MỤC LỤC
1. Đặc trưng của công nghiệp giấy và sản suất giấy Châu Á : 3
1.1 Phân loại: 3
1.2 Các tác động môi trường do các nhà máy giấy và bột giấy ở Châu Á: 3
2. Vài nét về ngành công nghiệp giấy ở Việt Nam: 3
3.Tỗng quan về sản suất giấy và bột giấy: 4
3.1 Công nghệ sản xuất hóa chất: 5
3.2 Công nghệ sản xuất bột giấy: 5
3.3 Công nghệ sản xuất giấy: 10
3.4 Xông hơi lưu huỳnh: 11
4. Liệt kê và mô tả các bộ phận sản xuất trong nhà máy giấy: 12
4.1 Các bộ phận sản xuất chính: 12
4.2 Mô tả các quá trình đơn vị trong từng phân xưởng sản xuất: 12
4.3 Danh mục các thiết bị có khả năng tiềm tàng gây ô nhiễm tại các phân xưởng sản xuất của nhà máy. 13
5. Các tác động môi trường của sản suất giấy và bột giấy lên môi trường không khí: 14
5.1 Các tác động từ quá trình sản xuất lên môi trường khí: 14
5.2 Các tác nhân tiềm tàng có thể ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường khí: 16
6. Đánh giá tác động của công nghiệp sản xuất bột giấy và giấy tới môi trường: 19
6.1 Hiện trạng môi trường khu vực nhà máy: 19
6.2 Các phương pháp được sử dụng để đánh giá tác động của một dự án lên môi trường: 20
6.3 Giám sát chất lượng môi trường không khí: 20
7. Các biện pháp khống chế ô nhiễm môi trường: 20
7.1 Khống chế ô nhiễm khí thải nồi hơi: 21
7.2 Biện pháp khống chế hơi khí rã từ nồi cầu: 21
7.3 Biện pháp khống chế ô nhiễm khí cho các bồn chứa nguyên liệu: 22
8. Sản xuất sạch trong công nghiệp sản xuất bột giấy và giấy: 22
8.1 Phương pháp Alcaper: 22
8.2 Phương pháp MD Organosolv: 23
Tài liệu tham khảo 24
25 trang |
Chia sẻ: lvcdongnoi | Lượt xem: 2927 | Lượt tải: 2
Bạn đang xem trước 20 trang tài liệu Ô nhiễm không khí từ công nghiệp sản xuất giấy, để xem tài liệu hoàn chỉnh bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC BAÙCH KHOA TP HOÀ CHÍ MINH
KHOA QUAÛN LYÙ MOÂI TRÖÔØNG
(((
Tieåu luaän:
OÂ NHIEÃM KHOÂNG KHÍ
TÖØ COÂNG NGHIEÄP SAÛN XUAÁT GIAÁY
SVTH: Nguyeãn Traàn Höông Giang MSSV: 90000587
90002209
MUÏC LUÏC
1. Ñaëc tröng cuûa coâng nghieäp giaáy vaø saûn suaát giaáy Chaâu AÙ : 3
1.1 Phaân loaïi: 3
1.2 Caùc taùc ñoäng moâi tröôøng do caùc nhaø maùy giaáy vaø boät giaáy ôû Chaâu AÙ: 3
2. Vaøi neùt veà ngaønh coâng nghieäp giaáy ôû Vieät Nam: 3
3.Toãng quan veà saûn suaát giaáy vaø boät giaáy: 4
3.1 Coâng ngheä saûn xuaát hoùa chaát: 5
3.2 Coâng ngheä saûn xuaát boät giaáy: 5
3.3 Coâng ngheä saûn xuaát giaáy: 10
3.4 Xoâng hôi löu huyønh:..........................................................................................11
4. Lieät keâ vaø moâ taû caùc boä phaän saûn xuaát trong nhaø maùy giaáy: 12
4.1 Caùc boä phaän saûn xuaát chính: 12
4.2 Moâ taû caùc quaù trình ñôn vò trong töøng phaân xöôûng saûn xuaát: 12
4.3 Danh muïc caùc thieát bò coù khaû naêng tieàm taøng gaây oâ nhieãm taïi caùc phaân xöôûng saûn xuaát cuûa nhaø maùy. 13
5. Caùc taùc ñoäng moâi tröôøng cuûa saûn suaát giaáy vaø boät giaáy leân moâi tröôøng khoâng khí: 14
5.1 Caùc taùc ñoäng töø quaù trình saûn xuaát leân moâi tröôøng khí:....................................14
5.2 Caùc taùc nhaân tieàm taøng coù theå aûnh höôûng tieâu cöïc tôùi moâi tröôøng khí:............16
6. Ñaùnh giaù taùc ñoäng cuûa coâng nghieäp saûn xuaát boät giaáy vaø giaáy tôùi moâi tröôøng: 19
6.1 Hieän traïng moâi tröôøng khu vöïc nhaø maùy: 19
6.2 Caùc phöông phaùp ñöôïc söû duïng ñeå ñaùnh giaù taùc ñoäng cuûa moät döï aùn leân moâi tröôøng: 20
6.3 Giaùm saùt chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí: 20
7. Caùc bieän phaùp khoáng cheá oâ nhieãm moâi tröôøng: 20
7.1 Khoáng cheá oâ nhieãm khí thaûi noài hôi: 21
7.2 Bieän phaùp khoáng cheá hôi khí raõ töø noài caàu: 21
7.3 Bieän phaùp khoáng cheá oâ nhieãm khí cho caùc boàn chöùa nguyeân lieäu: 22
8. Saûn xuaát saïch trong coâng nghieäp saûn xuaát boät giaáy vaø giaáy: 22
8.1 Phöông phaùp Alcaper: 22
8.2 Phöông phaùp MD Organosolv: 23
Taøi lieäu tham khaûo 24
1. Ñaëc tröng cuûa coâng nghieäp giaáy vaø saûn suaát giaáy Chaâu AÙ :
1.1 Phaân loaïi:
Saûn suaát vaø tieâu thuï giaáy ôû Chaâu AÙ taêng nhanh trong thaäp kæ qua, caùc nhaø maùy saûn xuaát giaáy ñaõ xuùc tieán caùc chöông trình hieän ñaïi hoùa toán keùm, nhaèm naâng caáp nhaø maùy vaø trang thieát bò, nhaäp khaåu treân toaøn khu vöïc taêng ñaùng keå, ñaùp öùng nhu caàu taêng voït veà giaáy vaø saûn phaåm giaáy.
Coâng nghieäp giaáy vaø boät giaáy ôû Chaâu AÙ ñöôïc daëc tröng bôûi 3 nhoùm loaïi nhaø maùy. Moät cöïc laø nhoùm töông ñoái ít nhaø maùy coù quy moâ theá giôùi, môùi ñöôïc xaây döïng trong vaøi naêm gaàn ñaây. Caùc nhaø maùy naøy coù tính caïnh tranh toaøn caàu vaø noùi chung, ñeàu söû duïng coâng ngheä toát nhaát hieän coù. Tieáp ñeán laø nhoùm caùc nhaø maùy coù quy moâ trung bình, töø 10 tôùi 20 naêm tuoåi, ñöôïc xaây döïng theo tieâu chuaån kó thuaät cuûa nhöõng naêmcuoái thaäp kæ 70 ñaàu thaäp kæ 80, coâng suaát vaø chaát löôïng saûn phaåm cuûa nhöõng nhaø maùy naøy coøn raát thaáp, khoù coù theå caïnh tranh ñaày ñuû treân phaïm vi toaøn caàu, nhöng laïi phuïc vuï ñöôïc cho thò tröôøng trong nöôùc vaø khu vöïc. Cuoái cuøng laø nhoùm caùc nhaø maùy qui moâ nhoû söû duïng caùc nguyeân lieäu ngoaøi goã.
1.2 Caùc taùc ñoäng moâi tröôøng do caùc nhaø maùy giaáy vaø boät giaáy ôû Chaâu AÙ:
Coâng nghieäp giaáy vaø saûn suaát giaáy ôû Chaâu AÙ laø chuû ñeà cuûa caùc cuoäc tranh caõi veà moâi tröôøng. Rieâng caùc nhaø maùy coù quy moâ nhoû, laïi goùp phaàn gaây ra caùc vaán ñeà nghieâm troïng veà oâ nhieãm nöôùc vaø khí. Vì caùc lyù do kó thuaät vaø kinh teá, caùc nhaø maùy quy moâ nhoû thöôøng khoâng coù heä thoáng thu hoài caùc hoùa chaát.
Moät soá nhaø maùy giaáy vaø boät giaáy qui moâ vöøa vaø haàu heát caùc nhaø maùy qui moâ nhoû cuûa Chaâu AÙ söûû duïng thieát bò coâng ngheä laïc haäu, hieäu suaát thaáp, gaây ra nhieàu oâ nhieãm. Caùc nhaø maùy qui moâ vöøøa ñoâi khi laïi chaïy quaù coâng suaát thieát keá, ñieàu naøy laøm löôïng chaát thaûi taïo ra treân moät ñôn vò saûn phaåm taêng leân ñaùng keå.
2. Vaøi neùt veà ngaønh coâng nghieäp giaáy ôû Vieät Nam:
Ngaønh coâng nghieäp giaáy trong caû nöôùc phaùt trieån maïnh vaø coù qui moâ roäng lôùn, coù khoaûng 90 nhaø maùy giaáy trong caû nöôùc, rieâng ngaønh coâng ngieäp giaáy ôû tp HCM coù theå chia laøm hai loaïi:
Caùc toå hôïp saûn suaát vaø caùc hôïp taùc xaõ: nguyeân lieäu chuû yeáu laø giaáy pheá lieäu, giaáy cuoän, … vaø caùc chaát phuï gia khaùc nhö tinh boät, nhöïa PE, … Caùc cô sôû saûn xuaát naøy noùi chung khoâng gaây oâ nhieãm lôùn bôûi vì trong qui trình saûn xuaát cuûa chuùng khoâng thaûi ra loaïi nöôùc thaûi ñen laø loaïi nöôùc thaûi sau naáu boät giaáy, loaïi nöôùc thaûi naøy coù aûnh höôûng ñeán moâi tröôøng raát lôùn. Theo soá lieäu thoáng keâ coù khoaûng 20 nhaø maùy nhö vaäy.
