haûi quan caûng ñoù. Chính vì ñaëc ñieåm naøy maø caûng Sihanoukville phaûi naém baét kòp thôøi nhöõng yeâu caàu cuûa khaùch haøng nhaèm ñöa ra chính saùch phuïc vuï cho phuø hôïp, ñoàng thôøi vieäc tuyeân truyeàn quaûng caùo veà nhöõng öu ñieåm, lôïi theá cuõng nhö nhöõng ñoåi môùi trong chính saùch cuûa 41 caûng cuõng coù taùc ñoäng raát lôùn trong vieäc caùc doanh nghieäp löïa choïn caûng ñeå xuaát nhaäp khaåu haøng hoùa cuûa hoï. 3.1.2.2. Kyù keát vôùi nhöõng khaùch haøng lôùn caùc hôïp ñoàng nguyeân taéc Thoâng qua coâng taùc marketing, tìm hieåu nhöõng nhu caàu, phöông thöùc laáy haøng thöôøng xuyeân cuûa töøng chuû haøng lôùn ñeå soaïn thaûo nhöõng hôïp ñoàng nguyeân taéc vaø thuyeát phuïc khaùch haøng kyù keát vôùi caûng caùc hôïp ñoàng naøy ñeå taïo döïng nieàm tin cuûa khaùch haøng ñoái vôùi caûng vaø xaây döïng cô sôû phaùp lyù taïo söï thuaän lôïi khi hai beân tieán haønh caùc taùc nghieäp xeáp dôõ, nhö 5 coâng ty mang teân laø coâng ty NSLC, FSA, PIL, MTS vaø HI ñaõ hôïp ñoàng vôùi caûng Sihanoukville. Ñoái vôùi doanh nghieäp, söï an taâm veà tính thuaän lôïi khi giao dòch, veà toác ñoä phuïc vuï cuûa caûng nhö thôøi gian chuyeån container, ñieàu ñoäng phöông tieän, boác xeáp laø raát quan troïng vì noù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán thôøi gian khaùch haøng kieåm hoùa haøng, hoaøn taát caùc thuû tuïc giao nhaän haøng ñeå phuïc vuï kòp thôøi cho vieäc saûn xuaát kinh doanh cuûa doanh nghieäp. Traùch nhieäm cuûa moãi beân trong hôïp ñoàng naøy tuøy thuoäc vaøo söï thoûa thuaän vaø nhu caàu cuûa chuû haøng. ™ Traùch nhieäm cuûa caûng: o Phuïc vuï kòp thôøi, ñuùng thôøi gian ñaõ ñöôïc khaùch haøng thoâng baùo tröôùc. o Boá trí phöông tieän, coâng nhaân xeáp dôõ haøng theo yeâu caàu cuûa khaùch haøng vaø theo tính chaát cuûa haøng hoùa. o Boá trí chuyeån container khi nhaän ñöôïc baûn fax yeâu caàu hoaëc thoâng baùo thôøi gian laøm haøng cuûa khaùch haøng. ™ Traùch nhieäm cuûa khaùch haøng: o Taäp trung toái ña haøng veà caûng Sihanoukville. o Thoâng baùo cho caûng kòp thôøi veà thôøi gian laøm haøng, phöông aùn xeáp dôõ, tính chaát cuûa haøng hoùa. 42 o Thanh toaùn ñaày ñuû caùc khoaûn cöôùc phí tröôùc khi nhaän haøng. o Neáu coù söï thay ñoåi phöông aùn maø khoâng thoâng baùo kòp cho caûng Sihanoukville thì vaãn phaûi thanh toaùn caùc khoaûn cöôùc phí maø Sihanoukville ñaõ thöïc hieän theo hôïp ñoàng. Nhöõng ñieàu khoaûn trong hôïp ñoàng phaàn lôùn laø coù lôïi cho khaùch haøng vaø chính yeáu toá naøy maø ta seõ taïo ñöôïc cho hoï söï tin töôûng, an taâm khi hoï tieán haønh xuaát nhaäp khaåu haøng ôû caûng. 3.1.2.3. Caûi tieán phöông thöùc laøm vieäc, naâng cao chaát löôïng phuïc vuï Theo phöông phaùp laøm vieäc cuûa caûng nhö hieän nay, khi ñeán nhaän haøng chuû haøng phaûi ñi laïi vaø laøm quaù nhieàu vieäc vôùi nhieàu ngöôøi nhö thöông vuï, thu ngaân , ñieàu ñoä, boác xeáp, baûo veä, cô giôùi,… laøm maát nhieàu thôøi gian cuûa khaùch haøng vaø nhieàu khaâu deã phaùt sinh tieâu cöïc, nhieàu khaùch haøng ñaõ phaûn aùnh veà chi phí “ngoaøi” khi laøm haøng taïi caûng Sihanoukville luoân cao hôn so vôùi caùc caûng cuûa caùc nöôùc trong khu vöïc (khoâng keå chi phí chi cho Haûi quan). Ñeå khaéc phuïc ñöôïc vaán ñeà naøy, Caûng caàn phaûi ñoåi môùi caùc caùch thöùc laøm vieäc. Sau khi khaùch haøng ñaõ hoaøn taát caùc thuû tuïc, khaùch haøng seõ chæ xuoáng gaëp ñieàu ñoä taïi baõi ñeå noäp chöùng töø, ñieàu ñoä caûng seõ tröïc tieáp thoâng baùo vôùi baûo veä cho xe cuûa chuû haøng vaøo baõi, ñieàu ñoä phöông tieän, coâng nhaân laøm haøng theo yeâu caàu ñöôïc ghi roõ treân chöùng töø (caùch laøm naøy ñang ñöôïc caûng Sihanoukville thöïc hieän vaø ñöôïc raát nhieàu khaùch haøng hoan ngheânh). Neáu coù nhöõng yeâu caàu ñaëc bieät veà phöông thöùc boác xeáp haøng thì ñieàu ñoä Caûng seõ höôùng daãn chuû haøng gaëp ñoäi tröôûng hoaëc toå tröôûng boác xeáp ñeå cuøng baøn baïc, thoáng nhaát caùch giaûi quyeát. Ñieàu ñoä baõi phaân roõ traùch nhieäm cuûa töøng nhaân vieân ñoái vôùi töøng loâ haøng, nhaân vieân ñieàu ñoä naøy phaûi giaùm saùt chaët cheõ suoát quaù trình xeáp dôõ haøng vaø giaûi 43 quyeát ñuùng chöùc naêng caùc yeâu caàu cuûa chuû haøng, traùnh ñeå khaùch haøng phaûi tieáp xuùc vôùi coâng nhaân boác xeáp. Neáu thöïc hieän toát phöông thöùc naøy, seõ giuùp chuû haøng traùnh gaëp nhieàu ngöôøi vaø theo ñoù caùc chi phí “ngoaøi” nhö chuû haøng phaûn aùnh chaéc chaén seõ giaûm. Thöïc teá hieän nay taïi caûng Sihanoukville thôøi gian giao nhaän haøng nhanh hôn caûng Phnom Penh nhieàu vaø ñoù cuõng laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân thu huùt khaùch haøng xuaát nhaäp khaåu haøng qua caûng naøy. Qua tieáp xuùc vôùi khaùch haøng, chuùng toâi nhaän thaáy laø hoï khoâng caàn caûng khaùc, ngoaøi caûng Sihanoukville coù toác ñoä giao haøng raát nhanh. Hieän nay saûn löôïng haøng vaø soá khaùch haøng taïi caûng naøy raát cao hôn nhieàu so vôùi caûng Phnom Penh, nhöng caûng naøy caàn phaûi coù quy ñònh thaät roõ raøng vaø chaët cheõ veà thôøi gian toái ña cho pheùp ñeå giao hoaëc nhaän haøng cho chuû haøng ™ Quy ñònh thôøi gian toái ña giao nhaän haøng bao goàm: o Thôøi gian giao haøng toái ña ñoái vôùi haøng container khoâng qua 24h. o Thôøi gian chuyeån