Nghiên cứu chất kết dính từ bãi thải công nghệp

ieáp tuïc ñoùng raén vaø beàn vöõng trong moâi tröôøng nöôùc ñoù laø CKD thuûy löïc. CKD thuûy löïc coù khaû naêng ñoùng raén vaø taêng cöôøng ñoä trong nöôùc. Ví duï nhö: XM Pooùclaêng, XM cao nhoâm, XM xæ, XM Puzôlan, voâi thuûy löïc, XM Lamaõ… Chaát keát dính sau khi ñoùng raén trong khoâng khí coù theå beàn vöõng döôùi taùc duïng cuûa moâi tröôøng axit ñoù laø CKD beàn axit. 2.2 Tính chaát cuûa caùc loaïi chaát keát dính 2.2.1 Ximaêng Pooùclaêng Tính chaát XMP laø chaát keát dính thuûy löïc, saûn phaåm nghieàn mòn cuûa clinker XMP vôùi nhöõng phuï gia thích hôïp. Khi troän vôùi nöôùc, moät loaït caùc quaù trình hoùa lyù phöùc taïp xaûy ra, nhôø vaäy ximaêng taïo thaønh khoái ñaù raén chaéc, goïi laø ñaù XM. Ta goïi ñoù laø quaù trình ñoùng raén. Veà maët hoùa hoïc, caùc khoaùng cuûa XMP phaûn öùng vôùi nöôùc taïo caùc hydro – silicat canxi hoaëc caùc hydro – aluminat canxi, ñaây laø nhöõng khoaùng cho vöõa XMP cöôøng ñoä. Veà maët lyù hoïc, caáu truùc tinh theå cuûa caùc khoaùng bieán ñoåi trong moät loaït quaù trình hoøa tan – keát tinh, caáu truùc keo, gel taïo lieân keát beàn vöõng cho khoái ñaù ximaêng. Caùc khoaùng taïo neân tính keát dính: Nguyeân lieäu cung caáp caùc oâxit chính cho quaù trình taïo khoaùng caàn thieát cho XMP chuû yeáu laø SiO2, Al2O3, CaO, Fe2O3. Thaønh phaàn khoaùng chính cuûa clinker XMP laø C3S, C2S, C3A, C4AF; moät löôïng oâxit töï do vaø pha thuûy tinh. Ñaây chính laø nhöõng khoaùng taïo neân tính keát dính, quyeát ñònh ñeán cöôøng ñoä cuûa XMP. Quaù trình ñoùng raén cuûa XMP Quaù trình ñöôïc moâ taû baèng sô ñoà sau: Hình 2.1: Quaù trình töông taùc ximaêng – nöôùc Quaù trình ñoùng raén xeùt theo töông taùc töøng khoaùng XMP Quaù trình thuûy phaân khoaùng C3S vaø C2S Khoaùng C3S bò thuûy phaân theo sô ñoà phaûn öùng Neáu nhieàu nöôùc: 3CaO.SiO2 + mH2O = xCaO.SiO2.nH2O + (3 – x)Ca(OH)2 Neáu thieáu nöôùc: 2(3CaO.SiO2) + 6H2O = 3CaO.2SiO2.3H2O + 3Ca(OH)2 Khoaùng C2S taïo saûn phaåm töông töï nhö C3S nhöng khoâng coù Ca(OH)2 2CaO.SiO2 + mH2O = 2CaO.SiO2.mH2O Quaù trình thuûy hoùa khoaùng C3A 3CaO.Al2O3 + nH2O = 3CaO.Al2O3.nH2O ÔÛ nhieät ñoä thöôøng, ban ñaàu taïo saûn phaåm trung gian 2CaO.Al2O3.8H2O vaø 4CaO.Al2O3.13H2O khoâng beàn, chuyeån daàn thaønh 3CaO.Al2O3.6H2O. Caùc saûn phaåm thuûy hoùa tieáp theo cuûa C3A nhö CAH13 vaø CAH18 hoøa tan raát nhanh, laøm ximaêng ñoùng raén nhanh vaø thôøi gian ninh keát ngaén. Vì vaäy phaûi duøng thaïch cao laøm chaäm quaù trình hoøa tan C3A. Haøm löôïng thaïch cao trong XMP phuï thuoäc chuû yeáu vaøo haøm löôïng khoaùng C3A. Thaïch cao taùc duïng vôùi C3A taïo khoaùng etringit bao quanh laøm C3A khoù hoøa tan hôn. 3CaO.Al2O3 + 3CaSO4.2H2O + 26H2O = 3CaO.Al2O3.3CaSO4.32H2O Khoaùng C4AF thuûy phaân theo phöông trình 4CaO.Al2O3.Fe2O3 + mH2O = 3CaO.Al2O3.6H2O + CaO.Fe2O3.mH2O 2.2.2 Ximaêng Alumin (XMA) Tính chaát Ximaêng Alumin coøn ñöôïc goïi teân theo hai taùc duïng chính laø chaát keát dính thuûy löïc ñoùng raén nhanh hoaëc ximaêng chòu löûa. XMA laø saûn phaåm nghieàn mòn töø clinker XMA hoaëc naáu chaûy hoãn hôïp nguyeân lieäu roài laøm nguoäi hôïp lyù. So vôùi XMP, toác ñoä laøm nguoäi ximaêng Alumin caàn chaäm hôn nhieàu. Saûn phaåm ñoùng raén cuûa XMA ngoaøi taùc duïng ñoùng raén nhanh coøn coù ñoä chòu löûa cao, vì vaäy XMA ñöôïc duøng nhö ximaêng chòu löûa. Caùc khoaùng taïo neân tính keát dính Thaønh phaàn khoaùng quan troïng nhaát laø aluminaùt canxi CaO.Al2O3(CA), ngoaøi ra laø caùc khoaùng nhö 12CaO.7Al2O3(C12A7) vaø CaO.2Al2O3(CA2); caùc silicaùt canxi 2CaO.SiO2(C2S) vaø ghelenhít 2CaO.SiO2.Al2O3(C2AS), 6CaO.2Al2O3.Fe2O3, 2CaO.Fe2O3(C2F). Trong ñoù CA, C2AS, C2S laø khoaùng chính taïo neân tính keát dính cho ximaêng Alumin. Quaù trình ñoùng raén Phaûn öùng thuûy phaân aluminaùt canxi (CA) laø phaûn öùng cô baûn trong quaù trình ñoùng raén cuûa XMA ÔÛ nhieät ñoä 20 – 250C: 2(CaO.Al2O3) + 11H2O = 2CaO.Al2O3.8H2O + Al(OH)3 ÔÛ nhieät ñoä cao hôn 20 – 250C: 3(CaO.Al2O3) + 9H2O = 3CaO.Al3O3.6H2O + Al(OH)3 Khoaùng ban ñaàu thuûy hoùa CaO.Al2O3.10H2O coù cöôøng ñoä raát cao, sau ñoù chuyeån thaønh CaO.Al2O3.8H2O. Khoaùng CaO.Al2O3.6H2O laø khoâng mong muoán do cöôøng ñoä thaáp. 2.2.3 Ximaêng Lamaõ Tính chaát XM La- maõ laø chaát keát dính thuûy löïc, ñoù laø XM coù thaønh phaàn phoái lieäu töông töï nhö XMP, nhöng nung ôû nhieät ñoä thaáp hôn nhieät ñoä keát khoái cuûa caùc khoaùng trong XMP. Caùc khoaùng taïo neân tính keát dính Do nhieät ñoä nung thaáp, caùc khoaùng taïo thaønh coù soá löôïng vaø chaát löôïng thaáp. Caùc khoaùng chính nhö: C2S, CA, C12A7, C2F… Do chaát löôïng caùc khoaùng khoâng toát neân khaû naêng keát dính yeáu, cöôøng ñoä khoâng cao. Quaù trình ñoùng raén XM La maõ coù caùc khoaùng nhö : 2CaO.SiO2, CaO.Al2O3, 12Cao.7Al2O3, 2CaO.Fe2O3 taùc duïng vôùi nöôùc töông töï nhö XMA. Moät soá taøi lieäu cho raèng coù caû caùc khoaùng C3A vaø C4AF. Khoâng theå coù C3S do nhieät ñoä nung thaáp (döôùùi 12500C khoâng theå coù C3S ). Trong quaù trình ñoùng raén XM La maõ, xaûy ra quaù trình thuûy hoùa caùc khoaùng silicaùt, aluminaùt vaø ferít cuûa canxi cuõng nhö oâxít magie neáu coù. 2.2.4 Manhezi kieàm tính Tính chaát Manhezi kieàm tính laø CKD khoâng khí, ñöôïc saûn xuaát baèng phöông phaùp nung sau ñoù nghieàn mòn manhezit kieàm töï nhieân (MgCO3). Manhezi kieàm tính khoâng hoøa tan trong nöôùc nhö caùc CKD khaùc, maø tan trong moät soá dung dòch muoái nhö: MgCl2, MgSO4. Saûn phaåm hoøa tan naøy coù tính keát dính vaø ñöôïc goïi laø XM manhezi. Caùc khoaùng taïo neân tính keát dính: Caùc khoaùng chính ñoái vôùi manhezi kieàm tính: Mg(OH)2 Söï ñoùng raén manhezi kieàm tính Khi ñoùng raén trong moâi tröôøng nöôùc, CKD manhezi khoâng coù cöôøng ñoä cao. Khi ñoùng raén trong moâi tröôøng dung dòch muoái MgCl2 hoaëc MgSO4, CKD coù cöôøng ñoä caàn thieát. Taùc duïng cuûa dung dòch muoái ñöôïc giaûi thích nhö sau: tröôùc heát, MgO taùc duïng vôùi nöôùc taïo lôùp maøng Mg(OH)2 treân beà maët haït. Vieäc taïo lôùp maøng taïo hydroxyt Mg(OH)2 treân beà maët haït ngaên nöôùc tieáp tuïc thaám saâu vaøo