Phân tích thiết kế hệ thống thông tin hệ quản lí thư viện điên tử (e-Lib)

HỌC VIỆN CÔNG NGHỆ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG BÀI TẬP LỚN PHÂN TÍCH THIẾT KẾ HỆ THỐNG THÔNG TIN HỆ QUẢN LÍ THƯ VIỆN ĐIÊN TỬ (E-LIB) Giảng viên: Trần Đình Quế Sinh Viên : Phan Thị Thu Thảo Lớp : D08cntt2 Năm 2011 MỞ ĐẦU Thư viện điện tử (TVĐT) đang là hình mẫu phát triển của các thư viện trên thế giới hiện nay nhằm tiếp nhận những thời cơ và đáp ứng những thách thức từ xu thế phát triển của thời đại – xu thế hình thành một xã hội thông tin toàn cầu. Trong những năm gần đây việc hiện đại hóa các cơ quan thư viện đều hướng vào việc ứng dụng công nghệ thông tin nhằm tự động hóa các nghiệp vụ của thư viện truyền thống ,mở rộng các ứng dụng của người dùng nâng cao chất lượng hoạt động đào tạo nghiên cứu khoa học phát triển công nghệ . Bằng cách thức tự động hóa điện đại hóa các nghiệp vụ giải phóng sức lao động của con người .Trong khi những năm trước đây tại các thư viện truyền thống phải tốn khá nhiều nhân lực với các hoạt động nghiệp vụ phức tạp thfi ngày nay với xu thế tòan cầu hóa thông tin giải phóng sức ao động con người đã không ít các cơ quan đoàn thể áp dụng việc hiện dại hóa thư viện.Thay vì các tài liệu cứng truyền thống thì đã có thêm các tài liệu mềm ,các chức năng download upload chỉ bằng một click chuột so với việc phải tới thưu viện thực hiện công việc mượn trả sách giúp chúng ta tiết kiệm được thời gian mà vẫn có nguồn tri thức dồi dào .Nhất là khi thế giới đang toàn cầu hóa các kho thông tin ,tài liệu sẽ phong phú đa dạng hơn so với các tài liệu cứng .Điều đó thúc đẩy chúng ta cần xây dựng mô hình Thư Viện Điện Tử để bắt kịp xu thế hiện hóa tiếp cận tới một xu thế hình thành một xã hội thông tin tòan cầu . Tiếp nối ý tưởng đó chúng tôi đã khảo sát các nhu cầu bạn đọc ,công nhân viên thư viện tại Thư Viện Quốc Gia Việt Nam và thư viện Học Viện Công Nghệ Bưu Chính Viễn Thông đồng thời tham khảo các trang Thư Viện Điện Tử của các trường đại học như Đại Học Thăng Long thư viện đại học Quốc gia Hà Nội ác thư viện trực tuyến cùng kiến thứuc môn học Phân Tích Thiết Kế Hệ Thống Thông Tin và xây dựng ra ý tưởng Hệ quản lí thư viện điện tử (E-LIB) sau đây .Quá trình xây dựng còn nhiều thiếu sót khó tránh khỏi những vấp váp và khó khăn mong bạn đọc thông cảm .Xin chân thành cảm ơn ! CHƯƠNG 1:XÁC ĐỊNH YÊU CẦU CỦA HỆ E-LIB Mô hình nghiệp vụ Mô hình phát triển hệ E-lib Mô tả hệ thống cần xây dựng Bảng thuật ngữ Biểu đồ Usecase-Actor. Xây dựng kịch bản. Phác họa giao diện. Mức độ ưu tiên các use case. Mô hình nghiệp vụ Hệ quản lí E-Lib của trường đại học yêu cầu nhân viên ,giảng viên ,sinh viên ,.. bạn đọc sau khi truy cập mới có thể sử dụng được các chức năng.Tất cả cán bộ,sinh viên trong trường đều được cấp usename và password(password có thể tự thay đổi).Các môn học ,bài giảng