Ngoại giao Việt Nam phục vụ phát triển kinh tế đất nước những năm đầu thế kỷ XXI

LỜI CẢM ƠN Đầu tiên em xin gửi lời cám ơn trân thành tới ba mẹ em, những người đã sinh ra và nuôi dạy em cho đến bây giờ. Em xin trân thành gửi lời cám ơn tới toàn thể thầy cô giáo trong trường, và đặc biệt là thầy giáo Thọ, người đã tận tâm giúp đỡ em hoàn thành bài báo cáo tốt nghiệp này. §Ò Tµi: Ngo¹i giao ViÖt Nam phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû XXI. KÝ HIỆU VIẾT TẮT EU: Liªn minh ch©u ©u NGKT: Ngoại giao kinh tế TG&VN: Thế Giới và Việt Nam LHQ: Liên Hợp Quốc VN: Việt Nam WEF: Diễn ®àn kinh tế thế giới WTO: Tổ chức Thương Mại Thế Giới KTXH: Kinh Tế Xã Hội NGPVKT: Ngoại giao phục vụ kinh tế ASEM: Hội nghị ¢u - ¸ APEC: Diễn ®àn kinh tế Th¸i Bình Dương XH: Xã Hội KHKT: Khoa Học Kỹ Thuật CNH-HĐH: Công nghiệp hóa - Hiện ®ại hóa TG: Thế giới WB: Ng©n hµng thÕ giíi LêI NãI ĐẦU Ch­a bao giê ViÖt Nam cã ®­îc quan hÖ hîp t¸c quèc tÕ réng r·i vµ b×nh ®¼ng víi c¸c n­íc ë kh¾p c¸c ch©u lôc nh­ ngµy nay. Vai trß vµ vÞ thÕ cña ViÖt Nam ngµy cµng ®­îc n©ng cao trªn tr­êng quèc tÕ. Tõ chç bÞ coi lµ mét d©n téc “ nh­îc tiÓu ” , kh«ng cã tªn trªn b¶n ®å thÕ giíi, giê ®©y ViÖt nam ®· cã quan hÖ ngo¹i giao víi 172 n­íc, quan hÖ th­¬ng m¹i víi 150 n­íc vµ vïng l·nh thæ, lµ thµnh viªn tÝch cùc cña nhiÒu tæ chøc quèc tÕ, liªn khu vùc vµ khu vùc. LÞch sö h¬n 60 n¨m qua ®· chøng minh nh÷ng thµnh tùu cña ngo¹i giao ViÖt Nam lu«n g¾n liÒn víi nh÷ng chiÕn c«ng, kú tÝch cña c¶ d©n téc. Trªn con ®­êng ®i lªn cña ®Êt n­íc, ngµnh ngo¹i giao ViÖt Nam ®· kh«ng ngõng lín m¹nh, trë thµnh mét “ binh chñng ” ®Æc biÖt, mét nguån lùc quan träng gãp phÇn t¹o nªn søc m¹nh tæng hîp cña ®Êt n­íc, phÊn ®Êu v× môc tiªu: hßa b×nh, Êm no, h¹nh phóc cña c¶ d©n téc nh­ ­íc väng cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh. N¨m 1985, d­íi sù l·nh ®¹o cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, c«ng t¸c ngo¹i giao phôc vô kinh tÕ ®­îc chÝnh thøc x¸c ®Þnh lµ nhiÖm vô chÝnh cña ngµnh ngo¹i giao. §¹i héi VI cña §¶ng ®Ò ra ®­êng lèi ®æi míi vµ môc tiªu “ d©n giµu, n­íc m¹nh, x· héi c«ng b»ng, v¨n minh ” ®­îc coi lµ lîi Ých cao nhÊt. Tõ ®ã ®Õn nay c«ng t¸c ngo¹i giao phôc vô kinh tÕ lu«n ®­îc th¶o luËn t¹i c¸c héi nghÞ cña ngµnh vµ tËp trung h­íng vµo viÖc ®a ph­¬ng hãa, ®a d¹ng hãa kinh tÕ ®èi ngo¹i, ph¸ thÕ bao v©y cÊm vËn cña ph­¬ng T©y, më réng thÞ tr­êng tranh thñ viÖn trî, ®Çu t­, c«ng nghÖ vµ tõng b­íc héi nhËp kinh tÕ khu vùc vµ thÕ giíi. Qua nh÷ng ho¹t ®éng thùc tÕ, nh÷ng n¨m gÇn ®©y nhËn thøc cña ngµnh vÒ ngo¹i giao phôc vô kinh tÕ ®· ®­îc n©ng cao thªm mét b­íc, ®Æc biÖt lµ tÝnh cÊp b¸ch cña c«ng t¸c nµy còng nh­ néi dung ph­¬ng h­íng cña ho¹t ®éng ngo¹i giao phôc vô sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n­íc. T¹i héi nghÞ lÇn thø 23 th¸ng 12/2001 cña ngµnh, thñ t­íng Phan V¨n Kh¶i ®· nhÊn m¹nh “ Trong thêi gian rÊt dµi, x©y dùng kinh tÕ lu«n lu«n lµ nhiÖm vô trung t©m; do ®ã phôc vô kinh tÕ ph¶i thùc sù lµ träng t©m c«ng t¸c cña ngµnh ngo¹i giao ” ChÝnh v× ho¹t ®éng ngo¹i giao cã ý nghÜa to lín vµ thiÕt thùc phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc tr­íc m¾t còng nh­ l©u dµi; nªn t«i ®· chän lÊy ®Ò tµi nµy lµm b¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp ®¹i häc. Khi nghiªn cøu t«i ®· vËn dông kiÕn thøc ®· häc trong ch­¬ng tr×nh ®¹i häc, s­u tÇm vµ xö lý c¸c th«ng tin trªn s¸ch, b¸o, internet… ®ång thêi liªn hÖ víi thùc tÕ ®êi sèng x· héi ®Ó ph©n tÝch, lý gi¶i nh÷ng vÊn ®Ò cô thÓ B¸o c¸o gåm: Lêi nãi ®Çu; kÕt luËn; vµ hai ch­¬ng néi dung chÝnh nh­ sau: Chương 1: Nh÷ng thµnh tùu cña ho¹t ®éng ngo¹i giao ViÖt Nam gãp phÇn ph¸t triÓn kinh tÕ tõ ®Çu thÕ kû XXI. 1.1 kh¸i qu¸t nh÷ng chñ tr­¬ng, chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i chñ yÕu cña §¶ng, Nhµ n­íc trong thêi kú nµy Công cuộc đổi mới do Đảng ta khởi xướng từ năm 1986 đến nay đã đạt được nhiều thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử; tạo tiền đề và động lực mạnh mẽ cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Đổi mới công tác đối ngoại, mà trước hết là đổi mới về chính sách và ph­¬ng thøc ho¹t động đối ngoại là bộ phận rất quan trọng trong công cuộc đổi mới toàn diện. Tiến tới Đại hội lần thứ X của Đảng, việc nghiên cứu, đánh giá và tổng kết quá trình đổi mới sẽ góp phần đưa hoạt động đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta lên tầm cao mới, đáp ứng những đòi hỏi của tình hình hiện nay cũng như trong thêi gian tíi. Đổi mới chính sách đối ngoại và ph­¬ng thøc hoạt động đối ngoại là một quá trình liên tục vµ nhÊt qu¸n Trong những năm 80 của thế kỷ XX, đất nước ta đứng trước những khó khăn thö th¸ch lín. Ở trong nước, chúng ta phải đối mặt với cuộc khủng hoảng kinh tế - xã hội trầm trọng, kéo dài. Về đối ngoại, chúng ta phải đương đầu với tình trạng bị cô lập về chính trị, bị bao vây cấm vận về kinh tế. Trong khi đó, trên thế giới, cuộc cách mạng khoa học và công nghệ diễn ra như vũ bão, xu thế khu vực hóa và toàn cầu hóa nổi lên, đặt ra những cơ hội và thách thức cho nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam. Trong bối cảnh đó, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ VI của Đảng Céng S¶n ViÖt Nam, xuất phát từ tinh thần nhìn thẳng vào sự thật, đã