Nghiên cứu đặc điểm kết cấu và sử dụng hệ thống lái cho xe CAT - 777D

vßng. HÖ thèng trî lùc ph¶i chÝnh x¸c, tÝnh chÊt tuú ®éng ®¶m b¶o phèi hîp chÆt chÏ gi÷a sù t¸c ®éng cña hÖ thèng l¸i vµ sù quay vßng cña b¸nh xe dÉn h­íng. §¶m b¶o quan hÖ tuyÕn tÝnh gi÷a gãc quay vµnh l¸i vµ gãc quay b¸nh xe dÉn h­íng. C¬ cÊu l¸i ph¶i ®­îc ®Æt ë phÇn ®­îc treo ®Ó kÕt cÊu hÖ thèng treo tr­íc kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn ®éng häc c¬ cÊu l¸i. HÖ thèng l¸i ph¶i bè trÝ sao cho thô©n tiÖn trong viÖc b¶o d­ìng vµ söa ch÷a. 1.2 CÊu t¹o chung cña hÖ thèng l¸i S¬ ®å cÊu t¹o cña hÖ thèng l¸i bao gåm c¸c bé phËn chÝnh nh­ sau: Vµnh l¸i: Vµnh l¸i cïng víi trôc l¸i cã nhiÖm vô truyÒn lùc quay vßng cña ng­êi l¸i tõ trôc vÝt cña c¬ cÊu l¸i. C¬ cÊu l¸i: C¬ cÊu l¸i cã nhiÖm vô biÕn chuyÓn ®éng quay cña trôc l¸i thµnh chuyÓn ®éng gãc cña ®ßn quay ®øng vµ khuyÕch ®¹i lùc ®iÒu khiÓn trªn vµnh l¸i. DÉn ®éng l¸i: DÉn ®éng l¸i cã nhiÖm vô biÕn chuyÓn ®éng gãc cña ®ßn quay ®øng thµnh chuyÓn ®éng gãc cña trôc b¸nh xe dÉn h­íng. H×nh thang l¸i: H×nh thang l¸i cã nhiÖm vô t¹o chuyÓn ®éng gãc cña hai b¸nh xe dÉn h­íng theo mét quan hÖ x¸c ®Þnh b¶o ®¶m c¸c b¸nh xe kh«ng bÞ tr­ît khi quay vßng. Ch­¬ng 2: Kh¶o s¸t hÖ thèng l¸i trªn xe CAT- 777D §Æc ®iÓm chung H×nh 2.1: Xe CAT – 777D CAT – 777D lµ mét trong nh÷ng dßng xe cña h·ng CATERPILAR chuyªn c¸c lo¹i xe phôc vô cho x©y dùng vµ khai th¸c má vµ míi ®­îc nhËp vÒ ViÖt Nam trong thêi gian gÇn ®©y. Xe cã ­u ®iÓm lµ kÝch th­íc to vµ khèi l­îng chuyªn chë rÊt lín, cã thÓ lµm viÖc tèt trªn ®Þa h×nh xÊu nªn ho¹t ®éng rÊt hiÖu qu¶ t¹i vïng má Qu¶ng Ninh hiÖn nay. C¸c th«ng sè kü thuËt cña xe Träng l­îng toµn bé…………………………………………163 293 (kG) Träng l­îng khung………………………………………….. 50 610 (kG) Träng l­îng thïng xe…………………………………………16 687 (kG) Ph©n bè t¶i träng khi kh«ng t¶i: tr­íc: 41,75% sau: 58,25% Ph©n bè t¶I träng khi ®Çy t¶i: tr­íc: 33% sau: 67% M· ®éng c¬: 35O8B EUI M«men lín nhÊt: 4713 (N.m) C«ng suÊt toµn bé: 746 (KW) C«ng suÊt t¹i b¸nh ®µ: 699 (KW) Tèc ®é lín nhÊt (cã t¶i): 60,4 (Km/h) Lèp tiªu chuÈn: 27.00R49 ChiÒu dµi toµn bé: 10,3 (m) ChiÒu réng toµn bé: 6,1 (m) ChiÒu dµi c¬ së: 4,6 (m) ChiÒu réng c¬ së: 2,94 (m) Dung tÝch thïng nhiªn liÖu: 1137 (l) Dung tÝch thïng dÇu l¸i: 57 (l) DÇu toµn bé hÖ thèng l¸i: 84 (l) Víi c¸c lo¹i xe th­êng gÆp, hÖ thèng l¸i gåm cã mét lo¹i c¬ cÊu l¸i, tuú lo¹i xe mµ dïng h×nh thøc trî lùc thÝch hîp. Lùc tõ c¬ cÊu l¸i truyÒn xuèng c¸c b¸nh xe qua ®ßn kÐo däc vµ dßn quay ngang. Nh­ng víi xe CAT hÖ thèng l¸i ®­îc thiÕt kÕ hoµn toµn kh¸c, kh«ng cã c¬ cÊu l¸i hay mét liªn kÕt c¬ khÝ nµo gi÷a V«l¨ng vµ b¸nh xe mµ dïng thuû lùc hoµn toµn. DÇu ®­îc chøa trong thïng dÇu vµ ®­îc b¬m lªn bëi mét b¬m Pitton. Thïng dÇu ®­îc l¾p ngay phÝa trªn bªn ph¶i cña cabin. B¬m pitton lµ b¬m nguån chÝnh cña hÖ thèng l¸i ®­îc dÉn ®éng bëi b¸nh ®µ. B¬m ph©n phèi ®ãng vai trß lµ c¬ cÊu l¸i, b¬m ph©n phèi nhËn dÇu tõ b¬m pitton vµ chia xuèng c¸c xylanh l¸i, c¸c xylanh l¸i lµm nhiÖm vô quay b¸nh xe dÉn h­íng qua thanh dÉn ®éng. Thanh dÉn ®éng l¸i b¾t chÆt vµo lâi cña trô treo vµ quay cung víi lâi cña trô treo khi b¸nh xe quay. Hµnh tr×nh cña xylanh l¸i sÏ lµm quay b¸nh xe vµ kiªm lu«n nhiÖm vô h¹n chÕ gãc quay b¸nh xe. Víi viÖc thiÕt kÕ c¬ cÊu l¸i nh­ nµy th× v«l¨ng kh«ng chÞu mét lùc c¶n bÊt k× nµo tõ mÆt ®­êng,lùc quay v«l¨ng rÊt nhÑ vµ ng­êi l¸i kh«ng mÊt nhiÒu lùc ®Ó quay v« l¨ng. V× vËy hÖ th«ng l¸i t¹o cho ng­êi l¸i sù tho¶i m¸i tèi ®a cho ng­êi ®iÒu khiÓn khi lµm viÖc trong m«i tr­êng kh¾c nghiÖt nh­ vïng má. Hinh2.2: HÖ thèng l¸i nh×n tõ mÆt bªn H×nh 2.3: HÖ thèng l¸i nh×n tõ trªn B¬m chia dÇu l¸i §­êng èng dÉn dÇu Xy lanh l¸i B¬m pitton Van c©n b»ng dßng ch¶y vµ ¸p suÊt Läc dÇu Thïng dÇu KiÓm tra ®éng häc h×nh thang l¸i Gãc quay vßng cùc ®¹i Do xylanh l¸i thùc hiÖn nhiÖm vô quay b¸nh xe nªn gãc quay cña b¸nh xe ®­îc tÝnh theo hµnh tr×nh xylanh ( Dùa vµo ®Þnh lý trong tam gi¸c ). Gi¶ sö ban dÇu xe ch­a quay vßng, c¸c th«ng sè nh­ h×nh 2.4a, chiÒu dµi xylanh lµ “a” víi gãc ®èi diÖn lµ “A”. Ta ¸p dông c«ng thøc: (1) Trong ®ã A = b = 1244,3 (mm) c = 49,2 (mm) H×nh 2.4a: tr­íc khi quay vßng Sau khi quay vßng ChiÒu dµi xylanh lµ: “a + da” Vµ gãc ®èi diÖn lµ “ A + a ”. (h×nh 2.4b) ¸p dông ®Þnh lý trong tam gi¸c ta cã c«ng thøc: (2) H×nh 2.4b: Sau khi quay vßng TÝnh “a” tõ (1) vµ tõ biÓu thøc (2) ta cã mèi liªn hÖ gi÷a “da” vµ “a” (Hµnh tr×nh xylanh vµ gãc quay b¸nh xe), (Hµnh tr×nh lên nhÊt: da = 220 mm ). KÕt qu¶ nh­ b¶ng bªn d­íi: B¶ng 2.1 Gãc quay b¸nh xe a (®é) 0 4 8 12 16 20 24 28 Hµnh tr×nh Xylanh da (mm) 0,00 33,5 66,5 98,7 130,3 161,0 190,7 219,4 X©y dùng ®­êng cong lý thuyÕt NhiÖm vô cña tÝnh ®éng häc dÉn ®éng l¸i lµ x¸c ®Þnh: Nh÷ng th«ng sè tèi ­u cña h×nh thang l¸i, ®éng häc ®óng cña ®ßn quay khi cã sù biÕn d¹ng cña bé phËn ®µn håi hÖ thèng treo vµ chän nh÷ng gi¸ trÞ cÇn thiÕt cña tû sè truyÒn dÉn ®éng l¸i. H×nh 2.5: S¬ ®å quay vßng Tõ lý thuyÕt quay vßng, ®Ó nhËn ®­îc sù l¨n tinh cña c¸c b¸nh xe dÉn h­íng khi quay vßng th× t©m quay vßng tøc thêi cña c¸c b¸nh xe ph¶i trïng nhau. HÖ thèng l¸i ph¶i ®¶m b¶o mèi quan hÖ sau ®©y cña c¸c gãc quay cña b¸nh xe dÉn h­íng bªn ngoµi vµ bªn trong so víi t©m quay vßng: Trong ®ã: a vµ b : gãc quay vßng cña b¸nh xe dÉn h­íng bªn ngoµi vµ bªn trong B : Kho¶ng c¸ch gi÷a hai t©m trô ®øng. L : ChiÒu dµi c¬ së cña «t«. Tõ ®ã ta cã gãc a phô thuéc vµo b theo biÓu thøc: Thay sè ta cã X©y dùng ®­êng cong thùc tÕ C¬ cÊu h×nh thang l¸i cã d¹ng nh­ sau: H×nh 2.6: C¬ cÊu h×nh thang l¸i Tõ c¬ cÊu l¸i trªn xe ta cã thÓ ®­a h×nh thang l¸i vÒ d¹ng s¬ ®å sau: H×nh 2.7: S¬ ®å h×nh thang l¸i S¬ ®å trªn cã d¹ng c¬ cÊu 6 kh©u ®èi xøng, Vµ ta sÏ tÝnh gãc quay cña L7 phô thuéc vµo L1 (T­¬ng ®­¬ng gãc quay b¸nh xe dÉn h­íng bªn ngoµi phô thuéc vµo gãc b¸nh xe bªn trong) vµ so s¸nh ®­êng ®Æc tÝnh thùc tÕ víi lý thuyÕt. * C¸c kÝch th­íc cña h×nh thang l¸i: L1= 670 (mm); L2= 1357,5(mm); L3=485(mm); L4= 1520(mm); L5 = L3; L6 = L2; L7= L1; L8 = L4; Gãc gi÷a L3 vµ L5 lµ: Gãc gi÷a L4 vµ trôc hoµnh () lµ: : Gãc gi÷a c¬ cÊu vµ trôc hoµnh. Tr­íc tiªn ta ¸p dông c¸ch tÝnh to¸n trong c¬ cÊu bèn kh©u tÝnh gãc quay cña L3 phô thuéc vµo L1 qua c¸c b­íc tÝnh sau: Cho gãc quay lµ ta tÝnh ®­îc gãc quay . BiÕt ta biÕt ®­îc , vµ tõ ta l¹i dïng c¸ch tÝnh c¬ cÊu bèn kh©u tÝnh gãc quay . Sau khi tÝnh to¸n ta cã ®­îc sè liÖu sau: B¶ng 2.2 STT () b° a°lt () a°tt D=a°tt - a°lt 1 0 0 0 0 2 1 0,9887 0,9831 - 0,0056 3 2 1,9555 1,9495 - 0,006 4 3 2,9010 2,8994 - 0,0016 5 4 3,8261 3,8331 0,0071 6 5 4,7314 4,7509 0,0195 7 6 5,6177 5,6529 0,0352 8 7 6,4856 6,5391 0,0535 9 8 7,3360 7,4097 0,0738 10 9 8,1693 8,2647 0,0954 11 10 8,9864 9,1049 0,1176 12 11 9,7878 9,9277 0,1398 13 12 10,5742 10,7355 0, 1613 14 13 11,3461 11,5275 0,1814 15 14 12,1041 12,3034 0,11993 16 15 12,8488 13,0631 0,2143 17 16 13,5808 13,8063 0,2255 18 17 14,3005 14,5328 0,2324 19 18 15,0084 15,2424 0,2340 20 19 15,7052 15,9347 0,2296 21 20 16,3911 16,6094 0,2183 22 21 17,0668 17,2662 0,1994 23 22 17,7326 17,9046 0,1720 24 23 18,3981 18,5242 0,1352 25 24 19,0365 19,1246 0,0881 26 25 19,6754 19,7054 0,0300 27 26 20,3060 20,2659 -0,0400 28 27 20,9289 20,8057 -0,1232 29 28 21,5443 21,3242 -0,02202 Tõ b¶ng sè liÖu ta cã ®­îc ®­êng ®Æc tÝnh sau: H×nh 2.8: §å thÞ ®Æc tÝnh ®éng häc h×nh thang l¸i Sai lÖch gi÷a gi¸ trÞ thùc tÕ vµ lý thuyÕt: dmax = max½a tt- alt ½ = 0,2340 < 10 Theo tiªu chuÈn thiªt kÕ h×nh thang l¸i, sai lÖch dmax < , Tõ gi¸ trÞ trªn ta thÊy xe cã kÝch th­íc lín víi h×nh thang l¸i lµ c¬ cÊu 6 kh©u nh­ng vÉn ®¶m b¶o ®éng häc ®óng khi ho¹t ®éng. KiÓm nghiÖm ®éng lùc häc X¸c ®Þnh m«men c¶n quay vßng M«men c¶n quay vßng cña b¸nh xe dÉn h­íng ®­îc x¸c ®Þnh khi «t« quay vßng trªn ®­êng nhùa kh« vµ ®ñ t¶i. M«men c¶n quay vßng lín nhÊt khi xe ch¹y trªn ®­êng xÊu, mÆt ®­êng nghiªng hoÆc xe quay vßng t¹i chç. M«men c¶n quay vßng ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: (2 - 4) Trong ®ã: Mc : m«men c¶n quay vßng tæng céng; M1 : m«men c¶n quay vßng do lùc c¶n l¨n g©y ra; M2 : m«men c¶n quay vßng khi cã lùc ngang Y; M3 : m«men æn ®Þnh g©y nªn bëi ®é nghiªng ngang b cña trô quay ®øng. * X¸c ®Þnh m«men c¶n quay vßng M1 do lùc c¶n l¨n g©y ra M«men c¶n quay vßng M1 sinh ra lµ do trong qu¸ tr×nh quay vßng m«men nµy g©y nªn bëi lùc c¶n l¨n cña b¸nh xe víi mÆt ®­êng. M«men nµy t¸c ®éng lªn ®ßn quay, qua c¬ cÊu l¸i t¸c dông lªn vµnh tay l¸i. VÒ trÞ sè nã ®­îc x¸c ®Þnh b»ng c«ng thøc sau: M1 = Gbxfe (2 - 5) Trong ®ã: f : hÖ sè c¶n l¨n, chän f = 0,02. e : c¸nh tay ®ßn l¨n cña b¸nh xe dÉn h­íng, e = 520 mm = 0.52 (m). Gbx: t¶i träng th¼ng ®øng t¸c dông lªn mét b¸nh xe dÉn h­íng, Gbx = 0,5 . 53886,69 . 9,81 ( N ). * X¸c ®Þnh m«men c¶n M2 do c¸c lùc ngang g©y ra M2 = 0,14 j Gbx r Trong ®ã: j : HÖ sè b¸m, lÊy j = 0,9 r : B¸n kÝnh tù do cña b¸nh xe dÉn h­íng: r = 0,5 D = 1,184656 (m). * X¸c ®Þnh m« men æn ®Þnh M3 M«men æn ®Þnh t¹o nªn bëi ®é nghiªng ngang vµ däc cña trô ®øng, nh­ng do kÕt cÊu cña xe: trô ®øng th¼ng ®øng nªn M3 = 0. VËy: 2.3..2 X¸c ®Þnh ¸p suÊt cÇn thiÕt trong xylanh Tõ m«men c¶n ta tÝnh ®­îc lùc t¸c dông lªn xylanh lµ: Ttrong ®ã: : M«men c¶n tõ mÆt ®­êng t¸c dông lªn 1 b¸nh xe. d : Kho¶ng c¸ch tõ trô treo tíi xylanh (C¸nh tay ®ßn). : HiÖu suÊt truyÒn lùc. * ¸p suÊt cÇn thiÕt trong xylanh VËy ®Ó kh¾c phôc lùc c¶n ®Ó quay vßng b¸nh xe ¸p suÊt trong xylanh ph¶i t¹o ra mét lùc lín h¬n lùc c¶n tõ mÆt ®­êng. §iÒu nµy ®­îc ®¶m b¶o v× b¬m nguån lµ b¬m pitton cã ¸p suÊt ®Çu ra: P = 15 000 (KN/). Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña hÖ thèng l¸i Nguyªn lý ho¹t ®éng cña hÖ thèng thuû lùc l¸i H×nh 2.9: S¬ ®å thuû lùc Trong ®ã: 1 : Xylanh l¸i 2 : Van kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh l¸i 3 : Van ®iÒu chØnh dù phßng l¸i phô 4 : Van ®iÒu chØnh dù phßng l¸i chÝnh 5 : Van ®iÒu chØnh l¸i phô 6 : Van ®iÒu chØnh l¸i chÝnh 7 : C«ng t¾c ¸p suÊt b¬m l¸i 8 : Van gi¶m ¸p 9 : Van con thoi 10 : Van c¶m biÕn t¶i träng 11 : Khoang l¸i phô 12 : Khoang nh¶ phanh tay dõng 13 : B¬m l¸i phô vµ nh¶ phanh 14 : Van an toµn 15 : Bé läc hÖ thèng l¸i 16 : Thïng dÇu 17 : Bé läc dÇu tõ b¬m l¸i 18 : B¬m pitton l¸i 19 : Van c©n b»ng dßng ch¶y vµ ¸p suÊt 20 : B¬m ph©n phèi hÖ thèng l¸i HÖ thèng thuû lùc bao gåm hai hÖ thèng song song lµ: HÖ thèng l¸i chÝnh vµ hÖ thèng l¸i phô. ë tr¹ng th¸i b×nh th­êng, hÖ thèng l¸i chÝnh sÏ ho¹t ®éng, Khi ¸p suÊt cña hÖ thèng l¸i chÝnh bÞ mÊt hoÆc kh«ng ®ñ ¸p suÊt ho¹t ®éng th× hÖ thèng l¸i phô sÏ ho¹t ®éng ®Ó ®¶m b¶o ¸p suÊt cña hÖ thèng l¸i lu«n chÝnh x¸c. Ho¹t ®éng cña hÖ thèng l¸i chÝnh B¬m pitton lµ b¬m nguån chÝnh cña hÖ thèng l¸i chÝnh, b¬m pitton sÏ b¬m dÇu tõ thïng tíi van ®iÒu chØnh l¸i chÝnh (6). Van (6) ®­îc l¾p vµo van kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh l¸i (2). Van (6) sÏ ng¨n kh«ng cho dÇu ch¶y ng­îc l¹i b¬m pitton nÕu ®éng c¬ ngõng ho¹t ®éng. Tõ van (6), DÇu cã ¸p suÊt ch¶y tíi b¬m ph©n phèi (20). Khi v«l¨ng quay b¬m ph©n phèi (20) sÏ quay vµ cÊp mét l­îng dÇu nhÊt ®Þnh tíi xylanh l¸i (1). Tèc ®é quay cña b¬m (20) ®iÒu chØnh l­u l­îng dÇu tíi c¸c xylanh vµ phô thuéc vµo tØ sè truyÒn víi v«l¨ng (tØ sè truyÒn b»ng 1). DÇu cña hÖ thèng l¸i ®­îc chøa trong thïng dÇu (16). B¬m pitton (18) lµ lo¹i b¬m pitton c©n b»ng ¸p suÊt (cã thÓ thay ®æi gãc nghiªng ®Ó thay ®æi l­u l­îng vµ ¸p suÊt tíi hÖ thèng l¸i ). B¬m ®­îc ®Æt ë mÆt sau tr¸i cña vá b¸nh ®µ vµ ®­îc dÉn ®éng bëi b¸nh ®µ. V× vËy b¬m chØ ho¹t ®éng khi ®éng c¬ ch¹y. Van c©n b»ng dßng ch¶y vµ ¸p suÊt (19) ®iÒu chØnh ®Çu ra cña b¬m pitton. Van nµy sÏ truyÒn tÝn hiÖn dÇu tíi b¬m ph©n phèi l¸i (20) qua van con thoi (9) Trong van nµy cã 2 van nhá lµ van c©n b»ng dßng ch¶y vµ van c¾t ¸p suÊt cao. Van c©n b»ng dßng ch¶y cã thÓ lµm cho b¬m pitton s½n sµng thay ®æi tõ ¸p suÊt thÊp lªn ¸p suÊt cao nhÊt ( th«ng qua viÖc thay ®æi gãc nghiªng cña b¬m), Van c¾t ¸p suÊt cao giíi h¹n ¸p suÊt lín nhÊt cña hÖ thèng l¸i. Bé läc (17) läc dÇu håi tõ b¬m pitton. Bé läc (15) läc dÇu håi tõ hÖ thèng l¸i vµ dÇu s¹ch sau khi qua bé läc sÏ vµo thïng dÇu. NÕu phÇn tö läc cña bé läc cã nhiÒu bôi bÈn, nã sÏ h¹n chÕ dßng ch¶y vµ g©y ra mét sù t¨ng ¸p suÊt. Khi ®ã sÏ cã mét van rÏ trong bé läc sÏ më ®Ó dÇu ch¶y vßng qua phÇn tö läc ®i th¼ng tíi thïng dÇu (nÕu ¸p suÊt lín h¬n ¸p suÊt ®Æt tr­íc cña van rÏ). §iÒu nµy sÏ lµm háng c¸c bé phËn cña hÖ thèng kh¸c.V× vËy ph¶i ®¶m b¶o chÝnh x¸c r»ng phÇn tö läc lu«n s¹ch sÏ vµ kh«ng c¶n trë dÇu håi vÒ thïng. Hai van kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh xylanh l¸i ®­îc ®Æt trong b¬m ph©n phèi (20). Van