slide chỉ có sinh viên theo học môn học đó được cấp password mới được quyền download bài giảng slide giáo trình môn đó .Mô tả sơ lược: Bạn đọc có thể là Cán bộ nhân viên trong trường ,Giảng viên ,Sinh viên ,Học viên cao học ,Nghiên cứu sinh. Tài liệu bao gồm các dạng e-book,bài báo,bài giảng giáo trình ,slide. Nhân viên E-LIB bao gồm Nhân viên nhập liệu:Nhân viên có thể sử dụng giao diện GUI qua mạng nôij bộ để upload các file tài liệu giáo trình ,slide ,bài giảng ,e-book. Giảng viên có thể sử dụng giao diện Web để Upload ,cập nhật slide bài giảng giáo trình môn học . Học viên cao học ,Sinh viên có thể sử dụng giao diện Web để download e-book giáo trình ,slide,bài giảng môn học .Nhưng chỉ sinh viên theo học môn học nào mới có thể truy cập môn học đó download tài liệu môn học đó . 1.2.Mô hình phát triển hệ E-LIB 1.2.1 Mô tả hệ thống cần xây dựng Chức năng : Hệ thống có các chức năng đăng nhập ,sắp xếp ,tìm kiếm ,cập nhật tài liệu ,download ,upload,thay đổi mật khẩu ,thay đổi thông tin cá nhân Khi truy cập vào hệ quản lsi E-LIB yêu cầu ngưởi dùng phải đăng nhập vào hệ thống trước khi có thể sử dụng tất cả các chức năng của hệ thống .Mỗi người dùng sẽ có một tài khoản và mật khẩu riêng để sửa dụng.Người dùng có thể thay đổi mật khẩu của mình ngay sau khi đăng nhập hệ thống vì tất cả các chứuc năng của hệ thống sẽ bị ẩn và chỉ có chức năng đăng nhập được hiện lên. Giảng viên sau khi đanưg nhập hệ thống có thể Upload bài giảng slide và có thể cập nhập(tức là bài giảng đã có nhưng nội dung thay đổi so với bài giảng trước) lại bài giảng hay giáo trình gồm có upload lại bài giảng và xóa bài giảng đồng thời có thể thay đổi thông tin cá nhân của mình . Nhân viên nhập liệu sau khi đanưg nhập vào hệ thống có thể Upload ,cập nhật. Sinh viên sau khi đăng nhập có các tùy chọn sử dụng các chức nanưg của hệ thống :Chức năng Tìm kiếm cho phép sinh viên hay bạn đọc tìm kiếm những tài liệu mình cần một cách nhanh nhất có thể .Chức năng sắp xếp cung cấp cho bạn đọc các danh sách tài liệu mới nhất và các tài liệu được tải về nhiều nhất ..Chức năng download được nằm đồng thoiừ trong các chứuc năng tìm kiếm ,sắp xếp,Xem tài liệu khi bạn đọc đã lựa chọn được tài liệu mình cần .Và khi bạn đọc muốn download một tài liệu thuộc lĩnh vực môn học thì phải đuwocj cấp pass word để đăng nhập được tài liệu đó sau đó mới có thể sử dụng chức năng download. Tài liệu thfi được xếp theo các mục gồm e-book,giáo trình ,tạp chí,slide ,bài giảng .và được sắp xếp theo các lĩnh vực văn học,công nghệ thông tin ,viễn thông. 1.2.2 Bảng thuật ngữ STT Tiếng Anh Tiếng Việt Giải thích nội dung 1 Staff Nhân viên nhập liệu Người làm công việc đánh máy nhập các dữ liệu vào máy tính lên mạng 2 Student Sinh viên Thí sinh trúng tuyển vào học trong trường đại học . 