phân tích và đánh giá đúng những thuận lợi và khó khăn của đất nước thông qua đường lối đổi mới toàn diện, trước hết là đổi mới về kinh tế. Về đối ngoại, Đại hội VI khẳng định: "Trong những năm tới, nhiệm vụ của Đảng và Nhà nước ta trên lĩnh vực đối ngoại là ra sức kết hợp sức mạnh của dân tộc với sức mạnh của thời đại" (1). Đổi mới về kinh tế nhanh chóng mở rộng sang các lĩnh vực khác, trong đó có đối ngoại. Tháng 5-1988, Bộ Chính trị khóa VI đã ra Nghị quyết số 13 về "nhiệm vụ và chính sách đối ngoại trong tình hình mới" với chủ đề "giữ vững hòa bình, phát triển kinh tế". Nghị quyết nhấn mạnh chính sách "thêm bạn bớt thù", đa dạng hóa quan hệ trên nguyên tắc tôn trọng độc lập, chủ quyền, cùng có lợi (2). Tiếp đó, Hội nghị Trung ương 6, khóa VI (tháng 3-1989) ra Nghị quyết, trong đó chỉ rõ cần chuyển mạnh hoạt động ngoại giao từ quan hệ chính trị là chủ yếu sang quan hệ chính trị - kinh tế (3). Những đổi mới về tư duy và chính sách đối ngoại trên đã nhanh chóng đi vào cuộc sống, đem lại kết quả bước đầu trong việc phá bỏ thế bao vây cấm vận. Bước vào thập niªn 90, sự sụp đổ của hệ thống xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và Đông Âu đã đặt chúng ta trước những thách thức mới rất gay g¾t. Tuy nhiên, những kết quả bước đầu trong việc triển khai chính sách đối ngoại mới đã tạo tiền đề để Đảng ta đưa ra đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, rộng mở, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ quốc tế với tinh thần "Việt Nam muốn là bạn với tất cả các nước trong cộng đồng thế giới, phấn đấu vì hòa bình, độc lập và phát triển" (4). Hội nghị Trung ương 3, khóa VII đã đề ra tư tưởng chỉ đạo chính sách đối ngoại là "giữ vững nguyên tắc vì độc lập, thống nhất và chủ nghĩa xã hội, đồng thời phải rất sáng tạo, năng động, linh hoạt phù hợp với vị trí và hoàn cảnh của nước ta, cũng như diễn biến của tình hình thế giới và khu vực, phù hợp với từng đối tượng ta có thể quan hệ" (5). Sau 10 năm đổi mới, tình hình chính trị - xã hội nước ta dần đi vào ổn định; thế và lực của ta được nâng cao hơn; quan hệ quốc tế được mở rộng; vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế được cải thiện; khả năng giữ vững độc lập tự chủ và hội nhập được tăng cường. Tuy nhiên, chúng ta còn phải đối phó với nhiều khó khăn, thử thách, bao trùm lên tất cả là "Nguy cơ tụt hậu xa hơn về kinh tế so với nhiều nước trong khu vực vẫn là thách thức to lớn và gay gắt do điểm xuất phát của ta quá thấp, lại phải đi lên trong môi trường cạnh tranh quyết liệt" (6). Đại hội VIII (tháng 6-1996) và Đại hội IX (tháng 4-2001) của Đảng tiếp tục hoàn thiện đường lối đối ngoại thông qua việc khẳng định "Việt Nam sẵn sàng là bạn, là đối tác tin cậy của các nước trong cộng đồng quốc tế, phấn đấu vì hòa bình, độc lập và phát triển" (7). Ngoài ra, Đại hội còn nhấn mạnh, Việt Nam chủ động hội nhập kinh tế quốc tế và khu vực theo tinh thần phát huy tối đa nội lực, nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế. Tháng 11-2001, Bộ Chính trị đã ra Nghị quyết riêng về hội nhập kinh tế quốc tế. Hội nghị Trung ương 8, khóa IX (tháng 7-2003) đã ra Nghị quyết về chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới nhằm đánh giá toàn diện, sâu sắc cục diện thế giới, khu vực từ n¨m 1991 đến nay; chỉ ra một cách có hệ thống những thành tựu, bài học kinh nghiệm về đối ngoại; đồng thời nêu ra những phương hướng chủ yếu hoạt động đối ngoại trong những năm tới với việc giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển kinh tế - xã hội, lợi ích cao nhất của đất nước. Đây là một mốc hết sức quan trọng trong nhận thức, định hướng cho chính sách đối ngoại và hoạt động quốc tế của Đảng và Nhà nước ta trong thời gian tới. 1.2 Những thành tựu của ho¹t ®éng đối ngoại trong thời kỳ đổi mới.Đổi mới trong chính sách và hoạt động đối ngoại đã hòa nhịp cùng với đổi mới trên mọi lĩnh vực của đất nước, đem lại những thành tựu rất to lớn, được thể hiện trên các mặt nh­ sau: - Từ chỗ bị bao vây cấm vận, đến nay Việt Nam đã có quan hệ ngoại giao với 169 nước; đặc biệt, lần đầu tiên trong lịch sử, nước ta có quan hệ với tất cả các nước lín vµ trung tâm chính trị - kinh tế lớn trên thế giới. Chúng ta đã tạo được khuôn khổ quan hệ hợp tác hữu nghị, ổn định lâu dài và đan xen lợi ích với tất cả các nước láng giềng, khu vực: Quan hệ đặc biệt và hợp tác toàn diện với Lào không ngừng được củng cố và mở rộng, hợp tác kinh tế ngày càng chặt chẽ, hiệu quả. Quan hệ với Cam-pu-chia được đổi mới theo hướng mở rộng, nâng cao hiệu quả hợp tác kinh tế, phối hợp giải quyết các vấn đề an ninh, biên giới, lãnh thổ trong khuôn khổ các tổ chức khu vực và quốc tế. Quan hệ với Trung Quốc được bình thường hóa hoàn toàn và nâng lên tầm cao mới theo phương châm 16 chữ "láng giềng hữu nghị, hợp tác toàn diện, ổn định lâu dài, hướng tới tương lai". Lần đầu tiên trong lịch sử, hai nước đã ký Hiệp ước về biên giới trên đất liền, Hiệp định về phân định vịnh Bắc Bộ, Hiệp định giải quyết vấn đề lãnh hải, vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa giữa hai nước trong vịnh Bắc Bộ và Hiệp định hợp tác nghề cá trong vịnh Bắc Bộ. Sau khi gia nhập Hiệp hội các quốc gia Đông - Nam Á (ASEAN) năm 1995, Việt Nam đã có nhiều ho¹t ®éng tích cực, góp phần vào