Caùc nhaø maùy saûn suaát vôùi qui moâ lôùn ñieån hình nhö:
Nhaø maùy giaáy Vieãn Ñoâng
Saûn phaåm: giaáy veä sinh cuoän, khaên giaáy, khaên thôm.
Nguyeân lieäu: boâng pheáù, boät giaáy, giaáy vuïn, loà oâ…
Nhaø maùy giaáy Linh Xuaân:
Saûn phaåm: giaáy caùc loaïi, boät giaáy.
Nguyeân lieäu: tre loà oâ.
Nhaø maùy tö doanh Baïch Ñaøn:
Saûn phaåm: giaáy, boät giaáy.
Nguyeân lieäu:baïch ñaøn, goã.
Xí nghieäp giaáy Vónh Hueâ:
Saûn phaåm:giaáy carton, boät giaáy.
Nguyeân lieäu: loà oâ, boâng pheá lieäu, giaáy vuïn.
Nhaø maùy giaáy Xuaân Ñöùc:
Saûn phaåm: giaáy carton, boät giaáy, giaáy duplex.
Nguyeân lieäu: loà oâ, daêm ñuõa tre, soude, caùc loaïi giaáy vuïn, nguyeân lieäu phuï.
Coâng nghieäp giaáy vaø boät giaáy chieám vò trí quan troïng trong neàn kinh teá nöôùc ta. Vôùi qui moâ saûn xuaát lôùn, ngaønh coâng nghieäp naøy ngaøy caøng thu huùt nhieàu lao ñoäng, vaø trôû neân khoâng theå thieáu ñoái vôùi chuùng ta.
Vieäc söû duïng nguoàn nguyeân lieäu trong saûn xuaát boät giaáy vaø giaáy laø moät ñieàu ñaùng löu taâm, neáu laõng phí nguyeân lieäu thì coù theå daãn ñeán maát caân baèng sinh thaùi. ÔÛ nöôùc ta giaáy thaûi vaø giaáy vuïn ñöôïc thu nhaët laïi ñeå taùi saûn suaát trong coâng nghieäp laøm giaáy. Song löôïng chaát thaûi do ngaønh coâng nghieäp naøy gaây ra khoâng qua xöû lyù ñaõ aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán moâi tröôøng. Hieän nay haàu heát caùc nhaø maùy giaáy trong thaønh phoá khoâng xaây döïng heä thoáng xöû lyù chaát thaûi hoaëc neáu coù thì chöa ñaït hieäu quaû.
3.Toåãng quan veà saûn suaát giaáy vaø boät giaáy:
Nhieàu nhaø maùy giaáy vaø boät giaáy söû duïng caùc löôïng nöôùc ñaùng keå, taïo ra khoái löôïng lôùn doøng thaûi, sinh ra caùc möùùc lôùn khí thaûi vaøo khoâng khí (muøi, caùc hôïp chaát höõu cô deã bay hôi –VOCs, vaø cacbon dioxide), vaø söû duïng moät löôïng lôùn naêng löôïng ñeå ñoát, bôm vaø löu thoâng vaät lieäu. ÔÛ nhaø maùy naøo maø caùc qui trình coâng ngheä khoâng ñöôïc quaûn lyù ñuùng qui caùch, thì toån hao sôïi vaø hoùa chaát trong daây truyeàn coâng ngheä cuûa nhaø maùy coù theå laø ñaùng keå.
Khi aùp duïng caùc qui phaïm quaûn lyù moâi tröôøng thích hôïp vaø caùc coâng ngheä saïch trong caùc hoaït ñoäng nghieàn boät vaø xeo giaáy thì taùc ñoäng moâi tröôøng do ngaønh coâng nghieäp naøy gaây ra laø thaáp vaø coù theå coi laø thích öùng toát vôùi nhöõng yeâu caàu baét buoäc cuûa moät xaõ hoäi beàn vöõng.
3.1 Coâng ngheä saûn xuaát hoùa chaát:
NaCl, nöôùc
töø nhaø kho, töø heä thoáng xöû lyù nöôùc caáp
caùt,
muoái,
Na2CO3, NaOH CaCO3
töø kho hoùa chaát Mg(OH)2
chaát kieàm
Cl2, H2,
nöôùc NaOH
Töø heä thoáng muoái,
xöû lyù nöôùc caáp muøn
voâi NaOH Cl2
töø nhaø kho
Cl2 caùt dòch taåy
caùt
voâi
caùt, ñaù, voâi
cung caáp cho phaân xöôøng saûn
xuaát boät giaáy
3.2 Coâng ngheä saûn xuaát boät giaáy:
Khaùi nieäm cô baûn trong saûn xuaát boät giaáy laø xöû lyù moät nguyeân lieäu theo caùch taïo ra ñöôïc caùc sôïi coù ñaëc ñieåm caàn söû duïng trong xeo giaáy. Nguyeân lieäu sôïi coù theå laø goã cöùng, hay goã meàm, töø caùc thöïc vaät ngoaøi goã vaø caùc phuï phaåm noâng nghieäp nhö tre, nöùa, rôm, baõ mía, vaûi, hoaëc caùc sôïi taùi sinh. Coù moät soá qui trình coâng ngheä laøm boät giaáy khaùc nhau vaø theo yeâu caàu xeo giaáy khaùc nhau.
Caùc thaønh phaàn chuû yeáu cuûa goã laø sôïi cellulose ñöôïc söû duïng laøm giaáy vaø lignin, cacbonhydrate laø caàu noái giöõa caùc sôïi cellulose. Teá baøo goã goàm caùc lignocellulose, chaát beùo, nhöïa caây, saùp vaø proteine coù theå chieám 98% troïng löôïng khoâ cuûa goã vaø goàm ba thaønh phaàn chính cellulose, hemicellulose, lignin, trong ñoù lignin chieám 15_38% troïng löôïng khoâ. Veà caáu taïo hoùa hoïc, lignin laø moät polimer thôm chöa xaùc ñònh roõ coâng thöùc hoùa hoïc.
Muïc tieâu cuûa quaù trình saûn suaát boät giaáy laø giaûi phoùng sôïi cellulose khoûi caùc caàu noái. Coù hai phöông phaùp coâng ngheä saûn xuaát boät giaáy thoâng duïng:
Phaù vôõ caàu noái lignin baèng cô hoïc: goã ñöôïc nghieàn naùt thaønh khoái sôïi maø khoâng caàn duøng ñeán hoùa chaát. Tronh phöông phaùp naøy caùc thaønh phaàn cuûa goã ñöôïc loaïi boû raát thaáp vaø coù töø 93_98% troïng löôïng goã nguyeân thuûy ñöôïc chuyeån thaønh boät. Vì vaäy quaù trình cô hoïc thöôøng coù saûn löôïng sôïi cao nhöng laøm sôïi yeáu ñi daãn ñeán chaát löôïng sôïi khoâng toát.
Phaù vôõ caàu noái lignin vaø cacbonhydrate baèng hoùa hoïc: goã ñöôïc xöû lyù baèêng caùc taùc nhaân kieàm maïnh hoaëc acid maïnh ñeå giaûi phoùng lignin ra khoûi caùc sôïi cellulose. Quaù trình hoùa hoïc coù saûn löôïng sôïi thaáp 45_50% bôûi vì coù ñeán 90_98% lignin vaø 50_80% hemicellulose ñöôïc loaïi ra khoûi goã vaø ñöôïc chieát thaønh nöôùc cuûa quaù trình. Tuy nhieân sôïi ít bò hö haïi, dai vaø chaéc hôn. Moät thuaän lôïi khaùc cuûa coâng ngheä hoùa hoïc laø coù theå taän duïng laïi baõ vaø caùc saûn phaåm phuï.
Nhieàu daïng boät giaáy coøn ñöôïc saûn xuaát baèng caùch keát hôïp caùc quaù trình hoùa hoïc vaø cô hoïc, vaø taát nhieân saûn löôïng boät giaáy cuõng naèm giöõa hai quaù trình hoùa hoïc vaø cô hoïc, töùc khoaûng 65_85%.
Qui trình coâng ngheä saûn xuaát boät giaáy baèng hoùa chaát coù theå chia ra laøm hai loaïi coâng ngheäï: 2 loaïi coâng ngheä naøy ñeàu thaûi ra moâi tröôøng khoâng khí caùc chaát coù muøi hoâi thoái.
Coâng ngheä cellulose_sunfate: hoùa chaát söû duïng bao goàm NaOH, sodiumsufide, sodiumcarbonate. Lignin döôïc chuyeån hoùa thaønh thiolignin vaø lignin kieàm hoøa tan. Phöông phaùp saûn xuaát boät giaáy theo coâng ngheä naøy coøn coù theå phaân chia nhoû ra laøm 2 phöông phaùp: kieàm noùng vaø kieàm laïnh. Trong phöông phaùp kieàm noùng, nguyeân lieäu ñöôïc naáu trong noài caàu hoaëc noài naáu hôû vôùi dung dòch NaOH, coøn ôû phöông phaùp kieàm laïnh thì nguyeân lieäu ñöôïc ngaâm vôùi xuùt vaø soda maø khoâng coù quaù trình naáu. Nguyeân lieäu hoùa chaát thöôøng duøng döôùi daïng:
NaOH + Ca(OH)2 = Na2SO4 + CaCO3
Hoaëc: Na2SO4 + Ca(OH)2 = 2NaOH + CaSO4
Vieäc saûn suaát boät giaáy trong ñieàu kieän moâi tröôøng kieàm cho pheùp hoøa tan ôû möùc ñoä saâu roäng caû hai phaân chia nhoû hemicellulose, lignin cuûa nguyeân lieäu goã cung caáp. Caùc heä thoáng khöû lignin kieàm hoaït ñoäng treân cô sôû cuûa söï keát hôïp caùc quaù trình thuûy phaân vaø khöû polimer hoùa caùc ether phenylalkyl. Vieäc beõ gaõy caùc lieân keát ether goùp phaàn thieát yeáu vaøo vieäc laøm giaûm phaân töû lignin vaø ñoàng thôøi sinh ra caùc ion phenoxide, laøm cho lignin hoøa tan trong kieàm nhieàu hôn.