nµy sÏ ng¨n chÆn h­ háng do dÇu cã ¸p suÊt cao trong xylanh. §iÒu nµy xÈy ra khi v«l¨ng kh«ng quay mµ cã mét lùc bªn ngoµi t¸c ®éng vµo b¸nh tr­íc lµm di chuyÓn ®ét ngét cÇn ®Èy vµo trong hoÆc ra ngoµi xylanh. Khi b¸nh tr­íc ®ông ph¶i mét vËt thÓ lín, dÇu cã ¸p suÊt tõ xylanh sÏ më mét van kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh xylanh l¸i. §iÒu nµy cho phÐp dÇu ch¶y vÒ bªn cã ¸p suÊt thÊp. Van ®iÒu chØnh dù phßng cña hÖ th«ng l¸i chÝnh (4) ®­îc g¾n vµo van (2) vµ cã t¸c dông b¶o vÖ thèng nÕu van c¾t ¸p suÊt cao trong van c©n b»ng dßng ch¶y vµ ¸p suÊt (19) giíi h¹n sai ¸p suÊt lín nhÊt cña hÖ thèng. Van gi¶m ¸p (8) b¶o vÖ c«ng t¾c ¸p suÊt (7) khi ¸p suÊt dÇu cao, v× ¸p suÊt dÇu cao sÏ lµm háng c«ng t¾c. Van gi¶m ¸p (8) cã t¸c dông ®iÒu chØnh dßng ch¶y dÇu cña hÖ thèng l¸i tr­íc khi tíi c«ng t¾c ¸p suÊt. Trong mäi thêi ®iÓm c«ng t¾c ¸p suÊt (7) lu«n c¶m nhËn ®­îc ¸p suÊt ng­ìng cña van (8) vµ gi¸m s¸t ®Çu ra cña b¬m pitton . Ho¹t ®éng cña hÖ thèng l¸i phô H×nh 2.10: B¬m l¸i phô vµ nh¶ phanh B¬m l¸i phô vµ nh¶ phanh (26) Chèt van ®iÒu chØnh trªn hÖ thèng l¸i phô Khi ®éng c¬ ngõng ch¹y hoÆc dßng ch¶y b×nh th­êng tõ hÖ thèng l¸i chÝnh qu¸ thÊp hoÆc bÞ mÊt, hÖ thèng l¸i phô sÏ ho¹t ®éng. Lóc nµy thïng dÇu cung cÊp tíi b¬m l¸i phô vµ nh¶ phanh (13). B¬m nµy sÏ cung cÊp dÇu lÇn l­ît tíi c¸c xylanh ®Ó ®iÒu khiÓn b¸nh tr­íc. B¬m (13) ®­îc g¾n vµo khung phÝa sau bªn ph¶i cña xylanh gi¶m chÊn tr­íc. H×nh 2.11: VÞ trÝ c¸c c«ng t¾c ®Ìn b¸o trªn cabin §Ìn b¸o §Ìn tÝn hiÖu l¸i phô §Ìn c¶nh b¸o l¸i phô C«ng t¾c l¸i phô vµ nh¶ phanh B¬m (13) ho¹t ®éng theo vÞ trÝ cña c«ng t¾c l¸i phô vµ nh¶ phanh (8)( H×nh 2.11) mµ ®Æt trªn cabin. Trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng b×nh th­êng c«ng t¾c (8) ®­îc ®Æt ë vÞ trÝ tù ®éng (AUTO). B¬m (13) chØ ho¹t ®éng khi ¸p suÊt t¨ng c­êng cña nã cÇn thiÕt cho hÖ thèng l¸i. Khi ®éng c¬ khëi ®éng, bé ®iÒu khiÓn ®iÖn tö Power Train ECM sÏ lµm ho¹t ®éng mét r¬le ®Æt sau cabin, r¬le nµy sÏ lµm ho¹t ®éng mét r¬le lín h¬n n»m ë mÆt trong bªn tr¸i cña khung xe bªn c¹nh ®éng c¬, sau ®ã r¬le lín h¬n nµy sÏ lµm ho¹t ®éng b¬m l¸i phô vµ nh¶ phanh (13). B¬m nµy sÏ ho¹t ®éng trong 3 (s) ®Ó ®­a hÖ thèng l¸i tíi ¸p suÊt cÇn thiÕt, lóc nµy ®Ìn b¸o l¸i phô (6) ( H×nh 2.11 ) sÏ bËt khi b¬m ®ang ho¹t ®éng. C«ng t¾c l¸i phô vµ nh¶ phanh (8) di chuyÓn vÒ vÞ trÝ MANUAL (dïng tay ®iÒu khiÓn) chØ khi xe bÞ kÐo lª (®éng c¬ kh«ng ho¹t ®éng). C«ng t¾c nµy sÏ truyÒn tÝn hiÖu tíi bé ®iÒu khiÓn ®iÖn tö. Bé ®iÒu khiÓn ®iÖn tö sÏ lµm ho¹t ®éng b¬m l¸i phô vµ nh¶ phanh 13 vµ ®Ìn tÝn hiÖu l¸i phô (6). HÖ thèng kiÓm tra ®­îc thiªt kÕ ®Ó c¶nh b¸o c¸c vÊn ®Ò ®ang xÈy ra hoÆc s¾p xÈy ra trong hÖ thèng l¸i vµ c¸c hÖ thèng kh¸c. NÕu ¸p suÊt cña hÖ th«ng l¸i gi¶m xuèng d­íi møc cã thÓ ho¹t ®éng ®­îc, C«ng t¾c ¸p suÊt (7)( H×nh 2.9 ) cña b¬m l¸i sÏ truyÒn mét tÝn hiÖu ®iÖn tíi bé ®iÒu khiÓn ®iÖn tö. §Ìn c¶nh b¸o l¸i phô (7) ( h×nh 2.11 ) sÏ s¸ng lªn khi ¸p suÊt hÖ thèng l¸i thÊp. §Ìn b¸o hiÖu l¸i phô sÏ s¸ng khi b¬m ®ang ho¹t ®éng. Sau ®ã bé ®iÒu khiÓn ®iÖn tö sÏ lµm ho¹t ®éng b¬m l¸i phô vµ nh¶ phanh (13). TÝn hiÖu ¸p suÊt dÇu c¶m biÕn t¶i träng ch¶y qua van c¶m biÕn t¶i träng (10) vµ van con thoi (9) tíi b¬m ph©n phèi l¸i. tÝn hiÖu ¸p suÊt nµy di chuyÓn lâi cña van c¶m biÕn t¶i träng. Van c¶m biÕn t¶i träng ®iÒu khiÓn dßng ch¶y dÇu tõ b¬m l¸i phô vµ nh¶ phanh (13) tíi van kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh (2). Van kiÓm tra l¸i phô (5) ( H×nh 2.9 )®­îc g¾n vµo van (2) vµ ng¨n kh«ng cho dÇu chÈy ng­îc l¹i tõ hÖ thèng l¸i chÝnh tíi b¬m l¸i phô vµ nh¶ phanh (13). Van (5) nhËn dÇu cã ¸p suÊt tõ b¬m (13). DÇu cã ¸p suÊt sÏ më van (5) vµ ch¶y vßng qua van (6) vµo hÖ thèng l¸i chÝnh. Ho¹t ®éng cña hÖ thèng l¸i phô vµ l¸i chÝnh lµ nh­ nhau sau khi dÇu ch¶y qua van kiÓm tra l¸i chÝnh (6). Van ®iÒu chØnh chÝnh cña hÖ thèng l¸i phô g¾n trong van c¶m biÕn t¶i träng (10) cña b¬m (13), sau chèt (26) (h×nh 2.10). Van nµy ®iÒu khiÓn ¸p suÊt lín nhÊt cña hÖ thèng l¸i phô. Van ®iÒu chØnh dù phßng hÖ thèng l¸i phô (3) ®­îc l¾p trªn van (2). Van nµy b¶o vÖ hÖ thèng l¸i phô nÕu van chÝnh giíi h¹n sai ¸p suÊt lín nhÊt cña hÖ thèng l¸i phô. Nguyªn lý ®iÒu khiÓn cña b¬m ph©n phèi l¸i B¬m ph©n phèi l¸i (20) ®­îc g¾n lªn ®Õ cña trô l¸i vµ ë d­íi vá tr­íc cña cabin. B¬m ph©n phèi ®­îc l¾p mÒm ®Ó gi¶m tiÕng ån vµ rung ®éng. H×nh 2.12: VÞ trÝ b¬m ph©n phèi B¬m ph©n phèi ®­îc cÊu t¹o bëi 2 thµnh phÇn chÝnh sau: Khoang ®iÒu khiÓn A: Cã t¸c dông ph©n phèi dÇu tíi c¸c xylanh l¸i khi quay vßng. Khoang ph©n phèi B: Cã t¸c dông cÊp l­u l­îng chia tíi xylanh l¸i. H×nh 2.13: B¬m ph©n phèi ë vÞ trÝ trung gian Trong ®ã: 1 : Lâi b¬m 2 : Cöa dÇu vÒ thïng chøa 3 : Cöa dÇu quay tr¸i 4 : Cöa dÇu quay ph¶i 5 : Lß xo håi vÞ 6 : èng ngoµi 7 : Cöa quay ph¶i 8 : §­êng r·nh dÇu 9 : Stato 10: R«to 11: R·nh ch¶y dÇu 12: DÉn ®éng 13: Chèt 14: Lç trªn èng ngoµi H×nh 2.14: khoang chia B 15: R·nh trªn lâi 16: Lç chèt Khoang chia dÇu (B) cã t¸c dông nh­ mét b¬m b¸nh r¨ng vµ ®­îc dÉn ®éng bëi thanh dÉn ®éng (12) qua c¸c then ¨n khíp. Hai khoang trªn (A) vµ (B) ®­îc liªn kÕt víi nhau b»ng thuû lùc vµ c¬ khÝ. DÇu tõ b¬m pitton l¸i. DÇu tõ b¬m pitton ®i vµo cöa n¹p (4) vµo khoang ®iÒu khiÓn (A). Khi V«l¨ng quay, Khoang diÒu khiÓn (A) sÏ cung cÊp dÇu vµo vµo khoang chia (B). Khoang (B) sÏ t¹o ra mét l­îng dÇu riªng. L­îng dÇu tõ khoang (B) ®­îc ®iÒu khiÓn bëi bëi khoang (A) tíi cña quay tr¸i(3) hoÆc cöa quay ph¶i (7). L­îng dÇu nµy ch¶y tíi xylanh l¸i. Khi v«l¨ng quay nhanh h¬n dÇu chia tíi c¸c xylanh l¸i sÏ t¨ng lªn vµ c¸c xylanh l¸i sÏ di chuyÓn víi tèc ®é t¨ng dÇn. Khi v«l¨ng ë vÞ trÝ NO STEER (kh«ng ®¸nh l¸i), kh«ng cã sù s¾p xÕp nµo gi÷a c¸c lç nhá trong èng (4) vµ ®­êng dÇu trong lâi (1). Tuy nhiªn mét l­îng dÇu nhá cña b¬m tõ cöa vµo (4) cã thÓ ch¶y qua vÞ trÝ trung t©m cña b¬m ph©n phèi. L­îng dÇu nhá nµy gi÷ cho b¬m lu«n ®Çy t¹o ra mét thêi gian ph¶n øng nhanh so víi ®ßi hái cña hÖ thèng l¸i. Sù tho¸t nhiÖt bªn trong còng gi÷ cho ®­êng dÇu tíi b¬m chia ®­îc Êm khi ho¹t ®éng trong thêi tiÕt l¹nh. Khi quay ph¶i H×nh 2.15: B¬m ph©n phèi khi quay ph¶i Khi v« l¨ng quay theo chiÒu kim ®ång hå, Lâi (1), chèt (13) vµ dÉn ®éng (12) b¾t ®Çu quay bªn trong èng (6). C¸c lç nhá (14) trong èng (6) sÏ nèi