Nghiên cứu đặc điểm di căn xương ở 1648 bệnh nhân ung thư phổi xạ hình xương bằng TC - 99 m – mdp tại trung tâm y học hạt nhân và ung bướu - bệnh viện Bạch Mai

NGHIÊN CỨU ĐẶC ĐIỂM DI CĂN XƯƠNG Ở 1648 BỆNH NHÂN UNG THƯ PHỔI XẠ HÌNH XƯƠNG BẰNG TC-99m–MDP TẠI TRUNG TÂM Y HỌC HẠT NHÂN VÀ UNG BƯỚU- BỆNH VIỆN BẠCH MAI Phạm Cẩm Phương1, Nguyễn Tiến Đồng1, Trần Đình Hà1 Hoàng Hà Giang2, Vũ Thị Luyên2 1Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu – Bệnh viện Bạch Mai 2 Sinh viên Khoa Y Dược – Đại học Quốc gia Hà Nội hinhanhykhoa.com NỘI DUNG 1. Tổng quan 2. Mục tiêu nghiên cứu 3. Đối tượng, phương pháp nghiên cứu 4. Kết quả 5. Kết luận ĐẶT VẤN ĐỀ • GLOBOCAN 2012 Ung thư phổi: – 1,8 triệu ca mới mắc. – 1,6 triệu ca tử vong/năm – Tỉ lệ sống sau 5 năm 16,8%. • Việt Nam: – Tỉ lệ mắc nam giới 41,1/100.000 dân – Tỉ lệ mắc nữ giới 10,6/100.000 dân • Tỉ lệ di căn xương của ung thư phổi đứng thứ 3, sau Ung thư vú và ung thư tiền liệt tuyến hinhanhykhoa.com ĐẶT VẤN ĐỀ • Đặc điểm di căn của ung thư phổi: có thể di căn nhiều vị trí như: hạch, não, xương, gan, tuyến thượng thận, thành ngực... • Tỉ lệ bệnh nhân ung thư phổi di căn xương theo các nghiên cứu trên thế giới dao động từ 30 - 40%. • Có nhiều phương pháp giúp phát hiện ung thư di căn xương: X-quang, CT Scanner, PET/MRI, PET/CT, xạ hình xương, ... ĐẶT VẤN ĐỀ • XHX trên nguyên lý chuyển hóa của vùng xương tổn thương đang sửa chữa nên có thể đánh giá sớm được tổn thương thứ phát trên hệ xương và ghi hình được toàn bộ hệ xương. • Tại Trung tâm YHHN và Ung bướu Bệnh viện Bạch Mai, XHX thường được sử dụng để xác định tổn thương di căn xương trên bệnh nhân ung thư phổi. hinhanhykhoa.com MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU 1. Mô tả đặc điểm tổn thương xương phát hiện bằng xạ hình xương trên bệnh nhân ung thư phổi. 2. Xác định vai trò của xạ hình xương trong chẩn đoán ung thư phổi di căn xương. ĐỐI TƯỢNG – PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU • Đối tượng: Bệnh nhân ung thư phổi với mọi giai đoạn được làm xạ hình xương tại Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai • Thời gian: Từ 01/01/2015 đến 31/05/2018. • Thiết kế nghiên cứu: Hồi cứu, mô tả, cắt ngang. ĐỐI TƯỢNG – PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU • Phương pháp thu thập số liệu: Thu thập thông tin từ kết quả chụp xạ hình xương của 1648 bệnh nhân ung thư phổi được lưu trữ tại Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai. • Xử lý và phân tích số liệu: Số liệu được thống kê bằng phần mềm EXCEL 2013 và phân tích bằng SPSS 20.0. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 1. Đặc điểm chung đối tượng nghiên cứu 2.8% 10.0% 36.7% 35.5% 14.9% 0.0% 5.0% 10.0% 15.0% 20.0% 25.0% 30.0% 35.0% 40.0% <40 40-49 50-59 60-69 ≥70 72.6% 27.4% NAM NỮ Biểu đồ 1: Phân bố đối tượng bệnh nhân theo nhóm tuổi Biểu đồ 2: Phân bố đối tượng bệnh nhân theo giới Yang Zhou (2017) n = 2021, Nam 72,7%, Đặc điểm n % Không có tổn thương di căn xương 781 47,4 Hình ảnh di căn xương trên xạ hình xương điển hình 629 38,2 Hình ảnh tổn thương nghi ngờ di căn xương 129 7,8 Tổn thương khác 109 6,6 Tổng 1648 100 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 2. Đặc điểm tổn thương xương của bệnh nhân ung thư phổi Bảng 1: Tỷ lệ tổn thương xương trên xạ hình xương. hinhanhykhoa.com Vị trí xương n % Vùng ngực (sườn, ức, vai, đòn) 479 76,2 Cột sống (cột sống cổ, cột sống ngực, cột sống thắt lưng) 455 72,3 Vùng chậu 291 46,3 Chi (cánh tay, cẳng tay, đùi, cẳng chân) 179 28,5 Sọ 94 14,9 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 2. Đặc điểm tổn thương xương của bệnh nhân ung thư phổi Bảng 2: Đặc điểm phân bố tổn thương xương theo vùng 71.3% 28.7% Xương trục Xương treo KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 2. Đặc điểm tổn thương xương của bệnh nhân ung thư phổi Biểu đồ 3 : Phân bố di căn theo vị trí giải phẫu 19.9% 80.1% Di căn 1 ổ Di căn đa ổ Biểu đồ 4: Phân bố di căn theo đơn ổ và đa ổ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 2. Đặc điểm tổn thương xương của bệnh nhân ung thư phổi Hình ảnh xạ hình n % Tăng hoạt độ phóng xạ 615 97,7 Giảm hoạt độ phóng xạ 0 0 Hỗn hợp 14 2,3 Tổng 629 100 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 2. Đặc điểm tổn thương xương của bệnh nhân ung thư phổi Bảng 3: Tính chất hình ảnh trên xạ hình xương 1. 38,2% Bệnh nhân ung thư phổi có hình ảnh di căn xương điển hình trên xạ hình xương. 2. Các vị trí di căn tỉ lệ cao là xương cột sống, xương sườn, xương chậu. 3. Tổn thương chủ yếu là ở bộ xương trục, đa ổ, tăng hoạt độ phóng xạ. 4. Xạ hình xương là phương pháp quan trọng, ít tốn kém để chẩn đoán di căn xương. KẾT LUẬN 1. Begum S.M.F., Jabin Z., Perveen R. và cộng sự. (2016). 99m Tc–MDP Bone Scan in Lung Cancer: Predilection Sites for Metastasis. Bangladesh Journal of Nuclear Medicine, 17(2), 120–124. 2. Afrin, R., Haque, F., Biswas, S., Hossain, S., & Jahan, M. (2017). Role of Whole-Body Tc 99m MDP Bone Scintigraphy for Evaluating Skeletal Metastasis in Patients with Lung Cancer. Bangladesh Medical Research Council Bulletin, 42(3), 132-136. 3. Sugiura H., Yamada K., Sugiura T. và cộng sự. (2008). Predictors of survival in patients with bone metastasis of lung cancer.Clin Orthop Relat Res, 466(3), 729–736. TÀI LIỆU THAM KHẢO Xin chân thành cảm ơn!