3 Instructor Giảng viên Người giảng dạy các môn học 4 Branches Ngành Một lĩnh vực đào tạo chia thành một sôd ngành 5 Classes Lớp Là một cách tổ chức một số sinh viên cùng nghành ,cùng khóa để theo dõi ,quản lí. 6 Subjects Môn học Gồm các thông tin chi tiết về môn học ,số trình,chuyên ngành ,.. 7 file Một file là một tập hợp các dữ liệu được lưu trữ trong một đơn vị, xác định bởi một tên tập tin . 9 e-book Sách điện tử Là chiều dài một cuốn sách xuất bản ở dạng kỹ thuật số, bao gồm văn bản, hình ảnh 1.2.3 Biểu đồ Usecase-Actor Danh sách các Business Actor của mô hình STT Business actor Ý nghĩa 1 Nhân viên nhập liệu Người thực hiện công việc nhập dữ liệu tải tài liệu lên mạng 2 Bạn đọc(Sinh viên) Người tải tài liệu tra cứu tài liệu 3 Giảng viên Người tải tài liệu và cập nhật bài giảng slide lên mạng 4 Người dùng Người sử dụng hệ quản lí E-LIB Danh sách các Bussiness Use của mô hình STT Business use case Ý nghĩa 1 Đăng nhập Cho phép người dùng đanưg nhập hệ thống 2 Sắp xếp Cho phép bạn đọc xem danh sách sắ xếp bạn đọc theo thứu tự mới nhất hoặc tải về nhiều nhất 3 Cập nhật Cập nhật tài liệu,xóa và up lại tài liệu 4 Tìm Kiếm Tìm kiếm tài liệu theo yêu cầu bạn đọc 5 Đăng nhập tài liệu Cho phép nhân viên đanưg nhập down tài liệu môn hoc 6 Download Cho phép bạn đọc down tài liệu mình cần 7 Upload Bạn đọc tải lên chia sẻ tài liệu 8 Thay đổi thông tin cá nhân Cho phép giảng viên và bạn đọc thay đổi thông tin cá nhân của mình 9 Thay đổi mật khẩu Cho phép người dùng thay đổi mật khẩu được cấp để đảm bảo độ an toàn Phân rã : 1.2.4 Xây dựng kịch bản Kích bản đăng nhập hệ thống Tên Use Case Đăng nhập Tác nhân chính Người dùng Điều kiện trứớc Người dùng có tài khoản đăng nhập hệ thống . Đảm bảo tối thiểu Hệ thống cho phép người dùng đăng nhập lại. Điều kiện sau Người dùng đăng nhập được vào hệ thống . Chuỗi sự kiện chính : Người dùng chọn chức năng đăng nhập trên trang chủ Hệ thống hiển thị form đăng nhập. Người dùng nhập tài khoản và mật khẩu của mình . Hệ thống kiểm tra tính hợp lệ của tài khoản và mật khẩu . Hệ thống trả thông báo thành công lên form đăng nhập. Giao diện chính hiển thị chức năng tương ứng với người dùng Ngoại lệ : 4.1 Người dùng nhập tài khoản và mật khẩu sai . 4.1.1 Hệ thống thông báo lỗi và yêu cầu nhập lại 4.2 Tài khoản đăng nhập không tồn tại . 4.2.1 Hệ thống thông báo lỗi và yêu cầu nhập lại Kịch bản thay đổi mật khẩu Tên Use Case Thay đổi mật khẩu Tác nhân chính Người dùng Điều kiện trứớc Người dùng có tài khoản đăng nhập hệ thống . Đảm bảo tối thiểu Hệ thống cho phép quay lui. Điều kiện sau Người dùng đăng nhập được vào hệ thống . Chuỗi sự kiện chính : Người dùng chọn chức năng thay đổi mật khẩu trên trang chủ Hệ thống hiển thị form thay đổi mật khẩu . Người dùng nhập tài khoản và mật khẩu của mình và ấn “Kiểm tra ”. Hệ thống kiểm tra tính hợp lệ của tài khoản và mật khẩu . Hệ thống trả thông báo thành công lên form đăng nhập. Người dùng nhập mật khẩu mới và ấn “Chấp nhận ”. Hệ thống cập nhật thông tin vào CSDL. Ngoại lệ : 4.1 Người dùng nhập tài khoản và mật khẩu sai . 