Nghiên cứu cấu trúc rừng phục hồi sau nương rẫy huyện Mai Sơn - Sơn La

*bi^2 χ2n χ20.5 2 0.101 0.02 0.0004 2500.000 252.500 25.502 K = 7 3 0.103 0.021 0.000441 2267.574 233.560 24.057 11 0.088 0.023 0.000529 1890.359 166.352 14.639 7.574 14.1 13 0.11 0.016 0.000256 3906.251 429.687 47.266 16 0.113 0.179 0.032041 31.2100 3.527 0.398 17 0.064 0.022 0.000484 2066.116 132.231 8.463 18 0.051 0.023 0.000529 1890.359 96.408 4.917 19 0.119 0.027 0.000729 1371.7421 163.237 19.425 Tæng 0.749 0.331 0.0354 15923.601 1477.503 144.667 Dowload:: Agriviet.Com 63 B¶ng 4.17: KÕt qu¶ kiÓm tra thuÇn nhÊt tham sè b tr¹ng th¸i IIb OTC bi Sbi Sbi^2 Wbi Wbi*bi Wbi*bi^2 χ2n χ20.5 1 0.0801 0.015 0.000225 4444.444 355.555 28.444 K = 11 4 0.0822 0.016 0.000256 3906.250 320.312 26.265 5 0.1223 0.013 0.000169 5917.160 721.893 88.071 21.77243 19.7 6 0.1131 0.011 0.000121 8264.463 933.884 105.529 7 0.1210 0.017 0.000289 3460.208 418.685 50.661 8 0.0923 0.019 0.000361 2770.083 254.847 23.446 9 0.1581 0.015 0.000225 4444.444 702.222 110.951 10 0.0830 0.018 0.000324 3086.420 256.173 21.262 12 0.1202 0.015 0.000225 4444.444 533.333 64.000 14 0.1220 0.024 0.000576 1736.111 211.806 25.841 15 0.1810 0.017 0.000289 3460.208 626.298 113.359 20 0.1111 0.021 0.000441 2267.574 251.701 27.939 Tæng 36293.5 3963.574 454.630 Tõ kÕt qu¶ kiÓm tra nhËn thÊy, tr¹ng th¸i IIa cã χ2n < χ20.5, tõ ®ã cho phÐp kÕt luËn tham sè b cña c¸c ph−¬ng tr×nh riªng trong tr¹ng th¸i nµy thuÇn nhÊt víi nhau, cã thÓ gép c¸c ph−¬ng tr×nh riªng ®ã thµnh mét ph−¬ng tr×nh chung. KÕt qu¶ tÝnh to¸n tham sè b, a chung ®−îc cho ë b¶ng 4.18. Víi tr¹ng th¸i IIb, χ2n > χ20.5, v× thÕ kh«ng cã c¬ së gép c¸c ph−¬ng tr×nh riªng ë tr¹ng th¸i nµy thµnh mét ph−¬ng tr×nh chung. B¶ng 4.18: KÕt qu¶ tÝnh to¸n tham sè a, b chung cho tr¹ng th¸i IIa OTC bi Sbi Sbi^2 Wbi Wbi*bi a^ Xtb Ytb Sa Sa^2 Wai Wai*a^ 2 0.101 0.02 0.0004 2500 252.510 1.387 12 2.5 0.301 0.091 11.040 15.304 3 0.103 0.02 0.0004 2267.6 233.562 1.701 14 3 0.271 0.073 13.621 23.161 11 0.088 0.02 0.0005 1890.4 166.352 2.101 14 3.4 0.27 0.073 13.723 28.820 13 0.11 0.02 0.0003 3906.3 429.688 1.519 12.4 2.67 0.243 0.059 16.941 25.732 16 0.113 0.18 0.032 31.21 3.5267 3.101 14 4.4 0.259 0.067 14.912 46.227 17 0.064 0.02 0.0005 2066.1 132.231 3.694 13 4.9 0.324 0.105 9.526 35.187 18 0.051 0.02 0.0005 1890.4 96.408 3.387 12 4.5 0.219 0.048 20.850 70.611 19 0.119 0.03 0.0007 1371.7 163.237 1.294 13 2.5 0.315 0.099 10.081 13.039 Tæng 15924 1477.512 18.18 104.4 27.87 2.2 0.615 110.710 258.081 Dowload:: Agriviet.Com 64 0930.0 15924 5.1477 ==−b 3300.2 7.110 081.258 ==−a Nh− vËy, ph−¬ng tr×nh chung cho tr¹ng th¸i IIa: Y = 2.33 + 0.093*X hay Dt = 2.33 + 0.093*D1.3 4.5. H×nh th¸i ph©n bè c©y rõng trªn mÆt ®Êt. Theo c¸c nhµ sinh th¸i, c©y rõng ph©n bè trªn mÆt ®Êt th−êng tån t¹i d−íi 3 h×nh th¸i, ph©n bè tËp trung theo tõng côm, ph©n bè ngÉu nhiªn vµ ph©n bè c¸ch ®Òu. Thêi kú ®Çu cña qu¸ tr×nh t¸i sinh tù nhiªn, ph©n bè c©y rõng tËp trung theo tõng côm, qua qu¸ tr×nh ®Êu tranh sinh tån tù nhiªn dÇn dÇn tiÕn ®Õn ph©n bè c¸ch ®Òu. Nh− vËy, tõ chç c©y rõng ph©n bè tËp trung theo côm chuyÓn sang giai ®o¹n c¸ch ®Òu, cã thÓ cã giai ®o¹n tiÖm cËn víi qu¸ tr×nh Po¸t X«ng - NguyÔn H¶i TuÊt (1982) {41}. Trªn cïng mét diÖn tÝch rõng, c©y rõng tËp trung theo côm sÏ x¶y ra c¹nh tranh kh«ng gian dinh d−ìng. KÕt qu¶ cña qu¸ tr×nh nµy lµ, mét sè c©y bÞ ®µo th¶i, c©y bÞ ®µo th¶i cã thÓ cã c¶ nh÷ng c©y môc ®Ých, cßn n¬i ®Êt trèng, c©y bôi, th¶m t−¬i ph¸t triÓn, c©y t¹p x©m lÊn. NÕu c©y rõng ph©n bè ®Òu kh«ng x¶y ra hiÖn t−îng trªn, c©y rõng sÏ tËn dông kh«ng gian dinh d−ìng mét c¸ch triÖt ®Ó nhÊt, sinh tr−ëng ph¸t triÓn tèt. Nghiªn cøu quy luËt nµy, lµm c¬ së cho viÖc ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p t¸c ®éng phï hîp trong qu¸ tr×nh kinh doanh lîi dông rõng. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®Æt ra, ®Ò tµi sö dông tiªu chuÈn U ph©n bè chuÈn tiªu chuÈn cña Klark vµ Evans ®Ó kiÓm tra. KÕt qu¶ kiÓm tra ®−îc tæng hîp trong c¸c b¶ng 4.19 vµ 4.20. Dowload:: Agriviet.Com 65 B¶ng 4.19: KÕt qu¶ kiÓm tra h×nh th¸i ph©n bè c©y trªn mÆt ®Êt tr¹ng th¸i rõng IIa OTC n XbQ λ U H×nh th¸i ph©n bè 2 50 1.76 0.050 -2.88 ph©n bè côm 3 55 2.77 0.055 4.25 ph©n bè c¸ch ®Òu 11 40 2.42 0.040 -0.39 ph©n bè ngÉu nhiªn 13 53 1.68 0.053 -3.15 ph©n bè côm 16 40 2.64 0.040 0.67 ph©n bè ngÉu nhiªn 17 26 3.04 0.026 -0.19 ph©n bè ngÉu nhiªn 18 28 2.64 0.028 -1.18 ph©n bè ngÉu nhiªn 19 35 1.73 0.035 -3.39 ph©n bè côm B¶ng 4.20: KÐt qu¶ kiÓm tra h×nh th¸i ph©n bè c©y trªn mÆt ®Êt tr¹ng th¸i rõng IIb OTC n XbQ λ U H×nh th¸i ph©n bè 1 38 2.07 0.038 -2.28 ph©n bè côm 4 72 1.46 0.072 -3.51 ph©n bè côm 5 76 1.56 0.076 -2.23 ph©n bè côm 6 89 1.55 0.089 -1.36 ph©n bè ngÉu nhiªn 7 96 1.39 0.096 -2.59 ph©n bè côm 8 71 1.39 0.071 -4.18 ph©n bè côm 9 65 2.14 0.065 1.41 ph©n bè ngÉu nhiªn 10 60 1.58 0.060 -3.35 ph©n bè côm 12 49 1.62 0.049 -3.79 ph©n bè côm 14 37 2.22 0.037 -1.69 ph©n bè ngÉu nhiªn 15 37 2.05 0.037 -2.46 ph©n bè côm 20 72 1.94 0.072 0.67 ph©n bè ngÉu nhiªn Theo t¸c gi¶ NguyÔn H¶i TuÊt (2003) {45} mét sè lo¹i rõng non IIa hoÆc IIb, ®ang ph©n bo¸ m¹nh vÒ chiÒu cao vµ ®−êng kÝnh còng nh− vÒ kho¶ng trèng Dowload:: Agriviet.Com 66 th× cã ph©n bè côm. Ngoµi ra, còng cã mét sè tr¹ng th¸i IIb ®ang chuyÓn sang giai ®o¹n III còng cã ph©n bè ngÉu nhiªn. ë tr¹ng th¸i IIa, 3/8 tr−êng hîp trong OTC c©y rõng cã h×nh th¸i ph©n bè côm, 4/8 tr−êng hîp trong OTC c©y rõng ph©n bè ngÉu nhiªn vµ 1/8 tr−êng hîp ph©n bè c¸ch ®Òu. H×nh th¸i ph©n bè ®Òu thuËn lîi cho c©y rõng sinh tr−ëng ph¸t triÓn. Tõ kÕt qu¶ nghiªn cøu ë c¸c môc tr−íc cho thÊy, tr¹ng th¸i IIa lµ tr¹ng th¸i rõng phôc håi, chñ yÕu tËp trung c¸c c©y cã ®−êng kÝnh nhá, nªn cã thÓ kÕt luËn r»ng c¸c c©y rõng trong tr¹ng th¸i nµy ®ang trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn, cã sù ph©n ho¸ m¹nh vÒ chiÒu cao vµ ®−êng kÝnh. Ngoµi ra, trong khu vùc nghiªn cøu th−êng xuyªn chÞu ¶nh h−ëng bëi t¸c ®éng cña con ng−êi lµm cho ph©n bè c©y rõng kh«ng tu©n theo mét quy luËt nhÊt ®Þnh. ë tr¹ng th¸i IIb, cã 8/12 tr−êng hîp tæng thÓ c©y rõng ph©n bè côm, 4/12 tr−êng hîp ph©n bè ngÉu nhiªn. §©y lµ tr¹ng th¸i phôc håi sau n−¬ng rÉy, thêi gian phôc håi trong c¸c OTC kh¸c nhau, thÓ hiÖn qua ph©n ho¸ vÒ ®−êng kÝnh. KÕt qu¶ nghiªn cøu cho thÊy, tæng thÓ c©y rõng cã ph©n bè côm vµ ph©n bè ngÉu nhiªn phï hîp víi kÕt qu¶ nghiªn cøu cña c¸c t¸c gi¶ tr−íc. Quy luËt ph©n bè c©y rõng trªn mÆt ®Êt trong khu vùc nghiªn cøu chñ yÕu lµ d¹ng ph©n bè côm vµ ph©n bè ngÉu nhiªn. Dùa trªn c¬ së ®ã, biÖn ph¸p kü thuËt ®−îc ¸p dông sÏ lµ ®iÒu tiÕt c©y rõng ë c¶ hai tr¹ng th¸i nh»m dÇn dÇn tiÕp cËn ®Õn h×nh th¸i ph©n bè ngÉu nhiªn vµ ph©n bè ®Òu b»ng c¸c biÖn ph¸p kü thuËt, nh− chÆt bá nh÷ng c©y s©u bÖnh, më réng kh«ng gian dinh d−ìng cho c¸c c©y nhá ph¸t triÓn, cÇn tØa th−a chç qu¸ dÇy, ph¸t d©y leo bôi rËm ë nh÷ng n¬i trèng ®Ó thóc ®Èy t¸i sinh ph¸t triÓn,.. 