Coâng ngheä cellulose_sufide: hoùa chaát söû duïng bao goàm magnesium bi_sufathoaëc calcium bi_sunfat vaø sodium bi_sunfat. Lignin ñöôïc chuyeån thaønh lignosunfonat hoøa tan, phöông phaùp naøy coù hieäu suaát cao hôn vaø nöôùc thaûi coù pH khoâng cao nhöng phöông phaùp naøy ñoøi hoûi thieát bò ñaét tieàn vaø khoâng söû duïng ñöôïc cho caùc loaïi goã nhieàu tannin.
Trong caùc qui trình coâng ngheä nghieàn boät vaø xeo giaáy, nöôùc ñöôïc söû duïng laøm moâi tröôøng vaän chuyeân sôïi vaø ñoâi khi taïo ra moâi tröôøng thích hôïp cho caùc phaûn öùng hoùa hoïc dieãn ra.
Sau khi vaän haønh ngieàn boät, boät giaáy thöôøng coù maøu toái hoaëc do baûn thaân maøu cuûa nguyeân lieäu, hoaëc do boät giaáy ñoåi maøu trong quaù trình nghieàn boät. Ñoái vôùi nhieàu öùng duïng trong saûn xuaát, caàn thieát phaûi khöû maøu baèng caùch taåy traéng. Tuyø theo loaïi boät giaáy, coù theå taåy traéng baèng caùch phaân huûy, hoaëc hoøa tan chaát coù maøu (chuû yeáu laø caùc lignin toàn löu), hoaëc baèng caùch bieán caûi chaát lieäu. Caùch taåy thöù nhaát coù theå duøng chlorine, hypochlorine, chlorinedioxide vaø oxygen. Caùch taåy thöù hai chuû yeáu öùng duïng cho boät giaáy cô hoïc, hoaëc boät taùi cheá vaø coù theå duøng peroxides, hoaëc giaûm bôùt caùc taùc nhaân taåy, nhö dithionites.
Döôùi ñaây laø caùc hoùa chaát quan troïng nhaát duøng ñeå taåy boät giaáyvaø moät soá ñaëc ñieåm cuûa chuùng:
Caùc oxy hoùa
Daïng
Chöùc naêng
Öu ñeåm
Nhöôïc ñieåm
Chlorine vaø chieát xuaát (C+E)
Oxy hoùa vaø chlor hoùa lignin
Khöû lignin hieäu quaûkinh teá, khöû caùc haït coù hieäu quaû
Neáu söû duïng khoâng hôïp lyù coù theå laøm maát ñoäï dai cuûa boät. Taïo ra clo höõu cô
Hypochlorite (H)
Dung dòch NaOCl
Oxy hoùa, laøm saùng maøu vaø hoøa tan lignin
Deã laøm vaø deã söû duïng
Neáu söû duïng khoâng hôïp lyù coù theå laøm maát ñoä dai cuûa boät. Taïo ra clorofom
Chlorinedioxide
(D)
Hoøa tan trong nöôùc
1. Oxy hoùa, laøm saùng maøu vaø hoøa tan lignin.
2. Moät löôïng nhoû coù clo baûo veä boät giaáy khoâng bò phaân huûy.
Ñaït ñoä traéng cao, khoâng phaân huûy boät. Khöû caùc buïi haït coù hieäu quaû.
Phaûi tieán haønh ôû hieän tröôøng.
Toán keùm.
Taïo ra moät soá clo höõu cô.
Oxygen (O)
Gas söû duïng vôùi dung dòch NaOH
Oxy hoùa vaø hoøa tan lignin.
Chi phí hoùa chaát thaáp. Taïo ra doøng thaûi khoâng coù clo ñeå thu hoài
Söû duïng vôùi löôïng lôùn phaûi coù thieát bi chuyeân duïng. Coù theå laøm maát ñoä dai cuûa boät.
Hydrogen pepoxide (P)
Dung dòch 2-5%
Oxy hoùa vaø laøm saùng maøu lignin trong boät giaáy hoùa hoïc, naêng suaát cao
Deã söû duïng, chi phí voán thaáp
Taåy buïi haït toán keùm vaø khoâng hieäu quaû.
Nhö vaäy, haàu heát caùc qui trình coâng ngheä nghieàn boät, caùc hoùa chaát ñöôïc söû duïng ñeå taïo ra caùc sôïi töï do, ñeå taåy traéng caùc sôïi vôùi ñoä saùng mong muoán, hoaëc ñeå söû duïng cho caùc muïc ñích cuï theå khaùc, nhö kieåm soaùt möùc ñoä laéng ñoïng, taêng ñoä nhôùt. Trong taát caû caùc daïng coâng ngheä qui trình nghieàn boät, ñieän naêng ñöôïc duøng ñeå chaïy maùy bôm, thieát bò loïc, caùc baêng chuyeàn vaø thieát bò khaùc, trong khi ñoù nhieät ñöôïc söû duïng ñeå taïo ra caùc möùc nhieät ñoä caàn thieát cho caùc phaûn öùng hoaù hoïc dieãn ra.
Ñaàu ra chính cuûa quaù trình nghieàn boät laø boät giaáy, nhöng ñoàng thôøi coøn keøm theo caùc pheá lieäu vaø naêng löôïng dö thöøa, thaûi ra khoâng khí vaø nöôùc. Baûn thaân nöôùc cuõng bò phaùt taùn nhieàu vaøo khoâng khí, boác hôi töø caùc daïng loûng cuûa qui trình coâng ngheä, töø caùc thieát bò vaø noài hôi. Moät löôïng nhoû caùc hôïp chaát voâ cô daïng khí nhö sulphul dioxide, hydro sulphit vaø buïi (natri sulphate, natri cacbonate) thoaùt ra töø caùc hoùa chaát trong qui trình coâng ngheä, cuõng bò phaùt taùn töø caùc quaù trình nghieàn boät hoùa hoïc cuøng vôùi chaát höõu cô bay hôi ôû caùc möùc thaáp, töø nguyeân lieäu sôïi (nhö caùc chaát chieát suaát) vaø caùc saûn phaåm phaûn öùng (nhö caùc sulfide höõu cô) töø caùc hoùa chaát vaø thaønh phaàn goã. Moät vaán ñeà quan troïng nöõa veà chaát löôïng khoâng khí laø söï phaùt taùn caùc hôïp chaát muøi hoâi thoái, hoaëc ñoäc haïi töø qui trình coâng ngheä nghieàn boät baèng sulphate.
Coù theå toùm taét coâng ngheä saûn suaát boät giaáy theo sô ñoà sau:
Nguyeân lieäu (tre, goã)
Nöôùc röûa
Nöôùc, hôi
nöôùc
nöôùc, hôi clo
nöôùc, xuùt
3.3 Coâng ngheä saûn xuaát giaáy:
Boät nhaäp, boät thoâ,
giaáy vuïn.
Nguyeân lieäu vaøo maùy xeo laø caùc loaïi boät giaáy, sôïi taùi cheá, boät vuïn vaø boät nghieàn laïi, caùc chaát phuï gia, caùc taùc nhaân ñònh côõ vaø thuoác nhuoäm ñöôïc boå sung, vaø saûn phaåm nguyeân lieäu cuoái cuøng ñöôïc tinh cheá. Caùc thaønh phaàn nguyeân lieäu chính naøy ñöôïc troän vôùi maûnh vuïn töø maùy xeo giaáy. Caùc loaïi giaáy khaùc nhau coù caùc heä thoáng chuaån bò nguyeân lieäu ñaàu vaøo rieâng bieät.
Khi caùc nguyeân lieäu naøy vaøo maùy xeo, chuùng ñöôïc xöû lyù qua caùc khaâu sau:
Khaâu cuoán öôùt: ñeå hình thaønh moät taám giaáy ñoàng nhaát nguyeân lieäu caáp cho khaâu naøy phaûi raát loaõng, thöôøng ñoä ñaäm ñaëêc dao ñoäng trong khoaûng 0,2-1%. Nhieäm vuï chính cuûa boä phaän ñònh hình giaáy laø khöû nöôùc trong caùc taám giaáy, vaø ñöôïc kieåm soaùt chaët cheõ ñeå ñònh hình vaø giöõ ñöôïc caùc taám giaáy vôùi nguyeân lieäu caáp trong taám giaáy caøng nhieàu caøng toát.
Khaâu eùp: taám giaáy ñöôïc ñöa vaøo boä phaän eùp vôùi khoaûng 20% chaát raén vaø ra khoûi ñoù vôùi 50% chaát raén. Toång löôïng nöôùc ñöôïc khöû trong taám giaáy xaáp xæ 9 m3 /taán löôïng giaáy ñöôïc saûn xuaát, coäng vôùi löôïng nöôùc phun laøm saïch næ thaám, thì löôïng nöôùc thaûi ra laø raát lôùn.
Saáy khoâ: vieäc saáy khoâ taám giaáy vôùi 50% hôi nöôùc ñeán khi coøn haøm löôïng hôi nöôùc cuoái cuøng, khoaûng 7-8%, seõ ñöôïc thöïc hieän baèng caùch cho caùc taám giaáy chaïy qua caùc troáng saáy baèng nhieät hôi nöôùc. Caùc löôùi saáy hoaëc saøn saáy giöõ taám giaáy tieáp xuùc vôùi caùc troáng ñeå taêng cöôøng truyeàn nhieät. Hôi nöôùc töø taám giaáy ñöôïc thoåi vaøo khoâng khí baèng caùc haït lôùn vaø taïo ra moät daïng oâ nhieåm moâi tröôøng, cho duø khoâng bò coi laø nghieâm troïng.