4.1.1 Hệ thống thông báo lỗi và yêu cầu nhập lại. 4.2 Tài khoản đăng nhập không tồn tại . 4.2.1 Hệ thống thông báo lỗi và yêu cầu nhập lại. Kịch bản cập nhật upload Tên Use Case Cập nhật Tác nhân chính Giảng Viên ,Nhân viên nhập liệu Điều kiện trứớc Giảng Viên ,Nhân viên nhập liệu có tài khoản và đăng nhập thành công hệ thống Đảm bảo tối thiểu Hệ thống cho phép người dùng đăng nhập lại. Điều kiện sau Thông tin tài liệu được cập nhật vào CSDL Chuỗi sự kiện chính : Giảng Viên chọn chức năng Cập nhật trên trang chủ . Hệ thống hiển thị Form Cập nhật. Giảng Viên chọn Lĩnh vực và mục tài liệu và ấn “Upload”. Hệ thống hiển thị ra form Upload Giảng viên chọn Browse Hệ thống truy xuất vào máy tinh . Giảng viên chọn file muốn upload và ấn “Open” Hệ thống load đường link dẫn file lên form upload. Giảng viên chọn Uploadfile Hệ thống bắt đầu tiến trình upload Hệ thống báo “Upload thành công “tới form upload Ngoại lệ : 11.1File này đã có trong CSDL (bị trùng tên file) 11.1.1 Hệ thống báo file đã tồn tại trong CSDL và yêu cầu bạn “Chấp nhận” quá trình Upload 11.1.1.1 Giảng viên chọn “Có” 11.1.1.1.2 Hệ thống tiếp tục tiến trình Upload và ghi đè lên file đã có sẵn 11.1.1.1.3 Hệ thống thông báo thành công 11.1.1.2 Giảng viên không đồng ý tiếp tục 11.1.1.2.1 Giảng viên thóat khỏi form upload Kịch bản Cập nhật Xóa tài liệu Tên Use Case Cập nhật Tác nhân chính Giảng Viên Điều kiện trứớc Giảng Viên có tài khoản và đăng nhập thành công hệ thống Đảm bảo tối thiểu Hệ thống cho phép người dùng đăng nhập lại. Điều kiện sau Thông tin tài liệu được xóa khỏi CSDL Chuỗi sự kiện chính : Giảng Viên chọn chức năng Cập nhật trên trang chủ . Hệ thống hiển thị Form Cập nhật. Giảng Viên chọn Lĩnh vực và mục tài liệu và ấn “Hiển Thị”. Hệ thống truy xuất CSDl và hiển thị danh sách tài liệu. Giảng viên chọn tài liệu muốn sửa và ấn “Xóa”. Hệ thống truy vấn xóa thông tin tài liệu CSDL. Hệ thống thông báo thành công lên Form Cập nhật. Ngoại lệ : Kịch bản Upload Tên Use Case upload Tác nhân chính Giảng viên ,Nhân viên nhập liệu Điều kiện trứớc Người dùng đăng nhập hệ thống thành công Đảm bảo tối thiểu Hệ thống cho phép quay lui Điều kiện sau Bạn đọc chia sẻ được tài liệu với hệ thống Chuỗi sự kiện chính : Giảng viên chọn chức năng Upload trên trang chủ . Hệ thống hiển thị form upload Giảng viên chọn số file cần upload và chọn Lĩnh vực ,Mục Giảng viên chọn Browse Hệ thống truy xuất vào máy tinh . Giảng viên chọn file muốn upload và ấn “Open” Hệ thống load đường link dẫn file lên form upload. Giảng viên chọn Uploadfile Hệ thống bắt đầu tiến trình upload Hệ thống báo “Upload thành công “tới form upload Ngoại lệ : Kịch bản tìm kiếm Tên Use Case Tìm kiếm Tác nhân chính Bạn đọc Điều kiện