4.5. T¸i sinh rõng. 4.5.1. Mét sè ®Æc ®iÓm t¸i sinh rõng khu vùc nghiªn cøu. T¸i sinh lµ mét qu¸ tr×nh diÔn ra theo nh÷ng quy luËt nhÊt ®Þnh, phô thuéc vµo ®Æc tÝnh sinh vËt häc, sinh th¸i häc cña tõng loµi c©y, ®iÒu kiÖn ®Þa lý vµ Dowload:: Agriviet.Com 67 hoµn c¶nh rõng. Mét trong c¸c vÊn ®Ò then chèt trong kinh doanh rõng lµ x¸c ®Þnh ®−îc ph−¬ng thøc t¸i sinh cã hiÖu qu¶, ®ã lµ c¸c ph−¬ng thøc, t¸i sinh tù nhiªn, t¸i sinh nh©n t¹o, xóc tiÕn t¸i sinh tù nhiªn. Muèn ®−a ra ph−¬ng thøc t¸i sinh thÝch hîp cÇn ph¶i n¾m râ quy luËt t¸i sinh cña ®èi t−îng cÇn t¸c ®éng. Quy luËt t¸i sinh lµ c¬ së khoa häc cho viÖc ®Ò xuÊt c¸c gi¶i ph¸p kü thuËt xóc tiÕn t¸i sinh cã hiÖu qu¶. 4.5.1.1. §Æc ®iÓm t¸i sinh rõng ë tr¹ng th¸i Ic. Nh− ®· ph©n tÝch trong phÇn ph©n lo¹i tr¹ng th¸i rõng, Ic lµ tr¹ng th¸i cã nguån gèc tõ n−¬ng rÉy. Sau vµi n¨m canh t¸c, kh«ng cã sù bï ®¾p, ®Êt bÞ tho¸i ho¸, n¨ng suÊt c©y trång thÊp, n−¬ng rÉy bÞ bá ho¸, c©y bôi, th¶m t−¬i ph¸t triÓn m¹nh. Sau mét thêi gian, líp c©y t¸i sinh b¾t ®Çu xuÊt hiÖn, ®©y lµ nh÷ng loµi tiªn phong, −a s¸ng, sèng thÝch nghi tèt víi m«i tr−êng kh¾c nghiÖt. Tõ sè liÖu ®iÒu tra 60 ODB (9m2) trªn 5 « tiªu chuÈn ®iÓn h×nh cho thÊy: - Sè l−îng loµi c©y tham gia vµo c«ng thøc tæ thµnh biÕn ®éng tõ 9 - 12 loµi. Nhãm loµi −u thÕ biÕn ®éng nhá, tõ 7 - 10 loµi, nh−ng chiÕm tû lÖ lín trong tæ thµnh, tõ 73.15% - 95.9%. - Thµnh phÇn loµi còng cã sù kh¸c nhau gi÷a c¸c « nghiªn cøu, nh−ng cã mét sè loµi xuÊt hiÖn t−¬ng ®èi ®ång ®Òu ë mäi OTC, nh− kh¸o, thÈu tÊu, thµnh ng¹nh, ho¾c quang vµ chóng ®Òu n»m trong nhãm loµi −u thÕ. §a phÇn c¸c loµi xuÊt hiÖn ë tr¹ng th¸i nµy lµ nh÷ng loµi tiªn phong −a s¸ng, mäc nhanh, kÐm gi¸ trÞ kinh tÕ, nh−ng l¹i rÊt quan träng trong viÖc t¹o hoµn c¶nh rõng, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¸c loµi −a bãng cã gi¸ trÞ ph¸t triÓn trong c¸c giai ®o¹n tiÕp theo. MËt ®é t¸i sinh trong c¸c « thÊp, do nhiÒu nguyªn nh©n, nh− ®Êt ®ai c»n cçi, c©y bôi, th¶m t−¬i ph¸t triÓn m¹nh, ®iÒu kiÖn kh«ng thuËn lîi, t¸c ®éng cña con ng−êi, nguån gieo gièng t¹i chç kh«ng cã,…Tõ ®ã cho thÊy cÇn thiÕt ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p xö lý thùc b×, ph¸t d©y leo bôi rËm xung quanh gèc t¸i sinh, trång bæ xung thªm mét sè loµi cã gi¸ trÞ. Dowload:: Agriviet.Com 68 4.5.1.2. §Æc ®iÓm t¸i sinh rõng tr¹ng th¸i IIa. Tõ sè liÖu ®iÒu tra trªn 96 ODB cña 8 « tiªu chuÈn ®iÓn h×nh ë tr¹ng th¸i rõng IIa cho thÊy: - Sè l−îng c©y t¸i sinh tham gia vµo c«ng thøc tæ thµnh ë 8 « tiªu chuÈn biÕn ®éng tõ 7 - 14 loµi. Thµnh phÇn loµi xuÊt hiÖn trong tõng OTC Ýt, ®¬n gi¶n. §©y lµ tr¹ng th¸i rõng ®· cã thêi gian phôc håi nh−ng cßn ng¾n, hoµn c¶nh rõng míi ®−îc h×nh thµnh, tÇng t¸n ®¬n gi¶n, chñ yÕu lµ c¸c loµi c©y nhá. ChÝnh v× thÕ, líp c©y t¸i sinh phÝa d−íi còng chÞu ¶nh h−ëng râ rÖt, vÉn lµ nh÷ng loµi tiªn phong −a s¸ng, mäc nhanh, ®· xuÊt hiÖn thªm c¸c loµi c©y gç lín cã gi¸ trÞ, nh− giÎ, dung, ban, . Loµi c©y trong nhãm −u thÕ biÕn ®éng tõ 3 - 9 loµi, nhãm nµy chiÕm tû lÖ tæ thµnh cao, biÕn ®éng tõ 73.34% - 90.6%. Tû lÖ cña mét loµi trong c¸c « còng rÊt kh¸c nhau, nh− kh¸o trong OTC sè 3 chiÕm tíi 66.25%, nh−ng ë OTC sè 13 kh¸o chØ chiÕm 7.31%, hoÆc loµi giÎ trong OTC sè 19 chiÕm 33%, trong OTC 11 chØ chiÕm 24.75%. Nh− vËy, cã thÓ thÊy trong cïng mét tr¹ng th¸i, nh−ng c¸c OTC kh¸c nhau c«ng thøc tæ thµnh còng kh¸c nhau. §· thÊy xuÊt hiÖn nh÷ng loµi c©y gç lín, nh−ng cßn rÊt nhiÒu loµi kÐm gi¸ trÞ kinh tÕ ph¸t triÓn, v× vËy biÖn ph¸p tr−íc m¾t lµ ®iÒu chØnh mËt ®é gi÷a c¸c loµi víi nhau, t¹o ®iÒu kiÖn cho loµi cã gi¸ trÞ ph¸t triÓn. 4.5.1.3. §Æc ®iÓm t¸i sinh tr¹ng th¸i rõng IIb Rõng thuéc tr¹ng th¸i IIb cã thêi gian phôc håi dµi h¬n so víi tr¹ng th¸i IIa, hoµn c¶nh rõng ®· b¾t ®Çu æn ®Þnh, líp c©y con t¸i sinh tÇng d−íi ®· chÞu ¶nh h−ëng cña ®é tµn che, ngoµi c©y −a s¸ng cßn xuÊt hiÖn c¸c loµi chÞu bãng. Tõ sè liÖu ®iÒu tra 154 ODB trªn 12 OTC cho thÊy, sè l−îng loµi biÕn ®éng tõ 7 - 17 loµi, nhãm loµi −u thÕ biÕn ®éng tõ 6 - 10 loµi, chiÕm tû lÖ tõ 61% - 91.7%. C¸c loµi c©y gç lín xuÊt hiÖn nhiÒu h¬n trong c¸c « tiªu chuÈn, tû lÖ tæ thµnh còng cao h¬n, chóng sÏ tham gia vµo tæ thµnh tÇng c©y cao cña rõng, nh− kh¸o, giÎ, l¸t, s−a, c¸nh kiÕn, cµ muèi,.. Dowload:: Agriviet.Com 69 BiÖn ph¸p kü thuËt ¸p dông cho tr¹ng th¸i nµy vÉn lµ duy tr× sè l−îng loµi cã gi¸ trÞ, ®iÒu tiÕt mËt ®é, ph¸t d©y leo, bôi rËm, t¹o kh«ng gian dinh d−ìng cho c©y t¸i sinh ph¸t triÓn thuËn lîi B¶ng 4.21 : C«ng thøc tæ thµnh c©y t¸i sinh khu vùc nghiªn cøu Tr¹ng th¸i OTC Sè loµi C«ng thøc tæ thµnh 21 15 4.12K; 1.06Tn; 1.06Hq; 0.82Tt; 0.47 Vt; 0.23B; 0.23V; 1.76Lk 22 19 3.49M; 0.21Kd; 0.21Tn; 0.12Tt; 0.12Vt; 0.09Gg; 0.15C; 0.12L; 0.06B; 0.06Hq; 0.42Lk 23 21 1.19Tt; 1.04Tn; 1.04Hq; 0.89Hu; 0.59Ck; 0.59Mb; 0.59M; 0.45B; 0.45Kd; 0.45Bl; 0.45Cm; 0.45Mr; 1.49Lk 24 15 2.33B; 0.95Ck; 0.86Nh; 0.86Cm; 0.69Tt; 0.69Mr; 0.60Gg; 0.43Bs; 0.34M; 0.34K; 1.55Lk Ic 25 9 3.24B; 1.62Ng; 1.49M; 0.95Tt; 0.81K; 0.81Vb; 0.68Bs; 0.40Lk 2 14 5.71K; 1.49Md; 1.17D; 0.71Mg; 0.45Ck; 0.45Bs; 0.26Tn; 0.19B; 1.56Lk 3 11 7.79K; 0.51Bs; 0.29Gg; 0.29Gt; 0.22Kd; 0.15D; 0.73Lk 11 11 2.99K; 2.47Gg; 2.28D; 0.89Tt; 0.29Gt; 0.29Hq; 0.29Ck; 1.48Lk 13 13 2.82Gg; 1.06B; 0.82B; 0.70Cm; 0.70K; 0.47Vt; 0.47Kd; 0.59Hq; 0.35Ck; 2.0Lk 16 7 2.06B; 1.94Gt; 1.76Rr; 0.59Ng; 0.44Mg; 2.79Lk 17 12 2.17B; 2.05Bb; 