baõi toái ña ñoái vôùi container chuyeån kieåm hoùa hoaëc chuyeån ruùt ruoät. o Thôøi gian baét ñaàu ruùt haøng sau khi nhaän ñöôïc thoâng baùo cuûa chuû haøng. o Thôøi gian traõi baõi toái ña ñoái vôùi container roãng baõi ñeå ñoùng haøng. o Thôøi gian baét ñoùng haøng sau khi nhaän ñöôïc thoâng baùo cuûa chuû haøng. o Thôøi gian toái ña haï container chôø xuaát. Quy ñònh naøy phaûi ñöôïc nghieän cöùu thaät kyõ löôõng, cuï theå vaø thoâng baùo coâng khai cho taát caû caùc khaùch haøng. Thöïc hieän toát giaûi phaùp naøy chuùng ta taïo cho khaùch haøng söï an taâm veà thôøi gian vaø chuû ñoäng trong vieäc hoaøn taát caùc thuû tuïc xuaát nhaäp khaåu haøng hoùa, ñoàng thôøi seõ haïn cheá toái ña lyù do ñeå caùc vuï tieâu cöïc coù theå xaûy ra. 44 Maët khaùc, taïi caûng Sihanoukville hieän nay coù nhieàu loaïi chöùng töø ñaõ ñöôïc söû duïng trong nhieàu naêm qua, ñeán nay nhöõng thoâng tin treân caùc loaïi chöùng töø ñoù khoâng coøn phuø hôïp hoaëc khoâng coøn ñaày ñuû vôùi yeâu caàu thöïc teá. Ñieàu naøy cuõng laøm maát nhieàu thôøi gian vaø gaây phieàn haø cho khaùch haøng khi ñeán laøm thuû tuïc giao nhaän haøng taïi Caûng. Ñeå khaéc phuï tình traïng naøy, caùc phoøng, ban lieân quan trong Caûng phaûi cuøng caùc ñaïi lyù haõng taøu nghieân cöùu, baøn baïc thoáng nhaát veà kieåu daùng, noäi dung cuûa töøng loaïi chöùng töø cho töøng luoàng haøng xuaát – haøng nhaäp – haøng roãng. 3.1.2.4. Trích phaàn traêm hoa hoàng ñeå khuyeán khích, thu huùt khaùng haøng, nguoàn haøng cho Caûng Bieän phaùp chính trong coâng taùc marketing vaãn laø giaù caû vaø chaát löôïng phuïc vuï, song khoâng neân boû qua vieäc trích phaàn traêm hoa hoàng cho khaùch haøng vì noù ñaõ gaàn nhö trôû thaønh thoâng leä hieän nay. Tuy nhieân ñaây laø moät coâng vieäc “teá nhò” vaø coù tính “dao hai maët” cuûa noù vaø phaûi thöïc hieän ñuùng vôùi quy ñònh hieän nay cuûa nhaø nöôùc (chæ ñöôïc pheùp trích toái ña töø 3% ñeán 4% doanh thu), neáu khoâng noù seõ trôû thaønh hình thöùc haï giaù – phaù giaù. Vieäc quyeát ñònh seõ ñöa haøng xuaát nhaäp khaåu qua moät caûng naøo laø do laõnh ñaïo hoaëc phoøng kinh doanh xuaát nhaäp khaåu cuûa doanh nghieäp quyeát ñònh, nhöng treân thöïc teá nhaân vieân xuaát nhaäp khaåu môùi laø ngöôøi tieáp xuùc tröïc tieáp vôùi caûng, vôùi haõng taøu. Chính vì vaäy caûm tình cuûa hoï khi baùo caùo vôùi caáp treân veà hieäu quaû laøm haøng ôû caùc caûng coù taùc ñoäng raát lôùn ñeán quyeát ñònh doanh nghieäp hoï. Toùm laïi chính saùch trích phaàn traêm hoa hoàng cho nhöõng khaùch haøng lôùn vaø nhöõng khaùch haøng ñang laøm haøng ôû caùc caûng khaùc seõ thu huùt ñöôïc theâm khaùch haøng vaø nguoàn haøng veà cho Caûng Sihanoukville. 45 3.1.3 Hieäu quaû cuûa giaûi phaùp: Ñoái vôùi khaùch haøng, coù 3 ñieàu kieän chuû yeáu ñeå hoïc taäp trung haøng veà Caûng laø “chaát löôïng phuïc vuï – chi phí – söï thoâng thoaùng” (chi phí ôû ñaây bao goàm chi phí coù hoùa ñôn chöùng töø vaø chi phí khoâng coù hoùa ñôn chöùng töø). Giaûi quyeát ñöôïc 3 vaán ñeà naøy keát hôïp vieäc caûi tieán caùch laøm vieäc cuûa Haûi quan taïi caûng thì chaéc chaén caûng Sihanoukville seõ giöõ ñöôïc khaùch haøng hieän coù vaø thu huùt ñöôïc nhöõng nguoàn haøng khaùc veà cho Caûng. Neáu chuùng ta kòp thôøi ñeà ra nhöõng chuû tröông ñuùng ñaén vaø thöïc hieän toát nhöõng chuû tröông naøy thì seõ thu huùt ñöôïc raát nhieàu khaùch haøng – nguoàn haøng vaø chæ tính ñeán vieäc giöõ vöõng saûn löôïng nhö tröôùc ñaây thoâi thì vôùi vieäc thu huùt trôû laïi 2,4% saûn löôïng container ñaõ bò giaûm naêm 2002 chuùng ta seõ taêng ñöôïc nhieàu teu vaø doanh thu cöôùc phí naâng – haï – ñoùng – ruùt… container lcuõng taêng leân. Caûng Sihanoukville hoaøn toaøn coù ñuû ñieàu kieän thuaän lôïi ñeå thöïc hieän caùc bieän phaùp veà coâng taùc marketing neâu treân nhaèm ngaøy caøng thu huùt khaùch haøng, nguoàn haøng veà caûng. 3.2. GIAÛI PHAÙP THU HUÙT HAØNG XUAÁT TÖØ PHÖÔNG TIEÄN THUÛY 3.2.1. Ñaëc ñieåm tình hình: Trong cô caáu haøng xuaát khaåu ôû Caûng Campuchia thì haøng noâng saûn (gaïo, cao su …..) vaø goã daùn laø chuû yeáu. Theo soá löôïng thoáng keâ cuûa Boä noâng laâm nghieäp vaø thuûy saûn, saûn löôïng gaïo xuaát khaåu cuûa nöôùc Campuchia caøng ngaøy caûng giaûm , trong ñoù khu vöïc xuaát khaåu chuû yeáu laø tænh Batambang vaø caùc tænh giaùp bieân giôùi, do ñaëc ñieåm ñòa lyù vuøng naøy coù maïng löôùi giao thoâng döôøng saét phaùt trieån, giaù thaønh vaän chuyeån baèng phöông tieän ñöôøng saét thaáp hôn giaù thaønh vaän chuyeån ñöôøng boä. Trong nhöõng naêm qua coù moät soá maët haøng noâng nghieäp ñaõ vaø ñang giaûm xuoáng saûn löôïng Container thoâng qua caûng, bôûi vì heä thoáng thuûy lôïi chöa coù ñaày 46 ñuû, noâng daân laøm noâng nghieäp nhôø möa, neân aûnh höôûng raát maïnh ñeán vieäc xeáp dôõ ôû caûng Sihanoukville, töø nay ñeán töông lai. Vieäc vaän chuyeån baèng phöông tieän thuûy ñeå ñoùng vaøo container hoäi xöa chöa ñöôïc söï quan taâm vaø ñaàu tö ñuùng möùc cuûa Caûng; chi phí ñoùng haøng vaøo container cao, vì qua nhieàu coâng ñoaïn nhö xeáp dôõ ghe-xe, trung chuyeån caàu caûng-baõi, chuyeån traõi baõi vaø ñoùng vaøo container, ngoaøi ra caûng khoâng coù caåu neân chuû haøng phaûi töï thueâ phöông tieän xeáp dôõ beân ngoaøi vôùi chi