việc củng cố đoàn kết, duy trì những nguyên tắc cơ bản, tăng cường hợp tác nội khối, góp phần nâng cao vai trò, vị trí của của hiệp hội ở khu vực và trên trường quốc tế. Nước ta đã chủ động duy trì và thúc đẩy quan hệ hữu nghị với các nước bạn truyền thống như Liªn bang Nga, Cu Ba, Ấn Độ, Cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên, Mông Cổ; các nước thuộc Cộng đồng các quốc gia độc lập, Trung - Đông Âu trên nhiều lĩnh vực, thể hiện tình nghĩa thủy chung, đoàn kết trong chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước ta. Đồng thời, chúng ta đã chủ động khôi phục, củng cố vµ më réng quan hệ hợp tác với các nước châu Phi, Trung Đông và Mỹ La-tinh, nêu cao tinh thần đoàn kết và ủng hộ các nước bạn trong cuộc đấu tranh bảo vệ độc lập, chủ quyền và tự quyết dân tộc. Mặc dù chưa tương xứng với tiềm năng và mong muốn của các bên, song kim ngạch buôn bán và đầu tư giữa ta và các nước này đã và đang phát triển tích cực. Không những thế, nước ta cũng đã bình thường hóa và mở rộng quan hệ hợp tác cùng có lợi với các nước lớn và trung tâm kinh tế - chính trị lớn trên thế giới. Từ chỗ là hai nước thù địch trước đây, Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao và hợp tác trên nhiều lĩnh vực với Mỹ trên tinh thần “ gác lại quá khứ, hướng tới tương lai ”. Trong chuyến thăm Mỹ tháng 6-2005 của Thủ tướng Phan Văn Khải, hai nước đã xác lập khuôn khổ "quan hệ hữu nghị, đối tác xây dựng, hợp tác nhiều mặt, ổn định, lâu dài trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau, bình đẳng, cùng có lợi". Nước ta tiếp tục thúc đẩy quan hệ hợp tác nhiều mặt với Nhật Bản, Hàn Quốc, Ô-xtrây-li-a, Niu Di-lân, Tây Bắc Âu, nhất là trên các lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư, viện trợ phát triển, văn hóa, du lịch, chuyển giao công nghệ. Các nước này hiện đã trở thành những đối tác và thị trường hàng đầu của ta. - Nước ta đã triển khai mạnh mẽ công cuộc hội nhập kinh tế với khu vực và quốc tế. Đến nay, Việt Nam đã trở thành thành viên tích cực của ASEAN, tham gia ngày càng sâu rộng vào các định chế kinh tế, tài chính, thương mại của ASEAN như Khu vực Mậu dịch tự do ASEAN (AFTA), Khu vực Đầu tư ASEAN (AIA); là thành viên của Diễn đàn Hợp tác Á - Âu (ASEM), Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC); có quan hệ chặt chẽ với Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), Ngân hàng thế giới (WB), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB).... Sau mét qu¸ tr×nh tÝch cùc phÊn ®Êu vµ ®Êu tranh v­ît qua mäi thö th¸ch, trë ng¹i, n­íc ta ®· gia nhËp tæ chøc Th­¬ng m¹i thÕ giíi ( WTO ) vµ ®ang ph¸t huy vÞ thÕ ViÖt Nam trong tæ chøc nµy.- Hoạt động đối ngoại đã có những đóng góp to lớn trong công cuộc phát triển đất nước thông qua việc giữ vững môi trường hòa bình, ổn định. Bằng những việc làm trực tiếp, cụ thể, hoạt động đối ngoại đã phục vụ cho việc hoạch định chính sách kinh tế, đặc biệt là công tác nghiên cứu, tham mưu, thông tin, vận động viện trợ, thu hút đầu tư, mở rộng các thị trường buôn bán, lao động, du lịch; tham gia giải quyết vướng mắc trong quan hệ kinh tế giữa Việt Nam với các nước khác. Đến nay, chúng ta đã thu hút được tổng cộng 45 tỉ USD đầu tư trực tiếp cña nước ngoài. Năm 2004, kim ngạch xuất khẩu đạt 26 tỉ USD. Giai đoạn 2001 -2005, viện trợ phát triển chính thức dành cho ta đạt 13,3 tỉ USD. - Hoạt động ngoại giao đa phương có bước trưởng thành vượt bậc. Kết hợp chặt chẽ với các mối quan hệ song phương, góp phần nâng cao hơn nữa vai trò và uy tín của Việt Nam tại các tổ chức quốc tế như: Liên hợp quốc, Phong trào Không liên kết, ASEAN, ASEM, Cộng đồng các nước có sử dụng tiếng Pháp..; tạo điều kiện cho Việt Nam mở rộng quan hệ đối ngoại, phát triển kinh tế - xã hội; nâng cao vị thế và hình ảnh của Việt Nam trên trường quốc tế; đồng thời đóng góp vào cuộc đấu tranh chung của nhân dân thế giới bảo vệ hòa bình, bảo vệ các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế. - Công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài ngày càng được coi trọng. Về nhận thức, Đảng ta khẳng định rõ cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài là một bộ phận không thể tách rời của dân tộc Việt Nam. Gần đây, Nghị quyết 36 của Bộ Chính trị về đổi mới công tác đối với người Việt Nam ở nước ngoài đã được ban hành. Nhà nước ta đã ban hành nhiều chính sách cụ thể theo hướng xóa bỏ ngăn cách giữa người Việt ở nước ngoài và người Việt ở trong nước; tạo điều kiện thuËn lîi cho bà con hướng về cội nguồn và tham gia đóng góp xây dựng đất nước; bảo vệ quyền lợi hợp pháp của công dân Việt Nam ở nước ngoài, cũng như hỗ trợ kiều bào hội nhập với nước sở tại. 1.3 Nh÷ng thµnh tùu ho¹t ®éng ®èi ngo¹i chñ yÕu phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ. Ngày 6-7/5/2002, tại Hà Nội đã diễn ra Hội nghị toàn quốc về Hội nhập Kinh tế quốc tế. Hội nghị đã điểm lại những thành tựu đạt được trong quá trình hội nhập kinh tế quốc tế, đồng thời chỉ ra những thách thức, khó khăn mà chúng ta cần phải vượt qua để chủ động hội nhập trong thời gian tới.Hơn một thập niªn qua, Việt Nam đã lần lượt gia nhập các tổ chức kinh tế quốc tế và khu vực: khôi phục quan hệ bình thường với Ngân hàng thế giới (WB), Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) và Ngân