trước Bạn đọc đanưg nhập hệ thống Đảm bảo tối thiểu Hệ thống cho phép quay lui lại Điều kiện sau Hệ thống trả ra kết quả tìm kiếm Chuỗi sự kiện chính : Bạn đọc chọn chức năng tìm kiếm trên trang chủ . Hệ thống hiển thị formTìm kiếm . Bạn đọc chọn điều kiện tra cứu và ấn Tìm kiếm. Hệ thống truy vấn CSDL . Hệ thống hiển thị kết quả tìm kiếm lên formTìm kiếm . Ngoại lệ : 4.1Bạn đọc nhập sai thông tin 4.1.1 Hệ thống thông báo lỗi và yêu cầu nhập lại. Kịch bảnTìm kiếm rồi down load Tên Use Case Download Tác nhân chính Bạn đọc Điều kiện trứớc Bạn đọc đăng nhập hệ thống thành công Đảm bảo tối thiểu Hệ thống cho phép quay lui Điều kiện sau Bạn đọc tảu được tài liệu mình cần thành công . Chuỗi sự kiện chính : Bạn đọc chọn chức năng tìm kiếm trên trang chủ Hệ thống hiển thị formTìm kiếm . Bạn đọc chọn điều kiện tra cứu và ấn Tìm kiếm. Hệ thống truy vấn CSDL . Hệ thống hiển thị kết quả tìm kiếm lên form Tìm kiếm Bạn đọc chọn tài liệu mà mình muốn down load trên form Tìm kiếm và ấn download. Hệ thống truy vấn tới CSDL . Hệ thống yêu cầu bạn chọn thư mục trong máy để lưu sách. Bạn đọc chọn thư mục lưu và ấn Save. Hệ thống thực hiện tiến trình tải sách về máy. Hệ thống thông báo thành công tới form Tìm Kiếm . Ngoại lệ : 3.1 Bạn đọc chọn sách theo mục môn học 6.1.1Hệ thống trả kết quả yêu cầu bạn đăng nhập. 6.1.2.Bạn đọc đăng nhập bằng password được cấp cho môn học đó 6.1.3Hệ thống thông báo đăng nhập thành công và cho phép download 9.1 Thư mục lưu file bị đầy 9.1.1 Hệ thống thông báo không thể lưu và yêu cầu bạn chọn thư mục khác . Kịch bản Sắp xếp Tên Use Case Sắp xếp Tác nhân chính Bạn đọc Điều kiện trước Bạn đọc đăng nhập được hệ thống Đảm bảo tối thiểu Hệ thống cho phép quay lui lại Điều kiện sau Hiển danh sách theo tiêu chí sắp xếp Chuỗi sự kiện chính : Bạn đọc chọn chức năng sắp xếp trên trang chủ. Hệ thống hiển thị Form Sắp xếp. Bạn đọc chọn điều kiện Sắp xếp và ấn “Sắp xếp” Hệ thống truy vấn CSDL . Hệ thống hiển thị danh sách kết quả được sắp xếp theo tiêu chí lựa chọn lên form Sắp xếp Ngoại lệ : 4.1Bạn đọc nhập sai thông tin 4.1.1 Hệ thống thông báo lỗi và yêu cầu nhập lại. Kịch bản Sắp xếp rồi download Tên Use Case Sắp xếp Tác nhân chính Bạn đọc Điều kiện trước Bạn đọc đăng nhập được hệ thống Đảm bảo tối thiểu Hệ thống cho phép quay lui lại Điều kiện sau Hiển danh sách theo tiêu chí sắp xếp Chuỗi sự kiện chính : Bạn đọc chọn chức năng sắp xếp trên form menu của hệ thống. Hệ thống hiển thị Form Sắp xếp. Bạn đọc chọn điều kiện Sắp xếp và ấn “Sắp xếp” Hệ thống truy vấn CSDL . Hệ thống hiển thị danh sách kết quả được sắp xếp theo tiêu chí lựa chọn lên form Sắp xếp Bạn đọc chọn tài liệu mà mình muốn down load trên form Sắp xếp và ấn download. Hệ thống truy vấn tới CSDL . Hệ thống yêu cầu bạn chọn thư mục trong máy để lưu sách. Bạn đọc chọn thư mục lưu và ấn Save. Hệ thống thực hiện tiến