th«ng víi r·nh (15) trong lâi (1). DÇu b¬m tõ cöa n¹p (6) ®i qua c¸c lç nhá (14) trong èng (6) vµo trong r·nh (15) cña lâi (1). DÇu trong d·nh (15) ®i ra ngoµi qua c¸c lç nhá (14) kh¸c cña èng (6) vµo trong r·nh dÇu (11). DÇu ch¶y qua r·nh dÇu (11) vµo khoang chia (B). Sau ®ã dÇu ®i th¼ng tíi kho¶ng trèng gi÷a Stato (9) vµ R«to (10). R«to (10) liªn kÕt then víi dÉn ®éng (12). Khi dÉn ®éng (12) quay, r«to (10) b¬m dÇu qua r·nh (8). DÇu sau khi chia ch¶y ng­îc l¹i vµo trong èng (4) qua c¸c lç nhá (14) vµ vµo trong r·nh (15) cña lâi (1). L­îng dÇu nµy sau ®ã ®i ra èng (6) qua c¸c lç nhá (14), sau ®ã dÇu ch¶y vµo trong cöa quay ph¶i (7). DÇu tõ cöa quay ph¶i (7) lÇn l­ît ®i tíi xylanh l¸i lµm quay c¸c b¸nh xe. NÕu v«l¨ng quay nhanh h¬n 10 rpm (v/p), lâi (1) quay nhanh h¬n trong èng (4). B©y giê c¸c lç (16) kh¸c trong èng (4) sÏ th«ng víi c¸c r·nh (15) kh¸c trong lâi (1). B©y giê mét l­îng dÇu b¬m tõ cöa n¹p (4) sÏ kh«ng ®i qua khoang chia (B) mµ ch¶y tõ cöa n¹p (7) ®i th¼ng tíi xylanh l¸i ®Ó quay b¸nh xe. §iÒu nµy cho phÐp b¸nh xe quay nhanh h¬n ®Ó ph¶n øng l¸i nhanh (kh«ng biÓu diÔn trªn h×nh vÏ). Khi v«l¨ng kh«ng quay, Lâi (1), chèt (13), dÉn ®éng (12) vµ r«to (10) sÏ kh«ng quay. Lß xo trung t©m (5) sÏ ®­a lâi (1) vµ èng (6) vÒ vÞ trÝ NEUTRAL (trung gian). C¸c lç nhá (14) trong èng (6) sÏ kh«ng lèi th«ng víi r·nh (15) trong lâi (1). DÇu chia tíi cöa quay ph¶i dõng l¹i lµm cho c¸c b¸nh xe gi÷ nguyªn ë vÞ trÝ hiÖn t¹i. Khi quay tr¸i H×nh 2.16: B¬m ph©n phèi khi quay tr¸i Ho¹t ®éng theo chiÒu h­íng ng­îc l¹i víi quay ph¶i. Khi v«l¨ng quay ng­îc chiÒu kim ®ång hå vÒ bªn tay tr¸i, Lâi (1), chèt (13) vµ dÉn ®éng (12) b¾t ®Çu quay. DÇu ®Õn tõ cöa n¹p (4). KÓ tõ khi lâi (1) vµ èng (6) quay, c¸c lç vµ c¸c r·nh sÏ ®­îc s¾p xÕp theo mét kiÓu kh¸c. DÇu sÏ chÈy qua lâi (1) vµ èng (6) vµo trong r·nh (8) vµo trong khoang chia (B). Sau ®ã dÇu chia ®­îc ®i ®Õn r·nh (11), lâi (1) vµ èng (4) tíi cöa quay tr¸i (3). DÇu chia lÇn l­ît ®i tíi xylanh l¸i lµm quay c¸c b¸nh xe. KiÓm tra ®é bÒn chi tiÕt KiÓm bÒn cÇn pitton xylanh lùc H×nh 2.17: S¬ ®å mÆt c¾t cÇn pitton xylanh lùc (1) èc h·m (2) XÐc m¨ng (3) CÇn pitton (4) Pitton CÇn pitt«ng cña xi lanh lùc mét ®Çu cã thÓ xoay, khi lµm viÖc cÇn pitt«ng chÞu t¸c dông cña lùc kÐo nÐn chÝnh t©m däc trôc. V× vËy, ta kiÓm tra bÒn cÇn pitt«ng theo tr¹ng th¸i øng suÊt kÐo nÐn vµ æn ®Þnh. KiÓm bÒn cÇn pitton ë tr¹ng th¸i øng suÊt kÐo nÐn øng suÊt kÐo nÐn cña cÇn pitton ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: (3 – 9) Trong ®ã: Px – lùc sinh ra trong xi lanh lùc do ¸p suÊt dÇu t¹o nªn Px = p S Víi: p – ¸p suÊt dÇu trong xi lanh, p = 15 000 () S – diÖn tÝch lµm viÖc lín nhÊt cña pitton Dx – ®­êng kÝnh xi lanh lùc, Dx = 94 (mm) = 0,094 ( m ) Þ Þ Px = 15 000 . 0,00694 = 104,1 (kN) Ft – diÖn tÝch tiÕt diÖn cÇn pitton Víi: d - ®­êng kÝnh cÇn pitton, d = 66 (mm) = 0,066 (m) Thay sè vµo c«ng thøc (3 - 9) ta cã: CÇn pitton ®­îc chÕ t¹o b»ng thÐp 20X cã [skn] = 220 MN/m2. Nh­ vËy, víi skn = 30,4386 MN/m2 < [skn] = 220 MN/m2. Do ®ã cÇn pitton ®¶m b¶o ®ñ bÒn vÒ kÐo nÐn. TÝnh æn ®Þnh cña cÇn pitton Khi lµm viÖc d­íi t¸c dông cña lùc däc trôc Px cÇn pitt«ng cã thÓ bÞ uèn däc trôc. øng suÊt uèn däc trôc ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: (3 – 10) Trong ®ã: E – m« ®un ®µn håi cña vËt liÖu, E = 2 . 106 kG/cm2 Jmin – m«men qu¸n tÝnh cña tiÕt diÖn cÇn pitton Lt – chiÒu dµi cÇn pitt«ng, Lt = 75,8 (cm) Ft – diÖn tÝch tiÕt diÖn cÇn pitton, Ft = 0,003421(mm2) = 0,342 (cm2) Thay sè vµo c«ng thøc (3 – 10) ta cã: §é æn ®Þnh cña cÇn pitt«ng ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: Nh­ vËy nod = 30,73 > [nod] = 2 ¸ 2,5 nªn cÇn pitt«ng ®¶m b¶o æn ®Þnh trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. KiÓm bÒn xylanh lùc x D D n P b a P H×nh.2.18: S¬ ®å tr¹ng th¸i øng suÊt Xi lanh lùc ®­îc chÕ t¹o b»ng thÐp èng cã ®­êng kÝnh trong Dx = 94 (mm) vµ ®­êng kÝnh ngoµi Dn = 122,6 (mm). Xi lanh lùc ®­îc kiÓm bÒn theo øng suÊt cña èng dµy chÞu lùc t¸c dông cña lùc ph©n bè ®Òu. C¸c thµnh phÇn cña øng suÊt bao gåm: - øng suÊt däc (sd) do lùc kÐo däc èng g©y nªn - øng suÊt ph¸p (sr) theo ph­¬ng h­íng kÝnh - øng suÊt tiÕp (st) øng suÊt däc Lùc däc èng g©y nªn sÏ cã xu h­íng kÐo èng. Lùc däc èng do ¸p suÊt dÇu t¸c dông lªn hai ®Çu èng sinh ra: P = p S Trong ®ã: p – ¸p suÊt dÇu t¸c dông lªn pitt«ng, p = 15 000 (kN/m2) S – diÖn tÝch ®Ønh pitt«ng Víi: d – ®­êng kÝnh ®Ønh pitt«ng, d = 93,4 ( mm ) Þ VËy P = 15 000 . 0,00685 = 102,75 (kN) øng suÊt däc èng ®­îc tÝnh theo c«ng thøc: (3 – 11) Trong ®ã: F – diÖn tÝch cña tiÕt diÖn xi lanh lùc Víi: Dn – ®­êng kÝnh ngoµi cña xi lanh, Dn = 122,6 (mm) Dx – ®­êng kÝnh trong cña xi lanh, Dx = 94 (mm) VËy ta cã: Thay sè vµo c«ng thøc (3 – 11) ta cã: KiÓm tra øng suÊt tiÕp vµ øng suÊt ph¸p øng suÊt ph¸p theo ph­¬ng b¸n kÝnh r. Trong to¹ ®é ®éc cùc, thµnh èng chÞu lùc t¸c dông cña t¶i träng ph©n bè ®Òu ®èi xøng, t¹i mÐp trong cña thµnh èng øng víi r = a cã øng suÊt ph¸p. sr = - pa = - 15 000 kN/m2 = - 150 kG/cm2 øng suÊt tiÕp theo ph­¬ng vu«ng gãc víi vÐct¬ r ®­îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc: (3 – 12) Trong ®ã: pa – ¸p suÊt t¸c dông lªn thµnh trong cña xi lanh lùc pa =15 0 kG/cm2 pb – ¸p suÊt t¸c dông lªn thµnh ngoµi cña xi lanh lùc pb =1kG/cm2 (v× pb rÊt nhá nªn cã thÓ bá qua khi tÝnh to¸n) a – b¸n kÝnh trong cña xi lanh lùc a = 47 mm = 4,7m b – b¸n kÝnh ngoµi cña thµnh èng xi lanh lùc b = 61,3 mm = 6,13 cm r – to¹ ®é ®iÓm tÝnh øng suÊt t¹i mÐp trong thµnh èng r = a = 4,7 m Tõ c«ng thøc (3 – 12) ta cã thÓ viÕt: (3 – 13) Thay sè vµo c«ng thøc (3 – 13) ta cã: st = 273,33 KG/cm2 = 27,333 MN/m2 Theo thuyÕt bÒn thÕ n¨ng biÕn d¹ng ta cã c«ng thøc: (3 – 14) Trong ®ã: std – øng suÊt t­¬ng ®­¬ng sr – øng suÊt ph¸p, st = - 15 MN/m2 st – øng suÊt tiÕp, st = 27,333 MN/m2 sd – øng suÊt däc, sd = 21,1187 MN/m2 Thay sè vµo c«ng thøc (3 – 14) ta cã: Xi lanh lùc ®­îc chÕ t¹o b»ng thÐp 40XH cã [s] = 80 MN/m2. Nh­ vËy, víi std = 27,343 MN/m2 < [s] = 80 MN/m2, do ®ã xi lanh ®¶m b¶o ®ñ bÒn trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. KiÓm tra bÒn chèt cÇu Khíp cÇu trong c¬ cÊu l¸i xe CAT-777D ®­îc dïng nhiÒu (6 khíp), Khíp cÇu ®Æt t¹i hai ®Çu xylanh l¸i vµ c¸c khíp trong h×nh thang l¸i. Khíp cÇu ®­îc cÊu t¹o bëi hai b¸t cÇu èp vµo chám cÇu. Khíp cÇu bÞ chÌn dËp tiÕp xóc víi b¸t cÇu, ch©n khíp cÇu bÞ c¾t vµ uèn. Khíp cÇu ®­îc chÕ t¹o b»ng thÐp 12XH3A , ®­îc xªmentit ho¸ bÒ mÆt vµ cã øng suÊt cho phÐp: [scd] = 110 MN/m2; [su] = 620 MN/m2; [tc] = 85 MN/m2 KÝch th­íc cña khíp cÇu: §­êng kÝnh mÆt cÇu: dc = 42.6 mm §­êng kÝnh ch©n cÇu (t¹i bÒ mÆt tiÕp xóc): dA = 40,6 mm Kho¶ng c¸ch tõ t©m cÇu tíi vÞ trÝ ngµm : l = 31.4 mm T¶i träng t¸c dông lín nhÊt lªn khíp cÇu chÝnh lµ lùc lín nhÊt t¸c dông lªn cÇn ®Èy pitton: N = 104,1 kN H×nh:2.19: KÕt cÊu khíp cÇu KiÓm tra øng suÊt chÌn dËp Trong ®ã: Fc – diÖn tÝch tiÕp xóc gi÷a mÆt cÇu vµ ®Öm r«tuyn. Trong thøc tÕ lµm viÖc, diÖn tÝch lµm viÖc chiÕm 2/3 bÒ mÆt cña khíp cÇu, nªn bÒ mÆt chÞu lùc tiÕp xóc chiÕm 1/2. 