hàng phát triển châu ¸ (ADB), trở thành thành viên của ASEAN, APEC, thực hiện ch­¬ng trình CEPT, đồng sáng lập ASEM.Trong quan hệ kinh tế - th­¬ng mại song ph­¬ng đến nay, Việt Nam đã ký 81 hiệp định th­¬ng mại và đầu tư song phương, gần 40 hiệp định khuyến khích và bảo hộ đầu tư với các nước và vùng lãnh thổ; trong đó đàm phán ký kết và phê chuẩn Hiệp định Thương mại Việt Nam - Hoa kỳ là một nội dung lớn. I/ Hội nhập kinh tế quốc tế đã đạt được những kết quả đáng khích lệ:1. Tạo điều kiện cho Việt Nam nâng cao vị thế chính trị, ngoại giao và kinh tế trên trường quốc tế, tránh được tình trạng phân biệt đối xử, tạo cơ sở ổn định và thuận lợi cho các hoạt động kinh tế đối ngoại.2. Góp phần mở rộng thị trường xuất nhập khẩu: Do hội nhập, năm 1990, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam mới chỉ đạt 2,4 tỷ USD và kim ngạch nhập khẩu đạt 2,75 tỷ USD thì tới năm 2001, con số này đã đạt tới 15,1 tỷ USD xuất khẩu và 16 tỷ USD nhập khẩu. Nhiều nhóm mặt hàng xuất khẩu chủ lực đã đạt kim ngạch trên 1 tỷ USD như dầu thô, hàng dệt may, thuỷ sản và giày dép. Cơ cấu hàng xuất khẩu có nhiều chuyển biến tích cực, tỷ trọng hàng công nghiệp xuất khẩu đạt trên 40% tổng kim ngạch xuất khẩu (trong khi đầu những năm 90 chỉ ở mức dưới 30%). Thị trường không ngừng được mở rộng, từ chỗ chỉ có quan hệ thương mại với các nước Đông Âu là chính, đến nay Việt Nam đã có quan hệ kinh tế thương mại với 176 n­íc và vùng lãnh thæ…3. Tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài và viện trợ phát triển (ODA): Bằng chính sách đầu tư hấp dẫn, đến nay, đã có trên 70 nước và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam, trong đó có nhiều công ty và tập đoàn lớn có tiềm lực tài chính - công nghệ, góp phần thay đổi trình độ s¶n xuất của nước ta. Tổng số vốn đầu tư nước ngoài cam kết trong giai đoạn 1998 - 2001 đạt trên 40 tỷ USD, trong đó số vốn thực hiện đạt gần 20 tỷ USD. Về nguồn ODA, sau 9 kỳ hội nghị các nhà tài trợ, tính đến nay, tổng số vốn ODA cam kết dành cho Việt Nam đã đạt 21 tỷ USD, với số vốn được giải ngân đạt 9,8 tỷ USD.4. Giúp tiếp thu khoa học kỹ thuËt và công nghệ quản lý tiên tiến, góp phần đào tạo đội ngũ cán bộ quản lý kinh doanh và công nhân kỹ thuật lành nghề.5. Với những thành tựu đạt được trên các lĩnh vực xuất nhập khẩu, thu hút đầu tư và hỗ trợ tài chính quốc tế, hội nhập kinh tế quốc tế thời gian qua đã góp phần đáng kể đảm bảo tăng trưởng cao của nền kinh tế Việt Nam, trung bình 7% trong giai đoạn 10 năm đổi mới 1990 - 2000. Tạo thêm được 350.000 công ăn việc làm, c¶i thiện đời sống nhân dân. Cơ cấu của nền kinh tế cũng có những bước tiến bộ rõ rệt, tỷ trọng công nghiệp trong GDP đạt trên 36%, dịch vụ trên 39% và nông lâm ngư nghiệp 24%, từng bước tạo ra được một nền kinh tế mở, năng động, có khả năng thích ứng với những thay đổi diễn ra trong nền kinh tế thế giới. Một số điểm mốc trong tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế của Việt Nam :1. Bình thường hoá quan hệ với các tổ chức tài chính-tiền tệ quốc tệ: WB, IFM, ADB 2. 7/ 1995: Ký Hiệp định khung về Hợp tác kinh tế với Liên minh Châu Âu ( EU).3. 7/1995 Gia nhập ASEAN4. 1/1996 Thực hiện Chương trình CEPT nhằm tiến tới Khu vực Thương mại tự do ASEAN ( AFTA)5. 3/1996: tham gia sáng lập Diễn đàn ¸- Âu (ASEM) với 25 thành viên.6. 11/1998 gia nhập Diễn đàn Hợp tác kinh tế Châu ¸-Thái Bình Dương ( APEC) : 21 thành viên.7. 7/2000: Ký Hiệp định Thương mại song phương Việt Nam -Hoa Kỳ ; có hiệu lực thi hành từ 10/12/2001. 8. 11/1/2007: ViÖt Nam chÝnh thøc lµ thµnh viªn cña tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi ( WTO ). Thành tựu trước hết là chúng ta đã đưa khuôn khæ quan hệ hữu nghị và hợp tác với các nước, nhất là các đối tác quan trọng đi vào chiều sâu, lên tầm cao mới và mở ra nhiều cơ hội hợp tác với các đối tác tiềm năng khác. Đối ngoại đã góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh và toàn vẹn lãnh thổ của đất nước, đấu tranh có hiệu quả chống mọi âm mưu can thiệp, chống phá Tæ quốc Việt Nam XHCN.Thứ hai, công tác ngoại giao phục vụ kinh tế được thúc đẩy mạnh mẽ, góp phần quan trọng vào việc đạt kỷ lục về thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), viện trợ phát triển (ODA), thương mại, du lịch, lao động và kiều hối...., mở ra những cơ hội phát triển kinh tế nước ta trong những năm tới.Thứ ba, hoạt động ngoại giao đa phương tiếp tục được triển khai tích cực, nổi bật trong năm qua là việc Việt Nam được bầu vào vị trí Uỷ viên không thường trực Hội đồng Bảo An Liên Hợp quốc nhiệm kỳ 2008-2009 với số phiếu rất cao.Thứ tư, công tác bảo hộ công dân và vận động người Việt Nam ở nước ngoài tiếp tục thu được những kết quả quan trọng qua những chính sách và biện pháp cụ thể như Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc miễn thị thực cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài; bảo vệ các quyền lợi chính đáng của cộng đồng người Việt, lợi ích của doanh nghiệp, doanh nhân, lao động, công dân Việt Nam ở nước ngoài; hỗ trợ cứu nạn bà con ngư dân ta bị thiên tai, bão lụt...Thứ năm, công tác thông tin tuyên truyền và văn hoá đối ngoại tiếp tục đổi mới, phát huy tính chủ động, sáng tạo, quảng bá hình ảnh đất nước Việt Nam năng động, đổi mới, thân thiện, thuỷ chung và