Phân tích đặc điểm chung của các hoạt động trung gian thương mại

Đề bài số 17: Phân tích đặc điểm chung của các hoạt động trung gian thương mại. NỘI DUNG Hoạt động trung gian thương mại là những khái niệm được sử dụng phổ biến trong đời sống hàng ngày, cũng như trong khoa học kinh tế và pháp lý. Qua tìm hiểu dựa vào các quy định của LTM, cho thấy các hoạt động trung gian thương mại có những đặc điểm chung sau: Một là, hoạt động trung gian thương mại là loại hoạt động cung ứng dịch vụ thương mại được thực hiện theo phương thức giao dịch qua trung gian. Người trung gian được bên thuê dịch vụ trao quyền tham gia vào việc xác lập, thực hiện giao dịch thương mại với bên thứ ba vì lợi ích của bên thuê dịch vụ để hưởng thù lao. Có thể thấy, trước hết hoạt động trung gian thương mại là hoạt động cung ứng dịch vụ thương mại. Đó là việc cung ứng các dịch vụ: Đại diện cho thương nhân; môi giới thương mại; ủy thác mua bán hàng hóa và đại lý thương mại. Giống với các hoạt động cung ứng dịch vụ thương mại khác, bên thuê dịch vụ của người trung gian là bên có nhu cầu sử dụng dịch vụ và phải có nghĩa vụ trả thù lao cho bên thực hiện dịch vụ, còn bên cung ứng dịch vụ (bên trung gian) là bên có nghĩa vụ thực hiện một số công việc cho bên thuê dịch vụ và được nhận thù lao. Trong hoạt động trung gian thương mại, có sự tham gia của ba bên: bên thuê dịch vụ, bên trung gian thực hiện dịch vụ và bên thứ ba. Bên trung gian có thể chỉ hỗ trợ cho bên thuê dịch vụ trong việc gặp gỡ, trao đổi để bên thuê dịch vụ trực tiếp quan hệ với bên thứ ba (trong hoạt động môi giới) nhưng bên trung gian cũng có thể được ủy quyền để thay mặt bên thuê dịch vụ quan hệ với bên thứ ba (trong hoạt động đại diện thương mại). Để thực hiện chức năng của người được ủy quyền, bên trung gian có thể nhân danh bên thuê dịch vụ thiết lập và thực hiện giao dịch với bên thứ ba, hoặc nhân danh chính mình xác lập và thực hiện giao dịch với bên thứ ba thay mặt bên thuê dịch vụ. Mặt khác, trong hoạt động trung gian thương mại, bên trung gian tham gia vào quan hệ mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ thương mại không vì lợi ích bản thân mình mà vì lợi ích của bên thuê dịch vụ. Tuy nhiên, bên trung gian sẽ được hưởng thù lao khi hoàn thành nhiệm vụ mà bên thuê dịch vụ giao phó. Do đó, mục đích của bên trung gian trong các hoạt động trung gian thương mại là nhằm tới thù lao mà bên thuê dịch vụ sẽ trả cho họ chứ không mua, bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ nhằm lợi ích của bản thân họ. Hai là, hoạt động trung gian thương mại được thực hiện trong các lĩnh vực thương mại. Đặc điểm này để phân biệt hoạt động trung gian thương mại với các hoạt động có sự tham gia của bên trung gian trong các lĩnh vực không nhằm mục tiêu lợi nhuận. Hiện nay khái niệm thương mại được hiểu theo nghĩa rộng, cho nên phạm vi hoạt động của các trung gian thương mại rất phong phú, có thể là trong việc mua bán hàng hóa, trong các lĩnh vực dịch vụ thương mại, kể cả trong các lĩnh vực liên quan đến đầu tư và sở hữu trí tuệ. Căn cứ vào danh mục phân loại các dịch vụ theo khu vực của WTO, hoạt động trung gian thương mại thường được thực hiện trong một số nhóm ngành, đó là: dịch vụ đại lý bảo hiểm, môi giới bảo hiểm, môi giới tiền tệ trong nhóm các dịch vụ tài chính; dịch vụ đại lý lữ hành trong nhóm các dịch vụ du lịch và lữ hành; dịch vụ đại lý vận tải hàng hóa trong nhóm các dịch vụ vận tải;... Ba là, trong hoạt động trung gian thương mại, bên trung gian phải có tư cách pháp lý độc lập với bên thuê dịch vụ và bên thứ ba. Trong quan hệ với bên thuê dịch vụ và bên thứ ba, người trung gian thực hiện các hoạt động thương mại với tư cách pháp lý hoàn toàn độc lập và tự do. Người trung gian là những thương nhân độc lập, hành nghề cung ứng dịch vụ trung gian thương mại một cách chuyên nghiệp chứ không phải là người làm công ăn lương. Điều này thể hiện qua việc, người trung gian có trụ sở riêng, tự định đoạt thời gian làm việc, tự chịu trách nhiệm về các hoạt động của mình. Bốn là, hoạt động trung gian thương mại song song tồn tại hai nhóm quan hệ: quan hệ giữa bên thuê dịch vụ và bên trung gian thực hiện dịch vụ; quan hệ giữa bên thuê dịch vụ, bên trung gian thực hiện dịch vụ với bên thứ ba. Các quan hệ này đều phát sinh trên cơ sở hợp đồng. Xuất phát từ đặc trưng quan trọng nhất của hoạt động trung gian thương mại là loại hoạt động trong đó, bên thuê dịch vụ sẽ trao cho bên trung gian quyền tham gia thiết lập, thực hiện các giao dịch thương mại. Do đó, để thực hiện hoạt động trung gian thương mại, trước tiên bên có nhu cầu sử dụng dịch vụ của người trung gian và bên cung ứng dịch vụ trung gian phải thiết lập được quan hệ với nhau. Quan hệ giữa bên thuê dịch vụ và bên trung gian thực hiện dịch vụ được thiết lập trên cơ sở tự do, thống nhất ý chí của các bên và hình thức của nó là hợp đồng. Hoạt động trung gian thương mại sẽ không thể thực hiện được nếu như chỉ tồn tại quan hệ giữa bên thuê dịch vụ và bên trung gian. Để thực hiện hoạt động này, bên trung gian phải tham gia giao dịch với bên thứ ba để hoàn thành yêu cầu mà bên thuê dịch vụ giao cho. Khi giao dịch với bên thứ ba, bên trung gian có thể làm việc với nhiều tư cách. Họ có thể tạo ra một giao dịch thương mại nhân danh chính mình (phát sinh quan hệ hợp đồng giữa bên trung gian với bên thứ ba) hoặc nhân danh bên thuê dịch vụ (phát sinh quan hệ hợp đồng giữa bên thuê dịch vụ và bên thứ ba), nhưng cũng có thể họ chỉ thực hiện nhiệm vụ giới thiệu bên thứ ba với bên thuê dịch vụ mà không có quan hệ gì với bên thứ ba. Nghiên cứu những dấu hiệu pháp lý đặc trưng của các hoạt động trung gian thương mại, giúp ta phân biệt nó với những hoạt động cung ứng dịch vụ khác. Từ đó, pháp luật có những quy định điều chỉnh phù hợp với đặc điểm của những hoạt động này, tạo điều kiện cho chúng hình thành và phát triển.