Những mặt tích cực và hạn chế của thuyết Z và khả năng vận dụng trong quản lý doanh nghiệp nước ta hiện nay

Lêi më ®Çu Qu¶n lý lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng c¬ b¶n nhÊt cña con ng­êi, xÐt tõ nh÷ng ph¹m vi c¸ nh©n, tËp ®oµn, ®Õn quèc gia hoÆc nhãm quèc gia.§©y còng lµ mét ho¹t ®éng cã tÝnh quyÕt ®Þnh, mang tÝnh chÊt sèng cßn cña c¸c chñ thÓ tham dù vµo c¸c ho¹t ®éng x· héi vµ nh©n lo¹i. Qu¶n lý ®óng th× dÉn ®Õn thµnh c«ng, tån t¹i, æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng, cßn qu¶n lý sai dÉn ®Õn thÊt b¹i, suy tho¸i, lÖ thuéc, biÕn chÊt vµ ®æ vì. Víi tÇm quan träng nh­ vËy, Khoa Häc Qu¶n Lý ®· trë thµnh ®Ò tµi ®­îc nhiÒu ng­êi quan t©m, suy ngÉm, tæng kÕt vµ vËn dông nhÊt lµ trong giai ®o¹n hiÖn nay khi n­íc ta thùc hiÖn c¬ chÕ thÞ tr­êng theo ®Þnh h­íng X· héi chñ nghÜa.Khoa häc qu¶n lý cã lÞch sö l©u ®êi vµ phong phó víi nhiÒu tr­êng ph¸i kh¸c nhau cã thÓ quy tô thµnh hai xu h­íng:Mét lµ coi träng c¸c yÕu tè kü thuËt, kû luËt, coi nhÑ yÕu tè con ng­êi. Hai lµ coi träng yÕu tè con ng­êi, coi con ng­êi lµ môc tiªu vµ ®éng lùc cña sù ph¸t triÓn. ThuyÕt Z-ph­¬ng thøc qu¶n lý NhËt B¶n, n»m trong xu h­íng thø hai. Thµnh c«ng “thÇn kú” vÒ kinh tÕ cña NhËt B¶n sau §¹i chiÕn II ®· khiÕn c¸c nhµ qu¶n lý vµ khoa häc qu¶n lý ph­¬ng T©y tõ chç miÖt thÞ ®i ®Õn kinh ng¹c, sïng b¸i m« h×nh vµ ph­¬ng ph¸p qu¶n lý ®éc ®¸o ®ã, ®Ó ®Õn ngµy nay c¶ thÕ giíi nh¾c ®Õn NhËt B¶n nh­ mét h×nh mÉu cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ mµ nhiÒu n­íc trªn thÕ giíi ph¶i t×m tßi häc hái, trong ®ã cã ViÖt Nam. V× vËy, em ®· chän ®Ò tµi “Nh÷ng mÆt tÝch cùc vµ h¹n chÕ cña thuyÕt Z vµ kh¶ n¨ng vËn dông trong qu¶n lý doanh nghiÖp n­íc ta hiÖn nay.” lµm ®Ò tµi tiÓu luËn. Do sù hiÓu biÕt h¹n hÑp nªn bµi viÕt cña em kh«ng thÓ tr¸nh khái thiÕu sãt. Em mong thÇy c« söa ch÷a vµ ®ãng gãp ý kiÕn ®Ó bµi viÕt cña em ®­îc hoµn chØnh h¬n. Em xin ch©n thµnh c¶m ¬n c¸c thÇy c« trong khoa Qu¶n lý doanh nghiÖp ®· gióp ®ì em hoµn thµnh bµi tiÓu luËn nµy. PhÇn néi dung ThÕ giíi ®ang dÇn thay ®æi theo quy luËt tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña nã.Trong ®ã, víi sù ph¸t triÓn næi tréi nhÊt, v­ît lªn trªn c¸c n­íc kh¸c ®Ó trë thµnh mét c­êng quèc kinh tÕ ®øng