trong tieáp tuïc quaù trình hydrat hoùa. MgCl2 coù taùc duïng phaù huûy lôùp maøng naøy, laøm taêng quaù trình hydrat hoùa manhezi kieàm tính. 2.2.5 Ñolomit kieàm tính Tính chaát Ñolomit kieàm tính laø CKD trong khoâng khí, saûn xuaát baèng caùch nung ñolomit töï nhieân MgCO3.CaCO3 sau ñoù nghieàn mòn. CKD ñolomit cuõng ñöôïc hoøa tan baèng muoái MgCl2 hoaëc caùc muoái khaùc. MgO töï do ôû daïng khoaùng periclaz coù khaû naêng laøm nôû XM khi ñoùng raén. Kích thöôùc tinh theå caøng lôùn, XM caøng bò nôû nhieàu. Toát nhaát laø laøm sao ñeå MgO taïo dung dòch raén hoaëc hoøa tan vaøo pha thuûy tinh. Caùc khoaùng taïo neân tính keát dính Caùc khoaùng chính ñoái vôùi manhezi kieàm tính: Mg(OH)2 Quaù trình ñoùng raén Quaù trình ñoùng raén cuûa ñolomit kieàm tính cuõng nhö manhezi kieàm tính, ñeàu xaûy ra söï hydrat hoùa vôùi söï taïo hydrat cuûa oâxit magie vaø oxy- clorit magie. Do coøn chöùa moät löôïng ñaùng keå CaCO3 chöa phaân huûy, neân cöôøng ñoä ñolomit khoâng cao baèng manhezi. 2.2.6 Chaát keát dính voâi Tính chaát Voâi laø chaát keát dính trong khoâng khí, saûn xuaát baèng phöông phaùp nung caùc nguyeân lieäu chöùa nhieàu CaCO3 nhö ñaù voâi, ñaù phaán, ñolomít… ÔÛ nhieät ñoä cao (khoaûng 600 - 9000C) caùcbonat canxi phaân huûy theo phaûn öùng: CaCO3 = CaO + CO2 CaO nhaän ñöôïc laø voâi soáng. CaO taùc duïng vôùi nöôùc, taïo Ca(OH)2 CaO + H2O = Ca(OH)2 (voâi toâi) Caùc khoaùng taïo neân tính keát dính Ca(OH)2 coù khaû naêng khi phaûn öùng vôùi CO2 trong khoâng khí taïo khoái ñaù raén chaéc hoaëc khi troän vôùi chaát ñoän taïo khoái deûo ñoùng raén. Nhôø vaäy, Ca(OH)2 ñöôïc goïi laø chaát keát dính trong khoâng khí. Phaûn öùng ñoùng raén voâi trong khoâng khí nhö sau: Ca(OH)2 + CO2 = CaCO3 Quaù trình ñoùng raén Quaù trình ñoùng raén voâi xaây döïng theo hai giai ñoaïn : Bay hôi nöôùc laãn cô hoïc trong tinh theå Ca(OH)2 khoûi dung dòch nöôùc baûo hoøa Cacbonaùt hoùa Ca(OH)2 do haáp thuï khí CO2 töø khoâng khí, taïo CaCO3 theo phaûn öùng: Ca(OH)2 + CO2 +nH2O= CaCO3 + (n+1)H2O Quaù trình xaûy ra vôùi söï bieán ñoåi theå tích lôùn. Vì vaäy, khi duøng voâi, luoân phaûi duøng cuøng 2 - 4 phaàn caùt. Caùt taïo boä khung ngaên caûn quaù trình bieán ñoåi theå tích, taïo veát nöùt. Hôn nöõa, quaù trình ñoùng raén voâi raát chaäm. Söï taïo lôùp moûng CaCO3 treân beà maët ngaên caûn quaù trình thaâm nhaäp CO2 vaøo saâu phía trong. Thöïc teá, quaù trình bay hôi nhanh hôn quaù trình cacbonaùt hoùa, vì vaäy söï keát tinh Ca(OH)2 coù yù nghóa thöïc tieãn lôùn hôn quaù trình cacbonaùt hoùa. 2.3 Nhaän xeùt: Taäp hôïp caùc khoaùng coù khaû naêng keát dính nhö: C3S, C2S, C3A, C4AF, CA, C12A7, CA2, C2AS, C2F, Mg(OH)2, Ca(OH)2…Taác caû caùc khoaùng naøy coù khaû naêng phaûn öùng vôùi nöôùc trong moâi tröôøng khoâng khí hoaëc moâi tröôøng nöôùc taïo ra caùc CKD khoâng khí hoaëc CKD thuûy löïc. Nguyeân lieäu ñeå taïo neân caùc khoaùng naøy laø caùc nguyeân lieäu töï nhieân cung caáp caùc oâxit Al2O3, SiO2, CaO, Fe2O3, MgO… 2.4 Cô sôû lyù thuyeát cuûa heä Al2O3 – Fe2O3 – CaO Baûng 2.1: Thaønh phaàn hoùa cuûa buøn ñoû: SiO2 Al2O3 Fe2O3 TiO2 Na2O MKN 4,3 19,37 47,76 7,25 2,38 14,83 Ta nhaän thaáy thaønh phaàn hoùa cuûa buøn ñoû vaø ñaù voâi coù khaû naêng taïo ra chaát keát dính. Do buøn ñoû chöùa thaønh phaàn Fe2O3, Al2O3 töông ñoái nhieàu neân ñaù voâi laø nguyeân lieäu boå sung thaønh phaàn CaO. Vì vaäy, ta quyeát ñònh löïa choïn giaûn ñoà Al2O3 – Fe2O3 – CaO ñeå giaûi thích khaû naêng taïo khoaùng töø caùc nguyeân lieäu ñaõ choïn. Hình 2.3 : Giaûn ñoà heä 3 caáu töû CaO –Al2O3– Fe2O3 2.4.1 Löïa choïn chaát taïo deûo Ñeå coù khaû naêng taïo khoaùng cuûa chaát keát dính döïa treân buøn ñoû vaø ñaù voâi, ta boå sung theâm moät löôïng ñaát seùt Taân Uyeân. Lyù do cuûa vieäc löïa choïn ñaát seùt Taân Uyeân laø vì: Ñaát seùt laø nguyeân lieäu mòn, duøng ñeå taïo deûo, khaû naêng taïo hình toát. Haøm löôïng Al2O3, SiO2 cao Giaù thaønh töông ñoái reû, ñaát seùt söû duïng ôû daïng mòn Baûng 2.2: Thaønh phaàn hoùa cuûa ñaát seùt SiO2 Al2O3 Fe2O3 MgO K2O TiO2 MKN 56,7 30,1 0,81 0,18 1,31 0,73 10,17 100 2.4.2 Nhieân lieäu Nhieân lieäu ñöôïc söû duïng ñeå ñoát loø laø gaz, nhieân lieäu naøy ñöôïc ñoát baèng voøi phun (moû ñoát). Nhieät trò nhieân lieäu khí naøy cao khoaûng 8000 – 10000 kcal/kg khí. Ngoaøi ra coøn söû duïng theâm than caùm ñöôïc troän saün trong phoái lieäu. Sau khi nhieät ñoä loø oån ñònh thì luùc ñoù than caùm trong maãu seõ chaùy giuùp cho quaù trình löu nhieät trong maãu dieãn ra toát hôn. Than caùm ta söû duïng ôû daïng than ñaù nghieàn mòn ñöôïc baùn treân thò tröôøng. Öu ñieåm Ñieàu khieån quaù trình ñoát nhieân lieäu naøy deã daøng hôn nhôø van aùp, khi ñieàu chænh van aùp ta coù theå nhaän ñöôïc nhöõng ngoïn löûa coù ñoä daøi, hình daùng khaùc nhau. Söï trao ñoåi nhieät toát hôn loø ñieän, saûn phaåm nung nhieàu hôn. Nhöôïc ñieåm Hôi ñaét Do caùch saép xeáp saûn phaåm vaøo loø nung khoâng toát daãn ñeán söï keát khoái dieãn ra chöa ñeàu. Coù nghóa laø maãu ôû gaàn nôi moû ñoát thì chaùy vaø chaûy ra so vôùi saûn phaåm ôû xa moû ñoát. Trong quaù trình chaùy xaûy ra phaûn öùng: C + O2 ® CO2 Taïo maãu baèng phöông phaùp eùp baùn khoâ cuøng vôùi vieäc troän than vaøo phoái lieäu neân saûn phaåm nung deã thay ñoåi caáu hình, ñaây chính laø lyù do ñaát seùt Taân Uyeân vaø löôïng than ñöa vaøo raát ít. CHÖÔNG 3: PHÖÔNG PHAÙP THÍ NGHIEÄM 3.1 Muïc tieâu Chuyeån quy moâ saûn xuaát töø phoøng thí nghieäm sang baùn saûn xuaát vôùi loø nung baèng gaz hieän ñaïi, coâng suaát lôùn. Xaùc ñònh löôïng cao lanh Taân Uyeân caàn thieát ñeå taïo hình, saûn phaåm moäc coù ñoä beàn cô toát nhaát ñeå ñöa vaøo loø nung. Xaùc ñònh löôïng than caàn thieát bôûi vì than seõ chaùy trong quaù trình nung, khaû naêng truyeàn nhieät cho saûn phaåm nung toát hôn, giaûm chi phí tieàn gaz do gaz ñaét hôn than. 3.2 Phöông phaùp tieán haønh thí nghieäm 3.2.1 Nghieàn phoái lieäu Döïa vaøo caùc keát quaû nghieân cöùu tröôùc buøn ñoû, ñaù voâi ñöôïc caân theo tæ leä 1:1 Ñaát seùt ñöôïc caân theo nhieàu tæ leä cho vaøo maùy nghieàn baùnh xe ñeå nghieàn ñeán côõ haït thích hôïp coù khaû naêng taïo hình toát. Choïn löôïng than cho vaøo phoái lieäu laø 7% so vôùi nguyeân lieäu gaày (buøn ñoû vaø ñaù voâi). Nhöôïc ñieåm: Coàng keành, laøm vieäc oàn aøo vaø buïi, khoù ñieàu chænh côõ haït neân côõ haït khoâng ñoàng ñeàu. Öu ñieåm: Nghieàn mòn vaø troän ñeàu buøn ñoû, ñaù voâi, ñaát seùt vaø than. Vöøa nghieàn vöøa chaø xaùt phoái lieäu Buøn ñoû coù ñoä aåm cao neân khi ñöa ñaù voâi, ñaát seùt vaø than vaøo giuùp troän vaø nghieàn toát khoûi phaûi qua coâng ñoaïn phôi hay saáy buøn ñoû. 3.2.2 Taïo maãu baèng phöông phaùp eùp baùn khoâ Öu ñieåm cuûa phöông phaùp eùp baùn khoâ laø kích thöôùc saûn phaåm ñoàng ñeàu, ít co ngoùt khi saáy vaø nung, cöôøng ñoä vieân moäc cao, saûn phaåm coù cöôøng ñoä, maät ñoä vaø nhieät ñoä bieán daïng döôùi taûi troïng cao hôn nhieàu so vôùi phöông phaùp deûo… Ñaûm baûo hình daïng, kích thöôùc maãu thuaän lôïi cho vieäc nung maãu, ngoaøi ra taïo hình coøn aûnh höôûng ñeán chaát löôïng saûn phaåm. Sau khi eùp maãu cho vaøo tuû saáy ñeán nhieät ñoä 1100C, sau khi saáy ñeán khoái löôïng khoâng ñoåi ñem xaùc ñònh caùc tính chaát nhö: ñoä beàn neùn, khoái löôïng theå tích ñeå löïa choïn tæ leä ñaát seùt naøo cho vaøo phoái lieäu laø thích hôïp nhaát. 3.3 Xaùc ñònh caùc tính chaát: khoái löôïng rieâng, ñoä beàn neùn Choïn aùp löïc treân maùy eùp thuûy löïc laø 10 bar, töông ñöông aùp löïc ñaët leân maãu laø 7MPa coù khaû naêng taïo hình toát. Neáu aùp löïc nhoû hôn 7MPa, maãu eùp seõ bò vôõ ra sau khi eùp. AÙp löïc 7MPa, ñoä aåm khi tieán haønh eùp laø 15 – 16%, ñoä beàn cô cuûa maãu nhö sau: RN =(N/m2) 3.3.1 Ñoä beàn neùn: laø tyû leä giöõa löïc eùp phaù huûy vaät lieäu (F) vaø thieát dieän (S) vuoâng goùc vôùi phöông löïc eùp. Vôùi maãu hình chöõ nhaät: S=b.c (b,c laø kích thöôùc hai caïnh hình chöõ nhaät) Baûng 3.1: Ñoä beàn neùn Ñoä beàn neùn (104N/m2) Soá thöù töï Ñaát seùt 3% Ñaát seùt 5% Ñaát seùt 7% Ñaát seùt 9% Ñaát seùt 12% 1 5,26 12,24 10,52 6,81 10,99 2 5,13 16,65 8,86 6,09 7,81 3 6,37 10,80 7,66 6,88 11,47 4 5,59 11,04 7,46 7,47 6,32 5 5,37 10,51 6,41 8,23 14,32 Hình 3.1: Quan heä ñoä aåm vaø ñoä beàn neùn 3.3.2 Khoái löôïng theå tích cuûa maãu Khoái löôïng theå tích cuûa maãu (g/cm3) m: khoái löôïng maãu thöû saáy khoâ ñeán khoái löôïng khoâng ñoåi (g) V: theå tích maãu thöû (cm3) Baûng 3.2: Khoái löôïng theå tích Khoái löôïng theå tích (g/cm3) Soá thöù töï Ñaát seùt 3% Ñaát seùt 5% Ñaát seùt 7% Ñaát seùt 9% Ñaát seùt 12% 1 1,60 1,66 1,65 1,62 1,75 2 1,62 1,68 1,65 1,59 1,76 3 1,59 1,68 1,66 1,64 1,78 4 1,62 1,69 1,66 1,65 1,74 5 1,60 1,67 1,66 1,62 1,78 Hình 3.2: Quan heä giöõa ñoä aåm vaø khoái löôïng theå tích Taêng aùp löïc maùy eùp leân 13bar (9MPa),vaãn giöõ ñoä aåm 15 – 16%, ñoä beàn cô taêng leân nhö sau: Hình 3.3: Quan heä giöõa ñoä aåm vaø ñoä beàn neùn Hình 3.4: Khoái löôïng theå tích Hình 3.4: Quan heä giöõa ñoä aåm vaø khoái löôïng theå tích Nhaän xeùt: Khi choïn löïc eùp laø 7MPa, maãu sau khi saáy coù ñoä beàn neùn vaø khoái löôïng theå tích töông ñoái oån ñònh (maãu ñaát seùt 5%). Khi taêng löïc eùp leân 9MPa, trong quaù trình laøm thí nghieäm thì nhaän thaáy maãu deã neùn hôn, caùc tính chaát cuûa maãu ñaát seùt 5% vaãn cho keát quaû toát. Tuy nhieân, quy moâ chuyeån töø phoøng thí nghieäm sang baùn saûn xuaát ñoøi hoûi kyõ thuaät cao. Do laàn ñaàu aùp duïng coâng ngheä naøy, maùy eùp khoâng coù neân ñoøi hoûi coâng vieäc raát thuû coâng. Chính vì coâng vieäc raát thuû coâng neân aùp löïc ta choïn caøng nhoû caøng toát nhöng caàn phaûi ñaûm baûo ñoä beàn cuûa maãu saáy tröôùc khi ñöa vaøo loø nung. 3.4 Sô ñoà thí nghieäm Buøn ñoû Boät ñaù voâi Taïo maãu maãu Maùy nghieàn baùnh xe Ñaát seùt Than Nghieàn Saáy Xaùc ñònh thaønh phaàn khoaùng Nung Kieåm tra cöôøng ñoä Taïo maãu maãu Xaùc ñònh thaønh phaàn hoùa Xaùc ñònh caùc tính chaát cuûa xi maêng buøn ñoû 3.5. Tính ñôn phoái lieäu Baûng 3.3: Thaønh phaàn hoùa cuûa caùc nguyeân lieäu Nguyeân lieäu Caùc caáu töû (%) SiO2 CaO Al2O3 Fe2O3 TiO2 Na2O MgO K2O MKN Buøn ñoû 4,3 0,79 19,37 47,76 7,25 2,38 0,15 14,83 Ñaù voâi 56 44 Ñaát seùt 56,7 30,1 0,81 0,73 0,18 1,31 10,17 Ñoä aåm töï nhieân cuûa caùc nguyeân lieäu: Buøn ñoû coù ñoä aåm 27% Ñaù voâi coù ñoä aåm 2% Ñaát seùt coù ñoä aåm 7% Than coù ñoä aåm 6% Döïa vaøo caùc keát quaû nghieân cöùu tröôùc (tæ leä buøn ñoû: ñaù voâi = 1: 1) Löôïng ñaát seùt caàn thieát ñöa vaøo phoái lieäu laø 5% Taác caû caùc nguyeân lieäu cho vaøo maùy nghieàn baùnh xe ñeå nghieàn vaø troän ñeàu phoái lieäu. Moãi meû nghieàn khoaûng 5kg, sau ñoù ta troän töøng meû laïi vôùi nhau roài ñem taïo hình. Khoái löôïng töï nhieân cuûa ñaù voâi laø 2kg Khoái löôïng töï nhieân cuûa buøn ñoû 2,7kg Khoái löôïng töï nhieân cuûa ñaát seùt laø 0,235kg Khoái löôïng töï nhieân cuûa than laø 0,33kg Ñoä aåm lyù thuyeát tröôùc khi taïo hình: W== 0,15 Vaäy ñoä aåm lyù thuyeát tröôùc khi taïo hình laø 15% nhöng thöïc teá khi nghieàn ñoä aåm naøy thaáp hôn, nguyeân nhaân laø do maát aåm khi troän ñeàu phoái lieäu. Chính vì vaäy ñeå quaù trình neùn maãu toát hôn ta ñöa theâm moät löôïng nöôùc caàn thieát 3 - 4%. Goïi x laø % khoái löôïng cuûa buøn ñoû trong phoái lieäu tröôùc khi nung y laø % khoái löôïng cuûa ñaù voâi z laø % khoái löôïng cuûa ñaát seùt Thaønh phaàn hoùa cuûa phoái lieäu tröôùc khi nung: %SiO2 = %SiO2 buøn ñoû .x +%SiO2 ñaù voâi .y + %SiO2 ñaát seùt.z %CaO=%CaObuøn ñoû.x + %CaOñaù voâi.y +%CaOñaát seùt.z %Al2O3 =%Al2O3buøn ñoû.x + %Al2O3 ñaù voâi.y + %Al2O3 ñaát seùt.z Töông töï nhö vaäy ta tính phaàn traêm cho caùc oâxit khaùc Baûng 3.4:Thaønh phaàn hoùa cuûa phoái lieäu coù tính maát khi nung SiO2 CaO Al2O3 Fe2O3 TiO2 Na2O K2O MKN 4,73 21,68 11,28 24,53 3,75 1,22 0,14 24,77 Baûng 3.5: Thaønh phaàn hoùa cuûa phoái lieäu tröôùc khi nung SiO2 CaO Al2O3 Fe2O3 TiO2 Na2O K2O 6,29 28,82 14,99 32,61 4,98 1,62 0,19 Döïa vaøo thaønh phaàn hoùa cuûa phoái lieäu ta quy veà 100% 3 caáu töû Al2O3, Fe2O3, CaO laàn löôït laø 19,62; 42,67; 37,71 ñöôïc bieåu dieãn bôûi ñieåm M treân giaûn ñoà pha. Nhaän thaáy ñieåm M naèm trong tam giaùc CA – CF – C2F, vì vaäy caùc khoaùng coù khaû taïo thaønh