phí khaù cao; do chuû haøng phaûi laøm thuû tuïc qua nhieàu ñaàu moái. vì saûn löôïng haøng vaän chuyeån baèng ghe, xaø lan ñeán caûng ñoùng haøng giaûm ñaùng keå, thöôøng chuû haøng chuyeån sang vaän chuyeån ñeán caûng baèng oâ toâ. Ñeå coù theâm soá lieäu tham khaûo, ta coù theå ñaùnh giaù coâng taùc ñoùng haøng xuaát vaøo container töø phöông tieän vaän taûi thuûy taïi moät soá caûng trong caùc nöôùc ASEAN: 3.2.2. Noäi dung giaûi phaùp 3.2.2.1. Veà giaù Theo tính toaùn thì phöông aùn thu phí boác xeáp ñoùng container troïn khaâu cho chuû haøng ñoùng container moãi caùc maët haøng töø phöông tieän thuûy laø130.000 Riel/container 20’ töông ñöông 33,33 USD (ñaõ bao goàm thueá GTGT, giaù thu ôû möùc trung bình so vôùi caûng caùc nöôùc xung quanh baèng giaù thu cuûa caûng Thaùilan ñang aùp duïng) vaø thoâng baùo coâng khai cho khaùch haøng. ÔÛ Campuchia goàm coù hai phöông tieän vaän chuyeån baèng xe oâ toâ vaø vaø taøu löûa, thanh toaùn cho coâng nhaân boác xeáp, caåu bôø khoaûng 30%, thöïc hieän nghóa vuï noäp thueá 10%, coøn laïi 60% trang traõi chi phí chuyeån container. 3.2.2.2. Veà cô cheá phuïc vuï Toå chöùc phuïc vuï moät cöûa, troïn khaâu cho caùc chuû haøng, giao cho phoøng ñieàu ñoä phoái hôïp vôùi phoøng caûng vuï vaø caùc boä phaän lieân quan trieån khai phuïc vuï xeáp dôõ caùc loâ haøng ñöôïc vaän chuyeån töø taøu löûa vaø xe ñoùng vaøo container taïi caûng, chuû 47 haøng chæ tieáp xuùc vôùi ñaàu moái thuoäc phoøng ñieàu ñoä vaø thöïc hieän caùc thuû tuïc caàn thieát taïi ñaây. 3.2.2.3. Veà coâng ngheä xeáp dôõ Trong luùc khi taøu saép tôùi ñöôøng bieån quoác teá thuûy thuû leân ñoùn vaø lai taøu ñeán caûng, maø luùc khi taøu xuaát haøng veà thì thuûy thuû lai taøu ñeán raõnh giôùi bieån quoác teá môùi quay veà, muïc ñích ñeåø trieån khai nhanh, naêng ñoäng, chôùp thôøi cô thu huùt haøng töø phöông tieän thuûy ñoùng vaøo container; hieän taïi so vôùi caùc caûng khaùc (chuû yeáu boác xeáp thuû coâng) thì quy trình coâng ngheä xeáp dôõ cuûa caûng tieân tieán hôn. Tuy nhieân vieäc ñoùng haøng vaøo container coøn bò ñoäng do coøn phuï thuoäc vaøo ngöôøi ñieàu ñoä maø thoâi. 3.2.2.4. Caùc chính saùch khaùc • Xaây döïng chính saùch thöôûng hoa hoàng cho caùc chuû haøng coù loâ haøng vaän chuyeån baèng phöông tieän thuûy vaøo Caûng ñoùng vaøo container nhaèm khuyeán khích, thu huùt veà Caûng. • Ñeà nghò haûi quan boá trí giaùm saùt phaân theo khu chöùc naêng (khu haøng xuaát, khu haøng nhaäp…) taïo ñieàu kieän cho chuû haøng laøm caùc thuû tuïc ñöôïc deã daøng vaø nhanh choùng. • Do soá löôïng haøng may maëc caûng raát nhieàu, coù ngaøy leân ñeán caûng 28 xe oâ toâ trong cuøng moät luùc. • Thöôøng xuyeân vaän ñoäng coâng nhaân phuïc vuï toát cho khaùch haøng, khoâng voøi vónh gaây khoù deã khaùch haøng. 3.2.3. Hieäu quaû Töø khi xaây döïng cô cheá phuïc vuï moät cöûa choïn veïn, giaù môùi coù tính caïnh tranh vaø caùc chính saùch trieån khai ñoàng boä neân ñaõ phuïc vuï toát cho khaùch haøng trong vieäc vaän chuyeån, xeáp dôõ vaø ñoùng haøng xuaát töø phöông tieän thuûy vaøo container. Do caùc yeáu toá treân trong thôøi gian qua saûn löôïng haøng ñöôïc vaän 48 chuyeån töø phöông tieän thuûy ñeán caûng ñoùng vaøo container taêng leân roõ reät,ñöôïc theå hieän roõ qua baûng toång hôïp saûn löôïng. Vieäc taêng saûn löôïng haøng xuaát goùp phaàn laøm taêng saûn löôïng haøng nhaäp, thu huùt taøu container veà caûng, naâng cao uy tín cuûa caûng vaø taïo theâm coâng vieäc cho coâng nhaân lao ñoäng taïi caùc ñoäi xeáp dôõ cuûa caûng Sihanoukville. 3.3. TOÅ CHÖÙC DÒCH VUÏ GIAO NHAÄN VAÄN TAÛI 3.3.1. Ñaëc ñieåm tình hình: Chuùng toâi bieát raèng dòch vuï giao nhaän vaän taûi cuøng vôùi dòch vuï khai thueâ haûi quan coù taàm quan troïng ñaëc bieät, hình thaønh moät khaâu nghieäp vuï khoâng theå thieáu trong vaän taûi haøng hoùa baèng container. Ña soá khaùch haøng xuaát nhaäp khaåu ñeàu söû duïng dòch vuï naøy trong hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa mình vaø ñaõ ñem laïi hieäu quaû thieát thöïc. Muïc tieâu cuûa vaän taûi haøng hoùa baèng container laø cung caáp “dòch vuï tôùi cöûa”. Coù nghóa laø haøng hoùa ñöôïc giao nhaän ngay taïi kho cuûa chuû haøng. Ñeå laøm ñöôïc vieäc naøy caàn phoái hôïp ñoàng boä giöõa caùc hình thöùc vaän chuyeån (ñöôøng bieån, ñöôøng boä…) vôùi caùc khaâu thuû tuïc giao nhaän lieân quan. Ñaây chính laø cô sôû cuûa vieäc hình thaønh heä thoáng vaän taûi ña phöông thöùc. ÔÛ Campuchia, hoaït ñoäng vaän taûi ña phöông thöùc ñang ñöôïc trieån khai chuû yeáu bôûi caùc coâng ty giao nhaän vaän taûi. Caùc coâng ty naøy thöôøng khoâng phaûi laø ngöôøi khai thaùc vaän taûi thöïc söï maø hoï chæ laø ngöôøi ñöùng ra thu xeáp caùc quaù trình vaän chuyeån. Tuy nhieân, do dòch vuï “ troïn goùi” naøy lieân quan ñeán raát nhieàu hình thöùc vaän chuyeån neân chæ moät soá coâng ty giao nhaän lôùn ñaûm nhieäm; coøn laïi caùc ñôn vò khaùc chuû yeáu taäp trung vaøo khaâu giao nhaän vaän taûi noäi ñòa. Hieän taïi, moät soá caûng ñaõ trieån khai dòch vuï noùi treân. Öu theá cuûa caûng trong vieäc toå chöùc dòch vuï naøy theå hieän ôû choã: • Caùc khaâu thuû tuïc giao nhaän haøng hoùa ñeàu tieán haønh taïi caûng. 