thø hai thÕ giíi ®ã lµ NhËt B¶n.NhËt B¶n ®· lµm cho c¶ thÕ giíi biÕt ®Õn m×nh nhê sù nç lùc phi th­êng, phôc håi tõ ®èng hoang tµn sau chiÕn tranh nh­ lµ mét hiÖn t­îng mµ ng­êi ta gäi ®ã lµ “Sù thÇn kú NhËt B¶n”. Cã nhiÒu yÕu tè lµm nªn sù thÇn kú ®ã, trong ®ã cã sù ®ãng gãp quan träng cña hÖ thèng qu¶n lý vµ ngµy nay c¸ch qu¶n lý cña NhËt B¶n ®· trë thµnh thêi th­îng trong kinh tÕ hiÖn ®¹i. ¤ng William Ouichi, gi¸o s­ Mü thuéc tr­êng §¹i häc California ®· nghiªn cøu c¸c c«ng ty cña Mü cã nhiÒu nÐt t­¬ng ®ång víi c¸c c«ng ty NhËt B¶n, tõ ®ã ®Ò ra thuyÕt Z. I-Néi dung cña ThuyÕt Z. 1-Tæng quan vÒ thuyÕt Z Träng t©m cña thuyÕt Z lµ thùc hiÖn qu¸ tr×nh c«ng nghÖ, m« h×nh qu¶n lý vµ phong c¸ch kinh doanh dùa trªn qu¸ tr×nh ®æi míi nÒn v¨n ho¸ kinh doanh gäi lµ “NÒn v¨n ho¸ kiÓu Z”, nh»m t¹o ra sù ph¸t triÓn nhanh vµ v÷ng ch¾c cña doanh nghiÖp. B¶n chÊt nÒn v¨n ho¸ kiÓu Z lµ mét nÒn v¨n ho¸ nhÊt trÝ trong céng ®ång, b×nh ®¼ng hîp t¸c gi÷a c¸c thµnh viªn trong doanh nghiÖp ®Ó cïng nhau ®¹t tíi môc ®Ých chung. NÒn v¨n ho¸ ®ã chØ ®¹o lèi øng xö dùa trªn sù g¾n bã, lßng trung thµnh vµ tin cËy... T¸c gi¶ Ouichi ®· ®­a ra b¶ng so s¸nh gi÷a m« h×nh qu¶n lý Ph­¬ng T©y vµ NhËt B¶n: M« h×nh qu¶n lý ph­¬ng T©y M« h×nh qu¶n lý NhËt B¶n 1-Lµm viÖc ng¾n h¹n 2-§¸nh gi¸ vµ ®Ò b¹t nhanh 3-NghÒ nghiÖp chuyªn m«nn ho¸ 4-C¬ chÕ kiÓm tra trùc tiÕp 5-QuyÕt ®Þnh qu¶n lý do c¸ nh©n thñ tr­ëng 6-Tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n 7-QuyÒn lîi cã giíi h¹n 1-Lµm viÖc suèt ®êi ë mét c«ng ty 2-§¸nh gi¸ vµ ®Ò b¹t chËm 3-NghÒ nghiÖp kh«ng chuyªn m«n ho¸ 4-C¬ chÕ kiÓm tra gi¸n tiÕp, mÆc nhiªn 5-QuyÕt ®Þnh tËp thÓ 6-Tr¸ch nhiÖm tËp thÓ 7-QuyÒn lîi toµn côc ¤ng ®Ò ra néi dung cña ThuyÕt Z gåm: -Ng­êi lµm viÖc g¾n bã l©u dµi víi c«ng ty -Ng­êi lµm viÖc cã quyÒn phª b×nh vµ trung thùc trong quan hÖ víi l·nh ®¹o c«ng ty -Ng­êi lµm viÖc ®­îc tham gia vµo qu¸ tr×nh chuÈn bÞ quyÕt ®Þnh qu¶n lý, khuyÕn khÝch tÝnh tù chñ vµ s¸ng t¹o -Ng­êi lµm viÖc cã tinh thÇn tËp thÓ cao dï vÉn coi träng c¸ nh©n -C«ng ty ph¸t triÓn c¸c quan hÖ tin cËy, t×nh b¹n vµ hîp t¸c gi÷a nh÷ng ng­êi lµm viÖc, h­íng tíi môc tiªu chung 2-Nh÷ng ®Æc tr­ng mang b¶n s¾c cña thuyÕt Z.¦u ®iÓm vµ h¹n chÕ a-ChÕ ®é lµm viÖc suèt ®êi ViÖc lµm viÖc suèt ®êi lµ ®Æc ®iÓm quan träng nhÊt trong toµn bé hÖ thèng qu¶n lý cña NhËt B¶n.§©y kh«ng chØ lµ chÝnh s¸ch mµ cßn lµ môc tiªu nhiÒu mÆt cña cuéc sèng vµ lao ®éng cña ng­êi NhËt. HÇu hÕt nh÷ng ng­êi võa rêi ghÕ nhµ tr­êng sÏ gia nhËp mét c«ng ty (lín) vµ lµm viÖc víi c«ng ty ®ã cho ®Õn lóc vÒ h­u.§ã còng nh­ sù rµng buéc l©u dµi gi÷a ng­êi lao ®éng vµ c«ng ty, cho phÐp c¸c chñ c«ng ty sö dông mét bé phËn lao ®éng ®¸ng kÓ víi nh÷ng quy ®Þnh chÆt chÏ. ChÝnh viÖc lµm suèt ®êi t¹o cho ng­êi lao ®éng an t©m vµ g¾n bã víi doanh nghiÖp, t¹o nªn sù æn ®Þnh tinh thÇn, c«ng nh©n sÏ hÕt m×nh víi c«ng ty vµ c«ng ty s½n sµng ®Çu t­ ®µo t¹o nh©n viªn. Nã cßn t¨ng c­êng sù g¾n bã gi÷a c¸c nh©n viªn c«ng ty, quan hÖ tèt t¹o ®iÒu kiÖn cho c«ng ty n©ng cao n¨ng suÊt v× c«ng nh©n kh«ng sî mÊt viÖc...ChÕ ®é lµm viÖc suèt ®êi g¾n liÒn víi chÕ ®é lªn l­¬ng vµ ®Ò b¹t. Tuy nhiªn, chÕ ®é qu¶n lý lao ®éng kiÓu nµy còng cã nh÷ng h¹n chÕ sau: -C«ng nh©n dÔ Ø l¹i vµ kh«ng ph¸t huy s¸ng t¹o c¸ nh©n bëi chØ cÇn lµm võa ®ñ lµ ®­îc lªn l­¬ng, hä kh«ng ph¶i lo g× kh¸c ngoµi c«ng viÖc v× c«ng ty ®· t¹o mäi ®iÒu kiÖn cho hä. -ViÖc ®Ò b¹t sÏ bÞ trë ng¹i do kh«ng ®ñ chç trèng mÆc dï ®· ®Õn h¹n ®Ò b¹t. -Nh©n viªn cña c«ng ty nµo chØ biÕt c«ng ty ®ã vµ sèng v× c«ng ty nªn hä kh«ng cã cuéc sèng riªng t­ phong phó. b-§¸nh gi¸ vµ ®Ò b¹t Quan niÖm ®¸nh gi¸ vµ ®Ò b¹t ë NhËt b¶n rÊt thËn träng trong viÖc thö th¸ch l©u dµi tuÇn tù tõ thÊp lªn cao do ®ã sÏ cã ®iÒu kiÖn ®Ó ®¸nh gi¸ ®óng. MÆc dï h¬i chËm ch¹p nh­ng nã l¹i ®Ò cao tÝnh céng ®ång, sù hoµ hîp giao c¶m vµ g¾n bã. Tuy nhiªn, ®©y còng lµ h¹n chÕ cña ph­¬ng ph¸p qu¶n lý nµy. Do thêi gian ®Ò b¹t cã thÓ lªn tíi 10-15 n¨m nªn kh«ng khuyÕn khÝch ®­îc ng­êi tµi, kh«ng tËn dông ®­îc tiÒm n¨ng cña lùc l­îng trÎ. c-NghÒ nghiÖp kh«ng chuyªn m«n ho¸ ¦u ®iÓm cña chÕ ®é qu¶n lý nµy ®ã lµ ng­êi c«ng nh©n cã hiÓu biÕt réng, cã kh¶ n¨ng thay thÕ, bäc lãt cho nhau trong c«ng viÖc vµ thÝch nghi nhanh víi yªu cÇu thay ®æi c«ng viÖc nh­ng v× kh«ng chuyªn m«n ho¸ ngµnh nghÒ nµo nªn viÖc ®µo t¹o cho nh©n viªn rÊt tèn kÐm, kÐo dµi thêi gian, tr×nh ®é chuyªn m«n ho¸, n¨ng suÊt lao ®éng sÏ khã n©ng cao. d-C¬ chÕ kiÓm tra V× ®©y lµ c¬ chÕ kiÓm tra gi¸n tiÕp, mÆc nhiªn nªn cã thÓ t¨ng c­êng sù quan