là một điểm đến an toàn của thế giới. Hoạt động ngoại giao đã góp phần mở rộng thị trường xuất khẩu, gia tăng đối tác thương mại, thu hút đầu tư nước ngoài, viện trợ phát triển và công nghệ tiên tiến cho đất nước. Đến cuối năm 2004, đã có hơn 5000 dự án đầu tư nước ngoài vào Việt Nam với tổng số vốn đăng ký là trên 45 tỷ USD, trong đó trên 50% số dự án đã đi vào hoạt động với số vốn thực hiện trên 26 tỷ USD. Các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài đã đóng góp gần 15% GDP, chiếm trên 30% tổng kim ngạch xuất khẩu, đóng góp gần 5% tổng thu ngân sách nhà nước và tạo ra hàng vạn công ăn việc làm. Và nửa đầu năm 2005, hoạt động thu hút vốn đầu tư nước ngoài tiếp tục tăng trưởng với tổng số vốn đầu tư đạt gần 2,5 tỷ USD, tăng gần gấp 2 lần so với cùng kỳ năm trước. Kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam cũng liên tục tăng lên trong nhiều năm, năm 2004 đạt 26 tỷ USD, tăng 30% so với năm 2003. Riêng xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ đã tăng đột biến sau gần 4 năm thực hiện Hiệp định Thương mại Việt - Mỹ, từ hơn 1 tỷ USD năm 2001 lên hơn 5 tỷ USD năm 2004. Chương 2: chiÕn l­îc ®èi ngo¹i cña viÖt Nam ®Õn n¨m 2020 - phôc vô ph¸t triÓn kinh tÕ ®Êt n­íc 2.1 cñng cè, thóc ®Èy héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ( ph¸t huy vai trß ViÖt Nam trong tæ chøc WTO ) Trong c¸c thËp niªn gÇn ®©y, ngo¹i giao kinh tÕ lu«n ®­îc coi lµ mét bé phËn quan träng cña ngo¹i giao ViÖt Nam nãi chung. HiÖn nay, khi chóng ta ®ang tËp trung toµn lùc ®Ó x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc, th× ngo¹i giao kinh tÕ l¹i cµng cã vai trß næi bËt, ®­îc xem lµ mét trong ba trô cét cña ngo¹i giao ViÖt Nam: ( ngo¹i giao chÝnh trÞ, ngo¹i giao kinh tÕ vµ ngo¹i giao v¨n hãa ), nh»m tranh thñ tèi ®a c¸c nguån lùc quèc tÕ, “ kÕt hîp søc m¹nh d©n téc víi søc m¹nh thêi ®¹i ” trong t×nh h×nh míi thùc hiÖn nhiÖm vô ph¸t triÓn chung cña ®Êt n­íc. Tõ §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø X ®Õn nay, kinh tÕ thÕ giíi vµ khu vùc cã nh÷ng chuyÓn biÕn lín. Toµn cÇu hãa tiÕp tôc ph¸t triÓn m¹nh mÏ, trë thµnh xu thÕ kh«ng thÓ ®¶o ng­îc, cã t¸c ®éng ®a chiÒu ®Õn kinh tÕ thÕ giíi vµ tõng nÒn kinh tÕ thµnh viªn. Sù v­¬n lªn m¹nh mÏ cña nÒn kinh tÕ míi næi, trong ®ã cã Trung Quèc, Ên §é, Nga, Bra-xin, lµm thay ®æi t­¬ng quan lùc l­îng kinh tÕ thÕ giíi, gãp phÇn h×nh thµnh luËt ch¬i kinh tÕ míi trong khu«n khæ tæ chøc th­¬ng m¹i thÕ giíi ( WTO ) vµ t¸c ®éng lín ®Õn kinh tÕ toµn cÇu. Sau 5 n¨m t¨ng tr­ëng liªn tôc, tõ cuèi 2007 kinh tÕ thÕ giíi t¨ng tr­ëng chËm l¹i,l¹m ph¸t cao do t¸c ®éng tiªu cùc cña khñng ho¶ng tµi chÝnh Mü, khñng ho¶ng l­¬ng thùc vµ gi¸ dÇu t¨ng cao. C¸c vÊn ®Ò toµn cÇu nh­ an ninh n¨ng l­îng, an ninh l­¬ng thùc, thay ®æi khÝ hËu vv… trë thµnh nh÷ng “ ®iÓm nãng ” cña kinh tÕ thÕ giíi, ®e däa g©y bÊt æn ®Þnh kinh tÕ toµn cÇu vµ t¸c ®éng m¹nh ®Õn an ninh vµ ph¸t triÓn cña mäi quèc gia. Víi thµnh tùu cña h¬n 20 n¨m ®æi míi, thÕ vµ lùc n­íc ta ngµy cµng ®­îc n©ng cao. Sau khi gia nhËp WTO , c«ng cuéc ®æi míi vµ héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ cña ta ®­îc ®Èy m¹nh trªn nhiÒu lÜnh vùc.Tuy n¨m 2008 t¨ng tr­ëng kinh tÕ n­íc ta ®­îc dù ®o¸n cßn 6,5% - 7% nh­ng vÉn lµ cao trong bèi c¶nh kinh tÕ thÕ giíi vµ nhiÒu n­íc sôt gi¶m m¹nh. ViÖt Nam ®· tham gia vµ ®ãng gãp tÝch cùc vµo c¸c diÔn ®µn hîp t¸c khu vùc, liªn khu vùc quan träng nh­, APEC, ASEM, ASEAN, vµ hiÖn nay lµ ñy viªn kh«ng th­êng trùc héi ®ång b¶o an liªn hîp quèc, hîp t¸c kinh tÕ víi c¸c n­íc, ®Æc biÖt lµ c¸c ®èi t¸c lín nh­ Mü, Liªn minh Ch©u ¢u (EU) NhËt B¶n, Nga, Trung Quèc, Ên §é,vv…ngµy cµng ph¸t triÓn theo chiÒu s©u. Sau gÇn 2 n¨m lµ thµnh viªn cña WTO, chóng ta ®· thÊy râ h¬n nh÷ng ®iÓm m¹nh, ®iÓm yÕu, nh÷ng thuËn lîi vµ th¸ch thøc ®èi víi kinh tÕ ViÖt Nam; ®Þnh vÞ chÝnh x¸c h¬n nÒn kinh tÕ n­íc nhµ trªn b¶n ®å thÕ giíi. ViÖt Nam ph¶i xö lý c¸c vÊn ®Ò héi nhËp trªn ph¹m vi réng lín h¬n, ®Æc biÖt lµ thùc thi ®Çy ®ñ c¸c cam kÕt s©u réng vµ ®a d¹ng cña tÊt c¶ c¸c kªnh héi nhËp kh¸c nhau. VÊn ®Ò ®Æt ra hiÖn nay b»ng mäi nç lùc ra søc ph¸t huy vai trß cña ViÖt Nam vµ khai th¸c tèi ®a ­u thÕ cña héi nhËp ®Ó phôc vô ph¸t triÓn ®Êt n­íc. §ång hµnh víi qu¸ tr×nh ph¸t triÓn nµy, ngµnh ngo¹i giao ®· kh«ng ngõng ®æi míi, tr­íc hÕt t¹o ®ét ph¸ tõ chÝnh t­ duy kinh tÕ cña m×nh ®Ó ph¸t huy lîi thÕ vèn cã; thiÕt thùc, s¸ng t¹o phôc vô sù nghiÖp ph¸t triÓn ®Êt n­íc, ®­a ngo¹i giao kinh tÕ – mét trong ba trô cét cña ngo¹i giao ViÖt Nam nªn tÇm cao míi. Nh÷ng ®iÓm nhÊn ®¸nh dÊu b­íc tiÕn triÓn vÒ chÊt trong c«ng t¸c ngo¹i giao kinh tÕ lµ sù triÓn khai réng kh¾p c¸c ho¹t ®éng ngo¹i giao kinh tÕ trªn kh¾p c¸c ch©u lôc; “ hµm l­îng ” kinh tÕ trong c¸c ho¹t ®éng ®èi ngo¹i cÊp cao còng ngµy cµng ®­îc chó träng vµ n©ng cao, kh«ng chØ t¹o ®ét ph¸ trong ph¸t triÓn kinh tÕ song ph­¬ng mµ cßn ®¹t nhiÒu néi dung kinh tÕ thùc chÊt. C¸c bé, ngµnh, ®Þa ph­¬ng, doanh nghiÖp, ngµy cµng chia sÎ vµ ghi nhËn vai trß cña c¸c ho¹t ®éng ngo¹i giao phôc vô sù nghiÖp ph¸t triÓn kinh tÕ cña ®Êt n­íc. Mét dÊu Ên quan träng lµ n¨m 2007 ®· ®­îc chän lµ “ N¨m ngo¹i giao kinh tÕ “ trong toµn ngµnh ngo¹i giao, t¹o ®µ cho c«ng t¸c ngo¹i giao kinh tÕ ®­îc triÓn khai bµi b¶n vµ hiÖu qu¶ h¬n, víi tÇm nh×n xa. Sù chuyÓn biÕn vÒ chÊt trong c«ng t¸c ngo¹i giao kinh tÕ ®· mang l¹i nh÷ng kÕt qu¶ tÝch cùc thÓ hiÖn râ nhÊt trªn c¸c mÆt sau: Thø nhÊt, g¾n kÕt nhuÇn nhuyÔn vµ cã hiÖu qu¶ chÝnh trÞ ®èi ngo¹i víi kinh tÕ ®èi ngo¹i, t¨ng thÕ vµ lùc cña ®Êt n­íc. Nh÷ng n¨m qua, ho¹t ®éng ngo¹i giao cÊp cao diÔn ra s«i ®éng víi néi hµm kinh tÕ ngµy cµng ®Ëm nÐt, ®· gãp phÇn quan träng cñng cè m«i tr­êng quèc tÕ thuËn lîi cho ViÖt Nam ph¸t triÓn, L·nh ®¹o §¶ng, Nhµ n­íc, Quèc héi vµ ChÝnh phñ ®· th¨m vµ ®ãn ®oµn §¹i biÓu cña hÇu hÕt c¸c ®èi t¸c chñ chèt, b¹n bÌ truyÒn thèng vµ c¸c n­íc ®èi t¸c tiÒm n¨ng. Hîp t¸c kinh tÕ ®· trë thµnh yÕu tè nÒn t¶ng vµ ®éng lùc x©y dùng quan hÖ ViÖt Nam – Trung Quèc trë thµnh “ §èi t¸c hîp t¸c chiÕn l­îc toµn diÖn ” ; x©y dùng quan hÖ ViÖt Nam – Mü theo khu«n khæ ®èi t¸c x©y dùng, h÷u nghÞ hîp t¸c nhiÒu mÆt, t«n träng lÉn nhau vµ cïng cã lîi; thóc ®Èy quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l­îc ViÖt Nam – Nga ®i vµo thùc chÊt; n©ng tÇm quan hÖ ViÖt Nam – NhËt B¶n h­íng tíi x©y dùng “ ®èi t¸c chiÕn l­îc v× hßa b×nh vµ phån vinh ë Ch©u ¸ ”; chñ ®éng t¹o ®ét ph¸ trong quan hÖ hîp t¸c nhiÒu mÆt víi EU ®Õn 2010 vµ ®Þnh h­íng tíi 2015… §©y lµ nh÷ng kÕt qu¶ cô thÓ, ®· vµ ®ang t¹o c¬ së v÷ng ch¾c, l©u dµi cho ph¸t triÓn ®Êt n­íc. Thø hai, c«ng t¸c nghiªn cøu, tham m­u vµ dù b¸o ngµy cµng ®­îc chó träng, tÝch cùc ®ãng gãp cho ®Þnh h­íng chÝnh s¸ch kinh tÕ ®èi ngo¹i nãi riªng vµ ph¸t triÓn kinh tÕ nãi chung, trong ®ã cã chÝnh s¸ch qu¶n lý kinh tÕ vÜ m« Ngµnh ngo¹i giao ®· chñ ®éng theo dâi, nghiªn cøu, ph¸t hiÖn, cung cÊp th«ng tin vµ ®Ò xuÊt kiÕn nghÞ lªn l·nh ®¹o cÊp cao vÒ nhiÒu vÊn ®Ò kinh tÕ thÕ giíi cã t¸c ®éng trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp ®Õn sù ph¸t triÓn cña ViÖt Nam, nh­; xu h­íng chuyÓn dÞch ®Çu t­ vµ kh¶ n¨ng tranh thñ nguån vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi; ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p t¨ng c­êng kinh tÕ song ph­¬ng víi c¸c n­íc, nghiªn cøu më réng thÞ tr­êng cho hµng hãa vµ lao ®éng ViÖt Nam; biÕn ®éng gi¸ dÇu má trªn thÕ giíi vµ t¸c ®éng cña nã; viÖc tËn dông nguån vèn tõ Trung §«ng; vÊn ®Ò an ninh n¨ng l­îng; an ninh l­¬ng thùc; t¸c ®éng cña cuéc khñng ho¶ng tÝn dông – tµi chÝnh cña Mü ®èi víi kinh tÕ thÕ giíi hiÖn nay vµ ®¸nh gi¸ triÓn väng t×nh h×nh tíi Thø ba ph¸t huy vÞ thÕ míi cña ®Êt n­íc tham gia ngµy cµng chñ ®éng vµ tÝch cùc h¬n vµo c¸c tæ chøc, diÔn ®µn kinh tÕ, th­¬ng m¹i, tµi chÝnh, khu vùc vµ quèc tÕ nh­ ASEAN, ASEM, APEC, DiÔn ®µn kinh tÕ thÕ giíi ( WEF ), TiÓu vïng Mª k«ng më réng ( GMS ), Tæ chøc hîp t¸c vµ ph¸t triÓn kinh tÕ ( OECD ) vµ ®Æc biÖt tham gia thùc chÊt vµ tÝch cùc vµo ho¹t ®éng cña WTO, trong ®ã cã c¸c cuéc ®µm ph¸n trong khu«n khæ vßng ®µm ph¸n §«-ha vv… trong bèi c¶nh vai trß cña c¸c tæ chøc th­¬ng m¹i vµ thÓ chÕ tµi chÝnh quèc tÕ ngµy cµng gia t¨ng, ho¹t ®éng ngo¹i giao ®a ph­¬ng trong lÜnh vùc nµy ®· trë thµnh mét mÆt trËn hÕt søc s«i ®éng, cã t¸c ®éng trùc tiÕp tíi kinh tÕ trong n­íc. Sù tham gia cña ngo¹i giao diÔn ra ë nhiÒu cÊp ®é vµ d­íi nhiÒu h×nh thøc; trùc tiÕp ®Êu tranh, hç trî c¸c Bé, Ngµnh, vËn ®éng hµnh lang, thu thËp th«ng tin, kiÕn nghÞ chÝnh s¸ch…. KÕt qu¶ lµ trong thêi gian võa qua, ho¹t ®éng ngo¹i giao ®a ph­¬ng t¹i c¸c diÔn ®µn kinh tÕ, tµi chÝnh, th­¬ng m¹i ®· khëi s¾c râ nÐt, h­íng tíi môc tiªu kh«ng chØ b¶o vÖ tèt lîi Ých ®Êt n­íc mµ cßn tõng b­íc tham gia x©y dùng luËt ch¬i quèc tÕ. Thø t­, hç trî c¸c bé, ngµnh, ®Þa ph­¬ng vµ doanh nghiÖp triÓn khai vµ më réng ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i ®· trë thµnh nhiÖm vô th­êng xuyªn cña ngµnh ngo¹i giao Khi nÒn kinh tÕ héi nhËp ®Çy ®ñ vµ s©u réng vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi, tÇn suÊt quy m« c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i cña c¸c bé, ngµnh, ®Þa ph­¬ng vµ doanh nghiÖp ngµy cµng më réng, ngµnh ngo¹i giao ®· nghiªn cøu vµ lùa chän nh÷ng ph­¬ng thøc hç trî phï hîp, hiÖu qu¶, cã träng t©m, träng ®iÓm, viÖc gióp ®ì c¸c tØnh biªn giíi phÝa b¾c h×nh thµnh c¸c c¬ chÕ hîp t¸c vµ më réng kinh tÕ ®èi ngo¹i víi c¸c tØnh biªn giíi cña Trung Quèc, thóc ®Èy liªn kÕt kinh tÕ vïng lµ mét m« h×nh hiÖu qu¶, sÏ tiÕp tôc triÓn khai trong thêi gian tíi. §èi víi c¸c bé, ngµnh, bé ngo¹i giao ®· hç trî khai th«ng vµ më réng thÞ tr­êng xuÊt khÈu lao ®éng cã thu nhËp kh¸ cao, §Æc biÖt ngo¹i giao ®· t¹o ®­îc ®ét ph¸ vµo thÞ tr­¬ng c¸c n­íc ph¸t triÓn víi nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho lao ®éng cña ta nh­ Ca-na-da, PhÇn Lan…. Thø n¨m, ho¹t ®éng ngo¹i giao chÝnh phñ vµ doanh nghiÖp diÔn ra s«i ®éng trªn nhiÒu cÊp ®é, gãp phÇn thiÕt lËp vµ t¨ng c­êng quan hÖ ®èi ngo¹i víi ®èi t¸c n­íc ngoµi, nhÊt lµ c¸c tËp ®oµn lín. NhiÒu cuéc gÆp gì cña c¸c l·nh ®¹o cÊp cao ViÖt Nam ®· ®­îc tæ chøc víi c¸c tËp ®oµn kinh tÕ hµng ®Çu cña së t¹i trong c¸c chuyÕn th¨m song ph­¬ng vµ t¹i c¸c diÔn ®µn ®a ph­¬ng, còng nh­ víi c¸c tËp ®oµn lín cã c¸c tiÒm lùc c«ng nghÖ vµ tµi chÝnh th¨m ViÖt Nam ®Ó kh¶o s¸t, tiÕn hµnh ®Çu t­ vµ më réng ho¹t ®éng t¹i ViÖt Nam. C¸c ho¹t ®éng nµy ®· thu ®­îc nh÷ng kÕt qu¶ rÊt tÝch cùc, t¹o dùng lßng tin c¸c tËp ®oµn kinh tÕ lín, thu hót ®Çu t­ cña hä vµo ViÖt Nam. NhiÒu tËp ®oµn kh¼ng ®Þnh cam kÕt lµm ¨n l©u dµi t¹i ViÖt nam. §©y lµ nh÷ng tÝn