CA, CF, C2F. 3.6 Quaù trình saûn xuaát ximaêng buøn ñoû 3.6.1 Chuaån bò nguyeân lieäu Löïa choïn nguyeân lieäu: buøn ñoû, ñaù voâi, ñaát seùt vaø than ñöôïc caân theo tyû leä thích hôïp (baûn chaát buøn ñoû laø nhöõng haït coù kích thöôùc raát nhoû, mòn). Sau ñoù phoái lieäu ñöôïc cho maùy nghieàn baùnh xe ñeå nghieàn vaø troän phoái lieäu. Maùy nghieàn baùnh xe Nhöôïc ñieåm: Coàng keành, laøm vieäc oàn aøo vaø buïi, khoù ñieàu chænh côõ haït neân côõ haït khoâng ñoàng ñeàu. Öu ñieåm: Nghieàn mòn vaø troän ñeàu phoái lieäu. Ngoaøi ra, buøn ñoû coù ñoä aåm cao (27%) neân khi ñöa ñaù voâi vaøo, phoái lieäu ñöôïc nghieàn raát toát khoûi phaûi qua coâng ñoaïn phôi hay saáy buøn ñoû. Taïo hình phoái lieäu Coù 2 daïng: Daïng tôi ñöôïc cho vaøo bao nung (buøn ñoû+ñaù voâi) Daïng chaët ñöôïc eùp laïi thaønh töøng vieân (buøn ñoû+ñaù voâi+ñaát seùt+than) 3.5.2 Saáy vaø nung phoái lieäu Do ñoä aåm ban ñaàu cuûa moäc coøn cao cho neân caàn phaûi saáy ñeå ñoä aåm coøn laïi nhoû nhaát tröôùc khi ñöa vaøo loø nung. Thieát bò nung luyeän laø loø nung vôùi nhieät ñoä nung phoái lieäu khoaûng 12000C. Khi nung trong phoái lieäu dieãn ra moät loaït caùc quaù trình: bay hôi aåm, phaân huûy cacbonat, taïo silicat, taïo pha loûng, phaûn öùng taïo khoaùng vaø keát khoái. Quaù trình nung ñeán 11100C, thaáy pha loûng xuaát hieän, taét loø vaø löu moät thôøi gian roài laáy maãu ra. 3.6.3 Coâng ñoaïn ñaäp sô boä Maãu keát khoái cöùng, duøng buùa ñaäp vôõ vuïn ra, ñaây laø giai ñoaïn thuû coâng Sau ñoù ñöa maãu vöøa môùi gia coâng cho vaøo maùy ñaäp haøm ñeå ñaäp vaø saøng. Cuoái cuøng choïn nhöõng haït coù kích côõ töø 1 ñeán 5mm. Sôõ dó ta choïn nhöõng haït coù kích côõ nhö vaäy laø vì saûn phaåm töông ñoái coù tính chaát nhö nhau. 3.6.4 Nghieàn vaø troän Saûn phaåm sau khi ñaäp sô boä, caàn phaûi nghieàn mòn ñeå taïo daïng boät mòn coù beà maët rieâng caàn thieát cho phaûn öùng hydrat hoùa taïo cöôøng ñoä cho ximaêng Saûn phaåm ñöôïc cho vaøo maùy nghieàn bi ñöôïc nghieàn theo töøng meû, moãi meû caân 5,4kg vaø cuøng moät cheá ñoä laøm vieäc, cuøng moät thôøi gian nghieàn (40 phuùt). Taác caû caùc meû ximaêng nghieàn mòn ñöôïc cho vaøo maùy troän ñeå troän ñeàu. Sau khi troän ñeàu 15phuùt ta ñoå ra troän baèng tay cho thaät ñeàu laàn nöõa roài ñem maãu ximaêng phaân tích. CHÖÔNG 4: KEÁT QUAÛ THÖÏC NGHIEÄM 4.1 Phaân tích X-ray Nguyeân taéc: Laáy khoaûng 5 nhieãu xaï coù cöôøng ñoä maïnh nhaát trong baûng phoå Rônghen. Ñem so saùnh vôùi caùc phoå nhieãu xaï chuaån, ta coù theå bieát pha tinh theå coù trong maãu laø tinh theå gì. Sau khi xaùc ñònh ñöôïc tinh theå, tìm heát nhöõng ñænh thuoäc veà tinh theå ñoù, loaïi ra vaø laëp laïi quaù trình ñeå tìm nhöõng tinh theå khaùc coù trong maãu. Keát quaû: (xem phuï luïc tra phoå Rônghen) Tra ñöôïc caùc khoaùng sau: Fe2O3 (Hematite) 3Al2O3.2SiO2 (Mulite) Ca5Si6O19.5H2O (Tobermorite) CaCO3 (Calcite) SiO2 (Quartz) CaSi2Al2O8 (Anorthite) Al2O3.Fe2O3.4CaO (C4AF) Rieâng ñoái vôùi phoå nhieãu xaï Rônghen cuûa maãu nung ôû daïng tôi, phoå Calcite hình thaønh raát roõ, chöùng toû CaCO3 chöa kòp phaân huûy heát. Rieâng ñoái vôùi phoå nhieãu xaï Rônghen cuûa maãu ôû daïng neùn chaët thì coù xuaát hieän Mulite, Quartz laø do söï bieán ñoåi hoùa lyù cuûa ñaát seùt. Do haøm löôïng ñaát seùt raát ít, caùc khoaùng naøy hình thaønh raát ít. Fe2O3, Fe3O4 chuû yeáu naèm ôû daïng voâ ñònh hình, moät phaàn toàn taïi ôû daïng C4AF neân cöôøng ñoä maãu ximaêng ñem xaùc ñònh raát thaáp. Hình 4.1: Phoå Rônghen cuûa maãu daïng chaët Hình 4.2: Phoå Rônghen cuûa maãu daïng tôi 4.2 Xaùc ñònh ñoä mòn baèng phöông phaùp saøng Duïng cuï, thieát bò Saøng coù kích thöôùc loã 0,08mm, maét saøng phaûi ñeàu, khi saøng baèng maùy phaûi thöïc hieän ñuùng theo chæ daãn vaän haønh maùy Caân kyõ thuaät coù ñoä chính xaùc ñeán 0,01g Tuû saáy coù boä phaàn ñeàu chænh nhieät ñoä Tieán haønh: Caân 25g xi maêng ñaõ ñöôïc saáy ôû nhieät ñoä (105-110)C trong 2 giôø roài ñeå nguoäi trong bình huùt aåm ñeán nhieät ñoä phoøng thí nghieäm. Sau ñoù ñoå xi maêng vaøo saøng ñaõ lau saïch, ñaäy naép laïi vaø cho maùy chaïy. Quaù trình saøng ñöôïc coi laø keát thuùc neáu moãi phuùt löôïng xi maêng loït qua saøng khoâng quaù 0,05g. Ñem caân löôïng xi maêng coøn laïi treân saøng. Tính toaùn vaø keát quaû: Tính toaùn : Ñoä mòn cuûa xi maêng tính baèng phaàn traêm theo tyû soá giöõa khoái löôïng phaàn coøn laïi treân saøng vaø khoái löôïng maãu ban ñaàu, ñoä chính xaùc ñeán 0,1%. Coâng thöùc : Trong ñoù: A- Ñoä mòn(%) g- khoái löôïng maãu coøn laïi treân raây(g) - khoái löôïng maãu ñem raây(g) Keát quaû: g = 1,4(g) (g) Ñoä soùt saøng A = 4.3 Xaùc ñònh khoái löôïng rieâng cuûa ximaêng Duïng cuï Duøng bình khoái löôïng rieâng (bình Le Chatelier) Beå nöôùc, giaù keïp bình, boâng hoaëc giaáy thaám, thìa con hoaëc dao xuùc maãu, pheãu thuûy tinh. Tieán haønh: Ñaët bình khoái löôïng rieâng vaøo beå ñieàu nhieät sao cho phaàn chia ñoä chìm döôùi nöôùc. Giöõ ôû nhieät ñoä ôû 250C trong suoát thôøi gian thöû. Ñoå daàu hoûa vaøo bình ñeán vaïch khoâng (tính theo ñöôøng cong döôùi cuûa maët daàu). Sau ñoù duøng boâng hoaëc giaáy thaám lau caùc gioït daàu baùm treân coå bình. Caân 65g chính xaùc 0,01g ñaõ saáy khoâ trong 2 giôø ôû nhieät ñoä 105 ñeán 1100C vaø ñeå nguoäi trong bình huùt aåm ñeán nhieät ñoä phoøng. Ñoå xi maêng töø töø töøng löôïng nhoû qua pheåu vaøo bình ñeán khi möïc chaát loûng trong bình leân ñeán moät vaïch cuûa phaàn chia ñoä noùi treân. Laáy bình ra khoûi beå ñieàu nhieät, xoay ñöùng qua laïi khoaûng 10 phuùt cho khoâng khí trong xi maêng thoaùt ra. Ñaët bình trôû laïi vaøo beå ñieàu nhieät theâm 10 phuùt ñeå nhieät ñoä cuûa bình baèng nhieät ñoä cuûa nöôùc roài ghi möïc chaát loûng trong bình V. Khoái löôïng rieâng cuûa xi maêng tính baèng g/cm3 theo coâng thöùc: Trong ñoù : M- khoái löôïng xi maêng duøng ñeå thöû, tính baèng gam. V- theå tích chaát loûng thay theá xi maêng, tính baèng cm3. Keát quaû: Theå tích xi maêng chieám choã V=19,5 cm3 Khoái löôïng rieâng g/cm3 4.4 Xaùc ñònh ñoä mòn cuûa ximaêng baèng phöông phaùp tyû dieän Duïng cuï ño ñoä thoâng khí Blaine: Duïng cuï naøy ñeå xaùc ñònh tyû dieän cuûa xi maêng theo phöông phaùp thoâng khí. Tyû dieän cuûa xi maêng laø haøm soá cuûa thôøi gian khi cho moät theå tích khoâng khí khoâng ñoåi ñi qua lôùp xi maêng trong caùc ñieàu kieän xaùc ñònh döôùi moät aùp suaát, nhieät ñoä thôøi gian ñaõ bieát. OÁng ño laøm baèng theùp khoâng gæ ñöôïc laép vaøo coå thuûy tinh maøi nhaùm coù daïng coân. Pittoâng laøm baèng theùp khoâng gæ coù moät ñöôøng thaúng doïc thaân pittoâng giuùp cho khí thoaùt ra khi neùn pittoâng vaøo oáng ño coù chöùa maãu. Ñóa ñuïc loã laøm baèng theùp khoâng gæ, phaúng goàm 30 – 40 loã coù ñöôøng kính 1mm. Giaáy loïc caét theo hình ñóa, coù ñöôøng kính baèng ñöôøng kính trong cuûa oáng ño AÙp keá hôi hình chöõ U baèng thuûy tinh coù beà daày oáng töø 1 – 1,5mm Bôm cao su ñeå taïo chaân khoâng trong aùp keá Chaát loûng laø daàu hoûa hoaëc chaát Dibutylphthalate Ñoàng hoà baám giaây Tieán haønh Ñaët ñóa coù ñuïc loã vaøo ñaùy oáng ño, duøng caùn buùt chì neùn moät tôø giaáy loïc naèm saùt treân maët ñóa. Duøng pheåu cho löôïng xi maêng ñaõ caân vaøo oáng ño. Goõ nheï thaønh oáng ñeå laøm baèng maët xi maêng trong oáng ño. Ñaët leân maët lôùp xi maêng moät lôùp loïc thöù hai. Duøng tay aán nheï pittoâng neùn vaøo maãu thöû, caån thaän traùnh ñeå boät xi maêng ñi ngöôïc naèm leân treân giaáy loïc, ñeán khi voøng töïa tieáp xuùc vôùi mieäng oáng ño. Xoay nheï pittoâng vaø ruùt töø töø ra khoûi oáng ño. Kieåm tra möïc chaát loûng trong aùp keá, möïc chaát loûng naøy phaûi naèm ngang vaïch khaéc. Thoa vasôlin vaøo trong coái thuûy tinh ñöôïc maøi nhaùm ñeå laép oáng ño, ñaët oáng ño coù chöùa maãu vaøo vaø nheï nhaøng xoay troøn oáng ñeå traûi ñeàu lôùp vasôlin. Boùp nheï bôm cao su môû khoaù ñeå taïo chaân khoâng trong bình ñeán khi möïc chaát loûng trong aùp keá naâng leân ñeán vaïch khaéc cao nhaát. Ñoùng khoùa laïi möïc chaát loûng seõ töø töø haï xuoáng khi khoâng khí thoâng qua lôùp xi maêng trong oáng. Luùc möïc chaát loûng vöøa ñaït ñeán vaïch khaéc thì cho ñoàng hoà baám giaây chaïy ñeán khi möïc chaát loûng vöøa ñeán vaïch khaéc thì döøng laïi. Ghi thôøi gian (t) cuûa möïc chaát loûng haï töø vaïch khaéc m2 ñeán vaïch khaéc m3 vaø nhieät ñoä phoøng thí nghieäm. Tính keát quaû: Caân 3,0736(g) xi maêng Nhieät ñoä phoøng: Thôøi gian ño ñöôïc:150 giaây Tra baûng ta ñöôïc keát quaû : 4486g/cm2 (xem phuï luïc tra Blain) 4.5 Xaùc ñònh maät ñoä phaân boá côõ haït vaø kích thöôùc haït trung bình baèng tia Lazer Maãu ximaêng ñem saáy ôû 1100C, cho vaøo thieát bò chieáu Lazer vaø sau ñoù ñöôïc xöû lyù baèng maùy tính ñeå taïo thaønh moät bieåu ñoà phaân boá côõ haït. Phaàn beân döôùi bieåu ñoà laø 4 thoâng soá coät goàm kích thöôùc haït vaø thaønh phaàn côõ haït. Ñöôøng cong kích thöôùc cuûa nhoùm haït loït qua keát thuùc ôû kích thöôùc nhoû, kích thöôùc haït phaàn coøn laïi thaáp hôn (kích thöôùc 62,23mm; %pass = 67,89%; %chan = 4,80%). Haït raát mòn, maät ñoä phaân boá côõ haït raát ñeàu. Hình 4.3 Maät ñoä phaân boá côõ haït vaø kích thöôùc haït trung bình baèng tia Lazer 4.6 Xaùc ñònh cöôøng ñoä cuûa ximaêng Duïng cuï, thieát bò Maùy troän vöõa, maùy ñaàm vöõa, maùy thöû neùn, khuoân ñuùc maãu kích thöôùc cm . Tieán haønh: Caân 450g xi maêng+ 1350g caùt tieâu chuaån+228ml nöôùc cho vaøo maùy troän. Sau ñoù cho hoà vaøo khuoân. Duøng taám saét caøo baèng maët maãu, roài cho maùy daèn 60 caùi. Sau ñoù cho löôïng hoà coøn laïi vaøo khuoân vaø cho maùy daèn tieáp 60 caùi. Laáy khuoân ra khoûi maùy daèn vaø duøng thanh saét caøo baèng maët hoà moät laàn nöõa roài ñem maãu ñi döôõng aåm. Tieán haønh ño cöôøng ñoä maãu sau:1, 3, 7, 21, 28 ngaøy. Cöôøng ñoä chòu neùn cuûa maãu: R : cöôøng ñoä chòu neùn cuûa maãu, MPa P : Taûi troïng luùc maãu bò phaù vôõ, kN F : Tieát dieän chòu neùn cuûa maãu, cm2 Keát quaû: Baûng 4.1: Cöôøng ñoä cuûa ximaêng 1 ngaøy 3 ngaøy 7 ngaøy 21 ngaøy 28 ngaøy Cöôøngñoä(MPa) 2,5 3,0 3,4 4,4 5,0 Hình 4.4: Söï phaùt trieån cöôøng ñoä theo thôøi gian 4.7 Xaùc ñònh nhieät thuûy hoùa cuûa ximaêng Nguyeân taéc thí nghieäm: Nhieät thuûy hoùa cuûa ximaêng ñöôïc xaùc ñònh baèng caùch ño nhieät hoøa tan cuûa ximaêng chöa thuûy hoùa (Q0) vaø ximaêng ñaõ thuûy hoùa (Qn) (thöôøng ño sau 3, 7, 28 ngaøy). Hieäu soá (Q0 – Qn) laø nhieät thuûy hoùa cuûa ximaêng vôùi thôøi gian töông öùng. Duïng cuï, thieát bò: Bình teùc moát (bình thuûy), hoäp teùc moát, nhieät keá Becman, ñoäng cô maùy khuaáy. Ngoaøi ra coøn moät soá duïng cuï, ñoà duøng vaø hoùa chaát khaùc. Keát quaû Nhieät thuûy hoùa cuûa ximaêng (Hn = Q0 - Qn ) sau 3, 7, 21, 28 ngaøy cheânh leäch nhau khoâng nhieàu vaøo khoaûng 7,64Cal/g 4.8 Xaùc ñònh thaønh phaàn hoùa MAÃU ÑAÕ CHUAÅN BÒ 1g 1g 1g 1g CKT MKN MKNMKN CaO CCaO MgO CaOtöïdo Sô ñoà phaân tích toång quaùt Xaùc ñònh haøm löôïng CKT: Tieán haønh: - Caân 1g maãu ñaõ chuaån bò saün - Cho vaøo coác 100ml - Theâm 40ml nöôùc caát, khuaáy ñeàu - Cho töø töø 10ml HCl, daèm cho tan heát - Ñun soâi nheï treân beáp, duøng ñuûa khuaáy vaøi laàn - Ñaët nôi coù nhieät ñoä khoaûng trong 20 phuùt - Loïc gaïn qua giaáy loïc trung bình khoâng tro - Röûa baèng nöôùc soâi ñeán khi heát ion - Giöõ phaàn qua loïc ñeå xaùc ñònh . Chuyeån giaáy loïc coù phaàn caën vaøo coác cuõ - Theâm 50ml dd 5%, ñeå 5 phuùt ôû nhieät ñoä phoøng - Ñun soâi trong 5 phuùt - Loïc röûa 5 laàn vôùi nöôùc soâi, roài röõa 4 laàn vôùi HCl 5% ñun soâi - Röûa laïi vôùi nöôùc caát ñun soâi cho heát ion - Laáy heát giaáy loïc hai laàn cho vaøo cheùn nung ñaõ bieát khoái löôïng saün - Saáy ñoát cho heát giaáy loïc, nung ôû nhieät ñoä trong 45 phuùt - Laáy ra laøm nguoäi trong bình huùt aåm ñeán nhieät ñoä phoøng, caân - Nung laïi vaø caân ñeán khoái löôïng khoâng ñoåi Keát quaû haøm löôïng CKT tính ñöôïc = 33,97% Xaùc ñònh haøm löôïng SO3: Tieán haønh: - Laáy dung dòch qua loïc caën khoâng tan, ñun soâi - Cho töø töø 10ml dung dòch 10% ñaõ ñun soâi, khuaáy ñeàu - Tieáp tuïc ñun trong 5 phuùt - Ñeå yeân dung dòch cho ñeán khi keát tuûa laéng xuoáng hoaøn toaøn - Loïc qua giaáy loïc khoâng tro chaûy chaäm - Röûa 5 laàn baèng dd HCl 5% ñun noùng - Röûa