t©m, tù kiÓm tra, ®¸nh gi¸ kÕt qu¶ c¸ nh©n cña tËp thÓ nh­ng h¹n chÕ cña nã l¹i cã thÓ ¶nh h­ëng rÊt lín tíi viÖc kiÓm tra vµ sÏ trë thµnh v« nghÜa nÕu tËp thÓ th«ng ®ång ®Ó vi ph¹m hay kiÓm tra xuª xoa... e-QuyÕt ®Þnh vµ tr¸ch nhiÖm T¹i NhËt B¶n, quyÕt ®Þnh qu¶n lý cña doanh nghiÖp ®Òu lµ quyÕt ®Þnh tËp thÓ. Do vËy sÏ ph¸t huy ®­îc tÝnh trÝ tuÖ tËp thÓ vµ ra quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c. MÆc dï vËy, viÖc quyÕt ®Þnh tËp thÓ l¹i mÊt thêi gian mµ trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng th× thêi gian lµ tèi quan träng vµ c«ng ty ®ã sÏ khã ra quyÕt ®Þnh kÞp thêi, s¸ng suèt theo yªu cÇu nhanh nh¹y cña thÞ tr­êng. Tr¸ch nhiÖm tËp thÓ còng nh­ vËy, mçi c¸ nh©n hay nhãm lµm viÖc sÏ ®æ tr¸ch nhiÖm cho nhau, g©y h¹i cho c«ng ty, tr× ho·n kinh doanh... f-ChÕ ®é tr¶ l­¬ng theo th©m niªn ChÕ ®é tr¶ l­¬ng cña NhËt B¶n ®­îc quyÕt ®Þnh theo th©m niªn. Nh÷ng c«ng nh©n lµm viÖc l©u h¬n sÏ ®­îc tr¶ l­¬ng cao h¬n, cho dï lµm viÖc nh­ nhau.C¬ cÊu tiÒn l­¬ng ®­îc quyÕt ®Þnh trªn c¬ së gi÷a l­¬ng c¬ b¶n dùa vµo th©m niªn vµ l­¬ng c¬ b¶n dùa vµo n¨ng lùc.ChÕ ®é l­¬ng nh­ vËy sÏ khuyÕn khÝch nh©n viªn tham gia tÝch cùc vµo c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng kü thuËt. ViÖc ®Ò b¹t còng dùa trªn c¬ së lµm viÖc t¹i c«ng ty nªn nh©n viªn sÏ trung thµnh víi c«ng ty ®ã h¬n lµ chuyÓn sang c«ng ty kh¸c.Mäi thµnh viªn sÏ cïng lµm viÖc vµ cïng gióp cho sù ph¸t triÓn cña c«ng ty. -C¬ chÕ qu¶n lý cña xÝ nghiÖp NhËt B¶n C¬ chÕ qu¶n lý xÝ nghiÖp tuy chÝnh x¸c, tØ mØ , kh¾t khe nh­ng l¹i rÊt mÒm dÎo.C«ng viÖc ®­îc thùc hiÖn theo c¸ch thøc tõ d­íi lªn, c¬ cÊu tæ chøc cã thÓ thay ®æi.C¸c môc tiªu qu¶n lý cña hä Èn dÊu trong c¸c quan hÖ øng xö. Kh¸ch hµng vµ b¹n hµng hµi lßng sÏ trë thµnh søc m¹nh b¶o ®¶m sù ph¸t triÓn bÒn v÷ng vµ cã hiÖu qu¶ cña c«ng ty. II-Mét sè gîi ý ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cña ViÖt Nam qua kinh nghiÖm qu¶n lý cña NhËt B¶n. ViÖc häc tËp ng­êi NhËt kh«ng ph¶i lµ mét c¸i mèt mµ ®ã lµ sù häc tËp cã c¶i biÕn phï hîp. Ouichi còng ®· thõa nhËn nÒn v¨n ho¸ Z cña «ng kh«ng thÓ ®em ¸p dông ë c¸c n­íc kh¸c song t­ t­ëng cèt lâi cña nã cã thÓ trë thµnh nguyªn t¾c qu¶n lý chung cho nhiÒu n­íc, trong ®ã cã ViÖt Nam. NhËt B¶n