hiÖu rÊt quan träng gióp duy tr× vµ thóc ®Èy luång vèn ®Çu t­ vµo ViÖt Nam ngay trong lóc kinh tÕ thÕ giíi gÆp khã kh¨n. Thø s¸u, ngµnh ngo¹i giao tÝch cùc hç trî vµ tham gia tæ chøc qu¶ng b¸ h×nh ¶nh ViÖt Nam Trong nh÷ng n¨m qua m« h×nh qu¶ng b¸ h×nh ¶nh ViÖt Nam ë n­íc ngoµi d­íi c¸c h×nh thøc ngµy v¨n hãa, tuÇn v¨n hãa ViÖt Nam…®· ®­îc tæ chøc ë nhiÒu n­íc lµ ®èi t¸c kinh tÕ chñ yÕu cña ViÖt Nam, nh­ Mü, NhËt B¶n, Hµn Quèc, Nga, c¸c n­íc ASEAN, c¸c n­íc B¾c ¢u…. Víi lîi thÕ vÒ quan hÖ t¹i c¸c ®Þa bµn, ngµnh ngo¹i giao ®· vËn ®éng sù ñng hé c¶ vÒ chÝnh trÞ vµ vËt chÊt còng nh­ sù tham gia tÝch cùc cña c¸c ®èi t¸c vµ nh©n d©n së t¹i vµo c¸c sù kiÖn nµy, t¹o sù g¾n bã vÒ lîi Ých gi÷a c¸c bªn tham gia. C¸c c¬ quan ®¹i diÖn còng triÓn khai m¹nh c¸c c«ng t¸c xóc tiÕn kinh tÕ ®èi ngo¹i liªn ngµnh, ®­a c¸c ®oµn doanh nghiÖp vµ phãng viªn b¸o chÝ, truyÒn h×nh së t¹i vµo ViÖt Nam t×m hiÓu thÞ tr­êng, c¬ héi kinh doanh vµ quang b¸ h×nh ¶nh ViÖt Nam ®Õn ng­êi d©n së t¹i. Thø b¶y, c«ng t¸c vËn ®éng ng­êi ViÖt Nam ë n­íc ngoµi ®­îc coi träng vµ t¨ng c­êng ®ãng gãp tÝch cùc cho sù nghiÖp ph¸t triÓn vµ b¶o vÖ tæ quèc Céng ®ång ng­êi ViÖt Nam ë n­íc ngoµi lµ mét bé phËn kh«ng t¸ch rêi cña d©n téc, g¾n bã víi ®Êt n­íc vÒ v¨n hãa, lÞch sö, huyÕt thèng….Thùc hiÖn chÝnh s¸ch cña §¶ng vµ Nhµ n­íc, ngµnh ngo¹i giao ®· tÝch cùc vËn ®éng kiÒu bµo xay dùng céng ®ång ®oµn kÕt, hßa nhËp vµ t«n träng ph¸p luËt së t¹i, ®ång thêi h­íng vÒ céi nguån,®ãng gãp cho sù nghiÖp ph¸t triÓn ®Êt n­íc víi nhiÒu h×nh thøc ®a d¹ng nh­ ®Çu t­ vÒ n­íc, kiÒu hèi ( mçi n¨m 4 tØ – 5 tØ USD ) , lµm cÇu nèi trong quan hÖ víi n­íc së t¹i vµ ®ãng gãp chÊt x¸m ®Ó ph¸t triÓn c¸c mÆt khoa häc, c«ng nghÖ vµ qu¶n lý t¹i ViÖt Nam. Dùa vµo nh÷ng chuyÓn biÕn nªu trªn t¹o ra mét diÖn m¹o míi vÒ ngo¹i giao kinh tÕ, c«ng t¸c quan träng nµy cÇn ®­îc thùc hiÖn bµi b¶n, chñ ®éng, s¸ng t¹o, hç trî thiÕt thùc c¸c Bé, Ngµnh, Doanh nghiÖp, §Þa ph­¬ng, gãp phÇn t¹o m«i tr­êng thuËn lîi cho ph¸t triÓn ®Êt n­íc. Bªn c¹nh ®ã ngµnh ngo¹i giao còng nhËn thøc ®­îc r»ng; §Êt n­íc ta ®ang ®øng tr­íc nh÷ng vËn héi vµ th¸ch thøc míi cña qu¸ tr×nh héi nhËp vµ ph¸t triÓn nhanh chãng, víi môc tiªu ®­a ViÖt Nam c¬ b¶n trë thµnh mét n­íc c«ng nghiÖp hãa vµo n¨m 2020, c¸c yªu cÇu vµ nhiÖm vô ®Æt ra trong lÜnh vùc ngo¹i giao kinh tÕ sÏ ngµy cµng ®a d¹ng h¬n, ®ßi hái nç lùc, trÝ tuÖ vµ sù s¸ng t¹o ngµy cµng cao. §Ó ®¸p øng c¸c yªu cÇu cña giai ®o¹n míi nµy, ngo¹i giao kinh tÕ sÏ tiÕp tôc ®­îc triÓn khai trªn c¶ bÒ réng vµ chiÒu s©u, theo ph­¬ng ch©m “ ®ét ph¸, më ®­êng, tham m­u, ®ång hµnh, ®«n ®èc ” 2.2 §¶m b¶o th«ng tin hai chiÒu nh¹y bÐn, kÞp thêi, chÝnh x¸c, vÒ chÝnh trÞ vµ kinh tÕ tµi chÝnh Thóc ®Èy m¹nh mÏ h¬n n÷a c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i: Ngµnh ngo¹i giao sÏ tiÕp tôc ph¸t huy tÝnh chñ ®éng vµ s¸ng t¹o trong viÖc phèi hîp c¸c ho¹t ®éng ngo¹i giao nhµ n­íc víi ho¹t ®éng doanh nghiÖp, duy tr× vµ ph¸t triÓn quan hÖ tèt víi c¸c tËp ®oµn kinh tÕ lín n­íc ngoµi, t×m hiÓu nhu cÇu, vËn ®éng vµ hç trî hä ®Çu t­ vµo ViÖt Nam. T¨ng c­êng c¸c ho¹t ®äng qu¶ng b¸, xóc tiÕn ®Çu t­, th­¬ng m¹i, n©ng cao h×nh ¶nh quèc gia víi nhiÒu h×nh thøc ®a d¹ng.§Èy m¹nh c«ng t¸c t×m kiÕm c¸c thÞ tr­êng míi cho hµng hãa, dÞch vô vµ lao ®éng cña ViÖt Nam, trong ®ã ®Æc biÖt chó ý c¸c thÞ tr­êng truyÒn thèng vµ c¸c thÞ tr­êng míi nh­ng giµu tiÒm n¨ng nh­ Ch©u Phi, Trung §«ng vµ c¸c khu vùc Tam – Tø gi¸c ph¸t triÓn ë §«ng Nam ¸, coi träng viÖc vËn ®éng vµ t¹o ®iÒu kiÖn tèt nhÊt ®Ó céng ®ång ng­êi ViÖt Nam ë n­íc ngoµi ®ãng gãp vµo sù nghiÖp ph¸t triÓn ®Êt n­íc. N©ng cao chÊt l­îng c«ng t¸c th«ng tin, tham m­u chÝnh s¸ch: Ngµnh ngo¹i giao sÏ ®Èy m¹nh viÖc thu thËp th«ng tin, nghiªn cøu vµ cung cÊp nh÷ng nhËn ®Þnh, ®¸nh gi¸, dù b¸o vÒ nh÷ng chuyÓn biÕn, chiÒu h­íng ph¸t triÓn cña kinh tÕ thÕ giíi, khu vùc, vµ c¸c trung t©m kinh tÕ quan träng, c¸c chÝnh s¸ch vµ kinh nghiÖm ph¸t triÓn cña c¸c n­íc, trªn c¬ së ®ã tham m­u cho ChÝnh phñ vÒ ho¹ch ®Þnh chÝnh s¸ch ph¸t triÒn kinh tÕ, ®ång thêi cung cÊp th«ng tin vÒ thÞ tr­êng, xu thÕ ph¸t triÓn khoa häc c«ng nghÖ, ®Çu t­,m«i tr­êng ph¸p lý….. ®Ó hç trî c¸c ngµnh, ®Þa ph­¬ng vµ doanh nghiÖp trong ho¹t ®éng kinh tÕ ®èi ngo¹i. Ngo¹i giao kinh tÕ ®· ®­îc §¶ng vµ Nhµ n­íc x¸c ®Þnh lµ nhiÖm vô träng t©m trong ho¹t ®éng ®èi ngo¹i cña ®Êt n­íc. §iÒu nµy ®· ®­îc thÓ chÕ hãa b»ng ph¸p lÖnh cña ñy ban th­êng vô Quèc héi vµ nghÞ ®Þnh cña ChÝnh phñ. Trªn c¬ së ®ã, ®¹i sø mçi n­íc ®­îc coi lµ m¾t xÝch quan träng nhÊt, cïng víi nh÷ng tham t¸n kinh tÕ, tham t¸n th­¬ng m¹i ®ãng vai trß ®ét ph¸ thu hót ®Çu t­, më ®­êng cho hµng hãa trong n­íc tiÕp cËn thÞ tr­êng n­íc ngoµi. Tr­íc nh÷ng ®ßi hái ngµy cµng cao cña c«ng t¸c kinh tÕ ®èi ngo¹i trong t×nh hinh míi, c¸c nhµ ngo¹i giao, c¸c c¬ quan ®¹i diÖn ngo¹i giao, c¸c c¬ quan th­¬ng vô, c¸c c¬ quan ®¹i diÖn kinh tÕ ViÖt Nam ë n­íc ngoµi ®Òu nhËn thÊy kÕt qu¶ ho¹t ®éng cña m×nh cßn kh«ng Ýt h¹n chÕ. ViÖc cËp nhËt th«ng tin vµ dù b¸o ®óng t×nh h×nh kinh tÕ ë ®Þa bµn së t¹i ®Ó cung cÊp kÞp thêi cho trong n­íc vÉn ch­a lµm ®­îc tèt. N¨ng lùc hç trî doanh nghiÖp ViÖt Nam gi¶i quyÕt nh÷ng tranh chÊp th­¬ng m¹i, th¸o gì nh÷ng v­íng m¾c trong ho¹t ®éng tiÕp thÞ vµ hç trî doanh nghiÖp ViÖt Nam ®Çu t­ ra n­íc ngoµi cßn yÕu. Thùc tr¹ng ®ã ®ßi hái ph¶i khÈn tr­¬ng cã gi¶i ph¸p kh¾c phôc ®Ó n©ng tÇm ngo¹i giao kinh tÕ ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn vµ héi nhËp ngµy cµng t¨ng cña nÒn kinh tÕ ®Êt n­íc. 2.3 Vai trß më ®­êng, tham m­u, t­ vÊn, m« giíi cña ngo¹i giao kinh tÕ víi c¸c quan hÖ ®èi t¸c tin cËy vµ c¸c nguån ®Çu t­ n­íc ngoµi. Trong khã kh¨n chung cña kinh tÕ thÕ giíi, viÖc chóng ta võa duy tr× tèc ®é t¨ng tr­ëng võa æn ®Þnh kinh tÕ vÜ m« vµ ®¶m b¶o an sinh x· héi lµ kÕt qu¶ to lín, thÓ hiÖn quyÕt t©m vµ nç lùc v­ît bËc cña ChÝnh phñ vµ c¸c cÊp, c¸c ngµnh. Ngµnh ngo¹i giao cã thÓ tù hµo v× nh÷ng ®ãng gãp thiÕt thùc vµo thµnh tùu chung cña kinh tÕ ®Êt n­íc. Næi bËt lµ ho¹t ®éng th«ng tin – tham m­u kinh tÕ trë thµnh träng t©m. trªn c¬ së khai th¸c thÕ m¹nh cña h¬n 80 c¬ quan ®¹i diÖn ViÖt Nam ë n­íc ngoµi. - Tõ ®Çu n¨m 2009, Bé ngo¹i giao ®· cung cÊp c¸c b¸o c¸o th¸ng vµ ®ét xuÊt phôc vô cho ®iÒu hµnh vÜ m« cña ChÝnh phñ vµ c¸c Bé, Ngµnh, §Þa ph­¬ng, víi nhiÒu th«ng tin phong phó, ®a d¹ng vÒ t×nh h×nh vµ diÔn biÕn khñng ho¶ng tµi chÝnh vµ suy gi¶m kinh tÕ toµn cÇu…. Bé ngo¹i giao phèi hîp víi c¸c Bé, ngµnh thùc hiÖn më ®­êng, thóc ®Èy quan hÖ hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam víi c¸c n­íc, ®Æc biÖt lµ víi c¸c ®èi t¸c quan träng vµ nhiÒu tiÒm n¨ng. §iÒu nµy ®­îc thÓ hiÖn râ qua kÕt qu¶ cña c¸c chuyÕn th¨m song ph­¬ng cña l·nh ®¹o cÊp cao, víi h¬n 120 cam kÕt, tháa thuËn hîp t¸c kinh tÕ ®­îc ký kÕt vµ th«ng qua. Trong khu«n khæ c¸c chuyÕn th¨m, quan hÖ hîp t¸c gi÷a ViÖt Nam víi NhËt B¶n, Australia, T©y Ban Nha ®· ®­îc n©ng cÊp thµnh quan hÖ ®èi t¸c chiÕn l­îc. Trªn c¬ së g¾n kÕt gi÷a ngo¹i giao chÝnh trÞ vµ ngo¹i giao kinh tÕ, Bé ngo¹i giao vµ c¸c Bé, Ngµnh còng ®· phèi hîp ®µm ph¸n c¸c v¨n kiÖn “ më ®­êng ” cho c¸c hîp t¸c dµi h¹n, næi bËt lµ viÖc ®µm ph¸n HiÖp ®Þnh khung vÒ Quan hÖ ®èi t¸c vµ Hîp t¸c ( PCA ) víi EU, tæ chøc thµnh c«ng héi nghÞ FMM 9… ViÖc vËn ®éng c¸c n­íc c«ng nhËn quy chÕ kinh tÕ thÞ tr­êng cho ViÖt Nam ®¹t tiÕn triÓn tèt nh­ ®· vËn ®éng thµnh c«ng Australia, T©y ban nha, Hµn quèc, Ên §é, New Zealand vµ Hungary. Cã thÓ nãi trong thêi gian qua, c«ng t¸c ngo¹i giao kinh tÕ ®· ®­îc triÓn khai m¹nh mÏ vµ ®Òu kh¾p, b­íc ®Çu ®ãng gãp tÝch cùc cho sù nghiÖp ph¸t triÓn ®Êt n­íc. Tuy cßn nhiÒu viÖc cÇn lµm, nh­ng ngµnh ngo¹i giao ®· t¹o nÒn t¶ng v÷ng ch¾c ®Ó ®­a ho¹t ®éng ngo¹i giao kinh tÕ b­íc sang mét giai ®o¹n míi. Víi ph­¬ng ch©m “ më ®­êng, tham m­u, t­ vÊn ę ngµnh ngo¹i giao quyÕt t©m tiÕp tôc ®æi míi vµ tin t­ëng sÏ ®ång hµnh mét c¸ch hiÖu qu¶, thùc chÊt víi c¸c bé, ngµnh, ®Þa ph­¬ng, doanh nghiÖp vµ ®èi t¸c trong qu¸ tr×nh héi nhËp quèc tÕ ®Ó ®ãng gãp ngµy cµng nhiÒu h¬n vµ thiÕt thùc h¬n vµo sù nghiÖp ph¸t triÓn ®Êt n­íc. 2. KẾT LUẬN Công tác Ngoại Giao phục vụ phát triển Kinh Tế thời gian qua đã đạt nhiều kết quả ấn tượng. Tuy nhiên, vẫn còn một số việc, ngành Ngoại giao có thể làm tốt hơn. Đó là công tác nghiên cứu, dự báo, tham mưu cho lãnh đạo Đảng, Nhà nước về đường hướng chính sách phát triển kinh tế của các nước cũng như xu thế biến động của kinh tế toàn cầu. Ngoài ra, việc hỗ trợ c¸c Bộ, ngành, doanh nghiệp, địa phương trong tăng cường các hoạt động kinh tế đối ngoại có thể đạt được hiệu quả tốt hơn nữa nếu như có sự phối hợp nhịp nhàng giữa các bên liên quan Trong những năm tới, công tác NGpvKT sẽ tiếp tục là một nội dung ưu tiên, xuyên suốt của c¸c hoạt động đối ngoại . Trong bối cảnh kinh tế thế giới một, hai năm tới tiếp tục phải đối phó với cụộc khủng hoảng tài chính - tín dụng, dẫn đến suy thoái ở quy mô toàn cầu, nền kinh tế Việt Nam nói chung và hoạt động kinh tế đối ngoại nói riêng đã bắt đầu chịu tác động tiêu cực, v× vËy nhiệm vụ của NGpvKT càng trở nên nặng nề hơn. Với mục tiêu tiếp tục nâng cao vai trò và hiệu quả của công tác NGpvKT, trên cơ sở đánh giá bối cảnh kinh tế thế giới, thực trạng và yêu cầu phát triển của kinh tế VN, công tác NGpvKT cần được đẩy mạnh một cách quyết liệt, tập trung mọi nguồn lực vào các trọng tâm ưu tiên. Tóm lại, những năm tới, ngµnh ngo¹i giao sẽ đẩy mạnh công tác NGpvKT trên cơ sở kế hoạch thống nhất trong và ngoài nước và sự chỉ đạo tập trung, chú trọng những hướng lớn, ưu tiên các biện pháp cụ thể nhằm mang lại hiệu quả nổi bật hơn nữa phục vụ sự nghiệp phát triển KT-XH đất nước. C¸c tµi liÖu tham kh¶o Tµi liÖu tham kh¶o s¸ch b¸o t¹p chÝ, trang Web Héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ tµi chÝnh n­íc céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam TrÝch bµi viÕt héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ víi ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ ®éc lËp tù chñ cña PGS.TS Phan Huy §­êng ( tr­êng ®¹i häc kinh tÕ, §¹i häc quèc gia Hµ néi ). Trích v¨n kiÖn ®¹i héi ®¶ng toµn quèc lÇn thø X §¶ng Céng S¶n ViÖt Nam (Do đồng chí Trần Đức Lương, Ủy viên Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương khóa IX thay mặt Đoàn Chủ tịch đọc sáng ngày 18 tháng 4 năm 2006). Sæ tay ®¹i sø vµ tr­ëng c¬ quan ®¹i diÖn ngo¹i giao ViÖt Nam ë n­íc ngoµi cuèn s¸ch do nhµ ngo¹i giao Hoµng L­¬ng, nguyªn thø tr­ëng Bé ngo¹i giao. 30/3/2010 TrÝch bµi viÕt chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ ( 18/10/2009 ) TrÝch bµi viÕt ngo¹i giao ViÖt Nam truyÒn thèng ( 19/10/2009 )