1.57Bs; 0.48Mg; 0.48Vb; 0.48Tn; 0.36M; 0.84Ck; 1.57Lk 18 8 3.61B; 1.25Ck; 1.25K; 0.97Hdt; 0.83Ng; 2.22Lk IIa 19 14 3.28Gg; 2.29Bl; 1.15K; 0.49Tn; 0.49Tt; 0.49Vt; 0.33Hq; 0.33Cm; 1.15Lk 1 13 3.36K; 1.6Gt; 0.88Ck; 0.8Tt; 0.64B; 0.56Ro; 0.4Vt; 0.24Cm; 1.52Lk 4 13 3.49K; 1.83Hq; 0.73D; 0.55Bb; 0.46Bs; 0.32Cm; 0.27Tt; 0.27Nu; 2.02Lk 5 17 2.79Hq; 2.56Gt; 1.39Ro; 1.05Bs; 0.58B; 0.58K; 0.23Cm; 0.23Ck; 0.23Bl; 2.67Lk 6 14 4.67K; 0.99Gg; 0.66Tt; 0.66Ro; 0.39Ck; 0.33Cm; 0.13D; 0.13B; 0.13Hq; 1.91Lk 7 7 5.37K; 1.34Gg; 0.47Tt; 0.49D; 0.49Ck; 0.40Cm; 0.27C; 0.54Lk 8 12 5.07K; 1.34Ck; 0.70Cm; 0.42Gg; 0.35Tt; 0.35Bs; 0.28Hq; 1.34Lk 9 15 4.70K; 0.84Gg; 0.84D; 0.69Bs; 0.44Hq; 0.35Ck; 0.35Cm; 0.29Md; 0.25B; 0.2Tt; 1.04Lk 10 11 5.11K; 1.44Gt; 1.15Ck; 0.22Cm; 0.22Gg; 0.22D; 1.65Lk 12 13 2.15K; 2.06Gg; 1.87Gt; 1.77D; 1.12Cm; 0.75Bs; 0.56Ck; 0.28Md; 1.31Lk 14 11 3.38X; 2.23Gg; 0.88K; 0.68Hq; 0.68Bs; 0.68Gt; 0.61D; 0.27B; 0.88Lk 15 15 2.73K; 1.69Gg; 1.49D; 0.97X; 0.52Ck; 0.52Bs; 0.52Hq; 0.26B; 0.26Ng; 1.04Lk IIb 20 13 3.40Gg; 2.78Bl; 0.72K; 0.31Hq; 0.21Tt; 0.21Vt; 0.21Bs; 2.16Lk ( phÇn ký hiÖu loµi c©y tra trong phô biÓu 03) Dowload:: Agriviet.Com 70 4.5.2. Quan hÖ gi÷a tÇng c©y t¸i sinh víi cÊu tróc rõng. 4.5.2.1. ¶nh h−ëng cña vïng ®Þa lý thùc vËt ®Õn t¸i sinh rõng khu vùc nghiªn cøu. T¸i sinh cã liªn quan ®Õn kÕt cÊu thùc vËt rõng, do ®ã qu¸ tr×nh h×nh thµnh loµi vµ ph¸t triÓn phô thuéc vµo vïng ®Þa lý. Cã 2 nhãm loµi thùc vËt ®ã lµ nhãm loµi h¹n chÕ víi sù ph©n bè cña vïng ®Þa lý vµ nhãm −a s¸ng. §èi víi nhãm loµi h¹n chÕ hay chÝnh lµ nhãm loµi cã biªn ®é sinh th¸i hÑp (tøc lµ chóng chØ sèng vµ sinh tr−ëng trong mét biªn ®é nhÊt ®Þnh). Ph¶i kÓ ®Õn cã c¸c loµi quý hiÕm, nh− lim, gô, sÕn,…C¸c loµi nµy chØ xuÊt hiÖn trong rõng nguyªn sinh sau khai th¸c chän cã thêi gian phôc håi dµi. Loµi lim t¸i sinh tèt ngay trªn ®Êt trèng ë vïng Qu¶ng Ninh, NghÖ An, nh−ng ë khu vùc nghiªn cøu hÇu nh− kh«ng gÆp lim t¸i sinh. §èi víi nhãm −a s¸ng: Quy luËt diÔn thÕ chung cña ®Êt trèng lµ ngay sau khi ®é tµn che bÞ ph¸ vì hay mÊt hoµn toµn, c¸c loµi c©y −a s¸ng xuÊt hiÖn víi mËt ®é ban ®Çu rÊt lín, phæ biÕn lµ c¸c c©y tiªn phong t¹m thêi hoÆc c©y tiªn phong ®Þnh vÞ. ë mçi ®Þa ph−¬ng kh¸c nhau cã nh÷ng loµi tiªu biÓu, nh− vïng Qu¶ng B×nh gÆp c¸c loµi tiªn phong; V¹ng, ba bÐt, mµng tang, truèng, vïng trung t©m gÆp: bå ®Ò, mµng tang, babÐt, l¸ nÕn, vïng T©y B¾c gÆp c¸c loµi nh−: vèi thuèc, ba g¹c, c¸ng lß, thÈu tÊu, tr©m, ho¾c quang, thµnh ng¹nh,.. Tõ b¶ng 4.22 nhËn thÊy, khu vùc nghiªn cøu xuÊt hiÖn hÇu hÕt c¸c c©y tiªu biÓu cho vïng T©y B¾c, chóng xuÊt hiÖn ë c¶ 3 tr¹ng th¸i. Qua qu¸ tr×nh phôc håi, c¸c loµi nµy ®ang dÇn dÇn ®−îc thay thÕ b»ng c¸c loµi −a bãng, gç lín nh−, kh¸o, giÎ, ban, c¸nh kiÕn. C¸c loµi c©y t¸i sinh gç lín cã tÇn suÊt xuÊt hiÖn kh«ng ®Òu, cã sù kh¸c nhau gi÷a tr¹ng th¸i nµy víi tr¹ng th¸i kh¸c, nh− giÎ ë tr¹ng th¸i Ic chiÕm 0.06%, tr¹ng th¸i IIa chiÕm 0.88% sang tr¹ng th¸i IIb chiÕm 4.23%. Kh¸o ë tr¹ng th¸i Ic chiÕm 0.29%, tr¹ng th¸i IIa chiÕm 2.96%, tr¹ng th¸i IIb chiÕm 13.5%. Mét sè Dowload:: Agriviet.Com 71 loµi xuÊt hiÖn ë tr¹ng th¸i nµy nh−ng l¹i kh«ng xuÊt hiÖn ë tr¹ng th¸i kh¸c, nh− ®inh chØ cã ë tr¹ng th¸i IIb, mãng bß, hu ®ay kh«ng cã ë tr¹ng th¸i IIa,… MËt ®é lµ ®Æc tr−ng quan träng cña quÇn thÓ, nã nãi lªn møc ®é tËn dông dinh d−ìng cña quÇn thÓ. CÊu tróc mËt ®é biÓu thÞ kh¶ n¨ng thÝch nghi cña c©y rõng tr−íc nh÷ng thay ®æi cña ®iÒu kiÖn sèng, kh¶ n¨ng c¹nh tranh gi÷a c¸c c©y trong quÇn thÓ. KÕt qu¶ nghiªn cøu cho thÊy mËt ®é biÕn ®éng rÊt lín gi÷a c¸c loµi trong cïng mét tr¹ng th¸i vµ cña mét loµi gi÷a c¸c tr¹ng th¸i kh¸c nhau. Mét sè loµi cã mËt ®é t−¬ng ®èi lín, nh− kh¸o 466 c©y/ha (tr¹ng th¸i IIb), 308 c©y/ha (tr¹ng th¸i IIa), giÎ 146 c©y/ha (tr¹ng th¸i IIb), 91 c©y/ha (tr¹ng th¸i IIa),… RÊt nhiÒu loµi cã mËt ®é thÊp, chóng chØ xuÊt hiÖn trong mét vµi ODB víi sè l−îng kh«ng ®¸ng kÓ. Dowload:: Agriviet.Com 72 B¶ng 4.22: TÇn suÊt vμ mËt ®é b×nh qu©n mét sè loμi t¸i sinh Tr¹ng th¸i IIb IIa Ic TT Loµi c©y % N/ha % N/ha % N/ha 1 Kh¸o 13.50 466 2.96 308 0.29 96 2 GiÎ gai 4.23 146 0.88 91 0.06 20 3 GiÎ tr¾ng 2.95 102 1.02 106 0.00 0 4 Dung 2.13 73 0.37 39 0.01 2 5 Ho¾c quang 1.98 68 0.12 13 0.11 36 6 C¸nh kiÕn 1.74 60 0.35 36 0.09 30 7 Xoan 1.59 55 0.04 4 0.07 22 8 Ba soi 1.59 55 0.32 34 0.06 20 9 §u«i l−¬n 1.43 49 0.16 16 0.00 0 10 Cµ muèi 1.28 44 0.16 16 0.09 30 11 ThÈu tÊu 1.06 37 0.14 15 0.21 68 12 Ban 0.87 30 0.88 91 0.34 112 13 B¬× lêi 0.75 26 0.19 20 0.02 8 14 Roi rõng 0.75 26 0.00 0 0.00 0 15 Vèi thuèc 0.24 8 0.08 9 0.05 16 16 G¨ng 0.17 6 0.08 9 0.02 6 17 ChÑo 0.12 4 0.00 0 0.04 14 18 Nóc n¸c 0.12 4 0.00 0 0.03 10 19 Ng¸i 0.12 4 0.22 23 0.14 46 20 §inh 0.10 3 0.00 0 0.00 0 21 Thµnh ng¹nh 0.05 2 0.22 23 0.14 46 22 Keo dËu 0.05 2 0.08 9 0.07 24 23 Mß gç 0.05 2 0.22 23 0.01 2 24 Mãng bß 0.02 1 0.00 0 0.04 12 25 Hu ®ay 0.02 1 0.00 0 0.04 12 26 L¸t 0.02 1 0.00 0 0.02 8 27 D−íng 0.00 0 0.18 19 0.00 0 28 Vó bß 0.00 0 0.05 5 0.06 18 29 Muång 0.00 0 0.04 4 0.24 78 30 Giæi xanh 0.00 0 0.01 1 0.00 0 Dowload:: Agriviet.Com 73 4.5.2.2. ¶nh h−ëng cña tæ thμnh thùc vËt −u thÕ. Theo nhiÒu nghiªn cøu tr−íc ®©y cho thÊy, víi rõng tù nhiªn tæ thµnh tÇng c©y d−íi t¸n kh«ng nhÊt thiÕt ®ång nhÊt víi tæ thµnh tÇng c©y cao. NhÊt lµ víi nh÷ng l©m phÇn cã lç trèng, sÏ xuÊt hiÖn hiÖn t−îng t¸i sinh vÖt cña nh÷ng loµi c©y −a s¸ng. §Ó thÊy râ ¶nh h−ëng cña tæ thµnh tÇng c©y cao ®Õn tÇng c©y t¸i sinh phÝa d−íi, ®Ò tµi tæng hîp tæ thµnh theo tõng OTC vµ so s¸nh gi÷a tæ thµnh tÇng c©y cao víi tæ thµnh tÇng c©y t¸i sinh. KÕt qu¶ ®−îc tæng hîp ë b¶ng 4.23 vµ b¶ng 4.24 * Tr¹ng th¸i rõng IIa B¶ng 4.23: Tæ thμnh tÇng c©y cao vμ tæ thμnh c©y t¸i sinh tr¹ng th¸i IIa OTC 3 OTC 11 Tæ thµnh c©y cao Tæ thµnh c©y t¸i sinh Tæ thµnh c©y cao Tæ thµnh c©y t¸i sinh TT Loµi c©y Ni% Loµi c©y Ni% Loµi c©y Ni% Loµi c©y Ni% 1 GiÎ tr¾ng 46.4 Kh¸o 66.25 ThÈu tÊu 18.6 Kh¸o 29.7 2 §inh 7.14 Ba soi 4.37 GiÎ gai 11.63 DÎ gai 24.75 3 Kh¸o 7.14 §u«i l−¬n 3.75 Ban 9.30 Dung 12.87 4 Keo dËu 5.36 GiÎ tr¾ng 2.5 Kh¸o 9.30 ThÈu tÊu 8.91 5 Thµnh ng¹nh 5.36 GiÎ gai 2.5 Cµ muèi 9.30 C¸nh kiÕn 2.97 6 Ho¾c quang 3.57 Keo