Những vấn đề pháp lí và thực tiễn của hoạt động chống khủng bố quốc tế trong giai đoạn hiện nay

LỜI NÓI ĐẦU Khủng bố đã tồn tại từ hàng nghìn năm nay, ít nhất là từ đầu thiên niên kỷ thứ nhất. Tuy nhiên, khủng bố với tầm cỡ quốc tế thì phải đến đầu thiên niên kỷ thứ ba này mới xuất hiện. Có thể nói rằng, sự kiện ngày 11-9-2001 đã mở ra một kỷ nguyên mới: kỷ nguyên của chủ nghĩa khủng bố quốc tế. Đồng thời nó cũng mở ra một kỷ nguyên cho sự hợp tác quốc tế chống khủng bố. Trong giai đoạn hiện nay, các hoạt động khủng bố có xu hướng gia tăng nhanh với thủ đoạn ngày càng tinh vi hơn, phạm vi ảnh hưởng trên nhiều quốc gia gây thiệt hại rất lớn về người và tài sản, đe dọa đến hòa bình và an ninh quốc tế chính vì vậy vấn đề hợp tác đấu tranh chống khủng bố đã trở thành mối quan tâm hàng đầu của toàn nhân loại. Nhận thấy tầm quan trọng của vấn đề chống khủng bố quốc tế,trong phạm vi bài tiểu luận, nhóm em xin đi vào tìm hiểu đề tài “Những vấn đề pháp lí và thực tiễn của hoạt động chống khủng bố quốc tế trong giai đoạn hiện nay. Liên hệ với Việt Nam”. LỜI NÓI ĐẦU NỘI DUNG CHÍNH I. NHỮNG VẤN ĐỀ PHÁP LÍ VỀ HOẠT ĐỘNG CHỐNG KHỦNG BỐ QUỐC TẾ 1. Khái niệm khủng bố quốc tế: 2. Các văn kiện pháp lí quốc tế liên quan đến việc chống khủng bố quốc tế. II. NHỮNG VẤN ĐỀ THỰC TIỄN VỀ HOẠT ĐỘNG CHỐNG KHỦNG BỐ QUỐC TẾ TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY. 1. Tình hình chống khủng bố quốc tế trong giai đoạn hiện nay 1.1. Hoạt động khủng bố quốc tế đang diễn ra trên khắp mọi nơi trên thế giới và hoạt động với xu hướng ngày càng gia tăng. 1.2. Hoạt động chống khủng bố của các quốc gia, các tổ chức quốc tế. 2. Một số biện pháp tăng cường hiệu quả hoạt động chống khủng bố quốc tế: III. Liên hệ thực tiễn Việt Nam: Kết luận: Trong những năm qua,hoạt động chống khủng bố của các nước trên thế giới đã đạt được những kết quả nhất định nhưng chủ nghĩa khủng bố vẫn còn đe dọa cộng đồng thế giới, trở thành một mối hiểm họa chung đối với cả thế giới. Nó đã lây lan ra nhiều khu vực khác trên thế giới, tác động đến mọi phương diện chính sách của các nước, ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của cuộc sống thường nhật của con người. Và chính điều đó cũng cho thấy chưa thể dễ dàng tiêu diệt hoàn toàn nguy cơ này. Nhân loại cần siết chặt tay nhau, đồng lòng đẩy mạnh cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố quốc tế. Việt Nam nói riêng và cộng đồng thế giới nói chung luôn đề cao cảnh giác, đoàn kết, hợp tác thực hiện những biện pháp tối ưu, hiệu quả để ngăn ngừa, đẩy lùi tiến tới tiêu diệt hoàn toàn chủ nghĩa khủng bố quốc tế trên toàn thế giới.