trình tải sách về máy. Hệ thống thông báo thành công tới form Sắp xếp. Ngoại lệ : 4.1Bạn đọc nhập sai thông tin 4.1.1 Hệ thống thông báo lỗi và yêu cầu nhập lại. 6.1 Bạn đọc chọn sách theo mục môn học 6.1.1Hệ thống trả kết quả yêu cầu bạn đăng nhập. 6.1.2.Bạn đọc đăng nhập bằng password được cấp cho môn học đó 6.1.3Hệ thống thông báo đăng nhập thành công và cho phép download 9.1 Thư mục lưu file bị đầy 9.1.1 Hệ thống thông báo không thể lưu và yêu cầu bạn chọn thư mục khác . Kịch bản thay đổi thông tin cá nhân : Tên Use Case Sửa thông tin cá nhân Tác nhân chính Bạn đọc ,Giảng viên Điều kiện trước Người dùng đăng nhập được hệ thống Đảm bảo tối thiểu Hệ thống cho phép quay lui lại Điều kiện sau Thông tin đuwocj update lưu vào CSDL Chuỗi sự kiện chính : Người dùng chọn chức năng Sửa thông tin cá nhân trên trang chủ Hệ thống hiển thị form sửa thông tin cá nhân . Người dùng nhập usename và passwordvà ấn Kiểm tra . Hệ thống kiểm tra tính hợp lệ của các thông tin vừa nhập Hệ thống thông báo thành công tới form sửa thông tịn cá nhânvà yêu cầu người dùng nhập các thông tin còn lại Người dùng nhập các thông tin còn lại và ấn “Chấp nhân” Hệ thống cập nhật thông tin bạn đọc trong CSDL Hệ thống thông báo thành công lên Form Sửa thông tin cá nhân Ngoại lệ : 3.1 Nguời dùng nhập sai usename và password 3.1.1 Hệ thống thông báo lỗi và yêu cầu nhập lại 3.2 Người dùng không tồn tại 3.2.1 Hệ thống thông báo lỗi và yêu cầu nhập lại 1.2.5 Phác họa giao diện Mức độ ưu tiên các use case. Green: Đăng nhập Amber: Cập nhật. Upload Sắp xếp. Tìm Kiếm Xem Tài Liệu Thay đổi thông tin cá nhân Red: Thay đổi mật khẩu Thóat Chương 2:PHÂN TÍCH YÊU CẦU HỆ E-LIB 2.1 Tìm Lớp 2.2 Xác định các thuộc tính và phương thức lớp 2.3Xác định quan hệ các lớp 2.1 Tìm Lớp - Danh từ được bôi xanh trong các kịch bản - Các lớp : Lớp thực thể : Người dùng. Nhân Viên Nhập Liệu Bạn đọc(Sinh Viên) Giảng Viên Tài Liệu Lớp điều khiển : Hệ thống Lớp biên: Trang chủ Form đăng nhập Form Cập nhật Form Upload Form Tìm Kiếm Form Sắp xếp Form Thay đổi mật khẩu Form thay đổi thông tin cá nhân Form đăng nhập tài liệu. Form Xem Tài Liệu 2.2 Xác định các thuộc tính và phương thức Tên Lớp Thuộc tính Phương thức Người dùng Địa chỉ Họ tên Mật khẩu Tài khoản Năm sinh DangNhap() Nhân viên nhập liệu Địa chỉ Họ Tên Mật Khẩu Tàikhoản Chức vụ Năm sinh DangNhap() Thaydoimatkhau() Giảng Viên Địa chỉ Họ tên Mật khẩu Tài khoản Khoa Chức vụ Năm sinh Dangnhap() ThayDoiThongTinCaNhan() Thaydoimatkhau() Sinh Viên Điạ chỉ Họ tên Mật khẩu Tài khoản Khoa Lớp Năm sinh Chức vụ DangNhap() XemTaiLieu() ThayDoiThongTinCaNhan() Thaydoimatkhau() Tài Liệu Tên Tác Giả Nhà xuất bản Năm xuất bản Lĩnh vực Mục TimKiem() Sapxep() CapNhat() Download() Upload() DangNhapTaiLieu() Upload() 2.3 Xác định quan hệ các lớp 2.4 Biểu đồ giao tiếp 2.5 Biểu đồ hoạt động 2.6 Biểu đồ trạng thái