dËu 1.86 Vèi thuèc 6.98 Ho¾c quang 2.97 7 Bêi lêi 5.37 ®inh 1.25 Vó bß 6.98 GiÎ tr¾ng 2.97 9 Loµi kh¸c 16.07 Loµi kh¸c 18.75 Loµi kh¸c 27.91 Loµi kh¸c 14.85 10 Tæng 100 Tæng 100 Tæng 100 Tæng 100 Tõ b¶ng 4.23 nhËn thÊy, ®· cã sù kÕ thõa tÇng c©y mÑ ®èi víi c©y t¸i sinh, trong OTC sè 3, cã 7 loµi tham gia vµo c«ng thøc tæ thµnh tÇng c©y cao, tÇng c©y t¸i sinh cã 7 loµi tham gia vµo c«ng thøc tæ thµnh. Trong ®ã, cã 4 loµi cã mÆt ë tæ thµnh tÇng c©y cao. §èi víi OTC 11, trong sè 7 loµi tham gia vµo c«ng thøc tæ thµnh tÇng cao, cã 5 loµi xuÊt hiÖn ë tæ thµnh tÇng c©y t¸i sinh. Dowload:: Agriviet.Com 74 Ngoµi nguån gièng t¹i chç, tÇng c©y t¸i sinh xuÊt hiÖn thªm mét sè loµi míi, OTC 3 cã thªm c¸c loµi: ba soi, ®u«i l−¬n, giÎ, OTC 11 cã thªm: dung, c¸nh kiÕn. * Tr¹ng th¸i rõng IIb Nh×n vµo c«ng thøc tæ thµnh c©y tÇng c©y cao vµ tæ thµnh c©y t¸i sinh trong 2 OTC ®¹i diÖn cho tr¹ng th¸i rõng IIb thÊy, gi÷a tÇng c©y cao phÝa trªn vµ líp c©y t¸i sinh phÝa d−íi cã sù ®ång nhÊt vÒ thµnh phÇn loµi. HÇu nh− c©y mÑ tÇng trªn ®Òu cã líp c©y t¸i sinh tÇng d−íi. Tuy nhiªn, líp c©y t¸i sinh phÝa d−íi còng xuÊt hiÖn thªm mét sè loµi kh¸c. §iÒu nµy cho thÊy, ®©y lµ c¸c tr¹ng th¸i ch−a æn ®Þnh, ®ang trong giai ®o¹n h×nh thµnh hoµn c¶nh rõng, v× thÕ ngoµi c¸c loµi c©y tiªn phong −a s¸ng cßn xuÊt hiÖn c¸c loµi c©y −a bãng t¸i sinh d−íi t¸n. B¶ng 4.24: Tæ thμnh tÇng c©y cao vμ tæ thμnh c©y t¸i sinh tr¹ng th¸i IIb OTC 7 OTC 9 Tæ thµnh c©y gç Tæ thµnh c©y t¸i sinh Tæ thµnh c©y gç Tæ thµnh c©y t¸i sinh TT Loµi c©y Ni% Loµi c©y Ni% Loµi c©y Ni% Loµi c©y Ni% 1 Kh¸o 16.43 Kh¸o 53.69 Vó bß 18.71 Kh¸o 47.03 2 DÎ gai 8.33 DÎ gai 13.4 Mß gç 10.58 DÎ gai 8.41 3 V¶ 8.27 ThÈu tÊu 4.69 DÎ 8.76 Dung 8.41 4 Tr©m 7.88 C¸nh kiÕn 4.69 Ba soi 5.81 Ba g¹c 6.93 5 ThÈu tÊu 7.15 Dung 4.69 Ho¾c quang 5.22 Ho¾c quang 4.45 6 Ban 4.79 Cµ muèi 4.02 Ban 3.82 C¸nh kiÕn 3.46 7 Thµnh ng¹nh 2.71 ChÑo 2.68 §ám gai 3.71 Cµ muèi 3.46 8 Vèi thuèc 2.31 Ba g¹c 2.68 B¬i lêi 2.56 §u«i l−¬n 3.46 9 Giæi xanh 2.11 Ban 2.01 Kh¸o 1.82 M¸ d¹ 2.97 10 Ho¾c quang 2.03 Roi rõng 2.01 Cµ muèi 1.94 Ban 2.47 11 Ho¾c quang 0.67 ThÈu tÊu 1.98 12 Loµi kh¸c 10.36 Loµi kh¸c 2.01 Loµi kh¸c 15.59 Loµi kh¸c 2.97 13 Sp 27.59 Sp 2.68 Sp 21.47 Sp 3.96 Nh− vËy, trong c¶ hai tr¹ng th¸i IIa, IIb ®· cã sù kÕ thõa nguån gièng t¹i chç, nh−ng sù kÕ thõa nµy kh«ng hoµn toµn, cã thªm c¸c loµi míi kh¸c víi tÇng c©y mÑ, còng cã nh÷ng loµi tÇng c©y mÑ cã nh−ng kh«ng xuÊt hiÖn ë tÇng c©y t¸i sinh. Nh×n chung, tÇng c©y t¸i sinh d−íi t¸n bao giê còng phong phó h¬n so víi Dowload:: Agriviet.Com 75 tÇng c©y cao. Tuy nhiªn, quan hÖ gi÷a tÇng c©y cao víi tÇng c©y t¸i sinh bao giê còng lµ quan hÖ nh©n qu¶, nghÜa lµ tæ thµnh c©y tÇng trªn ¶nh h−ëng tr−íc tiªn tíi t¸i sinh phÝa d−íi. 4.5.3. Ph©n bè c©y t¸i sinh theo cÊp chiÒu cao. KÕt qu¶ ®iÒu tra vÒ ph©n bè t¸i sinh theo cÊp chiÒu cao d−íi c¸c tr¹ng th¸i tæng hîp ë b¶ng 4.25: B¶ng 4.25: Ph©n bè c©y t¸i sinh theo cÊp chiÒu cao sè l−îng c©y theo cÊp chiÒu cao Tr¹ng th¸i OTC MËt ®é (c©y/ha) CÊp I (<1m) CÊp II (1-2m) CÊp III (2-3m) CÊp IV (3-4m) CÊp V (4-5m) CÊp VI (>5m) 21 870 44 14 15 7 5 2 22 700 39 19 9 5 1 1 23 670 25 10 19 6 4 3 24 1160 63 29 16 6 1 1 Ic 25 740 37 20 10 3 2 2 2 2250 143 44 23 8 4 3 3 1360 80 27 17 6 4 2 11 1010 65 18 11 5 1 1 13 850 48 21 9 4 1 2 16 680 18 20 13 10 5 2 17 830 35 23 15 4 2 4 18 720 23 20 15 8 4 2 IIa 19 610 21 18 11 6 3 2 1 1250 90 21 10 2 1 1 4 1090 68 26 10 2 2 1 5 1040 65 22 12 3 1 1 6 1520 96 37 14 2 2 1 7 1490 87 31 17 7 3 4 8 1420 88 28 17 5 3 1 9 2020 110 39 22 12 12 6 10 1390 92 27 15 4 1 1 12 1070 56 21 15 3 1 1 14 1480 79 33 20 8 5 3 15 1540 86 37 15 8 5 3 IIb 20 970 41 23 13 10 6 4 Tõ b¶ng trªn nhËn thÊy, sè l−îng c©y t¸i sinh cã sù biÕn ®éng lín gi÷a c¸c cÊp chiÒu cao vµ gi÷a c¸c tr¹ng th¸i trong cïng mét cÊp chiÒu cao. ë c¶ 3 tr¹ng Dowload:: Agriviet.Com 76 th¸i sè l−îng c©y t¸i sinh gi¶m khi cÊp chiÒu cao t¨ng. KÕt qu¶ nghiªn cøu ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh ®µo th¶i tù nhiªn cña nh÷ng loµi t¸i sinh kh«ng phï hîp víi m«i tr−êng sèng. Giai ®o¹n ®Çu c©y cßn nhá, sù c¹nh tranh vÒ nhu cÇu dinh d−ìng vµ kh«ng gian sèng cßn Ýt, cµng lín sù canh tranh nµy cµng m¹nh, c©y nµo thÝch nghi tèt th× tån t¹i vµ ng−îc l¹i bÞ ®µo th¶i. ë tr¹ng th¸i Ic, møc ®é gi¶m tû lÖ c©y t¸i sinh theo cÊp chiÒu cao chËm h¬n, do mËt ®é c©y t¸i sinh thÊp, vÒ c¬ b¶n ch−a cã sù c¹nh tranh gi÷a c¸c loµi, mµ chØ c¹nh tranh víi líp c©y bôi, th¶m t−¬i. Sang tr¹ng th¸i IIa, IIb ngoµi sù c¹nh tranh víi c©y bôi, th¶m t−¬i cßn cã sù c¹nh tranh gi÷a c¸c loµi víi nhau, nªn sè l−îng loµi bÞ ®µo th¶i lín, møc ®é gi¶m theo cÊp chiÒu cao nhanh h¬n. Nh»m lµm râ thªm quy luËt ph©n bè cña c©y t¸i sinh theo cÊp chiÒu cao, ®Ò tµi tiÕn hµnh n¾n ph©n bè thùc nghiÖm b»ng c¸c hµm lý thuyÕt. Tõ ph©n bè thùc nghiÖm nhËn thÊy, trong tÊt c¶ 25 OTC, c©y t¸i sinh gi¶m khi cì chiÒu cao t¨ng vµ sù gi¶m nµy diÔn ra liªn tôc. C¨n cø vµo ®ã, chän hµm Meyer ®Ó n¾n ph©n bè Nts/H. KÕt qu¶ tÝnh to¸n ®−îc tæng hîp trong b¶ng 4.26. Dowload:: Agriviet.Com 77 B¶ng 4.26: KÕt qu¶ n¾n ph©n bè sè c©y t¸i sinh theo cÊp chiÒu cao b»ng hµm Meyer TT OTC Tr¹ng th¸i α β χ2n χ20.5 KÕt luËn 1 02 IIa 164.739 -0.787 10.58 5.99 H - 2 03 IIa 95.419 -0.720 4.11 5.99 H + 3 11 IIa 85.261 -0.866 3.08 3.84 H + 4 13 IIa 59.134 -0.738 1.41 3.84 H + 5 16 IIa 33.005 -0.439 4.84 5.99 H + 6 17 IIa 45.378 -0.557 2.75 5.99 H + 7 18 IIa 39.679 -0.504 3.62 5.99 H + 8 19 IIa 33.331 -0.506 1.63 5.99 H + 9 01 IIb 100.083 -0.949 13.24 3.84 H - 10 04 IIb 87.091 -0.868 3.02 3.84 H + 11 05 IIb 90.999 -0.900 1.77 3.84 H + 12 06 IIb 143.936 -1.016 2.90 3.84 H + 13 07 IIb 92.179 -0.665 7.32 5.99 H - 14 08 IIb 124.367 -0.865 2.44 5.99 H + 15 09 IIb 103.982 -0.531 15.24 7.81 H - 16 10 IIb 132.162 -0.965 3.23 3.84 H + 17 12 IIb 86.378 -0.881 3.58 3.84 H + 18 14 IIb 90.908 -0.655 1.90 5.99 H + 19 15 IIb 99.503 -0.668 4.11 5.99 H + 20 20 IIb 46.893 -0.455 0.67 5.99 H + 21 21 Ic 48.656 -0.551 4.51 5.99 H + 22 22 Ic 58.309 0.781 0.49 3.84 H + 23 23 Ic 28.987 -0.414 9.58 5.99 H - 24 24 Ic 114.210 -0.908 2.80 3.84 H + 25 25 Ic 46.749 -0.648 0.99 3.84 H + Dowload:: Agriviet.Com 78 H×nh sè 4.11: BiÓu ®å n¾n ph©n bè sè c©y t¸i sinh theo cÊp chiÒu cao tr¹ng th¸i Icb»ng hμm Meyer H×nh sè 4.12: BiÓu ®å n¾n ph©n bè sè c©y t¸i sinh theo cÊp chiÒu cao tr¹ng th¸i IIab»ng hμm Meyer H×nh sè 4.13: BiÓu ®å n¾n ph©n bè sè c©y t¸i sinh theo cÊp chiÒu cao tr¹ng th¸i IIb b»ng hμm Meyer OTC 21 0 10 20 30 40 50 0.5 1.5 2.5 3.5 4.5 5.5 ChiÒu cao sè c ©y ft fll OTC 22 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 0.5 1.5 2.5 3.5 4.5 5.5 ChiÒu cao sè c ©y ft fll OTC 11 0 10 20 30 40 50 60 70 0.5 1.5 2.5 3.5 4.5 5.5 ChiÒu cao sè c ©y ft fll OTC 17 0 5 10 15 20 25 30 35 40 0.5 1.5 2.5 3.5 4.5 5.5 ChiÒu cao sè c ©y ft fll OTC 01 0 20 40 60 80 100 0.5 1.5 2.5 3.5 4.5 5.5 ChiÒu cao sè c ©y ft fll OTC 05 0 10 20 30 40 50 60 70 0.5 1.5 2.5 3.5 4.5 5.5 ChiÒu cao sè c ©y ft fll Dowload:: Agriviet.Com 79 4.5.4. X¸c ®Þnh c©y t¸i sinh cã triÓn väng. Tõ c¸c nghiªn cøu vÒ chiÒu cao c©y t¸i sinh cho thÊy, ®èi víi khu vùc nghiªn cøu, c©y t¸i sinh tËp trung ë c¸c cÊp chiÒu cao <2m. D−íi chiÒu cao 2m, c©y t¸i sinh chÞu sù canh tranh m¹nh gi÷a chóng víi c©y bôi th¶m t−¬i, gi÷a c©y t¸i sinh víi c©y t¸i sinh. Qua ®iÒu tra thùc ®Þa nhËn thÊy, chiÒu cao trung b×nh cña tÇng c©y bôi, th¶m t−¬i d−íi 1.5m, khi v−ît qua chiÒu cao nµy c©y t¸i sinh ph¸t triÓn æn ®Þnh h¬n. Dùa vµo c¸c c¨n cø trªn, cã thÓ coi nh÷ng c©y cã chiÒu cao > 1.5m lµ nh÷ng c©y t¸i sinh cã triÓn väng. KÕt qu¶ tÝnh to¸n ®−îc tæng hîp trong b¶ng 4.27 - Tr¹ng th¸i Ic: chiÒu cao b×nh qu©n cña nh÷ng c©y cã triÓn väng ( c©y cã chiÒu cao tõ 1.5m trë lªn) biÕn ®éng tõ 2.41 - 2.92, tû lÖ c©y cã triÓn väng tõ 31.0% - 58.2% (b×nh qu©n 42.99%), chiÕm gÇn mét nöa tæng sè c©y t¸i sinh. Trong qu¸ tr×nh sinh tr−ëng vµ ph¸t triÓn, c©y t¸i sinh sÏ phô thuéc nhiÒu vµo t×nh h×nh sinh tr−ëng cña líp c©y bôi, th¶m t−¬i. - Tr¹ng th¸i IIa: MËt ®é c©y t¸i sinh t¨ng h¬n so víi tr¹ng th¸i Ic, chiÒu cao b×nh qu©n cña c©y t¸i sinh cã triÓn väng biÕn ®éng tõ 2.3m (OTC 17) ®Õn 3.77m (OTC 3), trung b×nh lµ 2.74m, tû lÖ c©y t¸i sinh triÓn väng biÕn ®éng tõ 16.17% - 57.35% (b×nh qu©n chiÕm 37.89%) - Tr¹ng th¸i IIb: chiÒu cao b×nh qu©n cña c©y t¸i sinh cã triÓn väng lµ 2.54m, tû lÖ b×nh qu©n chiÕm 27.47%. Nh− vËy qua thêi gian phôc håi, mËt ®é c©y t¸i sinh t¨ng lªn râ rÖt tõ 828 c©y/ha (tr¹ng th¸i Ic) lªn 1038 c©y/ha (tr¹ng th¸i IIa), 1357 c©y/ha (tr¹ng th¸i IIb). MËt ®é c©y t¸i sinh t¨ng nh−ng tû lÖ c©y t¸i sinh cã triÓn väng l¹i gi¶m, tr¹ng th¸i Ic chiÕm 42.99%, tr¹ng th¸i IIa chiÕm 37.89%, tr¹ng th¸i IIb chiÕm 27.47%. Së dÜ nh− vËy v×, c©y t¸i sinh trong khu vùc nghiªn cøu chñ yÕu lµ nh÷ng loµi c©y −a s¸ng, mäc nhanh, nh÷ng loµi c©y chÞu bãng rÊt Ýt. Tr¹ng th¸i Ic kh«ng cã ®é tµn che, c©y t¸i sinh chØ chÞu sù che bãng cña líp c©y bôi th¶m t−¬i, khi ®¹t chiÒu cao nhÊt ®Þnh c©y t¸i sinh ph¸t triÓn thuËn lîi h¬n. Víi tr¹ng th¸i IIa vµ IIb, Dowload:: Agriviet.Com 80 ®· cã ®é tµn che, mÆc dï c©y t¸i sinh ®¹t chiÒu cao nhÊt ®Þnh nh−ng vÉn chÞu sù che bãng cña tÇng c©y cao, tõ ®ã gi¶m l−îng ¸nh s¸ng chiÕu xuèng, g©y c¶n trë qu¸ tr×nh ph¸t triÓn cña c©y triÓn väng. B¶ng 4.27: KÕt qu¶ tÝnh to¸n tû lÖ % c©y t¸i sinh cã triÓn väng Tr¹ng th¸i OTC MËt ®é (c©y/ha) ChiÒu cao TB nh÷ng c©y triÓn väng Tû lÖ % 21 870 2.72 42.52 22 700 2.48 40.0 23 670 2.29 58.2 24 1160 2.46 31.0 Ic 25 740 2.41 43.24 2 2250 2.34 19.7 3 1360 3.77 16.17 11 1010 2.5 22.8 13 850 2.54 30.58 16 680 2.91 57.35 17 830 2.3 54.2 18 720 2.78 54.17 IIa 19 610 2.8 49.18 1 1250 2.52 16 4 1090 2.57 18.34 5 1040 2.45 20.19 6 1520 2.26 23.68 7 1490 2.78 28.19 8 1420 2.5 16.9 9 2020 2.82 29.2 10 1390 2.33 21.58 12 1070 2.28 41.12 14 1480 2.53 37.84 15 1540 2.67 29.22 IIb 20 970 2.91 47.42 Dowload:: Agriviet.Com 81 4.5.5. §¸nh gi¸ chÊt l−îng c©y t¸i sinh. ChÊt l−îng c©y t¸i sinh lµ kÕt qu¶ tæng hîp cña nhiÒu t¸c ®éng qua l¹i gi÷a c©y rõng víi nhau vµ gi÷a chóng víi ®iÒu kiÖn hoµn c¶nh. §Ò tµi chia chÊt l−îng t¸i sinh lµm 3 cÊp, tèt, trung b×nh, xÊu. KÕt qu¶ ph©n chia cô thÓ ®−îc tæng hîp ë b¶ng 4.28 B¶ng 4.28: §¸nh gi¸ chÊt l−îng c©y t¸i sinh Tû lÖ chÊt l−îng Tr¹ng th¸i OTC MËt ®é (c©y/ha) Tèt Trung b×nh XÊu 21 870 48.3 32.18 19.52 22 700 51.4 28.57 20.03 23 670 59.7 31.3 9.0 24 1160 31.9 55.17 12.93 Ic 25 740 9.46 78.38 12.16 2 2250 36.89 31.56 31.55 3 1360 27.94 50.73 21.33 11 1010 29.7 38.6 31.7 13 850 31.76 29.41 38.83 16 680 11.76 83.8 4.44 17 830 24.09 66.26 9.65 18 720 41.67 34.72 23.61 IIa 19 610 50.8 12.0 37.2 1 1250 35.2 35.2 29.6 4 1090 36.69 31.19 32.12 5 1040 27.9 44.23 27.87 6 1520 15.79 36.84 47.37 7 1490 37.58 34.9 27.52 8 1420 35.21 31.7 33.09 9 2020 20.3 23.27 56.43 10 1390 30.2 35.25 34.55 12 1070 42.06 34.58 23.36 14 1480 37.16 30.4 32.44 15 1540 24.03 30.52 45.45 IIb 20 970 23.7 7.22 69.08 Dowload:: Agriviet.Com 82 Tõ b¶ng 4.28 nhËn thÊy: - Tr¹ng th¸i Ic: C©y t¸i sinh cã chÊt l−îng tèt biÕn ®éng tõ 9.46% (OTC 25) ®Õn 59.7% (OTC 23), chÊt l−îng trung b×nh biÕn ®éng tõ 28.57% (OTC 22) ®Õn 78.38% (OTC 25). Qua ®ã thÊy, c©y t¸i sinh ë tr¹ng th¸i nµy tËp trung vµo cÊp chÊt l−îng tèt vµ chÊt l−îng trung b×nh. Së dÜ nh− vËy v×, c©y t¸i sinh ë tr¹ng th¸i Ic thÝch hîp víi ®iÒu kiÖn m«i tr−êng kh«ng cã ®é tµn che cña tÇng c©y cao, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh tèt víi líp c©y bôi th¶m t−¬i, ®ã lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh t¸i sinh tù nhiªn phôc håi rõng sau n−¬ng rÉy. - Tr¹ng th¸i IIa: Tû lÖ c©y tèt ë 8 OTC biÕn ®éng tõ 11.76% (OTC 16) ®Õn 50.8% (OTC 19), cã 3/8 tr−êng hîp c©y t¸i sinh cã chÊt l−îng tèt lín h¬n tû lÖ c©y t¸i sinh cã chÊt l−îng trung b×nh, 4/8 tr−êng hîp c©y t¸i sinh tËp trung vµo cÊp chÊt l−îng trung b×nh, cßn l¹i 1/8 tr−êng hîp c©y t¸i sinh tËp trung vµo chÊt l−îng xÊu. Nh− vËy ë tr¹ng th¸i nµy, phÇn lín c©y t¸i sinh tËp trung vµo cÊp chÊt l−îng trung b×nh, c©y t¸i sinh chÊt l−îng xÊu t¨ng. Tõ ®ã, biÖn ph¸p kü thuËt cÇn ¸p dông lµ xóc tiªn t¸i sinh tù nhiªn, t¹o kh«ng gian dinh d−ìng, gi¶m bít sù c¹nh tranh víi d©y leo bôi rËm, nh»m t¨ng tû lÖ c©y t¸i sinh cã chÊt l−îng tèt. - Tr¹ng th¸i IIb: Trong 12 OTC, tû lÖ c©y t¸i sinh cã chÊt l−îng tèt biÕn ®éng tõ 15.79% - 42.06%, tû lÖ c©y t¸i sinh trung b×nh biÕn ®éng tõ 7.22% - 44.23%, tû lÖ c©y t¸i sinh xÊu biÕn ®éng tõ 23.36% - 69.08%. Cã 6/12 OTC c©y t¸i sinh tËp trung vµo cÊp chÊt l−îng tèt, 2/8 tr−êng hîp c©y t¸i sinh tËp trung vµo cÊp chÊt l−îng trung b×nh vµ 4/8 tr−êng hîp c©y t¸i sinh xÊu chiÕm ®a sè. Tõ kÕt qu¶ ph©n tÝch ë trªn cã thÓ rót ra nhËn xÐt chung lµ: C©y t¸i sinh trong khu vùc nghiªn cøu tËp trung nhiÒu ë cÊp chÊt l−îng tèt vµ trung b×nh. ë tr¹ng th¸i Ic, c©y t¸i sinh tËp trung vµo cÊp chÊt l−îng tèt, ë tr¹ng th¸i IIa c©y t¸i sinh cã chÊt l−îng trung b×nh chiÕm −u thÕ, ë tr¹ng th¸i IIb c©y t¸i sinh tèt, trung b×nh vµ xÊu chiÕm tû lÖ ngang nhau. Nh− vËy cã thÓ thÊy, t¸i sinh ë khu vùc nghiªn cøu cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn, nh−ng còng cÇn cã nh÷ng Dowload:: Agriviet.Com 83 biÖn ph¸p kü thuËt l©m sinh, nh− dän vÖ sinh, nu«i d−ìng c©y t¸i sinh cã triÓn väng, kÕt hîp trång bæ sung,.. 