Phân tích các điểm mới trong trình tự, thủ tục ban hành pháp luật Liên minh Châu Âu qua các hiệp ước: Hiệp ước Amsterdam, Hiệp ước Nice, Dự thảo Hiến pháp châu Âu và Hiệp ước Lisbon.

Đề bài: Phân tích các điểm mới trong trình tự, thủ tục ban hành pháp luật Liên minh châu Âu qua các hiệp ước: Hiệp ước Amsterdam, Hiệp ước Nice, Dự thảo Hiến pháp châu Âu và Hiệp ước Lisbon. Bài làm Những điểm mới trong Hiệp ước Amsterdam Về thủ tục ban hành các văn bản pháp luật đã có sự thay đổi qua nhiều năm như là một kết quả của việc sửa đổi Hiệp ước. Tuy nhiên, mô hình cơ bản vẫn giữ nguyên. Trước tiên, Ủy ban đề nghị pháp luật. Đây là một quyền lực dành riêng cho Ủy Ban. Sau đó đề nghị kiểm tra của Nghị viện châu Âu (thường là trong hai bài đọc). Nghị viện có thể chấp nhận hoặc từ chối đề xuất, hoặc đề xuất sửa đổi. Hội đồng Liên minh châu Âu, bao gồm các bộ trưởng chính phủ đại diện cho 15 nước thành viên, phiếu bầu cho các đề nghị sửa đổi (cũng thường là trong hai bài đọc). Nó cũng có thể chấp nhận hoặc từ chối đề xuất, hoặc trong một số trường hợp, thông qua một văn bản sửa đổi. Về trình tự thủ tục ban hành Hiệp ước Amsterdam có một số điểm mới so với Hiệp ước Maastricht trước đó. Đối với thủ tục phê chuẩn, một văn bản luật cần có sự chấp thuận của cả Nghị viện châu Âu và Hội đồng Bộ trưởng. Thủ tục này là trong thực tế ít được sử dụng, nó được áp dụng trong trường hợp quyết định cho phép các nước gia nhập Liên minh châu Âu. Đối với thủ tục codecision, Nghị viện châu Âu được trao một vai trò quan trọng trong vấn đề này. Nghi viện có thể gây ra một đề nghị mà không có sự chấp thuận hoàn toàn của Hội đồng bộ trưởng . Đối với các thủ tục hợp tác, Nghị viện châu Âu được trao một vai trò thứ yếu theo thủ tục này. Nghị viện vẫn có thể kiến nghị sửa đổi và đề nghị bác bỏ một đề nghị, nhưng có thể bị bác bỏ bởi Hội đồng. Thủ tục này cũng được sử dụng thường xuyên. Đối với vấn đề biểu quyết trong Hội đồng, có hai thủ tục biểu quyết cơ bản trong Hội đồng, Một là sự nhất trí, thủ tục này cần sự nhất trí của các thành viên, Hai là đủ tiêu chuẩn đa số phiếu, theo thủ tục này mỗi nước thành viên được cho một số phiếu, dựa vào dân số của nước đó. Ví dụ, Luxembourg có hai phiếu trong khi Đức, Ý, Anh và Pháp có 10 phiếu. Một văn bản được thông qua theo hình thức này khi có ít nhất là 62 trên 87 phiếu 2. Những điểm mới được thể hiện trong Hiệp ước Nice 2001, chủ yếu tập trung vào các nội dung: Xác định lại cơ cấu tổ chức và thẩm quyền của nghị viện, Commission (tiếp tục tăng cường quyền hạn cho Commission) và cơ chế bỏ phiếu tại Hội đồng Bộ trưởng: Dựa trên một đề nghị hợp lý của một phần ba của các nước thành viên, do Nghị viện châu Âu hoặc của Ủy ban, Hội đồng, hành động theo đa số bốn phần năm số thành viên sau khi có sự đồng ý của Nghị viện châu Âu. Trước khi cam kết thực hiện một vấn đề, Hội đồng sẽ nghe các nước thành viên đưa câu hỏi và hành động theo cùng một thủ tục.Hội đồng Bộ trưởng tiến hành cuộc họp bao gồm thành phần là những người đứng đầu Nhà nước hoặc Chính phủ của nước thành viên và hành động bằng phương thức đồng thuận nhất trí về đề xuất của một phần ba ý kiến của các nước thành viên hoặc của Ủy ban đưa ra. Về cơ bản Hội đồng Bộ trưởng hoạt động theo đa số có trình độ, có thể quyết định đình chỉ một số các quyền phát sinh từ việc áp dụng Hiệp ước này cho các nước thành viên, trong đó có quyền biểu quyết của người đại diện của Chính phủ nước thành viên trong Hội đồng. Tăng cường thẩm quyền giải thích pháp luật trong các lĩnh vực chuyên biệt cho tòa sơ thẩm châu Âu.: Toà án cấp sơ thẩm phải thành lập các Quy định về Thủ tục thỏa thuận với Tòa án Tư pháp. Những quy định phải được phê duyệt của Hội đồng, hành động theo đa số có trình