49 • Caûng laø ngöôøi tröïc tieáp quaûn lyù vaø giao nhaän haøng. • Caûng coù khaû naêng cung caáp kho baõi, phöông tieän xeáp dôõ vaø vaän chuyeån. • Caûng coù ñieàu kieän giaûm giaù dòch vuï. Khi caûng laøm toát dòch vuï naøy thì khaùch haøng deã daøng uûy thaùc cho caûng hôn laø uûy thaùc cho caùc ñôn vò beân ngoaøi, bôûi hoï bieát raèng khoâng ai thuaän lôi hôn khi giaûi quyeát coâng vieäc vôùi haõng taøu, haûi quan baèng chính caûng. 3.3.2. Hình thöùc toå chöùc phöông aùn ™ Böôùc I: Töø ñaàu naêm ñeán cuoái naêm 2002 (moãi khi laäp chính saùch xaây döïng, coù söï tham gia töø ñaïi dieän cuûa caùc boä lieân quan). ñeå trao ñoåi kyõ thuaät. • Xaây döïng caûng container chieàu daøi 240m. • Bôm naïo veùt buøn taïi ñaùy caûng. • Xaây döïng baõi container 6,5ha * Chöùc naêng: Taïo ñieàu kieän vaø phöông tieän xeáp dôõ ñeán khaùch haøng. * Nhieäm vuï: Tieáp nhaän thoâng tin, chöùng töø vaø caùc yeâu caàu cuûa chuû haøng lieân quan ñeán giao nhaän vaän chuyeån haøng hoùa. • Trieån khai tôùi caùc boä phaän thuoäc caûng ñeå boá trí xeáp haøng trong baõi. • Laøm caùc thuû tuïc giao nhaän taïi caùc khaâu lieân quan tôùi caûng (thöông vuï, thu ngaân, ñaêng kyù ñieàu ñoä). • Hoã trôï chuû haøng giaûi quyeát thuû tuïc haûi quan, haõng taøu taïi caûng. • Phoái hôïp vôùi caùc boä phaän ñieàu haønh saûn xuaát cuûa caûng trong vieäc boá trí thieát bò, coâng nhaân laøm haøng. • Boá trí phöông tieän vaän chuyeån container töø caûng tôùi kho chuû haøng. ™ Böôùc 2: Töø ñaàu naêm ñeán cuoái naêm 2003 (Xaây döïng cô sôû haï taàng vaø môû roäng caûng). * Chöùc naêng: Thöïc hieän töøng phaàn dòch vuï veà giao nhaän vaän taûi theo söï uyû thaùc cuûa chuû haøng. 50 • Môû roäng qui moâ baõi container 160m ñeán 400m. • Xaây döïng baõi haøng leû 265m nöõa. • Taêng cöôøng maùy moùc thieát bò ñeå phuï vuï cho vieäc boác xeáp container. • Xaây döïng heä thoáng thoâng tin, söû duïng baèng tin hoïc hoùa. * Nhieäm vuï: • Phoøng dòch vuï giao nhaän vaän taûi tröïc tieáp giao dòch, ñaøm phaùn ñeå coù theá kyù keát caùc hôïp ñoàng nhaän uûy thaùc veà giao nhaän, vaän taûi haøng hoùa vaän chuyeån baèng container vôùi caùc chuû haøng qua xuaát nhaäp khaåu. • Laøm caùc thuû tuïc veà giao nhaän haøng hoùa xuaát nhaäp khaåu taïi caûng bieån (Haûi quan, ñaïi lyù taøu, caûng). • Toå chöùc vaän chuyeån haøng hoùa töø caûng tôùi kho chuû haøng vaø ngöôïc laïi. ™ Nhöõng ñieàu kieän laøm ngay: • Ñaêng kyù kinh doanh theo ñuùng trình töï cuûa phaùp luaät. • Boá trí nhaân söï, vaên phoøng laøm vieäc, heä thoáng thoâng tin lieân laic • Ñaàu tö theâm phöông tieän • Trieån khai hoaït ñoäng. 3.3.3. Ñaùnh giaù hieäu quaû Trong soá 24 naêm caûng bieån Sihanoukville goàm coù caùc caûng xaêng daàu, gas laø nhöõng caûng- kho chuyeân duïng, caùc caûng coøn laïi xeáp dôõ haøng khoâ vaø container vôùi saûn löôïng ñaït 1,772,361 taán (Naêm 2003). Coù moät caûng ñöôïc xaây döïng rieâng cho caùc nghaønh, caùc doanh nghieäp nhöõng tham gia kinh doanh boác xeáp haøng hoùa, nhöng saûn löôïng thaáp nhö: caûng thuûy saûn , caûng daàu SOKIMEX,,,,. Do vaäy, ñeå ñaùnh giaù hieäu quaû kinh doanh caûng bieån Sihanoukville, chuùng toâi chæ nhaân xeùt ñeán caûng kinh doanh boác xeáp vaø cuõng chæ xeùt ñeán caùc caûng coù qui moâ lôùn treân caùc nöôùc ASEAN caïnh tranh vôùi caûng Campuchia. Coøn nhöõng 51 caûng chuyeân nghaønh, tham gia kinh doanh boác xeáp khoâng phaûi laø muïc tieâu kinh doanh do ñoù khoù ñaùnh giaù hieäu quaû. Moät trong nhöõng chæ tieâu ñaùnh giaù hieäu quaû saûn xuaát kinh doanh ñaàu tieân laø lôïi nhuaän vaø tyû xuaát lôïi nhuaän. Tuy nhieân, caûng Sihanoukville do coù tính ñaëc thuø rieâng vaà quaûn lyù cô sôû haï taàng vaø ñaàu tö, do ñoù neáu ñaùnh giaù tyû xuaát lôïi nuaän seõ khoâng phaûn aùnh ñaàu ñuû hieäu quaû tieàn voán mang laïi, cuï theå laø caùc caûng treân caùc nöôùc ASEAN ñaõ ñöôïc xaây döïng töø laâu, trong khi ñoù ñaát nöôùc Campuchia vaãn coøn chieán tranh vaø keùo daøi quaù laâu, beân caïnh ñoù thì phaàn giaù trò taøi saûn coá ñònh trong toång soá voán raát nhoû, ngöôïc laïi ôû caûng nöôùc khaùc nhö Thaùilan, Singapore, Malaysia...., thì voán saûn xuaát laø giaù trò taøi saûn coá ñònh. Ñeå giaûm bôùt nhöõng aûnh höôûng cuûa voán, coù theå xem xeùt tyû leä sinh laõi trong moái quan heä vôùi doanh thu. ÔÛ ñaây phaàn giaù trò taøi saûn coá ñònh ñöôïc theå hieän thoâng qua khaáu hao, duø sao vaãn coù söï naêng ñoäng cuûa doanh nghieäp maø noù khoâng hoaøn toaùn phuï thuoäc vaøo lôïi theá veà ñaàu tö vaø cô sôû vaät chaát. Chuùng toâi ñaõ nhaän xeùt caûng Sihanoukville qua moät soá chæ tieâu nhö sau: ™ Caûng Sihanoukville: Hoaït ñoäng saûn xuaát kinh doanh cuûa caûng Sihanoukville trong nhöõng naêm gaàn ñaây coù theå ñöôïc ñaùnh giaù laø töông ñoái toát, laøm aên coù laõi. Tuy nhieân trong ñieàu kieän khoâng ñoäc quyeàn, caïnh tranh trong kinh doanh ngaøy caøng khoù khaên neân tyû suaát lôïi nhuaän ñaõ giaûm ñaùng keå. Saûn löôïng cuûa caûng Sihanoukville sau 2 naêm töø 2002 ñeán 2003: saûn löôïng taêng leân 55%, ñoàng thôøi doanh thu cuõng taêng, nhöng raát ít, chæ coù 0.082 %, lyù do chuû yeáu laø giaù nhieân lieäu nhieàu taêng raát cao, so vôùi caùc thò tröôøng xung quanh ñaát nöôùc Campuchia, tuy coù saûn löôïng thoâng qua caûng taêng. Lôïi nhuaän thaáy giaûm, ñaây laø vaán ñeà caàn quan taâm khi ñaùnh