doc8 trang | Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 5307 | Lượt tải: 2download
Bạn đang xem nội dung tài liệu Những vấn đề pháp lí và thực tiễn của hoạt động chống khủng bố quốc tế trong giai đoạn hiện nay, để tải tài liệu về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
LỜI NÓI ĐẦU Khủng bố đã tồn tại từ hàng nghìn năm nay, ít nhất là từ đầu thiên niên kỷ thứ nhất. Tuy nhiên, khủng bố với tầm cỡ quốc tế thì phải đến đầu thiên niên kỷ thứ ba này mới xuất hiện. Có thể nói rằng, sự kiện ngày 11-9-2001 đã mở ra một kỷ nguyên mới: kỷ nguyên của chủ nghĩa khủng bố quốc tế. Đồng thời nó cũng mở ra một kỷ nguyên cho sự hợp tác quốc tế chống khủng bố. Trong giai đoạn hiện nay, các hoạt động khủng bố có xu hướng gia tăng nhanh với thủ đoạn ngày càng tinh vi hơn, phạm vi ảnh hưởng trên nhiều quốc gia gây thiệt hại rất lớn về người và tài sản, đe dọa đến hòa bình và an ninh quốc tế chính vì vậy vấn đề hợp tác đấu tranh chống khủng bố đã trở thành mối quan tâm hàng đầu của toàn nhân loại. Nhận thấy tầm quan trọng của vấn đề chống khủng bố quốc tế,trong phạm vi bài tiểu luận, nhóm em xin đi vào tìm hiểu đề tài “Những vấn đề pháp lí và thực tiễn của hoạt động chống khủng bố quốc tế trong giai đoạn hiện nay. Liên hệ với Việt Nam”. NỘI DUNG CHÍNH I. NHỮNG VẤN ĐỀ PHÁP LÍ VỀ HOẠT ĐỘNG CHỐNG KHỦNG BỐ QUỐC TẾ 1. Khái niệm khủng bố quốc tế: Trên thế giới hiện tồn tại rất nhiều khái niệm khủng bố khác nhau. Dựa vào những tài liệu khủng bố đã được tìm hiểu, trên cơ sở những điểm đồng nhất của các quan điểm ấy thì nhóm cũng xin đưa ra một khái niệm về khủng bố “Khủng bố là hành vi gây thiệt hại (đe dọa gây thiệt hại) nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người dân và các mục tiêu dân sự khác nhằm gây hoảng loạn trong cộng đồng dân cư để đạt được mục đích chính trị do cá nhân hoặc tổ chức thực hiện” Hành vi khủng bố tuy xâm phạm tính mạng, tự do thân thể con người hoặc xâm phạm tài sản nhưng đó không phải là mục đích phạm tội chính. Mục đích của khủng bố là gây sức ép đối với chính sách đối nội và đối ngoại của các quốc gia; giảm tiềm lực quân sự, kinh tế của đối phương; từ đó gây sức ép để đối phương thỏa hiệp; phá hoại thông tin liên lạc nhằm “bịt miệng” đối phương trong vấn đề nào đó; xóa bỏ thủ lĩnh đối lập, thay đổi quyết định của phe quốc gia đối lập, gây mất ổn định chính trị… Hoạt động chống khủng bố là hoạt động của các quốc gia và cộng đồng quốc tế trong việc ngăn chặn, trừng trị nghiêm khắc đối với tội phạm khủng bố, tiến tới loại trừ các hành vi khủng bố ra khỏi đời sống quốc tế. 2. Các văn kiện pháp lí quốc tế liên quan đến việc chống khủng bố quốc tế. Hiện nay, khủng bố quốc tế là một thách thức lớn đối với hòa bình, an ninh quốc tế. Chính vì vậy, hợp tác đấu tranh chống khủng bố đã trở thành một trong những mối quan tâm hàng đầu của toàn nhân loại, của tất cả các quốc gia. Cơ sở pháp lý quốc tế quan trọng để tăng cường hợp tác trong cuộc đấu tranh này là hệ thống các điều ước quốc tế đa phương về chống khủng bố quốc tế được thông qua trong khuôn khổ liên hợp quốc và tổ chức chuyên môn của Liên hợp quốc. Tính đến năm 2005 đã có các Công ước quy định về chống khủng bố như sau: -Công ước về các tội phạm và các hành vi khác thực hiện trên tàu bay 1963; -Công ước Lahaye về trấn áp hành vi chiếm giữ bất hợp pháp tàu bay 1950; -Công ước về trấn áp các hành vi bất hợp pháp xâm phạm an toàn hàng không dân dụng 1971; -Công ước về phòng ngừa và trấn áp các tội chống lại người được hưởng sự bảo hộ quốc tế kể cả viên chức ngoại giao 1973; -Công ước về chống bắt cóc con tin 1979; -Công ước về bảo vệ an toàn vật liệu hạt nhân 1979; -Công ước về trấn áp các hành vi bất hợp pháp xâm phạm an toàn hành trình hàng hải 1988; -Nghị định thư về trấn áp các hành vi bất hợp pháp xâm phạm an toàn các công trình cố định trên thềm lục địa 1988; -Nghị định thư về trấn áp các hành vi bạo lực bất hợp pháp tại các cảng hàng không phục vụ hàng không dân dụng quốc tế 1988; -Công ước về đánh dấu vật liệu nổ dẻo nhằm mục đích phát hiện 1991; Trong giai đoạn gần đây trên cộng đồng quốc tế xuất hiện các Công ước mới: Công ước 1997 về ngăn ngừa và trưng trị khủng bố quốc tế bằng bom quy định hành vi khủng bố bằng bom là hành vi đặt, để, ném bom hoặc làm nổ một cách bất hợp pháp và cố ý thiết bị gây nổ hoặc gây nổ chết người khác tại, vào hoặc chống lại đại điểm công cộng hoặc cơ sở hạ tầng nhằm mục đích giết người hoặc gây thương tích nghiêm trọng cho thân thể… Mỗi quốc gia thành viên có quyền thực hiện các biện pháp cần thiết để xác định thẩm quyền xét xử của mình đối với tội phạm thuộc phạm vi điều chỉnh của công ước. Công ước sử dụng nguyên tắc lãnh thổ, nguyên tắc bảo đảm an ninh quốc gia, nguyên tắc quốc tịch chủ động và quốc tịch thụ động để giải quyết thẩm quyền xét xử tội phạm khủng bố bằng bom. Các quốc gia thành viên cam kết ghi nhận các tội phạm khủng bố bằng bom vào danh mục tội phạm bị dẫn độ trong các điều ước quốc tế về dẫn độ sẽ được ký kết giữa các bên hữu quan đồng thời công ước cũng tạo khả năng cho các quốc gia thành viên công nhận tùy ý công ước về chống khủng bố quốc tế bằng bom là cơ sở pháp lí để dẫn độ tội phạm. Công ước năm 1999 về ngăn ngừa và trừng trị hành vi tài trợ cho khủng bố, theo Điều 2 quy định hành vi thuộc phạm vi điều chỉnh của Công ước là các hành vi trực tiếp hoặc gián tiếp bất hợp pháp và cố ý cung cấp hay huy động nguồn tài chính nhằm mục đích sử dụng hoặc ý thức được rằng, nguồn tài chính được sử dụng một phần hoặc toàn bộ nhằm thực hiện bất kì hành vi nào là hành vi tội phạm trong phạm vi điều chỉnh và được định nghĩa trrong các điều ước quốc tế về chống khủng bố quốc tế để giết hại hoặc làm bị thương bất kì cá nhân nào với ý định hăm dọa hay ép buộc dân chúng phải thực hiện hoặc không thực hiện những hành vi cụ thể. Công ước NEW YORK về trừng trị những hành vi khủng bố bằng hạt nhân 2005… Bên cạnh các Công ước nêu trên, còn có các nghị quyết về chống khủng bố của Đại hội đồng và Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc cũng góp phần quan trọng tạo cơ sở pháp lí quốc tế về chống khủng bố đó là: Nghị quyết số 1267 ngày 15/10/1999 về vấn đề liên quan tới tình hình Afghanistan. Nghị quyết 1373 ngày 28/9/2001 về chống tài trợ cho khủng bố, hợp tác giữa các quốc gia. Nghị quyết số 1390 ngày 16/1/2002 về các biện pháp chống Osama Binladen, Al-Qaeda, Taliban; Nghị quyết 1566 năm 2004 đã thành lập nhóm làm việc để xem xét, khuyến nghị lên Hội đồng bảo an các biện pháp thực tế áp đặt đối với các cá nhân, nhóm thực thể liên quan đến các hoạt động khủng bố. Các văn bản pháp lý trên đều thống nhất về nội dung sau: - Lên án mạnh mẽ các hoạt động khủng bố quốc tế, coi khủng bố quốc tế, bất kể được tiến hành ở đâu và do ai tiến hành, đều đe dọa hòa bình và an ninh quốc tế; đều là tội phạm và phải bị nghiêm trị; Khẳng định sự cần thiết phải đấu tranh chống lại các hành vi khủng bố quốc tế dưới mọi hình thức. - Quy định các quốc gia thành viện cần tiến hành các biện pháp đấu tranh chống khủng bố quốc tế phù hợp với luật pháp quốc tế, bao gồm Hiến chương Liên hợp quốc và các tiêu chuẩn quốc tế về quyền con người. - Nêu rõ những nghĩa vụ của các quốc gia thành viên cần hợp tác với nhau để ngăn ngừa và trừng trị các tội phạm khủng bố quốc tế thông qua các biện pháp thích hợp, bao gồm hợp tác song phương, khu vực và hợp tác toàn cầu. - Nghiêm cấm việc khuyến khích, dung túng và tài trợ cho khủng bố quốc tế. - Yêu cầu các quốc gia thành viên thực hiện các biện pháp thích hợp nhằm ngăn ngừa, xét xử và trừng trị các loại tội phạm khủng bố quốc tế theo thủ tục và trình tự đã được quy định trong từng điều ước cụ thể. II. NHỮNG VẤN ĐỀ THỰC TIỄN VỀ HOẠT ĐỘNG CHỐNG KHỦNG BỐ QUỐC TẾ TRONG GIAI ĐOẠN HIỆN NAY. 1. Tình hình chống khủng bố quốc tế trong giai đoạn hiện nay 1.1. Hoạt động khủng bố quốc tế đang diễn ra trên khắp mọi nơi trên thế giới và hoạt động với xu hướng ngày càng gia tăng. Theo thống kê của Bộ Ngoại giao Mỹ, năm 2005 cả thế giới xảy ra 11.000 vụ tấn công khủng bố, trong đó riêng Iraq chiếm 1/3 số vụ. Trong thế kỷ XXI, cả thế giới đã phải chứng kiến nhiều cuộc tấn công khủng bố kinh hoàng. Đầu tiên có thể kể đến vụ tấn công khủng bố ngày 11/9/2001 “đã vĩnh viễn làm thay đổi thế giới”. Ngày 11/9/2001, một khủng bố cảm tử có phối hợp tại Hoa Kì diễn ra khi một nhóm không tặc gần như cùng một lúc cướp 4 máy bay hành khách hiệu Boeing đang trên đường bay nội địa trong nước Mỹ. Nhóm không tặc lái 2 phi cơ lao thẳng vào tòa Tháp đôi của Trung tâm thương mại thế giới tại Manhattan, thành phố New York – mỗi chiếc đâm vào một trong hai tòa tháp cao nhất, cách nhau khoảng 18 phút. Trong vòng 2 tiếng đồng hồ cả 2 tòa tháp bị sụp đổ. Một nhóm không tặc khác lái chiếc phi cơ thứ 3 đâm vào Tổng hành dinh của Bộ quốc phòng Mỹ tại Ngũ Giác Đài ở quận Arlington Virginia. Chiếc máy bay thứ 4 rơi xuống một cánh đồng cách Piffsburgh 129 km về phía Đông, sau khi hành khách trên máy bay chống cự lại nhóm không tặc này. Hậu quả là 3000 người thiệt mạng và hơn 6000 người bị thương. Những chiếc máy bay đã trở thành những quả bom tự sát lớn nhất trong lịch sử. Sự kiện này dã làm cả nước Mỹ và cả thế giới rung chuyển. Mỹ đang bị đặt trong nguy cơ bị tấn công khủng bố mà trước đây chưa từng có. Thứ hai, chiều ngày 5/8/2003 vụ nổ xảy ra tại khách sạn sang trọng Marriot ở trung tâm thủ đô Jakarta, Indonesia. Sức công phá của quả bom được ghi nhận là đặt trong một xe hơi hiệu Toyota đỗ trước tiền sảnh đã phá nát 5 tầng dưới của Tòa khách sạn 33 tầng, cướp đi mạng sống của 13 người và làm bị thương 149 người do tổ chức Hồi giáo cực đoan Jemaah Islamiah. Thứ ba có thể kể đến vụ khủng bố bất thành của lực lượng Al-Qaeda trên chuyến bay Amsterdam – Detroit ngày 25-12-2009, nhiều quốc gia trên thế giới đặc biệt là Mĩ đã đồng loạt tăng cường biện pháp an ninh tại các sân bay và trên các chuyến bay. Vụ khủng bố này vang lên tiếng chuống báo cho toàn cầu và nhắc nhở tất cả các quốc gia trên thế giới. Vấn đề khủng bố đã đến ức báo động, nó có hể xảy ra bấ kì lúc nào và tại bấ kì nơi đâu nếu như chúng ta không có biện pháp ngăn ngừa và có sự đầu tư đúng hướng cho nhiệm vụ chống khủng bố. Thứ tư là 4 vụ đánh bom liên tiếp xảy ra vào ngày 6/7/2010 trên 3 tàu điện ngầm và 1 xe buýt 2 tầng ở London, không chỉ nước Anh và cả thế giới còn chứ hết bàng hoàng, thế giới lại chứng kiến vụ khủng bố hàng loạt trên tàu hỏa ở Madrit làm 191 người chết. Đặc biệt là sự kiện gần đây nhất là ngày 29/10/2010, hai bưu kiện chứa bom được gửi đén 2 địa chỉ ở Chi-ca-gô (Mỹ) nhưng bị phát hiện tại sân bay Đông Mít –len ở Anh và sân bay Đu-bai ở các tiểu vương quốc Ả-rập thống nhất (UAE) trên 2 chuyến bay vận tải của hang United parcel Service (UPS) của Mĩ đang chuẩn bị xuất phát từ Y-e-men. Âm mưu tiến công khủng bố nhằm vào nước Mĩ này đã bị các nhà chức trách tại 3 châu lục phối hợp chặn đứng. Các quan chức Mĩ nghị ngờ tổ chức An kê-đa trên bán đảo Ả-rập đứng sau âm mưu này. 1.2. Hoạt động chống khủng bố của các quốc gia, các tổ chức quốc tế. Trong những năm qua, các quốc gia trên thế giới tiếp tục gia tăng các nỗ lực chống khủng bố và tăng cường hợp tác cả song phương và khu vực để ngăn chặn các cuộc tấn công; OSA, EU, OSCE, ASEAN, APEC và các tổ chức khác đã có bước đi cụ thể đấu tranh chống chủ nghĩa khủng bố hiệu quả hơn và hợp tác với nhau trong cuộc chiến này. Liên Hợp Quốc cũng đa ra nhiều nghị quyết để chống lại chủ nghĩa khủng bố đang lan rộng. Với nỗi đau phải hứng chịu thảm kịch 11/09, nước Mỹ giành quyền phát động và dẫn dắt trong cuộc chiến chống khủng bố toàn cầu. Mĩ tuyên chiến chống khủng bố với mục tiêu đem Osama Binladen ra trước công lí và ngăn chặn sự xuất hiện của những mạng lưới khủng bố khác. Các mục tiêu này sẽ được thực hiện bằng các biện pháp: cấm vận kinh tế và quân sự đối với các quốc gia, cùng lúc gia tăng các biện pháp giám sát toàn cầu và chia sẻ thông tin tình báo, lập và công bố bản danh sách những tổ chức và cá nhân khủng bố. Đồng thời Tổng thống George W.Bush tiến hành một đợt tái cấu trúc cơ cấu chính phủ lớn nhất trong lịch sử đương đại. Quốc hội Mỹ thông qua đạo luật An ninh công cộng và Luật chuẩn bị và đáp ứng trước khủng bố sinh học năm 2002, đạo luật USA PATRIOT giúp dò tìm và truy tố những phần tử khủng bố sinh học và tội phạm trong tương lai. Nhiều quốc gia trên thế giới e ngại chủ nghĩa khủng bố lan rộng đã ủng hộ Mỹ và tham gia vào nhiều tổ chức chống khủng bố như việc Mỹ và các đồng minh cùng kéo quân vào Iraq, Afghanistan nhằm càn quét, bắt giữ và tiêu diệt tổ chức khủng bố Al-Qaeda, Taliban… Hợp tác trên quy mô quốc tế được tăng cường. Các nước đã đưa ra nhiều biện pháp chống khủng bố như đóng băng tài sản của các tổ chức, cá nhân có nghi ngờ dính líu đến khủng bố, viện trợ khủng bố; tăng cường hợp tác cảnh sát quốc tế và cộng tác giữa các cơ quan tình báo, truy tìm, bắt giữ và xét xử tội phạm khủng bố… Trước yêu cầu thực hiện tốt vai trò trung tâm, điều phối trong cuộc chiến chống khủng bố, Liên hợp quốc đã và đang xây dựng chiến lược về chống khủng bố. Sau sự kiện 11/9/2001, Hội đồng bảo an Liên hợp quốc chính thức tuyên bố coi khủng bố quốc tế là nguy cơ đe dọa hòa bình, an ninh quốc tế và trực tiếp tham gia vào cuộc chiến chống khủng bố. Hội đồng bảo an đã thông qua nhiều nghị quyết quan trọng về chống khủng bố cũng như thành lập một số ủy ban, cơ chế chuyên trách về chống khủng bố. Trong khuôn khổ Hội đồng bảo an, các quốc gia thành viên thực hiện nghiêm chỉnh nhưng nghĩa vụ của mình trong các công ước và nghị quyết về chống khủng bố. Kể từ 11/09/2003, NATO đã có bước tiến lớn trong việc chuyển đổi năng lực quân sự của mình theo hướng làm cho liên minh có thể chuyển quân và triển khai nhanh chóng hơn để chống lại mối đe dọa khủng bố. NATO hiện đang đóng góp một phần quan trọng trong cuộc chiến toàn cầu chống chủ nghĩa khủng bố thông qua việc lãnh đạo lực lượng Quốc tế hỗ trợ an ninh (ISAF) tại Afghanistan. Những đóng góp chống khủng bố khác của liên minh bao gồm theo dõi hoạt động khủng bố trên biển tại Địa Trung Hải, tổ chức một đơn vị phòng thủ về hóa học – sinh học – phóng xạ - hạt nhân và một đơn vị tình báo nhằm tăng cường việc chia sẻ thông tin tình báo. Ngày 10/3/2005, Tổng thư kí Liên hợp quốc Kophi Anan đã có bài phát biểu mang tựa đề “chiến lược toàn cầu về chống khủng bố” trong đó nêu 5 nhân tố cơ bản của chiến lược chống khủng bố: khuyên ngăn những nhóm chống đối, ngăn cảm những kẻ khủng bố tiếp cận những phương tiện thực hiện tấn công, kiềm chế các quốc gia hỗ trợ cho khủng bố, tăng cường năng lực ngăn ngừa khủng bố của các quốc gia và bảo vệ các quyền con người trong cuộc chiến chống khủng bố. Như vậy thông qua hoạt động cảu Đại hội đồng, Hội đồng bảo an cũng như Tổng thư kí, Liên hợp quốc đã, đang và sẽ thực hiện tốt vai trò của mình là trung tâm phối hợp hoạt động của cộng đồng quốc tế trong cuộc chiến chống khủng bố. Sau vụ bất thành ngày 25/12/2009, Anh và Mĩ đã vào cuộc để ngăn chặn mối đe dọa từ xa hình thành từ các nhóm Hồi giáo cực đoan ở tận Yemen và Xomali. Đồng thời để thiết lập một hàng rào an ninh mới nhằm ngăn chặn từ xa các vụ khủng bố, một số san bay hàng đầu của Mỹ và Anh đã được tăng cường an ninh. Sau 4 vụ đánh bom khủng bố liên tiếp ngày 6/7/2010 các nhà lãnh đạo trên thế giới đặc biệt là các nhà lãnh đạo G8 khẳng định sự đoàn kết cùng nhau đương đầu và đánh bại chủ nghĩa khủng bố, coi sự đánh bom khủng bố nước Anh là tấn công vào tất cả các quốc gia và dân tộc văn minh trên thế giới. Ngày 13/4/2010, tại Hội nghị thượng đỉnh an ninh hạt nhân tổ chức tại Washington, Tổng thống Obama nhấn mạnh đe dọa khủng bố hạt nhân không phải xa vời; ngăn chặn các mối đe dọa khủng bố hạt nhân là nhiệm vụ của tất cả các quốc gia và nguy cơ này có thể kiểm soát được nếu có sự nỗ lực của các quốc gia và tổ chức quốc tế. Cũng tại hội nghị, lãnh đạo của các nước Nga, Nhật Bản, Tây Ban Nha, Phần Lan…đều khẳng định: vấn đề an ninh