4.5.6. H×nh th¸i ph©n bè c©y t¸i sinh trªn mÆt ®Êt. T¸i sinh tù nhiªn cã mét ®Æc tr−ng rÊt phæ biÕn lµ ph©n bè cña chóng trªn mÆt ®Êt kh«ng ®Òu, t¹o ra chç nhiÒu c©y t¸i sinh, chç Ýt hoÆc kh«ng cã t¸i sinh. V× thÕ, h×nh th¸i ph©n bè c©y t¸i sinh trªn mÆt ph¼ng n»m ngang lµ mét chØ tiªu quan träng lµm c¬ së cho viÖc xóc tiÕn t¸i sinh tù nhiªn ®Ó t¸i t¹o rõng. Sù ph©n bè c©y t¸i sinh phô thuéc vµo ®Æc tÝnh sinh vËt häc, sinh th¸i häc cña tõng loµi, phô thuéc vµo kh«ng gian dinh d−ìng, nguån gèc gieo gièng tù nhiªn. Thùc tÕ ®iÒu tra trªn c¸c « d¹ng b¶n cho thÊy, cã « mËt ®é c©y t¸i sinh cao, cã « mËt ®é thÊp, cã « kh«ng cã t¸i sinh. Nghiªn cøu ph©n bè t¸i sinh lµ c¬ së ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p kü thuËt l©m sinh nh»m ®iÒu tiÕt h×nh th¸i ph©n bè c©y t¸i sinh hîp lý. H×nh th¸i ph©n bè c©y t¸i sinh ®−îc x¸c ®Þnh b»ng tiªu chuÈn T. KÕt qu¶ xö lý theo tõng tr¹ng th¸i vµ ®−îc tæng hîp trong b¶ng 4.29 B¶ng 4.29: H×nh th¸i ph©n bè c©y t¸i sinh trªn mÆt ®Êt Tr¹ng th¸i Sè ODB Xbq S 2 ϖ Sϖ T T0.5 H×nh th¸i ph©n bè Ic 60 6.9 6.436 0.9327 0.184 -0.365 2.001 Ph©n bè ngÉu nhiªn IIa 108 9.4 35.154 3.7398 0.1367 20.042 1.980 Ph©n bè côm IIb 132 10.9 32.926 3.0207 0.1236 16.349 1.980 Ph©n bè côm KÕt qu¶ kiÓm tra m¹ng h×nh ph©n bè cho thÊy, ë tr¹ng th¸i Ic c©y t¸i sinh cã d¹ng ph©n bè ngÉu nhiªn, ë hai tr¹ng th¸i cßn l¹i c©y t¸i sinh cã h×nh th¸i ph©n bè côm. HiÖn t−îng t¸i sinh lç trèng rÊt phæ biÕn ë rõng tù nhiªn, x¶y ra ë nh÷ng n¬i t¸n rõng më, c©y t¸i sinh th−êng cã d¹ng ph©n bè côm. Th«ng th−êng ë nói ®Êt, ph©n bè c©y t¸i sinh tu©n theo quy luËt lµ, ®èi víi rõng non vµ rõng nghÌo cã d¹ng ph©n bè côm, rõng giÇu, rõng nguyªn sinh cã d¹ng ph©n bè ®Òu (Ng« Kim Kh«i, 1999). Nh− vËy, kiÓu ph©n bè côm ë hai tr¹ng th¸i IIa vµ IIb lµ phï hîp víi quy luËt trªn. Dowload:: Agriviet.Com 84 §èi víi tr¹ng th¸i Ic kh«ng cã c©y mÑ gieo gièng c©y t¸i sinh phô thuéc vµo nguån gieo gièng tõ n¬i kh¸c ®Õn, th«ng qua c¸c nh©n tè, nh− giã, ®éng vËt, c«n trïng,…v× vËy, sù ph©n bè t¸i sinh mang tÝnh ngÉu nhiªn. Tõ kÕt qu¶ nghiªn cøu cho thÊy, d−íi t¸n rõng cßn nhiÒu chç trèng kh«ng cã c©y t¸i sinh. Víi kiÓu ph©n bè nµy, khi tiÕn hµnh trång bæ sung c©y môc ®Ých cÇn chó ý ®iÒu tiÕt c©y t¸i sinh ph©n bè trªn mÆt ®Êt ®ång ®Òu h¬n, t¹o kh«ng gian dinh d−ìng cho c¸c c©y trong quÇn thÓ, gi¶m bít sù c¹nh tranh gi÷a c¸c c©y t¸i sinh víi nhau. *Tõ kÕt qu¶ nghiªn cøu vÒ t¸i sinh, cã thÓ rót ra mét sè nhËn xÐt chung lµ: - Sau mét thêi gian phôc håi, sè l−îng vµ chÊt l−îng c©y t¸i sinh ®¶m b¶o cho rõng ®ñ kh¶ n¨ng phôc håi, mÆc dï c¸c loµi c©y kÐm gi¸ trÞ cßn nhiÒu, loµi cã gi¸ trÞ Ýt nh−ng ®©y míi lµ giai ®o¹n ®Çu cña qu¸ tr×nh phôc håi, nªn nh÷ng loµi c©y tiªn phong, −a s¸ng, mäc nhanh cã nhiÒu c¬ héi ph¸t triÓn. - Tû lÖ c©y t¸i sinh cã triÓn väng thÊp, chÊt l−îng chñ yÕu tËp chung vµo cÊp chÊt l−îng trung b×nh, c©y bôi th¶m t−¬i ph¸t triÓn m¹nh, cÇn cã biÖn ph¸p ch¨m sãc c©y t¸i sinh cã triÓn väng. - Víi quy luËt ph©n bè ngÉu nhiªn vµ quy luËt ph©n bè côm ®· t¹o cho rõng nhiÒu chç cã qu¸ nhiÒu t¸i sinh, cã chç l¹i Ýt t¸i sinh. VÊn ®Ò ®Æt ra lµ ph¶i ®iÒu tiÕt mËt ®é c©y t¸i sinh vµ ph©n bè cña chóng trªn bÒ mÆt ®Êt cho thÝch hîp. Dowload:: Agriviet.Com 85 Ch−¬ng 5: KÕt luËn - tån t¹i - kiÕn nghÞ 5.1. KÕt luËn Trªn c¬ së c¸c kÕt qu¶ nghiªn cøu ®Ò tµi, cã thÓ rót ra mét sè kÕt luËn sau; 5.1.1. Ph©n lo¹i tr¹ng th¸i rõng. §èi t−îng nghiªn cøu lµ rõng tù nhiªn phôc håi sau n−¬ng rÉy, víi thêi gian kh¸c nhau, nhiÒu l©m phÇn gÇn ®¹t tíi gian ®o¹n æn ®Þnh. ViÖc ph©n lo¹i tr¹ng th¸i hiÖn t¹i gióp ®¸nh gi¸ ®Æc ®iÓm t×nh h×nh, tiÒm n¨ng cña rõng, nghiªn cøu c¸c ®Æc ®iÓm cÊu tróc trªn c¬ së ®ã ®Ò xuÊt nh÷ng biÖn ph¸p xö lý l©m sinh cô thÓ trong qu¸ tr×nh phôc håi rõng. §Ò tµi ph©n ®èi t−îng rõng ra c¸c tr¹ng th¸i, Ic, IIa, IIb kÌm theo c¸c chØ tiªu ®Þnh tÝnh còng nh− ®Þnh l−îng cña tõng tr¹ng th¸i. KÕt qu¶ ph©n lo¹i ph¶n ¸nh râ c¸c ®Æc ®iÓm hiÖn t¹i cña rõng ph¸t triÓn qua c¸c giai ®o¹n phôc håi kh¸c nhau. ViÖc sö dông hÖ thèng ph©n lo¹i cña Th¸i V¨n Trõng kÕt hîp víi ph©n lo¹i cña Loeschau phï hîp v¬Ý t×nh h×nh rõng. 5.1.2. CÊu tróc rõng. a. CÊu tróc tæ thµnh. KÕt qu¶ nghiªn cøu cÊu tróc tæ thµnh ë 20 OTC kh¸c nhau trong khu vùc cho thÊy: - Sè l−îng loµi c©y còng nh− sè l−îng c¸ thÓ cña mçi loµi ë c¶ hai tr¹ng th¸i cßn ®¬n gi¶n. - Trong tæng sè 35 loµi tham gia vµo c«ng thøc tæ thµnh, cã mét sè loµi chiÕm −u thÕ râ, nh− giÎ, giÎ tr¾ng, ban, kh¸o,..Nh÷ng loµi c©y xuÊt hiÖn trong khu vùc ®a phÇn ®Òu lµ nh÷ng loµi tiªn phong −a s¸ng, mäc nhanh, kÐm gi¸ trÞ kinh tÕ, nh−ng cã ý nghÜa nhÊt ®Þnh vÒ mÆt sinh th¸i. - PhÇn lín c¸c loµi tËp trung vµo nhãm gç t¹p vµ nhãm gç trung b×nh. Nh− vËy, cÇn ph¶i ®iÒu chØnh cÊu tróc tæ thµnh theo h−íng cã lîi ®Ó ®¸p øng môc ®Ých kinh doanh. Dowload:: Agriviet.Com 86 b. CÊu tróc N/D1.3 vµ Nl/D1.3. - Ph©n bè N/D1.3 vµ Nl/D1.3 ë c¸c l©m phÇn tuy cã phøc t¹p nh−ng vÉn thÓ hiÖn râ quy luËt, ®ã lµ ph©n bè gi¶m cã thÓ m« t¶ tèt b»ng hµm Meyer. - §· cã sù tËp trung cña nh÷ng loµi c©y ë c¸c cì kÝnh nhá, trong ®ã nhiÒu loµi kh«ng cã kh¶ n¨ng trë thµnh c©y gç lín, ®ång thêi hiÖu qu¶ vÒ mÆt phßng hé còng kh«ng cao. Do vËy, cÇn ph¶i cã sù ®iÒu tiÕt tæ thµnh, lo¹i bít nh÷ng loµi phi