giaù hieäu quaû kinh doanh. Maëc duø caû doanh thu vaø saûn löôïng taêng, nhöõng lôïi nhuaän giaûm ñaùng 52 keå, bôûi vì giaù thaønh xaêng daàu vaø chi phí treân phöông tieän khaùc ñaõ taêng leân raát ñoät ngoät maø chuû yeáu do: • Chi phí khaáu hao taêng 20,41%: do giaù trò taøi saûn coá ñònh mua saém theâm ñöa vaøo khi khaùc trong giai ñoaïn taêng leân. • Tieàn löông taêng 10,60% 3.3.4. Söï caàn thieát cuûa dòch vuï giao nhaän vaän taûi YÙ nghóa cuûa vieäc trieån khai dòch vuï giao nhaän vaän taûi cuûa caûng khoâng chæ ñôn thuaàn ôû choã môû roäng phaïm vi kinh doanh maø cô baûn laø taêng öu theá caïnh tranh ñeå thu huùt khaùch haøng töø ñoù taêng saûn löôïng thoâng qua caûng. Neáu caûng cung caáp ñöôïc caùc khaâu dòch vuï troïn goùi chaát löôïng toát thì taát yeáu seõ taïo ra ñöôïc söï tin caäy vaø uûng hoä cuûa khaùch haøng. Ñaây laø ñieàu raát caàn thieát hieän nay. Thöïc teá coù nhieàu ñôn vò hieän ñang muoán kinh doanh dòch vuï naøy, neáu maø xaây caûng raát nhieàu trong moät khu vöïc, seõ taïo söï caïnh tranh quyeát lieät vôùi caûng Sihanoukville, caûng Sihanoukville seõ coù raát nhieàu ñoái thuû caïnh tranh giöõa caûng trong vaø ngoaøi nöôùc. Beân caïnh ñoù dòch vuï giao nhaän vaän taûi seõ giaûm vaø ñem laïi lôïi nhuaän khoâng cuïc boä ôû khaâu naøy maø ôû choã thu huùt theâm khaùch haøng gôûi haøng qua caûng. Trong luùc ñoù caûng Sihanoukville caàn phaûi cuûng coá ñôn vò hoaït ñoäng cuûa mình, theo muïc tieâu kinh doanh coù laõi, luùc ñoù theo phaân tích ôû treân thì, caûng môùi xaây döïng raát khoù caïnh tranh. Öu theá tuyeät ñoái cuûa caûng laø giaûm giaù cöôùc vaän chuyeån vaø dòch vuï, thaäm chí coù theå thua loã ñeå ñoåi laáy vieäc taêng löôïng haøng thoâng qua, qua ñoù taêng doanh thu töø cöôùc xeáp dôõ thoâng qua. Ñieàu naøy seõ ñöôïc chuû haøng deã chaáp nhaän vì hoï thöïc söï coù lôïi so vôùi thueâ töø caùc ñôn vò kinh doanh khaùc. Ñaây cuõng laø ñieåm then choát ñeå caûng coù theå ñaøm phaùn trong vieäc phoái hôïp vôùi caùc trong vaø ngoøai nöôùc, môû roäng hoaït ñoäng ra vôùi caùc khaùch haøng. Toå chöùc hoaøn chænh dòch vuï giao nhaän vaän taûi laø moät vieäc khoù khaên caàn coù thôøi gian thöû nghieäm. Tuy nhieân, neáu khaâu nghieäp vuï naøy cuûa caûng caïnh tranh 53 ñöôïc vôùi caùc ñôn vò beân ngoaøi vôùi caùc hôïp ñoàng uûy thaùc oån ñònh thì chaéc chaén seõ coù laõi theo phaân tích ôû treân. Thôøi gian ñaàu neân töøng böôùc thì ñieåm laøm thaät toát vôùi caùc chuû haøng lôùn. Vöøa laøm vöøa hoaøn thieän ñeå töøng böôùc chieám lónh thò phaàn ngaøy caøng cao cuûa thò tröôøng dòch vuï giao nhaän vaän taûi, khoâng nhöõng ñoái vôùi caùc chuû haøng coù haøng taïi caûng, maø coøn coù theå phaùt trieån sang caùc caûng khaùc. Ñoái vôùi caûng Sihanoukville, muïc tieâu naêm 2001 vaø chieán löôïc cho nhöõng naêm tôùi ñaõ roõ raøng, vaán ñeà chæ coøn laø caùc coâng cuï, giaûi phaùp thöïc hieän ngay laø vieäc kinh doanh dòch vuï giao nhaän vaän taûi. Vôùi giaûi phaùp naøy, caûng Sihanoukville seõ chuû ñoäng trong vieäc phuïc vuï, cuõng nhö thöïc hieän chính saùch öu ñaõi, thu huùt khaùch haøng, ñoàng thôøi laïi cuõng tieát kieäm ñöôïc nhöõng khoaûn chi öu ñaõi khaùc cho khaùch haøng vaø coù laõi. Ñaây cuõng coù theå ñöôïc xem laø giai ñoaïn môû ñaàu cho vieäc phaùt trieån kinh doanh sang lónh vöïc khaùc, vaø moät hieäu quaû to lôùn khaùc laø giaûi phaùp kinh doanh naøy seõ goùp phaàn giöõ khaùch haøng cuõ vaø thu huùt ñöôïc nhieàu khaùch haøng môùi. Toùm laïi, vieäc kinh doanh dòch vuï giao nhaän vaän taûi seõ ñem laïi hieäu quaû kinh teá cao vaø laø vieäc “caàn laøm ngay”, ñoù laø voâ cuøng caàn thieát vaø caáp baùch. 3.3.5. Phöông aùn ñaàu tö môû roäng caûng Trong tính toaùn xaùc ñònh löôïng haøng thoâng qua caûng Sihanoukville trong thôøi gian tôùi caù taát caû caùc loaïi container, haøng rôøi. Vôùi container laø maët haøng chieán löôïc laâu daøi, chieám tyû troïng chu yeáu, höôùng ñeán ñaàu tö beán laø moät caûng container chuyeân duïng, haøng rôøi laø maët haøng taän duïng khai thaùc tröôùc maét vaø tranh thuû khi löôïng container ñeán caûng coøn thaáp. Do vaäy caûng Sihanoukville chæ taäp trung tính toaùn ñaàu tö cô sôû vaät chaát kyõ thuaät cho maët haøng container vaø ñaëc bieät khi myõ khoâng cho haïn ngaïch ñeán ñaát nöôùc Campuchia thì cuõng laøm giaûm saûn löôïng xuaát vaø nhaäp haøng Container thoâng qua caûng, do tình hình thay ñoåi nhö vaäy caûng Sihanoukville heát söùc coá gaéng môû roäng theâm baõi container vaø khu 54 mieãn thueá, laøm nhö theá naøo ñeå saûn löôïng haøng container thoâng qua caûng caøng ngaøy caøng taêng leân. Cô sôû döõ lieäu ban ñaàu ñeå xaùc ñònh quy moâ ñaàu tö laø nhu caàu löôïng haøng hoùa thoâng qua caûng vaø naêng löïc boác dôõ hieän taïi. Töø ñoù coù theå tính toaùn nhu caàu veà beán, baõi cuøng heä thoáng thieát bò xeáp dôõ. Caùc yeáu toá nhö nguoàn voán, hieäu quaû ñaàu tö ta seõ xem xeùt sau khi ñaõ löïa choïn sô boä vaø ñöa vaøo tính toaùn moät soá phöông aùn ban ñaàu. Do khaû naêng giôùi haïn cuûa ñeà taøi, taùc giaû chæ taäp trung trình baøy veà phöông tieän xeáp dôõ taïi caàu taøu (tuyeán tieàn phöông), caùc yeáu toá khaùc caàn thieát cho moät phöông aùn ñaàu tö ñoàng boä (maø caûng Sihanoukville ñeàu coù khaû naêng ñaùp öùng) ñöôïc xaùc