đặt ra hiện nay là khả năng các vũ khí, vật liệu, công nghệ hạt nhân rơi vào tay các đối tượng phi nhà nước Đông Nam Á là nơi hoạt động của nhóm Jemaah Islamiyah, tổ chức bị cho là đứng sau hàng loạt vụ tấn công đẫm máu trong khu vực (vụ đánh bom ở Bali – Indonesia). Hoạt động chống khủng bố trong khuôn khổ hợp tác ASEAN đã lớn mahj từ giai đoạn năm 2001 -2004. Trước nguy cơ khủng bố khu vực ngày càng gia tăng, ngày 7/9/2004, Hội nghị cấp cao các nhà quân sự các nước Đông Nam Á đã thỏa thuận thành lập một chức vụ chỉ huy phối hợp và tiến hành các cuộc huấn luyện thường xuyên nhằm tăng cường khả năng chống khủng bố. Hội nghị thượng đỉnh Asean tháng 3/2009 ở Hua Hin (Thái Lan), khối Asean cùng nhau cam kết tăng cường chống khủng bố và nỗ lực thực thi đầy đủ hiệp ước chống khủng bố trong khu vực. Các quốc gia trên thế giới ngoài việc tăng cường hợp tác quốc tế chống khủng bố thì bản thân mỗi quốc gia cũng có những hành động riêng để bảo đảm an ninh trong nước. Trước hết là xây dựng luật – công cụ pháp lý quan trọng, và những biện pháp chủ yếu vẫn là xây dựng lực lượng cảnh sát, quân đội mạnh để chống khủng bố, tăng cường an ninh, chặt chẽ tại các địa điểm khi có mối đe dọa khủng bố, tăng cường hoạt động tình báo để phát hiện và bắt giữ những kể khủng bố… 2. Một số biện pháp tăng cường hiệu quả hoạt động chống khủng bố quốc tế: Có thể thấy rằng, hiện nay trên thế giới các nhóm khủng bố ngày càng gia tăng về số lượng, có nhiều nhóm khủng bố lớn, hoạt động rộng và ngày càng phức tạp. Có những nhóm khủng bố có mục tiêu tấn công là một nhà nước cụ thể, chống phá nhà nước đó nhưng cũng có những nhóm khủng bố nhằm vào nhóm quốc gia và toàn nhân loại. Trong số đó phải kể đến những nhóm khủng bố của người Hồi giáo như al-Qaeda, Taleban,… hoạt động trên phạm vi toàn thế giới hay tổ chức Jemaah Islamiah (JI) hoạt động ở khu vực Đông Nam Á. Hoạt động khủng bố ngày càng trở nên tinh vi, với sự liên kết giữa các tổ chức khủng bố cùng với việc các nhóm khủng bố đang ráo riết chuẩn bị những phương thức khủng bố mới như khủng bố hạt nhân, sinh học, tin học…và mục tiêu của khủng bố nhằm vào cơ sở hạ tầng, dân sinh và thường dân vô tội đã làm cho khủng bố trở thành vấn đề mang tính chất toàn cầu, đe dọa hòa bình và an ninh quốc tế (trái với Hiến chương Liện hợp quốc). Trong khi đó, lập trường chính trị của một số quốc gia trong giải quyết các cuộc nổi loạn đang bùng lên lại thiếu kiên định như Thái Lan và Philippin. Thêm vào đó là sự mất phương hướng của các quốc gia trong cuộc chiến chống khủng bố có thể dẫn đến những mạng lưới khủng bố quốc tế sẽ được xây dựng hoặc tiếp tục duy trì và cũng có thể khiến cho tổ chức như JI trở nên tham vọng hơn, trở thành mối đe dọa lớn hơn cho cộng đồng quốc tế. Hơn nữa, cuộc tấn công khủng bố ngày càng trở nên tinh vi hơn; ngành hàng không và hệ thống giao thông công cộng sẽ trở thành mục tiêu hấp dẫn các băng nhóm khủng bố. Thêm vào đó, cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2009 cũng tác động đến cuộc chiến chống khủng bố, đặc biệt là nó ảnh hưởng lớn đến cam kết của Mỹ trong việc tiếp tục chi ra một khoản tiền lớn để chống khủng bố. Đứng trước thực trạng trên, vấn đề cấp bách đặt ra là cần có những biện pháp hết sức cụ thể để tăng cường hiệu quả của hoạt động chống khủng bố quốc tế. Một là, tăng cường xây dựng khung pháp luật về phòng, chống khủng bố quốc tế; thành lập các cơ quan chuyên trách, thiết lập cơ chế phối hợp chống khủng bố. Hai là, tăng cường bảo vệ các mục tiêu quan trọng; quản lí, kiểm soát các vật liệu nguy hiểm; chống các tội phạm nghiêm trọng và công bố danh sách những tổ chức và các cá nhân khủng bố. Ba là lên án mạnh mẽ các hoạt động khủng bố quốc tế, coi khủng bố bất kể được tiến hành ở đâu và do ai tiến hành đều đe dọa hòa bình và an ninh quốc tế đều là tội phạm và phải bị nghiêm trị. Bốn là tất cả các quốc gia thực hiện nghĩa vụ hợp tác có hiệu quả; nghiêm cấm việc khuyến khích, dung túng và tài trợ cho khủng bố quốc