môc ®Ých. c. CÊu tróc N/H vµ Nl/H. Ph©n bè N/H vµ Nl/H thùc nghiÖm c¸c OTC ®Òu cã d¹ng mét ®Ønh lÖch tr¸i vµ m« pháng tèt b»ng ph©n bè Weibull. Cã sù ø ®äng tÇng t¸n ë cì chiÒu cao nhÊt ®Þnh, g©y ra c¹nh tranh kh«ng gian dinh d−ìng bÊt lîi. §©y chÝnh lµ ®èi t−îng cÇn ph¶i lo¹i bít ®i trong qu¸ tr×nh nu«i d−ìng. d. Quan hÖ H/D. Gi÷a chiÒu cao vót ngän víi ®−êng kÝnh ngang ngùc c©y rõng trong khu vùc nghiªn cøu cã quan hÖ t−¬ng ®èi chÆt ®Õn chÆt (0.5< R <0.9). KÕt qu¶ thö nghiÖm c¸c d¹ng ph−¬ng tr×nh kh¸c nhau cho thÊy, ph−¬ng tr×nh H = KDb tá ra thÝch hîp nhÊt, mÆt kh¸c ®èi víi tr¹ng th¸i IIb cã thÓ x¸c lËp mét ph−¬ng tr×nh chung cho c¸c l©m phÇn kh¸c nhau, cßn tr¹ng th¸i IIa dïng ph−¬ng tr×nh riªng cho tõng l©m phÇn. e. Quan hÖ Dt/D1.3 Gi÷a ®−êng kÝnh t¸n víi ®−êng kÝnh ngang ngùc tån t¹i mèi quan hÖ tuyÕn tÝnh 1 líp víi møc ®é chÆt ®Õn t−¬ng ®èi chÆt. Trong thùc tiÔn ®iÒu tra, cã thÓ x¸c ®Þnh nhanh tæng diÖn tÝch t¸n b×nh qu©n cña l©m phÇn gi¸n tiÕp tõ ®−êng kÝnh b×nh qu©n th«ng qua ph−¬ng tr×nh håi quy víi c¸c tham sè cô thÓ. f. Ph©n bè c©y rõng trªn mÆt ®Êt. H×nh th¸i ph©n bè c©y rõng ë c¸c l©m phÇn trong khu vùc nghiªn cøu chñ yÕu lµ d¹ng ph©n bè côm vµ ph©n bè ngÉu nhiªn. Tõ ®ã, khi ¸p dông c¸c gi¶i Dowload:: Agriviet.Com 87 ph¸p kü thuËt cÇn chó ý ®iÒu tiÕt mËt ®é vµ ph©n bè c©y rõng tiÖm cËn dÇn ®Õn ph©n bè ®Òu. 5.1.3 §¸nh gi¸ kh¶ n¨ng t¸i sinh. KÕt qu¶ nghiªn cøu chØ râ, c¸c tr¹ng th¸i rõng ®Òu ®¶m b¶o kh¶ n¨ng t¸i sinh ë møc tèt. Sè l−îng c©y t¸i sinh biÕn ®éng tõ 670 - 1160 c©y/ha (tr¹ng th¸i Ic), 610 - 2250c©y/ha (tr¹ng th¸i IIa), 970 - 2020 c©y/ha (tr¹ng th¸i IIb). Tæ thµnh loµi c©y t¸i sinh ®¬n gi¶n, chñ yÕu lµ nh÷ng c©y con cña nh÷ng loµi c©y −a s¸ng, cã sù xuÊt hiÖn cña c¸c loµi c©y gç lín nh−ng sè l−îng cßn rÊt Ýt. Ph©n bè c©y t¸i sinh theo chiÒu cao cã d¹ng gi¶m, c©y t¸i sinh tËp trung nhiÒu ë cÊp chiÒu cao < 1m, sè l−îng c©y triÓn väng thÊp. Sè l−îng vµ chÊt l−îng c©y t¸i sinh chÞu ¶nh h−ëng s©u s¾c cña vïng ®Þa lý thùc vËt, ®é tµn che vµ tæ thµnh tÇng c©y cao, ®ã lµ mèi quan hÖ nh©n qu¶ trong qu¸ tr×nh ph¸t triÓn rõng. Ph©n bè c©y t¸i sinh trªn mÆt ®Êt ë tr¹ng th¸i IIa vµ IIb cã d¹ng ph©n bè côm, tr¹ng th¸i Ic cã d¹ng ph©n bè ngÉu nhiªn. Qua kÕt qu¶ nghiªn cøu nhËn thÊy, sau mét thêi gian phôc håi rõng tù nhiªn Mai S¬n ®· b¾t ®Çu h×nh thµnh vµ ®ang dÇn b−íc vµo giai ®o¹n æn ®Þnh. MÆc dï cßn rÊt phøc t¹p, nh−ng c¸c quy luËt c¬ b¶n vÉn thÓ hiÖn râ vµ phï hîp víi c¸c nghiªn cøu ®i tr−íc. Thµnh phÇn loµi ®¬n gi¶n, sè l−îng vµ chÊt l−îng thÊp, sù ph©n bè kh«ng ®Òu, cÇn thiÕt ph¶i cã sù ®iÒu chØnh mËt ®é vµ ®iÒu chØnh tæ thµnh. B¾t ®Çu cã sù xuÊt hiÖn c©y t¸i sinh chÞu bãng cña nh÷ng loµi cay gç lín, ®©y lµ líp kÕ cËn sÏ tham gia vµo tÇng t¸n chÝnh sau nµy, phï hîp víi qu¸ tr×nh diÔn thÕ cña rõng. 5.2. Tån t¹i. V× ®iÒu kiÖn thêi gian cã h¹n nªn ®Ò tµi cßn mét sè tån t¹i sau: Dowload:: Agriviet.Com 88 - DiÖn tÝch rõng tù nhiªn phôc håi sau n−¬ng rÉy t¹i huyªn Mai S¬n t−¬ng ®èi lín, nh−ng míi chØ nghiªn cøu trªn ®èi t−îng ®iÓn h×nh nhÊt, nªn kh«ng thÓ bao qu¸t hÕt ®−îc t×nh h×nh cô thÓ cña rõng trªn ph¹m vi toµn huyÖn. - Quy luËt cÊu tróc rõng tù nhiªn rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, trong khu«n khæ ®Ò tµi chØ tËp trung nghiªn cøu nh÷ng quy luËt c¬ b¶n nhÊt. - §Ò tµi ch−a ®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó nghiªn cøu ¶nh h−ëng cña ®é tµn che, c©y bôi th¶m t−¬i, … ®Õn t¸i sinh rõng. - §Ò xuÊt biÖn ph¸p kü thuËt míi chØ mang tÝnh tæng qu¸t, ch−a cô thÓ ho¸ tõng biÖn ph¸p vµ c¸ch xö lý. 5.3. KiÕn nghÞ. Trªn c¬ së c¸c kÕt qu¶ thu ®−îc vµ nh÷ng tån t¹i nªu trªn, chóng t«i cã mét sè kiÕn nghÞ sau: - CÇn më réng ph¹m vi nghiªn cøu, t¨ng dung l−îng mÉu quan s¸t trªn toµn bé diÖn tÝch rõng cña huyÖn. - KÕt qña nghiªn cøu cña ®Ò tµi vÒ mÆt thùc tiÔn còng nh− mÆt lý luËn cã thÓ ®−a vµo ¸p dông trong thùc tÕ. Tuy nhiªn cÇn cã nh÷ng nghiªn cøu s©u h¬n ®Ó n©ng cao gi¸ trÞ sö dông vµ tÝnh thiÕt thùc cña ®Ò tµi. Dowload:: Agriviet.Com 89 Tμi liÖu tham kh¶o 1. G.N. Baur (1976), C¬ së sinh th¸i häc cña kinh doanh rõng m−a, V−¬ng TÊn NhÞ dÞch, Nxb KHKT, Hµ Néi. 2. Bé NN &PTNT, vô KHCN vµ chÊt l−îng s¶n phÈm (2001), V¨n b¶n tiªu chuÈn kü thuËt l©m sinh, tËp 1, Nxb N«ng nghiÖp, Hµ Néi. 3. Tr−¬ng Quang BÝch vµ c¸c céng sù (2002), Nghiªn cøu qu¸ tr×nh phôc håi rõng sau n−¬ng rÉy t¹i khu vùc trung t©m v−ên quèc gia Cóc Ph−¬ng, B¸o c¸o kÕt qu¶ ®Ò tµi, Cóc Ph−¬ng. 4. R. Catinot (1969), VÊn ®Ò ®iÒu chÕ rõng nhiÖt ®íi Ch©u Phi, b¶n tin chuyªn ®Ò vô KHKT, Bé L©m nghiÖp, sè 6. 5. R. Catinot, HiÖn t¹i vµ t−¬ng lai rõng nhiÖt ®íi, Th¸i V¨n Trõng, NguyÔn V¨n D−ìng dÞch, t− liÖu khoa häc kü thuËt, ViÖn KHKT ViÖt Nam, th¸ng 3 n¨m 1979. 6. §inh quang DiÖp (1993), Gãp phÇn nghiªn cøu tiÕn tr×nh t¸i sinh tù nhiªn ë rõng Khép - Easuop §¾c L¾c, LuËn ¸n phã tiÕn sü. 7. §ång Sü HiÒn (1974), LËp biÓu thÓ tÝch vµ ®é thon c©y ®øng cho rõng ViÖt Nam, Nxb KHKT, Hµ Néi. 8. Vò TiÕn Hinh (1998), S¶n l−îng rõng, Tr−êng §¹i Häc L©m NghiÖp, Nxb N«ng NghiÖp, Hµ Néi. 9. Vò TiÕn Hinh (1995), Bµi gi¶ng s¶n l−îng rõng, dïng cho cao häc L©m nghiÖp. 10. Vò TiÕn Hinh (1995), Bµi gi¶ng ®iÒu tra rõng, dïng cho cao häc L©m nghiÖp. 11. Vò TiÕn Hinh (1991), VÒ ®Æc ®iÓm t¸i sinh rõng tù nhiªn, T¹p chÝ L©m NghiÖp, sè 2. Dowload:: Agriviet.Com 90 12. B¶o Huy (1993), Gãp phÇn nghiªn cøu rõng nöa rông l¸, rông l¸ B»ng L¨ng (Lagerstroemia calyculata Kurz) lµm c¬ së ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p kü thuËt khai th¸c, nu«i d−ìng ë §¾c L¾c, T©y Nguyªn, LuËn ¸n PTS khoa häc N«ng nghiÖp, ViÖn KHLN ViÖt Nam. 13. Phan Nguyªn Hy (2003), X©y dùng m« h×nh cÊu tróc vµ sinh tr−ëng ¸p dông cho c¸c l©m phÇn th«ng Nhùa (Pinus Merkusi) ë tØnh Thõa Thiªn HuÕ, víi sù trî gióp cña phÇn mÒm SPSS, LuËn v¨n th¹c sü KHLN, Hµ T©y. 14. Ph¹m Ngäc Giao (1996), M« pháng ®éng th¸i mét sè quy luËt kÕt cÊu l©m phÇn vµ øng dông cña chóng trong ®iÒu tra vµ kinh doanh rõng Th«ng ®u«i ngùa vïng §«ng b¾c ViÖt Nam, LuËn ¸n PTS KHNN. 15. Ng« Kim Kh«i (1998) Thèng kª to¸n häc trong L©m nghiÖp, Nxb N«ng nghiÖp, Hµ Néi. 16. §µo C«ng Khanh (1993), Nghiªn cøu mét sè ®Æc ®iÓm cÊu tróc rõng l¸ réng th−êng xanh ë H−¬ng S¬n Hµ TÜnh, lµm c¬ së ®Ò xuÊt c¸c biÖn l©m sinh phôc vô khai th¸c vµ nu«i d−ìng rõng, LuËn ¸n PTS KHNN, ViÖn KHLN ViÖt Nam. 17. Phïng Ngäc Lan (1986), L©m sinh häc tËp 1, Nxb N«ng nghiÖp Hµ Néi. 18. Phïng Ngäc Lan vµ TriÖu V¨n Hïng (2001), L©m häc nhiÖt ®íi, bµi gi¶ng dïng cho cao häc L©m nghiÖp. 