ñònh moät caùch cô baûn veà keá hoaïch doanh thu ñeå phaân tích taøi chính ñöôïc trình baøy goïn baèng baûng bieåu ôû ( Baøng 2: 5, trang 28). Nhö treân trình baøy ñeán naêm 2003 löôïng haøng thoâng qua caûng 1.772.361 taán. Vôùi saûn löôïng haøng nhaäp laø 74.700 TEU, troïng löôïng xuaát laø 621.645.504 taán vaø haøng xuaát saûn löôïng 42.324 TEU vaø troïng löôïng haøng 182.881.618 taán, naêm naøy coù 878 chuyeán taøu caäp caûng cao hôn naêm tröôùc 0,07% chieám 365 ngaøy. Ñaùnh giaù tình hình treân caûng Sihanoukville ñaõ cho xaây döïng theâm caàu caûng container 240m, bôm ñaùy caûng ñoä saâu 10,5m vaø baõi container 6,5ha baét ñaàu töø thaùng 01 naêm 2003 döï kieán seõ hoaøn thaønh vaøo cuoái naêm 2004. Vieäc môû roäng theâm caûng vaø baõi container, ñaõ ñöôïc vay tieàn cuûa chính phuû nhaät 4142 trieäu Yeân. 3.3.6. Ñaùnh giaù hieäu quaû ñaàu tö cuûa vieäc môû roäng caûng Caùc döï aùn ñöôïc ñaùnh giaù phaân tích moät caùch ngaén goïn, suùc tích vôùi caùc soá lieäu raát cô baûn ñöôïc ruùt ra töø quaù trình ñaàu tö vaøo caûng, ñöôïc tính toaùn ngaén goïn ôû phuï luïc 7 (Töø naêm 1999-2003). Keát luaän: Thoâng qua vieäc ñaùnh giaù hieäu quaû ñaàu tö, chuùng toâi nhìn thaáy caûng Sihanouk ñaõ duôïc taäp hôïp ñöôïc nhieàu öu ñieåm nhaát, chính laø döï aùn toái öu. ™ Ñaùnh giaù lôïi ích chung cuûa döï aùn: 55 ƒ Lôïi ích kinh teá: Qua keát quaû phaân tích ñaùnh giaù cuûa caûng Sihanoukville thaáy, caûng coù lôïi nhuaän neáu döï aùn ñöôïc thöï thi seõ taïo moät nguoàn thu nhaäp raát lôùn, chæ ñaàu tö 398.095.964 Riel, thì lôïi nhuaän ñaõ thu ñöôïc 24.329.821.271 Riel töông ñöông 6.238.415,71 USD (Soá lieäu taïi caûng Sihanoukville naêm 2003). Söï hoaït ñoäng höõu hieäu cuûa caûng vôùi saûn löôïng thoâng qua lôùn taïo tieàn ñeà cho caûng phaùt trieån laâu daøi, goùp phaàn thuùc ñaåy söï phaùt trieån caùc hoaït ñoäng xuaát nhaäp khaåu veà haøng hoùa, khoa hoïc kyõ thuaät vaø coâng ngheä, phuïc vuï söï phaùt trieån cuûa caûng Sihanoukville vaø caùc tænh laân caän, ñaëc bieät laø phuïc vuï cho caû nöôùc Campuchia. ƒ Lôïi ích xaõ hoäi: Hoaït ñoäng cuûa caûng vôùi quy moâ lôùn seõ giaûi quyeát veà coâng aên vieäc laøm cho hôn nghìn ngöôøi lao ñoäng trong khu vöïc, ñoàng thôøi taïo ñieàu kieän cho vieäc phaùt trieån caùc dòch vuï phuïc vuï hoaït ñoäng cuûa caûng, naâng cao ñôøi soáng vaät chaát laãn tinh thaàn cuûa ngöôøi lao ñoäng. ƒ Veà moâi tröôøng: Vôùi quy trình coâng ngheä tieân tieán hieän ñaïi, vôùi ñaëc ñieåm dòch vuï ñôn thuaàn xeáp dôõ haøng hoùa ñöôïc ñoùng kín trong container, caûng khoâng nhöõng khoâng laøm aûnh höôûng tieâu cöïc ñeán moâi tröôøng sinh thaùi, maø vôùi quy moâ ñaàu tö xaây döïng caùc coâng trình caûng – heä thoáng giao thoâng, seõ xoùa boû moâi tröôøng ao tuø nöôùc ñoïng vaø heä thoáng haï taàng ñaõ xuoáng caáp maø thay vaøo ñoù laø moät caûnh quan moâi tröôøng coâng nghieäp saïch seõ vaø ñeïp maét. Cuøng vôùi vieäc khai thaùc, caûng keùo theo söï phaùt trieån ñoàng boä veà cô sôû haï taàng, xoùa boû söï xuoáng caáp cuûa heä thoáng giao thoâng, ñaàu tö naâng caáp ñöôøng saét vaø ñöôøng xa loä soá 4 thaønh ñöôøng sieâu toác, goùp phaàn xaây döïng khu du lòch caûng nhö caûng Maõ lai. Song vôùi söï hoaït ñoäng cuûa caûng laøm thöùc tænh nhöõng tieàm naêng 56 chöa coù ñieàu kieän khai thaùc cuûa khu vöïc Sihanoukville, taïo theâm söï thu huùt haáp daãn caùc döï aùn ñaàu tö cuûa nöôùc ngoaøi. 3.4. GIAÛI PHAÙP VEÀ NGUOÀN NHAÂN LÖÏC 3.4.1. Tình hình nhaân söï hieän nay cuûa caûng Sihanoukville Caûng Sihanoukville trong nhöõng naêm qua ñaõ töøng böôùc oån ñònh veà toå chöùc vaø phaùt trieån caûng chuyeân container, töø ñoù löïa choïn moâ hình toå chöùc theo höôùng caûng chuyeân container. Moâ hình toå chöùc Caûng Sihanouk xaây döïng treân nguyeân taéc toå chöùc: moâ hình hoãn hôïp, phaân quyeàn mang ñaëc tröng laø 2 tuyeán (staff and line), moät tuyeán coù quyeàn toång quaùt (quyeàn chæ huy), coøn moät tuyeán coù quyeàn chuyeân moân (quyeàn tö vaán). Nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo chia ra laøm 2 nhoùm: moät nhoùm coù quyeàn quyeát ñònh vaø chæ huy, nhoùm kia tham möu nghieân cöùu ñeà xuaát nhöng khoâng quyeát ñònh, khoâng chæ huy, ñoù laø nhoùm trao ñoåi yù kieán vaø nghieân cöùu thò tröôûng. Caùch toå chöùc hoãn hôïp naøy phoái hôïp ñöôïc nhu caàu moät tuyeán chæ huy duy nhaát vôùi nhu caàu chuyeân moân hoùa. Cô caáu toå chöùc theo moâ hình thöïc hieän, thoáng nhaát chæ huy. Caûng quaûn lyù nhöõng cô caáu quaûn lyù, toå chöùc saûn xuaát, dòch vuï chính trong daây chuyeàn saûn xuaát nhaèm taêng cöôøng tính chuû ñoäng thoáng nhaát taäp trung ñieàu haønh. Thöïc hieän cô caáu toå chöùc ñaûm baûo nguyeân taéc caân ñoái giöõa quyeàn haønh vaø traùch nhieäm, caân ñoái veà coâng vieäc giöõa caùc boä phaän vôùi nhau. Söï caân ñoái seõ taïo söï oån ñònh trong doanh nghieäp. Boä maùy toå chöùc xaây döïng treân nguyeân taéc giaûm chi phí: Ñoù laø moâ hình goïn nheï, tinh saâu. Caûng chæ quaûn lyù nhaân söï, daây chuyeàn saûn xuaát chính, ngoaøi ra coøn duøng caùc veä tinh ñeå naèm baét thò tröôûng, laøm giaûm chi phí quaûn lyù, theo chính saùch nhaø nöôùc “ Daân giaøu nöôùc maïnh”. 