tế. III. Liên hệ thực tiễn Việt Nam: Lập trường nhất quán của Việt Nam đối với khủng bố quốc tế là lên án mội hành động khủng bố dưới bất kì hình thức và động cơ nào; và cho rằng thủ phạm gây ra những vụ khủng bố cần phải bị trừng trị thích đáng. Việt Nam ủng hộ những nỗ lực của cộng đồng quốc tế trong việc đấu tranh chống khủng bố, trên cơ sở tuân thủ Hiến chương LHQ và các nguyên tắc cơ bản của luật pháp quốc tế, vì hòa bình, ổn định và an ninh trên thế giới. Việt Nam cũng cho rằng cần thiết giải quyết triệt để các điều kiện tạo thuận lợi cho việc lan truyền chủ nghĩa khủng bố, trong đói nghèo, chênh lệch khoảng cách phát triển. Trong cuộc đấu tranh chống khủng bố, Việt Nam luôn yêu cầu các quốc gia có thái độ nhất quán về khủng bố, không hỗ trợ, chứa chấp, dung túng những kẻ khủng bố, hoặc âm mưu khủng bố chống lại Việt Nam; hợp tác với Việt Nam trong việc ngăn chặn và nghiêm trị những kẻ chủ mưu và những kẻ tiến hành hoạt động khủng bố chống nhà nước và nhân dân Việt Nam. Là một thành viên của LHQ, có truyền thống tôn trọng và yêu chuộng hoà bình, với mong muốn góp phần vào việc ổn định an ninh quốc tế, thời gian qua Việt Nam đã tham gia hầu hết các điều ước quốc tế đa phương của LHQ về chống khủng bố. Việt Nam đang tích cực nghiên cứu khả năng gia nhập bốn điều ước quốc tế còn lại và đã ký kết Công ước của ASEAN về chống khủng bố. Đồng thời, Chính phủ Việt Nam, Bộ Công an Việt Nam đã ký nhiều hiệp định, thoả thuận song phương về hợp tác phòng, chống khủng bố; trong đó phải kể đến hơn 10 hiệp định tương trợ tư pháp, dẫn độ.. Là một thành viên có trách nhiệm của LHQ, Việt Nam cũng nghiêm chỉnh thực hiện các nghị quyết của Hội đồng bảo an LHQ về chống khủng bố. Đến nay, Việt Nam đã hoàn thành và gửi Ủy ban chống khủng bố của Hội đồng bảo an LHQ 05 báo cáo về chống khủng bố theo Nghị quyết 1373 (2001), 01 báo cáo về việc thực hiện Nghị quyết 1455 (2003) và 01 báo cáo về việc thực hiện Nghị quết 1624 (2005). Việt Nam tham gia tích cực vào tiến trình hợp tác về chống khủng bố ở cấp độ khu vực và liên khu vực trong khuôn khổ ASEAN, ARF, ASEM, APEC…Đặc biệt, ngày 13 tháng 1 năm 2007, thủ tướng Chính phủ Việt Nam đã cùng lãnh đạo Nhà nước và Chính phủ các nước ASEAN ký Công ước ASEAN về chống khủng bố. Việt Nam được phân công làm Phó Chủ tịch Uỷ ban chống khủng bố vào ngày 4/1/2008.Với nhiệm vụ quan trọng này, chúng ta tham gia vào cuộc chiến chống khủng bố một cách mạnh mẽ hơn. Việt Nam cũng đã đưa ra những đề xuất căn bản đối với hoạt động chống khủng bố. Tại diễn đàn Đối thoại quốc phòng quốc tế Jakarta (JIDD) dieễn ra tại Indonesia từ ngày 23-25/3/2011 với sự tham gia của khoảng 1.300 đại biểu đến từ 34 nước, tập trung bàn về sự ổn định an ninh khu vực châu Á-Thái Bình Dương; thúc đẩy sự hợp giữa các chính phủ và tạo ra một mô hình chiến lược về quốc phòng và an ninh khu vực. Trong hệ thống pháp luật Việt Nam, chúng ta cũng đã ban hành các quy phạm pháp luật tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động chống khủng bố. Tiêu biểu là Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS năm 2009 đã sửa Điều 84 quy định về Tội khủng bố thành Tội khủng bố nhằm chống chính quyền nhân dân, bổ sung Điều 230a quy định Tội khủng bố và Điều 230b quy định Tội tài trợ khủng bố. Việc sửa đổi, bổ sung các quy định về trách nhiệm hình sự đối với các hành vi khủng bố của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS đã đánh dấu bước tiến quan trọng trong công tác lập pháp của Việt Nam về tội phạm khủng bố. Theo hướng này, trong BLHS của Việt Nam có ba điều quy định ba tội danh về khủng bố, tạo cơ sở pháp lý quan trọng để đấu tranh phòng, chống khủng bố và thuận lợi trong hợp tác quốc tế phòng, chống loại tội phạm nguy hiểm này. Tuy vậy, thực tiễn phòng, chống khủng bố cũng đặt ra nhiều vấn đề pháp lý cần quan tâm nghiên cứu, giải quyết, đặc biệt là trong bối cảnh toàn cầu hoá và hội nhập kinh tế quốc tế mạnh mẽ như hiện nay ở Việt Nam. Việc hoàn thiện cơ sở pháp lý cho hoạt động phòng, chống khủng bố là nhu cầu khách quan; trong đó, việc xây dựng Luật Phòng, chống khủng bố là rất cần thiết. Nghị quyết số 31/2009/NQ-QH12 ngày 17/6/2009 của Quốc hội về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2010 và bổ sung Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh của Quốc hội nhiệm kỳ khoá XII (2007-2011), trong đó, dự án Luật Phòng, chống khủng bố được đưa vào Chương trình chuẩn bị và sẽ sớm được ban hành trong thời gian tới. Ngoài ra, theo Tờ trình của Chính phủ, Luật phòng, chống rửa tiền cũng cần điều chỉnh cả lĩnh vực chống tài trợ khủng bố, Quốc Hội sẽ tiến hành xem xét để ban hành những quy định cho phù hợp. Như vậy, có thể thấy, công tác phòng, chống khủng bố hiện đang đặt ra những vấn đề mang tính toàn cầu. Trong lĩnh vực hoạt động chống khủng bố ở trong nước, để công tác này ngày càng hiệu quả, đi vào nền nếp, tạo thế chủ động; các cấp, các ngành, đơn vị và mọi người dân cần không ngừng nâng cao nhận thức, cảnh giác; thường xuyên tổ chức tuyên truyền, hướng dẫn, xây dựng, tập huấn các phương án giải quyết những tình huống khủng bố có thể xảy ra. Đảng và Nhà nước đã và trong thời gian tới cần quan tâm, tạo điều kiện và tổ chức cho các lực lượng chức năng thực thi nhiệm vụ phòng, chống khủng bố đi nước ngoài nghiên cứu, học tập kinh nghiệm về công tác này. Các đơn vị liên quan phối hợp tổ chức tuần tra, kiểm soát chặt chẽ hoạt động xuất, nhập cảnh qua các cửa khẩu, cảng biển, đường mòn trên biên giới; quản lý chặt chẽ cư trú, hoạt động của người nước ngoài, Việt kiều và các phần tử cực đoan, chống đối, phản động tại ViệtNam, nhằm phát hiện và ngăn chặn hoạt động khủng bố; tổ chức lực lượng, phương tiện bảo vệ an toàn tuyệt đối các đoàn khách quốc tế, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các văn phòng đại diện của tổ chức quốc tế, doanh nghiệp nước ngoài đến thăm, làm việc và hoạt động trên địa bàn tỉnh. Hàng năm, ngành Công an đã phối hợp với các đơn vị có liên quan tổ chức tập huấn công tác phòng, chống khủng bố cho lãnh đạo, cán bộ, lực lượng bảo vệ các cấp, ngành và các công trình mục tiêu trọng điểm trên địa bàn tỉnh; phối hợp với các ngành, địa phương tổ chức diễn tập các phương án phòng, chống khủng bố, v.v.. Bằng các biện pháp nói trên, chúng ta đã từng bước nâng cao nhận thức về công tác phòng, chống khủng bố đối với các cấp, ngành, cơ quan, doanh nghiệp, góp phần giữ ổn định an ninh chính trị, an toàn xã hội trong cả nước. Có thể kết luận rằng, chống khủng bố không thể chỉ dựa vào biện pháp quân sự. Những mầm mống bất công có thể dẫn đến những hành động cực đoan, là mảnh đất màu mỡ cho chủ nghĩa khủng bố ẩn náu. Chính vì thế, chủ nghĩa khủng bố chỉ có thể ngăn chặn khi loại bỏ được tận gốc cội nguồn của nó là sự áp bức, bất công, xâm lược, kỳ thị chủng tộc, kỳ thị tôn giáo, văn hóa. Điều đó chỉ có thể đạt được bằng cách thế giới cùng hợp tác với nhau chặt chẽ hơn nữa vì một mục đích chung là chống khủng bố. Kết luận: Trong những năm qua,hoạt động chống khủng bố của các nước trên thế giới đã đạt được những kết quả nhất định nhưng chủ nghĩa khủng bố vẫn còn đe dọa cộng đồng thế giới, trở thành một mối hiểm họa chung đối với cả thế giới. Nó đã lây lan ra nhiều khu vực khác trên thế giới, tác động đến mọi phương diện chính sách của các nước, ảnh hưởng đến mọi khía cạnh của cuộc sống thường nhật của con người. Và chính điều đó cũng cho thấy chưa thể dễ dàng tiêu diệt hoàn toàn nguy cơ này. Nhân loại cần siết chặt tay nhau, đồng lòng đẩy mạnh cuộc chiến chống chủ nghĩa khủng bố quốc tế. Việt Nam nói riêng và cộng đồng thế giới nói chung luôn đề cao cảnh giác, đoàn kết, hợp tác thực hiện những biện pháp tối ưu, hiệu quả để ngăn ngừa, đẩy lùi tiến tới tiêu diệt hoàn toàn chủ nghĩa khủng bố quốc tế trên toàn thế giới.

Các file đính kèm theo tài liệu này:

  • docBài tập công pháp- Những vấn đề pháp lí và thực tiễn của hoạt động chống khủng bố quốc tế trong giai đoạn hiện nay Liên hệ với Việt Nam.doc