2/3=1/3 bÒ mÆt khíp cÇu. Ta cã: Dc - ®­êng kÝnh cÇu r«tuyn, Dc = 42.6 (mm) Þ VËy chèt cÇu tho¶ m·n ®iÒu kiÖn chÌn dËp t¹i bÒ mÆt lµm viÖc. KiÓm tra theo ®é bÒn uèn: KiÓm tra ®é bÒn uèn cña chèt cÇu t¹i vÞ trÝ ngµm. øng suÊt uèn t¹i vÞ trÝ ngµm: Trong ®ã : Wu – m«men chèng uèn cña tiÕt diÖn tÝnh to¸n, ta cã : Wu = 0,1 Thay sè vµo ta cã : Þ suc < [suc] ® chèt cÇu ®¶m b¶o ®é bÒn uèn t¹i vÞ trÝ nguy hiÓm nhÊt. KiÓm tra theo ®é bÒn c¾t: KiÓm tra r«tuyn t¹i vÞ trÝ ngµm. øng suÊt c¾t t¹i vÞ trÝ ngµm: Trong ®ã: Suy ra: ; Þ tc < [t] ® khíp cÇu tho¶ m·n ®iÒu kiÖn c¾t t¹i tiÕt diÖn nguy hiÓm nhÊt. KÕt luËn: Khíp cÇu ®ñ bÒn trong qu¸ tr×nh lµm viÖc. Chương 3: Quy tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng pitton Ph©n tÝch chi tiÕt gia c«ng KÕt cÊu pitton §iÒu kiªn lµm viÖc cña pitton Pitton ®­îc g¾n vµo ®Çu cÇn ®Èy trong xylanh, chÞu lùc ¸p suÊt cña dÇu vµ t¶i träng va ®Ëp khi tÞnh tiÕn trong xylanh. Tõ nhiªm vô cña pitton trong vÊn ®Ò thiÕt kÕ quy tr×nh c«ng nghÖ, gia c«ng chi tiÕt ph¶i phï hîp víi ®iÒu kiÖn gia c«ng, c«ng nghÖ trong n­íc. ThÞ tr­êng trong n­íc cßn nhá lÎ, c«ng nghÖ cßn l¹c hËu. Tuy nhiªn, khi thiÕt kÕ ta vÉn ph¶i ®¶m b¶o t­¬ng ®èi ®é chÝnh x¸c vµ ®é nh¸m ®Ó chi tiÕt cã thÓ sö dông ®­îc trong mét giíi han nhÊt ®Þnh. VËt liÖu pitton lµm b»ng thÐp 45. Chän ph«i V× pitton cã h×nh d¸ng kh¸ ®¬n gi¶n (trô trßn máng) nªn ta cã thÓ lo¹i ph«i thÐp c¸n nãng ®Ó t¨ng chÊt l­îng vµ ®é bÒn cña chi tiÕt. LËp s¬ ®å nguyªn c«ng Nguyªn c«ng 1: TiÖn mÆt ®Çu, tiªn trô trong + §Þnh vÞ: Chi tiÕt ®­îc ®Þnh vÞ trong m©m cÆp, lÊy mÆt ngoµi lµm mÆt chuÈn + KÑp chÆt b»ng m©m kÑp. + Chän m¸y: KiÓu m¸y 1K282 + Chän dao: Dao cã ký hiÖu T15k6 + ChÕ ®é c¾t: ChiÒu s©u c¾t: t1 = 1,1 mm; t2 = 0,9 mm. L­îng ch¹y dao: S1 = 0,8 (mm/v); S2 = 0,5 (mm/v) Sè vßng quay cña m¸y: n1 = 18,85 (Ra/s); n2 =23 (Ra/s) C¸c b­íc gia c«ng ®­îc thÓ hiÖn trong b¶ng d­íi ®©y: B¶ng3.1 TT B­íc M¸y Dao S(mm/v) t(mm) n(Ra/s) 1 TiÖn mÆt ®Çu 1K282 T15K6 0.8 1,1 18,85 2 TiÖn trô trong 1K282 T15K6 0.5 0,9 23 Nguyªn c«ng 2: TiÖn mÆt ®Çu, tiªn trô ngoµi + §Þnh vÞ: Chi tiÕt ®­îc ®Þnh vÞ trong m©m cÆp. LÊy mÆt trô trong lµ mÆt chuÈn + KÑp chÆt b»ng m©m kÑp. + Chän m¸y: KiÓu m¸y 1K282 + Chän dao: Dao cã ký hiÖu T15k6 + ChÕ ®é c¾t: ChiÒu s©u c¾t: t1 = 1,1 mm; t2 = 0,9 m L­îng ch¹y dao: S1 = 0,8 (mm/v); S2 = 0,8 (mm) Sè vßng quay cña m¸y: n1 = 18,85 (Ra/s); n2 = 23 (Ra/s) C¸c b­íc gia c«ng ®­îc thÓ hiÖn trong b¶ng d­íi ®©y: B¶ng 3.2 TT B­íc M¸y Dao S(mm/v) t(mm) n(Ra/s) 1 TiÖn mÆt ®Çu 1K282 T15K6 0.8 1,1 18,85 2 TiÖn trô ngoµi 1K282 T15K6 0.8 0,9 20,94 3 TiÖn v¸t 1K282 T15K6 0,6 0,5 20,94 Nguyªn c«ng 3: TiÖn tinh trô ngoµi, v¸t mÐp + §Þnh vÞ: Chi tiÕt ®­îc ®Þnh vÞ trong m©m cÆp. LÊy mÆt trô trong lµm mÆt chuÈn + KÑp chÆt b»ng m©m kÑp. + Chän m¸y: KiÓu m¸y 1K282 + Chän dao: Dao cã ký hiÖu T15k6 + ChÕ ®é c¾t: ChiÒu s©u c¾t: t1 = 0,4 mm; t2 = 1 mm L­îng ch¹y dao: S1 = 0,8 (mm/v); S2 = 0,5 (mm/v) Sè vßng quay cña m¸y: n1 = 22 (Ra/s); n2 = 22 (Ra/s) C¸c b­íc gia c«ng ®­îc thÓ hiÖn trong b¶ng d­íi ®©y: B¶ng 3.3 TT B­íc M¸y Dao S(mm/v) t(mm) n (Ra/s) 1 TiÖn tinh trô ngoµi 1K282 T15K6 0.8 0,4 22 2 TiÖn v¸t 1K282 T15K6 0.6 1 22 Nguyªn c«ng 4: TiÖn c¸c trô bËc ngoµi. + §Þnh vÞ: Chi tiÕt ®­îc ®Þnh vÞ trong m©m cÆp. LÊy mÆt trô trong lµm mÆt chuÈn + KÑp chÆt b»ng m©m kÑp. + Chän m¸y: KiÓu m¸y 1K282 + Chän dao: Dao cã ký hiÖu T15k6 + ChÕ ®é c¾t: ChiÒu s©u c¾t: t1 = 5,5 mm; t2 = 5,5 mm L­îng ch¹y dao: S1 = 0,16 (mm/v); S2 = 0,16 (mm/v) Sè vßng quay cña m¸y: n1 = 3,14 (Ra/s); n2 = 3,14 (Ra/s) C¸c b­íc gia c«ng ®­îc thÓ hiÖn trong b¶ng d­íi ®©y: B¶ng 3.4 TT B­íc M¸y Dao S(mm/v) t(mm) n(Ra/s) 1 TiÖn trô bËc ng¾n 1K282 T15K6 0,16 5,5 30 2 TiÖn trô bËc dµi 1K282 T15K6 0.16 5,5 30 Nguyªn c«ng 5: tiÖn trô bËc trong, tiÖn v¸t mÐp + §Þnh vÞ: Chi tiÕt ®­îc ®Þnh vÞ trong m©m cÆp. LÊy mÆt trô trong lµ mÆt chuÈn + KÑp chÆt b»ng m©m kÑp. + Chän m¸y: KiÓu m¸y 1K282 + Chän dao: Dao cã ký hiÖu T15k6 + ChÕ ®é c¾t: ChiÒu s©u c¾t: t1 = 12 mm ; t2 = 0,9 mm. t3 =2,1 mm ; t4 = 7,2 mm L­îng ch¹y dao: S1 = 0,6 (mm/v); S2 = 0,8 mm/v. S3 = 0,04 (mm/v) ; S4 = 0,04 mm/v Sè vßng quay cña m¸y: n1 = 15,7 (Ra/s); n2 = 18,85 (Ra/s). n3 = 20,94(Ra/s); n4 = 27,23 (Ra/s) C¸c b­íc gia c«ng ®­îc thÓ hiÖn trong b¶ng d­íi ®©y: B¶ng 3.5 TT B­íc M¸y Dao S(mm/v) t(mm) n(Ra/s) 1 TiÖn bËc th« 1K282 T15K6 0.6 12 15,7 2 TiÖn b¸n tinh 1K282 T15K6 0.8 1,6 18,85 3 TiÖn v¸t mÐp ngoµi 1K282 T15K6 0,04 2,1 20,94 4 TiÖn v¸t mÐp trong 1K282 T15K6 0,04 7,2 27,23 Nguyªn c«ng 6 KiÓm tra KiÓm tra ®é bãng bÒ mÆt trô trong ®¹t: 3,2 §é nh¸m mÆt ®Çu : 0,6 §é nh¸m mÆt tiÕp xóc víi secm¨ng : 1,25 §é vu«ng gãc gi÷a mÆt ®Çu vµ ®­êng t©m: 0,03 §é ®ång t©m gi÷a trô trong vµ trô ngoµi: 0,02 Ch­¬ng 4: KiÓm tra b¶o d­ìng hÖ thèng l¸i 4.1 Kh¾c phôc sù cè hÖ thèng l¸i Khi cã mét vÊm ®Ò trong hÖ thèng l¸i ®­îc x¸c ®Þnh, h·y lam theo c¸c thñ tôc sau: H·y kiÓm tra b»ng trùc gi¸c, tham kh¶o h­íng dÉn kiÓm tra ®iÒu chØnh, “Visual Inspection” NÕu vÊn ®Ò kh«ng ®­îc x¸c ®Þnh, h·y thùc hiÖn viÖc “KiÓm tra ho¹t ®éng” NÕu vÊn ®Ò vÉn kh«ng ®­îc x¸c ®Þnh, h·y thùc hiÖn viÖc “KiÓm tra hiÖu suÊt” NÕu vÊn ®Ò vÉn ch­a ®­îc x¸c ®Þnh, h·y “kiÓm tra hÖ thèng c¶nh b¸o” Thñ tôc nµy gióp cho viÖc nhËn ra c¸c vÊn ®Ò cña hÖ thèng thuû lùc l¸i 4.1.1 KiÓm tra ho¹t ®éng C¸c b¸nh xe tr­íc ph¶i kh«, bÒ mÆt cøng vµ nh½n vµ dÇu trong hÖ thèng l¸i ph¶i Êm. Khëi ®éng ®éng c¬. ë sè ®Çu tiªn, l¸i xe chËm trong khi quay v«l¨ng. L¸i xe cho ®Õn khi nhiÖt ®é dÇu thuû lùc xÊp xØ C. KiÓm tra hÖ thèng l¸i víi ®éng c¬ ë chÕ ®é kh«ng t¶i cao. Quay b¸nh xe (Quay v«l¨ng), ®o thêi gian quay b¸nh xe tõ vÞ trÝ bªn ph¶i cïng tíi vÞ trÝ bªn tr¸i cïng sau ®ã quay ng­îc l¹i vÞ trÝ bªn ph¶i cïng. NÕu thêi gian nhiÒu h¬n 6 (s) hoÆc nhá h¬n 5 (s), cã thÓ cã vÊn ®Ò trong hÖ thèng thuû lùc l¸i. H­ háng trong hÖ thèng l¸i cã thÓ do Ýt nhÊt mét trong sè c¸c vÊn ®Ò sau: Vì ®­êng dÉn dÇu hoÆc cã chç rß rØ t¹i c¸c chç nèi B¬m pitton l¸i bÞ mßn ¸p suÊt ®Æt tr­íc cña van c©n b»ng dßng ch¶y trong van c©n b»ng dßng ch¶y vµ ¸p suÊt sai ¸p suÊt ®Æt tr­íc cña van c¾t ¸p suÊt cao trong van c©n b»ng dßng ch¶y vµ ¸p suÊt sai ¸p suÊt ®Æt tr­íc cña van ®iÒu chØnh dù phßng hÖ thèng l¸i chÝnh sai Hë van kiÓm tra l¸i phô B¬m ph©n phèi l¸i bÞ mßn Rß rØ tõ van kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh xylanh l¸i Hë xylanh l¸i KiÓm tra hiÖu suÊt KiÓm tra hiÖu suÊt víi c¸c môc ®Ých sau: ChuÈn ®o¸n hiªu suÊt kÐm Nguån gèc rß rØ tõ bªn trong hÖ thèng thuû lùc C¸c vÊn ®Ò hay xÈy ra: B¬m pitton lµm viÖc ån *Nguyªn nh©n: B¬m pitton bÞ háng Cã kh«ng khÝ trong hÖ thèng thuû lùc C¸c liªn kÕt cña ®­êng dÇu víi mÆt bªn trong cña b¬m pitton láng Liªn kÕt gi÷a ®­êng dÇu vµ thïng dÇu láng Møc dÇu trong thïng thÊp May ®o ®é nhít dÇu sai CÇn mét lùc rÊt lín ®Ó quay v«l¨ng *Nguyªn nh©n: Mßn lâi tr­ît trong van c©n b»ng dßng ch¶y Van ®iÒu chØnh dù phßng l¸i chÝnh hë Møc dÇu trong thïng thÊp B¬m pitton l¸i bÞ mßn §Çu vá b¬m ph©n phèi qu¸ chÆt (khã chuyÓn ®éng) ¶nh h­ëng cña c¸c bé phËn trªn trô l¸i lªn trôc ChÊt t¶i nÆng lªn trôc l¸i Ho¹t ®éng cña b¬m ph©n phèi kh«ng chÝnh x¸c §­êng c¶m biÕn t¶i träng bÞ xo¾n §­êng c¶m biÕn t¶i träng bÞ rß rØ Quay v«l¨ng nhanh h¬n 70rpm (v/p) ë chÕ ®é kh«ng t¶i thÊp Quay v«l¨ng nhanh h¬n 242rpm (v/p) ë chÕ ®é kh«ng t¶i cao Sèc nhiÖt trong b¬m ph©n phèi l¸i Chó ý:Sèc nhiªt xÈy ra khi nhiªt ®é cña dÇu trong b¬m ph©n phèi l¸i lµ l¹nh h¬n nhiÖt ®é dÇu trong hÖ thèng thuû lùc. Xe kh«ng quay khi v«l¨ng quay *Nguyªn nh©n: Cã khÝ trong hÖ thèng thuû lùc Van kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh xylanh l¸i lµm viÖc sai chøc n¨ng ThiÕu dÇu trong b¬m ph©n phèi B¬m ph©n phèi bÞ mßn Xylanh l¸i mßn L¸i thÊt th­êng *Nguyªn nh©n: Pitton trong xylanh láng Van kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh xylanh l¸i lµm viÖc sai Chän thêi ®iÓm Gi÷a r«to vµ chèt trong b¬m ph©n phèi kh«ng chÝnh x¸c Xe quay qu¸ chËm c¶ hai phÝa *Nguyªn nh©n: Kh«ng ®ñ dÇu tõ b¬m pitton l¸i ¸p suÊt ®Æt tr­íc cña van c©n b»ng dßng ch¶y trong van c©n b»ng dßng chÈy vµ ¸p suÊt thÊp Van kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh xylanh l¸i ho¹t ®éng sai. Xe quay qu¸ chËm vÒ mét bªn *Nguyªn nh©n: B¬m ph©n phèi bÞ han chÕ Van kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh xylanh l¸i hoat ®éng sai C¸c b¸nh xe kh«ng quay vÒ vÞ trÝ trung gian * Nguyªn nh©n: Vá b¬m ph©n phèi bÞ bã s¸t ¶nh h­ëng trªn trô l¸i víi trôc Lâi vµ èng bao trong b¬m ph©n phèi bÞ han chÕ Lß xo trung t©m trong b¬m ph©n phèi bÞ h­ háng ho¹c gÉy NhiÖt ®é dÇu nãng qu¸ *Nguyªn nh©n: B¬m pitton kh«ng tíi ¸p suÊt s½n sµng M¸y ®o ®é nhít dÇu sai Cã khÝ trong dÇu ¸p suÊt ®Æt tr­íc cña van c¾t ¸p suÊt cao bÞ thÊp ¸p suÊt ®Æt tr­íc cña van ®iÒu chØnh dù phßng l¸i chÝnh thÊp Vam kiÓm l¸i phô hë Dßng ch¶y trong ®­êng èng bÞ h¹n chÕ ¸p suÊt dÇu thÊp *Nguyªn nh©n: B¬m pitton bÞ mßn ¸p suÊt ®Æt tr­íc cña van c¾t ¸p suÊt cao bÞ thÊp ¸p suÊt ®Æt tr­íc cña van c©n b»g dßng ch¶y thÊp ¸p suÊt ®Æt tr­íc cña van ®iÒu chØnh dù phßng l¸i chÝnh thÊp Van kiÓm tra l¸i phô hë B¬m pitton kh«ng trë l¹i ¸p suÊt s½n sµng *Nguyªn nh©n: L¾p lâi vµo van c©n b»ng dßng ch¶y sai ¸p suÊt cao ®Æt t¹i van c©n b»ng dßng ch¶y sai L¸i yÕu *Nguyªn nh©n: LÉn khÝ trong hÖ thèng thuû lùc Møc dÇu trong thïng thÊp KiÓm tra hÖ thèng c¶nh b¸o 1- Kho¸ c¸c b¸nh xe tr­íc vµ sau 2- BËt ®iÒu khiÓn phanh dõng vÒ vÞ trÝ OFF Chó ý: Khi phanh dõng ®ang ë vÞ trÝ ON Lùc ma s¸t sÏ kh«ng cho phÐp hÖ thèng l¸i phô quay c¸c b¸nh xe ®Ó cho xylanh l¸i dõng l¹i. 3- Quay kho¸ khëi ®éng vÒ vÞ trÝ ON 4- §Ìn cña hÖ thèng kiÓm tra vµ chu«ng b¸o ®éng sÏ kªu trong kho¶ng 3s §Ìn b¸o l¸i phô ®­îc ho¹t ®éng vµ m«t¬ cña b¬m ®iÖn l¸i phô vµ nh¶ phanh. Ph¶i ho¹t ®éng trong 3 (s) 5- B¬m l¸i phô vµ nh¶ phanh sÏ ho¹t ®éng khi ®Ìn c¶nh b¸o l¸i phô bËt. Khi hÖ thèng l¸i phô ®­îc dïng dÓ dïng ®Ó l¸i xe, cÇn ph¶i nç lùc l¸i h¬n. HÖ thèng l¸i chÝnh cÇn Ýt nç lùc h¬n 6- Khëi ®éng c¬, §Ìn c¶nh b¸o l¸i phô (7), ®Ìn ho¹t ®éng (5) vµ chu«ng ho¹t ®éng sÏ t¾t sau 3(s). 7- Ch¹y ®éng c¬ vµ di chuyÓn cÇn ®iÒu khiÓn l¸i phô vµ nh¶ phanh tíi vÞ trÝ MANUAL(dïng tay ®iÒu khiÓn). §Ìn b¸o l¸i phô sÏ ho¹t ®éng. HÖ thèng l¸i ph¶i ®­îc ho¹t ®éng nh­ b×nh th­êng. §Ìn c¶nh b¸o l¸i phô (7), ®Ìn ho¹t ®éng (5)vµ chu«ng b¸o sÏ ho¹t ®éng. 8- Di chuyÓn cÇn l¸i phô vµ nh¶ phanh (8) tíi vÞ trÝ AUTO Vµ quay kho¸ khëi ®éng vÒ vÞ trÝ OFF. 9- BËt c«ng t¾c ®iÒu khiÓn phanh dõng tíi vÞ trÝ ON vµ thö phanh dõng. C¸c h­ háng: HÖ thèng kiÓm tra, ®Ìn, bé khëi ®éng kh«ng ho¹t ®éng C«ng t¾c ng¾t nguån ë vÞ trÝ OFF. §iÖn ¸p ¾cquy thÊp. §Ìn c¶nh b¸o l¸i phô, ®Ìn b¸o vµ chu«ng b¸o ho¹t ®éng sau khi ®éng c¬ khëi ®éng mµ ®Ìn l¸i phô ®éng c¬ ®iÖn t¾t Bé ®iÒu khiÓn ®iÖn tö kh«ng nhËn ®­îc ®iÖn ¸p tõ m¸y ph¸t KÕt nèi d÷ liÖu kÐm Bé ®iÒu khiÓn ®iÖn tö kÐm HÖ thèng kiÓm tra kÐm §Ìn c¶nh b¸o l¸i phô, ®Ìn b¸o, chu«ng b¸o, ®Ìn tÝn hiÖu l¸I phô vµ ®éng c¬ ®iÖn ®Òu bËt (ON) C«ng t¾c ¸p suÊt b¬m dÇu l¸i kÐm Møc dÇu trong thïng thÊp Bé ®iÒu khiÓn ®iÖn tö kÐm 4- §Ìn c¶nh b¸o l¸i phô vµ ®Ìn b¸o s¸ng cho tíi khi ®éng c¬ khëi ®éng mµ ®Ìn tÝn hiÖu l¸i phô vµ ®éng c¬ ®iÖn t¾t (OFF) M¹ch tiÕp ®Êt trªn r¬le l¸i phô g¾n trªn khung hë hoÆc ng¾n m¹ch M¹ch tiÕp ®Êt trªn r¬le l¸i phô g¾n trªn Cabin hë hoÆc ng¾n m¹ch C¸c ®Çu tiÕp xóc bÞ mßn hoÆc kh«ng thÓ më r¬le l¸i phô g¾n trªn khung M¹ch ngoµi sai tõ cùc “+” tíi ®Çu cuèi c«ng t¾c dÇu b¬m l¸i M¹ch bªn ngoµi sai tõ r¬le l¸i phô g¾n trªn khung tíi b¬m l¸I phu vµ nh¶ phanh M¹ch ngoµi sai tõ ®éng c¬ ®iÖn tíi cùc “-” cña ¨cquy §éng c¬ ®iÖn sai Bé ®iÒu khiÓn ®iÖn tö kÐm 5- §Ìn c¶nh b¸o l¸i phô kh«ng s¸ng trong suèt qu¸ tr×ng ®éng c¬ khëi ®éng Bé ®iÒu khiÓn ®iÖn tö kÐm Liªn kÕt d÷ liÖu kÐm HÖ thèng kiÓm tra kÐm C«ng t¾c dÇu b¬m l¸i kÐm 6- §Ìn c¶nh b¸o l¸i phô vµ ®Ìn b¸o s¸ng nh­ng ®Ìn l¸i phô vµ ®éng c¬ ®iÖn ho¹t ®éng sau khi ®oäng c¬ khëi ®éng Bé ®iÒu khiÓn ®iÖn tö kÐm 7- §Ìn l¸i phô kh«ng bËt vµ ®éng c¬ ®iÖn kh«ng ho¹t ®éng khi c«ng t¾c ®iÒu khiÓn l¸i phô vµ nh¶ phanh ë vÞ trÝ MANUAL (®iÒu khiÓn tay). §iÒu khiÓn l¸i phô vµ nh¶ phanh kÐm Hë m¹ch gi÷a cÇu ch× l¸i phô vµ c«ng t¾c ®iÒu khiÓn l¸ phô vµ nh¶ phanh Hë m¹ch gi÷a c«ng t¾c ®iÒu khiÓn l¸i phô vµ nh¶ phanh vµ r¬le l¸i phu g¾n trªn Cabin KiÓm tra, ®iÒu chØnh b¬m pitton C¶nh b¸o: C¸ nh©n cã thÓ bÞ th­¬ng hoÆc chÕt nÕu bÞ m¾c kÑt gi÷a b¸nh xe vµ khung. HÖ th«ng l¸i ®­îc ®iÒu khiÓn thuû lùc vµ c¸c b¸nh xe cã thÓ ®Ì lªn gn­êi trong qu¸ tr×nh di chuyÓn. §äc kü nh÷ng khuyÕn c¸o khi lam viÖc gi÷a b¸nh xe vµ khung xe. NÕu b¸nh xe ph¶i quay, h·y ®¶m b¶omäi ng­êi ®øng xa xe tr­íc khi chuyÓn ®éng. H×nh 4.1: B¬m pitton Van c©n b»ng dßng ch¶y vµ ¸p suÊt. Van c©n b»ng dßng ch¶y. Van c¾t ¸p suÊt cao. Van c©n b»ng dßng ch¶y (1) ®­îc g¾n lªn vá cña b¬m pitton l¸i. B¬m pitton l¸i ®­îc g¾n lªn mÆy tr­íc cña dÉn ®éng b¬m. H×nh 4.2: Van kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh l¸i Van kiÒm tra vµ ®iÌu chØnh l¸i Vßi ¸p suÊt cña hÖ thèng l¸i Van kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh l¸i §­îc g¾n lªn khung phÝa sau Xylanh gi¶m chÊn tr­íc bªn ph¶i. 4.2.1 Van c¾t ¸p suÊt cao H×nh 4.3: Van c©n b»ng dßng ch¶y vµ ¸p su©t (1) Van c©n b»ng dßng ch¶y vµ ¸p suÊt (3) Van c¾t ¸p suÊt cao (5) èc mò (6) VÝt ®Þng vÞ (7) èc kho¸ Khëi ®éng ®éng c¬ Ch¹y ®éng c¬ ë chÕ ®é kh«ng t¶i cao. Quay v«l¨ng mvÒ bªn ph¶i hoÆc bªn tr¸i cho ®Õn khi Xylanh bÞ h¹n chÕ.Sau ®ã quay v«l¨ng chèng l¹i sù dõng vµ gi÷ ë vÞ trÝ nµy trong 3(s) sau ®ã nh¶ v«l¨ng ra. TiÕp tôc b­íc nµy cho tíi khi dÇu cña hÖ th«ng l¸i ®¹t tíi nhiÖt ®é Ýt nhÊt . KiÓm tra ¸p suÊt hÖ thèng l¸i b»ng c¸ch l¾p ®Ìn b¸o ¸p suÊt(®Ìn sè)(KH: 198-4240).Víi c¶m biÕn ¸p suÊt (SS) cho hÖ thèng l¸i.Vßi ¸p suÊt (SS) ®­îc l¾p lªn van kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh l¸i (4) ®»ng sau xylanh gi¶m chÊn tr­íc bªn ph¶i. Ch¹y ®éng c¬ ë chÕ ®é kh«ng t¶i cao . Quay v«l¨ng liªn tôc sang tr¸i hoÆc sang ph¶i. KiÓm tra ¸p suÊt trong khi quay v«l¨ng. ¸p suÊt ®Æt tr­íc cña van c¾t ¸p suÊt cao lµ: . NÕu ¸p suÊt cÇn ph¶i ®iÒu chØnh h·y dõng ®éng c¬. Th¸o èc mò (5) tõ vÝt ®Þnh vÞ (6) trªn van c¾t ¸p suÊt (3). Víi mét cê lª th¸o, hay quay vÝt ®Þng vÞ (6) lÇn l­ît theo chiÒu kim ®ång hå 1/4 vßng ®Ó gi¶m ¸p suÊt. Víi 1/4 Vßng quay cña vÝt ®Þnh vÞ (6), thay ®æi ¸p suÊt xÊp xØ: 1313 kPa. LÆp l¹i c¸c b­íc tõ ®Çu tíi ®©y cho tíi khi ¸p su©t chÝnh x¸c. C¶nh b¸o: Lu«n sö dông tÊm v¸n hoÆc b×a cøng khi kiÓm tra lç rß rØ. Sù tho¸t ra cña kh«ng khÝ hoÆc chÊt láng d­íi ¸p su©t cao cã thÓ thÊm vµo c¸c m« trªn c¬ thÓ cã thÓ g©y bÞ th­¬ng nghiªm träng. NÕu bÞ chÊt láng phun vµo da th× ph¶i ®­îc ®iÒu trÞ ngay lËp tøc. NÕu thùc hiÖn ph­¬ng ph¸p nµy mµ ¸p suÊt thÊp vµ kh«ng thÓ t¨ng th× cã sù rß rØ trong hÖ thèng, lµm theo c¸c b­íc sau ®Ó x¸c ®Þnh chç rß rØ. KiÓm tra sù chÝnh x¸c ¸p suÊt ®Æt tr­íc cña van ®iÒu chØnh dù phßng hÖ thèng l¸i chÝnh. TiÕn hµnh kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh hÖ thèng l¸i (van dù phßng). NÕu ¸p suÊt ®Æt tr­íc cña van ®iÒu chØnh dù phßng hÖ thèng l¸i chÝnh lµ chÝnh x¸c, h·y th¸o lâi (3) cña van cña van c©n b»ng dßng ch¶y vµ ¸p suÊt. (1) ®Ó ng¾t ¸p suÊt cao. KiÓm tra lâi (3) xem cã m¾c kÑt kh«ng. Thay toµn bé van (1) nÕu ®­êng kÝnh lâi hoÆc b¶n th©n nã bÞ háng. NÕu van c¾t ¸p suÊt cao (3) kh«ng m¾c kÑt vµ ®­êng kÝnh kh«ng bÞ háng, H·y th¸o van kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh (4). a-) Xem van kiÓm tra l¸i phô, lÇn l­ît kiÓm tra ch©n van ®Ó ®¶m b¶o dÇu kh«ng bÞ kÑt trong hÖ thèng l¸i phô. b-) KiÓm tra c«ng t¾c ¸p suÊt dÇu cña b¬m l¸i. LÇn l­ît kiÓm tra c¸c phít lµm kÝn ®Ó ®¶m b¶o dÇu l¸i chÝnh kh«ng bÞ rß rØ tõ van kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh l¸i. c-) LÇn l­ît kiÓm tra van gi¶m ¸p ®Ó ch¾c ch¾n dÇu kh«ng chÈy rß vÒ thïng dÇu. Th¸o c¸c thiÕt bÞ kiÓm tra. Van C©n b»ng dßng ch¶y (1) Van c©n b»ng dßng ch¶y vµ ¸p suÊt (2) Van c©n b»ng dßng ch¶y (5) èc mò (6) vÝt ®Þnh vÞ (7) èc kho¸ 1- )Khëi ®éng ®éng c¬. 2- )§Ó ®éng c¬ ë chÕ ®é kh«ng t¶i cao. Quay v«l¨ng Cho tíi khi c¸c b¸nh xe dõng quay. Gi÷ v«l¨ng ë vÞ trÝ nµy trong 3 (s), sau ®ã bu«ng v«l¨ng. 3- )TiÕp rôc lµm nh­ trªn cho tíi khi nhiÖt ®é dÇu trong hÖ thèng l¸i ®¹t Ýt nhÊtC. ¸p suÊt hÖ thèng l¸i sÏ gi¶m xuèng ¸p suÊt s½n sµng khi v«l¨ng kh«ng Quay. 4- )§Ó ®éng c¬ ë chÕ ®é kh«ng t¶i thÊp. KiÓm tra ¸p suÊt hÖ thèng l¸i b»ng c¸ch l¾p mét m¸y ®o ¸p suÊt 8T-0860 (40 000 kPa) t¹i vßi ¸p suÊt (SS) cho hÖ thèng l¸i. Vßi ¸p suÊt (SS) ®­îc l¾p lªn van kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh phÝa sau xylanh gi¶m chÊn tr­íc bªn tr¸i. Chó ý: M¸y ®o ph¶i chÞu ®­îc ¸p suÊt cao tõ b¬m. 5-) ¸p suÊt cña hÖ thèng l¸i sÏ gi¶m tíi møc ¸p suÊt s½n sµng khi v«l¨ng kh«ng quay. ¸p suÊt s½n sµng kh«ng nªn v­ît qu¸: 6-) nÕu ¸p suÊt s½n sµng nhá h¬n 2070 kPa, sau ba vßng l¸i h·y dõng ®éng c¬. 7-) Th¸o mò (5) tõ vÝt ®Þnh vÞ (6) trªn van c©n b»ng dßng ch¶y (2). 8-) Níi láng èc kho¸ (7) cña van c©n b»ng dßng ch¶y (2). 9-) Dïng cê lª th¸o ®Ó quay vÝt ®Þnh vÞ (6) l©n l­ît theo chiÒu kim ®ång hå 1/4 vßng ®Ó t¨ng ¸p suÊt. Quay vÝt ®Þnh vÞ (6) ng­îc chiÒu kim ®ång hå 1/4 vßng®Ó h¹ ¸p suÊt. Víi mçi 1/4 vßng quay cña vÝt (6), thay ®æi ¸p suÊt xÊp xØ: 400 kpa. 10-) LÆp l¹i tõ b­íc (1) ®Õn b­íc (9) cho tíi ¸p suÊt ®Æt cña nã lµ: kPa. NÕu ¸p suÊt kh«ng thÓ ®iÒu chØnh ®­îc, h·y kiÓm tra van c©n b»ng dßng ch¶y (2). Lâi van cã thÓ bÞ rß rØ. H·y thay thÕ toµn bé van c©n b»ng dßng ch¶y vµ ¸p suÊt(1) nÕu lâi van hoÆc ®­êng kÝnh bÞ háng. 11-) Th¸o c¸c thiÕt bÞ kiÓm tra. C¸ch th¸o l¾p b¬m ph©n phèi l¸i L¾p lâi (35), dÉn ®éng (36) vµ èng (19). L¾p chèt (34) vµ trong côm èng (19). L¾p lß xo trung t©m (18), ®Öm chÞu lùc (33) lªn côm èng (19). Dïng dông cô chuyªn dïng l¾p ®ai h·m (32) lªn côm èng (19). L¾p æ chÆn (31), ®ªm chÞu lùc (30), vßng ®Öm (29), phít (28) vµ ®Öm dù phßng (27) lªn côm èng (19). L¾p ®Õ (26), thanh chèng (25) vµ lß xo (24) lªn vá (1). L¾p phít (23) lªn nót (22), l¾p nót (22) vµo trong vá b¬m (1). Sau khi hoµn thiÖn cum van ®iÒu chØnh, h·y bÞt kÝn hai khe hë (21) b»ng dông cô chuyªn dïng. L¾p vßng bÞt kÝn (20) vµo trong côm b¬m (1). Luån dông cô (A) qua côm b¬m (1) vµ vµo trong côm èng (19). Dïng tay gi÷ côm b¬m (19) vµ quay dông cô (A) lÇn l­ît theo chiÒu kim ®ång hå ®Ó nÐn lß xo trung t©m (18). Kh«ng ®Æt côm b¬m lªn £t«. L¾p ®Æt dïng thªm dông cô phô trong côm b¬m. DÆt ®Çu mò chôp bªn ph¶i cña b¬m vµo trong £t«. Sö dông cô chuyªn dïng, nh­ h×nh vÏ. L¾p bi (16), chèt xoay (17) vµ trong lç (15), lÆp l¹i b­íc nµy víi lç (15) tiÕp theo. L¾p phít (14) vµo côm b¬m. L¾p ®Öm c¸ch (13) vµo côm b¬m (1). L¾p bé chuyÓn dÇu (12) lªn trªn côm b¬m (1). L¾p phít (11) lªn côm b¬m (1). L¾p cÈn thËn Stato lªn trªn côm b¬m (1). L¾p phít (9) lªn Stato (10). L¾p èc mò lªm Stato (10) vµ côm b¬m (1). §Æt dông cô chuyªn dïng (D) vµo mÆt d­íi cña c¸c ®Çu bul«ng (7). L¾p 7 bul«ng (7) . SiÕt chÆt c¸c bul«ng víi m«men 17 N.m. TiÕp tôc siÕt chÆt c¸c bul«ng l¹i lÇn n÷a víi m«men lµ 34 N.m. Th¸o côm b¬m (1) khái £t«. Th¸o dông cô phô ra khái côm b¬m (1). L¾p phô tïng (6) vµo trong côm b¬m (1). L¾p trô (5) lªn côm b¬m (1). L¾p côm b¬m (1) vµ bèn miÕng ®Öm (2) lªn giµn khung (4). L¾p c¸c bul«ng (3) vµo giµn khung (4) vµ côm b¬m (1). Cã thÓ tham kh¶o thªm th«ng tin trong c¸c tµi liÖu: Steering System, Specifications, SENR 1575, “Metering Pump (steering)-istall”. KÕt luËn Sau mét thêi gian dµi t×m hiÓu, ®Ò tµi ®· hoµn thµnh nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n cña hÖ thèng l¸I xe CAT – 777D nh­: Nguyªn lý ho¹t ®éng, C¸ch tÝnh to¸n mét sè chi tiÕt vµ c¸ch kiÓm tra b¶o d­ìng th«ng th­êng. Sau khi kiÓm nghiÖm xong ta cã thÓ thÊy r»ng hÖ thèng l¸i trªn xe CAT-777D cã nhiÒu ­u ®iÓm v­ît tréi so víi c¸c xe th«ng th­êng nh­: §Æc tÝnh ®éng häc chÝnh x¸c, ®iÒu khiÓn dÔ dµng, bè trÝ thuû lùc gän nhÑ, dÔ l¾p ®Æt vµ kiÓm tra. §Ò tµi cã tÝnh øng dông vµ tÝnh thùc tÕ cao v× víi lo¹i xe CAT hiÖn nay, chóng ta vÉn ch­a cã ph­¬ng ph¸p vµ c«ng nghÖ ®Ó b¶o d­ìng vµ söa ch÷a c¸c hÖ thèng trªn xe trong ®ã cã hÖ thèng l¸i. V× vËy b­íc ®Çu tiÕp cËn ®Ó t×m hiÓu râ vÒ hÖ thèng l¸i lµ rÊt cÇn thiÕt, t¹o tiÒn ®Ò cho viÖc nghiªn cøu s©u h¬n vµ t×m c¸ch phôc håi vµ b¶o d­ìng hÖ thèng sau nµy. Tuy nhiªn ®©y lµ mét ®Ò tµi hoµn toµn míi vµ hiÖn ®¹i víi c¸ nh©n thùc hiÖn nªn mét sè vÊn ®Ò chØ dõng ë møc nguyªn lý ho¹t ®éng mµ ch­a ®i s©u vµo nghiªn cøu tØ mØ vµ tÝnh to¸n c¸c chi tiÕt trong hÖ thèng. Do h¹n chÕ vÒ mÆt nhËn thøc, thêi gian lµm bµi vµ tµi liÖu tham kh¶o nªn trong ®å ¸n kh«ng tr¸nh khái cã nh÷ng sai xãt vÒ mÆt kiÕn thøc vµ tr×nh bÇy, rÊt mong ®­îc sù chØ b¶o cña c¸c thÇy ®Ó ®å ¸n cña em ®­îc hoµn thiÖn h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n…! Tµi liÖu tham kh¶o 1.Lý thuyÕt «t« m¸y kÐo – N¨m 1993 NguyÔn H÷u CÈn, D­ Quèc ThÞnh, Ph¹m Minh Th¸i, NguyÔn V¨n Tµi, Lª ThÞ Vµng. 2. ThiÕt kÕ tÝnh to¸n «t« - m¸y kÐo – N¨m 1971 Tr­¬ng Minh ChÊp, D­¬ng §×nh KhuyÕn, NguyÔn Kh¾c Trai. 3.Chi tiÕt m¸y TËp I, tËp II – N¨m 1997 NguyÔn Träng HiÖp 4.ThiÕt kÕ ®å ¸n c«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y TrÇn V¨n §Þch 5.ThiÕt kÕ hÖ thèng l¸i cña «t« - m¸y kÐo b¸nh xe, Tr­êng §¹i Häc B¸ch Khoa Hµ Néi – N¨m 1991 Ph¹m Minh Th¸i 6.TÝnh ®iÒu khiÓn vµ quü ®¹o chuyÓn ®éng cña «t« - N¨m 1997 NguyÔn Kh¾c Trai 7. Tµi liÖu tham kh¶o tõ h·ng CATERPILAR Môc lôc Lêi nãi dÇu……………………………………………………………………3 Ch­¬ng 1: giíi thiÖu vÒ hÖ thèng l¸i trªn « t«................................................4 C«ng dông, ph©n lo¹i, yªu cÇu…………………………………………….4 1.1.1 C«ng dông……………………………………………………………..4 1.1.2 Ph©n lo¹i……………………………………………………………….4 1.1.2.1 Theo c¸ch bè trÝ vµnh l¸i…………………………………………..4 1.1.2.2 Theo sè l­îng cÇu dÉn h­íng……………………………………..4 1.1.2.3 Theo kÕt cÊu cña c¬ cÊu l¸i………………………………………..5 1.1.2.4 Theo kÕt cÊu vµ nguyªn lý lµm viÖc cña bé c­êng ho¸……………5 1.1.3 Yªu cÇu………………………………………………………………..5 CÊu t¹o chung hÖ thèng l¸i………………………………………………..6 Ch­¬ng 2: Kh¶o s¸t hÖ thèng l¸i xe CAT – 777D………………………….7 2.1 §Æc ®iÓm chung…………………………………………………………..7 2.2 KiÓm tra ®éng häc h×nh thang l¸i……………………………………….12 2.2.1 Gãc quay vßng cùc ®¹i………………………………………………12 2.2.2 X©y dùng ®­êng cong lý thuyÕt……………………………………..13 2.2.3 X©y dùng ®­êng cong thùc tÕ………………………………………..15 2.3 KiÓm nghiªm ®éng lùc häc………………………………………………19 2.3.1 X¸c ®Þnh m«men c¶n quay vßng……………………………………..19 2.3.2 X¸c ®Þnh ¸p suÊt cÇn thiÕt trong xylanh………………………………20 2.4 Nguyªn t¾c ho¹t ®éng cña hÖ thèng l¸i…………………………………...21 2.4.1 Nguyªn lý ho¹t ®éng cña hÖ thèng thuû lùc l¸i………………………...21 2.4.1.1 Ho¹t ®éng cña hÖ thèng l¸i chÝnh…………………………………..23 2.4.1.2 Ho¹t ®éng cña hÖ thèng l¸i phô…………………………………….24 2.4.2 Nguyªn lý ®iÒu khiÓn cña b¬m ph©n phèi l¸i…………………………..27 2.4.2.1 Khi quay ph¶i………………………………………………………31 2.4.2.2 Khi quay tr¸i……………………………………………………......32 2.5 KiÓm tra ®é bÒn chi tiÕt……………………………………………………34 2.5.1 KiÓm bÒn pitton xylanh lùc…………………………………………….34 2.5.1.1 KiÓm bÒn cÇn pitton ë tr¹ng th¸i kÐo nÐn………………………….34 2.5.1.2 TÝnh æn ®Þnh cña cÊn pitton………………………………………..35 2.5.2 KiÓm bÒn xylanh lùc…………………………………………………...36 2.5.2.1 øng suÊt däc………………………………………………………..37 2.5.2.2 KiÓm tra øng suÊt tiÕp vµ øng suÊt ph¸p……………………………38 2.5.3 KiÓm tra bÒn chèt cÇu………………………………………………….39 2.5.3.1 KiÓm tra øng suÊt chÌn dËp………………………………………...40 2.5.3.2 KiÓm tra theo ®é bÒn uèn…………………………………………..41 Ch­¬ng 3: Quy tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng pitton……………………………43 3.1 Ph©n tÝch chi tiÕt gia c«ng………………………………………………..43 3.1.1 KÕt cÊu pitton………………………………………………………...43 3.1.2 §iÒu kiÖn lµm viÖc cña pitton………………………………………...43 3.1.3 Chän ph«i…………………………………………………………….43 3.2 LËp s¬ ®å nguyªn c«ng…………………………………………………44 3.2.1 Nguyªn c«ng 1………………………………………………………44 3.2.1 Nguyªn c«ng 2………………………………………………………45 3.2.1 Nguyªn c«ng 3……………………………………………………....46 3.2.1 Nguyªn c«ng 4………………………………………………………47 3.2.1 Nguyªn c«ng 5………………………………………………………48 3.2.1 Nguyªn c«ng 6………………………………………………………49 Ch­¬ng 4: KiÓm tra b¶o d­ìng hÖ thèng l¸i……………………………….51 4.1 Kh¾c phôc sù cè hÖ thèng l¸i…………………………………………....51 4.1.1 KiÓm tra ho¹t ®éng…………………………………………………..51 4.1.2 KiÓm tra hiÖu suÊt……………………………………………………52 4.1.3 KiÓm tra hÖ thèng c¶nh b¸o………………………………………….57 4.2 KiÓm tra ®iÒu chØnh b¬m pitton………………………………………….60 4.2.1 Van c¾t ¸p suÊt cao…………………………………………………...62 4.2.2 Van c©n b»ng dßng ch¶y…………………………………………….64 4.3 Tr×nh tù th¸o l¾p b¬m ph©n phèi l¸i……………………………………..66 KÕt luËn………………………………………………………………………..78