57 3.4.2 Noäi dung giaûi phaùp 3.4.2.1. Ñaøo taïo lao ñoäng saün coù Vaán ñeà ñaøo taïo vaø cuûng coá nghieäp vuï cho ngöôøi lao ñoäng laø vaán ñeà soáng coøn ñoái vôùi moïi xí nghieäp caûng. Tuy nhieân nhieàu maët cuûa coâng taùc naøy khoâng thuoäc phaïm vi traùch nhieäm cuûa caûng. Vôùi söï phaùt trieån khoâng ngöøng cuûa khoa hoïc kyõ thuaät, caùc phöông tieän thieát bò cuûa caûng thöôøng xuyeân ñoåi môùi ñoàng thôøi vaán ñeà toå chöùc vaø quaûn lyù saûn xuaát cuõng phaûi thöôøng xuyeân thay ñoåi theo cho phuø hôïp. Vôùi löïc löôïng saün coù ñeå ñaùp öùng yeâu caàu saûn xuaát môùi (coâng ngheä môùi) thì coâng taùc ñaøo taïo vaø boài döôõng nghieäp vuï cho coâng nhaân cuûa caûng laø raát caàn thieát. Bôûi vì lao ñoäng coù theå toå chöùc thöïc söï khoa hoïc. Söùc lao ñoäng vaø tö lieäu lao ñoäng chæ coù theå söû duïng hôïp lyù neáu quan taâm ñeán nhöõng yeâu caàu cao hôn ñoái vôùi trình ñoä nghieäp vuï cuûa coâng nhaân. Ngöôøi coâng nhaân khoâng coù kieán thöùc saâu roäng thì khoâng theå naém ñöôïc kyõ thuaät hieän ñaïi, phöùc taïp. Lao ñoäng cuûa coâng nhaân trong quaù trình naøy coù tính saùng taïo nhieàu hôn do ñoù yeâu caàu coâng taùc ñaøo taïo boài döôõng nghieäp vuï vaø lyù luaän caøng phaûi ñöôïc chuù yù hôn, taäp trung ñi vaøo chieàu saâu chaát löôïng. Ñoù laø ñieàu kieän quan troïng nhaát ñeá phaùt trieån hôn nöõa vaø hoaøn thieän toaøn boä quaù trình saûn xuaát. ™ Ñaøo taïo caùc nhaø quaûn lyù: Caùc nhaø quaûn lyù vôùi tö caùch laø boä naõo cuûa moät cô theå soáng phaûi ñöôïc ñaøo taïo vaø reøn luyeän ñeå coù ñaày ñuû trí tueä vaø baûn lónh trong ñieàu haønh. Vieäc ñaøo taïo raát chuyeân saâu veà chuyeân ngaønh nhaát ñònh, vaø phaûi ñöôïc ñaøo taïo vaø boài döôõng raát kyõ caùc nguyeân lyù cô baûn cuûa coâng taùc laõnh ñaïo, caùc tri thöùc veà quaûn lyù kinh teá, quaûn lyù con ngöôøi. Boài döôõng caùc nhaø quaûn lyù coù ngheä thuaät quan taâm ñeán con ngöôøi, bieát toå chöùc hoaït ñoäng phoái hôïp trong ñoäi nguõ coâng nhaân vieân chöùc vaø bieát toå chöùc caùc moái quan heä giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi ñeå toå chöùc hôïp taùc lao ñoäng coù hieäu quaû. Quaù 58 trình boài döôõng tieán haønh treân lyù thuyeát vaø töø thöïc teá soáng ñoäng vaø cuï theå trong ñôn vò mình. Thöôøng xuyeân toå chöùc caùc chuyeân ñeà khoa hoïc quaûn lyù ñeå nghieân cöùu, hoïc taäp, ruùt kinh nghieäm. Töø thöïc teá caùc cuoäc thöïc nghieäm töï nhieân trong saûn xuaát maø ruùt ñuùc, naâng cao boå sung caùc lónh vöïc tri thöùc phong phuù hôn vaø taùc ñoäng trôû laïi vôùi hoaït ñoäng saûn xuaát nhieàu hôn. Ñaøo taïo caùc nhaø quaûn lyù gioûi veà ngoaïi ngöõ, tin hoïc ñeå ñaùp öùng yeâu caàu quaûn lyù, giao dòch, tieáp thu coâng ngheä tieân tieán cuûa theá giôùi. Moãi nhaø quaûn lyù gioûi veà ngoaïi ngöõ, tin hoïc ñeå ñaùp öùng yeâu caàu quaûn lyù, giao dòch, tieáp thu coâng ngheä tieân tieán cuûa theá giôùi. Moãi nhaø quaûn lyù phaûi coù ngheä thuaät söû duïng, duøng ngöôøi, bieát khai thaùc khaû naêng tieàm aån moâ ñaù quyù cuûa moãi con ngöôøi vì baát cöù ai cuõng coù moät baåm naêng, moät naêng löïc nhaát ñònh naøo ñoù. Vaán ñeà laø bieát khai thaùc nhöõng voán ñaù quyù aáy ôû moãi con ngöôøi nhö theá naøo. ™ Ñaøo taïo coâng nhaân laønh ngheà: • Ñaøo taïo luùc môùi nhaän vieäc: Muïc tieâu giuùp nhaân vieân laøm quen vôùi moâi tröôøng hoaït ñoäng hoaøn toaøn môùi meû ñoái vôùi hoï, taïo taâm traïng thoaûi maùi, yeân taâm trong ngaøy ñaàu tieân laøm vieäc. Noäi dung ñaøo taïo ñeà caäp ñeán lòch söû phaùt trieån cuûa coâng ty, muïc tieâu hoaït ñoäng, saûn phaåm vaø dòch vuï cuûa coâng ty, vai troø chöùc naêng maø nhaân vieân môùi ñaûm nhaän ñoái vôùi toaøn boä hoaït ñoäng cuûa coâng ty, caùc chính saùch, quy ñònh veà leà loái, giôø giaác laøm vieäc, vaø nhöõng quyeàn lôïi maø nhaân vieân ñöôïc höôûng, coâng taùc an toaøn saûn xuaát. • Ñaøo taïo trong luùc laøm vieäc: Coâng nhaân vöøa laøm vöøa hoïc ñöôïc aùp duïng khi noäi dung ñaøo taïo veà nghieäp vuï kyõ thuaät, coù theå aùp duïng nhieàu phöông phaùp: 59 Phöông phaùp luaân chuyeån: laø nhaân vieân seõ ñöôïc luaân chuyeån qua nhieàu chöùc danh coâng vieäc khaùc nhau trong moät khoaûng thôøi gian ñeå nhaèm hieåu bieát toång quaùt veà caùc coâng vieäc coù lieân quan. Phöông phaùp thöïc taäp: Vöøa taäp laøm vieäc thöïc teá, vöøa theo hoïc baøi giaûng trong lôùp. Aùp duïng nhieàu trong caûng ñoái vôùi ñaøo taïo coâng nhaân tieáp nhaän coâng ngheä, thieát bò môùi. Phöông phaùp thöïc haønh laø ñaøo taïo theo keøm caëp tröïc tieáp cuûa nhaân vieân coù trình ñoä qua vieäc laøm cuï theå. Phöông phaùp naøy nhaèm ñaøo taïo truyeàn ñaït kinh nghieäm kyõ xaûo ngheà nghieäp cho coâng nhaân. • Ñaøo taïo trong luùc laøm vieäc trong töông lai: Vieäc ñaøo taïo cho nhu caàu töông lai ñeå chuaån bò ñoäi nguõ caùc nhaø quaûn trò keá caän, nhaân vieân cho vieäc tieáp nhaän coâng ngheä môùi tieân tieán vaø vieäc phaùt trieån môû roäng saûn xuaát. ¾ Muïc tieâu: Cung caáp kieán thöùc vaø kyõ naêng caàn thieát ñeå caùc nhaø quaûn trò ñöông chöùc laøm toát coâng vieäc hieän taïi vaø chuaån bò cho hoï laøm toát coâng vieäc töông lai. ¾ Noäi dung: Ñaøo taïo chuyeân moân nhöng chuù yù nhieàu ñeán kyõ naêng tö duy vaø kyõ naêng nhaân söï ñoái vôùi caùc nhaø quaûn trò. 3.4.2.2 Tuyeån duïng lao ñoäng môùi Aùp duïng phöông phaùp tuyeån choïn tieân tieán. Ñeå phuïc vuï cho vieäc tuyeån ngöôøi ñöôïc chính xaùc, coâng ty döïa vaøo phöông chaâm cô baûn: • Chæ tuyeån vaøo ñoäi nguõ cuûa coâng ty nhöõng ngöôøi coù ñaàu oùc linh hoaït, nhaïy beùn vaø nhanh nheïn. Trong cuoäc soáng xaõ hoäi phöùc taïp vaø bieán ñoåi khoâng ngöøng nhaát laø trong neàn kinh teá thò tröôøng vaø trong moâi tröôøng kinh doanh dòch vuï caûng thì söï thay ñoåi coù theå tính töøng giôø, töøng phuùt cho neân chæ coù nhöõng 60 ngöôøi coù neáp tö duy vaø taùc phong laøm vieäc linh hoaït, nhanh nheïn, nhaïy beùn… môùi coù theå thay ñoåi caùch öùng xöû theo kòp söï phaùt trieån cuûa tình hình. Ñoái vôùi dòch vuï caûng xeáp dôõ, kieán thöùc cuûa moät nhaân vieân raát quan troïng nhöng vaãn coù theå ñaøo taïo ñöôïc, coøn söï linh hoaït, nhaïy beùn… thì khoâng phaûi deã ñaøo taïo vaø noù thuoäc veà tö chaát rieâng tö cuûa töøng ngöôøi. Ñaây laø caùi maø caûng caàn nhaát ôû nhöõng ngöôøi ñöôïc tuyeån. • Ngöôøi ñöôïc tuyeån phaûi bieát laøm vieäc, coâng taùc vôùi ñoàng nghieäp treân tinh thaàn ñoàng ñoäi. Ta quan nieäm raèng caùc nhaân taát laø ngöôøi ñöôïc moïi ngöôøi xung quanh haøi loøng. Nguyeân taéc khi choïn chæ tuyeån nhöõng ngöôøi bieát caùch hoøa mình vaøo taäp theå, soáng hoøa hôïp vôùi moïi ngöôøi vaø bieát caùch hôïp taùc treân tinh thaàn ñoàng ñoäi nhaèm traùnh gaây xung ñoät, maâu thuaãn trong taäp theå, taïo söùc maïnh cuûa tinh thaàn ñoàng ñoäi. • Caûng caàn duy trì nghieâm ngaët caùc tieâu chuaån tuyeån duïng, quy trình tuyeån duïng cho töøng ngaønh ngheà cuûa coâng ty, traûi qua nhieàu voøng phoûng vaán kyõ löôõng neân chæ nhöõng ngöôøi ñuû tieâu chuaån, phuø hôïp vôùi muïc ñích ñeà ra cuûa caûng môùi coù theå ñöôïc tuyeån duïng. Baõi boû cheá ñoä tuyeån duïng naëng veà giaûi quyeát chính saùch. ™ Neàn kinh teá cuûa nöôùc Campuchia ñaõ chuyeån ñoåi töø cô cheá keá hoaïch hoùa taäp trung sang cô cheá thò tröôøng. Trong quaù trình ñoù, cuøng vôùi söï ñoåi môùi trong chuû tröông, ñöôøng loái vaø chính saùch kinh teá, quaûn lyù xaõ hoäi, trong ñoù coù vaán ñeà quaûn lyù caùc nguoàn nhaân löïc, coi ñaây laø moät trong nhöõng bieän phaùp quan troïng giuùp naâng cao naêng suaát, chaát löôïng hieäu quaû cuûa moïi hoaït ñoäng taïi caùc ñôn vò, toå chöùc cô sôû, ñaëc bieät laø taïi caùc cô sôû saûn xuaát dòch vuï. Taïi caûng Sihanoukville, töø khi thaønh laäp ñeán nay, vieäc tuyeån duïng lao ñoäng vaãn naëng veà giaûi quyeát theo chính saùch cuûa chính phuû, öu tieân cho con coâng nhaân laøm vieäc taïi caûng, luùc khi cha meï ñaõ cheát coâng vieäc ñoù seõ chuyeån sang con. 61 Do vaäy, vieäc ñaøo taøo laïi lao ñoäng saün coù vaø aùp duïng trieät ñeå moät quy taéc tuyeån duïng laø raát caàn thieát neáu coâng ty muoán oån ñònh laâu daøi. Vieäc tuyeån choïn con ngöôøi hôïp lyù seõ ñem laïi moät taøi saûn voâgiaù cho doanh nghieäp. Moãi con ngöôøi taïi moïi vò trí, hoï laøm vieäc toát seõ ñoùng goùp moät phaàn quan troïng vaøo vieäc xaùc ñònh thaønh tích hoaëc thaát baïi cuûa toå chöùc. Treân thöïc teá, vieäc löïa choïn giöõ ñöôïc nhöõng ngöôøi toát taïi moãi cöông vò chaéc chaén seõ taïo ra moät vaøi taøi naêng bao goàm caùc ñaëc tröng veà quaûn lyù maø toå chöùc seõ caàn tôùi ñeå ñaùp öùng nhöõng caïnh tranh trong töông lai, taïo ra söï saùng taïo vaø ñoåi môùi cuûa toå chöùc. 62 KEÁT LUAÄN Caûng Sihanoukville ñaõ chính thöùc ñöôïc thaønh laäp vaø ñi vaøo hoaït ñoäng laïi saûn xuaát kinh doanh dòch vuï 24 naêm, sau giaûi phoøng 1979, vaø ñaõ phaùt trieån thaønh moät caûng container hieän ñaïi vaøo loaïi baäc nhaát ôû Caêmpuchia. Keát quaû saûn xuaát kinh doanh cuûa Caûng Sihanoukville luoân ñaït ôû möùc cao; caùc chæ tieâu veà doanh thu, lôïi nhuaän ñeàu ñaït chæ soá raát cao vaø lieân tuïc taêng tröôûng qua caùc naêm. Hieän nay caûng Sihanoukville maëc duø bò caïnh tranh, doanh thu vaø lôïi nhuaän ñeàu giaûm nhöng vaãn laø moät doanh nghieäp caûng bieån ñaït lôïi nhuaän cao. Tuy nhieân, trong cô cheá thò tröôøng hieän nay caùc doanh nghieäp caûng bieån ñang coù ñieàu kieän phaùt trieån maïnh meõ vaø caïnh tranh giöõa caùc doanh nghieäp naøy ngaøy caøng trôû neân gay gaét, quyeát lieät hôn bao giôø heát. Chính vì vaäy maø saûn löôïng qua caûng Sihanoukville trong naêm qua coù xu höôùng giaûm maëc duø löôïng haøng hoùa thoâng qua haøng naêm trong khu vöïc cuõng giaûm; nhöng khaùch haøng vaãn coù ñieàu kieän nhieàu hôn trong vieäc xuaát haøng, ñoàng thôøi caûng bieån vaãn coøn giöõ chaát löôïng phuïc vuï. Do ñoù, nhieäm vuï quan troïng tröôùc maét ñaët ra cho caûng Sihanouk laø phaûi giöõ cho ñöôïc saûn löôïng vaø doanh thu, vaø tính ñeán caùc chieán löôïc phaùt trieån laâu daøi. Ñeå laøm ñöôïc ñieàu ñoù thì phaûi chuù troïng ñeán coâng taùc marketing, khoâng ngöøng naâng cao chaát löôïng phuïc vuï, ña daïng hoùa ngaønh ngheà nhaèm thu huùt haøng hoùa qua caûng. Beân caïnh ñoù, phöông aùn khai thaùc caûng Sihanoukville vöøa mang tính caáp baùch vöøa mang tính chieán löôïc laâu daøi. Moät soá giaûi phaùp nhaèm naâng cao hieäu quaû saûn suaát kinh doanh ñöôïc xaây döïng ñeå giuùp caûng Sihanoukville khaéc phuïc nhöõng haïn cheá toàn taïi, naâng cao hieäu quaû vaø chaát löôïng caùc hoaït ñoäng dòch vuï caûng Sihanoukville ñeå ñöùng vöõng caïnh tranh vaø phaùt trieån maïnh meõ trong thôøi gian tôùi. 63