laïi vôùi nöôùc caát ñun soâi cho heát ion - Cho giaáy loïc coù keát tuûa vaøo cheùn ñaõ bieát khoái löôïng - Saáy, ñoát, nung ôû nhieät ñoä trong 60 phuùt - Laøm nguoäi trong bình huùt aåm ñeán nhieät ñoä phoøng, caân. - Nung laïi caân ñeán khoái löôïng khoâng ñoåi Keát quaû haøm löôïng tính ñöôïc = 0,36% Xaùc ñònh toång löôïng SiO2 + CKT: Tieán haønh: - Caân 1g maãu ñaõ chuaån bò saün cho vaøo coác 600ml - Taåm öôùc maãu baèng nöôùc caát, daèm tan heát cuïc, ñaäy naép baèng maët kính - Cho töø töø 10ml HCl ñaäm ñaëc qua mieäng coác, daèm tan heát haït ñen - Cho vaøo 1g , khuaáy ñeàu - Ñeå treân beáp ôû nhieät ñoä khoâng quaù ñeán gaàn khoâ - Laáy ra cho theâm 15ml HCl ñaäm ñaëc vaø 35 ml nöôùc ñun soâi, khuaáy ñeàu - Ñeå laéng, loïc gaïn qua giaáy loïc trung bình khoâng tro röûa keát tuûa baèng dung dòch HCl 5% vaøi laàn - Röûa laïi baèng nöôùc caát ñun soâi ñeán heát ion - Nöôùc qua loïc cho vaøo bình ñònh möùc 250 ml cho nöôùc caát ñeán vaïch ddA - Cho giaáy loïc coù keát tuûa vaøo cheùn nung, saáy khoâ, ñoát nung ôû nhieät ñoä trong 90 phuùt - Laáy ra ñeå nguoäi trong bình huùt aåm ñeán nhieät ñoä phoøng, caân - Nung laïi khoaûng 15 phuùt, ñeå nguoäi, caân ñeán troïng löôïng khoâng ñoåi Keát quaû toång haøm löôïng + CKT= 54,29%. Haøm löôïng SiO2: SiO2 = (SiO2+ CKT) – CKT = 54,29% - 33,97% = 20,32% Xaùc ñònh haøm löôïng R2O3: Tieán haønh: - Laáy 50 ml dd A cho vaøo coác 250ml, theâm 1g - Ñun ñeán , nhoû töøng gioït 25% cho ñeán khi ñoåi maøu hoaëc keát tuûa hoaøn toaøn, theâm dö moät gioït 25% - Ñun dd ñeán khoaûng 10 phuùt, ñeå laéng khoâng quaù 5 phuùt - Loïc noùng qua giaáy loïc trung bình. Röûa tuûa baèng dd 2% cho ñeán heát ion - Chuyeån giaáy loïc coù tuûa vaøo coác cuõ - Hoaø tan tuûa baèng 20ml HCl vaø 80ml nöôùc - Ñun vaø daèm tan tuûa vaø naùt giaáy loïc - Keát tuûa laïi laàn 2 töông töï nhö treân - Loïc röûa cuõng nhö laàn 1 - Chuyeån giaáy loïc vaøo cheùn, ñoát cho heát giaáy loïc. Nung ôû nhieät ñoä trong 2 giôø - Laøm nguoäi trong bình huùt aåm ñeán nhieät ñoä phoøng Keát quaû haøm löôïng= 30,27% Xaùc ñònh haøm löôïng MgO Tieán haønh : - Laáy 50ml ddB cho vaøo erlen 250ml. Theâm 50ml nöôùc caát - 15ml dd ñeäm pH=10,5; 2ml dd KCN 5%; moät ít chæ thò eriocron T ñen 1% - Chuaån dd toång Calci+Magnesi (CaO+MgO) baèng EDTA 0,01M ñeán khi dd chuyeån töø maøu tím nho sang xanh nöôùc bieån Keát quaû : Haøm löôïng MgO =1,16% Xaùc ñònh haøm löôïng CaO: Tieán haønh: - Huùt 50mlddB cho vaøo coác. Theâm 50 ml nöôùc, 20ml KOH 25%, 2ml dd KCN5% vaø moät ít chæ thò Fluorexon 1% - Ñaët coác leân neàn maøu ñen nôi coù ñuû aùnh saùng chieáu vaøo - Chuaån ñoä baèng dung dòch EDTA 0,01M cho ñeán khi dung dòch chuyeån töø maøu xanh huyønh quang sang hoàng Keát quaû Haøm löôïng CaO tính ñöôïc = 29,11% Xaùc ñònh haøm löôïng Fe2O3: Tieán haønh: - Laáy 25ml dd qua loïc xaùc ñònh (ddA) vaøo coác, theâm 25ml nöôùc - Theâm 1ml dd 30%, ñun soâi nheï - Theâm 1ml acid sulfosalisilic 10%, ñeå nguoäi - Theâm nöôùc caát ñeán khoaûng 100ml - Ñieàu chænh pH=1,5-1,8 baèng NaOH 10% vaø HCl - Laøm noùng dung dòch ñeán khoaûng - Chuaån ñoä baèng dd EDTA 0,01M ñeán khi maøu tím chuyeån sang vaøng rôm. Keát quaû: Haøm löôïng = 28% Xaùc ñònh haøm löôïng Al2O3: Tieán haønh: - Laøm nguoäi dung dòch sau khi xaùc ñònh haøm löôïng. Theâm 5ml Axit Acetic. - Theâm töøng gioït dung dòch Acetat amonium 25% ñeán khi pH =4 - Ñun dung dòch ñeán soâi, theâm 3-5 gioït Cu-EDTA 0,05M. Theâm 3-5 gioït chæ thò PAN. - Chuaån ñoä baèng dd EDTA 0,01M cho ñeán khi maát maøu hoàng. Ñun laïi neáu coøn maøu hoàng thì chuaån ñoä tieáp cho ñeán khi khoâng coøn xuaát hieän maøu hoàng. Keát quaû: Haøm löôïng = 16,98% Baûng 4.2: Keát quaû phaân tích thaønh phaàn hoùa %MKN %SO3 %SiO2 %Fe2O3 %Al2O3 %CaO %MgO %CKT 1,92 0,36 20,32 28,00 16,98 29,11 1,16 33,97 CHÖÔNG 5: BAØN LUAÄN 5.1 Keát quaû phaân tích thaønh phaàn hoùa Baûng 5.1: Keát quaû phaân tích thaønh phaàn hoùa %MKN %SO3 %SiO2 %Fe2O3 %Al2O3 %CaO %MgO %CKT 1,92 0,36 20,32 28,00 16,98 29,11 1,16 33,97 Döïa vaøo keát quaû phaân tích thaønh phaàn hoùa cuûa ximaêng buøn ñoû: - %CKT raát cao (chieám 1/3 maãu), hoãn hôïp nguyeân lieäu chöa bò phaân huûy heát. Vì vaäy haøm löôïng CKT seõ aûnh höôûng ñeán chaát löôïng ximaêng, khaû naêng keát dính cuûa ximaêng thaáp. - Trong CKD (XMP), %CaO chieám tæ leä raát lôùn ñeå coù khaû naêng taïo ra caùc khoaùng C3S, C2S, C3A, C4AF. Nhöng ôû ñaây %CaO raát thaáp maëc duø phoái lieäu raát oån ñònh, coù nghóa laø CaCO3 chöa phaûn öùng heát. - Vì taän duïng baõ thaûi cuûa coâng ngheä saûn xuaát nhoâm hydroxit neân haøm löôïng Fe2O3 raát cao 28%. - Trong quaù trình nghieàn vaø taïo maãu do khoâng troän theâm thaïch cao neân haøm löôïng SO3 hôi thaáp, caùc thaønh phaàn khaùc töông ñoái oån ñònh. 5.2 Phaân tích X-ray (xem phuï luïc phaân tích X-ray) Ñaëc tröng cuûa quaù trình nung laø bay hôi aåm, phaân huûy nguyeân lieäu raén, bieán ñoåi thuø hình vaø baét ñaàu caùc phaûn öùng taïo moät soá hôïp chaát môùi ôû pha raén. Döïa vaøo phoå nhieãu xaï Rônghen cuûa hai maãu ta thaáy ña soá caùc khoaùng: Calcite(CaCO3), Hematite(Fe2O3), Maghenite(Fe2O3), caùc oâxit naøy gioáng vôùi nguyeân lieäu thoâ ban ñaàu. Chöùng toû phaûn öùng pha raén chöa hình thaønh, chæ coù moät soá ít khoaùng C4AF, Anorthite hình thaønh. Ña soá ôû daïng voâ ñònh hình neân caùc phoå nhieãu xaï khoâng roõ raøng. Rieâng ñoái vôùi phoå nhieãu xaï Rônghen cuûa maãu nung ôû daïng tôi, phoå Calcite hình thaønh raát roõ, chöùng toû CaCO3 chöa kòp phaân huûy heát. Rieâng ñoái vôùi phoå nhieãu xaï Rônghen cuûa maãu ôû daïng neùn chaët thì coù xuaát hieän Mulite, Quartz laø do söï bieán ñoåi hoùa lyù cuûa ñaát seùt. Do haøm löôïng ñaát seùt raát ít, caùc khoaùng naøy hình thaønh raát ít. Fe2O3, Fe3O4 chuû yeáu naèm ôû daïng voâ ñònh hình, moät phaàn toàn taïi ôû daïng C4AF neân cöôøng ñoä maãu ximaêng ñem xaùc ñònh raát thaáp. 