độ. Toà án cấp sơ thẩm có thẩm quyền xét xử và quyết định tại các hành động sơ thẩm hoặc thủ tục tố tụng nêu tại các Điều 230, 232, 235, 236 và 238, với ngoại lệ của những người được gán cho một bảng lịch tư pháp và những người giữ trong Điều lệ cho Tòa án Tư pháp. 3. Những điểm mới trong Dự thảo hiến pháp Châu Âu (TCE) Dự thảo hiến pháp Châu Âu là một hiệp ước quốc tế chưa được phê chuẩn nhằm tạo ra một hiến pháp hợp nhất Liên minh châu Âu (EU). Tuy nhiên, nó đã bị cử tri Pháp và Hà Lan từ chối vào tháng 5, tháng 6 năm 2005 mang lại quá trình phê chuẩn kết thúc. Sau một thời gian phản ánh, các Hiệp ước Lisbon đã được tạo ra để thay thế cho bản dự thảo này. Những điểm mới của dự thảo hiến pháp châu âu về trình tự thủ tục ban hành pháp luật bao gồm những điểm sau: Tại Điều 24 của Hiệp ước hiến pháp đã thiết lập các quy tắc nguyên tắc đa số kép để đưa ra những quyết định chính thức của Hội đồng Bộ trưởng và Hội đồng Châu Âu. bao gồm phần lớn các quốc gia thành viên, có trình độ, đại diện cho ít nhất ba phần năm dân số của Liên minh (Điều 24,1), mà trong thực tế, loại bỏ hình thức biểu quyết phức tạp của Hiệp ước Nice. Kể từ khi bãi bỏ hình thức biểu quyết hiện có để thay thế chúng bằng các tiêu chuẩn của quy mô dân số, ảnh hưởng trực tiếp của việc này là đã cung cấp cho nhiều quyền lực hơn tới các quốc gia lớn mà không được mô tả đúng trong Hiệp ước Nice. Một sự đổi mới quan trọng được đưa ra bởi hiến pháp là điều khoản chuyển tiếp (Điều 24,4) mà cho phép là vấn đề được thông qua khi áp dụng nguyên tắc bỏ phiếu số đông tiêu chuẩn (QMV). Tuy nhiên Hiệp ước quy định rằng các quốc gia các nghị viện có thể chống lại quá trình này. Nếu bất kỳ người trong số họ phản đối việc sử dụng các điều khoản trong vòng một thời hạn sáu tháng, quyết định không được thông qua. Dự thảo hiến pháp có điều khoản cụ thể bắc cầu khác áp dụng đối với khu vực nhất định chẳng hạn như chính sách xã hội và môi trường, phổ biến chính sách ngoại và an ninh. Trong các lĩnh vực này các nghị viện quốc gia không có quyền đó cùng đối trong di chuyển từ thống nhất để QMV. Ngay cả khi điều khoản chuyển tiếp là loại bỏ các quyết định gần với nhà nước chủ quyền, chẳng hạn như quốc phòng, Tất cả những sự đổi mới (mở rộng các quy tắc đa số với các lĩnh vực mới, tất cả các cơ quan của EU biểu quyết chính thức của QMV, đa số tăng gấp đôi cũng như các điều khoản chuyển tiếp) có nghĩa là rõ rang để cải thiện hơn so với Hiệp ước Nice, để đưa ra quyết định làm thủ tục hiệu quả hơn, dân chủ hơn và đạt mục tiêu ngăn chặn sức mạnh của tất cả các nước thành viên riêng lẻ mà trở nên quan trọng trong phạm vi mở rộng trong tương lai. Theo đề nghị QMV tương đối quyền biểu quyết kế hoạch của tất cả các thành viên là gần gũi hơn với cổ phần tương ứng của họ về tổng dân số EU. Nói cách khác, quyền bỏ phiếu của các nước lớn sẽ tăng đáng kể, trong khi đó quyền bỏ phiếu ở các nước trung bình sẽ giảm tương đối so với Hiệp ước Nice. Nhưng hệ thống QMV đề xuất trong Hiệp ước hiến pháp là chính nghĩa là để tạo thuận lợi cho việc ra quyết định thủ tục làm chúng thích nghi tốt hơn với một EU mở rộng. 4. Những điểm mới trongHiệp ước Lisbon Hiệp ước được ký kết bởi các nước thành viên EU vào ngày 13 tháng 12 năm 2007 và chính thức có hiệu lực kể từ ngày 1 tháng 12 năm 2009. Hiệp ước không xóa bỏ hay thay thế những hiệp ước hiện hành mà sửa đổi chúng: nó sửa đổi Hiệp ước về Liên minh Châu Âu (TEU, còn được gọi là Hiệp ước Maastricht 1992) và Hiệp ước thành lập Cộng đồng Châu Âu (TEC, còn được gọi là Hiệp ước Rome), sau này được đổi tên thành Hiệp ước về các chức năng của Liên minh châu Âu (TFEU). Hiệp ước Lisbon cũng quy định rằng EU có tư cách pháp nhân riêng (legal personality). Thuật ngữ “Cộng đồng Châu Âu (EC)” sẽ không còn được sử dụng mà thay vào đó là “Liên minh Châu Âu (EU)”. Hiệp ước Lisbon - tiền thân là bản Dự thảo Hiến pháp chung EU ra đời năm 2005, nhưng đã bị "chết yểu" ngay khi cử tri Pháp và Hà Lan nói "không" với văn bản pháp lý này trong các cuộc trưng cầu ý dân vào năm ấy. Để "hồi sinh" văn kiện này, nói đúng hơn là vực dậy tiến trình "nhất thể hóa châu Âu", các điều khoản trong bản dự thảo Hiến pháp chung đã buộc phải thay đổi theo hướng đơn giản hóa tối đa, nhằm tìm được sự đồng thuận và tiếng nói chung. Hiệp ước Lisbon mở rộng hơn “thủ tục lập pháp thông thường – ordinary legislative procedure” (trước đây gọi là “thủ tục đồng quyết định”) ở một số lĩnh vực mới, bao gồm nông nghiệp, nghề cá. Hiệp ước Lisbon phân biệt giữa những “sáng kiến lập pháp” và “sáng kiến phi lập pháp”. Sáng kiến lập pháp được thông qua theo thủ tục lập pháp thông thường hoặc đặc biệt và có sự tham gia trực tiếp của Nghị viện Châu Âu và Hội đồng. Đối với sáng kiến phi lập pháp, có sự khác biệt giữa việc ủy thác thẩm quyền cho Ủy ban để thông qua “sáng kiến ủy thác” (delegated acts) và ủy thác thẩm quyền cho Ủy ban để thông qua “sáng kiến thực thi” (implemeting acts). Sáng kiến phi lập pháp có thể được thông qua bởi Ủy ban phải được áp dụng chung và có thể sửa đổi, bổ sung các yếu tố không cần thiết của sáng kiến lập pháp. Đối với sáng kiến lập pháp, TFEU xây dựng hai thủ tục đối với việc thông qua sáng kiến lập pháp. Thủ tục đồng quyết định (Co-decision), được đổi tên thành thủ tục lập pháp thông thường trở thành loại thủ tục tiêu chuẩn nếu Nghị viện Châu Âu và Hội đồng cùng thông qua đề xuất của Ủy ban. Thủ tục lập pháp thông thường được định nghĩa tại điều 294 TFEU. Thủ tục lập pháp đặc biệt (special legislative procedure) được áp dụng trong một số trường hợp cụ thể (như là thông qua ngân quỹ EU) được quy định trong Hiệp ước. Sáng kiến pháp lý được thông qua theo thủ tục lập pháp thì được coi như là “sáng kiến lập pháp”. Hiệp ước Lisbon thay đổi thủ tục lập pháp của EU bằng cách gia tăng thẩm quyền cho Nghị viện Châu Âu thông qua việc mở rộng thủ tục đồng quyết định. Điều này có nghĩa là Nghị viện có thẩm quyền lập pháp tương đương với Hội đồng ở một số lĩnh vực mà trước đây nó chỉ được tư vấn mà không được tham gia vào. Bao gồm: nhập cư hợp pháp, hợp tác tư pháp hình sự (Công lý Châu Âu (Eurojust, phòng chống tội phạm, các loại tội phạm và hình phạt), hợp tác cảnh sát (Europol), và một số khía cạnh liên quan tới chính sách thương mại và nông nghiệp. Đồng thời, Hiệp ước cũng mở rộng việc sử dụng nguyên tắc bỏ phiếu số đông tiêu chuẩn (QMV) ở Hội đồng, xóa bỏ quyền phủ quyết quốc gia ở một số lĩnh vực chính sách cụ thể. Quy tắc biểu quyết theo đa số sẽ được tăng cường áp dụng tối đa thay cho các lĩnh vực trước đây bắt buộc phải có sự đồng thuận, đặc biệt là trong tư pháp và cảnh sát. Theo Hiệp ước Lisbon, trong quá trình ra quyết sách, EU không còn bị rơi vào tình trạng một thành viên có thể bắt toàn bộ những nước còn lại làm "con tin" bằng lá phiếu phủ quyết của mình. Bởi theo văn bản mới này, tới năm 2014, một số chính sách của EU trong các lĩnh vực nhạy cảm như tư pháp, nội chính sẽ chuyển từ "cơ chế biểu quyết đa số hữu hiệu" sang "cơ chế biểu quyết đa số song trùng", nghĩa là chỉ cần 55% (15/27) số nước thành viên, đại diện cho 65% dân số EU ủng hộ thì sẽ được thông qua. Một hành động nào đó không được thông qua khi có 72% số nước đại diện cho 65% công dân EU phản đối. Ngoài ra, Hiệp ước Lisbon cũng sẽ tăng quyền lực cho Nghị viện châu Âu và tạo điều kiện cho nghị viện các nước thành viên phát huy vai trò to lớn trong quá trình ra quyết sách của EU. \ DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO