Phân tích các hoạt động kinh doanh - Đánh giá ưu nhược điểm và một số định hướng của tổng công ty xăng dầu (2000 - 2001)

Lêi nãi ®Çu Tr¶i qua 40 n¨m x©y dùng vµ chiÕn ®Êu, ngµnh x¨ng dÇu ®· cã nh÷ng ®ãng gãp xøng ®¸ng vµo th¾ng lîi vÎ vang cña d©n téc trong kh¸ng chiÕn cøu n­íc còng nh­ trong c«ng cuéc x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc hiÖn nay. §Êt n­íc ViÖt Nam sau h¬n 10 n¨m ®æi míi, ngµnh x¨ng dÇu ®· ph¸t huy tinh thÇn chñ ®éng, sím chuyÓn sang c¬ chÕ míi ®¹t ®­îc nhiÒu tiÕn bé v­ît bËc nh»m ®¸p øng nhu cÇu cuéc sèng cña con ng­êi ViÖt Nam ®· ngµy cµng n©ng cao; c¸c ph­¬ng tiÖn giao th«ng, c¸c nhµ m¸y hiÖn ®¹i ngµy cµng nhiÒu. Tæng C«ng ty X¨ng dÇu - PETROLIMEX - thÊy râ ®­îc vai trß chñ ®¹o, ®Ó ®ãng gãp vµo c«ng cuéc ®æi míi hiÖn ®¹i ho¸ - c«ng nghiÖp ho¸. QuyÕt t©m æn ®Þnh thÞ tr­êng, gi¸ c¶, më mang m¹ng l­íi cung øng x¨ng dÇu còng nh­ c¸c s¶n phÈm tõ x¨ng dÇu nh»m phôc vô s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t cña ®ång bµo c¶ n­íc v­¬n tíi tËn c¸c vïng d©n téc thiÓu sè, vïng s©u, vïng xa. Tæng C«ng ty X¨ng dÇu ®ang nç lùc v­ît qua mäi khã kh¨n ®Ó trë thµnh Tæng c«ng ty m¹nh cña quèc gia, tham gia tÝch cùc c«ng cuéc ®æi míi cña ®Êt n­íc nh­ng vÉn gi÷ ®­îc nÐt v¨n ho¸ ®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc cña con ng­êi ViÖt Nam. D­íi sù h­íng dÉn khoa häc, tËn t×nh cña gi¸o viªn bé m«n, cïng víi nç lùc cña b¶n th©n céng víi sù gióp ®ì thiÕt thùc vµ ®Çy hiÖu qu¶ cña ®¬n vÞ thùc tËp. T«i xin ®­îc tr×nh bµy mét c¸ch kh¸i qu¸t vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ t¹i Tæng c«ng ty X¨ng dÇu - PETROLIMEX. B¸o c¸o thùc tËp tèt nghiÖp cña t«i gåm c¸c phÇn chÝnh sau ®©y: - PhÇn I: Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ ngµnh x¨ng dÇu ViÖt Nam qua nh÷ng chÆng ®­êng x©y dùng vµ ph¸t triÓn - PhÇn II: Ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng kinh doanh - §¸nh gi¸ ­u nh­îc ®iÓm vµ mét sè ®Þnh h­íng cña Tæng c«ng ty x¨ng dÇu (2000-2001) - PhÇn III: Ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ c«ng t¸c qu¶n trÞ cña doanh nghiÖp - KÕt luËn. PhÇn I Giíi thiÖu kh¸i qu¸t vÒ ngµnh x¨ng dÇu ViÖt Nam qua nh÷ng chÆng ®­êng x©y dùng vµ ph¸t triÓn I. Kh¸i qu¸t t×nh h×nh thµnh lËp Tæng c«ng ty x¨ng dÇu mì Tæng c«ng ty X¨ng dÇu ViÖt Nam tiÒn th©n lµ Tæng c«ng ty X¨ng dÇu mì. Sau chiÕn th¾ng §iÖn Biªn Phñ vµ HiÖp ®×nh Gi¬nev¬ ®­îc ký kÕt (7/1955) miÒn B¾c ®­îc hoµn toµn gi¶i phãng. §øng tr­íc t×nh h×nh khan hiÕm x¨ng dÇu TW §¶ng vµ ChÝnh phñ ®· giao nhiÖm vô cho Bé Th­¬ng nghiÖp, trùc tiÕp lµ Tæng c«ng ty B¸ch ho¸, khÈn tr­¬ng tiÕp qu¶n, kh«i phôc c¸c c¬ së x¨ng dÇu cò do c¸c nhµ t­ b¶n Ph¸p ®Ó l¹i, nhanh chãng t¹o nguån x¨ng dÇu míi phôc vô cho c«ng cuéc hµn g¾n vÕt th­¬ng chiÕn tranh, tõng b­íc æn ®Þnh ®êi sèng nh©n d©n miÒn B¾c. Trªn tinh thÇn ®ã ngµy 12 th¸ng giªng n¨m 1956 ®ång chÝ Thø tr­ëng Bé Th­¬ng nghiÖp §Æng ViÕt Ch©u ®· ký QuyÕt ®Þnh sè 09/BTN thµnh lËp Tæng c«ng ty X¨ng dÇu mì vµ cö ®ång chÝ Ph¹m V¨n §¹t nguyªn tr­ëng phßng tæ chøc hµnh chÝnh Tæng c«ng ty B¸ch ho¸ gi÷ chøc quyÒn gi¸m ®èc Tæng c«ng ty, ®Æt trô së ®Çu tiªn t¹i sè 5 Nam Bé (nay lµ cöa hµng B¸ch ho¸ sè 5 Nam Bé) ®­êng Lª DuÈn. Qua nhiÒu lÇn chuyÓn ®æi trô së ®Õn n¨m 1961 míi vÒ cè ®Þnh t¹i sè 1 Kh©m Thiªn. Ngµy 17 th¸ng 4 n¨m 1995 Tæng c«ng ty X¨ng dÇu ViÖt Nam - PETROLIMEX ®­îc thµnh lËp l¹i theo QuyÕt ®Þnh sè 224/TTg cña Thñ t­íng ChÝnh phñ do Phã Thñ t­íng Phan V¨n Kh¶i ký. Tæng c«ng ty X¨ng dÇu ViÖt Nam ®· cã qu¸ tr×nh h¬n 40 n¨m x©y dùng vµ tr­ëng thµnh rÊt ®¸ng tù hµo víi nhiÒu thµnh tÝch qua c¸c giai ®o¹n: Giai ®o¹n ®Çu tiªn: (tõ 1956 - 1964). §©y lµ giai ®o¹n ®Çy khã kh¨n khi c¬ së vËt chÊt nghÌo nµn, tr×nh ®é c«ng nh©n cßn non kÐm, ph¶i x©y dùng kh«i phôc l¹i c¸c kho x¨ng nh­ Th­îng Lý, §øc Giang, BÕn Thuû, ViÖt Tr×, Nam §Þnh vµ B¾c Giang. Tæng c«ng ty X¨ng dÇu mì cã tr¸ch nhiÖm qu¶n lý vµ cung øng x¨ng dÇu phôc vô cho s¶n xuÊt vµ ®êi sèng cña nh©n d©n miÒn B¾c, nhiÖm vô chÝnh lµ tiÕp nhËn, b¶o qu¶n, trung chuyÓn cung øng vµ b¸n lÎ x¨ng dÇu phôc vô c¸c ngµnh, c¸c ®Þa ph­¬ng. Cïng víi nhiÖm vô chÝnh ®ã Tæng c«ng ty X¨ng dÇu mì cßn cã nhiÖm vô kiÖn toµn tæ chøc, x©y dùng c¬ së vËt chÊt kü thuËt cho ngµnh. Sau §¹i héi §¶ng toµn quèc lÇn thø III (th¸ng 9/1960), Tæng c«ng ty X¨ng dÇu mì ®· æn ®Þnh tæ chøc, v¨n phßng cè ®Þnh t¹i sè 1 Kh©m Thiªn ®· cã ®Çy ®ñ phßng ban c¸c bé phËn, mçi phßng ban, bé phËn ®Òu cã chøc danh vµ nhiÖm vô cô thÓ, ph¸t ®éng c¸c phong trµo thi ®ua "Ba nhÊt" ; "Ba tèt". ë giai ®o¹n ®Çu tiªn nµy Tæng c«ng ty ®· ®¹t ®­îc nhiÒu thµnh tÝch, ghi nhËn nç lùc v­ît bËc cña nh÷ng ng­êi c¸n bé, c«ng nh©n x¨ng dÇu non trÎ. Thµnh tÝch vÒ viÖc kinh doanh cã thÓ thÊy qua mét b¶ng thèng kª b¸o c¸o viÖc xuÊt, nhËp x¨ng dÇu trong 10 n¨m sau ®©y: N¨m NhËp (tÊn) XuÊt (tÊn) 1955 0 9.933 1956 59.072 32.883 1957 53.014 35.165 1958 28.641 34.680 1959 66.300 56.230 1960 84.732 73.101 1961 71.633 77.293 1962 95.000 91.690 1963 106.639 102.975 1964 165.498 130.750 Nh÷ng thµnh tÝch vµ kinh nghiÖm cã ®­îc trong nh÷ng b­íc ®i ®Çu tiªn cña ngµnh x¨ng dÇu ®· gãp phÇn ®¸ng kÓ vµo c«ng cuéc x©y dùng miÒn B¾c nh÷ng n¨m 60, t¹o tiÒn ®Ò v÷ng ch¾c ®Ó ngµnh x¨ng dÇu b­íc vµo mét thêi kú míi, ®Çy thö th¸ch, hy sinh cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Mü, b¶o vÖ miÒn B¾c, gi¶i phãng miÒn Nam, giµnh thèng nhÊt toµn vÑn tæ quèc ViÖt Nam. - Giai ®o¹n 2: (1964 - 1975) Gi÷a nh÷ng n¨m 1960, ®Õ quèc Mü leo thang, thùc hiÖn cuéc chiÕn tranh ph¸ ho¹i miÒn B¾c, môc tiªu hµng ®Çu cña bän giÆc Mü lµ x¨ng dÇu. V× vËy ngµnh x¨ng dÇu ®· ph¶i chÞu rÊt nhiÒu trËn ®¸nh ph¸ tõ BÕn Thuû (NghÖ An 5/8/1964) ®Õn kho x¨ng Nam §Þnh, §øc Giang, Th­îng Lý (29/6/1966); B¾c Giang (30/6/1966). Cã thÓ nãi giÆc Mü muèn ph¸ huû hoµn toµn c¸c tæng kho x¨ng dÇu trªn miÒn B¾c, xo¸ sæ hÖ thèng dù tr÷ vµ cung øng x¨ng dÇu cho mÆt trËn miÒn Nam. Nh­ng nguån x¨ng dÇu vÉn lu«n lu«n ch¶y tíi c¸c chiÕn tr­êng "B - C" qua c¸c ®oµn xe chuyªn dông nh­ ®oµn 195 - 164 vµ qua c¸c ®­êng èng dÉn nh­ B12, T72, T70,... - Giai ®o¹n 3: (1976 - 1985) Tæng c«ng ty trong giai ®o¹n nµy thùc hiÖn kh«i phôc vµ x©y dùng l¹i c¸c c¬ së x¨ng dÇu bÞ chiÕn tranh tµn ph¸ vµ tiÕp qu¶n c¬ së x¨ng dÇu ë miÒn Nam, tæ chøc l¹i m¹ng l­íi cung øng kh¾p c¶ n­íc. T¹i thêi ®iÓm nµy khèi l­îng c«ng nh©n viªn lªn ®Õn 6.613 ng­êi vµ nhiÒu c«ng ty x¨ng dÇu trùc thuéc: - C«ng ty x¨ng dÇu Hµ Néi - C«ng ty x¨ng dÇu H¶i Phßng - C«ng ty x¨ng dÇu B¾c Th¸i - C«ng ty x¨ng dÇu Qu¶ng Ninh - C«ng ty x¨ng dÇu VÜnh Phó - C«ng ty x¨ng dÇu Hµ Nam Ninh - C«ng ty x¨ng dÇu NghÖ TÜnh - C«ng ty x¨ng dÇu §µ N½ng - C«ng ty x¨ng dÇu miÒn Nam Sau mét thêi gian, Tæng c«ng ty tæ chøc l¹i hÖ thèng c¸c c«ng ty thµnh viªn, tõ c¸c c«ng ty nhá ho¹t ®éng trong tØnh, thµnh phè ®­îc tæ chøc l¹i thµnh c¸c khu vùc sau: - C«ng ty x¨ng dÇu khu vùc I : Hµ Néi - C«ng ty x¨ng dÇu khu vùc II : TP. Hå ChÝ Minh - C«ng ty x¨ng dÇu khu vùc III : TP. H¶i Phßng - C«ng ty x¨ng dÇu khu vùc IV : TP. Hµ B¾c - C«ng ty x¨ng dÇu khu vùc V : TP. §µ N½ng - Víi c¬ cÊu tæ chøc hîp lý vµ ®æi míi nµy, Tæng c«ng ty ®· trùc tiÕp cung øng ®Õn kh¾p c¸c tØnh thµnh trong c¶ n­íc tho¶ m·n nhu cÇu cña mäi ng­êi d©n. - Cñng cè l¹i c¬ cÊu tæ chøc t¨ng c­êng c¬ së vËt chÊt kü thuËt l­îng x¨ng dÇu nhËp khÈu vµ cung øng ®· t¨ng thªm nhiÒu, cã thÓ xem qua biÓu thèng kª sau: N¨m NhËp (tÊn) XuÊt (tÊn) 1976 898.319 1.251.426 1980 1.617.392 1.715.681 N¨m 1975 toµn Tæng c«ng ty chØ cã 43 c¸n bé ®¹i häc, n¨m 1985 ®· lªn tíi 500 c¸n bé trong ®ã cã 2 Phã tiÕn sü. Sau h¬n 10 n¨m ngµy ®Êt n­íc gi¶i phãng vµ kÕt thóc 30 n¨m x©y dùng vµ tr­ëng thµnh ngµnh x¨ng dÇu ®· ®­îc Nhµ n­íc tÆng 12 b»ng khen cña H§BT, 8 hu©n ch­¬ng lao ®éng cho 8 xÝ nghiÖp vµ hu©n ch­¬ng ®éc lËp h¹ng nh× cho toµn ngµnh. - Giai ®o¹n 4: (1986 - 1995) Tæng c«ng ty ®· chän viÖc më réng diÖn tÝch cung øng sau ®iÓm chiÕt khÊu lµm kh©u ®Çu tiªn trong qu¸ tr×nh chuyÓn h­íng kinh tÕ, cô thÓ néi dung nh­ sau: 1. T×nh h×nh nhËp x¨ng: mua th¼ng trùc tiÕp víi chñ hµng n­íc ngoµi. a. Nguån tõ HiÖp ®Þnh (chØ tiªu Nhµ n­íc). b. Nguån tõ nhËp th«ng qua liªn doanh liªn kÕt. 2. C¸ch thøc ph©n phèi: a. Nhµ n­íc ph©n phèi x¨ng dÇu ®Õn ®Þa chØ cô thÓ cho c¸c c«ng tr×nh tõ nguån vèn ®Çu t­ cña TW, giao chØ tiªu ph¸p lÖnh cho c¬ quan cung øng vµ cã dù phßng cô thÓ. b. C¸c s¶n phÈm kh¸c nh­: dÇu nhên, x¨ng c«ng nghiÖp, x¨ng pha s¬n, thùc hiÖn ph­¬ng thøc b¸n tù do víi gi¸ c¶ s¸t víi gi¸ thÞ tr­êng víi hai cÊp ®Þnh gi¸ lµ cÊp Nhµ n­íc vµ cÊp Tæng c«ng ty. 3. VÒ tæ chøc: h×nh thµnh tæ chøc cung øng x¨ng dÇu theo hai cÊp: cÊp Tæng c«ng ty vµ cÊp c«ng ty hoÆc liªn tØnh. Víi c¬ chÕ thÞ tr­êng hiÖn t¹i Tæng c«ng ty cÇn gi÷ v÷ng vai trß chñ ®¹o trong lÜnh vùc l­u th«ng ph©n phèi x¨ng dÇu. Tæng c«ng ty ®· ban hµnh mét b¶n h­íng dÉn "§Þnh h×nh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh x¨ng dÇu" víi c¸c néi dung cô thÓ vÒ viÖc kinh doanh vµ b¸n lÎ x¨ng dÇu. Ta cã thÓ thÊy râ ®iÒu nµy qua thµnh tùu vÒ xuÊt, nhËp x¨ng dÇu trong b¶ng thèng kª b¸o c¸o d­íi ®©y: N¨m NhËp (tÊn) XuÊt (tÊn) 1986 2.137.183 1.775.000 1987 2.492.822 1.960.000 1988 2.778.000 2.100.000 1989 2.741.811 2.200.000 1990 2.773.124 2.517.495 Tæng c«ng ty cã sù th¨ng tiÕn m¹nh trong nh÷ng n¨m ®Çu thËp kû 90, trong sù nghiÖp ®æi míi toµn diÖn, v÷ng vµng trong c¬ chÕ thÞ tr­êng Tæng c«ng ty ®· thùc hiÖn ho¹t ®éng theo m« h×nh mét h·ng x¨ng dÇu quèc gia, mét doanh nghiÖp m¹nh vµ n¨ng ®éng. Cã thÓ thÊy râ thµnh tùu qua b¶ng thèng kª sau: N¨m NhËp (TÊn) XuÊt (TÊn) Doanh sè (Tû ®ång) Lîi nhuËn Nép ng©n s¸ch 1990 2.643.124 2.517.495 2.445 32 238 1992 3.195.529 2.850.000 4.130 91 502 1994 2.825.537 2.765.167 7.530 500 1.872 II. VÒ c¬ cÊu tæ chøc vµ ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh. Tæng c«ng ty ®· cã mét hÖ thèng tæ chøc chÆt chÏ vµ hîp lý. HiÖn t¹i c¬ cÊu hµnh chÝnh cña Tæng c«ng ty ®­îc x©y l¾p theo s¬ ®å (trang sau) S¬ ®å tæ chøc hµnh chÝnhTæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam Phßng TC-CB Phßng L§-TL V¨nPhßng Phßng PC-TT Phßng CN - PT Phßng XD-CB Phßng KTAT&MT Phßng KT XD Phßng XNK Phßng T.T&HT KT PhßngK.doanh Ban Tæng gi¸m ®èc ®iÒu hµnh Héi §ång qu¶n trÞ Phßng tµi chÝnh PhßngkÕ to¸n Khèi tµi chÝnh Khèi nh©nsù Khèi küthuËt Khèi kinh doanh - Qua s¬ ®å ta thÊy bé m¸y qu¶n lý s¶n xuÊt kinh doanh cña Tæng c«ng ty cã d¹ng kÕt cÊu trùc tuyÕn ®a n¨ng. 1. Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ: lµ ng­êi l·nh ®¹o cao nhÊt, cã nhiÖm vô qu¶n lý toµn diÖn, chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc Nhµ n­íc vÒ hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh, ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n viªn. Chñ tÞch cã tr¸ch nhiÖm cïng víi c¸c uû viªn th­êng trùc, ban kiÓm so¸t H§QT h­íng dÉn c¸c phßng ban chøc n¨ng thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc t¸c nghiÖp, chøc n¨ng cô thÓ cña m×nh. 2. Ban Tæng gi¸m ®èc ®iÒu hµnh: nhËn chØ ®¹o trùc tiÕp cña chñ tÞch H§QT vµ xö lý nh÷ng quyÕt ®Þnh trong lÜnh vùc ®­îc ph©n c«ng chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc H§QT. C¸c Phã gi¸m ®èc cßn cã nhiÖm vô h­íng dÉn thi hµnh quyÕt ®Þnh cña Tæng gi¸m ®èc vµ nhËn ph¶n håi nh÷ng th«ng tin tõ c¸c phßng ban nghiÖp vô tr×nh lªn Tæng gi¸m ®èc ®Ó bµn ph­¬ng h­íng gi¶i quyÕt. 3. Phßng XuÊt nhËp khÈu: c¸c nh©n viªn mçi ng­êi chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ mét mÆt hµng riªng biÖt theo tõng chñng lo¹i x¨ng dÇu hoÆc chÞu tr¸ch nhiÖm tõng vïng, tØnh, ®iÒu vËn c¸c ph­¬ng tiÖn, gi¶i quyÕt mäi thñ tôc ph¸p lý xuÊt nhËp khÈu theo hiÕn ph¸p Nhµ n­íc. 4. Phßng thÞ tr­êng vµ hîp t¸c kinh tÕ: cã nhiÖm vô më réng duy tr× c¸c mèi quan hÖ b¹n hµng, m«i tr­êng kinh doanh nhÊt lµ c¸c ®èi t¸c n­íc ngoµi, c¸c b¹n hµng "nguån b¸n x¨ng dÇu cho Tæng c«ng ty". 5. Phßng kinh doanh: cã nhiÖm vô thèng kª kÕ ho¹ch b¸o c¸o kÕt qu¶ b¸n x¨ng dÇu trong kú, tËp trung l¹i ®Ó lªn kÕ ho¹ch mua hµng cho kú sau; ®iÒu ®éng vËn chuyÓn hµng ho¸ ®Õn c¸c cöa hµng ®¶m b¶o ®óng thêi gian vµ sè l­îng hµng ho¸. 6. Phßng c«ng nghÖ ph¸t triÓn: cã nhiÖm vô kiÓm tra nghiªn cøu ph¸t triÓn c«ng nghÖ trong lÜnh vùc b¸n hµng, kü thuËt tinh chÕ dÇu. 7. Phßng x©y dùng c¬ b¶n: ®©y lµ phßng cã nhiÖm vô thiÕt kÕ c¸c c«ng tr×nh x©y dùng kho, b·i, bÓ chøa, ®­êng èng, cöa hµng, ®¹i lý b¸n lÎ,... 8. Phßng kü thuËt x¨ng dÇu: chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ kü thuËt m¸y mãc, trang thiÕt bÞ cho s¶n xuÊt kinh doanh, ®Çu t­ x©y dùng c¬ b¶n, kiÓm tra chÊt l­îng kho, bÓ. 9. Phßng an toµn, m«i tr­êng: nhiÖm vô kiÓm tra chÊt l­îng kho, bÓ cöa hµng b¸n lÎ x¨ng dÇu, kh¾c phôc, ph¸t hiÖn rß rØ, g©y « nhiÔm m«i tr­êng t×m c¸c biÖn ph¸p phßng chèng kÞp thêi khi cã sù cè x¶y ra. 10. Phßng tæ chøc c¸n bé: cã nhiÖm vô cè vÊn cho ban l·nh ®¹o trong c«ng t¸c tæ chøc nh©n sù, tuyÓn chän c¸n bé kÞp thêi vµo nh÷ng kh©u thiÕt hôt nh©n sù æn ®Þnh tæ chøc. 11. Phßng lao ®éng tiÒn l­¬ng: theo dâi, chÊm c«ng lao ®éng, thanh to¸n ®Þnh møc lao ®éng, tiÕp nhËn vµ thùc hiÖn c¸c quyÕt ®Þnh vÒ l­¬ng th­ëng ph¹t cña c¸n bé c«ng nh©n viªn, thùc hiÖn qui ­íc lao ®éng. 12. V¨n phßng: gåm c¸c «ng ch¸nh, phã v¨n phßng vµ nh©n viªn phô tr¸ch c¸c bé phËn liªn quan phôc vô cho ho¹t ®éng, tiÕp ®·i cña Tæng c«ng ty. 13. Phßng ph¸p chÕ thanh tra: cã nhiÖm vô theo dâi gi¸m s¸t c¸c cöa hµng, xÝ nghiÖp, phßng ban kinh doanh trùc thuéc; ng¨n chÆn, uèn n¾n kÞp thêi nh÷ng sai ph¹m ®Ó phï hîp víi qui chÕ, qui ­íc kinh doanh cña Tæng c«ng ty. 14. Phßng tµi chÝnh: chÞu tr¸ch nhiÖm nguån vèn, c©n ®èi thu chi, tµi s¶n l­u ®éng, tµi s¶n cè ®Þnh cña Tæng c«ng ty. 15. Phßng kÕ to¸n tæng hîp: tæng hîp sæ s¸ch thu chi trong kú, ph¸t sinh trong kú, kÞp thêi ®iÒu chØnh chØ tiªu tíi tõng bé phËn kinh doanh. 16. Ngoµi ra cßn cã c¸c c«ng ty khu vùc trùc thuéc tõng vïng trªn kh¾p ®Êt n­íc. PhÇn II ph©n tÝch c¸c ho¹t ®éng kinh doanh - ®¸nh gi¸ ­u nh­îc ®iÓm vµ mét sè ®Þnh h­íng cña tæng c«ng ty x¨ng dÇu (2000-2001) I. T×nh h×nh nhËp khÈu x¨ng dÇu Víi b¶ng nhËp khÈu x¨ng dÇu qua c¸c n¨m 1997-1999 cho thÊy khèi l­îng nhËp khÈu lµ t¨ng lªn. N¨m 98 khèi l­îng t¨ng 242.439 (t¨ng 6,7%). §Õn n¨m 99 t¨ng nhÑ 59.141 tÊn (t¨ng 1,5%) so víi n¨m 98. BiÓu sè 01: T×nh h×nh nhËp khÈu x¨ng dÇu qua c¸c n¨m 1997 - 1999Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam TT DiÔn gi¶i §VT Khèi l­îng vµ trÞ gi¸ So s¸nh 1997 1998 1999 98/97 99/98 Sè T§ Tû lÖ Sè T§ Tû lÖ I Tæng kim ng¹ch USD 636.070.877 455.938.477 558.922.638 -180.132.400 -28,3% 102.984.161 22,6% II Khèi l­îng NK TÊn 3.611.227 3.853.666 3.912.807 242.439 6,7% 59.141 1,5% 1 X¨ng «t« 869.151 887.139 832.283 17.988 2,1% -54.856 -6,2% 2 Diesel 1.781.368 1.968.964 1.900.869 187.596 10,5% -68.095 -3,5% 3 Mazut 758.213 827.450 1.031.129 69.237 9,1% 203.679 24,6% 4 D.Ho¶, Zet 202.495 170.113 148.526 -32.382 -16,0% -21.587 -12,7% VÒ chi tiÕt tõng mÆt hµng th× thÊy 3 mÆt hµng x¨ng « t«, diesel vµ mazut ®Òu t¨ng so víi n¨m 97 trong ®ã diesel t¨ng cao nhÊt 10,5% tiÕp ®Õn lµ mazut t¨ng 9,1% vµ x¨ng t¨ng 2,1%. §Õn n¨m 1999 th× khèi l­îng nhËp khÈu c¸c mÆt hµng x¨ng dÇu ®Òu gi¶m lµ do biÕn ®éng t¨ng gi¶m s¶n l­îng x¨ng dÇu b¸n ra cña Tæng c«ng ty céng víi gi¸ dÇu trªn thÕ giíi gi÷ ë møc cao nªn tæng kim ng¹ch nhËp khÈu x¨ng dÇu còng ë møc cao 636.070.877. §Õn n¨m 1998 gi¸ dÇu thÕ giíi ®­îc khèi OPEC t¨ng s¶n l­îng khai th¸c dÇu th« do ®ã ®· gi¶m, céng víi møc nhËp khÈu cña Tæng c«ng ty gi¶m do ®ã ®· tiÕt kiÖm ®­îc 180.132.140 USD. §Õn n¨m 1999 tæng kim ng¹ch t¨ng 102.984.161 USD. II. T×nh h×nh b¸n x¨ng dÇu BiÓu sè 02 T×nh h×nh xuÊt b¸n x¨ng dÇu qua c¸c n¨m 1997 - 1999 (theo mÆt hµng)Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam TT DiÔn gi¶i §VT S¶n l­îng vµ doanh thu So s¸nh 1997 1998 1999 98/97 99/98 Sè T§ Tû lÖ Sè T§ Tû lÖ I Tæng doanh thu 1.000® 12.483.955.268 12.284.387.972 12.155.420.751 -199.567.296 -1,6% -128.967.221 -1,0% II S¶n l­îng X.B¸n m3 4.294.762 4.506.387 4.641.224 211.625 4,9% 134.837 3,0% 1 X¨ng « t« 1.168.476 1.186.281 1.105.377 17.805 1,5% -80.904 -6,8% 2 Diesel 2.109.660 2.282.837 2.306.794 173.177 8,2% 23.957 1,0% 3 Mazut 777.582 824.851 1.030.448 47.269 6,1% 205.597 24,9% 4 D.ho¶, Zet 239.044 212.418 198.605 -26.626 -11,15% -13.813 -6,5% Víi t×nh h×nh b¸n x¨ng dÇu qua c¸c n¨m 97-99 ta thÊy n¨m 98 tæng s¶n l­îng x¨ng dÇu xuÊt b¸n ®¹t 4.506.387m3 t¨ng 4,9% so víi n¨m 97, nh×n chung c¸c mÆt hµng ®Òu t¨ng tõ 1-8% chØ riªng mÆt hµng dÇu ho¶ vµ ZetA1 gi¶m m¹nh ë møc 26.626m3 (-11,1%) lµ do b¾t ®Çu tõ n¨m 98 côc x¨ng dÇu qu©n ®éi kh«ng mua nhiªn liÖu bay tõ tæng c«ng ty n÷a mµ chuyÓn sang mua hµng cña c«ng ty x¨ng dÇu qu©n ®éi. Do vËy thÞ phÇn cña mÆt hµng nµy gi¶m m¹nh. §Õn n¨m 99 s¶n l­îng x¨ng dÇu b¸n cña Tæng c«ng ty t¨ng nhÑ ë 134.837m3 (3%) so víi n¨m 98. §èi víi mÆt hµng x¨ng «t« gi¶m m¹nh 80.904m3 (gi¶m 6,8%) nÕu tÝnh ®Õn yÕu tè t¨ng tr­ëng hµng n¨m th× thÞ phÇn n¨m 99 gi¶m cho dï mÆt hµng mazót t¨ng ®Õn (24,9%). Ngoµi ra c¸c c«ng ty thµnh viªn ®­îc khai th¸c tiÒm n¨ng ë c¸c hé c«ng nghiÖp trong n¨m 99. III. Ph­¬ng thøc b¸n hµng VÒ ph­¬ng thøc b¸n hµng Tæng c«ng ty thùc hiÖn b¸n hµng qua 3 ph­¬ng thøc ®ã lµ: b¸n bu«n, b¸n lÎ vµ t¸i xuÊt. BiÓu sè 03 T×nh h×nh xuÊt b¸n x¨ng dÇu qua c¸c n¨m 1997 - 1999 (theo ph­¬ng thøc)Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam STT DiÔn gi¶i §VT S¶n l­îng xuÊt b¸n So s¸nh 1997 1998 1999 98/97 99/98 Sè T§ Tû lÖ Sè T§ Tû lÖ Tæng céng m3 4.294.762 4.506.387 4.641.224 211.625 4,9% 134.837 3,0% 1 B¸n bu«n 2.888.084 2.968.130 2.944.136 80.046 2,8% -23.994 -0,8% 2 B¸n lÎ 946.804 979.164 994.022 32.360 3,4% 14.858 1,5% 3 T¸i xuÊt 459.874 559.093 703.066 99.219 21,6% 143.973 25,8% §èi víi b¸n bu«n: ®èi víi c¸c mÆt hµng x¨ng dÇu vµ b¸n cho c¶ c¸c hé tiªu dïng c«ng nghiÖp, c¸c tæng ®¹i lý, ®©y lµ ph­¬ng thøc b¸n hµng chñ yÕu kho¶ng 63-67% s¶n l­îng, n¨m 98 b¸n bu«n t¨ng 2,8% nh­ng ®Õn n¨m 99 l¹i gi¶m ë møc 0,8% B¸n lÎ: lµ toµn bé l­îng hµng b¸n qua c¸c cét b¬m t¹i c¸c cöa hµng b¸n lÎ s¶n l­îng ®¹t kho¶ng 21-23% n¨m 98 b¸n lÎ t¨ng 3,4% nh­ng ®Õn n¨m 99 chØ t¨ng 1,5% so víi thùc hiÖn n¨m 98. T¸i xuÊt: lµ l­îng hµng t¹m nhËp khÈu ®Ó b¸n sang c¸c n­íc kh¸c nh­ Lµo, Campuchia, Trung Quèc,... s¶n l­îng ®¹t kho¶ng 10-13% víi ph­¬ng thøc nµy s¶n l­îng t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m 98 t¨ng 21,6% ®Õn 99 t¨ng 25,8% so víi n¨m 98. Nh×n chung tÝnh ®Õn n¨m 99 s¶n l­îng vÉn t¨ng 134.837m3 so víi n¨m 98. IV. Ph©n bæ nguån hµng theo khu vùc BiÓu sè 04 T×nh h×nh xuÊt b¸n x¨ng dÇu qua c¸c n¨m 1997 - 1999 (theo khu vùc)Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam STT DiÔn gi¶i §VT S¶n l­îng xuÊt b¸n So s¸nh 1997 1998 1999 98/97 99/98 Sè T§ Tû lÖ Sè T§ Tû lÖ Tæng céng m3 4.294.762 4.506.387 4.641.224 211.624 4,9% 134.837 3,0% 1 MiÒn B¾c 1.644.402 1.420.019 1.638.404 -224.383 -13,6% 218.385 15,4% 2 MiÒn Trung 687.496 714.918 737.235 27.422 4,0% 22.317 3,1% 3 MiÒn Nam 1.962.865 2.371.450 2.265.585 408.585 20,8% -105.865 -4,5% Nh×n vµo BiÓu sè 04 ta cã thÓ thÊy t×nh h×nh b¸n x¨ng dÇu cña Tæng c«ng ty x¨ng dÇu trªn toµn quèc qua c¸c khu vùc: - MiÒn B¾c n¨m 98 cã gi¶m sót nh­ng ®Õn n¨m 99 s¶n l­îng b¸n hµng t¨ng 218.385m3 t¨ng 15,4% so víi n¨m 97 th× gÇn b»ng. - MiÒn Trung: tØ lÖ t¨ng ®Òu qua c¸c n¨m, n¨m 98 t¨ng 27.422m3 ®Õn n¨m 99 t¨ng 22.317m3 so víi thùc hiÖn n¨m 98. - MiÒn Nam: tÝnh ®Õn n¨m 98 s¶n l­îng t¨ng cao ë møc 408.585m3 t¨ng 20,8% nh­ng n¨m 99 l¹i bÞ gi¶m ë møc 105.865m3 gi¶m 4,5%. V. KÕt qu¶ kinh doanh vµ c¸c kho¶n môc chi phÝ Doanh thu kinh doanh x¨ng dÇu ë c¸c n¨m 98, 99 ®Òu gi¶m so víi n¨m 97. Sù gi¶m sót nµy do ¶nh h­ëng cña gi¸ c¶ x¨ng dÇu nhËp khÈu vµ riªng n¨m 99 khi ¸p dông LuËt thuÕ GTGT toµn bé thuÕ doanh thu tr­íc ®©y ®­îc h¹ch to¸n vµo doanh sè th× ®Õn n¨m 99 thuÕ GTGT lo¹i trõ ra khái doanh sè. BiÓu sè 05 KÕt qu¶ kinh doanh x¨ng dÇu qua c¸c n¨m 1997 - 1999Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam TT DiÔn gi¶i §VT S¶n l­îng xuÊt b¸n So s¸nh 1997 1998 1999 98/97 99/98 Sè T§ Tû lÖ Sè T§ Tû lÖ I Tæng doanh thu 1.000® 12.483.955.268 12.284.387.972 12.155.420.751 -199.567.296 -1,6% -128.967.221 -1,0% II Tæng gi¸ vèn 1.000® 10.849.573.569 10.707.677.115 10.798.653.762 -141.896.454 -1,3% 90.976.647 0,8% III L·i gép 1.000® 1.634.381.699 1.576.710.857 1.356.766.989 -57.670.842 -3,5% -219.943.868 -13,9% Tû suÊt l·i gép %/DT 13,1% 12,8% 11,2% IV Chi phÝ KD 1.000® 1.008.225.165 1.024.360.779 1.108.473.542 16.135.615 1,6% 84.112.763 8,2% Tû suÊt chi phÝ %/DT 8,1% 8,3% 9,1% V Lîi nhuËn XD 1.000® 626.156.534 552.350.078 248.293.447 -73.806.457 -11,8% -304.056.630 -55,0% Tû suÊt lîi nhuËn %/DT 5,0% 4,5% 2,0% VI Nép ng©n s¸ch 1.000® 4.771.162.368 6.320.876.360 5.285.392.253 1.549.713.993 32,5% -1.035.484.107 -16,4% TÝnh ®Õn chØ tiªu tû suÊt l·i gép thÊy r»ng bÞ gi¶m qua c¸c n¨m 97 lµ (-13,1%) trªn doanh sè, 98 gi¶m (-12,8%) vµ n¨m 99 con sè lµ (-11,2%). §iÒu nµy ph¶n ¸nh thùc tr¹ng kinh doanh x¨ng dÇu ngµy cµng khã kh¨n, thÞ tr­êng cã hiÖn t­îng c¹nh tranh kh«ng lµnh m¹nh (¶nh h­ëng qua thuÕ nhËp khÈu x¨ng dÇu tinh chÕ vµ nguyªn liÖu ®Ó pha chÕ thµnh s¶n phÈm x¨ng dÇu). Bªn c¹nh ®ã Nhµ n­íc cã chñ tr­¬ng t¨ng thuÕ nhËp khÈu dÉn ®Õn l·i gép cao nªn lµm cho tû suÊt l·i gép gi¶m, chi phÝ kinh doanh x¨ng dÇu qua c¸c n¨m t¨ng vÒ sè tuyÖt ®èi, ®ång thêi tû suÊt chi phÝ còng t¨ng. N¨m 97 lµ 8,1%, n¨m 98 lµ 8,3% vµ n¨m 99 lµ 9,1%. Tû suÊt chi phÝ t¨ng lµ do doanh sè gi¶m nh­ng ®iÒu quan träng lµ do sù t¨ng lªn cña 1 sè kho¶n môc, chi phÝ lín nh­ chi phÝ tiÒn l­¬ng, chi phÝ khÊu hao TSC§ chiÕm tû träng 20-26%. C¸c kho¶n chi phÝ kh¸c chiÕm 30% tû träng. Chi tiÕt mét sè kho¶n môc thÓ hiÖn ë biÓu sau: BiÓu sè 06 Mét sè kho¶n môc chi phÝ KDXD chñ yÕu qua c¸c n¨m 1997 - 1999Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam TT DiÔn gi¶i §VT S¶n l­îng xuÊt b¸n So s¸nh 1997 1998 1999 98/97 99/98 Sè T§ Tû lÖ Sè T§ Tû lÖ I Tæng doanh thu 1.000® 12.483.955.268 12.284.387.972 12.155.420.751 -199.567.296 -1,6% -128.967.221 -1,0% II Tæng chi phÝ 1.000® 1.008.225.165 1.024.360.779 1.108.473.542 16.135.615 1,6% 84.112.763 8,2% Tû suÊt chi phÝ %/DT 8,1% 8,3% 9,1% 1 TiÒn l­¬ng 1.000® 141.365.073 148.649.641 178.679.168 7.284.568 5,2% 30.029.527 20,2% Tû träng %/CP 14,0% 14,5% 16,1% 2 C.phÝ KHTSC§ 1.000® 99.307.687 100.180.818 115.980.568 873.131 0,9% 15.799.750 15,8% Tû träng %/CP 9,8% 9,8% 10,5% 3 C.phÝ vËn chuyÓn 1.000® 326.580.201 325.086.975 310.394.935 -1.493.226 -0,5% -14.692.040 -4,5% Tû träng %/CP 32,4% 31,7% 28,0% 4 C.phÝ hao hôt 1.000® 139.825.091 133.045.055 134.665.972 -6.780.035 -4,8% 1.620.917 1,2% Tû träng %/CP 13,9% 13,0% 12,1% 5 C.phÝ kh¸c 1.000® 301.147.113 317.398.291 368.752.900 16.251.178 5,4% 51.354.609 16,2% Tû träng %/CP 29,9% 31,0% 33,3% Qua BiÓu sè 05 cho thÊy lîi nhuËn kinh doanh x¨ng dÇu thu ®­îc cña n¨m 97 lµ cao nhÊt (626 tû ®ång) n¨m 98 lµ (552 tû ®ång) vµ n¨m 99 lµ (248 tû ®ång) vµ ®­¬ng nhiªn tû suÊt lîi nhuËn còng t­¬ng øng bÞ gi¶m qua c¸c n¨m 97 lµ 5% trªn doanh sè n¨m 98 lµ 4,5% vµ n¨m 99 lµ 2% trªn doanh sè. T×nh h×nh nép ng©n s¸ch: tæng nép ng©n s¸ch n¨m 98 t¨ng h¬n 1.549 tû ®ång so víi thùc hiÖn cña n¨m 97 ®Õn n¨m 99 tæng nép ng©n s¸ch so víi n¨m 98 gi¶m 1.035 tû ®ång lµ do sù biÕn ®éng gi¸ c¶ nhËp khÈu, trong khi ®ã mÆt b»ng gi¸ tèi ®a trong 3 n¨m ®Òu gi÷ ë møc æn ®Þnh. V× vËy Nhµ n­íc lu«n tËn thu ng©n s¸ch th«ng qua viÖc ®iÒu chØnh t¨ng thuÕ nhËp khÈu c¸c mÆt hµng. VI. T×nh h×nh sö dông vèn T×nh h×nh sö dông vèn qua c¸c n¨m 97-99 cña Tæng c«ng ty ®Òu ®­îc t¨ng lªn qua c¸c n¨m 98 t¨ng gÇn 36 tû ®ång vµ n¨m 99 t¨ng h¬n 61 tû ®ång so víi n¨m 98 vµ c¸c quü ®Çu t­ còng t¨ng lªn qua c¸c n¨m. Tuy nhiªn do yÕu tè doanh sè bÞ gi¶m nh­ ®· ph©n tÝch ë trªn nªn vßng quay vèn còng bÞ gi¶m. N¨m 97 ®¹t 6,1 vßng, n¨m 98 lµ 5,9 vßng vµ n¨m 99 lµ 5,6 vßng. BiÓu sè 07 T×nh h×nh sö dông vèn vµ c¬ cÊu tham gia kinh doanh qua c¸c n¨m 1997 - 1999Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam TT DiÔn gi¶i §VT S¶n l­îng vµ doanh thu So s¸nh 1997 1998 1999 98/97 99/98 Sè T§ Tû lÖ Sè T§ Tû lÖ I Tæng doanh thu 1.000® 12.483.955.268 12.284.387.972 12.155.420.751 -199.567.296 -1,6% -128.967.221 -1,0% II Tæng vèn 1.000® 2.055.326.000 2.091.288.000 2.152.310.000 35.962.000 1,7% 61.022.000 2,9% 1 Vèn ng©n s¸ch 1.040.215.000 1.000.852.000 1.003.453.000 -39.363.000 -3,8% 2.601.000 0,3% 2 Vèn tù bæ sung 1.013.307.000 1.090.195.000 1.148.645.000 76.888.000 7,6% 58.450.000 5,4% 3 Vèn kh¸c 1.804.000 241.000 212.000 -1.563.000 -86,6% -29.000 -12,0% III C¸c quü ®Çu t­ 1.000® 96.884.000 234.227.000 344.657.000 137.343.000 141,8% 110.430.000 47,1% 1 Quü §T PT SX 59.646.000 203.679.000 316.014.000 144.033.000 241,5% 112.335.000 55,2% 2 Nguån vèn XDCB 37.238.000 30.548.000 28.643.000 -6.690.000 -18,0% -1.905.000 -6,2% IV Vßng quay vèn vßng 6,1 5,9 5,6 VII. T×nh h×nh sö dông lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng T×nh h×nh lao ®éng cña Tæng c«ng ty n¨m 98 t¨ng 331 ng­êi (t¨ng 1,8%) so víi sè lao ®éng n¨m 97 ®Õn n¨m 99 t¨ng 760 ng­êi (t¨ng 4,1%) so víi n¨m 98. Do vËy tæng quü l­¬ng qua c¸c n¨m còng t¨ng theo, tuy nhiªn møc phÝ tiÒn l­¬ng vÉn æn ®Þnh n¨m 98 vµ 99 ®Òu ë møc 24®/1.000 soanh sè. N¨ng suÊt lao ®éng gi¶m do yÕu tè gi¶m doanh sè. Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ng­êi ®­îc t¨ng lªn chøng tá Tæng c«ng ty kh«ng ngõng c¶i thiÖn n©ng cao ®êi sèng cho c¸n bé c«ng nh©n viªn. BiÓu sè 08 T×nh h×nh lao ®éng vµ tiÒn l­¬ng qua c¸c n¨m 1997 - 1999Tæng c«ng ty x¨ng dÇu ViÖt Nam TT DiÔn gi¶i §VT S¶n l­îng vµ doanh thu So s¸nh 1997 1998 1999 98/97 99/98 Sè T§ Tû lÖ Sè T§ Tû lÖ I Tæng doanh thu 1.000® 12.483.955.268 12.284.387.972 12.155.420.751 -199.567.296 -1,6% -128.967.221 -1,0% II Lao ®éng BQ ng­êi 18.011 18.342 19.102 331 1,8% 760 4,1% III Tæng quü l­¬ng 1.000® 258.900.000 289.211.000 291.574.000 30.311.000 11,7% 2.363.000 0,8% IV Møc phÝ T.l­¬ng /1.000DT 21 24 24 3 13,5% 0 1,9% V N¨ng suÊt L§ 1.000®DT/ng 693.129 669.741 636.343 -23.389 -3,4% -33.398 -5,05 VI Thu nhËp BT 1.000®/ng/th¸ng 1.186 1.349 1.491 163 13,7% 142 10,5% VIII. §¸nh gi¸ s¬ bé kÕt qu¶ kinh doanh vµ mét sè gi¶i ph¸p ®iÒu hµnh kinh doanh n¨m 2000 - 2001 1. T×nh h×nh chung: Víi t×nh h×nh bÊt æn vÒ chÝnh trÞ trªn thÕ giíi kÐo theo khèi xuÊt khÈu dÇu má OPEC t¨ng gi¸ dÇu th« håi ®Çu n¨m 2000 gi¸ x¨ng dÇu nhËp vµo cña Tæng c«ng ty lu«n ë møc cao ®Æc biÖt lµ dÇu háa. Cô thÓ gi¸ x¨ng dÇu thÕ giíi ë thêi ®iÓm cao nhÊt vµ thÊp nhÊt trong 9 th¸ng ®Çu n¨m 2000 (USD/thïng). ThÊp nhÊt (B/Q th¸ng 4) Cao nhÊt (BQ th¸ng 9) DÇu th« 24,157 33,478 DÇu ho¶ 27,986 42,529 Diesel 26,529 40,503 Naptha 25,005 34,818 Víi møc gi¸ trªn dÉn ®Õn cung nhá h¬n cÇu, g©y t×nh tr¹ng thiÕu x¨ng dÇu ë mét sè n­íc trªn thÕ giíi ®Æc biÖt lµ n­íc Ph¸p. Do vËy nguån nhËp cña Tæng c«ng ty lµ rÊt khã kh¨n, céng thªm 4 lÇn t¨ng gi¸ do Nhµ n­íc thùc hiÖn. Møc thuÕ nhËp khÈu cña tÊt c¶ c¸c mÆt hµng lµ 0% xong møc ®iÒu chØnh ®Òu thÊp (4 lÇn) dÉn ®Õn Tæng c«ng ty lç triÒn miªn trõ th¸ng 4 ph¸t sinh lîi nhuËn. 2. KÕt qu¶ kinh doanh n¨m 2000 T×nh h×nh kinh doanh x¨ng dÇu néi ®Þa cña Tæng c«ng ty ­íc tÝnh lç trªn 800 tØ ®ång (6 th¸ng ®Çu -370 tØ, 6 th¸ng sau kho¶ng trªn 500 tØ ®ång). 3. Mét sè gi¶i ph¸p ®iÒu hµnh kinh doanh 6 th¸ng ®Çu n¨m 2001 - §èi víi c¸c mÆt hµng nhËp khÈu dù kiÕn 3.000.000m3 tÊn t¨ng xÊp xØ 55% so víi cïng kú 99 ®¸p øng ®ñ nguån cho c¸c vïng bÞ thiªn tai, c¸c ®iÓm nãng khan hiÕm nh»m b×nh æn gi¸. - HiÖn t¹i gi¸ x¨ng dÇu trªn thÕ giíi ®· dÞu trë l¹i xong vÉn cßn duy tr× ë møc cao. So víi gi¸ nhËp khÈu, tØ gi¸ hiÖn hµnh do Nhµ n­íc hiÖu chØnh míi ®· ph¸t sinh lîi nhuËn ®èi víi mÆt hµng x¨ng (chªnh lÖch tèi ®a gi¸ vèn ch­a cã chi phÝ ë møc 450-510®/lÝt) c¸c s¶n phÈm kh¸c nh­: dÇu ho¶, Mazut, ZetA1 vÉn tiÕp tôc lç, riªng Diesel xÊp xØ hoµ vèn, chªnh lÖch gi÷a gi¸ x¨ng vµ dÇu ho¶ ë møc cao. Tr­íc t×nh h×nh trªn viÖc ®iÒu hµnh gi¸ thÞ tr­êng tr­íc m¾t cÇn ®¹t ®­îc c¸c môc tiªu sau: Duy tr× møc gi¸ hiÖn t¹i trªn thÞ tr­êng nh»m tÝch luü gi¶m viÖc cÊp bï tõ ng©n s¸ch Nhµ n­íc ë møc cã thÓ. Môc tiªu nµy cã thÓ ®¹t ®­îc v× c¸c ®¬n vÞ kinh doanh song song còng ë t×nh tr¹ng chung (chi phÝ kinh doanh thÊp) ph¶i bï lç cho kú tr­íc. Tuy nhiªn kh«ng lo¹i trõ kh¶ n¨ng c¸c ®èi t¸c tù ®éng h¹ gi¸ b¸n ®Ó ®¹t h¹n ng¹ch nhËp khÈu cña Bé giao. VËy gi¸ c¶ cô thÓ nh­ sau: §èi víi miÒn B¾c: vÉn tiÕp tôc duy tr× gi¸ cøng ®èi víi c¸c mÆt hµng x¨ng dÇu (®é chªnh lÖch gi¸ min víi gi¸ tèi ®a lµ 80-90®/lÝt). §èi víi khu vùc phÝa Nam: thÞ phÇn ®èi víi mÆt hµng x¨ng t¨ng kho¶ng 6% so víi cïng kú 99 do c¸c ®èi t¸c kh¸c tham gia t­¬ng ®èi ®ång ®Òu. V× vËy nÕu mÆt hµng x¨ng cã lîi nhuËn, rÊt cã thÓ cã sù c¹nh tranh cña c¸c ®¬n vÞ kh¸c nªn gi¸ b¸n néi bé Tæng c«ng ty sÏ qui ®Þnh ë ®iÒu kiÖn b×nh th­êng vµ ®iÒu tiÕt quÜ dù phßng ®Ó l¹i trªn Tæng c«ng ty sÏ ë møc cao (®iÒu hµnh gi¸ ®Çu nguån chªnh víi gi¸ tèi ®a kho¶ng 150-170®/lÝt). C¸c mÆt hµng kh¸c vÉn ë møc gi¸ b×nh th­êng. §èi víi dÇu ho¶ do lò lôt thiªn tai ë nhiÒu ®Þa ph­¬ng nªn t¨ng ®ét biÕn nªn viÖc ®¶m b¶o nguån lµ rÊt khã kh¨n. Tæng c«ng ty sÏ cã chÝnh s¸ch biÖn ph¸p b¸n mÆt hµng nµy víi gi¸ phï hîp theo ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o quyÒn lîi cho ng­êi tiªu dïng, xuÊt hµng liªn tôc víi nhiÒu h×nh thøc hoÆc nhËp khÈu bæ xung nÕu thÊy cÇn thiÕt, ®¶m b¶o nguån ®Òu, tr¸nh biÕn ®éng gi¸ g©y bÊt æn cho ng­êi tiªu dïng. 4. §¸nh gi¸ ­u, nh­îc ®iÓm a. ¦u ®iÓm: ThÞ tr­êng x¨ng dÇu chÝnh cña Tæng c«ng ty lµ mét thÞ tr­êng ®éc quyÒn, ®ã lµ ®iÒu kiÖn tèt ®Ó c«ng ty cñng cè vµ ph¸t triÓn cho phÇn h¹ nguån, t¨ng tr­ëng khèi l­îng b¸n ra. Ho¹t ®éng cña Tæng c«ng ty ®­îc gi÷ v÷ng, cã nÒn nÕp kû c­¬ng, s¶n xuÊt kinh doanh ®­îc ph¸t triÓn, æn ®Þnh thÞ tr­êng x¨ng dÇu cña Tæng c«ng ty nãi riªng vµ c¸c ®¬n vÞ b¹n ë tuyÕn sau nãi chung, t¹o ®­îc lßng tin víi kh¸ch hµng. Phôc vô ®¾c lùc cho sù ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi cña ®Êt n­íc, xøng ®¸ng vai trß lµ doanh nghiÖp Nhµ n­íc ®ãng vai trß chñ ®¹o trªn thÞ tr­êng x¨ng dÇu c¶ n­íc. Tæ chøc s¶n xuÊt vµ c«ng t¸c qu¶n lý ®­îc cñng cè vµ hoµn thiÖn lµ c¬ së ®Ó tiÕt kiÖm chi phÝ t¹o ra n¨ng suÊt lao ®éng cao vµ chÊt l­îng phôc vô ngµy cµng tèt h¬n. Gi÷ g×n ®­îc sù an toµn chung trªn tÊt c¶ c¸c mÆt ho¹t ®éng, t¹o ®­îc sù ®oµn kÕt thèng nhÊt, kh«ng khÝ lao ®éng h¨ng say. b. Nh­îc ®iÓm Tuy nhiªn trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn nhiÖm vô s¶n xuÊt kinh doanh n¨m 1997-1999 ®· béc lé nh÷ng khã kh¨n yÕu kÐm cÇn ®­îc chÊn chØnh vµ kh¾c phôc. ë mét vµi bé phËn do qu¶n lý bu«ng láng, thiÕu kiÓm tra kiÓm so¸t, mét sè nh©n viªn thiÕu tu d­ìng rÌn luyÖn. MÆt kh¸c do chÕ ®é ®éc quyÒn trong qu¶n lý, lîi dông quyÒn h¹n nªn ®· vi ph¹m quy chÕ qu¶n lý tµi chÝnh, th¸i ®é lµm viÖc yÕu kÐm, thiÕu tr¸ch nhiÖm, ¶nh h­ëng ®Õn uy tÝn chung cña Tæng c«ng ty. Sè vô tai n¹n giao th«ng qu¸ lín g©y thiÖt h¹i nhiÒu vÒ ng­êi vµ tµi s¶n cÇn ®­îc xem xÐt, ®¸nh gi¸ râ nguyªn nh©n ®Ó cã biÖn ph¸p kh¾c phôc. Ch­¬ng tr×nh më réng m¹ng l­íi b¸n lÎ vµ hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së vËt chÊt kü thuËt tuy lµm ®­îc nhiÒu viÖc song còng béc lé nh÷ng khuyÕt ®iÓm trong qu¶n lý thiÕt bÞ vËt t­. Nh×n l¹i mét n¨m ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh thµnh tÝch ®¹t ®­îc vÉn lµ c¬ b¶n, nh­ng còng ®ßi hái Tæng c«ng ty ph¶i m¹nh d¹n vµ c­¬ng quyÕt kh¾c phôc nh÷ng mÆt cßn yÕu kÐm ®Ó v­¬n lªn kh¼ng ®Þnh m×nh tr­íc thÞ tr­êng x· héi g©y dùng ®¬n vÞ ngµy cµng ph¸t triÓn v÷ng m¹nh h¬n. 5. Mét sè ®Þnh h­íng ho¹t ®éng trong n¨m 2001 §Ó chuÈn bÞ hµnh trang cho thÕ kû 21 còng lµ n¨m tiÕp tôc thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh hiÖn ®¹i ho¸, c«ng nghiÖp ho¸ víi tèc ®é nhanh, m¹nh h¬n c¶ trong n­íc. §©y lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó t¨ng tr­ëng nhu cÇu tiªu thô x¨ng dÇu vµ c¸c s¶n phÈm ho¸ dÇu. Tæng c«ng ty l¹i võa kû niÖm ngµy truyÒn thèng 40 n¨m cña ngµnh x¨ng dÇu ViÖt Nam. §©y còng lµ niÒm tù hµo vµ ®éng lùc thóc ®Èy sù nghiÖp cña chóng ta v­¬n tíi. Song kh«ng ph¶i lµ kh«ng cã nh÷ng khã kh¨n th¸ch thøc míi tr­íc nhu cÇu tiªu dïng cña x· héi t¨ng m¹nh ®ang m©u thuÉn víi n¨ng lùc hiÖn cã cña c«ng ty. Víi nh÷ng ®Þnh h­íng lín cña ngµnh trong n¨m 2001 ®Æt ra cho Tæng c«ng ty nhiÖm vô rÊt nÆng nÒ. §Ó hoµn thµnh tèt nhiÖm vô kinh doanh n¨m 2001 Tæng c«ng ty ®· ®Æt ra môc tiªu c¬ b¶n lµ: · §¶m b¶o æn ®Þnh thÞ tr­êng x¨ng dÇu, tho¶ m·n nhu cÇu ngµy cµng t¨ng cña kh¸ch hµng vÒ sè l­îng, chÊt l­îng, chñng lo¹i, tiÕn ®é vµ chÊt l­îng phôc vô, ®¶m b¶o c¸c nguån hµng cho c¸c ®¬n vÞ ë tuyÕn sau, n©ng cao uy tÝn cña PETROLIMEX nãi chung vµ cña c«ng ty nãi riªng. · TiÕp tôc ch­¬ng tr×nh hiÖn ®¹i ho¸ c¬ së vËt chÊt kü thuËt, ®Èy nhanh tiÕn ®é, ¸p dông tiÕn bé khoa häc míi nh­ ®­a tin häc vµ ®iÒu khiÓn häc trong qu¶n lý vµ ®iÒu hµnh. · §¶m b¶o æn ®Þnh viÖc lµm vµ c¶i thiÖn tõng b­íc thu nhËp cña ng­êi lao ®éng, ®µo t¹o ®éi ngò kü thuËt c«ng nh©n lµnh nghÒ vµ c¸n bé qu¶n lý ®¸p øng yªu cÇu míi v× con ng­êi lµ trung t©m, lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh cña thµnh c«ng. · §¶m b¶o an toµn chung trong toµn Tæng c«ng ty vÒ c¸c mÆt ho¹t ®éng, tõ c«ng t¸c chÝnh trÞ t­ t­ëng, tæ chøc ®Õn s¶n xuÊt kinh doanh. PhÇn III ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ c«ng t¸c qu¶n trÞ cña doanh nghiÖp I. PH©n tÝch ®¸nh gi¸ c«ng t¸c qu¶n trÞ theo c¸c ho¹t ®éng t¸c nghiÖp 1. C«ng t¸c qu¶n trÞ tiªu thô hµng ho¸ a. C«ng t¸c qu¶n trÞ b¸n hµng: * Môc tiªu b¸n hµng: D­íi gãc ®é nÒn kinh tÕ quèc d©n, tiªu thô hµng ho¸ cã vai trß to lín ®èi víi sù ®iÒu hoµ gi÷a s¶n xuÊt vµ tiªu dïng, gãp phÇn c©n ®èi cung - cÇu hµng ho¸ trªn thÞ tr­êng, tøc lµ nã ®iÒu hoµ gi÷a tiÒn - hµng, gi÷a kh¶ n¨ng vµ nhu cÇu, do ®ã nã ®¶m b¶o cho sù ph¸t triÓn c©n ®èi trong tõng ngµnh vµ gi÷a c¸c ngµnh víi nhau Þ lµm cho s¶n xuÊt ngµy cµng më réng, l­u th«ng ngµy cµng th«ng suèt, ®êi sèng x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn. Tiªu thô hµng ho¸ quyÕt ®Þnh sù sèng cßn cña doanh nghiÖp. Tæng c«ng ty X¨ng dÇu sÏ kh«ng thÓ tån t¹i vµ ph¸t triÓn ®­îc trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng nÕu nh­ kh«ng b¸n ®­îc hµng. Nã liªn quan tíi mét lo¹t vÊn ®Ò nh­ thu håi vèn, t¨ng doanh thu cã tiÒn ®Ó tr¶ l­¬ng cho ng­êi lao ®éng, cã lîi nhuËn ®Ó tiÕp tôc ®Çu t­ vµo s¶n xuÊt kinh doanh. MÆt kh¸c tiªu thô hµng ho¸ ®­îc coi lµ kh©u cuèi cïng cña toµn bé qu¸ tr×nh kinh doanh, nã quyÕt ®Þnh môc tiªu kinh doanh cña doanh nghiÖp, ph¶n ¸nh phÇn nµo hiÖu qu¶ s¶n xuÊt kinh doanh. + §iÒu tra nghiªn cøu thÞ tr­êng: Tæng C«ng ty X¨ng dÇu coi ®©y lµ kh©u cÇn thiÕt ®ãng vai trß quan träng, nã quyÕt ®Þnh sù thµnh c«ng hoÆc thÊt b¹i cña tiªu thô hµng ho¸, thùc chÊt nã tr¶ lêi c¸c c©u hái: - ThÞ tr­êng ®ang cÇn mÆt hµng x¨ng dÇu g×? - Dung l­îng thÞ tr­êng cña mÆt hµng ®ã ra sao? - §èi t­îng tiªu thô nh÷ng hµng ho¸ ®ã? + Lùa chän hµng ho¸ thÝch øng vµ tiÕn hµnh tæ chøc s¶n xuÊt kinh doanh: nã lµ viÖc ®­a ra mét quyÕt ®Þnh cïng víi ph­¬ng ¸n hµnh ®éng, Phßng Kinh doanh kh«ng thÓ t¸ch rêi gi÷a tæ chøc kinh doanh vµ m«i tr­êng ho¹t ®éng kÕt qu¶ ®­îc x¸c ®Þnh vÒ mÆt chÊt l­îng vµ sè l­îng, môc tiªu ®Ò ra cã thÓ lµ môc tiªu dµi h¹n, ng¾n h¹n vµ trung h¹n. + Tæ chøc hoµn chØnh s¶n phÈm tr­íc khi ®­a vµo l­u th«ng: kiÓm tra chÊt l­îng, nh·n hiÖu, bao gãi,... + Ph¶i chó ý ho¹t ®éng xóc tiÕn b¸n hµng: dÞch vô tr­íc vµ sau khi b¸n. b. C¸c h×nh thøc b¸n hµng: - Phßng Kinh doanh cña Tæng c«ng ty ®­a ra: 2 h×nh thøc b¸n bu«n vµ b¸n lÎ. B¸n bu«n lµ b¸n mét l« hµng lín, ®Æc tr­ng lµ sau khi b¸n hµng ho¸ vÉn n»m trong l­u th«ng. B¸n lö lµ b¸n ®¬n chiÕc l« hµng nhá, ®Æc tr­ng lµ sau khi b¸n hµng ho¸ kÕt thóc kh©u l­u th«ng. - Theo kªnh tiªu thô: b¸n hµng trùc tiÕp cho ng­êi tiªu dïng kh«ng th«ng qua trung gian. B¸n hµng qua kh©u trung gian: cã nhiÒu kh©u vµ mçi kh©u thùc hiÖn mét vµi c«ng ®o¹n. + Kh©u 1 lµ doanh nghiÖp b¸n cho b¸n lÎ råi míi ®Õn ng­êi tiªu dïng. + Kh©u 2 lµ doanh nghiÖp b¸n bu«n råi b¸n bu«n cho b¸n lÎ råi tíi ng­êi tiªu dïng. + Kh©u 3 lµ doanh nghiÖp b¸n cho ®¹i lý råi b¸n cho ng­êi tiªu dïng. + Kh©u 4 lµ doanh nghiÖp b¸n ®¹i lý ® b¸n bu«n ® b¶n lÎ ® ng­êi tiªu dïng. - Theo sù rµng buéc cña ph¸p luËt: b¸n hµng qua hîp ®ång, ®¬n ®Æt hµng vµ gi÷a hai bªn tho¶ thuËn qua lêi nãi. c. C¸c ho¹t ®éng tr­íc - trong - sau khi b¸n hµng. - Tr­íc khi b¸n hµng: ph¶i x¸c ®Þnh râ rµng vµ chÝnh x¸c c¸c vÊn ®Ò ph¶i ®¹t ®­îc lîi nhuËn tèi ®a, ng¨n ngõa ®èi thñ c¹nh tranh, cã c¬ héi l©u dµi, g©y uy tÝn ®èi víi kh¸ch hµng. Phßng kinh doanh cña Tæng c«ng ty ph¶i x©y dùng ph­¬ng ¸n, dù b¸o tr­íc ®­îc c¸c t×nh huèng cã thÓ x¶y ra, ph­¬ng ¸n ph¶i ng¾n gän, râ rµng, dÔ hiÓu ngoµi ra cßn ph¶i cã sù chuÈn bÞ c¸c øng xö ®èi víi kh¸ch hµng, x¸c ®Þnh thêi gian thanh to¸n vµ thiÕt lËp c¸c tuyÕn liªn l¹c, th«ng tin chÝnh x¸c ®Ó quyÕt ®Þnh kÞp thêi khi cã sù cè x¶y ra, sau ®ã tr×nh lªn Ban gi¸m ®èc duyÖt ra quyÕt ®Þnh. - Trong khi b¸n hµng: ph¶i th­êng xuyªn theo dâi, kiÓm tra viÖc thanh to¸n tiÒn hµng cña kh¸ch hµng ®Ó tõ ®ã thóc giôc thanh to¸n hoÆc ngõng giao hµng. Theo dâi kiÓm tra t×nh h×nh tµi chÝnh cña th­¬ng vô qua c¸c chØ tiªu sau: TØ suÊt lîi nhuËn: P' = x 100% TØ suÊt chi phÝ: F' = x 100% TØ lÖ triÕt gi¶m: lµ c¸c kho¶n gi¶m trõ, gi¶m gi¸ hµng b¸n, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i. TØ lÖ nî: nî trªn doanh sè ph¶n ¸nh chøc n¨ng thanh to¸n cña tõng th­¬ng vô, tØ lÖ nµy t¨ng gi¶m sÏ ¶nh h­ëng ®Õn kh¶ n¨ng trung chuyÓn vèn cña doanh nghiÖp ® ¶nh h­ëng tíi doanh thu. - Sau khi b¸n hµng: ph¶i t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó kh¸ch hµng h­ëng thô chän vÑn quyÒn lîi cña m×nh ®èi víi c¸c hµng ho¸ dÞch vô mµ hä ®· mua. Tæng c«ng ty ph¶i n©ng cao ®­îc uy tÝn ®Ó c¹nh tranh víi c¸c doanh nghiÖp kh¸c nh­ l¾p ®Æt, h­íng dÉn, söa ch÷a, b¶o hµnh, thay thÕ,... 2. C«ng t¸c qu¶n trÞ mua hµng. a. Môc tiªu cña viÖc mua hµng: Ho¹t ®éng mua hµng cña Tæng c«ng ty lµ mét nghiÖp vô quan träng trong qu¸ tr×nh kinh doanh, nã ®­îc tiÕn hµnh sau khi xem xÐt chÊt l­îng hµng ho¸, gi¸ c¶ chµo hµng cïng víi ng­êi b¸n tho¶ thuËn ®iÒu kiÖn mua vµ b¸n, giao nhËn thanh to¸n b»ng hîp ®ång, hoÆc b»ng trao ®æi hµng - tiÒn. Mua hµng nã t¹o ra yÕu tè ®Çu vµo cña qu¸ tr×nh kinh doanh, nÕu kh«ng cã ho¹t ®éng mua hµng th× kh«ng thÓ kinh doanh ®­îc, khi mua hµng víi yªu cÇu ph¶i gióp cho ho¹t ®éng kinh doanh thuËn lîi, kÞp thêi, ®Èy nhanh tèc ®é chu chuyÓn hµng ho¸, gióp cho Tæng c«ng ty tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng thiÕu thõa, hµng ø ®äng, chËm lu©n chuyÓn,... Nã gióp cho ho¹t ®éng tµi chÝnh cña Tæng c«ng ty thuËn lîi nh­ thu håi vèn nhanh, bï ®¾p chi phÝ kinh doanh, cã lîi nhuËn ®Ó më réng kinh doanh, t¨ng thu nhËp cho ng­êi lao ®éng vµ nép ng©n s¸ch cho Nhµ n­íc. b. C¸c b­íc tiÕn hµnh khi triÓn khai mua hµng: + X¸c ®Þnh nhu cÇu mua hµng; + X¸c ®Þnh danh s¸ch c¸c nhµ cung øng; + Ký hîp ®ång víi nhµ cung øng ®· chän. §Ó ®¹t ®­îc thµnh c«ng ph¶i biÕt sè l­îng hµng trong kho, mua mÆt hµng nµo, l­îng tiÒn chuÈn bÞ ®Ó mua hµng. T×m ®­îc nhµ cung øng cã uy tÝn, x¸c ®Þnh khèi l­îng hµng mua vµ h×nh th¸i thanh to¸n, gi¸ c¶ phï hîp, thêi gian vµ chÊt l­îng hµng ph¶i ®¹t tiªu chuÈn vµ møc ®é ®¸p øng nhu cÇu kinh doanh, xem xÐt kü c¸c kho¶n môc trong hîp ®ång phï hîp víi doanh nghiÖp. 3. C«ng t¸c qu¶n trÞ hµng tån kho a. C¸c môc tiªu: Hµng tån kho nh»m ®¸p øng nhu cÇu hiÖn t¹i vµ nhu cÇu t­¬ng lai cña toµn ngµnh trong viÖc ®Èy m¹nh b¸n ra tho¶ m·n nhu cÇu ng­êi tiªu dïng. Qu¶n trÞ hµng tån kho lµ liªn kÕt qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cung øng víi tiªu dïng t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó ®¸p øng th­êng xuyªn liªn tôc, t¹o ®iÒu kiÖn gi÷ g×n gi¸ trÞ vµ gi¸ trÞ hµng ho¸ tr¸nh bÞ hao tæn, mÊt m¸t trong kinh doanh, nã ng¨n ngõa l¹m ph¸t, hµng kÐm phÈm chÊt ®i vµo trong l­u th«ng ®Õn víi ng­êi tiªu dïng; gãp phÇn tiÕt kiÖm chi phÝ vµ n©ng cao hiÖu qu¶ kinh tÕ cho doanh nghiÖp. b. Ph©n tÝch ®¸nh gi¸ qu¶n trÞ hµng tån kho: §Ó c«ng viÖc qu¶n trÞ b¸n hµng tån kho ®¹t kÕt qu¶ tèt Tæng C«ng ty X¨ng dÇu ph¶i tiÕn hµnh ph©n lo¹i vËt chÊt theo c¸c tiªu thøc nhÊt ®Þnh. - Theo môc ®Ých sö dông: 3 lo¹i. + Hµng tån kho d¹ng nguyªn liÖu; s¶n phÈm s¬ chÕ, d¹ng ®· tinh chÕ nhËp th¼ng ­u ®iÓm cña viÖc ph©n lo¹i nµy lµ cã kh¶ n¨ng kiÓm s¸t vµ thuËn lîi nhÊt cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. + Ph©n lo¹i theo gi¸ trÞ hµng ho¸: Ph©n theo gi¸ trÞ A sè l­îng 20% gi¸ trÞ sö dông 80% B sè l­îng 30% gi¸ trÞ sö dông 25% C sè l­îng 50% gi¸ trÞ sö dông 5-10% §èi víi lo¹i hµng A vÒ sè l­îng chiÕm tØ träng lµ 20% nh­ng vÒ gi¸ trÞ cña toµn bé hµng ho¸ nã chiÕm 80% do vËy c¸c nhµ qu¶n trÞ ph¶i chó ý kiÓm s¸t mét c¸ch chÆt chÏ, th­êng xuyªn h¬n, cô thÓ lµ ph¶i n¾m chÝnh x¸c c¸c b¸o c¸o vÒ hµng tån kho ®Ó mµ xö lý. §èi víi lo¹i hµng B thùc tÕ vÒ sè l­îng chiÕm kho¶ng 30% cßn vÒ mÆt gi¸ trÞ chiÕm 25% víi lo¹i hµng nµy nhµ qu¶n trÞ kiÓm s¸t theo ®Þnh kú. Cßn ®èi víi lo¹i hµng C vÒ sè l­îng chiÕm ®Õn 50% nh­ng gi¸ trÞ cña hµng ho¸ chØ ®¹t 5-10% do vËy Nhµ qu¶n trÞ kiÓm s¸t kh«ng th­êng xuyªn v× b¸n còng ®­îc mµ kh«ng b¸n còng ®­îc. + L­u ý c«ng t¸c kho: ph¶i bè trÝ khu kho chøa phï hîp víi yªu cÇu cña tæ chøc vËn ®éng hµng ho¸ hîp lý; kÞp thêi vÒ thêi gian, chi phÝ hîp lý, cung øng nhanh nhÊt. Ph¶i cã s¬ ®å hÖ thèng kho ®Ó ®¶m b¶o tiÕp nhËn, s¾p xÕp vµ xuÊt hµng theo mét kÕ ho¹ch thèng nhÊt, ph¶i cã hÖ thèng chøng tõ, thÎ kho ®Çy ®ñ, ph¶n ¸nh nghiÖp vô hîp lý chÝnh x¸c ngoµi ra c¸n bé qu¶n lý kho ph¶i cã phÈm chÊt phï hîp, cã ®Çu ãc khoa häc, tu©n thñ nghiªm ngÆt kû luËt t¸c nghiÖp kho, ®Æc biÖt lµ c«ng t¸c phßng chèng ch¸y næ. c. H¹ch to¸n gi¸ trÞ hµng tån kho: - Ph­¬ng ph¸p b×nh qu©n gia quyÒn: Gi¸ b×nh qu©n gia quyÒn = - Ph­¬ng ph¸p vµo tr­íc ra tr­íc: nhËp tr­íc th× xuÊt tr­íc (FIFO) muèn ®¸nh gi¸ hµng xuÊt kho, ng­êi ta c¨n cø vµo gi¸ cña nh÷ng hµng nhËp sím nhÊt ®Ó h¹ch to¸n. - Ph­¬ng ph¸p vµo sau ra tr­íc (LIFO): ng­êi ta c¨n cø vµo gi¸ mua lÇn nhËp cuèi cïng vµ sau ®ã ®i dÇn tíi gi¸ cò nhÊt lÇn ®Çu ®Ó x¸c ®Þnh. 4. Nh÷ng c«ng t¸c qu¶n trÞ nh©n sù: a. C«ng t¸c tæ chøc lao ®éng - Tæ chøc lao ®éng theo logic hiÖu suÊt: thùc chÊt lµ thùc hiÖn theo ph­¬ng ph¸p tæ chøc khoa häc c«ng nghiÖp, ý t­ëng cña nã lµ ph¶i cã mét bé phËn chuyªn m«n, lµm viÖc theo sù chuÈn bÞ vµ qui tr×nh nhÊt ®Þnh bao gåm chu kú lao ®éng vµ kh«ng lao ®éng ®ång thêi x¸c ®Þnh c¸c ®Þnh møc c¸c tiªu chuÈn vÒ thêi gian, chi phÝ, sö dông nguån lùc (ph­¬ng ph¸p TAYLOR). - Tæ chøc lao ®éng theo logic t×nh c¶m: tõ t­¬ng cèt lâi lµ trong mét tËp thÓ cÇn h×nh thµnh c¸c nhãm nhá mét c¸ch tù gi¸c, tù ph¸t cho kh¸ch quan, do sù t¸c ®éng cña nhiÒu ng­êi kh¸c nhau vÒ giíi tÝnh, tuæi t¸c, nguån gèc, giao l­u t×nh c¶m kh¸c nhau bëi v× môc ®Ých cña doanh nghiÖp th­¬ng m¹i kh«ng chØ lµ t¹o ra cña c¶i vËt chÊt mµ cßn t¹o ra nh÷ng tho¶ m·n cña con ng­êi. - §éng c¬ lµm giµu vµ sù lµm giµu c¸c c«ng viÖc: nguyªn t¾c nµy ®­îc gäi lµ tr­êng ph¸i vÒ nhu cÇu vµ ®éng c¬; ý t­ëng thÓ hiÖn lµ mçi ng­êi tù cè g¾ng tho¶ m·n ngµy cµng t¨ng mét nhu cÇu nµo ®ã, mçi nhu cÇu sau khi ®· tho¶ m·n l¹i t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó chuyÓn sang nhu cÇu cao h¬n. Theo ®ã x· héi c«ng nghiÖp cho phÐp tho¶ m·n 3 nhu cÇu "sinh lý - an toµn - liªn kÕt" viÖc tho¶ m·n nhu cÇu thø 4 vµ thø 5 thuéc vÒ b¶n th©n vËn ®éng "®­îc t«n träng - tù hoµn thiÖn". Xu h­íng hiÖn nay lµ cÇn lµm giÇu néi dung c¸c c«ng viÖc, chó ý tíi c¸c nhãm nöa tù qu¶n vµ nhãm tù qu¶n ®­îc giao môc tiªu nhiÖm vô ®Ó tù hoµn thµnh. HiÖn nay ng­êi ta x©y dùng doanh nghiÖp cã lßng tin b¶o tån nÒn v¨n ho¸ vµ ph¸t triÓn më cöa mÒm dÎo linh ho¹t trong xö lý c«ng viÖc cô thÓ ph¶i tho¶ m·n 5 nhu cÇu sau: - Ph¶i thÝch nghi vÒ chÊt l­îng - Ph¶i giao l­u vµ ®èi tho¹i - Ph¶i cã cæ vò, ®éng viªn, khuyÕn khÝch - Ph¶i cã tr¸ch nhiÖm tù qu¶n trong c«ng viÖc cô thÓ - Ph¶i ®µo t¹o tinh th«ng nghÒ nghiÖp, huy ®éng vµ tæng hîp. b. C«ng t¸c tuyÓn dông nh©n sù Phßng tæ chøc nh©n sù cña Tæng c«ng ty ph¶i hiÓu vµ biÕt tuyÓn dông nh©n sù vµo ®óng c«ng viÖc mµ Tæng c«ng ty cßn khiÕm khuyÕt (®óng ng­êi ®óng viÖc). Muèn ®­îc nh­ vËy cÇn chó ý ®Õn c¸c lo¹i ng­êi cã tÝnh c¸ch phï hîp: 4 lo¹i: - Lo¹i ng­êi suy t­: lo¹i ng­êi nµy ­a trËt tù, ph©n tÝch vµ suy ngÉm cao, cã t­ duy vµ chØ bÞ khuÊt phôc b»ng lý lÏ, t­ liÖu, trong ho¹t ®éng cã c©n nh¾c kü l­ìng kh«ng bèc ®ång. - Lo¹i ng­êi trùc nhËt: ®Æc ®iÓm cã nhiÒu s¸ng kiÕn nh­ng dÔ thay ®æi, rÊt nh¹y c¶m vµ dÔ thÝch øng víi hoµn c¶nh, th­êng dÔ bÞ b¶n n¨ng chi phèi. - Lo¹i ng­êi tri hµnh: lo¹i ng­êi nµy th¸o v¸t vµ lu«n h­íng vÒ c«ng viÖc th­êng quan t©m tíi c¸ch lµm h¬n lµ lý do v× sao l¹i lµm; nh­ng dÔ bÞ kÝch ®éng. - Lo¹i ng­êi c¶m nhËn: ®Æc ®iÓm quan t©m tíi mÆt tèt, mÆt tiÕn bé, dÔ bÞ hÊp dÉn bëi h×nh ¶nh, danh tiÕng, khung c¶nh h×nh thøc h¬n c¶ doanh sè vµ lîi nhuËn nh­ng th­êng cã c¸c ý kiÕn nhËn xÐt, ph¸n ®o¸n, bÊt ngê vµ thó vÞ. C¶ 4 lo¹i ng­êi nµy ®Òu tèt c¶ "lu«n khèng chÕ lÉn nhau". c. C«ng