5.3 Keát quaû khoái löôïng rieâng Khoái löôïng rieâng cuûa ximaêng buøn ñoû ñem xaùc ñònh laø 3,33g/cm3. Khoái löôïng rieâng cuûa clinker XMP thoâng thöôøng laø 3,05 – 3,2g/cm3. Khoái löôïng rieâng cuûa maãu ñem xaùc ñònh cao hôn laø do trong thaønh phaàn chöùa haøm löôïng saét raát lôùn. Fe2O3 laø nguyeân lieäu nhaèm taïo pha loûng caàn thieát cho quaù trình nung luyeän clinker vaø taïo khoaùng C4AF cho XMP. Muïc tieâu cuûa ñeà taøi laø taän duïng heát baõ thaûi neân haøm löôïng saét nhieàu laø ñieàu khoâng theå traùnh khoûi, ñaây cuõng laø yeáu toá aûnh höôûng ñeán tính chaát ximaêng ñem xaùc ñònh. 5.4 Keát quaû ño cöôøng ñoä cuûa ximaêng: Döïa vaøo thaønh phaàn hoùa, phoå nhieãu xaï Rônghen, phaàn traêm caùc thaønh phaàn chính töông ñoái khoâng ñuû ñeå coù khaû naêng taïo caùc khoaùng coù tính keát dính. Maëc duø caùc khoaùng C4AF, C3A xuaát hieän raát ít nhöng maãu ximaêng ñem xaùc ñònh vaãn cho cöôøng ñoä. Trong quaù trình laøm thí nghieäm, khi taïo maãu ñeå ño cöôøng ñoä cho maãu ximaêng buøn ñoû thì thaáy coù raát nhieàu loã xoáp. Ñaây laø yeáu toá cuõng aûnh höôûng khoâng toát ñeán cöôøng ñoä maãu. Hình 5.2: Söï phaùt trieån cöôøng ñoä theo thôøi gian 5.5 Keát quaû ño ñoä mòn Ñoä mòn cuûa ximaêng baèng phöông phaùp saøng: tyû leä phaàn traêm soùt saøng töông ñoái thaáp A=5,6% Ñoä mòn cuûa ximaêng baèng phöông phaùp tyû dieän: toång dieän tích beà maët cuûa caùc haït laø 4486cm2/g vôùi thôøi gian ño cuûa thieát bò Blain laø 150 giaây. Döïa vaøo khoái löôïng rieâng cuûa ximaêng ñem xaùc ñònh theo phöông phaùp thoâng khí khi cho moät theå tích khoâng khí khoâng ñoåi ñi qua ta coù theå ño ñöôïc thôøi gian treân. Tuy nhieân, ñaây chæ laø keát quaû döïa vaøo thöïc nghieäm. Nhaän thaáy keát quaû ño ñoä mòn cuûa ximaêng baèng phöông phaùp saøng vaø phöông phaùp tyû dieän coù theå keát luaän haït ximaêng ñem nghieàn töông ñoái mòn. Döïa vaøo keát quaû phaân tích côõ haït baèng Lazer cho bieát ñöôøng cong quan heä giöõa maät ñoä phaân boá vaø kích thöôùc trung bình cuûa nhoùm haït. Chính phöông phaùp naøy ñaõ hoã trôï cho hai phöông phaùp treân. Hai maãu bao goàm moät maãu ôû daïng tôi vaø moät maãu ôû daïng neùn chaët vôùi cuøng moät loaïi bi nghieàn, cuøng moät cheá ñoä laøm vieäc vaø caû hai cuøng nghieàn vôùi moät thôøi gian nhö nhau laø 40phuùt nhöng keát quaû ñoä mòn khaùc nhau. Ñoái vôi maãu ôû daïng tôi: ñöôøng cong kích thöôùc cuûa nhoùm haït loït qua keát thuùc ôû kích thöôùc lôùn, kích thöôùc haït phaàn coøn laïi cao hôn (kích thöôùc 322,8mm; %pass = 69,28%; %chan = 6,66%) Ñoái vôùi maãu ôû daïng neùn chaët: ñöôøng cong kích thöôùc cuûa nhoùm haït loït qua keát thuùc ôû kích thöôùc nhoû, kích thöôùc haït phaàn coøn laïi thaáp hôn (kích thöôùc 62,23mm; %pass = 67,89%; %chan = 4,80%). Maãu ôû daïng tôi cho keát quaû nghieàn keùm hôn maãu ôû daïng neùn chaët, ñoâi khi coøn baùm dính vaøo thaønh cuûa maùy nghieàn. Keát luaän: maãu ximaêng ñem xaùc ñònh coù ñoä mòn töông ñoái toát, kích thöôùc haït ñeàu nhau. 5.6 Keát luaän Quaù trình nghieân cöùu chaát keát dính töø chaát thaûi raén coâng nghieäp ñaõ ñaït ñöôïc nhöõng keát quaû: Ximaêng coù cöôøng ñoä 5MPa (sau 28 ngaøy) Ximaêng töông ñoái mòn, khaû naêng nghieàn toát vôùi thôøi gian laø 40phuùt, kích thöôùc (62,23mm): %coøn laïi = 4,8%. Ximaêng ít toûa nhieät do nhieät thuûy hoùa thaáp 7,64Cal/g. Khoái löôïng rieâng cuûa ximaêng cao P =3,33g/cm3. Maøu saéc cuûa saûn phaåm mang tính ngheä thuaät. Töø moät chaát thaûi raén (buøn ñoû), ta coù theå taïo ra chaát keát dính coù khaû naêng phuïc vuï xaõ hoäi. Quaù trình nung saûn phaåm raát nhieàu, coâng suaát lôùn. Tuy nhieân, vieäc taän duïng buøn ñoû töø coâng ngheä saûn xuaát nhoâm hydroxit chuyeån quy moâ töø phoøng thí nghieäm sang baùn saûn xuaát vaãn gaëp moät soá haïn cheá: Ximaêng coù cöôøng ñoä thaáp, khaû naêng keát dính keùm laø do coù raát ít khoaùng keát dính. Thaønh phaàn hoùa chöa ñaït: %CaO thaáp(29,11%), %Fe2O3 cao(28%). Maëc duø quy trình coâng ngheä tieán haønh moät caùch chaët cheõ nhöng %CaO khoâng ñuû laø do phaûn öùng phaân huûy CaCO3 chöa heát, coøn %Fe2O3 cao laø ñieàu khoâng theå traùnh khoûi. Döïa vaøo phoå Rônghen, coù raát nhieàu khoaùng CaCO3, Fe2O3, trong khi ñoù khoaùng coù tính keát dính laïi raát ít. Nhieät ñoä nung chöa ñaït neân aûnh höôûng raát nhieàu ñeán keát quaû thaønh phaàn khoaùng vaø thaønh phaàn hoùa. Quy trình chuyeån quy moâ saûn xuaát töø phoøng thí nghieäm sang baùn saûn xuaát laø moät coâng ngheä raát khaû quan, höôùng giaûi quyeát cuûa ñeà taøi naøy coøn nhieàu ñieàu saùng taïo. Theo em, höôùng ñi keá tieáp cuûa ñeà taøi naøy laø giaûi quyeát vaán ñeà nung. PHUÏ LUÏC 1. Moät soá hình aûnh trong quaù trình laøm thí nghieäm Hình 1: Buøn ñoû taïi baõi laéng vaø phôi buøn Hình 2: Caùc maãu eùp tröôùc khi nung Hình 3: Loø nung Hình 4: Maãu ñöôïc xeáp vaøo loø nung Hình 5: Maùy eùp maãu Hình 6: Maùy nghieàn baùnh xe Hình 7: Maùy troän hoà Hình 8: Maùy neùn maãu Hình 9: Maùy nghieàn clinker Hình 10: Maùy ño ñoä soùt saøng Hình 11: Duïng cuï ño Blain Hình 12: Maùy daèn maãu 2. Keát quaû phaân tích X-ray Fe2O3 (Hematite) 3Al2O3.2SiO2 (Mulite) Ca5Si6O195H2O (Tobermorite) CaCO3 (Calcite) SiO2 (Quartz) Hình 14: Maãu daïng chaët (buøn ñoû+ñaù voâi+ñaát seùt+than) CaCO3 (Calcite) Fe2O3 (Hematite) Fe2O3 (Maghemite) CaO.2SiO2.Al2O3 (Anorthite) Al2O3.Fe2O3.4CaO (C4AF) Hình 15: Maãu daïng tôi (buøn ñoû+ñaù voâi) 3. Keát quaû maät ñoä phaân boá côõ haït vaø kích thöôùc trung bình haït baèng tia Lazer Hình 16: Maãu daïng neùn chaët (buøn ñoû+ñaù voâi+ñaát seùt+than) Hình 17: Maãu daïng tôi (buøn ñoû+ñaù voâi) 4. Baûng tra Blain BAÛNG TRA ÑOÄ MÒN BLAINE Nguoàn xi maêng: ximaêng buøn ñoû Thoâng soá kieåm tra: KLR: 3,33g/cm3 Löôïng caân ñeå xaùc ñònh ñoä mòn: 3,0736g Ngaøy baét ñaàu thöïc hieän: 12/2005 Nhaân vieân laäp baûng:Coâng ty ximaêng Haø Tieân I giaây 26oC 28oC 30oC 32oC 34oC 35 2167 2474 2386 2381 2375 35.5 2182 2492 2403 2398 2392 36 2198 2509 2420 2414 2409 36.5 2213 2526 2437 2431 2426 37 2228 2544 2453 2448 2442 37.5 2243 2561 2470 2464 2459 38 2258 2578 2486 2481 2475 38.5 2273 2595 2503 2497 2491 39 2287 2611 2519 2513 2507 39.5 2302 2628 2535 2529 2523 40 2317 2645 2551 2545 2539 40.5 2331 2661 2567 2561 2555 41 2345 2678 2583 2577 2571 41.5 2360 2694 2598 2592 2586 42 2374 2710 2614 2608 2602 42.5 2388 2726 2629 2623 2617 43 2402 2742 2645 2639 2633 43.5 2416 2758 2660 2654 2648 44 2430 2774 2675 2669 2663 44.5 2443 2790 2691 2684 2678 45 2457 2805 2706 2699 2693 45.5 2471 2821 2721 2714 2708 46 2484 2836 2736 2729 2723 46.5 2498 2852 2750 2744 2738 47 2511 2867 2765 2759 2752 65 2953 3371 3252 3244 3237 65.5 2964 3384 3264 3257 3249 66 2976 3397 3277 3269 3262 66.5 2987 3410 3289 3282 3274 67 2998 3423 3301 3294 3286 67.5 3009 3436 3314 3306 3298 68 3020 3448 3326 3318 3311 68.5 3031 3461 3338 3330 3323 69 3043 3474 3350 3343 3335 69.5 3054 3486 3362 3355 3347 70 3065 3499 3375 3367 3359 70.5 3075 3511 3387 3379 3371 71 3086 3524 3399 3391 3383 71.5 3097 3536 3411 3403 3395 72 3108 3548 3422 3415 3407 72.5 3119 3561 3434 3426 3418 73 3129 3573 3446 3438 3430 73.5 3140 3585 3458 3450 3442 74 3151 3597 3470 3462 3454 74.5 3161 3609 3481 3473 3465 75 3172 3621 3493 3485 3477 75.5 3183 3633 3505 3497 3488 76 3193 3646 3516 3508 3500 76.5 3204 3657 3528 3520 3511 77 3214 3669 3539 3531 3523 77.5 3224 3681 3551 3543 3534 78 3235 3693 3562 3554 3546 78.5 3245 3705 3574 3565 3557 79 3256 3717 3585 3577 3568 79.5 3266 3729 3596 3588 3580 80 3276 3740 3608 3599 3591 80.5 3286 3752 3619 3610 3602 81 3297 3764 3630 3622 3613 81.5 3307 3775 3641 3633 3624 99 3644 4161 4013 4004 3995 99.5 3654 4171 4023 4014 4005 100 3663 4182 4033 4024 4015 101 3672 4192 4043 4034 4025 102 3699 4223 4074 4064 4055 103 3717 4244 4093 4084 4075 104 3735 4264 4113 4104 4094 105 3754 4286 4134 4124 4115 106 3773 4307 4155 4145 4135 107 3791 4329 4175 4165 4156 108 3810 4350 4195 4186 4176 109 3828 4371 4216 4206 4196 110 3847 4392 4236 4226 4216 111 3865 4413 4256 4246 4236 112 3883 4433 4276 4266 4256 113 3901 4454 4296 4286 4276 115 3919 4475 4316 4306 4296 116 3937 4495 4336 4326 4316 117 3955 4515 4355 4345 4335 118 3973 4536 4375 4365 4355 119 3991 4556 4394 4384 4374 120 4008 4576 4414 4404 4393 121 4026 4596 4433 4423 4413 122 4043 4616 4452 4442 4432 123 4061 4636 4471 4461 4451 124 4078 4656 4490 4480 4470 125 4095 4675 4509 4499 4489 126 4112 4695 4528 4518 4507 127 4129 4714 4547 4537 4526 128 4146 4734 4566 4555 4545 129 4163 4753 4585 4574 4563 130 4180 4772 4603 4593 4582 131 4197 4792 4622 4611 4600 132 4214 4811 4640 4629 4619 144 4395 5018 4840 4829 4818 145 4411 5035 4857 4846 4834 146 4426 5053 4874 4862 4851 147 4441 5070 4890 4879 4868 148 4456 5087 4907 4895 4884 149 4471 5104 4923 4912 4901 150 4486 5121 4940 4928 4917 151 4501 5139 4956 4945 4933 152 4516 5156 4973 4961 4950 153 4531 5172 4989 4977 4966 154 4545 5189 5005 4994 4982 5. Baûng tra phoå chuaån cuûa moät soá khoaùng ximaêng Quartz Hematite Calcite d I d I d I 3,342 4,257 1,818 1,542 2,547 2,282 1,322 1,375 2,127 100 22 14 9 8 8 8 7 6 2,703 2,519 1,697 3,686 1,843 1,487 1,454 100 70 36 33 31 22 21 3,030 1,873 3,852 2,094 2,284 1,907 1,604 100 34 29 27 18 17 15 Mulite Mulite Mulite d I d I d I 3,423 3,386 2,208 2,693 2,546 2,123 1,839 5,413 2,888 1,882 10 10 10 9 9 8 8 7 6 5 3,39 5,40 2,54 2,20 1,52 2,70 2,11 1,69 1,60 10 7 7 7 7 6 5 5 5 3,356 2,196 1,527 2,687 2,518 1,693 1,594 1,459 10 9 9 8 8 5 5 5 Tobermorite Vermiculite Maghemite d I d I d I 11,3 2,83 5,55 3,57 3,11 2,99 2,32 1,67 2,29 2,15 2,10 100 100 90 70 70 70 70 70 60 60 60 14,20 1,528 4,57 2,615 2,570 2,525 2,375 2,850 3,56 1,514 100 70 60 50 50 45 35 30 25 25 2,66 1,93 2,78 2,05 1,58 1,53 1,326 1,212 100 47 33 27 13 7 7 7 Anorthite C4AF d I d I 3,2 3,18 4,04 3,26 3,12 3,21 3,62 3,37 2,525 2,502 100 75 60 55 45 35 25 25 25 25 2,66 1,93 2,78 2,05 1,58 1,53 1,326 1,212 100 47 33 27 13 7 7 7 MOÄT SOÁ TÖØ VIEÁT TAÉT XM Ximaêng XMA Ximaêng Alumin XMP Ximaêng Pooùclaêng CKD Chaát keát dính CKT Caën khoâng tan MKN Maát khi nung dd dung dòch KLPT Khoái löôïng phaân töû TAØI LIEÄU THAM KHAÛO Buøi Vaên Cheùn, Kó thuaät saûn xuaát ximaêng, ÑHBK Haø Noäi, 1992. Ñoã Quang Minh, Coâng ngheä saûn xuaát ximaêng Pooùclaêng vaø moät soá chaát keát dính, ÑHBK TP. Hoà Chí Minh 2004. Ñoã Quang Minh, Hoaù hoïc chaát raén, ÑHBK TP Hoà Chí Minh. Ñoã Quang Minh, Cô sôû hoaù hoïc vaø vaät lyù chaát raén trong heä vaät lieäu Silicaùt, ÑHBK TP Hoà Chí Minh 2000 TCVN 2682 ximaêng pooclaêng vaø caùc yeâu caàu kó thuaät. TCVN:1996 Boä tieâu chuaån cô sôû Nhaø maùy xi maêng Haø Tieân II TCVN 3121 - 11 : 2003 xaùc ñònh cöôøng ñoä uoán, neùn cuûa vöõa ñaõ ñoùng raén. Nguyeãn Thò Thìn – Tuaán Lan, OÂ nhieãm vaø haäu quaû, Nhaø xuaát baûn Khoa Hoïc vaø Kyõ Thuaät Haø Noäi, 2001. Traàn Hieáu Nhueä – ÖÙng Quoác Duõng – Nguyeãn Thò Kim Thaùi, Taäp 1: Chaát thaûi raén ñoâ thò, Nhaø xuaát baûn Xaây Döïng Haø Noäi, 2001. Nguyeãn Quoác Bình – Nguyeãn Vaên Phöôùc, Nghieân cöùu coâng ngheä xöû lyù chaát thaûi raén coâng nghieäp theo höôùng taùi söû duïng, Trung Taâm Nghieân Cöùu Baûo Veä Moâi Tröôøng. Nguyeãn Vaên Phöôùc, Quaù trình vaø thieát bò trong coâng nghieäp hoùa hoïc – Taäp 13 – Kyõ thuaät xöû lyù chaát thaûi coâng nghieäp, ÑHBK TP Hoà Chí Minh. Leâ Tuaán Khanh, Nghieân cöùu khaû naêng taän duïng baõ thaûi ñoû cuûa nhaø maùy hoùa chaát laøm gaïch khoâng nung, Luaän aùn toát nghieäp, 2001. Mai Kyû, Leâ Xuaân Khuoâng dòch - A.I. LAINER, Saûn xuaát alumin, Nhaø xuaát baûn Khoa hoïc vaø Kyõ thuaät, Haø Noäi, 1978. Leâ Xuaân Khuoâng, Nghieân cöùu ñieàu cheá oâxid nhoâm saïch töø quaëng Boâxit Laâm Ñoàng, Taïp chí hoùa hoïc – soá 2. Nguyeãn Duy Thaéng- Luaän vaên toát nghieäp Cöû nhaân Khoa hoïc, Khaûo saùt moät soá thaønh phaàn hoùa lyù cuûa baõ thaûi buøn ñoû cuûa nhaø maùy hoùa chaát Taân Bình, Ñaïi hoïc khoa hoïc töï nhieân, 1997. Tröông Thò Thanh Chaâu, Luaän vaên toát nghieäp Cöû nhaân Khoa hoïc, Khaûo saùt caáp haït quaëng Bauxite Laterit MNVN aûnh höôûng ñeán hieäu suaát hoøa taùch nhoâm, Ñaïi hoïc Khoa hoïc töï nhieân, 1999. Ñinh Trung Nhaân – Seminar hoùa 3, ÖÙng duïng buøn ñoû trong saûn xuaát ximaêng, Ñaïi hoïc Khoa hoïc töï nhieân, 1996. Mai Vaên Quyù – Luaän vaên toát nghieäp ñaïi hoïc, Nghieân cöùu chaát keát dính töø baõ thaûi coâng nghieäp, 2005. www.elsevier.com/locate/watres w w.nerdatabank-nic.in/brick from red mud