Laùng giaáy: laùng giaáy ñöôïc aùp duïng cho nhieàu loaïi giaáy, bao goàm caùc chaát nhuoäm maøu khoaùng vaät, thöôøng laø seùt hay CaCO3, ñöôïc troän laøm lôùp hoà hay laøm chaát muû. Laùng giaáy thöôøng aùp duïng moät löôõi naïo theo khía, hoaëc dao khí, hoaëc keát hôïp caû hai loaïi. Maùy laùng coù theå gaén trong maùy xeo hoaëc taùch rôøi. Laùng öôùt ñöôïc saáy khoâ baèng caùc troáng saáy, thöôøng coù moät maùy tieàn saáy baèng hoàng ngoaïi.
Haàu heát nöôùc cuûa daây chuyeàn coâng ngheä cuõng ñöôïc saû ra thaøng doøng thaûi, taûi theo caùc hoùa chaát dö thöøa töø daây chuyeàn coâng ngheä vaø caùc sôïi hoøa tan. Nhieät dö thöøa thì bò phung phí laøm boác hôi nöôùc vaø truyeàn ra caùc doøng thaûi aám. Möùc söû duïng nöôùc, hoaù chaát vaø naêng löôïng trong xeo giaáy ít hôn raát nhieàu so vôùi nghieàn boät. Bôûi vaäy taûi löôïng doøng thaûi cuûa quaù trình xeo giaáy thaáp hôn taûi löôïng doøng thaûi töø nghieàn boät.
Trong caû quaù trình nghieàn boät laãn xeo giaáy, caùc hoùa chaát dö thöøa töø qui trình coâng ngheä vaø saûn phaåm phaûn öùng töø caùc thaønh phaàn nguyeân lieäu sôïi vôùi caùc hoùa chaát qui trình coâng ngheä ñeàu ñöôïc thaûi ra khoâng khí, hoaëc xaû vaøo nöôùc, nhö laø caùc doøng chaát thaûi raén. Quaù trình xeo giaáy gaây oâ nhieãm nöôùc laø chuû yeáu. Caùc sôïi vaø ñoaïn sôïi trong doøng thaûi nöôùc vaø coù taùc ñoäng ñeán ñoä trong cuûa caùc thuyû vöïc vaø caáu truùc ñaùy caùc thuyû vöïc.
3.4 Xoâng hôi löu huyønh:
Löu huyønh tinh khieát thöôøng döôùi daïng tinh theå daïng thoi, maøu vaøng chanh, coù nhieät ñoä noùng chaûy 112,80C vaø beàn vöõng cho ñeán nhieät ñoä 95,60C, hoaëc hình kim maøu vaøng ñaäm, coù nhieät ñoä noùng chaûy 1190C vaø beàn vöõng trong khoaûng 95,6-1190C. Khi bò nung noùng ñeán 1600C thì chuyeån daàn sang daïng hôi bao goàm caùc phaân töû coù chöùa 2,4,6,8 nguyeân töû. Löu huyønh soâi ôû nhieät ñoä 4460C. Hôi löu huyønh gaây taùc ñoäng tröïc tieáp leân caùc cô quan hoâ haáp vaø maøng nhaøy cuûa khí quaûn.
Thoâng thöôøng ñeå choáng moái moït cho giaáy, sau khi coù giaáy thaønh phaåm, ngöôøi ta chaát giaáy vaøo moät loø vaø xoâng hôi löu huyønh vaøo.
Sô ñoà heä thoáng loø xoâng hôi löu huyønh coù daïng sau:
Khí thaûi
1: Ngaên chaát giaáy.
2: Ngaên chöùa löu huyønh.
3: Buoàng ñoát.
4: Oáng khoùi.
Löu huyønh noùng chaûy vaø boác hôi döôùi taùc duïng cuûa luoàng khoâng khí noùng vaø nguoàn caáp nhieät nhôø ñoát nhieân lieäu.
Khí thaûi thoaùt ra töø loø xoâng löu huyønh ( hôi löu huyønh) gaây oâ nhieãm khoâng khí nghieâm troïng.
4. Lieät keâ vaø moâ taû caùc boä phaän saûn xuaát trong nhaø maùy giaáy:
4.1 Caùc boä phaän saûn xuaát chính:
Goàm 3 boä phaän saûn xuaát chính:
Phaân xöôûng saûn xuaát hoùa chaát.
Phaân xöôûng saûn xuaát boät giaáy.
Phaân xöôûng xeo giaáy.
4.2 Moâ taû caùc quaù trình ñôn vò trong töøng phaân xöôûng saûn xuaát:
STT
Quaù trình ñôn vò
Chöùc naêng
Phaân xöôûng saûn xuaát hoùa chaát
1
Chuaån bò hoaù chaát nguyeân lieäu
Hoøa tan, xöû lyù taïp chaát
2
Ñieän phaân
Taïo khí Cl2, NaOH cung caáp cho phaân xöôûng saûn xuaát boät giaáy.
3
Ñieàu cheá
Ñieàn cheá dòch taåy CaOCl2, cung caáp cho phaân xöôûng saûn xuaát boät giaáy.
Phaân xöôûng saûn xuaát boät giaáy
1
Chuaån bò nguyeân lieäu
Boùc voû goã, caét maûnh theo quy caùch, röûa saïch.
2
Naáu, saøng röûa
Bieán maûnh nguyeân lieäu thaønh xô sôïi boät giaáy, loaïi boû lignin vaø caùc chaát khaùc ( maøu, xuùt, nhöïa, moät phaàn hemixenlulose) ra khoûi nguyeân lieäu.
3
Taåy traéng
Loaïi boû lignin , loaïi boû maáu maét soáng vaø taïp chaát, taïo ñoä traéng cho boät giaáy.
Phaân xöôûng xeo giaáy
1
Ñaùnh raõ
Taïo söï ñoàng nhaát veà thaønh phaàn.
2
Nghieàn
Hoøa troän, taïo ñoä nhuyeãn phuø hôïp vôùi töøng loaïi giaáy saûn xuaát.
3
Phoái cheá
Taïo tyû leä thích hôïp giöõa boät giaáy vaø caùc chaát phuï da ( maøu, ñaát seùt traéng, keo, pheøn,… ) cung caáp cho quaù trình taïo giaáy.
4
Xeo giaáy
Taïo giaáy thaønh phaåm.
4.3 Danh muïc caùc thieát bò coù khaû naêng tieàm taøng gaây oâ nhieãm taïi caùc phaân xöôûng saûn xuaát cuûa nhaø maùy.
STT
Teân thieát bò
Ñôn
vò
Khaû naêng
gaây oâ nhieãm
Phaân xöôûng saûn xuaát hoùa chaát
1
2
Coâng ñoaïn xöû lyù nguyeân lieäu
Hoà chöùa muoái
Hoà xöû lyù taïp chaát
Caùi
Caùi
++
++
3
Coâng ñoaïn ñieän phaân
Bình ñieän phaân
Caùi
+
4
5
Coâng ñoaïn ñieàu cheá dòch taåy
Thaùp ñieàu cheá dòch taåy
Hoà chöùa dòch taåy
Caùi
Caùi
++
++
Phaân xöôûng saûn xuaát boät giaáy
1
Coâng ñoaïn xöû lyù nguyeân lieäu
Maùy caét maûnh
Caùi
+
2
Coâng ñoaïn naáu
Noài caàu naáu boät
Caùi
+++
3
4
5
6
7
Coâng ñoaïn saøng röûa vaø Clo hoùa
Loïc thoâ
Maùy röûa
Maùy saøng tinh
Loïc tinh
Thaùp clo hoùa
Heä
Caùi
Caùi
Heä
Caùi
+
+
+
+
+
8
Coâng ñoaïn kieàm hoùa
Maùy röûa
Caùi
+
9
Coâng ñoaïn taåy CaOCl2
Maùy röûa
Caùi
+
10
Coâng ñoaïn taåy H2O2
Maùy röûa
Caùi
+
Phaân xöôûng xeo giaáy
1
Maùy xeo
Caùi
+
Boä phaän phuï trôï
1
Noài hôi
Caùi
+
Ghi chuù:
(+): thöôøng xuyeân gaây oâ nhieãm.
(++): coù khaû naêng roø ræ chaát thaûi gaây oâ nhieãm.
(+++): coù khaû naêng gaây oâ nhieãm khi döøng saûn xuaát ñeå söûa chöõa.
5. Caùc taùc ñoäng moâi tröôøng cuûa saûn suaát giaáy vaø boät giaáy leân moâi tröôøng khoâng khí:
5.1 Caùc taùc ñoäng cuûa quaù trình saûn suaát leân moâi tröôøng khí:
Coâng nghieäp giaáy vaø saûn xuaát giaáy laø ngaønh coâng nghieäp phöùc hôïp, taêng cöôøng tieâu thuï naêng löôïng vaø nöôùc cao. Caùc vaán ñeà chính cuûa ngaønh coâng nghieäp naøy gaëp phaûi laøcaùc doøng thaûi nhieåm baån vaø caùc khí coù muøi hoâi thoái, chaát thaûi raén. ÔÛ ñaây ta chæ quan taâm ñeán söï phaùt taùn khí thaûi vaøo moâi tröôøng khoâng khí.
Töø phaàn toång quan veà coâng ngheä saûn xuaát, ta coù theå thaáy ñöôïc caùc taùc ñoäng cuûa hoaït ñoäng saûn xuaát giaáy leân moâi tröôøng khoâng khí ôû caùc coâng ngheä saûn xuaát, nghieàn boät vaø xeo giaáy.
Quaù trình saûn suaát hoùa chaát: sinh ra caùc hoùa chaát nhö clo, hôi xuùt trong quaù trình ñieän phaân,…
Quaù trình nghieàn boät:
Buïi sinh ra khi xay, nghieàn nguyeân lieäu goã bao goàm tecpen, caùc hydrocacbon, coàn, vaø caùc chaát linh tinh khaùc ñöôïc giaûi phoùng töø goã vaøo khí quyeån.
Caùc khí coù muøi trong quaù trình saøng röûa, trong caùc khaâu taåy taéng, khaâu cheá bieán, khaâu khöû boït, trong qui trình coâng ngheä nghieàn boät baèng sunfate...
Hôi clo chuû yeáu ôû khaâu taåy traéng.
Hôi xuùt trong quaù trình kieàm hoùa.
Khí H2S, hôi mercaptane thoaùt ra töø noài caàu trong coâng ñoaïn naáu boät.
Tieáng oàn vaø ñoä rung do hoaït ñoäng cuûa caùc maùy nghieàn, saøng, caùc ñoäng cô ñieän.
Vaø khí SOx, NOx... thaûi töø caùc quaù trình ñoát nhieân lieäu cung caáp cho loø hôi.
Quaù trình xeo giaáy:
Trong khaâu saáy khoâ, hôi nöôùc töø caùc taám giaáy ñöôïc thoåi vaøo khoâng khí keùo theo caùc hydrocarbon, caùc chaát trong nguyeân lieäu goã...gaây oâ nhieãm moâi tröôøng.
Caùc nguoàn nhieät dö saûn sinh töø caùc noài hôi, caùc maùy xeo giaáy.
Vaø oâ nhieãm coøn do khoùi thaûi nhieân lieäu töø loø hôi, maùy xeo giaáy.
Quaù trình xoâng löu huyønh: thì gaây oâ nhieãm khoâng khí bôûi khí thaûi töø loø xoâng löu huyønh vaø khí thaûi do ñoát nhieân lieäu cung caáp nhieät naêng cho löu huyønh boác hôi.
Nhö vaäy, caùc khí phaùt taùn coù theå chia thaønh nhöõng khí thaûi töø daây chuyeàn coâng ngheä vaø nhöõng khí thaûi töø khaâu ñoát nhieân lieäu.
Khí thaûi töø daây chuyeàn coâng ngheä phaùt taùn chuû yeáu töø qui trình nghieàn boät giaáy, baét nguoàn töø caùc heä thoáng thu hoài ñeå naáu trong caùc nhaø maùy boät giaáy hoùa hoïc, söû duïng sulphat, xuùt, hoaëc sulphit.
Khí thaûi töø caùc quaù trình ñoát nhieân lieäu cung caáp cho loø hôi, maùy xeo, loø xoâng löu huyønh... Caùc nhieân lieäu söû duïng trong coâng nghieäp boät giaáy laø nhieân lieäu sinh hoïc (phuï phaåm goã, voû caây vaø buøn caën), than ñaù, daàu vaø daàu khí, chuû yeáu laø daàu FO, DO, saûn phaåm chaùy cuûa caùc nhieân lieäu naøy chöùa nhieàu chaát khí ñoäc haïi nhö CO, CO2, SOx, NOx, buïi khoùi...caùc khí naøy gaây caùc taùc ñoäng tieâu cöïc ñeán moâi tröôøng khoâng khí cuûa khu vöïc daân cö laân caän.
Caùc khí thaûi cuûa caùc nhaø maùy giaáy duøng pheá lieäu noâng nghieäp :
Trong caùc nhaø maùy giaáy nhoû, oâ nhieãm khoâng khí chuû yeáu xaûy ra ôû hai nguoàn: caùc beå ngaâm vaø caùc noài hôi. Nguoàn thöù ba coù theå laø caùc thieát bò saûn xuaát vaø giöõ ñieän.
Trong caùc nhaø maùy giaáy söû duïng pheá lieäu noâng nghieäp, sau khi hoaøn thaønh quaù trình naáu nguyeân lieäu vôùi xuùt, thì aùp löïc trong noài naáu ñöôïc giaûi phoùng. Trong quaù trình naøy, khoaûng 1,4 taán hôi nöôùc treân 1 taán boät, ñöôïc giaûi phoùng vaøo trong khí quyeån. Caùc hôïp chaát höõu cô deã bay hôi trong caùc khí thoaùt ra, gaây oâ nhieãm khoâng khí trong phaïm vi haïn cheá xung quanh nhaø maùy giaáy. Hieän khoâng coù caùc thoâng tin veà chuûng loaïi hoaëc tính chaát cuûa caùc hôïp chaát naøy.
Caùc pheá lieäu noâng nghieäp nhö rôm raï vaø baõ mía thöôøng ñöôïc söû duïng laøm nhieân lieäu taïo ra hôi nöôùc. Ngoaøi pheá lieäu noâng nghieäp, than vaø daàu diesel cuõng ñöôïc söû duïng laøm nhieân lieäu trong moät soá nhaø maùy giaáy. Caùc chaát gaây oâ nhieãm khoâng khí ñaùng quan taâm laø chaát haït lô löûng (SPM), sulfur dioxde, vaø caùc oxide coù goác nitô.
Noùi chung, caùc nhaø maùy giaáy coù caùc noài hôi môùi, ñeàu aùp duïng caùc thieát bò khöû buïi haït, nhö caùc boä tuùi loïc hoaëc boä loïc multi cyclone. Caùc khí thaûi töø caùc noài hôi cuõng nhö töø caùc maùy phaùt ñieän diezel, thöôøng phaûi chuù yù ñeán söï lan toûa qua caùc oáng khoùi coù ñoä cao thích hôïp.
5.2 Taùc nhaân tieàm taøng coù theå gaây aûnh höôûng tieâu cöïc ñeán moâi tröôøng khoâng khí goàm:
Buïi: buïi gaây ra caùc kích thích cô hoïc ñoái vôùi phoåi vaø gaây khoù thôû cuõng nhö caùc beänh ñöôøng hoâ haáp. Caùc muoäi khoùi sinh ra trong quaù trình ñoát nhieân lieäu coù theå chöùa caùc hôïp chaát cacbon ña voøng (nhö 3,4- benzpyrene) coù ñoäc tính cao vaø coù theå daãn ñeán ung thö.
Hôi khí Clo: phaùt sinh chuû yeáu töø khaâu taåy traéng boät giaáy. Nguoàn clo ñöôïc söû duïng trong khaâu taåy traéng boät giaáy laø Ca(OCl)2 vôùi haøm löôïng khi söû duïng dung dòch laø 25_30 g/l. khí clo laø loaïi khí ñoäc, tnoùngchaûy = -101 C, tsoâi = -34,1 . khi tieáp xuùc vôùi khí clo aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán maét, ñöôøng hoâ haáp, vaø coù theå gaây töû vong khi phaûi tieáp xuùc vôùi khí clo ôû haøm löôïng cao. Ngoaøi ra quaù trình taåy traéng boät giaáy baèng chlorine coù theå taïo ra caùc saûn phaåm phuï laø caùc hôïp chaát höõu cô daãn suaát clo coù ñoä beàn vöõng vaø ñoäc tính cao. Hieän nay taïi caùc nöôùc tieân tieán ñaõ thöïc hieän töøng böôùc ngöng söû duïng chlorine nhö chaát taåy traéng vaø ñaëc bieät laø caùc saûn phaåm duøng chlorine ñeå taåy traéng khoâng ñöôïc nhaäp khaåu.
Caùc khí acid (NOx, SOx): Caùc oxit cuûa sulphur vaø nitrogen coù theå phaùt taùn vôùi soá löôïng khaùc nhau töø caùc ñieåm cuï theå trong heä thoáng laøm giaáy Kraft. Nguoàn khí thaûi sulfur dioxide chính laø caùc loø nung thu hoài, do söï coù maët cuûa sulfur trong dòch ñaõ duøng, ñöôïc söû duïng laøm nhieân lieäu. Sulfur trioxide ñoâi khi ñöôïc phaùt taùn khi daàu nhieân lieäu ñöôïc söû duïng nhö moäït nguyeân lòeâu phuï trôï.caùc khí naøy khi tieáp xuùc vôùi maét chuùng coù theå taïo thaønh acid. Caùc khí naøy coù theå xaâm nhaäp vaøo cô theå ngöôøi vaø ñoäng vaät thoâng qua ñöôøng hoâ haáp hay ñöôøng tieâu hoùa sau khi ñöôïc hoøa tan trong nöôùc boït. Vaø cuoái cuøng chuùng coù theå xaâm nhaäp vaøo heä tuaàn hoaøn. Khi tieáp xuùc vôùi buïi, SOx, NOx coù theå taïo ra caùc haït acid nhoû, caùc haït naøy coù theå xaâm nhaäp vaøo caùc huyeát maïch vaø heä lympha neáu kích thöôùc cuûa chuùng nhoû hôn 2-3 . SO2 coøn coù theå xaâm nhaäp vaøo cô theå ngöôøi thoâng qua da vaø gaây ra caùc chuyeån ñoåi hoùa hoïc, keát quaû cuûa noù laøm haøm löôïng kieàm trong maùu giaûm, ammonia bò thoaùt ra ñöôøng tieåu vaø coù aûnh höôûng ñeán tuyeán nöôùc boït. SOx, NOx bò oxy hoùa ngoaøi khoâng khí vaø khi tieáp xuùc vôùi caùc gioït nöôùc möa thì gaây ra hieän töôïng möa acid gaây aûnh höôûng xaáu ñeán söï phaùt trieån cuûa thöïc vaät. Khi tieáp xuùc vôùi moâi tröôøng coù haøm löôïng SO2 töø 1-2 ppm trong voøng vaøi giôø coù theå gaây toån thöông laù caây. Ñoái vôùi caùc loaøi thöïc vaät nhaïy caûm, haøm löôïng 0,15-0,30 ppm coù theå gaây ñoäc caáp tính. Caùc loaøi thöïc vaät baäc thaáp nhö naám, ñòa y raát nhaûy caûm vôùi SO2. Söï coù maët cuûa SOx, NOx trong khoâng khí noùng aåm coøn laø taùc nhaân gaây aên moøn kim loaïi, beâ toâng vaø caùc coâng trình kieán truùc.
Monoxit cacbon vaø dioxit cacbon: caùc khí naøy sinh ra trong quaù trình ñoát nhieân lieäu. CO coù ñoäc tính cao, do chuùng taïo moái lieân keát beàn vöõng vôùi hemoglobin trong maùu vaø laøm giaûm khaû naêng vaän chuyeån oxi cuûa maùu tôùi caùc cô quan trong cô theå ngöôøi. CO2 gaây khoù thôû vaø aûnh höôûng ñeán heä hoâ haáp do chuùng seõ chieám lónh trong buoàng oxi trong phoåi. Ñoäc tính cuûa CO2 nhö sau: haøm löôïng CO2 50,000 ppm gaây khoù thôû, ñau ñaàu, coøn 100,000 ppm gaây noân oùi, baát tænh. Haøm löôïng CO2 cho pheùp laø 0,1%.
Caùc hôïp chaát hydrocacbon (THC): caùc hôïp chaát naøy khoâng chæ gaây ñoäc caáp tính maø coøn gaây ñoäc maõn tính. Bieåu hieän cuûa ñoäc caáp tính laø suy nhöôïc cô theå, noân oùi, töùc ngöïc vaø coù theå laøm chaùy noå… Khi hít phaûi hydrocacbon vôùi haøm löôïng 40,000 mg/m coù theå gaây ra caùc ñoäc caáp tính nhö ñau, khoù chòu, choùng maët, ñau ñaàu, noân oùi… khi hít phaûi hydrocacbon ôû haøm löôïng 60,000 mg/m coù theå gaây cheát ngöôøi.
Hôi H2S: coù muøi tröùng thoái raát khoù chòu, nhieät ñoä hoùa loûng laø –85.54 C, nhieät ñoä boác hôi laø –60,35 C. H2S taùc ñoäng maïnh leân tuyeán nöôùc boït vaø ñöôøng hoâ haáp, noàng ñoä nguy hieåm laø 10 mg/m . haøm löôïng tieâu chuaån cho pheùp ñoái vôùikhu vöïc saûn xuaát laø 6 mg/m (TCVN%5939-1995) vaø cho khu daân cö laø 0,008 mg/m (TCVN 5938-1995).
Hôi löu huyønh: sinh ra töø loø xoâng giaáy, gaây taùc ñoäng tröïc tieáp leân caùc cô quan hoâ haáp vaø maøng nhaøy cuûa khí quaûn, noàng ñoä nguy hieåm laø 2 mg/m3.
Hôi mercaptane: laø daãn suaát sulphur cuûa moät soá hôïp chaát höõu cô coù muøi raát khoù chòu coù tính chaát gaàn gioáng nhö H2S.
Muøi hoâi laø vaán ñeà thöôøng gaëp chuû yeáu ôû caùc nhaø maùy giaáy Kraft. Quaù trình naáu Kraft taïo ra hydro sulphide naëng muøi, mercaptan methyl, dymethyl sulphide dimethyldisulphide. Clo nguyeân töû vaø clo dioxide phaùt taùn vôùi löôïng nhoû töø caùc coâng ñoaïn khaùc nhau cuûa moät phaân xöôûng taåy, nhö caùc maùy tuyeån, caùc thaùp nöôùc, caùc loã thoâng hôi beå chöùa, vaø caùc coáng thoaùt nöôùc. Noùi chung noàng ñoä naøy khoâng ñaùng keå, nhöng caùc khí thaûi coù muøi hoâi vaø khoù chòu. Tuy nhòeân, hydro sulfide, cuõng nhö clo vaø clo dioxide laø cöïc kì ñoäc vaø töøng laø nguyeân nhaân cuûa nhieàu tai naïn.Loaïi khí thaûi coù muøi hoâi khaùc do caùc hydrocacbons taïo ra, khi keát hôïp vôùi caùc caáu thaønh chieát suaát cuûa goã, nhö tecpen, caùc acid beùo vaø caùc acid rosin, cuõng nhö caùc chaát coù trong ngueân lieäu, duøng ôû caùc khaâu cheá bieán vaø chuyeån hoùa, nhö caùc khaâu khöû boït, caùc taùc nhaân kieåm soaùt hoà, caùc hoùa chaát phaân xöôûng taåy,…Caùc möùc phaùt taùn hydrocacbon naøy laø nhoû, so vôùi caùc möùc phaùt taùn TRS, tuy nhieân chuùng coù theå gaây ra muøi, hoaëc coù theå laøm caùc chaát thaûi son khí loûng bò nhieãm baån vôùi TRS, hoaëc traûi qua caùc phaûn öùng quang hoùa.
Tieáng oàn vaø ñoä rung: do hoaït ñoäng cuûa caùc maùy nghieàn, saøng, vaø caùc ñoäng cô ñieän… Tieáng oàn vaø ñoä rung thöôøng gaây aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán heä thính giaùc cuûa con ngöôøi, laøm giaûm thính löïc cuûa ngöôøi lao ñoäng, hieäu suaát lao ñoäng vaø phaûn xaï cuûa coâng nhaân cuõng nhö taïo ra caùc veát chai vaø caùc veát nöùt neû treân da. Taùc ñoäng cuûa tieáng oàn coù theå dieãn taû qua phaûn xaï cuûa heä thaàn kinh hoaëc gaây trôû ngaïi ñeán hoaït ñoäng cuûaheä thaàn kinh thöïc vaät, khaû naêng ñònh höôùng, giöõ thaêng baèng vaø qua ñoù aûnh höôûng ñeán naêng suaát lao ñoäng. Neáu tieáng oàn coù cöôøng ñoä quaù lôùn coù theå gaây thöông tích. Tieâu chuaån qui ñònh cho möùc tieáng oàn taïi caùc cô sôû saûn xuaát laø 75 dB (TCVN 5949-1995).
Caùc nguoàn nhieät dö: caùc boä phaän saûn xuaát coù lieân quan ñeán nguoàn nhieät dö bao goàm noài hôi, taïi caùc maùy xeo giaáy… Khi phaûi laøm vieäc trong ñieàu kieän nhieät ñoä cao thì taûi nhieät ñoái vôùi tröïc tieáp saûn xuaát taêng ñaùng keå do nhieät dö laøm cho quaù trình trao ñoåi chaát trong cô theå coâng nhaân saûn sinh ra nhieàu nhieät sinh hoïc hôn. Khi khaû naêng sinh hoïc cuûa cô theå ngöôøi tröïc tieáp saûn xuaát khoâng ñuû ñeå trung hoøa caùc nhieät dö thì seõ gaây leân traïng thaùi meät moûi, laøm taêng khaû naêng gaây chaán thöôngvaø coù theå xuaát hieän daáu hieäu laâm saøng cuûa beänh do nhieät cao. Khi phaûi laøm vieäc thôøi gian daøi trong ñieàu kieän nhieät ñoä cao seõ gaây roái loaïn caùc hoaït ñoäng sinh ly ùcuûa cô theå vaø gaây aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán heä thaàn kinh trung öông. Neáu quaù trình naøy coøn keùo daøi coù theå daãn ñeán beänh ñau ñaàu kinh nieân.
Cheá ñoä chieáu saùng: gaây aûnh höôûng ñeán thò löïc vaø söùc khoûe cuûa ngöôøi lao ñoäng, lieân quan ñeán chaát löôïng vaø naêng suaát ngöôøi lao ñoäng. Do cöôøng ñoä aùnh saùng coù aûnh höôûng tröïc tieáp ñeán traïnh thaùi sinh lyù, vaø heä thaàn kinh cuûa con ngöôøi, neáu aùnh saùng khu vöïc laøm vieäc khoâng ñöôïc boá trí moät caùch hôïp lyù seõ daãn ñeán traïng thaùi meät moûi, moûi maét vaø ñoù cuõng laø moät trong nhöõng nguyeân nhaân gaây tai naïn lao ñoäng. Tieâu chuaån chieáu saùng cuïc boä trong caùc phaân xöôûng saûn xuaát laø 130-300 Lux.
Baûng lieät keâ toùm taét caùc chaát quan troïng nhaát phaùt taùn vaøo khoâng khí:
Caùc nhoùm chaát
Nguoàn
Daïng taùc ñoäng
Caùc buïi haït
Ñoát nhieân lieäu,
Heä thoáng thu hoài (nghieàn boät hoùa hoïc)
Gaây khoù chòu cuïc boä
Caùc hôïp chaát giaûm sulfur:
Hydrogen sulphide,
Methyl mercaptan,
Dimethylsulphide,
Dimethyldisulphide
Heä thoáng thu hoài (nghieàn boät hoùa hoïc)
Muøi, (acid hoùa)
Sulfur dioxide
Ñoát nhieân lieäu,
Heä thoáng thu hoài (nghieàn boät hoùa hoïc)
Acid hoùa
Nitrogen oxides
Ñoát nhieân lieäu,
Heä thoáng thu hoài (nghieàn boät hoùa hoïc)
Acid hoùa
Phuù döôõng
Caùc hôïp chaát chlor:
Chlorine dioxide,
chlorofom
Phaân xöôûng taåy traéng (nghieàn boät hoùa hoïc)
Ñoäc haïi
6. Ñaùnh giaù taùc ñoäng cuûa coâng nghieäp saûn xuaát boät giaáy vaø giaáy tôùi moâi tröôøng:
Ñeå ñaùnh giaù taùc ñoäng moâi tröôøng do caùc hoaït ñoäng saûn xuaát cuûa nhaø maùy giaáy, ta phaûi tieán haønh laàn löôïc caùc böôùc sau:
Xem xeùt hieän traïng khu vöïc nhaø maùy.
Ñaùnh gía taùc ñoäng moâi tröôøng
Vaø cuoái cuøng cuõng caàn phaûi giaùm saùt chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí thöôøng xuyeân vaø ñeàu ñaën.
6.1 Hieän traïng moâi tröôøng khu vöïc nhaø maùy: ñeå ñaùng giaù hieän traïng moâi tröôøng khu vöïc nhaø maùy, caàn phaûi thöïc hieän qua caùc böôùc sau:
Xem xeùt vò trí nhaø maùy.
Caùc yeáu toá vaät lyù xung quanh nhö: nhieät ñoä, böùc xaï maët trôøi, cöôøng ñoä möa, cöôøng ñoä gioù, ñoä aåm khoâng khí töông ñoái, thuûy vaên…
Ñieàu kieän kinh teá xaõ hoäi: caùc ngaønh coâng nghieäp xung quanh, cô caáu noâng nghieäp…
6.2 Caùc phöông phaùp ñöôïc söû duïng ñeå ñaùnh giaù taùc ñoäng cuûa moät döï aùn leân moâi tröôøng: thoâng thöôøng coù ba phöông phaùp
Phöông phaùp laäp baûng kieåm tra
Phöông phaùp ma traän
Phöông phaùp chæ soá moâi tröôøng
Döôùi ñaây laø baûng ñaùnh giaù taùc ñoäng cuûa ngaønh coâng nghieäp boät giaáy vaø giaáy tôùi moâi tröôøng baèng phöông phaùp ma traän:
Caùc hoaït ñoäng
Caùc taùc ñoäng tôùi moâi tröôøng
cuûa döï aùn
Khoâng khí
Nöôùc
Ñaát
Cô sôû haï taàng
TNSH
Vaên hoùa
Saûn xuaát
+++
+++
+
0
0
0
Taäp trung coâng nhaân
+
++
+
+
0
+
Vaän chuyeån
++
+
+
0
+
0
Nghieàn phoái lieäu
+++
++
+
0
0
0
Maùy phaùt ñieän
+
0
0
0
0
0
Ghi chuù:
0: taùc ñoäng khoâng ñaùng keå.
(+): taùc ñoäng nhe.ï
(++): taùc ñoäng trung bình.
(+++): taùc ñoäng naëng.
Töø baûng treân ta xaùc ñònh ñöôïc vaán ñeà oâ nhieãm chính vaø nguoàn goác phaùt sinh. Töø ñoù xaùc ñònh ñöôïc caùc taùc ñoäng naøo laø laâu daøi coøn taùc ñoäng naøo laø ngaén haïn vaø töø ñoù xaây döïïng ñöôïc chieán löôïc khoáng cheá oâ nhieãm moät caùch ñuùng ñaén nhaát.
6.3 Giaùm saùt chaát löôïng moâi tröôøng khoâng khí:
Caùc thoâng soá: buïi, SOx, NOx, ñoä aåm khoâng khí, THC, tieáng oàn, nhieät ñoä.
Taàn suaát kieåm tra: 3 thaùng 1 laàn.
Soá ñieåm kieåm tra: phaân xöôûng loø hôi, phaân xöôûng nghieàn boät giaáy, phaân xöôûng xeo giaáy, taïi coång nhaø maùy.
7. Caùc bieän phaùp khoáng cheá oâ nhieãm moâi tröôøng:
Haàu heát caùc nhaø maùy saûn xuaát boät giaáy vaø giaáy coù coâng ngheä saûn xuaát nhö nhau, tuy nhieân coâng ngheä saûn xuaát ôû moãi nhaø maùy seõ coù nhöõng thay ñoåi rieâng cho phuø hôïp vôùi nhaø maùy vaø vôùi caùc loaïi giaáy khaùc nhau. Do ñoù bieän phaùp xöû lyù vaø giaûm thieåu oâ nhieãm cho töøng nhaø maùy cuõng khaùc nhau. Döôùi ñaây laø moät vaøi bieän phaùp giaûm thieåu oâ nhieãm cho moät soá coâng ñoaïn saûn xuaát.
7.1 Khoáng cheá oâ nhieãm khí thaûi noài hôi:
Khí thaûi noài hôi laø nguoàn oâ nhieãm tieàm taøng khoâng chæ gaây oâ nhieãm cho chaát löôïng khoâng khí xung quanh maø coøn gaây taùc ñoäng tieâu cöïc cho chaát löôïng khoâng khí khu vöïc saûn suaát cuûa nhaø maùy. Ñeå giaûm thieåu caùc hoaït ñoäng tieâu cöïc do khí thaûi noài hôi caàn aùp duïng caùc bieän phaùp sau:
Thay theá nhieân lieäu baèng nhieân lieäu coù haøm löôïng löu huyønh vaø caën cacbon thaáp hôn, nhuõ hoùa nhieân lieäu tröôùc khi ñoát.
Ñeå ñaûm baûo löôïng caùc chaát oâ nhieãm taïi nguoàn khí thaûi noài hôi naèm trong tieâu chuaån qui ñònh thì haøm löôïng löu huyønh coù trong nguyeân lieäu söû duïng khoâng ñöôïc vöïôt quaù 0,6%, coøn haøm löôïng caën cacbon khoâng ñöôïc vöôït quaù 2,67%. Moät trong caùc bieän phaùp ñang ñöôïc aùp duïng roäng raõi treân theá giôùi laø nhuõ hoùa daàu FO tröôùc khi ñem vaøo söû duïng. Baûn chaát cuûa bieän phaùp nhö sau: moät löôïng nöôùc nhaát ñònh ñöôïc boå sung vaøo daàu tröôùc khi ñoát döôùi daïng nhuõ töông, coù kích côõ micgromet. Ñieàu naøy cho pheùp: taêng hieäu quaû söû duïng nhieät cuûa daàu ñoát thoâng qua vieäc giaûm nhieät ñoä cuûa khoâng khí thaûi ra, giaûm ñöôïc löôïng khoâng khí dö caàn thieát maø vaãn thaéng ñöôïc trôû löïc cuûa oáng khoùi do vaäy seõ giaûm bôùt ñöôïc löôïng SO3 sinh ra. Laøm giaûm löôïng buïi khoùi, löôïng NOx sinh ra trong quaù trình ñoát.
Naâng chieàu cao vaät lyù cuûa oáng khoùi: phöông phaùp naøy ñöôïc aùp duïng döïa treân nguyeân taéc phaùt taùn chaát oâ nhieãm trong khí thaûi. Naâng chieàu cao vaät lyù cuûa oáng khoùi khoâng coù taùc duïng laøm giaûm taûi löôïng oâ nhieãm cuûa khí thaûi maø chæ coù taùc duïng phaùt taùn caùc chaát thaûi ñi xa hôn vaø phaïm vi aûnh höôûng roäng hôn.
Laép daët heä thoáng xöû lyù khí thaûi noài hôi: baûn chaát cuûa bieän phaùp laø duøng thaùp röûa ñeå haáp thuï caùc buïi khoùi, caùc khí acid tröôùc khi cho taûi vaøo moâi tröôøng xung quanh, dng dòch haáp thuï thöôøng laø caùc dung dòch kieàm.
7.2 Bieän phaùp khoáng cheá hôi löu huyønh töø loø xoâng hôi löu huyønh:
Khí thaûi coù chöùa hôi löu huyønh coù theå ñöôïc thu gom vaø cho qua thaùp röûa khí, taïi ñaây döôùi taùc duïng cuûa nöôùc, löu huyønh keát tinh trôû laïi vaø noåi treân beà maët nöôùc roài ñöôïc thu gom vaø taùi söû duïng.
7.3 Bieän phaùp khoáng cheá hôi khí raõ töø noài caàu:
Hôi khí raõ töø noài caàu chöùa haøm löôïng H2S vaø mercaptane cao do vaäy caàn thieát phaûi ñöôõc xöû lyù. Söû duïng tính chaát tan trong nöôùc cao cuûa hai chaát naøy, bieän phaùp höõu hieäu laø duøng thaùp röûa ñeå xöû lyù hôi khí raõ.
7.4 Bieän phaùp khoáng cheá oâ nhieãm khí cho caùc boàn chöùa nguyeân lieäu:
Ñoái vôùi caùc boàn chöùa nguyeân lieäu loûng, caàn aùp duïng caùc bieän phaùp phoøng choáng bay hôi, nhö haïn cheá böùc xaï maët trôøi vaø thaát thoaùt nhieân lieäu trong quaù trình tieáp lieäu.
Caàn thieát phaûi trang bò caùc bieän phaùp phoøng choáng chaùy noå cho caùc khu vöïc chöùa nguyeân lieäu loûng.
8. Saûn xuaát saïch trong coâng nghieäp saûn xuaát boät giaáy vaø giaáy:
Caùch tieáp caän coù giaù trò ñoái vôùi coâng taùc quaûn lyù moâi tröôøng toát hôn trong ngaøng coâng nghieäp boät giaáy vaø giaáy laø saûn xuaát saïch.
Saûn xuaát saïch: laø quaù trình öùng duïng lieân tuïc moät chieán löôïc toång hôïp phoøng ngöøa veà moâi tröôøng trong caùc quaù trình coâng ngheä, caùc saûn phaåm, vaø caùc dòch vuï, nhaèm naâng cao hieäu suaát kinh teá vaø giaûm thieåu caùc ruûi ro ñoái vôùi con ngöôøi vaø moâi tröôøng.