19. Phïng Ngäc Lan vµ Hoµng Kim Ngò (1995), Sinh th¸i rõng, §¹i häc L©m NghiÖp. 20. Loeschau (1961), Ph©n chia kiÓu tr¹ng th¸i vµ ph−¬ng h−íng kinh doanh rõng hçn loµi l¸ réng th−êng xanh nhiÖt ®íi, NguyÔn V¨n Khanh vµ NguyÔn V¨n ThÞnh dÞch. Dowload:: Agriviet.Com 91 21. NguyÔn Ngäc Lung (1989), Nh÷ng c¬ së b−íc ®Çu ®Ó x©u dùng quy ph¹m khai th¸c gç, Mét sè kÕt qu¶ nghiªn cøu KHKTLN, 1976, 1985, Nxb N«ng nghiÖp Hµ Néi,. 22. Vò §øc N¨ng (2003), Nghiªn cøu mét sè ®Æc ®iÓm t¸i sinh rõng tù nhiªn phôc håi sau khai th¸c chän lµm c¬ së ®Ò xuÊt biÖn ph¸p xóc tiÕn t¸i sinh tù nhiªn phôc vô kinh doanh gç lín ë H−¬ng S¬n - Hµ TÜnh, LuËn v¨n th¹c sü L©m nghiÖp, 23. Ph¹m NhËt (2001), §a d¹ng sinh häc, Tr−êng §¹i häc L©m NghiÖp. 24. P.E. Odum, C¬ së sinh th¸i häc tËp 1, Nxb §¹i häc vµ trung häc chuyªn nghiÖp. 25. TrÇn Ngò Ph−¬ng (2000), Mét sè vÊn ®Ò vÒ rõng nhiÖt ®íi ë ViÖt Nam, Nxb N«ng nghiÖp. 26. Vò §×nh Ph−¬ng (1985), B¸o c¸o tæng kÕt ®Ò tµi cÊp Nhµ n−íc, m· sè 04.01.01.02, ViÖn KHLN ViÖt Nam. 27. Vò §×nh Ph−¬ng (1987 - 1988), Nghiªn cøu x¸c ®Þnh cÊu tróc quÇn thÓ rõng phï hîp cho tõng ®èi t−îng vµ môc tiªu ®iÒu chÕ, Tãm t¾t kÕt qu¶ nghiªn cøu KH, ViÖn KHLN ViÖt Nam. 28. NguyÔn Hång Qu©n (1983), CÊu tróc vµ ph−¬ng ph¸p ®iÒu chÕ t¹m thêi rõng lo¹i Ivb L©m tr−êng Kon Hµ Nõng, Tµi liÖu inrooneo. 29. NguyÔn Hång Qu©n (1999), B−íc ®Çu t×m hiÓu ®Æc ®iÓm cÊu tróc rõng phßng hé ®Çu nguån, lµm c¬ së ®Ò xuÊt gi¶i ph¸p kü thuËt l©m sinh t¹i x· Canh ThuËn huyÖn V©n Canh tØnh B×nh §Þnh, LuËn v¨n th¹c sü L©m nghiÖp. 30. P.W. Richards (1964), Rõng m−a nhiÖt ®íi, tËp I, II, III, Nxb khoa häc, Hµ Néi. 31. Lª S¸u (1996), Nghiªn cøu mét sè ®Æc ®iÓm cÊu tróc rõng vµ ®Ò xuÊt c¸c chØ tiªu kü thuËt cho ph−¬ng ph¸p khai th¸c chän nh»m sö dông rõng l©u bÒn ë Dowload:: Agriviet.Com 92 Kon Hµ Nõng - T©y Nguyªn, LuËn ¸n PTS KHNN, Tr−êng §¹i häc L©m NghiÖp. 32. §ç §×nh S©m, NguyÔn Hoµng NghÜa, Nghiªn cøu rõng tù nhiªn, ViÖn KHLN ViÖt Nam, Nxb Thèng kª. 33. Lª §ång TÊn (1999), Nghiªn cøu qu¸ tr×nh phôc håi tù nhiªn mét sè quÇn x· thùc vËt rõng sau n−¬ng r·y t¹i S¬n la phôc vô cho viÖc khoanh nu«i, LuËn ¸n tiÕn sü sinh häc, ViÖn Sinh th¸i vµ tµi nguyªn thùc vËt, Hµ Néi. 34. TrÇn Xu©n ThiÖp (1995), Vai trß t¸i sinh vµ phôc håi rõng tù nhiªn trong diÔn biÕn tµi nguyªn rõng c¸c vïng miÒn B¾c, C«ng tr×nh KHKT ®iÒu tra quy ho¹ch rõng, Nxb N«ng nghiÖp, Hµ Néi. 35. NguyÔn ThÞ Thoa (2003), Nghiªn cøu mét sè ®Æc ®iÓm cÊu tróc rõng phôc håi sau n−¬ng rÉy t¹i huyÖn §ång Hû tØnh Th¸i Nguyªn, LuËn v¨n th¹c sü L©m nghiÖp. 36. NguyÔn NghÜa Th×n (2000), §a d¹ng sinh häc vµ tµi nguyªn di truyÒn thùc vËt, Nxb §¹i häc Quèc gia Hµ Néi. 37. NguyÔn V¨n Tr−¬ng (1983), Quy luËt cÊu tróc rõng gç hçn loµi, Nxb KHKT, Hµ Néi. 38. Th¸i V¨n Trõng (1978), Th¶m thùc vËt rõng ViÖt Nam, Nxb KHKT, Hµ Néi. 39. TrÇn CÈm Tó (1999), Nghiªn cøu ®Æc ®iÓm cÊu tróc vµ t¨ng tr−ëng rõng tù nhiªn phôc håi sau khai lµm c¬ së ®ª xuÊt mét sè biÖn ph¸p xö lý l©m sinh trong ®iÒu chÕ rõng ë H−¬ng S¬n Hµ TÜnh, LuËn ¸n TS N«ng nghiÖp, tr−êng §¹i Häc L©m NghiÖp. 40. NguyÔn H¶i TuÊt (1982), Thèng kª to¸n häc trong l©m nghiÖp, Nxb N«ng nghiÖp, Hµ Néi. 41. NguyÔn H¶i TuÊt (1986), Ph©n bè kho¶ng c¸ch vµ øng dông cña nã, Th«ng tin KHKT, §¹i Häc L©m NghiÖp, sè 4. Dowload:: Agriviet.Com 93 42. NguyÔn H¶i TuÊt (2003), Tµi liÖu h−íng dÉn sö dông SPSS 10.0 for Windows ®Ó xö lý sè liÖu nghiªn cøu vµ thùc nghiÖm trong l©m nghiÖp, tr−êng §¹i häc L©m nghiÖp, Hµ T©y. 43. NguyÔn H¶i TuÊt vµ Ng« Kim Kh«i (1996), Xö lý thèng kª kÕt qu¶ nghiªn cøu thùc nghiÖm trong N«ng L©m nghiÖp trªn m¸y vitÝnh, Nxb N«ng nghiÖp. 44. NguyÔn H¶i TuÊt (2003), Xö lý thèng kª c¸c kªt qu¶ nghiªn cøu vµ thùc nghiÖm trong L©m nghiÖp, tr−êng ®¹i häc L©m NghiÖp, Hµ T©y. 45. NguyÔn H¶i YÕn (2002), B−íc ®Çu nghiªn cøu mét sè quy luËt cÊu tróc vµ sinh tr−ëng lµm c¬ së x¸c ®Þnh tr÷ l−îng s¶n l−îng Cao su ë khu vùc miÒn §«ng Nam bé, LuËn v¨n th¹c sü l©m nghiÖp. 46. ViÖn ®iÒu tra quy ho¹ch rõng (1995), Sæ tay ®iÒu tra quy ho¹ch rõng, Nxb N«ng nghiÖp, Hµ Néi. ViÖn ®iÒu tra quy ho¹ch rõng (1993), KÕt qu¶ kiÓm kª rõng tù nhiªn, Ban chØ ®¹o kiÓm kª tµi nguyªn rõng tù nhiªn Trung −¬ng rõng tù nhiªn, Hµ Néi. Dowload:: Agriviet.Com 94 GIÔÙI THIEÄU VEÀ TAØI LIEÄU Tài liệu bạn đang xem được download từ website WWW.AGRIVIET.COM WWW.MAUTHOIGIAN.ORG »Agriviet.com là website chuyên đề về nông nghiệp nơi liên kết mọi thành viên hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, chúng tôi thường xuyên tổng hợp tài liệu về tất cả các lĩnh vực có liên quan đến nông nghiệp để chia sẽ cùng tất cả mọi người. Nếu tài liệu bạn cần không tìm thấy trong website xin vui lòng gửi yêu cầu về ban biên tập website để chúng tôi cố gắng bổ sung trong thời gian sớm nhất. »Chúng tôi xin chân thành cám ơn các bạn thành viên đã gửi tài liệu về cho chúng tôi. Thay lời cám ơn đến tác giả bằng cách chia sẽ lại những tài liệu mà bạn đang có cùng mọi người. Bạn có thể trực tiếp gửi tài liệu của bạn lên website hoặc gửi về cho chúng tôi theo địa chỉ email Webmaster@Agriviet.Com Lưu ý: Mọi tài liệu, hình ảnh bạn download từ website đều thuộc bản quyền của tác giả, do đó chúng tôi không chịu trách nhiệm về bất kỳ khía cạnh nào có liên quan đến nội dung của tập tài liệu này. Xin vui lòng ghi rỏ nguồn gốc “Agriviet.Com” nếu bạn phát hành lại thông tin từ website để tránh những rắc rối về sau. Một số tài liệu do thành viên gửi về cho chúng tôi không ghi rỏ nguồn gốc tác giả, một số tài liệu có thể có nội dung không chính xác so với bản tài liệu gốc, vì vậy nếu bạn là tác giả của tập tài liệu này hãy liên hệ ngay với chúng tôi nếu có một trong các yêu cầu sau : • Xóa bỏ tất cả tài liệu của bạn tại website Agriviet.com. • Thêm thông tin về tác giả vào tài liệu • Cập nhật mới nội dung tài liệu www.agriviet.com