vµ ViÖt Nam nÕu xÐt ®Õn nh÷ng yÕu tè c¬ b¶n nh­ con ng­êi, v¨n ho¸, thiªn nhiªn th× cã nhiÒu ®iÓm gièng nhau. ThÕ nh­ng tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ cña hai n­íc l¹i kh¸c xa nhau. ChÝnh v× vËy,kinh nghiÖm cña ng­êi NhËt B¶n trong viÖc ph¸t huy vµ sö dông nh©n tè con ng­êi cµng trë nªn cã ý nghÜa víi ®Êt n­íc nhá hÑp l¹i ®«ng d©n nh­ ViÖt Nam. 1-Thùc tr¹ng qu¶n lý lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay. ViÖt Nam, víi nÒn kinh tÕ ®ang trong giai ®o¹n më cöa, héi nhËp vµo nÒn kinh tÕ thÕ giíi ®Ó ®­a ®Êt n­íc tho¸t khái c¶nh nghÌo nµn l¹c hËu, x©y dùng ®Êt n­íc ngµy cµng giµu m¹nh th× chóng ta ph¶i häc hái rÊt nhiÒu. §Êt n­íc ta nãi chung vµ c¸c doanh nghiÖp nãi riªng hiÖn nay vÉn cßn thiÕu mét ®éi ngò c¸n bé qu¶n lý cã tr×nh ®é cao, khi mµ vÊn ®Ò qu¶n lý lao ®éng lµ v« cïng quan träng vµ cÇn thiÕt.NhiÒu c¸n bé, c«ng nh©n viªn trong doanh nghiÖp nhµ n­íc hay t­ nh©n vÉn ch­a ®­îc sö dông theo ®óng ngµnh nghÒ, chuyªn m«n ®­îc ®µo t¹o. MÆc dï nguån lao ®éng cña n­íc ta rÊt dåi dµo nh­ng qu¸ tr×nh ®µo t¹o vµ qu¶n lý, sö dông hä mét c¸ch hiÖu qu¶ nhÊt míi lµ ®iÒu thiÕt yÕu. a-C¸ch tuyÓn dông nh©n viªn míi C¸c doanh nghiÖp ë ViÖt Nam cã rÊt nhiÒu ph­¬ng ph¸p tuyÓn mé nh©n viªn nh­ng phæ biÕn nhÊt lµ qu¶ng c¸o trªn b¸o chÝ vµ truyÒn h×nh. TiÒn qu¶ng c¸o lµ kh¸ tèn kÐm nhÊt lµ qu¶ng c¸o truyÒn h×nh.Nh­ng hiÖn nay, nhê häc tËp kinh nghiÖm cña n­íc b¹n mµ ®iÓn h×nh lµ NhËt B¶n, c¸c doanh nghiÖp ®· tuyÓn nh©n viªn th«ng qua c¸c tr­êng ®¹i häc. ViÖc lµm nµy gióp doanh nghiÖp tiÕt kiÖm ®­îc rÊt nhiÒu tiÒn cña mµ tõ ®ã cã thÓ tuyÓn dông ®­îc nh÷ng nh©n viªn giái cã thÓ ®¸p øng ®­îc nhiÒu ®ßi hái kh¸c nhau nh­ cã thÓ lµm viÖc b¸n thêi gian hay lµm viÖc theo tõng chiÕn dÞch kinh doanh cña doanh nghiÖp.Nh­ng viÖc lµm nµy vÉn ch­a ®¹t hiÖu qu¶ cao v× thiÕu tæ chøc, thiÕu ph­¬ng tiÖn liªn l¹c. C¸c doanh nghiÖp cña chóng ta cßn e ng¹i v× vËy ch­a cã nhiÒu c«ng ty lín tham gia vµo ho¹t ®éng nµy. b-§µo t¹o vµ ph¸t triÓn lao ®éng Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c¸c c«ng ty ViÖt Nam ®· thÊy ®­îc tÇm quan träng cña vÊn ®Ò ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn lao ®éng. Do ®ã ®· liªn tiÕp tæ chøc nhiÒu kho¸ tu nghiÖp vÒ qu¶n trÞ kinh