Saûn suaát saïch giuùp tieát kieäm taøi nguyeân vaø töø ñoù haï thaáp chi phí saûn suaát, giaûm bôùt chi phí xöû lyù doøng thaûi. Trong tieåu luaän naøy giôùi thieäu hai phöông phaùp saûn xuaát boät giaáy vaø giaáy theo coâng ngheä saûn xuaát saïch:
8.1 Phöông phaùp Alcaper:
Ñaët vaán ñeà: phöông phaùp kraft coå ñieån, caùc voõ baøo chòu ô ûnhieät ñoä vaø aùp löïc cao, taùc duïng cuûa nhöõng taùc nhaân hoùa hoïc (xuùt vaø sunfua natri), duøng ñeå hoøa tan lignin cuûa goã. Vieäc söû duïng chuùng keùo theo söï thoaùt ra nhöõng chaát khí chöùa löu huyønh hoâi thoái ( H2S, mecaptan).Trung taâm kyõ thuaät veà giaáy, bìa vaø xenluloza cuûa Phaùp ñaõ trieãn khai moät phöông phaùp ñun noùng xuùt-antraquinon vôùi söï taùch lignin baèng peroxit hydro, noù cho pheáp loaïi tröø moïi söï oâ nhieãm khí quyeån maø khoâng coù söï baát lôïi veà kinh teá do vieäc söû duïng antraquinon.Phöông phaùp naøy ñöôïc mang teân “Alcaper”. Noù laø phöông phaùp duy nhaát khoâng duøng löu huyønh cho pheùp hieän nay coù ñöôïc nhöõng boät giaáy coù chaát löôïng töông ñöông vôùi chaát löôïng cuûa caùc boät kraft thoâng thöôøng.
Coâng ngheä: coâng ngheä saïch naøy ñöôïc söû duïng nhö laø moät nguyeân lyù cô sôû, söï ñun noùng vôùi xuùt ôû nhieät ñoä cao (1700 C) vôùi söï coù maët cuûa moät chaát xuùc taùc taùch lignin. Chaát xuùc taùc ñoù (antraquinon) ñöôïc ñöa vaøo dung dòch vôùi moät soá löôïng raát nhoû (töø 0,05-0,1% tính theo troïng löôïng so vôi goã). Soá chæ tieâu Kapa sau khi ñun noùng, ñöôïc naèm giöa 50 vaø 60. söï ñun noùng naøy coù theå ñöôïc thöïc hieän trong moät noài phaûn öùng tieâu chuaån baèng theùp thoâng thöôøng. Moät söï taùch sôïi cô hoïc laø caàn thieát tröôùc giai ñoaïn taùch lignin baèng peroxit bôûi vì söï ñun noùng xuùt-antraquinon ñöôïc döøng laïi ôû moät chæ tieâu Kapa töông ñoái cao. Söï gôõ thôù naøy coù theå ñöôïc thöïc hieän trong moät maùy “ coù ñóa” tieâu chuaån. Sau ñoù, boät seõ ñöôïc röûa saïch vaø xöû lyù peroxit hydro trong moâi tröôøng kieàm, döôùi aùp suaát khí quyeån ôû moät nhieät ñoä thaáp hôn 100 ñoä C vaø vôùi moät söï coâ ñaëc veà boät cao hôn 10%. Caùc soá löôïng peroxit hydro söû duïng laø gaàn nhö nhau ñoái vôùi caùc loaïi caây goã coù laù, hoaëc coù nhöïa ( thaáp hôn 0,5% so vôùi goã, tính theo troïng löôïng). Pheùp xöû lyù naøy coù theå thöïc hieän trong moät thaùp taåy traéng thoâng thöôøng. Doøng ra töø söï xöû lyù baèng peroxit vì laø khoâng chöùa chaát oån ñònh hoùa kieåu silicat neân coù theå cho tuaàn hoaøn laïi trong caùc maïch cuûa nhaø maùy.
Caùc lôïi ích: veà moâi tröôøng, phöông phaùp Alcaper loaïi tröø moïi söï oâ nhieãm khí quyeån. Veà kinh teá, caùc boät Alcaper töông ñöông vôùi caùc boät kraft veà caùc ñaëc ñieåm cô khí, ñaëc bieät laø veà tính chòu xeù raùch, vaø cao hôn caùc boät laøm ra baèng phöông phaùp xuùt-antrquinon maø khoâng coù söï taùch lignin baèng H2O2. Khaû naêng chòu taåy traéng laø töông ñöông vôùi giaù boät kraft, trong khi caùc boät xuùt vaø antraquinon maø khoâng coù söï taùch lignin baèng H2O2 laø khoù taåy traéng hôn. Giaù thaønh cuûa boät Alcaper ñöôïc tính töông ñöông vôùi giaù boät kraft coå ñieån söû duïng moät pheùp xöû lyù coù hieäu quaû ít nhieàu choáng söï oâ nhieãm khí quyeån. Vieäc caûi tieán naêng suaát vaø khaû naêng söû duïng nhöõng trang thieát bò tieâu chuaån baèng theùp thoâng thöôøng buø deã daøng söï taêng phí do vieäc duøng antraquinon vaø peroxit hydro. Vieäc thay ñoåi nhaø maùy kraft hieän coù ñeå öùng duïng phöông phaùp Alcaper chæ ñoøi hoûi söï laép ñaët moät thaùp ñeå xöû lyù baèngperoxit hydro. Soá tieàn ñaàu tö cho kieåu trang thieát bò thoâng thöôøng naøy coù theå so vôùi soá tieàn duøng cho moät traïm xöû lyù caån thaän ñeå giaûm oâ nhieãm khí quyeån.
8.2 Phöông phaùp MD Organosolv:
Ñaët vaán ñeà: caùc phöông phaùp “kraft et sulfit” ñeå saûn xuaát caùc loaïi boät giaáy phaùt ra khí quyeån chaát bioxit löu huyønh vaø caùc hôïp chaát höõu cô thôm, mecaptan, chuùng xuaát xöù töø vieäc söû duïng löu huyønh. Ñeå traùnh caùc vaán ñeà oâ nhieãm treân, nhoùm MD (Taây Ñöùc) ñaõ trieån khai phöông phaùp organosolv.
Coâng ngheä saïch: thoâng thöôøng ôû möùc thaáp cuûa söï loaïi tröø lignin cuûa cenlllulose nhaän ñöôïc theo phöông phaùp söû duïng caùc dung moâi haïn cheá caùc söï söû duïng cuûa noù. Phöông phaùp organosolv theo 2 giai ñoaïn giaûi baøi toaùn naøy. Trong giai ñoaïn ñaàu, khoaûng 20% lignin vaø phaàn lôùn cuûa hemicellulose vaø cuûa caùc thaønh phaàn coù theå chieát xuaát ñöôïc dung dòch nhôø moät hoãn hôïp nöôùc vaø methanol, vôùi chaát xuùt ñöôïc theâm vaøo. Nhieät ñoä luùc ñoù laø vaøo 170o C. Thôøi gian tieâu hoaù toång coäng 45 phuùt. Caùc hoùa chaát vaø caùc chaát chieát xuaát ñöôïc thu hoài chuû yeáu baèng pheùp caát vaø boác hôi. Chaát lignin cuûa giai ñoaïn coù theå keát tuûa trong luùc methanol boác hôi vaø coù theå taùch ra khoûi dung dòch nöôùc hemicellulose nhôø moät maùy li taâm. Chaát lignin cuûa giai ñoaïn 2 coù theå keát tuûa baèng söï acid hoùa baèng dung dòch kieàm. Vieäc naøy tieán haønh nhôø moät phöông phaùp ñieän hoùa. Luùc ñoù coù theå thu hoài lignin vaø xuùt maø khoûi phaûi theâm hoùa chaát vaøo heä.
Caùc lôïïi ích: veà moâi tröôøng, söï phaùt ra löu huyønh vaø caùc chaát höõu cô thôm döôùi daïng mecaptan ñöôïc loaïi tröø trong phöông phaùp organosolv vì löu huyønh khoânh ñöôïc duøng laøm taùc nhaân ñeå loaïi lignin. Tronh phöông phaùp môùi, caùc nguoàn phaùt ra gaây oâ nhieãm coù theå xuaát hieän döôùi daïng hôi cuûa dung moâi trong heä thoâng gioù. Caùc hôi ñoù coù theå thu hoài maø khoâng coù vaán ñeà gì nhôø nhöõng boä loïc coù than hoaït tính. Caùc vaät lieäu höõu cô khoâng söû duïng ñöôïc coù theå ñoát chaùy ra tro. Trong tröôøng hôïp naøy, chæ moät löôïng nhoû caùc caën khoaùng chaát ñöôïc saûn sinh ra vaø khoâng coù loaïi khí ñoäc haïi naøo phaùt ra. Neáu coù theå cho caùc vaät lieäu höõu cô naøy ñi qua moät traïm xöû lyù sinh hoïc höõu cô vaø khoâng coù saûn suaát ra khí sinh hoïc, ngöôøi ta coù ñöôïc moät söû huûy hoaïi troïn veïn vôùi söï hình thaønh moät loaïi buøn coù giaù trò khoâng chöùa ñöïng chaát gaây oâ nhieãm höõu cô ñoäc haïi naøo. Veà kinh teá, trong phöông phaùp naøy, caùc thöù phaåm ñeàu coù theå duøng ñöôïc taát caû. Lignin coù theå duøng laøm polymer hoaëc nguyeân lieäu cho söï toång hôïp nhieàu hoùa chaát. Hemicellulose ñöôïc duøng trong coâng ngheä sinh hoïc… Traùi vôùi phöông phaùp thoâng thöôøng, khoâng coù phí toån lieân quan ñeán söï loaïi boû caùc chaát thaûi. Ngoaøi ra, söï söû duïng caùc saûn phaåm phuï goùp phaàn lôùn cho phöông phaùp naøy kinh teá ñoái vôùi ñôn vò saûn xuaát boät giaáy nhoû. Caùc chi phí ñaàu tö phuï thuoäc nhieàu vaøo caùc ñieàu kieän ñòa phöông cho neân khoù ñeà ra ôû ñaây nhöõng chi phí thöïc tieãn cho Quebec. Tuy nhieân, ngöôøi ta coù
Các file đính kèm theo tài liệu này:
- Ô nhiễm không khí từ công nghiệp sản xuất giấy.doc