t¸c ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n sù VÒ nhu cÇu th× bÊt cø mét doanh nghiÖp nµo còng ph¶i quan t©m tíi viÖc ®µo t¹o vµ ph¸t triÓn nh©n sù, vÒ c«ng t¸c nµy hµng n¨m Tæng c«ng ty lu«n ®Þnh h­íng nghÒ nghiÖp cho CBCNV nh»m ®¸p øng víi nh÷ng thay ®æi ®ang x¶y ra vµ tiªn ®o¸n nh÷ng thay ®æi trong t­¬ng lai, båi bæ chuyªn m«n, n©ng cao tay nghÒ ®Ó theo kÞp víi nh÷ng thay ®æi míi trong c¬ chÕ thÞ tr­êng. + C¸ch thøc huÊn luyÖn: cã 3 c¸ch thøc. - HuÊn luyÖn lÇn ®Çu: ¸p dông víi ng­êi míi nhËn viÖc gióp lµm quen víi c«ng viÖc, víi m«i tr­êng lµm viÖc t¹o t©m tr¹ng tho¶i m¸i, yªn t©m trong ngµy ®Çu lµm viÖc. - HuÊn luyÖn néi bé: c«ng viÖc nµy ¸p dông trong hoÆc ngoµi giê lµm viÖc võa lµm võa häc lµ h×nh thøc kÌm cÆp h­íng dÉn tr×nh ®é chuyªn m«n, thùc tËp thùc hµnh ngoµi ra cã thÓ t¹m ngõng c«ng viÖc ®Ó häc ®Ó kÕt hîp gi÷a lý thuyÕt víi thùc hµnh. - HuÊn luyÖn chÝnh qui tõ bªn ngoµi: tøc lµ cö ng­êi theo häc c¸c ch­¬ng tr×nh ®µo t¹o tËp trung chuyªn nghiÖp, cã tÝnh kh¸ch quan, tÇm kh¸i qu¸t lín, cã c¸ch nh×n c¸ch tiÕp cËn míi vµ cã thêi gian ph­¬ng tiÖn häc tËp nªn kh¶ n¨ng vÒ chÊt l­îng thu ®­îc tèt h¬n. d. C«ng t¸c ®·i ngé: Dùa vµo luËt lao ®éng ®Ó ¸p dông theo tr×nh ®é tay nghÒ, kiÕn thøc vµ søc cèng hiÕn, ngoµi ra cßn khuyÕn khÝch khen th­ëng nÕu hoµn thµnh kÕ ho¹ch, cã s¸ng kiÕn, ph¸t minh lµm lîi cho ngµnh. 5. C«ng t¸c qu¶n trÞ tµi chÝnh Phßng kÕ to¸n tµi vô cña Tæng c«ng ty ®Æt ra môc tiªu ®¹t tèi ®a lîi nhuËn, viÖc gia t¨ng lîi nhuËn ®­îc coi nh­ mét hµm sè nhiÒu biÕn: thu nhËp, chi phÝ ng©n hµng, l¹m ph¸t, tØ gi¸, chi phÝ qu¶n lý,... C¸c biÕn sè nµy l¹i bÞ ¶nh h­ëng bëi mét lo¹t c¸c yÕu tè kh¸c nh­ tæng tµi s¶n nî, tæng tµi s¶n cã, c¸c chi phÝ ho¹t ®éng tiÒn göi, c¬ cÊu cña nguån tù cã, chÝnh s¸ch ph©n chia lîi nhuËn. Thùc chÊt lµ t×m kiÕm c¸c biÖn ph¸p h÷u hiÖu ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶, cã tØ lÖ sinh lêi lín h¹n chÕ tèi ®a c¸c rñi ro thua lç. - Tµi s¶n nî lµ tÊt c¶ l­îng cÇu vÒ vèn cña Tæng c«ng ty ®­îc tho¶ m·n, ®©y còng lµ l­îng cung vÒ vèn cña kh¸ch hµng. - Tµi s¶n cã lµ toµn bé s¶n phÈm mµ Tæng c«ng ty kinh doanh tiÒn tÖ cung øng cho kh¸ch hµng. Nh­ vËy ®Ó ®¹t ®­îc tèi ®a khèi l­îng s¶n phÈm ®­îc tiªu thô, Tæng c«ng ty ph¶i sö dông nhiÒu biÖn ph¸p ®Ó t¨ng cÇu vÒ s¶n phÈm dÞch vô cña kh¸ch hµng vµ t¨ng l­îng cung øng s¶n phÈm cña ng©n hµng. II. §¸nh gi¸ chung vÒ c«ng t¸c qu¶n trÞ doanh nghiÖp 1. C«ng t¸c ho¹ch ®Þnh: Thùc chÊt lµ qu¸ tr×nh lao ®éng trÝ ãc ®Æc biÖt nã liªn quan ®Õn t­ duy, ®Õn t­¬ng lai ph¸t triÓn cña Tæng c«ng ty vÒ nh÷ng dù ®Þnh c«ng viÖc vµ nh÷ng ph­¬ng thøc tiÕn hµnh cña Héi ®ång qu¶n trÞ trong qu¸ tr×nh ®i ®Õn môc tiªu, nã cã tÝnh liªn tôc, nã phèi hîp nhÞp nhµng, chÆt chÏ gi÷a hµng lo¹t c¸c ho¹t ®éng liªn quan tíi t­ duy, suy nghÜ ®Ó cuèi cïng ®­a ra c¸c ®¸nh gi¸, c¸c quyÕt ®Þnh nh»m ®¹t ®­îc môc tiªu mong muèn ®Æt ra. §Ó c«ng t¸c ho¹ch ®Þnh ®­îc chÝnh x¸c ®¹t hiÖu qu¶ ph¶i qua 4giai ®o¹n sau: - Giai ®o¹n chuÈn ®o¸n - Giai ®o¹n x©y dùng ph­¬ng ¸n - Giai ®o¹n so s¸nh vµ lùa chän ph­¬ng ¸n - Giai ®o¹n ra quyÕt ®Þnh. NÕu thùc hiÖn tèt 4 giai ®o¹n nµy nã cho phÐp Tæng c«ng ty h×nh dung tr­íc vµ tr×nh bµy râ rµng t­¬ng lai cña doanh nghiÖp m×nh. 2. C«ng t¸c tæ chøc ®iÒu hµnh: Lµ tæng hîp c¸c bé phËn kh¸c nhau cã mèi quan hÖ phô thuéc lÉn nhau, ®­îc chuyªn m«n ho¸ vµ cã nh÷ng tr¸ch nhiÖm, quyÒn h¹n nhÊt ®Þnh, ®­îc bè trÝ theo nh÷ng cÊp, nh÷ng kh©u kh¸c nhau nh»m ®¶m b¶o chøc n¨ng qu¶n trÞ vµ phôc vô cho môc ®Ých chung ®· x¸c ®Þnh cña Tæng c«ng ty. a. C«ng t¸c tæ chøc lao ®éng: §èi víi c«ng t¸c nµy Tæng C«ng ty X¨ng dÇu ¸p dông theo m« h×nh däc, cao nhÊt lµ Chñ tÞch Héi ®ång qu¶n trÞ, sau ®Õn c¸c phßng chøc n¨ng lµm nhiÖm vô trung gian trùc tiÕp b¸o c¸o vµ tham m­u cho Tæng gi¸m ®èc, nhËn nh÷ng chØ thÞ, quyÕt ®Þnh tõ Tæng gi¸m ®èc ®Ó chuyÓn xuèng tíi CNV. Mçi phßng cã chøc n¨ng nhiÖm vô riªng cïng phèi hîp ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh cña Tæng c«ng ty ®¹t hiÖu qu¶. Víi m« h×nh tæ chøc ngang däc m« h×nh nµy t­¬ng tù nh­ m« h×nh däc nh­ng trong ®ã cã c¸c chuyªn gia thuéc c¸c lÜnh vùc kh¸c nhau ®¶m tr¸ch c¸c c«ng viÖc qu¶n lý trùc thuéc Tæng gi¸m ®èc. b. C«ng t¸c kiÓm so¸t. Thùc chÊt kÕt hîp 2 chøc n¨ng kiÓm tra vµ ®iÒu chØnh ®©y lµ c«ng viÖc ®o l­êng vµ chÊn chØnh viÖc thùc hiÖn nh»m ®¶m b¶o cho môc tiªu kÕ ho¹ch ®Ò ra ®¹t kÕt qu¶, nhê ®ã mµ Tæng gi¸m ®èc cã thÓ n¾m ®­îc t×nh h×nh thùc hiÖn nh÷ng quyÕt ®Þnh, môc ®Ých lµ nhËn biÕt ®­îc nh÷ng sai lÖch trong viÖc thùc hiÖn xem cã khã kh¨n g× hoÆc nh÷ng biÕn ®éng ®ét xuÊt ®Ó kÞp thêi ®­a ra nh÷ng gi¶i ph¸p phï hîp víi t×nh h×nh míi, cßn chøc n¨ng ®iÒu chØnh dùa vµo mét sè nh÷ng c¨n cø nhÊt ®Þnh ®Ó ph©n tÝch nh÷ng biÕn ®éng, nh÷ng sai lÖch kÞp thêi ®iÒu chØnh ra quyÕt ®Þnh phï hîp víi thùc tÕ. Cã nhiÒu lo¹i kiÓm so¸t: - KiÓm so¸t tr­íc (tiÒn kiÓm) - KiÓm so¸t tÊt c¶ hay kh«ng kiÓm so¸t g× c¶ - KiÓm so¸t sau (hËu kiÓm). Sau khi kiÓm so¸t ph¶i th«ng b¸o kÕt qu¶ víi Tæng gi¸m ®èc mét c¸ch chÝnh x¸c kÞp thêi. KÕt luËn Tr­íc ng­ìng cöa cña thÕ kû 21, tuy thêi ®iÓm lÞch sö nµy Tæng c«ng ty X¨ng dÇu ViÖt Nam ®·, ®ang vµ ®Æc biÖt m¹nh trong kinh doanh x¨ng dÇu, s¶n phÈm ho¸ dÇu, ®¶m b¶o cã ®ñ søc m¹nh ®Ó c¹nh tranh víi c¸c h·ng dÇu trong n­íc vµ quèc tÕ, ®ång thêi lµ c«ng cô cña Nhµ n­íc ®Ó ®iÒu tiÕt thÞ tr­êng, gãp phÇn ®¾c lùc vµo viÖc thùc hiÖn nh÷ng môc tiªu kinh tÕ - x· héi cña Nhµ n­íc. Tæng c«ng ty X¨ng dÇu lÊy viÖc kinh doanh x¨ng dÇu lµm nhiÖm vô chÝnh, ®ång thêi ph¸t triÓn nhiÒu lo¹i h×nh kinh doanh kh¸c, nh»m ph¸t huy cao nhÊt tiÒm n¨ng vµ thÕ m¹nh cña m×nh. Víi hµng tr¨m tû ®Çu t­ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, c¬ së h¹ tÇng cña ngµnh ®· thay ®æi c¬ b¶n, t¸i s¶n xuÊt ®­îc ngµy mét më réng,... Víi sù ®æi míi c«ng nghÖ, n©ng cÊp c¬ së vËt chÊt - kü thuËt, Tæng c«ng ty X¨ng dÇu ViÖt Nam ®· kho¸c cho m×nh mét d¸ng vÎ hiÖn ®¹i, bÒ thÕ ®Ó v÷ng b­íc trong thÕ kû 21. §Ó ®¹t ®­îc môc tiªu to lín ®· ®Ò ra cña m×nh, Tæng c«ng ty X¨ng dÇu ®ang ngµy cµng cñng cè vµ x¸c ®Þnh râ vÞ trÝ cña m×nh trong nÒn kinh tÕ thÞ tr­êng, Tæng c«ng ty X¨ng dÇu sÏ cßn cã nhiÒu thµnh tùu to lín, gãp phÇn tèt h¬n vµo c«ng cuéc x©y dùng ®Êt n­íc ViÖt Nam v¨n minh giµu m¹nh vµ hiÖn ®¹i. T«i xin ch©n thµnh c¶m ¬n sù quan t©m h­íng dÉn cña Phßng Kinh doanh Tæng c«ng ty X¨ng dÇu ViÖt Nam vµ gi¸o viªn h­íng dÉn ®Ó t«i hoµn thµnh b¶n b¸o c¸o thùc tËp nµy. môc lôc