doanh cho c¸c cÊp qu¶n trÞ vµ n©ng cao tr×nh ®é cho c«ng nh©n. Mét sè ph­¬ng ph¸p ®µo t¹o phæ biÕn cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam nh­ ®µo t¹o t¹i chç, ®µo t¹o nghÒ, häc chuyªn ngµnh ®¹i häc t¹i chøc...TÊt nhiªn, nhu cÇu ®­îc ®µo t¹o t¹i c¸c doanh nghiÖp cßn thiÕu nh­ng ®iÒu quan träng lµ c¸c doanh nghiÖp ®ã ph¶i chän lùa ®­îc ph­¬ng ph¸p thÝch hîp vµ hiÖu qu¶ nhÊt. c-L­¬ng bæng vµ ®·i ngé §iÓm næi bËt cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam hiÖn nay lµ l­¬ng thÊp, th­ëng cao do ®ã tiÒn l­¬ng kh«ng t¹o ®­îc mèi quan t©m th­êng xuyªn cña c¸n bé, c«ng nh©n viªn chøc. ChÝnh v× vËy, tr×nh ®é vµ n¨ng lùc cña nhµ qu¶n lý lµ rÊt cÇn thiÕt trong viÖc t¹o ®éng lùc kÝch thÝch cho con ng­êi lµm viÖc h¨ng h¸i vµ hiÖu qu¶. Theo «ng SADANORI WATANABE(rÊt nhiÒu n¨m lµm gi¸m ®èc c«ng ty HITACHI ë Malaixia) th× : “ T«i thÊy c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam lu«n b×nh th¶n, kh«ng qu¸ lo ©u vÒ t­¬ng lai. Cã lÏ hä ch­a c¶m nhËn ®­îc t×nh tr¹ng khñng ho¶ng kinh tÕ...NhiÒu doanh nghiÖp Nhµ n­íc vÉn tr«ng ®îi sù hç trî cña chÝnh phñ nªn kh«ng cÇn qu¸ nç lùc.” Nh­ng tõ ngµy 01/11/2003, mét sè doanh nghiÖp sÏ kh«ng ®­îc Nhµ n­íc b¶o hé vµ bï lç mµ ph¶i tù chÞu tr¸ch nhiÖm cho ho¹t ®éng kinh doanh cña m×nh mµ ®iÓn h×nh lµ mÆt hµng x¨ng dÇu. Còng theo «ng S.W, th× “c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam kh«ng quen nghÜ vÒ qu¶n lý kinh doanh mét c¸ch chiÕn l­îc vµ l©u dµi. Hä chØ nghÜ ®Õn viÖc thu lîi nhanh chãng...ThiÕu quy ho¹ch ph¸t triÓn nguån nh©n lùc vµ kh«ng nghÜ ®Õn viÖc n©ng cao gi¸ trÞ vµ h×nh ¶nh cña doanh nghiÖp m×nh. Nh×n chung lµ c¸c nhµ qu¶n lý thiÕu tÇm nh×n cña mét nhµ l·nh ®¹o, thiÕu t­ duy qu¶n lý mang tÝnh quèc tÕ.” Nh­ng “Tíi n¨m 2005, khi héi nhËp AFTA vµ WTO, c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam ph¶i thùc sù c¹nh tranh míi cã thÓ tån t¹i ®­îc...”. VËy ®Ó lµm ®­îc ®iÒu nµy, chóng ta cÇn ph¶i lµm g×? 2-Mét sè gîi ý ®èi víi c¸c c«ng ty ViÖt Nam Trong qu¸ tr×nh ph¸t huy vµ sö dông lao ®éng, chóng ta cßn vÊp ph¶i nh÷ng thiÕu sãt nh­: viÖc ®µo t¹o ch­a theo kÞp ®ßi hái cña c«ng cuéc ®æi míi kinh tÕ, ch­a lÊy viÖc lµm giµu thªm tri thøc vµ nh©n c¸ch cña con ng­êi lµm môc ®Ých ho¹t ®éng mµ cßn ch¹y theo kinh tÕ. §ång thêi, do nÒn kinh tÕ cßn kÐm ph¸t triÓn so víi thÕ giíi, chóng ta cßn thiÕu rÊt nhiÒu vèn vµ vËt t­ ®Ó c«ng nghiÖp ho¸ vµ hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n­íc...®ã chÝnh lµ nguyªn nh©n g©y ra viÖc thiÕu ®ßn bÈy kÝch thÝch ®Ó gi÷ ch©n ng­êi tµi, kh«ng t¹o ®­îc lßng trung thµnh vµ sù tËn tôy cña nh©n viªn. Do vËy, ngay tõ b©y giê chóng ta cÇn ph¶i coi träng h¬n n÷a nh©n tè con ng­êi trong ph¸t triÓn kinh doanh cña doanh nghiÖp vµ ®Êt n­íc. H¬n thÕ, Nhµ n­íc ta ph¶i cã nh÷ng chÝnh s¸ch kinh tÕ vµ qu¶n lý nh»m t¹o ®iÒu kiÖn ph¸t huy n¨ng lùc s¸ng t¹o vµ ý thøc tr¸ch nhiÖm cao cu¶ ng­êi qu¶n lý vµ ng­êi lao ®éng. Bªn c¹nh ®ã Nhµ n­íc cÇn ph¶i thùc hiÖn chøc n¨ng kiÓm tra, thanh tra gi¸m s¸t...®Ó kiÓm so¸t ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp th«ng qua chÕ ®é b¸o c¸o tµi chÝnh ®Þnh kú vµ c¸c b¸o c¸o kh¸c. Chóng ta cÇn ph¶i cã chÕ ®é ®·i ngé, thï lao vµ ®µo t¹o l¹i phï hîp cho tõng ®èi t­îng.CÇn ph¶i tiÕn hµnh thi tuyÓn, bao gåm c¶ c«ng chøc nhµ n­íc...nh»m chän ®­îc ng­êi tµi. Bªn c¹nh ®ã, chóng ta cÇn häc hái ph­¬ng ph¸p qu¶n lý cña ng­êi NhËt B¶n ®Ó ®¶m b¶o uy tÝn vµ danh dù cho c«ng ty víi nh÷ng chÝnh s¸ch tuyÓn dông, gi¸o dôc, ®µo t¹o...cho mçi nh©n viªn ®Òu tù hµo vµ lµm viÖc hÕt m×nh cho c«ng ty. Theo quan ®iÓm cña «ng S.W, th× c¸c nhµ qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam cÇn “thay ®æi t­ duy vµ nh×n nhËn ho¹t ®éng kinh doanh mét c¸ch chiÕn l­îc ®Ó ph¸t triÓn doanh nghiÖp c¶ trung vµ dµi h¹n...CÇn ph¶i gi¶m gi¸ thµnh vµ n©ng cao chÊt l­îng.C¸c doanh nghiÖp nhµ n­íc vµ t­ nh©n ch­a nç lùc gi¶m chi phÝ,bè trÝ nhµ m¸y kh«ng hiÖu qu¶...T«i xin ®Ò xuÊt ph­¬ng ph¸p qu¶n lý 5S: ®ã lµ sµng läc,s¾p xÕp,s¹ch sÏ,s¨n sãc,s½n sµng...”. “Vµ t«i rÊt Ên t­îng vÒ c¸c nhµ qu¶n lý trÎ n¨ng ®éng, h¨ng h¸i, ham häc hái...” §ã lµ nh÷ng bµi häc rÊt bæ Ých vµ quý gi¸ cho c¸c doanh nghiÖp ViÖt Nam. KÕt luËn T­ t­ëng qu¶n lý cña thuyÕt Z lµ t­ t­ëng tiÕn bé mang tÝnh nh©n v¨n phï hîp víi lßng ng­êi vµ ®· ®­îc thö nghiÖm kh¸ thµnh c«ng trong nhiÒu thËp kû. ë n­íc ta, tÝnh ®Ëm ®µ cña b¶n s¾c v¨n ho¸ còng ®· thÓ hiÖn kh¸ s©u s¾c vÒ nh©n nghÜa vµ tÝnh céng ®ång. Nh­ng trong mét x· héi míi, x· héi c«ng nghiÖp, c¬ chÕ thÞ tr­êng khi lîi Ých trë thµnh ®éng lùc th× ®¹o lý vµ gi¸ trÞ tinh thÇn, tÝnh céng ®ång qu¶ lµ mét thö th¸ch. Nãi chung, nh×n vµo nh÷ng ®Æc tr­ng chñ yÕu cña hÖ thèng qu¶n lý lao ®éng NhËt B¶n, chóng ta nhËn thÊy c¸c c«ng ty hay xÝ nghiÖp ViÖt Nam ®Ó cã thÓ h­íng tíi viÖc ®¹t ®­îc lîi nhuËn tèi ®a, v÷ng ch¾c, l©u dµi vµ sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ th× chóng ta cÇn ph¶i ch¨m lo vÒ vËt chÊt, mäi mÆt ®êi sèng, t×nh c¶m, tinh thÇn cña c¸c nh©n viªn trong c«ng ty. §ång thêi ph¶i thóc ®Èy sù cam kÕt gi÷a c«ng ty vµ c¸c thµnh viªn ®Ó ®¶m b¶o viÖc lµm æn ®Þnh, thu hót t×nh c¶m h­íng vÒ c«ng ty, ®Çu t­ ®µo t¹o nh©n viªn, khuyÕn khÝch tinh thÇn tr¸ch nhiÖm, ph¸t huy s¸ng kiÕn, n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm...t¹o uy tÝn doanh nghiÖp trªn thÞ tr­êng trong n­íc vµ thÕ giíi. ThÕ giíi ®¸nh gi¸ cao tiÒm n¨ng c¸ nh©n cña ng­êi ViÖt Nam, nh­ng ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ quèc gia th× chóng ta cßn ph¶i häc hái kinh nghiÖm cña nhiÒu n­íc ®i tr­íc, tiÕp thu c¸i tinh hoa g¹t bá c¸i th«, tiÕp thu c¸i míi nh­ng vÉn gi÷ v÷ng b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc...®Ó ph¸t huy søc m¹nh tËp thÓ céng ®ång, ®­a ®Êt n­íc trë thµnh quèc gia cã nÒn kinh tÕ æn ®Þnh vµ ngµy cµng ph¸t triÓn. Cuèi cïng, mét lÇn n÷a em xin göi lêi c¸m ¬n ch©n thµnh tíi c¸c thÇy c« gi¸o trong khoa Qu¶n lý doanh nghiÖp ®· gióp ®ì em hoµn thµnh bµi tiÓu luËn cña m×nh. Môc lôc Lêi më ®Çu 1 PhÇn néi dung 2 I. Néi dung cña thuyÕt Z 2 1. Tæng quan vÒ thuyÕt Z 2 2. Nh÷ng ®Æc tr­ngmang b¶n s¾c cña thuýªt Z ­u ®iÓm vµ h¹n chÕ 3 II. Mét sè gîi ý ®èi víi c¸c doanh nghiÖp cña ViÖt Nam qua kinh nghiÖm qu¶n lý cña NhËt B¶n 6 1. Thùc tr¹ng qu¶n lý lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp ViÖt nam hiÖn nay 6 2. Mét sè gîi ý ®èi víi c¸c C«ng ty ViÖt Nam 8 KÕt luËn 10 Tµi liÖu tham kh¶o 1- Gi¸o tr×nh Khoa häc qu¶n lý- Tr­êng §¹i häc Qu¶n lý vµ kinh doanh HN. 2- Gi¸o tr×nh Khoa häc qu¶n lý- Tr­êng §¹i häc Kinh tÕ quèc d©n. 3-Tinh hoa qu¶n lý- 25 t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm næi tiÕng nhÊt vÒ qu¶n lý trong thÕ kû XX,VIM-2002 4-LÞch sö c¸c häc thuyÕt. 5-Qu¶n lý nh©n sù. 6-C¸c häc thuyÕt qu¶n lý. 7-T¹p chÝ “Nhµ qu¶n lý” sè 5, th¸ng 11/2003.